DEMOKRATİK AÇILIM DEMOKRATİK AÇILIM SÜRECİSÜRECİ

Demokratikleşme sürecinin Demokratikleşme sürecinin ana hatlarıana hatları

Doç. Dr. Mazhar BağlıDoç. Dr. Mazhar BağlıDicle Üniversitesi Öğretim ÜyesiDicle Üniversitesi Öğretim Üyesi

AK Parti MKYK ÜyesiAK Parti MKYK Üyesi..

Demokrasi Nedir?Demokrasi Nedir?

Demokrasi kelimesi Latince halk Demokrasi kelimesi Latince halk (demos) ve iktidar (kratein) (demos) ve iktidar (kratein) kelimelerinden oluşmuş bir terkiptir. kelimelerinden oluşmuş bir terkiptir. Kavram, yönetim organizasyon Kavram, yönetim organizasyon örgütlenme literatürünün en eski örgütlenme literatürünün en eski deyimlerinden birisidir. Antik deyimlerinden birisidir. Antik Yunandaki site devletlerindeki yönetim Yunandaki site devletlerindeki yönetim biçimini ifade etmektedir. Şehir biçimini ifade etmektedir. Şehir devletlerinde yönetimin doğrudan halk devletlerinde yönetimin doğrudan halk meclislerinin elinde olmasından bu meclislerinin elinde olmasından bu adlandırma yapılmıştır. Demokrasi adlandırma yapılmıştır. Demokrasi özetle halkın yönetimidir. Bir özetle halkın yönetimidir. Bir başkasının değil, doğrudan halkın başkasının değil, doğrudan halkın yönetimidir.yönetimidir.

Demokrasi hangi dönemlerde Demokrasi hangi dönemlerde gündemde olmuştur?gündemde olmuştur?

Demokrasinin en çok konuşulduğu Demokrasinin en çok konuşulduğu tarihsel dönemler Sezar’dan sonra tarihsel dönemler Sezar’dan sonra yerine geçen oğlu Augustos’un yerine geçen oğlu Augustos’un oluşturmaya çalıştığı tiranlık oluşturmaya çalıştığı tiranlık dönemi, ortaçağ sonrası dönemi, ortaçağ sonrası imparatorlukların dağılma süreci ve imparatorlukların dağılma süreci ve doğu bloğunun çökmesi sonrasıdır. doğu bloğunun çökmesi sonrasıdır. Bahsi geçen bu dönemler yeni bir Bahsi geçen bu dönemler yeni bir yönetim tekniğinin tesis edilmesi yönetim tekniğinin tesis edilmesi arayışlarının en çok konuşulduğu arayışlarının en çok konuşulduğu ortamlardır.ortamlardır.

Demokrasinin temel işlevleri Demokrasinin temel işlevleri nelerdir?nelerdir?

Demokrasinin temel işlevleri şöyle Demokrasinin temel işlevleri şöyle sıralanabilirler;sıralanabilirler;

1.1. Bireyleri sisteme dahil etmek,Bireyleri sisteme dahil etmek,2.2. Toplumu güçlendirmek,Toplumu güçlendirmek,3.3. Sistemin işleyişine ve yaptırımlarına Sistemin işleyişine ve yaptırımlarına

meşruluk kazandırmak,meşruluk kazandırmak,4.4. Toplumsal değişimin iç dinamiklerle Toplumsal değişimin iç dinamiklerle

uyumlu gerçekleşmesine öncülük uyumlu gerçekleşmesine öncülük etmek,etmek,

5.5. Vatandaşı yetkilendirmektir.Vatandaşı yetkilendirmektir.

Demokratik Açılım Nedir?Demokratik Açılım Nedir?

Demokratik açılım, özet olarak Demokratik açılım, özet olarak ülkemizde var olan toplumsal ülkemizde var olan toplumsal sorunların demokrasi yolu ile sorunların demokrasi yolu ile çözülmesini sağlamaktır. çözülmesini sağlamaktır. Demokrasinin sorun çözme Demokrasinin sorun çözme işlevselliğini somutlaştırmak ve işlevselliğini somutlaştırmak ve hayata geçirmektir. Demokrasiye hayata geçirmektir. Demokrasiye giden yolu mayınlardan giden yolu mayınlardan temizlemektir. Özgürlükleri sağlamak, temizlemektir. Özgürlükleri sağlamak, bireylerin özgüvenlerini tesis etmek bireylerin özgüvenlerini tesis etmek ve farklılıkları ötekileştirmemektir.ve farklılıkları ötekileştirmemektir.

Neden sorunların demokrasi ile Neden sorunların demokrasi ile çözülmesi talep edilmektedir?çözülmesi talep edilmektedir?

Var olan toplumsal sorunların demokrasi Var olan toplumsal sorunların demokrasi dışı yollardan çözülmesi demokrasinin dışı yollardan çözülmesi demokrasinin işleyişini tehdit eder. Demokrasi dışı işleyişini tehdit eder. Demokrasi dışı yollarla sorun çözme ancak totaliter yollarla sorun çözme ancak totaliter rejimlerde görülen bir durumdur. rejimlerde görülen bir durumdur. Demokrasi üzerinden sorunların çözümü Demokrasi üzerinden sorunların çözümü hem toplumsal katmanlarda heyecanla hem toplumsal katmanlarda heyecanla karşılanır hem de sistemin güçlenmesine karşılanır hem de sistemin güçlenmesine katkıda bulunur.katkıda bulunur.

Türkiye’de Demokrasi Tarihi Nasıl bir Seyir Türkiye’de Demokrasi Tarihi Nasıl bir Seyir İzlemiştir?İzlemiştir?

Ülkemizde demokrasi ile ilgili en ciddi sorun onun Ülkemizde demokrasi ile ilgili en ciddi sorun onun bir “teknik” olarak değil, üretilmiş olduğu bir “teknik” olarak değil, üretilmiş olduğu toplumun değerlerinin “taşıyıcı ajanı” olarak toplumun değerlerinin “taşıyıcı ajanı” olarak görülmesidir. Oysa yönetim organizasyon görülmesidir. Oysa yönetim organizasyon örgütlenmesine dahil olunmadan onun tüm örgütlenmesine dahil olunmadan onun tüm işlevlerinin farkına varmak imkansızdır.işlevlerinin farkına varmak imkansızdır.

Demokrasinin sadece bir “teknik” olarak Demokrasinin sadece bir “teknik” olarak uygulanmasının en tipik örneğidir Türkiye uygulanmasının en tipik örneğidir Türkiye demokrasisi. Türkiye için demokrasi bir yönetim demokrasisi. Türkiye için demokrasi bir yönetim tekniği olmanın ötesinde muhayyel bir batı tekniği olmanın ötesinde muhayyel bir batı medeniyeti değerlerinin taşıyıcı ajanı olarak tesis medeniyeti değerlerinin taşıyıcı ajanı olarak tesis edilmeye çalışılmıştır. Bundan dolayı da çözüm edilmeye çalışılmıştır. Bundan dolayı da çözüm üretme kabiliyeti bir türlü gelişmeyen bir nitelikte üretme kabiliyeti bir türlü gelişmeyen bir nitelikte var olagelmiştir.var olagelmiştir.

Bu açmaz nasıl giderilebilir?Bu açmaz nasıl giderilebilir?

Ülkede var olan sorunların bu alanda ele Ülkede var olan sorunların bu alanda ele alınması hem demokrasinin işlevsel hale alınması hem demokrasinin işlevsel hale gelmesine katkıda bulunacak hem de gelmesine katkıda bulunacak hem de halkın ona olan inancını halkın ona olan inancını kuvvetlendirecektir. Oysa şimdiye kadar kuvvetlendirecektir. Oysa şimdiye kadar ülkenin karşı karşıya kaldığı temel ülkenin karşı karşıya kaldığı temel sorunlar (etnik sorunlar, din/laiklik sorunu sorunlar (etnik sorunlar, din/laiklik sorunu ve ve gelir dağılımındaki adaletsizlik) bu ve ve gelir dağılımındaki adaletsizlik) bu alan içinde ele alınmamıştır. Oysa bu alan içinde ele alınmamıştır. Oysa bu sorunlar esas itibarı ile demokrasi ve sorunlar esas itibarı ile demokrasi ve özgürlükler üst paradigması içinde çözüm özgürlükler üst paradigması içinde çözüm yoluna konulabilirler. Ancak durum böyle yoluna konulabilirler. Ancak durum böyle olmamıştır ve sorunlar gittikçe olmamıştır ve sorunlar gittikçe derinleşmiş ve gittikçe çözümü derinleşmiş ve gittikçe çözümü zorlaşmıştır.zorlaşmıştır.

Türkiye’deki demokrasiTürkiye’deki demokrasi

Türkiye’nin yakın tarihine baktığımızda Türkiye’nin yakın tarihine baktığımızda demokrasinin bir türlü yerleşmediği ve sorun demokrasinin bir türlü yerleşmediği ve sorun çözen bir araç olma özelliğini kazanamadığı çözen bir araç olma özelliğini kazanamadığı görülmektir. Osmanlı devletinin dağılmasında görülmektir. Osmanlı devletinin dağılmasında etnik kimliklerin oynadığı rol, Cumhuriyetin etnik kimliklerin oynadığı rol, Cumhuriyetin kurucu kadrolarını hem katıksız bir ulus inşa kurucu kadrolarını hem katıksız bir ulus inşa etme ihtiyacına yöneltti hem de elde kalan etme ihtiyacına yöneltti hem de elde kalan sınırlar içerisindeki farklılıkları sürekli bir sınırlar içerisindeki farklılıkları sürekli bir tehdit olarak görme endişesini ve eğilimini tehdit olarak görme endişesini ve eğilimini ortaya çıkarmıştır. İmparatorluk sınırları içinde ortaya çıkarmıştır. İmparatorluk sınırları içinde bulunan her farklı unsurun özgürlük talebinin bulunan her farklı unsurun özgürlük talebinin bir bölünme ile sonuçlanmış olması bu bir bölünme ile sonuçlanmış olması bu konulardaki tüm talepleri bastırma yönünde konulardaki tüm talepleri bastırma yönünde bir politikayı doğurmuştur. bir politikayı doğurmuştur.

““Günü yakalamak”Günü yakalamak”

Osmanlının dağılma sürecinde dünyada Osmanlının dağılma sürecinde dünyada olup bitenleri anlamada zamanın dışında olup bitenleri anlamada zamanın dışında kalan yöneticilerin izledikleri politikalar kalan yöneticilerin izledikleri politikalar hem sahip olunan yönetim değerlerinin hem sahip olunan yönetim değerlerinin aşılmasına hem de imparatorluğun aşılmasına hem de imparatorluğun dağılmasına neden olmuştur. Çünkü dağılmasına neden olmuştur. Çünkü dünyanın tersi bir istikamette arayışlara dünyanın tersi bir istikamette arayışlara girişilmiştir. Maceracı bir rota takip girişilmiştir. Maceracı bir rota takip edilmiştir. Nitekim imparatorluğun edilmiştir. Nitekim imparatorluğun dağılmasına neden olan asıl faktör de bu dağılmasına neden olan asıl faktör de bu maceracı politikalardır. Günü maceracı politikalardır. Günü yakalamayan politikalar ülkeye de halka yakalamayan politikalar ülkeye de halka da unutulmaz acılar yaşatmıştır.da unutulmaz acılar yaşatmıştır.

““Günümüz Türkiye’si İçin Günü Günümüz Türkiye’si İçin Günü yakalamak”yakalamak”

Bugün Türkiye Cumhuriyeti için de aynı durum Bugün Türkiye Cumhuriyeti için de aynı durum söz konusudur. Eğer medeni dünya ile paralellik söz konusudur. Eğer medeni dünya ile paralellik arz eden bir vizyonla ve yaklaşımla olup bitenler arz eden bir vizyonla ve yaklaşımla olup bitenler takip edilmez ve buna uygun bir yapılanmaya takip edilmez ve buna uygun bir yapılanmaya gidilmezse benzer bir hezimetle karşılaşılması gidilmezse benzer bir hezimetle karşılaşılması kaçınılmaz olacaktır. Bugün dünyanın pek çok kaçınılmaz olacaktır. Bugün dünyanın pek çok bölgesinde ülkemizde görülen çatışmalara bölgesinde ülkemizde görülen çatışmalara benzer sorunlar yaşanmakta ve dünya bu benzer sorunlar yaşanmakta ve dünya bu sorunları birçok alanda var olan sorunları birçok alanda var olan paradigmalardan bağımsız bir biçimde ele paradigmalardan bağımsız bir biçimde ele almamaktadır. Sosyal, ekonomik, siyasal ve almamaktadır. Sosyal, ekonomik, siyasal ve felsefi alanlardaki değişimlere uygun bir söylem felsefi alanlardaki değişimlere uygun bir söylem geliştirerek sorunların tartışılmasını ve buradan geliştirerek sorunların tartışılmasını ve buradan da çözüme kavuşturulmasını planlamakta ve da çözüme kavuşturulmasını planlamakta ve buna göre de politikalar izlenmektedir. Türkiye buna göre de politikalar izlenmektedir. Türkiye de bu yolu takip etmek durumundadır.de bu yolu takip etmek durumundadır.

Tarih referansı ile bugünü Tarih referansı ile bugünü okumak?okumak?

Tarihi sadece bir övünç kaynağı olarak görenler Tarihi sadece bir övünç kaynağı olarak görenler ondan bir ders çıkaramayanlardır. Jön Türklerin ondan bir ders çıkaramayanlardır. Jön Türklerin izleyicileri ülkeyi yeni bir maceraya sürüklemek izleyicileri ülkeyi yeni bir maceraya sürüklemek için her türlü legal-illegal yola başvurmaktan için her türlü legal-illegal yola başvurmaktan çekinmediler. Bunların Osmanlı’ya ettiklerini çekinmediler. Bunların Osmanlı’ya ettiklerini onların izleyicileri ve muhipleri bugün yeniden onların izleyicileri ve muhipleri bugün yeniden kurulmakta olan Cumhuriyetin başına da kurulmakta olan Cumhuriyetin başına da getirmeye kararlı görünmektedirler. Oysa getirmeye kararlı görünmektedirler. Oysa toplum tarihi bize göstermektedir ki farklılıkları toplum tarihi bize göstermektedir ki farklılıkları içinde barındıran toplumlardaki milliyetçilik içinde barındıran toplumlardaki milliyetçilik söylemleri o toplumda bir bölünmeyi ve söylemleri o toplumda bir bölünmeyi ve parçalanmayı doğurmuştur.parçalanmayı doğurmuştur.

Demokrasi neden Demokrasi neden işlememektedir?işlememektedir?

Türkiye, yukarıda belirttiğimiz çözüm Türkiye, yukarıda belirttiğimiz çözüm enstrümanları bakımından demokrasinin tam enstrümanları bakımından demokrasinin tam olarak işletilemediği ülkeler grubu içinde yer olarak işletilemediği ülkeler grubu içinde yer almaktadır. Bunun en önemli göstergelerinden biri almaktadır. Bunun en önemli göstergelerinden biri de, genel olarak bürokrasinin (sivil-asker de, genel olarak bürokrasinin (sivil-asker bürokrasi) siyaset üzerinde, demokrasi teorisiyle bürokrasi) siyaset üzerinde, demokrasi teorisiyle bağdaşmayacak ölçüde, temel belirleyici bir güç bağdaşmayacak ölçüde, temel belirleyici bir güç oluşudur. Gerçekten, hemen her gün oluşudur. Gerçekten, hemen her gün parlamentonun bir kararı ya da hükümetin bir parlamentonun bir kararı ya da hükümetin bir icraatıyla ilgili olarak, parlamentonun ya da icraatıyla ilgili olarak, parlamentonun ya da hükümetin yetkilerinin sınırlarından bahsedilmekte hükümetin yetkilerinin sınırlarından bahsedilmekte ve bu temsili organların yapamayacağı işlerden söz ve bu temsili organların yapamayacağı işlerden söz edilmektedir. Hatta zaman zaman siyasiler, kendi edilmektedir. Hatta zaman zaman siyasiler, kendi altlarında bulunan bürokratları tarafından altlarında bulunan bürokratları tarafından uyarılmakta ve bürokratların düşünce ve uyarılmakta ve bürokratların düşünce ve icraatlarına aykırı basına demeçler vermektedirler.icraatlarına aykırı basına demeçler vermektedirler.

Demokrasinin vazgeçilmezleriDemokrasinin vazgeçilmezleri

1.1. Siyasi partilerSiyasi partiler

2.2. SeçimlerSeçimler

3.3. Özgürlük ve HukukÖzgürlük ve Hukuk

4.4. Farklı düşüncelerin varlığıFarklı düşüncelerin varlığı

5.5. Farklılıkları kabul ve tanımaFarklılıkları kabul ve tanıma

6.6. TahammülTahammül

Türkiye’deki seçim sonuçlarıTürkiye’deki seçim sonuçları

Türkiye’de hemen hemen her seçimden Türkiye’de hemen hemen her seçimden sonra seçmen davranışları üzerine sonra seçmen davranışları üzerine araştırmalar yapılır ve bu araştırmalar araştırmalar yapılır ve bu araştırmalar siyasi partilerden çok kimi akademik siyasi partilerden çok kimi akademik çevreler ile köşe yazarları tarafından aleni çevreler ile köşe yazarları tarafından aleni olarak tartışılırlar. Siyasi partiler de olarak tartışılırlar. Siyasi partiler de mutlaka bu sonuçları dikkate almaktadırlar mutlaka bu sonuçları dikkate almaktadırlar ama bu değerlendirmeleri daha çok ama bu değerlendirmeleri daha çok toplumla paylaşmayı tercih etmezler. En toplumla paylaşmayı tercih etmezler. En azından kendi iç hesaplaşmalarını dışarıya azından kendi iç hesaplaşmalarını dışarıya yansıtmayan yorumlar yaparlar.yansıtmayan yorumlar yaparlar.

Türkiye'de politikaya yön veren Türkiye'de politikaya yön veren dinamiklerdinamikler

Aslında Türkiye’de politikaya yön veren ideolojik arkaplan Aslında Türkiye’de politikaya yön veren ideolojik arkaplan renklidir. Bu renklilik doğal olarak politikanın da renklidir. Bu renklilik doğal olarak politikanın da çeşitlenmesine neden olmaktadır. Keza hemen hemen her çeşitlenmesine neden olmaktadır. Keza hemen hemen her politik hareketin güçlü bir temsilcisinden söz etmek de politik hareketin güçlü bir temsilcisinden söz etmek de mümkündür. Fakat sorun bu desteğin hangi kaygılarla mümkündür. Fakat sorun bu desteğin hangi kaygılarla nereden nereye kaydığının sosyolojik tahlillerinin nereden nereye kaydığının sosyolojik tahlillerinin yapılamamış olmasıdır. Bu durumu fark etmemek, bir sonraki yapılamamış olmasıdır. Bu durumu fark etmemek, bir sonraki seçimde “şok olmak” demektir. Her şeyden önce şunu seçimde “şok olmak” demektir. Her şeyden önce şunu belirtmek gerekir ki Türkiye’de seçmen tercihlerinin kolay bir belirtmek gerekir ki Türkiye’de seçmen tercihlerinin kolay bir biçimde değişmesinin olumsuz bir durum olarak biçimde değişmesinin olumsuz bir durum olarak değerlendirilmesi sosyolojik gerçeklikten çok duygusal değerlendirilmesi sosyolojik gerçeklikten çok duygusal nedenlere dayanmaktadır. Oysa insanların siyasi nedenlere dayanmaktadır. Oysa insanların siyasi tercihlerinde ısrarcı olmamaları ve gerektiğinde kendi tercihlerinde ısrarcı olmamaları ve gerektiğinde kendi ideolojilerine yakın olmasa da kendi ideolojileri ideolojilerine yakın olmasa da kendi ideolojileri doğrultusunda politikalar izleyen partilere oy vermeleri doğrultusunda politikalar izleyen partilere oy vermeleri aslında heyecan umut ve heyecan verici bir davranış olarak aslında heyecan umut ve heyecan verici bir davranış olarak değerlendirmek gerekiyor. Sadece ideolojik kaygılarla değerlendirmek gerekiyor. Sadece ideolojik kaygılarla yapılan tercihleri de bir o kadar sıkıcı ve tehlikeli görmek yapılan tercihleri de bir o kadar sıkıcı ve tehlikeli görmek gerekiyor.gerekiyor.

İlk parti kapatmalarİlk parti kapatmalarSerbest Fırkanın İzmir’de düzenlediği miting hayli dikkat Serbest Fırkanın İzmir’de düzenlediği miting hayli dikkat çekicidir. Kuruluşunun üzerinden henüz 6-7 yıl geçmiş olmasına çekicidir. Kuruluşunun üzerinden henüz 6-7 yıl geçmiş olmasına rağmen halkın muhalif bir ses dile getiren bir partiye bu kadar rağmen halkın muhalif bir ses dile getiren bir partiye bu kadar ilgi göstermiş olması esasında yaşanan sorunların ne kadar ilgi göstermiş olması esasında yaşanan sorunların ne kadar derin olduğuna da işaret ediyordu. Halkın ilgisinden ürkmeye derin olduğuna da işaret ediyordu. Halkın ilgisinden ürkmeye başlayan CHF yetkilileri ve taraftarları bu ilginin altında başka başlayan CHF yetkilileri ve taraftarları bu ilginin altında başka niyetlerin olduğunu beyan etmeye ve sahip oldukları medya niyetlerin olduğunu beyan etmeye ve sahip oldukları medya gücünü de kullanarak özellikle de o günlerde söz sahibi olan gücünü de kullanarak özellikle de o günlerde söz sahibi olan Yunus Nadi’nin telkinleri ile partinin kapatılması yönünde bir Yunus Nadi’nin telkinleri ile partinin kapatılması yönünde bir kamuoyu oluşturma çabasının içine girdiler ve nihayet parti, kamuoyu oluşturma çabasının içine girdiler ve nihayet parti, kuruluşundan 99 gün sonra, 16 Kasın 1930’da kendisini fesh kuruluşundan 99 gün sonra, 16 Kasın 1930’da kendisini fesh etme kararı alır. Tabi muvazaalı olarak kurulan bir partinin etme kararı alır. Tabi muvazaalı olarak kurulan bir partinin halkta oluşan talepleri bir politik proje olarak iktidara taşıması halkta oluşan talepleri bir politik proje olarak iktidara taşıması beklenemezdi ama buradaki en dikkat çekici tarihi tecrübe, beklenemezdi ama buradaki en dikkat çekici tarihi tecrübe, anlaşmalı olarak kurulan partinin sırf CHF karşıtlığı anlaşmalı olarak kurulan partinin sırf CHF karşıtlığı pozisyonunun dahi inanılmaz bir ilgi uyandırmış olmasıdır. Bütün pozisyonunun dahi inanılmaz bir ilgi uyandırmış olmasıdır. Bütün bu girişimler veya muhalefetin bilinen ve kontrol edilebilen bir bu girişimler veya muhalefetin bilinen ve kontrol edilebilen bir yöne kanalize edilmesi operasyonları, açık oy gizli tasnif yöne kanalize edilmesi operasyonları, açık oy gizli tasnif garabetleri, parti kapatmalar, baskılar, şantajlar halkın bu garabetleri, parti kapatmalar, baskılar, şantajlar halkın bu konudaki azmini kıramadı.konudaki azmini kıramadı.

1946 dan önceki seçimler ve siyasi 1946 dan önceki seçimler ve siyasi parti deneyimleriparti deneyimleri

17 Kasım 1924 yılında Mustafa Kemal Paşa’nın silah 17 Kasım 1924 yılında Mustafa Kemal Paşa’nın silah arkadaşları olan Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Adnan arkadaşları olan Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adıvar, Refet Bele ve Rauf Orbay öncülüğünde Terakkiperver Adıvar, Refet Bele ve Rauf Orbay öncülüğünde Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kurulmuştur. Partinin kuruluş Cumhuriyet Fırkası kurulmuştur. Partinin kuruluş beyannamesinde dönemine göre son derece liberal ve ilerici beyannamesinde dönemine göre son derece liberal ve ilerici ilkeler bulunmaktaydı, keza yabancı sermayenin ülkeye ilkeler bulunmaktaydı, keza yabancı sermayenin ülkeye gelişinin özendirilmesi politikalarını da benimseyen parti, gelişinin özendirilmesi politikalarını da benimseyen parti, yabancı ajanların odağı ve patlak veren Şeyh Sait ayaklanması yabancı ajanların odağı ve patlak veren Şeyh Sait ayaklanması gerekçesi ile 5 Haziran 1925’te kapatılır. Daha sonra Paris gerekçesi ile 5 Haziran 1925’te kapatılır. Daha sonra Paris büyükelçiliğinden gelip Atatürk’ün talimatı ile Ali Fuat Bey, 12 büyükelçiliğinden gelip Atatürk’ün talimatı ile Ali Fuat Bey, 12 Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurar. Bu parti Ağustos 1930’da Serbest Cumhuriyet Fırkası’nı kurar. Bu parti daha çok demokrasi ve özgürlükler isteyen bir söylemle halkın daha çok demokrasi ve özgürlükler isteyen bir söylemle halkın karşısına çıkar ve halk inanılmaz bir ilgi gösterir. Aslında bu karşısına çıkar ve halk inanılmaz bir ilgi gösterir. Aslında bu partinin kuruluşu Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ile gün partinin kuruluşu Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ile gün yüzüne çıkan rahatsızlıkların absorbe edilmesi amacını da yüzüne çıkan rahatsızlıkların absorbe edilmesi amacını da taşımaktaydı ama halkın ilgisi ve katılımcılar bu partinin de bir taşımaktaydı ama halkın ilgisi ve katılımcılar bu partinin de bir Cumhuriyet Halk Fırkası ve müesses nizam karşıtlığına Cumhuriyet Halk Fırkası ve müesses nizam karşıtlığına dönüşmesini durduramadı.dönüşmesini durduramadı.

1946 seçimleri1946 seçimleri

Bilindiği gibi ülkemizdeki çok partili Bilindiği gibi ülkemizdeki çok partili ilk seçim, 21 Temmuz 1946 yılında ilk seçim, 21 Temmuz 1946 yılında yapılmış ve bu seçim, “açık oy gizli yapılmış ve bu seçim, “açık oy gizli tasnif” ilkesi ile ünlüdür. CHP’ye oy tasnif” ilkesi ile ünlüdür. CHP’ye oy verme açık ve zorunludur ama verme açık ve zorunludur ama sayım gizlidir. Buna rağmen Celal sayım gizlidir. Buna rağmen Celal Bayar’ın genel başkanlığındaki Bayar’ın genel başkanlığındaki Demokrat Parti ile bağımsızların oy Demokrat Parti ile bağımsızların oy oranları % 15 dolaylarındadır ve oranları % 15 dolaylarındadır ve 465 milletvekilliğinin 68’ini 465 milletvekilliğinin 68’ini kazanırlar.kazanırlar.

1950 seçimleri1950 seçimleriBu seçimden dört yıl sonra yapılan ilk demokratik Bu seçimden dört yıl sonra yapılan ilk demokratik seçimde Demokrat Parti, tüm baskı ve tehditlere seçimde Demokrat Parti, tüm baskı ve tehditlere rağmen oyların yaklaşık % 53’ünü alarak 487 rağmen oyların yaklaşık % 53’ünü alarak 487 sandalyenin 408’ini kazandı. Bu seçimin en ilginç sandalyenin 408’ini kazandı. Bu seçimin en ilginç sonuçlarından birisi de CHP’nin DP’den daha yüksek sonuçlarından birisi de CHP’nin DP’den daha yüksek oy aldığı illerin büyük bir kısmının doğu ve oy aldığı illerin büyük bir kısmının doğu ve güneydoğu bölgesindeki (Bingöl, Bitlis, Erzincan, güneydoğu bölgesindeki (Bingöl, Bitlis, Erzincan, Hakkari, Hatay ve Kars gibi) illerin olmasıdır. Bu Hakkari, Hatay ve Kars gibi) illerin olmasıdır. Bu seçim döneminin bilinen meşhur sloganı ise “Yeter seçim döneminin bilinen meşhur sloganı ise “Yeter Söz Milletin”dir. Bu sloganla halkın sömürülmesine Söz Milletin”dir. Bu sloganla halkın sömürülmesine dur denilmesinin yanında halkın yönetim dur denilmesinin yanında halkın yönetim organizasyona dahil edilmesi de söz konusudur. organizasyona dahil edilmesi de söz konusudur. Aslında bu girişim, DP’nın ülkedeki en büyük Aslında bu girişim, DP’nın ülkedeki en büyük devrimlerinden birisi olmuştur. Çünkü cumhuriyetin devrimlerinden birisi olmuştur. Çünkü cumhuriyetin kurucu seçkinleri halkı bu yapılanmanın içine dahil kurucu seçkinleri halkı bu yapılanmanın içine dahil etme konusunda ciddi kaygılar yaşamaktaydılar etme konusunda ciddi kaygılar yaşamaktaydılar çünkü onlara göre halk kendi başına karar çünkü onlara göre halk kendi başına karar verebilecek bir yetkinliğe ve erdeme sahip değildir. verebilecek bir yetkinliğe ve erdeme sahip değildir.

Sonuç ve DeğerlendirmeSonuç ve DeğerlendirmeDemokrasi kendi sorunlarını kendi içinde çözebilen yüksek Demokrasi kendi sorunlarını kendi içinde çözebilen yüksek kabiliyetli bir yönetim tekniğidir. Demokrasinin alternatifi daha kabiliyetli bir yönetim tekniğidir. Demokrasinin alternatifi daha çok demokrasidir. Cumhuriyet rejimleri demokrasi ile taçlandıkları çok demokrasidir. Cumhuriyet rejimleri demokrasi ile taçlandıkları zaman gerçek özgürlükleri sağlayabilirler. Demokrasiyi zaman gerçek özgürlükleri sağlayabilirler. Demokrasiyi kökleştirmenin yolu farklılıklar arasında oluşan bariyerlerin kökleştirmenin yolu farklılıklar arasında oluşan bariyerlerin aşılmasından geçer. Çağdaş siyaset bilimine göre farklılıkların bir aşılmasından geçer. Çağdaş siyaset bilimine göre farklılıkların bir arada barış ve kardeşlik içinde yaşamalarını sağlayan en önemli arada barış ve kardeşlik içinde yaşamalarını sağlayan en önemli ortak payda hukuktur, adalettir. Adaletin kelime anlamı da zaten ortak payda hukuktur, adalettir. Adaletin kelime anlamı da zaten her şeyin yerli yerinde olması demektir. Etnik sorunların yaşandığı her şeyin yerli yerinde olması demektir. Etnik sorunların yaşandığı toplumlarda çatışmanın izini sürmek gerekir ve bunu deşifre toplumlarda çatışmanın izini sürmek gerekir ve bunu deşifre etmek kaçınılmazdır.etmek kaçınılmazdır.““Sovyet Kardeşliği”nin neden insanları bir arada tutamadığını Sovyet Kardeşliği”nin neden insanları bir arada tutamadığını hatta bu kadar birbirinden uzaklaştırmış olduğu sorusunun izini hatta bu kadar birbirinden uzaklaştırmış olduğu sorusunun izini takip eden Sovyet yetkililer aynı coğrafyada bir arada ve yan yana takip eden Sovyet yetkililer aynı coğrafyada bir arada ve yan yana yaşayan farklı etnik ve dini cemaat ya da grupların birbirlerine yaşayan farklı etnik ve dini cemaat ya da grupların birbirlerine karşı sahip oldukları tahammülsüzlüklerin arkasında bir hınç ve karşı sahip oldukları tahammülsüzlüklerin arkasında bir hınç ve rekabet psikolojisi ile oluşmuştur ve bunların kaldırılması da hayli rekabet psikolojisi ile oluşmuştur ve bunların kaldırılması da hayli zor ve uzun bir zaman dilimine ihtiyaç vardır. Aslında din zor ve uzun bir zaman dilimine ihtiyaç vardır. Aslında din kardeşliği veya “Sovyet Kardeşliği”nin neden insanları bir arada kardeşliği veya “Sovyet Kardeşliği”nin neden insanları bir arada tutamadığı sorusunu sormadan önce niçin bir arada yaşamaları tutamadığı sorusunu sormadan önce niçin bir arada yaşamaları gerektiği konusunda insanları nasıl ikna edecekleri konusunda bir gerektiği konusunda insanları nasıl ikna edecekleri konusunda bir yol haritası (ideoloji) da vermekteydiler.yol haritası (ideoloji) da vermekteydiler.