Detaljni urbanistički plan ò Gornja Gorica 3 dio A · PDF file4.5 Mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda ... 4.6 Mjere zaštite od požara ... 4.10 Pravni aspekti

NARUČILAC: AGENCIJA ZA IZGRADNJU I RAZVOJ PODGORICE D.O.O. PODGORICA

OBRAĐIVAČ: ARHIENT D.O.O PODGORICA

Detaljni urbanistički plan “Gornja Gorica 3 – dio A”

Podgorica NACRT PLANA

Podgorica

Jun, 2015

Obrađivač “Arhient” d.o.o. Podgorica 2015

NARUĈILAC: AGENCIJA ZA IZGRADNJU I RAZVOJ PODGORICE d.o.o. Podgorica OBRAĐIVAĈ: “ARHIENT” d.o.o. Podgorica Broj planske dokumentacije: 101/15

RADNI TIM: Rukovodilac plana: Đurović Mirka, dipl. inž. arh. Urbanizam: Đurović Mirka, dipl. inž. arh. Rajković Nevenka, spec.sci.arch. Saobraćaj: Simeun Matović, dipl. ing. graĊ. Privredno društvo: “Simm Inženjering” d.o.o. Podgorica Pejzažna arhitektura: Snežana Laban, dipl. inž. pejz.arh. Privredno društvo: “Studio O2” d.o.o. Podgorica Hidrotehniĉke instalacije: Nikola Spahić, dipl. inž. graĊ. Privredno društvo: “Hidrofokus” d.o.o. Podgorica Elektroenergetika: Vorotović Budimir, dipl. inž. el. Privredno društvo: “Jawel CG” d.o.o. Danilovgrad PTT i radiodifuzna mreža: Edin Ćatović, dipl. inž. el. Privredno društvo: “Jawel CG” d.o.o. Danilovgrad Geodezija: Boris Stojković, ing.geod. Privredno društvo: “Geoengineering” d.o.o. Podgorica Kompjuterska obrada: Rajković Nevenka, spec.sci.arch.

Mitrović Novica, spec.sci.arch.

Direktor: Đurović Mirka, dipl. inž. arh. Podgorica, jun, 2015.


Sadržaj

Opšta dokumentacija

Registracija preduzeća

Odluka o izradi DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica broj 01-031/14-4710 od 05.09.2014.godine, koju je donio Gradonaĉelnik Glavnog grada Podgorice;

Odluka o izradi Strateške procjene uticaja na životnu sredinu Detaljnog urbanistickog plana „Gornja Gorica 3 – dio A " u Podgorici broj: 08-350/14-59 od 2.9.2014.godine, koju je donio Sekretar Sekretarijata za planiranje i ureĊenje prostora i zaštitu životne sredine Glavnog grada – Podgorice Oliver Marković, dana 2.9.2014.godine;

Programski zadatak;

Rješenje o imenovanju Radnog tima

Rješenje o ispunjenosti uslova za izradu urbanistiĉke dokumentacije – Licenca odgovornog planera / liĉna i licenca firme/

Rješenje o ispunjenosti uslova za izradu urbanistiĉke dokumentacije – Licenca svih planera / liĉna licenca /

Ugovori o poslovno- tehniĉkoj saradnji

Smjernice, uslovi, i dokumentacija nadležnih organa i institucija, prikupljene u toku izrade plana

Sadržaj Tekstualnog dijela plana

1. Opšti dio ......................................................................................................................................................... 1

1.1 Pravni osnov .......................................................................................................................................... 1

1.2 Povod i cilj izrade DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica ............................................................ 1

1.3 Obuhvat i granice DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica ............................................................ 2

2. Dokumentaciona osnova ................................................................................................................................ 7

2.1 Izvod iz Prostorno urbanistiĉkog plana Glavnog grada Podgorice, do 2025.godine, iz 2014.godine .... 7

3. Analiza postojećeg stanja ............................................................................................................................. 28

3.1 Prirodni uslovi ...................................................................................................................................... 28

3.1.1 Položaj u prostoru ....................................................................................................................... 28

3.1.2 Geološka graĊa terena ............................................................................................................... 29

3.1.3 Seizmicka aktivnost regiona ....................................................................................................... 29

3.1.4 Hidrogeološke i hidrografske karakteristike ................................................................................ 30

3.1.5 Pedološke karakteristike ............................................................................................................. 30


3.1.6 Klima ........................................................................................................................................... 31

3.1.7 Karakteristike flore, faune................................................................................................................ 32

3.1.8 IzgraĊenost i opremljenost prostora ............................................................................................ 33

3.1.9 Analiza kontaktnih zona .............................................................................................................. 33

3.1.10 Kulturna baština .......................................................................................................................... 33

3.1.11 Pejzažne karakteristike ............................................................................................................... 33

3.1.12 Anketa korisnika prostora .................................................................................................................. 34

3.2 Ocjena stanja ......................................................................................................................................... 34

4. Plan .............................................................................................................................................................. 40

4.1 Prostorna organizacija ................................................................................................................................ 40

4.2 Namjena površina i organizacija sadržaja .................................................................................................. 42

4.3 Pregled ostvarenih kapaciteta .................................................................................................................... 46

4.4 Urbanistiĉko-tehniĉki uslovi i smjernice za izgradnju i rekonstrukciju objekata ........................................... 52

4.4.1 Uslovi u pogledu planiranih namjena................................................................................................... 52

4.4.2 Uslovi za parcelaciju i preparcelaciju ................................................................................................... 52

4.4.3 Uslovi za regulaciju i nivelaciju ............................................................................................................ 53

4.4.4 Uslovi za nesmetano kretanje invalidnih lica ....................................................................................... 55

4.4.5 Opšti uslovi ureĊenja prostora ............................................................................................................. 55

4.4.6 Tretman postojećih objekata ............................................................................................................... 59

4.4.7 Separat urbanistiĉko – tehniĉkih uslova .............................................................................................. 61

4.4.8 Uslovi u pogledu namjena ................................................................................................................... 61

4.4.8.1 Urbanistiĉko – tehniĉki uslovi ........................................................................................................... 62

4.5 Mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda ....................................................................................... 74

4.6 Mjere zaštite od požara .............................................................................................................................. 75

4.7 Uklanjanje komunalnog otpada .................................................................................................................. 75

4.9 Preporuke za realizaciju ............................................................................................................................. 77


4.10 Pravni aspekti ........................................................................................................................................... 77

4.10.1 Razlozi i pokretanje inicijative............................................................................................................ 77

5. Saobraćaj i ostala infrastruktura ................................................................................................................... 78

5.1 Saobraćaj ................................................................................................................................................... 78

5.2 Energetska infrastruktura ............................................................................................................................ 80

5.3 Telekomunikaciona mreža .......................................................................................................................... 97

5.4 Hidrotehniĉka infrastruktura ............................................................................................................... 101

5.5 Pejzažno ureĊenje ............................................................................................................................. 105

Sadržaj Grafičkog dijela plana

Postojeće stanje

1. Ovjerena topografsko- katastarska podloga R 1: 1000

2. Topografsko- katastarska podloga sa granicom zahvata R 1: 1000

3. Izvod iz PUP-a – Plan namjene površina detaljne kategorije R 1: 5000

4. Izvod iz PUP-a – Plan predjela Glavnog Grada Podgorice R 1: 5000

5. Kontaktne zone R 1: 5000

6. Analiza postojećeg stanja – Namjena površina R 1: 1000

7. Analiza postojećeg stanja - bonitet objekata I stanje fiziĉkih struktura R 1: 1000

8. Analiza postojećeg stanja - oblici intervencija R 1: 1000

Planirano stanje

9. Namjena površina R 1: 1000

10. Parcelacija I UTU R 1: 1000

11. Regulacija I nivelacija R 1: 1000

12. Saobraćaj – planirano stanje R 1: 1000


13. Hidrotehniĉke instalacije – planirano stanje R 1: 1000

14. Elektroenergetika – planirano stanje R 1: 1000

15. Telekomunikaciona infrastruktura – planirano stanje R 1: 1000

16. Pejzažna arhitektura – planirano stanje R 1: 1000

Nacrt DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“ u Podgorici

1

1. Opšti dio

1.1 Pravni osnov

Dokumentacija Detaljnog urbanistiĉkog plana je raĊena na osnovu:

Odluke o izradi DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica broj 01-031/14-4710 od 05.09.2014.godine, koju je donio Gradonaĉelnik Glavnog grada Podgorice.

Programskog zadatka za izradu DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica

Ugovora o izradi DUP-a "Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica br. 1158 od 19.02.2015.god. izmeĊu

Agencije za izgradnju i razvoj Podgorice doo Podgorica i "ARHIENT" doo Podgorica

A u skladu sa:

- Zakonom o ureĊenju prostora i izgradnji objekata (‟‟Sluţbeni list CG‟‟, br. 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11, 35/13, 39/13 i 33/14),

- Prostorno-urbanistickim planom Glavnog grada Podgorica, do 2025. Godine („Sluţbeni list CG – opštinski propisi“, broj 06/14).

Pravni osnov za izradu Plana sadrţan je u odredbama Zakona o ureĊenju prostora i izgradnji objekata ("Sluţbeni

list CG", br. 51/08, 40/10, 34/11 , 40/11 , 47/11 , 35/13 , 39/13 I 33/14) i Programa ureĊenja prostora Glavnog

grada - Podgorice za 2014. godinu ("Sluţbeni list CG - opštinski propisi", br. 39/13).

Pravni osnov za donošenje Odluke o izradi DUP-a „ Gornja Gorica 3 – dio A “, Podgorica sadrţan je u ĉlanu 31.

Zakona o ureĊenju prostora I izgradnji objekata ("Sl.list RCG" br. 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11, 35/13, 39/13

I 33/14) , u skladu sa Programom ureĊenja prostora Glavnog grada – Podgorice za 2014.godinu. (“Sluţbeni list

CG – opštinski propisi”, br.39/13).

Ĉlanom 31. Zakona o ureĊenju prostora i izgradnji objekata propisano je: „Izradi lokalnog planskog dokumenta

pristupa se na osnovu odluke koju donosi izvršni organ lokalne samouprave.“

1.2 Povod i cilj izrade DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica

Osnovne smjernice za izradu Plana sadrţane su u Prostorno urbanistiĉkom planu Podgorice (Sluţbeni list CG-

opštinski propisi", broj 06/14), kojim je planirana namjena ovog prostora “mješovita namjena".

Cilj izrade Plana je da se stvore planske pretpostavke za organizaciju i ureĊenje ovog prostora u smislu

zadovoljavanja potreba korisnika prostora realizacije drušzvenih sadrţaja.

Polazna opredjeljenja

Osnov za definisanje polaznih opredjeljenja za izradu Plana, ĉine opredjeljenja data PUP-om za ovaj prostor

kojim je ova zona definisana sa namjenom „mješovita namjena ".


2

Metodoloski pristup

U postupku izrade Detaljnog urbanistiĉkog plana " Gornja Gorica 3 – dio A " u Podgorici, potrebno je:

- Sagledavanje ulaznih podataka iz PUP-a Podgorice („Sluţbeni list CG - opštinski propisi", broj 06/14).

- Analiza postojećeg stanja (sagledavanje programskih zahtjeva korisnika prostora);

- Analiza uticaja kontaktnih zona na ovaj prostor i obrnuto.

1.3 Obuhvat i granice DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica

Premo Odluci o izradi, DUP-om „Gornja Gorica 3 – dio A“ obuhvaćeno je podruĉje površine cca 30.1 ha. Granice

zahvata su definisane grafiĉkim prilogom Odluke - skicom, kao i sledećim koordinatama taĉaka:

6599774.34 4700506.14

6599653.80 4700515.13

6599621.14 4700520.60

6599558.75 4700500.83

6599537.30 4700510.42

6599501.32 4700402.07

6599494.75 4700311.89

6599498.45 4700268.48

6599598.91 4699733.01

6599553.65 4699744.44

6599595.75 4699673.19

6599605.98 4699643.83

6599596.92 4699614.14

6599529.28 4699521.52

6599384.20 4699323.44

6599358.99 4699272.98

6599322.10 4699184.92

6599273.13 4699161.48

6599289.84 4699333.94

6599281.25 4699429.34


3

6599286.03 4699525.00

6599309.59 4699638.60

6599344.23 4699735.31

6599385.08 4699829.56

6599344.05 4700051.88

6599310.25 4700242.18

6599306.27 4700371.08

6599319.37 4700458.86

6599343.87 4700540.60

6599384.43 4700566.37

6599441.90 4700614.72

6599463.45 4700663.73

6599482.31 4700649.86

6599498.66 4700687.67

6599555.47 4700662.31

6599633.47 4700635.13

6599706.58 4700625.97

6599719.82 4700621.66

6599718.34 4700589.76

6599745.18 4700556.76

6599735.29 4700544.70

6599741.86 4700539.31

6599744.15 4700540.80

6599747.16 4700540.57

6599748.52 4700539.64

6599774.34 4700506.14

Prilikom razrade DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“ uoĉeno je da je granica data Odlukom postavljena nelogiĉno, i

da prelazi dijagonalno preko pojedinih katastarskih parcela, ĉineći taj prostor nekorisnim. TakoĊe, ovako

postavljena granica onemogućavala je kvalitetno saobraćajno rješenje. Zbog gore navedenih razloga, koordinate

granice plana su blago korigovane, s tim da je površina ostala pribliţno ista. Korigovana granica DUP-a „Gornja


4

Gorica 3 – dio A“ obuhvata podruĉje površine cca 30.34 ha. Granice zahvata su definisane sledećim

koordinatama taĉaka:

1. 6599698.03 4700494.34

2. 6599670.64 4700500.99

3. 6599664.33 4700499.41

4. 6599647.97 4700487.35

5. 6599633.40 4700514.22

6. 6599629.00 4700522.25

7. 6599625.71 4700520.44

8. 6599553.39 4700496.97

9. 6599537.28 4700487.32

10. 6599525.86 4700472.41

11. 6599504.81 4700430.37

12. 6599498.67 4700413.11

13. 6599496.89 4700394.88

14. 6599498.88 4700316.85

15. 6599502.67 4700269.02

16. 6599511.51 4700206.20

17. 6599521.57 4700168.29

18. 6599542.86 4700055.39

19. 6599550.24 4699972.33

20. 6599560.57 4699896.18

21. 6599553.31 4699849.93

22. 6599545.45 4699809.63

23. 6599542.79 4699780.18

24. 6599553.65 4699744.44

25. 6599595.75 4699673.19

26. 6599605.98 4699643.83

27. 6599596.92 4699614.14


5

28. 6599529.28 4699521.52

29. 6599384.20 4699323.44

30. 6599358.99 4699272.98

31. 6599319.45 4699178.44

32. 6599306.16 4699173.78

33. 6599257.23 4699147.10

34. 6599217.27 4699197.50

35. 6599244.93 4699214.13

36. 6599279.23 4699208.25

37. 6599280.13 4699215.17

38. 6599297.92 4699327.87

39. 6599290.72 4699329.14

40. 6599291.94 4699333.64

41. 6599250.34 4699340.55

42. 6599260.49 4699379.85

43. 6599271.58 4699419.77

44. 6599282.75 4699460.07

45. 6599285.23 4699487.92

46. 6599283.50 4699496.60

47. 6599286.03 4699525.00

48. 6599309.59 4699638.60

49. 6599320.06 4699667.83

50. 6599342.26 4699722.21

51. 6599359.59 4699795.29

52. 6599381.87 4699871.77

53. 6599354.49 4699875.97

54. 6599349.09 4699876.60

55. 6599370.61 4699961.66


6

56. 6599369.45 4699973.59

57. 6599354.35 4699973.16

58. 6599346.55 4699996.02

59. 6599344.05 4700051.88

60. 6599310.25 4700242.18

61. 6599306.27 4700371.08

62. 6599319.37 4700458.86

63. 6599343.87 4700540.60

64. 6599384.43 4700566.37

65. 6599441.90 4700614.72

66. 6599463.45 4700663.73

67. 6599482.31 4700649.86

68. 6599498.66 4700687.67

69. 6599555.47 4700662.31

70. 6599633.47 4700635.13

71. 6599706.58 4700625.97

72. 6599719.82 4700621.66

73. 6599718.34 4700589.76

74. 6599745.18 4700556.76

75. 6599735.48 4700544.56

76. 6599738.07 4700542.43

77. 6599732.79 4700532.74

78. 6599718.24 4700513.65

79. 6599708.14 4700504.00


7

2. Dokumentaciona osnova

2.1 Izvod iz Prostorno urbanističkog plana Glavnog grada Podgorice, do

2025.godine, iz 2014.godine

„Razvoj Glavnog grada - Podgorice treba zasnivati na korišĉenju prirodnih i stvorenih uslova, uz odrţivi

razvoj i oćuvanje prirodnih vrijednosti“. To je osnovna premisa, prema PUP-u Glavnog grada Podgorice, na

kojoj treba temeljiti budući prostorni razvoj Glavnog grada - Podgorice, odrţivi razvoj, koji daje prednost kvalitetu.

Resurse treba koristiti u mjeri koja ih neće ugroziti.

Opšti ciljevi PUP-a Glavnog grada - Podgorice su:

- Podsticanje ravnomjernijeg teritorijalnog razvoja, racionalna organizacija, rezervacija i zaštita prostora;

- UnapreĊenje kvaliteta ţivljenja koje će se ostvariti spreĉavanjem prevelike koncentracije stanovništva u

glavnom gradu, tako što će Tuzi i Golubovci postati dio urbane aglomeracije Podgorice;

- Povećanje dostupnosti disperzne mreţe naselja, razvoj gradskih opština Tuzi i Golubovci, sekundarnih

centara, ravnomjerniji socio-ekonomski razvoj i posebno razvoj ruralnog podruĉja;

- ObezbjeĊenje uslova za ureĊenje i izgradnju prostora i naselja;

- Promocija, aktiviranje i odgovorno upravljanje raspoloţivim prirodnim i stvorenim resursima, ţivotnom

sredinom i kulturnim dobrima;

- Zaštita naselja i zemljišta od poplava;

- Zaštita podzemnih voda u regionu radi vodosnabdijevanja stanovništva;

- Zaštita od zemljotresa;

- Zaštita javnog interesa, podruĉja i objekata od javnog interesa, identifikacija i zaštita javnih dobara;

- Efikasno korišćenje funkcije saobraćajnog centra kao prioriteta u razvoju grada;

- Ukljuĉivanje svih aktera i interesnih grupa u donošenje i implementaciju strateških planskih rješenja, itd.

(javni, privatni, nevladin sektor);

- Pravilno korišcenje ljudskih, prirodnih i izgraĊenih (antropogenih) potencijala u socioekonomskom,

prostornom i ekološkom pogledu;

- Uspostavljanje efikasnog geografskog informacionog sistema PUP-a Glavnog grada - Podgorice za

potrebe implementacije plana, monitoringa zaštite, korišcenja i izgradnje prostora i dr.

Koncept prostorne organizacije, namjene i uređenja prostora

Mreţa naselja

Koncept prostornog razvoja Podgorice predviĊa razvoj sljedeće mreţe naselja:

- centar drţavnog znaĉaja sa odreĊenim meĊunarodnim funkcijama: Podgorica (1)


8

- centri opštinskog znaĉaja: Golubovci i Tuzi (2)

- znaĉajni lokalni centri: Ubli, Lijeva Rijeka (2)

- lokalni centri: Stijena, Baloci, Barutana, Donji Kokoti, Dinoša, Fundina, Bioĉe, Vranjina i Veruša (9)

Ocjene demografske projekcije za 2025. godinu

Polazišta za demografsku projekciju Glavnog grada do 2025. godine su: demografska kretanja od 1981. do

danas i projekcija integralnog razvoja. Izraţeni trend metropolizacije Podgorice, sa prilivom stanovništva u

urbano gradsko jezgro, prigradska naselja i podruĉja gradskih opština Golubovci i Tuzi (Zetska ravnica) traje i

dalje. Ovakve migracije, kako sa brdsko-planinskog prostora Podgorice, tako i sa ostalog dijela Crne Gore,

modifikovali su ravniĉarski dio Glavnog grada u prostor sasvim nove demografske fizionomije. Po pravilu,

stambena gradnja zauzela je plodna zemljišta, što je i izazvalo komunalne probleme (putevi, energetika,

vodosnabdijevanje, precišćavanje otpadnih voda, odlaganje ĉvrstog otpada) i probleme u zaštiti kvaliteta ţivotne

sredine. U demografskoj projekciji PUP-a Podgorice, policentriĉni razvoj ima u vidu stvaranje uslova za

zadrţavanje stanovništva i na brdsko-planinskom prostoru, u smislu valorizacije ekonomskih resursa na tom

prostoru (hidroenergija, energija vjetra, energija sunca, poljoprivreda, šumarstvo, primarna drvna industrija,

turizam). Takav scenario razvoja pretpostavlja integralni razvoj, prvenstveno kroz razvoj infrastrukture i

privrednih aktivnosti.

Na osnovu projekcije broja stanovnika i domaćinstava u narednom planskom periodu došlo se do podatka da se

prosjeĉan broj ĉlanova po domaćinstvu smanjuje na 2,94. Na osnovu ovoga data je projekcija broja

domaćinstava po planskim podruĉjima i zonama u narednom periodu.

Broj potrebnih stanova raĉunat je po principu da svakom domaćinstvu pripada jedan stan, a da se projekcija

potrebnih stanova raĉuna po stopama rasta domaćinstava do 2025. godine.

Pored demografskih kretanja i projekcije razmještaja stanovništva na osnovu mjesta stanovanja u trenutku

sprovoĊenja popisa, na budući razmještaj stanovništva na prostoru samog grada utiĉe, prije svega, planirani

koncept prostorne organizacije grada. Ovaj koncept uvaţava unapreĊenje postojećeg modela „koncentracije“ –

razvoj centralnog dijela grada Novog grada, Nove varoši i Stare varoši – Zabjelo sa proširenjem na Koniku, te

revitalizacija i dogradnja preteţno stambenih naselja individualne i neformalne (bespravne) gradnje (Zagoric,

Masline, Tološi i Donja Gorica). Prostorni koncept, koji je zasnovan na urbanoj afirmaciji (reurbanizacija

degradiranih površina) i dogradnji grada, će se, u budućnosti, ostvarivati dinamikom i fazama realizacije

usvojene planske dokumentacije zavisno od mogućnosti izgradnje društvene i tehniĉno-komunalne

infrastrukture, kao i organizacije javnog putniĉkog saobraćaja. U tom smislu je i izvršena korekcija projekcije

razmještaja stanovništva i domaćinstava. U skladu s tim, u narednoj tabeli je data projekcija rasporeda

stanovništva i domaćinstava u planskim cjelinama.


9

Projekcija broja stanovnika i domaćinstava Podgorice po planskim cjelinama:


10

Principi prostorne organizacije gradskih podruĉja

Generalno urbanisticko rješenje - GUR Podgorica

Izabrani kohezijski scenario predviĊa usmjerenje 47% prirasta stanovništva na uţem podruĉju grada, koje

obuhvata planske cjeline: (1) Nova varoš, (2) Novi grad, (3) Stara varoš–Zabjelo i (4) Konik. Usmjeravanje

izgradnje grada na dovršavanje već poĉetih podruĉja gradnje doprinijelo bi, svakako, boljoj kohezivnosti fiziĉkih

struktura i razvoju oblikovnog izraza grada.

Urbanom revitalizacijom istorijskih cjelina Stare i Nove varoši, urbanom afirmacijom podruĉja Novog grada, Drpe

Mandica i podrucja pod Goricom, u sadrţajnom i morfološkom smislu, te urbanom dogradnjom i reurbanizacijom

podruĉja Ljubović, Pobreţje, Zabjelo i podruĉja uz Cetinjski put (nekadašnji industrijski kompleksi: Radoje Dakić,

Duvanski kombinat), kao i ureĊenjem atraktivnih obala rijeka Moraĉe i Ribnice, omogucila bi se socijalna i

funkcionalna integracija ovih djelova gradskog podruĉja u jedinstven gradski prostor.

U uţem gradskom podrucju predviĊaju se centralne djelatnosti i mješovita namjena površina, a organizacija

prostora treba da omoguci nastajanje i razvoj poteza i ţarišta urbaniteta, kao manjih i većih centara u obliku

zona, uliĉnih poteza i trgova sa lokalima i raznolikim intenzivnim korišcenjem prostora. Na podrucja i poteze

urbaniteta vezane su i lokacije centralnih i drugih javnih gradskih sadrţaja.

Centralne funkcije

Lokacije za proširenje funkcije gradskog centra, pored Nove varoši su: lokacije pored Moraĉe, na desnoj obali

kao pojedini, samostojeci objekti u zelenilu u potezu od Ulice 13. jula do Bulevara revolucije, na lijevoj obali na

lokaciji nekadašnje kasarne Moraĉa, te u Staroj varoši uz Ribnicu (ureĊenje „dţepova“). Pojedine sadrţaje

preuzeće dogradnja centra na Kruševcu, lokacije uz Cetinjski put i Bulevar Dţordţa Vašingtona, u Staroj varoši

uz Bulevar bratstva i jedinstva i na Koniku, na trgu na produţetku V proleterske.

Manji lokalni centri, sa osnovnim snabdjevaĉkim funkcijama, manjim proizvodnim i servisnim sadrţajima i

ureĊenim prostorima za druţenje stanovnika predviĊeni su u prigradskim naseljima individualne gradnje (Tološi,

Gornja i Donja Gorica, Zagoric, Masline, Murtovina, Zlatica, Ribnica, Vrela ribniĉka i Stari aerodrom). Lokalni

trgovaĉki centri sa zelenom pijacom planirani su u naselju Zagoriĉ i Zabjelo.


11

Stanovanje

U posljednjih 20 godina stanogradnja je bila jedan od najzastupljenijih oblika izgradnje grada. Podgorica, u

urbanom podruĉju, u odnosu na broj domaćinstava danas ima višak od oko 10.000 stanova, što ne znaĉi da

svako domacinstvo ima svoj stan i da nema potrebe za stambenom izgradnjom. Postoji još jedan paradoks, da je

u postojećoj planskoj dokumentaciji planirano oko 110.000 stanova, ili oko 35.000 stanova više nego što bi bilo

potrebno izgraditi do 2025. godine, s obzirom na demografske projekcije kohezijskog scenarija. Zato u narednom

periodu gradnja stanova mora biti jako selektivna, odnosno potrebno je revidovati postojeće detaljne urbanisticke

planove, a tipologiju gradnje stambenih agregata prilagoditi morfologiji gradskih prostora, što više sa

interpolacijama, dogradnjom i novogradnjom, uglavnom, stambenih objekata i objekata mješovite namjene. Na

taj nacin treba izgraĊivati i unapreĊivati urbanu strukturu grada. Iviĉna izgradnja objekata i zgusnut poredak

gradskih blokova su dvije mogućnosti racionalnijeg korišćenja zemljišta koje treba nastaviti i u sljedećem

planskom periodu. Naravno, kao što smo prije istakli, povećanje gustine u postojecim naseljima mora uvaţavati

postojeći kontekst gradnje i ne smije smanjivati kvalitet ţivota stanovnika.

Kolektivno stanovanje sa djelatnostima predviĊa se u uţem gradskom podruĉju Podgorice, Nova varoš, Stara

varoš, Zabjelo i Novi grad, te uz znaĉajne pravce komunikacija duţ predviĊenog produţetka Bul. B. Jovanovića

na Koniku i duţ komunikacije ka Duklji i Zagoriĉu.

Proizvodnja

Koncepcija prostorne organizacije grada predviĊa preteţno mješovitu namjenu gradskog prostora, organizaciju

radnih i drugih sadrţaja uz stanovanje. Oblici rada koji imaju veće dimenzije, specifiĉne tehnološke i saobraćajne

zahtjeve izdvojeni su u proizvodno-servisnim ili komunalnim zonama:

− Servisno-skladišna zona uz ţeljeznicka postrojenja na Koniku i Pobreţju

− Servisno-skladišna zona sa ranţirnom stanicom*

− Industrijska zona A*

− Agroindustrijska zona

− Skladišta i servisi „Cijevna“ 38

− Poslovno-servisna zona Donja Gorica

− Komunalne zone (stoĉna pijaca i klanica na Ćemovskom polju, uz put za Tuzi, sanitarna deponija na

Ćemovskom polju i nova lokacija ureĊaja za precišcavanje otpadnih voda uz Moraĉu u blizini KAP-a)

Saobraćaj

Osnovni koncept saobraćaja razrješava dva bitna problema postojećeg stanja: izmještanje tranzitnog saobracaja

i dogradnje ulicne mreţe koja omogućava razvoj savremenog javnog saobraćaja. Produţetak juţne obilaznice

Vojislavljevica i povezivanje sa Ulicom Josipa Broza Tita i I proleterskom dalo je ‟mini‟ istoĉnu obilaznicu, tako da

se tranzitni saobracaj izmjestio iz najuţeg centra grada. Izgradnjom autoputa Bar-Boljare, Podgorica ce dobiti

zapadnu i sjevernu obilaznicu. PredviĊena je izgradnja i juţne obilaznice Ćemovsko polje-Donja Gorica-Gornja

Gorica sa prikljuĉkom na Cetinjski i Nikšićki put. Koncept dogradnje gradske uliĉne mreţe uvaţava u najvećoj

mjeri već djelimiĉno izgraĊene pravce, kao i osnovne elemente matrice prostorne organizacije grada. Dogradnja

magistralnih pravaca u magistralni prsten (ring) oko uţeg gradskog podruĉja sa dvije transverzale u pravcu istok-

zapad i prikljuĉcima na uvodno-izvodne pravce, omogućava i dobru organizaciju javnog saobraćaja, te znaĉajno

unapreĊenje prostorne organizacije grada u smislu integracije razlicitih geometrija grada u organsku cjelinu i


12

dogradnju kontinuiteta slike grada. Dogradnja uliĉne mreţe mora predvidjeti izgradnju/oblikovanje raznolikih

elemenata saobraćajnih prostora: ulice, avenije, bulevari, trgovi, skverovi, pješaĉke i biciklistiĉke staze, koji

zajedno sa elementima sistema zelenih površina formiraju i daju identitet otvorenom gradskom prostoru. Veliki

problem u gradu predstavlja saobraćaj u mirovanju, odnosno parkiranje. Pošto je na podrucju grada za te

namjene ekskluzivno obezbijeĊeno prostora za oko trećinu potreba, to se ostale potrebe, za oko 40.000 vozila,

rješavaju konkurentno i u konfliktu sa ostalim namjenama (pješaci, biciklisti, zelene površine, sport i rekreacija,

kao i saobracaj u kretanju). Rješavanje ovog problema traţi izradu posebne studije jer u postojećoj studiji

saobraćaja to pitanje nije rješavano.

Gradske zelene površine

Izgradnja i ureĊenje zelenih površina u dugoroĉnom razvoju grada mora biti usmjerena u izgradnju/dogradnju

jedinstvenog sistema zelenila. Centralne površine planiranog zelenog pokrivaĉa Podgorice ĉine površine duţ

rijeka Moraĉe i Ribnice, posebnih pejzaţnih i rekreativnih odlika, na koje se nadovezuje parkovsko zelenilo Nove

varoši, Novog grada - Kruševca i Stare varoši i koje se preko predviĊenih zelenih prodora (uliĉno zelenilo,

drvoredi, blokovsko zelenilo) povezuje sa parkšumom Gorica, Ljubovic i Malo brdo. Koncept dogradnje zelenog

sistema grada predviĊa ureĊenje manjih urbanih parkova uz sadrţaje centralnih i miješanih djelatnosti, kao i

lokalne parkove unutar graĊene supstance za potrebe lokalnog stanovništva (veliĉine do 2 ha, dostupnost 400

m). Jedinstveni sistem zelenih površina zaokruţuju predviĊene površine namijenjene rekreativnoj poljoprivredi

(urbane bašte), postojeće i predviĊene zaštitne šume i rekreativne površine bliţih izletišta - Mareza, Vrela

ribniĉka i Cijevna.

Prostorni koncept razvoja infrastrukturnih sistema

Saobraćaj

Koncept razvoja saobraćaja

Magistralni putevi

Kao vaţno saobraćajno rješenje, u planskom peridu 2012 - 2025. godine, a i dalje, nuţno je planirati prsten oko

Podgorice i podruĉja gradskih opština Tuzi i Golubovci, kako bi se svi tranzitni tokovi izmjestili van gradskih

aglomeracija.

Planirana je rekonstrukcija postojeće saobraćajnice Podgorica–Tuzi, i dijela puta Podgorica-Nikšic, odnosno

pretvaranje dijela puta u bulevar sa ĉetiri trake. Trasa puta Podgorica–Cetinje, od raskrsnice Cetinjskog puta sa

Nikšickim do mosta na Sitnici, planirana je kao saobraćajnica bulevarskog tipa sa ĉetiri kolovozne trake.

Gradske ulice

Koncept izgradnje, rekonstrukcije gradskih ulica, odnosno njihove adaptacije – proširenja na ĉetiri trake, ima za

cilj da uĉini komfornijim i bezbjednijim postojeće i buduće saobraćajne tokove, uţeg i šireg gradskog jezgra,

unutar gradske obilaznice.

Glavne gradske ulice i bulevari ĉine glavne pravce kroz urbano gradsko jezgro, formirajući smislenu i

funkcionalnu mreţu saobracajnica. Glavne gradske ulice sadrţe ĉetiri saobracajne trake.

Ostale gradske ulice, koje ne ćine mreţu glavnih gradskih saobraćajnica, rješavaće se detaljnim urbanistiĉkim

planovima. Gradske ulice – sabirne planirati tako da širina kolovoza bude 6 - 7 m, sa dvostranim trotoarima širine

2 - 2,5 m, a gdje god je moguće planirati i zelene površine širine 1,5 m. Gradske ulice – pristupne planirati tako

da širina kolovoza bude 5 - 5,5 m i gdje god je moguće planirati trotoare širine minimum 1,6 m. Na svim


13

planiranim proširenjima i novim vezama gradskih ulica podrazumijeva se izgradnja i ostale potrebne saobraćajne

strukture (biciklisticke staze, trotoari, stajališta za autobuse...).

Gradska obilaznica (kruţni tok) i kljucne veze iz gradskog jezgra

IzgraĊena i planirana saobraćajna infarstruktura je koncipirana da podrţi tranzitni i unutrašnjin saobraćaj u gradu

Podgorici. Dio trasa planiranih autoputeva ce se naći u funkciji formiranja glavne gradske obilaznice – prstena.

Obilaznice treba da tranzitni tok usmjere van gradskog uţeg i šireg jezgra, kao i van centara gradskih opština

Tuzi i Golubovci.

Glavna gradska obilaznica Podgorice veţe sve glavne saobraćajnice Podgorice sa vezama prema: Baru,

Petrovcu (raskrsnica Goricani); Tuzima uz prugu (raskrsnica sa Tuškim putem); Tamara–Gusinju (raskrsnica

Dinoša); Skadru (petlja autoputa Dinoša); Kolašinu (petlja autoputa Zlatica); Danilovgradu (petlja autoputa

Vranjske Njive); Nikšicu (raskrsnica Komanski most); Cetinju i Budvi (raskrsnica Donja Gorica).

Njena osnovna trasa polazi od raskrsnice kod KAP-a, gdje se odvaja na zapad, izmeĊu KAP-a i Dajbabske gore,

i ukljucuje na Cetinjski put u Donjoj Gorici. Sa ove pozicije trasa ide planiranom obilaznicom kroz Lješkopolje,

koridorom dalekovoda, do pozicije Komanski most (raskrsnica sa Nikšickim putem, odakle NIkšickim putem ide i

odvaja na petlji za autoput (petlja Tološko polje). Od petlje autoputa Tološko polje obilaznica koristi autoput:

Vranjske Njive– Strganica ili Smokovac–Dinoško polje. Na ovoj dionici autoputa postoje odvajanja za

Danilovgrad (stari put), Kolašin (magistrala) i Dinošu (regionalni put Tamara–Gusinje). Od raskrsnice u Dionoši

trasa je postavljena podnoţjem Decica do Tuškog polja, zatim sjeverno od rijeke CIjevne, uz prugu Podgorica-

Skadar, prema raskrsnici kod KAP-a.

Saobraćaj u mirovanju

RaĊena je analiza potrebnog broja parking mjesta za urbano podruĉje Podgorice, za potrebe do 2025, na osnovu

normativa koji su dati u Prilogu 3 teksta. Dakle, u tabeli je dat potreban broj parking mjesta po planskim zonama,

koji je direktno zavisan od projektovanog razmještaja stanovništva za 2025. godinu.

U planskim dokumentima broj planiranih parking mjesta iznosi 138.306, a potreban broj parkinga za 2025.

godinu iznosi 87.566. Zakljuĉuje se da je vaţećim detaljnim urbanistiĉkim planovima, kao što je bio sluĉaj i za

stambenu izgradnju, isplanirano više parking mjesta nego što je potrebno do 2025. Ta parking mjesta planirana


14

su za potrebe izgradnje stambenih objekata za preko 400.000 stanovnika. Tako planirani parkinzi nijesu

zadovoljavali te, istina, predimenzionisane zahtjeve. Taj kontingent planiranih parking mjesta treba koristiti u

budućnosti za zadovoljavanje realnih potreba do 2025. godine. Kljucni problem saobraćaja u mirovanju jeste

rješavanje istog u planskim cjelinama centra Podgorice (Nova varoš, Novi grad, Stara varoš i Zabjelo). U ostalim

planskim cjelinama saobraćaj u mirovanju se u najvećem dijelu rješava na naĉin tako što vlasnici urbanistiĉkih

parcela na kojima je planirano i realizovano porodiĉno stanovanje, parking mjesta moraju obezbijediti na svojim

parcelama, van javnih površina. Problem parkiranja rješavaće se traţenjem prostora za javne garaţe u

pomenutim planskim zonama.

Planirani broj parking mjesta po planskim cjelinama će se diferencirati po pojedinim DUP-ovima u skladu sa

planiranim stambenim kapacitetima i planiranim privrednim i društvenim djelatnostima koje će se na tim

konkretnim lokacijama opredijeliti. Tada treba primjenjivati pojedinaĉne normative, umjesto ovog opšteg koji je

primijenjen na nivou planskih cjelina.

Pješacke komunikacije

Aktuelni detaljni urbanistiĉki planovi definišu pješaĉke zone uz glavne gradske ulice i bulevare, povezujući tako

urbane cjeline. Postojeće pješacke zone u okviru parkova, park–šuma i trgova su integrisane u jedan povezan i

smišljen sistem korespondirajući kvalitetnije sa zonama uz ulice i bulevare.

Biciklisticki saobraćaj

Formiranje infrastrukture za biciklistiĉki saobraćaj je potreba koja će biti sve aktuelnija. Na svim gradskim

saobraćajnicama koje se rekonstruišu – proširuju na 4 trake i onima koje se planiraju kao novi putni pravci, treba

projektovati i biciklisticke staze. Na ostaloj gradskoj putnoj osnovi, koja se ne moţe ili neće rekonstruisati, treba

ispitati mogucnost obiljeţavanja biciklistickih staza na postojecim trotoarima i gdje god je to moguće i planirati, sa

pravom prvenstva za bicikliste. Uz novoplanirane saobraćajnice obavezno je planiranje biciklistiĉkih staza,

Smjernice za izradu planova

U ovom planskom dokumentu utvrĊuju se samo opšte odredbe i naĉelni stavovi koji predstavljaju smjernice za

dalju izradu lokalnih planskih dokumenata koji će definisati urbanistiĉko tehniĉke uslove. Ovaj normativ je

orijentacioni i daje osnovne podatke za projektovanje saobraćaja. U sluĉaju da studije za pojedine vrste planova

pokaţu drugaĉije, moţe se odstupiti od normativa datih u ovom planu.

Gradske ulice su dionice puta u gradu ili naselju sa razliĉitim stepenom infrastrukturne opremljenosti. Zavisno

od toga, dijele se na glavne, sabirne i pristupne gradske ulice. Ovim planom se definišu glavne gradske i sabirne

ulice, dok će se ostale definisati DUP-ovima, UPovima, LSL-a i smjernicama definisanim ovim Planom za

podruĉja gdje se neće raditi planska dokumentacija.

Glavna gradska ulica u profilu ima ĉetiri kolovozne trake, od kojih su po dvije za svaki smjer, zelene površine sa

svake strane kolovoza, biciklistiĉke staze i trotoare sa obije strane kolovoza.

Gradske ulice – sabirne planirati tako da širina kolovoza bude 6 – 7m, sa dvostranim trotoarima, a gdje god je

moguće planirati i zelene površine.

Gradske ulice – pristupne planirati tako da širina kolovoza bude minimum 5 metara i gdje god je moguce

planirati trotoare. Na svim planiranim proširenjima i novim vezama gradskih ulica podrazumijeva se izgradnja i

ostale potrebne saobracajne strukture (biciklistiĉke staze, trotoari, stajališta za autobuse...).


15

Pješaĉka staza je javni put koji je propisanom saobraćajnom signalizacijom obiljeţen i namijenjen iskljucivo za

kretanje pješaka. Staze se predviĊaju izmeĊu dvije zelene površine, izmeĊu saobraćajnica i uzvišenja i izmeĊu

saobraćajnica i zgrada. Opravdanost planiranja staza je ako oko 50 pješaka preĊe datu putanju u jednom danu.

Širina staze je minimum 1,5 m po duţini nagiba maksimalno 12%. Širina staze kombiovana sa saobraćajem je

data u opisu odgovarajuće saobraćajnice.

Biciklistiĉka staza je izgraĊena saobraćajna površina namijenjena za saobraćaj bicikla i bicikla sa motorom,

koja se proteţe duţ kolovoza puta i od njega je odvojena i obiljeţena propisanim saobraćajnim znakom za

obiljeţavanje biciklistiĉke staze. Za stazu izmeĊu dvije zelene površine širina je 1 m / jedna staza, izmeĊu

saobraćajnice i uzvišenja 1,50 m / jedna staza, izmeĊu saobraćajnice i zgrade 1,75 m / jedna staza. Gabarit

biciklistiĉke staze ukljuĉuje zaštitnu traku od 25 cm i 50 cm.

Moguće je manje odstupanje od trasa saobraćajnica, infrastrukturnih vodova i saobracajnih objekata utvrĊenih

ovim Planom kao posljedica detaljnije razrade i postizanja boljih saobraćajno–tehniĉkih rješenja.

PUP-om su predloţeni popreĉni profili koji su usklaĊeni sa vaţećim planskim dokumentima. Daje se mogućnost

korekcije profila prilikom izrade projektne dokumentacije u cilju utvrĊivanja najracionalnijeg popreĉnog profila i

ukupnog tehniĉkog rješenja koje je moguce izvesti na predmetnoj trasi.

Tip raskrsnice moţe se promijeniti DUP-om ili projektnim rješenjem ako se nakon analize uslova na terenu i

sagledavanja saobraćajnih rješenja u kontaktnim zonama i protoka vozila pokaţe da je bolje neko drugo rješenje

Vodosnabdijevanje i kanalizacija

Ciljevi i koncept razvoja

ViK je pripremio i objavio svoje investicione planove za sektor vodosnabdijevanja za period 2007-2017. godine.

Planovi su fokusirani na zamjenu glavnih cijevi i proširenje sadašnje mreţe, obezbjeĊenje rezervoarskog

prostora u okviru mreţe, kao i razvoj izvorišta podzemnih voda i zaštitnih zona u Dinoši, zapadno od gradske

zone. ViK priprema planove za remodeliranje PS Mareza uz unapreĊenje sistema daljinskog upravljanja

vodosnabdijevanjem iz nove kontrolne stanice u upravnoj zgradi Vodovoda.

Ciljevi i koncept razvoja upravljanja otpadnim vodama

Osnovni i opšti ciljevi zaštite voda u Glavnom gradu izvedeni su iz standardnih principa zaštite vode, stanja

ţivotne sredine, ciljeva definisanih Vodoprivrednim planom, NSOR sa akcionim planom, te ostalih relevantnih

dokumenata. Potrebno je razmotriti dilemu izmeĊu konvencionalnog i decentralizovanog koncepta kanalizacije

sa preĉišĉivaĉima. Pod konvencionalnim se podrazumijeva veliki centralizovani kolektorski sistem sa velikim

zajedniĉkim preĉišĉivaĉem. Alternativa tome su decentralizovani sistemi, gdje manji podsistemi, svaki za sebe,

rješavaju sakupljanje, preĉišĉavanje i ispuštanje, ĉesto pri tome koristeći mogućnosti septiĉkih jama sa više

komora i sl. Kao pravilo, decentralizovani koncept je znaĉajno jeftinije rješenje za prostrana, rijetko naseljena

podruĉja. Osnovni ciljevi zaštite voda sa stanovišta odvoĊenja i precišćavanja otpadne vode:

- Osiguravanje trajnog upravljanja vodama na naĉelima odrţivog razvoja i odrţavanja kvaliteta vodnog

reţima;

- Saĉuvati ĉiste vode; oĉuvati kvalitet površinskih voda u propisanim kategorijama; zaustaviti trend

pogoršavanja kvaliteta podzemnih i površinskih voda svugdje gdje je ozbiljnije narušen i postupno

mjerama zaštite trajno osigurati propisan kvalitet. Sanirati ili ukloniti postojeće izvore zagaĊenja, te

realizovati odgovarajući sistem nadzora nad njima;


16

- Prilikom upravljanja voda u segmentu otpadne vode treba voditi raĉuna o biodiverzitetu istvarati uslove

za zaštitu staništa pojedinih vrsta;

- Razmotriti mogućnosti za uvoĊenje alternativnih tehnologija preĉišĉavanja otpadnih voda,uz uzimanje u

obzir lokalnih (geografskih) karakteristika, te omogućiti postupnost izgradnje.

Buduće postrojenje za preĉišćavanje otpadnih voda sa gradskog podruĉja Podgorice ce biti izgraĊeno na

prostoru koji je definisan DUP-om KAP – Industrijska zona. Planirani kapacitet PPOV-a je za 275 000 ES. Za

urbana podruĉja Golubovaca i Tuzi planirana su postrojenja za precišćavanje otpadnih fekalnih voda malih

kapaciteta do 12 000 ES.

Energetika

Ciljevi razvoja energetske infrastrukture

Planiranje i razvoj prenosnog sistema se mora bazirati na sljedećim zahtjevima:

- Oĉuvanju postojeće i daljem povećanju sposobnosti mreţe da odrţava ugovoreni nivo usluga;

- Zadovoljenju zahtjeva korisnika mreţe za povećanje kapaciteta mreţe u cilju obezbjeĊenja utvrĊenih

standarda napajanja i

- Izbjegavanju ograniĉenja u mreţi kojima se onemogućava ostvarenje bilateralnih ugovora izmeĊu

snabdjevaĉa i potrošaĉa.

Planiranje i razvoj prenosnog sistema bazirani su na zahtjevima korisnika sistema, odnosno potrebom za novim

prenosnim kapacitetima koja moţe biti uzrokovana:

- Povećanjem opterećenja (postojećih direktnih potrošaĉa i distributivnih sistema);

- Prikljuĉenjem novih proizvodnih jedinica ili novih direktnih potrošaca kao i novih distributivnih sistema,

- Zahtjevom za povećanje opšte sigurnosti i kvaliteta funkcionisanja sistema i

- Bilo kojom kombinacijom gore navedenih razloga.

Koncept razvoja

Koncepcija razvoja prenosnog sistema podrazumijeva:

- Izgradnju novog elementa prenosne mreţe;

- Jaĉanje postojećih elemenata prenosne mreţe (rekonstrukcije i povećanje kapaciteta);

- Podešavanje sistema zaštite i njihovo osavremenjavanje;

- Promjena topologije mreţe i

- Stalno praćenje i primjena novih tehnoloških rješenja.

Smjernice za izradu planova

- U gradskom podruĉju novoplanirane TS 10/0,4 kV treba izvoditi prema tehniĉkoj preporuci TP-1b „Distributivna

transformatorska stanica DTS - EPCG 10/0,4 kV“, donesenim od strane Sektora za distribuciju - Podgorica


17

„Elektroprivrede Crne Gore”, AD – Nikšic. Trafostanica je montaţno-betonska sa srednjenaponskim postrojenjem

u SF6 tehnologiji sa stepenom izolacije 24 kV.U posebnom sluĉaju, trafo-stanica se moţe ugraditi i u objekat.

- Trafo-stanica treba da bude bar jedan put prolazna na strani srednjeg napona.

- Trafo-stanica ce se izvoditi za snage 630 kVA, 2 x 630 kVA,1000 kVA i 2 x 1000kVA.

- Primarni namotaj transformatora 10 kV treba da bude prespojiv na napon 20 kV.

- U seoskom podrucju novoplanirane TS 10/0,4 kV treba izvoditi kao stubne.

- Srednjenaponska oprema STS treba da bude sa stepenom izolacije 24 kV.

- Primarni namotaj transformatora 10 kV treba da bude prespojiv na napon 20 kV .

- Mreţe srednjeg napona 10 kV u gradskom podruĉju treba izvoditi u konceptu otvorenih prstenova. Mreţa se

izvodi sa podzemnim jednoţilnim kablovima XHE 49 A ,240 mm2, sa stepenom izolacije 24 kV.

- Mreţe srednjeg napona 10 kV u seoskom podruĉju treba izvoditi kao radijalne. Mreţe se izvode kao nadzemne

sa stepenom izolacije 24 kV.

- NN mreţa u gradskom podruĉju izvodi se iskljucivo kao kablovska radijalnog tipa, bez rezervi, podzemno i

nadzemno (SKS). U slucajevima kada se radi o potrošacima od posebnog znacaja, preporuĉuje se prstenasta

niskonaponska mreţa.

- Osvjetljenje saobraćajnica treba da zadovolji propisane fotometrijske parametre date evropskim standardom

EN. Kao nosaĉe svetiljki pri osvjetljenju saobraćajnica koristiti metalne dvosegmentne stubove.

- Izdavanje urbanisticko-tehnickih uslova za planirane hidroelektrane vršice se u skladu sa DPP za prostor

višenamjenskih akumulacija na rijeci Moraĉi (HE Raslovici, HE Milutinovici i HE Zlatica).

Telekomunikaciona infrastruktura

Osnovna karakteristika razvoja elektronskih komunikacija u ovom planskom periodu će biti dalja digitalizacija i

integrisanje mreţe. Sadašnja izgraĊenost mreţe sa digitalnim komutacijama i prenosnim sistemima, kao i razvoj

optiĉkih pristupnih mreţa, tj. primjena kablovske tehnike prenosa sa optiĉkim vlaknima, omogućiće sasvim nove

usluge (videofonija, stereofonski radiokanali, muziĉka biblioteka, telemetrija, telesignalizacija, telekomande,

konverzija glas-tekst, sporo analizirajuća televizija, pisanje na daljinu medicinske dijagnostike i sliĉno).

Da bi se takva mreţa mogla ponuditi u narednom periodu, neophodno je preduzeti sljedeće mjere pri planiranju i

izgradnji telekomunikacione infrastrukture:

- Digitalne komutacione elemente pribliţiti što više korisnicima;

- U pristupnim mreţama sve više primjenjivati optiĉke kablove;

- Skratiti pretplatniĉku petlju u pristupnoj bakarnoj mreţi do 1,5 km, cime bi omogućilosvim korisnicima

korišćenje broadband servisa.

Smjernice i mjere za realizaciju telekomunikacione infrastrukture

Izmjenama i izradama DUP-a, UP-a i LSL-a treba predvidjeti izgradnju telekomunikacionih ĉvorišta na

podruĉjima Dajbaba, Vranica, Beri, Stare Zlatice, Kakaricke gore, Balijaca, Bijelog Polja u skladu sa ciljevima i

zadacima razvoja telekomunikacione infrastrukture. TakoĊe, izmjenama i izradama DUP-a, UP-a i LSL-a, treba


18

planirati izgradnju telekomunikacione kanalizacije u cilju povezivanja novopredviĊenih lokacija

telekomunikacionih ĉvorova sa postojećom telekomunikacionom infrastrukturom, kao i izgradnju zalazaka tk

kanalizacije u pojedine zone unutar posmatranih podruĉja, duţ postojećih, kao i planiranih pristupnih

saobraćajnica, u zavisnosti od planiranih sadrţaja, u cilju efikasnijeg i lakšeg nalaţenja tehniĉkih rješenja za

buduće korisnike sa tih podruĉja. U svim navedenim detaljima bice potrebno planirati i kablovska tk okna, u

skladu sa planiranim objektima u zoni obuhvata. Trasu planirane tk kanalizacije potrebno je, gdje god je to

moguće, uklopiti u buduce trotoare ulica i zelene površine. Izgradnju tk kanalizacije koja se planira, kao i tk

okana, izvoditi u svemu prema vaţecim propisima i preporukama iz ove oblasti . U skladu sa razvojem i

izgradnjom telekomunikacione kanalizacije svi postojeci (koji trenutno nijesu) i planirani telekomunikacioni

ĉvorovi bice meĊusobno povezani optiĉkim kablovima, dok ce svi sadašnji i planirani objekti na podruĉju

Podgorice biti povezani sa telekomunikacionim ĉvorovima optiĉkim kablovima ili telekomunikacionim kablovima

tipa TK 59 GM.

Projektovanje/izgradnju elektronske komunikacione mreţe za stambene ili poslovne objekte prilikom izgradnje

novih i rekonstrukcije postojećih instalacija i njegovo prikljuĉenje na postojeću elektronsku komunikacionu

infrastrukturu investitor je duţan izvršiti u skladu sa odredbama iz clana 26. Zakona o elektronskim

komunikacijama.

Imajući u vidu iskazane potrebe i usaglašene lokacije baznih stanica, svih operatera, kao i ĉinjenicu da bazne

stanice svojim radom ne zagaĊuju ţivotno i tehniĉko okruţenje, niti na bilo koji naĉin zagaĊuju vazduh, vodu i

zemlju, ali i da u manjoj mjeri i u ograniĉenom prostoru eventualno moţe doći do pojave nedozvoljenog nivoa

elektromagnetskog zracenja, to se pravilnim planiranjem i projektovanjem, te testnim mjerenjima, a sve u skladu

sa Zakonom o procjeni uticaja na ţivotnu sredinu („Sl. list RCG“ br. 80/05), Zakonom o ţivotnoj sredini („Sl. List

RCG“ br. 12/96 i 55/00) i „Pravilnikom o najvećim dozvoljenim snagama zraĉenja radijskih stanica u gradovima i

naseljima gradskog obiljeţja“ Agencije za radio-difuziju RCG, moţe preduprijediti.

Kroz izradu i izmjene DUP-ova, UP-ova i LSL-a, prilikom odreĊivanja detaljnog poloţaja bazne stanice mora se

voditi racuna o njenom ambijentalnom i pejzaţnom uklapanju, i pri tome treba izbjeci njihovo lociranje na javnim

zelenim površinama u središtu naselja, na istaknutim reljefnim tackama koje predstavljaju panoramsku i

pejzaţnu vrijednost, prostorima zaštićenih djelova prirode, arheološkim podruĉjima i lokalitetima, te istorijskim

graĊevinskim cjelinama. Za konaĉan poloţaj postavke baznih stanica preporuĉuje se izrada odgovarajuće

Studije ili Procjene uticaja na ţivotnu sredinu.

Za proširenje kapaciteta telekomunikacione mreţe prvenstveno koristiti postojeće saobraćajne i infrastrukturne

koridore i teţiti njihovom objedinjavanju u cilju zaštite i oĉuvanja prostora i spreĉavanju zauzimanja novih

površina. Gdje god visina stuba, u vizuelnom smislu, ne predstavlja problem (mogucnost zaklanjanja i skrivanja),

preporuĉuje se korišcenje jednog antenskog stuba za više korisnika. Postavljanjem antenskih stubova ne

mijenjati konfiguraciju terena i zadrţati tradicionalan nacin korišcenja pejzaţa. Prirodnu šumsku vegetaciju

zaštititi i koristiti za vizuelnu barijeru prostora antenskog stuba. Ovim se stvaraju mogucnosti da se na lak i

efikasan nacin izvrše sva dalja proširenja telekomunikacionih kapaciteta, a, takoĊe, da se na jednostavniji i

racionalniji nacin vrši eksploatacija i odrţavanje postojećih i planiranih telekomunikacionih kapaciteta.

Ĉvrsti otpad

U skladu sa Strategijom upravljanja otpadom u Crnoj Gori, dugoroĉno se planira unapreĊenje postojeće prakse

rukovanja otpadom na nivou EU standarda. Osnovne komponente tog kapitalnog zadatka sektora zaštite ţivotne

sredine u narednom srednjoroĉnom periodu ukljuĉuju:

- Postupno saniranje i zatvaranje trenutno neadekvatnih deponija;


19

- Mjere edukacije, osvješćivanja, pokretanja odrţive proizvodnje i potrošnje u prvom redu s ciljem

izbjegavanja i smanjivanja nastanka otpada;

- Mjere primarne reciklaţe, odnosno odvojenog skupljanja otpada na mjestu nastanka sa zelenim

ostrvima, reciklaţnih dvorišta, objekata za skupljanje glomaznog otpada,objekata za obradu

graĊevinskog otpada, kompostana, sabirnih mjesta za opasni otpad.

Namjena površina: kategorije detaljne namjene

Koncept namjena površina rezultat je analize postojećeg stanja i razvojnih trendova, utvrĊenih karakteristika

prostora, razvojnih mogućnosti, potrebe pojedinih djelatnosti i koncepcije prostorne organizacije grada i Glavnog

grada Podgorica. Koncept prostornog razvoja Glavnog grada Podgorica do 2025. g. predviĊa veći razvoj na

podruĉju urbanih podruĉja Podgorice, Golubovaca i Tuzi, i umjereni razvoj usmjeren u kvalitativnu dogradnju i

revitalizaciju degradiranih površina na širem gradskom podruĉju Podgorice.

Površine mješovite namjene su površine koje su predviĊene za stanovanje i za druge namjene. Dozvoljeni su:

stambeni objekti, prodavnice, ugostiteljski objekti i zanatske radnje, koje ne ometaju stanovanje, a koje sluţe za

opsluţivanje podrucja, objekti za upravu, vjerski objekti, objekti za kulturu, zdravstvo i sport i ostali objekti za

društvene djelatnosti, poslovni i kancelarijski objekti, objekti za smještaj. Izuzetno se mogu dozvoliti: ostali

privredni objekti, trgovacki centri, benzinske pumpe, uz uslov dobijanja posebnih uslova, u skladu sa zakonom. U

urbanim centrima indeks izgraĊenosti je maksimalno 2,5, a indeks zauzetosti zemljišta maksimalno 0,8. Na

drugim lokacijama indeks izgraĊenosti je maksimalno 1,6, a indeks zauzetosti zemljišta maksimalno 0,6.

Poljoprivredne površine su površine koje su prvenstveno namijenjene poljoprivrednoj proizvodnji.

Površine saobraćajne infrastrukture namijenjene su infrastrukturi drumskog, vazdušnog i ţeljeznickog

saobraćaja. Dopušteni su svi objekti namijenjeni drumskom, vazdušnom i ţeljeznickom saobraćaju. TakoĊe su

dopušteni prateći sadrţaji saobraćajne infrastrukture: terminal aerodroma, baze i objekti namijenjeni za

odrţavanje puta, kontrolu i upravljanje, kao i za naplatu putarine i sadrţaji za potrebe korisnika koji obuhvataju:

benzinske pumpe, motele, prodavnice, parkinge, odmorišta, servise za vozila i dr.

Gradsko zelenilo, površine za pejzaţno uređenje naselja i elementi sistema urbanog zelenila, klasifikuju se

prema reţimu korišćenja. Gradsko zelenilo javnog korišcenja obuhvata:parkove, park šume, zone rekreacije

izmeĊu stambenih naselja, zelenilo uz saobraćajnicu,zelenilo na površinama centralnih djelatnosti i mješovite

namjene. Gradsko zeleniloogranicenog korišcenja obuhvata: sportsko-rekreativne površine, zelenilo u

kompleksima stanovanja, školstva, kulture, turizma. Kategorija gradskog zelenila specijalne namjene se uplanu

namjena površina pojavljuje kao kategorija groblja.


20

Generalno urbanisticko rješenje – GUR Podgorica

U ovom poglavlju analizirane su promjene bilansa namjene površina po kategorijama detaljne namjene površina,

kao i stepen njihove realizacije u GUR-u Podgorica kroz odnos planskog i postojećeg stanja, odnosno planskog i

konsolidovanog stanja (2012. godina).


21

Površine mješovite namjene - velikim dijelom su zastupljene u gradskom dijelu Podgorice, u svim zonama,

uglavnom uz bulevare i glavne gradske saobracajnice, a predviĊene su i uz magistralni put Podgorica-Cetinje u

pojasu 100 m sa obje strane magistrale, uz Ul. 27. marta, kao i uz Prvu proletersku ulicu, takoĊe u pojasu od 100

m.

Poljoprivredne površine - najvecim dijelom se nalaze u planskoj zoni Dajbabe-Cemovsko polje, u Gornjoj i

Donjoj Gorici i Tološima.


22

Smjernice i mjere zaštite i unapređenja ţivotne sredine

Plansko ureĊenje prostora predstavlja stvaranje preduslova za iniciranje modela budućeg razvoja zasnovanog

na principima odrţivog razvoja. Ĉinjenica je da prostor predstavlja potencijal sa odgovarajućim prostornim

resursima, te da planom postavljene aktivnosti predodreĊuju naĉin valorizacije i korišćenja prirodnih resursa.

Osnova prepoznate racionalnosti podrazumijeva integralno unapreĊenje privrede, zadovoljenje društvenih

potreba i kvaliteta ţivota, te oĉuvanje ţivotne sredine. Postizanje povezanosti privrednog, socijalnog i kulturnog


23

razvoja i njihova usklaĊenost sa potrebama i ograniĉenjima ţivotne sredine predstavlja jedan od najznaĉajnijih i

najkompleksnijih zadataka današnjice.

Zaštita i racionalno korišćenje zemljišta

S obzirom na koncept Plana, nesporna je potreba osmišljavanja odgovarajućeg modela upravljanja zemljištem

kao ograniĉenog resursa, te definisanja efikasnih mjera zaštite i oĉuvanja. Sa stanovišta Glavnog grada, naroĉito

onog u sluţbi poljoprivrede i razvoja ruralnih podruĉja. Pretpostavka odreĊivanja mjera podrazumijeva adekvatnu

identifikaciju pritisaka.

Zaštita vazduha

ZagaĊivanje vazduha je pitanje koje se mora posmatrati na globalnom, regionalnom i lokalnom nivou, stoga

smjernice i mjere oĉuvanja i unapreĊenja njegovog stanja treba sagledati u tom kontekstu.

U prostoru razlikujemo:

- Stacionarne (taĉkaste i difuzne) izvore i

- Pokretne izvore

Uzimajući u obzir ranije prepoznate potrebe odrţanja potencijala vazduha u smislu ukupnog poboljšanja ţivotne

sredine efikasnost zaštite njegovog kvaliteta obezbjeĊuje se, prije svega, identifikovanjem i dostizanjem osnovnih

ciljeva.

Zaštita voda

Voda je vrlo vaţan segment ţivotne sredine i svaka njena kvalitativna i kvantitativna promjena fiziĉkih i bioloških

svojstava i sastava smatra se zagaĊenjem. Znaĉaj ovog resursa, svakako,nameće visok prioritet zaštite.

Veliki je broj izvora zagaĊivanja voda Glavnog grada, ali, svakako, najznaĉajniji su industrijskiobjekti i

domaćinstva. Posredno i zagaĊenje vazduha i zemljišta doprinose degradaciji kvaliteta voda.

Iako trenutno stanje sa infrastrukturnom opremljenošću nije još zadovoljavajuće, kolektorska mreţa i dalje

pokriva uglavnom samo središnje djelove Podgorice. Narocit problem predstavlja podruĉje gradskih opština

Golubovci i Tuzi koje nema postavljenu kanalizacionu infrastrukturu, tako da stambeni i privredni objekti imaju

izgraĊene septiĉke jame za upuštanje otpadnih voda, a koje ne odgovaraju tehniĉkim zahtjevima i usljed

postojeće strukture zemljišta mogu dovesti ili dovode do zagaĊenja podzemnih voda. Isto tako, s obzirom na to

da je u navedenom podruĉju prisutna intenzivna poljoprivredna proizvodnja, to postoji opasnost da podzemne

vode budu ugroţene upotrebom pesticida i mineralnih Ċubriva. Posebno vizuelno, ali ĉesto i hemijsko-biološko

zagaĊivanje voda predstavlja otpad (komunalni, graĊevinski, krupni, itd.) odbaĉen bilo u vodotoke, bilo u bare,

jarke i sliĉno. Takvo opterećenje ţivotne sredine obiĉno se širi na ĉitav nizvodni segment vodotoka, jer ga sama

voda „raznosi“ svojom snagom.

Zaštita od buke

Buka je vrsta degradacije ţivotne sredine ĉiji uticaj/posljedice nijesu tako jasno vidljive i mjerljive kao kod drugih

vidova zagaĊenja. Oĉigledno, na primjer, da buka utiĉe na radnu sposobnost ĉovjeka, ponašanje ţivotinja u

prirodi i sl., ali je vrlo teško precizno odrediti prihvatljive nivoe buke. Doţivljaj, a time velikim dijelom i uticaj buke

je subjektivan i moţe se reci da zavisi od raspoloţenja, vrste aktivnosti koju obavljamo u datom trenutku, vrsti

buke kojoj smo izloţeni, i sl. Osim toga, ĉini se da je buka postepeno postala sastavni dio urbane atmosfere, pa

u velikim djelovima urbanih zona više i nije moguće bez primjene drastiĉnih mjera uspostaviti uslove koji


24

odgovaraju stanju, npr. zone buke za gradske cjeline ili uz frekventne saobraćajnice i sl. Kao posljedica ovih

nedoumica, barem dijelom, problematika zaštite od buke, iako prisutna već duţe vrijeme, tek u posljednje vrijeme

dobija znaĉajnije mjesto meĊu temama zaštite ţivotne sredine. U skladu sa zakonskim rješenjima u oblasti buke

izraĊena je i usvojena Odluka o utvrĊivanju akustiĉkih zona na teritoriji Glavnog grada. Akustiĉko zoniranje

izvršeno je na osnovu postojece ili planirane namjene prostora, radi utvrĊivanja graniĉnih vrijednosti indikatora

buke u datim zonama, u cilju zaštite zdravlja ljudi od buke u ţivotnoj sredini. Identifikovanje uticaja buke na

kvalitet ţivota i ukupno na ţivotnu sredinu podrazumijevali su i prepoznavanje ciljeva zaštite od buke na podruĉju

Glavnog grada.

Smjernice za pejzaţno oblikovanje prostora

Plan ureĊenja zelenih površina

Generalno urbanistiĉko rješenje obuhvaćeno je planom predjela i pripada tipu karaktera predjela 2 - Ravniĉarski

predio sa istoĉnim brdima – podruĉje karaktera predjela 2.4 urbano jezgro.

Planirani koncept pejzaţnog ureĊenja Podgorice preuzima i razvija koncept zelenog sistema grada postavljen u

GUP-u iz 1990. godine. Dopunjuje ga sa novoplaniranim zelenim površinama preuzetih iz vaţecih detaljnih

urbanistiĉkih planova. Cijelu osnovu sistema potrebno je upotpuniti prodorima zelenih koridora, drvoreda, trgova,

skverova, urbanih dţepova, kao i blokovskog zelenila. Povezivanjem zelenila stvara se ne samo olakšano

funkcionisanje ĉovjeka kao jednog od glavnih aktera prostora, već se i ţivotinjama omogućava nesmetano

funkcionisanje kroz cjelokupan prostor stvarajući se time harmoniĉan odnos ĉovjeka i prirode. Ujedno takav

sistem zadovoljava ambijentalne, estetske i socijalne aspekte. Iako na cijeloj teritoriji Podgorice postoji 10

parkova vecih i manjih površina, stanje na terenu pokazuje da je većina parkovskih površina u degradiranom

stadijumu koje egzistiraju kao nepovezani fragmenti.

Operativni ciljevi:

− dogradnja i izgradnja zelenog infrastrukturnog sistema

− revitalizacija i rekonstrukcija

− stvaranje mreţe infrastrukturnog sistema zelenila

− podsticanje bioekološke raznovrsnosti – obezbjeĊenje stabilnosti ekosistema

− povećanje ekonomske dobiti kroz estetsko-dekorativni efekat zelenila

Cilj planskog pristupa:

− oĉuvati i revitalizovati postojeće parkove;

− stvoriti zelene trgove i skverove kao „stepping stones“ koji povezuju linijske poteze zelenila sa zelenim

površinama;

− uspostaviti zelenu gradnju, stvarati urbane prostore u zelenilu;

− potrebno je postojeće degradirane površine revitalizovati i pejzaţno urediti i privesti ih namjeni;

− stvoriti zeleni prsten grada kroz stvaranje manjih urbanih parkova po cijeloj teritoriji (postojeće blokovsko

zelenilo);


25

− neophodno je detaljnim razradama predvidjeti formiranje novih površina parkovskog karaktera i trgova, na svim

mjestima koje omogućuju oblikovno i funkcionalno njihovo formiranje;

− formiranje sistema za zalivanje u okviru zelenih površina.

Mjere za povećanje energetske efikasnosti i korišćenja obnovljivih izvora energije

Pri izgradnji novih objekata potrebno je da se bar 20% potrebne energije obezbijedi iz alternativnih izvora

energije, pri ĉemu treba voditi raĉuna o ambijentalnim i pejzaţnim karakteristikama okruţenja budućih objekata.

Odrţivoj potrošnji energije treba dati prioritet racionalnim planiranjem potrošnje, te implementacijom mjera

energetske efikasnosti u sve segmente energetskog sistema. Odrţiva gradnja je, svakako, jedan od znaĉajnijih

segmenata odrţivog razvoja koji ukljuĉuje:

- Upotrebu graĊevinskih materijala koji nijesu štetni po ţivotnu sredinu;

- Energetsku efikasnost zgrada;

- Upravljanje otpadom nastalim prilikom izgradnje ili rušenja objekata.

Energetski i ekološki odrţivo graditeljstvo teţi:

- Smanjenju gubitaka toplote iz objekta poboljšanjem toplotne zaštite spoljnih elemenata ipovoljnim

odnosom osnove i volumena zgrade;

- Povećanju toplotnih dobitaka u objektu povoljnom orijentacijom zgrade i korišcenjemsunĉeve energije;

- Korišćenju obnovljivih izvora energije u zgradama (biomasa, sunce, vjetar itd);

- Povećanju energetske efikasnosti termoenergetskih sistema.

- Za klimatizaciju prostora koristiti resurse obilja podzemnih voda i sistem toplotnih pumpi

Instalacije za iskorišćavanje sunĉeve energije potrebno je integrisati u oblikovanju objekata (krovovi, fasade).

Najbolji naĉin integracije ovih instalacija je postavljanje kolektora u ravan kosog krova. Ovakav naĉin integracije

moguć je ukoliko je krov orijentisan ka jugu uz odstupanja ± 30°. Najpogodnije tipologije zgrada za ovakvu

integraciju su, svakako, stambeniobjekti, bilo za kolektivno ili individualno stanovanje.

Cilj sveobuhvatne uštede energije, a time i zaštite ţivotne sredine, će stvoriti preduslove za sistemsku sanaciju i

rekonstrukciju postojećih zgrada, a zatim i povećanje obavezne toplotne zaštite novih objekata.

Kod gradnje novih objekata vaţno je već u fazi idejnog rješenja u saradnji sa projektantom predvidjeti sve što je

potrebno da se dobije kvalitetna i optimalna energetski efikasna zgrada.

Zato je potrebno:

- Analizirati lokaciju, orijentaciju i oblik kuce;

- Primijeniti visoki nivo toplotne izolacije kompletnog spoljnjeg omotaĉa objekta iizbjegavati toplotne

mostove. U cilju racionalnog korišćenja energije treba iskoristiti svemogućnosti smanjenja korišcenja

energije u objektima. Pri izgradnji objekata koristitisavremene termoizolacione materijale, kako bi se

smanjila potrošnja toplotne energije;

- Iskoristiti toplotne dobitke od sunca i zaštititi se od pretjeranog osunĉanja. Kao sistemprotiv pretjerane

insolacije, koristiti odrţive sisteme (zasjenu škurama, graĊevinskim elementima, zelenilom i sl.) kako bi


26

se smanjila potrošnja energije za vještaĉku klimatizaciju. Drvoredima i gustim zasadima smanjiti uticaj

vjetra i obezbijediti neophodnu zasjenu u ljetnjim mjesecima;

- Rashladno opterećenje treba smanjiti putem mjera projektovanja pasivnih kuca. To moţe ukljuĉiti

izolovane površine, zaštitu od sunca putem npr. brisoleja, konzolne strukture, ozelenjene nadstrešnice

ili njihove kombinacije;

- Pri proraĉunu koeficijenta prolaza toplote objekata uzeti vrijednosti za 20-25% niţe odmaksimalnih

dozvoljenih vrijednosti za ovu klimatsku zonu;

- Niskoenergetske tehnologije za grijanje i hlaĊenje treba uzeti u obzir gdje god je to moguće;

- Solarni kolektori za toplu vodu će se uzeti u obzir kod kućnih sistema za toplu vodu, kaoi za grijanje

bazena. Korištenje bazenskih prekrivaĉa će se, takoĊe, uzeti u obzir zbog zadrţavanja toplote;

- Kad god je to moguće, višak toplote iz drugih procesa će se koristiti za predgrijavanje tople vode za

hotel, vile i vode u bazenima;

- Odrţivost fotovoltaiĉnih ćelija treba ispitati u svrhu snabdijevanja niskonaponskom strujom za rasvjetu

naselja, kao i druge mogućnosti, poput punjenja elektriĉnih vozila.

Mjere zaštite prirodne baštine

Mjere zaštite kulturne baštine

Osnovni modaliteti zaštite

Za sve navedene nivoe planiranja i projektovanja obavezno se primjenjuju metodologije zaštite kulturnih dobara

u skladu sa Zakonom o zaštiti kulturnih dobara. U sklopu navedene metodologije potrebno je obraditi sljedeće:

- dokumentaciju o postojećem stanju cjeline ili objekata;

- istorijat sa fazama razvoja;

- stilsko-arhitketonsku valorizaciju;


27

- analizu stanja materijala i konstrukcija;

- pojave i uzroke ugroţenosti,

- obnovu istorijske arhitekture;

- saniranje konstrukcije;

- rekonstrukciju i adaptaciju za savremenu namjenu.

Iscrpnost dokumentacije i izrade objekta zavisi od njegove kompleksnosti i spomeniĉkog znaĉaja. OdreĊuje se

kroz uslove zaštite graditeljske baštine (konzervatorske uslove) koje daje nadleţna sluţba za zaštitu kulturnih

dobara. U savremenoj teoriji i praksi zaštite kulturnih dobara, posebno graditeljske baštine, primjenjuje se princip

da se zaštitom obuhvata sveukupnost prostora (kako je prije navedeno i za zaštitu prirode). Kod pristupanja

radovima na pojedinaĉnim kulturnim dobrima, kao što su: sakralni objekti, objekti profanog karaktera, utvrĊenja i

drugi objekti kulturno-istorijskog znaĉaja, mora se osigurati ucešće odgovarajućih struĉnjaka kvalifikovanih za tu

vrstu radova u svim fazama rada, kako u pripremno-istraţivaĉkim, tako i u graĊevinsko-operativnim.

Mjere zaštite od prirodnih i tehniĉko-tehnoloških nesreća i od znaĉaja za odbranu zemlje na podruĉju

naselja

Da bi se povredivost prostora svela na najmanju moguću mjeru, pri organizaciji prostora naroĉita paţnja je

posvećena:

− smanjenju obima i stepena razaranja usljed elementarnih nepogoda i ratnih opasnosti;

− smanjenju seizmiĉkog rizika;

− ţilavosti energetske infrastrukture i osiguranja alternativnih izvora energije;

− razvoju adekvatne telekomunikacione infrastrukture;

− zaštiti i smanjenju opasnosti od poplava;

− upravljanju ĉvrstim otpadom i zaštiti ţivotne sredine;

− smanjenju obima ruševina i stepenu zakrĉenosti od rušenja;

− povećanju prohodnosti poslije razaranja za evakuaciju stanovništva i sl.;

− spreĉavanju zagaĊivanja tla, površinskih i podzemnih voda;

− izdvajanju i stavljanju izvorišta vode pod poseban reţim;

− osiguranju alternativnih izvora energije;

− stavljanju pod zaštitu ugroţenog poljoprivrednog zemljišta, posebno zaštita najkvalitetnijeg

poljoprivrednog zemljišta i šuma;

− izbjegavanju prevelik

− ih koncentracija stambene izgradnje;


28

− ravnomjernom rasporeĊivanju stanovništva na nacin da se osigura korišćenje ukupnog prostora;

− razmještanju svih funkcija u prostoru, na naĉin da se putovanje stan-objekat društvenogstandarda

svede na najmanju mjeru;

− osiguranju odgovarajuće organizacije saobraćaja;

− polaganju trasa i objekata vodoprivrednih sistema (vodosnabdijevanje i odvodnja);

− povećanju izgradnje društvenih, socijalnih i zdravstvenih ustanova i snabdjevaĉkih centara koji mogu

preuzeti funkciju razorenih objekata;

− planiranju mreţe skloništa i drugih zaštitnih objekata;

− osiguranju prilaza vatrogasnim vozilima i vozilima hitne pomoći do svakog objekta;

− osiguranju dovoljnih koliĉina vode za zaštitu od poţara.

3. Analiza postojećeg stanja

3.1 Prirodni uslovi

3.1.1 Položaj u prostoru

Glavni grad Podgorica zahvata površinu od 1.441 km2. Nalazi se na jugoistoku Crne Gore i pripada mu najveći

dio Podgoricko-skadarske kotline.

Podgorica je centralno naselje Zetske ravnice, a od 1946. godine je i glavni grad Crne Gore. Ima povoljan

geografski poloţaj. Karakteriše ga:

− Raznovrsni klimat - od submediteranskog do visokoplaninskog;

− Pozicija izmeĊu dva morska (Jadranskog i Crnog mora) i tri velika rjeĉna sliva (vodotoka Moraĉe, Tare i

Lima);

− Graniĉni poloţaj - direktna granica sa Albanijom.

Saobraćajno je dobro povezana sa svim gradskim naseljima u Crnoj Gori, kao i sa svim naseljima u Glavnom

gradu. Najvaţnije saobraćajnice su: Jadranski put, magistralni put Tirana-Podgorica–Nikšić-Sarajevo, magistralni

put Podgorica-Cetinje-Budva, a od najvećeg znaĉaja, svakako, je tunel Sozina koji je novijeg datuma. Veliki je

znaĉaj i mnogih regionalnih i lokalnih puteva, ţeljezniĉke pruga Beograd–Podgorica–Bar, Podgorica-Nikšić i

Podgorica-Skadar. Na 12 km udaljenosti od grada nalazi se i moderni aerodrom Golubovci.

Prostor obuhvaćen ovim planom proteţe se uz magistralni put Podgorica – Petrovac, kao i uz ţeljezniĉku prugu

Bar – Beograd. Zemljište je ravno, na koti 45 - 41 metar nadmorske visine sa blagim padom ka jugu i

jugozapadu.


29

3.1.2 Geološka građa terena

Sa geološkog aspekta Podgorica sa bliţom okolinom leţi na terenima koje izgraĊuju: mezozološki sedimenti

kredne starosti (brda) i kenozoiski fluvioglacijalni sedimenti kvartara (ravni tereni). Na terenima je kompleks

vezanih, nevezanih, reĊe poluvezanih sedimenata fluvioglacijalih terasa.

Geološku graĊu terena ĉine šljunak i pijesak neravnomjernog granulometrijskog sastava i promjenljivog stepena

vezivosti. Nekad su to posve nevezani sedimenti, a nekad pravi konglomerati, praktiĉno nestišljivi, koji drţe ne

samo u vertikalnim odjecima već i u podkapinama i svodovima.Nevedene litološke strukture karakteriše veoma

dobra vodopropustljivost, mada se na mjestima gdje su formirani konglomerati površinske vode duţe zadrţavaju.

Dubina izdani podzemne vode veća je od 4 metra.

Nosivost ovih terena kreće se od 300-500 kN/m2. Zbog neizraţenih nagiba ĉitavo podruĉja se svrstava se u

kategoriju stabilnih terena. Obzirom na istaknuto, tereni u zahvatu lokacije se, sa stanovišta inţenjersko -

geoloških karakteristika smatraju vrlo povoljnom podlogom za radove u njima i na njima. U predjelu Podgorice

nivo podzemnih voda je toliko dubok (i preko 15 m), da podzemne vode ne mogu oteţavati uslove izgradnje. Sa

aspekta korišćenja za vodosnabdevanje ovo su vode dobrog kvaliteta, a pojave zagaĊenja nijesu zapaţene.

Prostor zahvata Plana svrstan je u I kategoriju, tj. terene bez ograniĉenja i sa neznatnim ograniĉenjima za

urbanizaciju.

3.1.3 Seizmicka aktivnost regiona

Sa makroseizmiĉkog aspekta teritorija Podgorice pripada prostoru sa vrlo izraţenom seizmiĉkom aktivnošću,

kako iz autohtonih ţarišta tako i iz ţarišta sa susjednih teritorija. Na to utiĉe više aktivnih ili potencijalno aktivnih

seizmogenih zona koje daju snaţne zemljotrese, pa je prema Seizmološkoj karti u razmjeri 1:100000, Podgorica,

obuhvaćena podruĉjem 8o MCS skale, kao maksimalnog intenziteta oĉekivanog zemljotresa, za povratni period

od 100 godina, sa vjerovatnošću pojave 63%. Kompleksna istraţivanja i analize sprovedeni poslije zemljotresa

od 15. aprila 1979. godine, omogućili su bliţe definisanje seizmiĉke mikroreonizacije gradske teritorije.


30

Navedeno ukazuje na potrebu izdvajanja dodatnih sredstava u procesu izgradnje stambenih i drugih objekata,

kako bi se na prihvatljiv nivo svele štete od eventualnih razornih zemljotresa.

Parametri, seizmiĉnosti se odnose na tri karakteristiĉna modela terena - konglomeratisane terase, tj. za model

C1 gdje je debljina sedimenata površinskog sloja (do podine) manja od 35 m, - model C2 gdje je ta debljina veća

od 35 m.

Dobijeni parametri su sledeći:

Za I kategoriju terena:

- koeficijent seizmiĉnosti Ks 0,079 - 0,090

- koeficijent dinamiĉnosti Kd 1,00 >Kd > 0,47

- ubrzanje tla Qmax(q) 0,288 - 0,360

- intenzitet u I (MCS) IXo MCS

3.1.4 Hidrogeološke i hidrografske karakteristike

Podruĉje Podgorice baštini najveće vodene resurse Crne Gore: podzemne vode zetsko-bjelopavlićkog basena;

podzemne izdani koji hrane izvore i izvorišta u slivovima Moraĉe, Cijevne i Lima; stajaće vode – Skadarsko,

Rikavaĉko i Bukumirsko jezero, Mutno jezero (izviše Bukumirskog jezera) i Jezerce (na prevoju Treskavac –

Surdup); tekuće vode – dio slivova gornje Tare i gornjeg Lima (Mojanska rijeka i Vuĉji potok), sliv Moraĉe

(uzvodno od Smokovca), donji tok rijeke Cijevne i samo ušće rijeke Zete u Moraĉu, izvorište Mareza – rjeĉica

Trešenica, rijeke Matica i Sitnica.

Upotrebna vrijednost ovih voda se ogleda u vodosnabdijevanju, navodnjavanju, hidroenergiji, vodi kao robi,

vodnim - ekosistemima kao stanište flore i faune. Vodna morfologija kao pejzaţ i poseban turistiĉki resurs spada

meĊu najznaĉajnije razvojne resurse Podgorice.

Na podruĉju Podgorice mogu se izdvojiti tereni sa slijedećim hidrogeološkim karakteristikama:

- Slabo vodopropusni tereni (hidrogeološki izolatori) - Srednje i promenjljivo vodopropusni tereni - Vodopropusni tereni

Podzemna voda je niska i iznosi 16-20m ispod nivoa terena.

3.1.5 Pedološke karakteristike

Teritorija – tereni Glavnog grada su sloţene geološke graĊe, kako sa aspekta stratigrafskolitološko- facijalnog

sastava, tako i sa aspekta geotektonskog sklopa.

Starost stijenskih masa koje izgraĊuju terene Glavnog grada je mlaĊe paleozojska, mezozojska i kenozojska, a

predstavljene su brojnim litološkim ĉlanovima uglavnom sedimentnih stijena sa manjom zastupljenošcu (i manje

ili više) metamorfisanih stijenskih masa.


31

3.1.6 Klima

Osnovni ĉinioci klimatskih tipova u prostornom obuhvatu su blizina Jadranskog mora i direktna otvorenost prema

njemu linijom koridora: Skadarsko jezero – rijeka Bojana – Jadranska obala; dijapazon nadmorske visine od 4.6

do 2487 mnm.

U odnosu na ovakvu poziciju u prostoru, u generalnom pristupu, mogu se izdvojiti:

− submediteranski klimat (priobalje Skadarskog jezera, Zetska ravnica);

− izmijenjeni brdski submediteranski klimat (niţe pozicije: Lješanske nahije, Komana, Bandića, Pipera,

Bratonoţića, Kuĉa, Malesije 100 – 400 mnm);

− periplaninski klimat (pozicije izmeĊu 400 i 800 mnm)

− planinski klimat (izmeĊu 800 i 1300 mnm); i

− visokoplaninski klimat izmeĊu 1300 i 2487 mnm.

MeĊutim, ovakvu vertikalnu klimatsku zonalnost postojeće orografske osobenosti bitno modifikuju, pa na istoj

nadmorskoj visini u odnosu na reljefne oblike i ekspoziciju imamo ĉitavo šarenilo mikroklima. Klima Podgorice je

klasifikovana kao mediteranska klima sa toplim i suvim ljetima i umjereno hladnim zimama. Iako se grad nalazi

na oko 50 km udaljenosti od Jadranskog mora, blizina Dinarskih Alpa na sjeveru mijenja njegovu klimu. Srednje

godišnje padavine iznose 1.544 mm (60,8 in). Blizina Jadranskog mora i uticaj planinskog zaleĊa rezultira

pojavom izmijenjenog sredozemnog tipa klime sa svojim specifiĉnim karakteristikama, toplim i vrucim ljetima i

blagim i kišovitim zimama. Klimatski uslovi za prostor Podgorice modifikovani su Rumijom i Sutormanom kao

prvom barijerom uz more, zatim Kamenikom i Ţijevom kao drugim planinskim lancom dinarskog smjera. Treća

barijera je Crna planina i Maglic i cetvrta barijera na krajnjem sjeveru je „buket Komova“. Temperatura prelazi

25°C u oko 135 dana godišnje. Period srednjih dnevnih temperatura iznad 0°C traje i preko 320 dana u godini, a

iznad 15°C oko 180 dana. U Podgorici srednja godišnja temperatura je 15.5°C sa srednjom minimalnom od 5°C

u januaru i srednjom maksimalnom od 26.7°C u julu. Podgorica je jedan od najtoplijih gradova u Evropi. Srednji

godišnji broj tropskih dana (maksimalne temperature iznad 30°C) ovdje je od 50 do 70 dana. Podgorica je

naroĉito poznata po izuzetno toplim ljetima: temperature iznad 40°C su uobiĉajene u julu i avgustu.

Najviša zabiljeţena temperatura je 44,8°C 16. avgusta 2007. godine. Broj kišnih dana je oko 115, a onih sa jakim

vjetrom oko 60. Periodiĉni, ali jak sjeverni vjetar ima uticaj na klimu zimi. Grad sa svojom strukturom i

raznovrsnošću ljudskih aktivnosti mijenja ţivotnu sredinu i prirodno klimatsko stanje. Kao rezultat toga nastaje

mnoštvo mikroklimatskih jedinica, a sam grad dobija karakteristiĉnu lokalnu klimu. Prosjeĉna relativna vlaţnost

za Podgoricu iznosi 63.6%. Osnovni meteorološki podaci sa meteorološke stanice Podgorica izdati od strane

Hidrometeorološkog zavoda su sljedeći: Snijeg je rijetka pojava u Podgorici jer pada rijetko više od par dana

godišnje. Podaci Hidrometeorološkog zavoda (u periodu 1995 - 2003) pokazuju da 40% vremena preovlaĊuju

sjeverni vjetrovi (N), dok su juţni vjetrovi dominanti 25-30% vremena. Najmanje su ĉesti istoĉni vjetrovi.


32

Maksimalna brzina vjetra je zabiljeţena za sjeverni vjetar i iznosi 34,8m/s. Jaki vjetrovi su najĉešći tokom zime,

sa prosjekom od 20,8 dana, a najmanje ĉesti u ljetnjim mjesecima sa prosjekom od 10,8 dana.

Najtopliji mjesec u periodu 2003–2008. bio je jul sa

maksimalnom prosjeĉnom temperaturom od 34,8ºC

(prosjeĉna 28,2ºC,), dok je najhladniji bio januar sa

minimalnom prosjeĉnom temperaturom od 2,6ºC,

(prosjeĉna 6,1ºC). Za isti period najviše padavina

zabiljeţeno je u novembru i decembru, sa prosjekom

padavina izmeĊu 239 i 251 mm. Maksimum padavina

od 438 mm zabiljeţen je u decembru. Minimum

padavina je iznosio 6 mm u martu i 0,2 mm u julu.

Na podruĉju Podgorice od brojnih pravaca duvanja

vjetra dva su uglavnom nosioci vremenskih prilika

(Ruţa vjetra: grafikon 2.4. To su sjever i jugo koji

duvaju uglavnom u periodu septembar - april.

Prosjeĉan broj dana sa vjetrom je oko 60, što ima

poseban uticaj na klimu Podgorice, uticuci na

subjektivni doţivljaj temperature, ĉineći ga za par

stepeni niţim. Jaĉina sjevernog vjetra se povećava,

skoro proporcijalno, od krajnjeg sjevera ka krajnjem jugu. Juţni vjetrovi su manje uĉestalosti i manje jaĉine i po

pravilu donose padavine. Dosadašnja istraţivanja pokazala su da preko 50% ukupnih emisija gasova staklene

bašte nastaje u gradovima i njihovoj okolini. Dalje, procjenjuje se da u Evropskoj uniji oko 80% stanovništva ţivi

upravo u gradovima. Uzimajuci u obzir navedeno, moţe se zakljuciti da je uloga gradskih vlasti narocito vaţna za

ublaţavanje klimatskih promjena i zaštitu ţivotne sredine, kako na gradskom, tako i na nacionalnom i globalnom

nivou. Referentni inventar emisija Glavnog grada Podgorica za 2008. godinu obuhvata direktne (sagorijevanje

goriva) i indirektne (potrošnja elektriĉne energije) emisije CO2 iz tri sektora neposredne potrošnje energije i to:

zgradarstva, saobraćaja i javne rasvjete. Ukupna emisija CO2 iz razmatranih sektora u Glavnom gradu

Podgorica iznosila je u 2008. godini 571,19 kt CO2.

3.1.7 Karakteristike flore, faune

Grad kao urbana sredina odlikuje se heterogenim staništima, te samim tim i prisustvom specificnih biljnih i

ţivotinjskih vrsta. Rezultati odreĊenih istraţivanja, koja su realizovana tokom druge polovine XX vijeka (Walters),

pokazali su da, upravo zahvaljujući navedenoj ĉinjenici, gradsku floru karakteriše veći broj vrsta u odnosu na

druge tipove staništa. Kada je u pitanju teritorija Glavnog grada, posebno znaĉajnu pretpostavku za razvoj

bogatog biodiverziteta predstavlja njegov geografski poloţaj, povoljni klimatski uslovi, blizina mora, kao i

prisustvo znaĉajnog broja rjeĉnih tokova i jezera.

Flora

Rezultati do sada realizovanih floristiĉkih istraţivanja na teritoriji Glavnog grada ukazuju da se Podgorica odlikuje

bogatim diverzitetom biljnog svijeta. Prema podacima sadrţanim u doktorskoj disertaciji (Steševic D., 2009), a

koji se odnose na podrucje površine 86 km2, broj samonikle i supspontane adventivne flore iznosi 1227 vrsta i

podvrsta, što predstavlja nešto više od trećine zabiljeţenog broja vrsta za Crnu Goru.


33

Fauna

Istraţivanja faune Podgorice nijesu se odvijala istim obimom i intenzitetom kao kada je u pitanju biljni svijet, te u

tom smislu ne postoji u potpunosti relevantna slika o diverzitetu ţivotinja podrucja obuhvaćenog predmetnim

planskim dokumentom.

3.1.8 Izgrađenost i opremljenost prostora

Podruĉje Detaljnog urbanistiĉkog plana „Gornja Gorica 3 – dio A“ obuhvata prostor površine cca 30,34 ha koji je

ravan, i kreće se od 30 – 32 mnv. Zahvat plana obuhvata površine i objekte namjenjene poljoprivredi i

individualnom stanovanju male gustine. Najveći dio prostora je neobraĊen i neiskorišćen. Ĉitavom duţinom

zahvata plana prolazi kanal namjenjen navodnjavanju zemljišta.

Objekti su razliĉitog kvaliteta i boniteta. U zahvatu plana nema grupisane cjeline sa objektima, već su objekti na

velikoj udaljenosti jedni od drugih. Objekata je 11, od kojih je 3 porodiĉnih stambenih zgrada i 8 nestambenih ili

poslovnih zgrada. Objekti su prizemni, sa izuzetkom jednog stambenog porodiĉnog objekta koji ima potkrovlje.

Saobraćajna infrastruktura je u potpunosti neizgraĊena. Za saobraćanje vozila koriste se neformalni putevi.

U zoni zahvata ovog DUP-a postoji vještaĉki kanal za navodnjavanje poljoprivrednog zemljišta i za dovod vode

sa izvorišta Mareza za potrebe starog Ribnjaka na desnoj obali Moraĉe, i zadrţava se u postojećim granicama

definisanim katastarskim parcelama, u planiranom stanju, shodno preporuci Ministarstva poljoprivrede i ruralnog

razvoja broj 08-351/15-442, od 19.03.15.godine.

3.1.9 Analiza kontaktnih zona

PUP-om i GUR-om Podgorice je predviĊena izrada planske cjeline DUP „Gornja Gorica 3“, u ĉijem je sastavu

DUP „Gornja Gorica 3 – dio A“. Jedan dio predmetnog DUP-a graniĉi se sa oblastima koje pripadaju planiranom

DUP-u „Gornja Gorica 3“ i za koji nema raĊenih detaljnih planskih dokumenata, i te površine su namjenjene

poljoprivrednom zemljištu. Detaljni urbanistiĉki planovi koji su izraĊeni i graniĉe se sa prostorom DUP-a „Gornja

Gorica 3“ su: DUP „Gornja Gorica 1“ i DUP „Donja Gorica“. U okviru DUP-a „Gornja Gorica 1“ nalaze se površine

namjenjene za: stanovanje malih gustina do 120 stanovnika/ha, površine za zdravstvenu zaštitu, površine za

školstvo i socijalnu zaštitu, površine za vjerske objekte, mješovita namjena i površine za pejzaţno ureĊenje –

površine za specijalne namjene. U okviru DUP-a „Donja Gorica“ nalaze se površine namjenjene za: stanovanje

malih gustina do 120 stanovnika/ha stanovanje srednje gustine 120-250 stanovnika/ha, površine za mješovitu

namjenu, centralne djelatnosti, površine za školstvo i socijalnu zaštitu, površine za turizam, površine za

zdravstvenu zaštitu, površine za sport i rekreaciju, površine za pejzaţno ureĊenje, površinske vode. Prikaz

odnosa zone zahvata plana prema kontaktnim zonama dat je na grafiĉkom prilogu br. 5.

3.1.10 Kulturna baština

U obuhvatu Detaljnog urbanistiĉkog plana „Gornja Gorica 3 – dio A“ nema kulturnih dobara zaštićenih u skladu

sa Zakonom o zaštiti kulturnih dobara.

3.1.11 Pejzažne karakteristike

Na podruĉju Plana nema ureĊenog zelenila.


34

3.1.12 Anketa korisnika prostora

Anketa vlasnika i korisnika prostora obavljena je tokom januara i februara 2015.godine .. Tokom izrade nacrta

Plana javilo se više zaintersovanih korisnika, preteţno privatnihlica, koji su u pismenoj formi dostavili zahtjeve za

planiranje sadrţaja na svojim parcelama.

Putem pismenih Zahtjeva korisnika prostora došli smo do saznanja da su korisnici zainteresovani za:

- izgradnju novih stambenih, stambeno – poslovnih objekata i poslovnih objekata tipa skladišta, radionica,

servisa, tehniĉkih pregleda i sliĉno,

- preparcelaciju, odnosno podjelu ili objedinjavanje katastarskih parcela u urbanistiĉke parcele.

3.2 Ocjena stanja

Karakteristike izgrađenog prostora

Prostor u okviru DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“ je preteţno neizgraĊen i bez ureĊene i izgraĊene infrastrukture.

Analiza fiziĉkih struktura

U prostoru DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“ nalazi se 11 objekata, manjih površina (do 150 m²), preteţne

spratnosti P – prizemlje. Objekti ne ĉine definisanu strukturu i nalaze se na velikim udaljenostima jedni od drugih.

Postojeće stanje građevinskog fonda

Na teritoriji plana se nalazi 11 objekta, ukupne brutorazvijene građevinske površine oko 1344.96 m2.

Broj stambenih jedinica na podruĉju plana iznosi 3, dok je broj stanovnika 9. Zaposlenih lica je 19

(proraĉunato prema površini objekata koji su u katastarskim podacima oznaĉeni kao poslovni ili

nestambeni).

Za teritoriju cijelog plana od 30.34ha osnovni urbanistiĉki pokazatelji su sledeći:


35

4477/1 1948

4477/2 1500

4477/4 454

4474/2 888

4476 1674

4474/3 708

4474/4 200

4474/11 100

4474/5 500 28 P 28 0.06 0.06 28 1

4474/6 450

4474/7 290

4474/8 425

4474/9 347

4474/10 408

4474/12 104

4474/13 388

4474/14 51

4474/15 467

4475 379

4473/3 1399

4471 2120

4472 1254

4474/1 5126

4469 371

4470 1320

4468 350

4473/1 2392

4473/2 963

4466 8177

4467 321

4287 1556

4288 3415 31.6 P 31.6 0.01 0.01 31.6 1

4465/1 1669

4465/2 1669

4465/3 1669

4289 11839

4291/1 11858

4295 3432

4296 1173

4291/2 475

4291/3 475

4291/4 476

4292 1091

4294 2200

4293 2479

4299 1764

4300 1847

broj

stamb.jedi

nica

Broj

zaposleni

h

ANALIZA POSTOJEDEG STANJA PROSTORA DUP-a "GORNJA GORICA 3 - DIO A"

OSNOVNI URBANISTIČKI PARAMETRI

Površina

stamb.

Objekata

Površina

nestamb.

objekata

br. kat.

parcele

P kat.

Parcele (m2)

P obj. u

osnovi (m2)Spratnost

P bruto

izgradj.

Povrs.(m2)

Indeks

zauzetosti

Indeks

izgradjen

osti


36

4301 1764

4302 289

4303 1496

4304 1682

4298 3680

4297 3597

4305/1 1974

4305/2 2097

4305/3 267

4305/4 754

4305/5 612

4306 1000

4271 4416

4272 1394

4273 1355

4274 1453

4275 315

4276 294

4277 256

4270 735

4269/1 765

4269/2 69

4268/1 889

4268/2 931

4268/3 888

4268/4 888

4268/5 889

4268/6 123

4268/7 259

4267 3468

4266 818

4265 2496

4264 1667

4263 1613

4262 870

4248 1199

4174 2306 68.44 P 68.44 0.03 0.03 68.44 1

4173/1 1000

4173/2 2199

4173/3 1010

4172 1540

4175 1786

4176 1759

4177/1 371

4177/2 1519

4177/3 1519

4177/4 1519

4178 153

4279 168


37

4280/1 516

4280/2 387

4280/3 198

4281/1 165

4281/2 292

4281/3 481

4282 6219

4283 588

4284 1078

4285 2051

4286 1687

4247 220

4233 287

4234 287

4231 1146 48 P 48 0.04 0.04 48 1

4232 950

4235 6137

4236 6582

4221 34627

4216 1254

4220 15642

4222 2687 122.92 P 122.92 0.05 0.05 122.92 2

4229 528

4228 723

4225 450

4224 275

4223/1 226

4223/2 15

4223/3 6

4219/1 7552

4219/2 886

4219/3 172

4210 88

4211 910

4218 2305

4217 3016

4212 3645

4213 3644

4214 2725

4215 3417

4188 446

4189 306

4190 514

4187 252

4191/1 2326 47 P 47 0.02 0.02 47 1

4191/2 1114 319 P 319 0.29 0.29 319 6

4191/3 1051 260 P 260 0.25 0.25 260 5

4192 410

4193/3 2042

4186 796


38

4185 777

4184 2399

4183 2767

4169/1 1131

4169/2 543

4170 5563

4166 1610

4167 221

4168 1735

756/1 787 134 P 134 0.17 0.17 134 2

756/2 391

756/3 467 58 P 58 0.12 0.12 58 1

757/1 99

757/2 368

757/3 90

758/1 419 114 P+1 228 0.27 0.54 228 1

758/2 541

759/1 539

759/2 460

P kat.

Parcele (m2)

P obj. u

osnovi (m2)Spratnost

P bruto

izgradj.

Povrs.(m2)

Indeks

zauzetosti

Indeks

izgradjen

osti

Površina

stamb.

Objekata

Površina

nestamb.

objekata

broj

stamb.jedi

nica

Broj

zaposleni

h

UKUPNO 303476 1230.96 1344.96 0.004 0.004 314 1030.96 3 19 OSNOVNI URBANISTIĈKI PARAMETRI POVRŠINA ZAHVATA PLANA P = 30.34 ha (303476.15 m²) UKUPNA POVRŠINA OBJEKTA U OSNOVI P = 1230.96 m² UKUPNA BRUTO IZGRAĐENA POVRŠINA P = 1344.96 m² STAMBENI OBJEKTI - POVRŠINA P = 314.00 m² NESTAMBENI OBJEKTI - POVRŠINA P = 1030.96 m² BROJ POSTOJEĆIH OBJ. – STANOVANJE 3 BROJ POSTOJEĆIH OBJ. – NESTAMBENIH 8 PROSEĈNA SJ IND. STANOVANJA 145 m² BR. SJ INDIVIDUALNOG STANOVANJA 3 PROSJEĈAN BR. STANOVIKA PO SJ 2.8 POSTOJEĆI BROJ STANOVNIKA 9 stanovnika BROJ ZAPOSLENIH 19 GUSTINA NASELJENOSTI 1 stan / ha


39

INDEKS ZAUZETOSTI 0.004 INDEKS IZGRADJENOSTI 0.004


40

4. Plan

4.1 Prostorna organizacija

Zahvatom ovog urbanistiĉkog plana obuhvaćen je prostor koji je neizgraĊen i infrastrukturno neureĊen, na

površini od cca 30.34 ha na kome danas ţivi oko 9 stanovnika. Na teritoriji plana nalaze se manji objekti (njih

jedanaest) namijenjeni stanovanju i poslovanju. Proseĉna gustina postojećeg stanovanja je 1 stanovnik/ha.

Kao osnov za izradu DUP-a posluţio je topografsko-katastarski plan koji je potpisan i ovjeren od strane

nadleţnog organa (Uprava za nekretnine Republike Crne Gore) i Programski zadatak zahvata Plana dostavljen

od strane Naruĉioca Plana (opština Podgorica ).

Odabrani model prostorne organizacije zahvata DUP-a “Gornja Gorica 3 - dio A” zasnovan je na smjernicama za

razvoj zadatim Prostorno-urbanistiĉkim planom Glavnog grada Podgorica.

Osnovne koncepcijske postavke razvoja zone zahvata Plana bazirane na polaznim principima:

- teţnja ka formiranju urbanistiĉkog nivoa adekvatnog poloţaju i znaĉaju u okviru šireg gradskog podruĉja;

- formiranje kvalitetnog saobraćajnog rješenja, odgovarajućeg za planiranu namjenu;

- izgradnja infrastrukture, kao uslova za ureĊenje i gradnju na urbanistiĉkim parcelama

- ostvarivanje gradnje na neizgraĊenim površinama;

- stvaranje uslova za kompletno urbano ureĊenje svih parcela;

- stvaranje uslova za realizaciju zaštitnog pojasa zelenila pored planirane obilaznice

Na predmetnom prostoru prema postavkama PUP-a i GUR-a Podgorica, potrebama i ţeljama korisnika i

društvemih subjekata, formiran je model organizacije prostora i sadrţaja, sa ţeljom da se ostvari što bolje

funkcionisanje i zadovoljavanje potreba korisnika, uspostavi što efikasnija saobraćajna povezanost i

ambijentalna ujednaĉenost prostora.

Distribucija namjena u okviru predmetnog prostora biće takoĊe i posledica logiĉno rasporeĊenih planskih zahvata

(zona i blokova), koje će biti povezane primarnom saobraćajnom mreţom i komunalnom infrastrukturom,

odvajanjem zaštitnim zelenim koridorom.

Prilikom definisanja blokova i urbanistiĉkih parcela, u najvećoj mogućoj mjeri je voĊeno raĉuna o vlasništvu i

usklaĊivanju katastarskih i urbanistiĉkih parcela.

U cilju definisanja elemenata urbanistiĉke regulacuije, formirani su blokovi ( 1, 2, 3, 4 i 5 ), a u okviru blokova

definisane su urbanistiĉke parcele.

Površina zahvata plana podjeljena je u pet blokova, i to:

Blok 1 – koji obuhvata površinu istoĉno od planirane gradske obilaznice do granice plana, i od planiranog dijela

magistrale ka Nikšiću na sjeveru do ulice NOVA 1; ovaj prostor je namjenjen za mješovitu namjenu (MN). U

okviru ove namjene, u Bloku 1 dozvoljavaju se stambeni objekti stanovanja male gustine, kao i privredni objekti,

skladišta, stovarišta, trgovina, parkinzi i garaţe za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca, objekti

mreţe i infrastrukture.


41

Blok 2 – koji obuhvata površinu istoĉno od planirane gradske obilaznice do granice plana, i od ulice NOVA 1 do

granice plana; ovaj prostor je namjenjen za mješovitu namjenu (MN). U okviru ove namjene, u Bloku 2

dozvoljavaju se stambeni objekti stanovanja male gustine, kao i privredni objekti, skladišta, stovarišta, trgovina,

objekti za sport i rekreaciju,ugostiteljskih i objekti za smještaj turista,objekti komunalnih servisa, parkinzi i garaţe

za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca, objekti mreţe i infrastrukture.

Blok 3 – koji obuhvata površinu zapadno od planirane gradske obilaznice do granice plana, i od rijeke Sitnice do

ulice NOVA 2; ovaj prostor je namjenjen za mješovitu namjenu (MN). U okviru ove namjene, u Bloku 3

dozvoljavaju se stambeni objekti stanovanja male gustine, kao i privredni objekti, skladišta, stovarišta, trgovina,

objekti za sport i rekreaciju,ugostiteljskih i objekti za smještaj turista,objekti komunalnih servisa, parkinzi i garaţe

za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca, objekti mreţe i infrastrukture.

Blok 4 – koji obuhvata površinu zapadno od planirane gradske obilaznice do granice plana, i od ulice NOVA 2

do ulice NOVA 3; ovaj prostor je namjenjen za mješovitu namjenu (MN). U okviru ove namjene, u Bloku 4

dozvoljavaju se stambeni objekti stanovanja male gustine, kao i privredni objekti, skladišta, stovarišta, objekti za

upravu i trgovina, objekti za upravu, ugostiteljski objekti i objekti za smještaj turista, sport i rekreaciju, stanice za

snabdijevanje motornih vozila gorivom, parkinzi i garaţe za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca,

objekti mreţe i infrastrukture.

Blok 5 – koji obuhvata površinu zapadno od planirane gradske obilaznice i kanala za navodnjavanje do granice

plana, i od ulice NOVA 3 do granice plana. , ovaj prostor je namjenjen za mješovitu namjenu (MN). U okviru ove

namjene, u Bloku 5 dozvoljavaju se stambeni objekti stanovanja male gustine, kao i privredni objekti, skladišta,

stovarišta, objekti za upravu i trgovina, objekti za upravu, ugostiteljski objekti i objekti za smještaj turista, sport i

rekreaciju, stanice za snabdijevanje motornih vozila gorivom, parkinzi i garaţe za smještaj vozila korisnika

(zaposlenih i posjetilaca, objekti mreţe i infrastrukture.

Prostornu organizaciju po blokovima karakteriše:

Blok 1

izgradnja saobraćajnih površina, gradske obilaznice, ureĊenje i urbano opremanje terena;

ostvarivanje gradnje na neizgraĊenim površinama;

realizacija zaštitnog zelenila uz gradsku obilaznicu.

Blok 2




Blok 3





42

Blok 4




Blok 5

izgradnja saobraćajnih površina, ureĊenje i urbano opremanje terena;

ostvarivanje gradnje na neizgraĊenim površinama.

4.2 Namjena površina i organizacija sadržaja

Prostor zahvata Plana, površine 30.34 ha, podijeljen je pet blokova (1,2,3,4 i 5) i urbanistiĉke parcele na kojima

je planirana namjena površina:

MN – Površine za mješovite namjene (blok 1, 2, 3, 4 i 5) – P= 189263.69 m²

PU - Površine za pejzaţno ureĊenje (blok 1, 2, 3, 4 i 5) – P= 10179.68 m²

IOE – Površine za objekte elektroenergetske infrastrukture - P= 588.21 m²

DS – Površine saobraćajne infrastrukture, drumski saobraćaj – P= 99421.20 m²

VPŠ – Površine kopnenih voda – Površinske vode – P= 4023.37 m²

Na urbanistiĉkim parcelama stambenih i poslovnih objekata, kao i uz saobraćajnice i pješaĉke staze, planiraće

se zelene površine, koridori i linearno zelenilo saglasno smjernicama definisanim u planu Pejzaţne arhitekture.

Površine za mješovite namjene

U okviru blokova planirana je mješovita namjena (MN), u okviru koje je dozvoljena izgradnja:

objekata stanovanja male gustine(SMG) ,

objekata koji sluţe za opsluţivanje podruĉja a ne ometaju stanovanje,

objekata za upravu i trgovine i ugostiteljskih objekata,

objekata namjenjenih za sport i rekreaciju, zdravstvenu i socijalnu zaštitu i drugih objekata društvenih djelatnosti,

u skladu sa potrebama korisnika prostora,

privrednih objekata, skladišta, stovarišta, koji ne predstavljaju smetnju stanovanju,

objekata komunalnih servisa,

stanica za snabdije motornih vozila gorivom (pumpne stanice) u skladu sa posebnim propisom,

parkinga i garaţa za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca),

objekata i mreţa infrastrukture.


43

Blok 1 - Ovim planskim rješenjem, na površini Bloka 1 planira se mješovita namjena.

Površine mješovite namjene su površine koje su predviĊene za stanovanje i za druge namjene koje ne

predstavljaju znaĉajnu smetnju stanovanju od kojih nijedna nije preovlaĊujuća.

Na površini Bloka 1, predviĊenim za Mješovitu namjenu dozvoljavaju se:

Stambeni objekti;






Parkinzi i garaţe za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca);

Objekti i mreţe infrastrukture.

Planirani kapaciteti definisani su za sve urbanistiĉke parcele i prikazani u tabeli koja ĉini sastavni dio Plana.

Osnovni kriterijum za buduću izgradnju biće planiranje kapaciteta, koji će se u skladu sa definisanom namjenom

prostora planirati na urbanistiĉkim parcelalma, u okviru zadatih površina – maksimalne zauzetosti urbanistiĉke

parcele, maksimalne izgraĊenosti urbanistiĉke parcele i spratnosti objekata.





Stambeni objekti;













44





- Stambeni objekti;
















- Stambeni objekti;











45








Stambeni objekti;













Površine za pejzaţno uređenje naselja

Zelene i slobodne površine javne namjene su: parkovi (gradski, vangradski, više – funkcionalni, sportski, djeĉji,

zabavni i akva parkovi itd.), zone rekreacije izmeĊu stambenih naselja, park šume, ureĊenje obala, parkovi

prirode; skverovi; trgovi; pješaĉke ulice; zelenilo uz saobraćajnice; slobodne površine stambenih objekata i

blokova; slobodne površine administrativnih i poslovnih objekata; i drugi.

Zelene i slobodne površine specijalne namjene su: zelenilo u groblja, zaštitni pojasevi, vertikalno zelenilo,

površine pod zelenilom i slobodne površine oko industrijskih objekata, skladišta, stovarišta, servisa, slobodnih

zona i skladišta, zaštitni koridori infrastrukture (hidrotehniĉka, elektroenergetska, telekomunikaciona,

termotehniĉka i dr.) i komunalnih servisa, površine za rekultivaciju (jalovišta i pepelišta, bivši površinski kopovi

mineralnih sirovina, deponije), površine za sanaciju (klizišta i sl.)i površine oko objekata odbrane i zaštite i vojni

poligoni.

Površine saobraćajne infrastrukture

Površine saobraćajne infrastrukture namijenjene su za objekte i koridore infrastrukture drumskog, ţeljeţniĉkog,

vazdušnog i vodnog saobraćaja.

Na površinama ove namjene mogu se planirati i prateći sadrţaji saobraćajne infrastrukture, koji se odnose na:


46

- funkcionalne sadrţaje saobraćaja koji sluţe za odrţavanje, upravljanje i omogućavanje brţeg, sigurnijeg,

udobnijeg i pouzdanijeg prevoza tereta i putnika (luke i luĉke kapetanije, aerodromi, ţeljezniĉke, autobuske i

kamionske stanice) te objekti - baze namijenjeni za odrţavanje, kontrolu i upravljanje svih vrsta saobraćaja,

naplatu usluga i drugo;

- gradska obilaznica

- sadrţaji za potrebe korisnika koji obuhvataju: stanice za snabdijevanje gorivom (pumpne stanice), motele,

prodavnice, parkinge, odmorišta, servise i dr;

- biciklistiĉke staze, autobuska stajališta, pješaĉke staze i sl.

- javne garaţe i parkinge.

U cilju obezbjeĊenja nesmetanog funkcionisanja saobraćajnih infrastrukturnih sistema, graĊevina i ureĊaja, kao i

njihove zaštite, duţ infrastrukturnih trasa, odnosno oko infrastrukturnih objekata, utvrĊuju se i ureĊuju zaštitni

pojasevi, odnosno zaštitne zone. Posebnim zakonima i propisima bliţe se propisuje širina i drugi uslovi ureĊenja

odgovarajućih zaštitnih pojaseva, odnosno zona saobraćajne infrastrukture.

U zahvatu ovog plana Površine saobraćajne infrastrukture ĉine: novoplanirana gradska obilaznica, dio

magistralnog puta Podgorica – Nikšić, i pristupne saobraćajnice.

Vodne površine na kopnu

Vodne površine na kopnu obuhvataju površine površinskih (rijeke, potoci, jezera – prirodna i vještaĉka, kanali,

bare i moĉvare, izvori, vrela, pištevine, estavele, boĉatni izvori), podmorskih (vrulje), i podzemnih voda,

zaslanjene vode ušća rijeka koje se ulivaju u more, mineralne, termo – mineralne i termalne vode, površine

vodnog dobra (koja obuhvata prirodna i vještaĉka vodna tijela i vodno zemljište), nalazišta voda za piće u

teritorijalnom moru, vode priobalnog mora, solila i solane. U zahvatu ovog plana Vodene površine na kopnu ĉine

površine kanala i površina rijeke Sitnice, sa dijelom obale, kao zaštitnom zonom.

4.3 Pregled ostvarenih kapaciteta

Na geodetskoj podlozi ovog plana evidentirano je 11 postojećih objekata, od ĉega 3 objekata individualnog

stanovanja, 8 objekata objekata poslovanja tj.nestambenih objekata.

Objekti koji se zadrţavaju - Postojeći objekti kod kojih su parametri (horizontalni i vertikalni gabarit i indeksi) veći

od zadatih planom, mogu se zadrţati sa zateĉenim stanjem, ukoliko svojim poloţajem ne ugroţavaju realizaciju

saobraćajne i ostale infrastrukture. U skladu sa postavljenim ciljevima i programskim opredeljenjem, Planom je

predviĊeno zadrţavanje 7 postojećih objekata :

Objekti individualnog stanovanja

Objekti poslovanja tj. Nestambeni objekti

Pomoćni objekti

Objekti koji se ruše /uklanjaju/ - Planom je predviĊeno uklanjanje 4 objekta, koji su oznaĉeni na grafiĉkom

prilogu broj 8 i koji uglavnom nalaze se na infrastrukturnim koridorima ili zahvataju dvije urbanistiĉke

(katastarske) parcele. Plan nije predvidio rušenje postojećih objekata unutar urbanistiĉke parcele, ukoliko se

nalaze u zoni gradnje, a za njihovo rušenje odluĉuje vlasnik parcele. U skladu sa ţeljama i potrebama vlasnika/


47

investitora, postojeći objekti se mogu rušiti i mogu izgraditi novi, koji će biti u skladu sa svim uslovima datim

ovim planom za nove objekte (regulacija, horizontalni i vertikalni gabarit I indeksi). Kvalitet tih objekata i razlozi

za uklanjanje bliţe su odreĊeni u poglavlju "Tretman postojećih objekata".

Objekti koji se dograĊuju ili nadograĊuju /adaptacija i rekonstrukcija/ - PredviĊa se dogradnja i nadgradnja

postojećih objekata, u skladu sa datim urbanistiĉkim parametrima za datu urbanistiĉku parcelu . Postojeći objekti

kod kojih su parametri manji od maksimalno dozvoljenih, mogu se dograditi i nadgraditi do ispunjenja zadatih

parametara. Postojeći objekti koji se nalaze izvan zone gradnje urbanistiĉke parcele ne mogu da se dograĊuju i

nadograĊuju.

Intervencije u smislu nadgradnje na dijelu postojećeg objekta koji izlazi ispred graĊevinske linije nijesu

dozvoljene.

Objekti koji su novoplanirani / izgradnja/ - Planom se predviĊa izgradnja novih kapaciteta na 137 urbanistiĉkih

parcela. Planirane kapacitete ĉine objekti mješovite namjene - Stambeni objekti; Privredni objekti, skladišta,

stovarišta, trgovina, objekti za upravu, sport i rekreaciju, koji ne predstavljaju bitnu smetnju preteţnoj namjeni;

Parkinzi i garaţe za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca); Objekti i mreţe infrastrukture.

Ukoliko se u okviru urbanistiĉke parcele planira izgradnja više objekata, moguća je fazna izgradnja objekata na

osnovu usvojenog idejno-urbanistiĉkog rješenja za cijelu lokaciju, koje podlijeţe Reviziji tehniĉke dokumentacije

u skladu sa ĉlanom 86. Zakona o ureĊenju prostora i izgradnji objekata (‟‟Sluţbeni list CG‟‟, br. 51/08, 40/10,

34/11, 40/11, 47/11, 35/13, 39/13 i 33/14).

Planom je predviĊen zeleni koridor u sklopu saobraćajne infrastrukture, odnosno visokodekorativna zelena

površina kao zaštitni pojas, širok 10m, koji odvaja novoplanirane blokove mješovite namjene od površine na kojoj

je planirana gradska obilaznica, profila po 7m kolovozne trake u oba pravca sa razdjelnim ostrvom u sredini i

pješaĉkim i biciklistiĉkim stazama sa obije strane.

Osnovni kriterijum za buduću izgradnju biće planiranje kapaciteta, koji će se u skladu sa definisanom namjenom prostora planirati na urbanistiĉkim parcelalma, u okviru zadatih površina – maksimalne zauzetosti urbanistiĉke parcele, maksimalne iskorišćenosti urbanistiĉke parcele i spratnosti objekata.

Tabelarni prikaz planiranih parametara i ostvarenih kapaciteta:


48

ParcelaP parcele

(m2)

max

Spratnost

max P

objekata u

prizemlju

(m2)

max BRGP

(m2)

BRGP

poslovanje

(m2)

BRGP

stanovanje

(m2)

Indeks

zauzetosti

Indeks

izgrađenosti

Broj

stamb.

jedinic

a

Namjena

UP1 912.93 P+1 273.88 547.76 547.758 0.3 0.6 4 MN-stanovanje






UP7 2272.52 P+1 909.01 1818.02 1818.02 0.4 0.8 0 MN-poslovanje








UP15 2219 P+1 887.60 1775.20 1775.20 0.4 0.8 0 MN-poslovanje

























UP61 2455.69 P+2 982.28 2946.83 2946.83 0.4 1.2 MN-poslovanje










OSNOVNI URBANISTIČKI PARAMETRI DUP-A GORNJA GORICA 3 - DIO A

BLOK 1

BLOK 2

BLOK 3


49



























UP76a 2454.19 P+2 981.68 2945.03 2945.03 0.4 1.2 0 MN-poslovanje































BLOK 4


50




















UP126 549 P+1 219.60 439.20 439.20 0.4 0.8 4 MN-stanovanje












UP138 15.72 PU

UP139 56.93 PU

UP140 471.05 PU

UP141 41.4 PU

UP142 721.42 PU

UP143 58.98 PU

UP144 2606.15 PU

UP145 386.92 PU

UP146 146.54 PU

UP147 2924.56 PU

UP148 252.3 PU

UP149 629.12 PU

UP150 167.36 PU

UP151 424.82 PU

UP152 48.16 PU

UP153 223.9 PU

UP154 413.43 PU

UP155 85.66 PU

UP156 75.57 PU

UP157 429.69 PU

PEJZAŽNO UREĐENJE

BLOK 5


51

UP158 63.54 IOE

UP159 73.05 IOE

UP160 67.05 IOE

UP161 64.99 IOE

UP162 64.05 IOE

UP163 63.88 IOE

UP164 64 IOE

UP165 63.65 IOE

UP166 64 IOE

UKUPNO 303476.15 76767.78 176403.42 154619.05 21784.37 0.25 0.58 135

TRAFOSTANICE

PREGLED OSTVARENIH KAPACITETA OSNOVNI URBANISTIĈKI PARAMETRI POVRŠINA ZAHVATA PLANA P = 30.34 ha (303476.15 m²) UKUPNA POVRŠINA OBJEKTA U OSNOVI P = 76767.78 m² UKUPNA BRUTO IZGRAĐENA POVRŠINA P = 176403.42 m² STANOVANJE U MN – POVRŠINA P = 21784.37 m² POSLOVANJE U MN – POVRŠINA P = 154619.05 m² PROSEĈNA SJ IND. STANOVANJA 125 m² PROSJEĈAN BR. STANOVIKA PO SJ 2.94 BROJ STANMBENIH JEDINICA 135 BROJ STANOVNIKA 397 stanovnika GUSTINA NASELJENOSTI 14 stan / ha INDEKS ZAUZETOSTI 0.25 INDEKS IZGRADJENOSTI 0.58


52

4.4 Urbanističko-tehnički uslovi i smjernice za izgradnju i rekonstrukciju

objekata

Urbanistiĉki parametri za definisanje ovog plana su:

namjena,

parcelacija,

nivelacija i

regulacija

4.4.1 Uslovi u pogledu planiranih namjena

Pojedinaĉne parcele definisane su za odreĊene namjene tako da je cjelokupan prostor podjeljen po funkcijama

koje se na njemu odvijaju.

Osnovne namjene površina na prostoru ovog Plana su:

Površine za mješovite namjene – MN

Površine saobraćajne infrastrukture: - Drumski saobraćaj – DS

Površine ostale infrastrukture: - Objekti elektroenergetske infrastrukture - IOE

Površine za pejzaţno uređenje – PU

Površine kopnenih voda – Površinske vode – VPŠ

4.4.2 Uslovi za parcelaciju i preparcelaciju

Osnov za izradu plana bila je geodetska podloga u digitalnom obliku koja je dostavljena od strane Uprave za

nekretnine Crne Gore i koja je priloţena u grafiĉkom prilogu 1 Ovjerena topografsko- katastarska podloga .

U okviru zahvata plana parcele su definisane koordinatama taĉaka u grafiĉkom prilogu 10 Parcelacija i UTU.

Urbanistiĉke parcele imaju direktan pristup sa javne komunikacije. Novoformirane granice urbanistiĉkih parcela

definisane su koordinatnim taĉkama.

Kote koje su date u nivelacionom planu nijesu uslovne. Detaljnim snimanjem terena i izradom glavnih projekata

saobraćajnica moguće su manje korekcije kota iz plana na naĉin da se obezbjedi odvoĊenje atmosferskih voda

sa lokacije principom samoodvodnjavanja.

Urbanistiĉke parcele su formirane na osnovu raspoloţivih podloga i katastarskih parcela.

U sluĉajevima kada granica urbanistiĉke parcele neznatno odstupa od granice katastarske parcele organ uprave

nadleţan za poslove ureĊenja prostora prilikom izdavanja UTU-a, moţe izvršiti usklaĊivanje urbanistiĉke parcele

sa katastarskim stanjem.


53

4.4.3 Uslovi za regulaciju i nivelaciju

Urbanistiĉki parametri za definisanje ovog plana su:

Urbanistiĉka parcela

U okviru zahvata plana urbanistiĉke parcele su definisane koordinatama taĉaka u grafiĉkom prilogu 10

Parcelacija i UTU. Urbanistiĉke parcele imaju direktan pristup sa javne komunikacije.

Urbanistiĉke parcele su formirane na osnovu raspoloţivih podloga i katastarskih parcela.

U sluĉajevima kada granica urbanistiĉke parcele neznatno odstupa od granice katastarske parcele organ uprave

nadleţan za poslove ureĊenja prostora prilikom izdavanja UTU-a, moţe izvršiti usklaĊivanje urbanistiĉke parcele

sa katastarskim stanjem.

U okviru predloţene parcelacije, za parcele iste i sliĉne namjene a u skladu sa ţeljama i potrebama investitora,

moţe se vršiti formiranje većih urbanistiĉkih parcela udruţivanjem parcela, kao i izgradnja poslovnih objekata

samo do granice planiranih kapaciteta za te parcele, a pri tome boĉne graĊevinske linije su boĉne linije krajnjih

urbanistiĉkih parcela prema susjedima i javnim površinama.

Regulaciono i Nivelaciono rješenje dato je u grafiĉkom prilogu 11 .

Kote koje su date u nivelacionom planu nijesu uslovne. Detaljnim snimanjem terena i izradom glavnih projekata

saobraćajnica moguće su manje korekcije kota iz plana na naĉin da se obezbjedi odvoĊenje atmosferskih voda

sa lokacije principom samoodvodnjavanja.

Regulaciona linija

Regulaciona linija je linija koja dijeli javnu površinu od površina namjenjenih za druge namjene, odnosno

urbanistiĉke parcele.

Regulaciona linija u ovom Planu razdvaja javne površine – saobraćaja, pješaĉkih površina i zelenila od površina

namjenjenih za izgradnju – blokova sa urbanistiĉkim parcelama.

Građevinska linija

GraĊevinska linija je linija na, iznad i ispod površine zemlje definisana grafiĉki i numeriĉki, koja predstavlja

granicu do koje je moguće graditi objekat.

GraĊevinska linija GL, koja je utvrĊena ovim planom u odnosu na regulacionu liniju, predstavlja liniju do koje se

gradi objekat, obuhvata liniju na zemlji (GL 1) i definisana je na grafiĉkom prilogu 11 Nivelacija i Regulacija.

GraĊevinska linija prema javnoj površini definisana je koordinatama taĉaka, i udaljena je od saobracajnice u

zavisnosti od konfiguracija terena, parkinga i postojećih objekata, a linija prema susjednim parcelama

numeriĉkim podacima – odstojanjem od granice urbanistiĉke parcele.

Ukoliko se, u skladu sa ţeljama korisnika, grupiše više urbanistiĉkih parcela u jednu, boĉne graĊevinske linije su

boĉne linije krajnjih urbanistiĉkih parcela prema susjedima i javnim površinama.

GraĊevinska linija iznad zemlje (GL 2) poklapa se sa graĊevinskom linijom na zemlji (GL 1), s tim da je

dozvoljeno planirati konzolne ispuste – erkere i balkone maksimalne dubine 1.8m.


54

Izuzetno, izvan graĊevinske linije mogu se odobravati erkeri, ukoliko je njihova visina u odnosu na teren parcele

min. 4,5 m.

Prilikom dogradnje i nadgradnje postojećih objekata potrebno je poštovati zadate graĊevinske linije.

Podzemna graĊevinska linija (GL 0) poklapa se sa nadzemnom graĊevinskom linijom . Izuzetno, ukoliko je

podzemna podrumska etaţa namjenjena za parkiranje – garaţiranje i za tehniĉke prostorije, istu je dozvoljeno

organizovati i graditi i izvan gabarita nadzemnog dijela objekta, uz uslov da ne mogu prelazati preko 80%

površine urbanistiĉke parcele i da se ispoštuju uslovi zaštite susjednih urbanistiĉkih parcela, /minimalno

rastojanje do susjedne parcele 1m./ eventualnih postojećih ili planiranih podzemnih instalacija i sliĉno.

Visinska regulacija

Vertikalni gabarit objekta ovim planom se odreĊuje kroz dva parametra: spratnost objekta i maksimalna

dozvoljena visina objekta. Visina objekta izraţava se u metrima i znaĉi distancu od najniţe kote okolnog

konaĉnog ureĊenog i nivelisanog teren ili trotoar uz objekat do donje kote vijenca krova ili vijenca ravnog krova.

Planom predviĊena maksimalna spratnost iznosi:

za objekte stanovanja - (P+1);

za objekte poslovanja - visoko prizemlje (Pv), (P+1) (P+2).

Planirana spratnost objekata prikazana je na grafiĉkom prilogu 11 Nivelacija i Regulacija.

Etaţe mogu biti podzemne i nadzemne. Podzemna etaţa je podrum, a nadzemne su suteren, prizemlje, sprat i

potkrovlje. Podzemna etaţa (podrum) ne ulazi u obraĉun visina.

Podrum je podzemna etaţa ĉiji vertikalni gabarit ne smije nadvisiti relevantnu kotu terena 0.00m , ĉiji je

horizontalni gabarit definisan gradjevinskom linijom GLO i ne moţe biti veći od urbanistiĉke parcele. Ako se radi

o denivelisanom terenu, relevantnom kotom terena , smatra se najniţa kota konaĉnog ureĊenog i nivelisanog

terena oko objekta.

Nadzemna etzaţa je je dio zgrade koji je u cjelini ili djelimiĉno iznad zemlje.

Suteren je nadzemna etaţa kod koje se dio vertikalnog gabarita nalazi iznad kote konaĉno nivelisanog terena

oko objekta i ĉiji su horizontalni gabariti definisani gradjevinskom linijom GL1.

Suteren moţe biti na ravnom i na denivelisanom terenu.

Kod suterena na ravnomterenu vertikalni gabarit ne moţe nadvisiti kotu terena više od 1.00m. konaĉnog

nivelisanog i ureĊenog terena oko objekta.

Suteren na denivelisanom terenu je sa tri strane ugraĊen u teren, s tim što se kota poda suterena na jednoj

strani objekta poklapa sa kotom terena ili odstupa od kote terena maksimalno 1.00m.

Prizemlje je nadzemna etaţa ĉija se kota odreĊuje planom u zavisnosti od namjene i morfologije terena. Za

stambene objekte i poslovne objekte kota poda prizemlja je maksimalno 1.00m iznad kote konaĉno ureĊenog i

nivelisanog terena oko objekta.

Sprat je etaţa iznad prizemlja.


55

Maksimalna visina objekta odredjuje se vertIkalno, izraţava se u metrima i znaĉi distancu od najniţe kote

okolnog konaĉnog ureĊenog i nivelisanog terena ili trotoara uz objekat do donje kote vijenca krova ili vijenca

ravnog krova. Planom predviĊena je maksimalna visina za:

- za stambene objekte do 8 m (P+1 – 8m)

- za poslovne objekta do 13 m (Pv, Pv+1, Pv+2 – 13m)

Najveća visina etaţe za obraĉun visine graĊevine, mjerena izmeĊu gornjih kota meĊuetaţnih konstrukcija

iznosi:

za garaţe i tehniĉke prostorije do 3.0m

za stambene etaţe do 3.5 m

za poslovne etaţe do 4.5 m

za skladišta i proizvodne objekte do 12.0 m

4.4.4 Uslovi za nesmetano kretanje invalidnih lica

Prilikom projektovanja i izgradnje objekata potrebno je svim objektima koji svojom funkcijom podrazumijevaju

javni sadrţaj, kao i do stambenih objekata u kojima je planirana izgradnja stambenih jedinica za hendikepirana

lica, obezbijediti pristup koji mogu koristiti lica s ograniĉenom mogućnošću kretanja u skladu sa Pravilnikom o

bliţim uslovima i naĉinu prilagoĊavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa

invaliditetom br. 05-412/86 od 10/ 2013. godine.

U tu svrhu, uz stepenišne prostore projektovati i odgovarajuće rampe s maksimalnim nagibom 8,3%, ili, ukoliko

to tehniĉki uslovi ne dozvoljavaju planirati pristup na drugi naĉin. Nivelacije svih pešaĉkih staza i prolaza raditi

takoĊe u skladu s vaţećim propisima o kretanju invalidnih lica.

Neophodno je obezbjediti prilaze svim javnim objektima i površinama (poslovni prostori u prizemljima objekata) u

nivou bez stepenika. Sve denivelisane površine u parteru koje se normalno savladavaju stepenicama moraju

imati i rampe nagiba max 5%.

Rampa za potrebe savladavanja visinske razlike do 120 cm, u unutrašnjem ili spoljašnjem prostoru moţe imati

dopušteni nagib do 1:20 (5%), a izuzetno, za visinsku razliku do 76 cm, dopušteni nagib smije biti do 1:12

(8,3%).

4.4.5 Opšti uslovi uređenja prostora

Gabarite objekata projektovati u skladu sa zadatim veliĉinama zauzetosti terena, spratnosti objekata i bruto

graĊevinske površine.

Ostavlja se mogućnost planiranja podruma, u kome se moţe organizovati garaţa, tehniĉke prostorije, magacini i

ostave. Vertikalni gabarit podruma ne smije nadvisiti kotu terena, trotoara . Površina podruma ne moţe prelaziti

80% površine urbanistiĉke parcele.

Suteren moţe biti na ravnom i na denivelisanom terenu.Kod suterena na ravnomterenu vertikalni gabarit ne

moţe nadvisiti kotu terena više od 1.00m. konaĉnog nivelisanog i ureĊenog terena oko objekta.


56

Ukoliko podrumske etaţe objekta, sluţe za obezbjeĊenje potrebnog kapaciteta mirujućeg saobraćaja unutar

parcele i kao takve rasterećuju javne površine istih sadrţaja, ne raĉunaju se u bruto razvijenu graĊevinsku

površinu po kojoj se obraĉunava indeks izgraĊenosti.

U bruto razvijenu graĊevinsku površinu ne obraĉunavaju se servisni prostori neophodni za funkcionisanje

podzemne garaţe i tehniĉki sistemi objekta, za razliku od ostalih funkcionalnih cjelina (magacini, ostave, poslovni

prostori).

Izgradnji objekata mora prethoditi detaljno geomehaniĉko ispitivanje terena, a tehniĉku dokumentaciju raditi

iskljuĉivo na osnovu detaljnih geodetskih snimaka terena, geoloških i hidrogeoloških podataka, kao i rezultata o

geomehaniĉkim ispitivanjma tla.

Prije izgradnje novih objekata potrebno je, ako se za to pojavi potreba, na osnovu geomehaniĉkih istraţnih

radova izvršiti odgovarajuće saniranje terena.

Da bi se omogućila izgradnja novih objekata, rekonstrukcija postojećih i ureĊenje terena, potrebno je prije

realizacije kapaciteta izvršiti nivelaciju terena i kompletno komunalno opremanje zemljišta, u skladu sa ovim

uslovima.

Za sve urbanistiĉke parcele na kojima je planirana gradnja vaţe sljedeća osnovna urbanistiĉka pravila:

Zona za gradnju

Zona za gradnju objekta je definisana graĊevinskim linijama.Koordinate graĊevinskih linija date su u grafiĉkom

prilogu 11 Nivelacija i Regulacija.

Uređenje parcele

U zavisnosti od namjene, ureĊenjem parcele diferencirati prostor u okviru iste na: površine ispod objekta,

površine saobraćaja (u mirovanju i kretanju, manipulativne i sl. prostore) i slobodne površine. Parcele nivelisati

na naĉin da sa susjednim parcelama ĉine prostornu cjelinu i obezbjediti odvodnjavanje istih od objekata.

Na urbanistiĉkoj parceli slobodne površine oko stambenih i poslovnih objekata urediti u duhu savremene

pejzaţne arhitekture.

Maksimalna visina ograde kojom se ograĊuje urbanistiĉka ili katastarska parcela na kojoj je je planirana

izgradnja stambenog objekta iznosi 1,6 m. Ograda moţe biti prozirna i neprozirna, a materijalizacija moţe biti

kamen, beton, metal, zelena ograda ili kombinacija navedenih materijala.Prema javnim površinama ograda mora

biti prozirna, iznad visine od 60 cm a materijali moraju biti u skladu sa ambijentom.Prema susjednim

urbanistiĉkim odnosno katastarskim parcelama ograda moţe biti i neprozirna pod uslovom da ne prelazi visinu iz

stava 1 ovog ĉlana. Izuzetno visina neprozirne ograde moţe iznositi do 2,2 m, uz saglasnost susjeda.

Na urbanistiĉkim odnosno katastarskim parcelama na kojima je planirana izgradnja objekta ĉija je namjena „

privredni objekti, proizvodno zanatstvo, skladišta, stovarišta, robno-distributivni centri, servisne i slobodne zone,

skladišta“ mogu se graditi ograde visine do 2,2 m.

Garaţiranje i parkiranje

Garaţiranje automobila mora se ostvariti u okviru objekata, a parkiranje na urbanistiĉkoj parceli.

Podzemne garaţe se mogu organizovati i ispod ozelenjenih i drugih površina van objekata, a u skladu sa

tehniĉkim i geološkim uslovima terena bez ograniĉenja broja eteţa pod zemljom,osim prema saobraćajnicama i


57

susjedima. Ukoliko je podzemna podrumska etaţa namjenjena za parkiranje – garaţiranje i za tehniĉke

prostorije, istu je dozvoljeno organizovati i graditi i izvan gabarita nadzemnog dijela objekta, uz uslov da

podzemne graĊevinske linije ne mogu prelazati preko 80% površine urbanistiĉke parcele i da se ispoštuju uslovi

zaštite susjednih urbanistiĉkih parcela, /minimalno rastojanje do susjedne parcele 1m./ eventualnih postojećih ili

planiranih podzemnih instalacija i sliĉno.

Arhitektonsko oblikovanje objekta

Rješavanjem zahtjeva korisnika za gradnjom novih ili intervencijama na postojećim objektima, uz striktnu

kontrolu tehniĉke dokumentacije i realizacije, doprinijeće se unapredjenju arhitektonskih i likovnih vrijednosti

samih objekata, a samim tim i ukupne slike naselja i grada. Arhitektonske volumene objekata potrebno je paţljivo

projektovati sa ciljem postizanja homogene slike naselja i grada.

Fasade objekata kao i krovne pokrivaĉe predvidjeti od kvalitetnog i trajnog materijala i kvalitetno ugraditi. Krovovi

mogu biti kosi –jednovodni, dvovodni ili ĉetvorovodni, sa nagibima krovnih ravni maksimalno do 25° (preporuka

je 22°). Sljeme krova mora se postaviti po duţoj strani objekta. Moguće je raditi i ravan krov.

Konstrukcija objekta

Konstrukciju novih objekata oblikovati na savremen naĉin bez miješanja sistema nošenja po spratovima, sa

jednostavnim osnovama i jasnom seizmiĉkom koncepcijom. Izbor fundiranja novih objekata prilagoditi zahtjevima

sigurnosti, ekonomiĉnosti i funkcionalnosti objekta.

Preporuke za aseizmiĉko projektovanje (za urbanistiĉko tehniĉke uslove)

Imajući u vidu izrazitu seizmiĉnost podruĉja opštine Podgorice, neophodno je primjenti mjere zaštite koje poĉinju

arhitektonsko-graĊevinskim projektovanjem.

U tom smislu preporuke za projektovanje aseizmiĉkih objekata trebaju biti sastavni dio urbanistiĉko tehniĉkih

uslova, i one predstavljaju samo dalju-detaljniju razradu i konkretizaciju opštih preporuka za urbanistiĉko

planiranje i projektovanje za posmatrano podruĉje.

Polazeći od našeg ali i svjetskog iskustva nameću se sljedeće preporuke o obezbedjenju sigurnosti objekata:

o Zaštita ljudskih ţivota kao minimalni stepen sigurnosti kod aseizmiĉkog projektovanja

o Zaštita od djelimiĉnog ili kompletnog rušenjakonstrukcija za vrlo jaka seizmiĉna dejstva i

o Minimalna oštećenja za slabija i umjereno jaka seizmiĉka dejstva.

Preporuke koje se tiĉu seizmiĉnosti zone:

Za objekte individualnog stanovanja(porodiĉni stambeni objekti) moţe se koristiti koeficijent seizmiĉnoisti Ks

=0.10.(IX stepeni MCS).Ukoliko se projektovanje vrši po Eurocodu 8, projektno ubrzanje je 0.30-0.34g.

Za više-spratnice, objekte sa većim rasponima, objekte kolektivnog stanovanja, objekte javnog interesa i

sl.projektne seizmiĉke parametre obavezno definisati inţenjersko- seizmološkim elaboratima i geotehniĉkim

istraţavanjima lokacije gdje je predvidjena gradnja.

Proraĉun konstrukcije za seizmiĉka dejstva vršiti prema vaţećim tehniĉkim propisima za gradnju u seizmiĉkim

podruĉjima.Prepopruĉuje se i proraĉun na osnovu odredaba Eurocoda 8.

Preporuke koje se tiĉu graĊevinskog materijala:


58

Armirano-betonske i ĉeliĉne konstrukcije uz korektno projektovanje raspolaţu dovoljnom ĉvrtsoćom, ţilavošću i

krutošću tako da su poţeljne za jaĉe zemljotrese.

Zidane konstrukcije izvedene od zidarije, kamena ili teških blokova ne posjeduju ţilavost srazmjernu njihov teţini-

tako da se ne preporuĉuju.

Treba dati prednost upotrebi duktilnih materijala.

Preporuke koje se tiĉu konstruktivnog sistema:

Na podruĉju koje pokrivaju DUP-ovi moguća je gradnja objekata razliĉite spratnosti uz primjenu svih standardnih

graĊevinskih materijala.

Mogu biti zastupljeni najrazliĉitiji konstruktivni sistemi.

Zidane konstrukcije ojaĉane horizontalnim i vertikalnim armirano-betonskim serklaţama mogu se primjenjivati za

objekte manjeg znaĉaja i manje visine (do 2 sprata)

Preporuĉuju se ramovske armirano- betonske konstrukcije kao i konstrukcije sa zidnim platnima.

Obavezna primjena krutih meĊuspratinh konstrukcija sa dovoljnom krutošću u oba ortogonalna pravca.

Temelje konstrukcije objekata projektovati tako da se za dejstvo osnovnog opterećenja izbjegnu difernecijalna

slijeganja.Primjenu dva ili više naĉina temeljenja na istom objektu izbjegavati.

Uslovi za prikljuĉak na saobraćajnu i komunalnu infrastrukturu

Na urbanistiĉku parcelu mora se projektovati i obezbijediti kolski pristup sa gradske sabraćajnice ili javnog puta.

Dozvoljavaju se više ulaza sa sporednih saobraćajnica na svakoj urbanistiĉkoj parceli.

Nesmetan pristup I kretanje licima smanjene pokretljivosti u skladu sa ĉlanom 73 Zakona o ureĊenju prostora I

izgradnji objekata.

Planira se parkiranje u okviru svake urbanistiĉke parcele, unutar parcele ili u garaţi / ispod objekta u

podrumskoj etaţi / u skladu sa Pravilnikom o bliţem sadrţaju i formi planskog dokumenta ,kriterijumima

namjene površina, elementima urbanistiĉke regulacije i jedinstvenim grafiĉkim simbolima („Sluţbeni list CG‟‟, br.

24/10). Parkiranje se moţe ostvariti i na susjednoj urbanistiĉkoj parceli uz saglasnosti vlasnika urb.parcela,

ukoliko je nemoguće ostvariti u okviru svoje urbanistiĉke parcele.

Na urbanistiĉku parcelu moraju se obezbijediti komunalni prikljuĉci, na vodovodnu, elektroenergetsku i

telekomunikacionu mreţu i prikljuĉenje na kanalizaciju prema uslovima planiranim ovim planom i uslovima

nadleţnih javnih preduzeća za oblast infrastrukture.

Uslovi za zaštitu i unapredjenje ţivotne sredine

u cilju racionalnog korišćenja energije treba iskoristiti sve mogućnosti smanjenja korišćenja energije. Pri izgradnji

koristiti savremene termoizolacione materijale, kao bi se smanjila potrošnja toplotne energije;

predvidjeti mogućnost korišćenja solarne energije;

kao sistem protiv pretjerane insolacije koristiti odrţive sisteme (zasjenu škurama, graĊevinskim elementima,

zelenilom i dr.) kako bi se smanjila potrošnja energije za vještaĉku klimatizaciju;

drvoredima smanjiti uticaj vjetra i obezbijediti neophodnu zasjenu u ljetnjim mjesecima;


59

inkorporiranjem zelenih masa u strukturu objekata omogućiti korisnicima prostora kontakt sa prirodom;

predvidjeti drvorede ili zelenu tampon zonu izmedju saobraćajnica i graĊevinskih struktura;

suspenziju smeća i otpada vršiti u okviru organizacije komunalne djelatnosti.

4.4.6 Tretman postojećih objekata

Prilikom obilaska terena i analize postojećeg stanja evidentirano je 2 kategorije postojećih objekata:

objekti individualnog stanovanja (3)

objekti poslovanja, nestambeni, pomoćni objekti (8)

Planom se predviĊa legalizacija nelegalno izgraĊenih objekata,koji se nalaze u ovim planom definisanoj zoni

gradnje i koji nisu predviĊeni za rušenje. Takodje je moguća dogradnja i nadgradnja objekata u skladu sa

Zakonom o ureĊenju prostora i izgradnji objekata (‟‟Sluţbeni list CG‟‟, br. 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11,

35/13 , 39/13 i 33/14).

Postojeći objekti

Postojećim objektom smatra se objekat koji je izgraĊen ili je njegova izgradnja u toku, sa ili bez odobrenja za

graĊenje.

Postojeći objekti oznaĉeni su na grafiĉkom prilogu Postojeće stanje – 7 Analiza postojećeg stanja bonitet

objekata, stanje fiziĉkih struktura,na topografsko katastarskim kartama Uprave za nekretnine.

Postojeći objekti koji se zadrţavaju

Planom se predviĊa legalizacija nelegalno izgraĊenih objekata,koji se nalaze u ovim planom definisanoj zoni

gradnje i koji nisu predviĊeni za rušenje. Takodje je moguća dogradnja i nadgradnja objekata u skladu sa

Zakonom o ureĊenju prostora i izgradnji objekata (‟‟Sluţbeni list CG‟‟, br. 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11,

35/13 , 39/13 i 33/14).

Postojeći objekti oznaĉeni su na grafiĉkom prilogu Postojeće stanje – 7 Analiza postojećeg stanja bonitet

objekata, stanje fiziĉkih struktura,na topografsko katastarskim kartama Uprave za nekretnine.

Postojeći objekti kod kojih su parametri manji od maksimalno dozvoljenih, mogu se dograditi i nadgraditi do

ispunjenja zadatih parametara.

Intervencije u smislu nadgradnje na dijelu postojećeg objekta koji izlazi ispred graĊevinske linije nijesu

dozvoljene.

U skladu sa ţeljama i potrebama investitora, postojeći objekti se mogu porušiti i izgraditi novi u skladu sa

uslovima datim ovim planom za nove objekte

Postojeće objekte koji su izgraĊeni na infrastrukturnim koridorima planirati za uklanjanje.

Postojeći objekti kod kojih su parametri (horizontalni i vertikalni gabarit i indeksi) veći od zadatih planom, mogu

se zadrţati sa zateĉenim stanjem, ukoliko svojim poloţajem ne ugroţavaju realizaciju saobraćajne i ostale

infrastrukture. U skladu sa postavljenim ciljevima i programskim opredeljenjem, Planom je predviĊeno

zadrţavanje 7 postojećih objekata :


60

Objekti individualnog stanovanja

Objekti poslovanja tj. Nestambeni objekti

Pomoćni objekti

Planirane intervencije na svim postojećim objektima usloviće provjera konstruktivnog sistema pojedinih objekata,

kao i planiranje adekvatnog ojaĉanja radi prihvatanja dodatnih opterećenja.

Za izvodjenje svih intervencija na postojećim objektima koristiti kvalitetne i savremene materijale. Materijalizaciju

i arhitektoniku uskladiti sa opštom slikom naselja.

Objekti koji se dograĊuju ili nadograĊuju /adaptacija i rekonstrukcija/ - PredviĊa se dogradnja i nadgradnja

postojećih objekata, u okviru zadatih elemenata regulacije i nivelacije, i u skladu sa datim urbanistiĉkim

parametrima za datu urbanistiĉku parcelu . Postojeći objekti kod kojih su parametri manji od maksimalno

dozvoljenih, mogu se dograditi i nadgraditi do ispunjenja zadatih parametara. Postojeći objekti koji se nalaze

izvan zone gradnje urbanistiĉke parcele ne mogu da se dograĊuju i nadograĊuju.

Postojeći objekti predviđeni za uklanjanje

Ovim planom predviĊeno je uklanjanje 4 objekata. Postojeći objekti planirani za uklanjanje oznaĉeni su na

grafiĉkom prilogu Postojeće stanje – 8 Analiza postojećeg stanja oblici intervencija, na topografsko katastarskim

kartama Uprave za nekretnine, i koji se uglavnom nalaze na infrastrukturnim koridorima ili zahvataju dvije

urbanistiĉke (katastarske) parcele. Plan nije predvidio rušenje postojećih objekata unutar urbanistiĉke parcele,

ukoliko se nalaze u zoni gradnje, a za njihovo rušenje odluĉuje vlasnik parcele. U skladu sa ţeljama i

potrebama vlasnika/ investitora, postojeći objekti se mogu rušiti i mogu izgraditi novi, koji će biti u skladu sa svim

uslovima datim ovim planom za nove objekte (regulacija, horizontalni i vertikalni gabarit i indeksi).


61

4.4.7 Separat urbanističko – tehničkih uslova

4.4.8 Uslovi u pogledu namjena

Površine za mješovite namjene – MN obuhvataju izgradnju: objekatastanovanja male gustine (SMG); objekata

koji sluţe za opsluţivanje podruĉja a ne ometaju stanovanje; objekata trgovine i ugostiteljskih objekata; objekata

namjenjenih za sport i rekreaciju, zdravstvenu i socijalnu zaštitu, objekata uprave i drugih objekata društvenih

djelatnosti, u skladu sa potrebama korisnika prostora;poslovnih i privrednih objekata, skladišta, stovarišta,servisi,

koji ne predstavljaju smetnju stanovanju; objekata komunalnih servisa; stanica za snabdije motornih vozila

gorivom (pumpne stanice) u skladu sa posebnim propisom; parkinga i garaţa za smještaj vozila korisnika

(zaposlenih i posjetilaca) i objekata i mreţa infrastrukture.

Stanovanje male gustine u okviru mjesovite namjene obuhvata stanovanje. Izuzetno, graĊevinska linija, odnosno zona gradnje prema susjednim parcelama moţe biti i na manjem

odstojanju, uz pismenu saglasnost vlasnika susjedne parcele.

Maksimalna planirana spratnost je do P+1, sa mogućnošću organizovanja podrumske ili suterenske etaţe. U prizemlju i podrumskoj etaţi ovih objekata moguće je organizovati djelatnosti koje su kompatibilne stanovanju (usluge, trgovina, ugostiteljstvo i mala privreda sa ĉistom proizvodnjom koja ne ugroţava ţivotnu sredinu i funkciju stanovanja), pod uslovom da ne zauzimaju više od 30% površine objekta. Garaţe i drugi pomoćni objekti mogu se graditi na parcelama namjenjenim za stanovanje I poslovanje, kao prizemni objekat, ali da se pri tome ne prekoraĉe zadati maksimalni urbanistiĉki parametri. U okviru parcela ove namjene, u sklopu ureĊenja terena, moguće je organizovati prostor za rekreaciju i zabavu izgradnjom odgovarajućih sadrţaja: otvoreni bazen, roštilj i sl.

Objekti poslovanja u okviru mjesovite namjene obuhvataju objekte namjenjene poslovanju, trgovini,

ugostiteljstvu, objekata namjenjenih za sport i rekreaciju, zdravstvenu i socijalnu zaštitu komercijalnim i usluţnim

djelatnostima, socijalnoj zaštiti i druge objektie sliĉne namjene, kao i privredni objekati, skladišta, stovarišta,

komunalni servisi i objekti sliĉne namjene. U okviru objekata poslovanja moguće je planirati površine za

stanovanje.

Izuzetno, graĊevinska linija, odnosno zona gradnje prema susjednim parcelama moţe biti i na manjem

odstojanju, uz pismenu saglasnost vlasnika susjedne parcele.

Broj objekta i razmještaj na parceli zavisi od vrsta proizvoda za skladištenje i tehnoloških potrebe

Ukoliko se, u skladu sa ţeljama korisnika, grupiše više urbanistiĉkih parcela u jednu, boĉne graĊevinske linije su

boĉne linije krajnjih urbanistiĉkih parcela prema susjedima. Dozvoljena je izgradnja objekata u nizu, gdje je

gradjevinska linija definisana u grafiĉkom prilogu Planirano stanje – 11 Regulacija i nivelacija.

Maksimalna planirana spratnost je do P+2, sa mogućnošću organizovanja podrumske I suterenske etaţe, zavisno od ţelja i potreba korisnika.


62

4.4.8.1 Urbanističko – tehnički uslovi

Sve planirane namjene i uslovi za izgradnju prikazani su u grafiĉkom dijelu plana, 9 Namjena površina, 10

Parcelacija i UTU i 11 Regulacija i nivelacija, kao i u tekstualnom dijelu plana, u poglavlju 4.4 Urbanistiĉko-

tehniĉki uslovi i smjernice za izgradnju i rekonstrukciju objekata.

BLOK 1

UP1 – UP6 ; UP22,UP23; UP26- UP30

Namjena – Površine za Mješovite namjene (MN). Na osnovu Pravilnika o bliţem sadrţaju i formi planskog

dokumenta, dozvoljena je izgradnja: stambenih objekata, stanovanja male gustine, kao i parkinzi i garaţe za

smještaj korisnika (stanara i posjetilaca).

U prizemlju i podrumskoj etaţi ovih objekata moguće je organizovati djelatnosti koje su kompatibilne stanovanju

(usluge, trgovina, ugostiteljstvo i mala privreda sa ĉistom proizvodnjom koja ne ugroţava ţivotnu sredinu i

funkciju stanovanja), pod uslovom da ne zauzimaju više od 30% površine objekta. Ukoliko podrumske etaţe

objekta, sluţe za obezbjeĊenje potrebnog kapaciteta mirujućeg saobraćaja unutar parcele i kao takve rasterećuju

javne površine istih sadrţaja, ne raĉunaju se u bruto razvijenu graĊevinsku površinu po kojoj se obraĉunava

indeks izgraĊenosti. U bruto razvijenu graĊevinsku površinu ne obraĉunavaju se servisni prostori neophodni za

funkcionisanje podzemne garaţe i tehniĉki sistemi objekta, za razliku od ostalih funkcionalnih cjelina (magacini,

ostave, poslovni prostori).

Maksimalna visina objekta - Dozvoljena spratnost je maksimalno P+1, a maksimalna visina objekta koja

oznaĉav distancu od najniţe kote okolnog konaĉnog ureĊenog i nivelisanog terena ili trotoara uz objekat do

donje kote vijenca krova ili vijenca ravnog krova iznosi 8m. Najveća visina etaţe za obraĉun visine graĊevine,

mjerena izmeĊu gornjih kota meĊuetaţnih konstrukcija iznosi: za garaţe i tehniĉke prostorije do 3.0m, za

stambene etaţe do 3.5 m.

Maksimalne dozvoljene površine zauzetosti i izgrađenosti - Maksimalni indeksi zauzetosti i izgraĊenosti, kao

i ostali urbanistiĉki parametri su iskazani u tabeli Osnovnih urbanistiĉkih parametara, koja se nalazi u poglavlju

4.3 Pregled ostvarenih kapaciteta tekstualnog dijela ovog planskog dokumenta.

Zona gradnje - Zona gradnje je odreĊena graĊevinskim linijama, ĉije su koordinate date u grafiĉkom prilogu broj

11 Regulacija i nivelacija, ovog plana.

- Parking mjesta za potrebe stanovnika ili korisnika predvideti u sklopu svake urbanistiĉke parcele ili u

garaţi u suterenskom – podrumskom dijelu objekta u skladu sa Pravilnikom o bliţem sadrţaju i formi planskog

dokumenta ,kriterijumima namjene površina, elementima urbanistiĉke regulacije i jedinstvenim grafiĉkim

simbolima („Sluţbeni list CG‟‟, br. 24/10). Potreban broj parking mjesta za objekat je definisan u tekstualnom

dijelu, u poglavlju 5.1 Saobraćaj.

- Nesmetan pristup i kretanje licima smanjene pokretljivosti u skladu sa ĉlanom 73 Zakona o ureĊenju

prostora I izgradnji objekata.

- U unutrašnjosti urbanistiĉke parcele potrebno je obezbijediti slobodne i dekorativne zelene površine.

UP7 – UP21; UP24 i UP25


dokumenta, dozvoljena je izgradnja: objekti namjenjeni poslovanju, trgovini, ugostiteljstvu, objekti namjenjenih


63

za sport i rekreaciju, zdravstvenu i socijalnu zaštitu komercijalnim i usluţnim djelatnostima, socijalnoj zaštiti i

druge objektie sliĉne namjene, kao i privredni objekati, skladišta, stovarišta, komunalni servisi i objekti sliĉne

namjene. U okviru objekata poslovanja moguće je planirati površine za stanovanje.





poslovne etaţe do 4.5 m, za skladišta i proizvodne objekte do 12.0 m.











- Novoplanirani objekti duţi od 30m. moraju imati dilaticionu spojnicu

- Broj objekta i razmještaj na parceli zavisi od vrsta proizvoda za skladištenje i tehnoloških potrebe

- Nesmetan pristup I kretanje licima smanjene pokretljivosti u skladu sa ĉlanom 73 Zakona o ureĊenju



BLOK 2

UP31 – UP33


dokumenta, dozvoljena je izgradnja: stambenih objekata, stanovanja, kao i parkinzi i garaţe za smještaj

korisnika (stanara i posjetilaca).












64




Maksimalne dozvoljene površine zauzetosti i izgraĊenosti - Maksimalni indeksi zauzetosti i izgraĊenosti, kao i

ostali urbanistiĉki parametri su iskazani u tabeli Osnovnih urbanistiĉkih parametara, koja se nalazi u poglavlju 4.3

Pregled ostvarenih kapaciteta tekstualnog dijela ovog planskog dokumenta.











UP34 – UP39


dokumenta, dozvoljena je izgradnja: Privredni objekti, skladišta, stovarišta, trgovina, koji ne predstavljaju bitnu

smetnju preteţnoj namjeni; Parkinzi i garaţe za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca); Objekti i

mreţe infrastrukture. U okviru objekata poslovanja moguće je planirati površine za stanovanje.



















65



BLOK 3

UP46






























UP40 – UP45 i UP61 i UP62




mreţe infrastrukture.


66



















prostora I


- Svi budući objekti koji se budu radili u zoni koridora dalekovoda 110 kv vodova, moraju biti projektovani

u skladu sa “Pravilnikom o tehniĉkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova nazivnog

napona od 1 kV do 400 kV“ “Sluţbeni List SFRJ“ br 65/88 i 18/92, sa obaveznom izradom Elaborata o

mogućnosti izgradnje objekata u zoni dalekovoda 110 KV u sklopu projektne dokumentacije, i dobiti saglasnost

od CGES-a (Elektroprenosni Sistem).

UP47




mreţe infrastrukture.










67











prostora I


BLOK 4

UP48, UP53, UP55, UP58, UP66-UP74




mreţe infrastrukture. Objekti i mreţe infrastrukture. U okviru objekata poslovanja moguće je planirati površine za

stanovanje.



















68




UP49, UP57, UP65




mreţe infrastrukture. Objekti i mreţe infrastrukture. U okviru objekata poslovanja moguće je planirati površine za

stanovanje.


























UP 54 i UP56




69


mreţe infrastrukture. U okviru objekata poslovanja moguće je planirati površine za stanovanje.


























UP59, UP60, UP63, UP64, UP50 – UP52, UP104 – UP106













70



















UP 76 i 76a


dokumenta, dozvoljena je izgradnja: objekata koji sluţe za opsluţivanje podruĉja a ne ometaju stanovanje;

objekata trgovine i ugostiteljskih objekata; objekata namjenjenih za sport i rekreaciju, zdravstvenu i socijalnu

zaštitu, objekata uprave i drugih objekata društvenih djelatnosti, u skladu sa potrebama korisnika prostora;

poslovnih i privrednih objekata, skladišta, stovarišta,servisi, koji ne predstavljaju smetnju stanovanju; objekata

komunalnih servisa; stanica za snabdije motornih vozila gorivom (pumpne stanice) u skladu sa posebnim

propisom; parkinga i garaţa za smještaj vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca) i objekata i mreţa

infrastrukture.











- Potreban broj parking mjesta za objekat je definisan u tekstualnom dijelu, u poglavlju 5.1 Saobraćaj.

Potreban broj parking mjesta za objekte na urbanistiĉkim parcelama UP76 i UP76a planirati na urbanistiĉkim

parcelama UP77 i UP78.


71


- Nesmetan pristup I kretanje licima smanjene pokretljivosti u skladu sa ĉlanom 73 Zakona o

ureĊenju prostora I izgradnji objekata.

- Dozvoljava se fazna realizacija. Dozvoljava se udruţivanje UP 76 i UP 76a.






UP 77 i UP78 - garaze


dokumenta, na urbanistiĉkim parcelama UP77 i UP78 dozvoljena je izgradnja: Parkinzi i garaţe za smještaj

vozila korisnika (zaposlenih i posjetilaca) susjednih urbanistickih parcela: UP 76 i 76a, UP 79 i UP84; UP85-

UP88; UP89-UP93;UP94-UP98; UP99- UP103 Objekti i mreţe infrastrukture.




mjerena izmeĊu gornjih kota meĊuetaţnih konstrukcija iznosi: za garaţe i tehniĉke prostorije do 3.0m,






- Ukoliko se pokaţe potreba za većim kapacitetom parkiga, moguće je napraviti parkig na sprat ili garaţa




- Dozvoljava se fazna realizacija






UP 79 - UP84; UP85-UP88; UP89-UP93;UP94-UP98; UP99- UP103





72





infrastrukture.


oznaĉava distancu od najniţe kote okolnog konaĉnog ureĊenog i nivelisanog terena ili trotoara uz objekat do

donje kote vijenca krova ili vijenca ravnog krova iznosi 13m. U tom prostoru moguće je smjestiti jednu ili dvije

etaţe. Najveća visina etaţe za obraĉun visine graĊevine, mjerena izmeĊu gornjih kota meĊuetaţnih konstrukcija

iznosi: za garaţe i tehniĉke prostorije do 3.0m, za poslovne etaţe do 4.5 m, za skladišta i proizvodne objekte do

12.0 m.

Materijalizacija objekata mora biti od savremenih materijala, obraćajući paţnju da se isti uklope u okolnu

izgradnju i zateĉeni ambijent, i vodeći raĉuna o energetskoj efikasnosti objekata.

Krovni pokrivaĉ i nagib krova moraju biti u skladu sa funkcijom objekta. Krovovi objekata mogu biti ravni ili kosi,

malih nagiba, krovni pokrivaĉi adekvatni nagibu.

Neophodna rastojanja izmeĊu objekata u okviru istog kompleksa (iste urbanistiĉke parcele) odrediti na osnovu

tehniĉkih propisa konkretne djelatnosti i prema potrebama odrţavanja i funkcionisanja objekata.





11 Regulacija i nivelacija, ovog plana. Planirani objekti su u nizu i nije potrebna saglasnost susjeda za izgradnju

objekta. Na svakoj urbanistiĉkoj parceli namjene privrednih objekata, skladišta i stovarišta dozvoljena je izgradnja

jednog ili više skladišno-servisnih objekata i pratećih sadrţaja.

- Potreban broj parking mjesta za objekat je definisan u tekstualnom dijelu, u poglavlju 5.1 Saobraćaj.

Potreban broj parking mjesta za objekte na urbanistiĉkim parcelama UP 79 - UP84; UP85-UP88; UP89-

UP93;UP94-UP98; UP99- UP103 planirati na urbanistiĉkim parcelama UP77 i UP78.


- Konaĉan broj objekata i njihov razmještaj na svakoj parceli zavisiće od potreba korisnika i tehnoloških

potreba konkretne namjene.

- Nesmetan pristup I kretanje licima smanjene pokretljivosti u skladu sa ĉlanom 73 Zakona o

ureĊenju prostora I izgradnji objekata.

- Dozvoljava se fazna realizacija što isto uslovljeno potrebama budućih korisnika, samoj tehnologiji,

organizaciji i realizaciji izgradnje.

- Zbog velikog broja urbanistiĉkih parcela iste namjene, a u zavisnosti od potreba budućih korisnika

ostavljena je mogućnost udruţivanja urbanistiĉkih parcela, (UP 79 i UP84; UP85-UP88; UP89-UP93;UP94-

UP98; UP99- UP103) kako bi se ostvarilo kvalitetnije korišćenje prostora obezbjedio prostor za konkretne

graĊevinske investicije.


73

BLOK 5

UP107 – UP123 i UP 137








infrastrukture. U okviru objekata poslovanja moguće je planirati površine za stanovanje.



















prostora I izgradnji objekata

UP124 – UP136











74




















UP138 - 157

Planirana je za površine za pejzaţno ureĊenje – površine specijalne namjene. U unutrašnjosti urbanistiĉke

parcele potrebno je obezbijediti zaštine zelene koridore.

UP158 – UP166 – planirana je za površine mješovite namjene – objekte trafostanica.

4.5 Mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda

Radi zaštite od elementarnih nepogoda postupiti u skladu sa Zakonom o zaštiti i spašavanju (Sl. List CG br.13-

2007) i Pravilnikom o mjerama zaštite od elementarnih nepogoda (Sl.list RCG br. 8-1993). Pored mjera zaštite

koje su postignute samim urbanistiĉkim rješenjem ovim uslovima se nalaţu obaveze prilikom izrade tehniĉke

dokumentacije kako bi se ostvarile potrebne preventivne mjere zaštite od katastrofa i razaranja. Radi zaštite od

elementarnih i drugih nepogoda, zbog eventualnih nepovoljnosti inţenjersko geoloških i seizmiĉkih uslova tla,

sva rješenja za buduću izgradnju i ureĊenje prostora moraju se zasnivati na nalazima i preporukama inţenjersko-

geoloških istraţivanja sa mikroseizmiĉkom rejonizacijom terena. Neophodno je sprovesti naknadna geotehniĉka

istraţivanja u pogledu hidroloških svojstava tla, kao i konstatovanje drugih relevantnih elemenata za temeljenje

objekata, postavljanje saobraćajnica i objekata komunalne infrastrukture. Zbog visokog stepena seizmiĉke

opasnosti sve proraĉune seizmiĉke stabilnosti izgadnje zasnivati na posebno izraĊenim podacima

mikroseizmiĉke rejonizacije, a objekte od opšteginteresa sraĉunati sa većim stepenom opšte seizmiĉnosti

kompleksa.Pri planiranju saobraćajne mreţe i objekata koji zahtijevaju veće intevencije u tlu (dubinaveća od 2m)

potrebno je predvidjeti odgovarajuće sanacione radove. Urbanistiĉko rješenje dispozicijom objekata,


75

saobraćajnica i ureĊenjem slobodnih površina obezbjeĊuje mogućnost intervencije svih komunalnih vozila, o

ĉemu treba posebno voditi raĉuna pri izradi tehniĉke dokumentacije. U pogledu graĊevinskih mjera zaštite,

objekti i infrastruktura treba da budu projektovani i graĊeni u skladu s vaţećim tehniĉkim normativima i

standardima za odgovarajući sadrţaj. Svi drugi elementi u vezi s zaštitom materijalnih dobara i stanovnika treba

da budu u skladu s vaţećim propisima o zaštiti od elementarnih nepogoda i poţara, tako da je za svakugradnju

potrebno pribaviti uslove i saglasnost od nadleţnog organa u opštini, na tehniĉku dokumentaciju i izvedeni

objekat.

4.6 Mjere zaštite od požara

Radi zaštite od poţara u okviru planskog rješenja svim objektima obezbijeĊen je saobraćajni pristup za

vatrogasna vozilia, s propisanom udaljenošću kolovoza od objekta. Širine planiranih saobraćajnica prilagoĊene

su pristupu i manevrisanju vatrogasnih vozila. Planskim rješenjem je obezbijeĊena udaljenost izmeĊu pojedinih

objekata, kao i uslovi za evakuaciju u sluĉaju poţara. U okviru rješenja hidrotehniĉkog sistema obezbijeĊena je

voda za gašenje poţara. Radi obezbjeĊenja mjera zaštite od poţara u smislu Zakona o zaštiti i spašavanju,

prilikom izrade investiciono-tehniĉke dokumentacije za objekte objekte centralnih djelatnosti i potrebno je

predvidjeti ureĊaje za automatsku dojavu poţara, ureĊaje za gašenje poţara i spreĉavanje njegovog širenja. Za

ove objekte obavezno je izraditi projekte ili elaborate zaštite od poţara (i eksplozija ako se radi o objektima u

kojima se definišu zone opsanosti od poţara i eksplozija), planove zaštite i spašavanja prema izraĊenoj procjeni

ugroţenosti za svaki hazard posebno, te na navedeno pribaviti odgovarajuća mišljenja i saglasnosti u skladu sa

Zakonom. Za objekte u kojima se skladište, pretaĉu, koriste ili u kojima se vrši promet opasnih materija,

obavezno je pribaviti mišljenje na lokaciju od nadleţnog organa, kako ovi objekti i instalacije svojim zonama ne bi

ugrozili susjedne objekte. Prilikom projektovanja objekata, a primjenom svih Pravilnika koji vaţe za ovu oblast,

obezbjeĊuju se sve ostale mjere zaštite od poţara Sa aspekta zaštite od poţara u okviru zahvata Plana,

posebnu paţnju treba obratiti na podzemne garaţe, kao najosjetljiviji segment zaštite od poţara.

4.7 Uklanjanje komunalnog otpada Shodno Zakonu o upravljanju otpadom, upravljanje otpadom zasnivaće se na principu odrţivog razvoja, kojim se

obezbjeĊuje efikasnije korišćenje resursa, smanjenje koliĉine otpada i postupanje s otpadom na naĉin kojim se

doprinosi ostvarivanju ciljeva odrţivog razvoja.

Korisnici prostora zone zahvata duţni su primijeniti tehnološki postupak, koristiti sirovine i druge materijale i

organizovati usluţne djelatnosti na naĉin kojim se proizvodi najmanja koliĉina ili spreĉava nastanak otpada.

Korisnici prostora duţni su da sakupljaju otpad na selektivan naĉin.

4.8 Turistički aspekti

Putovanja i turizam su imala glavnu ulogu u znaĉajnom rastu i transformaciji Crne Gore. Danas, direktno i

indirektno, ĉine preko 25% BDP-a (društvenog bruto proizvoda), a oĉekuje se da će ovaj procenat nastaviti da

raste u narednim godinama.

Trenutno se crnogorski turizam suoĉava sa mnogim izazovima, da navedemo samo neke od njih, rastom trţišta

koji na trenutke prevazilazi razvoj infrastrukture i ljudskih resursa; ubrzanim razvojem preferencija i potreba

klijenata; potrebom za razvojem novih trţišta i novih proizvoda. Neki od ovih izazova zajedniĉki su svim

destinacijama u sve konkurentnijem globalnom turizmu, dok su neki od izazova karakteristiĉni za Crnu Goru.

U stvaranju kompleksne turistiĉke ponude Crne Gore kao povezane cjeline primorja i zaleĊa, vidi se najbolja

mogućnost da se produţi sezona i da se sjeveru daju razvojni impulsi.


76

Opredjeljenjem za odrţivost razvoja, ne uzimaju se u obzir samo etiĉki principi. Vrijednosti pejzaţa, prirode,

kulture i ţivotnih stilova, koji se time štite, predstavljaju istovremeno osnovni kapital turistiĉke privrede. Što se

atraktivnijim njihov doţivljaj cijeni na trţištu, to su bolje šanse za uspjeh ĉitave privredne grane i svih s njom

povezanih djelatnosti.

Turizam ĉini glavni stub ekonomske osnove zemlje. Samo uspješnim razvojem turizma mogu da se obezbijede

zaposlenje i prihod za znatan dio populacije. Iako se izgradnja velikih objekata, tj. MeĊunarodnih turistiĉko-

kongresnih kompleksa, marina, kongresnih centara itd., ĉesto smatra simbolima uspješnog razvoja turizma,

turizam je zapravo zasnovan na brojnim poslovnim aktivnostima koji su mikro, male i srednje veliĉine. Te velike

investicije mogu se smatrati neophodnim, kao simboli koji usmjeravaju paţnju turista na Crnu Goru. Ali

uspostavljanje turizma kao privrednog sektora širom zemlje i obezbjeĊivanje dugoroĉnog, odrţivog razvoja

turizma apsolutno zahtijeva popunjavanje okvira, odnosno tih velikih kapaciteta mnogobrojnim dodatnim

privatnim inicijativama. Te inicijative nijesu vezane samo za turistiĉke aktivnosti (kao što su obezbjeĊivanje

smještaja, restorani, barovi, itd.) već pokrivaju sve usluge i proizvodnju koji su direktno ili indirektno povezani sa

turizmom.

Turistiĉki proizvod oblikuje se i stvara u opštinama. Postojeća preduzeća i opštine glavni su nosioci usluga

turistiĉke privrede. Dobre osobine i slabosti djeluju, osim toga, i van granica opština. Kooperacija u opštinskim

klasterima moţe ovo izbjeći udruţenim djelovanjem na uklanjanju slabosti, stvaranjem varijanti ponuda,

izgradnjom zajedniĉke infrastrukture za aktivnosti u slobodno vrijeme I marketingom. Cilj: veliki obim, kvalitet i

raznolikost umjesto uniformnosti i opštinske zatvorenosti. Preduslov za klaster trebalo bi da budu isti I

meĊusobno odgovarajući okvirni uslovi.

Crna Gora kao turistiĉka destinacija moţe se podijeliti na šest klastera, koji se

MeĊusobno razlikuju po karakteristikama predjela i kultura:

1. Strma, stjenovita obala od Luštice do Ulcinja, sa brojnim kupališnim zalivima, centar plaţnog turizma sa

poznatim, najĉešće modernim kupališnim mjestima, kao što su Budva I Beĉići.

2. Ulcinj, grad sa primjesama orijentalizma i najduţom pješĉanom plaţom juţnog Jadrana, Adom Bojanom i

Valdanosom. Velika plaţa predstavlja veliki razvojni potencijal crnogorske turistiĉke privrede.

3. Bokokotorski zaliv, uokviren strmim liticama koje se visoko uzdiţu iznad nivoa mora, sa ostacima mletaĉke

kulture – predstavlja unikat na Mediteranu, najpogodniji za razvoj visokokvalitetne i diverzifikovane ponude

(nautiĉki turizam, golf tereni i ostalo) u tivatskom zalivu i na poluostrvu Luštici, pod uslovom da se riješe

infrastrukturni problemi.

4. Prijestonica Cetinje i Skadarsko jezero, takoĊe dva unikata zbog njihovog istorijskog znaĉaja, raznolikosti flore

i faune i fascinantnih pejzaţa na jezeru.

5. Planinski predjeli Durmitora i Sinjajevine sa kanjonom Tare i Nacionalnim parkom.

6. Planinski predjeli Bjelasice, Komova i Prokletija sa jednim, uskoro dva nacionalna parka, manastirima i

dţamijama.

U skladu sa strategijom razvoja turizma Crne Gore do 2020.godine, Glavni Grad Podgorica pripada klasteru

pojas povezivanja primorje – Bjelasica i Komovi, stoga se javlja šansa za izgradnju panorama ceste, ĉime bi se

vidljivo povećala atraktivnost, posebno ako se javna – prevozna preduzeća prilagode biciklistima i planinarima. U

ovom planskom dokumentu data su adekvatna turistiĉka rješenja, koja podrţavaju ovu mogućnost, to jest

planirane su biciklistiĉke staze, kao i javna autobuska stajališta. TakoĊe, u okviru planiranih namjena Centralne


77

djelatnosti i Mješovita namjena, moguće je planirati, projektovati i graditi objekte tipa motela, hotela, hostela,

gostionica, restorana i sliĉno, koji bi doprinijeli aktivnijoj i potpunijoj turistiĉkoj ponudi.

U kontaktnim zonama DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A” u sastavu DUPa „Gornja Gorica 1“ i DUPa „Donja

Gorica“ nalaze se površine namjenjene za objekte turizama (motela, hotela, hostela, gostionica, i sl,)

4.9 Preporuke za realizaciju

Nakon usvajanja Detaljnog urbanistiĉkog plana, potrebno je definisati faznost i smjernice za realizaciju plana.

U okviru realizacije planiranih kapaciteta, planira se:

dogradnju planiranih saobraćajnica , gradsku obilaznicu i bulevara

izgradnju internih saobraćajnica i saobraćajnih prikljuĉaka

moguća je fazna realizacija izgradnje objekata

novoplanirani objekti duţi od 30m. moraju imati dilaticionu spojnicu

namjensko zelenilo u okviru parcele je osnovni uslov za zaštitu okoline

u okviru svake parcele planirati dovoljan broj parking mjesta

rekonstrukciju i dogradnju prikljuĉaka i vodova tehniĉke infrastrukture – instalacija vodovoda i kanalizacije,

elektroinstalacija jake struje, tk instalacija

4.10 Pravni aspekti

4.10.1 Razlozi i pokretanje inicijative

DUP „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica raĊen je na osnovu:

Odluke o izradi DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica broj 01-031/14-4710 od 05.09.2014.godine, koju je donio Gradonaĉelnik Glavnog grada Podgorice. Programskog zadatka za izradu DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica

Ugovora o izradi DUP-a "Gornja Gorica 3 – dio A“, Podgorica br. 1158 od 19.02.2015.god. izmeĊu Agencije za

izgradnju i razvoj Podgorice doo Podgorica i "ARHIENT" doo Podgorica

A u skladu sa:

Zakonom o ureĊenju prostora i izgradnji objekata (‟‟Sluţbeni list CG‟‟, br. 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11, 35/13, 39/13 i 33/14), Prostorno-urbanistickim planom Glavnog grada Podgorica, do 2025. Godine („Sluţbeni list CG – opštinski propisi“, broj 06/14).


78

5. Saobraćaj i ostala infrastruktura

5.1 Saobraćaj

Postojeće stanje

Podruĉje zahvata plana, površine 30.35 ha, tangira magistralni put M-18 Boţaj (granica sa Albanijom) -

Podgorica – Nikšić –Pluţine – Šćepan Polje (granica sa Bosnom i Hercegovinom).

Ovo je najvaţnija saobraćajnica u planu, dio je primarne drţavne mreţe puteva, a u evropskoj mreţi puteva ima

oznaku E-762.

Saobraćajnica ima dvije saobraćajne trake, bez trotoara.

Ukupna izgraĊenost unutar zone, ukljuĉujući i saobraćajnu infrastrukturu je veoma mala. Unutar zone, ne

raĉunajući dio magistralnog puta, postoji samo nekoliko kratkih asfaltiranih ulica, širine 3-4m, bez trotaoara, kao

i par makadamskih puteva.

U zoni zahvata ne postoji nijedna potpuno izgraĊena saobraćajnica, sa trotoarima, atmosferskom kanalizacijom,

rasvjetom i ostalom infrastrukturom.

Ukupna površina javnih puteva u zoni je oko 2 330 m2 ili 0.77 % površine zahvata.

Planirano stanje

Osnovu za planirano stanje predstavlja mreţa saobraćajnica utvrĊena Prostorno-urbanistiĉkim planom Podgorice

i definisani koncept namjene površina u zoni zahvata.

Magistralni put M-18 M-18 Boţaj (granica sa Albanijom) - Podgorica – Nikšić –Pluţine – Šćepan Polje (granica

sa Bosnom i Hercegovinom) (E-762) ostaje najvaţnija saobraćajnica u planu. Prema Prostornom planu Crne

Gore put dobija veći rang i prerasta u brzu saobraćajnicu. Saglasno PUP-u Podgorice predviĊeno je njeno

proširenje odnosno pretvaranje u saobraćajnicu bulevarskog tipa. U toku izrade projektne dokumentacije moguće

je da doĊe do manjeg pomjeranja poloţaja i gabarita kruţnog toka (A 01), koji se dijelom nalazi u zoni zahvata

ovoga plana.

Uz kolovoz planirane su zelene trake, širine po 2m. Na bulevaru su, sa obje strane kolovoza, uz zeleni pojas,

planirane staze za bicikliste i trotoari, širine po 2m.

Isti popreĉni profil ima i planirani bulevar (A01 - At05 - A23 - A11 - A26) koji prolazi zonom zahvata. Prema PUP-

u Podgorice ovaj bulevar ima rang gradske obilaznice.

Osim navedenih bulevara, PUP-om Podgorice je jedino tretiran kraj ulice Miloja Pavlovića (At31 – At32 – A04 –

At36).

Sve ostale saobraćajnice nijesu tretirane PUP-om, pa samim tim nijesu primarne gradske mreţe i sluţe za prilaz

parcelama.

Potrebe za parkiranjem kod novoplaniranih objekata treba rešavati u okviru urbanistiĉke parcele. Broj parking

mjesta mora da zadovolji potrebe za parkiranjem korisnika, saglasno normativima. Normativi su, saglasno PUP-u

Podgorice i Pravilniku o bliţem sadrţaju i formi planskog dokumenta, a saglasno stepenu motorizacije u

Podgorici:


79

- Stanovanje (na 1000 m2) ………………….. 11 parking mjesta;

- Proizvodnja (na 1000 m2) ………………….. 14 parking mjesta;

- Fakulteti (na 1000 m2) ………………….. 22 parking mjesta;

- Poslovanje (na 1000 m2 BRGP) ………………….. 22 parking mjesta;

- Trgovina (na 1000 m2) ………………….. 43 parking mjesta;

- Hoteli (na 1000 m2) ………………….. 7 parking mjesta;

- Restorani (na 1000 m2) ………………….. 86 parking mjesta;

- Sportske dvorane, stadioni (na 100 posjetilaca) ….. 18 parking mjesta.

Sve saobraćajnice definisane su koordinatama tjemena i centara raskrsnica, a u grafiĉkom prilogu dati su njihovi

popreĉni presjeci.

Preporuka je da kolovozni zastor bude od asfalt betona a trotoari od prefabrikovanih betonskih elemenata ili

betona.

Ukupna površina pod asfaltom je oko 42 400 m2 ili 13.97 % površine zahvata, pješaĉke i biciklistiĉke staze uz

kolovoz zauzimaju povrsinu od 20 500 m2 (6.75 %) a površina zelenilih traka (bulevari) je oko 11 200 m2 (3.69

%), što ukupno iznosi oko 74 100 m2 ili 24.41% površine zahvata.

Praktiĉno sve saobraćajne površine predstavljaju izgradnju novih ili , kod magistralnog puta, znaĉajnu

rekonstrukciju postojeće saobraćajnice. Orjentaciona cijena izgradnje planiranih saobraćajnih površina iznosi:

- kolovoz 42 400 x 80 = 3 392 000.00 eura

- trotoari 20 500 x 40 = 820 000.00 eura

- zelenilo 11 200 x 30 = 336 000.00 eura

- Ukupno: 4 548 000.00 eura

Sve saobracajnice treba da su opremljene odgovarajucom rasvjetom i saobracajnom signalizacijom, a na

rasksnicama treba predvidjeti prelaze za hendikepirana lica saglasno vaţećem pravilniku.

Odvodnjavanje saobraćajnih površina treba rešavati atmosferskom kanalizacijom.


80

5.2 Energetska infrastruktura

5.2.1. ELEKTROENERGETIKA POSTOJEĆA INFRASTRUKTURA U granicama DUP-a “Gornja Gorica 3 dio A” u Podgorici nalaze se elektroenergetski objekti tri naponska nivoa: 110 kV ,10 kV i 1 kV. 5.2.1.1. Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 110 kV Kroz prostor DUP-a “Gornja Gorica 3 dio A” prolaze dalekovodi 110 kV: "PODGORICA 2– KAP vod 1" , "PODGORICA 2– KAP vod 2" , "PODGORICA 2– KAP vod 3" , Dalekovodi su na ĉeliĉno rešetkastim stubovima izvedeni su propisno i po “Pravilniku o tehniĉkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova nazivnog napona od 1 kV do 400 kV“ “Službeni List SFRJ“ br 65/88 i 18/92, zadovoljavaju uslove u pogledu sigurnosne udaljenosti i sigurnosne visine, kao i uslove o pojaĉanoj mehaniĉkoj i elektriĉnoj izolaciji.

5.2.1.2. Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kV Kroz prostor DUP-a prolazi 10 kV kabal MBTS “Gornja Gorica 3 “- BTS “ Komanski Most“. 5.2.1.3. Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 0,4kV Niskonaponska mreža je radijalna i podzemna .Prikljuĉci objekata su podzemnim kablovima. Instalacija osvjetljenja duž saobraćajnica izvedena je živinim sijalicama visokog pritiska u svetiljkama montiranim na lirama okruglih, željeznih, dvosegmentnih stubova, uz kablovsko (podzemno) njihovo napajanje. Šema povezivanja, trafostanica 10 kV data je na sledećem grafiĉkom prilogu:


81

Ka MBTS Gornja Gorica 3

Ka BTS Komanski Most

DV

110 k

V P

od

go

ric

a 2

-K

AP

vo

d 3

DUP

DV

110 k

V P

od

go

ric

a 2

-K

AP

vo

d 2

DV

110 k

V P

od

go

ric

a 2

-K

AP

vo

d 1


82


83

PROGRAM RAZVOJA ELEKTROENERGETSKE INFRASTRUKTURE 5.2.2.1.Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 110 kV Kroz prostor DUP „Gornja Gorica 3 dio A” prolaze dalekovodi 110 kV:

"PODGORICA 2– KAP vod 1" , "PODGORICA 2– KAP vod 2" , "PODGORICA 2– KAP vod 3" , Dalekovodi su na ĉeliĉno rešetkastim stubovima izvedeni su propisno i po “Pravilniku o tehniĉkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova nazivnog napona od 1 kV do 400 kV“ “Službeni List SFRJ“ br 65/88 i 18/92, zadovoljavaju uslove u pogledu sigurnosne udaljenosti i sigurnosne visine, kao i uslove o pojaĉanoj mehaniĉkoj i elektriĉnoj izolaciji. Svi budući objekti koji se budu radili u zoni 110 kv vodova, moraju biti izvedeni u skladu sa “Pravilnikom o tehniĉkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova nazivnog napona od 1 kV do 400 kV“ “Službeni List SFRJ“ br 65/88 i 18/92 i dobiti saglasnost od CGES-a.

5.5.2.2.1 ELEKTROENERGETSKI OBJEKTI NAPONSKOG NIVOA 10 KV PROCJENA POTREBE ZA ELEKTRIČNOM SNAGOM PROCJENA VRŠNE SNAGE DOMAĆINSTAVA Za odredjivanje vršnog opterećenja ove skupine potrošaĉa koriste se Tehniĉke preporuke Poslovne zajednice Elektrodistribucije Srbije: -TP13 “ Prikljuĉci na niskonaponsku mrežu i elektriĉne instalacije u zgradama “ i -TP14b“ “ Osnovni tehniĉki uslovi za planiranje , projektovanje i gradnju niskonaponskih mreža i pripadajućih transformatorskih stanica 10 (20)/0,4 kV stambenih naselja “koje se odnose na odredjivanje vršnog opterećenja domaćinstava u zimskom periodu, Vršna snaga mjerodavna za planiranje objekata TS 10/0,4 kV i NN mreže odredjuje se prema sledećem obrascu dobijenom na osnovu teoriskih razmatranja, iskustva i snimanja (mjerenja) postojećeg stanja :

,)1

(**8)75,0

25,0(**5,8n

kkn

nnPvrd

gt

gt

n<20

,)100

1(**86,2)1

(* )1990(88,0

teg

eg

pn

n

kkPiegPvrd 20<=n<=500

,)85,0

15,0(**2,7)1

(* )1990(

teg

egn

nn

kkPiegPvrd 500<n

gdje je: Pvrd-Maksimalno godišnje jednovremeno opterećenje domaćinstava (kW),


84

Pieg - prosjeĉna instalisana snaga sa kojom uĉestvuje grupa od “n“ domaćinstava u maksimalnom jednovremenom opterećenju - dio koji potiĉe od elektriĉnog zagrijavanja u stanu (kW/dom), n - broj domacinstava keg -koeficijent jednovremenosti maksimalnog godišnjeg opterećenja za veoma veliki broj domaćinstava – dio koji se odnosi na instalisanu snagu trošila koja se koriste za ze elektriĉno zagrijavanje stanova. kgt -koeficijent koji zavisi od procentualnog uĉešća broja stanova koji se griju na elektriĉnu energiju. Kgt=0,6 ako 75% stanova koristi elektriĉno grijanje . Kgt=0,9 ako svi stanovi koristi elektriĉno grijanje . p -procenat prosjeĉnog porasta maksimalnog godišnjeg jednovremenog opterećenja (%), t -godina za koju se raĉuna maksimalno godišnje jednovremeno opterećenje (t >= 1990) Na podruĉju DUP-a “Gornja Gorica 3 dio A” prisutan je tip stambenog naselja : -Tip naselja 5 obuhvata stanove u urbanizovanom naselju u kojem se ne može sagledati period uvo]enja centralnog grijanja sa objektima istog ili sliĉnog tipa, spratnosti P, P+1 i P+1+Pk. Parametri tipova naselja su sledeći:

Tip naselja Pieg keg p godina proračuna

(kW) %

tip naselja 5 3,0 0,55 1,5 2020

PROCJENA VRŠNE SNAGE POTROŠAČA OPŠTE POTROŠNJE Za odredjivanje vršnog opterećenja ostale potrošnje koriste se podaci iz Tehniĉke preporuke Poslovne zajednice Elektrodistribucije Srbije: -TP14a “ Planovi razvoja i osnovna koncepciska rešenja za planiranje elektrodistributivne mreže” i oni su dati u sledecoj tabeli:

Djelatnost Specifiĉno opterećenje ( W/m2)

Prosvjeta 10 -25

Zdravstvo 10 - 35

Sportski centri 10 -50

Hoteli sa klima uredjajima 30 - 70

Hoteli bez klima uredjaja 20 - 30

Male poslovne zgrade 15 - 30

Trgovine 25 - 60

PROCJENA VRŠNE SNAGE ZA OSVJETLJENJE


85

PROCJENA VRŠNE SNAGE ZA OSVJETLJENJE SAOBRAĆAJNICA, PARKING PROSTORA I ŠETALIŠTA Procjena vršne snage osvetljenja saobraćajnica u planiranom prostoru izvršena je na osnovu sledećih parametara:

Pvrs - Vrsna snaga rasvjete saobraćajnica za procinjeni broj svjetiljki snage 250w Pvrpp –Vršna snaga rasvjete parking prostora za procinjeni broj svjetiljki snage 150w (Pin=170W) (svjetiljke sa sijalicom natrijum visokog pritiska Pvps - Vrsna snaga rasvjete pješaĉkih staza za procinjeni broj svjetiljki snage 100w

PROCJENA VRŠNE SNAGE

Na osnovu podataka procijenjuje se aktivna vršna snaga na nivou DUP-a “Gornja Gorica 3 dio A” i traforeona kao:

ied

n

jiedvr PkPP _

1

max_ *

cos/vrvr PS

gdje je : Ped_max najveća aktivna vršna snaga kategorije potrošaĉa Ped_i aktivna vršna snaga ostalih kategorija potrošaĉa kji faktor uĉešća u maksimumu vršne snage

cos faktor snage kada je izvršena kompenzacija.

Vršna snaga na nivou DUP-a “Gornja Gorica 3 dio A” je:

D U P ZIMI Vrsna Snaga Koef. jed. Kj*Pjv

Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj

stanova u naselju tipa 5 134 569.54 0.9 512.59

POSLOVNI PROSTORI Povrsina kW/m2

Mjesovite djelatnosti 154620 0.045 6957.9 1 6957.9

JAVNA RASVJETA broj svjet. kW /svjet.

Putevi 179 0.25 44.75 0.9 40.28

SUMA Kj*Pjv (kW) 7510.76

Vrsna snaga (kVA) 7906.06

Vršna snaga (planirana) potrošaĉa DUP-a je Pv= 7.90606 MVA. Planirano je da se potrošaĉi ovog DUP-a napajaju iz TS 110/10 kV "Podgorica 4" kao i iz buduće TS 110/10 kV "Podgorica 7" predvidjene PUP-om .


86

DEFINISANJE TRAFOSTANICA -– RASPORED PO TRAFOREONIMA Na osnovu navedenih metoda proraĉuna, dispozicije planiranih i postojećih objekata kao i postojećeg stanja elektroenergetske infrastrukture prednjim tabelama dat je prikaz snaga postojećih i planiranih trafostanica u UP sa definisanjem snaga novih trafostanica. Kod definisanja instalisanih snaga trafostanica racunato je sa gubicima od 10% i rezervom u snazi od 10%.

Traforeon 1 ZIMI Vrsna Snaga Koef. jed. Kj*Pjv

Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj





Putevi 28 0.25 7 0.9 6.3



NDTS 10/0,4 kV "Br. 1- NOVA"

Sn Potrosnja gubici 10% Ukupno rezerva rezerva

kVA kVA kVA kVA kVA % Sn

1000 771.14 77.11 848.25 151.746 15.17


Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj





Putevi 31 0.25 7.75 0.9 6.98






2000 1628.72 162.87 1791.59 208.408 10.42


Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj






87

Putevi 21 0.25 5.25 0.9 4.73






1000 759.9 75.99 835.89 164.11 16.41


Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj





Putevi 20 0.25 5 0.9 4.5






1000 662.41 66.24 728.65 271.349 27.13


Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj

stanova u naselju tipa 5 23 115 0.9 103.5




Putevi 33 0.25 8.25 0.9 7.42






1000 615.17 61.52 676.69 323.313 32.33


Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj






88

Putevi 8 0.25 2 0.9 1.8






1000 760.88 76.09 836.97 163.032 16.3


Pjv (kW) Kj




Putevi 13 0.25 3.25 0.9 2.92






2000 1455.92 145.59 1601.51 398.488 19.92


Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj





Putevi 12 0.25 3 0.9 2.7






630 523.12 52.31 575.43 54.568 8.66


Pjv (kW) Kj

STANOVANJE broj





Putevi 13 0.25 3.25 0.9 2.92



89





1000 765.23 76.52 841.75 158.247 15.82

Na osnovu prethodno navedenog se zakljuĉuje da je za napajanje DUP a “Gornja Gorica 3 dio A” sa aspekta potreba u snazi potrebno izgraditi 9 novih trafostanice.

5.2.2.2.2. PRIKAZ PLANIRANE ELEKTRODISTIBUTIVNE MREŽE Koncept rješenja napajanja planiranih objekata u DUP a “Gornja Gorica 3 dio A” elektriĉnom energijom je baziran na postojećoj i planiranoj infrastrukturi 10 kV mreže .

Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kV

Polazeći od izvršenog proraĉuna potreba u snazi, i rasporeda novih potrošaĉa po traforeonima, kao i postojećeg stanja 10 kV mreže planom razvoja su predvidjeni sledeći 10 kV elektrenergetski objekti:

Trafostanice 10/0,4kV : - NDTS 10/0,4 kV, 1000 kVA "Nova br.1" Nova - NDTS 10/0,4 kV, 2x1000 kVA "Nova br.2" Nova - NDTS 10/0,4 kV, 1000 kVA "Nova br.3" Nova - NDTS 10/0,4 kV, 1000 kVA "Nova br.4" Nova - NDTS 10/0,4 kV, 1000 kVA "Nova br.5" Nova - NDTS 10/0,4 kV, 1000 kVA "Nova br.6" Nova - NDTS 10/0,4 kV, 2x 1000 kVA "Nova br.7" Nova - NDTS 10/0,4 kV, 630 kVA "Nova br.8" Nova - NDTS 10/0,4 kV, 1000 kVA "Nova br.9" Nova

Nove TS su bar dva puta prolazne na strani visokog napona ,izradjene u SF6 tehnologiji sa potrebnim brojem NN izvoda , odnosno osam po transformatoru 630 kVA , a dvanaest po transformatoru 1000 KVA. Pri projektovanju i izgradnji trafostranice, opremu tipizirati u skaldu sa tehniĉkim preporukama EPCG- A. D. – Niksić (TP-1b), odnosno zahtjevima nadležne Elktrodistribucije. 10kV kablovska mreža: Za realizaciju plana razvoja 10kV mreže u okviru DUP-a potrebno je izvesti veze prema priloženoj šemi. Predloženim planom razvoja 10kV mreže planirane TS10/0,4kV su ukljuĉene u postojeći sistem napajanja – koncept otvorenih prstenova uz njihovo kablovsko izvoĊenje sa napajanjem iz TS 110/10 kV "Podgorica 4“ i buduce TS 110/10 kV "Podgorica 7" . Nove izvode TS 110/10 kV " Podgorica 4“ – NDTS " Br.3" NOVA , TS 110/10 kV " Podgorica 7“ – NDTS " Br.9" NOVA


90

i nove dionice izmeĊu TS 10/0,4 kV izvesti sa 3 x XHE 49 A, 240 mm2, 20 kV ( prenosne moći 7,96 MVA). Na posebnom prilogu urbanistiĉkog plana je takodje prikazana lokacija planirane TS10/0,4kV kao i planirane trase 10kV mreže.


91

Ka MBTS Gornja Gorica 3

Ka BTS Komanski Most

DV

110 k

V P

od

go

ric

a 2

-K

AP

vo

d 3

DV

110 k

V P

od

go

ric

a 2

-K

AP

vo

d 2

DV

110 k

V P

od

go

ric

a 2

-K

AP

vo

d 1

DUP

TS

"Br. 1"

TS "Br. 3"

TS

"Br. 2"

TS"Br. 4"TS

"Br. 5"

TS"Br. 6"

TS"Br. 7"

TS

"Br. 8"

TS

"Br. 9"

ka TS 110/10 kV "Podgorica 4"ka BTS 10/0,4 kV "Vinopodrum"

ka TS 110/10 kV "Podgorica 7"

ka MBTS 10/0,4 kV "IRD Sume"


92

Niskonaponska kablovska mreža 0,4kV Niskonaponsku mrežu izvesti kao kablovsku (podzemnu) do lokacija prikljuĉnih ormarića. Mreža treba da je radijalna, a za važnije objekte u okviru njihove instalacije riješti prstenasto napajanje . Mreže izvesti nn kablovima tipa PP00 ili XP00 , 6/1kV (ili drugim, prema zahtjevima struĉne službe Elektrodistribucije),presjeka prema nominalnim snagama pojedinih prostora objekata. NN kablove po mogućnosti polagati u zajedniĉkom rovu na propisanom odstojanju uz ispunjenje uslova dozvoljenenog strujnog opterećenja po pojedinim izvodima. Broj nn izvoda TS10/0,4kV će se definisati glavnim projektima objekata i TS10/0,4kV. Elektroinstalacije objekata Elektroinstalacija svih novih objekata mora biti izvedena u skladu sa važećim tehniĉkim propisima i standardima, a kod stambenih objekata i sa normativima iz plana višeg reda. Instalacije moraju zadovoljavati sada važeće tehniĉke propise i standarde iz oblasti elektroinstalacija niskog napona. Za zaštitu od indirektnog dodira u objektima primijeniti sistem TN-S. Osvjetljenje javnih povrsina Pošto je javno osvetljenje sastavni dio urbanistiĉke cjeline, treba ga tako izgraditi da se zadovolje i urbanistiĉki i saobraćajno - tehniĉki zahtjevi, istovremeno težeći za tim da instalacija osvetljenja postane integralni element urbane sredine. Mora se voditi raĉuna da osvetljenje saobraćajnica i ostalih površina mora osigurati minimalne zahtjeve koji će obezbjediti kretanje uz što veću sigurnost i konfor svih uĉesnika u noćnom saobraćaju, kao i da ima i svoju dekorativnu funkciju. Zato se pri rješavanju uliĉnog osvetljenja mora voditi raĉuna o sva ĉetiri osnovna mjerila kvaliteta osvetljenja: - nivo sjajnosti kolovoza, - podužna i opšta ravnomjernost sjajnosti, - ograniĉenje zaslepljivanja (smanjenje psihološkog blještanja) i - vizuelno vodjenje saobraćaja. Izbor rasvjete treba izvršiti po važećim evropskim standardima EN 13201.

Izmjena i dopuna DUP-a „Gornja Gorica 3 – dio A” u Podgorici

93

5.2.2.3. URBANISTICKO-TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU PLANIRANE ELEKTRODISTRIBUTIVNE MREŽE I JAVNOG OSVETLJENJA

1. Trafostanice 10/0,4kV na području plana Novoplanirane trafostanice su predvidjene za ugradnju u objekte DUP i kao slobodno stojeće. Raspored opreme i položaj energetskih transformatora moraju biti takvi da obezbjede što racionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja, ugradnje i zamjene pojedinih elemenata i blokova i omogućava efikasnu zaštitu od direktnog dodira djelova pod naponom. Projektima uredjenja okolnog terena svim trafostanicama obezbjediti kamionski pristup, najmanje širine 3,0 m. Trafostanica mora biti bar dva puta prolazne na strani visokog napona u tehnici SF6. Opremu trafostanice predvidjeti u skladu sa “Tehniĉkim preporukama EPCG –TP1-b: Distributivna transformatorska stanica DTS - EPCG 1x1000 kVA (DTS 1x630)”, donesenim od strane Sektora za distribuciju - Podgorica “Elektroprivrede Crne Gore”, A.D. – Nikšić. Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za gradjenje planirane trafostanice, kao i da obezbjede tehniĉku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje gradjevinske dozvole, kao i struĉni nadzor nad izvodjenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehniĉkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole. Izgradnja 10 kV kablovske mreže Nove izvode TS 110/10 kV " Podgorica 4“ – NDTS " Br.3" NOVA , TS 110/10 kV " Podgorica 7“ – NDTS " Br.9" NOVA i nove dionice izmeĊu TS 10/0,4 kV izvesti sa 3 x XHE 49 A, 240 mm2, 20 kV ( prenosne moći 7,96 MVA). Preporuĉuje se polaganje jednožilnih kablova u trouglastom snopu. Na kraćim dionicama dozvoljeno je i polaganje u horizontalnoj ravni na medjusobnom razmaku 70 mm. Snop se formira provlaĉenjem kablova kroz odgovarajuću matricu pri odmotavanju sa tri kalema.Formirani snop se na svakih 1 do 2 m omotava obujmicom , samoljepljivom trakom itd. Medjusobni razmak više energetskih kablova (višežilnih , odnosno kablovskih snopova tri jednožilna kabla ) u istom rovu odredjuje se na osnovu strujnog opterećenja , ali ne smije da bude manji od 70 mm pri paralelnom vodjenju odnosno 2 m pri ukrštanju. Da se obezbijedi da se u rovu sa više energetskih kablova (višežilni , odnosno kablovski snopovi tri jednožilna kabla ) kablovi medjusobno ne dodiruju , izmedju kablova može da se cijelom dužinom trase postavi niz opeka , koje se polažu nasatice na medjusobnom razmaku od 1m.


94

Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu dubine 0,8 m, a na mjestima prolaza kabla ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mjestima gdje se može oĉekivati povećano mehaniĉko opterećenje kabla (ili kabl treba izolovati od sredine kroz koju prolazi) kroz kablovsku kanalizaciju, smještenu u rovu dubine 1,0 m. Dozvoljeno je pojedinaĉno provlaĉenje jednožilnog kabla kroz cijev od neferomagnetnog materijala , pod uslovom da cijev nije duža od 20 m. Kroz ĉeliĉnu cijev dozvoljeno je provlaĉenje snopa koga ĉine jednožilni kablovi sve tri faze. Nakon polaganja, a prije zatrpavanja kabla, investitor je dužan obezbjediti katastarsko snimanje taĉnog položaja kabla, u skladu sa zakonskim odredbama. Na grafiĉkom prikazu trase kabla treba oznaĉiti tip i presjek kabla, taĉnu dužinu trase i samog kabla, mjesta njegovog ukrštanja, približavanja ili paralelnog vodjenja sa drugim podzemnim instalacijama, mjesta ugradjenih kablovskih spojnica, mjesta položene kablovske kanalizacije sa brojem korišćenih i rezervnih cijevi (otvora) itd. Ukoliko to zahtjevaju tehniĉki uslovi struĉne službe Elektrodistribucije - Podgorica, zajedno sa kablom (na oko 40 cm dubine) u rov položiti i traku za uzemljenje, Fe-Zn 25x4 mm. Duž trasa kablova ugraditi standardne oznake koje oznaĉavaju kabl u rovu, opromjenu pravca trase, mjesta kablovskih spojnica, poĉetak i kraj kablovske kanalizacije, ukrštanja, približavanja ili paralelna vodjenja kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama i sl. Prije izvodjenja radova pribaviti katastre podzenmnih instalacija i u tim sluĉajevima otkopavanje kabla vršiti ruĉno. Pri izvodjenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, gradjana i vozila, a zaštnim mjerama omogućiti odvijanje pješaĉkog i motornog saobraćaja. Na mjestima gdje je, radi polaganja kablova, izvršeno isjecanje regulisanih površina, iste dovesti u prvobitno stanje. Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvodjenje dionica kablovskih 10 kV vodova, kao i da obezbjede tehniĉku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje gradjevinske dozvole, kao i struĉni nadzor nad izvodjenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehniĉkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole. 3. Izgradnja niskonaponske mreže Nove niskonaponske mreže i vodove izvesti kao kablovske (podzemne), uz korišćenje kablova tipa PP00 (ili XP00 zavisno od mjesta i nacina polaganja), ukoliko strucna služba Elektrodistribucije - Podgorica ne uslovi drugi tipa kabla. Mreže predvidjeti kao trofazne, radijalnog tipa. Zbog potrebe vršenja preraspodjele potrošaĉa po traforeonima, ne rješavati pojedine sluĉajeve odvojeno od cjeline, vec sagledati uticaj svake izmjene na širi prostor. Što se tiĉe izvodjenja niskonaponskih mreža i vodova, primjenjuju se uslovi već navedeni pri izgradnji kablovske 10 kV mreže. Zaštitu od preopterećenja i kratkog spoja obezbjediti pravilnim izborom osiguraĉa na poĉetku voda u skladu sa važeĊim tehniĉkim propisima. Primjeniti sistem zaštite od opasnog napona dodira TN-C do mjesta prikljucka NN kablova na objektima *(u GRT). Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvodjenje instalacije osvjetljenja, kao i da obezbjede tehniĉku kontrolu tih projekata.


95

4. Izgradnja spoljneg osvjetljenja Izgradnjom novog javnog osvetljenja otvorenog prostora i saobraćajnica oko kompleksa obezbjediti fotometrijske parametre date evropskim standardom EN 13201. Kao nosaĉe svetiljki koristiti metalne dvosegmentne stubove, predvidjene za montažu na pripremljenim betonskim temeljima, tako da se po potrebi mogu demontirati, a napajanje javnog osvetljenja izvoditi kablovski (podzemno), uz primjenu standardnih kablova (PP 000 4x25mm2; 0,6/1 kV za uliĉno osvetljenje i PP 00 3(4)x16mm2; 0,6/1 kV za osvetljenje u sklopu uredjenja terena). Pri projektovanju instalacija osvetljenja u sklopu uredjenja terena oko planiranih objekata poseban znacaj dati i estetskom izgledu instalacije osvetljenja. Sistem osvetljenja treba da bude cjelonoćni. Pri izboru svetiljki voditi raĉuna o tipizaciji, odnosno a u cilju jednostavnijeg održavanja. Maksimalno dozvoljeni pad napona u instalaciji osvetljenja, pri radnom režimu, može biti 5%. Kod izvedene instalacije moraju biti u potpunosti primjenjene mjere zaštite od elektriĉnog udara (zaštita od direktnog i indirektnog napona). U tom cilju, mora se izvesti polaganje zajedniĉkog uzemljivaĉa svih stubova instalacije osvetljenja, polaganjem trake Fe-Zn 25x4 mm i njenim povezivanjem sa stubovima i uzemljenjem napojnih trafostanica. Obezbjediti selektivnu zastitu kompletnog napojnog voda i pojedinih svetiljki. Obezbjediti mjerenje utrošene elektriĉne energije. Komandovanje ukljuĉenjem i iskljuĉenjem javnog osvetljenja obezbjediti preko uklopnog sata ili foto ćelije. Za polaganje napojnih vodova važe isti uslovi kao i kod polaganja ostalih niskonaponskih vodova. Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za izvodjenje instalacije osvjetljenja, kao i da obezbjede tehniĉku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje gradjevinske dozvole, kao i strucni nadzor nad izvodjenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehniĉkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole. Javnu rasvjetu projektovati u skladu sa Preporukama za projektovanje , izvodjenje i održavanje rasvjete na podruĉju Glavnoggrada , novembar 2008. godine.


96

5.2.2.4 ORJENTACIONI TROŠKOVI REALIZACIJE U DOMENU ELEKTROENERGETSKE INFRASTRUKTURE I JAVNOG OSVETLJENJA

1 Izgradnja novih TS prema planu u prilogu tipa NDTS 630 kVA sa

opremom prema tehniĉkoj preporuci TP-1b(EPCG): kom

. 1 a’ 35000 = 35000

2 Izgradnja novih TS prema planu u prilogu tipa NDTS 1000 kVA sa

opremom prema tehniĉkoj preporuci TP-1b(EPCG): kom

. 6 a’ 45000 = 270000

3 Izgradnja novih TS prema planu u prilogu tipa NDTS 2 x 1000

kVA sa opremom prema tehniĉkoj preporuci TP-1b(EPCG): kom

. 2 a’ 80000 = 160000

4 Izrada novih dionica kablovskih 10 kV vodova sa uklapanjem na

podruĉju DUP-a i izrada novih kablovskih 10 kV izvoda (dužina u podruĉju DUP-a):

m 8160 a’ 40 = 326400

UKUPNO : e = 791400

Napomena : Nisu uzete u obzir dužine kablova izvan podruĉja DUP-a.


97

5.3 Telekomunikaciona mreža

POSTOJEĆE STANJE Na podruĉju koje obuhvata DUP "Gornja Gorica 3", Opština Podgorica, nije dat odgovrajući plan postojećih podzemnih tk instalacija. Na posmatranom podruĉju prisutni su signalom mobilne telefonije i sva tri mobilna operatera, a podruĉje je pokriveno i TV signalom koji distribuira BBM Montenegro i Total TV.

PLANIRANO RJEŠENJE Planiranim rješenjem planirana je izgradnja nove tk kablovske kanalizacije. Implementacija novih tehnika i tehnologija, liberalizacija trţišta i konkurencija u sektoru elektronskih komunikacija će doprinijeti brţem razvoju elektronskih komunikacija, povećanju broja servisa, njihovoj ekonomskoj i geografskoj dostupnosti, boljoj i većoj informisanosti kao i brţem razvoju privrede i opštine u cjelini. Jedan od ciljeva izrade ovog DUP jeste da se ţeli obezbjediti planiranje i graĊenje elektronske komunikacione infrastrukture koja će zadovoljiti zahtijeve više operatora elektronskih komunikacija, koji će ponuditi kvalitetne savremene elektronske komunikacione usluge po ekonomski povoljnim uslovima. Treba voditi raĉuna o sledećem: - da se kod gradnje novih infrastrukturnih objekata posebna paţnja obrati zaštiti postojeće elektronske komunikacione infrastrukture - da se uvjek obezbijede koridori za telekomunikacione kablove duţ svih postojećih i novih saobraćajnica, - da se gradnja, rekonstrukcija i zamjena elektronskih komunikacionih sistema mora izvoditi po najvišim tehnološkim, ekonomskim i ekološkim kriterijumima, Akt kojeg se treba pridrţavati prilikom izgradnje nove telekomunikacione infrastrukture, jeste Pravilnik o odreĊivanju elemenata elektronskih komunikacionih mreţa i pripadajuće infrastrukture, širine zaštitnih zona i vrste radio-koridora u ĉijoj zoni nije dopuštena gradnja drugih objekata (Sluţbeni list Crne Gore" broj 83/09). U odnosu na moguće planove dominantnog operatera fiksne telefonije, Crnogorskog Telekoma i ostalih operatera fiksne i mobilne telefonije, projektant predviĊa da se unutar zahvata ovog DUP-a, u skladu sa razvojem planiranih graĊevinskih objekata i predloţenim saobraćajnim rješenjima, izgradi nova telekomunikaciona kanalizacija sa 3 PVC cijevi 110mm. Telekomunikaciona kanalizacija bi se koristla za provlaĉenje kablova razliĉitih kablovskih operatera koji pokaţu interesovanje za pruţanje telekomunikacionih usluga, bilo da se radi o Crnogorskom Telekomu, bilo da se radi o nekom drugom postojećem telekomunikacionom operateru u Crnoj Gori. Na taj naĉin, u odnosu na situaciju koja se trenutno dešava na telekomunikacionom trţištu Crne Gore, korisnici iz posmatrane zone bi bili na kvalitetan naĉin opsluţeni razliĉitim vrstama telekomunikacionih servisa (telefonija, prenos podataka, TV signal i dr.).


98

Pri planiranju broja PVC cijevi u novoj tk kanalizaciji, moraju se u obzir uzeti podaci o planiranim gradjevinskim površinama i aktuelnim trendovima u rješavanju pitanja kablovske televizije i dr. Kanalizacioni kapaciteti omogućavaju dalju modernizaciju elektronskih komunikacionih mreţa bez potrebe za izvoĊenjem naknadih graĊevinskih radova, kojima bi se iznova devastirala postojeća infrastruktura. Ukupna duţina planirane telekomunikacione kanalizacije sa 3 PVC cijevi 110mm, unutar zone ove Studije, iznosi oko 4660 metara, a planirana je i izgradnja 77 novih telekomunikacionih okana. Savremene telekomunikacije koje obuhvataju ditribuciju sva tri servisa, telefonije-fiksne i mobilne, prenos podataka i TV signala, omogućavaju više naĉina povezivanja sa telekomunikacionim operaterima. Imajući u vidu namjenu objekata unutar posmatrane zone i samu lokaciju, kroz novoplaniranu telekomunikacionu kanalizaciju treba graditi savremene telekomunikacione pristupne optiĉke mreţe u tehnologiji FTTx (Fiber To The Home, Fiber to The Building,...), sa optiĉkim vlaknom do svakog objekta, odnosno korisnika. Ovo rješenje je u skladu sa dugoroĉnim rješenjima u oblasti telekomunikacija sa optiĉkim pristupnim mreţama, a sa ĉijom implementacijom je zapoĉeo dominantni telekomunikacioni operator, Crnogorski Telekom. Kućnu tk instalaciju treba izvoditi u RACK ormarima u zasebnim tehniĉkim prostorijama . Na isti naĉin izvesti i ormariće za koncentraciju instalacije za potrebe kablovske distribucije TV signala, sa opremom za pojaĉavanje TV signala. Kućnu tk instalaciju u svim prostorijama realizovati telekomunikacionim kablovima koji će omogućavati korišćenje naprednijih servisa koji se pruţaju ili ĉije se pruţanje tek planira, FTP kablovima cat 6 i cat 7 i kablovima sa optiĉkim vlaknima, ili drugim kablovima sliĉnih karakteristika i provlaĉiti kroz PVC cijevi, sa ugradnjom odgovarajućeg broja kutija, s tim da u svakom poslovnom prostoru treba predvidjeti minimalno po 4 tk instalacije, a u stambenim jedinicama minimalno po 2 tk instalacije . U sluĉaju da se trasa tk kanalizacije poklapa sa trasom vodovodne kanalizacije i trasom elektro instalacija, treba poštovati propisana rastojanja, a dinamiku izgradnje vremenski uskladiti. Trase planirane telekomunikacione kanalizacije potrebno je uklopiti u trase trotoara ili zelenih površina, jer bi se u sluĉaju da se telekomunikaciona okna rade u trasi saobraćajnice ili parking prostora, morali ugraditi teški poklopci sa ramom i u skladu sa tim uraditi i ojaĉanje okana, što bi bilo neekonomiĉno. Telekomunikacionu kanalizaciju koja je planirana u okviru DUP, kao i telekomunikaciona okna, izvoditi u svemu prema planovima višeg reda, vaţećim propisima u Crnoj Gori i preporukama bivše ZJ PTT iz ove oblasti. Na taj naĉin biće stvoreni optimalni uslovi, koji sa tehniĉkog stanovišta, omogućavaju provlaĉenje novih kablovskih kapaciteta, gdje god se za tim ukaţe potreba. Obaveza budućih investitora planiranih objekata u zoni DUP jeste da, u skladu sa Tehniĉkim uslovima koje izdaje nadleţni telekomunikacioni operater ili organ lokalne uprave, od novoplaniranih telekomunikacionih okana, projektima za pojedine objekte u zoni obuhvata definišu naĉin prikljuĉenja svakog pojedinaĉnog objekta. Kablovsku kanalizaciju pojedinaĉnim projektima treba predvidjeti do samih objekata.

Predmjer i predraĉun materijala i radova:


99

Br. A/ MATERIJAL Koliĉina Koliĉina Jediniĉna cijena

Ukupna cijena €

1. PVC cijevi Ø 110/3,2 mm duţine 6 m kom 2330,00 11,80 27494,00

2. Gumene brtve za nastavljanje PVC cijevi Ø 110/3,2 mm

kom 2330,00 0,20 466,00

3. PVC uvodnica Ø 110/3,2 mm duţ. 0,5m kom 513,00 2,50 1282,50

4. PVC drţaĉ odstojni 110/2 kom 4660,00 0,80 3728,00

5. Ĉep za zatvaranje cijevi Ø110/3,2 mm kom 54,00 1,50 81,00

6. PTT traka za upozorenje m 4660,00 0,10 466,00

7. Laki tk poklopac sa ramom (min. nosivosti 50 kN) kom 77,00 175,00 13475,00

UKUPNO ZA MATERIJAL 46992,50

Br. B/TK KANALIZACIJA Koliĉina Koliĉina Jediniĉna cijena

Ukupna cijena €

1. Trasiranje - odreĊivanje trase rova nove i postojeće kanalizacije i lociranje postojećih i novih okana prije iskopa

m 4660,00 0,50 2330,00

2. Izrada kablovske tk kanalizacije od PVC cijevi u IV kat., sa opisom radova: - ruĉni iskop rova sa razupiranjem; - nasipanje donjeg sloja pijeska d=10 cm, - polaganje PVC cijevi, - nasipanje pijeska izmeĊu cijevi; - nasipanje zaštitnog sloja pijeska d=10 cm, - zatrpavanje rova u slojevima sa nabijanjem, - postavljanje pozor trake; - ureĊenje trase sa utovarom i odvozom viška materijala: za 3xPVCØ110mm(45x101)cm

m 4660,00 12,50 58250,00

UKUPNO ZA KANALIZACIJU 60580,00


100

Br. C/KABLOVSKA OKNA Koliĉina Koliĉina Jediniĉna cijena

Ukupna cijena €

1. Izrada AB okna unutrašnjih dimenzija 1,60x1,40x1,90m, u V kat, saopisom radova.: - ruĉni iskop rupe za okno, - odvoz šuta na deponiju, - izrada okna(d=15cm(zidova,donje i gornje ploĉe)) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i podešavajućih konzola prema prilogu (rad+material, bez lakog tk poklopca sa ramom)

kom 77,00 750,00 57750,00

UKUPNO KABLOVSKA OKNA 57750,00

REKAPITULACIJA

A./ UKUPNO ZA MATERIJAL € 46992,50

B./ UKUPNO ZA KANALIZACIJU € 60580,00

C./ UKUPNO KABLOVSKA OKNA € 57750,00

sveukupno TK kanalizacija: € 165322,50

pdv 0,19 31411,28

sveukupno sa pdv-om € 196733,78


101

5.4 Hidrotehnička infrastruktura

A. VODOSNABDIJEVANJE Postojeće stanje

Na bazi raspoloţivih podataka za hidrotehniĉke instalacije dobijenih od strane DOO ″Vodovod i kanalizacija" iz Podgorice na prostoru u zoni zahvata DUP-a "Gornja Gorica 3″ nema instalacija vodovoda.U blizini zone zahvata preko planiranog kruţnog toka na bulevaru postoji cjevovod Ø100mm.Na poĉetku u zoni zahvata za postojeće objekte pored puta Podgorica-Nikšić ima prikljuĉih cjevovoda koji nijesu uvedeni u katastar Vodovoda. Planirano stanje

Za obezbjeĊenje vode za planirane objekte u zoni zahvata predmetnog DUP-a planirana je vodovodna mreţa preĉnika cijevi od DN75mm do DN160mm. Analiza potrošnje vode

Na prostoru zahvaćenom DUP-om ″Gornja Gorica 3″ predviĊenja je izgradnja stambenih i poslovnih objekata spratnosti P+1 i P+2. Osim vode za sanitarne vode potrebno je obezbijediti vodu za zalivanje bašti i protivpoţarnu zaţtitu. Koliĉina vode koju treba obezbijediti za potrebe naselja Gornja Gorica 3 raĉunata je prema sledećim parametrima:

-broj stanovnika 137; -norma potrošnje prema stanovniku 300lit/st/dan u šta je obuhvaćena i voda za zalivanje zelenila u

dvorištima; -usvojeni su kojeficijenti neravnomjerenosti Kdn=150 Kĉas=2.00.

Qa = 137x300.00=0.48lit/sec

Maksinalna dnevna potrošnja Qmax/dan = 0.48 x 1.50 = 0.72 lit/ sec. Maksimalna ĉasovna potrošnja Qmax/č = 0.72 x 2.00 = 1.44 lit/ sec. Koncepcija rješenja

PredviĊeno je da se pored planiranih saobraćajnica unutar zone zahvata u trotoaru urade cjevovodi DN160mm, DN110mm, DN90mm i DN75mm. Planirano je povezivanje planiranih cjevovoda u naselju sa postojećim cjevovodom koji prolazi juţno pored zone zahvata DUP-om preko kruţnog toka na takoĊe planiranom bulevaru. TakoĊe je planirano povezivanje i sa nekim od cjevovoda koji se nalaze pored magistralnog puta Podgorica - Nikšić. Za zaštitu od poţara shodno pravilniku od tehniĉkim normativima za hidrantsku mreţu za gašenje poţara planirani su nadzemni hidranti


102

Ø100mm. Poloţaj i preĉnici cijevi za cjevovode, prikljuĉak na postojeći cjevovod, profil i poloţaj protivpoţarnih hidranata dati su na priloţenoj situaciji.

B. FEKALNA KANALIZACIJA Postojeće stanje

Na prostoru u zoni zahvata DUP-a ″Gornja Gorica 3″ ne postoji gradska kanalizacija za odvod otpadnih fekalnih voda. Postojeći objekti na poĉetku lokacije koji je mali bro,j prikljuĉeni su na sopstvene ureĊaje-septĉke jame od kojih je većina uraĊena neuslovno. Planirano stanje

Da bi se stvorili uslovi za prikljuĉenje planiranih objekata na gradsku kanalizaciju kada se za to stvore uslovi tj. kada se izgradi kolektor Ø800mm za odvod otpadnih voda iz pravca Mareze i Tološa i ureĊaj za preĉišćacanje otpadnih voda na lokaciji kod Kombinata aluminijuma. U svim planiranim saobraćajnicama unutar zahvata planirana je kanalizacija za odvod otpadnih voda. Izabrani su preĉnici cijevi i dati smjerovi oticanja. Odabir preĉnika cijevi izvršen je prema oĉekivanim koliĉinama vode koju treba odvesti sa odreĊenog prostora, duţine voĊenja kanala i konfiguracije terena. Izvršena je analiza proraĉun koliĉine otpadne vode koju treba odvesti iz postojećih i planiranihobjekata unutar zone zahvata kako bi se što kvalitetnije mogao sagledati cjelokupni kanalizacioni sistem prostora oko zone zahvata DUP-a ″Gornja Gorica 3″.

Za sprovedeni hidrauliĉki proraĉun korišćeni su sledeći ulazni podaci: - planirani broj stanovnika 137;

- maksimalna ĉasovna potrošnja od 0,0118lit/sec/korisniku. Maksimalna ĉasovna protoka od 0,0118lit/sec/korisniku je protoka sa kojom se raĉunalo kod dimenzionisanja kanalizacije za veći dio gradskog podruĉja.

Q = 137 x 0.0118 = 1.62 lit/sec.

Kod odabira preĉnika cijevi primarnu ulogu je imala duţina i padovi kanalizacije istovremeno vodeći

raĉuna da se stvore povoljni uslovi za kasnije odrţavanje. Planirano je da se kanalizacija uradi od PVc kanalizacionih cijevi sa dovoljnim brojem revizionih okana kako je to prikazano na priloţenoj situaciji. Do realizacije planiranog kolektora DN800mm i ureĊaja za preĉišćavanje otpadnih voda na lokaciji kod Kombinata aluminijuma DOO "Vodovod i kanalizacija″ će propisivati privremene uslove za prikljuĉenje objektata sa ovog prostora.

C. ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Postojeće stanje

Na prostoru u zoni zahvata DUP-a ″Gornja Gorica 3″ ne postoji atmosferska kanalizacija. Na poĉetku zone zahvata ispod mosta na putu Podgorica – Nikšić nalazi se rijeka Matica koja se na nizvodnom dijelu sve više udaljava od planom zahvaćene zone.


103

Planirano stanje

Planom je predviĊeno da se po ĉitavoj duţini kroz naselje radi saobraćajnica bulevarskog tipa sa dva krzţna toka. Unutar naselja planirane su prilazne saobraćajnice sa trotoarima. Za odvod voda sa saobraćajnica, trotoara i ostalih površina u bulevaru i u prilaznim saobraćajnicama planirana je atmosferska kanalizacija. Planirani su zatvoreni cjevasti kanali sa slivniĉkim oknima sa rešetkama. Preĉnici cijevi za izradu kanala odabrani su zavisno od oĉekivane koliĉine vode koju treba odvesti sa pripadajućeg slivnog podruĉja. Padovi kanala prate padove saobraćajnice i usmjereni su u pravcu budućeg ispusta u nekom od budućih recipijenata. U planiranom bulevaru planiran je i kolektror za odvoĊenje atmosferskih voda sa bulevara i planiranih saobraćajnica u zoni zahvata ″Gornja Gorica 3″ . Duţ bulevara planiran je i kolektor preĉnika cijevi DN 630mm, DN500mm, DN400mm i DN315mm. Atmosferske vode sa saobraćajnica i unutar naselja sakupljene su i prikljuĉene na kolektor u bulevaru. PredviĊeno je da se atmosferske vode iz kanala koriste za navodnjavanje poljoprivrednih parcela.Ukupna površina zahvata plana je 30.34ha od ĉega pod saobraćajnicama sa trotoarima je 8.6ha.

Koliĉina vode raĉunata je za bulevar i saobraćajnice, dok je koliĉina vode sa krovova i dvorišta beznaĉajna. Za dimenzionisanje kolektora raĉunate su vode sa bulevara i saobraćajnica prema sledećim parametrima:

- Slivna površina - saobraćajnice F = 8.6 ha - Intenzitet padavina q = 264.00 l/sec/ha - Prosjeĉni koeficijent oticanja Ψ = 0.80

Q = 8.6 x 264.00 x 0.80 = 1816.30 lit/sec.

Za odvod vode sa zahvaćenog prostora planirani su cjevasti kanali DN250mm, DN315mm, DN400mm, DN500mm,DN630mm i DN800mm.


104

A. VODOVOD

A.1. Izrada cjevovoda od polietilenskih cijevi visoke gustoće PE100 i

PN10bari, računato sa svim zemljanim radovima, izradom

šahtova i ugradnja potrebnih fazonskih komada i armatura kao i

ugradnja uličnih hidranata.

PEVG DN 75mm m' 180.00 58.00 10,440.00

PEVG DN 90mm m' 1140.00 65.00 74,100.00

PEVG DN 110mm m' 340.00 75.00 25,500.00

PEVG DN 160mm m' 1485.00 103.00 152,955.00

UKUPNO VODOVOD: 262,995.00

B. FEKALNA KANALIZACIJA

B.1. Izrada uličnih kanala za odvod otpadnih voda od PVC cijevi za

uličnu kanalizaciju računato sa svim zemljanim radovima,

izradom revizionih okana sa ugradnjom poklopaca i penjalica.

DN200mm m' 1940.00 138.00 267,720.00

DN250mm m' 875.00 189.00 165,375.00

DN800mm m' 1500.00 250.00 375,000.00

UKUPNO FEKALNA KANALIZACIJA: 808,095.00

C. ATMOSFERSKA KANALIZACIJA

C.1. Izrada uličnih i blokovskih kanala za odvod atmosferskih voda od

PEVG R cijevi za uličnu kanalizaciju računato sa svim zemljanim

radovima, izradom slivničkin okana sa rešetkama i ugradnjom

penjalica.

DN250mm m' 605.00 132.00 79,860.00

DN315mm m' 2150.00 143.00 307,450.00

DN400mm m' 970.00 164.00 159,080.00

DN500mm m' 275.00 185.00 50,875.00

DN630mm m' 205.00 230.00 47,150.00

DN1000mm m' 290.00 325.00 94,250.00

UKUPNO ATMOSFERKSA KANALIZACIJA: 658,805.00

ZBIRNA REKAPITULACIJA

A. VODOVOD 262,995.00

B. FEKALNA KANALIZACIJA 808,095.00

C. ATMOSFERSKA KANALIZACIJA 658,805.00

UKUPNO HIDROTEHNIČKE INSTALACIJE 1,729,895.00

APROKSIMATIVNA VRIJEDNOST REALIZACIJE PLANA ZA HIDROTEHNIČKE INTALACIJE


105

5.5 Pejzažno uređenje

POSTOJEĆE STANJE

Satelitski snimak lokacije sa okruţenjem (izvor: Google Earth)

Podruĉje DUP-a „Gornja Gorica 3 - dio A“ nalazi se u podnoţju brda Zelenika, na lijevoj obali rijeke Sitnice, na

ravnom terenu sa nadmorskom visinom od 30 – 32 m.

Sliku planske jedinice karakterišu neobraĊene i neizgraĊene površine pod livadskom vegetacijom. S obzirom na

raniju poljioprivrednu namjenu prostora, cijelom duţinom zahvata plana prolazi kanal za navodnjavanje zemljišta.

Postojeća namjena površina odrazila se na izgled prostora koji je bez elemenata urbane slike. Nijesu zastupljene

ureĊene zelene površine kako javnog tako ni ograniĉenog korišćenja, odnosno specijalne namjene.

Livade su mozaiĉno obrasle manjim vjetrozaštitnim linernim zasadima ĉempresa (Cupressus sempervirens),

skupinama bagrema (Robinia pesudoacacia) i pojedinaĉnim stablima košćele (Celtis australis), smokve (Ficus

carica) i murve (Morus sp.).


106

U biljnogeografskom pogledu Podgorica se nalazi u zoni termofilne submediteranske listopadne vegetacije u kojoj

dominira zajednica grabića i kostrike (Rusco-Carpinetum orientalis). Kao posljedica visokog stepena degradacije ove

zajednice razvile su se rijetke i niske šikare i šibljaci koje se diferenciraju na tri subasocijacije: punicetosum u kojoj

preovlaĊuje šipak (Punica granatum), paliuretosum gdje dominira draĉa (Paliurus spina- christi) i quercetosum

macedonicae sa dominacijom makedonskog hrasta (Quercus macedonicae).

Postojeća prirodna vegetacija u zahvatu DUP-a „Gornja Gorica 3 - dio A“ je sekundarnog porijekla. Predstavljena je

zajednicom ĉubre i ofresine (Satureia subspicata-Poa bulbosa). To su suve livade tzv. utrine sa siromašnim

kserotermnim biljnim pokrivaĉem. Potencijalna prirodna vegetacija pripada šumama makedonskog hrasta

(Quercetum trojanae montenegrinum).

Zemljište je eutriĉno smeĊe, plitko do srednje duboko, skeletno, lakog mehaniĉkog sastava. Ekološko proizvodna

vrijednost zemljišta je mala zbog male moćnosti (10 - 25 cm) i velike propusnosti. Na okolnim poljoprivrednim

površinama nasut je sloj plodne humusne zemlje, što je uz obilno navodnjavanje poboljšalo produktivnu moć

zemljišta.

Karakteristike predjela

Prema PUP-u Glavnog grada Podgorice do 2025. godine, podruĉje DUP-a „Gornja Gorica 3 - dio A“ pripada tipu

predjela 2 - Ravniĉarski predio sa istoĉnim brdima. Najvećim djelom ovaj tip karaktera predjela prostire se u

Podgoriĉko-skadarskoj kotlini i prema pejzaţnoj regionalizaciji Crne Gore (PPCG do 2020 god.) pripada pejzaţnoj

jednici Zetsko-Bjelopavlićka ravnica.

Prema dominantnim strukturnim elementima (geomorfološke, hidrološke, vegetacijske odlike) i naĉinu korišćena

zemljišta, prostor pripada podtipu 2.5 Sitnica – Mareza - Velje brdo, dok je prostornoj vezi sa podtipom 2.4 Urbano


107

jezgro.

Tipologija predjela: Izvod iz PUP-a Glavnog grada Podgorice do 2025. god.

Neophodno je da se prilikom organizacije i ureĊenje ovog prostora u smislu sadrţaja “mješovite namjene", što više

oĉuvaju karakteristiĉni elementi predjela.

U skladu sa odredbama ĉl. 27 Zakona o zaštiti prirode (Sluţbeni list Crne Gore br. 51/08, 21/09, 40/11, 62/13) zaštita

predjela vrši se „planiranjem i sprovođenjem sveobuhvatnih mjera kojima se sprečavaju neželjene promjene i

degradacija prirodnih, prirodi bliskih ili stvorenih predjela, radi očuvanja značajnih obilježja i karaktera predjela,

raznovrsnosti, jedinstvenosti i estetske vrijednosti i omogućavanja trajnog korišćenja prirodnih dobara“.

PLANIRANO STANJE

Koncept pejzaţnog ureĊenja planskog zahvata dat je kroz smjernicame PUP - a Podgorice, za Podruĉje karaktera

predjela 2.4 urbano jezgro i Generalno urbanistiĉko rješenje. Koncept je postavljen još u GUP-u iz 1990., a novim

prostorno planskim dokumentom predvidja se da se sistem zelenila upotpuni, prodorima zelenih koridora, drvoreda,

trgova, skverova, urbanih dţepova, kao i blokovskog zelenila. Povećanje zelenih površina podrazumjeva

rekonstrukciju postojećih i povezivanje svih zelenih površina u sistem preko linijskog zelenila, otvaranje grada prema

rijeci, zaštitu i aktiviranje znaĉajnih prirodnih i turistiĉkih vrijednosti grada.

Cilj pejzaţnog ureĊenja podrazumjeva:

Maksimalno oĉuvanje autentiĉnih pejzaţno - ambijentalnih vrijednosti predione cjeline (vegetacijske,

orografske, hidrološke itd.);

Oĉuvanje rubova rijeĉnih tokova i oĉuvanje postojeće drvenaste vegetacije uz rijeku i kanal;

Povezivanje gradskog podruĉja sa vangradskim zelenim površinama;

Podizanje zaštitnih pojaseva uz saobraćajnice, vodotoke i kod funkcionalnog zoniranja;


108

ObezbjeĊivanje javnih površina (trotoari, pješaĉke saobraćajnice, parkovi, skverovi kao „stepping stones“

koji povezuju linijske poteze zelenila sa zelenim površinama, itd.);

Funkcionalno zoniranje slobodnih površina;

Uspostavljanje optimalnog odnosa izmeĊu izgraĊenih i slobodnih zelenih površina;

UsklaĊivanje kompozicionog rješenja zelenila sa kategorijom zelenila;

Upotreba autohtonog materijala koji obezbjeĊuje uklapanje objekata u prirodno okruţenje;

Korišćenje autohtone vegetacije i vrsta otpornih na ekološke uslove sredine i usklaĊivanje sa kompozicionim

i funkcionalnim rješenjima;

Izbjegavanje nastajanje monokultura i zabranu korišćenja invazivnih vrsta;

U skladu sa karakteristikama lokacije, potrebom oĉuvanja karakteristiĉne slike predjela i u skladu sa zadatim

smjernicama i planiranim namjenama, stanovanje i poslovanje (mješovita namjena - MN), planom su predviĊene

sljedeće kategorije zelenih površina:

Objekti pejzaţne arhitekture javne namjene - PUJ

- Zelenilo uz saobraćajnice – ZUS

- Pješaĉka ulica – PU

- Park – P

- Skver –S

Objekti pejzaţne arhitekture ograniĉenog korišćenja - PUO

- Zelenilo stambenih objekata i blokova - ZSO

- Zelenilo poslovnih objekata - ZPO

Objekti pejzaţne arhitekture specijalne namjene – PUS

- Zaštitni pojasevi – ZP

- Zelenilo infrastrukture– ZIK

U zahvatu DUP-a ”Gornja Gorica 3 – dio A” predvidja se površina od oko 8,42 ha (84.289 m2) za pejzaţno

uredjenje, (PUJ+PUO+PUS).

Nivo ozelenjenosti zahvata Plana - 28%. Stepen ozelenjenosti zahvata DUP- a je 25 m2/korisniku, za planiranih

3.353 korisnika (stanovnici + zaposleni).


109

Opšti uslovi za pejzaţno uređenje

Svaki objekat (arhitektonski, graĊevinski, saobraćajni), urbanistiĉka parcela, treba da ima i pejzaţno ureĊenje;

U toku izrade projektne dokumenacije izvršiti potpunu inventarizaciju postojećeg biljnog fonda i kompozicionih

ansambala, saĉuvati i uklopiti zdravo i funkcionalno zelenilo. Postojeće zelenilo mora biti prikazano u tehniĉkoj

dokumentaciji u okviru ureĊenja terena;

Izvršiti taksaciju biljnog fonda, vrijednovanje zdravstveno i dekorativno, sa predloţenim mjerama njege;

Prirodno zelenilo saĉuvano u vidu masiva - ansambala i pojedinaĉna reprezentativna stabala treba da ĉine

okosnicu zelenog fonda budućih projektnih rješenja i treba ih maksimalno zaštititi prilikom graĊevinskih radova.

Zaštita se vrši kroz postavljanje zaštitnih ograda u toku pripremnih radova.

Na mjestima gdje nije moguće uklapanje i zadrţavanje kvalitetnog zelenila planirati njihovo presaĊivanje - vaţi

za vrste koje podnose presaĊivanje;

U sluĉajevima gdje kvalitetno i vrijedno zelenilo nije moguće presaditi, dispoziciju objekata na UP treba

prilagoditi postojećem zelenilu,

Tokom graĊevinskih radova, površinski sloj zemlje lagerovati i koristiti ga za nasipanje površina predviĊenih za

ozelenjavanje;

Koristiti reprezentativne, visokodekorativne autohtone biljne vrste, rasadniĉki odnjegovane u kontejnerima;

Izbjegavati vrste iz drugih areala i invazivne biljne vrste;

Karakteristike sadnica drveća za ozelenjavanje:

- min. visina sadnice od 2,5 - 3 m,

- min. obim stabla na visini od 1m, od 12-14 cm.

Predvidjeti urbano opremanje, rasvjetu zelenih površina, sisteme za navodnjavanje i odrţavanje svih zelenih

površina i protivpoţarnu zaštitu.

Urbanistiĉko-tehniĉki uslovi za pejzaţno uređenje

Zelenilo uz saobraćajnice - ZUS - Predstavlja bitan segment ureĊenja prostora jer vizuelno, prostorno i higijenski

odvaja saobraćaj od stambenih, poslovnih i drugih cjelina. Površine koje su nastale regulacijom saobraćajnica

(skverovi, razdjelna ostrva, pojasevi, raskrsnice, kružni tokovi) su dio sistema zelenila i ĉesto jedino zelenilo


110

javne namjene. Za lokalne mikroklimatske uslove ono predstavlja okosnicu ureĊenja i sliku naslja. Osnovni uslov kod

ureĊenja ovih površina je:

- bezbjednost u saobraćaju,

- dekorativnost,

- jednostavnost kod odrţavanja i

- otpornost na izduvne gasove i prašinu.

Najĉešće se ove površine parterno uređuju pri ĉemu se mora voditi raĉuna o otvorenim saobraćajnim vizurama.

Naime, neophodno je koristiti perene, nisko šiblje, sezonsko cvijeće i td., odnosno da visina biljaka na raskrsnicama

ne prelazi 50 cm. Moguća je drvoredna - linearna sadnja ili soliterna tamo gdje profil ulice i veliĉina zelene površine

to dozvoljava. Na ovim površinama moguće je postaviti ĉesme, skulpture i duge vrtno – arhitektonske elemente.

Izgradnju uliĉnog sistema treba da prati i podizanje drvoreda. Planiranom drvorednom sadnjom moţe se postići

jedinstvo cijelog naselja, naime ulice mogu da budu prepoznatljive i po odreĊenoj vrsti drveća. Drvoredi su planirani

duţ primarne saobraćajnice (mini obilaznica), na trotoaru uz biiklistiĉku stazu, i na razdjelnim ostrvima (prosjeĉne

planirane širine 4,5 m). Drvorede na trotoarima je moguće formirati samo u ulicama u kojima je širina trotoara min.

2,5 m. U ulicama ĉija širina i raspored trasa podzemnih instalacija ne dozvoljavaju formiranje klasiĉnog drvoreda

treba koristiti ostale vidove linijskog ozelenjavanja i tehniĉke mjere zaštite (sadnju drvoreda samo na sunĉanoj strani

ulice, sadnju drveća u kasetama, sadnju sadnica iz kategorije niskog drveća, sadnju šiblja, vertikalno ozelenjavanje

itd.). Drvorede u okviru drugih namjena predvidjeti izmedju regulacione i gradjevinske linije i na parking površinama.

Za formiranje drvoreda znaĉajnu ulogu ima i izbor biljnih vrsta. Izbor vrsta prilagoditi visini okolnih objekata, širini

ulice. Koristiti vrste guste krošnje, otporne na uslove sredine i izduvne gasove (Quercus ilex, Celtis australis, Tilia

cordata, Acer pseudoplatanus, Acer platanoides, Fraxinus americana, Platanus sp., Ligustrum japonicum,

Liriodendron tulipifera, Melia azedarach, Magnolia grandiflora i sl.). U grafiĉkom prilogu PEJZAŽNA ARHITEKTURA,

liearno zelenilo - drvored je prikazano šematski. Taĉna pozicija drvoreda će odrediti projektnim rješenjem

Uz mini obilaznicu - planiran je pojas u širini od oko 10 m, sa obije strane saobraćajnice. Navedeni pojas riješiti

vrstama otpornim na aerozagaĊenje, insolaciju, dominantan vjetar, u vidu masiva ili linearno. Kompozicija mora da

sadrţi biljne vrste u sva tri nivoa. Kompozicija moţe da bude u vidu masiva zelenila ili dvoredni drvored. U

prizemnom dijelu drvoreda formirati formaciju ţbunja širine od oko 1-1,2m –visine oko 2m. Na ovim površinama

moguće je provlaĉenje pješaĉkih staza sa površinama za kraće zadrţavanje.


111

Pored karakteristika navedenih Opštim uslovima, drvoredne vrste moraju da imaju:

- rastojanje izmeĊu drvorednih sadica od 6-12 m,

- min. visina stabla do krošnje, bez grana, min. 2,2 m,

- za sadnju na ploĉnicima predvidjeti otvore za sadna mjesta min. 1,0x1,0m,

- obezbjediti zaštitne ograde za sadnice u drvoredu (za sadnju na ploĉnicima).

Na parking površinama obavezno predvidjeti drvorede. Prilikom formiranja drvoreda na parkinzima trebalo bi

osigurati na dva parking mjesta po jedno drvo, a kod poduţnog parkiranja na jedno parking mjesto po jedno drvo.

U zahvatu plana pod Zelenilom uz saobraćajnice (ZUS), u okviru Urban.parcela (UP 138, UP 139, UP 141, UP 145,

UP 146, UP 152, UP 156), nalazi se u površini od 771 m2, dok se u okviru površina Drumskog saobraćaja (razdjelna

ostrva, pojasevi, kruţni tok) nalazi u površini 35.635 m2. Izgradnja saobraćajne infrastrukture mora da prati ureĊenje

navedenih površina.

Pješaĉke ulice – PU - Na slobodnim površinama u zoni pješaĉkih komunikacija planirane su parterne zelene

površine otvorenog tipa. Na ovim površinama moguće je predvidjeti platoe za sjedjenje, urbani mobilijar i td. Javne

pješaĉke komunikacije - staze kroz naselje treba da predstavljaju najkraći put izmedju sadrţaja u naselju. Za izradu

staza, koristiti lokalnu vrstu kamena. Osim dekorativne imaju i kompoziciono-regulacionu funkciju. TakoĊe su u

funkciji odmora kao mjesta za kraće zadrţavanje. Osnovni uslov kod ureĊenja ovih površina je:

- koristiti sezonsko cvijeće, perene, ukrasne trave i dekorativne ţbunaste vrste razliĉitog habitusa i visine (od

poleglih do piramidalnih)

- duţ pravaca kretanja formirati manje linearne zasade niskog drveća, homogenog sastava ili u skladu sa

prostornim mogućnostima kompoziciju obogatiti pergolama sa puzavicama,

- prostore upotpuniti postavljanjem elemenata urbanog mobilijara (klupe, kante za otpatke, kandelabri, ĉesme i

dr.).


112

Primjer upotrebe pergolama za zasjenu pjesaĉkih ulica

Pješaĉke ulice u zahvatu plana predviĊene su na UP 148, UP 153, UP 154, UP 155, u površini od 975,3 m2.

Park – P – Koncept sistema zelenih površina predviĊa formiranje dvije parkovske površine na UP 147, UP 144

(5.530 m2), sa obe strane obilaznice, tako da je omogućena pristupaĉnost zoni za odmor i rekreaciju svim

korisnicima prostora. Planirane parkovske površine predstavlja jasnu kompozicionu cjelinu sa sadrţajima u funkciji

rekreacije kao osnovne namjene i to: zelene površine, pješaĉke staze, prostori za odmor odraslih, djeĉija igrališta,

tereni za male sportive, odgovarajući vrtno-arhitektonski elementi i urbani mobilijar. Adekvatnom organizacijom i

opremom prostora obezbijediti optimalne uslove korisnicima razliĉitih starosnih grupa.

Park oblikovati u prirodnom tzv. Parkovskom stilu, uz zadrţavanje postojeće kvalitetne dendroflore. U cilju

maksimalnog oĉuvanja i uklapanja vrijednih primjerke i grupacije zelenila u nova pejzaţna rješenje, potrebno je

izvršiti prethodnu detaljnu analizu biljnog fonda (Opšti uslovi). Uslov za ureĊenje parkovskih površina je:

- Zelenilo treba da ĉini min. 70% od ukupne površine parka,

- nove zasade paţljivo ukomponovati i povezati sa postojećim zelenilom,

- sadnju vršiti u grupama i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim grupacijama,

- formirati kvalitetne travne površine otporne na gaţenje,

- oĉuvati prirodnu konfiguraciju terena,

- formirate platoe za odmor odraslih, sjenike, terene za male sportive (mali fudbal, košarku, tenis, mini-golfi),

djeĉija igrališta sa atraktivnim atestiranim spravama,

- iskoristiti prisustvo vodotokova na UP 125 za dekorativne ili sporske elemente u prostoru (fontane, jezerce,

bazeni i td.),

- formirati mreţu pješaĉkih staza,

- staze trasirati na naĉin da najinteresantnije taĉke u predjelu budu dostupne posetiocima,


113

- za objekte parterne arhitekture koristiti savremene kao i prirodne materijale u skladu sa principima

arhitektonskog naslijeĊa,

- ne primjenjivati asfaltne zastore,

- postaviti urbani mobilijar savremenog dizajna prilagoĊen ambijentu (ĉesme, klupe, korpe za otpatke, skulpture,

fontane, kandelabre i dr.),

- preporuka je da se ove površine ograde graĊevinskim ogradama, ogradama od biljnog materijala ili njihovim

kombinacijama. Na taj naĉin bi se obezbedili korisnici od neposredne blizine saobraćajnica,

- moguća je izgradnja manjeg ugostiteljskog objekta.

Skver – S - Predstavlja manje parkovske površine koje treba urediti slobodnim-prirodnim stilom, bez pretpavanja.

Funkcija skvera je sanitarno higijenska i estetska. Ove površine sluţe i kao mjesta za kraći odmor. Na slobodnim

površinama u zoni saobraćajnica planirane su tri manje zelene površine (2.251 m2). Planom se predvidjaju skverovi

poluotvorenog tipa UP 140, UP 149 i zatvorenog tipa - UP 142 i UP 157. Na površinama planiranim za sver

neophodno je da:

- površina pod zelenilom mora biti 60-65%, 35% pod stazama, platoima, a 0,5% moţe biti pod pomoćnim

objektima ( inftastrukturni, ugostiteljski - trgovaĉki),

- prostor za igru djece moguć je organizovati jedino na UP 126,

- sadnju vršiti u grupama i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim grupacijama,

- staze i platoe projektovati od prirodnih materijala (kamen, rijeĉni obluci, rizla i td.),

- u okviru platoa moguće je postaviti skulpture, ĉesme, fontane i td.,

- urbani mobilijar (klupe, korpe, svetiljke i td.) mora biti od prirodnih materijala (kamen, drvo, kovano ţeljezo i td.),

- uz saobraćajnice formirati gušće zasade zelenila koji će imati zaštitnu i estetsku funkciju.

Zelenilo stambenih objekata i blokova – ZSO – U zahvatu plana u okviru Bloka 1 i 5 planirano je stanovanje kao

pretezna namjena. U okviru kompleksa stambenih jedinica ili blokova pejzaţno ureĊenje treba da bude spona

inkorporacije predmetnog prostora u urbanu cjelinu/grad. Uslovi za ureĊenje zelenih površina oko stambenih

jedinica:

- Min. površina namjenjena za pejzaţno ureĊenje je 30% urb. Parcele,

- prostor organizovani u dvije funkcionalne cjeline: predbašta i zadnja bašta,


114

- predbašte organzovati sa izrazito dekorativnom i zaštitnom funkcijom, dok zadnje bašte treba da sluţe za

miran odmor, rekreativne površine ili voćnjaci,

- zelene površine oko stambenih objekata osim dekorativne i utilitarne funkcije, imaju znaĉajnu funkciju u

formiranju "zelenih prodora" u izgraĊenom tkivu i njihovom povezivanju sa okolnom prirodnom vegetacijom,

- planiranom drvorednom sadnjom unutar UP (uslovi iz ZUS -a) moţe se postići jedinstvo cijelog naselja,

naime ulice mogu da budu prepoznatljive i po odreĊenoj vrsti drveća, šiblja, puzavica ili cvjetnica.

- ograde mogu biti od biljnog materijala (ţive ograde) ili od ĉvrstog materijala (kamen) u kombinaciji sa

odgovarajućom vegetacijom kao što su puzavice i ţbunaste vrste,

- fasada i terasa objekata ozelenjeti puzavicama,

- od vrtno arhitektonskih elemenata moguća je izgradnja nastrešnica, pergola i sl.,

- zastrte površine (staze, stepenice, platoe, terase) poploĉati autohtonim materijalima ili u skladu sa fasadom

objekata,

- maksimalno saĉuvati postojeće drveće na parceli, posebno stara, reprezentativna stabla.

Radi funkcionalnog ureĊenje prostora oko stambenih jedinica višeporodniĉnog stanovanja predlaţe se ureĊenje u

vidu blokova. Da bi se postiglo formiranje osnovnih elemenata blokova neophodno je povezati, udruţiti urb. parcele

iste namjene u jedinstven kompleks, radi uredjenja prostora, pri ĉemu bi se izbjegla usitnjenost parcela i

nemogućnost formiranja blokovskih cjelina sa poţeljnim karakteristikama. Blokovsko zelenilo dobrom organizacijom

prostora treba uĉiniti prijatnim mjestom, kako za igru djece, tako i za miran odmor odraslih. U okviru bloka sistem

zelenila ĉine sljedeći elementi: blokovski park, trg, zelenilo ulica.

Blokovski park - U okviru blokovskog parka definisati zonu mirnog odmora i šetnje sa platoima za odmor odraslih i

prostor za igru djece. Park treba da predstavlja najveći dio teritorije ove kategorije. Ove zelene površine pogoduju

stvaranju povoljnih mikroklimatskih uslova i treba ih organizovati u unutrašnjosti bloka, dalje od saobraćajnih

komunikacija. U okviru ovog zelenila treba predvidjeti: pješaĉke staze, prostor za igru djece i rekreaciju odraslih, kao i

zelenilo parking prostora i „niša“ za kontejnere. Pješaĉke komunikacije, staze i aleje na teritoriji stambenog bloka

projektuju se vodeći raĉuna o najkraćim pravcima ka glavnim sadrţajima. U zavisnosti od intenziteta korišćenja

njihova širina se dimenzioniše 1,5-3 m. Takodje, na ovoj površini treba predvidjeti:

- 70% parkovske površine pod zelenilom,

- 30% pod stazama i platoima,igrališta i td,


115

- travne osunĉane površine koristiti kao prostor za igru djece,

- sprave za igru djece moraju biti od prirodnih materijala i sa sertifikatom za korišćenje,

- staze i platoe projektovati od prirodnih materijala (kamen, rijeĉni obluci, rizla i td.).

Trg - U okviru blokova planirati formiranje trgova. Osnovna uloga trga je estetska. Naime, ove površine za

okupljanje i odmor korisnika prostora predstavlja kvalitet urbanog razvoja naselja. Poploĉani trg, zelenilo na

ploĉniku ili u manjim rondelama ili ţardinjerama, urbani mobilijar, rasvjetu. Moguće je postaviti skulpture, fontane,

ĉesme, pergole, kolonade sa puzavicama i td. Materijali koji se koriste za zastiranje moraju biti prirodni. Urbani

mobilijar i vrtno - arhitektonski elementi moraju biti savremeno dizajnirani, od prirodnih materijala.

Zelenilo ulica - podrazumjeva obavezno linearno ozelenjavanje duţ saobraćajnica i parking prostora, planiranih

unutar bloka. Linearnu - drvorednu sadnju obavezno planirati izmeĊu regulacione i graĊevinske linije - uslovi dati u

kategoriji Zelenilo uz saobraćajnice – ZUS i Opšti uslovi .

Zelenilo poslovnih objekata - ZPO - Površine poslovnih objekata nalaze se u Planu u okviru mješovite namjene -

MN, mada mogu biti i u okviru drugih namjena. Površine ispred i u okviru poslovnih objekata najĉešće se ureĊuju

parterno ili u kombinaciji sa soliternom sadnjom. Osnovne karakteristike ove kategorije je upotreba najdekorativnijeg

biljnog materijala. Kompozicija zelenih površina podrazumjeva savremena pejzaţna rješenja usklaĊena sa

arhitekturom objekata i tradicionalnim vrijednostima podneblja. Površine namijenjene ovoj kategoriji zelenila nikad se

ne pretrpavaju zasadom pri ĉemu min. 20% površine mora biti pod zelenilom. Izbjegavati šarenilo vrsta i strogo voditi

raĉuna o vizurama prema fasadama. Uslov za ureĊenje navedenih površina je:

- Kod kompozicije zasada voditi raĉuna o spratnosti, ritmu i koloritu,

- Izbjegavati šarenilo vrsta i kolorita,

- sadnju vršiti u manjim grupama (drvenasto - ţbunasti zasadi) i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim

zasadima,

- linearno zelenilo planirati uz saobraćajnice i na parkinzima (uslovi iz ZUS - a),

- u kombinaciji sa zelenilom moguće je koristiti i graĊevinski materijal (kamen, rizla, drvo, staklo i td.),

- za zastore koristiti moderne materijale usklaĊene sa ambijentalnim karakteristikama,

- predvidjeti fontane, ĉesme, skulpture, urbani mobilijar,

- formirati kvalitetne travnjake ili pokrivaĉe tla,

- ove površine tretirati kao zelenilo sa najvećim stepenom odrţavanja.

Zaštitni pojasevi – ZP – To su sanitarno-higijenski pojasevi postavljaju se prema izvoru buke, aero zagaĊivaĉima,

prema dominantnim vjetrovima, ispod dalekovoda, pored vodotokova i sluţe za zaštitu, sanaciju prostora i


116

spreĉavanje erozije. Zeleni pojasevi predstavljaju i tzv. buffer zone. Podizanje buffer zona se planira izmeĊu ekološki

osetljivih podruĉja i površina riziĉnih namjena. Zaštitni pojas planiran je:

- uz vodotoke,

- i kod funkcionalnog razdvajanja.

Ovi sanitarno-higijenski pojasevi imaju i estetsku funkciju jer stvaraju zelene prstenove oko infrastrukturnih i prirodnih

objekata. Poslovi oko formiranja ovih pojaseva su najĉešće dugotrajni, ali posljedice neformiranja navedenih

pojaseva su dalokoseţnije. Tampon zone imaju ulogu ublaţavanja negativnog uticaja razliĉitih vidova korišćenja

površina, koji direktno utiĉe na opstanak i oĉuvanje prirodnih vrijednosti podruĉja. Zaštitni pojas moţe da prestavlja

dio prirodne vegetacije, ali i poljoprivredne površine koji pored zeštitne funkcije treba da ima i estetsku funkciju.

Zaštini pojas uz vodotok - formirati slobodne zasade drveća i ţbunja, izraţene spratovnosti, na naĉin koji po formi,

koloritu i strukturi odraţava okolnu vegetaciju i poštujući prirodni pejzaţ, izbjegavajući stvaranje monokultura.

Planirani maksimalni odnos površina pod zasadima i travnatih površina od 40 : 60%.

Zaštini pojas ispod dalekovoda – podrazumjeva parterno zelenilo, travne ili poljoprivrene površine. Osnovni uslov je

izbjegavanje biljnih vrsta i sadrţaja koji mogu svojim habitusom ometaju rad dalekovoda. Širina zaštinog pojasa

ispod dalekovoda zavisi od snage dalekovoda (od 10 - 2 0m).

Zelenilo infrastrukturnih objekata (oko trafostanica, rezervoara i komunalnih objekata td.) - ZIK - Zelenilo u

okviru trafostanica podrazumjeva travni ili neki drugi biljni pokrivaĉ. Osnovni uslov je da zelenilo svojim korijenovim

sistemom ili krošnjom ne ometa normalno funkcionisanje navedenog infrastrukturnog objekata. Za ostale objekte

infrastrukturnih i komunalnih objekata uslov je:

- stvaranje povoljnog mikroklimata, odnosno zaštitu od visokih temperatura, dominantnih vjetrova,

- zelenilo je dobra protivpoţarna prepreka,

- zelenilo u estetskom smislu artikuliše, naglašava znaĉaj objekta ali i ublaţava negatine elemente izgraĊenih

objekata i njihovih namjena, „kamuflira” objekte,

- uĉešće zelenila na urb. parceli je min. 20%.

- izbor biljnog materijala treba svesti na autohtone vrste, otporne na uslove sredine,

- izbjegavati šarenilo vrsta i oblika, bez pretrpavanja površina.

- za kontejnere se predlaţu savremeno dizajnirani podzemni kontejneri ili kamuflirani zelenim ţivicama,

reklamnim panelima i td.


117

Predlog biljnih vrsta

Pored autohtonih biljnih vrsta, prilikom izbora biljnog materijala mogu se koristiti i introdukovane vrste, koje su pored

svoje dekorativnosti na ovom podruĉju pokazale dobre rezultate.Izbjegavati korišćenje invazivnih biljnih vrsta i vrsta

iz drugih areala.

Četinarsko drveće: Cupressus sempervirens var. pyramidalis, Cupressus arizonica 'Glauca', Pinus maritima, Cedrus deodara, Cedrus atlantica 'Glauca', Cupressocyparis leylandii, Ginkgo biloba.

Listopadno drveće: Quercus pubescens, Celtis australis, Ficus carica, Albizzia julibrissin, Platanus acerifolia, Tilia

cordata, Tilia argentea, Acer pseudoplatanus, Acer platanoides, Aesculus hippocastanum, Fraxinus americana,

Lagerstroemia indica, Liriodendron tulipifera, Morus sp., Cercis siliquastrum, Melia azedarach, Prunus pisardii.

Zimzeleno drveće: Quercus ilex, Olea europaea, Ligustrum japonicum, Magnolia grandiflora.

Žbunaste vrste: Arbutus unedo, Callistemon citrinus, Laurus nobilis, Ligustrum ovalifolium, Nerium oleander,

Pittosporum tobira, Pyracantha coccinea, Prunus laurocerassus, Berberis thunbergii 'Atropurpurea', Forsythia

suspense, Spirea sp., Buxus sempervirens, Cotoneaster dammeri, Viburnum tinus, Yucca sp.

Puzavice: Hedera helix 'Variegata', Lonicera caprifolia, L. implexa, Rhyncospermum jasminoides, Tecoma radicans,

Wisteria sinensis, Parthenocissus tricuspidata, P. quinquefolia.

Palme: Phoenix canariensis, Chamaerops humilis, Chamaerops excelsa.

Perene: Lavandula spicata, Rosmarinus officinalis, Santolina viridis, Santolina chamaecyparissus, Hydrangea

hortensis.


118

PROKSIMATIVNA VRIJEDNOST NA PEJZAŢNOM UREĐENJU JAVNIH POVRŠINA I POVRŠINA OD JAVNOG INTERESA

Red. br.

Opis Jed.

mjere površina m2 jed.cijena € Ukupna cijena/€

Površine javne namjene - PUJ

1. Zelenilo uz saobraćajnice i linerno zelenilo

m2 36.406 20 728.120,00

2. Park m2 5.530 20 110.600,00

3. Skver m2 2.251 15 33.765,00

4. Pješaĉka ulica m2 975 20 19.500,00

Površine specijalne namjene - PUS

1. Zaštitni pojasevi m2 651 5 3.255,00

Ukupno: m2 45.813 895.240,00

jun, 2015.godine

ARHIENT d.o.o. Podgorica

______________________

Documents

Detaljni urbanistički plan ò Gornja Gorica 3 dio A · PDF file4.5 Mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda ... 4.6 Mjere zaštite od požara ... 4.10 Pravni aspekti