Heeft u problemen met uw uitkering? Walker & Wittensleger advocaten tel. 020-6730055 Zie advertentie pagina 18

Gratis Rechtshulp voor minima

020 - 627 37 95Uitkeringen, Arbeidsrecht en Strafrecht

Willering AdvocatenSingel 190 Amsterdam - www.willering-advocaten.nl

Suzanna Jansen deed onderzoek naar de voormalige strafkolonie in Veenhuizen pagina 19

pagina 6/7

MUG dook in de wereld van het gokken en de loterijen. Wie wil er nog een gokje wagen?

pagina 5

Priester Antoine Bodar benadrukt het verschil tussen materiële en geestelijke rijkdom

pagina 23

Medisch analist Kamran Bakthiari uit Iran is worstelaar en succesvol coach

pagina 10

Dubbelportret: de dakloze academicus en de laagopgeleide miljonair

pagina 12

‘Geluks-professor’ Ruut Veenhoven ziet geen verband tussen geld en geluk

magazine

Dromen Dromen van van geldgeldin in tijden tijden van van crisiscrisis

ACTUEEL2 MUG magazine | april 2009

fi ojhmn mjbk

Redactioneel

Een beter moment hadden we niet kunnen bedenken om het in MUG over rijkdom te hebben. De bo-nussen van managers staan onder druk, bonden en werkgevers zijn het eens over bevriezing van lonen, zelfs directeuren van woningbouw-verenigingen moeten hun Masera-ti’s inleveren. Hebzucht wordt weer een negatieve eigenschap. Het is stil in de PC Hooft, al merkte onze verslaggever daar nog niet veel van. De crisis speelt zich nu nog vooral achter gevels van dure kan-toren en aan teakhouten vergader-tafels af. De crisis is wel al zicht-baar op het Werkplein van DWI en Werkbedrijf (CWI/UWV) aan de Weesperstraat. Zelfs op zater-dag was het er bomvol. Voor veel mensen, die de afgelopen jaren hard hebben gewerkt en navenant verdiend, moet het een schokken-de ervaring zijn om in de papier-molen van het Werkbedrijf terecht te komen. MUG zal de komende tijd extra aandacht geven aan de Nieuwe Werklozen. Aan hun er-varingen met de instanties én aan hun fi nanciële sores. Veel vaste MUG-lezers zijn allang ge-wend aan bezuinigen. Zij weten niet beter dan dat je elk kwartje moet omdraaien. Geld maakt niet gelukkig, zegt de oude wijsgeer Epi-cures. Maar, zoals ‘geluksprofes-sor’ Ruut Veenhoven bevestigt, van armoe en geldzorgen word je ook niet blij. Niet voor niets doen de lo-terijen het uitstekend. De hoop om één keer een ‘klappertje’ te maken en eindelijk eens vrij van schulden te kunnen zijn, jaagt menigeen in de handen van Staats- en Postco-deloterij. MUG sprak twee geluk-kigen en onderzocht ook de keerzij-de van het gokken. Ook bezochten we iemand die met een beetje ge-luk maar vooral met hard werken een fortuin bij elkaar schraapte, en we laten iemand aan het woord die de omgekeerde weg is gegaan, van veelbelovend academicus tot zwer-vend alcoholicus.

De hoofdredactie

Inhoud8/9Wijkaanpak: De eerste pracht-wijk: De Jordaan

13

Interview met dichter Jan Kal

14Museum ‘t Schip in voormalig arbeiderspaleis

Foto Voorpagina: fotonova.nl

Geld maakt gelukkig

Niemand ontkomt aan de crisis, ook gepensioneerden niet. Een meerder-heid van de Tweede Kamer steunt het plan van minister Piet Hein Donner van Sociale Zaken en Werkgelegen-heid om de pensioenen de komende vijf jaar te bevriezen. De pensioenen worden niet aangepast aan de infl a-tie, wat erop neerkomt dat gepensi-oneerden er straks fi nancieel op ach-teruit gaan.De pensioenen worden nu bevroren om te voorkomen dat ze in de toe-komst worden verlaagd, zo stelt de CDA-bewindsman. Maar wellicht volstaat zelfs dat niet. Sleutelwoord is ‘dekkingsgraad’. Dat is de totale, zekere waarde van alle beleggingen van een pensioenfonds. Die waarde moet toereikend zijn om de uitbeta-ling van ieders pensioen te kunnen

Ook wie uitgewerkt is, voelt de crisis

garanderen. De pensioenfondsen hebben de

wettelijke plicht om hun dekkings-graad op 105 procent te houden. Dat wil zeggen dat ze over ruim vol-doende kapitaal beschikken om alle pensioenen uit te kunnen keren.

De meeste pensioenfondsen heb-ben echter in aandelen op de we-reldmarkt belegd. Omdat de aande-lenmarkt door de fi nanciële crisis is ingestort, is de waarde van in aande-len belegde pensioenen gekelderd.

Zo halen de twee grootste pensi-oenfondsen, het ambtenarenfonds ABP en Zorg en Welzijn (voor-heen PGGM) nog maar 83, res-pectievelijk 85 procent van de dek-kingsgraad. De twee fondsen samen hebben maar liefst 4,5 miljoen deel-nemers. De andere fondsen hebben

vergelijkbare problemen.Als de fondsen onder hun dek-

kingsgraad zakken, zoals nu het ge-val is, hebben ze de wettelijke ver-plichting om maatregelen te nemen die garanderen dat ze binnen drie jaar op het oude niveau terug zijn. De problemen zijn nu zo groot dat Donner de fondsen twee jaar uitstel meende te moeten geven. In plaats van de wettelijke drie jaar hebben ze nu vijf jaar de tijd om hun proble-men op te lossen.

In ruil voor tijd om hun zaken op orde te krijgen heeft de minister be-dongen dat de lopende pensioenen de komende vijf jaar worden bevro-ren. Zakken mogen ze dus in geen geval. Althans voorlopig niet want als de crisis één ding heeft geleerd is dat ‘in het verleden behaalde suc-

cesen geen garantie bieden voor de toekomst’.

Een aantal fondsen zit zo diep on-der hun niveau dat de verwachting is dat ze zelfs niet binnen vijf jaar aan de dekkingsgraad kunnen voldoen. De kans bestaat dat de overheid de fondsen uiteindelijk dwingt de pen-sioenuitkering te verlagen.

Met deze discussie staat ook het centraal akkoord over arbeidsvoor-waarden met werkgevers en vakbon-den op scherp. FNV-voorzitter Ag-nes Jongerius stelde nog in maart in het Algemeen Dagblad ‘onder geen beding’ een verlaging van de pen-sioenen te accepteren: ,,Het kan toch niet zo zijn dat het geld nu op is, terwijl de banken worden gered met het geld van de hardwerkende Nederlander?”

tekst

Michiel Wetzer

foto’s

Ingrid de Groot

‘Pensioenfondsen hebben raar gedaan’

Een levenlang gewerkt en toch last van de crisis. Er valt niet aan te ontkomen, ook de pensioenen staan onder druk. Pensioenfondsen hebben in aandelen geïnvesteerd en kunnen niet langer garanderen dat ze het beloofde rendement halen.

Janny is na haar studie gaan wer-ken en dat heeft ze gedaan tot haar pensioen; in totaal zo’n veertig jaar. Dat wil niet zeggen dat ze al die ja-ren pensioen heeft opgebouwd. ,,Vroeger was het anders. Ik ben gaan werken in een tijd waarin ge-trouwde vrouwen niet mochten deelnemen aan pensioenregelin-gen. Toen dat eindelijk wel mocht, werkte ik inmiddels bij een werkge-ver die niet in pensioenen geloofde. Die vond dat maar onzin. Vervol-gens werd ik marktonderzoeker. Ik had een eigen bedrijf en heb pen-sioen opgebouwd bij Nationale Ne-derlanden. Zij hebben nooit wat aan de hoogte van het pensioen ge-daan, geen rekening gehouden met infl atie. Als ik geen aanvullende maatrege-len had genomen, was ik met mijn geld niet uitgekomen. In totaal heb ik 22 jaar pensioenrechten opge-bouwd. Mijn collega-directeuren wisten van mijn pensioengat en hebben me duidelijk gemaakt dat ik wat moest doen. Dat werd een lijfrentepolis. Bovendien heb ik nog een AOW-uitkering. Samen is dat genoeg. Ik voel mezelf redelijk wel-gesteld. Maar als ze dat pensioen

gaan verlagen, dan krijg ik wel een probleem.De pensioenfondsen hebben raar gedaan. Je kunt je toch niet voor-stellen dat ze over de hele wereld aan het handelen zijn met geld dat ze veilig voor ons hadden moe-ten beleggen? Ze hadden veel be-ter moeten opletten. Dat banken dat soort fouten maken, is tot daar aan toe. Maar van pensioenfond-sen had ik wat anders verwacht. Dat zelfs het ABP (pensioenfonds voor ambtenaren, ook onderwij-zers) zich bezighoudt met Legio Lease-constructies en het specu-leren met geleend geld, gaat er bij mij niet in. Ik hou niet zo van de manier waarop de maatschappij zich de laatste decennia heeft ont-wikkeld, waarin graaien en ma-terialisme de boventoon voeren. Door dat denken ontstaan pro-ducten die nergens op slaan. Het komt voort uit overdaad. We zijn zo’n welvarend land. Het kan best wat minder. Ik vind ook de verge-lijking met de crisis van de jaren dertig ongepast. Toen waren we als land al heel arm. Nu komen we uit welvaart, dat is een heel ander uit-gangspunt. Het mag allemaal best

wat minder. Het is dan ook leuk om te zien dat er in dit soort tij-den creatieve oplossingen worden bedacht. Mensen bedenken leu-ke dingen omdat ze het niet ruim hebben. Zouden ze dat ook doen als de crisis niet had toegeslagen? De crisis heeft best voordelen, al doet elk ontslag pijn. Over mijn eigen situatie lig ik geen seconde wakker. Wouter Bos zal de ING niet laten omvallen; daar ben ik van overtuigd. Ook een ABP zal nooit omvallen. Pensioenen verla-gen? Gebeurt niet. Ik geloof dat we in de loop van 2010 weer de goe-de kant op gaan. Hopelijk verval-len we dan niet weer in dezelfde graaicultuur.Dus, maak van die twee jaar uitstel maar vijf. Met goede afspraken en beloftes dat ze niet meer zo stout doen. Dat compromis komt er wel, hoewel ik Donner de meest starre man vind die ik ooit heb gezien.’’

Wishful thinking? ,,Misschien wel. Als het toch in-stort, zal dat pensioen wel ophou-den. Dan maak ik mijn spaargeld op en doe misschien de auto weg. Ik red me wel.’’

Pensioenen straks omlaag? Dan toch maar weer naar het uitzendbureau

Gepensioneerde Janny Lok (76) maakt zich geen zorgen over de toekomst. ,,Ik lig er geen secon-de wakker van. Er komt wel een compromis. En het mag allemaal best wat minder.”

3april 2009 | MUG magazine ACTUEEL

KledingbankDe kledingbank Amstelland in Amstelveen breidt zijn dienstverle-ning uit. Tot nu toe konden alleen vluchtelingen en houders van de Amstelveenpas bij de winkel terecht. Nu kunnen ook houders van de Am-sterdamse Stadspas er kleding halen. De kleren zijn niet helemaal gratis. Bezoekers betalen twee euro entree en mogen dan drie kledingstukken uitzoeken. De kledingbank is in 2006 opgericht door Vluchtelingen-werk en Vrouwen voor de Vrede. Het bedrijf is gevestigd, aan de Keizer Karelweg 80, vlak bij het busstation.

Eén pensioenadres 215.000 65-plussers hebben een onvolledige AOW-uitkering. Zo’n 33.000 heeft ook geen aanvullend pensioen en moet daarom naar de bijstand voor een aanvulling. Zij krijgen in de toekomst via één in-stantie, de Sociale VerzekeringsBank (SVB), hun AOW en de aanvulling uitbetaald. Dit is al praktijk in veel gemeenten en wordt nu landelijk ingevoerd, zo wil staatssecretaris Jetta Klijnsma van Sociale Zaken. De regering hoopt de regeling op 1 juli 2009 in te voeren.

OpgebrandEen Haagse docent heeft een schadevergoeding ontvangen omdat hij was overwerkt. De docent was eerstegraads docent Turks op een Rotterdamse scholengemeenschap. Door de ongeïnteresseerde houding van de schoolleiding kreeg hij last van slapeloosheid en concentratie-problemen. Hij belandde in de WAO met de diagnose burn out. Bureau Beroepsziekten van de FNV heeft na ruim vijf jaar een schikking weten te treffen met de voormalige werkgever. De hoogte van de schadevergoeding is niet bekend gemaakt.

Toename WW-ersDe recessie komt duidelijk tot uitdrukking in de maandcijfers van het UWV-Werkbedrijf. Het aantal WW-uitkeringen nam in februari met 8.700 toe tot 191.200. De stij-ging is het grootst onder jongeren en mannen. Zij zijn oververtegen-woordigd in technische beroepen en transport, sectoren waar mo-menteel de grootste klappen vallen. Het aantal verleende ontslagver-gunningen nam fors toe. Dat waren er 2.288, eenzesde meer dan in januari. Het aantal vacatures nam af. Werkgevers meldden de eer-ste twee maanden van 2009 bijna dertig procent minder vacatures ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Volgens NICIS, het kenniscentrum voor de Nederlandse steden, doen gemeenten te weinig om werkzoe-kenden aan een baan te helpen. Een geslaagde bemiddeling zou gemid-deld ruim een half miljoen euro kosten.

Op 19 maart werd het rapport besproken in de commissie Werk en Inkomen. Volgens B&W zijn de con-clusies van NICIS slechts ten dele van toepassing op de Amsterdam-

Drie jaarsalarissen voor een baan

Het UWV-Werkbedrijf - de fusie tus-sen uitkeringsinstantie UWV en ar-beidsbureau CWI - en de Dienst Werk en Inkomen (DWI) experimen-teerden in maart met ruimere ope-ningstijden. Dit om werknemers van dienst te zijn die ‘nog’ geen tijd heb-ben zich doordeweeks bij het Werk-plein te melden.

De ruimere openingstijden ma-ken deel uit van de campagne ‘Blijf aan de bal’, waarmee de gemeente de ontslaggolf als gevolg van de crisis te lijf wil gaan. Doel van de campagne is mensen weer zo snel mogelijk aan werk te helpen.

De Werkpleinen waren vorige maand op zaterdagmorgen geopend. ,,Het zal niet meteen storm lopen,” voorspelde Freek Ossel wethouder van Werk en Inkomen op de eerste zaterdagopening van het Werkplein aan de Weesperstraat, ,,maar we zijn er klaar voor.” Inderdaad: erg druk was het er niet.

Het is even wennen op een zater-dagmorgen op het Werkplein. Voor de gelegenheid is de vestiging veran-derd in een mini-banenmarkt. Frisge-wassen personeelswerkers van diver-

Op zaterdag naar het arbeidsbureau

Abvakabo kwam medio maart tot overeenstemming met TNT Post, het grootste Nederlandse postbedrijf. Maximaal 15 procent bruto gaan de werknemers inleveren. Hoeveel pre-cies is afhankelijk van de functie.

In ruil krijgen de werknemers een werkgelegenheidsgarantie en een budget bij herplaatsing op de ar-beidsmarkt. Er komt een overgangs-regeling waardoor de inkomensge-volgen voor zittende werknemers

Postbodes leveren salaris in

DWI-directeur Wim Schreuders geeft de bal aan wethouder Ossel

se organisaties, tot aan de landmacht toe, presenteren er hun bedrijf. Hoe-wel het door de crisis ontslagen re-gent, zijn er ook nog steeds duizen-den moeilijk te vervullen vacatures. De campagne ‘Blijf aan de bal’ speelt daarop in.

Bezoekers kunnen met medewer-kers van UWV-Werkbedrijf en DWI spreken, of een workshop volgen over hoe je je op een positieve manier kunt presenteren. Een 57-jarige, keurig in het pak gestoken heer voelt zich zicht-baar niet op zijn gemak. ,,Het bedrijf waarvoor ik werk gaat failliet. Nu moet ik wel verder zoeken. Ik kan me niet voorstellen dat ik ooit zou kun-nen wennen aan werkloosheid.”

Van alle UWV-vestigingen die op zaterdagmorgen hun deuren open-den, was die op aan de Weesperstraat de drukst bezochte. UWV en DWI schatten dat hier op de best bezoch-te zaterdag tussen tien uur ‘s mor-gens en één uur ‘s middags in totaal een honderdtal bezoekers is geweest. ,,Op andere vestigingen viel het te-gen”, beaamt een UWV-woordvoer-der. Hij spreekt van ongeveer tien be-zoekers per vestiging per zaterdag. ,,Niet indrukwekkend.”

De vestiging Centrum-Oost heeft actiever geworven, denkt DWI-voor-lichter Westra. ,,Maar het is inder-daad niet heel druk geweest.” Blijk-baar maakt de Amsterdammer zich

nog niet heel veel zorgen over de toe-komst, concludeert ze voorzichtig. ,,Maar we hebben laten zien dat we er klaar voor zijn.”

Deze zaterdagopening was een proef, zegt Westra. ,,We evalueren dit experiment in april. We kunnen het erbij laten, ermee doorgaan of kijken of er behoefte is aan ruimere ope-ningstijden door de week.” Ook de woordvoerder van UWV-Werkbedrijf wil niets kwijt over een vervolg. ,,Dit is nieuw. Het kost tijd om zoiets tot de mensen door te laten dringen.’’

Wie wil weten of de Werkpleinen ook in april op zaterdag geopend zijn, kan op de website van MUG kijken: www.mugweb.nl

Bij wijze van proef waren de Werkpleinen, waar DWI en UWV-Werkbedrijf kantoor houden, in maart ook op zaterdag geopend. De opkomst viel tegen. Blijkbaar maken Amsterdammers zich nog niet heel veel zorgen.

Michiel Wetzer

se situatie. Wethouder Freek Ossel: ,,De gemeente geeft 100 miljoen per jaar uit aan re-integratie. Per plaat-sing is 90.000 euro uitgegeven.”

Ossel memoreerde dat het doel van re-integratie niet altijd een baan is. ,,Er wordt ook geïnvesteerd om problemen als schulden, versla-ving en taalachterstand weg te wer-ken. Dat vertaalt zich pas later in betaald werk.” Robert Flos (VVD): ,,Negentigduizend is drie modale jaarsalarissen. Dat geven we uit om iemand aan het werk te krijgen. Van de zotte!” Petra Hoogerwerf (D66): ,,NICIS is een gerenommeerd in-stituut, dat kun je niet zomaar op-zij zetten.”

De oppositie in de Amsterdamse gemeenteraad is ontstemd over de reactie van Burgemeester en Wethouders op het NICIS-rapport over re-integratie.

worden verzacht. De nieuwe CAO is afgedwongen

door de veranderende situatie op de postmarkt. Door de opkomst van elektronisch postverkeer is er minder papieren post. Daarnaast heeft de voormalige PTT geduchte concur-rentie van bedrijven als Sandd, die goedkoper kunnen werken. Die con-currentie zal zeker niet afnemen. Van-af deze maand is TNT ook zijn laat-ste monopolie, op poststukken tot vijftig gram, kwijt.

Woordvoerder Tonny Dijkhuizen van de Abvakabo: ,,Deze loonma-tiging was onvermijdelijk. We wil-len zoveel mogelijk werkgelegenheid behouden.’

Het personeel van TNT Post le-vert salaris in. De vakbond voor overheidspersoneel Abva-kabo noemt de loonsverlaging onvermijdelijk.

Er werken ongeveer duizend schoon-makers op Schiphol. In maart demon-streerden ze wederom, nu met name voor een volledige reiskostenvergoe-ding en zekerheid over het behoud van hun werkplek op de luchthaven.

Daarnaast willen ze fatsoenlij-ke pauzeruimtes met daglicht, goed materiaal om mee te werken en het recht om een arbo-arts te bezoeken. Al maanden lang komen de werkge-vers hun personeel niet tegemoet in

Schoonmakersprotest houdt aanHet schoonmaakpersoneel van Schiphol blijft actie voeren voor betere arbeidsomstandigheden.

deze wensen. Ook in januari werd al gedemonstreerd. Per portofoon liet Schiphol-directeur Jos Nijhuis de ac-tievoerende schoonmakers weten dat de luchthaven geen partij is in het confl ict en dat hij daarom niet van plan is om te bemiddelen.

Demet Ekinci van FNV Bondge-noten: ,,Natuurlijk is de luchthaven partij. Schiphol is een grote klant van de schoonmaakbedrijven en kan daardoor druk uitoefenen om tot een aanvaardbare oplossing te komen. Als verdere onderhandelingen met de werkgevers niets opleveren dan is sta-ken de volgende stap.”

Nieuw fi liaal Bank van Lening

In Osdorp, Slotervaart en Geuzen-veld-Slotermeer wonen veel gezin-nen met een laag inkomen, de doel-groep van de Bank van Lening. Klanten uit Nieuw-West hoeven nu niet meer naar het centrum om iets te verpanden.

Het aantal klanten en de hoeveel-heid aan onderpanden is de laat-ste maanden niet of nauwelijks ge-groeid. Wel zijn er door de crisis meer mensen die een kijkje op de

veilingdagen komen nemen.Woordvoerder Henk Janson: ,,De

laatste tijd hebben we een hoge-re omzet dan normaal gesproken, maar dat komt vooral door de ge-stegen goudprijs. Met het oog op de kredietcrisis beleggen mensen liever in goud en dat stuwt de prijs op. Je krijgt dus meer voor een gou-den ketting of armband. Ons klan-tenbestand zou door de stijging van de lokale belastingen, zoals afval-stoffenheffing en waterschapsbe-lasting dit jaar wel eens flink kun-nen toenemen, ook van buiten Amsterdam.”

De Bank van Lening heeft sinds februari een nieuw fi liaal op het Osdorpplein.

Door de crisis getroffen? Baan kwijt?

Deel uw ervaringen met het UWV Werkbedrijf (arbeidsbureau) en DWI (sociale dienst)met MUG

redactie@mugweb.nl020-6077605

eb.nl

foto: fotonova,nl

4 MUG magazine | april 2009ADVERTENTIE

Tel. 14 020 of www.sbl.nl

De Stadsbank van Lening is in 1614 opgericht. Bij deze gemeente-lijke dienst kan iedereen vanaf 18 jaar geld lenen op onderpand. De rente (beleenkosten) was en is nog steeds een stuk lager dan bij particuliere pandhuizen. En natuurlijk zonder winstdoelstelling.

De voordelen van de Stadsbank van Lening• direct contant geld tegen inlevering van uw sieraden of

gebruiksartikelen; • lage beleenkosten en verlengen van uw lening is elke

6 maanden mogelijk;• u kunt uw bezittingen elk moment weer meenemen, als u het

geleende geld met de kosten terugbetaalt;• een gemeente instelling, dus betrouwbaar.

van der Woude de Graaf AdvocatenJuridische Problemen?

Kostenloos Spreekuur

U kunt bij ons kantoor terecht voor juridische problemen op het gebied van:arbeidsrecht, civiel recht, consumentenrecht, huurrecht, personen- en familierecht, sociale zekerheid, strafrecht en vreemdelingenrecht.

Voor kennismaking en kort advies kunt u terecht op ons gratis spreekuur, donderdag

tussen 17.00 en 18.00 uur. U kunt zich hiervoor op donderdag telefonisch aanmelden

tussen 14.00 en 16.00 uur op 020 - 6792478 voor een afspraak op diezelfde dag.

Willemsparkweg 31 1071 GP Amsterdam T: 020 - 6766690 F: 020 - 6766695 E: info@woudegraaf.nl Web: www.woudegraaf.nl

Ons kantoor is bereikbaar met tramlijnen 2, 3, 5 en 12

TEL. 020 6935544 - WWW.VANDOORNCS.NL - BATJANSTRAAT 5 - ZEEBURG

GRATIS ADVOCATENSPREEKUUR

IEDERE MAANDAG VAN 16.00 UUR - 17.00 UUR

Gaat u scheiden? Bent u ontslagen?

Heeft u een huurgeschil? Problemen met uw uitkering? Strafzaak?

MUG Layout en DTP is gespecialiseerd invisuele communicatie voor kleinschaligeorganisaties en geeft gratis vrijblijvend adviesvies

Haalt u het beste uit uw BUURTKRANT, NIEUWSBRIEF, VERENIGINGSBLAD OF BEDRIJFSORGAAN?

Denkt u wel eens dat het beter zou kunnen?

BBel BBBBBBBBBBBBeeeeeeeeeeeeelllllllllllllll 7611020 607 7000000000000002222222222222000000000000 6666666666666666600000000000000000777777777777777 Gert of JJaap JJJJJJJJJJJJJJJJaaaapppppppppppppp enn vvraagg nnaaarr Grrrrrrrrrrraaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaggggggggggggg naaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaMailen kan natuurlijk ook: MMaaiilleenn kaann naMMMMMMM il layouut@mugweb.nluuuuuuuggggggggggggggggwwwwwwwwweeeeeeeeeeeeeeeeebbb....nnnnnnnnnnnnnnnllllllllllllllll

� Vormgeving� Schrijven en Redactie� Budgettering� Distributie

DE L ATIE

KRINGLOOPBEDRIJF

K● KLEDING

● MEUBELS

● SERVIESGOED

● BOEKEN

● CURIOSA

● SPEELGOED

● GASFORNUIZEN

● EN VEEL MEER WIJ HALEN GRATIS UW OVERTOLLIG HUISRAAD OP!

op 2 locaties in de stad

Distelweg 85 gratis parkeren!

in Amsterdam Noord

Camperstraat 42 in Amsterdam Oost

Winkels openma 12.00-17.00uurdi t/m vr 10.00-17.30 uurza 10.00-17.00 uur

meer informatie tel 020 463 11 15 www.delokatie.org

5april 2009 | MUG magazine PORTRET

odar (1944) werd in 1992 tot pries-ter gewijd. Zes jaar later vertrok hij naar Rome. Bodar ging wonen en

werken in het Duitse priestercollege San-ta Maria dell’Anima. Zijn woning in Am-sterdam hield hij aan. Regelmatig keert Bodar in Nederland terug voor het geven van colleges en lezingen. Hij studeerde ge-schiedenis, kunstgeschiedenis, literatuur-wetenschap, fi losofi e en theologie. Bodars Amsterdamse woning is een grote, goed gerangschikte bibliotheek met naar eigen zeggen tenminste vijftienduizend boeken. In de krant en op televisie is hij het gezicht van de katholieke kerk in Nederland.

Wat is voor u rijkdom?,,Om te spreken met de woorden van de overleden uitgever/essayist Johan Polak: ‘Zorg dat je zoveel mogelijk in je kop in-vesteert, mocht je nog eens in het concen-tratiekamp terechtkomen dan kunnen ze je dat in ieder geval niet afpakken’. Rijkdom is voor mij in eerste instantie immateriële rijkdom. Een van de grootste rijkdommen is opleiding en vorming. Maar daarnaast natuurlijk poëzie, literatuur, fi losofi e, fi lm en beeldende kunst. Godsdienst is voor mij ook een belangrijke zingevende factor.

‘Kennis is macht’, zei Joop den Uyl lang geleden en daar heeft hij groot gelijk in. Zelf leg ik liever het accent op ‘gezag’. Als je veel kansen op scholing hebt benut, dan kun je op een gegeven moment een bepaald gezag hebben. Dat is veel interessanter dan macht. Immateriële rijkdom vind ik belangrijker dan materiële rijkdom en zo vind ik gezag belangrijker dan macht. Macht kan gepakt worden en gezag kun je krijgen.”

U heeft het herhaaldelijk over het ‘doorge-schoten materialisme, het barbarisme van nu’. Welke bezwaren kleven aan materië-le rijkdom?,,Op zich is er niets tegen materiële rijk-dom, maar je moet er geen slaaf van wor-den. Ik denk dat op dit moment de grote angst van mensen die veel bezitten is, dat ze het kwijt kunnen raken. Dat heb je met immateriële rijkdom niet. Ik heb de indruk dat het materialisme teveel is doorgeslagen. Als je materieel rijk bent kun je makkelijk je hoofd van ’s ochtends vroeg tot ’s avond laat verdoven. Ik vraag me af of je daar wel zo fi t van blijft, spek maakt lui.”

U zou graag willen dat de eenvoud van de jaren vijftig terugkeert: ’naar de sober-heid van toen’. Wat bedoelt u met een sobe-re levensstijl?,,Veel mensen vinden de jaren vijftig bur-gerlijk, spruitjeslucht, saai en kaal. Ik leer-de bij mijn ouders om ‘boterhammen met tevredenheid’ te eten. Je was snel blij met weinig. Tevreden zijn met weinig vind ik iets heel moois. Je hoeft niet per se luxueus

Nederland is geestelijk armAntoine Bodar vindt immateriële rijkdom het grootste goed

Met z’n allen kunnen we best wat minder

consumeren, vindt Antoine Bodar. Persoonlijke

rijkdom is volgens hem investeren in je hoofd:

een mooi boek lezen of genieten van de zon.

tekst

Marcel Schor

foto

Sandra Peerenboom

B

‘Ik leerde thuis boterhammen met tevredenheid te eten’

te leven, je kunt ook eenvoudig leven.”

Ansichtkaarten met tropische oorden en een luxe leven hangen in veel West-Europese kan-toren. Het lijkt een collectieve droom. Hoe verklaart u dat veel mensen gevoelig zijn voor luxe en materiële rijkdom?,,Het verlangen naar stranden met palm-bomen vind ik logisch wanneer je naar ons grijze klimaat kijkt. Maanden is het hier al grijs. Het is heel menselijk om naar een warm klimaat te verlangen. Het grootste deel van het jaar woon ik in Rome. Italia-nen zie ik veel minder naar het buitenland gaan omdat hun eigen land heerlijk is, daar schijnt de zon.

Die materiële rijkdom is inderdaad een soort droom. Dat komt doordat we veel kijken naar Amerikaanse series waar mensen in grote huizen leven. ‘Blauw Bloed’ van de EO is zo populair omdat er de sprookjeswereld van een konings-huis wordt getoond: rijk, mooie huizen en voortdurend op reis. Prachtige glamour-fi lms werden al in de jaren dertig gemaakt zodat armen zich daaraan konden optrek-ken. Het streven naar materiële rijkdom begrijp ik dus heel goed. Alleen behoor ik tot het genre mensen, en vele ande-re wijsneuzen met mij, dat het veel inte-ressanter vindt om een mooi boek te le-zen. Maar ik reis ook graag om een vreem-de stad te leren kennen en te proeven van die andere cultuur.”

Welke rijkdom kunt u onze lezers bieden?,,Dat je kunt genieten van het weinige dat je hebt en met zorgvuldigheid je bier of wijn kunt drinken. Maar ook dat je van een eenvoudige maaltijd een feest kunt maken. Je kunt boeken en fi lms lenen, naar goede televisieprogramma’s kijken of naar de ra-dio luisteren. Dat hoeft allemaal niet veel te kosten. Ik ben zelf gelovig en ga graag naar de kerk. Gerard Reve noemde het ka-tholieke geloof het mooiste dat er is én het kost niets. In de kerk heb je een mooie ere-dienst en muziek en er branden kaarsen. Wat wil je nog meer?

De grootste luxe van onze tijd is rust, tevredenheid en stilte. Maar ook om met mooi weer in het Vondelpark op een bank-je te zitten, naar de vogels te luisteren, al of niet met een boek bij je. Maar rijkdom is ook investeren in jezelf door een oplei-ding te volgen. Op materieel gebied hoop ik dat alle mensen toegang hebben tot te-levisie en internet. Dat wens ik iedereen toe, want dan heb je al heel veel.”

U heeft het over ‘het bewust worden van het geestelijke erfgoed’? Wat bedoelt u daar mee?,,We hebben in Nederland sterk de neiging om naar de Verenigde Staten te kijken, waardoor onze taal verloedert. Ik ben er erg voor om ons meer op Europa te rich-

ten. Nederland is rijk voorzien van prach-tige musea en kerken, die het bezoeken waard zijn. Jammer genoeg moet voor som-mige kerken betaald worden, zoals voor de Oude en Nieuwe Kerk, maar de Krijtberg aan het Singel en de Nicolaaskerk tegen-over het Centraal Station zijn gratis.”

Ziet u Nederland in geestelijke zin als een rijk land?,,Nee, in geestelijk opzicht is Nederland arm. Dat dit een vlak land is, zegt veel over onze mentaliteit. Vaak grijze luchten en re-gen en veel dagen kou heeft invloed op de volksaard. Het calvinisme speelt in ons land een belangrijke rol: ‘doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg’. Waarschijnlijk bestond die mentaliteit hier al voordat Cal-vijn werd geboren.

Tegenwoordig zakken we weg in materi-alisme, cynisme en lompheid. Jammer ge-noeg is lompheid onze voornaamste na-tionale eigenschap: ‘recht voor z’n raap’. Mede door de opkomst van Pim Fortuyn zeggen mensen van alles zonder eerst na te denken.”

Heeft de huidige economische crisis gevolgen voor het geestelijke leven?

,,De crisis dwingt ons om de beperkingen van materiële rijkdom in te zien en ons te richten op immateriële rijkdom, zoals een goede opleiding volgen.”

In de jaren zestig kwamen de leiders van de katholieke kerk bij elkaar om de kerk te mo-derniseren, het Tweede Vaticaans Concilie. Is uw geloof door die kerkvergadering rijker of armer geworden?,,In de waardering voor andere godsdien-sten is het rijker geworden, dus als het gaat om het opkomen voor godsdienstvrijheid. In het concilie is bepaald dat het elk mens vrij moet staan om zijn eigen godsdienst te kiezen. Ik vind dat positief. Eeuwen-lang vertelde de katholieke kerk dat zonder haar het eeuwig heil niet mogelijk was. Dat wordt nu heel ruim opgevat. Ook mensen die niet in Christus geloven kunnen in de hemel komen. Een goed leven leiden is van het grootste belang. Dat vind ik een milde opstelling. Mildheid is een van de grootste rijkdommen die je kunt bedenken.”

ACTUEEL6 MUG magazine | april 2009

Michiel Wetzer

,,Het spannende zit hem in de kick van het winnen en het verlies dat je om je heen ziet”. Het is opvallend hoe Marcel, gewend aan spelen in het casino, zijn eigen ervaringen met gok-ken niet aan verliezen koppelt. ,,Na-tuurlijk niet”, grinnikt hij. ,,Niemand komt om te verliezen.”

Marcel speelde regelmatig black jack, een soort van eenentwintigen tegen de bank. Hij zegt ‘anders te spelen dan een ander’, meer met zijn hersens dan met zijn gevoel. ,,Wan-neer je wint, wil je altijd nog meer winnen. Maar bij verlies wil je je geld terugpakken. Ik stink daar niet in.”

Van een kans- of gokspel is sprake wanneer de speler geen overwegende invloed heeft op de uitslag, stelt ar-tikel 1 van de Wet op de kansspelen. Bij een loterij is dat eenvoudig: het lot beslist immers wie wint. Maar justitie beschouwt ook het inzenden van de oplossing van puzzel als meedoen aan een kansspel. Er worden vaak meer-dere goede antwoorden ingezonden, waarna uit een trekking of een loterij de winnaar komt rollen.

Onder de Wet op de kansspelen val-len loterijen, winkelweekactiespellen,

sportprijsvragen, casinospelen, speel-automaten, paardenrennen, kraslote-rijen, bingo’s, belspelletjes en illegale kansspelen. Ook poker is, volgens een arrest van de Hoge Raad van 1998, volgens de wet een kansspel.

Niet iedereen mag zomaar kans-spelen organiseren. De wet behelst een heel vergunningbeleid. Daarbij zijn er monopolies voor bijvoorbeeld de Staatsloterij en voor krasloten, die alleen de Stichting Exploitatie Neder-landse Staatsloterij en de Stichting Nationale Sporttotalisator mogen or-ganiseren. De laatste is bovendien de enige organisatie die sportprijsvragen als voetbalpoules mag verzorgen. Ook mag je niet zomaar een incidentele loterij organiseren. Een loterij moet een ‘algemeen belang’ dienen: min-stens de helft van de opbrengst moet worden afgedragen aan een doel in bijvoorbeeld sport of gezondheids-zorg. Daarnaast moet ook een ver-gunning worden aangevraagd bij het ministerie of bij de gemeente. Bin-go’s mogen alleen worden georgani-seerd door verenigingen die minstens drie jaar bestaan. Er is geen vergun-ning voor nodig maar het moet wel vooraf aan de gemeente worden ge-meld. Een spelcasino tot slot mag al-leen door Holland Casino worden ge-

rund. Het vergunningenstelsel geldt echter alleen wanneer de spelgele-genheid ‘publiekelijk toegankelijk’ is of bedrijfsmatig wordt gegeven. Wat pokeren met een paar vrienden mag zelfs in de kroeg, zolang dat maar niet stelselmatig gebeurt. Een toernooi in een café organiseren mag niet.

Gokken is niet alleen spannend. Het is ook gevaarlijk. Het Centrum voor Verslavingsonderzoek (CVO) con-cludeerde in 2005 dat Nederland naar schatting in totaal 116.000 ‘ri-sicovolle deelnemers’ aan kansspelen telt. Er is een aantal factoren dat gok-ken verslavend kan maken. ,,Beschik-baarheid speelt een belangrijke rol”, zegt een woordvoerder van Informen-taal. Informentaal, onderdeel van Jel-linek, is een informatie- en adviespunt voor mensen met psychische of psy-chiatrische problemen en hun omge-ving. ,,Nu in snackbars geen gokkas-ten meer zijn, hebben minder mensen daar problemen mee. Aan de andere kant neemt gokken op internet enorm toe en daar ontstaan weer nieuwe pro-blemen. Mensen hebben als het ware de gokkast in hun huiskamer.” Verder is vooral van belang het tijdsbestek tussen de gok en de uitkomst. Hoe korter die periode, hoe verslaven-

der gokken kan zijn. Ook wel of niet anoniem kunnen spelen is een factor. Kraskaarten zijn bijvoorbeeld overal te koop, niemand hoeft te weten wie er speelt en de winst wordt meteen uitgekeerd. Link dus. Het zelfde geldt voor speelautomaten en casinospellen als poker. ,,Verder speelt ‘bijna win-nen’ ook een rol”, zegt de woordvoer-der. ,,Met twee kersen op een rij en een derde ernaast registreert het brein dat als winst.”

De risico’s zijn niet gering. Los van de fi nanciële kant raken gokkers ook vaak in een sociaal isolement. Uitein-delijk kan het lichamelijke gevolgen hebben: slaapstoornissen, hoofdpijn en depressiviteit.

Bij casinospeler Marcel loopt dat niet zo’n vaart: hij speelt tegenwoordig minder vaak. ,,Ik kan me inmiddels het risico een paar honderd euro te verliezen niet meer veroorloven.” Het is veilig om je een grens te stellen; ook bij winst. ,,Probeer niet nóg meer te winnen.” Zijn laatste tip is misschien wel de belangrijkste: ,,Laat je bank-pasjes thuis. In het casino staan over-al pinautomaten.”

Zie voor winstkansen van loterijen op

pagina 27

Gokken: het spel en de knikkersGokken: het spel en de knikkers

Wie Wie niet niet waagt waagt ......

DE OMBUDSMAN

Gemeentelijk ombudsman

Ulco van de Pol behandelt klachten

van burgers

Voor iemand die langdurig rond moet komen van een minimum-in-komen, is het lastig om geld bij el-kaar te krijgen voor bijvoorbeeld een koelkast of wasmachine. Tot voor kort kon er aanspraak gemaakt worden op de Knipkaart, maar die bestaat sinds 1 januari niet meer. Wel kunt u de Langdurigheidstoe-slag aanvragen. Deze regeling bestaat al een tijdje, maar is nu zo uitgebreid dat u er al eerder voor in aanmerking kan komen. Daarnaast biedt de nieu-we regeling voor voormalige Knip-kaartgebruikers nog een voordeel. Het extraatje hoeft namelijk niet lan-ger per se te worden aangewend voor de aanschaf van een duurzaam appa-raat voor de huishouding. De belangrijkste criteria voor een Langdurigheidstoeslag is dat u tus-sen de 21 en 65 jaar bent en al drie achtereenvolgende jaren rond moet komen van een minimum- inkomen. Een ander belangrijk criterium is de norm die wordt gesteld aan het inko-men. Wat daarbij lastig is, is het vast-stellen van wat wel en wat niet tot het inkomen wordt gerekend. Ook als u van mening bent dat u buiten uw schuld niet aan de norm van drie jaar voldoet, moet u zich hier niet bij neerleggen. Het kan zijn dat door een fout bij de verstrek-king uw uitkering tijdelijk is stopge-zet. Kaart dit dan aan bij de dienst, en zo nodig bij mij. De aanvraag van de toeslag krijgt mede daarom mijn aandacht de ko-mende tijd. Het is de bedoeling dat iedereen die in aanmerking komt voor de toeslag een formulier ont-vangt. De aanvragen voor een Knip-kaart verliepen namelijk niet altijd even soepel, omdat de formulie-ren niet werden opgestuurd. Men-sen raakten daardoor in onzeker-heid over het feit of ze ergens recht op hadden. Niet voldoen aan de criteria voor de Langdurigheidstoeslag of de Knip-kaart betekent niet dat er geen ande-re regelingen zijn. Zoals bijvoorbeeld de Plusvoorziening, voor oude-ren die rond moeten komen van een kleine AOW, of de PC for kids-re-geling, om schoolgaande kinderen de mogelijkheid te bieden om thuis van internet gebruik te kunnen ma-ken. Informeer goed bij de dien-sten of via internet wat kan. Aan de Langdurigheidstoeslag en de ande-re genoemde voorzieningen zijn nog meer criteria verbonden. Daarvoor verwijs ik u naar de formulieren-brigade, of naar de website van de Dienst Werk en Inkomen.

Gemeentelijke Ombudsman Singel 250, hoek Raadhuisstraat

T. 625 9999 Inloopspreekuur: di 10.00 - 12.00 uur, meer informatie:

www.gemeentelijkeombudsman.nl

Langdurigheidstoeslag

foto

fotonova.nl

7april 2009 | MUG magazine ACTUEEL

Joop Lahaise

Leo, een werkloze vrachtwagenchauf-feur, won tien jaar geleden een ton in de Staatsloterij. Hij zette zijn geld op de bank. Els werd een paar jaar ge-leden dankzij de Postcodeloterij een halve euroton rijker. ,,Van geld kun je echt wel gelukkig worden”, zegt de spiritueel ingestelde Els. ,,Al is het maar even.”

,,Vandaag laatste dag, stond er op een bord bij een sigarenwinkel in Oost. Ik had niks met loterijen. Geen idee wat me bezielde maar ik liep naar bin-nen en kocht er één. Daarna gingen we op vakantie. Terug in Amsterdam, drie weken later herinnerde ik me dat staatslot. Bleek tussen de oude kran-ten te liggen. Ik zei tegen mijn vrouw: Volgens mij hebben we een prijs. Niks geen hoera-stemming. Daarvoor was het te onwezenlijk. Je gelooft het ge-woon niet.”

Leo nam de trein naar Den Haag, waar het kantoor van de Staatsloterij is gevestigd. ,,De dame achter de ba-lie bevestigde dat ik een fl inke prijs

had. Ik hoefde alleen maar mijn giro-nummer achter te laten. Vijf minuten later stond ik weer op straat. Binnen een week stond er 100.000 gulden op mijn rekening. En dat staat er nog steeds, zelfs een beetje meer, al is die ton dankzij de euro natuurlijk allang geen ton meer waard.”

Geen nieuw huis gekocht, of een mooie sportwagen? De voormali-ge vrachtwagenchauffeur haalt zijn schouders op. ,,Mijn vrouw en ik had-den beiden een baan. Het ontbrak ons aan niks en luxe interesseert ons niet. Ik reed in een oude Lada en was dik tevreden. Pas na lang aandringen van de kinderen heb ik een iets jonger autootje gekocht. Wel hebben we de rente gebruikt voor vakanties en een grachtenbootje. En de kinderen heb-ben natuurlijk ook wat gekregen. Kort nadat we de prijs hadden gewonnen, hebben we de familie op een etentje getrakteerd. Misschien ben ik van na-ture wat achterdochtig maar ik schrok enorm van de reacties. Van die stekeli-ge opmerkingen als: ‘Dat ken jij mak-kelijk betalen, hè.’ Nou, ik wist ge-noeg. We hebben er nooit meer met

iemand over gepraat.”Els was blij verrast, toen er op een

dag een cameraploeg voor de deur stond. ,,Ja, ik schrok zeker, heb me zelfs laten overhalen om voor de ca-mera te verschijnen. Het was iets van €53.000. Na aftrek van de belasting bleef er €36.000 van over. Van een deel heb ik mijn schulden afgelost. En ik heb een mooi cadeau voor mijn zoon gekocht. Afgunstige reacties heb ik niet gehad. Iedereen in mijn omge-ving wist dat ik altijd op zwart zaad heb gezeten.”

Leo: ,,Zoals ik al zei, wij hadden het geld niet direct nodig. Ik heb het in eerste instantie gewoon op de giro la-ten staan. Na een tijdje heb ik op aan-raden van de bank 30.000 gulden in een aandelenfonds gestopt. In die tijd schoten de aandelen omhoog. Ik werd er bloednerveus van, zat elke dag naar de aandelenkoersen te kijken. Volledig geobsedeerd. Na een jaar of zo, toen de koers was verdubbeld, heb ik die hele handel weer verkocht.”

Leo is nu pas echt blij met zijn winnend staatslot. Drie jaar geleden kwam hij op straat te staan. De fi rma

waar hij werkte, ging failliet. ,,Bin-nenkort loopt mijn WW af. Ik heb nog drie jaar te gaan voor mijn pen-sioen. Dankzij dat spaargeld hoef ik straks niet met mijn pet in de hand naar de sociale dienst. Met het in-komen van mijn vrouw én die ruim €50.000 zingen we het wel uit.”

Els: ,,Van beleggen was bij mij geen sprake. Nadat ik mijn schulden had afgelost, ben ik op vakantie gegaan en heb nieuwe meubels gekocht. En een computer, als investering in een eigen bedrijfje dat ik graag wilde opzetten. Ik zat in de WW, dus dat geld kwam meer dan goed uit. Eindelijk kon ik doen wat mensen met een normaal inkomen altijd al kunnen. Voordat ik in de WW belandde, had ik een part-time baan en daarvoor jarenlang bij-stand. Nooit geld voor iets extra’s. Die prijs heeft mij geleerd dat geld echt wel gelukkig kan maken, al is het maar even. Het was bijna een spiritu-ele ervaring.”

Om redenen van privacy zijn de namen in dit artikel gefi ngeerd; de echte namen van beide geïnterview-den zijn bij de redactie bekend.

Jos Verdonk

S.T. Florian (1969) is freelance jour-nalist en schrijver. Van begin 1987 tot de zomer van 1993 was hij gok-verslaafd. Over zijn ervaringen als gokverslaafde schreef hij een boek, Naar de knoppen (1991).

,,Ik kan niet zeggen dat ik mijn gok-verslaving van te voren heb zien aan-komen. Het is begonnen met uit ver-veling op kasten spelen, kijken hoe dat werkt. Fascinatie ontstaat gelijk met verslaving. De eerste keer dat je wint ben je de lul.

Vooral het spelen op fruitautoma-ten levert een kick op die nergens an-ders te vinden is. Elke keer die kick: nu kan het gebeuren, ik kan zo een heleboel geld rijker zijn. Kijken naar die ronddraaiende fruitsymbolen, het de hele tijd willen weten wan-neer het stopt en hopen dat het iets goeds is. Gokken is geen sociale be-zigheid. Je doet het alleen. Mensen die een avondje uitgaan gooien mis-schien een paar knaken in een kast,

gewoon voor de lol. Gokverslaafden kunnen dat niet. Die denken: rot op!, laat me spelen.

Je zult het misschien gek vinden, maar ik ben in mijn hele leven nog nooit in een casino geweest. Als je naar een casino gaat gelden er kle-dingvoorschriften en moet je je pas-poort laten zien. In gokhallen, snack-bars en café’s ben je anoniem.

Ik schat dat ik in totaal zo’n vijf-tigduizend gulden heb vergokt. Dat is dus een kleine drieentwintigdui-zend euro. Dat valt over de hele pe-riode gezien wel mee, als je bedenkt dat toen ongeveer elke gulden die ik had de kast in ging.

Als ik niet aan het gokken was, kon ik urenlang over gokken naden-ken, fi losoferen, kon ik het analyse-ren, er de meest fantastische dingen over bedenken. Ik had het allemaal door. Maar op het moment dat ik langs een gokkast liep, had ik daar uiteraard niks meer aan.

Tegenwoordig is er meer aandacht voor het gokverslavingsprobleem dan in mijn tijd. Vreemd genoeg zijn

het vooral de fabrikanten van gok-kasten en de exploitanten van gok-hallen die er wat aan doen. Exploi-tanten hebben tegenwoordig mensen in dienst die daar op letten. Als ie-mand teveel geld in een kast gooit, komen ze een praatje met je maken. Dat is goed. Ik wou dat ze dat in mijn tijd hadden gedaan. De men-sen die vroeger in gokhallen achter de toonbank stonden waren nu niet bepaald met mijn welzijn bezig. Die zaten daar gewoon om geld te wisse-len en verder niets.

De politiek heeft nooit iets aan de gokproblematiek gedaan. Het is zelfs andersom: er wordt alleen maar gepraat over de verruiming van de mogelijkheden om een casi-no te beginnen. De overheid pakt er een heleboel kansspelbelasting op. Roken, drank en gokken worden om dezelfde redenen niet verboden: er zijn teveel mensen die het doen en er is teveel geld mee gemoeid.

Ik ben heel plotseling gestopt, maar ook weer niet. Er was weer zo’n middag geweest dat ik weer iets

van zeshonderd gulden was kwijtge-raakt. Een week of zo later was ik op stap met een vriend, die ging gok-ken. Ik bleef op zo’n twee meter af-stand van die kast staan. Ik voel-de toen een fysieke afkeer. Op dat moment wist ik: nu is het klaar. Ik ben toen nog wel een paar jaar echt verslaafd geweest, maar gokte niet meer.

Ik kan wel tegen mensen zeggen: laat je niet voor de gek houden, maar als ze verslaafd zijn aan gokken laten ze zich tòch voor de gek houden. Ik heb mijn boek niet geschreven met de illusie dat ik mensen daarmee van het gokken af zou kunnen krijgen.

Laat je niet belazeren, je hebt geen schijn van kans. En de keren dat je wel wint heb je er toch niets aan, want de volgende keer verspeel je het toch wel weer. De mensen die in Noord-Korea gaan stemmen heb-ben evenveel kans op democratie als jij hebt om van een gokkast te win-nen. De grote winst die is er niet, die bestaat niet. Maar dan het grote ver-lies. Dat bestaat wel.”

De een beschouwt het als weggooien van geld. Voor

de ander is het simpelweg vermaak en weer een ander

speelt dwangmatig. Gokken: leuk of link?

De ins en outs van kansspellen.

Vreemde ervaringen met instanties of bedrijven? Van het kastje naar de muur gestuurd en vervolgens tegen een betonnen muur van ambtelijk onbegrip gebotst? Meld het Kafka: kafka@mugweb.nl

InlevingsvermogenMevrouw O. krijgt twee aanslagen voor 2009 in de brievenbus, één voor gemeentebelastingen en één voor wa-tergeld. Beide aanslagen hebben be-trekking op een meerpersoonshuis-houden. Mevrouw O. is echter sinds begin januari weduwe en woont sindsdien alleen. Zij diende dus twee bezwaarschriften in. Deze werden niet ontvankelijk verklaard omdat volgens de belastingdienst er op 1 ja-nuari nog sprake was geweest van een meerpersoonshuishouden. Daar-om moet mevrouw O. beide aansla-gen in z’n geheel betalen. De belas-tingdienst bewijst hiermee weer eens dat enig inlevingsvermogen de dienst vreemd is.

UitschrijvenNiet reageren op post van Water-net kan duur uitpakken. De organisa-tie heeft invloed op het bevolkingsre-gister. Zo ondervindt Milco Walther uit Amsterdam, die al vier maanden zijn WAO-uitkering niet ontvangt. De problemen ontstonden toen Walther voor renovatie van zijn huis een wis-selwoning betrok. Omdat de wissel-woning slechts één straat was verwij-derd van zijn eigen woning hield hij zijn eigen adres aan. Woningcorpora-tie De Key plaatste noodbrievenbus-sen, maar die bleken voor postbezor-gers onbereikbaar of werden vernield. Diverse huishoudens bleven ver-stoken van belangrijke post. Zo ook Walther. Waternet stuurde hem een brief met het verzoek zijn persoons-gegevens te bevestigen. Toen ook die niet werd beantwoord, seinde Water-net dat door aan het bevolkingsre-gister, dat Walther vervolgens zonder pardon uitschreef. Het UWV volg-de. Zonder postadres geen uitkering. Worden uitkeringen gestopt omdat Waternet een klant niet kan vinden? ,,Lijkt me nogal drastisch”, zegt een UWV-woordvoerder. Dat vindt Mil-co Walther ook; nu nog zijn uitkering terug.

Rijk door minimaIn de top-10 van rijkste Nederland-se miljardairs van PC Hooft-glossy Quote staan tenminste drie onder-nemers die hun rijkdom te danken hebben aan consumenten met een smalle beurs. Het zijn de families Brenninkmeijer van C&A ‘is toch voordeliger’, de familie De Rijcke (de naam zegt het al!) van Kruidvat en Jaap en Albert Blokker van de ge-lijknamige keten in goedkope huis-houdspulletjes. Het loont kennelijk om je als ondernemer op de zoge-naamde onderkant van de consu-mentenmarkt te richten. Ook in de top-10: Frits Goldschmeding van uitzendbureau Randstad en John de Mol, producent van tv-programma’s voor de ‘gewone man’.

KAFKA

De grote winst bestaat nietDe grote winst bestaat niet

Dankzij loterij niet naar de soosDankzij loterij niet naar de soos

Velen kennen het Gooi vooral van de glan-zende bolides, joggende volkszangers in goeden doen, verwende Gooische vrou-wen, interieurontwerpers, kunstkenners en de onvermijdelijke omroepcoryfeeën. Maar nu zijn ook hun tegenhangers, de Gooise minima, ontdekt.

Onlangs mochten we de Frogers vol-gen op weg naar een Hilversumse voedsel-

bank en nu zijn de ‘Echte Gooische Meis-jes’ aan de beurt, die voor het gelijknamige RTL5-programma een maand lang op bij-standsniveau gaan leven, in een woning in een van de armste wijken van Amster-dam-Noord. Worden minima geëxploi-teerd, als amusement voor televisiekijkend Nederland?

RTL-woordvoerster Karin Bouwknegt:

,,Ik zal niet ontkennen dat het voor een deel ook zo is. Die kritiek was er ook op de Frogers. Naarmate dat programma vor-derde, werden de reacties steeds positie-ver. Wij willen gewoon laten zien hoe het vijf jonge vrouwen vergaat die een maand lang moeten rondkomen van zevenhon-derd euro.” Het programma zal in april worden uitgezonden.

Watskebuurt?

Ruim driekwart van de bewoners aan de Tugelaweg en omgeving is akkoord gegaan met de vernieuwingsplannen van stadsdeel Oost/Watergraafsmeer en woningbouwcor-peratie Ymere. De uitkomsten werden ge-presenteerd in Buurtcentrum Transvaal. De vijf woonblokken met bijna vijfhonderd woningen tussen de Tugelaweg en de Re-tiefstraat verkeren nu in slechte staat. Drie blokken worden gerenoveerd en twee ge-sloopt; over het vijfde blok is nog geen be-slissing genomen.

Ondertussen in ... Het Gooi

De kwestie Drooglegging Oosterpark?

Aanpak hangjongeren Vernieuwing Transvaal Pitstop succesvol

Watskebuurt? Reageer! Reageer!

Amsterdam investeert in werkgelegenheid, meer sociale samenhang en een beter onderwijsklimaat. De Amsterdamse Wijkaanpak moet ervoor zorgen dat probleembuurten ‘pracht- en krachtbuurten’ worden. ‘Met volop ruimte voor initiatieven van bewoners’, volgens voormalig wethouder Tjeerd Herrema. Maar wat merkt de Amsterdammer van de Wijkaanpak? Watskebuurt? MUG wil het graag van u weten. Mail reacties naar wijkaanpak@mugweb.nl.

Stadsdeel Zeeburg organiseerde in maart communicatie-trainingen voor buurtbewo-ners om overlast van hangjongeren aan te pakken. Opvoedkundige Hans Kaldenbach gaf de trainingen: ,,Veel bewoners durven jongeren op straat niet aan te spreken. Het gaat om twee belangrijke zaken: op een po-sitieve manier contact met ze leggen en er-voor zorgen dat ze geen gezichtsverlies lij-den. Mijn trainingen zijn ontstaan uit mijn eigen angsten. Ik was verbaasd dat er goede oplossingen voor zijn te bedenken.”

Pitstop, het loket voor iedereen die sociaal of maatschappelijk actief wil worden in de Transvaalbuurt, loopt goed. Sinds de ves-tiging aan het Steve Bikoplein eind okto-ber vorig jaar geopend werd, heeft dit lo-ket 75 bezoekers ontvangen. Met dit aantal voldoet Pitstop aan de doelstellingen. Pit-stop zet zich onder andere in om wijkbe-woners aan betaald werkt te helpen. In-middels hebben ook al bewoners van de Dappermarkt en de Oosterparkbuurt de dienstverlening van Pitstop ontdekt.

In Amsterdam zijn

17 wijken aangeduid

als probleemwijk. Het

gaat om buurten waar

van alles mis lijkt, van

slechte woningen tot

hoge werkloosheid

en onveiligheid. MUG

Magazine volgt de

Transvaalbuurt en de

Indische Buurt en vraagt

zich af: Watskebuurt?

Tekst

Marcel Schor

Jos Verdonk

Hans Vinck

Politicus Martin Verbeet (PvdA) is stads-deelvoorzitter van Oost-Watergraafsmeer. Vanaf begin april mag in het Oosterpark geen alcohol meer gedronken worden. Het verbod geldt vermoedelijk voor zes maan-den. ,,Het Oosterpark is een openluchtcafé voor tientallen alcoholisten geworden. Een deel van die verslaafden woont in het park en komt er alleen uit om te eten.Al generaties lang hebben we in Oost over-last van alcoholverslaafden. De laatste tijd zijn er steeds meer alcoholisten in het park. Veel klachten krijgen we van mensen die zich onveilig voelen. Als ik om acht uur ’s ochtends door het park fi ets dan zijn de eerste groepen verslaafden al aanwezig. Sommige mensen zien het Oosterpark in-middels als een jungle. Als stadsdeel vin-den we dat iedereen zich in het park pret-tig en veilig moet voelen, daarom komt er een alcoholverbod.Wij willen de handhaving van het verbod koppelen aan zorg. Wethouder Zorg Marij-ke Vos van GroenLinks heeft daarvoor haar steun toegezegd. Zo gaan we samenwerken met de Jellinek en de GGD. Ons doel is om zoveel mogelijk mensen weer aan het werk te krijgen.”

Bezoeker Jaap Homan is regelmatig in het Oosterpark te vinden. Hij is afgestu-deerd socioloog en bestuurskundige. ,,Ik vind het een belachelijke maatregel. Voor de mensen die hier in de buurt op een eta-ge wonen is het Oosterpark hun voortuin. Ik vind dat mensen met een uitkering die een kroeg niet kunnen betalen hier een biertje moeten kunnen drinken. De kin-derspeelplek met het pierenbadje is van oudsher alcoholvrij. Dat is een goede zaak: op die plek moeten mensen niet dronken rondlopen.Er zijn op dit moment teveel regels in de stad; er is veel vertrutting. Dit is Amster-dam niet meer. Allemaal regels die niet te handhaven zijn. Als ze dit straks gaan nale-ven, zou je alle mensen over een kam moe-ten scheren. Ook mensen die een glaasje wijn drinken tijdens een picknick. Als tien procent van de mensen zich niet aan een wet houdt, is die niet te handha-ven. Je kunt moeilijk achter elke boom een agent zetten. Zelf heb ik geen last van de alcoholisten in het park, ook niet als ze lo-pen te schreeuwen, dat ervaar ik niet als bedreigend. Ik ga er alleen niet tussen zitten.”

Jaap Homan: ,,De regelgeving in Amsterdam is doorgeslagen en dat leidt tot vertrutting.” (foto: Michel Hobbij)

Martin Verbeet: ,,We zien steeds vaker allochtone alcoholisten, dat is een verkeer-de vorm van integratie.”

Links: de fi etsenstalling enwerkplaats in de Laing’s

Nekstraat; rechts: de huidige eigenaar Ron Fiene(foto’s: fotonova.nl)

9

e gevierde romanschrijver Israel Querido (1872-1932) beschreef de ellendige woonsituatie in de dicht-

bevolkte Jordaan als volgt: ‘In deze kronkel woonen meer dan honderd mensen, gezin-nen met kroost, bijeengekropen, vergaand in eigen nooit beredderd vuil. In deze zie-ke darmgang van de Willemsstraat, kro-pen door ieder krot, melaatsheid en men-senbeschimmeling een slijmerige weg van walgelijke vervuiling af. Er klonk in dit af-zichtelijke hol, overbevolkt, waar de schep-sels elkaars zure adem opzogen en op el-kaars tronies leefden, op ieder uur van de dag en de avond, hees gereutel van afge-matte dronkaards; gehuil, gejammer en ge-schreeuw van geranselde, verwaarloosde of spelende kinderen; woedegekrijs van ge-krenkte, vechtlustige vrouwen, die elkaar de haarspelden over het gezicht scheurden.’

Zo’n anderhalve eeuw geleden was het met de volkshuisvesting in Amsterdam droevig gesteld. Het gemeentebestuur deed niets. Van rijkswege was wel bezorgdheid over de verslechterende woonsituatie in de snel groeiende steden maar actie ondernemen, ho maar. Dat strookte niet met de libera-le opvattingen van de overheid. Ze werd op haar wenken bediend.De patriciër Christiaan Pieter van Eeghen

(vooral beroemd als de man die het Von-delpark stichtte) werd het in 1852 te gor-tig. Hij trommelde twintig gefortuneerde en bevriende ondernemers op om de aller-eerste woningbouwvereniging op te rich-ten. Dat werd de ‘Vereeniging ten behoeve der Arbeidersklasse te Amsterdam’.

Ieder deed een forse duit in de gezamen-lijke pot. Men nam zich voor om de slecht-ste buurten te saneren en betaalbare nieuw-bouw voor de minder bedeelden te plegen. Daarbij gold dat de huren betaalbaar moes-ten zijn én dat de leden van de Vereeniging slechts konden rekenen op een jaarlijks di-vidend, te vergelijken met de gangbare spaarrente. Aan bonussen en winstuitke-ringen deed de eerste woningbouwvereni-ging niet.

Het deftige gezelschap wist van doorpak-ken. Allereerst werd het intiatief genomen om enkele grachten - open riolen, broeines-ten van cholera en andere epidemieën - te dempen. Korte metten werd gemaakt met mensonterende aaneengeklitte sloppen, stegen en gangen. De volgepropte binnen-terreinen werden resoluut kaalgeslagen. De rug aan rug gebouwde kelder- en eenkamer-behuizinkjes maakten plaats voor sobere maar solide twee- en driekamerwoninkjes.

Heel het blok Willemstraat, Lijnbaans-gracht, Palmstraat en Palmdwarsstraat ging

op de schop. De resultaten zijn nog altijd te zien in de Willemsstraat, tot 1857 Gouds-bloemgracht of Franschepad.

Met het oog op toetreding van licht en lucht kreeg een deel van de Palmstraat nieuwe, bredere trottoirs. Investeren in de openbare ruimte deden de vroege stadsver-nieuwers ook al.

De nieuwe woningen kregen ramen aan de straatkant en de tuinkant. Dat was een afscheid van de gebruikelijke rug-aan-rug bouw. Het binnenterrein, bestemd als tuin en bleekveld, bleef voor stadse begrippen uitzonderlijk diep; tussen de achtergevels van de Palm- en Willemstraat wel 22 meter. Tot op de dag van vandaag een binnenbos vol oude bloesembomen en een verzame-ling onder het lover verstopte tuinhuisjes.

In de Willemstraat, tegenover het VAK-complex, is nog een bezienswaardig ge-bouw te vinden. Een van Van Eeghens me-destanders, de gefortuneerde J. van Eik liet de huisarchitect van de Vereeniging P.J. Ha-mer het Constantia-complex neerzetten. Naar het model van de klassieke hofjes: een vierkante binnenhof, omzoomd door drie etages woonhuisjes. De woningen waren bestemd voor werklieden ouder dan zestig jaar, die minstens twaalf jaar bij één en de-zelfde patroom in enig vak van nijverheid werkzaam waren geweest. Nog opmerkelij-

WIJKAANPAK | TRANSVAALBUURT | INDISCHE BUURT

Jordaan: de eerste prachtwijk

De Vereenigingswoningen in de Palmstraat in de jaren vijftig.

D ker én een bewijs van fi lantropie was dat deze gepensioneerde bewoners geen huur hoefden te betalen. Het gratis wonen voor ouderen bleef in dit naar de vrouw van de stichter vernoemde Constantia-complex tot ver in de twintigste eeuw de gewoonste zaak van de wereld .

De Vereeniging realiseerde tussen 1852 en 1900 ruim zevenhonderd nieuwbouw-woningen. Toen in 1902 de Woningwet van kracht werd, ging het sein voor volks-woningbouw op groen. Woningbouwver-enigingen konden met rijkssubsidie aan de slag, waren niet langer afhankelijk van fi lantropie.

In de loop van de twintigste eeuw werd de vernieuwing van de Jordaan driftig doorge-zet. De bevolking daalde van 80.000 naar 20.000 nu. Plannen voor city-vorming in de jaren vijftig en zestig werden echter de kop ingedrukt. Het metrostation op de Rozen-gracht is er nooit gekomen, de brede au-towegen met bijbehorende parkeergarages en torenfl ats evenmin. Dankzij Jan Schae-fer, de wethouder die besefte dat in ‘gelul niet te wonen viel’ maar dat rücksichtlos slo-pen ook geen oplossing was, kwam klein-schalige stadsvernieuwing op gang. Arm is de Jordaan allang niet meer. Het is inmid-dels een echte ‘prachtwijk’, zoals Ellen Vo-gelaar ze graag zag.

De fi etsenwerkplaats annex -stalling in de Laing’s Nekstraat versleet de afgelopen jaren meer eigenaars dan de gemiddelde Amsterdammer binnenbandjes. Sinds 1 de-cember vorig jaar is de zaak het domein van Ron Fiene (33). In-middels is hij een vertrouwd gezicht in de Transvaalbuurt. Fiene is ZZP’er (Zelfstandige Zonder Personeel). Zes dagen per week is hij van acht tot zes in zijn zaak te vinden. Maar je hoort hem niet klagen: ,,Als je van je hobby je beroep kunt maken, ben je de ge-lukkigste mens ter wereld.”

Een ZZP’er valt de eerste twee jaar na het opstarten van zijn bedrijf onder een gunstige belastingregeling. Daarna gelden ook voor ZZP’ers de gewone tarieven van de belastingdienst. ,,Het is heel erg belangrijk dat je de boekhouding op orde hebt en dat je de uitgaven afstemt op wat er binnenkomt. Bewaar al je bonnetjes.”

De handen van Fiene zijn vuil. ,,Ik kan niet met handschoenen werken”, verklaart hij ongevraagd. “Ik wil de schroefjes en bout-jes kunnen voelen. Als ik een bonnetje moet uitschrijven of ie-mand een hand wil geven trek ik juist mijn handschoenen aan.

Net andersom dus.” Ondernemen vraagt vooral creativiteit. Zo bedacht en ontwierp

Ron Fiene de Plakpas. Voor elke plakbeurt knipt hij een gaatje in het kaartje. Voor €27,50 kun je vijf keer met je lekke band bij hem terecht. ,,Natuurlijk heb ik ook wel eens een baaldag”, vervolgt Fiene. ,,Bijvoorbeeld als ik een probleem heb met de boekhou-ding of als leveranciers zich niet aan afspraken houden.”

De fi etshersteller is in een procedure verwikkeld om in aan-merking te komen voor een startsubsidie. ,,Het is makkelijker om voor een startsubsidie in aanmerking te komen als je een uitke-ring hebt. Maar ik ben niet ontevreden hoor. Ik kan er nu al goed van leven. Dat wordt alleen maar beter als ik straks mijn schul-den heb afbetaald.”

Voor jonge ondernemers heeft hij nog een advies: ,,Als je in de eerste drie maanden ook maar één keer aan stoppen denkt, stop dan ook direct en ga terug naar je baas. Als je positiviteit mist, moet je geen bedrijf beginnen.” Fiene ziet slechts één nadeel aan het zelfstandig ondernemerschap. ,,Soms is het hier gewoon te gezellig. Dan kom ik bijna niet aan werkten toe.”

tekst

Peter van Lieshout

foto

Stadsarchief

Zijn Vogelaarwijken een

eigentijds fenomeen?

In de 19e eeuw werden

verslonsde buurten al

daadkrachtig aangepakt

door pioniers van de

stadsvernieuwing. Zij

stichtten de eerste

woningcorporatie.

10 MUG magazine | april 2009ACHTERGROND

ie de woning van Huub van Roy in de Derde Oosterparkstraat driehoog binnenstapt, ontmoet

niet-alledaagse daklozen. Neem de Engels-man Alan Miller, een afgestudeerd acade-micus die een glanzende toekomst in alco-hol heeft laten verdampen.

Huub van Roy (64) heeft al jarenlang een informele daklozenopvang in zijn huis. In de winter huizen er vaak tien man en in de zomer een stuk of vijf. ,,Ik vind het leuk,” zegt van Roy, ,, sommige van die mannen vind ik erg aardig”. Huub van Roy doet niet moeilijk over zijn geaardheid. Toen zijn vriend naar Thailand vertrok, begon Huub daklozen van een opvang bij hem in de buurt uit te nodigen in zijn huis om de eenzaamheid te verlichten. Dertig jaar ge-

leden is hij zwaar mishandeld en sindsdien is hij arbeidsongeschikt.

Op een van de zetels zit Ronnie, een lan-ge broodmagere Schot en op de bank zit de Engelsman Alan Miller (55). Die bank is zijn privilege. Als enige mag hij op de bank slapen, de andere daklozen liggen gewoon op de tapijten. ,,Maar ze loeren allemaal op de bank, we hebben hier een bankcrisis”, zegt Alan en barst in lachen uit. Met zijn vaalrode petje, kapotte broek, stevige stap-pers en twee verkleurde fl eece-jasjes over elkaar oogt Miller klassiek dakloos. Maar als hij gaat praten verandert dat beeld. Hij spreekt mooi verzorgd en bijna accentloos Nederlands. Hij is dan ook niet de eerste de beste. Hij heeft zijn Bachelor of Arts ge-haald, te vergelijken met de eerste fase van een universitaire studie in Nederland.

Alan Miller zit er op de bank redelijk warmpjes bij, maar voor hij door Huub werd uitgenodigd heeft hij vijf jaar bui-

ten geslapen: in het Oosterpark, het Von-delpark en onder een viaduct. ,, Hij werd elke ochtend gewekt door de eendjes”, zegt Huub. ,,Ik ontmoette hem bij het daklo-zenkoor. Alan is heel scherpzinnig. Ik moet in hem mijn meerdere erkennen.”

Hoe Alan in het park terecht kwam is niet moeilijk te raden. Hij zit geen moment zonder een blikje bier. Volgens Huub, die zelf niet drinkt, is Alan de enige die echt al-tijd drinkt.

Miller is opgegroeid in een working class gezin in Plymouth in het zuiden van Enge-land. Zijn vader was letterzetter, de aristo-cratie van de werkende klasse, volgens Mil-ler. Zijn vader dronk nooit, behalve met Kerstmis. ,,Dan kreeg hij een fl es whis-ky van een zakenrelatie en kwam hij stom-dronken thuis. Mijn moeder liet hem dan niet binnen. Hij sliep in de tuin. Gelukkig hebben we in Zuid-Engeland een zacht kli-maat.” Na de lagere school mocht Miller als eerste en enige van zijn school naar de grammar school, het Engelse gymnasium. ,,Jullie behoren tot de beste zes procent van Engeland, zei de directeur. Op die school werd je klaargestoomd voor de elite.” Alan doorliep met vlag en wimpel de grammar school en wilde meteen door naar de top: de universiteit van Cambridge. Die vlieger ging helaas niet op. ,,Ik had niet het goede pak en ook niet de goede referenties.” Het werd de universiteit van Manchester waar Alan de geschiedenis van het politieke den-ken ging studeren. ,,Meer fi losofi e dan po-liticologie”, verduidelijkt Miller. Het ging prima op de universiteit. Toen Alan 23 jaar was had hij zijn diploma Bachelor of Arts. Een glanzende carrière lag in het verschiet maar het liep anders. De drank begon zijn tol te eisen. Die had al lang een grote rol in Alans’s leven gespeeld. ,,Ik begon te drin-ken toen ik twaalf was,” vertelt Miller, ,,de eerste keer herinner ik mij nog heel goed. Dat was op een tuinfeest van de Boy Scouts. Ik werd compleet dronken van de cider. Ik zag sterren in de lucht draaien. Ik was aan

het trippen van de drank, een sensatie. Ci-der in Plymouth is moord.” ,,Scrumpy is evil”, voegt Ronnie er aan toe. Scrumpy is de naam voor zelfgemaakte ci-der, die zo smerig is dat er bessensap aan moet worden toegevoegd om het drink-baar te maken.

Hoe is het mogelijk dat Miller met al die drank toch al die prachtige diplo-ma’s heeft gehaald? ,,Omdat anderen nog slechter waren dan ik”, verklaart Mil-ler. ,,Ik moest Hegel bestuderen maar ik snapte er geen bal van. Mijn leraren ook niet, dus was het niet zo moeilijk om voor het tentamen te slagen. Dikke boeken le-zen hoeft helemaal niet. De kunst van het lezen is selecteren.”

Meteen na zijn bachelor’s viel Miller terug in de werkende klasse. Het aantal baantjes dat hij heeft gehad is niet te tel-len. Hij maakte een lange reis naar Grie-kenland waar hij zijn vriendin wilde bezoe-ken. Toen hij daar eindelijk aankwam was die al lang vertrokken. Op Kreta ontmoet-te hij een Nederlandse vrouw met wie hij terugreisde naar Amsterdam. Ze trouw-den en ze kregen twee kinderen. Maar na verloop van tijd zette zijn vrouw hem het huis uit. Er volgden nog talloze baantjes. Toen zijn Nederlands goed genoeg was kon Miller met vertaalopdrachten Neder-lands-Engels zijn geld verdienen maar ook dat hield op. Ten slotte wachtte het Oos-terpark en de eendjes die hem ’s ochtends wekten.

Heeft hij geen spijt van zijn leven? ,,Nee”, antwoordt Miller resoluut. ,,Ik heb niet voor niets fi losofi e gestudeerd. Ik ben een volgeling van Nietzsche; ressentiment is de slechtste levenshouding. Het is zoals het is en niet anders. Dat moet je accepteren en niet zeuren.” Ronnie komt er tussen met zijn onverstaanbare Schotse accent. Alan kan hem wel goed volgen en vat het samen: “There is nothing worse than a convert”, niets zo erg als een bekeerling, een afgekickte al-coholist. ,,Fanatics”, stemt Ronnie in.

De een had na het behalen van zijn universiteitsbul een glanzende carrière voor de

boeg, de ander ging zonder diploma van de Lagere Technische School af. De een

eindigde als dakloze in het park, de ander werd multimiljonair.

tekst

Toine

GrausAlan Miller (foto: Hilco Koke) Hennie van der Most

W

‘Meteen na mijn bachelor’s viel ik terug in de werkende klasse’

De dakloze academicus De selfmade ennie van der Most heet zijn be-zoeker welkom in ‘zijn’ rookhol.Hij zit in een zijvertrek van de Koperen

Hoogte. Het is een typische van der Most-creatie, een voormalige watertoren bij Zwol-le, die hij heeft omgetoverd tot een sjiek café en een draaiend restaurant op grote hoog-te. Hoe kan iemand met slechts drie jaar LTS zo’n succesvolle ondernemer worden, is de vraag. Van der Most (geboren 1950) steekt de brand in een verse sigaar en be-gint te vertellen:

,,Ik ben de vierde in een gezin van zes kinderen. We hadden een boerderij in Slag-haren. Op de lagere school ben ik twee keer blijven zitten. Ik was dyslectisch maar daar had destijds niemand van gehoord. Ik heb nog nooit in mijn leven een boek gelezen. Ik ging naar de LTS en koos na de brug-klas voor de richting metaal, dat vond ik mooi. In de praktische vakken was ik goed maar theorie was een ramp. Na het derde jaar stapte ik uit eigen beweging op. Ik ging liever werken dan naar school. Mijn eerste baantje was manusje van alles in een me-taalbedrijf voor 36 gulden in de week. Toen kon ik naar een kachelfabrikant voor 45 gulden en daarna werd ik pompbediende voor 65 gulden. In mijn vrije tijd was ik be-zig met ouwe brommers, boten, skeltertjes. Handigheid zit in mijn genen. Dat wist de pompeigenaar en die vroeg of ik voor hem een paardenstal wilde bouwen. Dan heb ik een lasapparaat nodig, zei ik. De deal was dat ik die stal voor hem zou bouwen in ruil voor een lasapparaat. Ik kocht tweede-hands ijzer en bouwde een mooie stal. Toen had ik een lasapparaat en daar kon ik mee gaan klussen. Het lassen heb ik mezelf aan-geleerd. Ik laste van alles, vooral hekken en aanhangwagens en daar verdiende ik meer mee dan bij de baas. Al het geld dat ik ver-diende, besteedde ik aan het opkopen van oud ijzer. Naar de kroeg ging ik niet. Er lag overal ijzer rond de boerderij van mijn ou-ders. ,,We hebben een boerderij, geen ijzer-handel”, zei mijn vader. Toen heb ik voor

H

11april 2009 | MUG magazine ACHTERGROND

Na René en Natasja Froger werpt Marijke Helwegen zich op als ‘ambassadeur van de minima’.

Joop Lahaise

,,Wie is die vrouw?’’, vroeg een Turkse be-zoekster van de Budgetmarkt zich af, begin maart in een tent op Plein ‘40-’45. Gehuld in mantelpak en rode baret doceerde de bejaarde BN-er, bij high society-liefhebbers bekend als wandelende reclamezuil voor botox en plastische chirurgie, de ‘kunst van het omgaan met geld’. Op belerend toon-tje, wijzend naar haar mantelpakje en fel-rode trui, begon Marijke Helwegen: ,,Kijk, tweedehands. Ja, ja... je hoeft niet meteen het duurste te kopen.’’

,,Ik zal héél duidelijk spreken... want vele van u zijn natuurlijk buitenlands.’’ De be-zoekster schudde meewarig haar hoofd. ,,Wat denkt dat mens wel.’’ Even later mochten bezoekers van de Budgetmarkt in het stadsdeelkantoor van Geuzenveld Ma-rijke’s workshop bezoeken. ,,U krijgt geld van de CWI...’’ Ze was duidelijk ‘goed in-gevoerd’. Alleen de allerjongsten leken de humor in te zien van dat grappige dametje in haar tweedehands mantelpakje.

Waarom had Geuzenveld Marijke Hel-wegen uitgenodigd om zijn minimamarkt op te luisteren? Het antwoord is te vinden op www.minimafair.nl, de website van de zelfbenoemde ambassadrice van de mini-ma. De site belooft tips and tricks om je te helpen een rijker leven te leiden voor min-der geld. De Budgetmarkt moest niet saai worden. Dus was er een tombola en maakte society-dame Helwegen haar opwachting.

Wie doorklikt op www.minimafair.nl ontdekt Helwegens belang: advertenties verkopen, voor prijzige verzorgingsproduc-ten, een culinair evenement met standhou-ders als truffel-slager Fred en Yolanda de Leeuw of een kunsthandel waar je voor een ‘prikkie’ (vanaf een paar honderd euro) iets kunstzinnigs kunt aanschaffen.

Een selectie uit Marijke’s tips: ‘Koop nu in de sale al Sinterklaas- en kerstcadeaus voor volgend jaar en deel de grasmaai-

Is Marijke Helwegen een golddigger?

er met de buren.’ Of ‘huur je avondjurk, in plaats van steeds een nieuwe te kopen. En waarom zou je een Ferrari kopen als je er een kunt huren?’ Dat zijn tips waar je als bijstandsgerechtigde of vers ontslagen werknemer wat aan hebt.

Een woordvoerder van Geuzenveld geeft toe zijn twijfels te hebben gehad. Maar ach, als de boodschap maar overkomt. Welke boodschap? ‘Hoe profi teer ik van de hype rond minima?’

MUG heeft Marijke Helwegen om ophel-dering gevraagd. Een op de Budgetmarkt toegezegd interview bleek toch lastig. Heb-ben we Marijke nodig voor adviezen over hoe je ‘met minder rijk kunt leven’? Onze tip: laat je niet verleiden door de adverten-ties en kooptips van Marijke Helwegen.

Andermans pech is big business. René en Natasja Froger scoorden met hun reality-soap ‘Effe geen cent te makken’. Het ver-schil is dat de Frogers daadwerkelijk geld ophaalden voor de voedselbanken en de-monstreerden hoe lastig het is om arm te zijn, al is het maar een maand.

Vóór de Frogers waren er al series die andermans leed exploiteerden, al dan niet met goede bijbedoelingen. Denk aan Extre-me makeover home edition, waarin door te-genspoed getroffen gezinnen een nieuw huis kregen. Ook praatprogramma’s als Oprah en Dr. Phill horen tot het genre. Pro-gramma’s die in Nederland door de com-merciëlen worden uitgezonden. Toeval?

RTL heeft de smaak te pakken. Na de Frogers gaan ook de Echte Gooische Mei-den een tijdje op bijstandsniveau leven. Dat wordt afzien. Gooisch meisje Bo verklaar-de in De Telegraaf: ,,Ik krijg heus niet alles toegestopt van mijn ouders. Nou ja, onlangs wel een leuke Audi TT, maar verder werk ik gewoon hard voor mijn geld en moet ik gewoon huur betalen aan mijn vader voor het luxe Amsterdamse grachtenpand dat hij voor mij en mijn zus heeft gekocht.”

Golddigger is de term voor een meis-je dat een rijke vent aan de haak probeert te slaan. Marijke Helwegen lijkt een omge-keerde golddigger, die een slaatje probeert te slaan uit armoe. Jammer, want dat BN-ers aan goede doelen doen, zoals Natasja Fro-ger, is natuurlijk toe te juichen.

‘Ik heb nog nooit van mijn leven een boek gelezen’

miljonairmezelf een boerderijtje gekocht met een schuur erbij. Ik was 22 jaar oud en begon mijn eigen staalconstructiebedrijf annex ij-zerhandel. Daar kon ik groter werk doen zoals spanten lassen voor de bouw. Teveel werk voor mij alleen. Ik nam mensen aan en na een tijdje had ik een vaste ploeg van een man of vijf en daarnaast een groep die zwart kwam bijklussen.

Het was een goeie tijd in de zestiger jaren. Werk genoeg en ik verdiende goed. Alle geld ging meteen terug in het bedrijf. Ik ging niet duur doen, ik reed in een ouwe Simca. In de schuur bouwde Ik een zwembad. Het was eigenlijk voor mezelf maar het liep compleet uit de hand. Ik bouwde er een barretje in en iedereen kwam er zwemmen. Bij mij was het gezelliger dan in de kroeg. De horeca in het dorp begon te klagen en toen moest ik sluiten van de gemeente. Ik had geen en-kele vergunning. Ik heb goed verdiend aan dat zwembad maar je moet niet denken dat daar een groot fi nancieel plan achter zat om rijk te worden. Ik deed het gewoon voor de lol. Zo gaat het vaak met succesvolle onder-nemers, ze beginnen meestal heel klein in een schuurtje.

Eind jaren zeventig klapte de economie in elkaar. Een grote textielfabriek in Slagharen ging failliet en ik kreeg de opdracht om de machines eruit te halen. Toen ik door die fa-briekshallen liep, begon ik te fantaseren: hier zou ik een zwembad kunnen bouwen, daar tennisbanen, een sauna, een restaurant. Ik ging met de curator van de failliete boedel praten of ik die fabriek zou kunnen kopen. Die wist niet wat hij aan mij had, ik was een ijzerboer in een leren jas. Hij deed navraag in het dorp, kreeg klaarblijkelijk gunstige berichten en belde of ik het serieus meen-de. Voor anderhalf miljoen kon ik de fabriek kopen, een spotprijs voor 20 duizend vier-kante meter. Ik ging naar de bank voor een lening. De directeur was enthousiast. Bank-directeuren hadden vroeger veel meer ge-voel voor ondernemen dan die managers van vandaag. Ik kon de fabriek kopen en

stapte naar de burgemeester voor een ver-gunning. Die eiste een haalbaarheidsstudie. Ik had niks op papier. Een paar dure heren uit Amsterdam maakten een studie met een vernietigende conclusie: acht miljoen inves-teringskosten en een jaarlijks exploitatiever-lies van één miljoen. Ik had zelf heel andere bedragen in mijn hoofd. Voor 4000 gulden extra wilden de heren er nog eens naar kij-ken: resultaat een positief rapport. De bur-gemeester stemde schoorvoetend in. Van het rijk kreeg ik een mooie investeringssub-sidie en ik kon beginnen. Dat werd De Bon-te Wever.”

Die oude textielfabriek groeide uit tot een zwem- en saunaparadijs, party- en ver-gadercentrum, een restaurant en een hotel met tweehonderd kamers. Het eerste grote

en zeer succesvolle project van Hennie van de Most. Er volgde een serie andere vrije-tijdscentra met als hoogtepunt Kernwasser Wunderland Kalkar, een tot pretpark omge-bouwde kerncentrale.

Hennie van der Most heeft nu tweedui-zend man in dienst in acht bedrijven en is goed voor tientallen miljoenen, maar hij gaat niet luieren op een jacht in Monaco. Er staan nog allerlei projecten op stapel. En daarnaast is hij bezig met een banen-plan. Hij riep een groot aantal onderne-mers bij elkaar om over werkloosheid te praten. ,,Waarom verdelen we die werklo-zen niet onder elkaar? Iedereen neemt een aantal, afhankelijk van de grootte van zijn bedrijf”, stelde hij voor. Een echt Van der Mostplan, geniaal in zijn eenvoud. Iedereen was enthousiast. Binnenkort gaat de uitvoe-ring van start. Iets om in de gaten te hou-den. Plannetjes van Hennie van der Most hebben doorgaans succes.

Marijke Helwegen (foto: Iris Drenth)

12 MUG magazine | april 2009ACHTERGROND MUG magazine | april 2009

e hebt een kast van een huis met zwembad, bedienden, een koelkast vol champagne en kaviaar. Ben je

dan gelukkig? Allerlei onderzoeken wijzen uit dat je van veel geld helemaal niet geluk-kiger wordt. Vrienden, vrijheid en een be-dachtzaam leven dragen meer bij aan ge-luk dan geld. Alleen als je niets hebt, levert een beetje geld al snel veel geluk op. Steeds meer geld maakt mensen echter niet ge-lukkiger, zegt socioloog Ruut Veenhoven, hoogleraar aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Hoe komt het dat mensen niet heel gelukkig worden van veel geld?,,In zekere zin zijn we al rijk, we leven in een rijk land. Zelfs onze armen zijn rijk. Honger bestaat hier vrijwel niet. Een punt is wel dat je status krijgt van veel geld, en dáár kun je gelukkiger van worden. Overi-gens telt status in Nederland minder dan in landen als de USA of India. Daar telt zowel status als inkomen. Als je daar geen status hebt, ben je niet gelukkig.’’

Er zijn hier ook voedselbanken.,,Maar die voedselbanken zijn er in elk ge-val, en er is bijstand. Natuurlijk zijn er dak-lozen, die tussen wal en schip zijn geraakt. Maar omdat hun aantal niet groot is, vind je die niet terug in de statistieken.’’

Hoe meet u geluk en hoe gelukkig zijn we?,,Geluk is plezier in je eigen leven. Dus vra-gen we: ‘Heeft u plezier in uw leven?’ Daar geven mensen een cijfer voor. Nederlan-ders geven hun bestaan gemiddeld een 8.’’

Zijn mensen in arme landen ongelukkiger?,,Niet per defi nitie. Het is mogelijk om ge-lukkig te zijn met weinig geld. Maar in bij-voorbeeld Zimbabwe en Tanzania ligt het gelukscijfer tegen de 3. Dat is ‘gemiddeld’! Er zijn daar veel mensen die een 1 geven aan hun leven. Dat komt niet alleen door het eigen inkomen. Armoede gaat vaak ge-

paard met onveiligheid en corruptie. Rijke landen als Amerika, Nederland en Zweden hebben een hoog gelukscijfer maar een erg rijk land als Saoedi-Arabië scoort een ma-gere 7. Japan, ook een rijk land, een 6,5.’’

Uit recent onderzoek blijkt dat mensen wel denken dat ze van veel geld gelukkig worden, maar dat het effect van een salarisverhoging toch niet zo groot is. ,,In de westerse wereld is het effect van een salarisverhoging vaak tijdelijk. Als je kijkt naar het effect van een meevaller, zo-als een erfenis, dan word je wel even wat gelukkiger maar na een jaar ebt dat effect veelal weg. Iemand met een laag inkomen en kinderen kan van een erfenis misschien wel langdurig gelukkig worden. Het hangt er dus maar vanaf wat je uitgangspositie is. Meer geld went. Als collega’s de verho-ging ook krijgen, is er bovendien geen sta-tuswinst. Dat heb je wel bij prestatieloon. Even een veer in je kont. Iedereen wil een beetje beter zijn dan de rest. Maar ook het effect van prestatieloon valt uiteinde-lijk tegen want dat systeem kent ook veel verliezers.’’

Iedereen hetzelfde loon? Maakt communis-me gelukkig? ,,We hadden verwacht dat in landen met grote inkomensverschillen mensen minder gelukkig zouden zijn. Dat effect is niet ge-vonden. Zo zijn Zuid-Amerikanen vrij ge-lukkig, terwijl in die landen grote inko-mensverschillen bestaan. Iets anders is dat ook in een communis-tisch systeem mensen status willen. Die ontlenen ze dan misschien aan iets anders dan aan geld. Dat zie je hier trouwens ook. Als je goed kunt hardlopen, dan geeft dat aanzien. Inkomen is maar één manier om te laten zien hoe goed je bent.’’

U zegt in feite dat er een verzadigingsniveau optreedt als je steeds meer gaat verdienen.,,Dat is het effect van de ‘afnemen-de meeropbrengst’, een term uit de eco-nomie. Aan de onderkant zie je dat men minder gelukkig is. Je ziet een een toena-me van geluk tot ongeveer een inkomen op modaal niveau. Maar van modaal naar drie keer modaal zie je een heel geringe

stijging in geluksbeleving, een afvlakking van de grafi ek.Bij de allerhoogste inkomens zie je dat mensen zelfs een tikje ongelukkiger wor-den. Niet overal, wel in een paar onder-zoeken. Een verklaring is misschien dat dikverdieners zich uit de naad werken en geen tijd hebben voor leuke dingen en vrienden. Wat je ook ziet is dat mensen die heel ma-terialistisch zijn vaak iets ongelukkiger

zijn. Je hebt al een duur huis maar wilt eennog groter huis, een nog dikkere auto. Men stelt verkeerde prioriteiten. Mensen worden nu eenmaal gelukkiger van leuke dingen en van vrienden. Een andere the-orie is dat materialistische mensen niet goed weten wat ze willen en meer worden beïnvloed door reclame. Dat niet goed we-ten wat je wilt, maakt ook ongelukkig.’’

Waar worden mensen echt gelukkig van?,,Dat heeft met behoeftes te maken. Men-sen moeten eten en drinken. Daarin ver-schillen we niet van dieren. Daarbij zijn we sociale dieren, die contact met anderen no-dig hebben. Mensen hebben ook behoefte aan een goede positie in de groep. Je hoeft niet helemaal bovenaan te staan maar on-deraan is het niet fi jn. We zijn voorgepro-grammeerd om niet onderaan te willen staan. Ieder mens heeft respect nodig. Dit noem je ‘gebreksbehoeften’. Als daar niet aan wordt voldaan, word je ongelukkig. Daarnaast zijn er de functionerings- of groeibehoeften. Je wilt bezig zijn, je ver-mogens benutten. Neem een kat, die kan muizen vangen. Ook al heeft hij een bak vol voer, toch wil hij muizen vangen. Men-sen sporten om wat met hun lichaam te doen. Ze schaken, denken na, voeren ge-sprekken en gebruiken humor om hun brein aan het werk te houden. Mensen die weinig doen, ook weinig nieuwe din-gen, worden depressief. Gelukkige men-sen hebben niet per se een gemakkelijk le-ven. Je moet uitgedaagd worden om er wat van te maken.’’

Actief zijn is belangrijker dan een hoog salaris?,,Lage inkomens hebben minder te beste-den, minder aanzien ook. Maar die mensen moeten wel actief blijven. Van lekker bezig zijn, word je gelukkig. Activering heeft een zetje nodig. Als je geen werk hebt, is het goed om een zetje te krijgen om wat te gaan doen. Iets wat die persoon uitdaagt, en dat is per persoon verschillend.”

‘Als geld niet gelukkiger maakt, waarom werken we dan zo hard?’ van dr. Ruut Veenhoven is gratis te downloaden via

www.eur.nl/fsw/research/veenhoven

Geld is geen garantie voor geluk Wat telt, is niet wat je eet maar met wie je eet

Geluksprofessor Ruut

Veenhoven ziet wijsheid

in het gezegde dat geld

niet gelukkig maakt, al

word je ook niet blij van

armoe. Vrienden, een

goed gesprek, lekker

bezig zijn... dat zijn de

echte voorwaarden voor

blijvend geluk.

tekst

Sandra Toom

foto

Hans van OmmerenRuut Veenhoven

J

‘Van actief zijn en nieuwe dingen beleven word je blijer dan van geld’

Epicures

De Griekse fi losoof Epicures (ca.

241-270 voor Christus) wist het al:

Geld maakt niet gelukkig. Hij ad-

viseerde om je niet te laten verlei-

den door reclame. Toen al! Dure

spullen heb je niet nodig, vond

Epicures. Je kunt beter bij jezelf

nagaan wat je echt nodig hebt.

Dan blijken vrienden en goed ge-

zelschap belangrijker dan een vil-

la en luxe maaltijden. ‘Je moet eer-

der bedenken met wie je wilt eten

of drinken, dan wat je wilt eten en

drinken’, adviseert de wijsgeer.

Een tweede behoefte is vrijheid.

Epicures bedoelt ‘vrij zijn van de

dwang van de consumptiemaat-

schappij’.’De derde behoefte is re-

fl ectie, oftewel nadenken over het

leven en over jezelf. Wie bang is

voor het leven of voor de dood kan

niet gelukkig zijn. Wie bang is dat

inbrekers zijn mooie spullen ko-

men roven, kan beter beseffen dat

hij al die luxe spullen misschien

helemaal niet nodig heeft. Meer le-

zen over Epicures: Alain de Boton

(2000), ‘De troost van de fi losofi e’,

uitgeverij Olympus.

KUNST & CULTUUR 13april 2009 | MUG magazine

e dichter en vertaler Jan Kal woont in een kleine bovenwo-ning in de Spaarndammer-

buurt. Zijn woonkamer biedt plaats aan een groot en versleten leren bank-stel, een werktafel en heel veel boe-kenkasten. Overal liggen boeken en stapels papier. Een piepklein slaapka-mertje fungeert tevens als werkkamer. Op het bureautje staan een antieke tekstverwerker die Kal op Marktplaats heeft gekocht en een oude computer. ,,Die heb ik van de vriendin van The-odor Holman gekregen,” verklaart hij, ,,deze week ga ik naar het buurthuis voor een cursus Word voor zestig plus-sers. Dat is hier helemaal gratis!”

Jan Kal schrijft klassieke sonnetten en is dichter in de meest romantische betekenis van het woord. Niet alles in zijn leven ging van een leien dak-je. Zijn studie geneeskunde liep ver-traging op door een ongelukkige lief-de en strandde uiteindelijk doordat hij voor een van de vierentwintig vak-

Jan Kal heeft niet zoveel nodigJan Kal (1946) is dichter en moet het sinds zijn stu-dententijd doen met een inkomen dat vaker onder dan boven bijstandsniveau ligt. ,,Zo arm als een kerk-rat, maar geestelijk miljo-nair”, typeert zijn goede vriend Theodor Holman hem.

Jan Kal met zijn zijn cadeau gekregen

antieke tekstverwerker.

Foto: Michel Hobbij

Die Dreigroschenoper (De Driestuivers-opera) is een theaterstuk geschreven in 1928 door Bertold Brecht met mu-ziek van Kurt Weill. Das Berliner En-semble, in 1953 opgericht door onder andere Brecht zelf, brengt in april in het Muziektheater een nieuwe bewer-king van het stuk. Het is geen opera in de strikte zin des woords, maar meer een toneelstuk afgewisseld met veel liedjes of ballades. Het is ook geen klassieke operamuziek, het zijn meer jazzachtige, makkelijk in het gehoor ligende melodietjes. Het was oor-spronkelijk nooit de bedoeling dat het stuk door klassiek geschoolde zangers werd uitgevoerd maar dat de acteurs die rol ook op zich zouden nemen. Het stuk was een absolute hit in de Weimarrepubliek, veel van de melo-

dietjes hebben de tand des tijds mak-kelijk doorstaan en worden tot op de dag van vandaag nog gespeeld.

De Dreigroschenoper kun je zien als een socialistisch stuk, waarin verwe-zen wordt naar corruptie en de uit-buiting van arme mensen. De prijs van een toegangskaartje is symbo-lisch drie stuivers, want zoals in de in-leiding verteld wordt is het een opera voor arme mensen, over arme men-sen. Daarom moeten de toegangs-kaartjes zo goedkoop mogelijk zijn.

Het verhaal draait om de bandiet MacHeath (Mackie Messer), een messentrekker van het ergste soort, die in Soho wil trouwen met Pol-ly, de dochter van bedelaarskoning Peachum. Die is daar op tegen en hij en zijn vrouw verstrekken veel goe-

de raad aan hun dochter in liederen verwijzend naar de onzekere omstan-digheden van het leven (‘Die Welt ist Arm, der Mensch is schlecht’). De brui-loft gaat door en na diverse verwikke-lingen dreigt MacHeath uiteindelijk toch te worden opgeknoopt. Dan ver-schijnt als deus ex machina een boo-schapper van de koningin die hem gratie verleent en geld geeft. Omdat het immers een opera voor bedelaars is, kan in dit geval genade voor recht gaan en misdaad lonen (‘Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral’).

In de bewerking van Robert Wilson is MacHeath, in tegenstelling tot ou-dere uitvoeringen, een soort revuester geworden, die in vrolijk art deco licht rondloopt.

www.muziektheater.nl

Die DreigroschenoperMartin Ottens

MacHeath en zijn bruid in de Londen-

se onderwereld

Foto: Muziektheater

Dichtertje

Na wat mislukkingen werd ik poëet,want aan de strijkstok van een violistblijft toch niets hangen, dus ik sloot de kistEn werd popzanger, wat geen mens meer weet. Na hockeykeeper werd ik maar atleetvia de voorzitter, onze drogist.Mijn Haarlems jeugdrecord is uitgewist.Soms fi ets ik wat tegen het luie zweet.

Dankzij een meisje dat ik niet vergeeten door het moeizaam werk van activistGa ik nog niet in medisch wit gekleed.

Je hoort wel, meestal alles net gemist.Daarom liet ik maar eens een fl inke scheetals dichtertje, wat oplucht, zeer beslist.

Uit: 1000 sonnetten, Nijgh & Van Ditmar (1997)

Dken op het nippertje zakte. De moge-lijkheid op een herkansing werd hem ontnomen. De kwestie leidde tot een administratieve strijd met het universi-teitsbestuur, die tot op de dag van van-daag voortduurt.

Hierdoor heeft Jan Kal geen co-schappen kunnen lopen en ging zijn droom om arts te worden aan digge-len. ,,Ja, ik heb wel vaker in mijn le-ven enige tegenslag gehad,” verzucht de dichter, ,,en met het medisch esta-blishment is het slecht kersen eten.”

Dit jaar ging het stadsdichterschap van Haarlem op het laatste moment aan zijn neus voorbij. ,,Toen ik voor het stadsdichterschap gepolst werd, heb ik gelijk gezegd dat ik in Am-sterdam woonde. Dat was geen en-kel punt. Het ging om de kwaliteit van het werk en de binding met de stad. Toen ik al genomineerd was kreeg ik te horen: ‘U mag niet meedoen, want u woont niet in Haarlem.’ Ik vond het een rare gang van zaken dat onderweg de spelregels veranderd waren. Daar heb ik wel een tikje van gekregen. Bo-

vendien zou ik met die benoeming on-geveer vijftig euro per week extra te be-steden hebben. Precies het bedrag dat ik nu eigenlijk net te kort kom.

Een paar jaar geleden kreeg ik een deurwaarder op bezoek. Hij liep hier een beetje rond en neusde in mijn boe-kenkasten. Toen vroeg hij: ‘Leeft u al-tijd zo eenvoudig?’ Voor hem viel hier niets te halen. Maar het is maar net hoe je dat opvat. Ik heb hier veel klas-sieke poëzie staan, zowel de origine-le teksten als vertaald. Voor mij is dat heel veel waard.”

Een mager, zwart katje springt bij Kal op schoot. De dichter knuffelt met het dier. ,,Dit is Carmen,” glundert hij, ,,de vreugde van mijn leven. En wat is rijk? Ik heb niet veel, maar je hebt als mens ook niet zoveel nodig. Een bed, een douche en een tafel om aan te wer-ken. Bovendien ben ik gezond. Hier in Nederland loop je ook niet het gevaar dat je van honger sterft. Ik heb de zorg voor Carmen, kan het goed vinden met iedereen en heb mijn vader nog. Er zijn veel dingen in dit leven die ik

interessant vind. Poëzie, de geschiede-nis van Amsterdam en genealogie. Bo-vendien heb je tegenwoordig compu-ters en dat vind ik een zegen.

Als het allemaal anders was gelopen en ik mijn studie had kunnen afmaken zou ik nu bedrijfsarts kunnen zijn of werken voor Artsen Zonder Grenzen. Dan zou ik nu misschien een miljoen hebben. Wat ik daar mee zou doen? Al-lereerst zou ik natuurlijk mijn schul-den afbetalen. Ik zou er nog vier boe-kenkasten bij willen hebben. Rug aan rug passen die hier nog net in. Dan zou ik meer boeken kunnen aanschaf-fen. Ik zou wat reisjes willen maken. Ik wil een keer naar New York en Rome. En dan zou ik er misschien nog één klein kamertje bij willen hebben.”

De laatste gedichtenbundel van Jan Kal ‘Hun zeggen’, verscheen in 2007 bij Nijgh & Van Ditmar. Op dit moment legt Kal de laatste hand aan een bun-del vertaalde gedichten van Pierre de Ronsard en aan een bloemlezing uit ei-gen werk.

In Nederland loop je niet het gevaar van honger te sterven

Jos Verdonk

KUNST & CULTUUR14 MUG magazine | april 2009

Het Amsterdamse Architectuur-centrum ARCAM organiseert elke maand een lezing in samenwerk-ing met het Vlaamse cultuurcentrum De Brakke Grond. Deze maand is het de beurt aan stadplanoloog Ton Matton. Aanvankelijk hield deze zich bezig met experimentele planning en ruimtelijke ordening. Hij kreeg genoeg van de woonpolitiek in Nederland en werkt nu in een voor-malige DDR-basisschool in het Duitse Wendorf.

Locatie: de Brakke Grond, Nes 45. Aanvang: 20.15 uur.

Toegang: €10 ; studenten €7,50

Decennia lang beheersten Ita-liaanse regisseurs het aanbod in de Nederlandse bioscopen. Van de meest liederlijke exploitatiefi lms tot hoog-staande cinematografi sche producties; ieder jaar waren er tientallen Italiaanse producties te zien. Met de dood van de belangrijkste regisseurs (Viscon-ti, Fellini, Rosselini, Leone, Pasolini, om er een paar te noemen) begon de neergang. De sluiting van de pulpbio-scopen en de opkomst van de fi rma Canon, die zowat alle belangrijke za-len in de Randstad opkocht, deed de rest. Sinds enkele jaren is er een duidelijke opleving waarneembaar in

De Fotoacademie Amsterdam or-ganiseert een expositie met werk van studenten die halverwege hun stu-die zijn. Op deze jaarlijks terugkerende tentoonstelling tonen de studenten wat ze in de loop van hun opleiding heb-ben geleerd. zoals het omgaan met di-verse technieken. Ook worden er foto’s getoond waarop te zien is hoe met ver-schillende materialen en formaten is geëxperimenteerd. Naast het werk dat de studenten in opdracht van de aca-demie hebben gemaakt, laten ze een keuze uit hun vrije werk zien. Korte Prinsengracht 33. Toegang gratis.

ww w.fotoacademie.nl

de Italiaanse cinema. Jonge regisseurs komen met nieuwe thema’s of gooi-en oude in een fris jasje. Onderwer-pen waren er altijd genoeg in dit fasci-nerende land, alleen ontbrak het aan de juiste mensen om die in een doel-treffende cinematografi sche vorm te gieten. Een selectie nieuwe Italiaanse fi lms is deze maand te zien in het Filmmuseum. Opvallend vaak kiezen de jonge cineasten voor het thema im-migratie. Italië is immers van een emigratieland veranderd in een immi-gratieland. Er is ook aandacht voor de rijke historie van de Italiaanse cinema, dit keer het jaar 1959.

New Italian Cinema Events (NICE). Van 2 t/m 8 april in het Filmmuseum, Vondel-

park. Toegang: €7,80 (€6,50)

Architectuur- lezing

Italiaanse cinema

expositie fotoacademie

Voor iedereen die de stem van Philip Bloemendaal in de metro mist, is er de website www.geheu-genvannederland.nl. Deze biedt gra-tis toegang tot 68 collecties van 66 instellingen, allemaal afkomstig uit Nederland. Het aanbod is enorm en varieert van bewegende beelden met geluid tot foto’s en oorlogsaffi ches. Je kunt hier o.a. zien hoe de kinder-serie De Fabeltjeskrant werd ge-maakt. Niet te missen voor iedereen die in de geschiedenis van Nederland geïnteresseerd is.

www.geheugenvannederland.nl

geschiedenis van nederland

RAMSJ

Toine Grausn museum Het Schip is een arbei-derswoning te zien, ingericht in de stijl van 1920. We staan in het toi-

let de originele stortbak te bewonderen. ,,Dat was nieuw toen, een watercloset. Dat kwam in de plaats van de aloude poepdoos”, zegt rondleidster Eva Bre-mer. ,,De mensen in de buurt vonden het maar niks. Je kon horen wanneer de buren van het toilet kwamen. Daar-om spraken de bewoners af dat ze een-maal per dag allemaal tegelijk zouden

Een rijk gedecoreerd voorbeeld van de Amsterdamse School in optima forma

Museum ‘Het Schip’ is gevestigd in het beroemde arbeiderspaleis van Michel de Klerk in de Spaarndammerbuurt. Het is een van de mooiste voorbeelden van sociale woningbouw uit het begin van de twintigste eeuw.

Voormalig arbeiderspaleis nu mDe kop van Museum ‘Het Schip’

ingericht als postkantoor.

Foto: Michel Hobbij

I

ehalve ramsjbakken, antiquari-aten en boekenbeurzen bestaat er ook nog een iets minder voor

de hand liggende plek om aan voordelig leesvoer te komen: de kringloopwinkel. Alleen al in Amsterdam zijn er daar een stuk of vijftien van.

Alexander (42) leeft van een bij-standsuitkering en is een verwoed lezer. ,,Het kopen van boeken is mijn enige ondeugd”, verklaart hij. ,,Lezen is voor mij een eerste levensbehoefte, net zo-iets als eten en drinken. Ik zorg altijd dat ik genoeg te lezen in huis heb. Na-tuurlijk ben ik ook lid van een biblio-theek, maar de meeste boeken wil ik ge-

woon in mijn bezit hebben.”Wekelijks fi etst Alexander een rond-

je langs zijn favoriete kringloopwinkels. Daarnaast bezoekt hij rommelmarkten in buurthuizen, kerken en bejaarden-huizen. ,,Misschien gooi ik mijn eigen glazen er wel mee in, maar de medewer-kers van kringloopwinkels hebben vaak bijzonder weinig verstand van boeken. Wat moet je nou met een boek, hoor ik ze wel eens verzuchten. Van die hou-ding maak ik dankbaar misbruik. Zoek dus vooral een winkel uit waar de uitba-ters weinig kaas van literatuur hebben gegeten.”

Alexander spreekt en leest vijf talen

en is vooral geïnteresseerd in geschie-denis, kunst en Nederlandse en bui-tenlandse literatuur. Thuis heeft hij in-middels al zo’n drieduizend boeken en die verzameling groeit met de week. De meeste van zijn aanwinsten zijn afkom-stig van de kringloopwinkels en voor zijn boeken betaalt Alexander zelden meer dan een paar euro. ,,Voor weinig geld kun je een leuke, persoonlijke bi-bliotheek bij elkaar kopen. Dat moet ook wel, als je van een uitkering leeft. Maar ik erger me ook wel eens. Voor-al aan andere verzamelaars in winkels en op beurzen. Het is in die wereld ie-der voor zich. Ik kijk toch altijd even

wat voor boeken mijn collega’s in hun mandje hebben.”

Alexander beweert geen bibliofi el te zijn, maar stelt toch wel degelijk ei-sen. ,,Ik koop mijn boeken in de eerste plaats om ze te lezen, maar ik wil geen rommel op de plank. De boeken die ik koop moeten onbeschadigd zijn en mo-gen geen geknakte rug hebben. Ik ver-zamel wel bepaalde reeksen, zoals de pockets van Salamander. Die heb ik nu bijna compleet, dus misschien ben ik stiekem toch wel een beetje bibliofi el.” Volgens Alexander wordt de prijs van boeken in kringloopwinkels vaak be-paald aan de hand van de dikte en het

Lezen als eerste levensbehoefteJos Verdonk

B

doortrekken.”Het tekent de revolutie die de op-

komst van de sociale woningbouw in het begin van de twintigste eeuw te-weeg bracht. De woningwet stamt uit 1901 en het bouwblok in de Spaarn-dammerbuurt is een van de mooiste voorbeelden van het succes van die wet. Ter ere van het honderdjarig bestaan van de woningwet werd museum Het Schip in 2001 geopend. De ingerichte arbeiderswoning heeft geen badkamer - in die behoefte moest het badhuis voor-zien - maar wel aparte slaapkamers voor

de ouders en de kinderen. Dat was on-gekende luxe voor de nieuwe bewoners die in de krotten van de Jordaan vaak nog met zijn allen in één bedstee slie-pen. Voor de hygiëne en de goede ze-den was dit niet bevorderlijk volgens de sociaaldemocraten van Woningbouw-vereniging Eigen Haard, die een groot deel van de Spaarndammerbuurt heeft gebouwd.

Boven de arbeiderswoning is een ex-positie over de geschiedenis van de wo-ningbouwcorporaties ingericht en nog hoger kunnen bezoekers een blik wer-

pen in het inwendige van het beroem-de torentje dat dit bouwblok bekroont. Architect Michel de Klerk vond dat de sociaaldemocraten ook een toren ver-dienden. De katholieken hadden im-mers hun kerken. Het gevolg was wel dat de bouw daardoor erg duur werd. Zo duur dat alleen de goedverdienen-de arbeiders er terecht konden. Dat was echter niet de bedoeling. Voortaan moest er goedkoper gebouwd worden. Vandaar dat dit bouwblok uit 1912 het rijkste en fraaiste voorbeeld van socia-le woningbouw in Amsterdam is geble-

ven. De stijl is die van de Amsterdamse School, rijk gedecoreerd in tegenstel-ling tot het sobere functionalisme dat in dezelfde tijd opgang deed.

Michel de Klerk was meer kunste-naar dan architect en dat zie je heel goed terug in het postkantoor op de kop van het blok dat met een beetje fantasie aan de boeg van een schip doet denken. Binnenin is een telefooncel, sa-men met een wachtbank, vormgegeven als een sculptuur van grijsblauwe gegla-zuurde tegels. In de smeedijzeren deur is een tafereel te zien van elektriciteits-masten en draden (de nieuwe tijd) met vogeltjes erop. ,,Luistervinkjes”, zegt Eva Bremer en wijst op de dubbele deur. ,,Er zat ook nog een viltlaag tus-sen om het geluid te dempen. Als men-sen bijvoorbeeld naar Groningen moes-ten bellen, schreeuwden ze zo hard als ze konden door de telefoon om die ge-weldige afstand te overbruggen.” In het postkantoor kon Michel de Klerk zich helemaal uitleven. Dat alleen al is een bezoek aan het blok waard, maar er is meer te zien in de buurt. Eva leidt de bezoekers naar buiten naar het aan-grenzende Spaarndammer Plantsoen. Daar wijst ze op twee bouwblokken uit 1914 en 1918, die ook door architect Michel de Klerk zijn ontworpen. De ar-chitectuur is wat minder uitbundig dan die van Het Schip. Met de verschillen-de kleuren baksteen, de uitspringen-de trappenhuizen, de ornamenten die doen denken aan zeedieren en de ge-glazuurde dakpannen zijn deze gevels van een rijkdom die uniek is voor socia-

Kortingsbon Tegen inlevering van deze bon betaalt u geen 15 maar 6 euro voor de lange rondleiding ‘Schatten van de Volkshuisvesting’. Elke zaterdag van 14.30-16.00 uur. Na afl oop is er koffi e, thee of warme chocolademelk. Reserveren wenselijk, via www.hetschip.nl of tel. 020-4182885. Deze bon is geldig voor 2 personen t/m 29 april 2009

Museum Het Schip Spaarndammerplantsoen 140

eindhalte bus 22

KUNST & CULTUUR 15april 2009 | MUG magazine

Jos Verdonkaar vroeger Sportlife, Ben-bits en Xylifresh wer-den gefabriceerd, wordt

nu kunst gemaakt. De Kauwgombal-lenfabriek is gevestigd in de voorma-lige bedrijfsruimte van Maple Leaf. De naam van deze fi rma is een eer-betoon aan de Canadese bevrijders, die de Nederlanders vertrouwd maak-ten met het verschijnsel kauwgom. De naam Maple Leaf is een verwijzing naar het esdoornblad op de Canade-se vlag.

,,Hier werd kauwgom in van die blisters geproduceerd”, legt Monique Cruijff uit, die voor vastgoedbedrijf Lingotto beheerder is van de Kauw-gomballenfabriek. De kauwgomfa-briek sloot in 2003 zijn deuren en stond daarna enkele jaren leeg. Drie jaar geleden werd het door Lingotto gekocht. Cruijff is het aanspreekpunt voor alle huurders. “Echte kauwgom-ballen zijn hier nooit van de lopende band gerold. We hebben die naam ge-woon verzonnen.”

De gebouwen bieden nu plaats aan kunstenaars en ondernemers in de creatieve sector. Dat kunnen com-merciële bedrijven zijn die de volle

huurprijs betalen, maar voor begin-nende en minder draagkrachtige kun-stenaars zijn er ateliers met een ge-subsidieerde, dus lagere huurprijs. Zij worden getoetst door de Commissie Ateliers en (Woon)werkpanden Am-sterdam (CAWA). ,,Als je niet voldoet aan de criteria van CAWA is er geen plek voor je in de broedplaats”, ver-volgt Cruijff.

De voormalige kauwgomfabriek be-staat uit een viertal gebouwen, die A, B, C en D genoemd worden. Gebouw A dat onder meer plaats zal gaan bie-den aan commerciële bedrijven, is nog niet af en wordt in de zomer van 2009 opgeleverd.

,,We zijn begonnen met gebouw B geschikt te maken voor kunstenaars.” Daarvoor hebben we eerst alle rotzooi eruit gehaald. Voor atelierruimtes mag een gebouw best ruw zijn, kunstenaars hebben geen gelikte kantoorunits no-dig. Ze moeten ze wel zelf kunnen in-richten. De eerste kunstenaars zijn hier al in januari 2007 ingetrokken.”

Het met elkaar in contact bren-gen van kunstenaars is niet het doel van Lingotto, maar wel mooi mee-genomen. ,,Als iemand hier een vi-deo maakt en hij wil daar muziek bij hebben, kan hij een musicus verderop

vragen iets voor hem te componeren.” In gebouw B wilde een groep kunste-naars een extra vluchtdeur hebben. In De Kauwgomballenfabriek zit een ar-chitect die zo’n deur voor een vrien-denprijsje voor ze kan ontwerpen. ,,Er vindt al een beetje kruisbestui-ving plaats tussen de commerciële en niet-commerciële bedrijven, maar het is een proces dat langzaam op gang komt”, zegt Cruijff.

Kaat Schulte is van oorsprong bio-loog en universitair medewerker, maar bekeerde zich op latere leeftijd tot de kunst. Als een van de eerste kunste-naars nam zij haar intrek in de Kauw-gomballenfabriek. “Ik wilde graag een groot atelier, eentje waarin ik een gro-te oven kwijt kon. Ik ben namelijk beeldhouwer en werk voornamelijk met klei. Deze oven weegt zo’n dui-zend kilo, dus dan heb je wel een vloer nodig die dat kan dragen. Toen ik hier kwam was dit raam nog een gat in de muur waar mijn oven doorheen kon. Ik heb ervoor gezorgd dat dat raam er niet in kwam voordat de oven naar binnen kon worden getakeld. Uitein-delijk duurde het nog heel lang voor-dat het raam geplaatst werd. Dus heb ik het maar een beetje dicht gemaakt met materialen die ik weer van andere

In de serie ‘De broedplaats’ gaan we elke maand op zoek naar een creatieve broedplaats bij u in de buurt. Deze maand: ‘De Kauwgomballenfabriek’ in de Paul van Vlissingenstraat 8.

Kaat Schulte en haar oven in de

Kauwgomballenfabriek

Foto: fotonova.nl

gebruikers kreeg. Dat is een voordeel hier.” Schulte maakt sculpturen. Ze is gefascineerd door ‘gewone’ gebruiks-voorwerpen, zoals stopcontacten, theepotten en messen. Die maakt ze na, maar op zo’n manier dat het duide-lijk is dat de voorwerpen niet echt zijn en ze dus ook geen practische func-tie hebben. “Ik werk nu aan een pro-ject waarin ik mijn schoenen uitbeeld in klei. Het is een soort momentopna-me van al mijn verschillende kanten. Ik werk een beetje wild. Het leer van schoenen past wel bij klei, want klei is net als leer heel beweeglijk.”

De kunstenares werkt volgens een zelf ontwikkeld, geheim procedé, dat ze soft ceramics noemt. Zachte kera-miek dus. ,,Kijk!, het ziet er heel zacht uit: als textiel, een lapje stof. Maar het is porselein en dus echt keihard.”

In een repetitieruimte elders in De Kauwgomballenfabriek repeteren drie jonge acteurs van theatergroep Oe-loek. ,,Het is handig dat er hier zo-veel verschillende disciplines verte-genwoordigd zijn”, zegt acteur David Meijer. ,, Het is prettig dat je bij el-kaar kunt binnenlopen. Zo steek je el-kaar ook aan!”

www.kauwgomballenfabriek.nl

Van kauwgom tot klei

W

DE BROEDPLAATS

Musici van het Nederlands Philhar-monisch Orkest geven in samenwer-king met de Bijstandsbond op 18 april een concert in het Dijktheater aan de Da Costakade. Dit concert is een onderdeel van het sociaal- maatschappelijk activi-teitenprogramma dat dit orkest on-der de naam NedPhO Go begon. Met dit initiatief dat in 2005 van start ging, hoopt het Philharmonisch Or-kest een bredere doelgroep te berei-ken. De drempel om naar een klas-siek concert te gaan is voor sommige mensen nog wel eens te hoog Het Philharmonisch Orkest doet een po-

Pakhuis de Zwijger is op 18 april voor één dag Het Geheugenhuis. Dit mediafestival gaat over de kracht van herinneringen en hun invloed op de mens. Vanuit verschillende invalshoe-ken wordt tijdens deze dag de werking van het geheugen onderzocht en een poging gedaan om inzcht te krijgen in het belang van herinneringen en de rol die wetenschap, kunst, literatuur, the-ater en nieuwe mediatechnologie daar-bij spelen. Pakhuis de Zwijger, Piet Heinkade 179.

Van 12:00 tot 01:00 uur.Toegang: €15 Kinderen tot 12 jaar gratis.

www.hetgeheugenhuis.nl

Het Verzetsmuseum verzorgt vanaf 24 april de tentoonstelling ‘Seizoen ’40-’45. Voetbal tijdens de Tweede Wereldoorlog’. Over leven en voet-ballen in bezettingstijd. Als men-sen horen dat er tijdens de oorlog ook werd gevoetbald wekt dat meest-al verbazing, want dat is niet het eer-ste waaraan je denkt. De jaren ‘40- ‘45 zijn in het collectieve geheugen weggezet als jaren van honger, onder-drukking en vervolging. Maar voet-bal was in de oorlog populairder dan ooit tevoren; het bood afl eiding van de oorlogsellende. Talloze Nederlan-ders werden lid van voetbalclubs en

Uit het leven gegrepen

Geheugen en herinnering

Voetbal tijdens de oorlog

museumle woningbouw. ,,Het zijn nog altijd ge-wone huurwoningen, geen yuppenap-partementen”, zegt Bremer en ze legt uit dat je het begrip ‘paleizen voor de arbeiders’ op twee manieren kunt uit-leggen. ,,Elke woning was een paleis-je maar ook zo’n bouwblok als geheel kun je als een paleis zien.” Inderdaad, het is een andere manier van kijken, maar dan zie je twee barokke paleizen die het fraaie plantsoen omlijsten. ,,Na deze bouwwerken krijg je de veel sober-der tweede fase van de Amsterdamse School in plan Zuid, de Rivierenbuurt en plan West, de Baarsjes”, vertelt Eva.

Dan is het tijd voor koffi e met een koekje in de lunchroom aan de over-kant van Het Schip. In de lunchroom is een foto-expositie van de Amster-damse School te zien. In de binnentuin staat de nieuwste aanwinst van het mu-seum: straatmeubilair dat ontworpen is door vormgevers van de Amsterdamse School. Die blauwe gemeentegirobus-sen, lantaarnpalen, transformatorhuis-jes, afvalbakken en elektriciteitszuilen vormen een feest der herkenning voor oudere Amsterdammers. Stuk voor stuk kunstwerkjes, die soms nu nog de straten van Amsterdam sieren, zoals de schitterende ‘krul’, het openbare toilet.Directeur Alice Roegholt is trots op het museum. ,,In 2001 openden we met het postkantoor, in 2003 kwam de ar-beiderswoning erbij, in 2005 de lunch-room en vorig jaar is de tuin geopend. In dat jaar ontving ons team al elfdui-zend enthousiaste bezoekers. We gaan verder uitbreiden als we de school aan de overkant erbij kunnen krijgen. Men-sen gaan nu naar Barcelona om Gaudi te zien. Zo zullen ze ook naar Amster-dam gaan om de Amsterdamse School te bewonderen!”

aantal pagina’s. Een mooi gebonden boek kost soms even veel als een massa-product van een boekenclub.

,,Ik vind het nog altijd leuk om een nieuwe kringloopwinkel te ontdek-ken. Het blijft toch een soort van schat-zoeken. Het heeft iets avontuurlijks. Je kunt elk moment verrast worden en iets moois vinden. Je moet een beet-je geluk hebben, maar er ook oog voor hebben.”

Alexanders kringloopwinkel Top 3:1. Juttersdok, Zeeburgerpad 90-99

2. Pantar, Marius Bauerstraat 24-363. Pantar, Van Slingelandtstraat 39

ging om daarin verandering te bren-gen door letterlijk naar de mensen toe te komen. De musici treden op in ziekenhuizen, op scholen en in ver-zorgingstehuizen. Daarnaast worden er speciale projecten georganiseerd waarbij de orkestleden hun kennis overdragen aan amateur-musici en aan jong talent. Het concert in het Dijkman Thea-ter zal bestaan uit strijkkwartetten van Beethoven en Schubert. De Bij-standsbond zal aanwezig zijn met een verrijdbare picknicktafel, die voor de deur van het theater zal worden op-gesteld. Hier kunnen bezoekers gratis een hapje en een drankje komen nut-tigen en met elkaar in debat gaan.

Dijktheater, Da Costakade 160. Info: www.orkest.nl

bezochten de stadions. Maar de on-menselijke maatregelen, die de Duitse bezetters namen, troffen ook de voetballiefhebbers: joden werd het lidmaatschap van een voetbal-club ontnomen; voetballers moesten onderduiken of werden naar Duits-land getransporteerd om daar in de fabrieken te werken onder erbarme-lijke omstandigheden. En ook in het stadion ging het luchtalarm af en werden razzia’s gehouden.Hoe kom je in tijden van schaars-te aan mooie voetbalschoenen en ballen? Seizoen ‘40 - ‘45 zit vol spannende, maar ook verdrietige verhalen.

Verzetsmuseum, Plantage Kerklaan 61. Info: www.verzetsmuseum.org

KUNST & CULTUUR16 MUG magazine | april 2009

WO 8 T/M WO 15 APRILCinéma Arabe 2009

Sinds 2004 presenteert het festival veelal niet

eerder vertoond werk van jonge cineasten met

een Arabische achtergrond uit de hele wereld.

Rialto is ditmaal de hoofdlocatie. Bijzondere aan-

dacht is er voor de opkomst van een nieuwe ge-

neratie vrouwelijke fi lmmakers. Daarnaast zijn er

een aantal themaprogramma’s, zoals ‘Zestig Jaar

Israëlisch/Palestijns Confl ict’.LOCATIE Rialto, Ceintuurbaan 338 INFO www.

cinemaarabe.nl, www.rialtofi lm.nl en 676 87 00

VR 9 + ZA 10 APRILDochters van Lear

De oudste twee dochters van Koning Lear zor-

gen voor hun vader. Hij is vergeetachtig, on-

tevreden en achterdochtig. Voor de videocame-

ra doen alle familieleden geheime bekentenissen,

tonen ze hun dubbele agenda’s en laten ze hun

werkelijke gezicht zien. De vrije bewerking van

Shakespeares ‘King Lear’ - gezien vanuit het

perspectief van de dochters - is van Moniek

Merkx. Vanaf 8 jaar. LOCATIE De Krakeling, Nieuwe Passeerdersstraat 1 INFO www.krakeling.nl en 6245123 AANVANG VR

19:30 ZA 16:00 TOEGANG 11,00 BEGELEIDER 9,00 T/M 17 J 8,00

ZO 12 APRILChinees Nationaal Circus

‘Confucius’ is een twee uur durend spektakel met

de hoogtepunten van de afgelopen 20 jaar. ‘s We-

relds beste acrobaten beheersen het jongleren,

turnen, klimmen, de luchtacrobatiek en het balan-

ceren tot in de puntjes. Kaartverkoop bij AUB Tic-

ketshop, Leidseplein.LOCATIE RAI Theater, Europaplein INFO www.

ejbentertainment.com AANVANG 15:00 en 20:15 TOEGANG 48,30 MET STADSPAS 25,30 MET DE APRILBON

MET GRATIS DRANKJE 8,30

ZO 12 APRILGrachtenfestival Conservatorium Concours

De meest getalenteerde leerlingen van alle Neder-

landse conservatoria strijden om de Grachtenfes-

tivalprijs. De jury bestaande uit gerenommeerde

musici staat onder leiding van Maartje van Wee-

gen. Het publiek kiest deze middag ook een win-

naar : die van de PodiumPrijs. Deze prijs bestaat

uit een optreden in het Grachtenfestival 2009.LOCATIE Conservatorium van Amsterdam,

Oosterdokskade 151 INFO www.grachtenfestival.nl AANVANG 13:00 TOEGANG 7,50

MA 13 APRILKarussell in De Krakeling

‘Karussell’ van de Vlaamse theatergroep Pantalone is

een muzikale reis onder begeleiding van een viool,

een cello en een accordeon. Voor en na de voorstel-

ling kunnen de peuters zelf op ontdekkingstocht in

de spannende onderwaterwereld in de foyer. Voorle-

zen, schminken en tekenen kan ook en de verkleed-

kist staat klaar. Voor iedereen vanaf 2 jaar.LOCATIE Jeugdtheater de Krakeling, Nieuwe

Passeerdersstraat 1 INFO www.krakeling.nl en

624 51 23 AANVANG 9:30, 11:00 en 15:00 TOEGANG

9,00 KIND 8;00 MET STADSPAS 8,00 / 7,00 MET DE APRILBON 1,00

WO 15 T/M ZO 26 APRILIMAGINE

Dat is de nieuwe naam van het befaamde Amster-

dam Fantastic Film Festival. In 24 jaar evolueerde

het hardcore festival in de breedte. De handigste

keuze is niet gemaakt: terug naar de core-busi-

ness. Dus is er voor iedereen wel iets te genieten:

korte, lange fi lms, games, science fi ction, een nieu-

we golf Britse genrefi lms.LOCATIE Pathé Tuschinski INFO

www.imaginefi lmfestival.nl

WO 15 T/M VR 17 APRILPlay with Food

Op uitnodiging van Frascati leest het theatergezel-

schap Het Syndicaat drie nieuwe toneelteksten van

binnen- en buitenlandse auteurs. Het voorgerecht

wordt momenteel nog bekokstoofd. Het hoofdge-

recht is de tekst ‘Voor de Zondvloed’ van het Rus-

sische duo The Presnyakov Brothers. Het tekstuele

toetje is van de nog jonge schrijfster René Kapi-

tein. De toegangsprijs is inclusief maaltijd en wijn.

Reserveren is verplicht en mogelijk tot een dag

voor aanvang.LOCATIE Frascati WG, Bastiaansestraat 54 INFO www.

hetsyndicaat.com AANVANG 18:30 TOEGANG 15,00 MET STADSPAS 11,50

T/M WO 29 APRILBeestachtige tassen

Tassenmuseum Hendrikje toont tassen en andere

accessoires gemaakt van huiden van de meest uit-

eenlopende diersoorten. Leer wordt gebruikt van-

wege de duurzaamheid, maar ook om zijn glad-

de of juist opvallende structuur. Dieren zijn ook

vaak als decoratie afgebeeld op tassen, beurzen

en portefeuilles.LOCATIE Tassenmuseum Hendrikje, Herengracht 573 INFO www.tassenmuseum.nl en 524 64 52 OPEN

10:00 - 17:00 TOEGANG 6,50 MET STADSPAS 5,00 MET DE APRILBON gratis

T/M DO 30 APRILThe Amsterdam Dungeon

The Amsterdam Dungeon is een unieke combina-

tie van museum, theater en attractiepark. Waarge-

beurde verhalen uit de Amsterdamse geschiedenis

komen tot leven door acteurs, special effects, een

achtbaan en een spiegellabyrint.LOCATIE The Amsterdam Dungeon, Rokin 78 INFO

www.theamsterdamdungeon.nl en 530 85 00 OPEN

11:00 - 17:00 TOEGANG 21,00 MET STADSPAS 15,75 MET DE APRILBON gratis

ZA 18 T/M ZO 26 APRILFantastisch Kinderfi lm Festival 2009

Het Filmmuseum is tijdens deze week helemaal

omgetoverd tot een hotel voor grappige, rare en

lieve dieren waar je mag spelen met fi lminstalla-

ties, zelf fi lms kan maken en natuurlijk ook kunt

genieten van fi lms met fantastische dieren in de

hoofdrol. Zo is er de fi lm ‘Fietsmug en Dansmug’,

over de muggen Dagmar en Egon, die allebei niet

willen vliegen. De één danst liever, de ander vindt

vliegen nogal eng. Het festival is in het week-

end, woensdagmiddag en na schooltijd toeganke-

lijk voor publiek. LOCATIE Filmmuseum, Vondelpark 3 INFO www.

afff.nl/kids TOEGANGSPRIJZEN ZIE www.fi lmmuseum.nl

ZO 19 APRILRonald Snijders Band: De Grote Regenboog

Door swingende liedjes en leuke spelletjes laat Ro-

nald Snijders je kennismaken met het leven in on-

der andere de Surinaamse, Caribische, Marokkaan-

se en Nederlandse cultuur. Op zijn kenmerkende

aanstekelijke wijze geeft hij het publiek volop de

gelegenheid om mee te doen. Voor iedereen van-

af 4 jaar.LOCATIE Tropentheater Kleine Zaal, Linnaeusstraat 2 INFO www.tropentheater.nl en 5688 500 AANVANG

14:00 TOEGANG 9,00 MET STADSPAS 5,00

T/M ZO 3 MEIPolitiek in Prent 2008

De tentoonstelling toont de beste politieke pren-

ten van het afgelopen jaar ; van 28 tekenaars.

Speciale aandacht voor Tom Janssen (winnaar van

de Inktspotprijs 2008) en de onlangs overleden

tekenaar Fritz Behrendt. Onderwerpen van het jaar

zijn: de kredietcrisis, het rumoer rond Fitna van

Wilders, dictator Mugabe van Zimbabwe en Obama.LOCATIE Persmuseum, Zeeburgerkade 10 INFO

www.persmuseum.nl en 692 88 10 OPEN DI-VR

10:00 - 17:00, ZO 12:00 - 17:00 (10, 12, 13 en

30 april gesloten) TOEGANG 4,50 MET STADSPAS 2.50

T/M VR 15 MEIMijn huis zit in m’n hoofd

De inrichting als spiegel van de geest is het uit-

gangspunt van de tentoonstelling ‘Mijn huis zit in

m’n hoofd’. Het Dolhuys heeft vier gastbewoners

uitgenodigd om samen met het tentoonstellings-

team een impressie te geven van hun gedroom-

de woonplek. LOCATIE Het Dolhuys, Schotersingel 2, Haarlem INFO

www.hetdolhuys.nl OPEN DI - VR 10:00 – 17:00 ZA - ZO V.A. 12:00 TOEGANG 7,50 CJP EN 65+ 5,00 TOT 12 JAAR gratis

ZO 19 APRILVan Melkmeisje tot Mondriaan

Fantasieprikkelende dansvoorstelling met muziek,

geïnspireerd op beroemde schilderijen van Hol-

landse meesters.

Het beroemde Melkmeisje van Vermeer komt tot

leven doordat een meisje uit onze tijd het schil-

derij inloopt. Dan komen de kleurvlakken van

Mondriaans ‘Kompositie in Rood, Geel en Blauw’

binnen; ze beginnen kleuren, vlakken en lijnen te

dansen. Vanaf 6 jaarLOCATIE Pleintheater, Sajetplein 39 INFO www.

pleintheater.nl en 665 45 68 AANVANG 14:30 TOEGANG 4,00 MET STADSPAS 3,00 VOLW 6,00

ZA 25 APRILVerhalen voor een warme lentenacht

De Curaçaose ster Izaline Calister reist al jaren de

wereld rond. Ze verzamelt oude volksverhalen en

legendes en componeert daar muziek bij. Samen

met rasverteller, acteur en landgenoot Raymi Sam-

bo speelt ze een intrigerende theatervoorstelling

met spannende, ontroerende en leerzame verhalen

over de Spin Anansi, de legende van de Borobudur

en het Vrouwtje van Stavoren.LOCATIE Podium Mozaïek, Bos en Lommerweg 191 INFO www.podiummozaiek.nl en 580 03 81. AANVANG

21:00 TOEGANG 16,00 MET STADSPAS 14,00 MET DE APRILBON (UITSLUITEND IN VOORVERKOOP) 4,00

Agenda Cultuur

1

ZF

2

3

WIIIM

1

32

KUNST & CULTUUR 17april 2009 | MUG magazine

Jos van Merendonk T66/5 2007, 40 x 40 cm, potlood, acrylverf en kar ton op linnen (courtesy VOUS ETES ICI, Amsterdam)

WOENSDAG 8 APRILHistorisch Café

Column door dr. Frans Thuijs over het eeuwig pro-

bleem met baldadige jongeren. Hij promoveerde

op de nooit echt bestaand hebbende Jaco Frede-

rik Muller, van het Fort van Sjakoo. Verder een in-

terview met hoogleraar Moderne Nederlandse Let-

terkunde Geert Buelens en een debat met militair

historicus Christ Klep.LOCATIE Café P96, Prinsengracht 96 AANVANG 20:00 TOEGANG gratis

ZATERDAG 11 APRILNederland in oorlog

Vijf sprekers, waaronder voormalig topmilitair Dick

Berlijn en historicus James Kennedy onder leiding

van Felix Rottenberg in debat over het romantische

beeld van Nederland als vredelievende natie. Plus

theater, fi lm en muziek. En een brainstorm over

een mogelijke annexatie van VlaanderenLOCATIE Stadsschouwburg, Leidseplein 26 AANVANG

20:00 RESERVEREN 624 23 11 TOEGANG 15,00 MET

KORTINGSPAS 12,50

DONDERDAG 16 APRILDemocratie in Zuid-Afrika

In september gaat Zuid-Afrika naar de stembus. Dikke

kans dat ANC-voorman Jacob Zuma de onbetwiste win-

naar wordt, en dus feitelijk de nieuwe president. Maar

hoe democratisch is Zuid-Afrika eigenlijk?LOCATIE De Balie, Kleine-Gartmanplantsoen 10 AANVANG 20:30 RESERVEREN 555 351 00 TOEGANG

7,00 MET KORTINGSPAS 5,00 THUIS LIVE VOLGEN VIA WWW.

DEBALIE.NL gratis

ZONDAG 19 APRILSocialisme, ouderwets of modern

Sjaak van der Velden schreef een boek over 125 jaar

socialisme in Nederland, van Sociaal-Democratische

Bond via SDAP, CPH/CPN en PSP tot SP. Plus talloze

kleinere linkse groepjes, van radencommunisten tot

anarchisten. Het socialisme is veranderd. Maar is een

terugkeer naar oude beginselen noodzakelijk?LOCATIE De Burcht, Henri Polaklaan 9 AANVANG

14:00 RESERVEREN 624 11 66 TOEGANG 7,00

ZONDAG 19 APRILRadicalen in de gemeenteraad

Dick Pels over de invloed van wethouders Treub

(vooruitstrevend liberaal) en Wibaut (sociaal-demo-

craat) op de uitbreiding van gemeentelijke taken

in het begin van de vorige eeuw. Over de intro-

ductie van gas, water, telefoon en tram. En over

de stad als Mekka van de volkshuisvestingLOCATIE Stadsarchief, Vijzelstraat 32 AANVANG 15:00 TOEGANG gratis

MAANDAG 20 APRILVan wie is de onderklasse: debat aan de gracht

De sociaal-economische onderklasse lijkt zich

steeds minder thuis te voelen bij de PvdA of de

VVD. Zijn de twee partijen nog wel volksbewegin-

gen? Onder leiding van Joost Oranje, chef politieke

redactie NRC-Handelsblad gaan Mark Rutte en Ma-

riëtte Hamer met elkaar in debat.LOCATIE De Rode Hoed, Keizersgracht 102 AANVANG

20:15 RESERVEREN 638 56 06 TOEGANG (IN DE

VOORVERKOOP) 9,00 AAN DE DEUR 10,00

Agenda Politiek T66/5

Jos van Merendonk (Tilburg, 1956), woont en werkt in Amsterdam. www.vousetesici.nl

W aarom de schilderkunst van Jos van Merendonk zo geweldig is? Omdat

de schilder zich aan alles onttrekt en volstrekt monomaan bezig is. Van Merendonk schildert met één kleur: groen. Altijd hetzelfde groen, al meer dan vijfentwintig jaar. Het is

dezelfde groene verf waarmee lokale overheden hekken, lantaarnpalen of bruggen laten schilderen. Een criticus merkte op dat deze verf zo ongelofelijk afstompend werkt, dat vergeleken daarmee de offciële naam ervan – chroomoxidegroen – plotse-ling iets poëtisch krijgt. De titels die Van Merendonk aan zijn werk

meegeeft zijn nauwelijks verleidelijk. Wat kan er bijvoorbeeld opwindend zijn aan ‘T66/5’, de titel van het hier afgebeelde werk? Zijn werkwijze ver-raadt ook geen zingeving. Hij begint elk werk met dezelfde potloodschets, dan volgt het groen, waarin de schil-der net zolang werkt totdat de verf is opgedroogd. Saaier en zinlozer

kan het bijna niet. Wat dan over-blijft is puur de presentatie van het materiaal. In dit werk is dat linnen, potloodstrepen, groene verf en een stukje karton. Hier geen zingeving, geen verleiding. Hier wordt gezegd: ,,Ik doe niet mee”. Geweldig!

Gert Meijerink

18 MUG magazine | april 2009ADVERTENTIE18

Heeft U problemen met Uw uitkering?

Walker & Wittensleger

-

DE BIJSTANDSBOND EN ADVOCAAT MARC VAN HOOF

InloopspreekuurJuridische en sociale begeleidingIedere dinsdag en donderdag van 11.00 - 16.00 uur

We gaan mee naar spannende gesprekken

Da Costakade 162, AmsterdamTelefoon: 020 - 689 8806

Ervaringen met (psychische) problemen in het dagelijks leven uitwisselen en delen?

Data voorjaar/zomer:21 april|12 mei|23 juni en 21 juli

Informatie: www.inca-pa.nl | telefoon 020-6848012 | 020-4120032.

Kom naar de Multiloog®-bijeenkomsten voorjaar en zomer 2009 in Amsterdam-West!

Dinsdag: 20.00 - 22.00 uur. Plaats: Buurtcentrum de Waterval, Van Hallstraat 10, Amsterdam-West, hoek Van Hogendorpstraat, eindhalte tram 10, en bus 21. Organisatie: Stichting IPC i.s.m. INCA-PA.

Problemen met uw uitkering in Amstelveen e.o.?Problemen met uw uitkering in AmstelvBeëindiging, afwijzing, korting, uitblijven betalingen etc.

Cliënten met een minimuminkomen zijn geen, of zeer weinig kosten verschuldigd. Eerste gesprek gratis.

T. 020-4537838 | F. 020-4537839 | Burg. A. Colijnweg 4 | 1182 AL Amstelveen

Binnengasthuisstraat 148 1012 ZG Amsterdam T 020 - 627 18 16

Advocatenkantoorde Binnenstad

www.binnenstadadvocaten.nl

De Amsterdamse Vriendendiensten biedt boeiend vrijwilligerswerkBel ons: 020 6839260 of kijk op www.vriendendiensten.nl

Linnaeushof 4, 1098 KH Amsterdam 020 - 4685647 www.clienteninformatiepunt.nl

Wat is borderline? Laat je informeren bij het

MUG-lezers: Geef bij je bestelling de volgende actiecode op: Biertje MUG, en je krijgt 10 procent korting

Brouw je eigen Bier!De Leukste en Goedkoopste Manier!Voor de Prijs van één Krat heb je er Vier! Hypotheekcrisis?

Depressie in Nederland?

zelfbierbrouwen.com

zelfbierbrouwen.comEchtscheiding?

Bel 020 - 623.41.42

Voor mensen met een minimuminkomen of een bijstandsuitkering werken wij gratis.

Windows Excel Access, enz. Webdesign (HTML) Photoshop Internet Linux en OpenOffice. Bouw je eigen computer!

Kosten vanaf €35,-

lessenperuur.nlCOMPUTERTRAINING

www.lessenperuur.nlp

Vrouwen, maar vooral Mannen gezochtvoor swingend Cubaans koor!

Feestje ? Boek Coro Cantoro op : 06 - 3403 9117

Bekerwinnaar Nieuwmarktfestival 2008!

Zangles woensdagavond 20.00 - 21.30 uur

Quellijnstraat 62-66 1072 XV Amsterdam

Amsterdam T: 06 5028 4893 www.galan.biz

19april 2009 | MUG magazine ACHTERGROND

ier jaar heeft Suzanna Jansen (45) aan het boek gewerkt. Ze heeft moeilijke beslissingen moeten ne-

men en is over hoge drempels gestapt. Een van die drempels waar ze overheen moest, was het besluit om haar eigen familie de hoofdrol te geven in het boek.

Het verhaal begint als Suzanna een bid-prentje vindt van haar overgrootmoeder. Als geboorteplaats staat er Norg, een dorp in Drenthe. Suzanna komt er snel achter dat dat niet klopt. De geboorteplaats was het naastgelegen Veenhuizen, een straf-kamp waar destijds bedelaars en landlo-pers werden ondergebracht. Dat mocht niet op het bidprentje. Dat was voor Jan-sen aanleiding een diepgravend onderzoek te doen naar de bedelaarskolonie in Veen-huizen: ‘Het Pauperparadijs’.

,,Tienduizenden mensen hebben daar opgesloten gezeten, echt enorme aantal-len. Daar wilde ik een artikel over schrij-ven voor het dagblad Trouw”, vertelt Jan-sen. ,,Het lukte niet, ik kreeg het niet op papier. Het verhaal was gewoon te groot. Toen besloot ik er een boek over te schrij-ven, maakte een synopsis en ging naar een uitgeverij. Ik ben op zoek gegaan naar per-sonages waar ik het verhaal aan kon ophan-gen. Pas na een tijdje realiseerde ik me dat ik die al had: mijn eigen familie. Stukje bij beetje kwam die in beeld, vijf generaties, die allemaal iets met Veenhuizen te maken hebben gehad. Het is vreselijk moeilijk om over je eigen familie te schrijven, maar ik wist dat het moest. Dit verhaal was te be-langrijk om te verzwijgen.”

Suzanna Jansen is opgegroeid in een ‘doodnormaal’ gezin in Slotermeer in Am-sterdam-West, toen een frisse groene wijk. Suzanna’s ouders hebben nooit een beroep hoeven doen op een uitkering. Maar toch was er iets aanwezig wat Suzanna als de echo van armoede omschrijft. ,,Mijn moe-der schaamde zich voor haar afkomst, niet openlijk maar je merkte het als kind. Ter-

wijl er niks was om je voor te schamen. Ook daarom moest ik dit boek schrijven. Om mijn doel te bereiken was ik verplicht om alles zo precies mogelijk op te schrijven: ik mocht niets verhullen. Mijn doel was ont-hullen. Zo wilde ik die schaamte ontkrach-ten, niet alleen die van mijn moeder maar van alle gezinnen in achterstandsmilieus, die er niets aan kunnen doen dat ze daar-in zitten.“

‘Het Pauperparadijs’ is niet alleen een boek over ellende, het is ook een verhaal over mensen die zich ontworstelen aan de armoede. Suzanna: ,,It takes three generati-ons to raise a gentleman, zeggen ze in Enge-land. Daar is mijn eigen familie een perfect voorbeeld van. Het doorbreken van ar-moede vergt persoonlijke moed maar dat is niet genoeg. Er moet ook vanuit de bui-tenwereld steun zijn, anders lukt het bijna niet. Mijn oma Roza stuurde haar oudste dochters naar de MULO. Dat was onge-kend voor steuntrekkers in de jaren dertig. Kinderen moesten zo snel mogelijk gaan verdienen. Maar Roza zette door op aan-raden van de pastoor. Ze verhuisde er zelfs voor van Tuindorp Oostzaan in Amster-dam-Noord naar Floradorp, een mindere buurt. Ze drukte haar kinderen op het hart nooit hun echte adres te vertellen maar de straat om de hoek te noemen, die net in een betere buurt lag. Door de MULO konden haar oudste kinderen veel makke-lijker uit de armoede ontsnappen dan de andere. De tweede stap werd door mijn ouders gezet. Mijn moeder trouwde boven haar stand. Dat vergde persoonlijke moed van haar man. Diens vader zette de nodige vraagtekens bij het huwelijk maar hij zette door. De derde stap heeft direct met mij-zelf te maken. Toen ik van de lagere school afkwam was net de Cito-toets ingevoerd. Volgens de uitslag kon ik naar het VWO maar de school gaf het advies MAVO. Het schooladvies was toen nog heilig, mijn ou-ders hadden echter het lef er tegen in te

gaan. Door dat soort moedige beslissingen kon de familie zich opwerken, maar zon-der steun uit de buitenwereld - de pastoor, de Cito-toets - waren ze vrijwel kansloos geweest.”

Suzanna had zich voorgenomen niets te verzwijgen maar dat werd erg moeilijk toen ze tijdens haar onderzoek dossier 139.628 onder ogen kreeg van de Dienst voor Maat-schappelijke Steun. Daarin stond het leven van haar opa en oma minutieus beschre-ven tot in de meest beschamende details. Haar grootouders hadden in 1934 ‘steun’ aangevraagd en waren sindsdien onder-worpen aan een oostblokachtige controle. ,,Het was vreselijk om dat te lezen. De on-macht, de schaamte en de stigmatisering die het hele leven beheersten. Dat werd dag in dag uit bestendigd door de her-kenbare ‘steunkleding’, het fi etsplaatje en de controleurs die altijd in de winkel, op straat of in je eigen huis op konden dui-ken. Alle waardigheid werd ze ontnomen. Met dossiers heb ik zelf ook te maken ge-had maar dan aan de andere kant van het loket. Halverwege de jaren tachtig brak ik mijn opleiding af en vroeg een bijstands-uitkering aan. Het was crisis en iedereen deed het, het was volkomen geaccepteerd. Er was net een maatregel ingegaan dat jon-geren eerst een half jaar moesten probe-ren aan het werk te komen voor ze een uitkering kregen. Dus liep ik een uitzend-bureau binnen. Sindsdien heb ik altijd ge-werkt. Die maatregel heeft mij gered. Een van mijn eerste baantjes was bij de Socia-le Dienst. Ik was medewerker bij de klach-tentelefoon en moest aanvragen voor een bijstandsuitkering in computercodes om-zetten. Ik herinner mij een lastig dossier dat ik steeds weer voor me uit schoof. Het was van een familie met ingewikkelde in-komsten en toeslagen. Maanden en maan-den bleef het liggen. De mensen die achter dat dossier schuilgingen heb ik nooit ge-zien. Wat heb ik die familie aangedaan. Ik

heb me toen voorgenomen nooit van mijn leven afhankelijk te worden van uitkerin-gen en instanties.”

In de verantwoording op het eind van haar boek noemt Jansen enkele ideeën die recent spelen zoals herinvoering van het verbod op landloperij, het opsluiten van junks in Drenthe en kampementen inrich-ten voor ontspoorde jongeren. Is er dan niks veranderd? ,,De Kolenkitbuurt is de ergste achterstandsbuurt van Nederland stond onlangs in de krant. Wat moeten de mensen die daar wonen doen? Misschien gaan ze ook hun adres verzwijgen zoals mijn voorouders hebben gedaan. Stigma-tisering bestaat nog steeds, dat is duidelijk, maar toch gaat de vergelijking tussen vroe- ger en nu niet helemaal op. Vroeger werden

mensen in de steun gecontroleerd op ze-delijk gedrag. Nu vinden er ook nog huis-bezoeken plaats als je bijstand aanvraagt, maar dan gaat het om te kijken of je fi nan-ciële omstandigheden overeen komen met de gegevens. Dat is iets anders dan contro-leren of je wel een goede huisvrouw bent, of je de lakens wel hebt gestreken en of je niet te dure cadeautjes hebt gekocht voor je jarige kinderen. Je hebt recht op een uitkering, het is geen gunst meer. Dat zijn reële veranderingen. Je hoort er niet bij als je dingen niet kunt betalen die de mensen in je omgeving normaal vinden. Een stigma opgedrukt krijgen en geïsoleerd worden is nog net zo erg als vroeger. Ik durf niet te zeggen dat armoede nu minder schrijnend is.”

Suzanna Jansen: ‘Het Pauperparadijs’, uitgeverij Balans, januari 2008,

Prijs €17,95

Familiegeschiedenis over armoedeElke waardigheid werd de mensen in de strafkolonie Veenhuizen ontnomen

Honderdduizend

exemplaren zijn er ver-

kocht van het boek

‘Het Pauperparadijs’

van Suzanna Jansen.

Een absolute bestsel-

ler. En dat voor een

boek over armoede,

schaamte, stigmati-

sering, schulden en

alcoholisme.

tekst

Toine Graus

foto:

Ingrid de GrootSuzanna Jansen: ,,Je hoort er niet bij als je dingen niet kunt betalen, die de mensen in je omgeving normaal vinden.’’

V

‘Je hebt recht op een uitkering, het is geen gunst meer’

20 MUG magazine | april 2009ACHTERGROND

et is een normale dinsdagochtend in de Nieuwe Spiegelstraat, medio maart. In dit deel van de grach-

tengordel wijst op het eerste gezicht nog niets op een economische recessie. Hore-cazaken vullen hun voorraad bij; buiten-landse toeristen en dagjesmensen schuife-len langs de etalages. Het is er niet rustiger of drukker dan een jaar geleden toen ieder-een nog sprak van economisch hoogtij en

H

Chique winkelstraten doorstaan Ook kleine winkelketens handhaven zich, al komen er misschien wat minder

Niet ieder bedrijf heeft last van de

kredietcrisis. Supermarkten hebben

voorlopig nog niet te klagen. Bij

navraag in het ‘Spiegelkwartier’ en

in de P.C Hooftstraat zijn de meeste

winkeliers gematigd optimistisch:

“We krijgen nog steeds rijke

Amerikanen.”

een overspannen arbeidsmarkt. Niettemin zijn de tekenen van een reces-

sie zichtbaar. Een galerie vlakbij de Gou-den Bocht prijst zijn waar bijvoorbeeld met veertig procent korting aan. Dat is het soort actie waar antiek- en schilderijverko-per Jan de Wit nog niet aan wil, hoewel het zware tijden voor hem zijn.

,,Het ging al veel minder sinds de on-derdoorgang van het Rijksmuseum is afge-sloten. Daarvoor liepen toeristen door van het Museumplein naar de Nieuwe Spie-gelstraat. Sinds december vorig jaar is het een totaal ravijn. Ik heb tachtig procent minder omzet.”

De Wit’s Galerie Decorativa is niet een zaak waar je eventjes naar binnen stapt voor een simpel kastje, geeft hij grif toe. ,,Ik zit in een duur segment. Antiek en oude schilderijen. Dat loopt niet zo goed op dit moment. Ik teer in op mijn reser-ves, inderdaad. De huren zijn hier pittig. Daar gaat mijn hele AOW aan op. Maar laat ik niet te veel klagen. Ik heb ook goe-de tijden gekend. Ik zing het nog wel een tijdje uit. Ik dank God op mijn blote knie-en dat ik geen personeel nodig heb. Ik zou niet weten waar ik dat van zou moeten betalen.”

Rijke AmerikanenVeel galerieën zijn vandaag gesloten in de Nieuwe Spiegelstraat. Op dinsdag is de aanloop blijkbaar te klein om er personeel voor in te zetten. Zelfs de wereldberoem-

de foto’s van John Lennon & Yoko Ono in hun Hilton hotelbed bij galerie Nico Kos-ter kunnen alleen vanuit de etalage beke-ken worden. Galerie Smelik & Stokking is open. Ze zijn gespecialiseerd in fi guratieve sculpturen van hedendaagse kunstenaars. Beheerder Jeroen Bier is minder pessimis-tisch dan zijn collega aan het begin van de straat. De galerie heeft ook vestigingen in Rotterdam en Den Haag, die de licht te-ruglopende omzet in Amsterdam kunnen opvangen.

,,Op zich heb ik niet te klagen over de verkoop. De krokusvakantie was heel goed. We hebben hier een goede aanloop van toeristen. Dat is het voordeel van deze straat. Of ik iets merk van de verbou-wing van het Rijks? Nee, daar hebben wij geen last van. We krijgen hier juist veel rij-ke Amerikanen die dure aankopen doen. Zelfs afgelopen zomer, toen de dollar heel laag stond ten opzichte van de euro, ble-ven ze komen. Het is een prettige straat. De huren zijn fors, maar daar krijg je ook iets voor. Zit je tien meter verder in een zij-straatje, dan zit je net uit de loop.”

Kunst kopen is voorbehouden aan een kleine minderheid. Slechts zes procent van de Nederlandse bevolking koopt kunst, weet Bier. Of het een goede investering is? Bier twijfelt.

,,Ik adviseer mensen nooit om kunst te kopen. Het is wel beter dan een auto. Die is gelijk duizend euro minder waard als hij de garage uitrijdt. Kunst wordt nooit

minder waard. Alleen maar meer en als je geluk hebt, kun je er zelfs rijk mee wor-den. Er bestaan trouwens ook minima die kunst kopen. Hij wijst op een klein bron-zen beeldje. ,,Kost maar 95 euro. Prach-tig beeldje toch? Via de kunstkoopregeling van de Mondriaanstichting kun je trou-wens voor een laag maandelijks bedrag al iets aanschaffen.” In café Heuvel, op het punt waar de Nieu-we Spiegelstraat overgaat in de Nieuwe Spiegelgracht, zitten twee jonge Ameri-kaanse vrouwen aan hun Palmbier. Of ze iets gehoord hebben van de crisis in Eu-ropa? Dat hebben ze, maar zo erg als in Amerika is het hier niet. ,,Europa is een rijk continent. En Amsterdammers mogen zich gelukkig prijzen. Zo’n wijk als deze, die heb je in Amerika nergens.”

Kastelein Kitty is minder gelukkig. ,,Het rookverbod was een kleine ramp en nu krijgen we deze crisis er overheen. Mensen kunnen slechter parkeren door de werkzaamheden aan de Noord-Zuid-lijn. Het zijn slechte tijden, maar we over-leven het wel. Binnenkort is het voorjaar en dan kunnen we het terras weer open gooien.”

Rode neuzenOok werkzaamheden in Amsterdams duur-ste winkelstraat, de PC Hooft. Het Apollo Museumhotel staat in de steigers, een ge-vel wordt compleet herbouwd, bij een an-der pand ligt de fundering open. Het is

tekst Martin Brandwagt

foto Hilco Koke

n de Marius Bauerstraat bevindt zich een van de grootste kringloopwin-kels van Amsterdam. Een uitdrage-

rij vindt de één, volgens de ander een wal-halla vol leuke, tweedehands spulletjes. Sinds het programma ‘Effe geen cent te makken’ van Natasja en René Froger zijn kringloopwinkels nog populairder gewor-den. Wie voor weinig geld op zoek is naar wat huisraad kan er terecht. Voor hetzelf-de geld vind je er antiek.

De overdekte vlooienmarkt aan de Ma-

Kringloopwinkels zijn populair ge Gebruikte goederen zijn een uitkomst voor iedereen die bijna platzak is

Pantar Kringloopbedrijf slaat drie

vliegen in één klap: goedkope spullen

voor wie weinig geld heeft, recycling

én het bieden van werkervaring. Wel

even goed op het prijskaartje letten,

want de medewerkers zijn niet altijd

even prijsbewust.

rius Bauerstraat in Slotervaart is een uit-komst voor wie bijna platzak is. Spullen die dikwijls volkomen onterecht in de vuilverbranding terecht zouden komen, vinden hier een nieuwe bestemming.

De winkel is van Pantar, het Amster-damse re-integratiebedrijf dat mensen begeleidt die niet op eigen kracht een baan kunnen bemachtigen op de gewo-ne arbeidsmarkt. Re-integratie betekent dat iemand met alle mogelijke middelen geholpen wordt richting baan. Met de werkervaring die mensen bij Pantar op-doen wordt het voor hen makkelijker om bij een bedrijf in dienst te treden.

Pantar biedt werk en begeleiding aan zo’n 9.000 mensen. Dat gaat deels om cli-enten van DWI of UWV. Pantar treedt tevens op als werkgever van mensen die werk hebben volgens oude subsidierege-lingen. De bedoeling is dat zij doorstro-men naar een gewone baan. Naast het begeleiden van mensen naar de arbeids-markt voert Pantar voor circa 3.000 men-sen, voor wie een gewone baan er niet in zit, de Wet Sociale Werkvoorziening uit. De WSW is voor mensen met een licha-melijke of geestelijke handicap. Pantar zorgt dat SW-ers een reguliere werkplek krijgen of een baan bij de eigen werk-bedrijven. Een van die werkbedrijven is Pantar Kringloopbedrijf.

Het kringloopbedrijf handelt in ge-bruikte goederen die in drie winkels worden verkocht. Spullen worden bij mensen thuis en bij bedrijven opge-haald. Ook leveren Amsterdammers

hun afgedankte meubels, televisie, computers, stereo-installaties en huis-houdspul zelf bij de kringloopwinkels in. Ook krijgt Pantar goederen aangele-verd via de gemeente.

In de Turbinestraat, bij station Sloter-dijk, staat het kolossale magazijn. Hier houdt Olivier Bongers kantoor. Hij is hoofd van het kringloopbedrijf. Door de ramen van zijn kantoor heeft hij zicht op het reilen en zeilen van z’n mensen. Bon-gers: „Mijn taak is mensen werkervaring bieden en laten doorstromen naar regu-lier werk op de arbeidsmarkt. Wie erva-ring in de kringloopwinkel heeft opge-daan, kan misschien bij een winkelbedrijf als Blokker terecht.”

Bongers: „Bij alle werkbedrijven van Pantar, waaronder dus het kringloopbe-drijf, stroomt jaarlijks minder dan tien procent uit. Dat lage uitstroompercen-tage wordt veroorzaakt doordat veel van onze mensen een beperking hebben.”

Zeven werkleiders en 140 werknemers telt Pantar Kringloopbedrijf. „Dat zijn Wajongers, ex-gedetineerden, gesubsidi-eerden en gehandicapten. Laag- en hoog-geschoold loopt door elkaar heen.”

Pantar Kringloopbedrijf gaat met zijn tijd mee. „Er komen gedrukte prijskaart-jes. Het doel is om met het kringloopbe-drijf break-even te draaien, om het com-merciëler en effi ciënter te maken.”

Het tweeduizend vierkante meter gro-te magazijn telt acht afdelingen. Een deel van wat er binnenkomt, is niet geschikt voor verkoop maar kan als afvalmateriaal

tekst Marcel Schor

foto fotonova.nl

I

‘Duurder dan Ikea’

In huis-aan-huisblad De Echo be-

klaagde een lezeres zich over een

linnenkast van Ikea, die in een

kringloopwinkel 25 euro duur-

der was dan nieuw bij de Zweed-

se meubelsuper. Hoofd van Pan-

tar Kringloopbedrijf Olivier Bongers

erkent: „Onze mensen moeten in-

schatten wat goederen waard zijn.

Het is af en toe moeilijk om de

waarde te bepalen, soms gaat het

fout. Mensen met ‘prijsexpertise’

zijn moeilijk te vinden. Winkel-me-

dewerker Mo Z. stelt: „Vooral han-

delaren zeuren over onze prijzen.

Ik vind dat onzin.” Wie goed op-

let, is hoe dan ook goedkoop uit in

een kringloopwinkel. Naast Pantar

Kringloopbedrijf is er nog een aan-

tal kringloopwinkels in Amsterdam,

zoals De Lokatie in Noord en Oost

en Juttersdok. Dat bedrijf heeft

drie winkels, waaronder een alles-

zins betaalbare ‘brocanterie’ in de

Kerkstraat. Ook De Lokatie en Jut-

tersdok werken met personeel dat

begeleiding van Pantar krijgt.

21april 2009 | MUG magazine ACHTERGROND

recessieklanten

P.C. Hooftstraat

moeilijk je voor te stellen wat de nouveau riche zo aantrekkelijk vindt aan deze smalle straat met dito trottoirs. Er is weinig loop-ruimte en ook het parkeren van de spreek-woordelijke ‘tractor’ lijkt geen sinecure.

Potsierlijke terreinwagens zien we van-daag niet. We moeten het doen met de door-snee Audi, Mercedes en een enkele Mini Cooper. Helemaal niet zo bijzonder eigen-lijk, die PC Hooftstraat. Haalt het niet bij andere poenige Nederlandse winkelstraten zoals de Maastrichtse Stokstraat.

In Brasserie Patou, halverwege de PC, doet iedereen alsof zijn neus bloedt. Geen spoortje crisis te bespeuren in dit etablis-sement, waar een kopje koffi e €2,75 kost. Een stel Amerikanen zeurt onophoudelijk om een karaf water, die ze uiteindelijk krij-gen. Twee artistiek geklede vrouwen nip-pen gemoedelijk aan hun witte wijn. Naar de rode neuzen te oordelen is het niet de eerste vandaag.

Patou heeft duidelijk zijn best gedaan om wat van de inrichting te maken. Een zorg-vuldig gebeitst parket op de vloer, paarse stoelen, zwarte tafels en gele banken. Alles in effen kleuren, zo’n café dat je in chique wijken van mondaine wereldsteden tegen-komt. De peper- en zoutbusjes zijn over-duidelijk gekocht in een grootverpakking bij de Makro. Dat valt tegen.

Daar komt dan toch de eerste SUV voor-bij. Het zijn de Franse bedrijven die in de PC het meest opvallen. Zoals tassen- en

sieradenwinkel Mont Blanc. Merken zij iets van de recessie? Volgens verkoopster Roxanne van Kampen loopt de verkoop wat terug ten opzichte van 2008, maar is er nog niet zo veel aan de hand.

,,We hebben nu een rustige periode. Dat klopt. Maar het is zeker niet zo dat ik een half uur geen klant zie. Ik hoef me niet te vervelen, nee.”

Dat is een ander geluid dan begin maart

in alle kranten te lezen viel. Volgens een onderzoek van bureau Locatus zou de PC Hooftstraat vorig jaar 32 procent minder klanten hebben getrokken dan in 2006. Gevoegd bij de recessie en een ontwikke-ling richting internetwinkelen en winkel-centra buiten de bebouwde kom zou dit onherroepelijk tot leegstand van winkels leiden.

,,Complete fl auwekul”, zegt Patricia

Linhart van de Ondernemersvereniging Museumkwartier. ,,Ik wil best geloven dat er minder klanten zijn, maar tot leegstand heeft dit niet geleid. De winkels handhaven zich, ook de kleine winkelketens. Ik denk juist dat er hele goede tijden aankomen. Het Stedelijk Museum gaat weer open, er komt een megahotel in de voormalige mu-ziekschool aan de Van Baerlestraat. Let maar op, dit gebied gaat boomen.”

worden

Kringloopwinkel van Pantar

nog iets opleveren, zoals metaal en hout. Bongers: „Ik moet onze medewerkers be-wust maken van talloze afvalscheidings-vormen. Dat lukt met vallen en opstaan. Ze moeten goed worden aangestuurd.”

Op de afdeling boeken staan grote ver-pakte pallets met boeken hoog opgesta-peld. Jaren leesvoer voor boekenwurmen. Op de sorteertafel liggen naast overwe-gend lectuur ook een paar fraaie kunst-boeken. Op de afdeling textiel - kleding en schoenen - houdt medewerker Wil-lem zich bezig met het prijzen van artike-len: „De prijzen staan in tabellen, merk-kleding is wat duurder. Bij twijfel gaan we naar Olivier Bongers.”

Terug in de winkel in de Marius Bauer-straat. Klanten zijn er aan het snuffelen. In een van de hoeken ligt veel textiel in diverse soorten: lappen, hoezen, lakens, gordijnen en Perzische tapijten. Het is het exclusieve domein van vrouwen uit alle windstreken. Janneke Hoekman is fi liaal-houder in Diemen en tijdelijk in de Mari-us Bauerstraat. Ze legt uit: „Bij ons kan niet op de pof of op krediet worden ge-kocht. Uitzonderingen zijn mensen die met een brief van de DWI of maatschap-pelijk werk zich melden. Die komen dan meestal met een begeleider en moeten een huis inrichten, waarbij een instantie ga-rant staat voor de betaling. Maar dat komt weinig voor.”

Het personeel is behulpzaam. Mede-werker Mo Z.: „Het is hier heel sociaal. Ik doe dit alweer een paar jaar met ple-zier. Elke dag is anders, elke dag een nieu-

we uitdaging.” Collega Mohammed vult aan: „Sinds 2004 werk ik bij het kring-loopbedrijf. Met ons werk helpen wij an-dere mensen en dat wil ik graag, anders was ik allang weg.”

Mo Z.: „Ik heb leiding nodig maar kan ook zelfstandig werken. Als ik twij-fel over de prijs dan vraag ik het aan de fi -liaalhouder. Achter de kassa werk ik zelf-standig.” Mohammed: „Het eerste jaar bij het kringloopbedrijf had ik wat lei-ding nodig. Maar sinds ik in de winkel

werk, zet ik mezelf aan het werk. Ik voel me verantwoordelijk.”

Hoe zijn ze bij het Kringloopbedrijf te-recht gekomen? Mo Z.: „Ik heb een SW-indicatie. De kringloopwinkel is een soci-ale werkverschaffi ng waar de baas begrip heeft voor je handicap. Jij bepaalt het tempo, niet de baas.” Mohammed: „Ik was dakloos en zat bij de sociale dienst. Ik wilde graag weer gaan werken. Via een subsidieregeling ben ik bij het kringloop-bedrijf terecht gekomen.”

Mo Z.: „Zolang ik nog klachten heb, blijf ik hier werken. Maar ik hoop beter te worden, want ik wil graag minister-pre-sident worden.” Mohammed: „Ik wil ho-gerop komen binnen of buiten het kring-loopbedrijf.” Mo Z.: „Ik heb een contract voor onbepaalde tijd, voor 36 uur per week. En ik verdien iets van 1400 euro bruto per maand.” Mohammed: „Ook ik ben in vaste dienst bij Pantar, voor iets meer dan het minimumloon. Maar ik ben erg blij met dit werk.”

22 MUG magazine | april 2009

Hoeveel vakantiedagen heb ik?U bent jonger dan 65 jaar én

u moet een traject volgen of u hebt • sollicitatieplicht: 4 weken per jaar (28 dagen);u hoeft geen traject te volgen en u• hebt geen sollicitatieplicht: 3 maanden per jaar (91 dagen).

Als u ouder bent dan 65 jaar: dan mag u een half jaar (6 maanden) weg.

Hoe lang mag ik naar het buitenland?Dat hangt af van uw leeftijd en of u moet solliciteren en/of een re-integratietraject volgt of moet volgen. Het maakt niet uit of u voor vakantie of voor iets anders naar het buitenland gaat.

Hoe lang mag ik in Nederland op vakantie?Als u in Nederland blijft, zijn er andere regels. Als u zich aan al uw verplichtingen houdt, mag u langer wegblijven. DWI be-schouwt dat namelijk niet als vakantie. U moet dan wel blijven solliciteren, uw post

laten doorsturen en op uw afspraak ko-men, als u wordt opgeroepen. Als u een traject volgt, komt u de afspraken na van de instantie waar u het traject doet. U hoeft uw vakantie dan niet op te geven.U kunt er ook voor kiezen wél uw va-kantiedagen op te nemen als u in Ne-derland blijft. Dan hoeft u zich in die periode niet aan uw verplichtingen te houden en uw post bij te houden. U moet uw vakantie aanvragen bij uw klantmanager. Dat kunt u doen door het aanvraagformulier voor vakantie in te vullen.

Wat zijn de regels als ik nog een an-dere uitkering heb?Het kan zijn dat die andere uitkeringsin-stantie andere regels heeft voor verblijf in het buitenland of Nederland. Voor u gelden dan de regels van DWI.

Kijk voor meer informatie op www.dwi.amsterdam.nlof bel met (020) 346 3636.

ADVERTENTIE

De Plusvoorziening 65+Bent u 65 jaar of ouder? En blijft er na het betalen van uw vaste lasten weinig geld over om iets leuks te doen? Lees dan het verhaal van mevrouw Van der Meer. En bel met DWI. Misschien hebt u ook recht op de Plusvoorziening 65+

Vakantieregels voor klanten van DWIAls u een bijstandsuitkering hebt en naar het buitenland gaat, dan moet u dat doorgeven aan DWI. Ook een vakantie in Nederland moet u doorgeven. In beide gevallen zijn namelijk de vakantieregels van DWI van toepassing. Deze regels gelden voor vakantie met behoud van uw uitkering. U mag natuurlijk altijd langer weg, maar dan wordt uw uitkering stopgezet.

Pietertje van der Meer ontvangt AOW met een klein pensioen: “Het is geen vet-pot, maar ik kom ermee rond. Vroeger had ik een eigen zaak en reisde ik de we-reld rond, nu is dat allemaal anders.” Ze staat nog midden in het leven. Ze is 76 jaar, woont zelfstandig en heeft de zorg over haar kleinzoon van zeven: “Als je een laag inkomen hebt, moet je inventief zijn. Zo ruil ik kinderkleding met een andere ouder, zodat ik voor mijn kleinzoon altijd

passende kleding heb. Oud speelgoed verkopen we samen op rommelmarkten, zodat hij een eigen zakcentje heeft. Ver-der is in ons huis veel tweedehands. Ik maak er een sport van om mooie (tweede-hands) spullen voor een zacht prijsje op de kop te tikken.” Ze wijst naar haar Chinese kast en een van haar unieke schilderijen.

“Je moest eens weten wat mensen deze dagen bij het grofvuil zetten.”

Mevrouw van der Meer hoorde van de buurvrouw dat de gemeente extra geld geeft aan 65-plussers die al langer van een laag inkomen leven. Zij kon wel een ex-traatje gebruiken en belde direct met de Dienst Werk en Inkomen (DWI) voor een aanvraagformulier. Dat ene telefoontje le-verde haar ruim 300 euro op. “Ik ben erg blij met het geld. Ik ga er met mijn klein-zoon in de meivakantie lekker tussenuit. Als ik zelf niet had gebeld, kon ik ook niet op vakantie. Mooi meegenomen toch?”Hoewel de zorg voor haar kleinzoon veel van haar vraagt, klaagt mevrouw Van der Meer zeker niet: “Ik denk altijd: wees te-vreden met wat je hebt.” Voor haar leef-tijdsgenoten heeft mevrouw Van der Meer daarom een tip: “Ga vaker gewoon iets leuks doen. Dat geeft weer nieuwe ener-gie. De Plusvoorziening 65+ kan daarbij helpen.” Zo geregeld!

’Ik ga er met mijn kleinzoon lekker tus-senuit. Mooi meegenomen toch?’

Mevrouw van der Meer met een van haar schilderijen.

Over de Plusvoorziening

Wat is de Plusvoorziening 65+?De Plusvoorziening 65+ is een geldbe-drag waarvan u zelf mag weten waar u het aan uitgeeft. U kunt het 1 keer per jaar aanvragen en u hoeft er geen belas-ting over te betalen.

Hoeveel geld krijg ik?Als uw aanvraag wordt goedgekeurd, dan krijgt u: • € 514 (voor een (echt)paar);• € 463 (voor een alleenstaande ouder);• € 360 (voor een alleenstaande).

Aan welke voorwaarden moet ik voldoen?Om in aanmerking te komen voor de Plusvoorziening 65+ bent u 65 jaar of ouder en ontvangt u AOW met bijstand of AOW met een klein pensioen. U hebt de afgelopen 3 jaar:

een fi scaal jaarinkomen* ontvangen • van minder dan € 19.420;niet meer vermogen gehad dan • € 10.650.

*Het fi scaal jaarinkomen is het hoogste bedrag op uw jaaropgaaf.

Hoe vraag ik de Plusvoorziening 65+ aan?Als DWI weet dat u recht hebt op de Plusvoorziening 65+, dan krijgt u in mei automatisch een aanvraagformu-lier toegestuurd. Soms, zoals bij me-vrouw Van der Meer, hebben we (nog) niet alle gegevens. Dan is het belang-rijk dat u zélf belt. Het kan zijn dat u tóch recht hebt op de Plusvoorziening 65+. Bel met DWI op nummer (020) 346 3636 of kijk op www.dwi.amsterdam.nl voor meer informatie of het opvra-gen van een aanvraagformulier.

23april 2009 | MUG magazine SPORT

E en wetenschapper als worstelaar? Niet zo vreemd als je uit een land komt waar worstelen net zo popu-

lair is als schaatsen in Holland. Volgens de gewezen Iraniër is worstelen sport nummer één in zijn voormalige vaderland. In zijn ge-boortestad waren maar liefst zeven clubs te vinden. Noem het de macht van het getal, want op de Iranese worstelschooltjes barst het van het talent. Logisch dat het eerste Olympisch goud voor dat land door een worstelaar behaald werd.

Twintig jaar geleden besloot Bakthiari (43) Iran om te ruilen voor Amsterdam. In 1989 meldde hij zich aan bij de sportschool van Bert Kops. Met de kreet ‘iedere wor-stelaar uit Iran móet wel goed zijn’ werd hij door Kops met open armen ontvangen. Hoe hij het niveau vond? ,,Het peil was heel laag”, verklapt de academicus. ,,Voor mijn sport moet je over een heel goede techniek beschikken, maar ook kunnen knokken. Hier hadden ze wel knokkers maar de tech-niek was niet goed.”

Kamran Bakthiari bracht met zijn tech-niek meer schwung op de mat en droeg zijn kennis over. En bij Kops kreeg hij daar wat voor terug. ,,Ik sprak geen Nederlands. In het begin hoefde dat ook niet want ieder-een communiceerde in het Engels met mij. Kops zag dat met lede ogen aan en veror-donneerde dat iedereen Nederlands met mij moest spreken. De taal had ik heel snel onder de knie.”

En wat hij aantrof in worstelend Amster-dam? Voor iemand afkomstig uit een cul-tuur van eeuwenoude vechtsporten was dat even schrikken en slikken. ,,Hier is wor-

stelen een heel kleine sport, meer op hob-byniveau. Er zijn hooguit 250 worstelaars in Nederland. Amsterdam telt maar twee clubs. Wil je goed worden dan moet je iede-re dag trainen. Mijn jongens hebben daar geen tijd voor. Als ik ze drie keer per week hier op de mat krijg dan mag ik mijn han-den dicht knijpen. Ik moet ze constant bel-len of ze komen.”

Wie geen training overslaat is Melvin Witteveen, een voormalig Nederlands kam-pioen. Witteveen heeft ‘wat’ met Kamran Bakthiari. ,,Kamran heeft mij leren worste-len”, vertelt de onderwijzer aan een Amster-damse basisschool. ,,Wat zijn sterkste pun-ten zijn? Als coach is hij onovertrefbaar”, steekt Witteveen een veer in het achterste van Bakthiari. ,,Als leraar kijk ik zelf heel kritisch naar iemands pedagogische kwali-teiten, maar hij is echt heel goed. Bij wed-strijden weet hij mijn tegenstanders goed in te schatten, wat hun kwaliteiten en beper-kingen zijn. Hij is een coach die wars is van schreeuwen. Hij weet precies wat hij wel en niet moet zeggen. Als ik de mat op ga voor een gevecht dan moet ik eerst weten waar hij zit. In de hectiek hou ik zijn aanwijzin-gen altijd goed in de gaten.” Kamran Bakthiari’s jongens behoren tot de beste van dit land. Meerdere ke-ren werd de nationale titel meegenomen naar de Weesperzijde. Maar niet vorige maand! Bakthiari kan daar nóg beroerd van worden. ,,We vochten in Dordrecht voor het kam-pioenschap van Nederland. We waren fa-voriet en gingen met veel supporters daar naar toe. Hoewel we favoriet waren had ik

twee worstelaars met een blessure en één was te zwaar voor zijn gewichtklasse. De thuiswedstrijd in Amsterdam hadden wij met elf punten gewonnen. Maar in de fi -nale moesten we het met maar twee punten verschil afl eggen.”

Terug naar de Weesperzijde met de vraag of worstelen toch niet een combinatie van trekken, plukken én een beetje dom-me kracht is? ,,Nee natuurlijk niet”, rea-geert hij geprikkeld. ,,Worstelen is één van de moeilijkste sporten. Fysiek en mentaal moet je heel sterk zijn. Het is een heel tech-nische sport. Je mag niet wurgen, iemand pijn doen of aan een gewricht trekken. Er zijn twee vechtstijlen, het Grieks-Romeins en de vrije stijl. Het is heel moeilijk om van het ene naar het andere over te stappen.” Hoewel de worstelsport eeuwenoud is en strak staat van tradities kan je die kerels niet meer in hun blote lijf laten vechten, zoals dat in het Griekenland van voor de geboor-te van de Heer gebeurde. Maar dat lullige pakje schreeuwt om veranderingen. ,,Ik weet ook wel dat dat worstelpakje een beetje oubollig is”, weerlegt hij handig. ,,Maar dat zogenaamde zwempakje wordt nu ook gebruikt in de atletiek, triathlon en gewichtheffen. Het is voor onze sport heel functioneel.”

Even lekker kleunen tijdens een worstel-wedstrijd, met je verstand op nul, is er vol-gens de voormalige Iraniër niet bij. ,,In andere vechtsporten, zoals kickboksen, is het veel makkelijker om aan de top te ko-men. In onze sport niet, daar wordt alles van je lichaam gevergd. Worstelen kan je op één lijn zetten met turnen en ballet. Dat

duurt ook jaren voor je dat beheerst.”Worstelaars mogen dan door de eeuwen heen over aanzien beschikken, rijk wordt je er ieder geval niet van. Dat was al tijdens de antieke Griekse Spelen zo. Daar ging je naar huis met eeuwige roem én een lauwer-krans. En dat is nog steeds niet veranderd. Althans in Nederland niet. ,,Het is hier een heel arme sport. In Am-sterdam lopen er genoeg goede worste-laars rond. Vooral jongens uit het voorma-lige Oostblok. Die hebben het idee dat er op onze sportschool fl ink geld voor ze be-taald wordt. Maar dat is er niet, daar is het een veel te kleine sport voor. Ze komen een paar keer en dan zien we ze niet meer.”

Kamran Bakthiari brengt niet alleen de techniek van het worstelen over, maar houdt zich ook bezig met wetenschap. Bin-nen enkele maanden hoopt de worstel-coach te promoveren op het onderwerp ‘stolling van het menselijk bloed’. Of ze bij het AMC ook zo blij zijn met zijn sportacti-viteiten valt te betwijfelen. ,,Mijn baas is ook mijn promovendus en die maakt een beetje bezwaar dat ik zoveel tijd steek in mijn sport. Maar ontspanning is ook heel goed voor mijn studie”, verde-digt hij zich. Volgens Bakthiari zit worstelen in je bloed, om maar even bij zijn vakgebied te blijven. En als dat zo is, dan maakt af-komst en opleiding niets uit. ,,Ik ben niet de enige worstelaar op univer-sitair niveau. Ik ken verschillende artsen, advocaten, chirurgen en een patholoog die aan deze sport doen.”

Andre Stuyfersant

Academici trekken regelmatig het worstelpakje aan. Kamran Bakthiari, medisch analist, kan het weten. Hij is niet alleen worstelaar maar ook trainer/coach van een succesvol hoofdstedelijk team.

Een coach die wars is van schreeuwen (foto: Hilco Koke)

Worstelen: zo zwaar als ballet

24 MUG magazine | april 2009ACHTERGROND

over problemen van uitkeringsgerechtigden

JACQUES PEETERS

Gang van zaken

De energie- en waterrekening is te hoog, waar klagen?

voor gratis juridische informatie en

advies

Juridisch Loket tel. 0900-8020 (10ct per minuut) iedere werkdag 9:00 - 20:00BezoekadresVijzelgracht 21-25 ma t/m vr 9:00 - 17:00website www.hetjl.nl

Sociaal Raadslieden Centrum 1e Laurierdwarsstr. 6St Antoniebreestr. 32-46Kleine Wittenburgerstr. 1 Haarlemmerstr. 132/136tel. 557 33 33 Zuidoost Hoofdvestiging Kempering 100B, tel. 314 16 18

Noord Volendammerweg 51B Hagedoornplein 1B Tuindorp Oostzaan Aldebaranplein 2C Banne Buiksloot Botterstraat 185B tel. (cliënten): 435 45 55 website www.sociaalraadslieden.nl

De hoogte van de meterstand bepaalt de hoogte van uw energie- en waterre-kening. Kijkt u eerst zelf wat er thuis mis kan zijn. Als dan blijkt dat de reke-ning inderdaad niet klopt, kunt u een klacht indienen bij het energiebedrijf.

Welke oorzaken kunt u zelf nagaan? 1. Is de meterstand al een paar jaar niet doorgegeven? Dan maken het ener-gie- en waterbedrijf zelf een schatting, maar ze mogen dit niet jaren achter el-kaar doen. Ze zijn verplicht om on-der normale omstandigheden minimaal eens in de drie jaar zelf de meterstand te komen controleren. Controleer dus op uw rekeningen van de afgelopen drie jaar of het energie- en waterbedrijf ten minste één keer bij u langs is ge-weest om de meterstand op te nemen. 2. Misschien heeft u een lek in de wa-terleiding. Lekkages in uw huis, dus na de hoofdkraan, moet u meest-al zelf betalen. Controleer daar-om de leidingen op lekkages. 3. Als uw meter kapot is, is de meter-stand verkeerd doorgegeven. Misschien

gebeurt dit al een paar jaar achter el-kaar. U kunt de meter laten controle-ren. Dit heeft alleen zin als u al jaren achter elkaar bijna hetzelfde verbruikt en geen nieuwe of kapotte (huishou-delijke) apparaten heeft. Deze controle kost geld. Als er niks met de meter aan de hand is, moet u deze kosten zelf be-talen. U kunt een metercontrole aan-vragen bij het energie- en waterbedrijf.

Hoe kan ik klagen?Als deze oorzaken volgens u niet de hoge rekening bepalen, kunt u een klacht in-dienen bij het energie- en waterbedrijf. Stuurt u dan zo snel mogelijk na ont-vangst van de rekening een brief. Zet in deze brief in ieder geval: dat uw ver-bruik het afgelopen jaar niet meer is dan ervoor; dat het hoge verbruik niet uw schuld is omdat er in het huis geen lekkage is geweest; of andere oorzaken.

Wat als mijn klacht wordt afgewezen?Als het energie- of waterbedrijf uw klacht over de hoge rekening afwijst, kunt u klagen bij de Geschillencommissie Ener-

gie en Water. Dit moet wel binnen drie maanden na het ontstaan van het geschil gebeuren. Op de website van de Geschil-lencommissie Energie en Water leest u hoe u dit kunt doen. U betaalt dan 25 euro klachtengeld. Daarnaast moet u de rekening van energie- of waterbedrijf aan de Geschillencommissie betalen. De commissie bewaart dit bedrag totdat is bepaald of u het wel of niet mag houden.

Meer weten?Heeft u een probleem met uw ener-gierekening of vragen over een ander rechtsterrein neemt u dan contact op met het Juridisch Loket. Hier zijn geen kos-ten aan verbonden. U kunt ons op werk-dagen telefonisch tot 20.00 uur berei-ken. De balie is geopend van 9.00-17.00 uur. Wij zijn gevestigd aan de Vijzel-gracht 21-25 te Amsterdam en ons tele-foonnummer is 0900-8020 (10ct per mi-nuut). Meer informatie is ook te vinden op onze website: www.juridischloket.nl.

Juridisch LoketDietske Klepper

18.00 - 20.00 uur : Spreekuur Zuidoost, Wijkcent rum St. MAAZO Harr iet Freezerst raat 118 B in het winkelcent rum Ganzenpoor t (tegenover met ro Ganzenhoef) 19.00 – 20.00 uur : Buur tcent rum Cascade, Eerste Schinkelst raat 40

G R AT I S A DVO C AT E N S P R E E KU R E N !

W W W . A D V O C A T E N S P R E E K U U R . N L

IEDERE MAANDAG 16.00 – 17.00 uur : Dienstencent rum Bos en Lommer Bos en Lommerplein 156-3 17.00 – 18.00 uur : Wijkcent rum Ceintuur, Gerard Doust raat 133

16.00 - 18.00 uur : Spreekuur Zuidoost, ‘t Glazen Huis (onderdoorgang, nabi j met rostat ion Bul lewijk) Huigenbos 10 16.00 – 17.00 uur : Buur tcent rum Oosterpark 3e Oosterparkst raat 159

IEDERE DONDERDAG 19.30 – 20.30 uur :

Stadsdeelkantoor Geuzenveld, P lein ’40 -’45 no.1 Cent rum De Brug, Uiterwaardenst raat 550 Buur tcent rum De Waterval, Van Hallst raat 10

15.30 – 17.00 uur : Buro St. Doras, Statenjacht st raat 2 (Amsterdam-Noord)

HET JURIDISCH

LOKET

Dat iemand de crisis moet betalen is duide-lijk. In mijn ogen zouden dat de bankiers en vermogensbeheerders moeten zijn. Zij heb-ben gespeculeerd en ondoorzichtige fi nan-ciële constructies bedacht. Maar nee, weer wordt alles afgewenteld op mensen die part noch deel hebben aan de crisis. Nu heeft men het idee om de AOW-leeftijd te verhogen van 65 naar 67 jaar. Maar was men dit niet al van plan, voordat de crisis zich in alle hevigheid openbaarde? Dit vraagt om een toelichting.Iedereen in Nederland die 65 jaar wordt, krijgt AOW. Deze wordt als volgt betaald. Voor ieder jaar dat iemand vanaf zijn 15de in Nederland woont, reserveert de overheid 2% van zijn AOW. Werkenden betalen hier-voor premie via hun loon. Daarnaast wordt de AOW bekostigd uit de algemene belas-tingopbrengsten. Dat kan de loonbelasting zijn. Maar ook de vennootschaps- , winst- en vermogensbelasting.Nu is het echter al jaren zo dat bedrijven over hun winsten steeds minder belasting hoeven te betalen, terwijl die de pan uitrijzen. Win-sten worden bovendien sterk aangewakkerd doordat minder mensen steeds meer produ-ceren. De opgestreken winsten worden aan-gewend om andere bedrijven op te kopen, waardoor nog meer mensen hun baan verlie-zen, lees weer minder loonbelasting voor de overheid.De kern van de bovenstaande alinea is dat via de winst-en vennootschapsbelasting steeds minder geld in het laatje komt van de over-heid. Deze achteruitgang in belastingen moet natuurlijk wel gecompenseerd worden door de rijksuitgaven sterk te beperken. Beperk de hypotheekrente, zou ik denken, maar nee, laat mensen lekker doorwerken tot hun 67ste. De overheid spaart 2 jaar AOW uit. Dit al-les wordt verkocht door te wijzen op het feit dat een steeds kleinere groep werkenden de AOW moet ophoesten voor een gestaag groeiende groep ouderen.Ja, ik moet zeggen, het is een slimme manier om de zogenaamde onbetaalbaarheid van de AOW aan te prijzen. Maar overheidsinkom-sten worden niet alleen verkregen door loon-belasting van werkenden, maar kunnen ook binnenkomen door winst-, vennootschaps- en vermogensbelasting. Als men een goede balans aanbrengt tussen loonbelasting (be-lasting op arbeid) en winstbelasting etcete-ra (belasting op kapitaal), dan is het helemaal niet nodig om de AOW uit te kleden. Ook kunnen bezuinigingen op zorg(toeslag) en huur(toeslag) achterwege blijven.Dit behoedt ons ook voor de grollen van mensen die niet weten wat ze met hun geld aan moeten. En die ons met hun niet te con-troleren hebzucht in deze crisis hebben ge-stort. Maar wat belangrijker is; het voorkomt ook sociale onrust!

Jacques PeetersWerklozen Belangen Vereniging Amsterdam

Handen af van de AOW

Spreekt de belastingdienst met twee monden?

voor gratis informatie en advies

over bijvoorbeeld uitkeringen,

belastingen en consumentenzaken

Eén van onze kerntaken is het signaleren van gebrekkige regel- en wetgeving en de uitvoering daarvan. Hierbij gaat het om leemtes, tegenstrijdigheden en onbedoel-de gevolgen voor de doelgroep. De lande-lijke signaleringscommissie onderzoekt de signalen en onderneemt zo nodig actie. In dit stukje een voorbeeld van zo’n signale-ring. Mevrouw X heeft een aanslag inkom-stenbelasting ontvangen waar ze het niet mee eens is. Het bezwaarschrift is na zes weken, dus te laat, ingediend. Een bezwaar kan in zo’n geval niet ontvankelijk worden verklaard. Tegen een niet-ontvankelijkver-klaring kan bij de rechtbank beroep wor-den aangetekend.De termijnoverschrijding kan niet verwijtbaar zijn, door ziekenhuis-opname bijvoorbeeld. In dat geval wordt de zaak naar de belastingdienst terugver-wezen en alsnog behandelt. Deze omweg is bij mevrouw X echter niet nodig, omdat een bezwaar dat buiten de termijn is inge-diend ook kan worden beschouwd als een ‘verzoek tot ambtshalve herziening’. Het

bezwaar is hierdoor direct inhoudelijk be-oordeeld. Het nadeel van ambtshalve her-ziening is het verlies van een beroepsmo-gelijkheid: de zaak wordt afgehandeld en daarmee is de kous af. De voordelen - sneller antwoord, geen bewijslast van niet verwijt-baarheid – wegen hier echter ruimschoots tegenop. In de praktijk wordt van deze mo-gelijkheid dan ook veelvuldig en dankbaar gebruik gemaakt. Je zou verwachten dat de medewerkers van de afdeling Toeslagen net zo ruimhartig met te laat ingediende be-zwaarschriften omgaan als hun collega’s van de afdeling Inkomstenbelasting. Niets is minder waar. Mevrouw Y heeft een be-schikking huurtoeslag ontvangen, en is te laat met bezwaar. Zij ontvangt geen ont-vangstbevestiging. Telefonisch wordt haar meegedeeld dat het bezwaar is ontvangen, maar het fenomeen van de ambtshalve her-ziening is bij geen enkele medewerker be-kend. Op het verzoek om het bezwaar dan maar niet-ontvankelijk te verklaren - me-vrouw X is opgenomen geweest en de ter-

mijnoverschrijding is dus niet verwijtbaar - wordt afwijzend gereageerd. Het bezwaar is te laat ingediend en heeft, aldus meerdere medewerkers, dezelfde status als elke wil-lekeurige brief die de Belastingdienst ont-vangt. Dit voorbeeld roept een aantal juri-dische vragen op: kan de ene afdeling van de Belastingdienst weigeren ambtshalve herziening toe te passen, terwijl de andere dat wel doet? En belangrijker nog: kan van de algemene regel om een bezwaar bij ter-mijnoverschrijding niet ontvankelijk te ver-klaren worden afgeweken – ook als dit in het nadeel is van cliënt? Voer voor juristen. Voor Sociaal Raadslieden is een feitelijke vraag belangrijker: is het wenselijk dat de belastingdienst met twee monden spreekt? Is hier geen sprake van ‘leemtes, tegenstrij-digheden en onbedoelde gevolgen voor de doelgroep’? Werk aan de winkel voor de signaleringscommissie.

Edwin Bierlee, Sociaal Raadslieden Amsterdam Noord

SOCIAALRAADSLIEDEN

25april 2009 | MUG magazine ACHTERGROND

et welk recht claimen topma-nagers en topbestuurders vet-te salarissen en nog vettere bo-

nussen? Is dat omdat ze het ‘verdienen’? Toegegeven, om aan de top te komen moet je over meer kwaliteiten beschikken dan de middenmoot. Maar rechtvaardigen die kwaliteiten het enorme verschil tussen arm en rjk, tussen wel of geen succes?

De Amerikaanse journalist Malcolm Gladwell verklaart in zijn boek ‘Uitblinkers’ waarom ‘sommige mensen succes hebben en andere niet’. Gladwell erkent dat ie-mand als Bill Gates, de grondlegger van het Microsoft-imperium, geen domme jon-gen is én keihard heeft gewerkt. Maar zon-der een fl inke dosis mazzel zou Bill nooit zo rijk zijn geworden met het verkopen van virusgevoelige besturings-software voor computers.

Net als die andere stinkendrijke compu-ternerd Steve Jobs (van Apple) is Gates van bouwjaar 1955. Dat was blijkbaar een goed jaar voor wie in de computerbranche rijk wilde worden. Waren Jobs en Gates twee jaar eerder geboren, dan waren ze te vroeg geweest. Een paar jaar later en andere nerds hadden de krenten al uit de pap gehaald. Jobs en Gates waren zogezegd in the right place at the right time.

Gladwell schetst hoe Bill Gates’ mazzel begon bij zijn afkomst. Als kind van welge-stelde ouders mocht hij naar een dure par-ticuliere school, een van de eerste scholen die eind jaren zestig een computer aan-schafte. Daar werd de kiem gelegd voor Gates’ fascinatie voor computers.

Volgens Gladwell is de Microsoft-baas zich als geen ander bewust van zijn geluk. Gates schenkt niet voor niets een aanzien-lijk deel van zijn fortuin aan goede doelen. Alleen al de eerste helft van dit jaar 15 mil-jard dollar. De Bill & Melinda Gates Foun-dation investeert kapitalen in het vermin-deren van armoede en het verbeteren van onderwijs en gezondheidszorg voor dege-nen die het minder goed hebben getroffen dan het echtpaar Gates.

Er zijn natuurlijk meer rijken die gul aan goede doelen schenken. Los van de vraag

of het wenselijk is dat mensen afhankelijk zijn van fi lantropen als Bill Gates, vormen rijke gulle gevers een minderheid. Welke zwaar overbetaalde topbankier, topmana-ger of topbestuurder staat zijn bonussen af aan goede doelen? De meesten zien zelfver-rijking helemaal niet als iets om je voor te schamen of wat je zou moeten compense-ren. ‘We hebben het toch eerlijk verdiend!’, verdedigen de rijken zich in koor.

Toegegeven, zonder enig talent en zon-der hard werken is de kans dat je van arm rijk wordt net zo groot als de kans dat je de hoofdprijs in de Staatsloterij wint. Maar ook mét het nodige talent en mét hard wer-ken, blijft succes vooral een kwestie van ge-luk. Is het dan rechtvaardig om zulke grote inkomensverschillen te hebben? Nee, want mazzel kun je onmogelijk een verdienste noemen.

Dit is geen pleidooi voor gelijke beloning of voor communisme. Mensen hebben een stimulans nodig om net dat beetje extra te leveren, waardoor de mensheid als geheel vooruitgang boekt. Gelijke beloning mis-kent dat de één meer inzet en verantwoor-delijkheid toont dan de ander. Een fi nanci-ele prikkel helpt mensen ook om hun talent te ontwikkelen.

Er zijn meer argumenten te geven voor ongelijke beloning maar dat is niet het on-derwerp. Het onderwerp van dit betoog is de vraag of de extreme verschillen tus-sen rijk en arm gerechtvaardigd zijn, louter vanuit de gedachte dat wie rijk is dat wel zal hebben ‘verdiend’. En omgekeerd, dat wie arm is daar dus zelf debet aan is.

De discussie is actueler dan ooit, nu de crisis weer eens heeft aangetoond dat er aan de top helemaal niet zo goed wordt gepres-teerd. Graaiende, door zelfzucht gedreven topmanagers hebben de wereldeconomie in een zware depressie gestort. En voor dat wanpresteren hebben ze zich ook nog rij-kelijk laten belonen. Wie zegt dat misdaad niet loont?

Maar de discussie over verdiensten is na-tuurlijk niet nieuw, werd allang voor de hui-dige crisis gevoerd. Vooral in rechtse krin-gen was het altijd al bon ton om te roepen

dat wie geen succes heeft dat toch vooral aan zichzelf heeft te danken. Er wordt zelfs niet geschroomd om tegen arbeidsonge-schikten te roepen: ‘U kunt heus wel, als u maar wilt.’

Zo goed als succes in grote mate een kwes-tie van geluk is, is het ontbreken van succes voor een belangrijk deel te wijten aan pech. Niemand kiest voor een handicap; niemand kiest ervoor in een arm gezin op te groeien en daardoor in zijn ontwikkeling te worden geremd. Om naar Bill Gates terug te keren, er lopen honderden even briljante en min-stens even ijverige computernerds rond die geen miljardair, zelfs geen miljonair zijn ge-worden. Zij waren niet in the right place at the right time.

Erkenning van geluk als belangrijke suc-cesfactor vormt de basis voor solidariteit, voor het betalen van belasting en voor het in stand houden van een sociaal vangnet. Het zou ook de basis moeten vormen voor een beloningssysteem dat verschil maakt, dat ta-lent en extra inzet beloont maar geen ex-treme verschillen toestaat tussen pechvogels en mazzelaars. Een waarderingssysteem dat alleen talent, inzet en verantwoordelijkheid weegt, maakt verdiensten tot echte verdien-sten in plaats van een loterij te zijn.

Zo’n systeem is niet alleen rechtvaardiger; het levert waarschijnlijk ook een stabielere economie op. De Nederlandse Nobelprijs-winnaar Jan Tinbergen (1903-1994) pleit-te ervoor dat topbestuurders nooit méér zouden mogen verdienen dan vijf keer het laagste loon. De econoom Tinbergen vond overigens dat managers bedrijven in de re-gel meer geld kosten dan ze opbrengen. Had hij nog geleefd, dan zou hij ongetwij-feld zijn wijze hoofd hebben geschud bij het aanschouwen van het ‘Grote Graaien’ en de wereldwijde crisis die dat heeft opgeleverd.

Wouter Bos mag gerust een stapje ver-der gaan: niet alleen de bonussen aanpak-ken van bank-bobo’s maar alle extravagan-te (zelf-)beloningen. De tijd is er meer dan rijp voor.

Joop Lahaise is directeur/hoofdredacteur

van MUG Magazine

Betoog

M Bill Gates is zich als geen ander bewust van zijn mazzel

Voor ‘Het

Betoog’ nodigt

MUG iedere

maand een

schrijver uit

om zijn of haar

mening over

een actueel

onderwerp te

geven.

Rijkelijk beloonde wanprestaties

Het ‘Grote Graaien’ en de crisis doen de discussie oplaaien over extreme verschillen in beloning. ‘Alle extravagante (zelf-)beloningen moeten worden aangepakt.’

Stuur uw brief naar redactie@

mugweb.nl of naar MUG, Antwoord-

nummer 10520, 1000 RA

Amsterdam. Vermeld als onderwerp

‘ingezonden’. De redactie behoudt

zich het recht voor uw brief in te korten.

Anonieme inzendingen worden niet

geplaatst.

BRIEVENBRIEVENInvalidenparkeerplaatsNa verhuizing vroeg ik in Amsterdam een invalidenparkeerplaats op kenteken aan, waar ik in Haarlem ook de beschikking over had. Bij mijn fokuswoning (volledig aangepaste gehandicaptenwoning red.) kreeg ik een autoalarm waarmee ik de adl-assistentie op kan roepen die mij dan kan helpen de rolstoel in en uit de auto te doen. Na aanvraag volgde de wettelijke toewijzing van de plek. Kosten: €480,77. Een bedrag dat ik onmogelijk kan betalen van mijn WAO. Nu zijn we negen maan-den verder en ik ondervind dagelijks last van het niet kunnen parkeren van mijn auto. De WMO staat voor meedoen in de maatschappij. Ik zie alleen een verschil in rijk en arm ontstaan en maak me hier erg boos over en voel me buitengesloten en gediscrimineerd. Zelfs de zeer intelligen-te tip van een WMO-beambte van verkeer en vervoer om het fonds 1940-1945 aan te schrijven leverde geen fi nanciële steun op. Toch fi jn dat men bij de WMO-parkeerza-ken Zuidoost zo intensief meedenkt.Inmiddels loopt er al die maanden een bezwaarprocedure en ik heb voor de be-zwaarcommisie(4 man sterk!) moeten ver-schijnen, om toe te lichten waarom ik mijn auto wil kunnen parkeren, alsof de nood-zaak nog niet duidelijk was.Inmiddels heeft de parkeerplaats al het tienvoudige aan bureaucratie gekost, zo-veel ambtenaren zijn er al mee bezig ge-weest. Over mijn zieke rug voorzie ik ber-gen mensen van een stuk inkomen zonder daar ook maar ooit een bedankje of toe-slag/bonus voor te krijgen. Ik kan nog steeds niet parkeren, met alle gevolgen vandien. De mensen die echt een fl inke beperking hebben, mogen straks alleen kruipend over straat.

Mariëtte Swagerman, Amsterdam

FouillerenTwee onderwerpen in de rubriek Watske-buurt in de MUG van maart deden mij de tenen krommen.Fractievoorzitter Astrid Kuiper van GroenLinks stoort zich eraan dat in de praktijk vooral mensen met een anders-getinte huidskleur worden gefouilleerd. Zou dat misschien kunnen zijn omdat in het verleden is gebleken dat bij deze groe-pen het vaakst verboden spullen worden aangetroffen? En dat dus de verwachting reëel is dat bij volgende acties het voor-al bij deze groepen bingo zal zijn? Een re-delijke verdenking heet dat. Waarmee ik dus niets negatiefs zeg over de kenmer-ken van die bepaalde bevolkingsgroepen. Kennelijk gedragen bepaalde mensen zich op een manier die niet door de beu-gel kan en kennelijk gebeurt dat in som-mige groepen veel vaker dan in andere groepen. Het is gewoon zo.Mevrouw Homoet van de Pinksterge-meente zegt dat de Kolenkitbuurt ook goede kanten heeft. De Kolenkitbuurt staat natuurlijk niet voor niets op num-mer 1 van de lijst Probleemwijken. Dat is heus niet alleen omdat er ‘s avonds zoveel jongeren over straat lopen die netjes weg gaan als je daar om vraagt. En zeker zijn er leuke winkels en goed openbaar ver-voer. Maar er is vast ook nog wel iets an-ders aan de hand!Gelukkig zijn er altijd wakkere lezers, met een groothoeklens.

Hans Unger, Amsterdam

26 MUG magazine | april 2009ADVERTENTIE

MINIMUGSParticulieren, bedrijven en organisaties kunnen voor 10 euro een mini-advertentie in MUG plaatsen. Inbegrepen: doorplaatsing van de advertentie op MUGweb.nl, gedurende één maand. Spelregels: de advertentie past in een van onze rubrieken. Advertenties voor bij voorbeeld tweedehands goederen worden niet geaccepteerd. Geadverteerd kan worden in de volgende rubrieken: diensten, vast werk, tijdelijk werk, vrijwilligers, cursussen, cultuur, kennis-making, ruilen.Stuur je advertentie naar administratie@mugweb.nl of per post

naar postbus 6259, 1005 EG Amsterdam, en maak 10 euro over op rekening 5855336 t.n.v. Stichting BBU, Amsterdam. Let op: miniMUG’s zijn niet langer dan 150 lettertekens, inclusief spaties. Alleen betaalde advertenties worden geplaatst. De betaling moet binnen zijn op de laatste dag van de maand.Informeer voor grotere miniMUGs en/of het plaatsen van foto’s en bedrijfslogo’s naar onze speciale miniMUG-tarieven.

CURSUSSEN

Bijles/huiswerkbegeleiding?Bevoegd en ervaren docente.Amsterdam WestDuits €15,- (ook voor vakantie) ander vak €12,50 per uurInformatie: 6144687

MUG Magazine en www.mugweb.nl hebben altijd plaats voor journalistieke talenten, die op vrijwillige basis willen meewerken aan deze publicaties. Je doet ervaring op in een professionele omgeving en krijgt een kleine vrijwilligersvergoeding. Bel 020 607 7600 of meld je via e-mail: directie@mugweb.nl

VRIJWILLIGERS

Index van Advertenties in deze MUG

WILLERING ADVOCATENgratis rechtshulp voor minima

DE AMSTERDAMSE GESPREKSKRING roept belangstellenden op voor devolgende bijeenkomsten op vrijdagavond om 20.15 uur, zaal van Gentstraat 23 (t/o 12) - 3 april 2009 - Gelden spirituele wetten voor iedereen? Inleiding door mw. A. Jansen - 17 april 2009 - Wie is God? Alléén discussie - 24 april 2009 - Kredietwaardigheid Inleiding door dhr. H. Kroon

Entree: minimaal € 3,= . NB: na 20.30 uur geen toegang meer!Info: 020 - 4700179 www.de-amsterdamse-gesprekskring.com

DE MOBIELE PICKNICKTAFEL

Waar banken omvallen probeert de burger zich staande te houden. Het Mobiele PicknickTa-fel Team heeft dan ook een vraag: ‘Wat doet de crisis met u en uw budget?’

De Mobiele Picknick Tafel (MPT) is een unieke mix van kunst, theater, politiek en belangen-behartiging. De MPT wil de beeldvorming rondom armoede en verarming op een positie-ve manier beïnvloeden. De initiatiefnemers, Moving Arts Project en de Bijstandsbond, ver-bouwden een elektrische groentekar tot een mobiel platform met een grote picknick- annex discussietafel, een kleine keuken, een (open) podium en expositieruimte. Met gezond eten als gespreksvoer voor ontmoeting en uitwisseling schuift de MPT aan bij u in de buurt,De MPT strijkt in de maanden april, mei en juni neer op verwachte en onverwachte plek-ken in de binnenstad van Amsterdam. Op 18 april wordt in samenwerking met het NedPho-GO! een concert georganiseerd in het Dijktheater aan de Da Costakade 160. aanvang 15.00 uur, de toegang is gratis.Alle data en locaties zijn te vinden in het dienstrooster. Dit is te vinden op de website www.mobielepicknicktafel.nl en in diverse andere media.

De MPT is een samenwerking tussen de Bijstandsbond en kunstenaars-collectief Moving Arts Project (MAP). Het project wordt mede mogelijk gemaakt door Stadsdeel Amsterdam Centrum, Fonds Niet Voor Jezelf en een groot aantal instanties, organisaties en personen die te maken hebben met de thematiek.

Contact: Diane Elshout 0620-438-929 info@elshoutenverhave.nlBijstandsbond www.bijstandsbond.org

OPROEPEN / MEDEDELINGEN

ColofonMUG MAGAZINE Hoofdredactie en directie: Joop Lahaise Redactie: Martin Brandwagt, Thea Golverdingen, Toine Graus, Peter van Lieshout, Marco Ploeger, Marcel Schor, Jos Verdonk, Michiel Wetzer Eindredactie: Martin Ottens, Marlies Scholtens Grafi sche vormgeving: Eddo Gorter, Gert Meijerink, Jaap van der Sluijs Fotografi e: Ingrid de Groot, Hilco Koke, Remco Visser, George Maas, Michel Hobbij Illustraties: Eddo Gorter Aan dit nummer werkten mee: Marjan ten Broeke, André Stuyfersant, , Ger Rakhorst, Sandra Toom Deadline kopij: Kopij voor het meinummer dient uiterlijk 17 april in ons bezit te zijn. Telefoon

redactie: 020 607 76 00 fax: 020 607 76 01 E-mail: redactie@mugweb.nl Secretariaat en distributie: Petra van Bockel, Tony Strijbosch, Fred van der Zee Telefoon secretariaat: 020 607 76 00 Abonnementen: € 29,- per jaar, met Stadspas € 18,- per jaar. Steunabonnement voor verenigingen en instellingen € 95,- (meerdere exemplaren per maand). Adres: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam Advertenties : Quiny Voorn, Telefoon: 020 607 76 02 / 020 641 58 57 E-mail: advertentie@mugweb.nl MUG is een uitgave van stichting BBU en wordt gemaakt door een onafhankelijke redactie, bestaande uit vaste medewerkers en vrijwilligers. MUG is gratis verkrijgbaar op 552 distributiepunten: bibliotheken, buurthuizen, DWI’s, medische centra, scholen, supermarkten, ziekenhuizen

en culturele instellingen. Oplage: 30.000 Druk: Dijkman Offset, DiemenWWW.MUGWEB.NL Redactie: Martin Brandwagt, Hans Vinck Webmaster: Ger Rakhorst

Nuttige adressenAmsterdams Centrum Buitenlanders 627 94 60 Kabelweg 37 Amsterdams Steunpunt Wonen 523 01 30 Nieuwezijdsvoorburgwal 32 ANBO voor 50-plussers (ouderenbond) 624 40 67 Plantage Middenlaan14 Belasting- en Wetwinkel 624 70 03 Oudemanhuispoort 2-3 Dienst Gemeentebelasting 652 45 24 Bijlmerplein 395 Bijstandsbond 689 88 06 Da Costakade 162 Cliëntenraad DWI 346 12 34 Jan van Galenstraat 323 Formulierenbrigade 346 36 36 (Algemeen verwijsnummer) Gehandicapten Overleg Amsterdam 577 79 55 Plantage Middenlaan 14-1 Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam 626 66 33 Gemeentelijke Ombudsman 625 99

99 Singel 250 Huurcommissie Amsterdam 0800-4887243 De Ruyterkade 7 Juridisch Loket 0900 8020 Vijzelgracht 21-25 Kinderrechtswinkel 626 00 67 Staalstraat 19 Klac=hten & Adviesburo politieoptreden 552 35 05Meldpunt discriminatie Amsterdam 638 55 51 Vijzelstraat 77/1 Ombudswerk voor vrouwen 675 80 91 Praatlijn voor ouderen 627 33 85 Rechtswinkel Amsterdam 673 13 11 Dusartstraat 50/52 Rechtswinkel Bijlmermeer 525 33 17 Kempering 100b Rechtswinkel Migranten 675 05 51 Wilhelminastraat 78 SOS Telefonische Hulpdienst 675 75 75 Steunpunt werk en handicap 672 20 05 Schipbeekstraat 13 Vereniging Basisinkomen Igor Strawinskisingel 50, 3069 MA Rotterdam Vrijwilligerscentrale 530 12 20 Hartenstraat 16 Vrijwilligerscentrale regio Nieuw West 408 10 40 Jan Tooropstraat 6a Werklozen Belangenvereniging 618 18 15 Da Costakade 162 Wooninformatiecentrum 552 79 87 Zuiderkerkhof 72ww

VoedselbankenOm in aanmerking te komen voor de Voedselbank is het noodzakelijk om een intakegesprek te voeren. Meer info: www.amsterdam.voedselbank.org

MUG Lezers kunnen de MUG toegestuurd krijgen voor € 29,= per jaar, met Stadspas slechts € 18,-=Stuur email naar : administratie@mugweb.nlof stuur een aanvraag naar Antwoordnummer 10520, 1000RA Amsterdam.Bellen kan natuurlijk ook: 020 6077600

www.lekkerleven.groenlinks.nl

Het ontbijt is de belangrijkste maaltijd van de dag. Dat geldt vooral voor kinderen die naar school gaan. Met een gezond gevulde buik leren kinderen veel beter dan op een hongerige maag. Zorg daarom elke ochtend voor een lekker ontbijt, bijvoorbeeld een bruine boterham met kaas, vleeswaren of met honing als je kinderen zoetekauwen zijn. Als je weinig tijd hebt is een bakje muesli met yoghurt snel klaargemaakt. Je wilt je kind natuurlijk ook een tus-

sendoortje meegeven voor tijdens de pauze, maar liever geen snoep. Bedenk dan dat een stuk fruit, een volkoren koek of een doosje rozijn-tjes (kan je lekker lang van snoe-pen) ook zoet zijn en je er niet dik van wordt. En natuurlijk, lekker op de fi ets of lopend naar school! Trakteren op je verjaardag in de klas is voor ieder kind een speciaal moment, maar het is altijd weer een hele toer om iets leuks, lekkers voor niet te veel geld te verzinnen.

Lekk er leven:

gezond naa r sch oo lTip voor een spannen-de traktatie waar je ein-deloos op kan variëren. Benodigdheden:* Oude paraplu* Doosjes rozijnen * CadeaulintAan een wat oudere pa-raplu lintjes hangen. Plak de doosjes rozijnen aan de linten.

Bereikbaarheid: Tramlijnen 12 en 14, Buslijnen 15, 18 en 21, Trein: Station Sloterdijk

DE L ATIE

KRINGLOOPBEDRIJF

K

27april 2009 | MUG magazine SERVICE

Glitter, Glamour en Bling Bling

Winstkans nog kleiner dan blikseminslag

,,Ik koop elke maand een luchtkas-teel”, verzucht Hellen. Ze doet al tientallen jaren vruchteloos mee aan de Staatsloterij. Ze laat elke maand automatisch een heel Staatslot (met jackpot) à €14,50 van haar rekening schrijven. Meer dan ‘een paar hon-derd euro’ heeft ze nooit gewonnen. ,,Maar met een lot op zak kan ik de hele maand dagdromen.” Johan pakt het anders aan en koopt elke maand een ‘straatje’. Dat wil zeggen dat hij tien maal eenvijfde lot koopt, elk met een eigen eindcijfer. ,,Ik heb elke maand een kleine prijs. Maar omdat ik maar een vijfde lot heb, krijg ik ook maar een deel.”

In Nederland valt in een aantal grote loterijen te spelen. De over-heid heeft het monopolie op de Staatsloterij en de Krasloterij. Daar-naast is er een aantal goede doelen-loterijen, zoals de Sponsor Bingo Loterij, de Nationale Postcode Lo-terij en de Bankgiroloterij. De mees-te winkans heb je volgens de Con-sumentenbond bij de Staatsloterij. De reden daarvan is dat deze lote-rij de meeste kleine prijzen uitkeert. De keerzijde is dat de kans op een klapper erg klein is, namelijk maar 0,00001 procent. De kans dat je een

MUG geeft elke maand consumententips. Oftewel, hoe voorkom je dat je wordt uitgekleed, als je toch al niet veel te besteden hebt.

vallend vliegtuig op je hoofd krijgt, is twee keer zo groot. Je hebt tien keer meer kans getroffen te worden door de bliksem dan dat je de hoofd-prijs in de Staatsloterij wint. Daar-naast is ook het prijzengeld bij de Staatsloterij het hoogst. De Consu-mentenbond stelt dat dat komt om-dat de Staatsloterij, overigens net als de Lotto, niet verplicht is om zes-tig procent van de omzet aan goede doelen te besteden. De tweede plek wordt ingenomen door de Bankgiro-loterij: hier heb je statistisch gezien een kans van 1 op 26 miljoen op de hoofdprijs. De minste kans op een hoofdprijs is er bij de Sponsor Bingo Loterij: 1 op 345 miljoen.

Een voorwaarde voor het organi-seren van een goede doelen-loterij is volgens het ministerie van Justitie dat de opbrengst moet worden be-steed aan ‘doelen van algemeen be-lang’: sport, maatschappelijk welzijn, cultuur, gezondheidszorg of welzijns-werk. Van de opbrengst van de lote-rij moet ten minste de helft worden afgedragen aan het goede doel. Welk doel je sponsort, hangt af van de lo-terij. De afdracht van loterijen naar goede doelen staat overigens onder vuur. Ondanks de wettelijke bepa-lingen is nu niet duidelijk hoeveel de loterij precies afdraagt aan het goe-de doel en hoeveel geld in de prijzen-pot gaat. Bovendien is schimmig hoe vaak de jackpot bij bepaalde loterij-en wordt uitgekeerd. Minister Hirsch

Ballin heeft afgelopen maand een on-derzoek aangekondigd naar de on-duidelijkheid bij loterijen. Bovendien wil hij het vergunningstelsel nog eens onder de loep nemen. In de huidige situatie worden vergunningen auto-matisch verlengd. De minister wil nu echter ook andere loterijen een kans op een vergunning geven.

Een prijs is niet altijd in zijn geheel te incasseren. Over gewonnen prij-zen wordt 29 procent kansspelbelas-ting geheven. Kansspelbelasting hoef je meestal niet zelf te betalen. Over de prijzen die in een casino worden uitge-

keerd, is al kansspelbelasting betaald. Als je een prijs hebt gewonnen en twij-felt of de organisator de kansspelbelas-ting al heeft afgedragen, is het handig om contact op te nemen met de fi scus.

Bij het betalen van belasting speelt de inleg vaak geen rol, behalve wan-neer de inleg bij het spel groter of ge-lijk is aan de uitgekeerde prijs. Wie een lot koopt van €1.500 en €1.250 wint, betaalt niets. Maar wanneer de prijs €1.700 bedraagt, moet over dat hele bedrag belasting worden be-taald. Wanneer de prijs niet uit geld bestaat, wordt belasting geheven over

de marktwaarde van een product. Als de waarde van de prijs niet meer is dan €454 is de prijs vrijgesteld van kansspelbelasting. Wanneer al kans-spelbelasting is ingehouden (bijvoor-beeld bij casinospellen) hoeft er geen inkomstenbelasting meer over de prijs te worden betaald.

Voor wie tot slot nog steeds een gokje wil wagen: sinds het begin van de Oudejaarsloterij is bij de Staatslo-terij eindcijfer ‘8’ de grote winnaar.

tekst: Michiel Wetzerillustratie: Eddo Gorter

KLERENZOOI

€KOOPWIJZER

In de rubriek ‘Klerenzooi’ wordt elke maand gekeken hoe je je voor weinig geld leuk kunt kle-den. Storm Brown (23) heeft een kunstzinnige opleiding gevolgd.

val je extra op met deze sieraden”, zegt Brown. ,,Als de zonnestralen in de steentjes van de ketting weerkaat-sen, word je echt wel gezien. Je moet alleen wel tegen nep kunnen, want het is natuurlijk niet allemaal echt”. Bling bling staat voor rijkdom, sta-tus en aanzien. Ontstaan in de getto’s van New York en andere grote steden in Amerika, groeide deze trend uit tot een cultuur die tegenwoordig Ghetto Fabulous wordt genoemd. Deze term refereert aan de levenstijl van voor-namelijk Afro-Amerikanen die op-gegroeid zijn in de achterstandswij-ken. Sommigen zijn de armoede van de getto’s te boven gekomen en me-ten zich een uiterlijk aan waaraan dui-delijk te zien is dat ze geld hebben. Ze dragen een overdaad aan sieraden, rij-den in opvallende auto’s en wonen in grote protserig ingerichte huizen. Hoe meer bling bling, des te meer aanzien je hebt. Succesvolle artiesten zoals Missy Elliott en P. Diddy laten het let-terlijk breed hangen door met edelste-nen bezette horloges en sieraden rond te lopen die een vermogen kosten. Ie-dereen mag zien dat ze het gemaakt hebben en rijk zijn. Ghetto Fabulous staat ook voor de cultuur waarin men-sen die wat minder gefortuneerd zijn zich uitdossen met een overdaad aan bling bling die nep is. Brown: ,,Als je wat ouder wordt, maak je niet meer zoveel indruk met je nepsieraden van een paar tientjes maar op middelbare

scholen heb je echt status als je rond-loopt met veel bling bling. Wat er ook bij hoort is natuurlijk de muziek.Rap en hiphop zijn erg in, en za-ken zoals iPod en MP3-spelers horen er ook bij. Wat ook be-langrijk bij deze trend is dat je het nieuwste model snea-kers draagt, een hip kapsel hebt en met tatoeages scoor je ook. Bij meisjes zijn kunst-nagels erg in, vooral als er een print op staat”.

Als je niet van nep houdt kun je op een voordelige manier toch met echt goud rondlopen. Bij een aan-tal juweliers kun je de sieraden la-ten vergulden met een laagje 14 ka-raats goud. Brown: ,,Wel een beetje onderhandelen over de prijs, want dat verschilt nogal eens per juwelier. En niet alle juweliers doen het trouwens. Dat hoort ook bij Ghetto Fabulous: een beetje afdingen en onderhande-len over de prijs”.

tekst : Thea Golverdingenfoto’s : Remco Visser

• Blauwe top: €4,95 Zeeman • Broek: €5 Outlet Store Java- straat • Zonnebril: €2 Zee-man • Schoenen: €15 C&A • Ketting met kruis: €12,95 Tivoli, Kalverstraat • Oorbellen: €5 Tivoli, Kalverstraat • Lipgloss: €2,95 Hema •

,,Ja, het is wel weer even wennen terug in Amsterdam”, zegt Storm Brown. Ze is net een paar maanden terug uit Londen, waar ze een op-leiding heeft gevolgd bij de trendy

schoonheidssalon Serenity. ,,Mo-menteel ben ik mij aan het ori-enteren op wat ik de komende

jaren wil gaan doen. Natuur-lijk zou ik best een eigen sa-lon willen openen, maar ik ben nog best jong. Eigenlijk

wil ik liever nog een paar jaartjes studeren. Ik heb een creatie-ve opleiding achter de rug aan

de IVKO (Individueel Voortge-zet Kunstzinnig Onderwijs red.)

in Zuidoost. Dat is één van de wei-nige middelbare scholen waar je een kunstzinnige opleiding kunt volgen”.

Brown heeft gekozen voor een een-voudige zomerse outfi t met veel glin-sterende, glimmende blikvangers: een lange gouden ketting met een kruis dat bezet is met kleine fl onke-rende steentjes, in het oog springen-de oorbellen, een paar glimmende ringen, en wat natuurlijk niet mag

ontbreken: een fl itsende zon-nebril. Bling bling bling!

,,Nu het weer zomer wordt

OROEUROROEURO

28 MUG magazine | april 2009ADVERTENTIE

Op 18 april hebben we Recordstore Day: De hele winkel ligt dan vol met Knalaanbiedingen, unieke 7 inches en er is live muziek van Amarins en Le Gatte Negre. Aanvang 17.00 uur.

GRATIS:Jeff Buckley - GraceDe La Soul - Three Feet High and RisingBob Dylan - Bring it all Back HomeBilly Holiday - Lady in SatinIggy Pop - Lust For LifeKings of Leon - Youth and Young ManhoodMovie - High Fidelity

Gratis in de verloting boeken, tickets,7inches en CD’s.

Tom Waits 7” - 4.99 euroBad Religion 7” - 7.99 euro

bij ConcertoDE BREEDST GESORTEERDE MUZIEKWINKEL VAN NEDERLAND

EEN van onderstaande titels kun je vanaf vol-gende week op een speciale webpagina bij onze webwinkel www.concertomania.nl reserveren. ALLEEN op zaterdag 18 april kun deze GRATIS afhalen in Concerto. Haast je, we hebben hele grote stapels ingekocht, maar Op=Op.

Utrechtsestraat 52-601017 VP AmsterdamTel. 020-6235228www.concertomania.nl