84
L 216 / 1 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009 DIREKTIVA 2009/81/KEE PARLAMENTIT DHE KËSHILLIT EVROPIAN e datës 13 Korrik 2009 për koordinimin e procedurave për dhënien e kontratave të caktuara të punëve, kontratave të mallrave dhe kontratave të shërbimit përmes institucioneve ose enteve kontraktore në fushën e mbrojtjes dhe të sigurisë, dhe ndryshimin e Direktivës 2004/17/KE dhe 2004/18/KE (Tekst, kuptimi i të cilit lidhet me ZEE-në) PARLAMENTI EVROPIAN DHE KËSHILLI I BASHKIMIT EVROPIAN Duke pasur parasysh Traktatin Themelues të Komunitetit Evropian, dhe veçanërisht Nenin 47(2) dhe nenet 55 dhe 95 të tij, Duke pasur parasysh propozimin e Komisionit, Duke pasur parasysh mendimin e Komitetit Evropian Ekonomik dhe Social 1 Duke vepruar në përputhje me procedurën e parashikuar në Nenin 251 të Traktatit 2 Duke pasur parasysh që: (1) Siguria kombëtare është përgjegjësi ekskluzive e çdo Shteti Anëtar, si në fushën e mbrojtjes ashtu dhe të sigurisë. (2) Ngritja dhe krijimi gradual i një mekanizmi mbrojtës të tregut Evropian është thelbësor për forcimin e Bazës Teknologjike dhe Industriale të Mbrojtjes Evropiane si dhe zhvillimin e kapaciteteve ushtarake që kërkohen më qëllim zbatimin e Politikave të Mbrojtjes të Sigurisë Evropiane. (3) Shtetet Anëtare bien dakord me nevojën për nxitje, zhvillim dhe mbështetje të Bazës Teknologjike dhe Industriale të Mbrojtjes Evropiane duke siguruar aftësi, kompetencë dhe konkurrencë. Me qëllim arritjen e këtij objektivi, Shtetet Anëtare përdorin instrumente të ndryshëm, në përputhje me të Drejtën Komunitare, duke synuar një mekanizëm të vërtetë mbrojtjeje të tregut Evropian dhe të një niveli aktiv si në Evropë, ashtu dhe në nivel global. Ato duhet të kontribuojnë në zhvillimin e thelluar të diversitetit të bazës furnizuese të mbrojtjes Evropiane, veçanërisht duke mbështetur përfshirjen e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme 1 GZ C 100, 30.4.2009, faqe 114. 2 Mendimi i Parlamentit Europian i datës 14 Janar 2009 (ende i pabotuar në Gazetën Zyrtare) dhe Vendimi i Këshillit i datës 7 korrikut 2009 (SME) dhe të furnizuesve jo tradicionalë të Bazës Teknologjike dhe Industriale Mbrojtjes Evropiane, duke pasur si qëllim bashkëpunimin industrial dhe duke nxitur furnizuesit e përgjegjshëm dhe efikas të nivelit të ulët. Në këtë kuadër, ato duhet të marrin parasysh Qëndrimin e Komisionit (komunikimi interpretues) i datës 7 dhjetor 2006 për zbatimin e Nenit 296 të Traktatit për prokurimin në fushën e mbrojtjes si dhe Qëndrimin e Komisionit të datës 5 dhjetor 2007 për një Strategji që synon një industri mbrojtjeje Evropiane më të fortë dhe më konkurruese. (4) Një parakusht për ngritjen dhe krijimin e një mekanizmi mbrojtës të tregut Evropian është hartimi i kuadrit të duhur ligjor. Në fushën e prokurimeve kjo përfshin koordinimin e procedurave për dhënien e kontratave përmbushin kërkesat e sigurisë Shteteve Anëtare dhe detyrimet që rrjedhin nga Traktati. (5) Duke synuar arritjen e këtij objektivi, Parlamenti Evropian, në projekt rezolutën e datës 17 nëntor 2005, për prokurimet në fushën e mbrojtjes 3 , i bën me dije Komisionit nevojën për të hartuar një direktivë përmes të cilës të parashikohej dhe të merreshin parasysh interesat e sigurisë së çdo Shteti Anëtar, duke zhvilluar një politikë të përbashkët të sigurisë së jashtme, duke nxitur një kohezion më të madh Evropian dhe duke ruajtur rolin e Bashkimit si “një pushtet civil”. (6) Koordinim më të mirë të procedurave të dhënies, për shembull për kontratat që lidhen me shërbimet e logjistikës, transportit dhe magazinimin, si dhe mundësi për reduktim të kostove në sektorin e mbrojtjes dhe të ulin në mënyrë të ndjeshme impaktin në sektorin e mjedisit. (7) Këto procedura duhet të reflektojnë qasjen e gjithanshme të Bashkimit lidhur me sigurinë, e cila 3 GZ C 280 E, 18.11.2006, faqe 463.

DIREKTIVA 2009/81/KEE PARLAMENTIT DHE KËSHILLIT …parlament.al/Files/ProjektLigje... · Qëndrimin e Komisionit të datës 5 dhjetor 2007 për ... L 216 / 3 Gazeta Zyrtare e Bashkimit

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • L 216 / 1 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    DIREKTIVA 2009/81/KEE PARLAMENTIT DHE KËSHILLIT EVROPIAN

    e datës 13 Korrik 2009

    për koordinimin e procedurave për dhënien e kontratave të caktuara të punëve, kontratave të mallrave dhe

    kontratave të shërbimit përmes institucioneve ose enteve kontraktore në fushën e mbrojtjes dhe të sigurisë,

    dhe ndryshimin e Direktivës 2004/17/KE dhe 2004/18/KE

    (Tekst, kuptimi i të cilit lidhet me ZEE-në)

    PARLAMENTI EVROPIAN DHE KËSHILLI I BASHKIMIT

    EVROPIAN

    Duke pasur parasysh Traktatin Themelues të Komunitetit

    Evropian, dhe veçanërisht Nenin 47(2) dhe nenet 55 dhe

    95 të tij,

    Duke pasur parasysh propozimin e Komisionit,

    Duke pasur parasysh mendimin e Komitetit Evropian

    Ekonomik dhe Social1

    Duke vepruar në përputhje me procedurën e parashikuar

    në Nenin 251 të Traktatit2

    Duke pasur parasysh që:

    (1) Siguria kombëtare është përgjegjësi ekskluzive e

    çdo Shteti Anëtar, si në fushën e mbrojtjes ashtu

    dhe të sigurisë.

    (2) Ngritja dhe krijimi gradual i një mekanizmi

    mbrojtës të tregut Evropian është thelbësor për

    forcimin e Bazës Teknologjike dhe Industriale të

    Mbrojtjes Evropiane si dhe zhvillimin e

    kapaciteteve ushtarake që kërkohen më qëllim

    zbatimin e Politikave të Mbrojtjes të Sigurisë

    Evropiane.

    (3) Shtetet Anëtare bien dakord me nevojën për nxitje,

    zhvillim dhe mbështetje të Bazës Teknologjike dhe

    Industriale të Mbrojtjes Evropiane duke siguruar

    aftësi, kompetencë dhe konkurrencë. Me qëllim

    arritjen e këtij objektivi, Shtetet Anëtare përdorin

    instrumente të ndryshëm, në përputhje me të

    Drejtën Komunitare, duke synuar një mekanizëm

    të vërtetë mbrojtjeje të tregut Evropian dhe të një

    niveli aktiv si në Evropë, ashtu dhe në nivel global.

    Ato duhet të kontribuojnë në zhvillimin e thelluar

    të diversitetit të bazës furnizuese të mbrojtjes

    Evropiane, veçanërisht duke mbështetur

    përfshirjen e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme

    1

    GZ C 100, 30.4.2009, faqe 114. 2 Mendimi i Parlamentit Europian i datës 14 Janar 2009 (ende i pabotuar

    në Gazetën Zyrtare) dhe Vendimi i Këshillit i datës 7 korrikut 2009

    (SME) dhe të furnizuesve jo tradicionalë të Bazës

    Teknologjike dhe Industriale të Mbrojtjes

    Evropiane, duke pasur si qëllim bashkëpunimin

    industrial dhe duke nxitur furnizuesit e

    përgjegjshëm dhe efikas të nivelit të ulët. Në këtë

    kuadër, ato duhet të marrin parasysh Qëndrimin e

    Komisionit (komunikimi interpretues) i datës 7

    dhjetor 2006 për zbatimin e Nenit 296 të Traktatit

    për prokurimin në fushën e mbrojtjes si dhe

    Qëndrimin e Komisionit të datës 5 dhjetor 2007 për

    një Strategji që synon një industri mbrojtjeje

    Evropiane më të fortë dhe më konkurruese.

    (4) Një parakusht për ngritjen dhe krijimin e një

    mekanizmi mbrojtës të tregut Evropian është

    hartimi i kuadrit të duhur ligjor. Në fushën e

    prokurimeve kjo përfshin koordinimin e

    procedurave për dhënien e kontratave që

    përmbushin kërkesat e sigurisë së Shteteve

    Anëtare dhe detyrimet që rrjedhin nga Traktati.

    (5) Duke synuar arritjen e këtij objektivi, Parlamenti

    Evropian, në projekt rezolutën e datës 17 nëntor

    2005, për prokurimet në fushën e mbrojtjes3, i bën

    me dije Komisionit nevojën për të hartuar një

    direktivë përmes të cilës të parashikohej dhe të

    merreshin parasysh interesat e sigurisë së çdo

    Shteti Anëtar, duke zhvilluar një politikë të

    përbashkët të sigurisë së jashtme, duke nxitur një

    kohezion më të madh Evropian dhe duke ruajtur

    rolin e Bashkimit si “një pushtet civil”.

    (6) Koordinim më të mirë të procedurave të dhënies,

    për shembull për kontratat që lidhen me shërbimet

    e logjistikës, transportit dhe magazinimin, si dhe

    mundësi për reduktim të kostove në sektorin e

    mbrojtjes dhe të ulin në mënyrë të ndjeshme

    impaktin në sektorin e mjedisit.

    (7) Këto procedura duhet të reflektojnë qasjen e

    gjithanshme të Bashkimit lidhur me sigurinë, e cila

    3 GZ C 280 E, 18.11.2006, faqe 463.

  • L 216 / 2 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    i përgjigjet dhe ndryshimeve të një mjedisi

    strategjik. Shfaqja e kërcënimeve asimetrike

    ndërkombëtare ka prekur ndjeshëm kufirin

    ndërmjet sigurisë së brendshme dhe të jashtme, si

    dhe asaj ushtarake dhe jo ushtarake.

    (8) Instrumentet e mbrojtjes dhe të sigurisë janë të

    qenësishme për sigurinë, sovranitetin e Shteteve

    Anëtare dhe autonominë e Bashkimit. Për këtë

    qëllim, blerjet e mallrave dhe shërbimeve në

    sektorët e mbrojtjes dhe të sigurisë shpeshherë

    janë të një karakteri të ndjeshëm.

    (9) Kjo pasqyrohet dhe në kërkesat specifike, sidomos

    në fushën e sigurisë së furnizimit dhe të sigurisë së

    informacionit. Këto kërkesa lidhen në mënyrë të

    veçantë me armët, municionin, materialet e luftës

    për forcat e armatosura, si dhe shërbime dhe

    punime që lidhen në mënyrë të drejtpërdrejtë, por

    dhe të disa blerjeve të veçanta, me karakter të

    ndjeshëm, në fushën e sigurisë jo ushtarake. Në

    këto sektorë, mungesa e regjimeve dhe sistemeve

    gjithëpërfshirëse të Bashkimit, pengon hapjen e

    tregjeve të sigurisë dhe mbrojtjes ndërmjet

    Shteteve Anëtare. Kjo situatë kërkon përmirësim të

    menjëhershëm. Një regjim apo sistem i Bashkimit

    mbi sigurinë e informacionit, përfshirë dhe njohjen

    e përbashkët të certifikatave të sigurisë kombëtare

    si dhe duke lejuar shkëmbimin e informacionit të

    klasifikuar ndërmjet institucioneve/enteve

    kontraktore dhe kompanive Evropiane, do të ishte

    me shumë vlerë. Njëherazi, Shtetet Anëtare duhet

    të marrin masa konkrete që të përmirësojnë

    sigurinë e furnizimit të mallrave ndërmjet tyre

    duke synuar në këtë mënyrë,me garancitë e

    duhura, një ngritje graduale dhe progresive të një

    sistemi.

    (10) Për qëllimet e kësaj Direktive, pajisjet ushtarake

    duhen kuptuar si lloje të veçanta produkti të

    përfshira në listën e armëve, municioneve dhe

    materialeve luftarake, miratuar nga Këshilli me

    Vendimin 255/58 datë 15 prill 19581dhe Shtetet

    Anëtare duhet të kufizohen dhe t’i përmbahen

    vetëm kësaj liste në transpozimin e kësaj Direktive.

    Kjo listë përmban vetëm pajisje të cilat janë

    projektuar, zhvilluar dhe prodhuar posaçërisht për

    qëllime ushtarake. Megjithatë, lista është e

    përgjithshme dhe lë hapësirë interpretimi parë në

    këndvështrimin e karakterit evolues të

    teknologjisë, politikave të prokurimit, dhe

    kërkesave ushtarake që çojnë drejt zhvillimit të

    llojeve të reja të pajisjeve, për shembull, bazuar në

    Listën e Përbashkët Ushtarake e Bashkimit. Për

    qëllimet e kësaj Direktive, pajisjet ushtarake duhet

    1 Vendimi që përcakton listën e produkteve (armë, municione dhe

    materiale luftarake ) për të cilat , janë të zbatueshme dispozitat e Nenit

    të mbulojnë gjithashtu edhe produkte të tjera, të

    cilat, në fillesat e tyre janë projektuar për përdorim

    civil, dhe më pas janë përshtatur për qëllime

    ushtarake për t’u përdorur si armë, municion dhe

    materiale lufte.

    (11) Në fushën specifike të sigurisë jo ushtarake, kjo

    Direktivë duhet zbatuar për prokurimet të cilat

    kanë tipare të ngjashme me prokurimet në fushën

    e mbrojtjes dhe që janë po aq të ndjeshme.

    Gjithashtu ky mund të jetë rasti edhe në fusha më

    specifike ku forcat ushtarake dhe jo ushtarake

    bashkëpunojnë në përmbushjen e misioneve të

    tyre të njëjta dhe/ose kur qëllimi i kryerjes së një

    prokurimi është mbrojtja e sigurisë së Bashkimit

    dhe/ose Shteteve Anëtare, në territorin e tyre ose

    përtej këtij territori, kundër kërcënimeve serioze

    nga aktorë jo ushtarakë dhe/ose jo qeveritarë.

    (12) Kjo Direktivë duhet të marrë parasysh nevojat e

    institucioneve/enteve kontraktore përgjatë gjithë

    ciklit jetësor të produktit, d.m.th., kërkim dhe

    zhvillim, zhvillim industrial, prodhim, rregullim,

    modernizim, modifikim, mirëmbajtje,logjistikë,

    trajnim, testim, veçim/izolim dhe asgjësim. Këto

    etapa përfshijnë, për shembull, kryerje të

    studimeve, vlerësime, ruajtje të tyre, transport,

    shkrirje, kryerje shërbimi, çmontim,

    asgjësim/shkatërrim dhe çdo shërbim tjetër që

    pason projektimin fillestar. Disa kontrata mund të

    përfshijnë si objekt të kontratës furnizimin me

    pjesë ose komponentë që i inkorporohen ose i

    shtohen produktit, dhe/ose furnizimin me

    instrumente specifikë, pajisje testuese ose

    mbështetëse.

    (13) Për qëllimet e kësaj Direktive, procesi i kërkimit

    dhe zhvillimit duhet të mbulojë kërkime të

    thelluara, kërkime të aplikuara dhe zhvillim

    eksperimental. Kërkimi i thelluar konsiston në

    punën dhe mekanizimin eksperimental dhe teorik,

    që ndërmerret me qëllim përftimin e njohurive të

    reja lidhur me fenomenet themelore dhe faktet e

    dallueshme, pa ndonjë zbatim apo përdorim të

    posaçëm. Kërkimet e aplikuara konsistojnë

    gjithashtu në punën dhe mekanizmin origjinal që

    ndërmerret me qëllim përftimin e njohurive të reja.

    Megjithatë, ato orientohen drejt një përfundimi ose

    objektivi të posaçëm praktik. Zhvillimi

    eksperimental konsiston në punën e bazuar në

    njohuritë ekzistuese të fituara nga kërkimet

    dhe/ose eksperienca praktike, me qëllim fillimin e

    prodhimit të materialeve, produkteve ose

    mekanizmave të rinj, duke krijuar procese, sisteme

    dhe shërbime të reja ose që në mënyrë

    223(1)(b) — tashmë ndryshuar në Nenin 296(1)(b) të Traktatit (dok. 255/58). Proces-verbali i datës 15 prill 1958: dok. 368/58

  • L 216 / 3 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    domethënëse përmirësojnë ato ekzistueset.

    Zhvillimi eksperimental mund të përfshijë krijimin

    e demonstruesve/treguesve teknologjikë, d.m.th.,

    mjetet që shërbejnë për të demonstruar një

    koncept të ri ose një teknologji të re në një mjedis

    të caktuar.

    Kërkimi dhe zhvillimi nuk përfshijnë krijimin dhe

    cilësimin e procesit të para-prodhimit të

    prototipeve, instrumenteve dhe të inxhinierisë

    industriale, prodhimit dhe projektimit industrial.

    (14) Kjo Direktivë duhet të marrë parasysh nevojat e

    autoriteteve/enteve kontraktore për punimet dhe

    shërbimet,pavarësisht nëse nuk janë të lidhura në

    mënyrë të drejtpërdrejtë me furnizimin e pajisjeve

    ushtarake apo pajisjeve të ndjeshme, por që në çdo

    rast janë të nevojshme për përmbushjen e disa

    kërkesave ushtarake ose të sigurisë.

    (15) Dhënia i kontratave të lidhura nga Shtetet Anëtare

    përmes kontraktimit të enteve të referuara në

    Direktivën 2004/17/KE të Parlamentit dhe

    Këshillit Evropian datë 31 Mars 2004 për

    koordinimin e procedurave të dhënies së

    kontratave për entet që operojnë në sektorin e

    ujërave, të energjisë, transportit dhe shërbimeve

    postare1dhe përmes kontraktimit të institucioneve

    referuar Direktivës 2004/18/KE të Parlamentit

    Evropian dhe Këshillit e 31 Marsit 2004 për

    koordinimin e procedurave të dhënies së

    kontratave të punëve publike, kontratave të

    furnizimit publik dhe kontratave të shërbimeve

    publike2 duhet të jetë në përputhje me parimet e

    Traktatit dhe në mënyrë të posaçme me lëvizjen e

    lirë të mallrave, lirinë e vendosjes dhe lirinë e e

    ofrimit të shërbimeve, dhe me parime të tjera që

    burojnë prej tyre, të tilla si parimi i trajtimit të

    barabartë, i mos-diskriminimit, i njohjes reciproke,

    parimi i proporcionalitetit dhe transparencës.

    Detyrimet e lidhura me transparencën dhe

    konkurrimin për kontratat poshtë pragut, sipas

    kësaj Direktive duhet të përcaktohen nga Shtetet

    Anëtare në përputhje me këto parime dhe duke

    marrë në konsideratë, në mënyrë të posaçme,

    situatat në të cilat ka një interes ndërkufitar.

    Shtetet Anëtare, posaçërisht, duhet të përcaktojnë

    marrëveshjet dhe rregullimet e duhura për

    dhënien e këtyre kontratave.

    Për kontratat mbi një vlerë të caktuar, këshillohet

    që të parashikohen dispozita ligjore për

    koordinimin e Komunitetit lidhur me procedurat e

    brendshme për dhënien e këtyre kontratave të cilat

    bazohen në këto parime, me qëllim që të

    1 GZ L 134, 30.4.2004, faqe. 1.

    garantohen efektet e tyre dhe procedura efikase e

    hapjes së prokurimit. Këto dispozita ligjore

    koordinuese duhet të interpretohen në përputhje

    me rregullat dhe parimet e lartpërmendura, si dhe

    me rregulla të tjera të parashikuara në Traktat.

    (16) Nenet 30, 45, 46, 55 dhe 296 të Traktatit

    parashikojnë përjashtime të posaçme nga zbatimi i

    parimeve të parashikuara në Traktat dhe,

    rrjedhimisht edhe legjislacioni që buron nga

    Traktati përbën përjashtim. Si pasojë, asnjë nga

    dispozitat e kësaj Direktive nuk parandalon

    imponimin ose detyrimin për zbatim të këtyre

    masave të konsideruara si garanci ligjore të

    interesave legjitime të parashikuara nga dispozitat

    e Traktatit.

    Në mënyrë të veçantë kjo nënkupton që dhënia e

    kontratave që përfshihen në fushën e zbatimit të

    kësaj Direktive mund të përjashtohet nga kjo e

    fundit, pasi kjo justifikohet si e bazuar në sigurinë

    publike ose si nevojë për mbrojtjen e interesave

    thelbësore të sigurisë së Shteteve Anëtare. Këtu i

    referohemi rastit të kontratave në fushën e

    mbrojtjes dhe të sigurisë, fusha të cilat kërkojnë

    siguri maksimale lidhur me kërkesat e furnizimit,

    ose kërkesa të cilat janë konfidenciale dhe/ose të

    rëndësishme për sovranitetin kombëtar, saqë edhe

    dispozitat specifike të kësaj Direktive nuk janë

    garanci e mjaftueshme për interesat kyçe të

    sigurisë së Shteteve Anëtare, përcaktimi i të cilave

    është përgjegjësi ekskluzive e Shteteve Anëtare.

    (17) Megjithatë, në përputhje me praktikën gjyqësore të

    Gjykatës Evropiane të Drejtësisë (GJED), mundësia

    për t’ju drejtuar përjashtimeve të tilla duhet të

    interpretohet në një mënyrë të tillë që efektet e tyre

    (të përjashtimeve) të mos shtrihen përtej asaj që

    është shumë e domosdoshme për mbrojtjen e

    interesave legjitime që ruhen nga ato nene.

    Prandaj, mos zbatimi i kësaj Direktive duhet të jetë

    në përpjesëtim të drejtë me qëllimet e synuara dhe

    të shkaktojë sa më pak çrregullim të mundshëm për

    lëvizjen e lirë të mallrave dhe lirinë e ofrimit të

    shërbimeve.

    (18) Kontratat lidhur me armët, municionin dhe

    materialet luftarake të tenderuara përmes

    institucioneve/enteve kontraktore që operojnë në

    fushën e mbrojtjes janë të përjashtuara nga qëllimi

    i Marrëveshjes së Prokurimit Qeveritar (GPA) e

    lidhur me Organizatën Botërore të Tregtisë.

    Kontratat e tjera që përfshihen në këtë Direktivë

    janë të përjashtuara gjithashtu nga zbatimi i GPA

    bazuar në Nenin XXIII të saj. Neni 296 i Traktatit

    dhe neni XXIII(1) i GPA kanë qëllime të ndryshme

    2 GZ L 134, 30.4.2004, faqe. 114.

  • L 216 / 4 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    dhe janë subjektetë standarteve të ndryshme të

    shqyrtimit gjyqësor. Shtetet Anëtare mund t’í

    referohen për aplikim Nenit XXIII(1) tëGPA për

    rastet kur neni 296 i Traktatit nuk mund të

    aplikohet. Këtody dispozita duhet të përmbushin

    kushte të ndryshme me qëllim aplikimin e tyre.

    Ky përjashtim nënkupton gjithashtu që, në një

    kontekst të posaçëm të sektorit të mbrojtjes dhe

    sigurisë, Shtetet Anëtare rezervojnë të drejtën të

    vendosin nëse institucionet/entet kontraktore

    mund të lejojnë apo jo operatorët e vendeve të treta

    të marrin pjesë në procedurat e dhënies së

    kontratave. Shtetet mund ta marrin këtë vendim

    bazuar në vlerën e të parave, duke njohur në këtë

    mënyrë nevojën për një Bazë globale Teknologjike

    dhe Industriale të Mbrojtjes Evropiane, rëndësinë e

    një tregu të përbashkët të lirë dhe të ndershëm si

    dhe përfitimin e të mirave të përbashkëta. Shtetet

    Anëtare duhet të insistojnë për rritje të tregjeve të

    hapura. Nga ana tjetër, partnerët e tyre duhet të

    demonstrojnë transparencë, bazuar në rregullat e

    pranuara ndërkombëtarisht, sidomos lidhur me

    konkurrencën e lirë dhe të ndershme.

    (19) Një kontratë çmohet të jetë kontratë pune vetëm

    nëse objekti i saj mbulon specifikisht përmbushjen

    e veprimtarive sipas seksionit 45 të‘Fjalorit të

    Përbashkët të Prokurimeve’ përcaktuar në

    Rregulloren (KE) Nr. 2195/2002 të Parlamentit të

    Këshillit Evropian datë 5 nëntor 2002 për Fjalorin

    e Përbashkët të Prokurimeve (CPV)1 (këtej e tutje

    referuar si FPP), edhe për rastet kur kontrata

    parashikon dispozita të shërbimeve të tjera të

    nevojshme për përmbushjen e këtyre veprimtarive.

    Kontratat e shërbimeve në disa raste përfshijnë

    punime. Gjithsesi, për aq kohë sa këto punime janë

    rastësore lidhur me objektin primar të kontratës,

    dhe janë vetëm një pasojë/rrjedhim, apo plotësues

    të saj, fakti që këto punime janë përfshirë në

    kontratë nuk e justifikon cilësimin e kontratës si

    kontratë pune.

    (20) Kontratat në fushën e mbrojtjes dhe të sigurisë

    shpesh përmbajnë informacion të klasifikuar, për

    të cilin, legjislacioni, rregullat apo dispozitat

    administrative në fuqi në Shtetet Anëtare

    respektive, kërkojnë, që për arsye sigurie, të

    mbrohen nga aksesi i paautorizuar. Në sektorin

    ushtarak, Shtetet Anëtare kanë sisteme për

    klasifikimin e këtij informacioni për qëllime

    ushtarake. Megjithatë, kur bëhet fjalë për çështje të

    sigurisë jo ushtarake, Shtetet Anëtare kanë

    praktika të shumëllojshme, ku edhe informacioni

    tjetër duhet ruajtur në të njëjtën mënyrë. Prandaj,

    1 GZ L 340, 16.12.2002, faqe. 1. 2 GZ L 317, 3.12.2001faqe. 1

    është me vend të vlerësohet aplikimi i parimeve

    dhe koncepteve të cilat duhet të marrin parasysh

    shumëllojshmërinë e praktikave të Shteteve

    Anëtare, përfshirë sektorin ushtarak apo jo

    ushtarak. Në çdo rast, prokurimi në këto sektorë,

    për aq sa është e duhur, nuk duhet të cenojnë

    detyrimet që burojnë nga Vendimi i Komisionit

    2001/844/KE, Komitetin Evropian të Qymyrit dhe

    Çelikut (ECSC), Marrëveshjen e Euratomit datë 29

    nëntor 2001 që ndryshojnë Rregullat Procedurale

    të brendshme 2 ose Vendimin e Këshillit

    2001/264/KE datë 19 marsit 2001 që miraton

    rregullat e sigurisë së Këshillit3.

    Për më tepër, neni 296(1)(a) i Traktatit i jep

    Shteteve Anëtare mundësinë e përjashtimit të

    kontratave, në fushën e mbrojtjes dhe të sigurisë,

    nga rregullat e kësaj Direktive, nëse zbatimi i kësaj

    të fundit i detyron Shtetet të japin informacion,

    dhënia e të cilit mund të vlerësohet në kundërshtim

    me interesat thelbësore të sigurisë së tyre. Ky

    përjashtim është i vlefshëm posaçërisht për rastet

    kur kontratat përmbajnë informacion të ndjeshëm

    madje dhe vetë ekzistenca e kontratës duhet

    mbajtur sekret.

    (21) Institucionet/entet kontraktore duhet të lejohen të

    përdorin marrëveshjet kuadër, duke bërë të

    nevojshme në këtë mënyrë parashikimin e

    përkufizimit të marrëveshjes kuadër dhe të

    rregullave specifike. Sipas këtyre rregullave, kur

    një institucion/ent kontraktor, lidh një

    marrëveshje kuadër në bazë të dispozitave të kësaj

    Direktive, veçanërisht lidhur me njoftimin, afatin

    kohor dhe kushtet e dorëzimit të ofertave të

    tenderit, mund të lidhë kontratë bazuar në këtë

    marrëveshje kuadër gjatë periudhës që ajo është e

    vlefshme, ose duke zbatuar kushtet e përcaktuara

    në marrëveshjen kuadër, ose, nëse kushtet nuk janë

    përcaktuar paraprakisht, përmes rihapjes së

    procedurave të konkurrimit ndërmjet palëve të

    marrëveshjes kuadër. Rihapja e procedurave të

    dhënies duhet të jetë në përputhje me disa rregulla,

    qëllimi i të cilave është të garantohet fleksibiliteti

    dhe përputhshmëria me parimet e përgjithshme,

    veçanërisht me parimin e trajtimit të barabartë. Për

    të njëjtat arsye, afati kohor i marrëveshjes kuadër

    duhet të kufizohet dhe të mos kalojë periudhën 7

    vjeçare, përveç rasteve që janë të justifikuara

    mjaftueshëm nga institucionet/entet kontraktore.

    (22) Autoritetet/entet kontraktore mund të përdorin

    teknikat e blerjes elektronike, në rast se kjo

    procedurë përputhet me dispozitat e kësaj

    Direktive, si dhe me parimet e trajtimit të

    3 GZ L 101, 11.4.2001, faqe 1

  • L 216 / 5 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    barabartë, mosdiskriminimit dhe transparencës.

    Meqënëse tendenca është që të rritet përdorimi i

    ankandeve elektronike, kjo procedurë duhet të

    përkufizohet nga KE-ja dhe të udhëhiqet nga

    rregulla të posaçme me qëllim që të funksionojë në

    përputhje të plotë me këto parime. Prandaj duhen

    parashikuar dispozita që këto lloj ankandesh

    elektronike të bëhen vetëm për kontrata punësh,

    furnizimesh ose shërbimesh, specifikimet e të

    cilave të mund të përcaktohen me saktësi. Në

    veçanti, mund të jetë rasti i ripërtëritjes së

    kontratës për furnizime, punë ose shërbime. Me

    anë të kësaj procedure mund të bëhet klasifikimi i

    ofertuesve në çdo fazë të ankandit elektronik.

    Përdorimi i ankandeve elektronike i jep mundësinë

    autoriteteve/enteve kontraktore t’u kërkojnë

    ofertuesve të ofrojnë çmime të reja, më të ulëta dhe,

    kur kontrata lidhet me ofertën ekonomikisht më të

    favorshme, të përmirësojnë edhe elemente të tjera

    të ofertës. Me qëllim garantimin e transparencës,

    vetëm elementet e përshtatshme për një vlerësim

    automatik me anë të mjeteve elektronike, pa

    ndërhyrjen dhe/ose vlerësimin e autoritetit/entit

    kontraktor, mund të jenë objekt i ankandeve

    elektronike, që do të thotë vetëm elementet që janë

    të përcaktuara nga ana sasiore me shifra ose

    përqindje. Nga ana tjetër, aspektet e ofertave që

    nënkuptojnë një vlerësim të elementeve jo sasiorë

    nuk mund të jenë objekt i ankandeve elektronike.

    Rrjedhimisht, disa kontrata për punë publike dhe

    disa kontrata shërbimi, që kanë si objekt kryesor

    punën intelektuale, të tilla si projektime, etj., nuk

    mund të jenë objekt i ankandeve elektronike.

    (23) Teknikat e centralizuara të prokurimit nxisin

    konkurrencën dhe organizojnë prokurimin.

    Rrjedhimisht Shtetet Anëtare duhet të lejohen të

    parashikojnë që autoritetet/entet kontraktore

    mund të prokurojnë mallra, punë dhe/ose

    shërbime me anë të një organi qendror blerës.

    Prandaj, duhet parashikuar një përkufizim nga ana

    e KE-së për organet qendrore blerëse dhe për

    kushtet, në të cilat, në përputhje me parimet e

    mosdiskriminimit dhe trajtimit të barabartë,

    autoritetet/entet kontraktore që prokurojnë punë

    publike, mallra dhe/ose shërbime me anë të një

    organi qendror blerës zbatojnë këtë Direktivë. Një

    autoritet/ent kontraktor i cili ka si detyrim ligjor

    zbatimin e kësaj Direktive duhet, që në çdo rast, të

    ketë të drejtën të veprojë si organ qendror blerës.

    Gjithashtu, Shtetet Anëtare duhet të jenë të lira të

    caktojnë si organe qendrore blerëse, organe

    publike Evropiane që nuk janë subjekt i kësaj

    Direktive, siç është Agjencia Evropiane e Mbrojtjes,

    me kusht që këto organe, për ato blerje, të zbatojnë

    rregullat e prokurimit të parashikuara nga

    dispozitat e kësaj Direktive.

    (24) Autoritetet/entet kontraktore mund të jenë të

    detyruara të lidhin një kontratë të vetme, për

    blerjet, e cila mbulohet pjesërisht nga kjo Direktivë,

    dhe pjesa tjetër i përket objektit të Direktivës

    2004/17/KE ose Direktivës 2004/18/KE ose nuk

    është subjekt i kësaj Direktive, Direktivës

    2004/17/KE ose Direktivës 2004/18/KE. Kjo është

    e mundur nëse, për arsye objektive, blerjet

    përkatëse nuk mund të ndahen dhe të blihen me

    kontrata të ndara. Në kësi rastesh autoritetet/entet

    kontraktore duhet të kenë mundësinë të lidhin një

    kontratë të vetme, me kusht që vendimi i tyre nuk

    është marrë me qëllim përjashtimin e kontratave

    nga zbatimi i kësaj Direktive ose Direktivës

    2004/17/KE ose Direktivës 2004/18/KE.

    (25) Shumëfishimi i numrit të kufijve monetarë për

    zbatimin e dispozitave të koordinuara e

    vështirëson punën e autoriteteve/enteve

    kontraktore. Duke pasur parasysh vlerën mesatare

    të kontratave në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë,

    është më e përshtatshme që kufiri monetar i kësaj

    Direktive të përputhet me kufijtë monetarë që

    duhet të vendosen nga entet kontraktore në zbatim

    të Direktivës 2004/17/KE. Edhe kufijtë monetarë

    të kësaj Direktive duhet të rishikohen bashkë me

    ato të Direktivës 2004/17/KE kur të rishikohen

    këto të fundit.

    (26) Për më tepër, duhen bërë parashikime në rastet kur

    kjo Direktivë nuk është e zbatueshme, për shkak të

    zbatimit të rregullave për prokurimet që rrjedhin

    nga marrëveshje ndërkombëtare ose marrëveshje

    mes Shteteve Anëtarë dhe vendeve të treta.

    Rregullat, e zbatuara në kuadër të disa

    marrëveshjeve, që kanë të bëjnë me dislokimin e

    trupave nga një Shtet Anëtar në një tjetër Shtet

    Anëtar ose në një vend të tretë, ose dislokimin e

    trupave nga një vend i tretë në një Shtet Anëtar,

    duhet të përjashtojnë procedurat e prokurimit që

    parashikohen nga kjo Direktivë. Kjo Direktivë nuk

    zbatohet as për kontrata që jepen nga organizatat

    ndërkombëtare për qëllimet e tyre ose për

    kontratat që duhet të jepen nga një Shtet Anëtar në

    përputhje me rregullat e prokurimit të posaçëm

    për këto organizata.

    (27) Disa kontrata në fushën e mbrojtjes dhe sigurisë

    janë kaq sekrete, sa nuk do ishte e përshtatshme që

    të zbatohej kjo Direktivë, pavarësisht specifikës së

    saj. Këto janë rastet e prokurimeve të bëra nga

    shërbimet informative, ose blerjet për të gjitha

    llojet e aktiviteteve të shërbimeve informative,

    duke përfshirë aktivitetet e kundërzbulimit, siç

    janë përcaktuar nga Shtetet Anëtare. Këtu

    përfshihen gjithashtu edhe blerje të tjera, shumë

    sekrete, të cilat kërkojnë një nivel shumë të lartë

    konfidencialiteti, si për shembull disa blerje që

  • L 216 / 6 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    kanë si qëllim mbrojtjen e kufirit ose luftën ndaj

    terrorizmit ose krimin e organizuar, blerjet që kanë

    të bëjnë me kriptimin ose blerjet për aktivitete nën

    mbulim ose aktivitete të tjera po aq të fshehta të

    kryera nga policia ose forcat e sigurisë.

    (28) Shpesh Shtetet Anëtare kryejnë programe të

    përbashkëta për të zhvilluar së bashku pajisje

    mbrojtjeje. Këto programe janë veçanërisht shumë

    të rëndësishme sepse ato ndihmojnë në zhvillimin

    e teknologjive të reja dhe bashkëndahen kostot e

    larta të punës kërkimore dhe zhvillimore të armëve

    me sisteme komplekse. Disa nga këto programe

    menaxhohen nga organizata ndërkombëtare si

    Organisation Conjointe de Coopération en Matière

    d’Armement (OCCAR) dhe NATO (nëpërmjet

    agjencive të veçanta), ose agjencive të BE-së si

    Agjencia Evropiane e Mbrojtjes, të cilat pastaj

    lidhin kontrata për llogari të Shteteve Anëtare. Kjo

    Direktivë nuk zbatohet në këto lloj kontratash. Për

    programe të tjera të tilla të përbashkëta,

    prokurimet bëhen nga autoritetet/entet

    kontraktore të një Shteti Anëtar edhe për llogari të

    një ose më shumë Shteteve Anëtare. Edhe në kësi

    rastesh nuk zbatohet kjo Direktivë.

    (29) Në rast se forcat e armatosura ose forcat e sigurisë

    së Shteteve Anëtare kryejnë operacione përtej

    kufinjve të BE-së, dhe kur ua kërkon nevoja

    operacionale, u duhet dhënë leje

    autoriteteve/enteve kontraktore të dislokuara në

    vendin ku zhvillohet operacioni, të mos zbatojnë

    dispozitat e kësaj Direktive në rastet kur ato

    kontraktojnë operatorë ekonomikë të vendosur në

    vendin ku kryhen operacionet, duke përfshirë edhe

    blerjet civile që lidhen drejtpërsëdrejti me kryerjen

    e këtyre operacioneve.

    (30) Duke pasur parasysh veçantitë e sektorit të

    mbrojtjes dhe sigurisë, blerjet e pajisjeve, punëve

    dhe shërbimeve nga qeveri te tjera duhet të

    përjashtohen nga objekti i kësaj Direktive.

    (31) Në kuadrin e shërbimeve, kontratat për blerjen ose

    marrjen me qira të pasurive të patundshme ose të

    drejtave mbi to kanë karakteristika të tilla që e

    bëjnë të papërshtatshme zbatimin e rregullave të

    prokurimit.

    (32) Shërbimet e Arbitrazhit dhe Pajtimit zakonisht

    sigurohen nga organizma ose individë të

    përcaktuar ose të përzgjedhur në atë mënyrë që

    nuk mund të drejtohen nga rregulla prokurimi.

    (33) Edhe shërbimet financiare i janë besuar personave

    ose organizmave sipas kushteve që nuk përputhen

    me rregullat e prokurimit.

    (34) Sipas Nenit 163 të Traktatit, nxitja e punës

    kërkimore dhe zhvillimit të teknologjisë është një

    mjet për forcimin e bazës shkencore dhe

    teknologjike të industrisë së KE-së dhe hapja e

    kontratave të shërbimit kontribuon gjithashtu për

    këtë qëllim. Kjo Direktivë nuk mbulon bashkë-

    financimin e programeve kërkimore dhe

    zhvillimore. Kontratat e lidhura në kuadër të punës

    kërkimore dhe zhvillimore, përveç rezultatet të

    cilat i shkojnë ekskluzivisht autoritetit/entit

    kontraktor për t’u përdorur nga ai për çështjet e

    brendshme, me kusht që shërbimi i kryer të

    paguhet plotësisht nga ky autoritet/ent kontraktor,

    nuk janë objekt i kësaj Direktive.

    (35) Punësimi është element kyç në garantimin e

    shanseve të barabarta për të gjithë dhe mundësi

    për integrimin në shoqëri. Në këtë kuadër, qendrat

    sociale të punës dhe programet e punësimit në këto

    qendra kontribuojnë në mënyrë efikase në

    integrimin ose ri-integrimin e personave me aftësi

    të kufizuara në tregun e punës. Megjithatë, këto lloj

    qendrash mund të mos fitojnë kontrata në kushtet

    e konkurrencës së zakonshme, prandaj, është e

    përshtatshme që të parashikohet që Shtetet

    Anëtare të mund të rezervojnë të drejtën e

    pjesëmarrjes në procedurat e prokurimit të këtyre

    qendrave të punës ose rezervimin e ekzekutimit të

    kontratës në kuadrin e programeve të punësimit në

    këto qendra.

    (36) Në fuksion të zbatimit të kësaj Direktive për

    kontratat e shërbimit, që janë objekt i saj, dhe për

    qëllime monitorimi, shërbimet duhet të ndahen në

    kategori që i korrespondojnë titujve të klasifikimit

    FPP dhe të bashkuara në dy Shtojca, sipas regjimit

    që ato i nënshtrohen. Për sa i përket shërbimeve të

    Shtojcës II, dispozitat përkatëse të kësaj Direktive

    nuk cenojnë zbatimin e rregullave të posaçme të

    KE-së për shërbimet në fjalë. Megjithatë, për të

    zbatuar dispozitat e kësaj Direktive në vend të

    Direktivës 2004/17/KE apo Direktivës

    2004/18/KE, duhet përcaktuar që kontratat

    përkatëse të shërbimit janë objekt i zbatimit të

    kësaj Direktive.

    (37) Për sa i përket kontratave të shërbimit, zbatimi i

    plotë i kësaj Direktive duhet të kufizohet për një

    periudhë kalimtare, vetëm për kontratat dispozitat

    e të cilave lejojnë realizimin e rritjes së tregtisë

    ndërkufitare. Gjatë periudhës kalimtare, para se të

    merret një vendim për zbatimin e plotë të kësaj

    Direktive, është e domosdoshme të monitorohen

    kontratat për shërbimet të tjera.

    (38) Specifikimet teknike të hartuara nga

    autoritetet/entet kontraktore duhet të jenë të tilla

    që prokurimi të jetë i hapur për konkurrencë. Për

  • L 216 / 7 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    këtë arsye, duhet të jetë e mundshme që të

    dorëzohen oferta të cilat pasqyrojnë variantet e

    zgjidhjeve teknike. Për të arritur këtë, specifikimet

    teknike duhet, në njërën anë, të vendosen mbi

    bazën e kërkesave ekzekutuese dhe funksionale. Në

    anën tjetër, kur autoritetet/entet kontraktore i

    referohen standardeve Evropiane ose standardeve

    ndërkombëtare ose kombëtare, duke përfshirë

    edhe standardet e veçanta të fushës së mbrojtjes,

    ato duhet të marrin parasysh oferta të bazuara në

    zgjidhje ekuivalente. Kjo ekuivalencë mund të

    vlerësohet sidomos për sa i përket kritereve të

    ndër-funksionimit (interoperabilitetit) dhe

    efiçencës operacionale. Me qëllim shfaqjen e

    ekuivalencës, ofertuesit duhet të lejohen që të

    përdorin çdo formë prove. Kur autoritetet/entet

    kontraktore vendosin se ka mungesë të

    ekuivalencës, ato duhet ta arsyetojnë këtë vendim.

    Për sa i përket standardizimit, ka edhe marrëveshje

    ndërkombëtare, që mund të kenë edhe fuqinë e

    ligjit në Shtetet Anëtare, të cilat kanë si qëllim të

    sigurojnë ndër-funksionimin (interoperabilitetin)

    e forcave të armatosura. Në rast se ndonjë nga këto

    marrëveshje duhet të zbatohet, autoritetet/entet

    kontraktore mund të kërkojnë që procedurat e

    prokurimit të jenë në përputhje me standardet e

    parashikuara në këto marrëveshje. Specifikimet

    teknike duhet të jenë të qarta në mënyrë që të

    gjithë ofertuesit të dinë se cilat janë kriteret e

    hartuara nga autoriteti/enti kontraktor.

    (39) Specifikimet teknike dhe informacioni mbështetës

    duhet, siç ndodh zakonisht në Shtetet Anëtare, të

    përfshihen në dokumentet e tenderit ose në

    dokumente të ngjashëm me të.

    (40) Nënkontraktorët e mundshëm nuk duhet të

    diskriminohen për shkak të kombësisë. Në rastet e

    mbrojtjes dhe sigurisë, mund të konsiderohet e

    përshtatshme që autoritetet/entet kontraktore të

    detyrojnë fituesin e kontratës që të organizojë një

    konkurs transparent dhe jo diskriminues në rast

    nën-kontraktimi të palëve të treta. Ky detyrim

    mund të zbatohet për të gjithë nënkontraktorët ose

    për vetëm disa nën-kontraktorë të veçantë të

    zgjedhur nga autoriteti/enti kontraktor.

    Për më tepër, është e përshtatshme që e drejta e

    ofertuesit për të nënkontraktuar të plotësohet me

    mundësinë që i ofrohet Shtetit Anëtar për t’i lejuar

    ose për t’i kërkuar autoriteteve/enteve

    kontraktore të kërkojnë që nënkontraktorët që

    përfaqësojnë të paktën një përqindje të vlerës së

    kontratës t’u jepet palëve të treta, duke mos

    konsideruar sipërmarrjet përkatëse si palë e tretë.

    Kurdo që kërkohet kjo ndarje e kontratës, fituesi

    duhet të nënkontraktojë duke ndjekur një

    procedurë konkurrimi transparente dhe jo

    diskriminuese me qëllim që të gjithë të interesuarit

    të kenë të njëjtën mundësi për të përfituar nga

    avantazhet e nënkontraktimit. Në të njëjtën kohë,

    nuk duhet vënë në rrezik edhe funksionimi i duhur

    i zinxhirit të furnizimit të fituesit të kontratës. Pra,

    përqindja, që mund të nënkontraktohet te palët e

    treta me kërkesë të autoritetit/entit kontraktor

    duhet të reflektojë siç duhet objektin dhe vlerën e

    kontratës.

    Gjatë procedurës me negocim ose dialogut

    individual me kërkesa nën-kontraktimi,

    autoriteti/enti kontraktor dhe ofertuesit mund të

    diskutojnë kërkesat e nënkontraktimit ose

    rekomandimet për t’u siguruar që autoriteti/enti

    kontraktor është plotësisht i informuar mbi efektet

    e nënkontraktimit sidomos në lidhje me koston,

    cilësinë ose rreziqet. Në çdo rast, nënkontraktorët

    e propozuar fillimisht nga fituesi i kontratës duhet

    të jenë të lirë të marrin pjesë në tenderat e

    organizuar për nënkontratat.

    Në kuadrin e tregjeve për mbrojtjen dhe sigurinë,

    Shtetet Anëtare dhe Komisioni duhet të nxisin edhe

    zhvillimin dhe shpërndarjen e praktikave më të

    mira mes Shteteve Anëtare dhe industrisë

    Evropiane, me qëllim promovimin e lëvizjes së lirë

    dhe konkurrencës në tregjet e nënkontraktimit të

    BE-së , si dhe menaxhimin më të mirë të

    furnizuesve dhe SME-ve për të pasur një raport më

    të mirë cilësi/çmim. Shtetet Anëtare duhet t’i

    komunikojnë të gjithë fituesve të kontratave,

    përfitimet nga procedurat transparente dhe

    konkurruese të prokurimit dhe shumëllojshmërinë

    e furnizuesve që mund të jenë nën-kontraktorë, si

    dhe të zhvillojë dhe të shpërndajë praktikat më të

    mira për menaxhimin e zinxhirit të furnizimit në

    tregjet e mbrojtjes dhe sigurisë.

    (41) Kushtet e zbatimit të kontratës përputhen me këtë

    Direktivë, nëse ato nuk janë në mënyrë të

    drejtpërdrejtë ose të tërthortë diskriminuese dhe

    janë të përfshira në njoftimin e kontratës ose në

    dokumentet e tenderit.

    (42) Kushtet e zbatimit të kontratës mund të përfshijnë

    edhe kërkesat e autoriteteve/enteve kontraktore

    në lidhje me sigurinë e informacionit dhe sigurinë

    e furnizimit. Këto kërkesa janë shumë të

    rëndësishme duke patur parasysh natyrën sekrete

    të pajisjeve, prokurimi i të cilave rregullohet me

    këtë Direktivë, dhe interesin për të gjithë zinxhirin

    e furnizimit.

    (43) Për të garantuar sigurinë e informacionit,

    autoritetet/entet kontraktore mund të kërkojnë,

    veçanërisht, angazhime të kontraktorëve dhe

    nënkontraktorëve për të mbrojtur informacionin e

  • L 216 / 8 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    klasifikuar ndaj aksesit/hyrjes të paautorizuar si

    dhe mund të kërkojnë edhe informacion të plotë

    për kapacitetet që ata kanë për të mbrojtur

    informacionin. Në mungesë të një regjimi të KE-së

    për sigurinë e informacionit, autoritetet/entet

    kontraktore të Shteteve Anëtare e kanë për detyrë

    t’i vendosin këto kritere në përputhje me ligjet dhe

    rregulloret e tyre te brendshme, dhe të përcaktojnë

    nëse ata e konsiderojnë një certifikatë sigurie, të

    lëshuar sipas legjislacionit të brendshëm të një

    Shteti tjetër Anëtar,ekuivalente me certifikatën e

    sigurisë të lëshuar nga autoritetet e tyre

    kompetente.

    (44) Siguria e mallit mund të nënkuptojë lloje të

    ndryshme kriteresh, si për shembull, rregullat e

    brendshme mes degëve dhe shoqërisë mëmë për sa

    i përket të drejtave të pronësisë intelektuale, ose

    garantimi i kapaciteteve të shërbimit, mirëmbajtjes

    dhe riparimit për të siguruar mbështetje për

    pajisjet e blera gjatë gjithë ciklit të jetës së tyre.

    (45) Kushtet e ekzekutimit, në asnjë rast, nuk

    parashikojnë kërkesa të tjera përveç atyre që

    lidhen ngushtë me ekzekutimin e vetë kontratës.

    (46) Ligjet, rregulloret dhe marrëveshjet e përbashkëta,

    si në nivel kombëtar dhe të KE-së, të cilat janë në

    fuqi në fushën e kushteve të punësimit dhe sigurisë

    në punë, janë të vlefshme gjatë zbatimit të

    kontratës, në rast se këto rregulla dhe zbatimi i tyre

    është në përputhje me dispozitat e së drejtës së KE-

    së. Në raste të tilla si aktivitetet ndërkufitare që

    punonjës të një Shteti Anëtar kryejnë në një tjetër

    Shtet Anëtar në kuadër të zbatimit të një kontrate,

    Direktiva 96/71/KE e Parlamentit Evropian dhe

    Këshillit e datës 16 dhjetor 1996 për zhvendosjen e

    punonjësve me qëllim kryerjen e shërbimeve 1 ,

    parashtron kushtet minimale që duhet të

    plotësohen nga vendi pritës për këta punonjës.

    Nëse ligjet kombëtare kanë bërë parashikime për

    këto raste, mospërmbushja e këtyre detyrimeve

    mund të konsiderohet si shkelje e rëndë ose vepër

    penale e cila mund të çojë në përjashtimin e

    operatorit ekonomik nga procedurat përzgjedhëse

    të prokurimit.

    (47) Kontratat, objekt i kësaj Direktive, janë të

    karakterizuara nga kritere të veçanta për sa i

    përket kompleksitetit, sigurisë së informacionit ose

    sigurisë së mallit. Në shumicën e rasteve duhen

    bërë negociata të mëdha për të plotësuar këto

    kritere kur këto kontrata lidhen, prandaj

    autoritetet/entet kontraktore mund të përdorin

    procedurën me negocim, me shpalljen paraprake të

    njoftimit të kontratës si dhe procedurën e kufizuar.

    1 GZ L 18, 21.1.1997, faqe. 1

    (48) Autoritetet/entet kontraktore të cilat ndërmarrin

    projekte komplekse, mund t’u duket, jo për shkak

    të tyre, objektivisht e pamundur të përcaktojnë

    mjetet e plotësimit të nevojave të tyre ose të

    vlerësojnë atë çka tregu mund të ofrojë për sa i

    përket zgjidhjeve teknike dhe/ose zgjidhjeve

    financiare ose ligjore. Këto raste mund të jenë ato

    projekte që kërkojnë integrimin ose kombinimin e

    disa mjeteve teknologjike dhe operacionale, ose

    projekte që kërkojnë financim kompleks dhe të

    strukturuar, përbërja financiare dhe ligjore e të

    cilave nuk mund të përcaktohet paraprakisht. Në

    këto raste përdorimi i procedurës së kufizuar

    dhe/ose procedurës me negocim, me shpalljen

    paraprake të njoftimit të tenderit nuk do ishte

    praktike sepse nuk është e mundur që elementet e

    kontratës të ishin të sakta mjaftueshëm sa

    kandidatët të kishin mundësi të përgatisnin ofertat

    e tyre në përputhje me të. Prandaj, është e

    nevojshme të parashikohet një procedurë fleksibël

    për të siguruar konkurrencën mes operatorëve

    ekonomikë dhe t’u krijohet mundësia

    autoriteteve/enteve kontraktore të diskutojnë të

    gjitha aspektet e kontratës me secilin kandidat.

    Megjithatë, kjo procedurë nuk duhet të përdoret në

    atë mënyrë sa të kufizojë ose të shmangë

    konkurrencën, veçanërisht, duke tjetërsuar ndonjë

    aspekt thelbësor të tenderit, duke vendosur kritere

    krejt të reja ndaj fituesit ose duke përfshirë të gjithë

    ofertuesit përveç atij që është përzgjedhur si

    ekonomikisht më i favorshëm.

    (49) Para shpalljes së njoftimit publik, autoritetet/entet

    kontraktore me anë të dialogut teknik, mund të

    kërkojnë ose të pranojnë këshilla të cilat mund të

    përdoren në hartimin e specifikimeve, sigurisht

    nëse kjo këshillë nuk sjell përjashtimin e

    konkurrencës.

    (50) Në disa rrethana të jashtëzakonshme mund të jetë

    e pamundur ose tërësisht e papërshtatshme të

    përdoret procedura me negocim, me shpalljen

    paraprake të njoftimit të tenderit. Prandaj,

    autoritetet/entet kontraktore duhet që në disa

    raste dhe rrethana të veçanta të mund të përdorin

    procedurën me negocim, pa shpalljen paraprake të

    njoftimit të kontratës.

    (51) Disa rrethana mund të jenë pothuajse të njëjta me

    ato që janë objekt i Direktivës 2004/18/KE. Në këtë

    kuadër, duhet marrë në konsideratë, në veçanti,

    fakti se pajisjet e mbrojtjes dhe sigurisë shpesh janë

    komplekse nga ana teknike. Rrjedhimisht,

    mospërputhja ose vështirësitë teknike në punë dhe

    në mirëmbajtje që justifikojnë përdorimin e

  • L 216 / 9 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    procedurës me negocim, pa shpalljen paraprake të

    njoftimit të kontratës, në rastet e kontratave të

    furnizimit për pjesë shtesë duhet të vlerësohen

    bazuar në këtë kompleksitet dhe kriteret e lidhura

    me ndër-funksionimin (interoperabilitet) dhe

    standardizimin e pajisjes. Shembuj të këtyre

    rasteve mund të jenë integrimi i mekanizmave të

    reja në sistemet ekzistuese ose modernizimi i

    këtyre sistemeve.

    (52) Sipas objektit të kësaj Direktive, mund të ketë edhe

    raste për disa blerje, që vetëm një operator

    ekonomik mund të zbatojë kontratën sepse ai ka të

    drejtat ekskluzive ose për arsye teknike. Në kësi

    rastesh, autoriteti/enti kontraktor duhet të lejohet

    të lidhë kontrata ose marrëveshje kuadër

    drejtpërsëdrejti me atë operator ekonomik.

    Megjithatë, arsyet teknike që i japin mundësi një

    operatori ekonomik për të zbatuar një kontratë

    duhet të jenë të përcaktuara me saktësi dhe të jenë

    të argumentuara rast pas rasti. Arsye teknike mund

    të jenë për shembull, mungesa e praktikës

    thelbësisht teknike e kandidatit përveç operatorit

    ekonomik të përzgjedhur për të arritur qëllimet e

    kërkuara, ose nevoja për të përdorur teknologji,

    mjete ose metoda të caktuara që vetëm një

    operator i disponon. Raste të tilla mund të jenë për

    shembull, për modifikimin ose vendosjen e

    pajisjeve që nuk i ka pasur një pajisje veçanërisht e

    komplikuar. Arsyet teknike mund të rrjedhin edhe

    nga kriteret e veçanta për ndër-funksionimin

    (interoperabilitetin) ose sigurinë që duhet të

    plotësohen për të siguruar funksionimin e forcave

    të armatosura ose ato të sigurisë.

    (53) Natyra specifike e kontratave, subjekt i kësaj

    Direktive, gjithashtu tregon nevojën për të bërë

    parashikime për rrethana të reja që mund të dalin

    në fushat që kjo Direktivë mbulon.

    (54) Forcat e armatosura të Shteteve Anëtare, për

    shembull, mund të thirren të ndërhyjnë në situata

    krize jashtë vendit, për shembull, si pjesë e

    operacioneve paqeruajtëse. Në fillim ose gjatë kësaj

    ndërhyrjeje, forcat e armatosura të Shteteve

    Anëtare, mund të kenë nevojë për lidhjen e disa

    kontratave me një shpejtësi që nuk përputhet me

    afatet e zakonshme të procedurës së prokurimit të

    parashikuara nga kjo Direktivë. Të tilla raste

    emergjente mund të ketë edhe për forcat e sigurisë,

    si për shembull në rastin e një sulmi terrorist në

    territorin e BE-së.

    (55) Nxitja e punës kërkimore dhe zhvillimore është një

    mënyrë shumë e rëndësishme për të forcuar Bazën

    Evropiane të Teknologjisë dhe Industrisë për

    Mbrojtjen dhe zgjerimi i prokurimit ndihmon në

    arritjen e këtij qëllimi. Rëndësia e punës kërkimore

    dhe zhvillimore në këtë fushë specifike justifikon

    fleksibilitetin maksimal për lidhjen e kontratave

    për furnizime dhe shërbime për qëllime pune

    shkencore. Megjithatë, në të njëjtën kohë ky

    fleksibilitet nuk duhet të shmangë konkurrencën e

    drejtë në fazat e mëvonshme të jetës së produktit.

    Pra, kontratat e lidhura për çështje që i përkasin

    punës kërkimore e zhvillimore duhet të mbulojnë

    aktivitete deri në fazën e vlerësimit dhe heqjes sl

    rrezikut të maturimit të teknologjive të reja.

    Kontratat e lidhura në kuadër të punës kërkimore

    dhe zhvillimore, nuk duhet të përdoren përtej kësaj

    faze maturimi dhe pa rrezikshmërie, si mënyrë për

    të shmangur dispozitat e kësaj Direktive, duke

    përfshirë edhe paracaktimin e ofertuesit për fazat

    në vijim.

    Nga ana tjetër, autoritetet/entet kontraktore nuk

    duhet të organizojnë një tender të veçantë për fazat

    në vijim nëse kontrata ekzistuese që mbulon

    aktivitetet e punës kërkimore përmban opsionin e

    këtyre fazave dhe është lidhur me anë të një

    procedure të kufizuar ose procedure me negocim

    me shpalljen paraprake të njoftimit të kontratës,

    ose sipas rastit, dialog individual.

    (56) Për të garantuar transparencën duhen parashikuar

    dispozita që autoritetet/entet kontraktore të

    publikojnë informacionin e duhur para dhe në fund

    të procedurës së prokurimit. Përveç kësaj,

    informacione të mëtejshme u duhen dhënë

    kandidatëve dhe ofertuesve në lidhje me rezultatet

    e procedurës. Megjithatë, autoriteteve/enteve

    kontraktore duhet t’u lejohet të mbajnë një pjesë të

    këtij informacioni të kërkuar kur, dhe në atë masë

    sa, dhënia e këtij informacioni do pengonte

    zbatimin e ligjit ose do binte në kundërshtim me

    interesin publik, do dëmtonte interesat tregtarë

    legjitim të operatorëve ekonomikë ose mund të

    cenonte konkurrencën e drejtë mes tyre. Bazuar te

    natyra dhe karakteristikat e punëve, mallrave dhe

    shërbimeve që rregullohen me këtë Direktivë, kanë

    një lidhje të veçantë në këtë kuptim, shkaqet e

    interesit publik që lidhen me përmbushjen e

    dispozitave të detyrueshme në kuadër të politikës

    kombëtare publike, sidomos për sa i përket

    mbrojtjes dhe sigurisë.

    (57) Duke marrë në konsideratë zhvillimet e reja në

    teknologjinë e informacionit dhe komunikimit dhe

    thjeshtëzimet që këto mund të sjellin, mjetet

    elektronike duhet të vendosen në të njëjtin nivel

    me mjetet tradicionale të komunikimit dhe

    shkëmbimit të informacionit. Mjetet dhe

    teknologjia e zgjedhur duhet të jetë kompatibël, sa

    më shumë të jetë e mundur me teknologjitë e

    përdorura në Shtetet e tjera Anëtare.

  • L 216 / 10 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    (58) Zhvillimi i një konkurrence efikase në prokurimet e

    rregulluara nga kjo Direktivë, kërkon që në vendet

    e BE-së të publikohen njoftimet për tender, të

    hartuara nga autoritetet/entet kontraktore të

    Shteteve Anëtare. Informacioni i përfshirë në këto

    njoftime duhet të jetë i tillë, sa t’u japë mundësi

    operatorëve ekonomikë të BE-së të përcaktojnë

    nëse kontratat e propozuara përbëjnë interes për

    ta. Për këtë qëllim, atyre ju duhet dhënë

    informacioni i duhur për sa i përket objektit të

    kontratës dhe kushteve përkatëse. Për këtë shkak,

    duhet të garantohet një vizibilitet më i mirë për

    njoftimet publike duke përdorur mjetet e duhura

    siç janë formularët standarde të njoftimit të

    kontratës dhe FPP, e cila është nomenklatura e

    referencës për kontratat.

    (59) Në kuadër të kësaj Direktive, për transmetimin e

    informacionit me anë të mjeteve elektronike duhet

    zbatuar Direktiva 1999/93/KE e Parlamentit dhe

    Këshillit Evropian e datës 13 dhjetor 1999 për

    kuadrin komunitar për nënshkrimin elektronik 1

    dhe Direktiva 2000/31/KE e Parlamentit dhe

    Këshillit Evropian e datës 8 qershor 2000 për disa

    aspekte ligjore për shërbimet e shoqërisë së

    informacionit, në veçanti tregtisë elektronike, në

    tregun e brendshëm (Direktiva për tregtinë

    elektronike) 2 . Procedurat e prokurimit kërkojnë

    një nivel sigurie dhe konfidencialiteti më të lartë se

    atë të përcaktuar nga Direktivat e lartpërmendura.

    Rrjedhimisht, pajisjet për marrjen e ofertave

    elektronike dhe kërkesave për të marrë pjesë në

    tender duhet të përmbushin kriteret shtesë. Për

    këtë qëllim, duhet të nxitet sa më shumë të jetë e

    mundur përdorimi i nënshkrimeve elektronike,

    veçanërisht i nënshkrimeve elektronike të

    avancuara. Për më shumë, ekzistenca e skemave

    vullnetare të akreditimit mund të përbëjë një

    kuadër të favorshëm për të përmirësuar nivelin e

    shërbimit të certifikimit për këto pajisje.

    (60) Përdorimi i mjeteve elektronike kursen kohë.

    Rrjedhimisht, duhet parashikuar shkurtimi i

    afateve minimale për marrjen e ofertave dhe

    kërkesave për të marrë pjesë në tender në rastet

    kur përdoren mjetet elektronike, me kusht që ato

    të përputhen me mënyrat specifike të transmetimit

    të informacionit të parashikuara në nivel

    komunitar.

    (61) Verifikimi i përshtatshmërisë së kandidatëve dhe

    përzgjedhja duhen bërë në kushte transparence.

    Për këtë qëllim duhen shpallur kriteret jo

    diskriminuese që autoritetet/entet kontraktore

    mund të përdorin kur të zgjedhin kandidatët dhe

    mjetet që operatorët ekonomikë mund të përdorin

    për të provuar që ata i kanë plotësuar këto kritere.

    1 GZ J L 13, 19.1.2000,faqe. 12.

    Në këtë kuadër transparence, autoriteti/enti

    kontraktor duhet të paraqesë, sapo të jetë bërë

    shpallja e njoftimit të kontratës, kriteret e

    përzgjedhjes që ai do përdorë dhe nivelin e aftësive

    të veçanta që duhet të kenë operatorët ekonomikë,

    nëse duhet, para se t’i pranojë të jenë pjesë e

    procedurës së prokurimit.

    (62) Një autoritet/ent kontraktor mund të kufizojë

    numrin e kandidatëve tek procedurat e kufizuara

    dhe me negocim, me shpalljen paraprake të

    njoftimit të kontratës dhe në një dialog individual.

    Çdo zvogëlim i numrit të kandidatëve duhet të

    bëhet bazuar në kriteret objektive që janë pjesë e

    njoftimit të kontratës. Ndërsa, për sa i përket

    kritereve që lidhen me gjendjen personale të

    operatorëve ekonomikë mund të jetë e

    mjaftueshme një referencë e përgjithshme në

    njoftimin e kontratës për situatat e parashikuara në

    këtë Direktivë.

    (63) Në dialogun individual dhe në procedurat me

    negocim, me shpalljen paraprake të njoftimit të

    kontratës, duke patur parasysh fleksibilitetin që

    mund të duhet dhe kostot e larta të këtyre

    metodave të prokurimit, autoritetet/entet

    kontraktore duhet të kenë të drejtën të

    parashikojnë që procedura të zhvillohet në faza

    vijuese që, bazuar te kriteret e shpallura

    paraprakisht, të ulin gradualisht numrin e ofertave

    që do vijojnë me diskutimet ose negociatat. Ky

    zvogëlim i numrit të kandidatëve duhet të

    garantojë konkurrencën e vërtetë për sa kohë

    numri i zgjidhjeve të duhura ose i kandidatëve e

    lejon këtë.

    (64) Në rastet kur kërkohet një kualifikimi i veçantë për

    pjesëmarrje në procedurën e prokurimit, zbatohen

    rregullat përkatëse komunitare për njohjen

    reciproke të diplomave, certifikatave ose provave

    të tjera të kualifikimeve formale.

    (65) Duhet shmangur lidhja e kontratave me operatorë

    ekonomikë që kanë qënë pjesë e organizatave

    kriminale ose janë shpallur fajtor për veprat penale

    të korrupsionit apo mashtrimit në dëm të

    interesave financiarë të komuniteteve Evropiane, si

    pastrim parash, financimin e terrorizmit ose vepra

    penale terroriste. Sipas rastit, autoritetet/entet

    kontraktore duhet t’u kërkojnë kandidatëve ose

    ofertuesve të paraqesin dokumentet përkatëse dhe

    nëse kanë dyshime në lidhje me gjendjen personale

    të kandidatit apo ofertuesit, mund të kërkojnë

    bashkëpunimin e autoriteteve kompetente të

    Shtetit Anëtar të interesuar. Këta operatorë

    ekonomikë duhet të përjashtohen sapo

    2 GZ J L 178, 17.7.2000, faqe. 1.

  • L 216 / 11 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    autoriteti/enti kontraktor të jetë vënë në dijeni të

    një vendimi gjyqësor për këto vepra penale i dhënë

    në përputhje me legjislacionin kombëtar dhe ka

    fuqinë e res judicata. Nëse e legjislacioni kombëtar

    ka dispozita për këto çështje, mospërputhja e

    legjislacionit të prokurimit për marrëveshjet e

    paligjshme e cila ka qenë objekt i një vendimi

    gjykate të formës së prerë ose vendim që ka të

    njëjtin fuqi, mund të konsiderohet si shkelje që

    ndikon në moralitetin profesional të operatorit

    ekonomik në fjalë ose shkelje e rëndë. Gjithashtu

    duhet të jetë i mundur përjashtimi i operatorëve

    ekonomikë nëse autoriteti/enti kontraktor ka të

    dhëna, në rast se janë dhënë nga burime të sigurta,

    që tregojnë se ata nuk janë mjaftueshmërisht të

    besueshëm sa për të përjashtuar rrezikun ndaj

    sigurisë së Shtetit Anëtar. Këto rreziqe mund të

    vinë nga disa karakteristika të produkteve të

    furnizuara nga kandidati ose nga struktura

    aksionere e kandidatit.

    (66) Mospërmbushja e dispozitave kombëtare që

    zbatojnë Direktivën 2000/78/KE e datës 27

    dhjetor 2000 1 e cila përcakton nje kuadër të

    përgjithshëm për trajtimin e barabartë në punësim

    dhe e Direktivës 76/207/KE të datës 9 shkurt 1976

    për zbatimin e parimit për trajtim të barabartë të

    burrave dhe grave në aksesin në punësim, kurse

    profesionale dhe promovim në punë, dhe kushte

    pune2 i cili ka qënë subjekt i një vendimi gjyqësor

    të prerë ose vendim me fuqi të njëjtë mund të

    konsiderohet një shkelje që ndikon në moralitetin

    profesional të operatorit ekonomik të interesuar

    ose shkelje e rëndë.

    (67) Duke pasur parasysh natyrën sekrete të sektorëve

    të mbrojtjes dhe sigurisë, është shumë e

    rëndësishme besueshmëria e operatorëve

    ekonomikë fitues. Kjo besueshmëri varet,

    veçanërisht, në aftësinë e tyre për të plotësuar

    kërkesat e bëra nga autoriteti/enti kontraktor në

    lidhje me sigurinë e mallit dhe sigurinë e

    informacionit. Përveç kësaj, asnjë dispozitë e kësaj

    Direktive nuk pengon autoritetin/entin kontraktor

    të përjashtojë një operator ekonomik, në çdo fazë

    të procesit për lidhjen e kontratës, nëse

    autoriteti/enti kontraktor ka të dhëna se nëse i jep

    një pjesë ose të gjithë kontratën atij operatori

    ekonomik, mund të shkaktojë rrezik ndaj

    interesave thelbësorë të sigurisë së atij Shteti

    Anëtar.

    (68) Në mungesë të regjimeve komunitare për sigurinë

    e informacionit, duhet që autoritetet/entet

    kontraktore ose Shtetet Anëtare të përcaktojnë

    nivelin e aftësisë teknike që duhet të kenë

    1GZ L 303, 2.12.2000, faqe. 16

    ofertuesit për pjesëmarrjen në një procedurë

    prokurimi dhe për të vlerësuar nëse kandidatët

    kanë arritur nivelin e kërkuar të sigurisë. Në shumë

    raste, Shtetet Anëtare kanë marrëveshje dypalëshe

    për sigurinë duke përcaktuar rregulla për njohjen

    reciproke të certifikatave kombëtarë të sigurisë.

    Edhe kur këto marrëveshje ekzistojnë, kapacitetet

    e operatorëve ekonomikë nga një tjetër Shtet

    Anëtar mund të verifikohen në lidhje me sigurinë e

    informacionit dhe ky verifikim duhet të kryhet

    sipas parimeve të mosdiskriminimit, trajtimit të

    barabartë dhe proporcionalitetit.

    (69) Përcaktimi i ofertës fituese duhet të bëhet bazuar

    te kriteret objektive që përmbushin parimet e

    transparencës, mosdiskriminimit dhe trajtimit të

    barabartë dhe që garantojnë që ofertat janë

    vlerësuar në një mënyrë transparente dhe

    objektive sipas kushteve të konkurencës. Si

    rezultat, është e përshtatshme që të lejohet

    vendosja e vetëm dy kritereve: ‘çmimi më i ulët’ dhe

    ‘oferta ekonomikisht më e favorshme’.

    (70) Për të garantuar përmbushjen e parimit të trajtimit

    të barabartë kur vlerësohen ofertat, duhet

    vendosur një detyrim i cili bazohet në precedent,

    për të siguruar transparencën e nevojshme që u jep

    mundësi të gjithë ofertuesve të jenë të informuar

    për kriteret dhe procedurat që do ndiqen për të

    identifikuar ofertën ekonomikisht më të

    favorshme. Prandaj, është përgjegjësia e

    autoriteteve/enteve kontraktore të shpallin

    kriteret dhe peshën për secilin kriter, duke i dhënë

    mjaftueshëm kohë ofertuesve të jetë në dijeni të

    tyre kur hartojnë ofertën. Autoritetet/entet

    kontraktore mund të mos e përcaktojnë peshën e

    secilit kriter në rastet plotësisht të justifikuara ku

    ata japin arsyet se pse pesha për secilin kriter nuk

    mund të përcaktohej paraprakisht, sidomos për

    shkak të kompleksitetit të kontratës. Në raste të

    tilla ata duhet të përcaktojnë rëndësinë e kriterit

    sipas një rendi zbritës.

    (71) Kur autoritetet/entet kontraktore përzgjedhin

    fituese ofertën ekonomikisht më të favorshme, ata

    duhet të vlerësojnë ofertat për të vlerësuar se cila

    nga ato ofron raportin më të mirë cilësi/çmim. Për

    të arritur këtë, ata duhet të përcaktojnë kriterin

    ekonomik dhe atë të cilësisë, të cilat, të marra së

    bashku, duhet të mundësojnë zgjedhjen e ofertës

    ekonomikisht më të favorshme për

    autoritetin/entin kontraktor. Përcaktimi i këtyre

    kritereve varet nga objekti i kontratës, meqenëse

    ato duhet të lejojnë vlerësimin e performacës së

    ofruar nga çdo ofertues kundrejt objektit të

    kontratës, siç është përcaktuar në specifikimet

    2 GZ L 39, 14.2.1976, faqe. 40.

  • L 216 / 12 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    teknike dhe vlerësimin e raportit më të mirë

    cilësi/çmim për secilën ofertë.

    (72) Përmbushja e detyrimeve të transparencës dhe

    konkurrencës duhet të garantohet nga një sistem

    efiçent shqyrtimi bazuar në sistemin e parashikuar

    nga Direktivat 89/665/EKE 1 dhe 92/13/EKE 2 ,

    ndryshuar me Direktivën 2007/66/KE e

    Parlamentit Evropian dhe Këshillit3, për kontratat

    që rregullohen me Direktivat 2004/17/KE dhe

    2004/18/KE. Duhet parashikuar, në veçanti,

    mundësia e ankimimit të procedurës së prokurimit,

    para se të nënshkruhet kontrata, përveç garancive

    të nevojshme të efiçensës së shqyrtimit, të tilla si

    periudha e pezullimit. Gjithashtu duhet të

    parashikohet mundësia e ankimimit kundër

    prokurimeve të drejtpërdrejta, të paligjshme ose

    kontrata të lidhura në shkelje të kësaj Direktive.

    (73) Megjithatë, procedurat e ankimimit duhet të

    marrin parasysh mbrojtjen e interesave të

    mbrojtjes dhe sigurisë për sa i përket vendosjes së

    procedurave të organeve të ankimimit, zgjedhjen e

    masave të ndërmjetme ose sanksione në rast të

    shkeljeve të detyrimeve të transparencës dhe

    konkurrencës. Shtetet Anëtare duhet të arrijnë të

    parashikojnë që organi i ankimimit, i pavarur nga

    autoriteti/enti kontraktor, mos e konsiderojë një

    kontratë si të pavlefshme, pavarësisht se nuk është

    prokuruar sipas kësaj Direktive, nëse organi i

    ankimimit, pasi ka shqyrtuar të gjitha elementet

    përkatëse, kupton se rrethanat e jashtëzakonshme

    të rastit në fjalë kërkojnë përmbushjen e një

    interesi më të lartë. Bazuar në natyrën dhe

    karakteristikat e punëve, mallrave dhe shërbimeve

    që rregullohen nga kjo Direktivë, këto arsye

    parësore duhet së pari, dhe kryesisht, të lidhen me

    interesat e përgjithshme të mbrojtjes dhe sigurisë

    së Shteteve Anëtare. Kjo mund të ndodhë, për

    shembull, kur pavlefshmëria e kontratës do

    rrezikonte seriozisht jo vetëm projektin në fjalë por

    edhe ekzistencën e programit më të gjerë për

    mbrojtjen dhe/ose sigurinë, pjesë e së cilit është

    projekti.

    (74) Duhet që disa kushte teknike dhe në veçanti ato që

    kanë të bëjnë me njoftimin e kontratës dhe raportet

    statistikore, si dhe nomenklaturën e përdorur dhe

    kushtet e referencës të kësaj nomenklature të

    përshtaten dhe të ndryshohen në përputhje me

    1 Direktiva e Këshillit /665/KBE datë 21 dhjetor 1989 për koordinimin

    e ligjeve, rregullave dhe dispozitave administrative që kanë të bëjnë me procedurat e shqyrtimit për prokurimin e kontratave për punë dhe shërbime publike (GZ L 395, 30.12.1989, faqe. 33). 2Direktiva e Këshillit 92/13/KBE datë 25 shkurt 1992 për koordinimin

    e e ligjeve, rregullave dhe dispozitave administrative që kanë të bëjnë me zbatimin e rregullave komunitare për procedurat e prokurimit të

    kërkesat teknike. Prandaj do ishte e përshtatshme

    që të përcaktohej një procedurë fleksibël dhe që

    mund të përshtatet shpejt.

    (75) Masat e nevojshme për zbatimin e kësaj Direktive

    duhet të miratohen mbështetur në Vendimin e

    Këshillit 1999/468/KE datë 28 qershor 1999 që

    parashtron procedurat e ushtrimit të

    kompetencave zbatuese që i janë dhënë

    Komisionit4.

    (76) Në veçanti, Komisioni duhet të fuqizohet për të

    rishikuar vlerat e kufirit monetar për kontratat

    duke i përshtatur me kufijtë monetarë të

    parashikuar nga Direktiva 2004/17/KE dhe për të

    ndryshuar disa numra reference në nomenklaturën

    e FPP-së dhe procedurat për referencë te njoftimet

    tek disa tituj në FPP si dhe detajet teknike dhe

    karakteristikat e mjeteve për dorëzime

    elektronike.

    Meqenëse këto masa i përkasin qëllimit të

    përgjithshëm dhe janë të hartuar për të ndryshuar

    elementet jo thelbësore të kësaj Direktive, ato

    duhet të miratohen në përputhje me procedurën

    rregulllatore me shqyrtim që parashikohet në

    Nenin 5a të Vendimit 1999/468/KE.

    (77) Kur për shkak të emergjencës nuk mund të

    vendosen kufijtë kohorë normal për procedurën

    rregullatore me shqyrtim, Komisioni mund të

    përdorë procedurën emergjente që parashikohet

    nga Neni 5a (6) i Vendimit 1999/468/KE për

    miratimin e këtyre masave.

    (78) Sipas pikës 34 të marrëveshjes ndër-institucionale

    për përmirësimin e ligjbërjes 5 , Shtetet Anëtare

    nxiten të hartojnë për veten e tyre dhe në interes të

    komunitetit, tabelat e tyre që tregojnë, sa më

    shumë të jetë e mundur, lidhjen mes kësaj Direktive

    dhe masat e transpozimit, si dhe t’i bëjë ato publike.

    (79) Komisioni duhet të bëjë një vlerësim periodik për

    të shqyrtuar nëse tregu i pajisjeve ushtarake po

    funksionon në një mënyrë të hapur, transparente

    dhe konkurruese, duke përfshirë edhe ndikimin e

    kësaj Direktive në treg, për shembull përfshirjen e

    SME-ve,

    enteve që punojnë në sektorët e furnizimit me ujë, energjisë, transportit dhe telekomunikacionit (GZ L 76, 23.3.1992, faqe. 14). 3Direktiva 2007/66/KE e Parlamentit Europian dhe Këshillit datë 11

    dhjetor 2007, Direktiva amenduese e Këshillit 89/665/KBE për përmirësimin e efikasitetit dhe procedurave të shqyrtimit për prokurimin e kontratave publike(GZ L 335,20.12.2007,faqe. 31). 4 GZ L 184, 17.7.1999,faqe. 23. 5 GZ C 321, 31.12.2003,faqe. 1.

  • L 216 / 13 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    MIRATOJNË KËTË DIREKTIVË:

  • L 216 / 14 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    PËRMBAJTJA

    TITULLI I PËRKUFIZIMET, OBJEKTI DHE PARIMET E PËRGJITHSHME

    Neni 1. Përkufizimet

    Neni 2. Objekti dhe qëllimi

    Neni 3. Kontratat e përziera

    Neni 4. Parimet e përzgjedhjes

    TITULLI II RREGULLAT E PËRGJITHSHME TË PROKURIMIT

    KREU I Dispozita të përgjithshme

    Neni 5. Operatorët ekonomikë

    Neni 6. Fshehtësia e procesit

    Neni 7. Mbrojtja e informacionit të klasifikuar

    KREU II Kufijtë monetarë, organet qendrore blerëse dhe dispozitat e përjashtimit

    Seksioni 1. Kufijtë monetarë

    Neni 8. Kufijtë monetarë për kontratat

    Neni 9. Metodat e përllogaritjes së vlerës në kontratave dhe marrëveshjeve kuadër

    Seksioni 2. Organet qendrore blerëse

    Neni 10. Kontratat dhe marrëveshjet kuadër që lidhen nga organet qendrore blerëse

    Seksioni 3. Kontratat e përjashtuara

    Neni 11. Përdorimi i përjashtimeve

    Neni 12. Kontratat e lidhura në përputhje me rregullat ndërkombëtare

    Neni 13. Përjashtimet e veçanta

    Seksioni 4. Marrëveshjet e veçanta

    Neni 14. Kontratat e rezervuara

    KREU III Dispozitat për kontratat e shërbimit

    Neni 15. Kontratat e shërbimit të listuara në Shtojcën I

    Neni 16. Kontratat e shërbimit të listuara në Shtojcën II

    Neni 17. Kontratat e përziera, përfshirë shërbimet e listuara në Shtojcat I dhe II

  • L 216 / 15 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    KREU IV Rregullat e posaçme për dokumentacionin e tenderit

    Neni 18. Specifikimet teknike

    Neni 19. Variantet

    Neni 20. Kushtet për zbatimin e kontratave

    Neni 21. Nën-kontraktimi

    Neni 22. Siguria e informacionit

    Neni 23. Siguria e mallit

    Neni 24. Detyrimet në lidhje me taksat, mbrojtjen e mjedisit, dispozitat për

    mbrojtjen e punësimit dhe kushtet e punës

    KREU V Procedurat

    Neni 25. Procedurat që ndiqen

    Neni 26. Procedura me negocim, me shpallje paraprake të njoftimit të kontratës

    Neni 27. Dialogu individual

    Neni 28. Procedura me negocim, pa shpalljen paraprake të njoftimit të kontratës

    Neni 29. Marrëveshjet kuadër

    KREU VI Rregullat për njoftimet dhe transparencën

    Seksioni 1. Shpallja e njoftimeve

    Neni 30. Njoftimet

    Neni 31. Shpallja jo e detyrueshme

    Neni 32. Forma dhe mënyra e shpalljes së njoftimeve

    Seksioni 2. Afatet kohore

    Neni 33. Afatet kohore për pritjen e kërkesave për pjesëmarrje dhe dorëzimin e

    ofertave

    Seksioni 3. Përmbajtja e informacionit dhe mjetet e transmetimit

    Neni 34. Ftesat për pjesëmarrje në tender, negociata apo dialog individual

    Neni 35. Informacioni për kandidatët dhe ofertuesit

    Seksioni 4. Komunikimi

    Neni 36. Rregullat që zbatohen për komunikimin

    Seksioni 5. Raportet

  • L 216 / 16 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    Neni 37. Përmbajtja e raporteve

    KREU VII Procedura

    Seksioni 1. Dispozita të përgjithshme

    Neni 38. Verifikimi i përshtatshmërisë, përzgjedhja e pjesëmarrësve dhe dhënia e

    kontratave

    Seksioni 2. Kriteret për përzgjedhjen cilësore

    Neni 39. Gjendja personale e kandidatëve apo ofertuesve

    Neni 40. Përshtatshmëria për të ndjekur veprimtarinë profesionale

    Neni 41. Gjendja ekonomike dhe financiare

    Neni 42. Aftësitë teknike dhe profesionale

    Neni 43. Standardet e sistemeve të menaxhimit të cilësisë

    Neni 44. Standardet e menaxhimit të mjedisit

    Neni 45. Dokumentacion dhe informacion shtesë

    Neni 46. Lista zyrtare e operatorëve ekonomikë të miratuar dhe certifikimi nga

    organe të përcaktuara nga ligji privat ose publik

    Seksioni 3. Dhënia e kontratës

    Neni 47. Kriteret e dhënies së kontratës

    Neni 48. Përdorimi i ankandeve elektronike

    Neni 49. Oferta anomalisht të ulëta

    TITULLI III RREGULLAT E ZBATUESHME PËR NËNKONTRAKTIMIN

    KREU I Nënkontratat e dhëna nga ofertues fitues që nuk janë autoritete/ente

    kontraktore

    Neni 50. Qëllimi

    Neni 51. Parimet

    Neni 52. Kufijtë monetarë dhe rregullat për reklamat

    Neni 53. Kriteret për përzgjedhjen cilësore të nënkontraktorëve

    KREU II Nënkontratat e akorduara nga ofertues fitues që janë autoritet/ente

    kontraktore

    Neni 54. Rregullat e zbatueshme

    TITULLI IV RREGULLAT E ZBATUESHME PËR RISHIKIMET

  • L 216 / 17 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    Neni 55. Qëllimi dhe disponueshmëria e procedurave të shqyrtimit

    Neni 56. Kërkesat për procedurat e shqyrtimit

    Neni 57. Periudha e pezullimit

    Neni 58. Përjashtimi nga periudha e pezullimit

    Neni 59. Afati kohor për aplikim për rishikim

    Neni 60. Jo-efektiviteti

    Neni 61. Shkeljet e kësaj pjese dhe dënimet alternative

    Neni 62. Afatet

    Neni 63. Mekanizmi korrigjues

    Neni 64. Përmbajtja e një njoftimi për transparencë vullnetare ex ante

    TITULLI V DETYRIME STATISTIKORE, KOMPETENCAT EKZEKUTIVE DHE DISPOZITA

    TË FUNDIT

    Neni 65. Detyrime statistikore

    Neni 66. Përmbajtja e raportit statistikor

    Neni 67. Procedura e Komitetit

    Neni 68. Shqyrtimi i kufijve monetarë

    Neni 69. Ndryshimet

    Neni 70. Ndryshimi i Direktivës 2004/17/KE

    Neni 71. Ndryshimi i Direktivës 2004/18/KE

    Neni 72. Përafrimi

    Neni 73. Shqyrtimi dhe raportimi

    Neni 74. Hyrja në fuqi

    Neni 75. Marrësit

    SHTOJCAT

    Shtojca I Shërbimet e referuara në Nenet 2 dhe 15

    Shtojca II Shërbimet e referuara në Nenet 2 dhe 16

    Shtojca III Përkufizimi i disa specifikimeve teknike të përmendura në Nenin 18

    Shtojca IV Informacioni për tu përfshirë në njoftimet e përmendura në Nenin 30

  • L 216 / 18 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    Shtojca V Informacioni për t’u përfshirë në njoftimet për nën-kontraktimet e

    përmendura në Nenin 52

    Shtojca VI Veçori në lidhje me publikimin

    Shtojca VII Regjistrat

    Shtojca VIII Kërkesa në lidhje me pajisjet për marrjen elektronike të kërkesave për

    pjesëmarrje dhe oferta

  • L 216 / 19 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    KREU I

    PËRKUFIZIMET, OBJEKTI DHE PARIMET E

    PËRGJITHSHME

    Neni 1

    Përkufizime

    Në zbatim të kësaj Direktive, termat e

    mëposhtëm kanë këto kuptime:

    1. ‘Fjalori i Përbashkët i Prokurimeve (FPP)’

    është nomenklatura e referencës që zbatohet

    për kontratat e lidhura nga autoritetet/entet

    kontraktore, miratuar nga Rregullorja (KE)

    Nr 2195/2002;

    2. ‘Kontratë’ është kontrata me shkrim, e

    lidhur për interes financiar në përputhje me

    Nenin 1(2)(a) të Direktivës 2004/17/KE

    dhe Nenin 1(2)(a) të Direktivës

    2004/18/KE;

    3. ‘Kontratat për punë’ janë kontratat që kanë

    si objekt të tyre realizimin, projektimin dhe

    realizimin e punëve ose punëve që lidhen me

    një nga aktivitetet e përmendura në Pjesën

    45 të FPP-së, ose realizimin me çfarëdo mjeti

    të një pune, që përputhet me kërkesat e

    përcaktuara nga autoriteti/enti kontraktor.

    Një ‘punë’ është rezultati i punëve ndërtuese

    ose të inxhinierisë civile e marrë si e tërë e

    cila mjafton të plotësojë një funksion

    ekonomik apo teknik;

    4. ‘Kontrata furnizimi’ janë kontrata të

    ndryshme nga kontrata e punëve që kanë si

    objekt të tyre blerjen, qiradhënien, blerjen

    ose blerjen me këste të mallrave, me ose pa

    zgjedhjen e blerjes së mallrave.

    Një kontratë që ka si objekt të saj furnizimin

    me mallra dhe e cila përfshin, si çështje

    dytësore, vendosjen dhe instalimin do të

    vlerësohet si “kontratë furnizimi”;

    5. ‘Kontrata shërbimi’ janë kontratat që kanë si

    objekt të tyre kryerjen e shërbimeve.

    Një kontratë që ka si objekt të saj edhe

    mallrat dhe shërbimet do të vlerësohet si

    “kontratë shërbimi” nëse vlera e shërbimeve

    në kontratë e kalon atë të mallrave në të

    njëjtën kontratë.

    Një kontratë që ka si objekt të saj shërbimet,

    por që përfshin aktivitetet e përmendura në

    Pjesën 45 të FPP-së që janë të lidhura në

    mënyrë dytësore me objektin kryesor të

    kontratës do të vlerësohet si kontratë

    shërbimi;

    6. ‘Pajisje ushtarake’ janë pajisjet e projektuara

    posaçërisht ose të përshtatura për qëllime

    ushtarake dhe do përdoren si armë,

    municion apo bazë materiale për luftë;

    7. ‘Pajisje sekrete’, ‘punë sekrete’ dhe

    ‘shërbime sekrete’ janë pajisjet, punët dhe

    shërbimet që për arsye sigurie përfshijnë,

    kërkojnë dhe/ose përmbajnë informacion të

    klasifikuar;

    8. ‘Informacion i klasifikuar’ është çdo

    informacion ose material, pavarësisht

    formës, natyrës apo mënyrës së

    transmetimit, të cilit i është dhënë një nivel

    klasifikimi sigurie apo mbrojtjeje dhe i cili,

    në interes të sigurisë kombëtare dhe në

    përputhje me ligjet, rregulloret apo

    dispozitat administrative që janë në fuqi në

    Shtetet Anëtare të interesuara, kërkon

    mbrojtje nga keqpërdorimi, shkatërrimi,

    përvetësimi, shpërndarja, humbja apo aksesi

    nga ndonjë individ i paautorizuar ose çdo lloj

    tjetër kompromentimi;

    9. ‘Qeveri” është Shteti, qeveria rajonale apo

    vendore e Shtetit Anëtar ose e vendit të tretë;

    10. ‘Krizë’ është çdo situatë në një Shtet Anëtar

    apo vend të tretë ku ka ndodhur një ngjarje e

    rëndë e cila qartazi ka tejkaluar ngjarjet e

    dëmshme të jetës së përditshme dhe që

    rrezikon ose kufizon gjerësisht jetën dhe

    shëndetin e njerëzve, ose ka një ndikim

    domethënës në vlerat e pronave, ose kërkon

    marrjen e masave për të furnizuar

    popullsinë me mallra bazë; do të quhet krizë

    edhe kur mendohet se ngjarje të dëmshme

    do ndodhin shumë shpejt; në kuptimin e

    kësaj Direktive,konfliktet me armë dhe

    luftërat do konsiderohen kriza;

  • L 216 / 20 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    11. ‘Marrëveshja kuadër’ është një marrëveshje

    ndërmjet një ose më shumë

    autoriteteve/enteve kontraktore dhe një a

    më shumë operatorëve ekonomikë qëllimi i

    së cilës është të vendosë kushtet e

    kontratave, që do të prokurohen gjatë një

    periudhe të caktuar kohe, veçanërisht ato që

    kanë lidhje me çmimin dhe, aty ku është e

    përshtatshme, me sasitë e parashikuara;

    12. ‘Blerje elektronike’ është një proces i

    herëpashershëm që përfshin një mënyrë

    elektronike për paraqitjen e çmimeve të reja,

    më të ulëta, dhe/ose vlerave të reja mbi

    elemente të veçanta të ofertës dhe që kryhet

    pas vlerësimit paraprak të ofertave, duke i

    klasifikuar ato nëpërmjet metodave të

    vlerësimit automatik.

    Rrjedhimisht, disa lloje kontratash shërbimi

    dhe disa lloje kontratash pune, që kanë si

    objekt kryesor punën intelektuale, të tilla si

    projektimi punëve, nuk mund të jenë objekt i

    blerjes elektronike;

    13. ‘Kontraktor’, ‘furnizues’ dhe ‘ofrues i

    shërbimit’ është çdo person fizik, juridik apo

    ent publik ose grup personash dhe/ose

    organesh të tilla, që ofrojnë në treg

    sipërmarrjen e një ose disa punëve,

    furnizimin me mallra ose shërbime;

    14. ‘Operator ekonomik’ është një kontraktor,

    furnizues ose ofrues i shërbimeve. Përdoret

    si term për thjeshtim;

    15. ‘Kandidat’ është operatori ekonomik që

    kërkon të ftohet në një procedurë të kufizuar

    ose me negocim ose një dialog individual;

    16. ‘Ofertues’ është operatori ekonomik që

    paraqet një ofertë në një procedurë të

    kufizuar ose me negocim ose në një dialog

    individual;

    17. ‘Autoritet/ent kontraktor’ është çdo

    autoritet kontraktor sipas Nenit 1(9) të

    Direktivës 2004/18/KE dhe çdo ent

    kontraktor sipas Nenit 2 të Direktivës

    2004/17/KE;

    18. ‘Organ qendror blerës’ është çdo

    autoritet/ent kontraktor parashikuar nga

    Neni 1 (9) i Direktivës 2004/18/KE dhe Neni

    2(1)(a) i Direktivës 2004/17/KE, ose një

    organ publik Evropian, i cili:

    — siguron mallra dhe/ose shërbime për

    autoritetet/entet kontraktore,

    — prokuron ose lidh marrëveshje kuadër

    për punë, mallra ose shërbime për

    autoritetet/entet kontraktore,

    19. ‘Procedura e kufizuar’ është procedura

    përmes së cilës çdo operator ekonomik

    mund të kërkojë të jetë pjesë, por vetëm

    operatorët ekonomikë të ftuar nga

    autoriteti/enti kontraktor mund të

    paraqesin një ofertë;

    20. ‘Procedurë me negocim’ është procedura,

    përmes së cilës autoriteti/enti kontraktor

    përzgjedh vetë operatorët ekonomikë dhe

    negocion kushtet e kontratës me një ose më

    shumë prej tyre;

    21. ‘Dialogu individual’ është procedura, përmes

    së cilës çdo operator ekonomik mund të

    kërkojë të jetë pjesë, dhe autoriteti/enti

    kontraktor komunikon me kandidatët e

    përzgjedhur prej tij, me qëllim paraqitjen e

    një ose më shumë alternativave që

    plotësojnë kërkesat e tij, dhe bazuar në

    alternativat që ofrohen, kandidatët e

    përzgjedhur ftohen të paraqesin ofertë.

    Me qëllim kthimin te procedura e

    parashikuar te nënparagrafi i parë, një

    kontratë quhet “veçanërisht e komplikuar”

    kur autoriteti/enti kontraktor e ka

    objektivisht të pamundur:

    — të përcaktojë mjetet teknike sipas Nenit

    18(3)(b), (c) ose (d), që plotësojnë

    nevojat apo qëllimet e tyre,

    — të specifikojë elementet ligjore dhe/ose

    financiare të një projekti,

    22. ‘Nënkontrata’ është kontrata me shkrim, e

    lidhur për interes financiar mes ofertuesit

    fitues dhe një a më shumë operatorëve

    ekonomikë për të zbatuar kontratën dhe ka

    objekt të saj punime, furnizim me mallra apo

    kryerjen e shërbimeve;

  • L 216 / 21 Gazeta Zyrtare e Bashkimit Europian 20.8.2009

    23. ‘Sipërmarrje e ndërlidhur’ është çdo

    sipërmarrje mbi të cilën sipërmarrësi fitues

    mund të ushtrojë, drejtpërdrejtë apo

    tërthorazi, ndikim mbizotërues ose (II) çdo

    sipërmarrje që ushtron ndikim mbizotërues

    mbi sipërmarrësin fitues përkatës, ose (III)

    që, bashkë me sipërmarrësit përkatës, i

    nënshtrohet ndikimit mbizotërues të

    sipërmarrjes tjetër për shkak të pronësisë që

    kanë mbi të, pjesëmarrjes financiare në të

    ose dispozitave që e rregullojnë atë. Ndikim

    mbizotërues që ushtrohet nga ana e

    sipërmarrësit nënkuptohet kur një

    sipërmarrje, drejtpërdrejtë apo tërthorazi,

    në lidhje me një tjetër sipërmarrje:

    — mban shumicën e kapitalit të

    sipërmarrjes,

    — kontrollon shu