TÜRKİYE’DE ARAZİ KULLANIMI

YERŞEKİLLERİ ARAZİ KULLANIMINI NASIL ETKİLER?

• Türkiye yerşekilleri bakımından farklı özelliklere sahiptir.

• Bazı yerler geniş ovalar ve platolar, bazı yerler dağlık ve engebeli alanlar, bazı yerler ise kayalık ve bataklıklardan oluşur.

• Yerşekillerinin farklılık göstermesi arazi kullanımını çeşitlendirmiştir.

YÜKSEK PLATOLAR VE DAĞLIK ARAZİLER

• Genellikle;

• Hayvancılık

• Turizm

• Madencilik, amacıyla kullanılmaktadır.

ALÇAK PLATOLAR VE GENİŞ OVALAR

Genellikle; Tarımsal faaliyetler ve Yerleşme amacıyla kullanılır.

KAYALIK VE BATAKLIK GİBİ ALANLARIN KULLANIMI SON DERECE KISITLIDIR

• Ülkemizde yürütülen ekonomik faaliyetlerin büyük bir bölümü yüzölçümünün sadece %8 ini kaplayan ovalarda yoğunlaşmıştır.

• Ülkemizde dağlık ve engebeli alanlar geniş bir yer tutar. Bu alanlarda hayvancılık faaliyetleri ile verimi düşük olan tarımsal faaliyetler yapılır.

• Erozyonun çok şiddetli olduğu bu alanlarda, toprak tabakası çok ince yada tamamen süpürüldüğü için kayalık bir arazi ortaya çıkmıştır. Bu tür yerler araziden yararlanma açısından ölü sahalardır.

• Eğimin fazla olması ulaşımı da zorlaştırır. Ulaşımın gelişmemesi arazi kullanımını iyice kısıtlamaktadır.

Aşağıdaki haritada kutucuklarla işaretlenen yerlerin arazi kullanım özellikleri sizce nasıldır?

Delta ovaları önemli tarım alanlarımızdır. Son yıllarda bu sahalarda sanayi ve yerleşim alanları da yoğunlaşmıştır.Çukurova, Çarşamba, Bafra ile K. Ve B Menderes ovalarının kıyıya yakın kesimleri bu tür ovalara örnektir.

ADANA

Ulaşım ağlarının gelişmesiyle kıyı kesimlerinde turizm faaliyetleri canlılık kazanmış, bu kesimdeki

araziler zamanla turistik tesislere ayrılmıştır.

Vadi kenarlarında yer alan Alüvyal ovalarda tarımsal faaliyetler gelişmiş, ova ile dağ arasındaki yamaçlarda yerleşim alanları kurulmuştur. Karstik ovalar ile yer altı suları bakımından zengin olan tektonik ovalarda da benzer bir durum söz konusudur. ( Ör: Eskişehir, Acıpayam, Bursa, Erzincan, Antakya vb )

Günümüzde çok değerli tarım alanlarında sanayi tesislerinin yoğunlaştığı görülmektedir.

( Ör: Dilovası, Çayırova ( İzmit ) ve Mersin- Adana arasında kalan kıyı kesimler. )

Geçmiş yüzyıla kadar genellikle hayvancılık amacıyla kullanılan Orta Anadolu’daki platolarda bugün tarımsal faaliyetler de gelişmiş ve kır yerleşmeleri ile orta büyüklükteki yerleşim birimleri artmıştır.

Volkanik sahalardaki ova ve platolarda verimli toprakların etkisiyle tarım ve yerleşmeler

gelişmiştir.

Batı Karadeniz platoları tarım ve ormancılık amacıyla kullanılmaktadır.

Şanlıurfa platosunda toprak örtüsü çok incedir. Çoğu yerde taş ve çakıl örtüsü hakim olduğundan buralar genellikle

ilkbahar aylarında mera olarak kullanılır.Taşeli ve Teke platoları da genellikle hayvancılık ve kır

yerleşmeleri amacıyla kullanılır.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri drenaj ve topoğrafya özellikleri nedeniyle Hidroelektrik potansiyelleri

yüksektir.Bu bölgelerimiz de dağlar arasındaki alanlar birçok yerde

baraj sahası olarak kullanılmıştır.

Ülkemizde kar kalınlığının fazla ve topografik şartların elverişli olduğu bazı dağlık alanlar kış sporları ( turizm )

amacıyla kullanılmaktadır.

Dağlık sahadaki bazı araziler madencilik amacıyla kullanılmaktadır.

Doğu Karadeniz başta olmak üzere doğal güzelliklere sahip bir çok yer mesire alanı olarak veya yayla turizmi amacıyla

kullanılmaktadır.

İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’daki bozkır alanları başta olmak üzere, bazı dağlık ve engebeli alanlar,

hayvancılık faaliyetleri için kullanılır.

Bazı engebeli alanlar yerleşim amacıylada kullanılmaktadır.Örnek: Mardin’in Mardin Eşiği’nin güney yamacında

kurulması.