52

DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

  • Upload
    vuxuyen

  • View
    233

  • Download
    9

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 2: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

DAYE POU YONN

*BAYALE

1. Ka yo ka kriyé « kannaval » è ki koté i soti ?

2. Sé gwoup-la

3. Sé mas-la

4. Sé kostim-la

5. Sé enstriman-la

*FINALDIKONT

*KREY LIV POU PLIS ENFOWMASION

Page 3: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

BAYALE

Kisiswa Gwadloup, Matinik oben Lagiyann, dépi dézienm dimancha mwa’d janvié rivé, tout moun ja kay kouri Vaval an lari-la.

Men lè nou gadé manniè kannaval Gwadloup-la ka woulé, poudi-vré sé pannan kat jou, kivédi Dimanch Gra, Lendi Gra, MawdiGra é Mèkredi dé Sann, ou pé vwè biten obidjoul toubolman.Kontel sé diféran gwoup-la épi model kostim sitelman espésial,tout kalté mas ka déboulé an lari-la,épi sé enstriman-la ka voyéon mizik kadansé.

Kidonk avan nou dékatiyé tout sé biten-lasa yonn apré lot, sapotalan sav ka yo ka kriyé « kannaval », ki koté i soti é ki jan irivé atè Lézantiy.

Page 4: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

1. Ka yo ka kriyé « kannaval » è ki koté i soti ?

Silon tout liv, kannaval-la, sé on tan oti tout moun ka anmizé kò a yo .

I ka koumansé jou a sé Rwa-la é i ka bout Mawdi Gra. Men sé on tan osi kapréparé sé moun-la pou karenm-la ,kivédi atè Léwop menm pannankannaval-la moun pa té ni dwa manjé viann

Kannaval-la sòti pa koté Léwop. Poudivré sé sé prémié kolon fwansé-la

ki menné tradision-lasa atè Lézantiy. Sé bourel-esklav Afriken-la kanta yoté ka gadé jan sé kolon té ka fè. Sifè, piti a piti yo koumansé fété pwòpkannaval a yo. Yo éséyé lianné’y épi rasinn afriken a yo, épi prézans atanbou-la, prézans a sé chanté-la oben sé mas-la.Tanzantan, kannaval-la vin pou sé esklav-la on tan oti yo té pé anmizé yo,défoulé yo. Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété onmanniè pou yo té fè jé épi tet a yo.

Page 5: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

2. Sé gwoup-la

Adan kannaval Gwadloup-la, ou ka touvé twa model gwoup:

Gwoup a kuiv, kontel « WAKA ». Sé gwoup-lasa ka sèviyenki épi enstrimen ki fet an péyi-la,kon kes klè, gwo tan-bou an plastik, kon a lanbi, chacha, kisasayésa.

Gwoup a po, Kontel « AKIYO ». Sé gwoup-lasa lianné épitradision-la, yo pa maré épi pon komité, yo ka vansé tousel.Yo ka sèvi épi ti tanbou, fwet, é dot enstriman tradision-nel.

Gwoup a sé sentétizè-la, kontel « KONTAK ». Sé gwoup-lasapli jenn ki sé dé prèmié-la. An plis di sé enstriman tradision-nel-la, yo ka sèvi épi enstriman pli nef kon: sentétizè, bas,mikro, kisasayésa.

Page 6: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Gwoup a po: MASKAKLE. Sen-Jan

Page 7: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Gwoup a po : NANM (Nasion a Neg Mawon). Sen-Jan

Page 8: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Gwoup a po: VIM: « Very Important Mas » se veut « Volontairementimpliqué Mas » pour des « Vayan Inisié Mas » dans le butde « Voyé Idantité Mas ». Sen-Jan

Page 9: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Gwoup a kes : WAKA

Page 10: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Gwoup a kes: MATANBA

Page 11: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

3. Sé mas-la

Adan kannaval gwadloup-la, « mas », ni dé sans:

- yo ka kriyé « mas », sa moun ka met si figi a yo pou dé-boulé an lari-la.

- yo ka kriyé « mas » osi, tout moun ka kouri adan on gwoup.

Men pou nou konprann ola chous a mo-lasa sòti, fò nou jété on zié asi mannièsé kolon-la té ka fè kannaval a yo atè Lézantiy.Poudivré sé sé bouché-la ki té ni on wol potalan adan kannaval-la, davwa sétéon tan oti yo té pé pofité pou vann viann avan karenm-la té rivé. Sémenm bouché-lasa monté on gwoup, yo vin kriyé « Mas a Sen-Jan ». Di vréSen-Jan sété met a gwoup-la, magré i té ni on sel janm sé’y ki té ka wouvèlavwa pou sé moun-la té défilé adan lari-la.Kidonk, tradision-lasa pran on gran plas an kannaval gwadloup, sifè jous alè nigwoup, kontel sé gwoup a po-la, yo ka kriyé yo osi « mas a Sen-Jan. Sé poukini onlo gwoup osi kontel voukoum ka konsidéré « mas-la » kon potomitanadan kannaval-la, men osi adan kilti a pep-la. Yo ka défann on lidé komkwamoun pa ka poté mas yenki an figi, men an tout kò.

Page 12: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a kòn

Mas-la abiyé épi fey a bannannsek, i ni on kod oben on chenn

maré an ren a’y pou kenbé séfey a bannann-la. Sa i ni asi teta’y-la sé on vié mòso twel chal-viré épi dé kon a bef kolé asi’y.

Page 13: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a lanmò

Vlopé adan on dra blan obenblé, mas a lanmò toujou ni onplas pòtalan adan kannavalgwadloup-la. Délè ou pé vwè yoépi on kagoul si tet a yo, yo kamet on siglis nwè épi ti eskèletblan penn asi’y é asi zépol a yo,yo ni on gran kap blan.Avan lè yo té ka défilé an lari-la, yo té ka hélé on manniè, akwèdion chien ki té ka pléré. Yo té kakouri dèyè sé fanm-la pou yo tépiké yo épi on zépenng.

Page 14: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a Zonbi

Sé on mas on gran gwoup Bastèyo ka kriyé « VOUKOUM » en-vanté pa koté 1991 pou on LendiGra.

Page 15: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a fwet

Sé mas-lasa ka sèvi épi fwetpou blijé moun ki obò lari-lapousé yo. Sé adan sé gwoup apo-la kontel Akiyo, Voukoum,Vim, Maskaklé, ou ka vwè fwet,davwa sé gwoup oti nou onlomoun.Sé on mas VOUKOUM envantéosi pa koté 1990 pou on MawdiGra.

Page 16: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a glas (mas a miwa)

Yo ka kriyé’y « mas a glas »,davwaasi kostim-la, ou pé vwè dé o twati mòso glas kolé.Senbolik a mas-lasa sé penn défigi. On fas ka boudé lanné ki jabout é on fas ka ri pou nouvel lan-né-la.

Page 17: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a Man Ibè

Sé on mas VOUKOUM envantépa koté 1997 pou on Lendi Gra.Di vré, Mas a Man Ibé sé onmanniè pou wouviv istwa a on ma-danm, on sosiè mofwazé an bet.Sifè dépi jou-lasa, yo ka di les-pri a madanm-lasa ka kouri toutlari, asiparé i ka hélé kon kochoné i ka trenné on chenn dèyè doa’y. An plis, yo ka di si ou gadé’you pé ped zié a’w.Mas-lasa fet épi sak an jit, yo nivié soket an pié a yo, on kann kasèvi yo bigui é on balé pangnol asitet a yo.

Page 18: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a pay

Sé on mas VOUKOUM envantépou fété déboulé a mwa’d Lafrikpa koté 1991, Pwent-nwa.Mas-lasa fet épi fey a panlmié.

Page 19: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Ti mas bwabwa

Migannaj a dé biten « mas » é« bwabwa ».On fwa ankò, sé on mas VOU-KOUM envanté pou on jédi mi-karenm, pa koté 1991.

Page 20: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas Bababwa

Mas « bababwa sé on mas VOU-KOUM envanté pou on Mawdi Grapa koté 1995.Mas-lasa fet épi on kod yo dénatéé yo maré asi tout kò a yo.

Page 21: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a tè é féyaj Gwadloup

Sé on mas ki fet épi tè wouj, fanrinn,épi fey a razié.

Page 22: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a poulbwa

Sé on mas VOUKOUM envanté pakoté 2005 pou fè sosiété-la prankonsians asi sa i té ka fet avan, ki-védi sa gangann an nou té ka fèpou pwotéjé sé kaz an bwa-la kontpoulbwa.

Page 23: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a ranniyon

Sé on mas ki fet épi lenjanba kabann. Yo pé konparé’ yépi sé arleken-la.Sé épi mas-la VOUKOUM kawouvè kannaval-la jou a séRwa-la.

Page 24: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a lous

Adan tradision-la,yo ka kriyé sémas-lasa « dansé mariyann ».Sé on mas ki fet épi twel rizé,pli souvan ki raman twel-la nwè.Yo ka koupé’y an ti mòso é yoka koud li si on vié lenj.

Page 25: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a woukou

Mas-lasa fet épi woukou. Sémoun-la ka pasé gres a woukou-laasi tout kò a yo. Sé on mas an lonèa sé Karayib-la.

Page 26: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a bamou

Sé on mas VOUKOUM envanté pakoté 2006 pou goumé kont dispa-sion a sé bef kréyol-la.

Page 27: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Mas a kongo (Neg gwo siwo obenMas a goudwon) Adan tradision-la, yo ka di mas a

kongo sé mas a vié neg, a tout va-gabon. Mas-lasa ka montré lesprirebel a on on pati a pep Gwadloup.Pou fè mas-la, yo ka sèvi épi siwo ba-tri, goudwon oben mélas a ji’dkann.

Page 28: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

4. Sé kostim-la

Adan tout kannaval, ou ké vwè kostim sitelman espésial. Chak gwoup

ni kostim a yo. Sé kostim-la toujou lianné épi on mésaj, on tenm.Adan kannaval Gwadloup, pou on gwoup pasé bien fò’y ni on tenm i kadéfann oben on mésaj i ka voyé.

Sé gwoup a po-la toujou ka défann kilti a pep-la, pli souvan ki ramanmésaj a yo lianné épi Lafrik, lestravay oben ka apiyé asi on sitiyasion krabik.

A bien gadé, sé gwoup a po-la sé gwoup a mas, dayè dépi on moun ka kouriadan on gwoup konsa prèmié biten yo ka di’w sé « maché an mas-la ».Sé gwoup a kes-la, ni on dot manniè yo ka défilé. Poudivré, yo ka pran tanfè bel kostim, bel dansé, bel mizik, kisasayésa. Yo ni on mésaj osi, men i pafò kon ta sé gwoup a po-la.

Page 29: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

« Grenn a pwa péyi »

Kostim-lasa fet yenki épi grenn apwa.

- pwa-bousoukou- pwa –vet- pwa- dou- pwa-savon- pwa-zozyo- pwa-di-bwa- pwa-bò’d-mè- pwa-toultan- pwa’d-santè- pwa-kochon- pwa koléra- pwa-kann- pwa-golet

(kostim Maskaklé: gwoup a po).

Page 30: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

« Zayann »

Kostim-lasa fet yenki épi fey arazié

kostim Maskaklé

Page 31: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

« kostim Zoulou »

Maskaklé

Page 32: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

« Matadò-la »

Kostim-lasa fet yenki épi démodel twel: madras pou séchapo-la é tuyil pou sé kòsaj-laé sé jip-la.Lidé a gwoup-la sété met madras-la an valè.

kostim (Waka: gwoup a kes).

Page 33: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

« Kostim a plim »

Dé biten pòtalan adan kos-tim-lasa sé sé plim-la é sékoulè-la.Lidé a gwoup-la, sété metkoulè a péyi-la an valè.

Waka

Page 34: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

« Wozo »

Sé manzel-la abiyé épion konbinézon blé karipwezanté tij a wozo-la,on gran kap wouj ka ri-pwézanté ma-la é sé cha-po-la ka ripwézanté bou-jon-la.Mésaj a gwoup-la sé fèpep gwadloup konprann kisi’y pa pran gad i ké pliyékon wozo.

Kontak

Page 35: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

TANBOU SENTETIK

Yo ka touvé’ adan tout gwoup.Sé on enstriman ki an plastik.

5. Sé enstriman-la

Page 36: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

TANBOU « MAS ASEN-JEN

Pli souvan ki raman, yo ka tou-vé yo adan gwoup a po.Ni kat model tanbou mas aSen-Jan:

-tanbou bas-tanbou kontrèbas-tanbou boula-tanbou makè

Page 37: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

CHACHA

Sé on kalbas plen épi grenntoloman. Yo ka sèvi épi’y osiadan Léwoz.

Page 38: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

SIYAK

Sé on estriman ki fet épi mòsobonbou. Yo ka kongné asi’y épidé ti baget.

Page 39: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

KÒN A LANBI

Kòn a lanbi ni pliziè fonk-sion adan kannaval-la, i pésèvi pou anonsé sé mounla ,on gwoup ka vin obeni pé ni menm wol ki sé zotenstrimen-la.

Page 40: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 41: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 42: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 43: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 44: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 45: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 46: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 47: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

FINALDIKONTPou bout pawol-la, nou ka konstate ni dé o twa diférans ant kannavalgwadloup é kannaval a dot péyi Lakarayib.

Manniè yo ka fété Mawdi Gwadloup a pa menm jan yo ka fété’y Matinik,manniè yo ka fété Mèkredi dé sann Gwadloup a pa menm jan yo ka fété’yLagiyann. Chak sé péyi-la ni on manniè yo ka woulé é sé sa ka fè riches asé sossiété kréyol la.

Poudivré Mawdi Gra Gwadloup sé jou-la,oti tout gwoup ka met zouzoun-kléran, tout bel kostim é enstriman déwò. Sé o pli bel kostim, o pli belmizik é menm o pli bel dansé.Mèkrédi dé sann aprézan, sé jou-la tout gwoup ka désann Bastè oben kamonté Lapwent pou brilé Vaval.Alèkilé, kannaval-la ka pran on dot figi. Di vré ou ka vwé gwoup ka goumépou voyé tradision-la monté, dot ka défann djou pou tet chous afriken-la,oben dot ka konsidéré kannaval-la kon manniè pou chak moun défoulé kò ayo.Men, ofon kannaval-la es a pa on moman osi pou mofwazé tousa ka malmennéon sosiété é éséyé vansé men dan lanmen.

Page 48: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

KREY LIV POU PLIS ENFOWMASION

• Roger FORTUNE, Mas a kongo, Revue Guadeloupéenne.

• Marie-Thérèse JULIEN-LUNG-FOU, Le carnaval aux Antilles, EditionsDésormeaux, 1979.

• Jacques HIEERS, Fête des fous et carnaval, Editions Fayard, 1983.

• Michel BOUSSART,Corine CASTEL-KIRGUS et Claude GUINARD,Vaval le carnaval de Antilles et ses spécificités, Editions Serre-UNESCO, 1984.

• http://www.potomitan.info/sommaire.php

Page 49: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Met a manniok a kannaval Gwadloup

•Sété on met a manniok adan via mas é gwoka. I étenn on22/02/07.

• Mi foto a’y: Sen-Jan. Fondatèa mas a Sen-Jan

• Marcel Lolia di « Vélo »1931-1984). Tanbouyé jistani mo.

• Guy GONET, on référans poumizik gwoka é pou mas.

Page 50: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè

Atann i poko fin, mi on ti plézi pou zié,zot ké vwè ki épi kannaval gwadloupni onlo biten a vwè ankò…………

Page 51: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè
Page 52: DAYE POU YONN - site.ac-martinique.frsite.ac-martinique.fr/.../uploads/2015/02/kannaval_gwadloup.pdf · Pli souvan ki raman, lè yo té ka déguisé kon sé kolon-la, sété on manniè