Upload
varick
View
646
Download
6
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Choroby i dysfunkcje układu ruchowego narządu żucia. Autorzy : Marta Sumisławska Marta Pelc Elżbieta Moedler Ewa Zapaśnik Tomasz Rzeczycki Ostap Zazulak. Staw skroniowo-żuchwowy (articulatio temporomandibularis). budowa badanie stawu skroniowo-żuchwowego zapalenia zaburzenia ruchomości - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Choroby i dysfunkcje układu ruchowego
narządu żuciaAutorzy :Marta SumisławskaMarta PelcElżbieta MoedlerEwa ZapaśnikTomasz RzeczyckiOstap Zazulak
Staw skroniowo-żuchwowy(articulatio
temporomandibularis) budowa badanie stawu skroniowo-
żuchwowego zapalenia zaburzenia ruchomości obrażenia/urazy nowotwory wady rozwojowe
Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego :
Badanie kliniczne :• Wywiad odnośnie czasu trwania ,
rodzaju dolegliwości i ew. stosowanego leczenia
• Badanie fizykalne – oglądanie okolicy obu stawów w spoczynku i podczas czynności ; słuchem stwierdzamy czynnościowo patologiczne odgłosy (trzaski , stuki , trzeszczenia)
Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego :
• badanie palpacyjne czynności ssż przez przewody słuchowe zewnętrzne (palce wskazujące lub piąte w obu przewodach słuchowych zewnętrznych) przy ruchach rozwierania i zwierania szczęk ; w badaniu tym oceniamy :
ruchomość główek stawowych przeskakiwanie, trzaski i trzeszczenia • oceniamy również zgryz i zwarcie oraz
szerokość rozwarcia szczęk i zbaczanie żuchwy przy rozwieraniu
Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego :
Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego :
• badanie radiologiczne :- zdjęcia przeglądowe czynnościowe (w zwarciu i
rozwarciu szczęk) ; najczęściej w projekcji Schullera ;celem oceny obu stawów
- tomografia komputerowa (TK) - w celu szczegółowej oceny zmian
• USG i rezonans magnetyczny – ocena struktur śródstawowych (krążek , torebka , więzadła , mięśnie , płyn maziowy w jamie stawowej)
Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego :
Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego :
Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego :
• Artrografia – rzadko wykonywane badanie ; polega na wprowadzeniu kontrastu lub powietrza do jamy stawowej i wykonaniu zdjęć warstwowych.
• Artroskopia – wprowadzenie wziernika do jamy stawowej i dokładna ocena wnętrza jamy stawowej oraz ew. pobranie materiału do badania histopat.
Metody badania stawu skroniowo-żuchwowego :
• Fonoartrografia – zapis zjawisk akustycznych powstających w ssż podczas ruchów żuchwy a następnie ich zróżnicowania.
• Elektromiografia – graficzny zapis elektrycznych potencjałów czynnościowych mięśni.
• Scyntygrafia – badanie z zastosowaniem izotopu pozwalające na bardzo wczesne wykrycie zmian zapalnych i zwyrodnieniowych w tkance kostnej, jeszcze zanim zostaną uwidocznione w TK
Anatomia ssż :
Żuchwę i czaszkę łączą dwa symetryczne stawy – prawy i lewy, w ruchach swych stale użytkowane równocześnie.
W skład ssż wchodzą :
• powierzchnia stawowa kości skroniowej
• głowa żuchwy
• krążek stawowy
• torebka stawowa
• więzadła stawowe
Powierzchnie stawowe ssż :
• powierzchnia stawowa kości skroniowej – tworzy ją tylko przednia część dołu żuchwowego (fossa mandibularis) oraz położony od przodu guzek stawowy (tuberculum articulare) ; tylna część dołu żuchwowego nie stanowi powierzchni stawu , lecz tworzy przestrzeń wypełnioną tkanką łączną i tłuszczową
• powierzchnia stawowa głowy żuchwy – pokrywa głowę żuchwy , kształt elipsoidalny
• powierzchnie stawowe pokryte są chrząstką włóknista
Krążek stawowy (discus articularis) – owalna płytka zrośnięta na obwodzie z torebką stawową , zbudowany z chrząstki włóknistej
Więzadła ssż :
• więzadło skroniowo – żuchwowe (ligamentum temporomandibulare)-rozciąga się od wyrostka jarzmowego kości skroniowej do szyjki wyrostka kłykciowego żuchwy.
• więzadło rylcowo – żuchwowe (ligamentum stylomandibulare)-biegnie od wyrostka rylcowatego kości skroniowej do kąta i brzegu tylnego gałęzi żuchwy.
• więzadło klinowo – żuchwowe (ligamentum sphenomandibulare)-biegnie od kolca kości skroniowej do języczka żuchwy.
• więzadło boczne (ligamnetum laterale)-rozpoczyna się na podstawie wyrostka jarzmowego kości skroniowej i dochodzi do bocznej strony szyjki żuchwy.
Więzadła ssż :
Unerwienie ssż :
• tylna i przyśrodkowa część torebki stawu i chrząstki śródstawowej unerwiona jest przez nerw uszno-skroniowy.
• boczny i przedni odcinek torebki i chrząstki unerwiony jest przez nerw żwaczowy i gałązki skroniowe od nerwu żuchwowego.
Unaczynienie ssż :
• pochodzi od tętnicy szczękowej wewnętrznej i skroniowej powierzchownej odchodzących od tętnicy szyjnej zewnętrznej.
Zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego
Wyróżniamy zapalenia : ostre / przewlekłe swoiste / nieswoiste pierwotne / wtórne urazowe krwiopochodne
Ostre zapalenia ssż ( arthritis
temporomandibularis acuta ) :
Wyróżniamy : zapalenie torebki stawowej
(synovitis) zapalenie wszystkich
elementów stawu (panarthritis) zapalenie tkanek
okołostawowych (periarthritis)
Ostre surowicze zapalenie ssż (arthritis temporomadibularis
serosa) :Objawy kliniczne :• Niewielki obrzęk powłok twarzy ku przodowi od
skrawka ucha,skóra może być w tym miejscu zaczerwieniona,o nieco podwyższonej ciepłocie
• Palpacyjnie bolesność w tej okolicy• Żuchwa nieco opuszczona na skutek pojawienia się
wysięku w stawie• Występuje lekkie rozwarcie szczęk , co powoduje
wysunięcie głowy żuchwy z dołka , odciążając staw i zmniejszając ból ; jest to tzw. położenie żuchwy w pozycji B e n n e t a
• Przeważnie niewielki szczękościsk
Ostre ropne zapalenie ssż (arthritis temporomandibularis
purulenta):• Najczęściej następstwo zapalenia surowiczego• Jamę stawową wypełnia wysięk ropnyObjawy ogólne :• Gorączka , dreszcze , bóle w okolicy ssż , złe
samopoczucieObjawy miejscowe :• Obrzęk w okolicy ssż , napięta skóra , zaczerwienienie , Żuchwa w pozycji Benneta Szczękościsk Czasem przetoka do przewodu słuchowego
zewnętrznego
Różnicowanie :
• Zespół utrudnionego wyrzynanie zęba mądrości
• Zapalenie przyusznicy• Zapalenie ucha środkowego• Ropień
przuszniczo-żwaczowy/podskroniowy
• Zapalenie kości gałęzi żuchwy
Leczenie :
• W początkowym okresie unieruchomienie żuchwy – opaska elastyczna z płytką zgryzową (odbarczenie stawu)
• Ogólnie salicylany , leki p/bólowe , miejscowo okłady wysychające
• W ostrym ropnym zapaleniu – antybiotykoterapia• Przy dużym wysięku punkcja stawu – odbarczenie
i pobranie materiału do badania bakteriologicznego.
• Po zejściu stanu zapalnego mechanoterapia (ćwiczenia czynne i bierne) celem zapobieżenia zesztywnieniu stawu
Przewlekłe zapalenie ssż (arthritis temporomandibularis
chronica) :• Niekiedy zejście ostrego zapalenia• Częściej u starszych• Etiologia nie znana• Przyczynę przypisuje się wpływom
hormonalnym, nerwowym , naczynioruchowym , alergicznym , odogniskowemu zakażeniu
• Przeciążenia stawu sprzyjają (zaburzenia zgryzu i zwarcia)
Objawy kliniczne :
• najczęściej okolica ssż bez zmian
• niekiedy nieznaczny obrzęk i bolesność okolicy ssż
• zbaczanie żuchwy na stronę chorą
• trzeszczenia w czasie ruchów
• ogólny stan chorego dobry
Leczenie :
• wielospecjalistyczne
• usuniecie ognisk zakażenia , uzupełnienie braków zębowych , regulacja zgryzu , diatermia , ultradźwięki , mechanoterapia
niepomyślnym zejściem może być zesztywnienie włókniste lub kostne – wtedy konieczny zabieg chirurgiczny
Gośćcowe zapalenie ssż (arthritis
mandibulotemporalis rheumatica):• w przebiegu gorączki reumatycznej szerzy
się równocześnie z zajęciem innych stawów• anatomopatologicznie – zapalenie
włókniste• może dojść do zmian w chrząstce i
powierzchniach stawowych z następowym zaburzeniem czynności i zesztywnieniem
Leczenie : ogólne , farmakologiczne , mechanoterapia , fizykoterapia , usunięcie ognisk zakażenia
Swoiste zapalenia ssż (arthritis
temporomandibularis specifica):Zaliczamy do nich :
• zapalenie gruźlicze• zapalenie kiłowe• zapalenie rzeżączkowe• zapalenie promienicze obecnie bardzo rzadko spotykane
Rozpoznanie swoistych zapaleń ssż:
• typowe badania ogólne (morfologia krwi , mocz)
• badanie bakteriologiczne treści ropnej• bad. histologiczne tkanek stawu • badanie rtg , USG , TK , scyntygrafiaLeczenie :• ogólne , swoiste ( antybiotykoterapia ) • chirurgiczne : punkcja stawu i odbarczenie
ropniaka• w następowym zesztywnieniu ssż – leczenie
odtwórcze
Zaburzenia ruchomości ssż :
Do zaburzeń ruchomości zaliczamy : • Nadmierną ruchomość : podwichnięcie ssż zwichnięcie ssż• Ograniczoną ruchomość : szczękościsk przykurcz żuchwy zesztywnienie ssż
Podwichnięcie żuchwy (subluxatio mandibulae)
• Powstaje najczęściej na skutek uderzenia w żuchwę przy rozwartych szczękach
• Przy nieostrożnym usuwaniu dolnych zębów , na skutek nagryzienia twardego przedmiotu lub ziewania
Nawykowe podwichnięcie żuchwy (subluxatio mandibulae
habitualis)• Zwykle doprzednie ,przy wrodzonej
niedowartościowości aparatu więzadłowego i torebki
• W nieprawidłowościach budowy anatomicznej kostnych elementów ssż , jako następstwo zwichnięcia żuchwy
• Charakteryzuje się nadmiernym wysuwaniem się głowy żuchwy zwykle przed guzek stawowy , ale z możliwością jej powrotu do dołu żuchwowego
Podwichnięcie żuchwy (sublpuxatio mandibulae ):
Objawy kliniczne :• podczas rozwierania szczek głowa zuchwy nagle
przeskakuje do przodu• przy podwichnięciu jednostronnym , żuchwa
zbacza na stronę zdrową• trzaski i bóle w stawie • przy bad. palpacyjnym przez otwory słuchowe
zewnętrzne – nadmierne przesunięcie głowy przed guzek stawowy
• w rtg (przy rozwartych szczękach) – głowa żuchwy przesunięta do przodu , poza szczyt guzka
Podwichnięcie żuchwy (sublpuxatio mandibulae ):
Leczenie zachowawcze:• unieruchomienie żuchwy przez ok. 10 dni –
proca bródkowa , wyciąg międzyszczękowy• następnie rozwieranie szczek do połowy
pełnego rozwarcia przez 2 tyg.(specjalne aparaty ortopedyczne) z zaleceniem diety półpłynnej
• w utrwalonym podwichnięciu unieruchomienie znacznie dłuższe+leczenie protetyczne
Podwichnięcie żuchwy (sublpuxatio mandibulae ):
• wstrzykiwanie środków sklerotyzujących celem wywołania odczynów zapalnych i zbliznowacenia oraz wtórnego obkurczenia się torebki i więzadeł stawowych (metoda Neunera – wstrzykiwanie 96% alkoholu do mięśnia skroniowego)
Leczenie chirurgiczne :• niekiedy wymagane w nawykowym podwichnięciu• wycięcie części torebki (capsulorrhaphia)• przemieszczenie lub wycięcie chrząstki
śródstawowej (discectomia)• wytworzenie nowego guzka stawowego (przeszczep
kostny)• zabiegi mioplastyczne
Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) :
Istotą jest wyjście głowy żuchwy poza obręb stawu z rozerwaniem torebki stawowej.
Rozróżniamy:• zwichnięcie przednie (luxatio anterior)• zwichnięcie tylne (luxatio posterior)• zwichnięcie boczne (luxatio ad latus)
• zwichnięcie przyśrodkowe ( luxatio medialis)może być jednostronne lub obustronne
(częściej obustronne)
Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) :
• najczęściej – zwichnięcie obustronne przednie ; dochodzi do wyjścia głowy żuchwy przed guzki stawowe i uniesienia jej ku górze – uniemożliwia powrót głów żuchwy do dołów żuchwowych (blokada przez guzki stawowe); objawy :
- otwarte usta , żuchwa opuszczona do dołu i wysunięta ku przodowi
- policzki napięte , mowa bełkotliwa , połykanie utrudnione ,
- ograniczenie ruchomości żuchwy
Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) :
W badaniu radiologicznym :• w celu potwierdzenia diagnozy• wykonuje się zdjęcie
pantomograficzne i w projekcji Shullera oraz tylno-przednie celowane na wyrostek kłykciowy
Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) :
Leczenie obustronnego przedniego zwichnięcia żuchwy polega na nastawieniu (repositio manualis) – ręczne wprowadzenie żuchwy do dołu stawowego :
• zabieg ten wykonać jak najwcześniej (świeże zwichnięcia można nastawiać bez znieczulenia)
• zastarzałe zwichnięcia wymagają znieczulenia przy nastawianiu
• przy nieudanej próbie ręcznej repozycji , konieczne jest leczenie operacyjne .
Zwichnięcie żuchwy (luxatio mandibulae) :
Nastawienie przedniego obustronnego zwichnięcia :
1. Wprowadzenie przez lekarza obu kciuków (chronione przez kompres lub tampon gazowy) na powierzchnie żujące zębów trzonowych i przedtrzonowych
2. Pozostałymi palcami obu rąk silnie ujmuje się żuchwę od dołu
3. Naciskając obustronnie na żuchwę w kierunku dołu , a następnie nie zwalniając nacisku przemieszcza się ją do tyłu i górze.
Nastawienie przedniego obustronnego zwichnięcia
żuchwy:
Nastawienie przedniego obustronnego zwichnięcia
żuchwy:
Nastawienie przedniego obustronnego zwichnięcia
żuchwy:
Szczękościsk (trismus):
Przemijające ograniczenie rozwarcia szczęk spowodowane odruchowym przykurczem mięśni żwaczowych (żwacza , skrzydłowego przyśrodkowego lub skroniowego)
• zwykle wywołany stanem zapalnym (np. zakażenie przestrzeni skrzydłowo-żuchwowej) lub urazem
• po ustąpieniu stanu zapalnego lub zmian pourazowych przykurcz mięśni ustępuje i szczękościsk cofa się .
Szczękościsk (trismus):Przyczyny ogólne szczękościsku to :• Tężec (czasami pierwszy objaw)• Histeria • Niektóre schorzenia OUNLeczenie:• mechanoterapia – szczękorozwieracz
śrubowy lub sprężynowy , lampa Sollux• doraźne zwalczenie szczękościsku –
blokada nerwu żwaczowego metodą Berchera
• farmakoterapia – Methocarbamol lub Mydocalm
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis
temporomandiularis):• Początkowo włóknisty , a następnie kostny
zrost powierzchni stawowych lub tkanek otaczających , co powoduje trwałe unieruchomienie żuchwy.
Wyróżniamy :1. Zesztywnienie prawdziwe (true ankylosis) –
zrost wewnatrztorebkowy ; leczenie tylko operacyjne
2. Zesztywnienie fałszywe (false ankylosis) – zrost pozatorebkowy ; możliwe leczenie zachowawcze
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis
temporomandiularis):Przyczyny :• wrodzone • nabyte - uraz , stan zapalny samego stawu lub
sąsiednich tkanek i narządów w dzieciństwie zapalenia ropne ucha środkowego , przyusznicy , krwiopochodne kości żuchwy lub wyrostka sutkowatego – zakażenie przez ciągłość ; ponadto choroby wieku dziecięcego (odra , szkarlatyna) mogą powodować zakażenie ssż na drodze krwiopochodnej , urazy okołoporodowe wywołujące stłuczenia i wylewy krwawe dostawowe i okołostawowe oraz złamania wyrostków żuchwy , uszkodzenie chrząstki śródstawowej i innych elementów ssż.
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis
temporomandiularis):Objawy kliniczne :• Przy jednostronnym zesztywnieniu (przed
zakończeniem rozwoju kośćca) – niedorozwój gałęzi i trzonu żuchwy z ich skróceniem i cofnięciem bródki oraz przemieszczeniem w stronę chorą
wyraźna asymetria twarzy rzekome spłaszczenie twarzy po
stronie zdrowej znaczne zaburzenia zgryzowe
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis
temporomandiularis):• Przy obustronnym zesztywnieniu : - niedorozwój żuchwy i jej cofnięcie z
charakterystycznym ptasim profilem - usta niedomknięte , warga dolna
cofnięta , zęby górne wystają spod wargi górnej.
• O ile zesztywnienie występuje u osobnika dorosłego , stwierdza się jedynie ograniczenie rozwarcia szczęk .
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis
temporomandiularis):Leczenie:• Zesztywnienie ssż prawdziwe kostne jest wyłącznie
operacyjne i musi być uzupełniane następowym leczeniem ortopedycznym i protetycznym (czasem zachowawczym w związku z chorobami zębów i przyzębia).
• Zesztywnienie włókniste może być leczone zachowawczo intensywną mechanoterapią (początkowo ew. w znieczuleniu ogólnym zabieg zerwania zrostów przez rozwarcie szczęk szczękorozwieczem „redressement”, następnie ćwiczenia szczekorozwieraczem i aparatem blokowym).
Zesztywnienie ssż (ankylosis articulationis
temporomandiularis):Leczenie chirurgiczne :• Ma na celu stworzenie nowego stawu (neoarthrosis) na
różnych wysokościach gałęzi żuchwy zależnie od postaci kostnego zrostu :
- „rzeźbienie” nowych powierzchni stawowych i formowanie kłykcia żuchwy
- wszczepienie endoprotezy/metalowego kłykcia - w 2-3 dni po zabiegu wytworzenia nowego stawu
rozpoczyna się intensywną mechanoterapię - w leczeniu zniekształcenia i niedorozwoju gałęzi i trzonu
żuchwy wprowadzono metodę wydłużania kości za pomocą tzw.dyskratora – za pomocą siły rozciągania uzyskuje się w ciągu kilku miesięcy wydłużenie gałęzi żuchwy o 2-3 cm (wprowadził przed laty Ilizarow w wydłużaniu kości długich)
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
Do obrażeń ssż zaliczamy :1. stłuczenie (contusio articulationis
temporomandibularis)-na skutek bezpośredniego urazu lub pośredniego na skutek uderzenia w okolicę bródki .
Objawy kliniczne: ból podczas rozwierania szczek , obrzęk w okolicy , podczas rozwierania żuchwa zbacza w stronę chora ; często ograniczenie rozwierania szczęk .
Obraz rtg : najczęściej nie wykazuje zmian , w przypadku wysięku poszerzenia szpary stawowej ; uszkodzenie tkanek miękkich może ujawnić USG i RM
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
Leczenie :• ograniczenie czynności stawu do
chwili ustąpienia dolegliwości (wiązanie Ivy , funda bródkowa)
• okłady z Altacetu• dieta półpłynna• leki p/bólowe• po ustąpieniu objawów
mechanoterapia
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
OPATRUNEK PROCOWY
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
2. Wylew krwawy dostawowy(haemarthros)Objawy kliniczne :ból dotykowy i samoistny w
okolicy ssż , obrzęk , upośledzenie czynności , żuchwa w pozycji Benneta
W rtg : może ujawnić wysięk w stawie , pomocne badanie USG i RM
Leczenie : unieruchomienie (funda) , zimne okłady we wczesnym okresie i środki p/bólowe ; duże krwiaki wymagają punkcji w jałowych warunkach (zapobieganie zropieniu) ; po ustąpieniu objawów – mechanoterapia .
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
3. Złamanie chrząstki śródstawowej (fractura menisci) – na skutek zadziałania nagłego lub przewlekłego urazu.
Objawy kliniczne : obrzęk okolicy ssż, bolesność samoistna , silny ból podczas ruchów ; wyczuwane przeskakiwanie i trzaski
W rtg (zdjęcia przeglądowe lub warstwowe konwencjonalne) najczęściej nie stwierdza się zmian ; uwidocznienie zmian w nadaniu TK , RM .
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
Leczenie : • odciążenie stawu po stronie chorej – płytka
zgryzowa , nakładkowa celem stworzenia jak najbliższego kontaktu odłamanych części chrząstki
• unieruchomienie stawu na okres 10 dni ( wiązanie Ivy , funda)
• miejscowo okłady z Altacetu , dieta płynna • jeżeli leczenie zachowawcze nie jest skuteczne –
usunięcie chirurgiczne chrząstki (meniscectomia) , celem zapobieżenia objawom bólowym
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
4. Złamanie wyrostka kłykciowego (fractura processus condylaris) – najczęściej uraz w okolicy bródki (złamania pośrednie)
Wyróżniamy (wg Berchra i Krywinesa) :• złamanie kłykciowe (fractura condylaris)-szpara
złamania w obrębie głowy kłykcia ; zdarza się rzadko• złamanie podkłykciowe wysokie (fracura subcondylaris
superior) – szpara złamania w obrębie szyjki kłykcia• złamanie podkłykciowe niskie (fractura subcondylaris
inferior ) – szczelina złamania biegnie skośnie w dół od wcięcia półksiężycowatego do tylnego brzegu gałęzi żuchwy ; najczęstsze ; mogą być pełne , niepełne lub w typie „zielonej gałązki”
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
cd.W jednostronnych złamaniach pozostała część
żuchwy (odłam większy) przemieszcza się w stronę chorą , a gałąź żuchwy po stronie złamania unosi się ku górze – działanie mięśnia skroniowego i żwacza ; w obustronnych złamaniach zaburzenie jest symetryczne a boczne przemieszczenia żuchwy bardzo niewielkie ; przemieszczają się natomiast obie gałęzie żuchwy do góry i żuchwa w całości przesuwa się ku tyłowi .
przy zachowaniu zębów trzonowych – zgryz otwarty
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
Leczenie :• nastawienie i zbliżenie odłamów oraz ich dokładne
unieruchomienie• złamania można leczyć zachowawczo lub chirurgicznie
; unieruchomienie może być jedno- lub dwuszczękowe• współcześnie obowiązuje zasada jak najszybszego
chirurgicznego nastawienia i zespolenia odłamów minipłytami
• leczenie zachowawcze (jako samodzielne lub wspomaganie leczenia chirurgicznego) - zastosowanie wiązań ligaturowych , szyn i aparatów ortopedycznych oraz następowe unieruchomienie i wyciągi międzyszczękowe
Urazy stawu skroniowo-żuchwowego :
Objawy :• obrzęk i ból w okolicy ssż po stronie złamania• ruchomość żuchwy ograniczona• przy rozwieraniu szczęk żuchwa zbacza w stronę
chorą (złamanie jednostronne)• przy obustronnym złamaniu utrudnione
wysuwanie żuchwy do przodu• zgryz krzyżowy w złamaniach jednostronnych i
otwarty w obustronnych • kontrolując dotykiem ruchomość kłykci żuchwy w
przewodach słuchowych zewnętrznych , stwierdza się ograniczenie , a przy złamaniach ze zwichnięciem zniesienie
Nowotwory SSŻ
• Trzy patologiczne mechanizmy, na drodze których nowotwory mogą obejmować staw:
• a) naciekanie żuchwy lub szczęki wtórnie, przechodząc przez ciągłość z sąsiednich tkanek miękkich ślinianki przyusznej, części ustnej gardła lub zatok przynosowych
• b) mogą wywodzić się ze szczęki lub żuchwy
• c) są przerzutami
Nowotwory SSŻ
• Nowotwory niezłośliwe: guzy olbrzymiokomórkowe, chrzęstniaki, kostniaki
• Nowotwory złośliwe: pierwotne (mięsaki , chrzęstniako-mięsaki, włókniako mięsaki)
przerzuty (raki, gruczolakoraki, czerniako-mięsaki
Nowotwory SSŻ
• Obraz kliniczny• Stopniowo rozwijająca i nasilająca się
asymetria twarzy• Utrudnione rozwieranie szczęk • Różnego stopnia bolesnością stawu s.ż.• objawy bezodczynowego niszczenia kości, w
30-40% mięsaków towarzyszy odczyn okostnowy oraz wytwarzanie patologicznych struktur mineralizacji
Wady rozwojowe SSŻ
Wady wrodzone Wady wrodzone (congenitae)(congenitae)
• Zesp. Franceschettiego
• Zesp. Hurler• Dysplazja
obojczykowo-czaszkowa
• Zesp. Pierre`a Robina
• Brak (agenezja), niedorozwój (hipoplazja) lub przerost (hiperplazja) wyr. kłykciowego żuchwy
Wady rozwojowe wrodzone SSŻ
Zesp. żuchwowo-twarzowy Franceschettiego (dysostosis mandibulofacialis)
• niedorozwój lub brak głowy żuchwy, brak pokrywy kostno-chrzęstnej wyr. kłykciowego, szeroka szczelina stawowa
• Leczenie poprzez wzmocnienie mięśni żujących po stronie chorej korekcyjną osteotomię z wydłużeniem gałęzi żuchwy lub przeszczep kostno-chrzęstny z żebra
Wady rozwojowe wrodzone SSŻ
Zesp. Hurler• Mukopolisacharydoza, • Skrócenie wyr kłykciowego , spłaszczenie zarysu
głowy żuchwy, poszerzenie szpary stawu,
Dysplazja obojczykowo-czaszkowa• Hipoplazja struktur ssż i szczęki, brak
obojczyków, zab. wyrzynania zębów, zmiany w kręgosłupie
Wady wrodzone cd.
Zesp. Pierre`a-Robina • niedorozwój wyr. kłykciowych żuchwy,
małożuchwie, cofnięcie żuchwy, rozszczep podniebienia wtórnego,
• Aby zapobiec niedrożności oddechowej z powodu zapadającego się języka i żuchwy wykonuje się doraźnie przyszycie języka do wargi dolnej a w późniejszym okresie leczenie operacyjne w zakresie podniebienia i żuchwy
Wady rozwojowe nabyte SSŻ
• Przerost główki stawowej- następstwo dysplazji włóknistej kości żuchwy, dotyczy całej gałęzi żuchwy
• Niedorozwoje-skutek przebytych urazów, stanów zapalnych lub radioterapii.
np.Jednostronny niedorozwój żuchwy po złamaniu ośrodka wzrostu kości lub zapaleniu kości u dzieci
• Choroba Romberga połowiczy zanik twarzy (Hemiatrophia faciei) zniekształcenie morfologiczne na tle zaburzeń hormonalnych
Bibliografia:
1. Bartkowski S.B. Chirurgia Szczękowo – Twarzowa. Collegium Medicum, UJ. Kraków 1996.
2. Teresa Maślanka. Zaburzenia czynnościowe narządu żucia. Urban & Partner, Wrocław 1997.
3. Wiesława Perczyńska – Partyka. Chirurgia stomatologiczna – przewodnik dla studentów i lekarzy. Wyd. Bestom, Łódź 1993.
4. Larry J. Petterson. Chirurgia stomatologiczna i szczękowo – twarzowa. Lublin, 2001.
5. Horch H.H. Chirurgia stomatologiczna. Urban & Partner 1997, Wrocław 1997.
KONIEC
DZIĘKUJEMY