Embed Size (px)
Citation preview
1
CONFERENCE PROGRAM
AND
THE BOOK OF ABSTRACTS
First Mediterranean International
Conference on Social Sciences
by UDG
Mediterranean Economy, Culture,
Architecture and Security
Podgorica, May 2017
2
CONFERENCE PROGRAM AND THE BOOK OF
ABSTRACTS
FIRST MEDITERRANEAN INTERNATIONAL CONFERENCE
ON SOCIAL SCIENCES by UDG
“Mediterranean Economy, Culture, Architecture and
Security”
PUBLISHER:
UNIVERSITY OF DONJA GORICA
EDITOR:
PROF. DR. RECAI AYDIN
DESIGN & DTP:
HAKAN YILDIZ
PRINTED BY:
DOBRA KNJIGA d.o.o.
CIRCULATION:
300
PLACE OF PUBLICATION:
SARAJEVO
COPYRIGHT:
UNIVERSITY OF DONJA GORICA
.
3
CONFERENCE COMMITEES
HONORARY BOARD
Dr. Veselin Vukotic, Rector, University of Donja Gorica, Montenegro
Dr. Tahsin Erkan Ture, Rector, International University of Sarajevo, B&H
Dr. Suleyman Ozdemir, Rector, Bandirma 17 Eylul University, Turkey
Dr. Mehmet Bulut, Rector, Istanbul Zaim University, Turkey
Dr. Hasan Kaya, Rector, Mustafa Kemal University, Turkey
Mr. Mehmet Niyazi Tanilir, Former Embassador of Turkey in Montenegro, Turkey
ORGANIZING COMMITTEE
Dr. Recai Aydin, International University of Sarajevo, Bosnia and Herzegovina
Dr. Ivana Katnic, University of Donja Gorica, Montenegro
Mrs. Sejma Aydin, International University of Sarajevo, Bosnia and Herzegovina
Ms. Marija Radunovic, University of Donja Gorica, Montenegro
Mr. Alen Adrovic, University of Donja Gorica, Montenegro
SCIENTIFIC COMMITTEE
Dr. Roger Morefield, University of St. Thomas, USA
Dr. Maja Drakic-Grgur, Montenegrin Academy of Sciences and Arts, Montenegro
Dr. Mehmet Can, International University of Sarajevo, Bosnia and Herzegovina
Dr. Sanja Ivanovic, University of Donja Gorica, Montenegro
Dr. Ibrahim Dursun, International University of Sarajevo Bosnia and Herzegovina
Dr. Mehmet Ali Tekiner, Turkish Police Academy, Turkey
Dr. Charles L. Allen, Lamar University, USA
Dr. Alpaslan Serel, Bandirma 17 Eylul University, Turkey
Dr. Metin Toprak, Istanbul University, Turkey
Dr. Rovshan Guliev, Baku State University, Azerbaijan
Dr. Adem Caylak, Yildirim Beyazit University, Turkey
Dr. Mehmed Ganic, International University of Sarajevo Bosnia and Herzegovina
Dr. Songül Kakilli Acaravci, Mustafa Kemal University, Turkey
Dr. Ismail H. Genc, American University of Sharjah, UAE
Dr. Adem Efe, Suleyman Demirel University, Turkey
Dr. Mesut Idriz, International University of Sarajevo Bosnia and Herzegovina
Dr. Celil Aydin, Mus Alparslan University, Turkey
Dr. Snezana Bilic-Sotiroska, International Balkan University, Macedonia
4
Dr. Senol Yaprak, Turkish Police Academy, Turkey
Dr. Hasan Korkut, International University of Sarajevo, Bosnia and Herzegovina
Dr. Ali Acaravci, Mustafa Kemal University, Turkey
Dr. Aleksandra Martinovic, University of Donja Gorica, Montenegro
Dr. Mesut Murat Arslan, Yildirim Beyazit University, Turkey
Dr. Hristo Mavrov, Varna University of Economics, Bulgaria
Dr. Edip Orucu, Bandirma 17 Eylul University, Turkey
Dr. Jadranka Kaludjerovic, ISSP, Montenegro
Dr. Erdal Tanas Karagol, Yildirim Beyazit University, Turkey
Dr. Mehmet Ozbirecikli, Mustafa Kemal University, Turkey
Dr. Georgi Marinov, Varna University of Economics, Bulgaria
Dr. Hasan Huseyin Tekin, Turkish Police Academy, Turkey
Dr. Ali Gunes, Karabuk University, Turkey
Dr. Mehmedin Tahirovic, University of Donja Gorica, Montenegro
Dr. Metin Aksoy, Selcuk University, Turkey
Dr. Khondker Aktaruzzaman, International University of Sarajevo, B&H
Dr. Mevludin Ibish, International Balkan University, Macedonia
Dr. Levent Sahin, Istanbul University, Turkey
Dr. MilicaVukotic, University of DonjaGorica, Montenegro
Dr. Huseyin Arslan, Turkish Police Academy, Turkey
Dr. Senad Busatlic, International University of Sarajevo Bosnia and Herzegovina
Dr. Arif Ersoy, İstanbul Sabahattin Zaim University, Turkey
Dr. Ana Nikodinovska, Goce Delcev University, Macedonia
Dr. Serap Palaz, Bandirma 17 Eylul University, Turkey
Dr. Tomo Popovic, University of Donja Gorica, Montenegro
Dr. Huseyin Yilmaz, George Mason University, USA
Dr. Sultan Hasan Al Hazmi, Jazan University, SaudiArabia
Dr. Ognjen Ridic, International University of Sarajevo Bosnia and Herzegovina
Dr. Ozcan Karahan, Bandirma 17 Eylul University, Turkey
Dr. Issa Ziddy, State University of Zanzibar, Tanzania
Dr. Bulent Ari, Mustafa Kemal University, Turkey
Dr. Ivana Katnic, University of Donja Gorica, Montenegro
5
FOREWORD
The First Mediterranean International Conference on Social
Sciences by the University of Donja Gorica (UDG) with the theme of
“Mediterranean Economy, Culture, Architecture and Security”
organized jointly by University of Donja Gorica, Bandirma 17 Eylul
University, Mustafa Kemal University, Istanbul Zaim University and
International University of Sarajevo will be held in May 19-22, 2017
in Podgorica, Montenegro.
The conference aims at bringing together international scholars
and researchers in the areas of economics, finance, business studies,
international relations, law, sociology, psychology, tourism,
architecture, political science and other social sciences, in order to
offer a forum for dialogue and exchange of recent research findings
and ideas related to the challenges faced by Balkan and Mediterranean
countries in the time global security crisis. The Scientific and
Organizing Committees are formed from different universities
worldwide. Also, a distinguished keynote speaker, Mr. Mehmet
Niyazi Tanilir who is a former Turkish ambassador to Montenegro, is
invited to the conference. We received a large number of applications
that has given us the opportunity to choose the best ones to reach the
higher scientific level.
I would like to thank to all participants for their enthusiasm to
contribute to this project and their willingness both to keep to tight
deadlines and to accept editorial recommendations; to all the Scientific
and Organizing Committee members, for their patience, support and
tolerance. Special thanks are for the keynote speaker and also for the
rectors of our partner universities for their enormous and valuable
support. We have been fortunate to have the support of the excellent
scholars and authors. We hope to see you in our next conference.
Sincerely Yours,
Dr. Veselin Vukotic, Rector
University of Donja Gorica
6
First Mediterranean International
Conference on Social Sciences
by UDG
Mediterranean Economy, Culture,
Architecture and Security
7
(Informal) Work and Fiscal Policy in
Montenegro1
Dr. Milorad Katnic, University of Donja Gorica [email protected]
Mrs. Ana Krsmanovic, Ministry of Finance Montenegro [email protected]
Informal work is a widely spread phenomenon, which is not characteristic only for
the underdeveloped economies, with inefficient institutions and a lack of trust in the
government. Globally, informal work is rather a rule than an exemption, since more
than 60% of the total number of employed persons in the world is engaged
informally (OECD, 2009). Globalization and technological changes have simplified
the knowledge transfer. Work is increasingly international and personal, while
registration and collection of taxes is more difficult. The issue of informal work and
taxation of work is increasingly important. Besides negative demographic trends, the
Montenegrin labour market is characterized by low activity, high unemployment,
and insufficient creation of new and quality employment. In the past ten years, the
informal work has constantly participated with approximately one third in the total
employment. This paper confirms a strong link between fiscal policy and informal
work in Montenegro, with the emphasis on income taxation and social protection
expenditures. At the same time, this paper points to the negative consequences of
strict regulation and unequal treatment of tax authorities, and identifies key fiscal
challenges, obstacles to formalization and recommendations for decision makers.
Keywords: (In)formal work, Fiscal policy, Regulation
1 This paper is based on the Human Development Report – Informal work, from challenge to
solution. Parts which are used in this paper are exclusively written by the co-author of this
paper professor Milorad Katnic, PhD.
8
Hearing Sounds and Smelling Game:
Auditory Aspects and Wild/Domestic
Dialectics of Southern European Big Game
Driven Hunting
Mrs. Eleonora Musella, Écoles des hautes études en sciences sociales, [email protected]
Mrs. Andrea Zuppi, Archivio delle Tradizioni Popolari della
Maremma Grossetana
This contribution will engage with the study of human-animal relations in the
context of hunting. It will do so by focusing on two aspects of big-game driven
hunting in southern Europe: (i) the soundscape of the hunt, and (ii) the articulation
of wild/domestic dialectics. The paper will be based on ethnographic data issuing
from an ongoing ethnographic fieldwork on the topic of hunting in Tuscany (Italy),
and on anthropological studies on hunting in Mediterranean Europe (e.g. Dalla
Bernardina 1987; Falzon 2008). I will demonstrate how the senses of hearing and
smell are, just as much as (if not more than) the sense of vision, fundamental aspects
of the conduct of the hunters and of the ways they represent animals. In this sense,
this paper will exploit the ethnography of hunting as a doorway into wider concerns
about the anthropology of the senses and about human/non-human interactions. The
first part of the paper will deal with the question of the sounds of the hunt. While the
auditory aspects of hunting in exotic regions are well accounted for (e.g. Gutierrez
Choquevilca 2013), the same cannot be said about European hunting. It will be
demonstrated that the sounds of the hunt (shouts, barking, crackles, shots) play a
central role in European big game driven hunting. The very success of the hunt
depends largely on the hunter’s ability to interpret sounds, as well as on his ability to
emit/non-emit sounds at the right time. The second part of the paper, will be
dedicated to the ways in which the category of “wild animal” is conceptualised by
the hunters. It will be shown that the smell of the animals is considered a key
discriminating factor between the domesticity and the wildness of animals. Despite
this, data suggest that “wild” and “domestic” are not to be understood as rigid and
impermeable categories, as they seem to be easily transgressed.
9
Interregionalism in the Making Between
Western Balkans and the Gulf
Dr. Nazif Mandaci, Yasar University
Dr. A. Nazmi Uste, Dokuz Eylul University [email protected]
Interregionalism has recently joined to the larger stream of politics of international
economic relations and served to expansion of the scope of theoretical approaches
relating to regional dimensions of international relations, which have been mostly
confined to the European experiences since the 1950s. Recent theoretical views
relating regionalism and interregionalism have allowed students of international
politics to examine respectively blurred or even hardly diagnosable economic,
political and social interplays among loose groupings of states in the distant, such as
Western Balkans and Gulf, as well as the same geographical spaces. This study
presumes that recently evolving relations between the Western Balkans and the Gulf
can be investigated through the lenses of neo-regionalist view under the light of a
variety of facilitating factors that gives this bi-regional phenomenon the
characteristics of an ‘interregionalism in the making’ with visible power
asymmetries. Although the earlier studies on newly emerging interregional relations
are mostly descriptive, policy-oriented and even speculative due to absentee of
empirical evidence, the study makes use of first-hand sources like print or digital
media to unfold the pace and content of the involved bioregional relations. It is
suggested that the current and prospective forms of bi-regional relations between the
Western Balkans and Gulf can be elaborated through the facilitating factors
involving the concerns of the Gulf countries to reinforce their international political
profile as well as to establish lucrative economic partnerships.
10
Kosovo Customs Impact on Budget
Revenues and Economy Development
Mr. Yll Mehmetaj, University of Prishtina
In this paper work are addressed some of most important issues related to customs,
its functioning, the impact on budget revenues in Kosovo, method of revenue
collection, revenue classification, participation of customs revenues in total revenues
and other aspects of fiscal character. Also, other customs functions as instruments of
accomplishing other political and economic policies are mentioned in this paper. A
special treatment is given to regulation and its synchronization with EU directives
and other customs standards in the region and beyond. CEFTA agreement is
especially mentioned, its impact and role in elimination of non-tariff barriers and
market liberalization of signatory countries of this agreement as a step forward for
connection in regional and EU integration processes.
Keywords: Public revenues, Excise, Customs tax, VAT
11
An Analyssis on the Long-Term Success
Possibility of Consociational Democratic
Models in the Western Balkans: Macedonia
Case
Dr. Murat Necip Arman, Adnan Menderes University [email protected]
Dr. Bulent Sarper Agir, Adnan Menderes University
The idea that consociational democratic model can offer a panacea to the problem of
democracy in societies divided along ethnic lines, never dies. The model which
Arendt Lijphart developed by inspiring from historical experiences of the Benelux
countries have so far been tested in a variety of countries such as Lebanon, Cyprus,
Bosnia Herzegovina (BiH) and Macedonia. Lijphart envisages that a sustainable
democracy in divided societies may be possible as long as differences are rather
recognized than eliminated or weakened. It is obvious that consociationalism with
its four basic principles; i.e., grand coalition, segmental autonomy, proportionality
and minority/ethnic veto, has also been favoured by the international mediators
trying to solve protracted conflicts in different parts of the world since the end of the
Cold War. In this study, we aim at unfolding the potential of the Ohrid Framework
Agreement (OFA) in Macedonia that poses in dealing with the new popping out
political problems over time. The current literature is highly critical and claims that
the OFA could contribute neither to the Macedonian governments’ efforts in
adjusting themselves with the ultimate goal of membership in the Transatlantic
community, nor to sustenance of interethnic peace in the country. Furthermore,
some holds that the agreement has imbalanced already crooked interethnic structures
and it requires further arrangements to be implemented effectively. Consequently,
the examples of Macedonia and BiH have revealed that the political orders formed
after agreements characterized by consociational regulations are very likely to turn
into “ethnocracies” rather than pluralistic democracies as Lijphart expected. We
hope to instigate a new discussion about the agreements such as Dayton and OFA,
which were formed to deal with ethnic tensions, yet instead paved way, when they
were put into practice, to some new and unpredictable problems. From another
point, these agreements seem to have turned into the source of problems stalling
their own effective implementation. We suggest that new provisions should be
incorporated in the main bodies of these agreements which over time lose their
capacity to deal with non-calculated political complications, to serve better to the
12
processes of building civic nations. Our main argument is that these arrangements
remained impotent in changing the modalities of interethnic interactions in that they
swiftly petrify status quo in inter-ethnic relations and fossilized differences in
society. We also suggest that they should contain regulations establishing new
institutions that have the ultimate right to say which parts of the consociational
arrangements to be removed if needed, to carve up a pluralistic society out of a
society torn by ethnic frictions.
13
The Global Populist Challenge and
Democracy
Dr. Milan Podunavac, Univestity of Donja Gorica
Although Robert Dahl leading figure in democratic theory concluded that
democracy universal principle of legitimacy overriding all its enemies, first decade
of twenty-first century challenged that normative optimism. Democracy is
approaching two strong challenges. First one is neoliberal concept of market state
which stands out from all previous known forms of state because it is no longer
responsible to the people, but only for functioning of market. In the market state
citizen become a customer. As citizen, however, they no longer have a say. Politics
is not forbidden, but it no longer has an object. Another challenge comes from
global wave of populism. Claiming to represent the interests of the “people” in the
sense of poor, the unprivileged and excluded people, in other words, the underdog
marginalized from political participation and the enjoyment of political rights and
socio-economic privileges –as Donald Trump invokes – populism invariably
involves some kind of opposition or revolt against established structure of power as
well established democratic values. Populism – as Trump’s case demonstrate –
undermines elections and political parties as basic institution of modern
representative democracy. That basic thesis backed predominantly on political
discourse would be core of presentation referring populism mostly to right-wing
populism or the populist extreme right.
14
Migrants, Refugees or Asylum Seekers? A
Recurring Dilemma with No Easy Answer
Dr. Petar Vrgović, University of Novi Sad
Dr. Nila Kapor-Stanulović, University of Novi Sad [email protected]
Recent „migrant crisis“ in Europe is probably the biggest social challenge that this
part of the world has seen in recent years. As the numbers of illegal borders
crossings and asylum applications went off the charts, the Western society struggled
to understand what it was faced with. However, this is not the first time that a
questions about nature and motivation of such mass-migrations were asked. This
paper aims to contribute to the debate about the causes of recent migrants crisis by
observing similar phenomena in the last century, and by presenting statistic that
describe who the refugees are and how they move. Various “push” and “pull”
factors are discussed, and it is shown that the migrant surges are result of a "perfect
storm", with multiple factors superposing from both territory of origin and end
destination.
15
The Role of Creativity in Sustainable
Cultural Development
Dr. Vladimir Mako, University of Belgrade
The aim of this paper is to explore the relationship between creativity and the
contemporary concept of sustainable cultural development. It seems that creativity
as a constant process of development of ideas links essentially to the aesthetic
fundaments of culture and its contemporary understanding of sustainability. The
essential point of this concept can be understood as the transcultural phenomenon
operating through the aspects of the process of creative recognition and evaluation
of different cultural values. In that context, the issue of sustainable cultural
development can be recognized as potential for global understanding of particular
local aesthetic values.
16
Mediterranean Passport
Dr. Irena Lagator Pejović, University of Donja Gorica [email protected]
My paper addresses conference areas of Art History, Cultural Studies and Arts. As
visual artist, I was recently a participant of two major international group exhibitions
that were presented within the context of some of Europe’s leading art museums.
My aim within this paper is therefore to sustain the importance of culture and
cultural exchange as a growth factor and development for people and collectivity
because in reality nowhere else like in cultural sector identities mix, cultures bridge,
share and gather knowledge, eliminate conflicts and celebrate inclusivity. Therefore
I´ll try to extract the knowledge that the two exhibitions had produced for their
social, political and cultural relevance has proved that art is a potential public space
where realities mix and speak in peaceful and thus productive way. Because art
produces reality, the essay shows how could our perception shift if we look at
Mediterranean as our daily public space that we have to take care about and show
respect; how can culture generate trust; which new horizons would a feeling of
existence of a Mediterranean passport open and create; that a poetic reconstruction
of the world is an emerging horizon. The first exhibition the Sea is My Land –
Artists from the Mediterranean, was produced by the BNL Bank – BNP Paribas
Group, and examines the Mediterranean area as a cultural basin that unites different
civilizations. The exhibition was at first presented at National Museum of Art of the
XXI century MAXXI in Rome (2013) and one year later in Triennale Design
Museum in Milano (2014). This exhibition was curated by prominent figures of
international curatorial and art history scene, Francesco Bonami and Emanuela
Mazzonis and is presenting 140 works by 23 artists. From Syria to Italy, France to
Egypt, Morocco and Montenegro, the knowledge that we obtain from the exhibition
is that the universal code of art describes the ceaseless changes of the Mediterranean,
territory of cultural dialogue where art and culture are able to go beyond social
borders, religious pluralism and ethnic dispersion to favor peaceful communication
and create parliament of exchanges. The second exhibition D´une Méditerranée,
l´autre, held at FRAC Provence-Alpes-Côte d’Azur in Marseille and in Hotel des
Arts-Centre d´art du département du Var in Toulon (2016-2017), with curators
Francesco Bonami, Emanuela Mazzonis, Pascal Neveux, Ricardo Vazquez, added in
the selection of the first exhibition new works and artists expanding the concept of
introspection, solidarity and environment.
17
Human Security Challenges in
Mediterranean
Dr. Olivera Injac, University of Donja Gorica
Human security has represents one of the most sensitive security categories in last
decades. The most important human security sectors (enviromental, political,
economic, food, health and other security) are some of the higlihgted components
that are threated, especially within the less developed or conflict regions. Even if
threats to human security can exist at all levels of development and can emerge
slowly and silently or appear suddenly and dramatically, it is more likely to be
threatened in unsafe circumstances (conflicts, refugee crises, climate changes, etc.).
In the Mediterranean region, last years have shown a series of new concerns for the
security of humans, among others, encouraged by enforced migrations,
environmental issues and some other threats (violence, poverty, health and socio-
economic problems, etc.), that are posed for human security. Some of the recent (e.g.
Syria) or old conflicts and inter-state wars, such as the Arab-Israeli conflict,
reinforced the emergent need to strengthen security policies to restore peace in the
region and to safe human security. Some of the fatal consequences for human
security caused by the conflicts in Mediterranean have happened in last few years,
because of the displaced persons, and severe life and food insecurity. As it is
highlighted in reports, the main challenges for human security in Mediterranean
come from failed states from the region, where are civilians main victims of
violence, human rights abuses, extreme poverty and different sorts of diseases
(infectious/non- infectious). Also, human security in Mediterranean region emerging
from environmental threats, that can be caused by possible impacts of climate
change due to temperature rise, increase in sea-level, decline in precipitation and
increase of extreme weather events. It is necessary that EU and other international
actors pay more attention on human security concerns, to initiate new steps and to
adopt comprehensive policy for the Mediterranean region.
18
The Contemporary Challenges to
Euroatlantism in the Mediterranean
Dr. Lidija Čehulić Vukadinović, University of Donja Gorica
NATO is in the middle of a difficult process to redefine its priorities. With Russian
President Putin's moves in Ukraine, NATO is again more present in Europe. Even
American solders are permanently present there (Baltic, Poland) . At the same time
from wider Mediterranean region more and more new challenges are arising
threatening the whole Europe. So NATO's primary task is to balance the demands
of its two principal categories of re-emerging threats; the traditional and the non-
traditional ones. The situation in Ukraine is showing that the most traditional of
security concerns - defense of territorial integrity- remains extremly relevant. But
the non traditional challenges to security- present in the wider Mediterranean region-
are equaly important. The new sets of unstability in the Balkans (connected with the
border disputies, poor economic situation, lack of foreign investments, new ethnic
and religious problems, radicalization of islam, refugees crisis, very high
unemployment rate, demografic deficit), plus instabilities in the Middle East and not
only in the teritory of North, but the whole African continent, are strongly effecting
the stability and prosperity of Europe. NATO as the main and the strongest political-
military organization has to deal with some of this problems in order to promote
and spread democracy and stability and to enlarge the euroatlantic community.
Today the Balkans is the only part of Europe where NATO can practice its open –
door policy. Very soon Montenegro is going to be a full-fledged member of NATO
but NATO should not close its door to other Balkans countries wiling to join the
Alliance. There are so many other non-European actors in the Mediterranian region
so the West, together with NATO and EU, has to be moer active in dealing with
different aspects of challenges to security present there.
19
Principles of Administrative Sanctions in
Turkish Law
Dr. Mehmet Akif Bardakci, Istanbul University
In recent years, in Turkish legal system such as the other legal systems, a new
branch of law is developing that called administrative penalty law. This branch
standing between administrative law and criminal law, also using the principles of
these branchs of law. Actions which are subject of administrative sanctions are
similar to crimes and elements of these actions are also similar to elements of
crimes: they are material and moral elements, culpability, illegality. But sanctions
are decided and enforced by authorized administrative agencies, by using
administrative procedures and principles. Authorising administration to impose
sanctions is not a new or modern approach in law history, it as phenomenon that
exists almost every era of law history. Efforts to systematize administrative
sanctions which makes important and actual in Turkish legal system. In recent ten
years administrative sanctions are becoming prevalent and they exist every scope
of individuals’ life in Turkey. Administrative penalty law is based on the police
function of administration. Administrative sanctions, especially administrative
monetary penalties are a dimension of the unilateral decision-making power that
called administrative act. Because of this, administrative monetary penalties must
be examined with the elements of administrative acts; they are competence,
procedure, form, cause, matter and aim. This study will aim to examine the
principles of administrative sanctions in Turkish legal system by comparing the
principles of criminal law and other legal systems.
20
Juridical Regulation of Labour Relationship
in Montenegro from Late 19th Century to
1941
Dr. Rajka Djokovic, University Mediterranean
There is no discuss about first rules of labour relationship in Montenegro. So, this
work, at first time, gives an analisis of juridical regulation of labour relationship and
shows what was consideration of employment in Montenegro from late 19th century
to 1941. As it assumed, customary law was first regulator in the area of work.
General Property Code for the Principality of Montenegro was enacted in 1888 and
this Code regulated contract of service (locatio-conductio operarum). It was
consensual contract and parties had to agree on the service to be rendered and the
remuneration to be paid. The employee had to do what was required of him
diligently. Very important rule was that employer could´t just dismiss sick employee
without any care. This contract was main regulator of labour relationship till 1918
and union of Serbs, Croats and Slovens. Socio-economic factor in that period (of
1918 to 1941) affected on independed evolution of labour law beside civil rules,
more precise-contract of service. That labour legislation provide more rights for
employees than contract of service. These rights relate to minimum wage, working
hours and social security. After normative analisis and analisis of case law, it is clear
that contract of service regulated by General Property Code for Principality of
Montenegro remained basic regulator of labour relationship regardless of
employment legislation in Montenegro untill 1941.
Keywords: Contract of service, Labour relationship, General property code,
Employment, Employee, Working hours, Wage.
21
Dreams in Postmodern Era in Transitional
Societies
Dr. Miroslav Pendaroski, MIT University
Mrs. Katerina Nikolovska, Center for Psychology, Psychotherapy,
Counselling and Education
This scientific paper addresses the question of sleep and dreams as necessary and
significant aspects of human’s psychological life in the postmodern times, especially
their changes and influences in the transitional societies such as the Macedonian and
all ex Yugoslavian countries. Through a short hystorical recall of scientific
theoretical and practical knowledge authors of the paper enters the big topic which
was interesting and significant for a centyries. The authors contemplates the
characteristics of sleep and dreams in general, in the contemporary, neoliberal world
of socio-economic realities as well as the postmodern era as a fast - paced and a
stressful life time. Further on, he refers to the psychological aspect of dreams in
general and specifically, looking through the prism of the transitional societies and
all of their mental phenomena. At the end, the authors make parallel conclusions
regarding the specific characteristics of sleep and dreaming and the consequences of
the social transitional influence. This scientific paper is exceptionally valuable and
significant since the authors has been studying and researching some very important
aspects of sleep and dreaming aiming to improve the quality of life in these stressful
times.
Keywords: Sleeping, Dreams, Transitional states, Psychoanalysis
22
New Legal Framework in the Area of
Administrative Law in Montenegro and Its
Impact on The Administrative Court of
Montenegro
Dr. Danilo Ćupić, Mediterranean University
One of the most important goals of the reform process in Montenegro, especially in
the field of European integration, is to improve the performance of public
administration. Therefore, the new law establishing the administrative legislation has
been accessed, with the aim of strengthening the rule of law, legal state and
principles of good governance. The new regulations, resulting, among other things,
on a number of weaknesses, inconsistencies and imperfections of previous
legislative solutions, have brought significant changes in the Montenegrin
administrative system. The new legal framework, provided by the Law on
Administrative Procedure and the Law on Administrative Disputes will have
significant implications on the work and actions of the Administrative Court of
Montenegro. The aim of this paper is to point out the real implications of the new
institutes of the Law on Administrative Procedure and the Law on Administrative
Disputes and their influence on strengthening administrative and judicial protection
of citizens, through an administrative dispute. This paper will not deal with a wider
range of influence of novelties on the work of the Montenegrin administrative case
law, but it will focus on a few issues, which are recognized as vital to prepare this
authority for the upcoming challenges in implementing new legislative solutions:
1) the analysis of the current administrative capacities of the Administrative
Court, at all levels and its ability to adapt to new substantive regulations;
2) the analysis of the modalities in decision of a single judge in the preliminary
proceedings, and of determining the fulfilment of procedural requirements for
the continuation of the administrative dispute;
3) the analysis of the functional aspects of the administrative procedures, with a
particular emphasis on decision-making in disputes of full jurisdiction.
The analysis will show the current administrative capacity of the administrative
judiciary, the impact of new legislation on its organizational and procedural aspects,
point out the inadequacy and the relevant recommendations, and refer to the
directions for future upgrades, as the Administrative Court will readily welcome the
start of implementation of these two crucial administration regulations.
23
The Impact of New Administrative
Regulations in Montenegro on the Status of
the Appeals Commission of Montrenegro
Mr. Djuro Nikac, Montenegro Human Resources Authority
The reform processes of Montenegro and its legal system fully encompass the area
of administrative procedure. The new legislative frameworks envisaged by the Law
on General Administrative Procedure and the Law on Administrative Dispute (its
application is expected as of 1st July 2017) which resulted in numerous weaknesses
of the previous normative solutions, have brought significant novelties in the
Montenegrin administrative system. The implications on the work of the whole
administration will be numerous and it will fundamentally change a decade-long
practice of the administrative decision-making process. One of the authorities which
will be “on the front line” and which will be put under greatest pressure is the
Appeals Commission of the Government of Montenegro. The Law on Civil Servants
and State Employees of 2001 stipulates that the Appeals Commission decides on the
appeal against the decision on rights and obligations of a civil servants and/or state
employee, and on appeal against the decision on selection of a civil servants and/or
state employee. It is, de facto, the second-instance authority in making decisions on
the status rights of the administrative human resources. Previous experience in the
work of this authority revealed many shortcomings in terms of ambiguities in
regulations, the position of the Appeals Commission’s members and insufficient
administrative capacities of such a very important institution for the protection of
rights of the personnel substratum in the state administration. The aim of this
document is to indicate to current administrative capacities of the Appeals
Commission and the level of efficiency and effectiveness of its work, taking into
account the continuous increase in the number of received cases and the expected
influence of new legal solutions in the administrative procedures and administrative
decision-making on its existing organizational and procedural aspect. The document
will point out the shortcomings of this authority in the normative and human
resources potential as well, along with the appropriate suggestions, with a view to
finding the optimal status of the Appeals Commission which will enable its quality
functioning.
24
The Social Responsibility of the
Organization Towards Employees and
Organizational Trust
Dr. Ivana Simić, University Of Niš
The social responsibility of the organization can be considered as an obligation of
the organization to respect the relevant social values. Those values can be „imposed“
to the organization by certain external stakeholders (the so-called macro, or external
aspect of the social responsibility of the organization) or by employees (the so-called
micro, or internal aspect of the social responsibility of the organization). The micro
aspect of the social responsibility of the organization, among other things, reflects
the employees’ perception of whether, and to what extent, the organization fulfils
their different expectations. That perception has an impact on employees’ behavior.
It appears that the micro aspect of the social responsibility of the organization
predominantly emphasizes the relationship that exists between the social
responsibility of the organization and various forms of employees’ behavior. In
terms of organization, some of the relevant forms of employees’ behavior are:
organizational citizenship behavior, a form of organizational justice or unjustice, a
form of behavior that contributes to the rise or fall of organizational trust, etc. The
aim of this paper is to point out the importance of the so-called micro aspect of the
social responsibility of the organization. On the basis of theoretical analysis, this
paper primarily refers to the relationship that exists between the socially responsible
behavior of the organization towards employees and organizational trust. Results
presented in this paper have shown that the employees’ perception of whether, and
to what extent, the organization fulfills their expectations, affects the level of
organizational trust. Therefore, a perceived higher level of socially responsible
behavior of the organization towards employees contributes to increase in the level
of organizational trust, and vice versa. The results also point out that the higher level
of organizational trust can have a stimulating effect on the socially responsible
behavior of the organization. Expectations of this paper are that its content will
encourage the managers in terms of increasing their attention to the micro aspect of
the social responsibility of their organization, as well as creating conditions for
strengthening the climate of organizational trust.
Key words: Social responsibility, Organization, Organizational trust, Employees
25
Public Private Partnership Case of Bosnia
and Herzegovina
Dr. Azra Brankovic, International University Sarajevo
Dr. Emir Sudzuka, International University Sarajevo [email protected]
Public Private Partnership (PPP) is a contract between the public and private sector.
The goal of PPP is to deliver public goods in fields such as infrastructure, transport,
communication, health, education, and social services. It is up to the private sector to
provide a public good or service using superbly efficient project management
methods, while accepting a big part of the financial, technical and operational risks
in the project. The PPP model started to be widely applied in the early nineties of the
last century, mainly in Great Britain, Canada, Australia, the United States, China and
India. It was seen as a good model for implementation of big, long lasting
infrastructure and other projects, using mainly private investment. Governments
consider this model favorable, as it enables implementation of huge projects without
spending money from the budget or borrowing, and preferable in comparison to
public purchasing. PPP projects might satisfy the needs of citizens (tax payers) with
regards to water, housing or electricity. The UN declared that world poverty will be
eradicated by the next generation through application of the PPP model in the area
of water supply, electricity, health and education. This model could be a good
solution for countries in the region, and particularly for Bosnia and Herzegovina.
The necessary investments in infrastructure, health, education and social projects
cannot be financed solely from the budget. Budgets in BiH are limited, as a result of
the current economic situation, increasing public debt, constant budget deficits and
the International Monetary Fund’s pressure. Researchers from government, business
and financial sector, as well as international organizations have shown a high
interest to study the PPP model. As far as the research methodology is concerned, a
thorough literary review of secondary sources of data was conducted in order to
draw the current conclusions and make recommendations for the future. Upon
assessment of the current situation in Bosnia and Herzegovina regarding the PPP
model, authors will propose solutions for the implementation of a functional PPP
system in order to increase economic growth and provide better services for citizens.
Keywords: Public private partnership, Infrastructure, Public sector, Private sector
26
Chinese One Belt One Road Project and the
Stability in Eastern Mediterranean
Dr. Seyit Ali Avcu, Yildirim Beyazit University
Dr. Adem Caylak, Yildirim Beyazit University [email protected]
In September 2013, President Xi Jinping visited four Central Asian nations and
unveiled the “Silk Road Economic Belt” initiative, which is a grandiose project of
pipelines, infrastructures, and economic development linking China with Western
Europe through Central Asia. China’s wider effort to bind surrounding regions more
closely to it through pipelines, roads, railways and ports. The rationale behind this is
to access energy resources of CA and develop western China. The Silk Road
Economic Belt is not only a project; already it is a functioning reality. China has
already invested well over $250 billion infrastructure projects in Central Asia, many
of which are designed to create overland connectivity with Europe. To create a high-
speed overland route that does not have to pass through Russian territory, China is
building a high-speed railway across the length of Turkey that will reduce travel
time by half. On the other hand, China’s state-controlled China Ocean Shipping
Company (COSCO) acquired ownership of Greece’s largest seaport in August 2016.
The Pireaus seaport, on Greece’s Mediterranean coast, is on target to become one of
the main European outlet points for China’s One Belt, One Road (OBOR), a China-
to-Europe commercial transportation corridor consisting of a cluster of Chinese-built
overland rail and road routes extending westward and southward from Central Asia
known as the Silk Road Economic Belt (the “one belt”) and a series of Chinese-
built port installations extending westward across the Indian Ocean called the 21st
Maritime Silk Road (the “one road”). However, the Eastern Mediterranean, which is
the western part of the New Silk Road is infected with series of conflicts and wars.
Originating from Liberal Peace Theory of International Relations, that the nations
that are connected to each other through trades will less likely to go to war with
another, the question arises “Can Chinese One Belt, One Road (OBOR) project
bring peace to Eastern Mediterranean in foreseeable future?” We theorize that,
China might play more active role in ending conflicts in the Middle East to facilitate
these projects. However, the outcome will be determined by the interactions between
other world powers, such as the USA and Russia and the willingness of the local
players such as Turkey, Iran and Israel.
Keywords: One belt one road (OBOR), China, Eastern Mediterranean, Liberal
peace theory.
27
Protection of Children and Youth Against
Harmful Content of Video Games: Turkey
Case
Dr. Kemal Cem Baykal, Canakkale Onsekiz Mart University
Today, new media is enhancing all around the world. One of the elements of the new
media is the video games with their own stories just like movies. Video games,
differently from the conventional media, constitute the story telling or message
transfer process with the active participation of the target audience. Therefore, the
target audience of the video games is not only placed as the watchers but actually the
own characters of the story. Given that the games generated in the world in recent
years, it is observed that inappropriate content such as violence, use of slang, drug
addiction is intensely preferred. The games with such content can easily reach the
small children and youth considering the effect of illegal entries (pirate) into Turkey.
Considering that the target audience here is the principal characters instead of being
only the audience, they have more potential of being affected by the harmful
content. Hence, video games are recently inspected and subjected to certain age
limitations by the relevant departments of the Ministry of Culture and Tourism
before they are released into the market in Turkey. Furthermore, some local
authorities establish inspection commissions to create the list of harmful games and
ban such games in the internet cafes. However, existing bans and applications are
not effective enough to prevent such games from the access point of children and
youth due to the easy to reach characteristic of the new media products as well as the
extensive use of pirate products in Turkey. Additionally, sometimes the contents
appropriate to the “natural flow of the life” are forbidden because they are
“inappropriate” so that this may cause the violation of freedom of expression. And,
each “ban” increases the interest to that content, as naturally, and makes it attractive.
In this context, in order that children and the youth can be protected from the
harmful content inside the video games, the most effective way is to raise awareness
of individuals by means of alternative methods, particularly media literacy and
violence sensitivity trainings. This paper aims to investigate the extension of video
games with inappropriate content in Turkey, foreseeable effects of such games, and
freedom of expression assumed by official inspection, liberal perspective and the
limitations of this freedom thereof. Basic assumption of this study is to reveal that
the main method of protecting children and youth from the harmful contents of
video games -an element of new media- is not to ban the content but to educate the
target audience. The purpose is to establish alternative methods independent of the
conventional inspection techniques to protect the children and youth from the
harmful contents of video games.
Keywords: Protection of children and youth, Harmful content, Video games,
Supervision, New media.
28
Regionalization Efforts of the EU As A
Foreign Policy Instrument: Wider Black
Sea Region (?)
Dr. Barıs Gursoy, Adnan Menderes University [email protected]
Dr. Levent Yilmaz, Dokuz Eylul University
levent.yı[email protected]
European Union’s existence is constructed on the security and prosperity of its
citizens. The EU integration process has done so much to achieve this existential
object. But in the age of numerous dangers and risks, the EU has to develop different
kinds of foreign policy instruments. Conventional security understandings and
traditional means are not enough to counter these threats. It is argued that a lot of
key threats are generated outside the Union, especially in the near abroad. Thus the
domestic precautions taken by Brussels for a stable and secure Europe could not
serve for the best results. There should be new ways of thinking and instruments to
provide a peaceful continent. Regionalization efforts can be considered as one of
them. For the EU, bilateral relations with non-member countries have a great
importance. But in addition to bilateral relations, the EU (formerly EEC) attempts to
regionalize the world by cluster of states in a sense of a region to regulate its
economic and political relations. But it is a fact that regionalization efforts of the
Union become more apparent and strict for the near environment. In this study we
try to examine that, regionalization efforts of the EU could have three important
results. Firstly, if strong regional identities constructed, the problem solving
capabilities and motivations of the neighboring states of the EU could have a
meaningful progress. Secondly, instead of bilateralism, a regional perspective could
provide more coherent and effective foreign policy formulations for the EU which
can have more contribution for peace and welfare. Thirdly, successful regionalism
efforts of the EU could increase the EU’s influence to whole neighboring regions. In
this context, this study attempts to evaluate the relationship between the security of
the EU and regionalization of its near environment. Finally we try to analyze the
results of the Black Sea Synergy Initiation to figure out the possibility of a regional
perspective towards the Wider Black Sea Region.
29
Multi Criteria Decision Analysis of A
Resource Allocation Problem in Universities
Dr. V. Alpagut Yavuz, Mustafa Kemal University
Mrs. Fidan Tahtiksan, Mustafa Kemal University
Technology, innovation and R&D are key influential concepts in developing
countries’ struggle in improving economic conditions and achieving competitive
advantage. Any achievement gained in this realm are mostly built on the scientific
breakthrough studies conducted in universities. Thus, governments employ policies
to facilitate encouraging environments in universities for academics to produce
scientific studies in addition to obtaining required infrastructures. In some countries
such as in Turkey, governments establish various monetary incentives for academic
activities in order to contribute to the development of technology, innovation and
R&D studies. Published studies, scientific projects and citations to these are
considered fundamental indicators to gauge the performance of both universities and
academicians. It is projected that universities improve their performance on these
indicators, they would attract brighter minds in terms of academics and students;
which in return contribute back to the creation of new scientific endeavors.
However, there is a big challenge for university management teams in choosing and
implementing appropriate policies and practices to encourage the creation of high
quality scientific work under the limited resources they have. In general, politics
play a great role in the distribution of limited resources among departments in
universities and oftentimes contribution of each specific department to the overall
performance of the university is neglected in this process. In this study, a decision
model is proposed for a Turkish government university on how to choose and
distribute the limited funds for scientific projects among various fields and faculty
members in order to coordinate and orient scientific studies that contribute most to
the performance indicators of the university. The model is constructed in two stages.
In the first stage, a multi criteria decision making method is used for the
performance assessment of specific departments and faculty members; which leads
to an indicator for the decision maker in prioritizing the field of scientific projects to
support. In the second stage, a goal programming model is constructed for choosing
the projects for funding based on the prioritization of the department and faculty
members to best achieve the development goals of the university management.
Keywords: Goal programming, MCDM, Research project selection
30
Methodology for Establishing Financial
Reporting Processes for National
Accounting Purposes in the Mediterranean
Economy
Mrs. Milica Dakovic Tadic, University of Donja Gorica [email protected]
Economic analysis is performed in order to use its results in order to meet the needs
of economic policy and practical guidance for daily economic events. The data for
the purposes of economic analysis are obtained on the basis of the individual, the
individual transactions of social income, savings, investments, added value,
depreciation, which is aggregated through a system of national accounts. The
methodology underlying the calculation of economic accounts of enterprises in
whose domain analysis of the use of information from business accounts is subject
to qualitative research work. The basic methodological questions of calculating the
aggregate production possibilities are defined in SNA methodology. The research
focus of this paper implies that in this section pay attention methodologically
consistent and whole accounts should present a realistic picture of the economic
situation and trends in a single economic entity.
31
The Power of Leisure Rights, Through the
Ethnographic Lens of Hunting in Northern
Cyprus
Mr. Abraham Heinemann, University of Kent [email protected]
Based on ethnographic and archival research on hunting in Northern Cyprus, this
paper will analyse the development of leisure and sporting associations. In particular
it will outline how such associations hold a significant, but often latent
organisational power. Starting with a historical overview of Cooperatives, Religious
Trusts and Workers Unions, this paper will explain how elements of these
associations combined with the 20th
century precedent of leisure activities for the
mass working public who were often men. The paper will then focus on hunting
across Europe, in particular in Northern Cyprus, and how sports hunting associations
have developed in the 21st century. Specifically in how they have drawn on older
legal and traditional precedents to establish their contemporary legitimacy, their
access and dominance over wild animal resources, and State protection. This paper
will then situate hunting associations and their activities in Northern Cyprus in
relation to other hunting associations and situations, in particular the recent Spring
Hunting referendum in Malta, the relationship between the NRA and hunting in the
US, and UK hunting common and statutory law. The concluding aim then of this
paper is to draw a meaningful comparative analogy between sports hunting
associations and their leisure rights in the 21st century, and Workers Unions and
working rights in the 20th
century.
32
Corporate Governance Developments and
Global Economıc Crisis in Turkey and
Balkans
Dr. Hakki Ciftci, Cukurova University
Mr. Abdulmutallip Akkas, Akkas Hukuk Burosu [email protected]
Mr. Recep Turkmen, Cukurova University
This article surveys research on recent corporate governance developments and
global economic crisis , with special attention to the importance of basic
characteristics recent developments and future perspectives around the Balkans and
Turkey. we document that economic markets are more transparent and national
accounting standards require timelier (accrual based) reporting and effect on global
economic crisis in Turkey and Balkan countries with stronger economic
performance protection. This paper delineates the development of corporate
governance in Turkey and Balkan countries, in the course of the recent market-
oriented economic reforms and transformation component. Global economic crisis
stage evolutionary progresses of corporate governance practices in the countries are
outlined, while the main deficiencies in the existing governance practices of the
Turkey and Balkans countries are analyzed. In addition, the most recent efforts made
by the Turkey and Balkan market reforms and improve corporate governance
practices are described. It has a role of growing importance to play in helping to
increase the economic recovery In the financial sector, attention must also be given
to measures to strengthen the banking sector, and a country’s financial institutions as
a whole. In the “real” sector, close attention must be given to competition policy and
sector–specific regulatory reform in Turkey and Balkan countries and It is argued
that a series of corporate governance practices originating in western countries have
been gradually adopted or experimented in Turkey and Balkans,
Keywords: Corporate governance, Balkans and Turkey economic reforms,
Enterprise reform, Balkans and Turkey corporations
33
On Podgorica "through Time and Space"
Case study: Podgorica Fortress
(Depedogen), Hotel Podgorica, Hotel Crna
Gora
Dr. Igbala Šabović Kerović, University of Donja Gorica [email protected]
The question of Podgorica, its evolution and spatial concept, is directly related to its
geo-strategic importance within the Ottoman Empire, which falls within the period
from 1455/57 to 1878. According to the first regulatory plan in 1878 (New /Mirko
town), urban growth of Podgorica is connected to an entirely new space organized
into clearly defined orthogonal system of traffic routes and pronounced central
position oblong square, and the transformation of historic buildings in the later
period, from the standpoint of attitude towards heritage: pronounced "destruction"
(GUP/1957, 1964) and segmental preservation of the architectural heritage
(GUP/1970-1974 ; Proposed Plan DUP 1984-1989). In that development process, in
a relatively small area - in a triangular conjunction, three spatial units were formed
and developed in different historical conditions, periods and morphological
characteristics of the sites. They have one thing in common - they are slowly losing
their identity. The old town, the urban nucleus of Podgorica (1474), continuosly
faces an absurd attitude towards heritage. Its identity is facing an uncertain future
"the conflict of integration and disintegration". New Mirko town (1878) - the
forerunner of modern Podgorica, with the construction of the Hotel Crna Gora (mid
20 century) at the position of transversal over the Tabački bridge (XVII), which
connected the Old and New Mirko Varos, was a symbol of the new age. Today, it
shares the same destiny with the Old Varos, in the recent period left open to chance -
and dying. History is repeating itself! Among other important structures, with the
construction of the hotel in Podgorica in 1963, contemporary Podgorica was defined,
with its third spatial unit. Today, only two meters away from Hotel Podgorica,
which represents a milestone of development of modern Montenegrin architectural
thought, a new building – a hotel with 12 stories - was erected. There are several
questions that need to be addressed. Has there been an effective compromise
between the old and the new in the case of Hotel Podgorica? Does the Podgorica
fortress, which is now are ruin, represent part of the traditional urban physiognomy?
Does the construction of new hotel represent a legitimate architectural and town-
planning process? Analysis and answers to these questions will be presented in
separate sections of this paper.
34
Parameters of Seismic Micro-Zonation for
Western Balkan Region
Dr. Sanja Ivanović, University of Donja Gorica [email protected]
The study examines the characteristic periods of soil vibration, recorded at the
several strong motion stations at Western Balkan Region. Recordings of strong
motion events and associated aftershocks were examined. It is found that the soil
vibration periods defined as characteristic during small amplitude motion, scarcely
appear during recorded large amplitude events. The finding can be explained as a
nonlinear dynamic soil behavior, since the reoccurring peaks lengthen for increasing
strain in the soil. Importance of this finding to seismic microzonation is discussed.
Keywords: Strong ground motion, Non-linear soil response, Fourier amplitude
spectra, Seismic microzonation.
35
Legal Regulation of Franchising Contract
Dr. Milena Kavarić, Mediterranean University [email protected]
Franchising contract was originated in American economy scene. After numerous
failure of American legislators to regulate franchising through obligation-legal rules,
at federal level has been adopted the Law which imposed an obligation of disclosure
law, as some kind of “guidelines” on direction in which the regulation should move.
This American invention inspired regulation on international level by UNIDROIT.
The importance of achieved solutions as well as credibility of this international
organization encouraged a big number of countries to update drafting of adequate
legislation which would regulate this field of Contract law. All these laws are of
recent date. Having in mind that countries which regulate franchising contract do not
have uniformed regulation, this paper discusses different models of franchise
regulation. Special attention has been dedicated to the region countries. Beside
Republic of Serbia where the adoption of Civil Code is underway which suggests
normative regulation of franchise contract, the only region country which has
regulated this contract is Albania. Other region countries, including Montenegro, do
not have special legal provisions which regulate this contract.
Keywords: Franchising contract, International regulation, National regulation,
Disclosure approach, Obligation-legal effects
36
Reassessing the Purchasing Power Parity
Hypothesis for Small Central and Eastern
European Economies
Dr. Jani Bekő, University of Maribor
Dr. Alenka Kavkler, University of Maribor [email protected]
In this paper we test the Purchasing Power Parity (PPP) theory for a set of ten
Central Eastern European economies covering the period from January 2001 to
December 2016. To avoid the weak performance of linear specifications in testing
the behaviour of exchange rates, we employ a nonlinear unit root test based on the
exponential smooth transition autoregressive model. The results of unit root tests for
the real exchange rate series indicate that PPP is not valid for the selected group of
countries. Obviously further empirical work is required in order to pinpoint the
factors that cause the violation of the PPP concept in Central Eastern European
economies.
Keywords: Purchasing power parity, Nonlinear unit root test, CEE countries
37
Cluster Analysis of Slovenian Exporters
with Regard to Export Barriers during
Financial and Economic Crisis
Mr. Dejan Romih, University of Maribor
Dr. Alenka Kavkler, University of Maribor [email protected]
The purpose of this paper is twofold. First, the intent is to carry out cluster analysis
of Slovenian exporters with regard to export barriers during financial and economic
crisis. Specifically, the Slovenian economy is export oriented and this research aims
to contribute to understanding the main export obstacles, especially in times of
crisis. The data on the perceived size of the export barriers are gathered in a web
survey among Slovenian companies included in the SloExport database. K-means
clustering is applied, along with its more robust K-median clustering alternative and
model-based approaches with Bayesian information criteria used to determine the
optimal number of clusters. The obtained cluster solutions are validated using a
variety of validation criteria (i.e., Hubert's gamma coefficient, the Dunn index, and
the corrected rand index) implemented in the fpc package in R software. Second, the
paper studies and discovers the relationship between clusters and firm size and
export orientation, respectively.
Keywords: Exporter, Export barrier, Crisis, Cluster analysis
38
Architecture of The Number ɸ /1.618/
Dr. Jelena V. Atanasijevic, University of Kragujevac [email protected]
Through the hostory of architecture, it was confirmed that all the masterpieces of
classical architecture are based on the proportion of harmonic relationships
continuos division - sectioa are. Golden Section or the Fibonacci sequence
proportions are represented on the grounds, facades, architectural elements, and in
defining the architecture at all. Examples of famous buildings from different
historical periods’ architecture indicate the quality of architectural composition
based on Fibonacci’s aesthetics, as well as the continuum in the development of
architectural creativity. Specific examples of famous authors represent the influence
of the proportional system on the aesthetics of architecture.
Keywords: Proportions, Aesthetics, Architecture, Composition
39
"Thinking about Thinking": Cognition and
Metacognition in the Reading Process
Dr. Igballe Miftari, International Balkan University
The individual reader will never understand the reading process to full extent. Not
even researchers nor teachers will. The complexity regarding reading
comprehension has been an issue that has been studied and observed, but more than
assumptions, hypothesis or theory, nothing has been fully concluded. Reading is not
easy to define because it is different for every individual. It is like the issue of
speech and toddler. A baby might choose to speak before he/she walks and vice
versa. Similarly, an individual reader might choose to base personal experience with
text, might link what he/she knows and either grasp the meaning or misunderstand
it; may base unknown vocabulary on the context or upon personal opinion etc.
Reading as a skill requires foremost interest and passion, creativity and imagination;
it requires deep vocabulary knowledge and prior experience with books. In reading
especially, the learner should be able to identify the different
metacognitive/cognitive strategies that are most suitable for them. Clarke and
Silberstein (1977) and Coady (1979), described reading as an active process of text
comprehension in which the reader uses background knowledge and appropriate
strategies, such as previewing text, using contextual clues or making inferences. It is
a term used to describe students’ awareness of what they know, their understanding
of how to be strategic readers, and their knowledge of when (i.e. under what
conditions) to evaluate the adequacy of their comprehension. (Paris, Lipson &
Wixson, 1983). As Vygotsky (1986) emphasizes “(I)t is the functional use of the
word, or any other signs, as means of focusing one’s attention, selecting distinctive
features and analyzing and synthesizing them, that plays a central role in concept
formation.” (1986, p. 106). This paper therefore attempts to emphasize the need to
"think about thinking" in order for creative reading establishment and effective
comprehension. It will also provide different insights, personal experience and
feedback regarding the issue and provide conclusions and remarks. The topic, in
terms of importance is quite relevant in today's teaching, especially with the
widespread of technology, which "serves" ready to get knowledge to students' and
reduces critical thinking and creativity and of course, the level of student
"individual reading."
Keywords: Cognition, Metacognition, Reading strategies, Analyzing and
ynthesizing, Creativity etc.
40
Think Small or Thing Big?
(How to Approach Some of the Current
Problems in Higher Education in Southeast
Europe?)
Dr. Nenad Vujadinovic, University of Donja Gorica [email protected]
We all have a reasonable doubt that our entire educational system does not
correspond to the challenges of modern society. It is usually agreed that problems
exist at all levels of education. Almost all university professors I know are
complaining to each other that young people that coming from high schools to the
faculties are mostly underprepared. I am one of those professors, too. However, the
real question that we may want to ask ourselves is: "Are we really prepared enough
for them?"
41
The Potential and Perspectives for
Development of A Wide Touristic Offer of
the Consortium „Plantaže“ in Podgorica
Dr. Darko Petković, University of Zenica
Dr. Vesna Maraš, University of Donja Gorica [email protected]
Dr. Vesna Boljević, University of Donja Gorica
Dr. Skender Hajrudin, University of Zenica [email protected]
Plantaže a.d.“ (i.e. joint-stock company) Podgorica and its products surely are one of
the most known brends of Montenegro in the world. But, without any doubt, all
potential of a brend as this one hasn't been, even by far, totally exploit. In the future,
it should be combined with quality elements of transport logistics, gastronomy,
originality of location or sport and recreative or congress elements, incorporated in
an additional offer. In this sense, this work gives new possibilities regarding
developing new and innovative products. Introducing a phrase „a net of small
airports“ in Montenegro, and also, „servicing“ and „garaging in the winter
conditions“, creating real logistic foundations for development of an elite tourism on
specific locations, etc., represent a quality idea and contribution to a concret
development of tourism of a kind in Montenegro. This approach of Plantaže a.d.
Podgorica offers not only new visions of development in its system, but gives a
range of recommendations and opportunities where, from a strategic point of view,
should be seen new business challenges for tourism in Montenegro. Airports have an
important role for development of toursim of a country. Tourism can generate
significant incomes and possibilities for employing people. Although, it is not
possible to assign employing and incomes directly or indirectly to the fact of having
airports built, it certainly supports strongly its catalyst impact. Even for the capital
European cities, it might be said, one third of total number of visitors has been
carried by planes. When low-cost carriers emerged, development of tourism in many
place was speeded up. Potential airports and a net of small airports, elaborated in the
previous chapters, in the hinterland of the Adriatic coast, or on the very coast, might
take over a part of flying operations from the current commerical airports. This is
especially important during summer when, at the peak of the touristic season, major
airports are 'overflooded' by a great number of operations. A target group would be
air clubs from the EU, business people, elite toursim consumers (yacht owners and
golf players), participants in congress tourism and many others.
This work presented results of the preliminary researches in regard to this topic.
42
Who Shapes the Job and Who is Engaged?
Younger and Older Employees’ Job
Crafting and Engagement
Dr. Ivana B. Petrovic, University of Belgrade
Dr. Svetlana Cizmic, University of Belgrade [email protected]
Dr. Milica Vukelic, University of Belgrade
Job crafting is proactive work behavior that involves employee’s modifying of
his/her job in order to reach a better fit between oneself and the job. It is well-known
that employees involved in crafting their jobs are more engaged in achieving their
work goals. For older workers, job crafting could be considered as a mean to adapt
jobs to their changing needs, and for younger workers as a socialization in their
work environment. The aim of this research was to explore the relation between job
crafting and work engagement among younger employees in the early stages of their
careers and among older employees in the later stages of their careers. Also, we
tested the differences between job crafting and work engagement between younger
and older employees. The study is a part of a larger on-going attitudes survey of
employees from different Serbian companies. The sample was comprised of 120
employees from different work sectors. Based on the Serbian national career and
employment documents, younger employees were aged 29 years and younger. Older
employees were aged 55 years and older. Job crafting was measured by Job Crafting
Scale (Tims, Bakker and Derks) and work engagement was measured by Utrecht
Work Engagement Scale (Schaufeli and Bakker). The correlation between the job
crafting and work engagement among younger employees was significant and strong
(r = .606, p = .000) and among older employees it was significant and moderate
(r = .480, p = .000). The comparison between younger and older workers regarding
engagement showed that older workers were more engaged than younger workers
(F(1,187) = 13.65, p = .000), but the crafting among the younger employees was
significantly higher than among the older workers (F(1,184) = 3.74, p = .005). The
difference between the younger and the older workers could be interpreted in the
context of the socialization processes and the level of professional embedment.
There is a need to further examine the qualitative differences in the job crafting
behaviors between the younger and older employees.
Keywords: Job crafting, Work engagement, Younger employees, Older employees.
43
Hallo, Hallo! Anybody out There? Ways of
Communicating and Swift Trust in Virtual
Teams
Mrs. Sanja Živković, University of Belgrade
Dr. Ivana B. Petrović, University of Belgrade [email protected]
Virtual teams are gaining increasing popularity in contemporary business. Virtual
teamwork differs from face to face teamwork in many ways. It is geographically
dispersed, covers multiple time zones, participants do not share the ‘same history’ at
the national and/or cultural level, may work for different organizations or as
freelancers, and they almost solely rely on the Internet-based communication. The
concept of swift trust is important for the virtual teams where there is often no time
for developing interpersonal relationships (Crisp & Jarvenpaa). It is based on the
first impression that is later verified based of joint task-related activities. The aim of
this research was to explore the connection between ways of communicating in
virtual teams (1. synchronous communication, such as audio/video call and chat, and
asynchronous, such as e-mail and document storage, and 2. frequency of
communicating) and the swift trust towards the members of the team. The sample
consisted of 128 software engineers employed in the IT sector in Serbia (47
companies) working in multinational virtual teams (34 % women, age range 21-52
years, mean age 31 year). Research was carried out as an online mixed method
study. A series of open-ended questions covered advantages, challenges, limitations
and suggestions for improving virtual teamwork. For assessing the swift trust, the
Crisp and Jarvenpaa’s scale has been modified and adapted for use in Serbian (18
items, seven-point Likert scale, Cronbach’s alpha 0.885). Content analysis of open-
ended questions indicated that software engineers perceive shared leadership as
important for the success of virtual teams. They perceive visibility, monitoring and
control both as advantages and threats. Team members miss face to face
communication and personal contact a great deal. Knowledge of virtual team-mate’s
personal context is helpful in preventing miscommunication and understanding
possible problems. As hypothesized, one-way analysis of variance confirmed that
respondents that used synchronous modes of communicating more than
asynchronous showed greater trust in team members (F(1, 124)=6.07, p=0.015).
Those that communicated more than five times a day expressed more trust than
those that communicated less frequently (F(2,124)=4.44, p=0.014). There were no
differences between men and women. Altogether, results confirm that the swift trust
44
is connected with the ways of communicating in virtual teams, i.e. real time and
more frequent communication support developing swift trust. Most important
practical implication of this research is that companies should support developing
synchronous ways of communicating in virtual teams in order to help developing
swift trust.
Keywords: Virtual teams, Virtual communication, Swift trust, Software-
engineering.
45
The Ways of Seeing Montenegro
Mr. Ines Pajović, University of Donja Gorica [email protected]
Mrs. Milena Mijušković, University of Donja Gorica
Mrs. Iva Vukčević, University of Donja Gorica
Our perception defines where we stand in respect to the surrounding world. The
relation between what we see, what we know and what we have to say is somewhat
blurred with our feelings that do not quite fit the picture. Assembling the puzzle
pieces, which include the remains of mythology, tradition, culture, historical traces
combined with picturesque landscapes, allow one to make ones own story of
Montenegro. But he ways we see Montenegro is affected not only by what we know
about its culture, history, nature, but also by our expectations, norms and values. Yet
it seems that one only sees what one is looking at, never really grasping the bigger
picture of past, present and future. Thus, the aim of this paper is to attempt to
verbalize different ways of seeing Montenegro. An attempt to discover its culture,
tradition and history through the eyes of present, consequently showing
Montenegro’s unique existence evaluated in the cultural norms of today.
46
Investments and Culture
Dr. Zoran Đikanović, University of Donja Gorica [email protected]
In this paper I would like to discuss the relationship between culture and investment
in terms of the impact of culture on the development of the structure of the financial
system and the behavior of investors. Are some cultural values to be correlated with
the dominant features that characterize the expectations and behavior of investors
from different countries? How culture encourages investment behavior of
individuals? Can the specific investment behavior be examined or explained by the
culture and cultural backgrounds of those investors or the social environment they
come from? Research and analysis in the field of development of financial markets
suggest that culture has a remarkable influence on these processes, both on policy-
making expectations and individual behavior. How will globalization and changes in
the structure of financial markets affect the behavior of individuals in the future?
Will the context of mistrust and financial difficulties of consumers affects the
ideological orientation towards "property accessibility" in relation to property
ownership? Researches and analysis in the field of "sharing economy" indicate that
the culture and characteristics of the local markets affect the success of this business
model, and that there are uncertainties in the application of regulations to these
unconventional markets. Although governments are able to regulate organizational
forms, they are unable to regulate the services provided by competing entities, many
yet to be born. Organizational forms change with financial innovations. And,
computing and communication technologies will force many future changes on how
and who provides financial services. And, these technologies and new approaches
will make it impossible for regulations to stem the tide of financial innovations. It
may be possible to regulate organizations; it is not possible to regulate functions.
Although functions of finance remain static and are similar in Africa, Asia, Europe
and the United States, their provision is dynamic as entities attempt to profit by
providing services at lower cost and greater benefit than competing alternatives.
Keywords: Culture, Investments, (Dis)Trust, Resources, Individuals, Financial
markets
47
Relationship Between Credit Risk and
Profitability of Turkish Banks: Panel
ARDL Application
Dr. Cagatay Basarir, Bandirma Onyedi Eylul University
Mr. Ahmed Yusuf Sarihan, Bandirma Onyedi Eylul University [email protected]
The banking sector is the key element of the financial markets of developing
countries in particular. A crisis in the banking sector can affect all markets directly
or indirectly. The profitability of banking system, which affects all markets, is also
important for the financial stability of the countries. In this study we examined by
Panel data analysis, the relationship between credit risk and profitability of top ten
banks in terms of asset size in Turkey which is one of the developing countries and
attracted attention with its steady growth in financial system in recent years. We
used the LA (total credits/total assets) and NPL (Non-performing loans/total credits)
and ROA (net profit/total assets) ratios which show the quality of assets of banks
between 1989-2015 years. In addition to these data belonging to the banks, the
economic growth rate (GDPG) data and the consumer price index (INF) data, which
are considered to have an effect on the credit risk which is frequently seen in the
literature, are included in the model as macroeconomic variables. When the
empirical results are examined, it is seen that the ratio of the non-performing loans
negatively influences the profitability of banks according to the long term
coefficients, the ratio of total credits/total assets, economic growth rate and
consumer price index are statistically significant but positively affected the
profitability. The error correction parameter is found to be negative and statistically
significant. Accordingly, the difference between long-term equilibrium values
between short-term ROA and LA, NPL, GDPG and INF namely the %38,38 of
imbalance is eliminated.
Keywords: Banking sector, ROA, NPL, Panel data analysis, ARDL
48
Financial Innovaton and Turkish Banks:
An Analysis of Literature and Condition
Dr. Cagatay Basarir, Bandirma Onyedi Eylul University
Mr. Ahmed Yusuf Sarihan, Bandirma Onyedi Eylul University [email protected]
In modern economies, with the increasing importance of the financial sector, the
value of innovation in this field has increased. Researchers always kept an eye on
these developments and financial innovation topic has become an attractive issue. In
this context academics tried to follow the latest developments and made lots of study
about financial innovations. This study aims to provide a basic understanding of how
to identify the types of financial innovations that have been studied in previous
studies and how to measure financial innovation. Furthermore, we will analyze
Turkish Banks’ interaction with financial innovation including descriptive statistical
data. Thus, it is aimed to prepare a theoretical and practial basis for our future
studies.
Keywords: Innovation, Banking and finance, Financial innovation
49
Corporate Image Perception of the
University Students and Its Effects on Job
Seeking: A Case Study in Duzce University
Dr. Yildirim Yildirim, Duzce University [email protected]
Dr. Ozer Yilmaz, Bandirma Onyedi Eylul University
Mr. Burak Yaprak, Bandirma Onyedi Eylul University
Nowadays, the fact that the idea of ‘knowledge/information is a unique value’
spreads all around the world and also in Turkey. In this manner, information
technologies have came into prominence day after day. Following the increasing in
number of university graduates, job candidates face facts that it is difficult to be
involved in economic system. At this point, as important as candidates, companies
also pay attention to information due to create strong company perception. In short,
both sides of employee-employer relationship consider that can be obtained from
information technologies. On behalf of the companies; strong perception means that
more skilled job candidate and more workforce diversity. In previous periods, the
strong company perception only was of vital importance in terms of marketing
management but it has begun to make sense on account of human resource
management recently. Perception management and corporate image perception have
became also crucial notions for both companies and job candidates. In this study, is
aimed that to find out link between corporate image perception and company choice
when job candidates look for a job. The datum is collected by conducting survey
from university students in Duzce. According to the findings, the research tries to
determine the corporate image perception and also the effect of corporate image
perception on seeking job process. It is expected that this paper would be source to
latter scientific works.
Keywords: Corporate image perception, Job choice, Perception management
50
An Overview of the Potential of Nature
Tourism in Turkey: A New Product and
Destination Development Opportunity
Dr. Erdogan Koc, Bandirma Onyedi Eylul University
Dr. Ahmet Aydin, Bandirma Onyedi Eylul University [email protected]
Dr. Gulnil Aydin, Bandirma Onyedi Eylul University
Turkey with an official unemployment rate of 10.4% has a higher level of
unemployment than most OECD countries. Tourism is a high labour-intensive
industry, it has the potential to help reduce the relatively high unemployment in
Turkey. Although Turkish tourism industry has shown an outstanding growth over
the past forty years the trend appears to be ending as the growth rates for both the
numbers of tourists and the revenues earned appear to be on decline. Based on the
recent developments Turkish tourism is in need of developing new tourism products
and destinations. This conceptual paper explains the potential of nature tourism for
Turkey from a new product and destination development perspective.
Keywords: Turkish tourism, Destination development, Destination branding, Nature
tourism, Turkey
51
Securitization of Irregular Immigration
Through Media: The Case of Middle
Eastern Refugees
Mr. Muhsin Baran, Bandirma 17 Eylul University
Mr. Temel Serdar Yilmaz, Bandirma 17 Eylul University
The purpose of this study is to provide an analysis on how some of the western
media is handling the issue of irregular migration flowing from some Middle
Eastern countries to the Europe. The study argues that the media’s treatment of the
latest refugee flows caused by the conflicts in the region can be analyzed in the
framework of the Securitization Theory. Contrary to the main stream theorists
arguing that Speech Act is central to the theory and the only tool to securitize an
issue, this study, as far as the irregular refugee immigration from the Middle Eastern
countries are concerned, favours William’s approach, which suggests that images
shown on the mass media can also affect masses to label an issue as an existential
problem.
Keywords: Irregular immigration, Securitization, Media, İmages, Existential threat
52
A Comparison of Forecasting Methods in
Electricity Market: A Case Study in Turkey
Dr. I. Murat Bicil, Balikesir University
Dr. Ozer Yilmaz, Balikesir University [email protected]
Dr. Yildirim Yildirim, Balikesir University
In recent years, under the influence of rapid population growth, industrialization and
sharp growth in energy markets in Turkey, the use of energy is increasing day by
day and the increment makes existing market competition more difficult. Electricity
is the exclusive type among all the energy sorts that is increasingly shared in energy
consumption because of its ability to high-speed transmission and be an efficient
energy source. Electricity demand cannot be forecasted safely because of unique
features of electricity, moreover the mispredictions also cause incorrect planning and
overmuch losses in the income of energy companies. In this paper, is aimed to
determine econometrics method that can estimate electricity demand with the
highest accuracy rate by using divers variables for electricity demand of Turkey. The
results that can be obtained in the light of the analyze; is intended to provide
valuable report in terms of companies and suppliers that create supply in the
electricity market. Additionally, is aimed to improve skills in point of marketing
strategies electricity price and investment decisions.
Keywords: Electricity market, Demand forecasting, Econometrics models
53
Cultural Leadership Approach of Successor
in Family Owned Businesses: Analysis of
Three Family Businesses in Southern
Marmara Region
Dr. Selva Staub, Bandirma Onyedi Eylul University sstaub@bandırma.edu.tr
The purpose of this study is to better understand the development of successors in
the family business and their approach to the leadership of the firm. As one of the
major hurdle to sustainable development in family owned businesses is the
integration of leadership. This study examines the reasons successors join the
family business, the development of successors from follower to leader, differences
between founders and successors, and the leadership qualities of successors. A case
study approach is followed, using qualitative interviews technique.Three logistic
sector family businesses are described in detail. Reasons for successors to enter the
family business include expectation, convenience, opportunity, and closeness to
family members. Successors move through the stages of student of the organization,
low-level manager, top manager, and finally owner. Five areas of differences
between founders and successors identified; business environment concerns,
company changes, ownership complexity, and two internal differences regarding
entrepreneurial activity and business risk approach. Important leadership qualities
for successors include the need for “hands-on” technical knowledge, the importance
of long-term orientation, the need for a spirit of cooperation among family leaders,
and the relevance of servant leadership. The study offers eight propositions that deal
with encouraging the next generation to join the business, five propositions that
address the development of successors, two propositions regarding the differences
between successors and founders, and two propositions that deal with the leadership
qualities of successors.
Keywords: Family owned business, Culture of leadership, Sustainability, Successor,
Founder
54
Notes on the Usage of the Term 'Political'
in the Ottoman Political Thought
Dr. Nergiz Aydogdu, Kirklareli University [email protected]
One of the significant influence areas of the Turkish history of modernization is the
transformation of the scientific terminology in Turkey in terms of meaning and
content. Since the mid-18th century, the translations from western languages to
Turkish have influenced the Turkish thought in terms of the political understanding,
choice and future imagination. The modernization process has also determined the
scientific terminology and content of the Turkish language. In this article, I will
investigate the translation of the term 'political' to Turkish as an example for the
transformation of various political and philosophical concepts in Turkish in terms
of meaning and content. I will attempt to illuminate the ways in which various
Turkish words have lost their characteristics and gained new meanings and content
as a result of the ongoing modernization process and translation practices since the
19th century.
55
The Role of the Ottomans on the
Commercial Integration between Western
Europe and Eastern Mediterranean during
the Early Modern Period
Dr. Mehmet Bulut, Istanbul Sabahattin Zaim University [email protected]
The contacts of the Ottomans with the Western world started after their settlement in
the Mediterranean Basin, and this included the Byzantine Empire as well the
Mediterranean Venetian, Genoese and Ragusa merchants sites at that time.
Afterwards, when the Ottomans took hold of Anatolia they became heirs of Eastern
Rome in many respects and directed their political and cultural destiny in two
directions: on the one hand they governed Eastern Rome on the basis of old laws and
traditions with the title of “Sultan-ı Iklim-i Rum” (Sultan of the Rome lands), and on
the other hand, took the lead of the Islamic world after the collapse of the Abbasi
caliphate with the title of “Halife-i Ruy-i Zemin” (Chaliphet of the World)2. The
territories, indeed some institutions, of the Ottoman Empire were in some ways
successors to the Byzantine Empire, which, as an heir to Rome, was the most
revered of European states. The Ottoman Empire was a multi-national empire ruled
by a Muslim dynasty. Its territories included an extremely heterogeneous population.
In contrast, France, England and the Dutch Republic were often considered the
representative nation states, the forms of political organizations that were on the rise
in Atlantic during the early modern times. While the fifteenth century was the
expansion period for the Ottomans, the end of this century marked the Europe’s
emergence to the west across Atlantic into the Americas and the east by sea route the
Cape of Good Hope to Asia. This was the beginning of a great turning point for the
Western European nations3
.There were various factors for the beginning of
2 Ottoman sultans used to call themselves as “sultans of seven countries” or “refuge of the
universe”. The Ottoman Dynasty used the title of Sultan and the Caliph only sporadically; and
the latter, to justify conquest of other Muslim lands. For more information and explanation on
the issue see Seyyidi ‘Ali Re’is,
Mir’âtü’l-Memâlik: Inceleme, Metin, Indeks, (ed). M. Kiremit, Turk Dil Kurumu Press,
Ankara, 1999; H. İnalcık and D. Quataert (eds.), An Economic and Social History of the
Ottoman Empire The Ottoman Empire 1300-1914, 2 vols., Cambridge Univ. Press,1997; and
Y.Z.Ülken, Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi I, Selçuk Press, Konya, 1966.
3 In his famous chapter on colonies, Adam Smith noted that “the discovery of America and
that of a passage to the East Indies by the Cape of Good Hope, are two greatest and most
important events recorded in the history of mankind” (A.Smith, An Inquiry into the Nature
and Causes of the Wealth of Nations, Edited with an Introduction and Commentary by
K.Sutherland, Oxford Univ. Press, 1993, 363).
56
European expansion at this period. It seems that one factor of them was the Ottoman
expansion both in the East and the West and their control on the East-West trading
routes. The Westerners thought that they had to find an alternative route to reach to
the East. It is argued that the expansion of Europe in the early modern times created
a ‘system’ in the Atlantic by which the economies of Europe, Asia, Levant and New
World were closely interconnected by trade. Then, associations between the
Ottoman Empire and the Atlantic nations extended beyond commercial exchange.
From the middle of the sixteenth century the Mediterranean trade started to be
penetrated by North Western ships, the United Provinces (Dutch) and English. They
began to bring supplies of goods of which Southern Europeans were short, mostly
grain and dried fish, but also some textile products. At first Baltic grain was the
major trading item from the North to the South in Europe. There was a strong
correlation between grain prices in the different region of Europe and the volume of
this traffic. It was a trade in bulk goods for daily use that were exported from the
countries in the Baltic, which had large surpluses of many primary products, to the
Western Europe and the Mediterranean. Starting towards the end of the sixteenth
century the North Western European merchants established a direct, regular and
growing trade with the Eastern Mediterranean. This represented a new stage in their
commercial relations with the territories of the Ottoman Empire. While the oceanic
trade increased from the beginning of the sixteenth century, it seems that this new
trading route was not a real alternative for the Europeans in their trade with the East.
Thus, the inflow of the goods and capital between the Atlantic and the Ottoman
territories increased in the following years. Until the end of the sixteenth century, the
Ottomans enjoyed significant and even increasing profits by spice and silk routes
from the East to the West. However, starting at the beginning of the seventeenth
century, this situation began to change when the Northern Europeans appeared as
active nations in the profitable Far East trade as well as Levant trade. These
developments forced the Ottomans to seek strategies for maintaining their
considerable profits from the trade routes from the East to the West. Therefore, they
encouraged the newly rising western nations (France, England, and the Dutch) to
trade in the Ottoman territories by granting them some privileges (capitulations)4 in
the same period. It means that the Ottomans continued to play crucial role in trade
between the east and west after the expansion of European commercial powers in the
world. Although Venetian merchants were very active in the sixteenth century, in
the following two centuries French, and English and Dutch merchants increased
their commercial interests in the Levant. Wars and political conditions in the eastern
part of the Mediterranean also influenced the commercial activities of the Western
merchants.
4 The first Ottoman grant of trade privileges, or capitulations, to the Genoese in 1352, and
subsequently to Venice and Florence, guaranteed the continuation of the grand commerce of
these maritime republics with the Levant. The Ottomans extended the same trade privileges to
France in 1569, to England in 1580 and to the Dutch Republic in 1612. In those early
centuries when the Ottoman sultans represented a superpower in the East, they granted such
privileges only to those nations judged as friendly.
57
Generation Clash in Zadie Smith’s White
Teeth
Mrs. Sezen Ismail, International Balkan University
In her debut novel, Zadie Smith reflects upon the implications of what it means to be
the first, and the second generation immigrants in 21st century England. The novel
focuses on the families of two wartime friends, Samad Iqbal, a Muslim immigrant
from Bangladesh, and Archie Jones an Englishman married to a Jamaican. This
paper looks at the dilemmas of the immigrants and their relationship with their
children as they are being brought up in a society different to the society that they
themselves were brought up into.
Keywords: Identity, Home, Immigration, Englishness.
58
Primary School ICT Education in
Macedonia
Mrs. Neslihan Ademi, International Balkan University [email protected]
Information and Communication Technologies (ICT) is playing a vital role in daily
life. The importance of the technology is increasing and it is expected this trend will
continue. The use of ICT became a functional requirement for people’s work, social
and personal lives. Therefore ICT education takes place in the primary school
curriculum in most of the countries. Developing curriculums which integrate ICT
into the teaching and learning process and provide children opportunities to use
modern technology to enhance their learning in all subjects is a critical issue in
education. In this paper the factors for the success of ICT education in primary
schools, advantages and disadvantages of applying ICT curriculum will be discussed
with the examples of Turkish classes in Macedonia.
Keywords: ICT education, Education technology, Education in Macedonia, Primary
school.
59
A Study to Moderate Desired Commitment
Level in Organization with the Help of
Cynicism about Change and
Interdependence
Dr. Ertan Gunduz, Istanbul Gelisim University [email protected]
The main object of this paper was to shed light on cynicism about change and
interdependence affecting commitment of followers. The commitment level affected
by interdependence could be too high and moderated by cynicism about change. To
serve this aim a survey has been conducted throughout all the workers of the
industry leading textile retail dealer firm of Turkey in 2016 which was believed to
be a good sample for this type of individual level research. A multiple regression
analysis had been executed to measure the relation from the predictors of cynicism
about organizational change to the dimensions of commitment. The study was one of
the few attempts for the human resources professionals include cynicism about
change in toolkit for commitment regulation. The results reported in the article were
generally consistent with the prior studies. The sample size was sufficient to
generalize the results for both the organizations and individuals working within. To
conclude it was safe to say that under cohesiveness of reciprocal interdependence in
work-teams, using cynicism about organizational change individual commitment
level can be adjusted without any decrease in performance.
Keywords: Cynicism, Truthful leaders, Commitment level, Solidarity,
Interdependence, Individualism
60
The Constitutional Structure of the
Republic of Turkey and the Fight Against
Terrorism in Turkey
Dr. Vahit Bicak, Police Academy [email protected]
Terror related issues is not unique to any country. It is a worldwide problem. Different
legal systems may offer different solutions. This makes it interesting to compare the
different solutions and approaches to this issue in different countries. Seeing how
different legal systems approach the same problem enables one to learn much about the
problem itself. Turkey has a written constitution laying down the rules and principles
about the main state organs and the individual rights and freedoms. The Constitution
is the primary source of power. Every single governmental body must derive its
authority from the provisions of the Constitution. The Constitution is the highest
legal rule which binds all state organs and individuals. The Constitution describes
the Republic of Turkey as a democratic, social and secular state governed by the rule
of law, respecting human rights. The concept of rule of law is one of the
fundamental principles of constitutionalism which aims to prevent arbitrary rule by
restricting those in power. As a protection against the arbitrary rule, an independent
and impartial judiciary is an essential element of the rule of law. Article 138 of the
Turkish Constitution aims to secure the independence and impartiality of the courts
by declaring that ‘judges shall be independent in the discharge of their duties; they
shall give judgment in accordance with the Constitution, law, and their personal
conviction conforming to the law.’ With respect to the exercise of judicial power, no
authority, office or individual may give orders or instructions to courts or judges nor
may send them circulars, or make recommendations or suggestions. Judicial
decisions are binding on the legislative, executive and administrative organs.
Judicial review of the administrative acts is also one of the requirements of the rule
of law. Article 125 of the Constitution explicitly states that ‘recourse to judicial
review shall be available against all actions and acts of the administration’.
However, three groups of administrative acts and decisions are excluded from the
judicial control. These are (a) the acts of the President of the Republic in his own
competence, (b) the decisions of the Supreme Military Council (Article 125), and (c)
the decisions of the Supreme Council of Judges and Public Prosecutors (Article
159). As Friedrich Hayek rightly put it ‘the effective limitation of power is the most
important problem of social order’. This is so because the unlimited power is
susceptible to the violations of the rights of individuals. The doctrine of separation
of powers therefore purports to prevent the concentration of power in the hands of
one body. The Turkish constitutional system has adopted the doctrine of the
61
separation of powers. The Preamble of the 1982 Constitution explains the doctrine
of separation of powers in the following terms: ‘The principle of the separation of
powers, which does not imply an order of precedence among the organs of State but
refers solely to the exercising of certain State powers and discharging duties, which
are limited to cooperation and division of functions, and which accepts the
supremacy of the Constitution and the law.’ It simply means a flexible division of
legislative, executive and judicial functions. Legislative power, which cannot be
delegated, is vested in the Turkish parliament on behalf of the Turkish nation
(Article 7). Executive power is exercised by the President of the Republic and the
Council of Ministers (Article 8). Finally, the judicial power is used by independent
courts on behalf of the Turkish Nation (Article 9). Since Turkey has adopted
parliamentary system, there is an intimate relationship between legislature and
executive. Although the executive derives its powers mainly from the legislature, it
has to some degree autonomy. The relation between two powers is in a way based
on the system of ‘checks and balances’. For instance, the Constitution grants the
Parliament the power to supervise the Council of Minister including the power to
unseat the Cabinet (Article 99). On the other hand, the executive may dissolve the
Parliament and call for new elections under certain conditions (Article 116).
Separated from these two powers, the judiciary also functions under the system of
‘checks and balances’. The Constitutional Court is for example given the power to
declare the acts of parliament unconstitutional as well as the power to dissolve
political parties. Besides, judicial decisions are binding on legislative and executive
organs (Article 138). As a result, the Turkish governmental system is based on a
flexible separation of powers.
62
The Relationship Between Consumption
Value and Voluntary Simple Life Style and
Effect on Environmentally Responsible
Consumerism
Dr. Hatice Aydin, Mus Alparslan University [email protected]
Dr. Ipek Kazancoglu, Dokuz Eylul University [email protected]
Environmentally responsible consumerism is defined as consumers' tendency to
evaluate the environmental attributes of the products before they make buying
decisions. Environmentally responsible consumerism is a ethical consumption and
this consumption is effected by many factors. Two of these factors are voluntary
simplicity lifestyle and consumption values. Voluntary simplicity lifestyle is defined
as a way of life that rejects the high-consumption, materialistic lifestyles and affirms
what is often just called ‘the simple life’. Consumption value is defined as
consumer’s overall assessment of the utility of a product and service. These values
are defined as conditional, functional, emotional, social, environmental and
epistemic values. In this study, it is aimed to examine the impact of voluntary
simplicity lifestyle and consumption values on environmentally responsible
consumerism. The data were collected from undergraduates at Ege University and
Muş Alparslan University which are at East and West of Turkey. In this study, it is
investigated that whether a relationship between voluntary simplicity lifestyle and
consumption values exists or not. If there is a relationship, then the effects of those
factors on environmentally responsible consumerism will be studied.
Keywords: Consumption values, Voluntary simplicity lifestyle, Environmentally
responsible consumerism.
63
The analysis of current account, budget and
investment-savings balance relations in
Turkey: Triple deficit or triple divergence?
Dr. Omer Esen, Mus Alparslan University [email protected]
Dr. Celil Aydin, Mus Alparslan University [email protected]
In Turkey, many macro-economic problems, notably the current deficit, budget
deficit and saving deficit, became the main indicators of the economy with the
globalization process intensified starting in the 1980s. The Turkish economy
included itself in this transition without preparing a competitive environment in the
goods and services markets, without bringing itself to force by downsizing the
public sector and without making the necessary regulations and arrangements. In
contrast, Turkey lived through those years in a course where short term economic
decisions were being made. The literature on "triple deficits” which develops twin
deficit hypothesis by including the private sector saving deficits is rather limited.
The aim of this paper is to investigate the validity of the triple deficit hypothesis
which is a macroeconomic proposition that there is a strong link between a national
economy's current account balance, government budget balance and investment-
savings balance. This paper examines the validity of the triple deficit hypothesis,
also called the triple deficits anomaly by using Turkey’s annual data for the period
of 1980-2016. The empirical findings of the study reveal that the triplet deficits
hypothesis is not valid for Turkey, however it is seen that the current deficit is an
important determinant of budget deficit and saving deficit, as well as a causal
relationship from investment-savings balance to the budget balance.
Keywords: Triple deficit, Cointegration, Structural break.
64
The Distinguishing Features of Political
Change in Kazakhstan during the
Revolutions of 1917
Dr. Ibrahim Kalkan, Kirklareli University [email protected]
How did the Revolutions of 1917 in the Russian Empire affect the political life in
Kazakhstan? The main aim of this study is to get some answers to this question.
After the February Revolution of 1917 Kazakhs in Central Asia established political
parties, organized national congresses, held elections, constituted a modern
government and created a Kazakh state which was called Alash Orda. All these
developments proved that there were some serious changes in the politics of Kazakh
people. However, this political change had some distinguishing features which were
peculiar to Kazakhs. The Alash Party which was the leading political party among
Kazakhs had a nationalist and liberal democrat program. In that sense Alash Party
was different from the communist Bol’sheviks of Russia and some conservative
political groups in Turkestan. It is important because the independent Kazakhstan of
today shares some common political ideals with Alash Orda. We may find those
distinguishing characteristics of Kazakh political life during the Russian Revolutions
in the pages of the newspaper Kazakh which was published between 1913-1918. It
was the most influential periodical in Kazakh lands. One can easily trace the
political change in Kazakhstan during the Russian Revolutions week by week
through studying the news and articles which were published in the newspaper
Kazakh. The main hypothesis of this study is that Kazakhs, after the breakdown of
Russian Empire, tried to establish a distinctive political system which was different
from both Bol’sheviks of Russia and Uzbeks of Turkestan. In order to prove that
claim the articles of Kazakh newspaper will be utilized along with some other
authentic first hand sources in Kazakh, Russian and Turkish.
Keywords: Political change, Kazakhstan, Alash Orda, Russian revolutions, Kazakh
newspaper
65
Innovative adventure Activities – Model of
Typological Classification in the Case of
Montenegro
Dr. Vukan Vujkovic [email protected]
The question of the degree of the optimum utilization of natural resources is one of
the key determinants when considering the potential of adventure tourism in a
particular tourist region/area. The monitoring process of current situation and the
performance of possible evaluation must be preceded by corresponding models of
systematization of the adventure activities according to their spatial predisposition.
There is no completely satisfactory organizational framework from which could be
make an adequate review and assessment of the situation in Montenegro, in
accordance with the model observing of overall adventure offer. The aim of this
theoretical-empirical study is to point to one of these models, which would involve
more complex classification of activities (based on world developmental trends and
an increasing number of appearance modalities), and thus facilitate the
implementation of organizational management models based on simplifying and
more precise structuring of tourist offer. The used methodological methods are:
concretization, partial analysis - of structural type, specialization - of classificatory
type and division - of polythomic type. The current important sites of adventure
tourism were singled out by adding new forms of thematically predetermined
activities conceptually aligned with the proposed typology. The study also
emphasized the importance of systematic approach in harmonizing and organizing
elements of destination structure, by which the basis for its further elaboration is
provided.
Keywords: Natural resources, Adventure activities, Innovative types, Classification
model, Tourist offer
66
Educational Systems in Western Balkan
Countries
Dr. Ivana Katnic, University of Donja Gorica [email protected]
Higher educational systems in Western Balkan countries in last two decades passed
through numerous reforms. What are common features of all higher education
systems during these reforms and what are their main effects are some of the
questions that are analyzed in this paper. This paper will also try to give overview of
higher educational systems in Western Balkan countries, with the special focus on
the higher education system in Montenegro. Also, in this paper will be presented
results of the survey conducted in Montenegro related to the implementation of the
Bologna declaration.
Keywords: Higher education, Reforms, Bologna process, Universities
67
Strani Studenti – Domaća Nebriga-studija
slučaja grupe Kongoanaca u Srbiji-
Dr. Dušan Vasić, Nikola Tesla Union University
Obrazovanje samo po sebi predstavlja ključnu polugu razvoja svake nacije. Ali ono
je već odavno poprimilo i sve odlike moćne i stalno rastuće industrije. Brzina
promena u ovoj industriji i stope njenog rasta prevazilaze sva očekivanja. Procenjuje
se da je krajem 2015 vrednost svetskog tržišta obrazovanja dostigla 4,9 dok je samo
godinu dana ranije iznosila 4,3 hiljade milijardi američkih dolara. Na globalnoj
sceni prednjače SAD i Velika Britanija. Tržište obrazovanja u SAD je druga po
veličini industrija usluga, a ispred nje se nalazi samo tržište zdravstvenih i socijalnih
usluga. U SAD je u školskoj 2015/16 registrovano rekordnih 1,043,839 stranih
studenata, koji su doneli prihod od 32,8 milijarde dolara. Na školovanju u Velikoj
Britaniji 2014/15 školske godine nalazilo se 436,585 stranih studenata iz 106
zemalja (od čega 124,575 iz država članica EU). Oni su Velikoj Britaniji omogučili
prihod veći od 10,7 milijardi funti. Australija je izbila na treće mesto među
izvoznicima usluge obrazovanja, jer je u 2015/16 imala upisano 320.000 stranih
studenata, iz 130 zemalja, koji su ovoj državi doneli prihod od 20 milijardi
australijskih dolara. U Evropskoj uniji strani studenti u ukupnom broju studenata
učestvuju sa 6,7 odsto. Na prostoru nekadašnje Jugoslavije njihov broj je
zanemarljiv. U Hrvatskoj oni čine svega 0,3 odsto od ukupnog broja studenata. U
Srbiji taj broj je neuporedivo manji, ne samo procentualno, već i u apsolutnom
iznosu. Procenjuje se da između 500 i 2.200 stranih državljana ovde studira, ali
medju njima prednjače državljani iz susednih država, koji su srpske nacionalnosti.
Statistički podaci ne postoje, jer fakulteti sami zaključuju ugovore o tome, a nemaju
obavezu da obaveštavaju Ministarstvo prosvete. Koji su razlozi tako mali broj
stranih studenta u Srbiji? Jedan razlog je to što je samo Beogradski univerzitet
plasiran na tzv. Šangaskoj listi, pa je mala privlačnost. Drugi je nemogućnost
održavanja nastave na engleskom jeziku, a još manje ne francuskom ili na pr.
kineskom. Treći je nepostojanje posebnih studentskih viza, već se oni tetiraju kao
svi drugi. Četvrti je nemogućnost da fakulteti sami održavaju nastavu srpskog jezika
za strance, osim ako se ne radi o filološkom fakuletu. Peti je podozrivost prema
stranim studentima kao potencijalnim imigrantima, posebno ako dolaze iz afričkih i
azijskih zemalja, što je sušta suprotnost proklamovanoj politici razumevanja prema
imigrantima. Šesti je neshvatanje ukupne koristi i ekonomskog benifita koji bi
zemlja imala od stranih studenata. (Koga uopšte briga što dolazak 7 stranih
studenata u SAD kreira 1 novo radno mesto). Naravno, moguće je navesti i niz
drugih razloga, ali se oni najopštije rečeno svode na društvenu nebrigu. Kako to u
praksi izgleda, u konkretnoj situaciji, istražili smo na slučaju upisa grupe studenata
68
iz Konga na studije u Beogradu. Namera je da podelimo razmišljanja o tome, kako
bi države regiona što pre u praksi sprovele rešenja na koja ih upućuje „Studentska
direktiva” Evropskog saveta (2004/114/CE, sa dopunama iz 2014. godine).
Ključne Reči: Strani studenti, Industrija obrazovanja, Studentska direktiva EU,
Viza za strance,Slučaj studenata iz Konga;
Foreign Students – Domestic Indifference-
Case Study of Young Congolese who Wanted
to Study in Serbia-
Education itself is a key instigator of each nation development. At the same time it
has received all the characteristics of a strong and constantly growing industry. The
speed of change in this industry and its growth rate exceeds all expectations. It is
estimated that by the end of 2015 the value of the world education market has
reached 4.9 while only a year earlier amounted to 4.3 trillion US dollars. On the
global scene, the United States of America and the United Kingdom of Greta
Brittan, long since become the leaders. Education Market in the US has grown into
the second largest service industry, overridden only by the health and social care
industry. In the 2015/16 academic year there was registered a record number of
1,043,839 foreign students, who have brought revenue of 32.8 billion dollars.
University authorities in the UK reported that in 2014/15 school year, there were
436.585 foreign students from 106 countries (124.575 originating from EU Member
States). They contributed to the total UK revenue with 10.7 billion pounds. Australia
has also qualified very high among exporters of education services, due to 320,000
registered international students from 130 countries in 2015/16 school year, which
improved country income by 20 billion Australian dollars. In the European Union
foreign students exceeded 6,7 % of the total university population. Regarding the
countries constituted at the territory of the former Yugoslavia, the number of
international students is negligible. In Croatia, they represent only 0.3 percent of the
total number of students. As far as Serbia, the number is even lower, not only as
percent but also in absolute terms. It is considered that between 500 and 2,200
foreigners are studying in Serbia, but among them majority are the citizens of
neighboring countries who are of Serbian nationality. There is no statistic data, due
to the fact that colleges are free to conclude agreements on studding with foreigners,
but have no obligation to inform the Ministry of Education. What are the reasons for
such a small number of foreign students in Serbia? One reason is that only the
University of Belgrade is placed on the so-called Shanghai list of leading world
universities. Another reason is the inability of college professors to hold lectures in
English, much less French or eventually Chinese. The third is the lack of specific
student visas, so they are treated as all other foreigners. The fourth is the fact that
colleges are not permitted to lecture Serbian language to foreigners, unless a Faculty
of Philology. The fifth is a suspicion of foreign students as potential migrants,
especially if they come from African and Asian countries, contrary to the official
69
policy towards immigrants. The sixth is a lack of understanding of social and
economic benefits which come together with foreign students. (Who cares that the
enrolment of 7 foreign students in the United States created one new job). Of course,
it is possible to specify a number of other reasons, but they can be expressed as a
general neglect and indifference regarding foreign students. Aiming to explain how
does it looks like in an everyday life; we investigated the case of a group of students
who come from the Congo to study in Belgrade. We did it with intention to
exchange views with other participants on how the countries in the region could
make progress in implementation of the EU “Student directive” (2004/114 / CE, as
amended in 2014).
Keywords: International students, Education industry, Student directive EU, Visa
for foreign students, Case of congolese students;
70
Defense Economy Analysis
Mr. Ivan Jovetic, University of Donja Gorica [email protected]
Correlation of economy and defense has been historically confirmed concept.
Economic i.e. purchasing power has shaped security and defense power. Respective
paper is dealing with the concept of defense economy, its definitions as well as with
the attempt to formulate more comprehensive definition. Simultaneously, it analyzes
concept of defense expenditures and its influence. Defense economy problems have
been identified in the paper. Precisely, paper observes forms of efficient defense
economy concept application. Instruments such are specialization and integration
into the security communities have been analyzed. Aforementioned is being
analyzed in relation with the NATO as observance territory. Specialization is being
positioned exclusively as a consequence of securities communities’ integration.
Paper points out that integration into securities communities can lead towards
fulfillment of efficiency criteria. Maximal defense output is being achieved with the
relatively same expenditures. Specialization is highly limited due to the obstacles
such are existence of the nation-state, domestic defense industry protection and
existence of the interest groups. However, certain form of specialization identified as
pooling and sharing concept is achievable. Respecting certain limitations,
hypothesis is being proved through application of comparative, qualitative and
cause-consequence method.
Keywords: Economy of defence, Efficiency, Defence expenditures, Security
alliances, Specialization
Korelacija ekonomije i odbrane je, čini se, istorijski potvrđen koncept. Ekonomska
odnosno kupovna moć je oblikovala bezbjednosno-odbrambenu moć. Rad se bavi
konceptom ekonomije odbrane, definicijama iste ali i pokušajem formulisanja
obuhvatnije definicije. Istovremeno, analizira se i koncept odbrambene potrošnje i
njegov uticaj. Rad identifikuje probleme ekonomije odbrane odnosno posmatra na
koji način je moguće primijeniti koncept efikasne ekonomije odbrane. Analiziraju se
instrumenti kao što su integracija u bezbjednosne zajednice i specijalizacija. Isti se
analiziraju u odnosu na NATO kao teritoriju posmatranja. Specijalizacija se
pozicionira isključivo kao posljedica integracije u bezbjednosne zajednice. Radom
se ukazuje da integracija u bezbjednosne zajednice dovodi do zadovoljavanja
kriterijuma efikasnosti odnosno da se uz relativno iste troškove postižu maksimalno
mogući odbrambeni rezultati. Ukazuje se i da specijalizacija nije moguća zbog
postojanja nacija-države, zaštite domaće odbrambene industrije i postojanja
interesnih grupa. Ipak, djelimična forma specijalizacije u vidu koncepta obuhvata i
dijeljenja je moguća. Uz uvažavanje određenih ograničenja, hipoteza se dokazuje
primjenom komparativne, kvalitativne i uzročno-posljedične metode.
Ključne Riječi: Ekonomija odbrane, Efikasnost, Odbrambena potrošnja,
Bezbjednosne zajednice, Specijalizacija.
71
Pravni položaj žrtve krivičnog djela prema
Direktivi 2012/29/EU o uspostavi
minimalnih standarda o pravima, podršci i
zaštiti žrtava krivičnih djela
Mrs. Ena Kazić, International University of Sarajevo [email protected]
Dr. Goran Simic, International University of Sarajevo
Pravni položaj žrtve krivičnog djela već dugo vremena predstavlja jedno od
najosjetljivijih (krivično)pravnih pitanja. Središte interesovanja krivičnog prava
primarno je otkrivanje učinioca krivičnog djela, utvrđivanje njegove krivične
odgovornosti, sankcionisanje, te utvrđivanje njegovih prava, pri čemu žrtva
krivičnog djela dugo vremena nije uživala jednaku pažnju u pogledu prava i zaštite
interesa u krivičnom postupku. To je bilo paradoksalno, obzirom da je njena
viktimizacija i bila povod čitave krivične stvari. Pojavom koncepta restorativne
pravde, žrtvi se daje značajno mjesto u krivičnom postupku, ali je definisanje njenog
položaja bilo direktno uslovljeno prihvaćenošću restorativne pravde u određenoj
državi. U novembru 2012. godine je stupila na snagu Direktiva 2012/29/EU o
uspostavi minimalnih standarda o pravima, podršci i zaštiti žrtava krivičnih djela. U
radu će biti analizirana Direktiva, sa ciljem utvrđivanja principa zaštite položaja
žrtava krivičnih djela koji su njome postavljeni, kao i u kom su segmentu i obimu
prava žrtve krivičnog djela zaštićena.
Ključne Riječi: Direktiva 2012/29/EU, Žrtva, Viktimizacija, Europska unija,
Krivično pravo.
72
Principi Evropskog Upravnog Prostora Kao
Transformišući Faktor Javne Uprave
Mr Ljiljana Aulić, Univerziteta u Beogradu
U tekstu se razmatraju principi javne uprave koji se kroz praksu definišu kao dobro
upravljanje, navodeći osnovne zahtjeve koje države treba da slijede tokom procesa
EU integracija. Koncept dobre uprave postepeno su definisale države EU i on je
uključen u Povelju o temeljnim pravima EU. Autor u radu posebnu pažnju posvećuje
inicijativi SIGMA koja je uspostavila pojam „evropskog upravnog prostora“ čiji su
elementi pouzdanost i predvidljivost, otvorenost i transparentnost, odgovornost,
efikasnost i djelotvornost. Cilj rada je da se identifikuje koncept Evropskog
upravnog prostora koji uprave zemalja kandidata treba da prate kako bi postale
sposobne za budući koherentan rad sa upravom članica EU.
Ključne Riječi: Državna uprava, Evropski administrativni prostor, Principi EAP,
Reforma javne uprave.
73
Arhitektura Kao Brend Turističke
Strategije
Mr. Mladen Krekić [email protected]
Arhitektura zauzima jednu od najznačajnijih pozicija u procesu turističkih strategija.
Novonastala, naslijeđena, ili u interakciji sa drugim sadržajima, ona predstavlja
značajan resurs u formiranju turističke ponude. Kvalitet ovog odnosa se neminovno
reflektuje na ekonomiju grada/države, te isti za mnoge postaje veliki predmet
interesovanja i svojevrsna platforma za istraživanje i eksperimentisanje. Uzajamni
odnos arhitekture i turizma datira još iz antičkih vremena, gdje je arhitektura
predstavljala inkarnaciju kulture u kojoj je nastala, odnosno izvor saznanja o istoriji i
element kojim se identifikuje grad, nacija, zemlja. Poslednjih godina dolazi do
značajnih transformacija. Do prije nekoliko decenija, istorijsko nasljeđe je
predstavljalo nukleus kulturnog i arhitektonskog turizma, dok danas izvjesna
moderna arhitektura u interakciji sa savremenim sadržajima posjeduje istu snagu
privlačnosti. Ta vrsta privlačnosti se odnosi na kulturne sadržaje, nasljeđene ili
novonastale, koji imaju tendenciju ka oživljavanju grada. Arhitektura postaje
instrument za unapređenje starih i promociju novih kulturnih sadržaja. Ekvivalentnu
privlačnost ima i arhitektura kao promjenljiva, koja se neprestano prilagođava
kulturološkim promjenama, kao i potrebama savremenog čovjeka. Ona postaje
instrument koji značajno utiče na ostale grane društva, biva komercijalizovana, te
sama zgrada postaje svojevrsna reklama koja svojom formom provocira i privlači
posjetioce. Njen glavni alat je atrakcija kojom se nudi određeni vizuelni doživljaj
grada, koji po svojoj prirodi treba da bude drugačiji, da provocira i privlači pažnju
posmatrača i da ga navodi da istražuje dalje značenje forme i sadržaja. Prezentacija
će se bazirati na ispitivanju potencijala i vizija turističkih strategija na prostoru Crne
Gore, kroz karakteristične primjere, komparacije i analize istih.
74
Tatil ile Mutluluk Arasındaki İlişkinin
Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma
Mr. Hüseyin Aksoy, Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Mr. Yılmaz Ağca, Gaziosmanpaşa Üniversitesi
İnsanlar yoğun iş yaşamından bir nebze uzaklaşmak, dinlenmek, eğlenmek vb.
nedenlerden tatile çıkmaktadırlar. Otel işletmeleri, tatildeki insanların konaklama
ihtiyaçlarını karşıladıkları gibi, kişilerin yiyecek-içecek, eğlence ve sosyal aktivite
ihtiyaçlarını da karşılamaktadırlar. Bütün bu hizmetler otel işletmesindeki alanında
uzman kişilerce sağlanmaktadır. Bu işletmeler, konuklara evlerinden daha iyi bir
ortam sağlamayı hedeflemekte, bunun için konforlu bir konaklama ve zengin
yiyecek-içecek menülerinin yanında, spor, sağlık hizmetleri, animasyon, çeşitli şov
gösterileri gibi kişilerin tatil boyunca mutlu olmalarını sağlayacak pek çok hizmeti
sunmayı amaçlamaktadırlar. Bu çalışma ile otel işletmelerinde konaklamak ile
kişilerin mutlulukları arasında bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmaktadır. Bu
amaçla konaklama işletmelerinde kalmakta olan ve o an kalmayan, benzer
demografik özellikler taşıyan, iki örneklem grubuna mutluluk ölçeği ile anket
uygulanmış, çıkan sonuçlar istatistiki yöntemler ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca
demografik olarak ta sonuçlar değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Tatil, Mutluluk, İlişki, Konaklama
A Study on the Determination of the
Relationship Between the Vacation and
Happiness
People have a holiday in order to go a bit away from busy work life, have rest and
fun, and so on. Accommodation establishment such as hotels serve the purpose of
accommodation needs of the people on holiday. Besides, they have food and
beverage services, various entertainment services, demonstration and activates. All
these services are provided to the experts in the area of hotel management. These
businesses aim to provide a better environment for their guests than their home. For
this purpose, it aims to provide a variety of services that will make people happy
75
during the holidays, such as sports, health services, animation, various shows, as
well as comfortable accommodation and rich food and beverage menus. This study
investigates whether there is a relationship between vacations and happiness of
people in hotels. For this purpose, happiness questionnaire was applied to two
sample groups, which had similar demographic characteristics. We compared to
vacationers and non-vacationers in terms of happiness. In addition to we compared
to demographic results for vacationers and non-vacationers.
Keywords: Vacation, Happiness, Relationship, Accommodation
76
İlçe Belediye Çalışanlarının Örgütsel
Bağlılık ile İştatmini Arasındaki İlişkinin
Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma:
Aksaray Örneği
Mr. Erol Koyuncu, Ortaköy Belediyesi, Aksaray/Türkiye [email protected]
Dr. Atilla Elçi, Aksaray Üniversitesi
Belediye, belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak
üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve
malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisidir.(TC. 5393 sayılı kanunun 3. maddesi)
Türkiye nüfusunun % 93’ e yakını belediye sınırları içinde yaşamaktadır. Meyer ve
Alen örgütsel bağlılığı; çalışanların örgüte olan psikolojik yaklaşımı ve çalışan ile
örgüt arasındaki ilişkiyi yansıtan, örgüt üyeliğini devam ettirme kararına yol açan
psikolojik durum olarak tanımlamıştır (Mercan, 2006: 10). İş tatmini, “bir bireyin
bilinçli veya bilinçsiz olarak elde etmek istediği şey” olarak tanımlanan değerlerinin
bir fonksiyonudur. İş hayatında doyurulan/elde edilen “değerlerin önem derecesi” ne
kadar yüksekse iş tatmini de o kadar yüksek olacaktır (Wagner, Hollenbeck,
2010:138). Özellikle örgütsel bağlılık ile ilgili olarak yapılan çalışmalarda iş tatmini
ile örgütsel bağlılık arasında doğru orantılı bir ilişki olduğu ortaya konmaktadır
(Tekingündüz ve Tengilimoğlu, 2013: 80). Bu çalışmanın temel amacı, belediye
çalışanlarının sergiledikleri örgütsel bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişkiyi ortaya
koymaktır. Bu amaçla Aksaray ilindeki ilçe belediye çalışanlarından 147 iş-gören
üzerinde veriler toplanarak değerlendirme yapılmıştır. Çalışanlara, Allen-Mayer’in
geliştirdiği “Örgütsel Bağlılık Anketi” ve Weiss vd. ’nin geliştirdiği ‘’Minnesota İş
Doyum Ölçeği’’ ile birlikte demografik sorular da sorulmuştur. Veriler SPSS 21
programı ile değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda Aksaray ilindeki ilçe belediye
çalışanlarında, iş tatmini ile örgütsel bağlılık arasında önemli ölçüde ilişkili olduğu
ve bu ilişkilerin olumlu ve anlamlı olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Belediye, Örgütsel bağlılık, İş tatmini
77
A Survey Aimed At Determining Relation
between Organizational Commitment and
Job Satisfaction of Municipality Workers:
Aksaray Context
Municipality is a public legal entity with financial and administrative sovereignty
that was founded in order to fulfill citizens’ mutual local needs (TC statue no:
5393/3). About 93 percent of Turkey’s population lives in municipal areas. Mayer
and Allen defined ‘organizational commitment as the psychological state of the
decision to stay within the membership of an organization and reflecting workers’
psychological approach to organization and relation between worker and
organization (Mercan. 2006:10). Job satisfaction on the other hand, is a function of
the defined values of “what an individual wants to achieve consciously or
unconsciously. In work life job satisfaction is as high as the importance of
satisfied/obtained values(Wagner and Hollenbeck, 2010:138). As shown in studies
related to organizational commitment, there is a proportional relationship between
job satisfaction and organizational commitment (Tekingunduz and Tengilimoglu,
2013: 80). The main purpose of this research is to investigate the relation ship
between organizational commitment and job satisfaction among municipality
employees. With this aim, a survey was conducted among 147 employees who work
for country municipalities of Aksaray. Province and the data was analyzed. The
survey Allen – Mayer’s Organizational Commitment Scale and Weiss et al’s
Minesota Job Satisfaction Scale as well as demographic questions. Gathered datas
was analyzed using SPSS 21 program. As a result of this study, it has been seen that
there is a high important correlation between job satisfaction and organizational
commitment among the people employed by the county municipality administrations
of Aksaray Province and that this relation is positive and meaningful.
Keywords: Municipality, Organizatinal commitment, Job satisfaction
78
2008 Küresel Finansal Krizin Uluslararası
Finans Sisteminin Yeniden
Yapılandırılmasına Etkileri: G-20 ve
Türkiye
Dr. Ayfer Dağdelen, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Songül Kakilli Acaravcı, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Bu çalışmanın amacı, 2008 küresel finansal krizinin uluslararası finans sistemine
etkilerini incelemek ve uluslararası finans sisteminin yeniden yapılandırılma
sürecinin uluslararası siyaset boyutunu araştırmaktır. 2008 krizi sonrasında G-20
toplantılarıyla uluslararası finans sisteminin yeniden yapılandırılma çalışmalarının
başlatıldığı ve bu sürecin uluslararası siyasetin bir konusu haline geldiği
görülmüştür. Sadece gelişmiş ülkeler değil gelişmekte olan ülkeler de bu sürece
dahil edilerek, kendi görüşleri doğrultusunda uluslararası finans sisteminin yeniden
yapılandırılma sürecine katkı sağlamaya çalışmışlardır. Buna karşın yapılandırma
sürecinde siyasi engellemelerin ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Ayrıca bu çalışmada,
G-20 toplantılarında 2015 dönem başkanlığını üstlenen Türkiye’nin bu
toplantılardaki etkinliği değerlendirilmiştir. Çalışmada, uluslararası finans sisteminin
yapılandırılmasında, ekonomik etkenler ile birlikte uluslararası siyaset ve güç
dengelerinin dikkate alınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar kelimeler: 2008 Finansal krizi, Uluslararası finansal sistem, G-20,
Türkiye.
The Effect of the 2008 Global Financial
Crisis on The Restructuring of The
International Financial System: G-20 and
Turkey
The aim of this study is to investigate the effects of the 2008 global financial crisis
on the international financial system, and to explore the international political
ramifications of the restructuring of the international financial system. After the
79
2008 crash, the G-20 summits that followed showed that a restructuring of the global
financial system had begun, and the subject had made it into the international
political arena. Not only developed countries, but also developing ones were
included in this process; such countries tried to contribute to the process of
restructuring in the international financial system in light of their own view. On the
other hand, political blocks were found to have stood in the way of this structuring
process. Additionally, this study evaluates how effective Turkey’s role was as the
leader of the G-20 summits in the 2015 term. The study shows that in the
restructuring of the international financial system, balances of power and
international politics are just as influential as economic factors.
Keywords: 2008 Financial crisis, International financial system, G-20, Turkish
Republic.
80
Gelir Dağılımı, Demokrasi, Reel Gelir ve
Dışa Açıklık İlişkisi: Balkan Ülkeleri İçin
Ampirik Bir Uygulama
Dr. Ali Acaravcı, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Mr. Sinan Erdoğan, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Seyfettin Artan, Karadeniz Teknik Üniversitesi [email protected]
Bu çalışma, Balkan Ülkelerinde gelir dağılımı, demokrasi, reel gelir ve dışa açıklık
arasındaki nedensellik ilişkileri, yatay-kesit bağımlılığı dikkate alan ikinci nesil
panel veri yöntemleri kullanarak 1996-2010 dönemi için araştırmaktadır. Yatay kesit
bağımlılık ve eğim katsayıları homojenlik test sonuçlarına göre, model yatay kesit
bağımlıdır ve hesaplanacak eğim katsayıları heterojendir. Değişkenler arasındaki
nedensel ilişkiler, yatay kesit bağımlılığı dikkate alan, ülke bazlı sonuçlar elde
etmeye olanak sağlayan ve iki açıklayıcı değişkenin bağımlı değişken üzerindeki
etkisini aynı anda test etmeye olanak sağlayan Konya (2006) panel nedensellik
modeliyle incelenmiştir. Analiz sonuçları şu şekilde özetlenebilir: Demokrasi, gelir
reel gelir ve ticari açıklıktan gelir dağılımına doğru nedensellik ilişkisi mevcuttur.
Demokrasi ve dışa açıklık, gelir dağılımı üzerinde daha güçlü ortak etkiye sahiptir.
Anahtar Kelimeler: Balkan ülkeleri, Gelir dağılımı, Demokrasi, Reel gelir, Dışa
açıklık, Panel nedensellik analizi.
Relationships of Income Distribution,
Democracy, Real Income and Trade
Openness: The Empirical Evidence from
Balkan States
This study explores the causal relationships between income distribution,
democracy, real income and trade openness in Balkan States for 1996-2010 period
by using the second generation panel data methods under cross-sectional
dependence. According to cross-sectional dependence and homogeneity tests, model
is cross-sectionally dependent and slope coefficients are heterogeneous. Causal
81
relationships between variables have been examined by using Konya (2006) panel
data causality approach which allows cross-sectional dependence and gives
possibility to examine two explanatory variables’ effects on dependent variable and
obtain country-specific results. The results can be summarized as follows: There
exist causal relationships from democracy, real income and trade openness to
income distribution. Democracy and trade openness have more powerful common
effects on income distribution.
Keywords: Balkan states, Income distribution, Democracy, Real income, Trade
openness, Panel causality Analysis.
82
Balkan Ülkelerinde Doğrudan Yabancı
Sermaye Yatırımları, Reel Gelir, İhracat ve
Dışa Açıklık İlişkisi
Dr. Ali Acaravcı, Mustafa Kemal Üniversitesi
Mr. Sinan Erdoğan, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Dr. Cemil Serhat Akin, Mustafa Kemal Üniversitesi
Bu çalışma, Balkan Ülkelerinde doğrudan yabancı sermaye yatırımları, reel gelir,
ihracat ve dışa açıklık, arasındaki nedensellik ilişkileri, yatay-kesit bağımlılığı
dikkate alan ikinci nesil panel veri yöntemleri kullanarak 1996-2015 dönemi için
araştırmaktadır. Yatay kesit bağımlılık ve eğim katsayıları homojenlik test
sonuçlarına göre model yatay kesit bağımlıdır ve hesaplanacak eğim katsayıları
heterojendir. Değişkenler arasındaki nedensel ilişkiler, yatay kesit bağımlılığı
dikkate alan ve ülke bazlı sonuçlar elde etmeye olanak sağlayan Konya (2006) panel
nedensellik modeliyle incelenmiştir. Analiz sonuçları şu şekilde özetlenebilir: i)
İhracat ve gelir arasında nedensellik ilişkisi mevcuttur. ii) Dışa açıklık ve gelir
arasında nedensellik ilişkisi mevcuttur.
Anahtar Kelimeler: Balkan ülkeleri, Reel gelir, Doğrudan yabancı sermaye
yatırımları, İhracat, Dışa açıklık, Panel nedensellik analizi.
Relationships of Foreign Direct
Investments, Real Income, Export and
Trade Opennes In Balkan States
This study explores the causal relationships between foreign direct investments, real
income, and export and trade openness in Balkan States for 1996-2015 period by
using the second generation panel data methods under cross-sectional dependence.
According to cross-sectional dependence and homogeneity tests, model are cross-
sectionally dependent and slope coefficients are heterogeneous. Causal relationships
between variables have been examined by using Konya (2006) panel data causality
83
approach which allows cross-sectional dependence and obtain country-specific
results. The results can be summarized as follows: i) There exist a causal
relationship between export and real income. ii) There exist a causal relationship
between trade openness and real income.
Keywords: Balkan States, Real Income, Foreign Direct Investment, Export, Trade
Openness, Panel Causality Analysis.
84
Küreselleşme ve Yabancı Doğrudan
Yatırımlar Arasındaki İlişki: Türkiye
Örneği
Mr. A.Eser Güzel, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Ünal Arslan, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Dr. Gülhan Suadiye, Mustafa Kemal Üniversitesi
Bu çalışmada, Pesaran (1996), Pesaran ve Smith (1998), Pesaran ve Shin (1999)
ARDL eş bütünleşme testi kullanılarak 1970-2013 yılları arasında Türkiye’de
küreselleşme ve yabancı doğrudan yatırımlar arasındaki ilişki incelenmiştir. Analiz
sonucunda küreselleşme ve yabancı doğrudan yatırımlar arasında uzun dönemli bir
eş bütünleşme ilişkisi olduğu saptanmıştır. Kısa dönemde ilişkinin yönü
küreselleşmeden yabancı doğrudan yatırımlara doğrudur.
Anahtar Kelimeler: Küreselleşme, Yabancı doğrudan yatırım, ARDL eş
bütünleşme analizi
Globalisation and Foreign Direct
Investment: The Case of Turkey
This study examines the relationship between globalization and foreign direct
investment for the period between 1970-2013 by using Pesaran (1996), Pesaran and
Smith (1998), Pesaran and Shin (1999) ARDL cointegration analysis. The results of
analysis prove a long-run relationship between globalization and foreign direct
investment. In short run the direction of relationship is from globalization to foreign
direct investment.
Keywords: Globalization, Foreign direct investment, ARDL cointegretion analysis.
85
Türkiye’de Mali Denetim Sürecinde
Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Mr. Ali Gül, Mustafa Kemal Üniversitesi
Mali denetim, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması açısından kamu
yönetiminde önemli bir yapıya sahiptir. Ayrıca kamuoyu tarafından da ilgiyle takip
edilen ertelenemeyecek ülke ihtiyaçları olarak güncelliğini korumaktadır.
Çalışmada, Türkiye’de mevcut mali denetimin sistematik yapısı incelenmiştir.
Sistemdeki birikmiş ve ağırlaşmış sorunlar tespit edilmiştir. Mali denetim
sistemindeki sorunların ve suiistimallerin önlenmesi ve kamu kaynaklarının daha
verimli kullanılmasını sağlayabilecek çözüm önerileri belirlenmiş olup, bu
tedbirlerin uygulanabilir oldukları sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Mali denetim, Kamu yönetimi, Denetim sorunları, Çözüm
önerileri.
Problems Encountered During the Fiscal
Control Process in Turkey and Suggested
Solutions
Financial supervision has an important structure in public administration in terms of
efficient and efficient use of public resources. It also keeps its update as the needs of
the country that can not be postponed by the public. In the study, the systematic
structure of the existing financial audit in Turkey was examined. Accumulated and
aggravated problems in the system have been identified. Proposals for solutions to
prevent problems and societies in the financial control system and to enable more
efficient use of public resources have been identified and these measures have been
achieved to be applicable.
Keywords: Financial control , Public administration , Control problems , Solution
suggestions.
86
Türkiye’de Bankalarda Risk Kaynakları ve
Yönetimi
Mr. Ali Gül, Mustafa Kemal Üniversitesi
Risk kavramı hayatın her alanında karşımıza çıkmakla birlikte finans piyasalarında
özellikle bankacılıkta büyük önem taşımaktadır. Bankacılık açısından bakıldığında
risk bankanın zarara uğrama ihtimalini anlatır. Bankacılık denetim otoritesinin risk
yönetmekteki amacı, bankanın sermayesi ile orantılı risk almasını sağlamaktır.
Çalışmada, Türkiye’de bankacılık sektöründeki risk kaynakları incelenmiş ve
risklerin nasıl yönetileceği araştırılmıştır. Bankaların daha az özsermaye kullanarak
aynı seviyedeki operasyonlarını sürdürürken özsermaye karlılığını arttırabilir
konuma gelebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Risk , Bankacılık , Yönetim , Özsermaye , Karlılık.
Risk Sources and Management in Banks in
Turkey
The concept of risk is very important in the financial markets, especially in banking,
with antagonism in all areas of life. When it comes to banking, the risk tells you the
possibility of the bank failing. The purpose of managing the risk of the banking
supervisor is to ensure that the bank takes risks proportional to the capital of the
bank. In the study, the risk sources in the banking sector in Turkey were examined
and the way of managing the risks was investigated. The result is that the banks will
be able to increase their profitability while maintaining their same level of
operations using less equity.
Keywords: Risk , Banking , Management , Equity , Profitability.
87
Beşeri Sermaye, Yabancı Doğrudan
Yatırımlar ve Reel Gelir: Türkiye Örneği
Dr. Ünal Arslan, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Ali Acaravcı, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Mr. Sinan Erdoğan, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Cemil Serhat Akın, Mustafa Kemal Üniversitesi
Bu çalışmada, Pesaran (1996), Pesaran ve Smith (1998), Pesaran ve Shin (1999)
ARDL eş bütünleşme testi kullanılarak 1980-2014 yılları arasında Türkiye’de beşeri
sermaye, yabancı doğrudan yatırım ve reel gelir arasındaki ilişki araştırılmıştır. Eş
bütünleşme analizi sonucunda kişi başına gelir ve yabancı doğrudan yatırım arasında
uzun dönemli bir eş bütünleşme ilişkisinin var olduğu saptanmıştır. Öte yandan,
beşeri sermaye ve yabancı doğrudan yatırım arasında uzun dönemli bir eş
bütünleşme ilişkisine rastlanmamıştır. Hata düzeltme modeli ile kurulan
genişletilmiş modele göre, ekonomik büyümeden yabancı doğrudan yatırımlara
doğru bir nedensellik ilişkisi bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Beşeri sermaye, Yabancı doğrudan yatırım, Ekonomik büyüme
The Relationships Between Human Capital,
Foreign Direct Investments and Real
Income: The Case of Turkey
This study examines the relationships between human capital, foreign direct
investments and real income in Turkey for the annual sample period between 1980-
2014 by using Pesaran (1996), Pesaran ve Smith (1998), Pesaran ve Shin (1999)
ARDL cointegration analysis. The results of cointegration analysis provide an
evidence of a long-run relationship between foreign direct investment and GDP per
capita. On the other side, there is no a long-run relationship between human capital
and foreign direct investments. According to augmented error correction model,
there is a causality from economic growth to foreign direct investments.
Keywords: Human capital, Foreign direct investments, Economic growth
88
İşe Gömülü Olma Ölçeğinin Geçerliliği
ve Güvenirliliğinin Türkiye’de Test
Edilmesi
Dr. Metin Reyhanoğlu, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Özden Akın, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Örgütler rekabet ortamında yüksek maliyetler nedeniyle, teknik bilgi ve beceriye
sahip çalışanlarını örgütte tutmak için yoğun çaba sarf ermektedirler. Çünkü işe
yerleştirme maliyetleri onlara ödenen ücretlerden daha yüksektir. Burada önemli
soru, çalışanların neden örgütten ayrılmak veya kalmak istediğidir. Örgütte kalma ve
ayrılma niyeti çalışanın iş tatmini, örgütsel bağlılığı olarak açıklanabilir. Örgütsel
faktörler, işten ayrılma niyeti ve işgücü devir oranıyla ilişkili olmasına karşın, dışsal
faktörler işten ayrılma ve kalma niyetine dahil edilmemektedir. Son yıllarda, ‘işe
gömülü olma’ kavramı örgütte kalma ve ayrılma niyetine yönelik olarak
geliştirilmiştir. Örgütsel nedenlerden ayrı olarak, çalışanların toplumdaki konumları
ve bu konumlarındaki diğer somut ve soyut nesnelerle ilişkili bağlılıkları, işte kalma
nedeni olarak ayrıca düşünülebilir. İşe gömülü olmanın üç temel boyutu
bulunmaktadır. İlki, insanların iş ve çevreleriyle olan güçlü bağlarıdır. İkicisi,
çalışanlar işleri ve çevreleriyle iyi bir uyum ve eşleşmeye sahip olmalıdır. Üçüncüsü,
işten ayrılmaları halinde feda edecek durumlarının olması gerekmektedir.
Çalışmanın amacı, işe gömülü olma ölçeklerinin geçerlilik ve güvenirliklerini test
etmektir. Çalışma, Hatay/Türkiye’de, ikisi özel ikisi de devlet olan dört büyük
hastanedeki hemşire ve sağlık memurlarına uygulanmıştır. İşe gömülü olma
birbirinden türetilmiş 5 ölçekle (48 madde Likert ve 14 madde açık uçlu)
ölçülmüştür. Ölçekler, faktör analizi, Cronbach Alfa, benzeşme güvenirliliği ve
ortalama açıklanan varyansla geçerlilik ve güvenirlikleriyle test edilmiştir.
Benzeşme ve ayrışma geçerliliğinin test edilmesi için işe gömülü olma ile ilişkisi
olması nedeniyle örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ölçekleri de
çalışmaya dahil edilmiştir. Yaş, iş tecrübesi, örgüt içi deneyim ve eğitim
cevaplayıcılara kontrol değişkeni olarak sorulmuştur. 360 anket yaygın yöntem
tutarsızlığına karşı Harman’ın tek faktör analiziyle test edilmiştir. İşe gömülü
olmanın her bir ölçeği Keşfedici ve Doğrulayıcı Faktör Analizi yoluyla birincil ve
ikincil düzeyde yapısal geçerliği analiz edilmiştir. İşe gömülü olma ölçekleri,
örgütsel bağlılık ve iş tatmininin işten ayrılma niyetine olan etkisi için Yapısal
Eşitlik Modeli uygulanmıştır. Bütün kavramların birbiriyle olan ilişkisindeki
katsayılar literatürü kanıtlamıştır. Literatüre bir öneri olarak, Türk kültürüne uygun
olacağı düşünülerek, işe gömülü olma ölçekleri ayrıca bir havuzda birlikte analiz
edilmiştir.
89
Anahtar Kelimeler: İşe gömülü olma, Ölçek sınama, Örgütsel bağlılık, İş tatmini,
İşten ayrılma niyeti
Testing The Validity and Reliability
of The Job Embeddedess Scales in
Turkey
Organizations struggle hardly to keep their employees who have skills and technical
knowledge in the competitive environment because of high organizational cost.
Because work placement costs are higher than paying them. The critique question is
why employees want to stay or leave. The intention to stay and leave is explained by
the employee's job satisfaction and organizational commitment. Although
organizational factors are associated with intent to leave and labor turnover rates,
other external factors are not included in intention stay and leave. In recent years,
the concept of ‘job embeddedness’ has been developed as a new theoretical
approach to intention to stay and leave in organization. Apart from the
organizational reasons, the positions of the employees in the community and the
other tangible and intangible object related to commitment with these positions can
also be considered as reasons for staying at work. There are three principal
dimensions of job embeddedness. Firstly, people have strong links with their job or
environment. Secondly, employees should be have is a good fit and match with their
work and environment. Thirdly, they must be sacrificed if they leave their jobs. The
study aimed to test the validity and reliability of the job embeddedness scales. It had
been applied to nurses and health staffs in four large hospitals, two private and two
state, in Hatay/Turkey. Job embeddedness was conducted with five scales that were
derived from each other (48 items Likert type and 14 items open-ended). Scales
were conformed for validity and reliability by factor analysis, Cronbach’s Alpha,
composed reliability and average variance extracted. Organizational commitment,
job satisfaction and turnover intention scales were also added to the study to test
convergent and discriminant validity because of being relationships with job
embeddedness. Age, job experience, tenure and education were asked to respondents
as the control variables. 360 questionnaires were examined in case of common
method bias with Harman's single factor. Each scale of job embeddedness was tested
construct validity throughout Exploratory and Confirmatory Factor Analysis for the
first and the secondary level. Structural Equational Model tested the effect of each
job embeddedness scales, organizational commitment and job satisfaction to
turnover intention. The coefficients of the relations between the dimensions of all
concepts proved to the literature. The job embeddedness scales was also analyzed in
one pool to recommend the literature as a new composed scale, suitable for applying
in Turkish culture.
Keywords: Job embeddedness, Scale validity, Organizational commitment, Job
satisfaction, Turnover intention.
90
Türkiye’de Döviz Kuru ve Enflasyonun
Borsa İstanbul (BİST) Sınai Endeksi
Getirisi Üzerine Etkisi
Dr. Songül Kakilli Acaravcı, Mustafa Kemal Üniversitesi
Mr. Yunus Karaömer, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Bu araştırmada enflasyon, reel döviz kuru artış oranı ve Borsa İstanbul (BİST) Sınai
Endeksi getirisi arasındaki ilişki, Ocak 2008 - Ocak 2017 tarihleri arasındaki dönem
için aylık veri seti kullanılarak araştırılmıştır. Çalışmada kullanılan değişkenlerin
durağanlık derecelerinin tespitinde Phillips–Perron (PP) birim kök testi
kullanılmıştır. Seriler arasındaki dinamik ilişkiler, Vektör Otoregresif (VAR) Modeli
ve Granger Nedensellik Testi Modeli ile incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre,
BİST Sınai Endeksi getirisinden reel döviz kuru artış oranına doğru ve reel döviz
kuru artış oranın da enflasyon oranına doğru tek yönlü bir nedensel ilişki tespit
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Döviz kuru, Enflasyon, Getiri, Granger nedensellik Testi.
The Effect of Exchange Rate and Inflation
on Borsa Istanbul (BIST) Industrial Index
Return in The Turkish
In this study, the relationship between inflation, the growth rate of real exchange rate
and the return of the BIST Industrial Index was investigated using the monthly data
set for the period between January 2008 - January 2017. Phillips-Perron (PP) unit
root test are used to determine the stationarity degree of the variables used in the
study. Dynamic relationships between the series are examined by Vector
Autoregressive (VAR) Model and Granger Causality Test Model. According to the
results of the analysis, one-way causal relationship from the BIST Industrial Index to
the growth rate of real exchange rate and from the growth rate of real exchange rate
to the inflation rate was determined.
Keywords: Exchange rate, Inflation, Return, Granger causality test.
91
Borsa İstanbul (BİST-100) ve Kredi
Temerrüt Takası (CDS) Arasındaki
İlişkinin İncelenmesi
Dr. Songül Kakilli Acaravcı, Mustafa Kemal Üniversitesi
Mr. Yunus Karaömer, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Bu araştırmada 01.02.2012-01.02.2017 tarihleri arasındaki dönemi için haftalık veri
seti kullanılarak Kredi Temerrüt Takası (CDS) ile BİST-100 Endeksi arasındaki
ilişki araştırılmıştır. Değişkenlerin durağanlık özellikleri, Augmented Dickey Fuller
(ADF) ve Phillips–Perron (PP) birim kök testleriyle; değişkenler arasındaki uzun
dönemli ilişki ise Johansen Eş Bütünleşme Testi’yle araştırılmıştır. Elde edilen
bulgulara göre, CDS ile BİST-100 Endeksi arasında uzun dönemli (eş bütünleşme)
ilişkisine rastlanmamıştır. Değişkenler arasındaki dinamik ilişkileri belirleyebilmek
için vektör otoregresif (VAR) modeli kapsamında, Granger nedensellik, varyans
ayrıştırma ve etki-tepki analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, CDS ile
BİST-100 Endeksi arasında nedensellik ilişkisi olmadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: CDS, BİST-100 Endeksi, VAR Modeli.
Investigation of the Relationship Between
Borsa Istanbul (Bıst-100) and Credit
Default Swap
In this study, the relationship between Credit Default Swap (CDS) and BIST-100
Index was investigated using weekly data set for the period between 01.02.2012-
01.02.2017. The stationarity properties of the variables were explored by
Augmented Dickey Fuller (ADF) and Phillips-Perron (PP) unit root tests; The long-
run relationship between the variables was explored by Johansen Cointegration Test.
According to the findings, there was no long-run (co integration) relationship
between CDS and BIST-100 Index. Granger causality, variance decomposition and
impact-response analysis were performed within the scope of the Vector Otoregresif
(VAR) model in order to determine dynamic relationships between variables.
According to the results of the analysis, it is determined that there is no causal
relationship between CDS and BIST-100 Index.
Keywords: CDS, BIST-100 Index, VAR Model
92
Bir Etik Tüketim Aracı Olarak Adil Ticaret
Mr. Fuat Erol, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi [email protected]
Küreselleşmeyle birlikte ivme kazanan teknolojik ve ekonomik gelişmeler, hayata
dair pek çok alana olduğu gibi bireylerin yaşantılarına da sirayet etmekte ve yeni
toplumsal yapıların oluşmasında etkin bir rol oynamaktadır. Toplumlara ilişkin bu
yapısal dönüşümler, yine toplumun birer parçası olan tüketicileri de etkilemekte; bu
durum ise yeni bir tüketici profilinin ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Genel
olarak bilinç düzeyi yüksek, etik değerlere bağlı, çevresel ve toplumsal meselelere
duyarlı bir yapıya sahip olan günümüz tüketicisi bu özellikleriyle; sosyal
sorumluluk, etik tüketim, tüketici demokrasisi, tüketici vatandaş ve adil ticaret gibi
kavramların yaygınlık kazanmasına katkı sağlamakta, toplumun tüm kesimleri için
daha adil ve sürdürülebilir bir yaşamın mümkün kılınmasına yardımcı olmaktadır.
Nitekim bu çalışmayla da etik tüketim bağlamında adil ticaretin dünyadaki ve
Türkiye’deki uygulamalarının veriler aracılığıyla incelenerek mevcut durumun
ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Sosyal sorumluluk, Etik tüketicilik, Etik tüketim, Etik ticaret,
Adil ticaret.
As A Mean of Ethical Consumption: Fair
Trade
Technological and economic developments that have gained momentum along with
globalization have spread to the lives of individuals as well as to many areas of life,
and play an active role in the formation of new social structures. These structural
transformations of societies are also affecting the consumers who are also part of the
society and this leads to the emergence of a new consumer profile. In general,
today's consumers have a high level of consciousness, ethical values, environmental
and social issues. Thus, consumers contribute to the widespread adoption of
concepts such as social responsibility, ethical consumption, consumer democracy,
consumer citizenship and fair trade in order to make a fairer and more sustainable
life possible for all segments of society. As a matter of fact, this study has aimed to
examine the fair trade in the context of ethical consumption to represent the current
situation through the data of the applications in the world and Turkey.
Keywords: Social responsibility, Ethical consumerism, Ethical consumption,
Ethical trade, Fair trade.
93
Sosyal Devlet: Sosyal Adaletin Temini
Dr. Hakan Candan, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi [email protected]
Mr. Arzu Maltaş Erol, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
Liberal düşüncenin egemen devlet anlayışının yaşanan krizler sonrası çaresiz
kalması, sosyal ve iktisadi alana müdahale ederek piyasa mekanizmasının işleyişini
değiştiren ve bu yolla sosyal refahı artırmayı amaç edinen sosyal devleti ortaya
çıkarmıştır. Sosyal refahın artırılması, dağıtım ve bölüşümün sosyal adalet ilkesi
gözetilerek yapılması, sosyal devletin temel özelliklerinden birisidir. Bu çerçevede
çalışma, sosyal devleti sosyal adalet çerçevesinden incelemeyi ve sosyal devlet
harcamalarının milli gelir içindeki payını ekonomik ve sosyal göstergelerle okumayı
amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda sosyal devletin altın çağı olarak nitelenen
1945-1970 yılları ölçü alınacak ve sosyal devlet - sosyal adalet ilişkisi ortaya
konmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Sosyal devlet, Sosyal adalet, Sosyal devlet Harcamaları.
Welfare State: Ensure for Social Justice
The despair of the dominant state of the liberal school after the crisis has revealed
the welfare state that intervenes in the social and economic field and changes the
functioning of the market mechanism and thus aims to increase social welfare.
Increasing the social welfare, and its distribution and division by taking into account
the social justice principle is one of the basic characteristics of the welfare state.
This study aims to examine the welfare state from the frame of social justice and to
read the share of welfare state expenditures in national income economically and
socially. For this purpose, the measure of the welfare state as the golden age of
1945-1970 will be taken and the relationship between social state and social justice
will be tried to be revealed.
Keywords: Welfare state, Social justice, Welfare state Expenditures.
94
Özerk Kurumların Bütçe Analizi: BDDK
Dr. İsmail Tatlıoğlu, Bahçeşehir Üniversitesi [email protected]
Mr. Öner Kemer, Dumlupınar Üniversitesi
Devletin işleyişinde düzenleyici ve denetleyici fonksiyonlarıyla özerk kurumların
varlıkları giderek yaygınlaşmaktadır. Modern düzenleyici yönetim kurumları
içerisinde en etkin olan bu tür yapılar 20. Yüzyılın son çeyreğinden itibaren
etkilerini arttırmışlardır. Anglosakson bir uygulaması olmasına rağmen kıta
Avrupasının da ciddi yer verdiği bir bütçeleme süreci olmuştur. Türkiye’de özellikle
2001 krizi sonrası varlık bulan bu kurumların başında BDDK (Bankacılık
Düzenleme ve Denetleme Kurulu) gelmektedir. Diğerleri gibi BDDK sahip olduğu
özerklik anlayışı sayesinde kendi bütçesini oluşturabilmekte, mali işlemlerinde
serbest hareket edebilmekte ve giderleriyle ilgili olarak herhangi bir baskı altında
kalmamaktadır. BDDK’nın son on yıllık bütçesi incelendiğinde özerklik felsefesine
ve kendi içerisinde yeterliliğe uygun bir görünüşü var. Gelir bütçesi standart bir
işleyiş arz ediyor. Gider bütçesinde ise yeterlilik söz konusu olup ilave bir aktarıma
ihtiyaç duyulmuyor. Ancak etkinlik açısından bakıldığında önemli itirazlar söz
konusu olabilecektir. Gelir –gider dengesi üzerinden bir değerlendirme yapıldığında
ise yeni bir vergileme sürecinin varlığından söz etmek mümkündür.
Anahtar Kelimeler : Özerk kurumlar, BDDK, Etkin bütçe
Existences of independent institutions have been increasingly common through
running of government with their regulation and supervison functions. In modern
regulatory boarding institutions, such structures which are the most effectives, have
increased their effects as of the last quarter of the 20th century. Though they had an
Anglo Saxon practice, they became a budget that European continent has given a
serious importance. In Turkey, particularly after crisis of 2001, the most leading
institution that has gotten it's existence, is the BRSA ( Banking Regulation and
Supervision Agency). Like the other institutions, thanks to having a conception of
independence which it has had, BRSA can make it's own completeness, move free
within fiscal process, and has no under any of pressure related with it's expenditures.
When it is examined BRSA's last ten years of budget, it has independent philosophy
and appearance within, which is appropriate for it's own completeness. Income
budget of BRSA has a standard running. In it's expenditures budget, there is also a
sufficiency and no need to extra addition. However there will be important
objection when it is examined with respect to effective ness.It is possible to talk
about a new process of Taxation when it is examined a balance of income-expend.
Keywords : Autonomous establishment, BDDK, Effective budget
95
İyi Vatandaşlıkta Duyuşsal Değerlerin
İşlevleri
Dr. Mustafa Karaağaçlı, Gazi Üniversitesi
“İyi vatandaş yetiştirmek düşüncesinin yeterli olarak işlenmemesi kadar topluma
zarar veren bir başka alan yoktur” temel varsayımından hareketle girişilen bu
çalışmada “İyi vatandaşlıkta duyuşsal değerlerin işlevleri” konusu problem olarak
ele alınmaktadır. Çalışmada, iyi vatandaşlık için bağlılık, görev ve sorumluluk,
Saygı, diğer boyutunda kendini ve çıkarlarını düşünmeden hizmet etme, şeref,
doğruluk ve kişisel cesaret duyuşsal değerlerine özel bir önem verilmektedir.
Betimsel nitelikte literatüre dayalı verilerle gerçekleştirilen çalışma, İyi
Vatandaşlıkta Kavramsal Çerçeve ve Temel Amaç, İyi Vatandaşlıkta Duyuşsal Alan
ve Duyuşsal Değerler, İyi Vatandaş Yetiştirmede Eğitim, Eğitim Kurumlarının İyi
Vatandaş Yetiştirmede İşlevleri, iyi Vatandaş Yetiştirmenin Zengin ve Farklı
Kazanımları ile Değerler Öğretimi Yaklaşımları alt başlıklarında ele alınmaktadır.
Çalışmada, İyi vatandaş yetiştirmede eğitimin toplumsal, siyasal, ekonomik, bireyi
geliştirme ve gizil işlevlerinin olduğu, duyuşsal değerler aynı zamanda iyi vatandaş
olmanın da temellerini oluştuğu sonuçlarına varılmaktadır. İyi vatandaşlık için,
hoşgörülü, kültürler arası iletişime açık, ötekileştirmeyen, vicdanlı, ahlaklı,
merhametli, erdemli, sorumlu ve estetik değerlere sahip olma özellikleri
önerilmektedir
Anahtar Kelimeler: İyi vatandaşlık ve duyuşsal değerler.
The Functions of Sensual Values on Good
Citizenship
With moving from the basic hypothesis of “ There is no else scope making damage
to the public other than poorly realizing of good citizen bring up idea”, the subject of
“The Functıons Of Sensual Values On Good Cıtızenshıp” Has Been Handled İn This
Study. In this study, sensual values such as allegiance, duties and responsibilities,
respect, to serve without thinking own interest, honor, fidelity and personal courage
are given special importance. The study which has been realized based on
descriptive quality literature data, has been discussed in the following subtitles: The
conceptual framework on good citizenship and the main purpose, Sensual field and
sensual values on good cıtızenshıp, The Education on good citizen bringing up, The
Educational Institution functions on good citizen bringing up, Different and rich
96
acquisitions of bringing up good citizens, The approach for teaching Values
Education. In the study, the results showed that the education has social, political,
economic, individual developing and secret functions, sensual values form the
Fundamentals of being the good citizen as well. The properties of being tolerant,
being open to intercultural communication, not otherizing ,being conscientious,
being ethical,being merciful,being virtuous, being responsible, being liable and
having the aesthetic values have been recommended, for the good citizenship.
Keywords: Good citizenship and sensual values
97
Evrensel Değişim Sürecinde Yaşam
Boyu Öğrenme Becerilerine Duyulan
Gereksinim
Dr. Mustafa Karaağaçlı, Gazi Üniversitesi [email protected]
Bu çalışmada, “Evrensel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme becerilerine
duyulan gereksinim” konusu problem olarak ele alınmaktadır. Çalışmanın genel
amacı; yaşam boyu öğrenme becerilerini özelde ise öğrenme hedeflerini
gerçekleştirmede yapılması gereken bilgi, beceri ve tutumları ortaya koymaktır.
Betimsel nitelikte literatüre dayalı verilerle gerçekleştirilen çalışmada, yaşam boyu
öğrenmenin becerileri, kazanımları ve öğrenme ortamları tanıtılmaktadır. Çalışmada,
Yaşam boyu öğrenmenin temel amacının; bireylerin öğrenmeyi öğrenmelerini
sağlamak olduğu ve yaşam boyu öğrenme sadece belirli bir ülkenin ya da
uluslararası bir organizasyonun değil tüm dünyanın yoğun ilgi gösterdiği bir
öğrenme yaklaşımı olduğu sonuçlarına varılmaktadır. Öğrenen toplum ve yaşam
boyu öğrenen bireylerin oluşturulması amacıyla da eğitimde öğrenmeyi öğrenme
yaklaşımına dayalı süreçler uygulanmalıdır önerilerine yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yaşam boyu öğrenme
The Requirement for Life Long Learning
Abilities in the Global Changing Period
In this study the subject of “The Requirement For Life Long Learning Abilities In
The Global Changing Period” has been covered. The aim of the study in general is
to introduce Life Long Learning Abilities and particularly to introduce the
knowledge, ability and te manners that are necessary for realizing the learning aims.
In this study which has been realized based on descriptive quality data, Life Long
Learning Abılıtıes, achievements and learning media are introduced. In the study,
the results that the main aim of Life Long Learning is to allow individuals to learn
how to learn and; the learning approach that not only by the specific country but also
globaly by all the world countries are intensively interested in, have been obtained.
The suggestions obtained that the processes in education that based on approaching
learning how to learn should be applied for the purpose to create learning society
and life long learning individuals.
Keywords: Life long learning
98
Bağımsız İdari Otoriteler ve İdarenin
Bütünlüğü İlkesi Karşısında Durumu
Mr. Şenel Sarsıkoğlu, Erciyes Üniversitesi
Ülkemizde bağımsız idari otoriteler faaliyet alanlarına göre bir bakanlıkla
ilişkilendirilmekte ve bu ilişkilendirme idarenin bütünlüğü ilkesinin bir gereği olarak
mütalaa edilmektedir. İlişkili bakanlık üst kurum ya da kurulun hiyerarşik amiri
olmayıp ilişkili bakanlığın bağımsız idari otoriteler üzerinde vesayet yetkisi de
bulunmamaktadır. Aynı şekilde ilişkili bakanlığın üst kurul veya kurumun
kararlarını iptal ve değiştirme yetkisi bulunmayıp, ancak bunları hukuka aykırılığı
gerekçesi ile yargıya taşıması mümkün kılınmıştır. Çalışmamızın konusunu da
kendine has bir nitelik taşıyan bağımsız idari otoritelerin bilimsel ve yargısal
içtihatlardaki açıklamalar ışığında kavramsal olarak ortaya konularak genel bir
çerçeve çizilmesi oluşturmaktadır. Bu kapsamda bağımsız idari otorite kavramının
tanımı, ortaya çıkışı, tarihi gelişimi ve ortak özellikleri ortaya konulacaktır. Böylece
bağımsız idari otoritelerin Türk devlet ve idare teşkilatı içerisindeki yeri ile idarenin
bütünlüğü ilkesi karşısındaki durumunun ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hukuk devleti, Bağımsız idari otorite, İdarenin bütünlüğü,
Bağımsızlık, Özerklik.
Independent Administrative Authorities
and the Situation Against the Principle of
Administrative Integrity
Independent administrative authorities in our country are associated with a ministry
according to their field of activity and this association is considered as a requirement
of the principle of integrity. The related ministry is not a hierarchical supervisor of
the parent institution or establishment, nor does it have authority to supervise the
independent administrative authorities of the relevant ministry. In the same way, the
related ministry has no authority to cancel or change the decisions of the supreme
council or the institution, but it is possible to make judgments on the grounds of
unlawfulness. Our work is to draw a general framework in a conceptual way in the
light of the scientific and judicial precedents of independent administrative
authorities with their own characteristics. In this context, the definition, emergence,
99
historical development and common features of the concept of independent
administrative authority will be revealed. Thus, it is aimed to establish the position
of the independent administrative authorities in the Turkish state and administrative
organization and the status of the administration in line with the principle of
integrity.
Keywords: State of law, Independent administrative authority, Administrative
integrity, Independence, Autonomy.
100
İnsan Kaynakları Faaliyetlerinin Takibinde
Dengeli Ölçek Kartı Kullanılması
Dr. Osman Bayraktar, İstanbul Ticaret Üniversitesi
Dr. Hüner Şencan, İstanbul Ticaret Üniversitesi [email protected]
Dengeli ölçek karnesi işletme performansının, stratejik hedeflerle uyumunu
izlemede kullanılan araçlardan biridir. Son yıllarda bu aracın insan kaynakları (İK)
düzeyine indirgenmesi konusunda yapılan araştırmalarda artış gözlenmektedir. Bu
çalışmada işletme stratejisi çerçevesinde İK kilit göstergelerinin nasıl
tanımlanabileceği ve bu göstergelerin izlenebilmesi için İK dengeli ölçek kartında
olması gerekli metrikler belirlenecektir. Araştırmanın uygulama verileri İstanbul’da
bankacılık, telekom, tekstil, gıda ve vakıf üniversitesi alanında faaliyet gösteren beş
işletmenin İK yöneticilerinden mülakat ve yapılandırılmış anket formu ile temine
edilecektir. Çalışmanın sonunda İK alanında kullanılabilecek bir dengeli ölçek kart
örneği geliştirilecektir.
Anahtar Kelimeler: İK kilit performans göstergeleri, Dengeli ölçek kart, İK dengeli
ölçek kartı.
Utilization of Balanced Scorecard on the
Monitoring of Human Resources Activities
Balanced scorecard is one of the tools used to monitor the performance of the
business in line with strategic objectives. In recent years there has been an increase
in research into the reduction of this tool to the level of human resources (HR). In
this study, we will set up the necessary metrics on how to identify and display HR
key indications within the framework of the business strategy, which must be on the
HR balanced scorecard. The application's data will be based on interviews and
structured questionnaire forms from HR managers of five organizations operating in
the banking, telecom, textile, food and foundation universities in Istanbul. At the end
of the work, a balanced scorecard example will be developed that can be used in the
HR field.
Keywords: HR key performanceindicators, Balanced scorecard, HR balanced
scorecard
101
Türk Vergi Hukuku’nda Defter, Kayıt ve
Belgelerin Gizlenmesi veya İbraz
Edilmemesi
Mr. Mustafa Uyanik, Erciyes Üniversitesi
Defter, kayıt ve belgelerin gizlenmesi veya ibraz edilmemesi suçu, bir vergi
kaçakçılığı suçu olarak düzenlenmiş ve hapis cezası öngörülmüştür. Bu suç, Vergi
Usul Kanunu’nun 359. maddesinde düzenlenmiştir. Bu suç, doktrinde susma hakkı
kapsamında tartışılmaktadır. Susma hakkı temel hak ve hürriyetlerden bir tanesi ve
adil yargılanma hakkının önemli bir parçasıdır. Çalışmamızda, bu suçun unsurları ve
susma hakkı karşısındaki durumu incelenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Vergi hukukunda defter ve belgelerin gizlenmesi, Susma hakkı
At Turkish Tax Law Concealing or Failure
to Submit of Books, Records and
Documents
Crime of concealing or failure to submit of books, records and documents is a tax
evasion which are connected to imprisonment. This crime is regulated in the context
of article 359 Turkish Tax Procedure Code. This tax evasion crime has been argued
within the right to silence in doctrine. The right to silence is one of fundamental
rights and freedoms and important part of the right to a fair trial. In our study, the
elements of this crime and the situation against the right to blind silence is tried to be
examined.
Keywords: Concealing of books and documents at tax law, The right of silence
102
Sosyal Girişimcilik Örneği Olarak Van
Gölü İnci Kefali (Alburnus tarcihi) Koruma
Çalışmaları
Dr. Mustafa Sarı, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
Sosyal girişimcilik, toplumu derinden etkileyen her türlü sorunun çözümünde,
sorundan etkilenenlerle birlikte yenilikçi, katılımcı, etik ve sürdürülebilir çözümler
üretmek olarak tanımlanmaktadır. Sıradan girişimcilikte kâr esas alınırken, sosyal
girişimlerde toplumsal sorunların sürdürülebilir şekilde çözümlenmesi
hedeflenmektedir. Van Gölü çevresinde yaklaşık onbeş bin kişinin geçim kaynağı
olan inci kefali balığı, aynı zamanda dünyada sadece Van Gölü havzasında yaşayan
endemik bir türdür. Yaşamını Van Gölü’nün tuzlu-sodalı sularında sürdüren balık
her yıl ilkbahar aylarında sürüler halinde akarsulara üreme göçü yapmaktadır. Göl
çevresinde yaşayan nispeten fakir halk, balığın üreme göçü esnasında henüz yumurta
bırakmamış balıkları avlayarak balık neslinin tehlikeye girmesine neden oldular.
1992 yılından itibaren başlatılan çalışmalarla Van Gölü inci kefalinin üreme
döneminde yapılan yanlış avcılık önlenmeye çalışılmaktadır. Bu amaçla göl
çevresinde çeşitli uygulamalar geliştirilmiş, fakir halk için sürdürülebilir geçim
kaynakları oluşturulmuş ve üreme döneminde yapılan yanlış avcılık büyük oranda
engellenmiştir. Bu büyük değişim, göl çevresinde yaşayan insanlarında katılımıyla
dünya ölçeğinde önemli bir sosyal girişime dönüşmüştür. Bu çalışmada Van
Gölü’nde yaşayabilen tek tür olan inci kefalini koruma çalışmaları sosyal
girişimcilik örneği olarak ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Sosyal girişimcilik, Van gölü, İnci kefali, Balıkçılık yönetimi
The Conservation Studies of Pearl Mullet
(Alburnus tarichi) in Lake Van as Case
Study of Social Entrepreneurship
Social entrepreneurship is defined as creating innovative, participatory, ethical and
sustainable solutions together with those affected by the problem in solving all kinds
of problems that are deeply affecting the society. Where profit is the norm in
ordinary entrepreneurship, it is aimed to solve social problems in a sustainable way
103
in social enterprises. The pearl mullet fish, a source of livelihoods for about fifteen
thousand people around Lake Van, is also an endemic species living only in the
Lake Van basin around the world. The fish which continues its life in the salty and
alkaline waters of Lake Van is carrying out reproductive migrations in rivers in the
spring every year. The relatively poor people who live in the vicinity of the lake
have caught the fish that have not yet lay eggs during the reproductive migration of
the fish, causing the fish species to enter the danger. Studies initiated since 1992
have attempted to prevent false fishing during the breeding season of the pearl
mullet in Lake Van. For this purpose, a variety of applications around the lake have
been developed, sustainable livelihoods have been created for the poor people, and
false fishing during the breeding season has been largely prevented. This great
change has transformed into an important social initiative on the world scale with
the participation of people living around the lake. In this study, pearl mullet
conservation studies, which is the only species that can survive in Lake Van, are
considered as examples of social entrepreneurship.
Keywords: Social entrepreneurship, Lake Van, Alburnus tarichi, Fisheries
management
104
Göçün Demografik Yapıyı Değiştirmesi ve
İstihdama Etkisi: Türkiye ve İspanya
Karşılaştırması
Dr. Hüseyin Arslan, İstanbul Ticaret Üniversitesi
Türkiye ve İspanya coğrafi ve tarihi benzerlikleri olan iki Avrupa ülkesidir. İki ülke
de geniş ve uzun sınırlarına ve çevreleyen ülkelerin gelişmişlik durumundan dolayı
göç almaktadır. Demografik yapılarında bu göç etkisiyle değişimler olmaktadır.
Bunun sonucu olarak işsizlik ve istihdam üzerindeki etkiler görülmektedir. Aynı
zamanda bu gelişmelere karşın alınan önlemler ve geliştirilen programlar-yasalar
yürürlüğe konulmaktadır. Bu çalışmada Göçün Demografik Yapıyı Değiştirmesi ve
İstihdama Etkisi çerçevesinde Türkiye ve İspanya tecrübelerinin karşılaştırması
yapılacaktır. Amaç; elde edilen sonuçların iki ülke ve benzer durumlarla karşı
karşıya olan diğer ülkeler için katkı sağlayıcı nitelikte olmasıdır. Araştırma niteliği
itibariyle literatür araştırması olup Türkiye ve İspanya üzerine yayınlanmış
ILO,OECD,World Bank,BM, ülkelerin resmi kaynakları esas alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Göç ve Demografik Yapı, İstihdama Etkisi, Türkiye ve İspanya
Karşılaştırması
Changing Migration The Demographic
Structure and It’s Impact on Employment:
Comparison of Turkey and Spain
Turkey and Spain are two European countries with geographical and historical
similarities. Both countries are migrating to their broad and long boundaries and
because of the development status of the surrounding countries.There are changes in
demographic structures due to this migration effect. As a result, unemployment and
the effects on employment are seen. At the same time, measures taken against these
developments and developed programs-laws are put into effect. This study will
compare the experiences of Turkey and Spain in the framework of Changing
Migration the Demographic Structure and it’s impact on employment. The aim is
being the results obtained are contributing to the two countries and other countries
facing similar situations. The research is based on literature research.The official
sources of ILO, OECD, World Bank, UN, mentioned countries publications on
Turkey and Spain are taken as basis.
Keywords: Migration and demographic Structure, impact on employment,
Comparison of Turkey and Spain
105
Gençlerde Sosyal Medya Algısı ve
Kullanma Davranışı
Dr. İbrahim Kisaç, Gazi Üniversitesi
Mrs. Elif Müzehher Şensoy, [email protected]
Bu araştırmanın amacı, gençlerde sosyal medya kullanma davranışını yönlendiren
sebepleri ve sosyal medyada maruz kalınan olay ve olguların bireyde yarattığı
etkileri ortaya koymaktır. Araştırma nitel bir çalışma özelliği göstermektedir.
Araştırmada veri elde etmek amacıyla araştırmacılar tarafından hazırlanan, kapalı ve
açık uçlu sorulardan oluşan anket kullanılmıştır. Bu anketle, gençlerin sosyal
medyada geçirdikleri süre, sosyal medyayı kullanmadıkları zamanda eksiklik duyup
duymadıkları, ne tür paylaşımlar yaptıkları ve bu paylaşımları yapmaya iten sebepler
gibi sosyal medya kullanımıyla ilgili çeşitli durumlar belirlenmiştir. Araştırma
sonucunda, iki ve daha fazla sosyal medya hesabına sahip bireylerin günde sosyal
medyada en az 2-3 saatlerini geçirdikleri tesbit edilmiştir. Sosyal medyaya erişim
sağlayamadıkları durumlarda büyük oranda eksiklik duydukları ve bu eksikliği
gidermek için boş zaman etkinlikleriyle uğraştıkları, en kısa zamanda da sosyal
medya hesaplarını kontrol etme davranışına yöneldikleri belirlenmiştir. Bireyleri
sosyal medyada paylaşım yapmaya iten en temel sebep, başka insanlar tarafından
takip edilmek, beğenilmek duygusu olarak belirlenmiştir. Bir diğer sebep de aslında
hiçbir şey hissetmeden sadece çağ bunu gerektirdiği için “gereksinim” olarak
yapılan bir eylem olarak belirlenmiştir. Araştırmada bireyler sosyal medyada
paylaştıklarını gerçek yaşantılarıyla büyük oranda paralel gördüklerini
belirtmişlerdir. Fakat sosyal medyada bireylerin ağlarken ya da kendilerini çirkin
buldukları halleriyle paylaşım yaptıkları sık karşılaşılan bir durum değildir.
Anahtar Kelimeler: Gençler, Sosyal medya algısı ve kullanımı.
The goal of this research is to determine the reasons of using social media of young
people and to clear effects of the cases and facts which are faced in social media on
those young people. This research is a quantitative research. Questionnaire was used
to collect data. It was prepared by the researchers and is consist of close and open
ended questions about time duration of youths in social media, feeling being lack of
when they do not in social media, what kind of sharing they do and the reasons of
these sharing. Results indicated that youths who have two or more social media
account spent at least 2-3 hours in a day. They usually feel insufficiency when they
cannot access to social media, and do leisure time activities to remove this
106
insufficiency and control social media accounts at the same time. Basic reason
which makes people to share something in social media is founded that a feeling of
being admired and followed by other people. The other reason is just to share
something without feeling anything because sharing is necessary in this century.
Participants stated that their shared things in social are mostly same in their real life.
However, it is not usually seen that people share their ugly positions or upset
motions.
Keywords: Youth, Social media perception and using.
107
Türk İcra ve İflas Hukuku Sistemi ve Takip
Yolları
Mr. Osman Duran, Erciyes Üniversitesi
İcra ve İflas Hukuku, genel olarak iki ana bölümde oluşmaktadır. Bunlar icra, diğer
bir deyişle cüzi takip ve iflas, diğer bir deyişle külli takiptir. Bu iki takip yolunun
esas farkı borçlu karşısında yer alan alacaklıların sayısıdır. Ancak her iki takip
yolunda da yine alacaklılar borçlunun haczedilebilen malvarlığının paraya
çevrilmesi sonucu elde edilen paradan tatmin edilmektedirler. İcra takibi kendi
içinde ikiye ayrılır. Haciz yoluyla takip ve rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takiptir.
Haciz yolu kendi içinde ise; ilamlı takip, ilamsız takip (genel haciz yoluyla takip),
kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip ve kiralanan taşınmazların ilamsız
icra yoluyla tahliyesidir. Kambiyo senetlerine mahsus takip kendi içinde ikiye
ayrılır. Bunlar haciz yolu ve iflas yolu. Yani kambiyo senetlerine mahsus takip hem
haciz yolunda hem de iflas yolunda söz konusudur.
Anahtar Kelimeler: Türk icra ve iflas hukuku, Takip hukuku, İcra hukuku, İflas
hukuku
Turkish Execution and Bankruptcy Law
System and Pursuit Ways
Execution and Bankruptcy Law generally consists of two main sections. These are
executions, in other words, minor pursuits and bankruptcy, in other words, pursuit of
universe. The main difference between these two pursuit routes is the number of
creditors who are in front of the debtor. However, in both pursuits, the receivables of
the buyers are satisfied with the proceeds of the conversion of the deposible assets to
the money. The executive team is divided into two. Pursuit through execution and
foreclosure of pledged property. In the case of self-concealment, the follow-up is
followed by unattended follow-up, followed by foreclosure for exchange notes, and
the rented immovables are released through unattended execution. The follow-up for
foreign exchange bills is divided into two in itself. These are the way to foreclosure
and bankruptcy. In other words, the follow-up of the foreign exchange bills is on the
way to both the foreclosure and the bankruptcy.
Keywords: Turkish execution and bankruptcy law, pursuit law, Executive law,
Bankruptcy law
108
Yavuz Sultan Selim Dönemi Osmanlı -
Safavi İlişkilerinin Uluslararası İlişkiler
Çerçevesinde Değerlendirilmesi
Dr. İhsan Cora, Giresun Üniversitesi
Mr. Arda Özkan, Giresun Üniversitesi [email protected]
Herşeyin hızla değiştiği günümüz dünyasında uluslararası ilişkilerle ilgili teori ve
uygulamalar da hızla değişmektedir. 624 yıllık Osmanlı tarihinde 8 yıllık Yavuz
Sultan Selim (1512-1520) dönemi kısa sayılabilecek bir zaman dilimidir. Y. S.
Selim, IV. Murat’tan sonra tarihin yazdığı en sert padişahtır. Bu nedenle, ona vezir
ya da elçi olmak çok zordur. Ancak, Osmanlı Devleti’nin en hızlı büyüdüğü dönem
de onun dönemidir. Sultan Selim dedesi Fatih gibi Osmanlı devletine daha çok
toprak katmak istiyordu. Aslında, bu düşünce “fetih ruhu” anlayışının bir gereğiydi.
Sultan Selim’in düşüncesine göre, Şah İsmail, aşırı bir mezhep taassubu ile
ülkesinde kendi mezhebinden olmayan Sünni Müslümanlara eziyet ediyor, halife
Hz. Ebubekir, Hz. Ömer gibi İslam büyüklerine sözler söylüyor, on binlerce insanın
ölümüne sebep Şahkulu İsyanı başta olmak üzere Osmanlı Devleti’nin içinde isyan
çıkarmaya çalışıyordu. Ayrıca, Padişah olunca her yerden kendisini tebrike
geldikleri halde Şah İsmail tebrik etmemişti. Bu sebeplerden Sultan Selim, Şah
İsmail ve devletinin ortadan kaldırılmasının gerekli ve hatta elzem olduğuna
inanıyor ve onunla bir meydan muharebesi yapmak istiyordu. Bu yüzden de Padişah
olur olmaz hazırlıkları yapıp önce Safavi tehdidine karşı harekete geçmiştir. Yaptığı
her hareket ve davranışın arkasında rakibini savaşa davet vardır. Konunun bir başka
ilginç tarafı da her iki devletin de Türk ve Müslüman olmasıdır. Çünkü, İslam’ın
temel iki kaynağı olan Kitap ve Sünnet elçiyi masum kabul etmiş ve savunmasız bir
insana yapılacak kötü muameleyi yasaklamıştır. Elçi hiç hoşa gitmeyecek bir teklifte
bulunsa bile masum kabul edildiği için dokunulmazlığına zarar verilmesi
yasaklanmıştır. Herhangi yazılı ve hukuki düzenleme olmamakla birlikte tarihin ilk
dönemlerinden itibaren elçilerin masumiyeti ilke olarak benimsenmiş ve genellikle
elçi dokunulmazlığı teoride de olsa kabul edilmiştir. Buna rağmen, elçiler gittikleri
ülkelerde hor görülme, aşağılanma, hapsedilme, ajan muamelesi görme, şüphe ile
bakılma gibi çeşitli engellerle karşı karşıya bırakılmışlardır. Bu çalışmanın esas
109
amacı uluslararası ilişkiler teorilerine yeni ilkeler getirmek değil, tarihin kısa bir
dönemindeki uygulamalara bugünden bakarak bir ışık tutmaktır. Anılan bu dönemde
Sultan Selim ve Şah İsmail arasında birçok elçi gidiş-geliş trafiği yaşanmıştır.
“Elçiye zeval olmaz!” sözü bizim kültürümüze ait olmasına rağmen, o dönemin bazı
elçileri öldürülmüş, hapsedilmiş, dövülmüş ya da hakarete uğramışlardır. Çünkü, o
dönemde elçilik zor bir işti ve bunlar barış döneminin değil, savaş döneminin elçileri
idiler. Tarafların birbirlerine gönderdikleri hediyeler, rakip iki devlet arasındaki
rekabet ve taktik savaşları bugünkünden oldukça farklıdır ve bu yüzden Y. S. Selim
dönemi Osmanlı - Safavi ilişkileri uluslararası ilişkiler açısından incelemeye değer
bir konudur.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Safavi, Yönetim, Uluslararası ilişkiler.
An Assessment of Yavuz Sultan Selim
Period to Ottoman - Safavid Relations
within the Context of International
Relations
In today's world where everything changes rapidly, theories and practices about
international relations are changing rapidly. Yavuz Sultan Selim (1512-1520) period
of 8 years in Ottoman history of 624 years is a time period which can be short. Y. S.
Selim, IV. After Murat, history is the hardest sultan he ever wrote. For this reason, it
is very difficult for him to be a queen or an ambassador. However, the period of the
Ottoman Empire's fastest growth is its period. Sultan Selim wanted to add more land
to the Ottoman state like Fatih. In fact, this thought was a requirement of the
"conquest spirit" concept. According to the thought of Sultan Selim, Shah Ismail
tortures Sunni Muslims, who are not their own sects in their country with an
excessive sectarian grandfather. Abraham, Hz. Like Omer, he tells the Islamic
elders, trying to revolt within the Ottoman Empire, especially the Shahkarian
Rebellion, which killed tens of thousands of people. Moreover, Şah İsmail did not
congratulate himself whenever tegrike came from everywhere as a Sultan. For these
reasons, Sultan Selim believed that Shah Ismail and his state were necessary and
even necessary to be removed from the center and wanted to fight a battlefield with
him. Therefore, the Sultan made preparations as soon as Safavi first acted against
tehdidine. Behind every action you do is inviting your opponent to battle. Another
interesting aspect of the issue is that both states are Turkish and Muslim. Because
the basic two sources of Islam, the Book and the Sunnah, embassed the innocent and
forbade the ill-treatment to be done to a vulnerable man. Even if the Ambassador
makes a suggestion that will not be pleasant, it is forbidden to harm his immunity
because he is considered innocent. Not with standing any written or legal
110
arrangements, the innocence of the soldiers has been adopted as a principle since the
early periods of history, and usually the apostolic immunity has been accepted in
theory. Nevertheless, the ambassadors were confronted with various obstacles such
as despise, humiliation, imprisonment, agent treatment, suspicion in the countries.
The main aim of this work is not to bring new principles to theories of international
relations but to shed light on the short-term history of the practice. During this
period many envoy traffic between Sultan Selim and Shah Ismail was experienced.
Despite the fact that the "embassy does not belong to us" belongs to our culture,
some of the embassies at that time were killed, imprisoned, beaten or despised.
Because, at that time, the embassy was a hard work, not the peace period, but the
embassies of the war period. The gifts they send to each other, the rivalry and
tactical wars between the two rival states are quite different today, and therefore the
Y. S. Selim period Ottoman-Safavi relations are worth examining in terms of
international relations.
Keywords: Ottoman, Safavi, Management, International relations.
111
Vergi Yargı Sisteminde Yapılan
Değişikliklerin Değerlendirilmesi
Mrs. Allı Yeşilyurt Duran, Erciyes Üniversitesi
6545 sayılı Kanun öncesinde vergi yargı sisteminde yer alan kanun yolları; itiraz,
temyiz, kararın düzeltilmesi, yargılamanın yenilenmesi ve kanun yararına bozma idi.
Ancak 6545 sayılı Kanun ile kanun yollarında bir takım değişiklikler yapılmıştır.
Söz konusu Kanun ile “itiraz” kanun yolu kaldırılmıştır. Bunun yerine “istinaf”
kanun yolu getirilmiştir. İstinaf, genel kanun yolu olarak düzenlenmiştir. Temyiz ise,
İYUK’un 46. maddesinde sayılan hallerle sınırlı olarak başvurulacak, istisnai ve üst
(istinaf sonrası) kanun yolu olarak düzenlenmiştir. Yapılan değişiklik sonucunda iki
kademeli olan idari yargı örgütlenmesi üç kademeli hale getirilmiştir. Çalışmamızda,
idari yargılama sisteminde yapılan değişiklikler vergi yargısı boyutuyla ele
alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Vergi yargı sistemi, Kanun yolları, İtiraz, İstinaf, Temyiz
Considerition of Changes in Tax Judgement
System
Right to appeal in the tax judicial system; contention of unconstitutionality,
appellate procedure, revision of a judgement, new trial and appeal for the sake of
law. However, a number of amendments have been made to the right to appeal by
Law No. 6545. With the Act, the "contention of unconstitutionalit" right to appeal
was removed. Instead, the "appeal" right to appeal was introduced. The appeal, was
arranged as a general right to appeal. The appellate procedure is regulated as an
exceptional and upper (post-appeal) right to appeal to be applied in limited
circumstances. As a result of this amendment, the two-tiered administrative judiciary
organization has been made into three stages. In our work, changes in the
administrative proceeding system will be dealt with in terms of tax judgment.
Keywords: Tax judicial system, Right to appeal, contention Of unconstitutionality,
Appeal, Appellate procedure
112
Türkiye Örneği Üzerinden Mülteci Hakları
ve Güncel Sorunlar
Mr. Onur Hamurcu, Erciyes Üniversitesi
Savaş ve çatışma dönemleri insanlık açısından en karanlık zamanları teşkil eder.
İnsan haklarına ilişkin hukuki ilerlemelerin anlam kazanabilmesi, özellikle bu
dönemlerde meydana gelen ihlallerin ortadan kaldırılması ya da savaş ve çatışma
hukuku dışında insan haklarına hiçbir aykırılığın meydana gelmemesi ile anlam
kazanabilecektir. Fakat bu durum gerek günümüz fiiliyatında gerekse de yakın
gelecekte pek mümkün gözükmemektedir. Savaşların, çatışmaların ve hak
ihlallerinin sonucu ise, mülteciler olarak vücut bulmaktadır. Hangi dönemde ya da
nerede olduğu fark etmeksizin, sadece insan olma sebebiyle sahip olunan insan
hakları, devletlerden bağımsız şekilde temin edilebilmelidir. İnsanların en temel
haklarından biri yaşadıkları devletten kendi varlıklarının gereği olan hakları
isteyebilmeleridir. Bunun tersi durumlarda, yani hak talebinde bulunulacak bir
otoritenin bulunamayaşı ya da sadece kendi topraklarındayken yararlanılan temel
haklardan, eğitim, sağlık, beslenme gibi…, toprakların terk edilmesi durumunda
yararlanılamayacak olması insan hakları açısından kabul edilemez bir durumdur. Bu
nedenle, mültecilerin sahip oldukları temel insan hakları da, en az mültecileri kabul
eden devlet vatandaşlarının hakları gibi gözetilmeli ve bu durum bütün dünya
devletleri tarafından ortak insanlık sorunu olarak kabul görmelidir. Savaş ve
çatışmaların mağdurları olan insanlar özellikle çocuklar ve kadınlar açısından,
gözetiçi politikalar üretmek bütün dünya devletlerinin ortak ödevi olmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Mülteci, Mülteci hakları, İnsan hakları
Refugee Rights and Current Problems
Considering Turkey
The periods of war and conflict are the darkest times in terms of humanity. The
significance of the legal progress of human rights can be understood by the fact that
the violations that have taken place during these periods have been lifted or the
violations of human rights other than war and conflict law have not come to fruition.
But this does not seem to be possible in today's practice, nor in the near future. The
results of wars, conflicts and infringements of rights are refugees. Human rights,
owing to being only human beings, regardless of the period or place in which they
exist, must be available independently of the state. One of the most fundamental
113
rights of people is that they can request the rights of their own existence from the
state they live in. In other words, it is unacceptable in terms of human rights if there
is no authority to claim or if it can not be used in the case of abandonment of land,
such as education, health, nutrition etc. For this reason, basic human rights of
refugees must be respected as the rights of state citizens which accepted refugees,
and this should be recognized as a common humanity problem by all world states.
The people who are victims of war and conflict, especially in terms of children and
women, should be the joint task of all the states of the world to produce surveillance
policies.
Keywords: Refugee, Refugee rights, Human rights
114
Eğitim Süreçlerinin Eğitim Teknolojisinin
Temel Ögeleriyle Betimlenmesi
Mr. Uğur Durak, Ankara-Keçiören Kamil Ocak Ortaokulu [email protected]
Bu çalışmada, Eğitim Süreçlerinin Eğitim Teknolojisinin Temel Ögeleriyle
Betimlenmesi problem olarak ele alınmaktadır. Çalışmanın genel amacı, Eğitim
Süreçlerinin Eğitim Teknolojisinin Temel Öğeleri yönüyle ele almaktır. Betimsel
türde literatüre dayalı veriler ışığında gerçekleştirilen çalışmada konu, eğitim
teknolojisi disiplini tanıtılmakta, eğitim süreçleri Eğitim Teknolojisinin temel
öğeleri yönüyle incelenmektedir. Çalışmada, eğitim süreçlerinin verim ve etkililiği
yararlandığı eğitim teknolojisi anlayışıyla iç içe özellikler gösterdiği, iletişim
çağında çağdaş, üretken toplumu oluşturmak ”üzere bilim ve teknoloji odaklı
vizyonun önem kazanması eğitim teknolojisi gereksinimini öne çıkardığı, eğitim
teknolojisinden uygun koşullar ve anlayışla yararlanıldığında; öğrenmeye dikkat
çekme, ilgileri artırma ve öğrencileri etkin kılma yararları sağladığı sonuçlarına
ulaşılmaktadır. Çalışmada Eğitim Teknolojisini oluşturan temel öğelerin eğitim
süreçlerinde sistem bütünlüğü içinde uygulanması, öğrencilerin yaratıcılıklarını ve
üretkenliklerini ortaya çıkaracak özel düzenlemeler yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Teknoloji ve tasarım, Eğitim teknolojisi
Description of Education Processes with the
Main Elements Of Educational Technology
In this study, evaluation of educational processes was approached from the aspect of
Educational Technology main elements as the matter issue. General purpose of this
study is to discuss educational processes with the aspect of main elements for
Educational Technology. The subject in this study, which was realized under the
data based on the descriptive type literature, has been examined in the way of
Educational Technology main elements and Educational Technology discipline has
been introduced. In the study the results show firstly that the performance and the
efficiency of educational processes resemble the educational technology concept
which benefit from it as well . Secondly, that the science and tecnology focused
vision comes into prominence suggests the requirement of the educational
technology in order to create modern and productive society at the communication
age . Thirdly that the paying attention to the learning, increasing the interests and
activating the students can be reached when benefitting from the educational
technology on the suitable conditions, In the study, it has been discussed that the
main elements forming educational technology should be applied in the system
integrity additionally special regulations discovering the creativity and productivity
of the students should be done.
Keywords: Technology and design, Educational technology
115
Meslek Yüksekokulu Mezunlarının İş
Bulmasında Etkili Olan Faktörlerin
Belirlenmesi ve Mezun Memnuniyeti
Üzerine Bir Araştirma
Mr. Harun Bayer, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Mr. Enes Çelik, Kırklareli Üniversitesi
Mr. Dilek Turhan, Babaeski Akşam Sanat Okulu
Mr. Tahsin Işık, Kırklareli Üniversitesi
Dr. Muhammet Atalay, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Küreselleşen dünyada gelişen iş alanlarına ve bu alanlardaki rekabete bağlı olarak
insan kaynağı ve çalışanların niteliği son derece önemlidir. Nitelikli insan gücünü
kullanabilecek, en uygun güç ile yüksek verimli hizmet ve mal üretebilecek
bireylere ihtiyaç gittikçe artmaktadır. Bu bağlamda toplumun ihtiyaç duyduğu
nitelikli insan profilinin oluşmasında bireylerin almış oldukları eğitimin yeterliği ve
kalitesi şüphesiz çok önemlidir. Eğitim kurumlarında bireylerin almış oldukları
eğitimin kalitesi bireylerin iş yaşamlarını da etkileyecektir. Eğitim kurumlarında
alınan eğitimler iş hayatındaki nitelikli çalışan profiline doğrudan destek olacaktır.
Bu çalışma, meslek yüksekokulu düzeyindeki eğitim sistemini ve mezun olan
öğrencilerin aldıkları eğitim ile meslekleri arasındaki ilişkiyi iş yaşamındaki
perspektifleri üzerinden analiz edebilmek ve değerlendirmek amacıyla yapılmıştır.
Genel tarama modeli kullanılarak yürütülen araştırmanın, belirlenen amaçlara
ulaşabilmesi için öncelikle literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Araştırma
kapsamında beklenilen sonuçlara ulaşmayı sağlayacak görüşleri belirlemek amacıyla
Babaeski Meslek Yüksekokulu Mezunları Memnuniyet Anketi uygulanmıştır.
Araştırmanın örneklemini Kırklareli Üniversitesi Babaeski Yüksekokulundan 2010-
2015 eğitim-öğretim yılları arası mezun olan 235 kişi oluşturmaktadır. Araştırmada
elde edilen bulgulara göre; yüksekokul akademisyenlerinin, öğrencilerinin eğitimi
süresince karşılaştıkları örgütsel problemlerde bilimsel problem çözme sürecinin
aşamalarının uygulanmasında yeterli bilgiye sahip oldukları sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Meslek Yüksekokulu, Eğitim, Kariyer, İş
116
A Research on Determining the Effective
Factors Vocational School Graduates to
Find A Job and the Graduated Satisfaction
The quality of the human resources and employees depending on the business areas
that are developing in the globalizing world and the competitions in these fields is
very important. The need to be able to produce highly efficient services and goods
with the most appropriate power, which can use qualified human power, is
increasing. In this context, the adequacy and quality of education that individuals
receive in the formation of a qualified human profile that society needs are
undoubtedly very important. The quality of education that individuals receive in
educational institutions will also affect the business lives of individuals. Trainings
received at training institutions will directly support the qualified employee profile
in the business life. This study was carried out in order to analyse and evaluate the
vocational school education system and the relations between the education and the
professions of the graduated students and their perspectives in business life. The
research conducted using the general screening model was conducted primarily to
search the literature in order to reach the specified objectives. Babaeski Vocational
School Graduates Satisfaction Survey was implemented in order to determine the
opinions that will provide the expected results. The sample of the research consists
of 235 people graduated from Kırklareli University Babaeski Vocational School of
2010-2014 Education and Training Year. According to the results obtained in the
research; it has been concluded that the Vocational School academics have enough
knowledge to apply the scientific problem-solving process to the organizational
problems.
Keyword: Vocational School, Education, Career, Business
117
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü ile
Avrupa Birliği Üye Ülkelerinin Sağlık Risk
Durumu İstatistiklerine Göre
Karşılaştırılması
Dr. Muhammet Atalay, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Mr. Enes Çelik, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Mr. Harun Bayer, Kırklareli Üniversitesi
Mr. Adil Kondiloğlu, Beykent Üniversitesi
Bir ülkenin dünya ülkeleri arasındaki gelişmişlik düzeyi konusunda Ekonomik
Kalkınma ve İşbirliği Örgütü ülkelerinin göstergeleri ve ülkenin bu göstergelere
göre durumu önemli fikirler verebilir. Sağlık risklerinde günlük sigara tüketimi,
alkol tüketimi ve şişman nüfus ile ilgili göstergeler ise ülkelerin sosyal ve ekonomik
gelişmişliklerini yansıtan ve insan hayatının korunması ve kaliteli hale gelebilmesi
için önemli yer tutan bir konudur. Bu sebeple sağlık riskleri alanındaki istatistikler
kullanılarak ülkelerin karşılaştırmalı analizlerinin yapılması son derece önemlidir.
Bu çalışmada Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütüne ve Avrupa Birliği’ne üye
ülkelerinin sağlık riskleri ile ilgili göstergeler dikkate alınarak kullanılmıştır. Bu
ülkelerin seçilen göstergeler bakımından birbirlerine göre benzerlikleri ya da
farklılıklarının ortaya konulması için sınıflandırma ve tahmin yöntemleri
kullanılarak karşılaştırmalı sonuçlarının incelenmesi amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü, Avrupa Birliği,
Sağlık riskleri, Sınıflandırma, Tahmin.
118
The Comparison of Member States of the
Organization for Economic Co-Operation
and Development-OECD & European
Union-EU According to Health Risk Status
Statistics
The level of development of a country among the countries of the world can give
important ideas to the representatives of the countries of the Organization for
Economic Co-operation and Development and the situation of the country according
to these indications. Indicators of daily cigarette consumption, alcohol consumption
and the obese population in health risks reflect the social and economic development
of countries are an important issue for the protection of human life and quality. For
this reason, it is extremely important to make comparative analysis of countries
using statistics in the field of health risks. In this study has been used taking into
consideration the indicators related to the health risks of Members of the
Organization for Economic Co-operation and Development and the European
Union. Of these countries in order to show their similarities or differences in terms
of selected indicators is aimed to examine the comparative results by using
classification and prediction methods.
Keywords: The Organization for Economic Co-operation and Development,
European Union, Health risks, Classification, Prediction.
119
Psikiyatristin Hukukî Sorumluluğu:
Psikoterapilerde Tedavi Yükümlülüğünün
İhlâli
Mr. Harun Mirsad Günday, Erciyes Üniversitesi [email protected]
Günümüzde ruh sağlığı hekimliği, kişinin beden ve ruh sağlığı bütünlüğüne yönelik
faaliyette bulunan ve modern hayatla birlikte önemi artan bir uzmanlık dalıdır.
Normal hekim – hasta ilişkilerinden farklı olarak psikiyatrist – hasta ilişkileri
ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. Bu temelde 2 sebebe dayanır. Birincisi ruh hekimliği
alanında psikoterapiler gibi uygulanan özgü tıbbî müdahale yöntemleridir. İkincisi
ise, psikiyatri hastalarında ortaya çıkan özellikle intihar ve zarar eğilimleri gibi
spesifik sorunlardır. Bu çalışmada psikiyatristin hukuki sorumluluğu bu alandaki
spesifik sorunlardan sadece psikoterapilerle sınırlı olarak incelenmiştir. Hukukî
sorumluluğun şartları gibi ve diğer sorumluluk hallerine yer verilmemiştir.
Anahtar Kelimeler: Psikiyatrist, ruh hekimliği, Psikoterapi, Hukukî sorumluluk,
Psikiyatrik hastalıklar
Civil Liability of Psychiatrist: Breach of
Treatment Duty in Psychotherapies
Medical science of mental health operates for the wholeness of mental health and
comes into prominence with the modern life. Different than the traditional doctor-
patient relationship, psychiatrist-patient relationships have a priviliged position. This
is mainly because of two fundemental reasons: Firstly, the treatments that are
peculiar to the field of mental doctoring such as psychotheraphy and secondly, the
specific problems the psychiatry patient has, especially tendencies towards suicide
and harm. This paper studies liability of the psychiatrist limited to psychotherapies of
these specific problems. The conditions of liability or responsibility states are not
discussed here.
Keywords: Psychiatrist, Mental doctoring, Psychotherapy, Civil liability, Psychiatric
disorders
120
Anayasa Mahkemesi'nin 17.01.2013 Tarihli
İptal Kararı ile 1632 Sayılı Askeri Ceza
Kanunu’nda Yer Alan Bazı Suçların
Ertelemeye veya Diğer Seçenek
Yaptırımlara Çevrilmesi ve Hükmün
Açıklanmasının Geri Bırakılması
Kararlarına Konu Olması
Mr. Emrah Özdemir, Erciyes Üniversitesi [email protected]
1632 Sayılı Askeri Ceza Kanunu'nda yer alan bazı maddeler; askeri suç işleyen
failler hakkında ceza hukuku sisteminde önemli bir yeri olan, hapis cezasının
ertelenmesi, hapis cezasının seçenek yaptırımlara çevrilmesi ve hükmün
açıklanmasının geri bırakılması gibi sanık lehine olan önemli hukuki kurumların
uygulanmasını yasaklayan hükümler içermekteydi. Bu yasağın temel nedeni olarak
askerlik hizmetinin ulusal güvenliğin sağlanmasındaki belirleyici rolü ve askeri
disiplinin önemi gösterilmiştir. Ancak; söz konusu yasal düzenlemeler hukuk devleti
ve eşitlik ilkesine aykırılık teşkil ettiği gerekçesi ile itirazlara konu olmuştur.
Anayasa Mahkemesi söz konusu yasal düzenlemeleri somut norm denetimi yoluyla
değerlendirmiş ve 17.01.2013 tarihinde vermiş olduğu iptal kararı ile bu
düzenlemelerin hukuk devletine ve özellikle ölçülülük ilkesine aykırılık teşkil ettiği
gerekçesi ile iptaline karar vermiştir. Çalışmamızda; Anayasa Mahkemesi'nin bu
konu hakkında vermiş olduğu kararın incelemesini gerçekleştireceğiz.
Anahtar Kelimeler: Askeri ceza hukuku, Askeri suçlar, Hapis cezalarının
ertelenmesi ve seçenek yaptırımlara çevirme, Hükmün açıklanmasının geri
bırakılması, Anayasa Mahkemesi
121
The Cancellation Decision of the
Constitutional Court dated 17.01.2013 and
Subject to the Decision of Suspension of
Punishment or Convert to Alternative
Sanction and Postponement of the
Declaration of Conviction About Certain
Military Offences Which Included in the
Turkish Military Penal Code No:1632
A number of regulations which are contained that prohibiting the application of
some important legal institutions in favour of accused like Decision of Suspension
of Punishment or Convert to Alternative Sanction and Postponement of the
Declaration of Conviction were taking place in Turkish Military Criminal Law
No:1632. The main reason for this prohibition has been shown as the decisive role of
military service in ensuring national security and military discipline, But, it has been
argued that these legal ragulations are contrary to the Rule of Law and principle of
equality. The Constitutional Court has cancelled these legal regulations because of
it is contrary to the Rule of Law and the principle of proportionality in 17.01.2013.
In this study, we will examine the Constitutional Court's decision on this issue.
Keywords: Military criminal law, Military offenses, Suspension of punishment and
convert to alternative sanction, Postponement of the declaration of conviction,
Constitutional Court
122
Yönetici Algılarında Çevrenin Kaotikliği:
Telekomünikasyon Sektöründe Bir Vaka
Analizi
Dr. Yasin Çakırel, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Günümüz organizasyonları sürekli ve hızla değişen bir çevre içerisinde varlıklarını
sürdürmeye çalışmaktadırlar. Organizasyonlar, ayakta kalabilmek, ne şekilde
değiştiği bile tam olarak belli olmayan müşteri taleplerine ayak uydurmak ve
rakipleriyle mücadele edebilmek için çeşitli stratejiler geliştirmekte, yenilikler
ortaya koymaya çalışmaktadırlar. Eğer işletmelerin içinde bulundukları ortamı
kaotik (kaosun yaşandığı) olarak nitelendirebilirsek, işletmelerin bu ortama ayak
uydurabilmek için neler yaptıkları da dikkat çekici bir hale gelecektir. Yöneticilerin
kaotik ortamın farkında olup olmaları, kaotik ortamda yeni ürün ve hizmetlerin
geliştirilmesi (inovasyon), organizasyonun kaos içerisinde nasıl şekilleneceği ve
çevreye verdiği tepki merak konusu olmaktadır. Vaka analizi kapsamında,
telekomünikasyon sektöründe bir firmanın yöneticileri ile derinlemesine görüşme
yöntemi kullanılarak veri toplanmıştır. Yöneticilerin telekomünikasyon sektörünü
kaotik olarak görüp görmedikleri incelenmiştir. Görüşme sorularının
oluşturulmasında kaos teorisi ile ilgili literatürden yararlanılmıştır. Çalışma
çerçevesinde ele aldığımız ilkeler açısından telekomünikasyon sektörü kaotik olarak
tanımlanabilir. Telekomünikasyon sektörünün hızlı değişiminin kaotik olarak
değerlendirilip değerlendirilmeyeceği üzerine yapılan çalışmada yöneticilerin
tümünün hızlı değişim, rekabet ve fırtınalı bir sektör vurgusu yaptıkları göze
çarpmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kaos teorisi, Kelebek etkisi, Telekomünikasyon sektörü
Surrounding Chaoticism in Manager
Perceptions: A Case Study in
Telecommunication Sector
Today's organizations are constantly trying to maintain their assets in a rapidly
changing environment. Organizations are trying to develop new strategies in order to
keep up with the demands of customers they have changed, and to fight against their
opponents. If we can characterize the environment in which businesses are located
as chaotic, It will become even more remarkable what the businesses are doing to
keep up with this achievement. It is a question of whether managers should be aware
123
of the chaotic environment, how to develop new products and services in the chaotic
environment, how to organize the organization in chaos and reaction to the
environment. Within the context of case analysis, data were gathered in the
telecommunication sector using in-depth interview with a company manager. It has
been examined whether managers see the telecommunication industry as chaotic.
The literature on chaos theory was used in the creation of interview questions. The
telecommunications sector can be described as chaotic in terms of the principles we
deal with in the framework of the study. In the study on whether the rapid change of
the telecommunication sector will be evaluated as chaotic, it is striking that
managers are all doing fast change, competition and a stormy sector emphasis.
Keywords: Chaos theory, Butterfly effect, Telecommunication sector
124
Toplam Kalite Yönetiminin Unsurlarından
Müşteri Memnuniyetinin Firma
Müşterilerinin Algısı ile Değerlendirilmesi:
Bir Vaka Çalışması
Dr. Yasin Çakırel, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Mrs. Öznur Aydıner Çakirel, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Dr. Kerem Toker, Beykent Üniversitesi [email protected]
Günümüz rekabetçi piyasasında hâlihazırda çalışılmakta olan müşterilerin asla
kaybedilmeyeceği düşünülmemelidir. Rekabet ve hizmet konusunda fark oluşturan
tüm firmalar var olan müşterilerimizi kendi müşteri portföylerine ekleyebilir.
Müşteri ile etkili ve olumlu iletişim kurmak, beklentilerin hızla cevap verebilmek
günümüzün hizmet anlayışında önemli bir yer tutmaktadır. Müşterilerimizle daimi
ilişkiler kurmak, onlarda gelen veriler doğrultusunda kendimizi geliştirmek ve
isteklerinin dikkate alınması ile mümkün olabilir. Müşteri ilişkilerini iyi yönetmenin
mevcut müşterilerimizi memnun etmekle beraber bize yeni müşteriler
kazandırabileceğini de unutmamak gerekir. Kalite kavramı çerçevesinde toplam
kalite yönetimi felsefesi işletmecilik uygulamalarında hala güncelliğini koruyan
konulardan biridir. Toplam kalite yönetimi felsefesinin en önemli unsurlarından biri
ise müşteri odaklılık ve müşteri memnuniyetidir. Bu araştırmada, vaka analizi
kapsamında bir hizmet işletmesinden hizmet alan müşterilerin, hizmet öncesi,
hizmet alımı esnasında ve hizmet alımı sonrası memnuniyet düzeyleri ölçülmüş ve
aralarındaki farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır. Buna göre hizmet alan
işletmelerin firmadan her aşamada memnuniyet düzeylerinin benzer olduğu ve
işletmenin kalite anlayışını hizmet süreçlerinin tümüne uygulayabildiği
anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Toplam kalite yönetimi, Müşteri memnuniyeti
125
Evaluation of Customer Satisfaction with
the Perception of Company Customers
from the Elements of Total Quality
Management: A Case Study
It should not be thought that customers will never be lost in today's competitive
market. All companies that make a difference in competition and service can add our
existing customers to their customer portfolio. To communicate effectively and
positively with the customer and respond quickly to expectations is an important
part of today's service understanding. Within the framework of the concept of
quality, total quality management philosophy is still one of the issues that keeps
updating in business practices. One of the most important elements of total quality
management philosophy is customer orientation and customer satisfaction. In this
study, the satisfaction levels of pre-service, in-service and post-service customers
were measured. According to this, it is understood that the service companies have
similar satisfaction levels at every stage and that the operator can apply the quality
understanding to the whole service processes.
Keywords: Total quality management, Customer satisfaction
126
Şehrazat'ın Oyunu Adlı Eserde Zorba
İktidara Karşi Bir Kadın Sanatçı
Dr. Nurullah Ulutaş, Muş Alparslan Üniversitesi [email protected]
İnsanoğlunun tarih boyunca kendi türü üzerinde sergilediği iktidar tutkusu, sözlü
edebiyattan yazılı edebiyata kadar birçok üründe işlenir. Erkeğin kadın üzerinde
cinsiyet üstünlüğüyle başlayan ve zamanla sosyolojik, ekonomik, psikolojik ve
siyasi üstünlüğe dönüşür. Bilinçli bir nesneleştirme politikasıyla insanın kendi
türdeşlerine hâkim olma arzusu, ötekini nesneleştirme amacı taşır. İktidar
mücadelesi, özgür bireyler arasında gücü ele geçirme niteliği taşırken öznenin
hareketsiz kılınmasıyla bu mücadele yerini şiddet ve köleliğe bırakır. Modern
insanın hegemonik ilişkiler sarmalında makineleşme, tekelleşme, yabancılaşma ve
ötekileşme bağlamında Turgay Nar’ın oyunlarında nasıl dramatize edildiği
görülebilir. Oyunlarında güncel ve kısır politik tartışmalardan ziyade tarihten gelen
ve hemen her toplumda görülebilen politik çatışmaları tarih, mitoloji, tasavvuf,
masal unsurları içinde okuyucuya / seyirciye sunan yazar, bu oyunda da sanatçı –
iktidar çatışmasını “Bin bir gece masalları” üzerinden vermeyi tercih eder. İktidarın
kendi gücünü toplum üzerinde göstermek amacıyla kadını nasıl nesneleştirdiği bu
oyunda görülebilir. İktidara karşı mücadele eden de yine sanatçıyı temsil eden bir
kadındır. Yazar, diğer oyunlarında olduğu gibi bu oyununda da grotesk unsurlar,
vahşet sahneleri ve sıradışı mekân kurgularıyla özgün bir çizgi yakalar. Turgay Nar,
şiirsel dili ve psikolojik derinliği tasvir eden cümleleriyle okuru gerilime sürükleyen
Şehrazat'ın Oyunu adlı eserinde sanatçı – iktidar çatışması üzerinden insanın kendi
türünü nasıl nesneleştirdiğini anlatmaya çalışır. Yazar, otorite ve despotizm
karşısında yaratıcı gücün üstün geldiğini vurgular. Eserde sanatçının mücadele
ederken yıkıcı değil, dönüştürücü ve yapıcı bir tutum sergilediğini görürüz. Bu
çalışmada iktidar arzusunun yol açtığı fiziksel ve psikolojik yıkımlar üzerinde
durulacak ve elde edilen sonuçlar tahlil edilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Turgay Nar, Tiyatro, Türk edebiyatı, Şehrazat’ın Oyunu,
Sanatçı - İktidar çatışması.
127
A Female Artist Against Tyrant Power in
Artwork Titled Şehrazat'ın Oyunu
The passion of humanbeing for the power employed on the same species is treated
as a subject in many fields of both oral and written literature. Gender supremacy of
male on female turns into sociological, economic, psychological and political
supremacy in time. The aim of the desire to prevail over other humanbeings through
a conscious objectification policy is to objectify the other. Power struggle also aims
to take the power among independent individuals, this struggle is then replaced by
violence and slavery as a result of the inaction of the subject. Modern human in the
swirl of hegemonic relations is dramatized in plays of Turgay Nar within the scope
of mechanization, monopolization, alienation and marginalization. The author
presents political conflicts, which are rooted in the history and can be encountered in
every society, through the elements of history, mythology, sufism and tales, rather
than offering current and vicious political discussions in his plays. In this particular
play, the author prefers presenting the artist-power conflict through "1001 nights".
How woman is objectified, since the power wants to practice its power on society,
can be seen in this play. The person who combats the power is a woman who
represents the artist. The author has a unique style through grotesque elements,
atrocity scenes and unusual space setups in this play as well as the other plays of the
author. In his play titled Şehrazat'ın Oyunu, which causes tension for the reader
through poetic language and psychologically-deep sentences, Turgay Nar tries to
explain how humanbeing objectifies its own species through artist-power conflict.
The author underscores that creativeness prevails over authority and despotism. In
this play, the artist adopts a constructive and transformative attitude instead of a
devastating one during her combat. This study touches upon physical and
psychological devastations caused by power desire and aims to investigate the
obtained results.
Keywords: Turgay Nar, Theatre, Turkish literature, Şehrazat’ın Oyunu, Artist-
Power conflict.
128
Finansal Krizlere Karşı Bir Önlem: Balkan
Finansal İstikrar Fonu
Dr. Recai Aydın, Uluslararası Saraybosna Üniversitesi
Mr. Cem Korkut, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi [email protected]
Finansal krizlerin etkilerini gelişmekte olan ülkeler daha derin yaşamaktadır.
Özellikle küresel finansal krizler, gelişmiş ülkelerde başlamakta ve hızlıca tüm
dünyaya yayılmaktadır. Küresel finans sistemine entegre olmuş ekonomilerin
finansal krizlerden etkilenmemesi mümkün değildir. Ayrıca, bu krizler finans
sektörü ile sınırlı kalmamaktadır. Çok hızlı bir şekilde reel sektörü de etkileyen
krizler işsizlik, finansal istikrarsızlık, enflasyon vb. ekonomik problemlerin temelini
oluşturmaktadır. Ülkeler, ülke grupları, ülke iş birliği teşkilatları ise finansal
krizlerin negatif etkilerini azaltmak için önlemler almaktadır. Ekonomilerin finansal
krizlerden çıkmasını hedefleyen önlemlerden birisi de finansal istikrar fonlarıdır.
Avrupa'nın bir parçası olan Balkanlar stratejik/ekonomik konumu ve ülke
ekonomilerinin yapısı sebebiyle özellikle Batı merkezli finansal krizlerden
etkilenmektedir. Özellikle Euro bölgesinden gelen ekonomik/finansal krizlere
oldukça açık olan Balkan ülkeleri, bu krizlerin negatif etkilerinden korunmak için
önlemler almalıdır. Bu çalışmada Balkan ülkeleri arasında kurulabilecek finansal
istikrar fonu önerisi tartışılacaktır. Kurulacak finansal istikrar fonunun sadece
ekonomik faydalar sağlamayacağı politik istikrarsızlık ve belirsizlikleri de
önleyeceği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Finansal istikrar fonu, Balkanlar, Ekonomik istikrar
A Countermeasure Against Financial
Crises: The Balkan Financial Stability Fund
Developing countries are affected more deeply by the effects of financial crises.
Especially the global financial crises are beginning in developed countries and are
spreading rapidly all over the world. It is not possible for economies integrated with
the world financial system not to be affected by financial crises. Moreover, these
crises are not limited to the financial sector. Crises that influence the real sector very
quickly also form the basis of economic problems such as unemployment, financial
instability, inflation and so on. Countries, state groups, and country cooperation
organizations are taking measures to reduce the adverse effects of financial crises.
129
One of the measures aimed at bringing the economy out of the financial crises is
financial stability funds. The Balkans, part of Europe, is particularly affected by the
Western-based financial crisis due to its strategic/economic position and the nature
of the countries’ economies. The Balkan countries, which is especially open to
economic and financial crises from the Eurozone, must take measures to avoid the
adverse effects of these crises. In this study, the proposal of the financial stability
fund to be established among the Balkan countries will be discussed. It is thought
that the financial stabilization fund to be established will also prevent political
instability and uncertainty that will not only provide economic benefits.
Keywords: Financial stability fund, The Balkans, Economic stability
130
Bir Kamu Hastanesi Radyoloji Ünitesinin
Zaman Esaslı Faaliyete Dayalı Maliyetleme
Yöntemine Göre Maliyet ve Karlılık Analizi
Dr. Enver Bozdemir, Düzce Üniversitesi [email protected]
Günümüzde sağlık yöneticilerinin stratejik kararlar alabilmeleri ve maliyetleri
kontrol edebilmeleri için maliyet analizlerinin en doğru bir şekilde hesap edilmesi
önem arz etmektedir. Hastane işletmelerinde maliyetleri tüketen çok çeşitli faaliyet
unsurları mevcuttur. Bu nedenle maliyetlerin doğru bir şekilde hesap edilmesinde
zaman esaslı faaliyete dayalı maliyetleme yönteminin kullanılması gerekir.
Çalışmanın amacı zaman esaslı faaliyete dayalı maliyetleme yöntemini kullanılarak
hastane işletmelerindeki özellikle Radyoloji ünitesindeki Manyetik Rezonans (MR)
ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) kısmında gerçekleşen maliyet bilgilerini doğru bir
şekilde analiz ederek sağlık yöneticilerine maliyetlerin kontrol edilebilmesi için bir
araç sunmaktır. Bu amaç doğrultunda Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma
Hastanesindeki 2015 yılı verileri esas alınarak MR ve BT birimlerinin maliyet
analizi zaman esaslı faaliyete dayalı maliyetleme yönteminden yararlanılarak hesap
edilmiştir. Ayrıca ilgili birimlerden yıl içerisinde elde edilen gelirlerle katlanılan
maliyetler, birimlerin karlılığı açısından karşılaştırılmıştır. Buna göre her iki birimde
sunulan hizmetlerin toplamının karlı olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Hastane işletmeleri, Faaliyete dayalı maliyetleme, Zaman
esaslı faaliyete dayalı maliyetleme yöntemi, Manyetik rezonans, Bilgisayarlı
tomografi
The Analysis of Cost and Profit of A Public
Hospital Radiology Unit According to
Time-Driven Activity-Based Costing
Method
Today, it is significant for health care managers to make the most accurate
calculations in cost analysis so that they can make strategic decisions and control
costs. There are various activities that cost hospital operations. That is why, time-
driven activity-based costing method should be used when costs are calculated
correctly. The purpose of the study is to provide a tool for healthcare managers to
131
control costs in hospital departments, especially by analyzing Magnetic Resonance
(MR) and Computerized Tomography (CT) cost information correctly. For this
purpose, based on the data of Bolu İzzet Baysal Training and Research Hospital in
2015, the cost analysis of MR and CT units was calculated by using the time-driven
activity-based costing method. In addition, the costs generated by the revenues from
the relevant units during the year are compared with the profitability of the units.
Accordingly, it was determined that the sum of the services provided by both units is
profitable.
Keywords: Hospital operations, Activity-Based costing, Time-Driven Activity-
Based costing method, Magnetic resonance, Computerized tomography.
132
Bir Kamu Hastanesi Bilgisayarlı Tomografi
Ünitesinin Maliyet Hacim Kar Analizi
Dr. Enver Bozdemir, Düzce Üniversitesi
Dr. Ali Akaytay, Düzce Üniversitesi [email protected]
Sağlık işletmelerine ait kaynakların etkin kullanılması ve geleceğe ilişkin kâr
planlamasının yapılmasında Maliyet-Hacim-Kar (MHK) analizi önemli bir tekniktir.
Bu teknik sayesinde hastane yöneticileri, maliyetlerin kontrol edilmesi ve
azaltılması, hizmet kalitesinin artırılması, kullanılan her türlü kaynaktan elde edilen
çıktının etkin ve verimli kullanılması, birim karlılık analizlerinin yapılması, finansal
performansın değerlendirilmesi gibi konularda daha doğru kararlar alabilmektedir.
Ayrıca her bir bölümde elde edilen gelirin, değişken ve sabit giderleri karşıladıktan
sonra kâra olan katkısının ne olduğu bilgisi (katkı payı), doğru kararların
verilebilmesi hususunda yöneticiler için önem arz etmektedir. Çalışmanın amacı,
hastanelerde yardımcı hizmet üretim gider yeri olan Bilgisayarlı Tomografi (BT)
ünitesinin maliyet-hacim-kâr analizini yaparak, sunulan hizmetlerden elde edilen
gelir ile maliyetlerinin karşılanıp karşılanmadığını ortaya koyarak hastane
yöneticilerine daha doğru kararlar alabilmesi için bilgi sağlamaktır. Bu amaç
doğrultusunda Bolu İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesindeki 2015 yılı
verileri esas alınarak BT birimlerinin maliyet-hacim-kar analizi yapılmıştır. Analiz
sonucunda BT ünitesinde sunulan işlemlerin toplam maliyetini toplam gelirlerin
karşıladığı ve karlı olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca BT ünitesinde yapılan işlemlerin
birim bazında katkı payları ayrı ayrı analiz edilmiştir. Bu analizde ise sunulan işlem
bazında katkı payında hem negatif hem de pozitif durumun olduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Maliyet hacim kâr analizi, Sabit ve değişken giderler, Hastane,
Bilgisayarlı tomografi.
Cost-Volume-Profit Analysis of
Computerized Tomography Unit in A
Public Hospital
Cost-Volume-Profit (CVP) analysis is an important technique in making effective
use of the resources of the healthcare enterprises and profit planning for the future.
By this technique, hospital managers can make more accurate decisions on the issues
such as controlling and reducing costs, increasing service quality, efficient and
effective use of output from all kinds of sources used, making unit profitability
133
analyzes and evaluating financial performance. Furthermore, the knowledge of the
contribution to profit of income of each unit (contribution margin) after all variable
and fixed expenses are paid, is important for the managers to make the right
decisions. The aim of the study is to provide information for hospital administrators
to make more accurate decisions by showing the cost-volume-profit analysis of the
computerized tomography (CT) unit which is the auxiliary service cost centre in the
hospitals and determining if the income provided from the services in this unit fits
the costs. For this purpose, cost-volume-profit analysis implemented to the units of
CT of Bolu Izzet Baysal Education and Research Hospital, based on the data of
2015. As a result of the analysis, it was determined that the income of the services
given in the CT units fits total cost and services are profitable. In addition,
contribution margins of each transactions made in CT, analyzed by units one by one.
In this analysis, it is seen that both the negative and the positive status of
contribution margin on the basis of the transaction made.
Keywords: Cost Volume Profit Analysis, Fixed and Variable Costs, Hospital,
Computerized Tomography
134
Belediye Yönetimlerinde İtfaiye Hizmetleri
ve İtfaiye Hizmetlerinde Yeniden
Yapılanma
Dr. Ethem Kadri Pektaş, Afyon Kocatepe Üniversitesi
Mr. Atahan Demirkol, Afyon Kocatepe Üniversitesi [email protected]
Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere
kurulan kamu tüzel kişileri sıfatıyla belediyelerin temel görevlerinden birisi de
beldenin sağlık, huzur ve esenliğinin sağlanmasıdır. Söz konusu hizmetlerin yerine
getirilmesinde en önemli örgütsel birimler kuşkusuz belediye zabıtası ve belediye
itfaiyesidir. İtfaiye teşkilatı belediyenin çoğunlukla yangın söndürme ve kurtarma
hizmetlerini sunan bir kamu örgütüdür. Belediye itfaiye örgütünün öncelikli görevi
yangınlara müdahale etmek ve söndürmek suretiyle yangın felaketini bertaraf
etmektir. İtfaiye bunlara ilaveten, duruma bağlı olarak su baskınlarına müdahale
etme, afetlerde kurtarma çalışmalarına katılma, ilk yardım, baca temizleme,
motopompla su çekme, bez afiş asma, şehir merkezini sulama, kilitli kapı açma,
işyerlerinin yangın önlemleri yönünden denetimini yapma, ruhsat verme vb.
hizmetleri de yerine getirmektedir. Bu yönüyle belediye itfaiyesi belde halkının
sağlık, huzur ve esenliğinin temininde son derece önemli bir fonksiyon ifa
etmektedir. 5393 Sayılı Belediye Kanunu’na göre belediye itfaiye hizmetleri
kesintisiz olarak yürütülmekte, personelinin çalışma süresi ve saatleri Devlet
Memurları Kanunu’nda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın ve
hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenmektedir. Belediye
itfaiye hizmetlerinin tarihsel gelişimi, örgütsel yapısı, hizmetlerin yürütülmesinde
karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri, hizmetlerde koordinasyon ve etkinliğin
arttırılması, acil yardım, kurtarma ve afet yönetim hizmetleri ile entegrasyonun
sağlanması ve itfaiye teşkilatının idari açıdan yeniden yapılandırılması çabaları bu
çalışmanın temel konularını oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Belediye, Belediye itfaiyesi, İtfaiye hizmetleri, Yeniden
yapılanma.
135
The Fire Services in the Municipal
Governments and the Restructuring in the
Fire Services
The one of the basic tasks of municipalities which a corporation established in the
statute of public legal entity to meet common local needs of inhabitants of a town is
to provide health, peace and well-being of the town. Municipal police and fire
departments are the most important service units in the carrying out these services.
A fire department is a public organization that provides predominantly emergency
firefighting and rescue services for a certain a municipality. The primary task of the
municipal fire department is to eliminate the fire disaster by interfering and
extinguish the fire. In addition to this task, the department provides responding to
flooding crisis, participating in disaster relief operations, first aid, cleaning
chimneys, pumping waste water, hanging banners for citizen, irrigating the city
centre, opening the locked doors, controlling the workplaces about fire protection
and prevention, permitting services etc. In this way, municipal fire departments fulfil
an extremely important function on providing the peace, health and well-being of the
people who live in towns/cities. According with the “Law on Municipality” (Law
No. 5393, 2005), fire service is carried out without interruption and the working
period and hours of the fire service are arranged in a way to perform the services
without interruption regardless of the working period and hours specified in the Law
No. 657 on Civil Servants. The basic subjects of this study are the historical
development of municipal fire services, their organizational structures, problems and
solutions of fire services, enhancing coordination and efficiency in these services
and the restructuring efforts of the fire organizations in terms of administration.
Keywords: Municipality, Fire department of municipality, Fire services,
Restructuring.
136
Mutluluk ile Toplu Konut İlişkisi: TOKİ
Örneği
Mr. Hüseyin Aksoy, Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Mr. Yılmaz Ağca, Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Mutluluk, insanların yaşamları boyunca en önemli amaçlarından biridir. Aristoteles,
mutluluğu insan yaşamının ereği olarak tanımlamıştır. İnsanın en temel olmasa da
belki en önemli ihtiyacı olabilecek bu durumu neyin etkilediği önemli bir sorudur.
Gelir, kariyer ve eğitim seviyesi gibi faktörler ile mutluluk arasındaki ilişki sıkça
araştırılmıştır. İnsanın yaşadığı konut ile mutluluk arasında ilişki var mıdır?
Araştırma, bu sorudan hareketle farklı gelir grubuna dâhil aileler için Toplu Konut
İdaresi tarafından yapılan konutlarda yaşayan bireylerin mutluluk düzeyleri
arasındaki farklılık ve bununla ilişkili faktörleri belirlemeye yönelik olmuştur. Bu
çalışma ile düşük ve orta gelir grubuna dâhil olmak üzere, iki farklı örneklemden
elde edilen demografik faktörlere ait veriler ile bu kişilerin mutlulukları arasındaki
ilişki araştırılmaktadır. Bu amaçla bu farklı gelir grubuna dâhil kişilerin ikamet
etmekte olduğu TOKİ sakinlerine anket uygulanmış ve elde edilen veriler çeşitli
analizlerle değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda düşük gelir grubu ve orta gelir
grubu için yapılmış olan konutlarda yaşayanların mutluluk düzeyleri arasında
anlamlı bir farklılık görülmemektedir. Ayrıca alt gelir grubu konutlarda yaşayanların
ortalama gelirleri orta gelir grubunda yaşayanlardan daha düşük olsa da bu farklılık
anlamlı değildir. Buna ilaveten kişilerin gelirleri ile mutluluk düzeyleri arasında
anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Kişilerin eğitim seviyeleri ile mutluluk düzeyleri
arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Mutluluk, İlişki, Toplu konut, Sosyal konutlandırma
The Relationship Between Happiness and
Collective Housing: Example of TOKİ
Happiness is one of the most important purposes of people throughout their lives.
Aristotle defines happiness as the goal of human life. Even if happiness is not the
most basic needs, it may be the most important and it is an important question what
influences happiness. The relationship between happiness and some factors such as
income, career and level of education has been frequently researched. Is there a
relationship between collective housing and happiness? This research will aim to
determine the difference in happiness levels among the residents of housing
constructed by the Housing Development Administration of Turkey for low and
137
middle income families. Also, we will be tried to factors related to the happiness
levels of these groups. For this purpose, a questionnaire is applied to residents of
TOKI residents of these different income groups and the data obtained is evaluated
with various analyzes. As a result, there is no significant difference between the
happiness levels of the residents living in the low income group and the middle
income group. Also, although the average income of residents living in the lower
income group is lower than those living in the middle income group, this difference
is not significant. In addition, there was no significant relationship between income
and happiness levels. The relationship between education levels of people and
happiness levels was found significant.
Keywords: Happiness, Relationship, Collective housing, Social housing
138
Uluslararası Hukuk ve İlkel Sermaye
Birikimi: Meta-Teorik Bir Yaklaşım
Mr. Burak Güneş, Ahi Evran Üniversitesi
Mevcut uluslararası hukuk kitaplarının ilk sayfaları, uluslararası hukukun nasıl bir
hukuk dalı olduğu ve iç hukuk ile farklarının neler olabileceğini açıklayarak
başlamaktadır. Eğer uluslararası hukuk dış denilen alan ile ilgili ise, dış ve iç
ayrımının yapıldığı bir düzlemin de var olması gerekmektedir. Bunun açık anlamı,
egemen ve eşit devletlerarası ilişkilerin düzenlendiği hukuk alanı olarak uluslararası
hukuk geçerlilik kazanmaktadır. Bu anlatının arka planında, uluslararası hukukun
objektif ve her birime eşit uygulanmakta olan, genel-geçer kurallar bütünü olduğu
varsayımı bulunmaktadır. Bu varsayımların tümü, görünen ile altta yatan
mekanizmalar arasındaki bağlantıyı gizleyen perde görevi görmektedir. Bu
çalışmada, Kapitalizm ile Uluslararası Hukukun organik bağı ortaya konulmaya
çalışılacaktır. Böylelikle, sosyal ilişkiler ağından yalıtılmış, aşkın bir şekilde ve
herkesi eşit bir biçimde kapsayan soyut hukuk anlayışının yıkılmasına
çabalanacaktır. Kapitalist ilişkiler ağının tarihsel evrimi ile uluslararası hukukun
paralel doğrultuda bükülmesi/şekil almasının ‘nasılına’ odaklanılacaktır.
Pozitivizmin düz ontolojik anlayışının getirmiş olduğu sığlıktan kurtulabilmek için
altta yatan mekanizmaların ortaya çıkarılması gerekmektedir. Bu maksatla, Marx’ın
özellikle üzerinde durduğu ve yakın dönemlerde tekrardan gündeme taşınan ‘ilkel
birikim süreci’; David Harvey’in (el koyarak birikim) ve çağdaşlarının yaklaşımı ile
tekrar değerlendirilecektir. Böylelikle, aşırı birikim krizlerinin çözümünde
başvurulan yöntemlerin, aslında Marx’ın belirttiği ‘ilkel birikim sürecinin’ dönemsel
olarak aldığı şekilden başka bir şey olmadığı ortaya konulacaktır. Dahası, 1980’ler
ile beraber hayatımıza giren Neo-Liberal Dönüşüm politikalarının üst-yapısal
düzenlemelerinin (hukuksal düzenlemelerinin), ‘ilkel birikim’ ile doğrudan ilintili
olduğu - aşırı belirlenimcilik açmazına düşülmemesi gerektiğinin bilincinde olarak-
vurgulanacaktır. Bunun için Mark Neocleous’un yaklaşımı esas alınacaktır.
Neocleous’a göre, Marx’ın Kapital’de belirttiği ya da Harvey’in Yeni Emperyalizm
adlı eserinde detaylandırdığı tüm ‘kapatma’ örnekleri, politik-hukuki birer
faaliyettir. Sonuç olarak, mevcut çalışma Uluslararası Hukukun genelde kapitalizm
ile özelde ise Neo-liberal Dönüşüm ile ilişkisini, Marx’ın ‘ilkel birikim’
kavramsallaştırmasını esas alarak incelemektedir. Böylelikle, görünen ile gerçek
arasındaki bağ kurulabilecek ve pozitivizmin düz ontolojik varsayımlarının yerine,
sosyal ilişkiler ağının ortaya çıkarılabildiği derinlikli bir ontolojik duruş
savunulabilecektir.
Anahtar Kelimler: Uluslararası hukuk, Kapitalizm, İlkel birikim, El koyarak
birikim, Neo-Liberal dönüşüm
139
Muvazaa Mı, İnançlı İşlem Mi? (Muvazaa
İle İnançlı İşlemin Karşılaştırılması)
Dr. İsmail Atamulu, Erciyes Üniversitesi
Muvazaalı işlemler ile inançlı işlemler esasen farklı müesseseleri ifade etmektedir.
Gerçekten de, muvazaa, irade ile beyan arasındaki uygunsuzluk hâlleri arasında
iken, inançlı işlem hukukî muamele türlerindendir. Buna rağmen, bu iki müessese,
birbirlerine benzer unsurları ihtiva etmeleri sebebiyle, her zaman karşılaştırılmaya
ve karıştırılmaya müsaittir. Bu durum, Türk Hukuk doktrininde kapsamlı
çalışmaların yapılmasına ve yargı içtihatlarının gelişmesine yol açmıştır. Bu çalışma,
söz konusu iki müessesenin hukukî niteliğini ortaya koyduktan sonra, aralarındaki
farklılıklara dair açıklamada bulunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada, muvazaa ve
inançlı işlem müesseselerinin hukukî nitelikleri öncelikle tespit edilmiştir. Bu
belirlemeden hareketle, iki müessese arasındaki farklılıklar teorik
gerekçelendirmelerle ortaya konulmuştur. İzlenen bu yöntem sayesinde, çalışmanın
teorik temeli oluşturulmuştur. Bu temellendirme vasıtasıyla Yargıtay kararlarına
eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşılmıştır. Bu sayede, Yüksek Mahkeme’nin bu iki
müessese için öngördüğü müeyyidelerin isabetliliği, özellikle teorik açıdan
değerlendirmeye tâbi tutulmuştur. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular,
muvazaa ve inançlı işlem arasındaki benzerlikler ve farklılıklar başlıklarında ayrı
ayrı ortaya konulmuştur. Neticede her iki müessesenin de muhtevasında anlaşma
unsurunu barındırması, en önemli ortak yön olarak belirlenmiştir. Bunun yanında,
gerek muvazaalı işleme, gerekse inançlı işleme dayalı olarak muameleye konu şey
veya hakkın zilyetliğinin el değiştirmesi diğer bir ortak yön olarak
değerlendirilebilir. Muvazaalı işlemler ile inançlı işlemler arasında, bu iki
müessesenin birbirinden ayırt edilmesini kolaylaştıran farklılıklar mevcuttur. Bunlar,
çalışmada kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Hukukî işlemin, özellikle sözleşmenin
temelini oluşturan taraf iradelerinin, oluşumu noktasında muvazaa ve inançlı işlem
birbirinden kesin bir surette ayrılmaktadır. Nitekim muvazaada tarafların geçersiz
olmasını arzuladıkları bir işlem bulunduğu hâlde, inançlı işlem tesis eden taraflar bu
iradeye sahip değildir. Bu farklılık ilgili müesseselere uygulanacak müeyyideler
bakımından farklı neticeler meydana getirir. Çalışmada, özellikle bu temel tespitten
hareketle elde edilen bulgulara dair, kapsamlı açıklamalara yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Muvazaa, İnançlı işlem, İrade beyanı, Kesin hükümsüzlük.
140
Eğitimin Temelinin ve Hedeflerinin Doğu-
Batı Paradigması Bağlamında Analizi
Dr. İsmail Aydoğan, Kırıkkale Üniversitesi
Eğitim, ahlaktan bağımsız olarak ele alınamaz. Çünkü ahlakı temel almayan eğitim
sisteminden geçen insanlar teknik anlamda yeterli olabilir ama güvenilirlik, sadakat,
aidiyat ve dürüstlük bakımlarından sıkıntılı ruhlar yaratacaktır. Eğitimde asıl olan,
insanı tek başınayken dürüst ve vicdanlı; toplumsalken duyarlı, fedakâr ve özverili
yapmaktır. Bu da ancak ahlakı temel almakla mümkündür. Ancak ahlakın temelinin
kültür olduğu da unutulmamalıdır. Ahlak, yaşamı düzenleyen kurallar olarak
kültürden doğar, beslenir ve gelişir. Bu nedenle kültürün temel alındığı eğitim
bilginin, becerinin yanı sıra nasıl iyi bir insan olunacağını ortaya koyar. Kısaca
kültür temelli eğitim; her ülkenin kendi kültürüne uygun eğitim yapmasıdır. Elbette
ki, her ülkenin kültürü başkadır. Dolayısıyla her ülkenin eğitim sistemi kendi
kültürünü (yani düşünme biçimini) insanlarına verecektir. Buna karşın Batı
paradigması, kültürel olanı dışlayarak, herkesi homojenleştirerek kültürel ve insani
farklılıkları ortadan kaldırmaktadır. Günümüzdeki eğitimler de, bu yaşama biçiminin
gereği olarak, kültürel olandan daha çok küresel olana göre sürdürülmektedir.
Kültürel olanın önemsenmemesi nedeniyle, eğitim kurumları “bilgi ağırlıklı”
olmuştur. Böylelikle rekabeti merkezine yerleştiren eğitim, ahlakı ve kültürü sadece
bir öge haline getirmiştir. Bu bağlamda özellikle Batının dışında kalan ülkelerin
(İslam ülkeleri de dahil) eğitim sisteminin en temel sorunu, kendi kültürünü ciddiye
almaması hatta dışlamasıdır. Unutulmamalıdır ki, eğitim bir ruh inşa eden sistemdir.
Kapitalist, modernist ve nihilist bir paradigmayla evrensel insan yetiştirme
tuzağından kurtulmadıkça gerçek bir eğitim yapılamaz. Gerçek eğitim, kültür temelli
eğitimdir ve bunun evrensel gelişmelerden uzakta durmakla bir ilişkisi yoktur. Diğer
insan ve ülkelerin yapıp ettiklerinden haberdar olmak, onlardan etkilenmek, onlarla
fikir alışverişi yapmak ancak kimlikli bir eğitimle mümkündür. Bu çalışmada
kültürü temel alan bir eğitimle evrensel değerleri temel alan bir eğitimin farklılıkları
doğu-batı paradigması bağlamında örneklerle analiz edilecektir.
141
Öğretmen Eğitiminde Filmlerden
Yararlanmaya İlişkin Eğitim Fakültesi
Öğrencilerinin Görüşleri (3 İdiot Filmi
Örneği)
Dr. Ali Ataş, Kırıkkale Üniversitesi [email protected]
Bu çalışmada; öğretmen eğitiminde filmlerin yararlarına ilişkin öğretmen
adaylarının görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. 15 öğrenciden nitel veri
toplama yöntemi ile veriler toplanmıştır. Katılımcılardan, filmde geçen eğitim
açısından olumlu ve olumsuz davranışlar ile eğitim hayatlarında kendilerinin
yaşadıkları ile ortak olan davranışları liste halinde yazmaları istenmiştir. Elde edilen
verilerin analizinde; içerik analizi ile hikâye yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizi
sonucu; ailelerin çocuğun kararları üzerinde etkili olduğu, meslek seçiminde yetenek
ve isteğin önemli olmadığı, statü ve kazanç getirici mesleklerin zorla seçtirildiği,
mühendislik fakültesinde ezberci eğitim sisteminin sürdürüldüğü, bireysel
yorumların önemli olmadığı, öğrencilere not=başarı duygusunun yaşatıldığı,
mükemmeliyetçiliğin her zaman olumlu sonuç vermeyeceği, yükseköğretimin bir
yarış olduğu ve bu yarışı kaybedenlerin hayatta kaybettikleri belirtilmektedir.
Olumlu olarak; dostluk kavramının, bireysel yetenek ve istekler için çaba
sarfetmenin önemi, bilmek ile öğretmenin farklı olduğu ve bilgilerin nasıl
öğretilmesi gerektiği belirtilmiştir. Katılımcıların yaşadıkları ile filmdeki ortak
davranışlar; Türkiye’deki ailelerin de; yüksek öğretime geçişte öğrencilerin
isteklerini değil mezun olunca iş bulabilecekleri bölümleri tercih etmeleri için baskı
yapmaları, not= başarı durumunun aşırı şekilde yaşandığı, hayatın bir yarış olduğu
ve elenenler ile kazananların olduğu fikri katılımcılarca belirtilmiştir. İlkokul
öğretmenim katı disiplinli bu film bir Hint filmi olmasına rağmen Türkiye’deki
eğitim sistemi hakkında düşünme ve yaşadığımız şeyleri hatırlama fırsatı
vermektedir. Film izlendiğinde “bunların aynısı bize de yapılmıştı” ancak “ben
öğretmen olduğumda öğrencilerime böyle davranmamalıyım.” diye düşünmemi
sağlamıştır.
142
İbadetlerin İfasında Yaşlılara Tanınan
Kolaylıklar
Dr. Gökhan Atmaca, Sakarya Üniversitesi
Yaşlılık insanoğlunun karşı karşıya kaldığı fizyoljik ve biyolojik bir gerçeklik olup
çeşitli şekillerde tarif edilmiştir. Genel olarak yaşlılık organizmanın büyüyüp
gelişmesini tamamladığı, yeniliğini kaybettiği ve giderek aşınmasının arttığı bir
dönemi kapsamaktadır. Bu aşınmanın biyolojik ve psikolojik planda artması
oranında da hastalıklar ve sıkıntılar kendini göstermeye başlamaktadır. Bununla
birlikte bu çağ, sosyal denge unsurlarını üzerinde taşıma gibi bir takım olumlu
unsurları da bünyesinde taşımaktadır. Sonuç olarak yaşlılık döneminde fiziki ve ruhi
anlamda kişide önemli değişiklikler görülebilmektedir. Allah kelamı olan Kur’an
insanın yaratıcısına kulluğunda sahih din inancını ve pratiğini muhteva etmesiyle
ana kaynaktır. Kaynaklığı yönüyle insanın yaratılışından, fizyolojik ve biyolojik bazı
özelliklerinden bahseden Kur’an’da, insanın gelişim dönemlerinin tamamına yönelik
işaretlere rastlamak mümkündür. Rum sûresi 54. âyeti bu anlamda örnek verebiliriz:
“Allah, sizi güçsüz olarak yaratan, sonra güçsüzlüğün ardından bir güç veren, sonra
gücün ardından bir güçsüzlük ve yaşlılık verendir. O, dilediğini yaratır. O, hakkıyla
bilendir, hakkıyla kudret sahibidir.” Âyet, insanın biyolojik ve fizyolojik gelişimine
vurgu yapmakta olup bebeklik/çocukluk, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerine işaret
ederek, yetişkinlik dönemini güç açısından zirve nokta çocukluk ve yaşlılığı ise
güçsüzlük anlamında en üst nokta olarak tanımlamaktadır. İnsan hayatının fizyolojik
olarak son dönemine tekabül eden yaşlılıkla ilgili Kur’an’da yer alan bu tür âyetler,
yaşlılığı hayatın en zor ve güç dönemi olarak tanımlamaktadır. Söz konusu dönemin
ölüme en yakın dönem olduğunu anlatan âyetler bu yönüyle insana bu gerçekliği
hatırlatmaktadır. Başka bir ifadeyle âyetler biyolojik ve fiziksel gerçeklikler
üzerinden insana bir takım uyarılarda bulunmaktadır. Elbette yaşamın en güç
dönemi olarak sunulan yaşlılığa dönük olarak İslam’ın bazı mükellefiyetlerde
kolaylık sağlaması doğaldır. İşte bu çalışma yaşlıların ibadetleri eda ederken
yaralanabilecekleri bazı kolaylıkları tespite matuf kaleme alınacaktır.
143
Osmanlı Döneminde Balkanlar’da Birlikte
Yaşama Kültürü
Dr. Fikret Karaman, İnönü Üniversitesi
Osmanlı Devleti, Marmara’nın Anadolu yakasında kurulduktan (1299) yarım asır
sonra Süleyman Paşa’nın yönetiminde (1356) Çanakkale boğazından Rumeli’ye ilk
adımını atmıştır. Sırasıyla Edirne ve Meriç boyundan devamla Filibe fethedilmiştir.
İlerleyen zaman diliminde, kazanılan Kosova savaşı (1389) ve İstanbul’un fethiyle
(1453) Balkanlar İmparatorluğun emrine girmiştir. Tebliğimizde Osmanlının bu
Coğrafya ’da 20 farklı dilde konuşan, 25 etnik kökenden oluşan kitlelerle 5-6 asır
boyunca nasıl birlikte yaşadıkları irdelenecektir. Ayrıca bu birlikteliği sağlayan dini,
idari, siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel sebepler ve başarılar üzerinde durulacaktır.
Osmanlı Devleti bir taraftan Asya ve Afrika diğer taraftan Balkanlar olmak üzere
geniş bir alanda hüküm sürmüştür. Özellikle Kanuni Sultan Süleyman devrinde
devletin sınırları kuzeyde Tuna ve Sava nehirlerine, güneyde Hint Okyanusu ve Nil
Havzasına, doğuda Kafkas sıradağlarına, batıda ise Atlas dağlarına kadar
genişlemiştir. Bu dönemde devletin yüzölçümü “on milyon” kilometre Kareyi
aşmıştır. Bunun “800.000 “kilometre kareye yakın bir kısmını Balkan ülkeleri,
geriye kalan bölümünü ise Asya ve Afrika kıtaları teşkil etmektedir. Osmanlı bu
büyük coğrafyayı İstanbul’u başkent seçerek yönetmiştir. Yıllar sonra Napolyon
Bonapart bu uygulamadan etkilenmiş olmalı ki duygularını şöyle ifade etmiştir.
“Eğer dünya tek bir devlet olsaydı, başkentliğe en layık şehir şüphesiz ki İstanbul
olurdu.” Osmanlının Balkanlarda birlikte yaşamaya başladığı insanların bir bölümü
Müslüman değildi. Semavi dinlerden birine inananlar olduğu gibi başka inançlara
mensup olanlar da vardı. Tarihi belgelerin ve tecrübelerin gösterdiği gibi Osmanlı,
devlet politikası olarak İslam dinini tercih etmiş fakat başka inançlara ve
mensuplarına da daima saygılı olmuştur. Şayet Osmanlı yönetimi inanç, ibadet ve
mabetler hakkında baskı uygulamış olsaydı en az 3-5 asır boyunca hüküm sürdüğü
bölgelerde emrindeki halkın dili, dini ve ibadet yerlerinden iz ve eser kalmazdı.
Çünkü bu otorite ve iradeye karşı koyacak bir başka güç yoktu. Oysaki Osmanlı
toprakları üzerinde yaşayanlar, genel kanunlara bağlı kalmak şartıyla din ve vicdan
özgürlüğü dâhil tam bir serbestlik içinde yaşamışlardır. Osmanlı insan hayatını ve
onurunu merkeze alarak intikam yerine bağışlamayı, kötülük yerine iyiliği seçmiştir.
Kötülüğe misliyle karşılık vermek adaletin gereği olmakla beraber affetmeyi
erdemlik saymıştır. Uygulamada Müslümanlar tek millet olmakla beraber Müslim,
gayri Müslim herkes Allah’ın emanetidir, kanun önünde eşittir. Düşünür Voltaire
bunu şöyle açıklamıştır: “Dini müsamaha Osmanlı Devletinin unsurlarından biridir.
16. Asırda Hıristiyanlar din adına birbirini boğazlarken, İspanya’da engizisyon
zulümleri yapılırken Müslümanlar fethettikleri memleketlerdeki 20 ayrı dine mensup
144
halkı barış içinde idare etmişlerdir.” Bu hoşgörü bazı yerlerde Cami, Kilise ve
Havra yan yana inşa edilerek tescil edilmiştir. Osmanlı hükümdarları halkın
canlarını, mallarını, kiliselerini teminat altına almıştır. Gittiği her yerde istihdam
alanları açılarak hayatı canlandırmışlardır. Kurulan vakıflarla dini, askeri, ticari,
sosyal, eğitim, kültürel mekânlar inşa etmişlerdir. Bu sosyal dayanışmayı XVI.
Yüzyılda gören batılılar bölgeyi “vakıf Cenneti” olarak tanımlamışlardır. Şayet inşa
edilen 5700’ tarihi eser korunmuş olsaydı, Balkanlar 21. asrın açık hava müzesi
olurdu. Sonuçta Karadağ’ın da üzerinde bulunduğu Balkan yarımadasında, “Gök
kubbe altında birlikte yaşama” kültürü pratik anlamda hayata geçmiştir.
Anahtar Kelimeler: Balkanlar, Hoşgörü, Birlikte yaşama, Din, Hürriyet
145
Yaşlanma, Dindarlık ve Psikolojik Hayat
(Sakarya İli Elli ve Üzeri Yaş Grubu
Örneği)
Dr. Abdullah İnce, Sakarya Üniversitesi
Yaşlanma doğumla başlayan ölümle sona eren bir süreç, yaşlılık da bu sürecin son
halkasıdır. Yaşlanma sürecinde bireylerin psikolojik hayatına etki eden unsurlar
arasında kalıtım, çevre, sağlık, dindarlık sayılabilir. Bu unsurlar hem yaşlının
kendini algılamasına hem de toplumsal ilişkilerinin kalitesine etki eder. Yaşlılık
döneminde bireylerin yaşadığı sosyal, psikolojik, fiziki vb. değişimler yaşlıların ruh
sağlığını olumsuz etkileyebilir. Dindarlık, çeşitli parametreler üzerinden ölçülen bir
olgudur. Ancak dindarlık nasıl tanımlanırsa tanımlansın, dindarlığın bireylerin
psikolojik sağlığına etkisi tartışmasızdır. Fakat bu etki sosyal çevre, din algısı,
eğitim düzeyi, aile vb. farklı unsurlarında devreye girmesiyle farklı şekillerde
tezahür edebilir. Dindarlığın bireylerin ruh sağlığına etkisi yaşlanma sürecinde daha
belirgin bir şekilde gözlemlenebilir. Bu tebliğ dindarlık ile psikolojik hayat
arasındaki ilişkileri yaşlanma sürecindeki belirtileri açısından ele almayı
amaçlamaktadır. Bu bağlamda tebliğde yaşlanma sürecinde bireylerin dindarlık
algısı ve yorumu, yaşlanma sürecindeki bireylerin insanın yaşlandıkça dindarlığının
nasıl şekilleneceği konusundaki düşünceleri, yaşlılıkta dindarlığın ölüm korkusunun
algılanışına etkisi ve dindarlığın psikolojik sıkıntılara etkisi elli ve üzeri yaştaki
bireylerin görüşlerine göre analiz edilmektedir. Tebliğimizde daha önce yaptığımız
bir çalışmamızın verilerinden hareketle, örneklem grubu olarak Sakarya’da yaşayan
elli ve üzeri yaş grubundaki bireyler seçilmiştir. Çalışmamız veri toplama aracı
olarak anket ve mülakatı birlikte kullanmıştır. Bu kapsamda 248 kişiyle anket
yapılmış bunun 210 adedi değerlendirmeye alınmıştır. Ayrıca nitel veri sağlama
düşüncesiyle 30 kişiyle mülakat yapılmıştır. Anket sonuçları SPSS aracılığıyla
analiz edilmiş, tarafımızdan yapılan mülakatlar istatistiksel sonuçların
yorumlanmasında değerlendirilmiştir.
146
Kuran ve Sünnet’te Faiz ve Zekât
Dr. Yusuf Balta, Artvin Çoruh Üniversitesi [email protected]
Kur’an’i bir kavram olan riba sözlükte, ziyade, fazlalık ve faiz demektir. (Hamdi
Döndüren, Ticaret İlmihali, İstanbul, 1993, s. 379,). Riba fazlalık, mekilat ve
mevzunat emval ve nukudun, aynı cinsten miktarı ziyade bir ıvazla mübadelesi
(Mehmet Erdoğan, Fıkıh ve Hukuk Terimler Sözlüğü, 385). Faiz, bir ödünç/borç
karşılığında alınan nema, fazla miktar ( Erdoğan, s. 103). Ulema faizi (riba) ikiye
ayet ve hadislerdeki işlenişine dayanarak ikiye ayırmışlardır: a) cahiliye ribası b)
ribel büyu (Nezih Hammad, İktisadi Terimler Sözlüğü, 279-280). Müfessirlerde faiz
ile ilgili ayetlerin tefsinde ribayı, “fayda ve faydalanmak; insanların faydalandıkları
her şeyin cinsi cinsine ve fazlalıkla mübadelenin faiz olduğunu
belirtmişlerdir.”(Razi, Mefatihul Gayb, VII, 94 vd). Kuran’da faizin tarihçesine
bakılınca, faizin Rasulüllah’dan önceki ümmetlerde de söz konusu olduğu ve onlara
da yasaklandığı görülmektedir. Nisa 4/161:“Ve ribayı almaları yüzünden –oysa ki
ondan yasaklanmışlardı- ve haksız yollarla insanların mallarını yemeleri yüzünden,
onların küfre sapanlarına korkunç bir azap hazırladık”. Ehli kitab, özellikle
zikredilmiştir. Diğer haramlarla beraber faiz de almaları ve ekonomiyi ifsad etmeleri
dolayısıyla zalim oldukları ifade edilmiştir. Ayrıca batıl-meşru olmayan yollarla mal
edindiklerinin de doğru olmadığı belirtilmiştir. Müslümanlarla ilgili olarak ayetlerde
riba sözlük anlamına uygun olarak malda artmadır. Ancak bu artma, başkalarının
malı üzerinde olup, mal sahibinin aleyhine-zararınadır. Rum 30/39: “ İnsanların
malları içinde, artsın diye riba olarak verdiğiniz, Allah katında artmaz. Allah’ın
yüzünü isteyerek verdiğiniz zekata gelince, işte onu verenler kat kat artıranların ta
kendileridir.” Başkasının malı içinde ki zararına artma, Allah katında gerçek artma
olmaması faizin haramlığını da ortaya çıkarmaktadır. Bakara 275. Ayette -“O
ribayı yiyenler, şeytanın bir dokunuşla çarptığı kişinin kalkışından başka türlü
kalkamazlar. Bu böyledir, çünkü onlar, “alış-veriş de riba gibidir” demişlerdir.
Oysaki Allah, alış-verişi helal, ribayı haram kılmıştır. Kendisine Rabbinden bir öğüt
gelip de yaptığından vazgeçenin geçmişi kendisine, işi Allah’a kalmıştır. Yeniden
ribaya dönene gelince, böyleleri ateşin dostlarıdır. Sürekli kalacaklardır orada.”- faiz
yiyenlerin şeytan çarpmış gibi yerden kalkmaları mecazen toplum ve fert olarak
iktisadi iflası belirtmektedir. Bu manada sistemli ve düzenli bir iktisadi hayat faizsiz
ekonomiye bağlı ve mümkündür.. İktisadi hayatın faize endeksli olarak icrası
insanın yaşam refahını sağlama amacını gütmek değil, emeğin üretmeyenlere haksız
bir yolla yönlendirilmesidir. Servetin dağılımındaki bu dengesizlik malın tekelde
temerküzü, üretimin durması, üretimde maliyetin artması, hayat pahalılığı gibi
iktisadi olumsuzlukların baş göstermesinin yolu açılmaktadır. Bu durum fakirin
ekonomik olarak daha çok çökmesi ve sınıflar arası iktisadi adaleti sağlaması
gereken devlet erkini baş edilmesi güç problemlerle karşı karşıya getirmektedir. Bu
147
ayetlerde belirtildiği gibi faizin zıttı olarak zekat, infak ve sadaka şeklinde mallardan
vermek, malda asıl artma olarak belirtilmiştir. İnfak malın toplumun alt
katmanlarına servetin yayılması, vermekle azalanın kazanılması, çalışmak ve
kazancın nerden gelirse gelsin düşüncesiyle biriktirilmesi değil, meşru ve helal
yollardan kazanılması inancını yerleştirir. Rasulullah’ın hadislerinde de ribanın
haram olduğu ve meşru olmayan kazanç yolu olduğu en son veda hutbesinde
örneğiyle güçlü bir şekilde anlatılmıştır. “Kim fazla verir veya alırsa faize düşmüş
olur.” (Müslim, Müsakat, 82) buyurmuştur. Yine Rasulüllah hadislerde altı malı
sayarak faizin akitlerde nasıl cereyan ettiğini örnekleriyle göstermiştir. (Müslim,
Müsakat, 81; Ebu Davud, Büyu, 18) böylelikle riba cereyan ettiği mallar sadece altı
malla sınırlı değildir. Neticede ayet ve hadislerin vurguladığı gibi emek, sermaye,
risk ve üretimin olmadığı kazancın adı faiz olmaktadır. (Hakan Aslan, Alternatif Bir
Yatırım Aracı Olarak Sukuk, Basılmamış Y.Lissans Tezi, 2012, s.18). Fıkıh
kaynaklarımızda da bu konu riba başlığı altında incelenmekte ve kesin haramlığı
konusun da mezheplerin ittifak ettiği görülmektedir. İlleti, hangi mallarda cereyan
ettiği ve çeşitleri üzerinde durulmuştur.(Mergınani, Hidaye, III, 61; Mevsıli, İhtiyar,
II, 30). Faiz günümüz iktisadi anlayışında, “paranın kiralanması karşılığında elde
edilen bedel” ve kullanıma arz edilen sermayenin geliri” şeklinde dar ve geniş olarak
tarif edilir.(Merih Paya, Para Teorisi ve Para Politikası, s. 113). Faiz üretim sürecini
etkinleştiren sermaye unsuru olarak görülmektedir. Bunun için para, bina, makine
gibi sermaye unsuru sayıldığından bunların tümünü kira bedeli faiz olarak
tanımlanmaktadır(Paya, a.g.e., 113). Sonuç olarak alış-verişi helal, faizi haram sayan
anlayışla faize eklemlenen bir ekonomi anlayışının aralarında ülfet oluşması
düşünülemez.
148
Toplumsal Yaşlanma Bağlamında
Türkiye’de Yaşlılara Yönelik Refah
Politikalarının Değerlendirilmesi
Mrs. Banu Metin, Gazi Üniversitesi
Türkiye, gelişmiş birçok ülkeyle mukayese edildiğinde göreli olarak genç bir nüfus
yapısına sahip olmakla birlikte, yaşlı nüfus oranı da giderek artmaktadır. Türkiye’de
istatistikler 1980’den bu yana doğurganlık hızının azaldığına işaret etmektedir.
2013-2075 dönemi için gerçekleştirilen nüfus projeksiyonlarında ise doğurganlık
hızının daha da azalacağı öngörülmektedir. Kısaca, toplam nüfus içerisinde yaşlı
nüfus oranının artması olarak ifade edebileceğimiz toplumsal yaşlanma sürecinde,
doğurganlık oranlarındaki azalışa ortalama yaşam süresinin uzaması, ortanca yaşın
artması ve ölüm oranlarının azalması da eşlik etmektedir. Türkiye’de hâlihazırda 65
yaş ve üzerindeki nüfusun toplam nüfus içindeki payı %8,2’dir ve bu oranın 2023
yılında %10,2’ye, 2050 yılında ise %20,8’e ulaşacağı tahmin edilmektedir. Bununla
birlikte, 2040 yılına kadar çalışma çağındaki nüfusun artacak olması Türkiye’nin
içinde bulunduğu demografik dönüşüm süreci bağlamında bir fırsat da
yaratmaktadır. Söz konusu eğilimler dikkate alındığında, Türkiye’nin yaşlı nüfusa
yönelik refah politikalarının çok daha önemli hale geleceği açıktır. Bu çalışma,
toplumsal yaşlanmanın ekonomik ve sosyal alanlardaki etkilerini de dikkate alarak,
refah sisteminin genel özellikleri bağlamında Türkiye’de yaşlı refahını sağlamaya
yönelik politikaların değerlendirilmesini amaçlamaktadır.
149
Akdeniz Bölgesinin İstikrarı ve Refahı için
Ahilik Kültürü ve Sosyal Sermaye
Dr. Mahmut Masca, Afyon Kocatepe Üniversitesi
Dr. Mehmet Karagül, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi [email protected]
İnsanoğlunun ihtiyaç duyduğu iki temel gereksinimin güvenlik ile beslenme ve
barınma niteliğindeki temel ihtiyaçlar olduğu muhakkaktır. Ancak söz konusu
ihtiyaçlar bağlamında tarihte ve bugün karşılaştığımız dünya halinin son derece
kaygı verici olduğu muhakkaktır. Çünkü Dünya genelinde yaşanan iktisadi
anlamdaki yoksulluk ile siyasi boyuttaki çatışmalar, hem kapsadığı alan olarak hem
de şiddet anlamında artık tahammül edilmesi ve kabullenilmesi mümkün olmayan
bir vaziyet almış durumdadır. Yaşanan olumsuzluklara çözüm üretebilmek için
öncelikle sorunların kaynağına inme zarureti olduğundan; içtimai, iktisadi, siyasi ve
eğitim alanlarındaki mevcut anlayış ve sistemlerin yeni baştan gözden geçirilmesi
gerekmektedir. Bu anlamda öncelikle bütün dünyada yoğun olarak uygulanan;
insanın refahı ve huzuru yerine; güçlüden yana olan rekabetçi sistemle karlılığı ve
sermaye birikimini hedefleyen liberal kapitalist sistem ile olan ilişkilerin yeniden
irdelenmesi gerektiği kanaatindeyiz. Osmanlı Türk tarihinde şahit olduğumuz Ahilik
Sistemi ile sağlıklı bir toplumsal düzen anlamında onun güncel yorumu
diyebileceğimiz Sosyal Sermaye kavramlarının, mevcut sorunların üstesinden
gelmede önemli role sahip olacakları kuvvetle muhtemeldir. Dolayısıyla Bölgenin
refah artışı ve istikrarı için; Ahilik kültürü ve sosyal sermayenin öncelediği sağlıklı
bir toplumsal yapıyı temel alacak şekilde; bireylerin ve toplumların mevcut değer
yargılarının; bireysellikten toplumsallığa, sermaye birikimi yerine paylaşıma, kar
maksimizasyonu yerine fayda doruklaştırmaya, rekabetten dayanışmaya, tüketimden
üretime dönüştürmek vb. zorundayız. Bütün bunlarla birlikte Bölgenin istikrarı
çerçevesinde toplumların kendi içindeki farklılıkları yerine müştereklerin
geliştirilmesi ve iç tehdit arama anlayışı yerine asıl tehdidin dışarında geldiği
bilincinin bütün toplum tarafından paylaşılması ayrı bir önem arz etmektedir.
Kongreniz için hazırlamayı planladığımız sunumla, öncelikle Bölgenin siyasal
istikrara kavuşması ve bununla birlikte iktisadi refah düzeyinin arttırılması
çerçevesinde, Ahilik değerleri ile sosyal sermaye ilklerinden yola çıkarak özgün bir
çözüm öneri paketi oluşturulması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Ahilik, Sosyal sermaye, Refah, Barış
150
Girişimcilik ile Güven İlişkisinin
Belirlenmesi: Türkiye Örneği
Dr. Özden Akin, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Metin Reyhanoglu, Mustafa Kemal Üniversitesi mreyhan_at_mku-edu-tr
Mr. Arif Eser Guzel, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Ünal Arslan, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Girişimcilikle ilgili olarak bir fikirle başlayan yeni bir işletme kurma, yeni iş ve
yenilik, fırsatlar ve ekonomik kalkınma sağlamaktadır. Girişimcilik, yeni ürün ve
hizmet üretmek için, işgücü, sermaye ve bilgi kaynaklarının etkili ve düşük
maliyetle birleştirilme sürecidir. Bu girişimler mevcut sosyal yapının etkisi
altındadır. Bu unsurların en önemlisi güvendir. Literatürde güvenin risk ve
belirsizliğinin azaltılmasında önemli rol oynadığı söylenmektedir. Güven, girişim
yaratma ve geliştirme sürecini hızlı bir şekilde arttırmaktadır. Güven, girişimcinin
bir işe girişmesi olasılığını pozitif ve negatif olarak etkileyebilmektedir. Girişimcilik
fonksiyonu, kaynakları birleştirirken aynı zamanda güven fonksiyonunu da yaratır.
Çünkü girişimci bir işletme kurarken, o anki genel ekonomik durumdaki tüketici ve
üreticilerin pozitif beklenti ve eğilimlerini yansıtan pazara güvenir. Bu çalışmada En
Küçük Kareler (EKK) yöntemi ile Türkiye’de 2012-2016 yılları arası aylık veriler
kullanılarak güven ve yeni kurulan işletme sayısı arasındaki ilişki incelenmiştir.
Değişkenlerden biri TÜİK tarafından sağlanan Ekonomi Güven Endeksi, diğeri ise
TOBB tarafından aylık olarak yayınlanan Kurulan İşletme Sayısıdır. Çalışmamızda,
yeni kurulan her bir ticari girişim bir girişimcilik olarak kabul edilmiş olup, esnaf ve
zanaatkârlar analize dâhil edilmemiştir. Ekonomi Güven Endeksi ise, mevsimsel
etkilerden arındırılmış sanayi, hizmet, ticaret ve inşaat sektörlerinin güven
göstergelerinin ağırlıklandırılmış toplamını tanımlamaktadır. İşletme kurma, Türkiye
Ticari Sicil Gazetesine kayıtlı yeni işletmeleri ifade etmektedir. Analiz sonucuna
göre güven girişimciliği negatif yönde etkilemekte olup ilişki istatistiksel olarak
anlamlıdır.
Anahtar Kelimeler: Girişimcilik, Güven, Kurulan işletme sayısı, Ekonomi güven
endeks.
151
Sanayi 4.0 Uygulamaları Çerçevesinde
Teknolojik İşsizliğin İstihdama Etkileri ve
Türkiye Örneği
Mrs. Gonca Yılmaz, İstanbul Gelişim Üniversitesi
Dr. Murat Çetin, İstanbul Üniversitesi [email protected]
Sanayi 4.0; bilgi-iletişim teknolojileri ile makinelerin ve üretim zincirindeki tüm
unsurların birbirine bağlı, iletişim içerisinde, bir anlama birbirleriyle konuşarak
çalıştığı bir üretim modelini tanımlamaktadır. Sanayi 4.0 uygulamaları, bilgi-iletişim
çağında bir yandan insan gücünü daha büyük bir oranda robotlarla ikame edip,
üretimde verim artışına yol açarken, diğer yandan da çağa uygun donanımı olmayan
iş gücünü de iş gücü piyasasından dışlayarak işsizlik ve buna bağlı mikro ölçekten
makro ölçeğe bir çok sorunu açığa çıkartmaktadır. Bu çerçevede Türkiye’nin Sanayi
4.0 uygulamalarına ne kadar yakınsadığı, iş gücü piyasasının bu uygulamaların talep
ettiği emek arzını ne ölçüde karşılayabileceği, Türkiye’nin küresel rekabetçiliği
açısından önemli bir sorun olarak durmaktadır.
152
Uluslararası Göçün Kent Kimliğine Etkileri
Dr. Muharrem Güneş, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Dr. Eylem Beyazıt, Mustafa Kemal Üniversitesi
Göç, toplumların yapısını değiştirecek güce sahip, insanlık tarihi kadar eski bir olgu
olup toplumun sosyal, kültürel, ekonomik, politik yapısı ile yakından ilişkilidir. Türü
ne olursa olsun göçün yıkıcı etkileri ulusal ve uluslararası düzeyde devam
etmektedir. Sınır kentleri, insanların gönüllü veya zorunluluktan kaynaklanan mekân
değişimlerini ve ilişkilerini tanımlayan uluslararası göçün ilk dalgalarıyla karşılaşan
ve bu bağlamda göç gerçeği ile ilk tanışan kentlerdir. Türkiye’de göçe hazırlıksız
yakalanan bu kentlerde, göçü kentlerde “karşılamak” bir zorunluluk halini almıştır.
Süreç, göçe uğrayan kentlerde ekonomik, toplumsal ve kültürel sonuçları itibariyle
kentsel kimlikte de değişimlere neden olmaktadır. Bu çalışma uluslararası göçün bir
sonucu olarak kentsel kimlikteki söz konusu değişmenin yönünü ele alırken,
uluslararası göç sürecinin sınır kentlerinde nasıl bir model üzerinden işlediğini
ortaya koymaya çalışmaktadır. Uluslararası göç sürecinin kentsel kimlikte
değişimlere neden olurken kendine özgü bir model üzerinden gerçekleştiği
çalışmanın temel tezidir. Formel ve enformel ilişkiler ağının harekete geçmesiyle
işleyen modelde altı aşamalı bir süreç yaşanmaktadır. Çalışmanın konusu bu
süreçlerin kentlerde nasıl işlediğini Hatay ili özelinde tartışmaktır.
Anahtar Kelimeler: Uluslararası göç, Kent kimliği, Hatay.
153
Türkiye’de İyi Yönetişim ve Kamu
Denetçiliği Kurumu: Kamu Denetçiliği
Kurumu Kararları İyi Yönetişim İlkelerinin
Uygulanmasına Etkileri
Mr. Muhammed Şahin, Mustafa Kemal Üniversitesi
Dr. Muharrem Güneş, Mustafa Kemal Üniversitesi
İyi yönetişim kavramı yönetim süreci içerisinde karşılıklı iletişim ve etkileşimin öne
çıkarılmasını ifade eder. İyi yönetişim kavramı sahip olduğu nitelikler ve içinde
barındırdığı ilkeler ile klasik yönetim anlayışından ayrılmaktadır. Şeffaflık, hesap
verilebilirlik, katılımcılık, etkililik ve tutarlılık olarak sayılabilen iyi yönetişim
ilkelerinin hayata geçirilebilmesi amacıyla Avrupa’da ve Türkiye’de çeşitli yasal ve
kurumsal dönüşümler gerçekleştirilmiştir. Dünyada ve Avrupa’da toplam 100 den
fazla ülkeye yayılmış olan Ombudsman uygulaması, iyi yönetişim ilkelerinin hayata
geçirilmesinde etkin ve önemli işlevler yüklenmiştir. Ülkemizde 2010 yılında
yapılan anayasa değişikliği ve 6328 sayılı kanun ile dünyadaki ombudsman
uygulamasının ülkemizde Kamu Denetçiliği Kurumu adıyla hayata geçirilmesi
sağlanmıştır. Kamu Denetçiliği Kurumu idarenin eylem ve işlemleri ile tutum ve
davranışlarına ilişkin şikâyetleri, insan haklarına dayalı adalet içerisinde, hukuka ve
hakkaniyete uygunluk yönlerinden incelemekte, verdiği karar ve tavsiyelerle
bireylerin temel hak ve özgürlüklerin korunmasını sağlamakla birlikte idareye
“hukuk, adalet ve iyi yönetişim” yönünden yol göstermektedir. Bu çalışmanın temel
amacı, bir çok ülkede iyi yönetişim ilkelerinin hayata geçirilmesinde büyük rol
oynayan ombudsman uygulamasının Türkiye’de şikâyet başvurularını ele alış şekli,
bu şikâyetlerle ilgili sahip olduğu araştırma, inceleme yetkisi ve verdiği kararların
içeriği ve uygulanması ile iyi yönetişim ilkelerinin uygulanmasına yaptığı katkıları
tespit etmektir. Bu tespitler ışığında Kamu Denetçiliği Kurumunun ülkemizde iyi
yönetişim ilkelerinin uygulanmasında önem derecesi belirlenecektir. Çalışmada, söz
konusu temel amaca yönelik olmak üzere, kurumun kararları üzerinden veriler ele
alınıp çözümlenmektedir.
154
Türkiye’de Suriyeli Çocuk Olmak:
Belediyelerin Bütünleştirici Rolü Üzerine
Bir Değerlendirme
Dr. Şerife Pekküçükşen, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
Dr. Vasfiye Çelik, Kırıkkale Üniversitesi [email protected]
Son yıllardaki en ağır insani krizlerden birisini ortaya çıkaran Suriye’deki savaş
süreci, hem savaş ortamını, hem göçü hem de göç sonrasında yabancı bir ülkede
hayatını devam ettirebilme mücadelesini birebir yaşayan, çocuk mağdurları ortaya
çıkarmıştır. En fazla sığınmacıyı barındıran Türkiye, sığınmacıların yarıdan
fazlasının çocuk olduğu gerçeği ile de yüzleşmiştir. Bu süreçte belediyeler, bütün
sığınmacılara ama öncelikle çocuklara yönelik önemli roller üstlenmek
durumundadır. Özellikle sığınmacı sayısının ya da nüfusa oranla yoğunluğunun çok
olduğu belediyeler, sığınmacılarla ilgili problemlerin ilk çözüm yeri ve
bütünleşmenin de ilk ayağı olmak gerekliliği ile karşı karşıyadır. Çalışma,
Türkiye’de geçici koruma statüsünde yaşayan Suriyeli çocukların durumunu ortaya
koymayı ve ayrışmanın körüklendiği bir ortamda vatandaşla yüzyüze olan
belediyelerin bütünleşme sürecini doğru yönetebilmek adına yapması gerekenleri ele
almayı amaçlamaktadır. Bu amaç etrafında süreç değerlendirilerek süreç
başladığından bu tarafa yapılanlara değinilecek, yapılabilecek olanlar öneri şeklinde
ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Suriyeli çocuklar, Belediye, Bütünleşme
155
Alan Koruma Statüleri ve Koruma
Kullanma Dengesi
Dr. Hikmet Kavruk, Gazi Üniversitesi
Koruma alanı, biyolojik çeşitliliğin, doğal ve doğalla ilişkili kültürel kaynakların
korunması ve devamlılığının sağlanması amacıyla oluşturulan hukuki statüleri
üzerine yönetilen kara ya da deniz alanları olarak tarif edilebilir. Koruma alanları,
alan koruma statüleri oluşturularak yönetilmeye çalışılmaktadır. Bu statüler ulusal
veya uluslararası düzeyde kurulmuş hukuki statüler olabilmektedir. Statülere göre
yönetim ve denetim usulleri farklılaşmakta, korunma kriterleri açısından değeri
belirlenerek, kullanıma açılma derecesi tespit edilmektedir. Her bir statü içinde her
bir alanın korunma derecesi kullanım derecesiyle örtüştürülmektedir. Alanı yeterince
kullandırmadan korumak (aşırı korumacılık), devlet korumasını, sürekli korumayı ve
yüksek maliyeti gerektirmektedir. Kullandırmadan korunan alanların,
sahiplenilmediği, ortak malların trajedisi teorisine göre herkesin malı sayıldığından
aslında hiç kimsenin sorumluluk taşımadığı alanlar haline gelebilmektedir. Bu
durum koruma amacı açısından bir kısır döngü yaratmaktadır. Bu nedenle koruma
kullanma dengesinde sürdürülebilirlik aranmalıdır. Sürdürülebilirlik ise nitelikli
korumaya ve koruma kullanma dengesinin fayda maliyet analizinde koruma lehine
faydaya dayandırmalıdır. Bu tebliğin konusu, alan koruma statüleriyle korunmaya
çalışılan alanlarda, koruma kullanma dengesinin sürdürülebilirliği, sürdürülebilirlik
için korumanın nitelikli korumaya dayandırılması, nitelik belirlemede koruma değeri
ve kullanımın korumaya faydasının örtüştürülmesi açılarından koruma kullanma
dengesinin değerlendirilmesidir.
Anahtar Kelimeler Alan koruma, Koruma statüsü, Koruma alanı, Koruma
kullanma dengesi
156
Akıncı ve Anastasiadis Arasında Yürütülen
Kıbrıs Müzakerelerindeki Temel Sorunlar
ve Çözüm Önerileri
Dr. Altuğ Günal, Ege Üniversitesi [email protected]
Kıbrıs sorunu altmış yıldan fazla bir süredir uluslararası toplumun gündeminde
olmasına rağmen halen bir çözüme kavuşamamıştır. Sorun adada yaşayanların
malvarlıklarını, ancak daha önemlisi hayatlarını kaybetmesine yol açmakla
kalmamış; onların yıllarca belirsizlik ve gelecekleri ile ilgili endişe içinde
yaşamalarına neden olmuştur. Adanın AB üyeliği süreci, çözüm için benzersiz bir
fırsat yaratmışsa da, ne yazık ki tarafların hiç biri tarafından iyi
değerlendirilememiştir. Üstelik adanın sadece güneyinin üyeliği sonucu Türkiye’nin
AB’ye girişine karşı veto kozunu elde etmesi, sorunu daha da çetrefilli hale
getirmiştir. 1960 Cumhuriyeti işlevini kaybettiğinden beri çözüme en çok
yaklaşıldığı an BM Kapsamlı Çözüm Planı (Annan Planı) olmuş, fakat dönemin
Cumhurbaşkanı Tassos Papadopoulos’un da telkinleriyle Rum halkının
çoğunluğunun halkoylamasında “hayır” oyu kullanması, çözüm umutlarının tekrar
kaybolmasına yol açmıştır. Akdeniz’de oldukça önemli bir jeostratejik konuma
sahip olduğu genel kabul gören Kıbrıs adasındaki sorun, aynı zamanda hem bölgesel
hem de uluslararası barış ve güvenliğe bir tehdit oluşturduğundan, başta Birleşmiş
Milletler ve AB olmak üzere bir çok uluslararası örgütün de meseleye doğrudan
dahil olmasını birlikte getirmiştir. Bu çerçevede, bulunacak çözümün “kalıcı”
olabilmesi için, Ada’daki iki toplum ve Türkiye ile Yunanistan’a ilaveten, yukarıda
adı geçen diğer aktörlerin de onayının alınması bir zorunluluk haline gelmiştir.
Kıbrıs sorunu ile doğrudan ilgili olan ve yukarıda bahsi geçen tüm taraflar çözüm
olarak “federal devleti” öne sürmektedir. İki toplumlu ve iki kesimli federasyon
fikri, BM gözetiminde yapılan 1977 Denktaş-Makarios, 1979 Denktaş-Kyprianu
Doruk Andlaşmaları’nın da temel çıktısıdır. Bununla birlikte, her ne kadar taraflar
federasyon konusunda uzlaşmış olsa da, federasyonun şekli veya federasyondan ne
anlaşılması gerektiği konusunda itilaf sağlamaları mümkün olamamıştır.
Federasyonun yapısına ilaveten; bu federasyonda güvenliğin kimler tarafından
sağlanacağı, toprak ve geri dönüş oranlarına ilaveten taşınmaz malların statüsünün
nasıl belirleneceği, adadaki Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri’nin geri çekilip
çekilmeyeceği ve 1974 sonrası Türkiye’den adaya göç edenlerin durumunun ne
olacağı en temel anlaşmazlık konuları olagelmiştir. Bu çerçevede bu çalışma; her
seferinde sonuçsuz kalan fakat 2015’ten itibaren daha önce Annan Planı’na evet
demiş iki Kıbrıslı liderin bir araya gelmesiyle tekrar başlayan müzakerelerdeki temel
anlaşmazlık konularının anlaşılmasını sağlamayı ve sürecinin olumlu
sonuçlanmasına yönelik önerilerde bulunmayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Kıbrıs sorunu, Federasyon, Müzakereler, Akıncı, Anastasiadis,
Birleşmiş Milletler
157
Hatay’da Çocuk Oyunları5
Dr. Bülent Arı, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Dr. Mustafa Onur Kan, Mustafa Kemal Üniversitesi
Bu çalışmanın genel amacı, Hatay’daki çocuk oyunlarını incelemektir. Çalışma nitel
araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın
çalışma grubu, Hatay’ın merkez ve ilçelerinde yaşayanlar oluşmaktadır. Çalışmada
veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Yarı Yapılandırılmış
Görüşme Formu kullanılmıştır. On yedi sorunun yer aldığı form oluşturulurken bir
halkbilimi ve bir Türkçe eğitimi uzmanından görüş alınmıştır. Verilerin
çözümlenmesinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda,
Hatay’daki mevcut çocuk oyunları, bu oyunların nerede ve hangi araç-gereçlerle
oynandığı katılımcı görüşlerinden hareketle belirlenmiştir. Ayrıca, şehirlerin
kalabalıklaşmasının ve teknolojik aletlerin çocuk oyunlarına etkisi de tespit
edilmiştir.
5 Bu çalışma, Mustafa Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından
desteklenmiştir.
158
Almanya ve Türkiye Mevzuatının
Yenilenebilir Enerji Santrallerinin
Desteklenmesi Noktasında İncelenmesi ve
Karşılaştırılması
Mr. İsmail Sarıteke, Mustafa Kemal Üniversitesi [email protected]
Bu çalışma yenilenebilir enerji üretim santrallerinin kurulması ve desteklenmesi
noktasında, Türkiye (18.05.2005 Tarihli 5346 Sayılı Yenilenebilir Enerji
Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun) ve
Almanya (21.07.2014 Tarihli Erneuerbare Energien Gesetz (Yenilenebilir Enerji
Kanunu)) mevzuatının incelenmesini ve karşılaştırılmasını amaçlamaktadır. Çalışma
kapsamında öncelikle yenilenebilir enerji santrallerinin kurulumu aşamasındaki
teşvikler ele alınmıştır. Kurulum aşamasındaki teşvikler incelenirken, santral kurma
prosedürünün yanı sıra uygulanan vergi rejimi de göz önünde bulundurulmuştur.
Ardından kuruluş sonrası teşvikler ele alınmış ve ilgili mevzuatlar üretimi
destekleme politikaları ve enerji arzının sürdürülebilir kılınması olmak üzere iki
başlık altında incelenmiştir. Her iki ülkenin de teşvik noktasındaki mevzuat profili
çıkarıldıktan sonra ilgili mevzuatlar arası karşılaştırma yoluna gidilmiştir. Yapılan
inceleme sonucunda Almanya mevzuatının daha kapsamlı ve sistematik olduğu
gözlemlenmiştir. Yenilenebilir enerji üretimi ve tüketimi noktasında Avrupa’da öncü
ülkelerden biri olan Almanya’nın; mevzuat ve uygulama bağlamında, bu alanda
gelişmekte olan ve yenilenebilir enerji üretimi konusunda önemli bir potansiyele
sahip Türkiye’ye örnek olabileceği gözlemlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Enerji hukuku, Karşılaştırmalı hukuk, Yenilenebilir enerji,
Teşvik, YEK destekleme mekanizması
159
Milliyetçilik ve Osmanlı Millet Sistemi:
Tarihi ve Terminolojik Bir Deneme
Dr. Tevfik Erdem, Gazi Üniversitesi
Bu çalışma henüz paradigmasını üretememiş ve Newton’unu bulamamış bir kavram
olan milliyetçiliğin kuramsal köklerine inerek, onunla ilgili bazı kavramları (millet,
ümmet, ırk, etnisite vb.) ele alarak Osmanlı İmparatorluğu gibi çok etnili bir
imparatorluktaki serüvenini “Millet Sistemi” ekseninde ele almaya çalışmayı
hedeflemektedir. Çok etnili bir imparatorluk olan Osmanlı İmparatorluğu’nda ‘millet
sistemi’ kendisini oluşturan toplulukların sahip oldukları etnik, ırki ya da dil
özellikleri üzerinden değil din ve mezhepleri üzerinden gerçekleştirilen bir idari
örgütlenme ve hukuki bir statü göstergesidir. Kapalı bir yapı özelliği gösteren ve
farklı kompartımanlardan oluşan bu örgütlenme biçiminde ne Gellnerci anlamda bir
‘yüksek kültür’ ne de tüm coğrafyadaki bireylerin ‘hayal edebilecekleri bir cemaat’
oluşturmanın mümkün olamayacağı açıktır. Elbette millet sistemi imparatorluğun
her döneminde farklı tonlara sahiptir ancak özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından
sonra giderek önemli bir tartışma konusu halini almıştır. Bunun arkasında yatan
nedenleri şu şekilde sıralamak mümkündür; İmparatorluğun giderek Batı’nın daha
fazla siyasi ve ekonomik etki alanına girmesi sonucu yapılan Tanzimat (1839) ve
Islahat (1856) gibi yenileşme hareketleri ve Fransız Devrimi’nin etkisi ve Napolyon
savaşlarıyla birlikte Avrupa’da özellikle büyük imparatorluklar için sorun çıkarmaya
başlayacak olan ‘self determinasyon’ düşüncesi. Osmanlı millet sistemi,
imparatorluk içinde millet (ulus-nation) düşüncesinin henüz ortaya çıkmadığı bir
tarihsel dönem ve bir toplumsal formasyona işaret eder. Ancak modern anlamda
milliyetçiliğin köklerinin izdüşümü Fransız Devrimi’nde özellikle iki ilkede görülür:
İlk olarak, egemenliğin millete ait olduğuna dair düşüncenin ve ikinci olarak da self
determinasyon (yani milletlerin-ulusların kendi kaderlerini kendilerinin
belirleyebileceği) düşüncesinin ortaya çıkmasıdır. Bunlardan özellikle ikincisi,
Osmanlı millet sisteminin çökmesi anlamına geliyordu. Bu aşamadan sonra Osmanlı
millet sistemi ya da onun ideolojisi olarak Osmanlıcılık, Osmanlı Hristiyanları için
özgürlüklerini bağlayan bir zincir veya bir ‘yanlış bilinç’ten öte bir anlam
taşımıyordu. Osmanlı millet sistemi etnik milliyetçiliğin yükselişine engel olamadı,
bunun elbette ki iç, dış, siyasi ve ekonomik birçok sebebi var. Ancak burada
diyalektik bir süreç olarak, engel olamamanın ötesinde, Osmanlıcılığın etnik
bilinçleri uyandırmasından söz etmek daha da mümkündür. Bu çalışma söz konusu
süreci analiz etmeyi hedeflemektedir.
Anahtar Kelimeler: Milliyetçilik, Osmanlı millet sistemi, Millet (Ulus)
160
II. Meşrutiyet’ten Fransız Mandasına
Antakya’nın İdarî Durumu
Dr. Sacit Uğuz, Mustafa Kemal Üniversitesi
Antakya, Osmanlı hâkimiyetine girmesinden sonra idarî teşkilat içerisinde ilk başta
Halep Eyaleti’ne bağlı bir sancak olarak yer almıştır. Kaynaklarda bir süre sonra
kaza statüsüne düşürülen Antakya’nın, 1918 yılındaki Fransız işgaline kadar aynı
statüde kaldığı belirtilmektedir. Ancak 1917 yılında yapılan yeni bir düzenleme ile
Halep Eyaleti, Halep merkez, Ayıntap, Kilis ve Antakya sancaklarına bölünmüş ve
Antakya bu tarihte tekrar sancak statüsüne yükseltilmiştir. İskenderun da kaza olarak
Antakya’ya bağlanmıştır. Ne var ki bu durum fazla uzun sürmemiş, Fransızlar 1918
yılında bölgeyi işgal ettikten sonra, yeni bir idarî yapılanmaya giderek özerk
İskenderun Sancağını oluşturmuş ve Antakya’yı da kaza olarak İskenderun’a
bağlamıştır. Hatay Devleti kuruluncaya kadar Antakya bu statüde kalmıştır. Bu
çalışmada; Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Antakya’nın idarî statüsü ele
alınmış ve II. Meşrutiyet’ten, Fransız Mandası dönemine kadar olan süreçte bu
hususta meydana gelen değişiklikler üzerinde durulmuştur. Özellikle 1917 yılında
tüm Halep Vilayeti dâhilinde yapılan idarî düzenlemeler yapılış sebepleriyle birlikte
belirtilmiştir. Bu kapsamında Antakya’nın sancak hâline getirilmesi, Antakya’ya
bağlanan kazalar ve bu kazalar dâhilindeki köyler tek tek ele alınarak idarî taksimat ortaya konulmaya çalışılmıştır.
161
Brexit Sürecinin Transatlantik Güvenlik
İlişkilerine Olası Etkilerinin
Değerlendirilmesi
Dr. Sinem Kocamaz, Ege Üniversitesi
Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı, AB’nin kurumsal yapısını,
ekonomi politikalarını, gelecek vizyonunu etkilediği gibi Avrupa Güvenlik ve
Savunma Politikası (AGSP) üzerinde de önemli değişimlere neden olacaktır. AGSP,
NATO ile olan ilişkiler ve transatlantik güvenlik şemsiyesi ile birlikte
değerlendirildiğinde Brexit kararı, ortak istihbarat, terörizmle savaş, savunma
harcamalarının karşılanması, ambargo kararlarının uygulanması gibi güvenlikle ilgili
pek çok alanda sonuçları olan ve Batı ittifakını zor duruma düşürmesi muhtemel bir
politik karardır. Bu bağlamda yaratacağı etkilerin analiz edilmesi transatlantik
güvenliğin geleceği ve Batı bloğunun Rusya ve diğer tehditler karşısında
geliştireceği politikalar açısından önem taşımaktadır. Birleşik Krallık, AB içerisinde
üyelik süreci boyunca “gönülsüz üye” sıfatıyla değerlendirilse de St. Malo
Zirvesi’nden başlayıp Birlik’ten çıkış kararına kadar devam eden zaman diliminde,
AGSP’nin önemli bir aktörü olmuş, AB ile gerçekleştirilen pek çok askeri
operasyona katkı sağlamış, Fransa ile birlikte savunma harcamalarının %40’ını
finanse etmiş, Avrupa Savunma Ajansı’nın ve Avrupa savunma pazarının
kurulmasına öncülük etmiştir. Bu çerçevede Brexit kararının AGSP açısından
önemli bir boşluk doğuracağı, NATO-AB, AB-ABD ilişkilerini etkileyeceği açıktır.
Birleşik Krallık AB’den ayrılmış olsa da NATO içerisindeki tüm sorumluluklarına
bağlı kalacağını, Varşova Zirvesi kararlarının gereklerini yerine getireceğini
belirtmiş, Afganistan müdahalesinden Baltık coğrafyasında alınan tedbirlere kadar
üzerine düşeni yapacağını deklare etmiştir. Ancak NATO ve AB’nin ortak
operasyonları, istihbarat paylaşımı ve gelecek işbirliği açısından nasıl bir ilişki
kurulacağı belirsizdir. Transatlantik ittifak, Ortadoğu’da yaşanan gelişmeler,
Rusya’nın giderek daha tehditkar hale gelmesi, hibrid savaş, siber saldırılar ve
terörizmle mücadele gibi ciddi tehditlerle sınanırken güvenlik şemsiyesinde
meydana gelecek bir açık ve önemli bir aktörün yaratacağı yeni problemler
transatlantik ilişkiler açısından da yeni sorunlar yaratabilecektir. Bu çerçevede bu
çalışmada, Brexit sürecinin transatlantik güvenlik ilişkilerini nasıl etkileyeceği
analiz edilmeye çalışılacaktır. Birleşik Krallık ve AB ilişkileri açısından AGSP
alanında yeni bir yönetişim modeli mi oluşturulacağı yoksa üçüncü bir ülke ile
yapılan ikili anlaşmalar ile mi yapının devam ettirileceği sorgulanacaktır. Yeni
oluşturulacak modelin AB-NATO ilişkileri açısından etkisi araştırılacak, Savunma
Ajansı bağlamında sürdürülen ortak projelerin, savunma harcamalarının ve
anlaşmaların nasıl şekilleneceği değerlendirilecektir. Bununla birlikte, Rusya gibi
ülkelere uygulanan ortak yaptırım kararlarının ve ortak istihbarat gibi güvenliğin
hassas alanlarının nasıl şekilleneceği irdelenecektir.
162
İşletme Kârlılık Analizi ve Müşteri
Kârlılığı: Bir Market Örneği
Dr. Rabia Özpeynirci, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
Dr. Haluk Duman, Aksaray Üniversitesi [email protected]
Mr. Mehmet Ali Durmuş, Aksaray Üniversitesi
Gün geçtikçe belirsizliğin arttığı, yoğun rekabetin olduğu, hızla değişen ve gelişen
bugünün ekonomik çevresi, işletmeleri sürekli kendilerini geliştirmeleri ve
yenilemeleri yönünde zorlamaktadır. Bu durumda işletmelerin, maliyetlerini
düşürme, etkinliklerini ve müşteri memnuniyetlerini arttırma konularına daha fazla
yönelmelerine neden olmaktadır. Bu bağlamda müşteri kârlılık analizi öne çıkan
konulardan biridir. İşletme yöneticileri günümüzde bölüm kârlılığından çok müşteri
kârlılığına yönelmekte ve gelirin maksimizasyonu yerine kâr maksimizasyonu ön
plana çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, farklı müşterilerin yol açtığı kâr
farklılığının ve esas anlamda işletmelerin maliyetleri ile ilgili noktada karar alma
sürecine katkı sağlamak amacıyla müşteri kârlılığının ortaya konulmasıdır. Bunun
nedeni her bir müşterinin satış hasılatına yaptığı katkı ile işletme kârlılığına
katkısının genellikle eşit olmamasıdır. Bu durum stratejik kararlar noktasında
müşteri kârlılık analizini gerekli kılmaktadır. Perakende market sektöründe faaliyet
gösteren bir marketler zincirinin şubesinde vaka çalışması gerçekleştirilmiştir.
Verilerin analizi sonucunda şubenin kârlı olduğu, elde edilen bu kârda hangi ürün
grubunun payının daha fazla olduğu, kârın hangi yatırım konuları ve ikame fırsatlar
ile değerlendirilip, şubenin iş hayatına devam edip etmemesi noktasında öngörüler
de bulunulmuştur.
163
Kardak Kayalıklarının Uluslararası Hukuk
Açısından Değerlendirilmesi
Dr. İslam Safa Kaya, Kırıkkale Üniversitesi
Ege Denizi’nde yer alan birçok ada, kayalık ve benzeri coğrafi unsurların
uluslararası hukuk bakımından başta egemenlik ilkesi olmak üzere birçok açıdan
değerlendirilmesi gereklidir. Egemenlik ilkesi ile paralel şekilde bu bölgede Türkiye
ile Yunanistan arasında uzun yıllardır süre gelen karasuları ve kıta sahanlığı
sorununun çözülememiş olması, başta Kardak Kayalıkları olmak üzere bölgede
birçok yapı üzerinde ciddi hakimiyet tartışmalarına sebep olmaktadır. Ege
Denizi’ndeki mevcut bu sorunun çözülebilmesi için Türkiye Cumhuriyeti’nin
kurulmasından önce bölgeye ilişkin yapılan andlaşmaların değerlendirilmesi gerekir.
Bunun yanında Lozan Andlaşması ve Paris Barış Andlaşması’nın konuya ilişkin
içerdiği hükümler de statükoyu ortaya koyması bakımından önem arz etmektedir.
Çalışmamızda, bahsi geçen bu andlaşmalar ile konuya ilişkin diğer uluslararası
andlaşmalar irdelenerek Kardak özelinde Ege Denizi’ne ilişkin hukuki sorunlar
incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Kardak, Uluslararası hukuk, Egemenlik, Karasuları, Kıta
sahanlığı.
164
İşletmelerde Y Kuşağı Çalışanlarının
İletişiminde Sosyal Medya’nın Rolü ve
Önemi
Dr. Mahmut Nevfel Elgün, Necmettin Erbakan Üniversitesi [email protected]
Dr. Nihat Onur Aşıkoğlu, Afyon Kocatepe Üniversitesi
Y kuşağı, belirli zaman aralığında doğan, ortalama aynı yaşlarda olan ve yaşam
dönemlerini paylaşan ve o dönemin olayları, eğilimleri tarafından farklılaştırılmış
insan topluluğudur. Türkiye’de görev yapan Y kuşağı tepe yöneticilerinin, yönetim
tarzı yaklaşımları belirlenirken, Y kuşağı olarak literatüre geçen yeni jenerasyon,
günümüzün ve yakın geleceğin çalışanlarını ve tepe yönetim kadrosunu oluşturacak
toplum yapısını oluşturduğu için önem taşımaktadır. Y kuşağı olarak adlandırılan bu
yeni jenerasyonun, günümüzde toplumda iş hayatında yer aldığını ve bu çalışanların
işlerine ve işyerlerine yaklaşımları ve bakış açıları değişiklik göstermektedir.
Günümüzde araştırmacılar, Y kuşağının iş hayatında ve sosyal hayatta bir dönüşüm
gerçekleştirdiğini savunurlar. Bu kuşağın, kendinde barındırdığı genel
özelliklerinden dolayı, teknoloji ilgisi, özgürlükçü düşünce yapısı, iletişim araçlarını
aktif kullanma, ekip arkadaşlarına ve içinde bulundukları takıma karşı bakış açıları
diğer nesillerden farklıdır. Çalışmada, Y kuşağı ve Y kuşağının sosyal medya
yatkınlığı incelenmiştir. İşletmelerde yer alan personelde ve tepe yöneticilerinde
kuşakların getirdiği değişiklikler meydana geldiğinde, işletmelerin teknolojik
değişikliklere uyum sağlayarak entegre olması gereklidir. Çalışma hayatına giren Y
kuşağı, bilgi ve iletişim teknolojilerinin geliştirilmesinden ziyade kurum kültürü ve
kurumsal organizasyonlarda da pek çok değişikliğin yapılmasını gerekli kılmıştır.
Sosyal medya kullanımının arttığı gözlemlenmiştir. Çalışanların, sosyal medyayı
kullanım amaç ve alışkanlıkları incelenmiştir. Y Kuşağı çalışanların sosyal medya
kullanımı ile çalıştıkları kurum kültürü ilişkisi incelenmiştir. Yeni nesil bir kuşağın
ve bu kuşağın getirdiği iş gücünün var olduğu, Yönetim kademesinde bulunan Y
kuşağı yöneticilerin farklılaştığı görülmektedir. Türkiye’de ve dünyanın her yerinde
değişimi hissettirdiği, bu değişimlerde işverenlerin kurumsal yapılarını yeniliklere
adapte olacak şekilde geliştirilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Y Kuşağı, Sosyal medya, Teknoloji
165
Girişimcilerin İşletmecilik Bilgilerine Sahip
Olma Düzeyi İle İşletme Performansı
Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi
Dr. Nihat Onur Aşıkoğlu, Afyon Kocatepe Üniversitesi
Dr. Mahmut Nevfel Elgün, Necmettin Erbakan Üniversitesi [email protected]
Girişimcilik geçmişte ve günümüzde farklı bakış açılarıyla çalışılan bir konu
olmuştur. Girişimci, riski üstlenen, farklı ve belirsiz ortamlarda pazarda yer almayı
isteyen enerjisini ve yeteneğini kullanan ve kar elde etmeyi isteyen kişi olarak
karşımıza çıkmaktadır. İçinde bulunduğumuz dönem “Girişimcilik çağı” olarak ifade
edilmektedir. Patronluk ve girişimcilik kavramı teknolojik değişim ve enformatik
süreçlerin artmasıyla bir anlam farklılaşmasını da beraberinde getirmiştir. Patronluk
ve girişimcilik her isteyenin kendini ifade etmek için üstlendiği birer unvanlar halini
almıştır. Girişimcilerde bulunması gereken özellikler, risk alabilme, yaratıcılık,
iletişim becerileri, liderlik, doğru ve yerinde ekip kurabilme, yöneticilik becerileri,
insiyatif alabilme, planlama ve örgütleme yeteneği, ikna kabiliyeti, özgüven, finans
bilgisi ve kişisel bağlantılar olarak sıralanmaktadır. Bu yönüyle ele alınan
girişimcilik becerileri, girişimcilerin zekâları, psikolojik yetkinlikleri ve
yetenekleriyle ilişkili oluğu kadar içinde bulunduğu coğrafyanın ve bireyi olduğu
toplumsal ortamın ortaya çıkardığı fırsatların ve koşulların sınırladığı durumların
birleşimini oluşturmaktadır. Dünya’da girişimciliğin rahat gelişim gösterdiği
ortamlar, kişilerin kendilerini ifade edebildikleri, engellere takılmadan iletişim
kurabildikleri, sosylo-kültürel yapıya sahip yenilikleri destekleyen ve üreten ayrıca
yeni fikirlere açık olan toplumlarda yer alması olarak görülmektedir. Çalışmada
girişimcilerin işletmecilik bilgilerinin düzeyleri ölçülmüştür. Bilgi düzeyleri
belirlenen girişimcilerin işletme performansları, işletmelerinin karlılıkları, büyüme
hızları ve kurumsal yapıları ile girişimcilik özellikleri arasındaki ilişki belirlenmiştir.
Çalışmada girişimcilerin demografik özellikleri ile işletme performansları arasında
da olumlu yönde ilişki tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Girişimcilik, İşletmecilik bilgisi, İşletme performansı, Karlılık
166
Pazarlama Bilimine Nöropazarlama ile
Kazandırılan Yeni Metodojiler ve Bu
Metodojilerin Getirdiği Yenilikler
Dr. Mahmut Nevfel Elgün, Necmettin Erbakan Üniversitesi
Dr. Nihat Onur Aşıkoğlu, Afyon Kocatepe Üniversitesi [email protected]
H.Çağatay Karabıyık, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi
Sosyal bilimler, araştırmalarda kullandığı yöntemler itibariyle doğa bilimlerinde
kullanılan yöntem ve sonuçlar ile karşılaştırıldığında nispeten daha göreceli bulgular
ve sonuçlar üzerinden gelişme göstermiştir. Bunun sebebi ise, haklı olarak, üzerinde
inceleme yapılan donelerin, doğa bilimlerindeki gibi daha mekanik donelerden
ziyade insan ve toplum gibi çok daha fazla değişkene sahip ve karmaşık doneler
olmasıdır. 2000'li yıllardan önce nörolojide kullanılan yöntemlerdeki
yetersizliklerden dolayı insan davranışının temel mekanizması olan beynin, sosyal
bilimlerdeki araştırmalara hizmet edecek nitelikte incelenememesinden dolayı sosyal
bilimlerde araştırma yöntemleri gözlem ve incelenen bireylerin kendisinden alınan
bilgiler ile yürütülmekteydi. Teori ile pratik arasında görülen farklılıkları test etmek
için ise psikoloji biliminde de sıklıkla kullanılan, belirsizlik altında insan davranışını
tespit etmek amacıyla geliştirilen oyun teorileri kullanılmış ve keza buna benzer
oyun teorileri ekonomi biliminde de kullanılmıştır. 2000 yılından sonra tüketim
arzusu, satın alma karar ve davranışı ve tüketim davranışının nörolojik sürecini
tespit etmek nöroloji bilimindeki nörolojik görüntüleme teknikleri ve farmakolojik
müdahale yöntemleri gibi teknolojik gelişmelerle gelişen yöntemler sayesinde
mümkün hale gelmiştir. Böylece bu faktörlerin gelişim süreçleri de rasyonel bir
şekilde tespit edilmeye başlanmıştır. Bu bağlamda, insan davranışlarını nörolojik
temellerle ilişkilendirerek sosyal bilimler teorileri için, doğa bilimlerindeki
kanunların yapısına benzer insan modelleri oluşturmak mümkün hale gelmiştir.
Nöropazarlama araştırmalarındaki yöntemsel faktörler kabaca nörobiyokimyasallar
ve beynin yerel bölgelerinin fonksiyonları ile ilişkilendirilerek ikiye ayrılabilir. İlk
etapta, bu yöntemsel sistem “İnsan Davranışı ve Kararına Müdahale Eden
Yöntemler” ve “İnsan Davranış, Karar ve Refleks Sürecini Beyinde Tespit Etme
Yöntemleri” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İnsan davranış, karar ve refleks
sürecini beyinde tespit etme yöntemi nörolojik görüntüleme sistemleri ile
167
uygulanmaktadır. İnsan davranışı ve kararına müdahale eden yöntemler ise üç
şekilde uygulanabilmektedir. Bunlar nörobiyokimyasallar tabanında farmakolojik
müdahaleler, nöroloji tabanında algı yönetimi ve eşikaltı yöntemlerdir. Bu
faktörlerin her biri çalışmanın tam metninde ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Nöropazarlama, Nöropazarlama araştırma yöntemleri,
Pazarlama, Yeni metodojiler
168
20. yy’da Devlet Örgütünün Gelgitleri: Bir
Sarkaç Kuramı Açıklaması
Dr. Nail Öztaş, Gazi Üniversitesi
Devlet nedir, niye vardır? Devlet ne yapar ve ne yapmalıdır soruları başka sosyal
bilim disiplinlerinin olduğu kadar Kamu Yönetimi disiplinin de ilgi duyduğu temel
sorulardan biridir. Kamu yönetimine egemen olmuş paradigmalara baktığımızda
devletin ne olduğuna ve ne yapması gerektiğine dair pek çok normatif değerlendirme
ve açıklama yapıldığını görüyoruz. Klasik liberaller minimal bir devletten yana iken
diğer yanda refah devleti çizgisindeki ya da siyasi yelpazenin daha solunda yer alan
bakış açılarının devleti iktisadi ve hatta sosyal hayatta daha aktif ve büyük bir
yapılanma olarak gördüklerini tespit etmekteyiz. Her iki bakış açısı da modern
(milli) devletlerin baskın tür olduğu 20 yy boyunca teoride ve pratikte egemen
olmuşlardır. Bu çalışmada bir örgüt olarak devletin modern çağdaki seyri
incelenmektedir. Bu çalışma olması gereken hakkında söylenenlere değil olana,
yani, devletin uygulamadaki haline odaklanarak; H. Rainey’in sarkaç
açıklamasından hareket etmektedir. Çalışmada, 20. yy boyunca modern devletin
küçük devlet ile büyük devlet arasında gelgitler yaptığı, yani bir sarkaç hareketi
gösterdiği şeklindeki H Rainey varsayımı tartışılmaktadır. 20 yy. boyunca milli
devletlerin oluşum süreci, geleneksel kamu yönetimi ve refah devleti uygulamaları
bir yandan devleti büyütürken; diğer yanda yeni sağ anlayış ve yeni kamu yönetimi
hareketi devleti sert ve ısrarlı bir şekilde küçültmüştür. Modern batı dünyasında
devlet dediğimiz aygıtın büyük ile küçük devlet arasında yaptığı gelgitleri ülkeler
arasında adeta senkronize edilmiş bir şekilde eşzamanlı, eşsaikli ve iktidarda hangi
görüşün olduğundan bağımsız olarak işleyebilmiştir.
169
Taşlıcalı (Pljevlja) Hüseyin Paşa ve
Taşlıca’daki Vakıfları
Mr. Mustafa Can, Gazi Üniversitesi
Taşlıca’nın Bolyaniç Köyü’nden Bayram Ağa’nın oğlu olan Hüseyin Paşa, aynı
zamanda Bodur Hüseyin Paşa olarak da bilinmektedir. Sokollu Mehmed Paşa’nın
da akrabası olan Bodur Hüseyin Paşa, Sokollu tarafından devşirildikten sonra
Enderun’da yetişmiş ve Osmanlı Devleti’nin askeri ve idari organizasyonunda
önemli görevlerde bulunmuştur. 1567-1569 yılları arasında Hersek sancakbeyliği
görevinde bulunan Bodur Hüseyin Paşa, bu görevinden sonra Osmanlı Devleti’nin
birçok eyaletinde beylerbeyi olarak görev yapmıştır. Mısır vezirliğine kadar
yükseldikten sonra 1594 yılında Bosna Eyaleti’ne beylerbeyi olarak atanan Bodur
Hüseyin Paşa, kısa bir görev süresinden sonra emekliye ayrılmış, 1595’te de vefat
etmiştir Bugünkü Karadağ sınırları içerisinde tesis edilmiş olan en önemli
vakıflardan birisi hiç şüphesiz Bodur Hüseyin Paşa’nın kendi memleketi olan
Taşlıca’da kurduğu vakıftır. Cami, han, saray, kervansaray, bedesten, medrese,
mektep, hamam, saat kulesi gibi yapılardan oluşan vakıf külliyesinin, cami ve saat
kulesi dışındaki yapıları günümüze ulaşamamıştır. Vakfın kendi vakfiyesine
rastlanmamıştır. Bununla birlikte Hersek Sancağına bağlı Mileşeva Kalesi
ahalisinden Mirahur-ı Evvel Süleyman Ağa bin Mürüvvet’in Hicri 1088/ Miladi
1677-1678 tarihli vakfiyesinden, Hüseyin Paşa Vakfı ile ilgili ayrıntılı bilgi elde
edinmek mümkündür. Süleyman Ağa’nın vakfiyesinde Hüseyin Paşa Vakfı’na ait
eserlerin hemen hemen hepsi ile alakalı bilgiler bulunmaktadır. Bu çalışmada,
Taşlıcalı Hüseyin Paşa ve Taşlıca’daki vakıf eserleriyle birlikte, Mirahur-ı Evvel
Süleyman Ağa bin Mürüvvet’in vakfiyesi hakkında bilgi verilecektir.
170
Etnik Kimliğin Tüketicilerin Satın Alma
Davranışları ve Ağızdan Ağıza İletişim
Üzerindeki Rolü
Dr. Gülnil Aydin, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi
Mrs. Burcu Büyüktaş, Balıkesir Üniversitesi [email protected]
Bu çalışmada; etnik kimliğin, tüketicilerin satın alma karar süreçleri ve ağızdan
ağıza iletişim üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Verilerin anket yöntemiyle toplandığı
ve kolayda örnekleme yönteminin tercih edildiği çalışmada; katılımcıların, aynı
etnik kimliğe sahip tüketiciler ile farklı etnik kimliğe sahip tüketicilerin ağızdan
ağıza iletişim sürecini kullanma eğilimleri ve bu eğilimlerin satın alma davranışları
üzerindeki yansımaları değerlendirilmiştir. Çalışmada tüketicilerin kendileriyle aynı
etnik kimliğe sahip bireylerden gelen mesajları (pozitif, negatif, nötr) farklı etnik
kimliğe sahip bireylerden gelenlere kıyasla daha fazla/daha az iletme eğilimi
sergileyip sergilemedikleri araştırılmıştır. İletişim eğilimlerini değerlendirmek için
katılımcıların sosyal paylaşım sitelerini kullanım özellikleri gözününde
bulundurulmuştur. Ayrıca ağızdan ağıza iletişim eğilimi yüksek bireylerin, sosyo
demografik özellikleri ve etnik kimliklerine bağlılık düzeyleri de araştırılmıştır. Bu
kapsamda ilgili literatür incelemesi sonucunda öngörülen hipotezlerin test edilmesi
için ‘Statistical Package for the Social Sciences’ (SPSS) paket programı kullanılmış;
ayrıca çalışma sonucunda önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Etnik kimlik, Tüketici davranışları, Ağızdan ağıza iletişim
171
Türk Konaklama Sektöründe Teknolojik
Seviyeyi Belirleyen Faktörlerin Etkili
Kullanımı
Dr. Mithat Zeki Dinçer, İstanbul Üniversitesi
mzdinceristanbul.edu.tr
Dr. F.Füsun İstanbullu Dinçer, İstanbul Üniversitesi istanbulistanbul.edu.tr
Dr. Selman Yılmaz, İstanbul Üniversitesi
selmanyistanbul.edu.tr
Mr. Tolga Akagün, İstanbul Üniversitesi akagunistanbul.edu.tr
Bu çalışmanın amacı; bulunduğumuz bilgi çağı içinde Türk konaklama sektöründe
kullanılan teknoloji seviyesini belirleyen faktörlerin etkili kullanımını araştırmaya
yöneliktir. Teknoloji ve turizm sektörü birbirine uyum sağladıkça işletmelerin
maliyetleri düşmektedir. Sektörün, teknolojiyi etkin kullanması başarıyı ve tarafların
memnuniyetini getirecektir. Turizm sektöründe dolayısıyla konaklama
işletmelerinde teknolojinin temel unsuru her ne kadar internet gibi gözükse de,
firmalar tarafların talepleri doğrultusunda farklı ihtiyaçları, farklı uygulamalara
taşıyabilmektedir. Bilgi Teknolojileri, Bulut Teknolojisi, Mobil Uygulama
Teknolojileri bu uygulama teknolojilerinden bazılarıdır. Türkiye'de bilgi otomasyon
sistemlerinin kullanılması 90'lı yılların başlarında gerçekleşmiştir. Geçen bu kısa
süre içinde, Türkiye bilişim teknolojisini konaklama sektörüne uygulanmasında ve
geliştirilmesinde büyük yol kat etmiştir. Bu çalışma kapsamında; konaklama
sektöründe kullanılan teknolojiler, teknoloji arzları ile bu arzları etkileyen talep
ikincil kaynaklar incelenerek araştırılacaktır. Öncelikle ülkelerin turizm sektöründe
teknolojiyi etkin kullanımı açısından küresel birliklerin ve kurumların ölçütleri,
raporları, ar- ge çalışmaları, ülke sıralamaları ele alınacaktır. (Birleşmiş Milletler
Dünya Turizm Örgütü, Dünya Turizm ve Seyahat Konseyi, Ekonomik Kalkınma ve
İşbirliği Örgütü, Uluslararası Turizm Bilgi Teknolojileri Federasyonu vs.) Daha
sonra, Türkiye’ de konaklama sektöründeki teknoloji uygulamaları için ilgili turizm
birlikleri, kalkınma ajansları, kamu kurum, kuruluşlarının ve turizm teknolojilerini
üreten özel sektörün konuyla ilgili yayınlamış olduğu raporlar incelenecektir.
Araştırma sonucunda, teknolojinin konaklama işletmelerinde uygulamasını etkileyen
faktörlerden kaynaklanan sorunlar ve eksiklikler saptanmaya çalışılacaktır. Elde
edilen bulgular yorumlanarak etkili kullanım için öneriler sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler: Turizm ve teknoloji, Teknolojik seviye, Türk turizmi
172
Dünya Risk Toplumunda Dinsel
Çoğulculuğu Yeniden Düşünmek
Dr. Mustafa Günerigök, Muş Alparslan Üniversitesi
Dünya risk toplumunda ortaya çıkan zamansız, sınırsız ve herkesi etkileyebilen
riskler, gerilimler ve çatışmalar yeni küresel sosyolojiler üretmektedir. Hiç
kuşkusuz bu dönüşüm dinsel dünyalar içinde geçerlidir. Risk toplumu sosyolojisi,
içinde tüm çelişkilerin, gerilimlerin ve çatışmaların aşikâr hale geldiği ve dönüştüğü
düşünümsel modernleşme zemini üzerinde bütün formlarıyla bizi kozmopolitan bir
topluma ulaştıracak bir temel arayışı içerisindedir. Bu bağlamda bu çalışmada
öncelikle dünya risk toplumu sosyolojisi, düşünümsel modernleşme deneyimi
açısından bir tasviri yapılmakta ve bu düşüncenin dilsel kodları ile küresel dünyanın
yeni vizyonunun anlaşılması amaçlanmaktadır. Ayrıca bu doğrultuda yani dünya
risk toplumu özelinde düşünümsel dinselliğin yeni bir imkânı olarak dini çoğulculuk
paradigması ele alınmakta ve mevcut durum tartışmaya açılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Risk toplumu, Düşünümsellik, Modernleşme, Din ve dini
çoğulculuk
173
Türk Sermaye Piyasasında Yeni Sermaye
Piyasası Kanunun Getirdikleri
Dr. Burak Adıgüzel, Erciyes Üniversitesi
06.12.2012 tarihinde 6332 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (SerPK) meclisten
geçerek yasalaşmıştır. Böylelikle 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu yürürlükten
kaldırılmıştır. 6362 sayılı SerPK, dünya sermaye piyasaları ile Türk sermaye
piyasalarının hukukî uyumlaştırılması açısından da gerekli bir nitelik taşımaktadır.
SerPK’nın getirdiği yenilikler özellikle sermaye piyasası aracı, izahname, ihraç
belgesi gibi kavramlarda, halka arz ve ihraç usullerinde, halka açık anonim
ortaklıklardaki düzenlemeler çerçevesinde, borsada, sermaye piyasasında tedbirler,
idari para cezaları ve sermaye piyasası suçları kapsamında olmuştur. Bu
düzenlemeler modern sermaye piyasası kanunları ve AB hukuku düzenlemeleri ile
paralel olup, sermaye piyasalarının derinleşmesi ve gelişmesi için önemlidir. Bu
yeniliklerin içeriği ve özelliklerini ele alarak, sermaye piyasasına getirdiklerini
irdeledik.
174
İsmail Kadare’nin Kuşatma ve Laun
Starova’nın Kül Kalesi Romanlarında
Kimlik Sorunu
Mrs. Seyhan Murtezan İbrahimi, Uluslararası Balkan Üniversitesi [email protected]
Günümüzde en kanlı çatışmaların ve siyasi hesaplaşmaların ana yurdu olan
Balkanlar, hiç şüphesiz en uzun ve dengeli dönemlerini, Osmanlı İmparatorluğu’nun
himayesi altındayken yaşamıştır. Bu ihtişamın ardından bıraktığı etki sadece bu
topraklarda yaşayan Türkler için değil, diğer milletler için de önem arz etmektedir.
Bundan yola çıkarak çalışmamızda Balkanlarda yaşayan iki farklı millete ait
edebiyat eserlerini karşılaştırıp, yazarların gözünden, Osmanlı Devleti’nin bu
topraklardan çekilmesiyle birlikte, halkların yeni kimlik oluşturma ve var olan
kimliklerini koruma kaygısını, aynı zamanda da yazarların Osmanlı’yı okuyucusuna
yansıtma şeklini işledik. İsmail Kadare’nin Kuşatma, ve Luan Starova’nın Kül
Kalesi romanlarındaki kahramanların kimlik arayışları, daha doğrusu homo
balaknikusа ait olan çoklu kimlik sahibi tasviri üzerine durduk. Balkan milletlerinin
tarihi kimliği, daha doğrusu ait oldukları din veya etnik kimliği ne olursa olsun,
özünde birkaç kimlik içermektedir. Şüphesiz bu gerçek, Balkan milletlerinin
aralarında yeni kimlik oluşturma cesaretini veya benzeri kimilik özelliklerini
mübadele etmeyi, refah ve birlik içerisinde yaşadıkları Osmanlı İmparatorluğu
dönemine borçlu olduklarını gösterir. Bu unsurlar, Pax ottomana çatısı altında
yaşama şansı olan Balkan halklarında, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde
karşımıza çıkmaktadır. Kimlik sorununun bu tür unsurlarına, sözkonusu roman
kahramanlarımızda psikoloji alanında olduğu gibi, dil ve kültürlerinde de
rastlamaktayız. Bu romanların hikayeleri, hernekadar kabul edilmesede, Osmanlı
kültürünün, Balkan milletlerinin sanat ve edebiyatlarında bıraktığı derin izlerin, aynı
zamanda da milli ve dini topluluklarının oluşum safhasını da etkilediği gerçeklerinin
kısa özetleridir.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı imparatorluğu, Kimlik, Din, İsmail Kadare, Luan
Starova.
175
Rönesans Dönemi Ütopya Eserlerinde
Eğitim Paradigması
Dr. Ayten Koç Aydın, Gazi Üniversitesi
Mrs. Yeliz Candemir, Gazi Üniversitesi [email protected]
İnsanlık tarihinin, aynı zamanda Rönesans ve Aydınlanma döneminin en onurlu ve
önemli uğraşı eğitimdir. Eğitim ve öğretimin planlanmış bir şekilde uygulanması
gerektiği düşüncesi Rönesans dönemi düşünürlerinin önemsediği temel
sorunlardandır. Francis Bacon’un Yeni Atlantis adlı eseri bilim ve teknoloji üzerine
temellendirilmiştir. Bacon’a göre, geçmişte eğitim insanlığı bulunması gereken
noktaya taşımaktan uzaktır ve bilim eğitim ve öğretiminin temeli olarak kullanılan
eserler insanın dikkatini doğaya değil, güvenirliği sınırlı olana yöneltmiştir. Bunun
tek çözümü yeni bilimsel bir yöntemdir. Eğitime odaklı, devrimci bir yapıya sahip
olan Tomasso Campanella’nın Güneş Ülkesi ise, hem Rönesans’ın temel eğitim
ortamını hem de Ortaçağ’ın kimi özelliklerini yansıtır, buna karşılık onun
ütopyasında devletin en kutsal görevi olan eğitim, çağlar aşan bir eğitim görüşü ile
kurgulanmıştır. Araştırmanın amacı, Rönesans dönemi eğitim yaklaşımını temele
alınarak, dönemin ütopya eserlerinde ortaya çıkan eğitim paradigması unsurlarını
belirlemektir. Ayrıca, belirlenen eğitim paradigması unsurlarının geçmiş ve
günümüz eğitimine yansıyan yönleri ortaya konulacaktır. Bu araştırmanın önemi,
Rönesans dönemi ütopya eserlerinin eğitimde yakaladığı problem alanları ile çağdaş
eğitim gerçeklerinin bir arada değerlendirilmesidir. Bu iki eserin eğitimi temel
alarak incelenmesi, toplumsal yozlaşma ve bozulmalara getirdikleri çözümlerin
ortaya koyulması, bitmek bilmeyen toplumsal güncel sorunların da aydınlatılması
yönünden önemli görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Ütopya, Eğitim, Paradigma, Rönesans, Çağdaş eğitim
176
Kavram Haritaları ve Genel Muhasebe
Derslerinde Uygulanabilirliği
Dr. Nermin Akyel, Sakarya Üniversitesi
Kişilerin gelişim süreçlerinde eğitim, öğretim, öğrenme ve öğretme gibi kavramlar
önemli yer tutmaktadır. Öğrenme süreçlerini etkileyen en önemli karakteristik
özellik ise öğretim uygulamalarıdır. Görsel, işitsel ve dokunsal öğrenme stilleri
olmak üzere üç temel öğrenme stili bulunmaktadır. Bunların yanısıra canlandırma,
simülasyon gibi bazı tekniklerin de eğitim-öğretimde kullanılması, öğrenmede
verimliliğin artırılmasında etkili olmaktadır. Adı geçen öğrenme stillerinin yanı sıra
öğrenilecek kavramlar ve kavramlar arasındaki ilişkilerin daha anlamlı hale gelmesi,
öğrenmenin kolaylaştırılması bakımından önemlidir. Öğrenme/öğretme
stratejilerinden biri olarak değerlendirilen kavram haritaları, anlamlı öğrenme
konuları ile kişilerin öğrenme biçimleri arasında köprü kurmayı amaçlamaktadır.
Oldukça geniş bir başlık altındaki kavramların, birbirleriyle ilişkilerini gösteren akış
şemaları niteliğindeki kavram haritalarının, kavramlar arasında bağıntılar
oluşturarak anlaşılabilirliği kolaylaştıracağı göz ardı edilemez bir gerçektir. Bu
çalışmada literatür taramasına dayalı olarak kavram haritaları konusu ele alınmış ve
kavram haritalarının muhasebe derslerinde hesapların işleyişini açıklama ve hesaplar
arası ilişki kurmada yararlı olup olmayacağı sorusuna cevap aranmıştır.
177
Osmanlı Para Piyasalarındaki Kalpazanlık
Faaliyetlerinde ve Tedavüldeki Kalp
Paralar Sorununda Yabancı Ülke ve
Vatandaşlarının Rolü (1800-1918)
Dr.Muharrem Öztel, Kırklareli Üniversitesi moztel61@hotmailcom
Osmanlı Devleti’nin son asrında kalpazanlığın zaman içerisinde daha da derinleşip
yaygınlaşan para piyasasının çözülemeyen ayrılmaz bir parçası haline gelen bir
sorun alanı olduğu görülür. İç ve dış siyasi ve iktisadi şartların şekillendirdiği piyasa
ortamında sonuçları iyi hesap edilmemiş maliye ve para politikalarının, gerçekte
münferit olmaktan ileri geçmemesi gereken kalpazanlığın yaygınlaşmasında ve
organize bir hale gelmesinde en önemli nedenler arasında olduğu söylenebilir. Bu
politikaların bir sonucu olarak piyasalarda kendine yer bulan kalpazanların
ürettikleri kalp paraların ülke içinde üretilenlerin haricinde önemli bir kısmının
yabancı ülkelerde ve çeşitli ülke vatandaşları tarafından üretilip Osmanlı
piyasalarına sürüldüğü görülür. Yabancı ülke vatandaşı olan kalpazanların Osmanlı
İdaresi’nin kontrolünden uzakta kendileri için daha güvenli buldukları ülkeleri tercih
ettikleri ve imal ettikleri çeşitli meskukat ve kaimeyi böylece daha az riskle üretip
Osmanlı piyasalarına sürdükleri anlaşılmaktadır. Şüphesiz ki piyasalarda çok yönlü
yıkıcı sonuçlar doğuran kalp paraları başka ülkelerde imal edip piyasaya süren bir
kesimin varlığı yanında ilgili devletlerin meseleye yaklaşımı kalp para sorununu
Osmanlı Devleti için daha da ağırlaştıran sonuçlar doğurmuştur. Kalp paraların
üretildiği ülkelerin Osmanlı parasını taklit eden kalpazanlara karşı adeta koruyucu
ve teşvik edici sonuçlar doğuran politikaları bu sorunun dış ayağını destekler
nitelikte bir görünüm arz eder. Yabancı ülke ve vatandaşlarının Osmanlı paralarının
sahtelerinin üretilip piyasaya sürülme sürecindeki rolünü ele alan bu çalışmanın
kaynakları büyük oranda konuya ilişkin Osmanlı Devleti’nin ilgili idari birimler
arasındaki yazışmalara konu olan Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yer alan
kayıtlardır.
Anahtar Kelimeler: Kalpazanlık, kalb meskukat, Sahte kaime, Yabancı
kalpazanlar, Yabancı devletler
178
Kamu Çalışanlarının Üzerinde Sıkılmışlık
Sendromunun İncelenmesi
Mrs. Tülin Akdeniz, Aksaray Üniversitesi [email protected]
Hızlı gelişim nedeni ile değişen sosyal, kültürel ve politik değişikliklerin tüm
dünyaya etki etmesi, coğrafik sınırların ortadan kalkması, buna bağlı olarak iş
yaşamının da sürekli dinamik olmasının beklenmesi çalışanlar üzerine etki
etmektedir. Bu durum çalışanlar üzerinde tükenmişlik (burnout) sendromuna neden
olmaktadır. Bununla birlikte tükenmişlik sendromu kadar hızla büyüyen başka bir
sendrom da sıkılmışlık (boreout) senromudur. Bu kavram ilk kez 2007’de yazılan
“Diagnose Bore Out” kitabında Peter Werder ve Phillippe Rothlin tarafından ortaya
atılmıştır. Tükenmişlik sendromunu Türk Dil Kurumu “gücünü yitirmiş olma, çaba
göstermeme durumu” olarak tanımlamıştır. Tükenmişlik sendromu, işten sıkılma
sendromunun tersi bir durum olarak kendini göstermektedir. Bu sendrom stresle
başa çıkamama sonucu gözlenen fizyolojik, zihinsel ve duygusal fonksiyonlar
üzerinde görülen sendromdur. Başka bir deyişle Tükenmişlik olgusu, sosyal bir
sorun olarak öneminin artmasıyla birlikte; araştırmacılar tarafından ilgi konusu
olmuştur. Tükenmişlik sendromu “Ruhsal ve fiziksel açıdan enerjinin tükenişi”
olarak tanımlanan tükenmişliğin “Çalışma ortamıyla bireyin etkileşiminin bir sonucu
olduğu” varsayımına yönelik gerçekleştirilen çalışmalar; olgunun hem birey hem de
örgütler açısından önemini ortaya koymaktadır (Budak ve Sürgevil, 2005: 95).
Sıkılmışlık senromu ise tükenmişlik sendromunun tam tersi olarak görülür fakat
belirtileri aynıdır. Sıkılmışlık sendromunda ise çalışanın fazla iş yükünün olmaması
buna bağlı olarakta işten sıkılması anlamına gelmektedir. Werder ve Rothlin e göre
iş yerinde görevsiz, ilgisiz ve saatlerce boş vakit gecirmenin çalışanların bu
sendromu yaşadığını belirtir (Werder ve Rothlin, 2007) başka bir deyişle sıkılmışlık
sendromu çalışanların iş yerinde çok iş yapmış rolü yapmaları ayrıca sıkılmışlık
sendromu görülen bireylerde bu durumun cok önemsenmediği gözlemlenmiştir.
Sıkılmışlık sendromu aynı tükenmişlik senromu gibi bireyler üzerinde psikolojik
problemlere neden olmaktadır (Misun and Hudakova, 2010). Sıkılmışlık sendromu
yaşayan bireylerin iş performansını ve buna paralel olarak işe bağlılığını araştırmayı
hedeflemiştir. Yapılacak araştırma ile iş yeri planlanması, yaratıcılık, çalışanların
kendi kendini var etmek için yeterli alan sağlamaya yardımcı olmak ve sıkılmışlık
sendromunu önlemeyi düşünülmüştür. Buna karşılık, firmalar çalışanlarla birlikte
ortak noktada buluşması, öğretici eğitim programlar aracılığıyla sıkılmışlık
sendromunu azaltılmayı hedeflenmiştir. Bu yöntem ile aşırı standartlaştırılmış
işlemler müşteri odaklı davranışını engelleyerek iş yaşamı ve çalışan bireyler için
daha huzurlu ortamlar yaratılmak için ışık tutacağı amaçlanmıştır..Aynı zamanda,
yöneticiler çalışanların pozisyonuna göre görevlendirme yapmasıyla birlikte
sıkılmışlık sendromunun onüne geçileceği düşünülmüştür (Stock, 2016:8)
Anahtar Kelimeler: Sıkılmışlık sendromu, İş performansı ve işe bağlılık
179
Geleneksel Gıdaların Coğrafi İşaretlenmesi
ve Sürdürebilirlik
Dr. Emine Yılmaz, Namık Kemal Üniversitesi
Dr. İsmail Yılmaz, Namık Kemal Üniversitesi [email protected]
Dr. M. İhsan Soysal, Namık Kemal Üniversitesi
Dr. Şefik Kurultay, Namık Kemal Üniversitesi
Dr. Osman Şimşek, Namık Kemal Üniversitesi [email protected]
Günümüz teknolojisinin gelişmesi ve iş hayatının çok hızlı yaşanmasından dolayı
yerel, yöresel ve geleneksel yöntemlerin yok edilip, tümüyle endüstriyel işlem ve
yöntemlerin uygulandığı bir dönemden geçmekteyiz. Geleneksel gıdalar kültürel
mirasın en önemli unsurlarından birini oluşturmaktadır. Özellikle son yıllarda yaşam
tarzlarındaki hızlı değişim birçok yöresel tatların unutularak yok olması tehdidini
beraberinde getirmiştir. Geçmişten günümüze tarihi mirasımız olan geleneksel
gıdalar; spesifik özelliklere sahip olması, üretiminde geleneksel hammadde ve
bileşenlerin kullanılması, üretiminde veya işlenmesinde geleneksel metotların
kullanılması nedeniyle benzer gıdalardan açık bir şekilde ayrılan gıda maddeleridir.
Coğrafi İşaret; belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökeninin
bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren
işarettir. Coğrafi işaretleme ile üreticiler arasında adil rekabeti teşvik etmek,
ürünlerin özgün nitelikleri konusunda tüketicileri bilgilendirmek ve ulusal ve
ekonomik mirasa sahip çıkmak amaçlanmaktadır. Coğrafi işaret Menşe işareti
((Protected Designation of Origin-PDO) üretim-İşleme ve hazırlama süreçlerinin
tanımlanmış coğrafi alanda gerçekleşmesi gerekir) ve Mahreç işareti ((Protection of
Geographical Indications-PGI) üretim ve /veya işleme ve/veya hazırlama
süreçlerinin tanımlanmış coğrafi alanda gerçekleşmesi gerekir) olmak üzere iki
grupta verilmektedir. Bu derlemede coğrafi işaretlerin geleneksel gıdalar açısından
üretici ve tüketici bilinirliğinin sağlanması, sürdürülebilirlik ve ülkelerin kültür ve
ekonomilerine yapabileceği katkılar üzerinde değerlendirmeler yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Coğrafi işaret, Geleneksel gıdalar, Sürüdürülebilirlik, PDO,
PGI
180
Gıda Güvencesi ve Gıda Arzının
Sürdürülebilirliği
Dr. Emine Yılmaz, Namık Kemal Üniversitesi
Dr. İsmail Yılmaz, Namık Kemal Üniversitesi [email protected]
Dr. Ümit Geçgel, Namık Kemal Üniversitesi
Dr. Şefik Kurultay, Namık Kemal Üniversitesi
Dr. Osman Şimşek, Namık Kemal Üniversitesi
Dr. M. İhsan Soysal, Namık Kemal Üniversitesi
Gıda güvencesi, bütün insanların her zaman aktif ve sağlıklı bir yaşam için gerekli
olan besin ihtiyaçlarını ve gıda önceliklerini karşılayabilmek amacıyla yeterli,
sağlıklı, güvenilir ve besleyici gıdaya fiziksel ve ekonomik bakımdan erişebilmeleri
ve sürdürebilmeleri durumudur. Bugün, Dünyamızda 1 milyardan fazla insan açlık
sınırı altında yaşamakta, her 1 dakika da 18 kişi açlıktan ölmekte ve yeni doğan her
250 bebekten 113’ü açlık sınırı altında yaşamaya mahkum olmaktadır. Son yıllarda
sadece gıda güvenliğini tartışmakta olan gıda sektörü gelecek yıllarda gıda
güvencesini tartışacaktır. Son yıllarda meydana gelen yangınlar, muson yağmur
rejimlerinde değişimler, kuraklık, sel baskınları deprem, tsunami ve nükleer tehlike,
bazı ülkelerde başlayan ayaklanmalar ve rejim değişikliği hareketleri tüm dünyada
tarımsal ürünlerde fiyat artışına neden olmuş ve gelecek için tehlike sinyalleri daha
da artmıştır. Gıda güvencesi; küresel ısınma, kullanılabilir suyun azalması, toprağın
verimsizleşmesi ve tuzlanması, erozyon, ürün hastalık ve zararlılarının direnç
kazanması, hızlı nüfus artışı, köyden kente göçün artması, gıda kaynaklarının
biyoyakıt hammaddesi olarak kullanılması, istikrarsız ve yüksek gıda fiyatları,
israfın artması, obezite ve açlık arasındaki tezat durumun oluşması, düşük gelir ve
işsizlik gibi nedenlerle sağlanamamaktadır. Gıda güvencesini sağlamak ve
sürdürebilmek globalleşen dünyada ancak ulusal ve uluslararası işbirliği ile mümkün
olmaktadır. Bunun için tüm dünyada ve özellikle bulunduğumuz coğrafyalarda
gerekli olan üretimi arttırıcı tedbirler mutlaka alınmalı, üretimin sürdürülebilirliği
sağlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Gıda güvencesi, Gıda tüketimi, Sürdürülebilirlik, Açlık
181
Aile Çiftçiliği Modelinde Kadın İşgücünün
Sorunları ve Çözüm Önerileri
Dr. Gülen Özdemir, Namık Kemal Üniversitesi [email protected]
Dr. Emine Yilmaz, Namık Kemal Üniversitesi
Aile çiftçiliği bir aile tarafından yönetilen ve gerçekleştirilen, kadın ve erkekler dahil
olmak üzere, ağırlıklı olarak ailesel işgücüne dayalı tarım, orman, balıkçılık,
meracılık ve su ürünlerine yönelik üretim faaliyetlerini organize etme yöntemi
olarak tanımlanmaktadır. Türkiye’de yaklaşık 3 milyon küçük aile işletmesi
bulunmakta olup tarımsal üretimin önemli bir kısmını bu işletmeler
gerçekleştirmektedir. Kırsal alanda aile çiftçiliği modelinde kadınlar daha çok
ücretsiz aile işgücü olarak çalışmakta olup ataerkil yapı halen devam etmektedir.
Kadınlar genelde hayvancılık, sebzecilik ve meyvecilik faaliyetlerinde ön plana
çıkmaktadır. Tarımda çalışan kadınların büyük bir çoğunluğu herhangi bir sosyal
güvenlik kuruluşuna kayıtlı değil, eşleri üzerinden sosyal güvenceden
faydalanmaktadırlar. Kadınların tarımsal süreçlerde karar almada söz hakkı daha
azdır. Aile çiftçiliği modelinde sürdürülebilirliği sağlamak açısından, bu ve bunun
gibi sorunlar nedeniyle, bu çalışmada kadın işgücünün sorunları ele alınarak çözüm
önerileri geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Aile çiftçiliği, Kadın işgücü, Kırsal alan, Tarım,
Sürdürülebilirlik
182
Önder Çiftçi Danışmanlık Derneği Ve Üye
İlişkilerinin Değerlendirilmesi
Sevcan Arap, Namık Kemal Üniversitesi
Dr. Emine Yılmaz, Namık Kemal Üniversitesi [email protected]
Bu çalışmada, Tekirdağ İlinde ve ilçelerinde faaliyet gösteren, Önder Çiftçi
Danışmanlık Derneklerinin üye-dernek İlişkileri incelenmiştir. Araştırma
kapsamına, Tekirdağ ili ve Malkara, Hayrabolu, Muratlı ilçelerinde faaliyet gösteren
Önder Çiftçi Danışmanlık Dernekleri (ÖÇDD) alınmıştır. Üye sayılarına göre her
dernekten farklı sayıda üye ile yüz yüze görüşülüp anket yoluyla veriler toplanmış
ve veriler analiz edilmiştir. Toplamda 139 anket yapılmıştır. Araştırma bulgularına
göre; Önder Çiftçi Danışmanlık Derneği’ne üye olan üreticilerin, %48,2’si 46-55 yaş
aralığında, %43,9’u ilkokul mezunu ve %43,2’si 400 dekardan büyük araziye
sahiptir. Üyelerin %49,6’sı kayıt/defter tutmaktadır. ÖÇDD üyesi işletmelerin %
87,1’i Dernek’e danışıp onların tavsiyeleri doğrultusunda üretim yaptığını ve
gelirlerinde artış olduğunu belirtmiştir. Görüşülen üye çiftçilerin Önder Çiftçi
Danışmanlık Derneklerine üye olma nedenlerini incelediğimizde, %64,8 oranında
üretici, teknik bilgi ve yardım sağlamak, düzenlenen eğitim ile seminerlere katılmak
ve bunun yanında danışmanlık hizmetlerinden yararlanmak için üye olduklarını
ifade etmişlerdir. Tüm bunların yanında üyeler oldukça yüksek bir oranda ( %96,4 )
dernek faaliyetlerinden memnun olduklarını belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: Önder Çiftçi Danışmanlık derneği, Örgütlenme, Üye, Tarım
183
Osmanlı Bursa’sında Tüccar Esnafının
Kurduğu Hirfet Vakfı ve Faaliyetleri (1725-
1820)
Dr. Samettin Başol, Gaziosmanpaşa Üniversitesi [email protected]
Türkiye’deki arşivlerde, vakfiye dışında vakıfların mali, iktisadi ve sosyal cepheleri
hakkında bilgi veren hacimli sayıda belge ve defter koleksiyonu mevcuttur. Bu tür
malzemeden biri de vakıf muhasebe defterleridir. Osmanlı dönemi vakıfları kamu
hizmetleri ve yararını üstlenmiş kurumlardı. Bu yüzden devlet, vakıfları, yerelde
devletin ve adaletin temsilcisi sayılan kadılar aracılığıyla teftiş ederdi. Bunun için
vakıf yöneticisi olan mütevelli, vakfın yıllık mali tablosunu kadının incelemesine ve
onayına sunardı. Kadı, vakfın muhasebesini görür, inceler, eğer faaliyetlerde ve
kayıtlarda bir usulsüzlük yoksa bunu onaylardı. Böylece vakıf yönetimi tarafından
hazırlanan vakfın muhasebesi, kadı tarafından incelenip onaylandıktan sonra şer‘i
sicile kaydedilirdi. Anlatıldığı üzere vakıf muhasebe kayıtları veya defterleri de
oluşmaya başlardı. Süreç içerisinde vakıfların tekrar mali teftişi ve kayıtları
yapıldıkça, siciller arasında yeni vakıf muhasebe defterleri ortaya çıkardı. Bursa
şehri, tarihleri 15. yüzyılın ilk yarısından başlayan zengin bir şeriye sicil defteri
koleksiyonuna sahiptir. Bu sicillerin bir bölümünü Bursa’daki vakıfların değişik
yıllara ve dönemlere ait muhasebelerini içeren vakıf muhasebe defterleri
oluşturmaktadır. Defterlere yansıyan ve Bursa kadısı tarafından onaylanan
muhasebelerden biri de tüccar esnafının ortaklaşa kurduğu vakfa aittir. Vakıf, tüccar
esnafının giderleri ve çeşitli etkinlikleri için kurulmuştur, bu yönüyle de bir esnaf
sandığı niteliği taşımaktadır. Bursa tüccarlarının ortaklaşa kurduğu vakfa ait
yaklaşık yüz yıla uzanan hesap ve kayıtlar, vakıf muhasebe defterlerinde yer
almıştır. Tebliğde bu defterler incelenecek, buradaki verilerden tüccar esnafına,
döneme ve vakfın mali-iktisadi-sosyal yapısına dair bulgular açıklanacak, analiz ve
değerlendirmeler yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Bursa, Tüccar, Hirfet vakfı, Esnaf sandığı, Vakıf muhasebe
defterleri
184
İngiltere’de Bir Türk Kültür Kurumu:
Londra Türk Halkevi
Dr. Hakan Yaşar, Gaziosmanpaşa Üniversitesi
19 Şubat 1932 tarihinde açılan halkevleri, Türkiye’nin dört bir tarafında faaliyet
gösteren önemli kültür ve halk eğitimi kurumlarıydı. En temel amacı Atatürk ilke ve
devrimlerini geniş halk kitlelerine benimseterek Cumhuriyet’in “makbul vatandaş
yetiştirme” projesine katkı sağlamak olan halkevleri 1951 yılında Cumhuriyet Halk
Partisi ve Demokrat Parti arasındaki siyasi çekişmeler neticesinde kapandı.
Türkiye’de 478 halkevi açılmışken yurtdışında sadece bir tane halkevi vardı.
Yurtdışında açılan tek halkevi olan Londra Türk Halkevi, 19 Şubat 1942 tarihinde
açıldı. Başkanlığını Türkiye’nin Londra büyükelçilerinin yaptığı Londra Halkevi’nin
kuruluş amaçları arasında çeşitli etkinlikler düzenlemek suretiyle Türkiye’yi ve Türk
kültürünü İngilizlere tanıtmak, iki ülke arasındaki kültürel ilişkileri geliştirmek,
çeşitli nedenlerle İngiltere’ye giden Türk vatandaşları için sosyal bir merkez
oluşturmak bulunmaktaydı. Londra Halkevi’nde, özellikle 1942–1945 yılları
arasında, Türkiye’yi ve Türk kültürünü tanıtmaya yönelik sergiler açılmış, birçok
konferans ve Türkçe dersleri verilmiş, film gösterimi yapılmış ve özel günlerde
çeşitli etkinlikler düzenlenmişti. 1946 yılından itibaren işlevini önemli ölçüde yitiren
Londra Halkevi, 31 Mart 1950 tarihinde resmen kapatıldı. Bu çalışmada biryandan
halkevinin faaliyetleri ele alınırken diğer yandan İngilizlerin halkevinden birtakım
siyasi beklentileri olup olmadığı sorgulanacaktır. Ayrıca halkevinin Türkiye ile
İngiltere’nin kültürel ilişkilerine yaptığı katkı da değerlendirilmeye çalışılacaktır. Bu
çalışmada her iki ülkenin arşiv kaynaklarının yanı sıra döneme ait süreli yayınlardan
da istifade edilecektir.
Anahtar Kelimeler: Londra Halkevi, Halkevleri, British Council Türk-İngiliz
ilişkileri
185
İki Müttefik Bir Kriz: Türkiye-Amerika
Birleşik Devletleri İlişkilerinde Jüpiter
Füzeleri Krizi
Mrs. Bahar İzmir, Ankara Üniversitesi
Küba Füze Krizi ya da Türkiye’deki algılanış biçimiyle Jüpiter Füzeleri Krizi,
Amerika Birleşik Devletleri’nin(ABD) Türkiye’ye Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler
Birliği’nin (SSCB) ise Küba’ya Nükleer Başlıklı füzeler yerleştirmesi sonucunda
ortaya çıktı. Söz konusu kriz, Soğuk Savaş Dönemi’nde her iki blokun başat gücünü
ilk kez ciddi manada karşı karşıya getirmekle birlikte dünyayı da nükleer bir savaş
tehdidi ile karşı karşıya bırakacaktı. Krizin aktörleri ABD ve SSCB olsa da Türkiye
de bu krizden ziyadesiyle etkilenecekti. Soğuk Savaş’ın başlangıcından itibaren dış
politikasını ABD ile müttefik olma ve Batı Bloku ile bütünleşme üzerine kuran
Türkiye için bu kriz, ABD’ye karşı önemli bir güven bunalımına yol açacaktı. Zira
ABD’nin, Sovyetlerin Küba’daki füzelerini kaldırması karşılığında Türkiye’de
konuşlandırılan Jüpiter füzelerini Ekim 1962’de kaldırmayı kabul etmesi, Türkiye’yi
de bu krizin bir parçası haline getirecekti. Bu cümleden hareketle, Türkiye’nin
“müttefiki” ABD tarafından hiçe sayılarak Sovyetlere karşı savunmasız bırakılması,
iki ülkenin diplomatik ilişkilerinde önemli bir kırılma noktası olacaktı. Bu krizin
akabinde, Türkiye’nin ABD ile ilişkileri sorgulanmaya başlanacak; Türk
kamuoyunda ulusal menfaatlerin daha fazla öncelenmesi gerektiğine dair bir algı
oluşacaktı. Türk-Amerikan ilişkileri tarihinde önemli bir yeri olan Jüpiter Füzeleri
Krizi farklı boyutlarıyla da ele alınması gereken bir konudur. Şöyle ki, şimdiye
kadar yapılan çalışmalarda söz konusu krize daha çok devlet adamlarının nasıl
baktığı, nasıl bir çözüm ürettiği ve iki ülkenin diplomasi tarihindeki yeri açısından
ele alındığı görülmektedir. Oysaki krizin her iki ülkenin kamuoyu tarafından nasıl
algılandığı da oldukça önemlidir. Zira devletlerarasında yaşanan krizler bazen
kamuoyunda çok farklı algılanabilmektedir. Bu minvalde, tebliğde Jüpiter Füzeleri
Krizi’nin iki ülke ilişkilerini nasıl etkilediği sorgulanmakla birlikte, daha çok iki
ülkenin kamuoyunun bu krizi algılayış biçimine ağırlık verilecektir. Kamuoyunun
algısına dair bir çıkarımda bulunabilmek için her iki ülkede neşredilen gazete ve
dergiler incelenecek, ayrıca arşiv kaynaklarından da yararlanılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Jüpiter füze krizi, Küba
krizi
186
Geç Osmanlı Dönemi Devlet Fabrikalarında
Yabancı Yöneticilerle Yapılan Sözleşmeler:
Bir Arşiv İncelemesi
Dr. Baki Çakır, Kırklareli Üniversitesi
Dr. Kemal Demir [email protected]
Bu çalışmada Osmanlı Devleti’nin sanayileşme çabaları kapsamında istihdam ettiği
yabancı yöneticilerle yaptığı sözleşmelerin süre, içerik, kapsam bakımından
incelenmesi amaçlanmaktadır. İlgili yazında Osmanlı Devleti’nin sanayileşme
çabası, devlet fabrikaları, gayri müslimlerin sanayileşmeye katkıları, sanayileşmede
teknolojinin rolü, yabancı işgücü gibi konuların incelendiği görülmektedir. Bununla
birlikte, işletme ve özelikle yönetim tarihi bağlamında bu çalışmaların görece kısıtlı
olduğu dikkat çekicidir. Tarih araştırmalarında sıklıkla başvurulan ‘doküman
incelemesi yoluyla içerik analizi’ çalışmanın yöntemi olarak belirlenmiştir. Arşiv
belgelerinde tespit edilen 7 sözleşme incelenmiştir.Sözleşmelerde içerik bakımından
süre, ücret, ek haklar, iş güvencesi gibi başlıklar altında sınıflandırılabilecek
bilgilere ulaşılmıştır. Sonuç olarak, yabancı işgücü istihdamı açısından Osmanlı
Devleti’nde çalışma hayatına bir bakış öngörülmektedir. Yabancıların yönetici
olarak istihdam edilmesi ise konuyu dikkat çekici hale getiren diğer yönüdür.
187
Tiran Rüştiye Mekteplerine Dair
Dr. Galip Eken, Cumhuriyet Üniversitesi [email protected]
II. Mahmut, Osmanlı Devletini başta askerî sahada olmak üzere sosyal ve idarî
alanda da dönüştürmeye çalışmıştır. Saltanatının sonlarına doğru eğitim alanına da el
atmış olup bunun sonucu olarak Rüştiye mektepleri açılmaya başlanacaktır.
Başlangıçta İstanbul’da açılan Rüştiye mekteplerinin 1853 tarihinden itibaren
Osmanlı taşrasında da tesis edilmeleri kararlaştırılacaktır. Balkan coğrafyasında bir
Osmanlı sancağı olan Ohri’nin Kazası olarak idari yapı içinde yer alan Tiran ve
çevresinde açılan rüştiye mekteplerinin binalarının yapımı, öğretmenlerinin
atanması, öğrenci sayıları ve halkın bu okullara gösterdikleri teveccüh sayesinde
kısa sürede hızla artması hakkında Başbakanlık Osmanlı Arşivinde elde edilen
belgelerin ışığında bir değerlendirme yapılacaktır.
188
Türk Kültür Tarihi Açısından Çeyiz ve
Tokat’lı Fatma Hanımın 1905 Tarihli Çeyiz
Defteri
Dr. Alpaslan Demir, Gaziosmanpaşa Üniversitesi
Türklerde “kalın”, “koşantı” gibi isimlerle adlandırılan “çeyiz”, evlenen bayanın
baba evinden getirdiği kilim, sini, güğüm, yatak gibi her türlü maddi eşyaya verilen
addır. Bayan tarafından baba evinden getirilen her türlü eşyanın mülkiyeti bayanın
kendisine aittir. Daha sonra ortaya çıkabilecek miras ya da boşanma gibi
problemlerde bayanın baba evinden getirdiği çeyizi hukuki olarak kendisine aittir.
Osmanlı döneminde şeriye sicillerine yansıyan davaların bazılarında bayanların baba
evinden getirdiği çeyizin listesi yer alabilmektedir. Bu gün halen Anadolu’da,
çıkabilecek olası problemler için evlenecek olan bayanların koca evine götürdüğü
çeyizler şahitler huzurunda kağıda yazılarak imzalanır. Bu bildirinin konusu ise özel
bir koleksiyondan fotokopisi alınmış 1905 tarihli Tokat’lı Fatma hanımın çeyiz
defteridir. Bu defter dışında ayrıca evlilik sürecinde yol paraları da dahil olmak
üzere yapılmış olan bütün harcamalar ayrı bir kağıda özel olarak yazılmıştır.
Bunlarda geçen bilgiler Tokat’ın maddi kültür tarihi açısından önem arzeder.
Dolayısıyla bu bildiride, Fatma hanımın çeyiz defterinden hareketle Tokat özelinden
Türk kültüründe çeyiz incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Çeyiz, Osmanlı, Tokat, Çeyiz defteri.
189
Öğretim Elemanı 4.0: Öğretim Elemanının
Değişen Rolü ve Teknoloji ile Zenginleştirilmiş
Öğrenme
Dr. Alev Elçi, Aksaray Üniversitesi
Mrs. Merve Vural, Aksaray Üniversitesi [email protected]
Teknolojideki büyük ilerlemelerin ortaya çıkardığı bilgi üretiminin hızlanması,
bilgiye erişimin kolaylaşması ve bilginin yayılma hızının giderek artması
sonucunda yaşanan değişimler bilgi ekonomisi kavramı ile açıklanmaktadır.
Bilgiye dayalı ekonomide bilginin üretilmesi ve etkin kullanılması, toplumun
refahını ve yaşam standardını artırmaktadır (Özsağır, 2013). Bilgi ekonomisinde
salt bilgi ve bilgi teknolojisi kullanımı vurgulanırken; günümüzde bilişim ve
Internet aracılığıyla “akıllı” kullanımın sağlandığı dördüncü sanayi devrimi
gündeme gelmektedir. Endüstri 4.0 kavramı ilk kez Almanya'da "Endüstriyel
Internet" terimi ile dördüncü sanayi devrimini belirtmek için kullanılmıştır.
Endüstri 4.0 yalnızca bilgi ve bilgi teknolojisinin kullanımının üstüne çıkan, üretim
süreçlerinde kullanılan tüm araç ve makinelerin algılayıcılarla Internet aracılığıyla
karşılıklı etkileşime geçtiği eşzamanlı üretim sağlayan düzenlemelerdir (Alçın,
2016). Böylece endüstrideki tüm üretim aşamalarında akıllı yazılım ve sistemler
kullanılarak, üretim etkinliği ve güvenilirliği artmaktadır. Endüstri 4.0 terimi,
sanayi dışındaki daha geniş alanları da kapsayacak şekilde genişletilmektedir. Bu
nedenle, "Pedagoji 4.0", "Öğretmen 4.0" ve "Eğitim 4.0" aynı bağlamda
tanıtılmış terimler olup araştırmacılar bu akımın farklı yaşam alanlarında nasıl
bir etki bırakabileceği üzerinde çalışmalara başlamışlardır (Abdelrazeq,
Janssen, Tummel, Richert, Jeschke, 2016). Endüstri 4.0 için gereken iş gücünü
yetiştirme görevi en başta yükseköğretim kurumlarına düşmektedir.
Yükseköğretim kurumları gerekli uzmanlık ve yetkinlik alanları üzerine
odaklanarak akademik programlarını, derslerini ve içeriklerini düzenlemelidir
(Gürsoy, 2016). Türkiye'de gençlerin bu gereksinimler doğrultusunda
yetiştirilmesi için yapılacak kurumsal çalışmalarla birlikte öğretim
elemanlarına da büyük rol düşmektedir. Bu bağlamda eğitimin, teknolojiyle
olan değişimini takip etmek için yeni öğretme ve öğrenme ortamlarını ve
yöntemlerini öğrenmesi ve uygulaması zorunlu hale gelmiştir. Bu süreçte
teknoloji ile zenginleştirilmiş ortamlar kullanılarak öğrenme ve öğretme
konusunda yetişmiş olacak akademik eğitim gücü için “Öğretim Elemanı 4.0”
kavramı ortaya konulabilir. Öğretim Elemanı 4.0 kavramı yükseköğretimi ve onun
190
paydaşlarını kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bu çalışmada, dördüncü endüstri
devriminin de etkisiyle gerçekleşen küresel dönüşümde öğretim elemanının
değişen rolü ve kendisini bu rol için geliştirmesinin önemi ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Öğretim elemanı 4.0, Teknoloji ile zenginleştirilmiş öğrenme,
Öğretim elemanı gelişimi, Endüstri 4.0, Bilgi ekonomisi
191
Osmanlı’da “Karasevda İlleti”
Mr. Yasin Dönder, Gaziosmanpaşa Üniversitesi [email protected]
İntihar vakası toplumsal hayatı olumsuz etkileyen çağımızın önemli sorun
alanlarından birini teşkil etmektedir. İnsanı bu sona sürükleyen etmenler çeşitli olup,
bunlardan biri de karasevdadır. Günümüzde insanları intihara iten dini, siyasi,
kültürel ve ruhsal sebepler tespit edilerek önleme noktasında psikolojik tedavi veya
ilaç tedavisi gibi yöntemler kullanılmaktadır. Günümüz dünyasında depresif bir hal
olarak tanımlanan karasevda hastalığının Osmanlı toplumunda da bilinen bir
karşılığı vardır. Belgelere yansıdığı kadarıyla bu rahatsızlığın kavramsal karşılığı
“karasevda illeti”dir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde karasevda sebebiyle intihar
edenlere ait birçok belge mevcuttur. Bu çalışmada ilgili belgeler ışığında Osmanlı
toplumu içerisinde karasevda illeti değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı, Kara sevda, İllet, İntihar, Ruhi bunalım.
192
Vergi Aflarinin Mükellef Psikolojisi Üzerine
Etkisi
Mrs. Beyza Ekici Katırcıgil, Erciyes Üniversitesi
Vergi, devletin egemenlik haklarına dayanarak vatandaşlarının ödeme gücüne göre
tek taraflı olarak aldığı zorunlu ve karşılıksız ödemeler olarak tanımlanabilmektedir.
Vergilemede ilkelere uygun olarak yapılan ödemelerde ve vergi uyumu olan
mükellefler açısından herhangi bir işleyiş problemi bulunmamaktadır. Vergi
hukukunda af kavramı ise vergi kanunlarına aykırı hareket eden mükelleflere karşı
söz konusu olan bir kurumdur. Vergi affı vergi kanunlarına aykırı davranan
mükelleflere uygulanan idari ve hukuki yaptırımların ortadan kaldırılması anlamında
kullanılmaktadır. Vergi affı ile devlet, cezalandırma yetkisinden vazgeçmekte ve
kamu alacağının tamamen ya da kısmen ortadan kaldırılmasına neden olmaktadır.
Vergi afları doktrinde tartışılan bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu konuda
vergi affı yanlısı düşünceler olduğu gibi vergi affına karşı olan düşünceler de
mevcuttur. Vergi affı gerek aftan yararlanan mükellef üzerinde gerekse aftan
yararlanmayan, vergi uyumu olan, dürüst mükellef üzerinde çeşitli etki ve kanılar
oluşturmaktadır. Çalışmamızda vergi affının mükellef üzerine psikolojik etkilerini
incelemeye çalışacağız.
193
Küreselleşme Sürecinde Göç ve Vatandaşlık
Dr. Murat Aktaş, Muş Alparslan Üniversitesi [email protected]
Mrs. Fatma Betül Şengönül, Muş Alparslan Üniversitesi
Mrs. Sıddıka Öztekin, Muş Alparslan Üniversitesi [email protected]
Küreselleşme sürecinde bir yandan ekonomi ve iş pazarının uluslararasılaşması
artarken aynı zamanda iletişim ve ulaşım teknolojilerinin gelişmesi ve insanların
seyahat etmesinin kolaylaşması ile göçler de katlanarak arttı. Bu arada hem çok
uluslu şirketler ve örgütlerin baskıları hem de göç hareketlerinden gelen baskılar
nedeniyle ulus-devlet vatandaşlık ile ilgili de bazı değişimler geçirmek durumunda
kaldı. Böylece ulus devletin sınırları içinde ona bir aidiyet biçimi olarak tanımlanan
vatandaşlık olgusu küresel bir zemine doğru kaymaya ve boyutları, şekli ve kapsamı
değişmeye başladı. Bu durum Avrupa Birliği vatandaşlığı, küresel vatandaşlık,
dünya vatandaşlığı, ekolojik vatandaşlık ve çok kültürlü vatandaşlık gibi yeni
vatandaşlık tanımları ile ilgili tartışmaların gündeme gelmesine neden oldu. Bir
yandan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi gibi deneyimler ile birlikte vatandaşlar
ulusal sınırlarını aşan bir mahkeme olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne
başvurarak haklarını ararken, aynı zamanda Avrupa Birliği (AB) vatandaşları AB
Parlamentosu’nda temsil edilmeye başlandı. Böylece AB üyesi ülke vatandaşları
ulus devletin verdiği vatandaşlık ve ona bağlı hakların yanısıra uluslar-üstü bir
organizasyon olan AB’nin verdiği vatandaşlık gibi nevi şahsına münhasır eşi benzeri
olmayan bir vatandaşlık örneğinden yararlanmaya başladı. Bu arada bir ülkeden
başka bir ülkeye göç edenlerin bir kısmı belli bir süre göç ettikleri ülkede yaşayıp
çalıştıktan sonra, terk etmiş oldukları ülkenin yanısıra gitmiş oldukları ülkenin
vatandaşlığını da alarak çifte vatandaşlığa sahip olmaya başladılar. Hatta bazı
göçmenler değişik nedenlerle ikiden fazla vatandaşlığa sahip olabildiler. Bu birden
fazla vatandaşlığa sahip olanlar birden fazla ülkede sivil ve siyasal haklar
kullanırken, aynı zamanda hem yaşadıkları hem de terk ettikleri ülkelerin siyasal
yapıları üzerinde etkiye sahip olarak değişik sosyo-politik aktörler olmaya da
başladılar. Buna paralel olarak gelişen uluslararası terörizm ve güvenlik sorunu gibi
nedenlerle bazı kesimlerin seyahat hakları kısıtlanmaya başladı. Peki, bu süreç nasıl
evirilecek? Bu çalışma küreselleşme sürecinde göç ve vatandaşlık ilişkisini analiz
etmeyi amaçlamaktadır.
194
Yönetişim Kavramına Eleştirel Bir Bakış
Dr. Murat Aktaş, Muş Alparslan Üniversitesi [email protected]
Mrs. Fatma Betül Şengönül, Muş Alparslan Üniversitesi
Yeni Kamu Yönetimi (YKY) düşüncesine paralel olarak gelişen yönetişim kavramı ile birlikte kamu kaynaklarının daha verimli kullanımı, hizmetlerde etkinlik, daha
şeffaf ve hesap verebilir bir yönetim, özelleştirme, ekonomik ve idari reformlar,
küresel, kentsel ve bölgesel gelişmeler ve rekabet gibi konuların önem kazanması
yönetişime olan talepleri arttırmıştır. Kamu kurumları ve özel kuruluşlarda idari,
ekonomik ve politik otoritenin ortak kullanımını ifade eden yönetişimde;
yönetimden farklı olarak etkileşim ve iletişim kavramları dikkat çekmektedir.
Küreselleşme sürecinde ulaşım ve iletişim teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte
bilginin ucuzlaması ve bilgiye ulaşmanın kolaylaşması ile karar alma ve alınan
kararların uygulanması sürecine vatandaşların katılım talebinin artması gündeme
gelirken, eskiden geleneksel olarak yöneten ve karar veren konumunda bulunan
yönetici, artık yöneten olmaktan ziyade “koordine eden” konumuna gelmiştir.
İktidarın gücünün sınırlarına ve sivil toplum örgütlerinin rolüne ilişkin gelişen yeni
bir anlayışın belirlediği talepleri yansıtan yönetişim bazı konularda modern ulus
devletin kamu hizmetlerini sunarken bazı yetkilerini sivil toplum örgütleri ve özel
şirketler gibi aktörlere devretmek zorunda kaldığını göstermektedir. Böylece kamu
kuruluşları, sivil toplum ve özel sektör arasındaki sınırlarda gelişen yönetişim daha
iyi yönetebilmek amacıyla yönetim anlayışının yeniden yapılandırılmasına vurgu
yapmaktadır. Ancak yönetişimin hedeflediği veya iddia ettiği etkinlik ve verimliliğe
ulaşıp ulaşamadığı konusunda bir takım eleştiriler bulunmaktadır. Özellikle Dünya
Bankası, IMF ve OECD gibi ulus üstü kurumlar, uluslararası sermaye ve çok uluslu
şirketler açısından değerlendirildiğinde; yönetişim, neo-liberalizmin devleti ve
dünyayı yeniden şekillendirmesinin araçlarından biri olarak eleştirilmektedir. Bu
yaklaşıma göre, devleti bir “firma gibi” yeniden yapılandırarak piyasa mantığıyla
vatandaşı da müşteri gibi gören yönetişim, devleti kamu yararından uzaklaştırmakta,
siyasetin toplumsal içeriğini zayıflatmakta ve küresel egemen sınıfların iktidarına
hizmet etmektedir. Yönetişim kavramını eleştirel bir bakış açısıyla ele almayı
amaçlayan bu çalışma, ilgili Türkçe, İngilizce ve Fransızca literatürden yararlanarak
konuyla ilgili literatüre katkı sağlamayı hedeflemektedir.
195
Hizmetkar Liderlik Davranışının Örgütsel
Vatandaşlık Davranışına Etkisi ve
Mentorluğun Bu İlişki Üzerindeki
Düzenleyici Rolü: Finans Sektörü Üzerinde
Bir Araştırma
Mrs. Aylin Demiray Özden, İstanbul Ticaret Üniversitesi
Dr. Murat Yalçıntaş, İstanbul Ticaret Üniversitesi [email protected]
Günümüz iş dünyası ekonomik, toplumsal ve sosyal bir değişim döngüsünün içinde
karmaşık bir yapıya sahip bulunmaktadır. Bu kaotik ortamda işletmelerin
sürdürülebilir bir rekabet avantajı yakalayabilmelerinde insan kaynağı büyük önem
arz etmektedir. Özellikle, işgörenlerin mevcut görev tanımlarının dışında ekstra rol
üstlenmeleri anlamına gelen örgütsel vatandaşlık davranışı, işletmelerin uzun süreli
örgütsel başarı elde etmelerinde anahtar konumdadır. Örgütsel vatandaşlık algısına
sahip işgörenler, örgütün belirlediği biçimsel iş tanımını yerine getirmenin yanı sıra
örgütte etkinlik ve verimliliğin artmasına yönelik davranışlar göstermektedir.
İşgörenlerin işe yönelik tutum ve davranışlarını etkileyen başlıca unsurlardan birisi
ise liderlik davranışıdır. Bu bağlamda, son dönemlerde geliştirilen liderlik
yaklaşımlarından birisi olan hizmetkar liderlik davranışını benimseyen liderler,
çalışanlara değer verme, etik davranışlar gösterme, onların kişisel gelişimine önem
verme, destekleme, kendilerini çalışanlardan farklı görmeme gibi özelliklerle,
işgörenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı göstermelerinde kilit rol oynamaktadır.
Diğer taraftan hizmetkar liderlik yaklaşımı mentorluk yaklaşımına benzer özellikler
taşımaktadır. Mentorluk, kıdemli bir üst tarafından, deneyimi az olan bir çalışanın
kişisel, sosyal ve mesleki olarak yetiştirilmesi amacıyla süregelen güvene dayalı bir
ilişki ve liderlik becerisidir. Bu nedenle mentorluk, çalışanın kariyer gelişimi ve
işine yönelik algısını etkileyici bir öneme sahiptir. Bütün bu kapsam dahilinde bu
araştırmanın amacı, hizmetkar liderlik davranışının, işgörenlerin örgütsel vatandaşlık
davranışına etkisini ve mentorluk davranışının kariyer ve psiko-sosyal işlevlerinin
bu etki üzerinde düzenleyici rolünü araştırmaktır. Böylece finans sektöründe liderlik
davranışı ile işgörenin işe yönelik eğilimi arasında nasıl bir ilişki olduğu
belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın örneklemini Türkiye’de faaliyet gösteren
çeşitli bankalarda görev yapan çalışanlar meydana getirmekte olup veriler anket
yöntemi ile toplanmıştır. Anket formu, demografik sorular, hizmetkar liderlik ölçeği,
örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği ve mentorluk işlevleri ölçeğinden oluşmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hizmetkar liderlik, Örgütsel vatandaşlık, Mentorluk
196
Bezdiri ile Mücadelede Durkheim’in Ahlak
Eğitimi Modeli
Dr. Ramazan Tiyek, Kırklareli Üniversitesi
Dr. Recai Aydın, Uluslararası Saraybosna Üniversitesi [email protected]
Bezdiri, “mobbing” kavramının Türkçe karşılığı olarak kullanılmaktadır. Bezdiri,
kısaca çalışma hayatında hedef olarak seçilen kişiye yönelik rahatsız edici ve
dışlayıcı davranışların gösterilmesi olarak tanımlanabilir. Bezdiri olarak adlandırılan
davranışların meydana gelmesine neden olan unsurlardan bir tanesi de ahlaki
ilkelerden yoksunluktur. Ahlaki ilkelere bağlı bireylerin çalışma hayatında
çoğalmasıyla bezdirinin gerçekleşme ihtimali zayıflayacaktır. Bu çalışmada
bezdirinin önlenmesinde Emile Durkheim’in Ahlak Eğitimi Modeli’nin
uygulanabilirliği değerlendirilmiştir. Durkheim, toplumsal gelişim için ahlak
eğitiminin önemli olduğunu ifade etmiştir. Model, çocuğun ilk olarak özellikle de
alışkanlıklar kazandığı ailede ahlaki eğitim alması gerektiğini daha sonra ise okul
ortamında öğretmenlerinin yönlendirmesiyle ahlak eğitiminin devam etmesi
gerektiğini vurgulamaktadır. Belli bir disiplin altında verilmesi gereken ahlak
eğitiminin bireyde oluşmasındaki en önemli koruyucu etken ise toplumsal destektir.
Böylece çocukluk döneminde ahlaki ilkelere uygun davranan çocukların çalışma
hayatında toplumun beklentilerine uygun davranma ihtimali artacaktır.
Anahtar Kelimeler: Bezdiri, ahlak, Alışkanlıklar, Çocukluk dönemi, Bezdirinin
önlenmesi.
197
Türk Hukukunda Bağımsız İdari
Otoritelerin Anayasal Konumu
Dr. Gündüz Alp Aslan, Erciyes Üniversitesi [email protected]
Bağımsız idari otoritelerin Türk hukukuna girişi ve bütünüyle bir inceleme alanı
hâline gelişi yirminci yüzyılın sonu ile yirmibirinci yüzyılın başlarında
gerçekleşmiştir. Bu dönemin özelliği; bankacılık ve enerji gibi hızla gelişen
alanlarda görülen büyük yolsuzlukların klasik idari yapıyla engellenememesi ve
politikacıların desteğini alan aktörlerin kamuyu büyük zarara uğratmasıdır.
Dolayısıyla, klasik idari yapıdan çeşitli yönleriyle farklılaşan bir kurumlaşmaya
ihtiyaç duyulmuştur. Ülkenin o yıllardaki durumunun yabancı yatırımcılara güven
vermemesi nedeniyle; serbest ekonomik piyasa şartlarının oluşmasını sağlamak ve
yabancı yatırımcıyı korumak amaçları, bağımsız idari otoritelerin kurulması ve
geliştirilmesi sürecini hızlandırmıştır. Bağımsız idari otoritelere bakıldığında
birtakım ortak özelliklere sahip oldukları göze çarpmaktadır. Bunlar: kamu tüzel
kişiliğine, idari ve mali özerklik ile düzenleme, denetleme ve yaptırım uygulama
yetkilerine sahip olmaktır. Ayrıca, bağımsız idari otoritelere görev yaptıkları piyasa
veya alana göre kendine has (sui generis) yetkiler tanınabilmektedir. Buradan
hareketle, Türk hukukunda bağımsız idari otoriteyi, kamu tüzel kişiliğine, idari ve
mali özerkliğe ve görevlendirildiği piyasa veya alanda düzenleme, denetleme ve
yaptırım uygulama yetkilerine sahip kurum olarak tanımlayabiliriz. Türk hukukunda
klasik idari yapıdan farklılaşan kurumların görülmesinin tarihi 1838 yılında kurulan
İstanbul Sağlık Yüksek Kurulu’na (İstanbul Meclisi Âlii Sıhhisi) kadar geri
götürülebilmektedir. Daha sonra, 1959 yılında kurulan Sigorta Murakabe Kurulu ile
karşılaşılmaktadır. Günümüzde, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Sermaye Piyasası
Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Rekabet Kurumu, Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Kamu İhale
Kurumu, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu, Şeker Kurumu, Tasarruf
Mevduatı Sigorta Fonu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları
Kurumu olmak üzere onbir adet bağımsız idari otorite faaliyetini sürdürmektedir.
Bağımsız idari otoritelerin özellikleri bağlamında değerlendirdiğimizde; Türkiye
Futbol Federasyonu’nu da bir bağımsız idari otorite sayabiliriz. 1982 Anayasasının
123üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca; kamu tüzelkişiliği, kanunla veya
kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulur. Kamu tüzelkişiliğine sahip olan
ve görevlendirildikleri piyasa veya alanlarda kamu gücüyle işlemler tesis eden
bağımsız idari otoritelerin anayasal açıdan devlet yapısında konumlanabileceği
yegâne yer idaredir. Dolayısıyla, bağımsız idari otoritelerin klasik idari yapıdan
farklı özelliklerde karşımıza çıkması, idare içerisinde olmadıkları anlamına
gelmemektedir. Hatta, Türkiye Futbol Federasyonu örneğinde olduğu gibi özel
198
hukuka göre faaliyet gösterse bile, bağımsız idari otoriteleri idare dışında saymaya
olanak yoktur. 1982 Anayasasının 123üncü maddesinin birinci fıkrasına göre; idare,
kuruluş ve görevleriyle bir bütündür. İdare, 1982 Anayasasının 123ncü maddesine
göre; merkezden yönetim ile yerinden yönetim olmak üzere iki esasa dayanmaktadır.
İdare içerisinde yer alan kurum ve kuruluşlar da bu iki esas çerçevesinde çeşitli alt
ayrımlara tabi tutulmaktadır. Bu nedenle, bağımsız idari otoritelerin idare içerisinde
konumlandırılması, aynı zamanda idarenin hangi alt ayrımına girdiğinin
saptanmasını da zorunlu kılmaktadır. Sunumumuzda, klasik idari yapıdaki
kurumlardan farklı bir görünüme sahip olan bağımsız idari otoritelerin anayasal
konumu ele alınarak idare içerisindeki yeri tespit edilmeye çalışılacaktır.
199
Sürdürülebilir Kentleşmede Sosyal İçerme
Politikalarinin Rolü: Kapsayici Kent
Yaklaşimi
Dr. İskender Gümüş, Kırklareli Üniversitesi
Dr. Hüseyin Korkut, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Günümüzde kentler, medeniyetin ve kültürel gelişmenin ana mekânı olarak
temerküz ederler. Kentsel mekânlar ise yeni düşüncelerin, görüşlerin ve
yaklaşımların geliştirilmesine uygun, sosyal, kültürel ve siyasal kurumlara ev
sahipliği yaparlar. Sosyal hakların gelişmesinde ve çeşitlenmesinde de kentleşmenin
önemi büyüktür. Kentsel sosyal haklar bağlamında geliştirilen kapsayıcı kent
yaklaşımı, en savunmasız ve marjinalize edilmiş yoksullar da dâhil olmak üzere tüm
kent sakinlerinin yönetişim, planlama ve bütçeleme süreçlerinde söz sahibi olduğu,
sürdürülebilir geçim kaynaklarına, yasal konutlara ve su ve sağlık hizmetleri gibi
uygun fiyatlı temel hizmetlere erişebildiği bir kenti ifade etmektedir. Bu çalışmada,
kapsayıcı kent yaklaşımı tanımlayıcı bir biçimde ele alınacak olup, kentlerde sosyal
dışlanmaya neden olan faktörler incelenerek, çeşitli nedenlerle kentin dezavantajlı
gruplarını oluşturan kadın, çocuk, engelli, göçmen ve eğitim düzeyi bakımından
zayıf olan dezavantajlı grupları emek piyasalarına ve eğitime yeniden kazandırmada
sosyal içerme politikalarının rolü tartışılmaktadır. Bu doğrultuda, sosyal dışlanmaya
maruz kalmış grupların kalkınmaları için gereken altyapı ve finansman
kaynaklarının yanı sıra, sosyal içerme politikalarının da son yıllarda yerel
yönetimlerin politik gündemlerinin merkezinde olması gerektiği vurgulanmaktadır.
Anahtar kelimeler: Sosyal içerme, Sosyal dışlanma, yoksulluk, kentleşme, Kamu
politikaları.
200
Max Weber Versus Ahmet Davutoğlu:
Şehir Sosyolojisinde Alternatif Tasnif
Arayişlari
Dr. İskender Gümüş, Kırklareli Üniversitesi
Dr. Hüseyin Korkut, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Şehirler, tarihsel süreçte medeniyetlerin ortaya çıkışıyla ilişkilendirilmektedir.
Şehirleşmenin tarihin her döneminde var olduğu görülmekle birlikte özellikle sanayi
devrimi ile Batı’da büyük bir ivme kazandığı yaygın olarak iddia edilmektedir.
Batı’da şehirlerin gelişimine ilişkin yürütülen tartışmalar aynı zamanda sanayileşme,
kapitalizm ve modernizmle de ilişkilendirilerek yürütülmektedir. Avrupa merkezci
tarih anlayışının önemli temsilcilerinden ve şehir sosyolojisinin kurucusu olarak
kabul edilen Max Weber, şehir kavramını sistematik bir şekilde ele almış ve şehri
modern toplum temelinde inceleyerek Batı şehri ve Doğu şehri olarak kutuplaştırıcı
bir tasnif yapmıştır. Ahmet Davutoğlu ise, Weber’in ileri sürdüğü lineer olarak
zamanla gelişip kemale ulaşmış kategorik tek bir şehir anlayışından bahsetmek
yerine, birçok şehirden ve her bir medeniyetin kendi içinde dokunduğu ayrı bir şehir
yapısından bahsetmenin mümkün olduğunu ileri sürerek eksen şehirler yaklaşımını
geliştirmiştir. Bu çalışmada, şehir sosyolojisinde yapılan temel tartışmalardan
hareketle Weber’in şehir yaklaşımı eleştirel bir perspektifte ele alınmaktadır.
Davutoğlu’nun geliştirdiği tarihi akışın doğrultusunu belirleyici bir eksen rolü
oynayan ve bu akışın anlaşılmasında ve anlamlandırılmasında yön gösterici bir
pusula işlevi gören eksen şehirler ise, şehir sosyolojisinde alternatif tasnif arayışı
olarak tartışılmaktadır.
Anahtar kelimeler: Batı şehri, Max Weber, Eksen şehirler, Ahmet Davutoğlu,
Şehir sosyolojisi.
201
2017 Anayasa Değişikliği'nde Yeni
Hükümet Sistemi
Dr. Oğuz Kaan, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Hükümet Sistemi tartışmaları Türkiye’nin siyasi tarihin bakıldığında özellikle Yeni
Osmanlılar (Genç Osmanlılar veya I. Jöntürk)’dan itibaren dile getirilmeye
başlamıştır. Bu tartışmaların etkilemeleri neticesinde Kanun-i Esasi’nin ilan edilmiş
ve I. Meşrutiyet dönemi başlamıştır. Tabiki bu rejim Meşrutiyet rejimi içinde
parlamenter bir sistemdir. Daha sonraki yıllarda özellikle yeni anayasa yapım
süreçlerinde ve sistemin tıkanma dönemlerinde en önemli tartışma konusu türkiye
için nasıl bir hükümet modeli kurulması üzerinde yoğunlaşmıştır. Ancak
unutulmaması gereken bir durum bu tartışmalar sadece türkiye siyasi tarihine özgü
yapılan tartışmalar değildir. Her ülke kendi tarihi içinde gerek kuruluş yıllarında
gerek siyasi krizlerle veya kilitlenmelerle karşılaştıkları zaman bu sorunlara çözüm
bulmak için yeni model arayışlarına girmiştir. 1876 Kanuni Esasinin ilanından
itibaren kabul ettiği sistem 1921 anayasası hariç özellikle 1961 anayasası ile birlikte
Parlamenter sistemdir. 1982 Anayasası’nın uygulamaya başlamasıyla birlikte hem
Cumhurbaşkanı’nın icrai kuvvetinin olmaması ve hem de Cumhurbaşkanı’nın sık
sık kendi kurduğu partinin hükümette olduğu dönemde bile zaman zaman çatışmalar
yaşanması Turgut Özal tarafından yeniden hükümet sistemi tartışmalarını gündeme
getirmiştir. 1990’lı yıllardan itibaren sürekli bu tartışmalar gündeme gelmiş ve
kişilerin iktidarda ve muhalefette olmalarına göre değişiklik göstermiştir. Bu
tartışmalar içerikten çok tartışmayı başlatanların kişilikleri üzerinden
sürdürülmüştür. Ayrıca tartışmaların bazen farklı algı veya ithamlarla da yapıldığı
görülmektedir. Özellikle son dönemlerde yeni anayasa ve hazırlık süreciyle birlikte
hükümet sistemine yönelik tartışmalar hız kazanmıştır. Ancak yeni bir anayasa
yapılamamış olmasına ragmen özellikle 15 Temmuz 2016 tarihinden itibaren mevcut
anayasada hükümet sistemine yönelik bir değişiklik düşünülmüş ve AK Parti ile
MHP arasında bir uzlaşı sağlanmıştır. Bu çalışmanın temel amacı hükümet
sistemlerini inceleyerek bu yapılan anayasal değişikliğinin hükümet sistemine
yönelik ne gibi değişiklikler ve yenilikler getirdiğini incelemektir.
202
Türkiye’de Çocuk Refahina Yönelik Sosyal
Politikalarin Dönüşümü
Dr. Mustafa Aykaç, Kırklareli Üniversitesi
Dr. Zeki Parlak,
Dr. İskender Gümüş, Kırklareli Üniversitesi İ[email protected]
Bu çalışmada, Türkiye’de çocuk refahını belirleyen ve etkileyen sosyal politikaların
gelişmesi, sosyal politika kurumlarının görev ve yetkilerindeki dönüşüm
tartışılmaktadır. Sosyal politikanın temel alanları olarak bilinen eğitim, sağlık,
barınma, sosyal güvenlik ve istihdama geçiş kapsamında kamu kurum ve
kuruluşlarının rolleri, refah devleti kavramsal çerçevesinde incelenmektedir. Çocuk
refahının Türkiye’deki gelişimi ve politika kararlarının oluşturulma süreciyle birlikte
kurumsal yapının dönüşümü detaylı incelenecektir. Çalışmada, temel olarak 2000’li
yıllarla çocuk refahı alanında yapılan reformlar çerçevesinde sunulan hizmetler ve
yapılan sosyal harcamalar incelenerek refah sunumu ve dağıtımının etkinliği
değerlendirilecektir. Çalışmanın temel iddiası, 2000’li yıllardan itibaren Türkiye’de
çocuk refahına ilişkin reformların bütüncül bir bakış açısı getirmesinin ve aile
merkezli çocuk refahı anlayışını benimsemesinin paradigmatik bir dönüşüm
olduğudur. Türkiye’de çocuk refahına yönelik paradigmatik değişikliğin temeli,
gelecekte karşılaşılması muhtemel sosyal politika sorunlarına yönelik bugünden
tedbirler almaktan ve geleceğin sağlıklı toplumuna yatırım yapmaktan geçtiğinin
kabul edilmesidir. Bu doğrultuda, çocuk refahına yönelik sosyal politika
tedbirlerinin arttığı ve çeşitlendiği, bütünleyici ve kapsayıcı bir niteliğe
kavuşturulduğu ve kurumsal yapının bu amaca ulaşmak gayesiyle yeniden
yapılandırıldığı söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Sosyal politika, Çocuk refahı, Çocuk yoksulluğu, Türkiye.
203
Dünyada ve Türkiye’de Şartlı Nakit
Transferi Uygulamaları; Kırklareli Merkez
Yayla Mahallesi’nde Bir Alan Çalışması
Dr. İlknur Karaaslan, Kırklareli Üniversitesi [email protected]
Küreselleşme ve neoliberal politikaların da etkisiyle gittikçe daha kronik bir hal alan
yoksulluk sorunu ile mücadele, hem dünya ülkeleri hem de Türkiye için büyük önem
arz etmektedir. Bu bağlamda, temel amacı beşeri sermayeyi güçlendirmek ve çocuk
yoksulluğu ile mücadele olan şartlı nakit transferi günümüzde birçok ülkede bir son
çare uygulaması olarak gündeme gelmiştir. Bu çalışmada şartlı nakit transferlerinin
kavramsal ve teorik çerçevesi çizilerek, dünyada ve Türkiye’deki uygulamalarından
söz edilecektir. Son bölümde ise Kırklareli ilinde merkeze bağlı Yayla
Mahallesi’nde yaşayan ve devletten şartlı nakit transferi desteği alan Roman
vatandaşları ile yapılan derinlemesine mülakatın sonuçları paylaşılacaktır.
204
Uluslararası Hukukta Diplomatik
Temsilcilerin Sınır Dışı Edilmesi: ABD-
Rusya Örneği
Mr. Ali Cengiz, Kırıkkale Üniversitesi [email protected]
Uluslararası hukukun önemi alanlarından birisi olan diplomasi hukuku, devletler
arasında yaşanan bölgesel ya da küresel krizlerin diplomasi yoluyla çözülmesi
konusunda uygulanması gereken uluslararası düzenleme ve teamüllerden
oluşmaktadır. Ayrıca diplomatik temsilcilerin görev ve yükümlülükleri ile
dokunulmazlık ve ayrıcalıklarının belirlenmesi de diplomasi hukukunun konusudur.
Gerek bu alanda yaşanan bazı belirsizlik ve anlaşmazlıklar, gerekse başka sebeplerle
oraya çıkan siyasi ve hukuki anlaşmazlıklar sonucunda diplomatik temsilciler sınır
dışı edilebilmekte ve bu durum devletler arasında diplomatik krizlerle yol
açabilmektedir. Nitekim 2016 yılı Aralık ayında Amerika Birleşik Devletleri’nin 35
Rus diplomatı sınır dışı etmesi, uluslararası kamuoyunda diplomatik bir kriz olarak
değerlendirilmiştir. Bu nedenle diplomatik temsilcilerin sınır dışı edilmesinin ve
bunun hukuki sonuçlarının uluslararası hukuk açısından değerlendirilmesi önem arz
etmektedir. Çalışmamızda, uluslararası hukuk çerçevesinde söz konusu ABD-Rusya
krizi değerlendirilerek diplomasi temsilcilerinin sınır dışı edilebilirliğinin hukuki
boyutu incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Uluslararası hukuk, Diplomasi hukuku, Sınır dışı etme.
205
Genç İşsizlik Sorunu: Türkiye Avrupa
Birliği Karşilaştirmasi
Dr. Şenol Yaprak, Polis Akademisi
Dr. Recai Aydin, Uluslararası Saraybosna Üniversitesi [email protected]
Çağımızda ülkelerin karşı karşıya kaldıkları önemli sorunlardan biri de şüphesiz
işsizlik sorunudur. Ancak, işsizlik konusunda da en önemlisi sorun genç işsizliğidir.
İşsizlik konusu irdelendiğinde görülmektedir ki genç nüfustaki işsizlik genel işsizlik
oranının çok üzerinde seyretmektedir. Türkiye’de toplam işgücü içerisinde genel
işsizlik oranı % 10-11 aralığında gerçekleşirken, genç işsizlik oranı % 20’ye
yaklaşmıştır. Aynı durum diğer ülkeler içinde geçerlidir. Avrupa Birliği’nde
ortalama işsizlik oranı % 9-10 aralığında iken genç işsizlik oranı % 20’den
yüksektir. İtalya, İspanya, Yunanistan gibi bazı AB ülkelerinde genç işsizlik oranı %
40’tan daha yüksek seyretmektedir. Bu kadar yüksek işsizlik oranının bulunduğu
genç nüfusa sahip ülkeler ekonomik ve sosyal pek çok sorunla karşı karşıya
kalmaktadırlar. Türkiye’de toplam nüfusun %16’sı genç nüfus olarak adlandırılan
15-24 yaş aralığındaki nüfustan oluşmaktadır. Bazı şehirlerde nerede ise nüfusun
¼’ü genç nüfustan oluşmaktadır. Avrupa Birliği ülkelerinde ise durum daha
farklıdır. 28 Avrupa Birliği ülkesinin yaş ortalaması 42.4 olarak hesaplanmıştır.
Türkiye’de ise nüfusun yaş ortalaması yaklaşık 30 yaş civarındadır. Avrupa
ülkelerine göre oldukça genç bir nüfusa sahip olan Türkiye’de gençlerin istihdam
konusu daha da önemli hale gelmektedir. Zorunlu eğitimin 12 yıla çıkması ile
birlikte okulda geçen süre süre de yükselmiş ve istihdama katılma yaşı da buna bağlı
olarak artmıştır. Toplam nüfustaki genç oranı AB ülkelerinden oldukça yüksek
olmasına karşın, genç işsizlik oranının AB ortalamalarında gerçekleşmesi ve bazı
AB ülkelerinden daha düşük genç işsizliğe sahip olması Türkiye için önemli bir
gelişmedir. Demografik yapısının bu durumu nedeni ile Türkiye’nin genç
istihdamında ortaya koyacağı başarılı projeler genel işsizlik sorununun çözümünde
daha da önem kazanmaktadır. Son yıllarda istihdamla ilgili sağlanan devlet
destekleri ve teşvikleri ile ortaya çıkacak gelişmeler, doğrudan genel işsizlik
rakamlarına da olumlu yansıyacak ve işsizlik oranlarında düşme yaşanacaktır.
Türkiye’nin sahip olduğu genç ve üretken nüfusa, çalışma hayatının ihtiyaçlarına
göre nitelik ve eğitim kazandırılmasına yönelik uygulamalardan alınacak başarılı
sonuçlar sayesinde genel işsizlik oranında da düşüş ortaya çıkacaktır. Türkiye’de
mevcut işsizlere yeni istihdam alanları sağlayarak işsizliğin azaltılması, sorunu
kalıcı olarak çözmemektedir. Zira genç nüfus yapısı nedeni ile işgücüne yeni katılan
nüfus nedeni ile oransal bir azalma sağlamak için AB ülkelerinden çok daha fazla
performans gerekmektedir. Avrupa Birliği ülkelerinde ise yaş ortalamasının
206
yüksekliği ve genç nüfusun azalması nedeni ile oralarda uygulanacak istihdama
yönelik politikalar ise daha çok orta yaş grubuna yönelik olmalıdır. Bu çalışmada
Türkiye ve Avrupa Birliği ülkelerinde genç işsizliği analiz edilerek, genç işsizliğinin
genel istihdam politikaları ve uygulamaları üzerindeki etkileri karşılaştırmalı olarak
ortaya konmaya çalışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Genç işsizliği, İstihdam, Türkiye Avrupa Birliği.
207
Devletlerin Tanınmasında Başvurulan
Temel Teoriler
Dr. Abdullah Kıran, Muş Alparslan Üniversitesi [email protected]
Bir devlet sadece tanınma yoluyla uluslararası hukuk kişiliğini elde eder. Tanıma,
uluslararası hukuk kişiliğine sahip bir yapının (devlet ve uluslararası bir örgütün),
bir olguyu hukuki zeminde kabul etmesi ve gelecekteki ilişkilerini bu çerçevede
sürdürmesidir. Tanıma bir devlet, bir hükümet veya belirli bir alanda etkin olan bir
otoriteye ilişkin olabileceği gibi, bir toprak iddiasına yönelik de olabilmektedir.
Uluslararası hukukta devletlerin tanınmasından söz edilirken, genellikle iki teoriye
başvurulur: a) Kurucu teori b) Açıklayıcı teori. Kurucu teoriye göre var olan
devletlerin irade ve rızaları, yeni devleti uluslararası toplumun bir üyesi olarak tarih
sahnesinde yer almasını sağlar. Eğer diğer devletler hukuken yeni kurulmuş ve
kuruluşunu ilan etmiş devleti tanısalar, o zaman tanınma eyleminden söz edilebilir.
Bu bağlamda tanınma, diğer devletlerin onayıyla tüzel bir kişilik kazanır. Açıklayıcı
teori, bir devletin tanınmasını dış dinamikler veya diğer devletlerin tanımasından
ziyade, o devletin varlığı ve realitesi ile ilişkilendirmektedir. Açıklayıcı teori var
olan pratik realiteyi esas alır ve “teritoryal statüyü,” tanıma eyleminden bağımsız
olarak ele alır. Açıklayıcı teoriye göre yeni devlet, diğer devletlerin rıza ve onayı ile
uluslararası hukuk nezdinde bir kişilik elde etmeyecektir, sahip olduğu nitelikler ve
“olgusal durumuyla” bu kapasiteye ulaşacaktır. Ancak hem Kurucu teori, hem de
Açıklayıcı teorinin, devletlerin tanıması hususuna eksik kaldığı yönler
bulunmaktadır. Bu bildiride uluslararası tanımada başvurulan temel teorilerin eksik
kaldığı yönler incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Uluslararası hukuk, Tanıma, Kurucu teori, Açıklayıcı teori.
208
Başlık: Türk Hukukunda Yabancı Velayet
Kararlarının Tenfizi
Mrs. Ranegül Camız, Erciyes Üniversitesi [email protected]
Çocuk haklarının temeli 10 Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu
tarafından kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne dayanmaktadır.
Çocuklarla ilgili uyuşmazlıklar, uluslararası alandaki en karmaşık sorunlardan
birisidir. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi gereğince bu uyuşmazlıklar
konusunda karar verilirken mutlaka çocuğun yararı gözetilmelidir. Bu tür
uyuşmazlıklar uygulamada farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Çocukları
ilgilendiren uyuşmazlıkların en önemlilerinden birisi yabancı mahkemelerden
verilen velayete ilişkin kararların Türkiye’de icra edilip edilemeyeceğidir. Türk
Hukukuna göre yabancı mahkeme kararları Türkiye’de ancak tenfiz edilirlerse
icraya konu olabilmektedir. Çalışmamızın esas amacı velayete ilişkin olarak yabancı
mahkemelerden verilen kararların Türkiye’de hangi şartlara ve usule tabi olarak
tenfiz edileceğini tespit etmektir. Bu konu hakkında hem 1980 Avrupa
Sözleşmesi’ne hem de 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku
Hakkında Kanun’da bulunan düzenlemelere değinilmiştir. Bu çalışmada öncelikle
tenfiz için gerekli ön şartların neler olduğuna yer verilmiş ve söz konusu ön şartlar
velayet kararları için inceleme konusu yapılmıştır. Ardından tenfiz için gerekli asli
şartlar, yine velayet kararları çerçevesinde ele alınmıştır. Tenfiz için aranan bir
takım şartlar velayet konusunda önem arz etmektedir. Aranan şartlar incelenirken
özellikle “hükmün kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması” şartı açısından
Yargıtay uygulamasına değinilmiştir. Çalışmada ele alınan bir diğer husus da Türk
Hukuku’nda tenfiz usulüdür. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgular tenfiz
şartları, tenfiz usulü ve tenfiz kararı başlıkları altında kaleme alınmıştır. Her ne
kadar MÖHUK’ta velayete ilişkin özel tenfiz kuralları yer almasa da tenfize ilişkin
genel kuralların velayete ilişkin kararlara da uygulanacağı tespit edilmiştir. Ayrıca
MÖHUK düzenlemesi ile 1980 Avrupa Sözleşmesi düzenlemesi arasındaki
farklılıklar ortaya konulmuştur. Yabancı velayet kararlarının Türkiye’de hüküm ve
sonuç doğurması ancak söz konusu kararların Türkiye’de tenfiz edilmesi halinde
mümkün olabilmektedir. Bu çalışmada yabancı mahkemelerden alınan velayet
kararlarının hangi şartlar altında ve hangi usul izlenerek tenfiz edileceği kapsamlı
olarak incelenmiştir. Konunu önemi gereği, şartlar incelenirken, diğer mahkeme
kararlarından farklı olarak velayet kararları konusunda çocuğun yararı ilkesi
üzerinde özellikle durulmuştur. Ayrıca Yargıtay’ın konuya yaklaşımı örnek
mahkeme kararları üzerinden ele alınmış ve kararlar hakkında değerlendirmelerde
bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Tenfiz, tenfiz kararı, Velayet, Velayet kararlarının tenfizi.
209
İsmail Kadare’nin Kuşatma ve Laun
Starova’nın Kül Kalesi Romanlarında
Kimlik Sorunu
Mr. Seyhan Murtezan İbrahimi, Uluslararası Balkan Üniversitesi [email protected]
Günümüzde en kanlı çatışmaların ve siyasi hesaplaşmaların ana yurdu olan
Balkanlar, hiç şüphesiz en uzun ve dengeli dönemlerini, Osmanlı İmparatorluğu’nun
himayesi altındayken yaşamıştır. Bu ihtişamın ardından bıraktığı etki sadece bu
topraklarda yaşayan Türkler için değil, diğer milletler için de önem arz etmektedir.
Bundan yola çıkarak çalışmamızda Balkanlarda yaşayan iki farklı millete ait
edebiyat eserlerini karşılaştırıp, yazarların gözünden, Osmanlı Devleti’nin bu
topraklardan çekilmesiyle birlikte, halkların yeni kimlik oluşturma ve var olan
kimliklerini koruma kaygısını, aynı zamanda da yazarların Osmanlı’yı okuyucusuna
yansıtma şeklini işledik. İsmail Kadare’nin Kuşatma, ve Luan Starova’nın Kül
Kalesi romanlarındaki kahramanların kimlik arayışları, daha doğrusu homo
balaknikusа ait olan çoklu kimlik sahibi tasviri üzerine durduk. Balkan milletlerinin
tarihi kimliği, daha doğrusu ait oldukları din veya etnik kimliği ne olursa olsun,
özünde birkaç kimlik içermektedir. Şüphesiz bu gerçek, Balkan milletlerinin
aralarında yeni kimlik oluşturma cesaretini veya benzeri kimilik özelliklerini
mübadele etmeyi, refah ve birlik içerisinde yaşadıkları Osmanlı İmparatorluğu
dönemine borçlu olduklarını gösterir. Bu unsurlar, Pax ottomana çatısı altında
yaşama şansı olan Balkan halklarında, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde
karşımıza çıkmaktadır. Kimlik sorununun bu tür unsurlarına, sözkonusu roman
kahramanlarımızda psikoloji alanında olduğu gibi, dil ve kültürlerinde de
rastlamaktayız. Bu romanların hikayeleri, hernekadar kabul edilmesede, Osmanlı
kültürünün, Balkan milletlerinin sanat ve edebiyatlarında bıraktığı derin izlerin, aynı
zamanda da milli ve dini topluluklarının oluşum safhasını da etkilediği gerçeklerinin
kısa özetleridir.
Anahtar kelimeler: Osmanlı imparatorluğu, Kimlik, Din, İsmail kadare, Luan
starova
210
Egemenlik, İfade Özgürlüğü ve İnternet
Üzerindeki Anonim Kimlikler
Dr. Fatih Kaplanhan, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
Dr. Recai Aydın, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
Bilgisayar ağlarının küreselleşmesiyle ortaya çıkan internet, bir taraftan yeni suç
tiplerinin (siber suçlar) doğmasına yol açmış, diğer taraftan klasik suçların
işlenişinde yeni bir mecra olma özelliğiyle öne çıkmıştır. İnsan hayatı ve toplum
düzeni üzerinde sarsıcı etkileri olan bu teknolojiyle ilgili hukukun, henüz gelişim
çağının başında olması sebebiyle internetin araç olarak kullanılması suretiyle işlenen
suçlara ceza adaleti sistemlerinin etkili bir karşılık verebildiğini söyleyebilmek
mümkün değildir. Sunduğu fırsatlar kadar, doğurduğu tehlikelerin büyüklüğü,
uluslararası toplumu bazı ortak girişimlerde bulunmaya ve devletleri kendi iç
hukuklarında gerekli normatif zemini oluşturmaya sevk etmiş ise de, bu çabalar daha
çok, fuhuş, insan ticareti, çocukların cinsel istismarı gibi zararlı sosyal etkileri daha
büyük eylemler üzerine odaklanmıştır. İnternet üzerinde veya internet araç kılınarak
işlenen suçlarla mücadeleyi teknik veya hukuki zorluklar nedeniyle zayıflatan ana
sebep, faillerin çoğunlukla gerçek dışı kimliklerle hareket etmesi ve gerçek
kimliklerini belirlemenin her koşulda mümkün olmamasıdır. İnternet üzerindeki
yayın ve sosyal paylaşım ağlarında bilinen üç çeşit kimlik bulunduğu, bunların
anonim kimlik (anonymous), takma isimli kimlik (pseudonymous) ve nonim kimlik
olduğu, her üç kimliğin de bireyin gerçek kimliğinden birçok açıdan farklılaşabildiği
ifade edilmektedir.6 Ancak gerçek dışı kimlik kullanımı, sadece yayının muhatabı
olan üçüncü kişiler bakımından bir belirsizliği ifade etmekte olup, yayınların
içeriğini oluşturan veya teknik olarak kontrol kapasitesine sahip olanlar açısından
böyle bir belirsizlik söz konusu değildir. Örneğin, twitter uzantılı bir anonim hesapla
yayın yapan kişinin gerçek kimliği veya en azından gerçek kimliğini belirlemeye
elverişli IP adresi içerik sağlayıcı olan şirket tarafından, bu şirketin sunucularına
teknik olarak erişim imkanı/yetkisi bulunan makamlar tarafından bilinmektedir.
İnternet üzerinde anonim kimlik kullanımını bütünüyle yasaklayıcı tedbirlerin, kişi
mahremiyetine saygı ve ifade özgürlüğü bağlamında sorunlu olduğundan
düşünülmemesi gerektiği; bu yönde bir mevzuat düzenlemesinin AİHM önünde de
ihlal kararlarına neden olabileceği; Anonim kimlik kullanımını yasaklayıcı bir
6 Tuğçe Erbaş, “Türkiye’de Tumblr Blog Ortamındaki Popüler Blogcuların Kullanım Pratikleri”, Başkent Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi, 2011, Ankara, s.31.
211
düzenlemenin, sorun teşkil eden yayınların içerik sağlayıcılarının büyük ölçüde yurt
dışında olması sebebiyle uygulama kabiliyetinin de bulunmadığı; İnternet üzerinde
işlenen suçlarda anonim faillerin kimlik veya kimliklerini belirlemeye elverişli
teknik bilgilerin, yer ve içerik sağlayıcılar tarafından adli mercilerce paylaşılması
zorunluluğu fikrinin dünya genelinde kabul gördüğü; mevzuatımızın bu konuda bir
eksiklik de içermediği; ancak yurt dışı merkezli olup şifreli yayın yapan yer ve içerik
sağlayıcılar üzerinde bu kanuni zorunluluğun anlam ve sonuç doğurmadığı; Yurt
dışında yerleşik yer ve içerik sağlayıcıları, Türk adlî ve/veya idarî makamlarıyla iş
birliğine ve bilgi paylaşımına zorlayıcı tedbirler alınmasının, sorunun çözümüne
katkı sağlayabileceği; bu yer ve içerik sağlayıcıların uluslararası ölçekte faaliyet
yürüten ticari şirketler olmaları göz önüne alınarak söz konusu tedbirlerin de
öncelikle mali mevzuatla ilişkilendirilerek geliştirilmesinin daha rasyonel
görüldüğü; Topladıkları reklam gelirleri çok ciddi meblağlara ulaşan şirketlerin
gerek adli yönden muhatap alınabilecek gerekse mali yönden vergi
tahakkuk/tarhiyat/tebliğ yapılabilecek temsilcilik açmaları yönünde
zorlanabilecekleri; bu iki yükümlülüğe uymayanların yayınları üzerinde;
SSL sertifikalarını (para kazanılan ülkenin) akredite kuruluşları tarafından
sağlanması şartı,
Bant daraltma,
İnternet hizmetlerini yavaşlatma,
(Mali yönden vergi vermeyen, Adli yönden tebliğ yapılamayan internet
üzerinden faaliyet yapan şirketlerden) Temsilciliği olmayanlara https:
üzerinden (SSL/şifreli) yayın yapmaları engellenerek internet üzerindeki
haberleşme / iletişim / yayınlarının şifresiz (http üzerinden) yapılması,
gibi teknik müeyyideler uygulanabileceğinin yetkili kuruluşlar tarafından
değerlendirilmesi gerekmektedir.
212
Dinî Radikalizm ve Mücadele Yöntemleri
Dr. Hüseyin Arslan, Polis Akademisi [email protected]
Radikalizm, günümüzde tek bir kuram ve tek bir disiplin içinde açıklanabilecek bir
olgu olmanın sınırlarını aşmış durumdadır. Radikalizmi kendi çıkarları
doğrultusunda söz, söylem, üslup, eylem vb. üzerinden bir “ben”leşme hegemonyası
oluşturarak kendi dışındakileri “öteki”leştirmek, buna güç yetmiyorsa, yine kendi
çıkarları uğruna “öteki”leştirilenlere hayat hakkı tanımamak üzerine kurulu bir
sistem ve stratejisi geliştirmek olarak okumak mümkündür. Radikalleşmeyi sağlayan
en önemli etmenlerin başında ise “din” gelmektedir. Çünkü dinler tarih boyunca
insanların hassasiyetlerini maksimum seviyede tutmalarını sağlayan sosyal
kurumların en başında olagelmişlerdir. Özellikle son yıllarda küresel terör örgütleri
de dâhil olmak üzere küresel çapta din üzerinden farklı alanlarda çeşitli faydaların
sağlanması ve bir meşrulaştırma aracı olarak kullanılması olgusu bir ivme
kazanmıştır. Bu ivme de dinin asli kaynaklarından değil, insanların duygularını
zirveye taşıyan çeşitli kavramların bağlamından koparılmasından ve bu kavramlara
yeni anlamlar yüklenmesindendir. Yani radikalliği oluşturan aslında kutsal “din”
değil, yanlış anlamlar yüklenen kavramlar üzerinden endoktrine edilerek kurgulanan
kutsal “müntesip”lerdir. Bu şekilde yanlış bilgiyle teçhiz edilerek yeniden üretilen
müntesip sayesinde dinî radikalizm algısı tedavüle çıkarılmaktadır. Dolayısıyla
adına dinî radikalizm denilen ve içerisinde belirli bir keskinlikte karşıtlıklar,
tahammülsüzlükler, sığ ve dar düşünce, davranış kalıpları yerleştirilen olgu
sayesinde, hedeflenenin çok ötesinde, merkezine kendisini çevreye ise dikkatli bir
planlama stratejisinden ve taktiksel yöntemlerden geçirdiği “ötekisi”ni
konuşlandıran bir davranış kodu geliştirilmektedir. Bu açılardan böylesine bir rol ve
statüye kavuşturulan radikalizmle mücadele için geliştirilen kuramlar da farklılıklar
içermektedir. Özellikle çeşitli etmenlerin getirisiyle harmanlanan bir durumda ve
birey merkezlikten de öte kentsel radikalizmlere geçildiği bir evrede bu durum işi
daha da güçlendirmektedir. Ancak öznenin insan olduğu bir mücadele yönteminde,
ilgili kuramın merkezinin insan doğası olması ve bu doğanın değişmesine paralel
olarak bu kuramların da zamana ve şartlara update edilmesi ve sürekli güncellenmesi
zorunludur. Çünkü radikalizm çok boyutlu bir olgu olarak dinî ya da sekülarist
düşünceden hareket edebilen, ulusal seviyeden küresel boyuta kadar uzanabilen,
siyasetten ekonomiye, sosyal iletişim ağlarından kimlik içerikli bireysel ve grup
aidiyetine kadar ulaşan bir etki alanına kavuşmuştur. Bu yüzden radikalizmle
mücadelede yerellik içeren tekelci bir siyaset tarzından ziyade, kuşatıcı, ulus ötesi
bölgesel, küresel siyaset ve stratejilerin geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu
tebliğin amacı da bağlamından koparılarak yanlış bilgiler yüklenen dinî kavramlarla
endoktrine edilerek yetiştirilen müntesipler eliyle üretilen ve din motifli küresel terör
örgütlerin beslenme kaynağı durumuna indirgenen dinî radikalizm ve onunla nasıl
mücadele edilmesi gerektiğini analiz etmektir.
213
Osmanlılarda Eğitim Sisteminde
Sıbyan Mektepleri ve Türkçe Öğretimi
Dr. Fahri Temizyürek, Gazi Üniversitesi
Dr. Cihan Özdemir, Podgorica Yunus Emre Enstitüsü [email protected]
Kuruluşu Türklerin Müslüman olduğu tarihlere kadar dayanan sıbyan mektepleri,
Klasik Osmanlı eğitim sisteminin temelini oluşturur. Halk arasında, Mahalle
Mektebi veya Taş Mektep olarak da adlandırılan bu okullar, her mahalle ve her
köyde mevcuttu. Ekseriya camilere bitişik olarak yapılır, bazen caminin bir
köşesinde yer alırlardı. Bu okulları, devlet adamları ya da varlıklı kişiler, vakıf
yoluyla kurarlar ve giderleri vakıf geliriyle karşılanırdı. Kur’an öğretimini
hedefleyen bu mekteplerin doğuşu, gelişimi ve Türkçe öğretimindeki yeri
tebliğimizin konusunu oluşturacaktır. Çünkü geniş Osmanlı Coğrafyası üzerinde
tesis edilen binlerce Sıbyan mekteplerinin öğretim dili Türkçedir. 3 Mart 1924 tarihli
Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile varlıklarına son verilmiş olan Sıbyan Mekteplerinin
toplum hayatındaki yeri çalışmamızın esasını oluşturacaktır. Alan yazına dayalı bu
çalışmada, öncelikle Cumhuriyet öncesi kaleme alınan tarihî eserler ele alınacak,
ayrıca konuyla ilgili bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi yoluna gidilecektir. Bu
çerçevede, sıbyan mektepleri, öğretim araç ve gereçleri, fizikî durum, müfredat ve
öğretmenlerin genel özellikleri ile Türkçe öğretiminde izlenen yol tebliğimizin
konusunu oluşturacaktır.
Anahtar Kelimeler: Osmanlı eğitim sistemi, Türk eğitim tarihi, Sıbyan mektepleri,
Türkçe öğretimi.
214
Balkanlarda Bir Osmanlı Maarifçisi:
Tırnofçalı Hasan Efendi
Dr. Cihan Özdemir, Podgorica Yunus Emre Enstitüsü
Dr. Fahri Temizyürek, Gazi Üniversitesi [email protected]
1884-1952 yılları arasında Tırnovça köyünde dünyaya gelmiş olan Osmanlı
maarifçisi Tırnofçalı Hasan Efendi hakkında günümüze kadar hiçbir çalışma
yapılmamıştır. İçinde yaşadığı toplumun eğitim ve kültür seviyesini yükseltmek
gayesiyle bir ömür boyu çalışan Tırnofca Muallimi Ramazan oğlu Hasan Efendi’nin
hayatı ve eserleri tebliğimizin konusunu oluşturacaktır. Bugüne kadar, tek yazma
eseri olan İbtida’iyye Mektebi Talebeleri İçin Muhtelif Dersler hakkında hiçbir yayın
yapılmamıştır. Çalışmamızda, Kosova’da yaşayan akrabalarından elde edilen
bilgilerden hareketle hayatı anlatılacak, ayrıca tarafımızca Latin harflerine aktarılan
Osmanlı Türkçesiyle yazılmış eserinden yola çıkılarak Osmanlı eğitim sistemine
katkıları ele alınacaktır. Bildiride, Balkanların bu kadirşinas maarifçisinin bilim
âlemine tanıtılması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Maarif, Osmanlı eğitim sistemi, Tırnofçalı Hasan Efendi.
