Danh gia hieu qua tai nguyen va san xuat sach hon tai cac ...khucongnghiepsinhthai.vn/wp-content/uploads/2016/10/Danh-gia-hieu-qua... · Khu CN Tỉnh/TP Số DN Khánh Phú Ninh

Trung tâm Sản xuất sạch hơn Việt Nam (VNCPC) 1

ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ TÀI NGUYÊN & SẢN XUẤT SẠCH HƠN

TẠI CÁC CÔNG TY

1

Dựán:TriểnkhaisángkiếnkhucôngnghiệpsinhtháihướngtớimôhìnhkhucôngnghiệpbềnvữngtạiViệtNam

PGS, TS Trần Văn Nhân VNCPC Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội

1.  Mở đầu 2.  Khái niệm Hiệu quả tài nguyên - Sản xuất sạch

hơn (RECP) và phương pháp luận đánh giá 3.  Lợi ích của thực hiện RECP và kết quả bước đầu của dự án ở DN

4.  Các bước làm việc của dự án với DN 5.  Lời kết

NỘI DUNG

2


3

1. Mở đầu

v  Con đường phát triển bền vững

Nguồn : UNIDO, 2011

1.Mở đầu

4

v  Khái niệm “Sản xuất và tiêu dùng bền vững” (SX&TDBV) SX&TDBV là sự sản xuất và sử dụng hàng hóa, dịch vụ đáp ứng nhu cầu cơ bản của con người và đem lại một cuộc sống có chất lượng tốt hơn, trong khi đó giảm thiểu được việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên, các vật liệu độc hại và phát thải chất thải cùng các chât ô nhiiễm trong suốt vòng đời của chúng mà không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ mai sau

v Các nội dung chủ yếu của SX&TDBV §  Nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên và năng lượng, §  Sử dụng tài nguyên tái tạo và sản phẩm thân thiện môi trường, §  Giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế chất thải, §  Duy trì tính bền vững của hệ sinh thái


v  các công cụ hổ trợ thúc đẩy SX&TDBV

1.Mở đầu

5

Cải thiện quá trình sản xuất

Phân tích và đánh giá

Quản lý Truyền thông

§  Hiệu quả tài nguyên và SXSH

§  Thiết kế sinh

thái §  Mua sắm xanh §  Quản lý chuỗi

cung ứng

§  Đánh giá vòng đời

§  Đánh giá rủi ro

môi trường §  Tính toán cân

bằng vật chất §  Xác định lĩnh

vực ưu tiên hành động

§  Đánh giá tác động môi trường

§  Hệ thống quản

lý môi trường §  Nâng cao trách

nhiệm xã hội

§  Truyền thông và marketing

§  Dán nhãn sinh

thái §  Đối thoại nhiều

bên

1. Mở đầu

6


v Định nghĩa §  Hiệu quả Tài nguyên và Sản xuất Sạch hơn (RECP) là

sự áp dụng liên tục một chiến lược phòng ngừa tổng hợp về môi trường vào các quá trình SX, các sản phẩm và dịch vụ để tăng hiệu suất tổng và giảm rủi ro cho con người và môi trường.

§  RECP nhằm:

ü  Gia tăng hiệu suất sản xuất thông qua tối ưu hóa sử dụng tài nguyên thiên nhiên (nguyên liệu, năng lượng, nước) trong toàn bộ quá trình sản xuất;

ü  Cải thiện quản lý môi trường thông qua việc giảm thiểu các tác động của toàn bộ hệ thống sản xuất đến môi trường và hệ sinh thái,

ü  Thúc đẩy phát triển xã hội thông qua giảm thiểu rủi ro tới con người và hỗ trợ sự phát triển cộng đồng.

2. khái niệm RECP & PPLĐG (tiếp)

7

§  RECP đơn giản là thay đổi trọng tâm của SX:

SẢN LƯỢNG NĂNG SUẤT & HIỆU QUẢ §  Chỉ thị RECP ở cấp DN

i. Hiệu quả sử dụng tài nguyên

ii. Giảm tác động môi trường

iii. Hiệu quả kinh tế

2. Khái niệm RECP & PPLĐG (tiếp)

8


v Phương pháp luận

2. Khái niệm RECP & PPLĐG

9

Nguyên liệu

SẢN PHẨM

Nước

Năng lượng

Hoá chất

Các loại chất thải: •  rắn •  lỏng •  khí

F  Chất thải là một dạng tài nguyên không được đặt đúng chỗ!

F  Hãy tìm những cơ hội để khai thác sử dụng chúng!

v Phương pháp luận Các bước logic thực hiện:

i.  Kiểm kê nguồn thải

Chất thải phát sinh từ đâu?

ii.  Phân tích nguyên nhân Tại sao có chất thải?

iii.  Phát triển các giải pháp khắc phục nguyên nhân Làm thế nào?

2. Khái niệm RECP & PPLĐG (tiếp)

10



11

SẢN XUẤT SẠCH HƠN

Quản lý nội vi

Thay đổi nguyên liệu đầu vào

Kiểm soát quá trình tốt hơn

Cải tiến thiết bị

Thay đổi công nghệ

Tuần hoàn, tái sự dụng tại chỗ

Sản xuất sản phẩm

phụ hữu ích

Cải tiến sản phẩm

v  Các kỹ thuật RECP


12

v  Phương pháp luận Các bước đánh giá RECP

v  Phương pháp luận đánh giá RECP

1. Getting started

2. Analysing process steps

3. Generating cleaner production options

4. Selecting cleaner production options

5. Implementing cleaner production options

6. Maintaining cleaner production

1. Khởi động

6. Duy trì các giải pháp SXSH

2. Phân tích các bước QTCN

3. Xây dựng các cơ hội SXSH

4. Lựa chọn các giải pháp SXSH

5. Thực hiện các giải pháp SXSH



13

v Yêu cầu khi thực hiện RECP tại DN §  RECP cần:

Ø  Cam kết của Lãnh đạo cao nhất Ø  Sự tham gia của người lao động Ø  Tiếp cận có hệ thống Ø  Thường xuyên và cải tiến liên tục

§  RECP đạt được nhờ: Ø  Thay đổi thái độ Ø  Ứng dụng bí quyết, kiến thức công nghệ Ø  Cải tiến từng bước công nghệ Ø  Đổi mới công nghệ theo hướng sạch hơn và tốt hơn.


14


v Đối với Doanh nghiệp §  Nâng cao hiệu suất đầu ra (SP chính và SP phụ) trên một đơn vị đầu vào;

§  Giảm chi phí sản xuất cho một đơn vị sản phẩm; §  Nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường; §  Giảm chi phí xử lý và thải chất thải do khối lượng chất thải giảm; §  Thúc đẩy nhân viên làm việc hiệu quả do môi trường và động lực

làm việc được cải thiện; §  Hình ảnh công ty và sản phẩm của công ty trước công chúng tốt

hơn.

RECP chuyển các thách thức môi trường thành cơ hội kinh tế và là nền tảng cho sức cạnh tranh trong tương lai

3. Lợi ích của thực hiện RECP & kết

quả bước đầu của dự án ở cấp DN

15

v Đối với Con người §  Đảm bảo sức khỏe và an toàn; §  Đảm bảo quản lý nguồn nhân lực; §  Đảm bảo sự minh bạch; §  Tăng trưởng kinh tế địa phương; §  Phát triển cộng đồng; §  Phát triển khu vực; §  Thực hiện trách nhiệm xã hội doanh nghiệp; §  Thực hiện Sản xuất và Tiêu dùng bền vững, đóng góp:

ü  Trực tiếp vào giảm đói nghèo bằng tăng việc làm và thu nhập (nhờ tăng năng suất và năng lực cạnh tranh),

ü  Gián tiếp bằng cải thiện điều kiện sống (nhờ giảm nước, chất thải và ô nhiễm không khí)

3. Lợi ích của thực hiện RECP… (tiếp)

16


v Đối với Trái đất §  Phòng ngừa ô nhiễm và suy thoái môi trường bằng những nỗ

lực giảm thiểu, tái chế, xử lý và thải bỏ an toàn chất thải;

§  Hỗ trợ nguyên tắc bảo tồn môi trường;

§  Phòng ngừa hoặc làm chậm sự suy thoái môi trường;

§  Giảm sự khai thác tài nguyên thiên nhiên bằng thực hiện tái chế tuần hoàn chất thải, các quá trình này đưa đến kết quả bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

3. Lợi ích của thực hiện RECP…(tiếp)

17

KhuCN Tỉnh/TP SốDN

KhánhPhú NinhBình 7

HòaKhánh ĐàNẵng 6

TràNóc CầnThơ 10

Tổng 23

3. Lợi ích của thực hiện RECP …(tiếp)

Số công ty đã lựa chọn để đánh giá RECP trong đợt 1 (từ tháng 1 đến 8 năm 2016)

MINISTRY OF PLANNING AND INVESTMENT


3. Lợi ích của thực hiện RECP và kết quả bước đầu của dự án ở cấp Doanh nghiệp


KCN

Số GP đã chọn thực hiện

Lợi ích kinh tế (áp dụng tỷ gía 1USD = 22,300 VND)

Lợi ích môi trường

Số dự án đầu tư công nghệ

Khánh Phú, Ninh Bình

125 Tiết kiệm 76.816 USD /năm do giảm suất tiêu thụ than, khí đốt, điện và nước, trong đó 72,45% là do giảm tiêu thụ điện năng

Giảm CO2: 726 tấn/năm

5, trong đó có 2 dự án đang thực hiện

Hòa Khánh, Đà Nẵng

92 TK 279.597 USD/năm do giảm suất tiêu thụ than, củi, điện & nguyên vật liệu, trong đó 63% là do giảm tiêu thụ điện năng

Giảm CO2: 1.625 tấn/năm

10, trong đó 8 dự án đang thực hiện

Trà Nóc, Cần Thơ

185 TK 376.326 USD/năm do giảm suất tiêu thụ điện và nước, trong đó 84% là do giảm tiêu thụ điện năng

Giảm CO2: 2.458 tấn/năm

8, trong đó có 4 dự án đang thực hiện

3. Lợi ích của thực hiện RECP & kết quả bước đầu cuả dự án ở cấp DN



3. Lợi ích của thực hiện RECP và kết quả bước đầu của dự án tại cấp doanh nghiệp


•  Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đang là vấn đề cấp bách cần được giải quyết tại hầu hết các doanh nghiệp trong ba KCN mục tiêu. Vì thế vấn đề này đã được chọn làm trọng tâm đánh giá Hiệu quả tài nguyên và SXSH;

•  Các giải pháp quản lý tốt nội vi và kiểm soát tốt hơn quá trình công nghệ sản xuất chiếm tỷ lệ khá lớn trong tổng các giải pháp được lựa chọn để thực hiện. Các công ty cần thường xuyên quan tâm thích đáng tới thực hiện các giải pháp này để nâng cao hiệu quả sản xuất;

•  Bảng trên cũng cho thấy các công ty tham gia dự án đã quan tâm đến việc đầu tư thực hiện các giải pháp RECP được đề xuất, bao gồm cả các giải pháp chi phí cao. Đóng góp này của các doanh nghiệp là một yếu tố quan trọng đối với sự thành công của dự án cần được khích lệ và đánh giá đầy đủ.

a. Mục tiêu của dự án đối với DN: Nâng cao hiệu quả sản xuất bằng thực hiện chương trình Hiệu quả tài nguyên và Sản xuất sạch hơn (RECP), bao gồm sử dụng hiệu quả nguyên vật liệu, năng lượng, nước, sử dụng an toàn hóa chất, quản lý chất thải tốt hơn cũng như xây dựng năng lực cho cán bộ quản lý và kỹ thuật để duy trì chương trình này tại DN sau khi dự án kết thúc.

b. Các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp của dự án: ü  Đào tạo tập trung nguồn nhân lực về RECP cho các DN tham gia DA (2-3 ngày); ü  Hướng dẫn thực hiện phương pháp luận đánh giá RECP tại DN ü  Hỗ trợ kỹ thuật trong quá trình đánh giá và xác định các cơ hội nâng cao hiệu

quả tài nguyên và SXSH ü  Hỗ trợ xây dựng các dự án đổi mới công nghệ & thiết bị đồng thời hướng dẫn

tiếp cận các nguồn tài chính để thực hiện

4. Các bước làm việc của DA với DN

22


C. Trình tự thực hiện i.  Tập huân tập trung xây dựng năng lực cho cán bộ chủ chốt của DN §  Thời gian : 2 -3 ngày §  Nội dung: ü  Các khái niệm cơ bản về RECP: sự phát triển và các vấn đề môi

trường, định nghĩa và lợi ích của RECP, hiện trạng RECP ở VN; và nguồn tài chính hỗ trợ RECP;

ü  Phương pháp luận đánh giá RECP; ü  Các kỹ thuật RECP; ü  Các chủ đề thảo luận chính: nguyên vật liệu, năng lượng, nước, hóa

chất, chất thải.

4. Các bước làm việc với DN

23


24

ii. Thực hiện RECP ở cấp DN

Xây dựng một bản đồ kinh tế

Tiến hành khảo sát thực địa

Làm cân bằng sơ bộ về nguyên liệu và năng lượng

Làm cân bằng chi tiết về nguyên liệu và năng lượng Tiến hành phân tích nguyên nhân

Đề xuất các giải pháp Sàng lọc các giải pháp

Đánh giá tính khả thi Lựa chọn các giải pháp khả thi

Đánh giá & Duy trì RECP

Xây dựng một kế hoạch RECP Đánh giá

sơ bộ

Lập kế hoạch & Tổ chức

Đánh giá chi tiết

Phân tích tính khả thị

Thực hiện & quan trắc

kết quả

Thu hút nhân viên tham gia Tổ chức đội RECP

Thu thập thông tin, đinh mức


v Cần nhớ luật chơi của RECP: §  RECP không phải là một dự án mà là

ü  Một quá trình - Phát triển bền vững ü  Một văn hóa - Nâng cao năng lực cạnh tranh ü  Một công cụ - Giảm TĐMT - Thực hiện trách nhiệm xã hội

§  Khi thực hiện đánh giá RECP cần sự cởi mở của DN - Theo khảo sát của UNEP tại 500 DN thực hiện SXSH: có thể phòng tránh 50% sự

phát sinh chất thải bằng thực hiện các GF QLNV & KS tốt QTCN và 65% trở ngại trong thực hiện SXSH là do thói quen ứng xử của con người, ngại thay đổi .

- 80% các GF SXSH là dựa vào nguồn nhân lực, 20% dựa vào kỹ thuật.

§  Hãy bắt đầu thực hiện các giải pháp ít tốn kém, sau đó mới thực hiện đổi mới công nghệ. (Những GF này đòi hỏi ít nguồn lực, có kết quả nhanh khích lệ mọi người. Người LĐ phát triển chuyên môn nghiệp vụ).

§  Chất thải là một nguồn tài nguyên quan trọng nằm không đúng chỗ cần được quan tâm khai thác.


25

5. Lới kết

26

v  Thực hiện RECP là chúng ta đã chuyển trọng tâm của QLMT:

§  Từ xử lý chất thải sang phòng ngừa;

§  Từ chi phí để tuân thủ quy định MT sang lợi nhuận trong kinh doanh chính;

§  Từ chú tâm tới một quy trình vận hành sang vận hành chuỗi quy trình ;

§  Từ phương pháp tiếp cận đơn lẻ sang phương pháp tiếp cận tổng hợp

v  Tăng cường Hiệu quả Tài nguyên đã trở thành nhu cầu kinh tế thiết yếu đối với bất kì doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển trong vài thập niên tới.

v  Kết quả bước đầu thực hiện RECP tại các DN tham gia dự án trong đợt I vuwad qua đã tạo ra những điều kiện cần thiết nhất về nhân lực, kiến thức và thông tin để đạt được mục tiêu của dự án, đồng thời cũng khảng định RECP là công cụ đắc lực giúp các DN nâng cao năng lực cạnh tranh trong quá trình hội nhập và góp phần vào PTBV của KCN.


27 27

VÀI NÉT VỀ VNCPC v  Được hình thành từ năm 1998, là kết quả hợp tác giữa ĐHBK Hà Nội,

Tổ chức Phát triển công nghiệp của LHQ (UNIDO) và Cục Kinh tế LB Thụy Sỹ (SECO).

v  Chức năng nhiệm vụ: Phổ biến rộng rãi khái niệm sản xuất sạch hơn và các phương thức sản xuất bền vững, thúc đẩy việc áp dụng chúng vào thực tiễn hoạt động công nghiệp, nâng cao vị thế cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam.

v  Cung cấp các dịch vụ tư vấn, đào tạo xây dựng năng lực và hỗ trợ kỹ thuật về các lĩnh vực: ü  Sử dụng hiệu quả tài nguyên và Sản xuất sạch hơn (RECP); ü  Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hoặc tích hợp với SXSH (CP-EE) ü  Tiếp cận các nguồn tài chính ưu đãi hỗ trợ thực hiện các dự án đổi mới công

nghệ theo hướng thân thiện với môi trường; ü  Hệ thống quản lý môi trường (EMS) hoặc tích hợp với RECP ü  Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) hoặc tích hợp với RECP ü  Đổi mới sinh thái – Sản xuất và Tiêu dùng bền vững

10/25/16 VNCPC - ĐHBKHN

Xin cảm ơn

28

Công ty Trung tâm Sản xuất Sạch hơn Việt Nam (VNCPC)

P. 228B Tầng 2, Tòa nhà thư viện Tạ Quang Bửu, Đại học Bách Khoa Hà Nội, 1 Đại Cồ Việt, Hà Nội

ĐT: 04.8684849 ; Fax: 04.8681618 Email: [email protected] ; Web: www.vncpc.org

10/25/16 VNCPC - ĐHBKHN

Documents

Danh gia hieu qua tai nguyen va san xuat sach hon tai cac ...khucongnghiepsinhthai.vn/wp-content/uploads/2016/10/Danh-gia-hieu-qua... · Khu CN Tỉnh/TP Số DN Khánh Phú Ninh