Część 1

Organizacja i Zarządzanie Projektem Informatycznym

Część 1Część 1

OiZPIOiZPI>zakres tematyczny>inżynieria systemów

>terminologia

w materiałach wykorzystano:

K.Subieta: Budowa i integracja systemów informatycznychA.Kobieliński: Inżynieria Oprogramowania

I.Sommerville: Software EngineeringS.Wrycza, B.Marcinkowski: SySML Architektura i zastosowania

IBM Rational: RUP™


Zarządzanie projektami IT Zarządzanie projektami IT kompetencje managerakompetencje managera

Obszar: Technologia Obszar: Metodyka Obszar: Zarządzanie Obszar: Psychologia

Technologia

Metodyka

Osobowość

Rozwój zawodowy

Zarządzanie


Zarządzanie projektami IT Zarządzanie projektami IT obszar: technologiaobszar: technologia

Języki programowania

Środowiska IDE

Bazy danych

Systemy operacyjne

Narzędzia CASE

Modelowanie, notacje


Zarządzanie projektami IT Zarządzanie projektami IT obszar: metodykaobszar: metodyka

Inżynieria systemów

Cykl wytwórczy oprogramowania

Poszczególne modele cyklów wytwórczych

Implementacja metodyki


Zarządzanie projektami IT Zarządzanie projektami IT obszar: zarządzanieobszar: zarządzanie

Dobór kadry

Organizacja pracy zespołu

Wyodrębnienie i podział zadań

Kosztorysowanie

Harmonogramowanie

Raportowanie

Taktyka i polityka informacyjna

Zarządzanie zmianami


Zarządzanie projektami IT Zarządzanie projektami IT obszar: psychologiaobszar: psychologia

Elementy analizy transakcyjnej

Stany ego

Transakcje

Typy osobowości

Rodzaje postaw życiowych

Rodzaje gier

Zarządzanie relacją dostawca – odbiorca

Zarządzanie relacją podwładny – pracownik

Zarządzanie „czynnikiem ludzkim” w projektach IT


Zarządzanie projektami IT Zarządzanie projektami IT Składowe projektuSkładowe projektu

1. Pracownicy

2. Produkt

3. Proces

4. Przedsięwzięcie

Utrzymanie kompetentnego i zmotywowanego zespołu

Zdefiniowanie celów, sposobów ich osiągnięcia, identyfikacja problemów, poszukiwanie rozwiązań.

Wybór, wdrożenie i dostosowanie modelu procesu wytwórczego.

Planowanie, monitorowanie, zarządzanie jakością.


Zarys problematyki inżynierii systemówZarys problematyki inżynierii systemów

Objaśnienie podstawowych pojęć Omówienie trudności związanych z budowaniem

systemów Krótka charakterystyka procesu tworzenia systemu


Przedmiot inżynierii systemówPrzedmiot inżynierii systemów

Przedmiotem inżynierii systemów są zagadnienia związane z projektowaniem, implementacją oraz instalacją systemów zawierających •sprzęt, •oprogramowanie oraz •czynnik ludzki.


Co to jest SYSTEM ?Co to jest SYSTEM ?

Zbiór powiązanych ze sobą składników współpracujących ze sobą dla osiągnięcia określonego celu.

Na system składają się następujące elementy:oprogramowanie,urządzenia elektroniczne,urządzenie elektryczne i mechaniczne,ludzie obsługujący i korzystający z usług systemu.


Inżynier systemowyInżynier systemowy

Osoba dokonująca przekształcenia wymagań interesariuszy w zharmonizowane rozwiązanie systemowe

Ujmuje projekt całościowo – niezależnie od uwarunkowań sprzętowych, kadrowych czy poszczególnych perspektyw

Organizacja zrzeszająca : INCOSE (International Council on System Engineering)


Problemy związane z tworzeniem systemówProblemy związane z tworzeniem systemów

Systemy tworzy się przeważnie z myślą o rozwiązaniu trudnych i złożonych zagadnień.

Budowanie systemu wymaga koordynacji działań w obrębie różnych dziedzin wiedzy:

wzajemny brak zaufania,wzajemny brak zrozumienia.

System powinien zostać tak zaprojektowany, aby mógł funkcjonować przez lata w warunkach zmieniającego się otoczenia.


System i jego otoczenieSystem i jego otoczenie

System funkcjonuje w określonym otoczeniu (środowisku).

Celem działania systemu może być zmiana istniejącego otoczenia.

Środowisko systemu wpływa w znaczący sposób na jego działanie i funkcjonowanie.

Dla systemu istotne są zarówno organizacyjne, jak i fizyczne cechy otoczenia.


Rola oprogramowania w systemieRola oprogramowania w systemie

Udział warstwy oprogramowania w tworzonych systemach wzrasta. Programowalne urządzenia ogólnego przeznaczenia zastępują urządzenia wyspecjalizowane.

Zagadnienia i problemy z zakresu inżynierii systemów i inżynierii oprogramowania są podobne.

Uważa się (niestety), że oprogramowanie jest jednym ze słabszych elementów systemu, a jego tworzenie stwarza spore trudności. Opóźnienia w realizacji wielu projektów spowodowane były właśnie problemami z oprogramowaniem.

Spośród osób uczestniczących w budowie systemu, osoby zaangażowane w sferę oprogramowania muszą posiąść największy zasób wiedzy o danym zagadnieniu; muszą przyswoić najwięcej informacji spoza swojej dziedziny.


Przykładowy system Przykładowy system (opis)(opis)

Obsługa procesu wytopu ołowiu rafinowanego

Wydział rafinacji huty ołowiu otrzymuje ołów surowy (zanieczyszczony). Zadaniemprocesu technologicznego jest oczyszczenie ołowiu i uzyskanie ołowiu o składzie chemicznym pożądanym przez odbiorcę. Rafinacja polega na roztopieniu ołowiu w specjalnym piecu i sekwencyjnym przeprowadzaniu określonych reakcji chemicznych.

Najważniejsze cele-automatyczne sterowanie-pomiar i rejestracja parametrów procesu-monitorowanie składu chemicznego-ewidencja przebiegu procesu-rozliczenie kosztów produkcji


Przykładowy system Przykładowy system (komponenty)(komponenty)

Obsługa procesu wytopu ołowiu rafinowanego

KotłyKotły

Opalanie Opalanie piecówpieców

ChłodzenieChłodzeniepiecówpieców

Sterowniki PrzemysłoweSterowniki Przemysłowe

PC 1PC 1

SpektrofotometrSpektrofotometr

PC 2PC 2

Sieć komputerowaSieć komputerowa

OprogramowanieOprogramowanieEKT (karta)EKT (karta)

Oprogramowanie SterownikówOprogramowanie Sterowników

Czujniki/Czujniki/LicznikiLiczniki

OprogramowanieOprogramowanieEKT (analizy)EKT (analizy)

mistrz

laborant

operator

PC 3PC 3

Oprogramowanie F-KOprogramowanie F-Kksięgowy


Hierarchiczna struktura systemuHierarchiczna struktura systemu

Systemom nadaje się strukturę hierarchiczną: poszczególne zagadnienia rozwiązuje się w ramach podsystemów.

Najczęściej realizacją podsystemów zajmują się odrębni wyspecjalizowani w danej dziedzinie podwykonawcy.

System kontroli procesu rafinacji

Podsystem Podsystem sterowaniasterowania

Podsystem opalaniaPodsystem opalania

Podsystem Podsystem chłodzeniachłodzenia

Podsystem Podsystem ewidencyjnyewidencyjny

Podsystem Podsystem analitycznyanalityczny

Podsystem Podsystem pomiarowypomiarowy


SysMLSysML

Język modelowania systemów Opracowany na bazie języka UML Opublikowany w 2006 r, aktualizacja do wersji 1.1. 2008 r Autorstwo:

OMG (Object Management Group) INCOSE ISO

Odniesienie do języka UML Elementy przeniesione Elementy zmodyfikowane Nowe elementy


SysML - diagramySysML - diagramy

Diagram wymagań systemowych Diagram przypadków użycia Rozszerzony diagram czynności Diagram sekwencji Diagram maszyny stanowej Diagram definiowania bloków Diagram bloków wewnętrznych Diagram parametryczny Diagram pakietów


Czynnik ludzkiCzynnik ludzki

Użytkownikami systemu są ludzie. Istotnym elementem każdego systemu jest właściwie

zaprojektowany interfejs. Interfejs w znacznym stopniu determinuje efektywne

wykorzystanie oraz właściwą eksploatację systemu. To właśnie czynnik ludzki (organizacja pracy oraz sposób

realizacji zadań na etapie tworzenia i eksploatacji systemu) najczęściej decyduje o powodzeniu całego przedsięwzięcia.


Czynnik ludzki Czynnik ludzki (podstawowe problemy)(podstawowe problemy)

System ingeruje w przyjęty sposób pracy (może się to spotkać z oporem ze strony pracowników, niektóre rozwiązania mogą nie uzyskać akceptacji)

System może podnieść wymagania względem kwalifikacji pracowników (niechęć pracowników spowodowana obawami przed utratą pracy w przypadku niemożliwości podołania nowym wyzwaniom)

System może obniżyć wymagania (bywa, że system wyręcza fachowców)

System zmienia strukturę zarządzania w przedsiębiorstwie (menadżerowie niechętnie rezygnują z władzy)


Inżynieria systemów Inżynieria systemów (podsumowanie)(podsumowanie)

Tworzenie systemów jest zadaniem niezwykle trudnym – nie należy się spodziewać prostych rozwiązań złożonych problemów.

Inżynierowie zajmujący się sferą oprogramowania z reguły mają lepsze spojrzenie na system i są autorami bardziej wartościowych rozwiązań.

W procesie tworzenia systemu poszczególne dziedziny wiedzy muszą się wzajemnie uzupełniać. Osoby odpowiedzialne za różne fragmenty systemu (związane z różnymi dziedzinami) muszą współpracować i rozszerzać swoją wiedzę o zagadnienia dotyczące zagadnień, którymi zajmują się ich współpracownicy.


Model cyklu wytwórczegoModel cyklu wytwórczego

Modele tradycyjne Terminologia Model iteracyjny przyrostowy RUP™ Etapy i fazy cyklu


Określeniewymagań

Określeniewymagań

ProjektowanieProjektowanie

ImplementacjaImplementacja

TestowanieTestowanie

KonserwacjaKonserwacja

Cele i szczegółowe wymagania wobec systemu.

Szczegółowy projekt systemu uwzględniający wcześniejsze

wymagania.

Modyfikacje producenta - usunięcie błędów, zmiany i rozszerzenia.

AnalizaAnaliza

Model kaskadowyModel kaskadowy


Określeniewymagań

Określeniewymagań


ImplementacjaImplementacja

TestowanieTestowanie

KonserwacjaKonserwacja

AnalizaAnaliza

Model kaskadowy z iteracjamiModel kaskadowy z iteracjami


Model przyrostowyModel przyrostowy

Wybierany i realizowany jest podstawowy zestaw funkcji.Po realizacji pewnych funkcji następuje zrealizowanie i dostarczenie kolejnych funkcji.

Określeniewymagań

Określeniewymagań

Ogólnyprojekt

Ogólnyprojekt

Wybórpodzbioru

funkcji

Wybórpodzbioru

funkcjiSzczegółowy

projekt,implementacja

testy

Szczegółowyprojekt,

implementacjatesty

Dostarczenie zrealizowanej

częścisystemu

Dostarczenie zrealizowanej

częścisystemu

Procesrealizowanyiteracyjnie


Analiza, projektowanie, modelowanieAnaliza, projektowanie, modelowanie

Analiza (systemów informatycznych) – odpowiada na pytanie: co robić co robić ?

Projektowanie (systemów informatycznych) – odpowiada na pytanie: jak robić jak robić ?

Modelowanie – tworzenie modelu. ModelModel – uproszczony opis rzeczywistości.


modelowanie

ModelowanieModelowanie

Modelowanie jest elementem zarówno analizy, jak i projektowania

Często mówi się o modelu logicznym (analiza) i fizycznym (projektowanie)

Model analityczny (logiczny)Model analityczny (logiczny) – abstrahuje od czynników technicznych związanych z realizacją takich jak:

sposób reprezentacji danych, sposób zapisu danych (np. w bazie danych), sposób implementacji algorytmów, konfiguracja sprzętowa.

Model projektowy (fizyczny)Model projektowy (fizyczny) – uwzględnia czynniki techniczne

analiza projektowanie


AnalizaAnaliza

AnalizaAnaliza – ta część procesu tworzenia systemu informatycznego, której nadrzędnym celem jest poznanie dziedziny problemowej i odwzorowanie zdobytej wiedzy w modelu (RUP ™ Glossary)

Pojęcie bardziej precyzyjne – proces analizyproces analizy systemu informatycznego.

Percepcja rzeczywistego

świata

Analitycznymodel

rzeczywistości

odwzorowanie



ProjektowanieProjektowanie – ta część procesu tworzenia systemu informatycznego, której nadrzędnym celem jest określenie jak system będzie zaimplementowany (RUP ™ Glossary)

Model Logiczny Model Fizyczny

odwzorowanieodwzorowanie

SYSTEM


Proces analizy i faza analizyProces analizy i faza analizy

Faza analizyFaza analizy – termin oznaczający wyróżniony etap cyklu życiowego oprogramowania

Występuje w większości modeli cyklu życiowego oprogramowania

Cel fazy analizy: transformacja wymagań w model logiczny Faza analizy w tym rozumieniu jest jednym z elementów

procesu analizy


proces analizy

Składowe procesuSkładowe procesu

W nowoczesnych podejściach wchodzą:

modelowanie procesów biznesowych (business modeling),

formułowanie wymagań, właściwa analiza (łączona z projektowaniem).

Właściwa analiza i projektowanie są ściśle ze sobą powiązane

Modelowanie procesów

biznesowych

Formułowaniewymagań

Analiza (i projektowanie)


Obecnie wyróżnia się dodatkowy etap analizy, poprzedzający budowę modelu logicznego – analizę procesów biznesowych

Proces biznesowy (gospodarczy)Proces biznesowy (gospodarczy) – grupa logicznie powiązanych ze sobą czynności i zasobów zapewniająca realizację celów określonej organizacji (jednostki organizacyjnej)

Wynik analizy procesów biznesowych – model procesów biznesowych

Stosowana notacja – diagramy przypadków użycia

Modelowanie procesów biznesowychModelowanie procesów biznesowych


Formułowanie wymagańFormułowanie wymagań

Celem fazy określenia wymagań jest ustalenie zakresu funkcjonalnego systemu

WymaganieWymaganie – opisuje warunek, jaki powinien spełnić tworzony system lub możliwość, którą system powinien posiadać

Wynik formułowania wymagań – specyfikacja wymagań Stosowana notacja – strukturalna notacja tekstowa

Documents

Część 1