Digitale middelen inzetten in cultuuronderwijs

Marije Visser

OESO-rapport “Students, computers and learning -

Making the connection”

http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/education/students-computers-and-learning_9789264239555-en#page1

Er is geen koppeling tussen investeringen in ICT en verbeterde prestaties van leerlingen in lezen, wiskunde of exacte vakken.

In landen waar leerlingen minder vaak internet gebruiken voor schoolwerk zijn de begrijpend-lees-vaardigheden (gemiddeld) sneller verbeterd.

Leerlingen die computers gemiddeld gebruiken op school hebben licht verbeterde prestaties, ten opzichte van leerlingen die nauwelijks computers gebruiken. Maar leerlingen die heel vaak computers gebruiken presteren een stuk slechter in de meeste gevallen.

Meer computergebruik, negatief effect op digitaal-begrijpend-lezen

Mogelijke conclusies

1) Doorwrochte kennis, begrijpen en ontwikkelen van denkstrategieën vereist intensieve interactie tussen leerkracht en leerling. Techniek kan deze waardevolle menselijke interactie in de weg staan.

2) Er is nog niet een juiste pedagogische strategie waarmee techniek het beste gebruikt wordt.

“Technology can amplify great teaching but great technology cannot replace poor teaching.”

A. Voor- en nadelen digitale schoolbord.

B. Voor- en nadelen pc of laptop.

C. Voor- en nadelen gebruik van mobieltjes.

D. Criteria voor digitale middelen in de klas.

= Checklist voor leerkrachten.

= Randvoorwaarden voor culturele instellingen.

E. Voorbeelden digitale middelen per discipline - media educatie

- erfgoededucatie

- beeldend

- muziek

- drama

- dans

Voordelen digitale schoolbord -klassikaal gebruik-

+ Verbale kennisoverdracht ondersteunen met beelden. + Afbeeldingen kun je op groot formaat laten zien. + Gemakkelijk gebruik van filmpjes, foto’s, geluid en muziek in lessen. + Gemakkelijk samen feiten opzoeken. + Interactief lesmateriaal mogelijk. + De aandacht (en gezichten) zijn naar het bord gericht, zo houd je het centraal. + Je kunt digitaal educatief materiaal op het bord klaarzetten s’ochtends. (Minder rommel-momenten met methodeboeken.) + Je staat minder met je rug naar het bord. + Je kunt zelf lessen ontwikkelen. (Prowise Presenter, Quinzi) + Er zijn veel tools die je, onafhankelijk van een methode, in de les kunt inzetten. (Getallenlijn, wekkertje etc.) + Stofvrij. + Didactische ideeën zijn digitaal gemakkelijker uitvoerbaar dan analoog (perspectief van de educatief ontwikkelaar). + Digitaal is schoner dan analoog: er raakt minder snel iets kwijt, er is geen menskracht bij nodig om het te controleren zoals bv bij leskisten. (perspectief van de culturele instelling).

Nadelen digitale schoolbord -klassikaal gebruik-

- Door het gemak van digibord, neiging tot meer klassikaal werken. - Minder afwisselende werkvormen: vaak hetzelfde medium. - Veel naar een digibord kijken is vermoeiden voor de ogen. - Een digibord met beamer wordt de beeldkwaliteit in de loop van de tijd slechter. (Beamer

vergt onderhoud.) - Een digibord met beamer maakt continue geluid. - Op een digibord kun je minder mooi schrijven dan op een schoolbord. - Minder echt: afbeelding van de werkelijkheid. Je kunt bijvoorbeeld een voorwerp niet ruiken,

voelen, horen of van alle kanten bekijken. - Bij een afbeelding kan een verkeerd beeld van de schaal ontstaan. - Meer kennis consumeren, minder kennis construeren. Bijvoorbeeld een proefje bekijken op

een filmpje i.p.v. zelf een proefje doen. - Beeldkwaliteit slecht (met name belangrijk bij b.v. erfgoed/schilderijen). - Rol van de leerkracht wordt soms klein gemaakt. - Als de techniek het laat afweten, moet je improviseren. - Veel gebruik van digibord en bv. filmpjes die fragmentarisch ge-edit zijn met veel

geluid/muziek eronder brengen onrust in de klas. Het energieniveau van leerlingen gaat hierdoor omhoog en leerlingen kunnen zich minder goed concentreren. (Hierbij een voorbeeld van een filmpje waarmee het energielevel naar beneden gebracht wordt. Een groot succes is bij kinderen en leerkrachten/museummedewerkers, klik op animatie: http://onderwijshvh.nl/index.php?pagina=Groep56voorBezoek )

Voordelen pc/laptop/I-pad in de klas -zelfstandig werken-

+ Gemakkelijk feiten opzoeken.

+ Interactief lesmateriaal mogelijk.

+ Zelfcorrigerend.

+ Gebruik foto’s, animaties en films bij verwerking.

+ Leerlingen kunnen iets maken: filmpjes, muziek, fotobewerking, tekenen, d.m.v. tools bewerken van data.

+ Via Snappet (Dashboard) kun je resultaten van individuele leerlingen real-time volgen en daarop anticiperen.

+ Door slim datagebruik kan een leerling met digitale lesmateriaal gepersonaliseerd leren. Gepersonaliseerd leren is ook het uitgangspunt bij I-pad scholen. NB. Zijn er al veel methodes die zo werken? Goed mogelijk met rekenen omdat dat cijfers niet voor meerdere uitleg vatbaar zijn. Met andere vakken is dit lastiger.

Nadelen pc/laptop/I-pads in de klas -zelfstandig werken-

- Als de techniek het aflaat weten, kan een kind het niet zelf oplossen.

- Niet altijd zichtbaar wat er gebeurd.

- Als de hardware van slechte kwaliteit is, werken nieuwe digitale middelen niet.

- Het materiaal is kwetsbaar. (Maar kinderen kunnen er mee leren omgaan schijnt…;-)

- Minder echt: afbeelding van de werkelijkheid. Je kunt bijvoorbeeld een voorwerp niet ruiken, voelen, horen of van alle kanten bekijken.

- Bij een afbeelding kan een verkeerd beeld van de schaal ontstaan.

Voordeel & nadeel van mobieltjes in de les

+ Kinderen zijn betrokken omdat ze zelf iets kunnen maken en allemaal mee kunnen doen. Bijvoorbeeld een kwis met Kahoot of Socrative.

Voorwaarde is dat leerlingen geen andere dingen mogen doen op hun mobiel, zoals appen.

- Die uitdaging is groot voor leerlingen dus dat kan ook het nadeel zijn.

Criteria materialen digitaal schoolbord -voor klassikaal gebruik-

• Beeldmateriaal moet groot te zien zijn.

• Beeldmateriaal moet hoge resolutie hebben.

• Geen lange teksten.

• Het moet duidelijk zijn hoe het materiaal ingezet wordt: instructie door leerkracht, inoefening door leerling.

• Liever flexibel inzetbare losse onderdelen, dan onderdelen die alleen lineair te gebruiken zijn, in een storyline.

Criteria materiaal pc/laptop -zelfstandig werken-

• Geen lange teksten.

• Duidelijke, intuïtieve navigatie (vormgeving functionaliteit voor kinderen herkenbaar).

• Zelfcorrigerend.

• Mogelijkheid tot opslaan en bewaren van gegevens (scores)/producten.

• Inlog gemak.

• Op een site: mogelijkheden om te verdwalen voorkomen (bijvoorbeeld doorklikmogelijkheden beperken).

• Als de computer gebruikt wordt voor bronnen onderzoek is de combinatie schrijven op een werkblad en kijken naar het beeldscherm praktisch. Switchen tussen schermen werkt niet goed. Ook omdat kinderen niet snel kunnen typen.

Hieronder een aantal voorbeelden van digitale materialen…

Media educatie

Wat: Leerlijn media-educatie

Aanbieder: Plein C. & FleCk

Materiaal: Onderzoeken van media

Maken van media

Afname: Open Source

www.mediaspoor.nl

Erfgoededucatie

Wat: Digitale gereedschappen waarmee

educatief medewerkers en leerkrachten

foto’s van erfgoed kunt bewerken tot

digitale spelletjes voor de leerlingen.

Aanbieder: Plein C. e.a.

Materiaal: Tools en bronnenbanken met foto’s van erfgoed.

Afname: Open Source

www.erfgoedtools.nl

Beeldende vorming

Wat: Digitale methode beeldende vorming Aanbieder: Beeldend Onderwijs Materiaal: Voorbeelden kunstwerken en foto’s Foto’s met technische instructies Reflectievragen Afname: Inlogcode noodzakelijk http://www.laatmaarleren.nl

Muziek

Wat: Kijk|Kunst Doe|Kunst Digitaal lesmateriaal bij projecten. Aanbieder: Kunstgebouw Den Haag Materiaal: Tools, filmpjes en instructiemateriaal. Afname: Inlog noodzakelijk Filmpje door vakdocent: Anneloes Meier. https://vimeo.com/132709111

Drama

Wat: Methode drama

Aanbieder: Drama Online

Materiaal: Methode met dramalessen,

instructievideo’s, lessenmaker.

Afname: Login noodzakelijk

http://www.dramaonline.nl

Dans

Wat: Methode dans

Aanbieder: CKVtoday

Materiaal: Aanvulling op de lesmethode

Rijmpje-Rapje-Dansje: meedansfilm, uitlegfilm, luisterverhaal, muziek en kleurplaat

Afname: Login noodzakelijk

http://www.ckvtoday.com

Filmpje theaterbezoek

http://www.cultuureducatieflevoland.nl/cultuureducatie-de-praktijk-voor-scholen/praktische-tools/samen-naar-het-theater/

De computer als medium om te creëren

Interessant i.v.m. creativiteitsontwikkeling. En kan ook tijdens techniek- en/of natuuronderwijs.

www.makered.nl

www.fabschool.nl

www.makeymakey.com

www.proefjes.nl

www.scratch.nl