Chaøo Chaøo MöøngMöøngCoâ Vaø Caùc Coâ Vaø Caùc

Baïn Ñeán Vôùi Baïn Ñeán Vôùi Baøi Giaûng Baøi Giaûng

Cuûa Nhoùm 3Cuûa Nhoùm 3

I-Theá naøo laø ñoäng I-Theá naøo laø ñoäng

vaät quyù hieámvaät quyù hieám

_ Baïn haõy cho bieát: “ÑOÄNG VAÄT QUYÙ HIEÁM” laø gì?

TLCH: ÑOÄNG VAÄT QUYÙ HIEÁM laø TLCH: ÑOÄNG VAÄT QUYÙ HIEÁM laø nhöõng ñoäng vaät coù giaù trò veà: thöïc nhöõng ñoäng vaät coù giaù trò veà: thöïc phaåm, döôïc lieäu, mó ngheä, nguyeân phaåm, döôïc lieäu, mó ngheä, nguyeân lieäu coâng ngheä, laøm caûnh, khoa hoïc, lieäu coâng ngheä, laøm caûnh, khoa hoïc, xuaát khaåu,… vaø laø nhöõng ñoäng vaät xuaát khaåu,… vaø laø nhöõng ñoäng vaät soáng trong thieân nhieân trong voøng 10 soáng trong thieân nhieân trong voøng 10 naêm trôû laïi ñaây ñang coù soá löôïng naêm trôû laïi ñaây ñang coù soá löôïng giaûm suùt.giaûm suùt.

Caùc caáp ñoä tuyeät chuûng:

+ Soá löôïng caù theå giaûm 80% ñöôïc + Soá löôïng caù theå giaûm 80% ñöôïc xeáp vaøo caáp ñoä raát nguy caáp xeáp vaøo caáp ñoä raát nguy caáp (CR)(CR)

+ Soá löôïng caù theå giaûm 50% ñöôïc + Soá löôïng caù theå giaûm 50% ñöôïc xeáp vaøo caáp ñoä nguy caáp (EN)xeáp vaøo caáp ñoä nguy caáp (EN)

+ Soá löôïng caù theå giaûm 20% ñöôïc + Soá löôïng caù theå giaûm 20% ñöôïc xeáp ôû caáp ñoä seõ nguy caáp (VU)xeáp ôû caáp ñoä seõ nguy caáp (VU)

+Ñoäng vaät quyù hieám ñöôïc nuoâi +Ñoäng vaät quyù hieám ñöôïc nuoâi hoaëc baûo toàn ñöôïc xeáp vaøo caáp hoaëc baûo toàn ñöôïc xeáp vaøo caáp ñoä ít nguy caáp (LR)ñoä ít nguy caáp (LR)

II-Ví duï minh hoïa caùc caáp ñoä II-Ví duï minh hoïa caùc caáp ñoä tuyeät chuûng cuûa ÑV quyù tuyeät chuûng cuûa ÑV quyù

hieám ôû Vieät Namhieám ôû Vieät Nam

Teân ÑV quyù hieám

Caáp ñoä ñe doïa TC

Giaù trò ÑV quyù hieám

1.OÁC XAØ CÖØ

2.HÖÔU XAÏ

3.TOÂM HUØM ÑAÙ

4.RUØA NUÙI VAØNG

5.CAØ CUOÁNG

6.CAÙ NGÖÏA GAI

7.KHÆ VAØNG

8.GAØ LOÂI TRAÉNG

9.SOÙC ÑOÛ

10.KHÖÔÙU ÑAÀU ÑEN

Baûng. Moät soá ñoäng vaät quyù hieám Baûng. Moät soá ñoäng vaät quyù hieám caàn ñöôïc baûo veä ôû VNcaàn ñöôïc baûo veä ôû VN

Teân ÑV quyù hieám

Caáp ñoä ñe doïa TC

Giaù trò ÑV quyù hieám

1.OÁC XAØ CÖØ Raát nguy caáp (CR)

Kó ngheä thaûm trai

2.HÖÔU XAÏ Raát nguy caáp (CR)

Döôïc lieäu saûn xuaát nöôùc hoa

3.TOÂM HUØM ÑAÙ Nguy caáp (EN) Thöïc phaåm ñaëc saûn xuaát khaåu

4.RUØA NUÙI VAØNG Nguy caáp (EN) DL chöõa coøi xöông ôû TE vaø TM

5.CAØ CUOÁNG Seõ nguy caáp (VU)

Thöïc phaåm ñaëc saûn, gia vò

6.CAÙ NGÖÏA GAI Seõ nguy caáp (VU)

Döôïc lieäu chöõa hen, taêng SL

7.KHÆ VAØNG Ít nguy caáp (LR) Cao khæ(döôïc lieäu), ÑVTN

8.GAØ LOÂI TRAÉNG Ít nguy caáp (LR) Ñoäng vaät ñaëc höõu, thaåm mó

9.SOÙC ÑOÛ Ít nguy caáp (LR) Giaù trò thaåm mó

10.KHÖÔÙU ÑAÀU ÑEN

Ít nguy caáp (LR) ÑV ñaëc höõu… chim caûnh

Baûng. Moät soá ñoäng vaät quyù hieám Baûng. Moät soá ñoäng vaät quyù hieám caàn ñöôïc baûo veä ôû VNcaàn ñöôïc baûo veä ôû VN

*Do daân soá ngaøy caøng taêng *Do daân soá ngaøy caøng taêng nhu caàu cuûa con ngöôøi caøng nhu caàu cuûa con ngöôøi caøng cao yù thöùc baûo veä ñoäng cao yù thöùc baûo veä ñoäng vaät hoang daõ cuûa ngöôøi daân vaät hoang daõ cuûa ngöôøi daân coøn haïn cheá neân soá löôïng coøn haïn cheá neân soá löôïng caùc loaøi ñoäng vaät giaûm suùt caùc loaøi ñoäng vaät giaûm suùt nhanh choùng nhieàu loaøi ñöùng nhanh choùng nhieàu loaøi ñöùng tröôùc nguy cô tuyeät chuûng.tröôùc nguy cô tuyeät chuûng.

Baïn haõy neâu Baïn haõy neâu nguyeân nhaân nguyeân nhaân

vì sao soá löôïng vì sao soá löôïng caùc loaøi caùc loaøi

ñoäng vaät bò ñoäng vaät bò suy giaûm suy giaûm

nhanh?nhanh?

Sau ñaây laø moät soá Sau ñaây laø moät soá ví duï veà caùc loaøi ví duï veà caùc loaøi

ñoäng vaät quyù hieámñoäng vaät quyù hieám

Teân:Baùo Teân:Baùo löûalöûa

Phaân Phaân loaïi: loaïi:

Hoï:Meøo Hoï:Meøo FelidaeFelidae

Boä: AÊn thòtBoä: AÊn thòtLôùp:ThuùLôùp:Thuù

Moâ taû: Moâ taû: Thaân daøi töø 840-920 Thaân daøi töø 840-920 cm; ñuoâi daøi töø 450-560 cm; cm; ñuoâi daøi töø 450-560 cm; maët coù 2 veät saùng töø gaùy maët coù 2 veät saùng töø gaùy ñeán ñænh ñaàu; boä loâng maøu ñeán ñænh ñaàu; boä loâng maøu da boø hay maøu xaùm hung; da boø hay maøu xaùm hung; ñuoâi coù 2 maøu treân toái ñuoâi coù 2 maøu treân toái döôùi saùng baïc.döôùi saùng baïc.

Sinh saûn:Sinh saûn: Khoâng coù muøa sinh Khoâng coù muøa sinh saûn roõ reät; thôøi gian coù saûn roõ reät; thôøi gian coù baàu laø 95 ngaøy.baàu laø 95 ngaøy.

Giaù trò: Giaù trò: Cho da loâng vaø döôïc Cho da loâng vaø döôïc lieäu.lieäu.

Bieän phaùp baûo veä: Bieän phaùp baûo veä: Tuyeät Tuyeät ñoái caám saên baãy baét; keát ñoái caám saên baãy baét; keát hôïp vôùi baûo veä röøng vaø hôïp vôùi baûo veä röøng vaø xaây döïng heä thoáng caùc khu xaây döïng heä thoáng caùc khu baûo toàn thieân nhieân.baûo toàn thieân nhieân.

Teân: Caù Teân: Caù ñao raêng ñao raêng

ngöïangöïaPhaân Phaân loaïi:loaïi:

Hoï: Caù ñao Hoï: Caù ñao Pristidae Pristidae

Boä:Caù ñuoái Boä:Caù ñuoái RajiformeRajiformeLôùp: CaùLôùp: Caù

Moâ taû: Moâ taû: Coù caùi moõm keùo daøi Coù caùi moõm keùo daøi thaønh moät caøi ñao deïp raát thaønh moät caøi ñao deïp raát khoûe; 2 beân meùp ñao coù 21-35 khoûe; 2 beân meùp ñao coù 21-35 ñoâi raêng cöa daøi saéc; khôûi ñieåm ñoâi raêng cöa daøi saéc; khôûi ñieåm vaây löng thöù nhaát ngang vôùi vaây löng thöù nhaát ngang vôùi phaàn cuoái goác vaây buïng; thuøy phaàn cuoái goác vaây buïng; thuøy döôùi vaây ñuoâi lôùn daøi nhoïn.döôùi vaây ñuoâi lôùn daøi nhoïn.

Sinh saûn: Sinh saûn: Thuï tinh trong vaø ñeû Thuï tinh trong vaø ñeû con (noaõn thai sinh, moãi laàn ñeû con (noaõn thai sinh, moãi laàn ñeû khoaûng 10 con.khoaûng 10 con.

Giaù trò: Giaù trò: Coù giaù trò trong khai thaùc Coù giaù trò trong khai thaùc vaø laø maãu vaät haáp daãn trong vaø laø maãu vaät haáp daãn trong caùc baûo taøng ñoäng vaät bieån.caùc baûo taøng ñoäng vaät bieån.

Bieän phaùp baûo veä: Bieän phaùp baûo veä: Caám ñaùnh Caám ñaùnh baét caù; giaùo duïc nhaân daân coù baét caù; giaùo duïc nhaân daân coù yù thöùc baûo veä loaøi caù naøy; yù thöùc baûo veä loaøi caù naøy; neáu baét ñöôïc thì thaû ngay khi neáu baét ñöôïc thì thaû ngay khi chuùng coøng soáng.chuùng coøng soáng.

Teân: Teân: Coâng Coâng

Phaân loaïi:Phaân loaïi:Hoï:Tró Hoï:Tró

PhasianidaePhasianidaeBoä: Gaø Boä: Gaø

GalliformesGalliformesLôùp: ChimLôùp: Chim

Moâ taû: Moâ taû: Coù boä loâng maøu luïc Coù boä loâng maøu luïc aùnh theùp hay maøu traéng; aùnh theùp hay maøu traéng; ñuoâi raát daøi; moãi loâng ôû ñuoâi raát daøi; moãi loâng ôû muùt coù sao maøu luïc xanh ñoû muùt coù sao maøu luïc xanh ñoû ñoàng vaøng vaø naâu; loâng ñoàng vaøng vaø naâu; loâng ñuoâi luùc xoøe ra coù hình nan ñuoâi luùc xoøe ra coù hình nan quaït thaúng ñöùng; maét naâu; quaït thaúng ñöùng; maét naâu; da maët vaøng xanh hay maøu da maët vaøng xanh hay maøu traéng; moû xaùm söøng chaân traéng; moû xaùm söøng chaân xaùm; coù cöïa.xaùm; coù cöïa.

Sinh saûn: Sinh saûn: Ñeû vaøo thaùng 5-6; Ñeû vaøo thaùng 5-6; moãi löùa ñeû töø 4-6 tröùng; voû moãi löùa ñeû töø 4-6 tröùng; voû tröùng maøu traéng ñuïc; aáp 27-tröùng maøu traéng ñuïc; aáp 27-28 ngaøy.28 ngaøy.

Giaù trò: Giaù trò: Nguoàn gen quyù; coù Nguoàn gen quyù; coù giaù trò khoa hoïc vaø thaåm mó.giaù trò khoa hoïc vaø thaåm mó.

Bieän phaùp baûo veä: Bieän phaùp baûo veä: Caám Caám saên baén; toå chöùc baûo veä vaø saên baén; toå chöùc baûo veä vaø chaên nuoâi. chaên nuoâi.

Teân: Caù Teân: Caù coùc tam coùc tam

ñaûoñaûoPhaân loaïi:Phaân loaïi:

Hoï: Caù coùcHoï: Caù coùcBoä: Nhaùi eách Boä: Nhaùi eách

coù ñuoâicoù ñuoâiLôùp: löôõng cöLôùp: löôõng cö

Moâ taû: Moâ taû: Coù ñuoâi deïp vaø da Coù ñuoâi deïp vaø da thieáu vaûy; coù nhieàu muïn thieáu vaûy; coù nhieàu muïn xuø xì vaø tieát chaát nhaøy; xuø xì vaø tieát chaát nhaøy; löng coù maøu ñen; buïng maøu löng coù maøu ñen; buïng maøu ñoû coù nhöõng ñöôøng xaùm ñoû coù nhöõng ñöôøng xaùm ñen noái vôùi nhau taïo thaønh ñen noái vôùi nhau taïo thaønh hình maïng vaân ñoû; chieàu hình maïng vaân ñoû; chieàu daøi töø 144-206,5mm.daøi töø 144-206,5mm.

Sinh saûn: Sinh saûn: Giao phoái vaøo Giao phoái vaøo thaùng 3-4 baèng caùch cuoán thaùng 3-4 baèng caùch cuoán ñuoâi vaø eùp loã sinh duïc ñuoâi vaø eùp loã sinh duïc vaøo nhau.vaøo nhau.

Giaù trò: Giaù trò: Laø loaøi vaät ñaëc Laø loaøi vaät ñaëc höõu ôû Vieät Nam; coù giaù höõu ôû Vieät Nam; coù giaù trò khoa hoïc vaø thaåm mó.trò khoa hoïc vaø thaåm mó.

Bieän phaùp baûo veä: Bieän phaùp baûo veä: Caám Caám saên baét , caàn toå chöùc saên baét , caàn toå chöùc chaên nuoâi.chaên nuoâi.

Moâ taû: Moâ taû: Ñaàu coù 1 ñoâi vaûy Ñaàu coù 1 ñoâi vaûy tröôùc traùn; moû hôi taày; mai tröôùc traùn; moû hôi taày; mai löng ñöôïc bao phuû baèng nhöõng löng ñöôïc bao phuû baèng nhöõng taám söøng; coù 4 taám söôøn; kích taám söøng; coù 4 taám söôøn; kích thöôùc töø 80-100 cm; naëng töø thöôùc töø 80-100 cm; naëng töø 100-200kg.100-200kg.

Sinh saûn: Sinh saûn: Muøa ñeû tröùng töø Muøa ñeû tröùng töø thaùng 3-5; moãi laàn ñeû khoaûng thaùng 3-5; moãi laàn ñeû khoaûng 150-200 tröùng; khi ñeû ruøa meï 150-200 tröùng; khi ñeû ruøa meï boû leân baøi caùt treân vuøng boû leân baøi caùt treân vuøng trieàu hoaëc haûi ñaûo nôi vaéng trieàu hoaëc haûi ñaûo nôi vaéng ngöôøi caùc ñoäng vaät khaùc; ngöôøi caùc ñoäng vaät khaùc; duøng chaân ñaøo loã ñeå tröùng duøng chaân ñaøo loã ñeå tröùng xuoáng roài laáp caùt laïi caån xuoáng roài laáp caùt laïi caån thaän; tröùng nhôø böùc xaï maët thaän; tröùng nhôø böùc xaï maët trôøi söôûi aám vaø phaùt trieån.trôøi söôûi aám vaø phaùt trieån.

Giaù trò: Giaù trò: Thòt aên ngon;voû vaø mai Thòt aên ngon;voû vaø mai laøm haøng mó ngheä.laøm haøng mó ngheä.

Bieän phaùp: Bieän phaùp: Caám khai thaùc Caám khai thaùc tröùng vaø saên baét ruøa meï; toå tröùng vaø saên baét ruøa meï; toå chöùc caùc traïi nuoâi vaø saûn chöùc caùc traïi nuoâi vaø saûn xuaát con gioáng.xuaát con gioáng.

Teân: Ñoài Teân: Ñoài moài döùamoài döùa

Phaân loaïi: Phaân loaïi: Hoï:Vích Hoï:Vích

CheloniidaeCheloniidaeBoä: Ruøa Boä: Ruøa

TestudinataTestudinataLôùp: Boø saùtLôùp: Boø saùt

III-Baûo veä ñoäng vaät III-Baûo veä ñoäng vaät quyù hieámquyù hieám

Nhöõng ñoäng vaät bò Nhöõng ñoäng vaät bò saên baétsaên baét

Moâi tröôøng soáng cuûa ñoäng vaät Moâi tröôøng soáng cuûa ñoäng vaät treân caïn bò phaù hoaïitreân caïn bò phaù hoaïi

Moâi tröôøng soáng cuûa ñoäng vaät Moâi tröôøng soáng cuûa ñoäng vaät döôùi nöôùc bò phaù hoaïidöôùi nöôùc bò phaù hoaïi

Thaûo luaän nhoùm Thaûo luaän nhoùm (4 phuùt):(4 phuùt):

Töø nhöõng hìmh Töø nhöõng hìmh aûnh treân caùc aûnh treân caùc baïn haõy ruùt ra baïn haõy ruùt ra

nhöõng bieän phaùp nhöõng bieän phaùp ñeå baûo veä ñoäng ñeå baûo veä ñoäng

vaät quyù hieám.vaät quyù hieám.

Caùc bieän phaùp baûo veä:

+Caám saên baén mua baùn ñoäng vaät quyù hieám.+Caám saên baén mua baùn ñoäng vaät quyù hieám.

+Baûo veä moâi tröôøng soáng cho caùc loaøi ñoäng +Baûo veä moâi tröôøng soáng cho caùc loaøi ñoäng vaät.vaät.

+Thaønh laäp khu baûo toàn thieân nhieân, vöôøn +Thaønh laäp khu baûo toàn thieân nhieân, vöôøn quoác gia.quoác gia.

+Khoâng ñoát chaùy röøng vaø khai thaùc röøng +Khoâng ñoát chaùy röøng vaø khai thaùc röøng böaø baõi.böaø baõi.

+Tuyeân truyeàn cho moïi ngöôøi bieát baûo veä +Tuyeân truyeàn cho moïi ngöôøi bieát baûo veä caùc loaøi ÑV.caùc loaøi ÑV.

+Ñaåy maïnh vieäc chaên nuoâi.+Ñaåy maïnh vieäc chaên nuoâi.

• 1. OÁc Xaø Cöø, Höôu Xaï ñöôïc xeáp vaøo caáp 1. OÁc Xaø Cöø, Höôu Xaï ñöôïc xeáp vaøo caáp ñoä tuyeät chuûng naøo?ñoä tuyeät chuûng naøo?

• 2. ÑV coù soá löôïng caù theå giaûm 20% thì 2. ÑV coù soá löôïng caù theå giaûm 20% thì ñöôïc xeáp vaøo caáp ñoä naøo?ñöôïc xeáp vaøo caáp ñoä naøo?

• 3. Ñoäng vaät quyù hieám laø gì?3. Ñoäng vaät quyù hieám laø gì?

A. Raát nguy caáp (CR) A. Raát nguy caáp (CR) B. Nguy caáp (EN)B. Nguy caáp (EN)

C. Ít nguy caáp (LR)C. Ít nguy caáp (LR)

A. Nguy caáp (EN)A. Nguy caáp (EN)

D. Seõ nguy caáp (VU)D. Seõ nguy caáp (VU)

C. Raát nguy caáp (CR)C. Raát nguy caáp (CR) D. Seõ nguy caáp (VU)D. Seõ nguy caáp (VU)

C. Laø ÑV coù soá löôïng giaûm suùtC. Laø ÑV coù soá löôïng giaûm suùt

B. Ít nguy caáp (LR)B. Ít nguy caáp (LR)

B. Caû A vaø C ñeàu saiB. Caû A vaø C ñeàu sai

D. Caû A vaø C ñeàu ñuùngD. Caû A vaø C ñeàu ñuùng

A. Laø ÑV coù giaù trò veà nhieàu maëtA. Laø ÑV coù giaù trò veà nhieàu maët

AA

DD

DD