Ders_5_capm_sermaye (1)

7/21/2019 Ders_5_capm_sermaye (1)

http://slidepdf.com/reader/full/ders5capmsermaye-1 1/66

Sermaye Varlıkları FiyatlamaSermaye Varlıkları Fiyatlama

ModeliModeli

The Capital Asset PricingThe Capital Asset PricingModel (CAPM)Model (CAPM)

INTRODUCTION TOINTRODUCTION TO CORPORATE FINANCECORPORATE FINANCE ((LaurenceLaurence

BoothBooth veve W. Sean ClearyW. Sean Cleary) kitabı için hazırlanmış ingilizce) kitabı için hazırlanmış ingilizce

slaytların türkçesislaytların türkçesi



Ulaşılabilir Portföy KombinasyonlarıUlaşılabilir Portföy Kombinasyonları

Sermaye Varlıkları Fiyatlama ModeliSermaye Varlıkları Fiyatlama Modeli

(CAPM)(CAPM)



9 - 3

Ulaşılabilir Portföy KombinasyonlarıUlaşılabilir Portföy Kombinasyonları--İki Varlık Durumuİki Varlık Durumu

• Portföydeki iki varlığın ağırlıklarını değiştirerek farklıPortföydeki iki varlığın ağırlıklarını değiştirerek farklıgetiri-risk öelliklerine sa!i" "ortföyler ol#şt#rmakgetiri-risk öelliklerine sa!i" "ortföyler ol#şt#rmakm$mk$nd$r%m$mk$nd$r%

• AA veve && varlıklarının arasındaki korelasyon#varlıklarının arasındaki korelasyon# -'%*-'%* veve

aşağıdaki öelliklere sa!i" old#ğ#n# varsayalım%aşağıdaki öelliklere sa!i" old#ğ#n# varsayalım%

Beklenen GetiriBeklenen Getiri StandardStandard Sapma

Sapma

!! "" !! "#$%"#$%

BB ! &'! &' !! %%#()%%#()

Bir sonraki slayttaki tablo bu iki *arlı+ın farklı a+ırlıklarda sa,ipBir sonraki slayttaki tablo bu iki *arlı+ın farklı a+ırlıklarda sa,ipoldu+u etiri .risk kombinasyonunu *ermektedir#oldu+u etiri .risk kombinasyonunu *ermektedir#



Bu süreci 100portf! i"in

ger"e#le$tiripportf!

%elli#lerinielde edin&

'onra getiri estandardsapa!* +irgrafi#te +ir

ara!a getirin&

9 - ,


#inci portf! .

99 A/!a . 1B/!e !at*r**

arsa!ar&

İlk

kombinasyonb/t/nyatırımın 0ya

yapıldı+ını*arsayar#



9 -



9 -

1tkin Sınır 1tkin Sınır İki Varlık Portföy Kombinasyonuİki Varlık Portföy Kombinasyonu

ulaşılama2

B31 etkin sınırın/2erinde *eulaşılablir

1 minimum*aryans portföyd/r#

4en d/ş/k riskkombinasyonu5

63 D ulaşılabilir

fakat etkin sınırın 1noktasındanitibaren *ar olannoktalar da,a iyi#

B e # l e n e n 2 e t i r i .

'tandard 'apa (.)

A

B

C

4



9 - 5

Ulaşılabilir Portföy KombinasyonlarıUlaşılabilir Portföy Kombinasyonları 7n07n0 Varlık Durumuna Do+ruVarlık Durumuna Do+ru

• +er,ekte d$nyada ir ,ok farklı alternatif yatırım+er,ekte d$nyada ir ,ok farklı alternatif yatırımara,larıara,ları ((!isse senedi. ono ta!vil altın emlak v!isse senedi. ono ta!vil altın emlak v%)%)#l#nmaktadır% /iskli varlıklardan değişik#l#nmaktadır% /iskli varlıklardan değişik"ortföyler ol#şt#rmak m$mk$nd$r%"ortföyler ol#şt#rmak m$mk$nd$r%

• 0er ir "ortföy tek (0er ir "ortföy tek (#ni1#e#ni1#e) eklenen getiri ve) eklenen getiri ve riskriske sa!i" ola2aktıre sa!i" ola2aktır%%

• 3e aman ir "ortföy ol#şt#rsanı. "ortföy$n iki3e aman ir "ortföy ol#şt#rsanı. "ortföy$n ikitemel öelliğini !esa"layailirsini%temel öelliğini !esa"layailirsini%

. Portföy/n beklenen etirisiPortföy/n beklenen etirisi 44ER ER p p55

. Portf Portf öy/nöy/n risk 4risk 4σ σ p p55



9 - 6

Ulaşılabilir Portföy Kombinasyonları SetiUlaşılabilir Portföy Kombinasyonları Seti

• 4esad$5 olarak 6' tane riskli "ortföy$ ir 4esad$5 olarak 6' tane riskli "ortföy$ iraraya getireiliri%araya getireiliri%

• Son#, ir sonraki slaytta gö$ken gra5k giiSon#, ir sonraki slaytta gö$ken gra5k giiolailir%olailir%



9 - 9


Portföy 8iski 49p5

10 tane 7la$*la+ilir

Portf!8o+inas!onlar*

ER p



9 - 10


• &# şekilde da!a fala tesad$5 "ortföy&# şekilde da!a fala tesad$5 "ortföyol#şt#railirsini%ol#şt#railirsini%

• 7t# tane riskli "ortföy ir sonraki gra5kte7t# tane riskli "ortföy ir sonraki gra5kteold#ğ# gii gö$keilir%old#ğ# gii gö$keilir%



9 - 11


Portföy 8iski 49p5

30 7la$*la+ilirPortf!8o+inas!onlar*

ER p



9 - 1


• 8$ler2e farklı "ortföy ol#şt#rd#ğ#m#da ve 8$ler2e farklı "ortföy ol#şt#rd#ğ#m#da ve# "ortföyleri !er ir enstr$manın ağırlıklarını# "ortföyleri !er ir enstr$manın ağırlıklarını

değiştirirsek # sefer #laşılailir "ortföydeğiştirirsek # sefer #laşılailir "ortföykominasyon seti ir sonraki slayttaki giikominasyon seti ir sonraki slayttaki giiolailir%olailir%



9 - 13

Portföy 8iski 49p5

ER p


1

iniuar!ansportf! 7la$*la+ilir Portf!

8o+inas!onlar*

8*r*%* ilei$aretleni$portf!ler et#inportf! olara#adland*r*la#tad*r&Bu portf!ler eri

ris# i"in en !ü#se#getiri!iere#tedir&:as!onel !at*r*c*sadece et#in settenportf! se"ece#tir&



1tkin Sınır 1tkin Sınır

(CAPM)(CAPM)



9 - 1

Portföy 8iski 49p5

Ulaşılabilir PortföyKombinasyonlarıSeti

ER p

Ulaşılabilir Portföy KombinasyonlarıUlaşılabilir Portföy Kombinasyonları11tkintkin Sınır Sınır 4Set54Set5

1

1tkin sınırulaşılabilirportföylerdenoluşan bir settir#

Bu set *eri riski:in en y/kseketiriyisa+lamaktadır#



9 - 1

;eni etkin Sınır ;eni etkin Sınır 11tkin Portföyler tkin Portföyler

<ekil ) . &

= etkin ulaşılabilirportföykombinasyonunuöstermektedir#

:is#

;e#il 9 - 1

t#in '*n*r :

M<P

A

B



9 - 15

>emel Varsayımlar >emel Varsayımlar Underlyin ssumptionUnderlyin ssumption;atrım?ılar 8asyonel *e 8iskten Ka:ınmaktadır#;atrım?ılar 8asyonel *e 8iskten Ka:ınmaktadır#

• /iskten ka,ınan ve refa!ını maksimie etmek isteyen/iskten ka,ınan ve refa!ını maksimie etmek isteyenyatırım2ıların old#ğ#n# varsaymaktayı%yatırım2ıların old#ğ#n# varsaymaktayı%

• &# yatırım2ıların adil k#marı isteyerek ka#l&# yatırım2ıların adil k#marı isteyerek ka#l

etmeye2ekleri anlamına gelmektedir%etmeye2ekleri anlamına gelmektedir% . 8iskten ka:ınan yatırım?ı risksi2 durumu ter?i, eder#8iskten ka:ınan yatırım?ı risksi2 durumu ter?i, eder#

. Bundan :ıkan sonu: riskli bir duruma irmek i:in yatırım?ınınBundan :ıkan sonu: riskli bir duruma irmek i:in yatırım?ınınekstra risk primi talep ede?e+idir#ekstra risk primi talep ede?e+idir#

. Bunun bir kanıtı ise yatırım?ıların riskli durumdan :ıkmak i:inBunun bir kanıtı ise yatırım?ıların riskli durumdan :ıkmak i:insiorta ödemeyi kabullenmesidir#siorta ödemeyi kabullenmesidir#

• &# varsayımların son#2# olarak yatırım2ı etkin set&# varsayımların son#2# olarak yatırım2ı etkin seti,inde olan "ortföylerden irini se,e2ektir%i,inde olan "ortföylerden irini se,e2ektir%



;eni 1tkin Sınır *e yrım teorisi;eni 1tkin Sınır *e yrım teorisi

Separation >,eoremSeparation >,eorem

(CAPM)(CAPM)



9 - 19

8isksi2 ;atırımın @e*?udiyeti8isksi2 ;atırımın @e*?udiyeti

• /isksi yatırım se,eneğini devreye/isksi yatırım se,eneğini devreyesokt#ğ#m#da ye"yeni "ortföy kominasyonsokt#ğ#m#da ye"yeni "ortföy kominasyonseti ile karşı karşıya kalırı%seti ile karşı karşıya kalırı%

• /isksi varlık ve riskli varlıktan ir "ortföy/isksi varlık ve riskli varlıktan ir "ortföyol#şt#rd#ğ#m#da9ol#şt#rd#ğ#m#da9 ww oranında riskli varlığaoranında riskli varlığa

(1 – w)(1 – w) oranında risksi varlığa yatırımoranında risksi varlığa yatırımya"tığımıda "ortföy$n getirisiniya"tığımıda "ortföy$n getirisini!esa"layailiri!esa"layailiri



9 - 0

;eni etkin Sınır;eni etkin Sınır8isksi2 ;atırımın @e*?udiyeti8isksi2 ;atırımın @e*?udiyeti

. 8iskli *arlık8iskli *arlık A A andand risksi2 *arlıkrisksi2 *arlık RF RF 0den oluşan iki0den oluşan iki*arlıklı portföy/n beklenen etirisi*arlıklı portföy/n beklenen etirisi

A A veve RF RF ’inin muhtemel kombinasyonları bir sonraki slayttadır.’inin muhtemel kombinasyonları bir sonraki slayttadır.

!)"#$ !$ % & w+==9-1>



9 - 1

;eni 1tkin Sınır;eni 1tkin SınırRF RF *e*e A A’ile Ulaşılabilir Portfyler ’ile Ulaşılabilir Portfyler

;e#il 9 -

8isk

:

:?

A

% & σ σ w==9->

Denklem ) . %ör/lenlerianlatmaktadırAportföy riskiriskli yatırımayapılan oranarttık:a artar#

8 *e 0nınnisbia+ırlıklarınıde+iştirerek

@a*i do+ruboyun?a,er,ani birportföykombinasyonunu elde etmek

m/mk/nd/r#

=9-3> !")$#

!$ %

% P P σ

σ

+=

Denklem ) -%yenidend/2enleyerek!"σ p # σ A *e

denklem &0eyerleştirirseksabit e+imli birdo+rusal

denklem eldeederi2#



9 -

;eni etkin Sınır;eni etkin SınırRF RF *e*e A A’ ve RF ve $’ile Ulaşılabilir Portfyler ’ ve RF ve $’ile Ulaşılabilir Portfyler

8iskski2 biryatırım ara?ıoldu+undariskten

ka:ınanyatırım?ı,ani porföy/se:erC 0yı mıyoksa >0yimiC

8isk

:

:?

A

T



9 - 3

;eni etkin Sınır;eni etkin Sınır>e+et > portföy/n/ kullanarak etkin portföyler >e+et > portföy/n/ kullanarak etkin portföyler

8isk

:

:?

A

T

8 > ile birlikte80nin ileoluştura?a+ıportföylerdenda,a fa2la etiri

sa+laya?a+ından> dominantola?aktır#



9 - ,

;eni etkin Sınır;eni etkin SınırBor: Veren Porföyler 4Bor: Veren Porföyler 4endin Portfoliosendin Portfolios55

RF *e $ arasındakiportföyler Ebor:*erenportföylerFdir#

/nk/ buportföyler >porföy/ne yatırımıyaparak *ede*lete bor:*ererek4DİBS

alarak 5oluşturulmaktadır#

9 - 3 ?@27:

8isk

:

:?

A

T

Bor: *erenportföyler



9 -

;eni etkin Sınır;eni etkin SınırBBor: lan Porföyler 4Bor: lan Porföyler 4BorroHin PortfoliosorroHin Portfolios55

9 - 3 ?@27:

8isk

:

:?

A

T

Do+ru >0denileri u2atılabilir#U2atma risksi2fai2 oranındabor: alma *e

bunu >0yeyatırmaklaer:ekleşir# Bubeklenen etiri*e riski artırankaldıra:lı

yatırımdır#

Bor: *eren Porföyler Bor: alan porföyler



9 -

:

:?

A

T

A

B

B

Sermaye Piyasa Do+rusu46apital @arket ine5

;eni etkin Sınır;eni etkin Sınır>,e IeH 4Super5 1ffi?ient rontier >,e IeH 4Super5 1ffi?ient rontier

8 ile > 4piyasaportföy/5 8 ile 0nın sundu+uportföy

kombinasyonlar ından da,aiyisinisunmaktadır#

Da,a da ötesi3do+ru/2erindekiportföyler birportföy,ari?inde di+er,epsini domine

etmektedir#

optial ris#liportf! (pi!asa

portf!ü M/)

Bu do+ru yeni4super5 etkinsınır olarakadlandırılmaktadır# ;atrım?ılar

bor:lanarak*eya bor:*ererek piyasaportföy/ ile budo+ru/2erindeki

istediklerikombinasyonuelde edebilirler#



9 - 5

;eni etkin Sınır;eni etkin Sınırıkarımlar4 >ıkarımlar4 >,e Jmpli?ations,e Jmpli?ations55 . . yırma >eoremi 4 yırma >eoremi 4Separation >,eoremSeparation >,eorem55

. @arket Portfolio . @arket Portfolio

• &$t$n yatırım2ılar sade2e&$t$n yatırım2ılar sade2e :: . 88iskisksi2 *arlıksi2 *arlık 485485 *e*e . @@odel portf odel portf öy/nöy/n 44piyasa portföy/piyasa portföy/55 kominasyonlarına yatırım ya"a2aklardır%kominasyonlarına yatırım ya"a2aklardır%

• Ayırma 4eoremi (Ayırma 4eoremi ( 4!e se"aration t!eorem 4!e se"aration t!eorem)) . ;atırım kararı 4riskli *arlıklardan nasıl portföy oluşturula?a+ı5;atırım kararı 4riskli *arlıklardan nasıl portföy oluşturula?a+ı5finansman kararından 4risksi2 *arlıktan ne miktardafinansman kararından 4risksi2 *arlıktan ne miktardabor:lanıla?a+ı *eya yatırım yapıla?a+ı5bor:lanıla?a+ı *eya yatırım yapıla?a+ı5

. >e+et>e+et >> portföy/ riskten ka:ınma katsayısı ne olursa olsun b/t/nportföy/ riskten ka:ınma katsayısı ne olursa olsun b/t/nyatırım?ılar i:in optimaldır#yatırım?ılar i:in optimaldır#

• ;enge <oş#l# (;enge <oş#l# ( 4!e =1#iliri#m Condition 4!e =1#iliri#m Condition)) . 1+er ,erkes aynı portföye sa,ip ise piyasa portföy/ te+et >1+er ,erkes aynı portföye sa,ip ise piyasa portföy/ te+et >portöy/ olmalıdır#portöy/ olmalıdır#

. Bu nedenle piyasa porftföy/Bu nedenle piyasa porftföy/ 4@54@5 te+et portföyd/r te+et portföyd/r 4>54>5



9 - 6

:

:?

M

6@

;eni 1tkin Sınır;eni 1tkin SınırSermaye Piyasa Do+rusu 4Sermaye Piyasa Do+rusu 4>,e 6apital @arket ine>,e 6apital @arket ine55

Dptial ris#liportf!(pi!asaportf!ü M/)

6@ denekoşulunun *arlı+ıaltında ulaşılabilirda,a /st/n

portföykombinasyonlarısetini österenbir do+rudur#



6P@6P@

/isk ve +etiri Arasındaki 0i"otee/isk ve +etiri Arasındaki 0i"otee=dilen(ileri s$r$len) >lişki=dilen(ileri s$r$len) >lişki



9 - 30

6P@6P@IedirCIedirC

. Professor illiam S,arpeProfessor illiam S,arpe0ın ,ipote2i0ın ,ipote2iL ;atırım?ıların da,a y/ksek riske katlanmak i:in da,a y/ksek etiri istediklerini;atırım?ıların da,a y/ksek riske katlanmak i:in da,a y/ksek etiri istediklerini

,ipote2e etmiştir#,ipote2e etmiştir#

L @odelde fiyatlara yer yoktur# Bunun yerine *arlıkların risk *e etirileri@odelde fiyatlara yer yoktur# Bunun yerine *arlıkların risk *e etirileriarasındaki ilişkileri /2erine ,ipote2ini kurmuştur#arasındaki ilişkileri /2erine ,ipote2ini kurmuştur#

L inansal *arlıkları *e yatırımları fiyatlamak i:in sıklıkla kullanılmaktadır#inansal *arlıkları *e yatırımları fiyatlamak i:in sıklıkla kullanılmaktadır#



9 - 31

6P@6P@Iasıl Kullanılmaktadır Iasıl Kullanılmaktadır CC

. Kullanım lanlarıKullanım lanları MML N2kaynak maliyetini belirlemek i:inN2kaynak maliyetini belirlemek i:in##

L >emett/ indireme modelinde ,isse senedinin de+erini belirlemek ama?ıyla>emett/ indireme modelinde ,isse senedinin de+erini belirlemek ama?ıyla

Eat*r**n ris#ini tahinet (Beta 8atsa!*s*)

Eat*r**n gere#li getirioran*n* +elirle

Eat*r**n teel(@ntrinsic)deFerini +elirle

Cari pi!asa fi!at* ile#ar$*la$t*r

'i

M

i,M

σ COV =β )# i M i RF ER RF k β −+=

g k D P c −

=(

Oissesenedininfiyatı adil miC



9 - 3

6P@6P@VarsayımlarıVarsayımları

. 6P@6P@ aşa+ıdaki *arsayımlar /2erine kuruludur aşa+ıdaki *arsayımlar /2erine kuruludur MM&#&# B/t/n yatırım?ılar b/t/n *arlıkların etirileri standart sapmalarıB/t/n yatırım?ılar b/t/n *arlıkların etirileri standart sapmaları

*e korelasyon katsayıları i:in aynı beklentilere sa,iptir#*e korelasyon katsayıları i:in aynı beklentilere sa,iptir#

%#%# B/t/n yatırım?ılar aynı tek dönemlik yatırım ufkuna sa,iptir B/t/n yatırım?ılar aynı tek dönemlik yatırım ufkuna sa,iptir ##

=#=# B/t/n yatırım?ılar risksi2 etiri oranında bor: alıp *erebilirler#B/t/n yatırım?ılar risksi2 etiri oranında bor: alıp *erebilirler### İşlem maliyeti bulunmamaktadır#İşlem maliyeti bulunmamaktadır#

Q#Q# Kişisel elir *erisi bulunmamaktadır# Dolayısıyla sermayeKişisel elir *erisi bulunmamaktadır# Dolayısıyla sermayeka2an?ı ile temett/ arasında bir fark bulunmamaktadır#ka2an?ı ile temett/ arasında bir fark bulunmamaktadır#

(#(# ok sayıda yatırım?ı bulunmaktadır# >ek bir yatırım?ı ,isseok sayıda yatırım?ı bulunmaktadır# >ek bir yatırım?ı ,issesenedinin fiyatını etkileme /?/ne sa,ip de+ildir# Bu nedenlesenedinin fiyatını etkileme /?/ne sa,ip de+ildir# Bu nedenle

yatırım?ılar yatırım?ılar kendi başlarına fiyat belirleyeme2ler kendi başlarına fiyat belirleyeme2ler ##$#$# Sermaye piyasaları denededir#Sermaye piyasaları denededir#

Pi P tfö / S PiPi P tfö / S Pi



9 - 33

Piyasa Portföy/ *e Sermaye PiyasaPiyasa Portföy/ *e Sermaye PiyasaDo+rusuDo+rusu

44@arket Portfolio and 6apital @arket ine@arket Portfolio and 6apital @arket ine55

• Varsayımlar aşağıdaki son#,lara iiVarsayımlar aşağıdaki son#,lara iigöt$rmektedirgöt$rmektedir

&#&# Rptimal riskli portföy 8 noktasından :ıkan *e etkinRptimal riskli portföy 8 noktasından :ıkan *e etkinsınıra te+et olan noktadaki portföyd/r# Bu portföysınıra te+et olan noktadaki portföyd/r# Bu portföyb/t/n yatırım?ılar i:in aynıdır#b/t/n yatırım?ılar i:in aynıdır#

%#%# Rptimal riskli portföy b/t/n riskli *arlıkları i:erisindeRptimal riskli portföy b/t/n riskli *arlıkları i:erisinde

barındıran piyasa portföy/barındıran piyasa portföy/ 4@54@5 ola?aktır#ola?aktır#



9 - 3,

Sermaye Piyasa Do+rusuSermaye Piyasa Do+rusu>,e 6apital @arket ine>,e 6apital @arket ine

:

:?

M:M

M

P

M

M P

RF ER RF k σ σ

−+=

CMG

Piyasa portföy/optimal riskliportföyd/r#B/t/n riskli

*arlıkları i:indebarındır *e etkinsınıra te+etdir#

6@0de portföyetirilerinistandardsapmasıba+ımsı2

de+işken olarakişle* ör/r#

6@ iki *arlı+a

yatırım 4piyasaportföy/ *e

risksi2 *arlık5yapıldı+ında

ulaşılabile?ekportföy

kombinasyonlarının oluşturdu+u

bir settir#



9 - 3

Sermaye Varlıkları iyatlama @odeliSermaye Varlıkları iyatlama @odeli>,e @arket Portfolio and t,e 6apital @arket ine 46@5>,e @arket Portfolio and t,e 6apital @arket ine 46@5

. 6@6@0nin e+imi marinal 4in?remental5 beklenen etirinin marinal0nin e+imi marinal 4in?remental5 beklenen etirinin marinalriske böl/m/ne eşittir#riske böl/m/ne eşittir#

. Bu b/y/kl/k riskin piyasa fiyatı 4Bu b/y/kl/k riskin piyasa fiyatı 4t,e market pri?e for riskt,e market pri?e for risk55 olarakolarakadlandırılmaktadır#adlandırılmaktadır# *eya*eya

. Sermaye piyasında riskin dene fiyatı olarak adlandırılmaktadır#Sermaye piyasında riskin dene fiyatı olarak adlandırılmaktadır#

!"$

egimiC*L *

*

σ =



9 - 3

>,e 6apital sset Pri?in @odel>,e 6apital sset Pri?in @odel>,e @arket Portfolio and t,e 6apital @arket ine 46@5>,e @arket Portfolio and t,e 6apital @arket ine 46@5

. 8 *arlı+ının bulundu+u *e riskin piyasa fiyatının *eri oldu+u bir8 *arlı+ının bulundu+u *e riskin piyasa fiyatının *eri oldu+u birdurumda portföy/n beklenen etirisidurumda portföy/n beklenen etirisi

L 1818@@

TT Piyasa portföy/n/n beklenen etirisiPiyasa portföy/n/n beklenen etirisiL 99@@ TT Piyasa portföy/n/n etirisinin standart sapmasıPiyasa portföy/n/n etirisinin standart sapması

L 99PP TT ele alının etkin portföy/n etirisini standart sapmasıele alının etkin portföy/n etirisini standart sapması

)# σ

- RF ER RF R E P

M

M P σ

+==9->



9 - 35

Sermaye Piyasa Do+rusuSermaye Piyasa Do+rusuUsin t,e 6@ . 1pe?ted *ersus 8euired 8eturnsUsin t,e 6@ . 1pe?ted *ersus 8euired 8eturns

. 1tkin sermaye piyasalarında yatırım?ılar bir portföy/n1tkin sermaye piyasalarında yatırım?ılar bir portföy/nrisksi2 etiri *e riskin piyasa fiyatını karşılaya?akrisksi2 etiri *e riskin piyasa fiyatını karşılaya?ak

kadar etiri sa+lamasını isteye?ektir#kadar etiri sa+lamasını isteye?ektir#

. Bu portföylerin 6@ boyun?a etiri sa+lamasıBu portföylerin 6@ boyun?a etiri sa+lamasıerekti+ini ifade etmektedir#erekti+ini ifade etmektedir#



B beklenen etirisierekli etiriye eşitolan bir porföyd/r#

9 - 36

Sermaye Varlıklarını iyatlama @odeliSermaye Varlıklarını iyatlama @odeliBeklenen *e Gerekli Getiri RranıBeklenen *e Gerekli Getiri Rranı

0nın ereklietiri oranı

0nınBeklenen

etirisi

C aşırı de+erlenmişbir portföyd/r#Beklenen etirierekli etiridenda,a a2dır#

Satış baskısıfiyatlarıny/kselmesineetirinin artmasınaneden ola?aktır# rtış erekli etirioranına kadarola?aktır#

:

:?

B

C

A

CMG6 i:in ereklietiri oranı

60ninbeklenen

etirisi

A d/ş/kde+erlenmiş birportföyd/r#Beklenen etirierekli etiridenda,a y/ksektir#

portföy/ne olantalep fiyatı artıra?akbeklenen etiriyid/ş/re?ektir#Beklenen etirierekli etiriye eşitolana kadar

a2ala?aktır# 4piyasadene koşuluer:ekleşe?ektir5



6P@6P@ *e Piyasa 8iski*e Piyasa 8iski

4!e Ca"ital Asset Pri2ing Model 4!e Ca"ital Asset Pri2ing Model



9 - ,0

Di*ersifiable and Ion-Di*ersifiable 8iskDi*ersifiable and Ion-Di*ersifiable 8isk

• CM?CM? etkin "ortföylere #yg#lanmaktadır%etkin "ortföylere #yg#lanmaktadır%• Varlıkların getirilerinin vVarlıkların getirilerinin volatilitolatilitesiesi (risk)(risk) iki farklı faktöreiki farklı faktöre

ağlıdırağlıdır::

. Sistematik 8isk 4Sistematik 8isk 4Ion-di*ersifiable riskIon-di*ersifiable risk55 44 1konomide *e1konomide *epiyasadaki *arlıkların ,epsini de+işen dere?elerde etkileyenpiyasadaki *arlıkların ,epsini de+işen dere?elerde etkileyende+işikler faktörler5de+işikler faktörler5

. Spesifik 8isk 4Spesifik 8isk 4Di*ersifiable riskDi*ersifiable risk55 44sade?e bir *arlı+ın etirisinisade?e bir *arlı+ın etirisinietkileye?ek şirkete ö2el faktörler etkileye?ek şirkete ö2el faktörler 55

• @ekil@ekil gittik,e artan sayıda varlığın "ortföyegittik,e artan sayıda varlığın "ortföyeeklenmesinin yarata2ağı son#2# göstermektedir%eklenmesinin yarata2ağı son#2# göstermektedir%



9 - ,1

>,e 6P@ and @arket 8isk>,e 6P@ and @arket 8iskPortfolio 8isk and Di*ersifi?ationPortfolio 8isk and Di*ersifi?ation

Varlık Sayısı

>oplam 8isk495

Spesifik 8iski

Piyasa 4Systemati?5 8iski

Pi!asa !adasisteati#

ris# portf!edaha fa%la

arl*#e#le!ere# !o#

edilee%&



9 - ,

İliliİlili 8isk8isk<ekilden ıkarıla?ak Sonu:lar <ekilden ıkarıla?ak Sonu:lar $$

• @ekil getirilerin volatilitesi iki faktörden etkilenmektedir@ekil getirilerin volatilitesi iki faktörden etkilenmektedir:: . SSiistematistematikk fafakkttöör r

. <irket spesifik f <irket spesifik f aakkttöör r

• Portföye eklenen enstr$man sayısı arttık,a şirket s"esi5kPortföye eklenen enstr$man sayısı arttık,a şirket s"esi5k

riskler elimine edilmektedir%riskler elimine edilmektedir%• =tkin "iyasada $t$n yatırı2ımlar tam ,eşitlendirme=tkin "iyasada $t$n yatırı2ımlar tam ,eşitlendirme

ger,ekleştirdiklerinden 0i,ir yatırım2ı şirket s"esi5k riskger,ekleştirdiklerinden 0i,ir yatırım2ı şirket s"esi5k riski,in "rim ödemek istemeye2ektir%i,in "rim ödemek istemeye2ektir%

• &# d#r#mda ,eşitlendirmeye giden ir yatırım2ı i,in ilgili&# d#r#mda ,eşitlendirmeye giden ir yatırım2ı i,in ilgili

risk sistematik risk ola2aktır%risk sistematik risk ola2aktır%• SSiistematistematikk risk &etarisk &eta <atsayısı k#llanılarak öl,$lmektedir<atsayısı k#llanılarak öl,$lmektedir%%



Sistematik 8iskin Nl:/m/Sistematik 8iskin Nl:/m/

BetaBeta KatsayısıKatsayısı

(CAPM)(CAPM)



9 - ,,

BetaBeta KatsayısıKatsayısı BetaBeta Katsayısı nedir Katsayısı nedir CC

• Sistematik riski öl,en ir $y$kl$kt$r%Sistematik riski öl,en ir $y$kl$kt$r%

• &eta katsayısı sade2e ir sayıdır ve öl,$m&eta katsayısı sade2e ir sayıdır ve öl,$m

irimi yokt#r%irimi yokt#r%



9 - ,

BetaBeta KatsayısıKatsayısıDe+erini nasıl >a,min edebiliri2De+erini nasıl >a,min edebiliri2CC

• >ki temel yaklaşım vardır%>ki temel yaklaşım vardır% ::

&#&# orm/l kullanarakorm/l kullanarak 44*e*e subesubekkttif önör/if önör/55%#%# 8eresyon kullanarak8eresyon kullanarak 44e:miş dönem *erilerinie:miş dönem *erilerini

kullanarakkullanarak55



9 - ,

6P@6P@ *e*e Piyasa 8iskiPiyasa 8iskiOisse senedinin karakteristik do+rusuOisse senedinin karakteristik do+rusu

(

%

'

-%

-

-(

A/n*n getirileri (.)

-( - -% ' % ( " P i ! a s a g e t i r i l e r i ( . ) :egres!on

doFrusununeFii +etad*r&

Bu doFrufinansta

#ara#teristi#doFru olara#+iline#tedir&



9 - ,5

BetaBeta Katsayısının orm/l/Katsayısının orm/l/

BetaBeta ,isse senedi etirileri ile piyasa etirileri,isse senedi etirileri ile piyasa etirileriarasındaki ko*aryansın piyasa etirilerinin *aryansınaarasındaki ko*aryansın piyasa etirilerinin *aryansınaböl/nmesi sonu?u bulunur#böl/nmesi sonu?u bulunur#

+

'i

M

i M i

M

i,M

σ

COV

σ

σ ρ β ==



9 - ,6

BetaBeta KatsayısıKatsayısıBetaBeta Katsayısını Iasıl ;orumları2Katsayısını Iasıl ;orumları2CC

• Piyasa "ortföy$n$n etası !er amanPiyasa "ortföy$n$n etası !er aman 6%' 6%'

• &eta. !isse senetlerinin getirisi volatilitesinin "iyasanın getiri volatilitesi ile&eta. !isse senetlerinin getirisi volatilitesinin "iyasanın getiri volatilitesi ilekarşılaştırılmasını sağlarkarşılaştırılmasını sağlar ::

WWss T &#' T &#' -- Oisse senedi piyasa *olatilitesi ile aynı de+er sa,ip#Oisse senedi piyasa *olatilitesi ile aynı de+er sa,ip#

WWss X &#' X &#' -- ,isse senedinin *olatilitesi piyasanın *olatilitesinden,isse senedinin *olatilitesi piyasanın *olatilitesindenda,a y/ksek#da,a y/ksek#

WWss Y &#' Y &#' -- ,isse senedinin *olatilitesi piyasanın *olatilitesinden,isse senedinin *olatilitesi piyasanın *olatilitesindenda,a d/ş/k#da,a d/ş/k#

WWss Y '#' Y '#' -- piyasa etirisi ile neatif ilişkiye sa,ip yatırım#piyasa etirisi ile neatif ilişkiye sa,ip yatırım#



9 - ,9

Portf Portf öy/n Betasıöy/n Betası

Portföy betası portföy/ oluşturan bireysel *arlıkların betalarınınPortföy betası portföy/ oluşturan bireysel *arlıkların betalarınına+ırlıklı ortalamasıdır#a+ırlıklı ortalamasıdır#

a+ırlıklar bireysel *arlı+ın de+erinin toplam portföy de+erinea+ırlıklar bireysel *arlı+ın de+erinin toplam portföy de+erinebölmekle bulunur#bölmekle bulunur#

... nn B B A A P

www β β β β +++=



Oisse Senedi Pa2ar Do+rusuOisse Senedi Pa2ar Do+rusuinansal Varlık Pa2ar Do+rusuinansal Varlık Pa2ar Do+rusu

Oisse Senedi Piyasa Do+rusuOisse Senedi Piyasa Do+rusu44>,e Se?urity @arket ine>,e Se?urity @arket ine55(CAPM)(CAPM)

6P@ Pi 8i ki



9 - 1

6P@6P@ *e*e PiyasaPiyasa 8isk8iskiiOisse Senedi Piyasa Do+rusuOisse Senedi Piyasa Do+rusu

>,e Se?urity @arket ine>,e Se?urity @arket ine 4S@54S@5

. S@S@33 etirietiri 44ba+ımlı de+işkenba+ımlı de+işken55 *e sistematik risk*e sistematik risk 4beta4beta katsayısıkatsayısı55 arasında ileri s/r/len bir ilişkidir#arasında ileri s/r/len bir ilişkidir###

. şa+ıdaki form/lle tanımlanan do+rusal bir ilişkidirM şa+ıdaki form/lle tanımlanan do+rusal bir ilişkidirM

k k i i "" %i& hisse senedinin 'erekli 'etiri oranı%i& hisse senedinin 'erekli 'etiri oranıER ER ( ( ) RF " ) RF " piyasa risk primi piyasa risk primi

**ii " +i’ " +i’ hisse senedi i,in beta katsayısıhisse senedi i,in beta katsayısı

)# i M i

RF ER RF k β −+=

6P@6P@ PiPi 8i k8i kii



9 -


>,e Se?urity @arket ine 4S@5>,e Se?urity @arket ine 4S@5

HM I 1

:

:?

H

M:M

i M i RF ER RF k β )# −+=

S@ ,issesenedininerekli etiri

oranınıönermek

ama:lı

kullanılır#

S@ ililiriskin öl:/m/i:in beta

katsayısınıkullanmaktad

ır#

6P@6P@ PiPi 8i k8i kii



9 - 3

9 - 10 ?@27:

HA

:

:?

H

B

A

HB

'MG


>,e S@ and Se?urity Valuation>,e S@ and Se?urity Valuation

i M i RF ER RF k β )# −+=

Gerekli etiri oranıbu denklemkullanılarakönör/lmektedir#

Gör/le?e+i /2ereerekli etiri oranı83 sistematik risk*e piyasa riskininbir fonksiyonudur#

Ben2er şekilde3 Başırı de+erlenmiş bir*arlıktır#

;atırım?ı ka2an:sa+lamak i:in satışabaşlaya?aktır# Satışbaskısı piyasafiyatının d/şmesine*e beklenen etirininy/kselmesine nedenola?aktır# rtışbeklenen etirierekli etiriye eşitolana kadar de*amede?ektir #

0nınereklietirisi

A d/ş/k de+erlibir *arlıktır#Iedeni isebeklenen etirisierekli etiriden

da,a y/ksektir#;atırım?ı *arlı+ındanalmayabaşlaya?ak bufiyatlar /2erindebaskıoluştura?aktır# Buda beklenenetirinina2almasına neden

ola?aktır#

0nınbeklenenetirisi



9 - ,

6P@6P@ N2etN2et S@S@ *e*e 6@6@

. 6P@6P@ yatırım?ılar3 yöneti?iler *e finansal kurumlaryatırım?ılar3 yöneti?iler *e finansal kurumlartarafından eniş kullanımı olan bir modeldir tarafından eniş kullanımı olan bir modeldir

. >ek faktörl/ bir modeldir# Gerekli etiri oranının tek bir>ek faktörl/ bir modeldir# Gerekli etiri oranının tek birfaktör 4sistematik5 tarafından önör/lebile?e+ini ilerifaktör 4sistematik5 tarafından önör/lebile?e+ini ileris/rer#s/rer#

. S@S@ bireysel yatırımları fiyatlamak i:in kullanılır *ebireysel yatırımları fiyatlamak i:in kullanılır *e

beta katsayısını riskin bir österesi olarak kullanır#beta katsayısını riskin bir österesi olarak kullanır# . 6@6@ :eşitlendirilmiş portföyleri ela alır *e standart:eşitlendirilmiş portföyleri ela alır *e standart

sapmayı riskin bir b/y/kl/+/ olarak kullanır#sapmayı riskin bir b/y/kl/+/ olarak kullanır#



lternati*e Pri?in @odels lternati*e Pri?in @odels

4!e Ca"ital Asset Pri2ing Model 4!e Ca"ital Asset Pri2ing Model(CAPM)(CAPM)



9 -

6,allenes to 6P@6,allenes to 6P@

• =m"iri2al tests s#ggest:=m"iri2al tests s#ggest: . 6P@ does not ,old Hell in pra?ti?eM6P@ does not ,old Hell in pra?ti?eM

L 1 post S@ is an upHard slopin line1 post S@ is an upHard slopin lineL 1 ante1 ante y -vertial/y -vertial/ . inter?ept is ,i,er t,at 8 . inter?ept is ,i,er t,at 8L Slope is less t,an H,at is predi?ted by t,eorySlope is less t,an H,at is predi?ted by t,eory

. Beta possesses no eplanatory poHer for predi?tin sto?k returnsBeta possesses no eplanatory poHer for predi?tin sto?k returns4ama and ren?,3 &))%54ama and ren?,3 &))%5

• CAPM remains in Bides"read #se des"ite t!e foregoing%CAPM remains in Bides"read #se des"ite t!e foregoing% . d*antaes in?lude . relati*e simpli?ity and intuiti*e loi?# d*antaes in?lude . relati*e simpli?ity and intuiti*e loi?#

• &e2a#se of t!e "rolems Bit! CAPM. ot!er models !ave&e2a#se of t!e "rolems Bit! CAPM. ot!er models !aveeen develo"ed in2l#ding:een develo"ed in2l#ding: . ama-ren?, 45 @odelama-ren?, 45 @odel . bitrae Pri?in >,eory 4P>5 bitrae Pri?in >,eory 4P>5



9 - 5

lternati*e sset Pri?in @odels lternati*e sset Pri?in @odels>,e ama . ren?, @odel>,e ama . ren?, @odel

. pri?in model t,at uses t,ree fa?tors to relate pri?in model t,at uses t,ree fa?tors to relateepe?ted returns to risk in?ludinMepe?ted returns to risk in?ludinM

&#&# market fa?tor related to firm si2e# market fa?tor related to firm si2e#

%#%# >,e market *alue of a firm0s ?ommon euity 4@V15>,e market *alue of a firm0s ?ommon euity 4@V15=#=# 8atio of a firm0s book euity *alue to its market *alue of euity#8atio of a firm0s book euity *alue to its market *alue of euity#

4B1Z@V154B1Z@V15

. >,is model ,as be?ome popular3 and many t,ink it>,is model ,as be?ome popular3 and many t,ink it

does a better ob t,an t,e 6P@ in eplainin edoes a better ob t,an t,e 6P@ in eplainin eante sto?k returns#ante sto?k returns#



9 - 6

lternati*e sset Pri?in @odels lternati*e sset Pri?in @odels>,e rbitrae Pri?in >,eory>,e rbitrae Pri?in >,eory

. pri?in model t,at uses multiple fa?tors to relate epe?ted pri?in model t,at uses multiple fa?tors to relate epe?tedreturns to risk by assumin t,at asset returns are linearly relatedreturns to risk by assumin t,at asset returns are linearly relatedto a set of indees3 H,i?, proy risk fa?tors t,at influen?eto a set of indees3 H,i?, proy risk fa?tors t,at influen?ese?urity returns#se?urity returns#

. Jt is based on t,e no-arbitrae prin?iple H,i?, is t,e rule t,at tHoJt is based on t,e no-arbitrae prin?iple H,i?, is t,e rule t,at tHoot,erHise identi?al assets ?annot sell at different pri?es#ot,erHise identi?al assets ?annot sell at different pri?es#

. Underlyin fa?tors represent broad e?onomi? for?es H,i?, areUnderlyin fa?tors represent broad e?onomi? for?es H,i?, arein,erently unpredi?table#in,erently unpredi?table#

... (((() niniii

F b F b F ba ER ++++==9-10>



9 - 9

lternati*e sset Pri?in @odels lternati*e sset Pri?in @odels>,e rbitrae Pri?in >,eory . t,e @odel>,e rbitrae Pri?in >,eory . t,e @odel

. Underlyin fa?tors represent broad e?onomi? for?es H,i?, areUnderlyin fa?tors represent broad e?onomi? for?es H,i?, arein,erently unpredi?table#in,erently unpredi?table#

. ,ereM,ereML ER ER i i T t,e epe?ted return on se?urity iT t,e epe?ted return on se?urity iL aa0 0 T t,e epe?ted return on a se?urity Hit, 2ero systemati? riskT t,e epe?ted return on a se?urity Hit, 2ero systemati? risk

L bbi i T t,e sensiti*ity of se?urity i to a i*en risk fa?tor T t,e sensiti*ity of se?urity i to a i*en risk fa?tor L F F i i T t,e risk premium for a i*en risk fa?tor T t,e risk premium for a i*en risk fa?tor

. >,e model demonstrates t,at a se?urity0s risk is based on its sensiti*ity>,e model demonstrates t,at a se?urity0s risk is based on its sensiti*ityto broad e?onomi? for?es#to broad e?onomi? for?es#

... (((() niniii

F b F b F ba ER ++++==9-10>



9 - 0

lternati*e sset Pri?in @odels lternati*e sset Pri?in @odels>,e rbitrae Pri?in >,eory . 6,allenes>,e rbitrae Pri?in >,eory . 6,allenes

. Underlyin fa?tors represent broad e?onomi? for?esUnderlyin fa?tors represent broad e?onomi? for?esH,i?, are in,erently unpredi?table#H,i?, are in,erently unpredi?table#

. 8oss and 8oll identify fi*e systemati? fa?torsM8oss and 8oll identify fi*e systemati? fa?torsM&#&# 6,anes in epe?ted inflation6,anes in epe?ted inflation

%#%# Unanti?ipated ?,anes in inflationUnanti?ipated ?,anes in inflation=#=# Unanti?ipated ?,anes in industrial produ?tionUnanti?ipated ?,anes in industrial produ?tion

## Unanti?ipated ?,anes in t,e default-risk premiumUnanti?ipated ?,anes in t,e default-risk premium

Q#Q# Unanti?ipated ?,anes in t,e term stru?ture of interest ratesUnanti?ipated ?,anes in t,e term stru?ture of interest rates

L 6learly3 somet,in t,at isn0t fore?ast3 ?an0t be used6learly3 somet,in t,at isn0t fore?ast3 ?an0t be usedto pri?e se?urities todayAt,ey ?an only be used toto pri?e se?urities todayAt,ey ?an only be used toeplain pri?es after t,e fa?t#eplain pri?es after t,e fa?t#



Beta katsayısının ta,miniBeta katsayısının ta,mini



Usin t,e Se?urity @arket ineUsin t,e Se?urity @arket ine

="e2ted vers#s /e1#ired /et#rn="e2ted vers#s /e1#ired /et#rn

O D 1 t d d 8 i d 8 tO D 1 t d d 8 i d 8 t



9 - 3

OoH Do e use 1pe?ted and 8euired 8atesOoH Do e use 1pe?ted and 8euired 8atesof 8eturnCof 8eturnC

. :eturn

8isk-free 8ate T =!

&M 6%'

14k@5T #%!

&s 6%DED

84ks5 T #$(!

148s5 T Q#'!

'MG

Since E(r)>R(r) the stock is underpriced.

Once you have estimated the expected and required rates of return, youOnce you have estimated the expected and required rates of return, youcan plot them on the SML and see if the stock is under or overpriced.can plot them on the SML and see if the stock is under or overpriced.

O D 1 t d d 8 i d 8 tO D 1 t d d 8 i d 8 t



9 - ,

OoH Do e use 1pe?ted and 8euired 8atesOoH Do e use 1pe?ted and 8euired 8atesof 8eturnCof 8eturnC

. :eturn

8isk-free 8ate T =!

&M6%'

148@5T #%!

&S 6%DED

148s5 T 848s5 #$(!'MG

• 4!e sto2k is fairly "ri2ed if t!e e"e2ted ret#rn t!e re1#ired ret#rn% 4!e sto2k is fairly "ri2ed if t!e e"e2ted ret#rn t!e re1#ired ret#rn%• 4!is is B!at Be Bo#ld e"e2t to see normallyG or most of t!e time in an eH2ient 4!is is B!at Be Bo#ld e"e2t to see normallyG or most of t!e time in an eH2ient

market B!ere se2#rities are "ro"erly "ri2ed%market B!ere se2#rities are "ro"erly "ri2ed%



9 -

Use of t,e ore?ast BetaUse of t,e ore?ast Beta

• Ie 2an #se t!e fore2ast eta. toget!er Bit! an estimate of t!eIe 2an #se t!e fore2ast eta. toget!er Bit! an estimate of t!erisk-free rate and t!e market "remi#m for risk to 2al2#late t!erisk-free rate and t!e market "remi#m for risk to 2al2#late t!einvestorGs re1#ired ret#rn on t!e sto2k #sing t!e CAPM:investorGs re1#ired ret#rn on t!e sto2k #sing t!e CAPM:

• 4!is is a market-determinedG ret#rn ased on t!e 2#rrent risk-free 4!is is a market-determinedG ret#rn ased on t!e 2#rrent risk-freerate (/F) as meas#red y t!e *6-day. government of Canada 4-illrate (/F) as meas#red y t!e *6-day. government of Canada 4-illyield. and a 2#rrent estimate of t!e market "remi#m for risk (kyield. and a 2#rrent estimate of t!e market "remi#m for risk (kMM JJ/F)/F)

RF]k [E β RF M i −+= )#eturne,uire-



6on?lusions6on?lusions

• Analysts 2an make estimates or fore2asts for t!eAnalysts 2an make estimates or fore2asts for t!eret#rns on sto2k and ret#rns on t!e market "ortfolio%ret#rns on sto2k and ret#rns on t!e market "ortfolio%

• 4!ose fore2asts 2an e analyed to estimate t!e eta 4!ose fore2asts 2an e analyed to estimate t!e eta

2oeH2ient for t!e sto2k%2oeH2ient for t!e sto2k%• 4!e re1#ired ret#rn on a sto2k 2an t!en e 2al2#lated 4!e re1#ired ret#rn on a sto2k 2an t!en e 2al2#lated

#sing t!e CAPM J #t yo# Bill need t!e sto2kGs eta#sing t!e CAPM J #t yo# Bill need t!e sto2kGs eta2oeH2ient. t!e e"e2ted ret#rn on t!e market2oeH2ient. t!e e"e2ted ret#rn on t!e market"ortfolio and t!e risk-free rate%"ortfolio and t!e risk-free rate%

• 4!e re1#ired ret#rn is t!en #sing in ;ividend ;is2o#nt 4!e re1#ired ret#rn is t!en #sing in ;ividend ;is2o#ntModels to estimate t!e intrinsi2 val#eG (in!erentModels to estimate t!e intrinsi2 val#eG (in!erentBort!) of t!e sto2k%Bort!) of t!e sto2k%

Documents

Ders_5_capm_sermaye (1)