มองไปขางหนา เศรษฐกจการเมองไทย Company name

ศ.ดร. อารยะ ปรชาเมตตา ผอานวยการศนยวจยความเหลอมลาและนโยบายสงคม

คณะเศรษฐศาสตร   มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ประเดนทจะนาเสนอ

แนวคดพนฐานเรองเศรษฐกจการเมอง

ปจจยทจะมผลกระทบตอเศรษฐกจการเมองไทยในปจจบนและ

อนาคต

ฉากทศนเศรษฐกจการเมองไทยใน

อนาคต

1 2 3

2

แนวคดเรองเศรษฐกจการเมองไทยในอนาคตวธการวเคราะหพลวตเศรษฐกจภายใตบรบททางการเมอง ( ในอดต )

(1) กรณประเทศทพฒนาแลวในระบอบประชาธปไตยและมขนาดเศรษฐกจทคอนขางใหญ (เศรษฐกจโลกเปนปจจยรอง)

- วฏจกรเศรษฐกจการเมองในประเทศ (ประมาณทกๆ 4 ป) : รฐบาลมกเลอกอดฉดนโยบายกระตนเศรษฐกจในชวงใกลเลอกตง แตภายหลงเลอกตง กจะหนไปใชมาตรการรดเขมขดแทน

-

(2) กรณประเทศไทย (ในอนาคต) ทมเศรษฐกจขนาดเลกเทยบกบเศรษฐกจโลก วงรอบของวฏจกรจะไมแนนอน (เรวหรอชากได) และไมใชประเดนสำคญเทากบ แผนยทธศาสตรศาสตรชาตทเปนแผนระยะยาว และปจจยภายนอกอนๆ (เชน เทคโนโลย เศรษฐกจการเมองโลก) รวมกน

3

วสยทศน ของผนาทางการเมองและภาคธรกจขนาดใหญของไทยเกยวกบ วธการกาวขามกบดกของประเทศทมรายไดปานกลาง

อปสรรคทเผชญอย • ระดบของคาจางแรงงานไรฝมอในประเทศไมเออ

ตอความสามารถในการแขงขน • ขาดแคลนคนทมความรและทกษะทจะรบมอกบ

Disruptive Technology • ปญหาการกระจกตวของเศรษฐกจ (ศ.ก. เดยว)

วธการแกปญหา: ระเบยงเศรษฐกจ EEC

ผลทคาดหวง • รฐและภาคเอกชนจบมอลงทนพฒนาโครงสรางพน

ฐาน (ลดความเสยงทางการเมองและทางธรกจ) • ใชมาตรการภาษและอน ๆ เพอจงใจนกลงทนตาง

ชาตใหมาลงทน • มองวาจะไดประโยชนจากโครงการ • Belt and Road Initiative (BRI) ของจน

4

~

¥•

EEC กบ โอกาสในการเปนผนาของเอเชยตอไป

ระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) ครอบคลมจงหวด ฉะเชงเทรา-ชลบร-ระยอง จะเชอมเมองชายฝงสการพฒนาเมองตอนใน (หลกคดในเรอง การกระจายความเจรญทางเศรษฐกจ)

ศกยภาพทางดานอตสาหกรรมทมอยแลว: อตสาหกรรมปโตรเคมทตดอนดบ 1 ใน 5 ของเอเชย เปนฐานการผลตยานยนตและอเลกทรอนกสทสำคญของโลก

เพมอตสาหกรรมใหม (New S-Curve): อตสาหกรรมหนยนต อตสาหกรรมการบนครบวงจร อตสาหกรรมการแพทยและการดแลสขภาพ อตสาหกรรมเคมชวภาพและพลงงานชวภาพ และ อตสาหกรรมรถยนตไฟฟาและอน ๆ

ตอยอดอตสาหกรรมเดม (First S-curve): อตสาหกรรมยานยนตแหงอนาคต อตสาหกรรมอเลกทรอนกสอจฉรยะ อตสาหกรรมเกษตรและเทคโนโลยชวภาพระดบสง อตสาหกรรมแปรรปอาหาร และ ทองเทยว

ASIA

1 2

3 4

5

• ความเสยงในดานปจจยภายนอก (เศรษฐกจและการเมองโลก) ทมผลตอความสาเรจของโครงการพฒนาเศรษฐกจดงกลาว และจะมผลกระทบตอระดบหนสาธารณะของประเทศอยางไร

• ตนทนทางสงคมทจะตองจายเพอใหโครงการพฒนาเศรษฐกจ ดงกลาวประสบความสาเรจ เปนเทาไหร (ไมใชตนทนทางการเงน) ใครได ใครเสย อยางไร และสงคมจะมระบบการชดเชยทเปนธรรมไดหรอไหมภายใตระบบการเมองทเปนอย

• การพฒนาเศรษฐกจดงกลาวจะมผลกระทบตอโครงสรางปญหาความเหลอมลาทางเศรษฐกจและสงคมของไทยในอนาคตอยางไร มาตรการทรฐมอยในตอนนเพยงพอหรอไม  

โจทยสาคญทรออย (จาเปนตองมงานวจยใหมมาใหคาตอบ)

6

(1.1) สงครามการคา และการกดกนทางการคา

• ความเสยงทมตอการคาโลก และ เศรษฐกจโลก• การลงทน และ การปรบตวของ Global Supply Chain

(1.2) เทคโนโลย กบ Digital Economy(1.3) แนวโนมดชนราคาตลาดโลกของสนคาโภคภณฑ   

การเปลยนแปลงของเศรษฐกจการเมองโลกทเปนผลมาจาก

ปจจยทจะกระทบเศรษฐกจการเมองไทยในอนาคต

1 นโยบายการพฒนาเศรษฐกจของรฐบาลไทย2 3 ปญหาความเหลอมลาใน

ประเทศไทยเอง

แผนยทธศาสตรชาต • การพฒนาอตสาหกรรมใหมในเชงพนท เชน EEC • โครงการประชารฐ VS ระบบสวสดการแหงรฐ

7

• ตวเลขของ IMF ชวา ในป ค.ศ. 2018 ผลผลตรวมของประเทศพฒนาแลวรวมกนคดเปน 41% ของผลผลตทงโลก (วดในรป Purchasing Power Parity) คาดวาในป ค.ศ. 2024 สดสวนดงกลาวจะลดลงเหลอ 37%

• ทงนเนองจาก ผลผลตของจนเทยบกบทงโลกเพมจาก 19% เปน 21% ในเวลาเดยวกน

(1) การเปลยนแปลงของเศรษฐกจโลก

8

(1.1) สงครามการคา

2021

• การเพมการนำเขาสนคาของสหรฐโดยจน ไมนามผลชวยลดภาวะขาดดลการคาของสหรฐได ตราบทชาวอเมรกนเองยงไมสามารถเพมอตราการออมภายในประเทศใหสงขนได กจะยงขาดดลการคาเพราะไปนำเขาสนคาจากประเทศอนแทน

• ดงนน สาเหตจรง ๆ นาจะเปนเรองขอพพาทเชงยทธศาสตรในเรองทรพยสนทางปญญาทเปนเทคโนโลยสำคญ และเกยวของกบปญหาเรองความมนคงมากกวา

หากสงครามการคายดเยอ และทำใหเศรษฐกจสหรฐถดถอย

– อตราดอกเบยในสหรฐทอยในระดบตำ (3%) ทำใหไมสามารถใชนโยบายการเงนเพอกระตนเศรษฐกจอยางไดผล (ปกตตองลดดอกเบยประมาณ 5% แตเทยวนจะตดเพดาน 0%กอน)

การถดถอยของเศรษฐกจโลกสาเหตของสงครามการคา

9

(1.2) ความกาวหนาทางเทคโนโลย vs เศรษฐกจ

ตวอยางในอดต: ผลกระทบจากการปฏวตอตสาหกรรมทมตอระบบเศรษฐกจ – เปนจดกำเนดของระบบการคาเสร เพราะประเทศผนำเทคโนโลยไดประโยชนจากระบบน

• ประเทศอตสาหกรรมสามารถขายผลผลตสวนเกนในตลาดโลกทมการคาเสรไดเพมมากขนโดยจะสงผลใหราคาลดลงไมมากเทากบ กรณทไมมการคาเสร  (Jeffrey G. Williamson, 2012) จงทำใหไดรายรบรวมจากการสงออกสนคาอตสาหกรรมไปตลาดโลกเพมมากขน

10

Accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum zzril delenit augue duis dolore te feugait nulla facilisi. Nam liber tempor cum soluta nobis eleifend option congue nihil imperdiet doming id quod mazim placerat facer possim assum.

Terms-of-trade (อตราการคา): อตราสวนของดชนราคาสนคาสงออก ตอ ราคาสนคานำเขา

Starting year in the series

Pre-1820 1820-1870 1870-1913

United Kingdom 1782 11.985 2.91 2.006

Siam 1800 7.583 7.951 6.732

(1.2) ความกาวหนาทางเทคโนโลย vs เศรษฐกจ: ในอดต

11

(1.2) เทคโนโลย vs เศรษฐกจ: ในปจจบนและอนาคต

ในปจจบน ผลกระทบจากเทคโนโลยใน Digital Economy ซงมอทธพลตอระบบการผลตและการคาสนคาบรการ การเงนการธนาคาร logistics และการสอสารทางธรกจและสงคม  ฯลฯ  – ทำใหเกดการกระจกตวของอำนาจตลาดมากขน เพราะธรกจแบบ “Winner-take-all”ในสงคมทขบเคลอนดวยเทคโนโลยนน ความสำเรจจะเกดขนกบกลมคนหรอธรกจทเปน start-up ทเกงและโชคดจำนวนไมมาก ซงกจะทำใหมอำนาจทเหนอตลาดในระดบหนงดวย จงไดรบผลตอบแทนเปนกำไรและเงนเดอนคาจางทสงเมอเทยบกบคนทวไป สงผลใหเกดความเหลอมลำทางรายไดและทรพยสนในสงคมมากขนได

12

0

25

50

75

100

April May June July

(1.3) แนวโนมดชนราคาตลาดโลกของสนคาโภคภณฑ ดชนราคาตลาดโลกของสนคาโภคภณฑ (Non-fuel primary commodity prices): ถาอยในชวงขาลงจะเปนแรงกดดนใหรฐมภาระทางการคลง เพราะตองออกนโยบายประกนราคา หรอ ประกนรายได

244,000

Placerat facer possim assum.

Typi non habent claritatem insitam; est usus legentis in iis qui facit eorum claritatem. Investigationes demonstraverunt lectores legere me lius quod ii legunt saepius.Claritas est etiam processus dynamicus, qui sequitur mutationem consuetudium lectorum.

13

(2) นโยบายพฒนาเศรษฐกจ 4.0 • ความพยายามของประเทศไทยในการพฒนาเศรษฐกจเพอใหหลดพนจากกบดกของ

ประเทศรายไดปานกลางไปสรายไดสงในอนาคตตามแผน Thailand 4.0 - รฐบาลลงทนรวมกบภาคเอกชนเรองโครงสรางพนฐาน- ใชมาตรการจงใจใหมการลงทนจากตางประเทศในอตสาหกรรมเปาหมาย

• ความเสยงทรออย- สงครามการคา จะกระทบกบการลงทนจากตางประเทศอยางไรบาง- ปญหาหนสาธารณะในอนาคตจะเปนอยางไร

14

(3) ปญหาความเหลอมลาในประเทศ

• รฐจะบรหารจดการมาตรการสวสดการเพอลดความเหลอมลำตาง ๆ ทรฐนำเสนออยในปจจบนใหเกดผลทยงยนในระยะยาวไดอยางไรบาง

• ประวตศาสตรเศรษฐกจชใหเหนวา ปญหาความเหลอมลำเปนปญหาเชงโครงสราง (Thomas Piketty 2014: CAPITAL in the Twenty-First Century) ดงนน จงมกเปลยนแปลงไมไดมากในระยะเวลาสน

• ปญหาความเหลอมลำจะมหลากหลายมต เชน เหลอมลำทางทรพยสน ความเหลอมลำทางรายได ความเหลอมลำของโอกาสการศกษา ความเหลอมลำในการเขาถงบรการสาธารณสขทจำเปน เปนตน การทำระบบสวสดการทยงยนจำเปนตองใชรายไดจากภาษทมากขน

• ความกาวหนาทางเทคโนโลยจะกระทบกบปญหาความเหลอมลำ อยางไรบาง

15

ผลของเทคโนโลยตอความเหลอมลา

Joseph Stiglitz นกเศรษฐศาสตรรางวลโนเบล

เพมความเหลอมลาเพราะขาดการควบคม

“The technology could vastly improve lives, but only if the tech titans that control it are properly

regulate. What we have now is totally

ลดความเหลอมลาแตยงมชองวางอย

“The world is a better place than it used to be. People are wealthier and healthier, and live

longer lives. Yet the escapes by so many left gaping inequalities between people and

Augus Deaton นกเศรษฐศาสตรรางวลโนเบล

16

แผนผงสรปผลกระทบทมตอเศรษฐกจการเมองไทย

เทคโนโลย

สงครามการคา

นโยบายเศรษฐกจ 4.0 ตามแผนยทธศาสตรชาต

เศรษฐกจโลก

ปญหาความเหลอมลา

เศรษฐกจการเมองไทย

มอย 3 ฉากทศน

17

ฉากทศน (Scenarios) เศรษฐกจการเมองไทย

ไทยกาวขามกบดกของประเทศทมรายไดปาน

กลาง และ สามารถจดการกบปญหาความเหลอมลำได

ไทยกาวขามกบดกของประเทศทมรายไดปานกลาง แตมปญหาความ

เหลอมลำทางเศรษฐกจและสงคมทมากขน

ไมสามารถกาวขามปญหากบดกของประเทศทมรายไดปานกลางและไมสามารถแกไขหรอลดปญหาความเหลอมลำในประเทศ

ฉากทกศนท 1 ฉากทกศนท 2 ฉากทกศนท 3

18

ฉากทศน (Scenarios) เศรษฐกจการเมองไทย

เงอนไขของฉากทศนท 1: ไทยกาวขามกบดกของประเทศทมรายไดปานกลาง และ สามารถบรหารจดการแกปญหาความเหลอมลาได

– ไทยสามารถแขงขนไดดใน Digital economy และสงคมผสงอาย ไดประโยชนจากการเคลอนยายการลงทนของ Global Supply Chain– สรางมลคาเพมของผลผลตจากภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร– ไทยไมมปญหาเรองหนสาธารณะ– มการกระจายอำนาจทางการคลงและและอำนาจการปกครองสทองถน และสามารถเกบภาษเพอมาสนบสนนระบบสวสดการสงคม– ประชากรสวนใหญสามารถเขาถงระบบการศกษาและบรการสาธารณสขทมคณภาพและเทาเทยมมากขน

19

ฉากทศน (Scenarios) เศรษฐกจการเมองไทย

เงอนไขของฉากทศนท 2: ไทยกาวขามกบดกของประเทศทมรายไดปานกลาง แตมปญหาความเหลอมลาทางเศรษฐกจและสงคมทมากขน

– ไทยสามารถแขงขนไดดใน Digital economy และสงคมผสงอาย ไดประโยชนจากการเคลอนยายการลงทนของ Global Supply Chain– สรางมลคาเพมของผลผลตจากภาคเกษตรและอตสาหกรรมเกษตร– ไทยอาจมปญหาเรองหนสาธารณะในอนาคต ทำใหมขอจำกดในเรองการใชจายเพอสนบสนนระบบสวสดการสงคม

20

ฉากทศน (Scenarios) เศรษฐกจการเมองไทย

เงอนไขของฉากทศนท 3: ไทยไมสามารถกาวขามปญหากบดกของประเทศทมรายไดปานกลางและไมสามารถแกไขหรอลดปญหาความเหลอมลาในประเทศ

– สงครามการคายดเยอ เศรษฐกจโลกตกตำ และแนวโนมราคาสนคาเกษตรในตลาดโลกตกตำตอเนอง– ไทยไมไดประโยชนโดยตรงอะไรมากมายจากการเคลอนยายการลงทนของ Global Supply Chain – ไทยอาจมปญหาเรองหนสาธารณะในอนาคต 

21

ตดตามสถานการณความเหลอมลา ไดท facebook page:

Center for Research on Inequality and Social Policy - CRISP

THANK YOU