Ch ng 5:ươCh ng 5:ươHÀN VÀ C T B NG KHÍẮ ẰHÀN VÀ C T B NG KHÍẮ Ằ

5.5.5.5.C T KIM LO I B NG KHÍ:Ắ Ạ ẰC T KIM LO I B NG KHÍ:Ắ Ạ Ằ

5.4.5.4.CÔNG NGH HÀN KHÍ:ỆCÔNG NGH HÀN KHÍ:Ệ

5.3.5.3.THI T B HÀN KHÍ:Ế ỊTHI T B HÀN KHÍ:Ế Ị

5.1.5.1.KHÁI NI M:ỆKHÁI NI M:Ệ

5.2.5.2.V T LI U HÀN KHÍ:Ậ ỆV T LI U HÀN KHÍ:Ậ Ệ

5.1.KHÁI NI MỆ5.1.KHÁI NI MỆ

• 5.1.1.Th c ch tự ấ• 5.1.2.Đ c đi m c a hàn khíặ ể ủ• 5.1.3.Công d ng c a hàn khíụ ủ

5.1.1.Th c ch t:ự ấ5.1.1.Th c ch t:ự ấHàn khí là gì?

Hàn khí là quá trình nung nóng v t hàn và que hàn ậđ n tr ng thái hàn: kim lo i nóng ch y b ng ế ạ ạ ả ằng n l a c a khí cháy (Cọ ử ủ 2H2; CH4 ; C6H6 …) v i ớO2.

5.1.2.Đ c đi m c a hàn ặ ể ủ5.1.2.Đ c đi m c a hàn ặ ể ủkhí:khí:Hàn khí có các đ c đi m sau:ặ ể Thi t b hàn đ n gi n và r ti n.ế ị ơ ả ẻ ề Có th hàn đ c nhi u v t li u khác nhau nh ể ượ ề ậ ệ ư

thép, gang, đ ng, nhôm…ồ Hàn nh ng v t li u nhi t đ ch y th p, các k t ữ ậ ệ ệ ộ ả ấ ế

c u m ng.ấ ỏ Nh c đi m l n nh t c a hàn khí là v t hàn d ượ ể ớ ấ ủ ậ ễ

b bi n d ng, cong vênh, năng su t hàn th p h n.ị ế ạ ấ ấ ơ

5.1.3.Công d ng c a hàn ụ ủ5.1.3.Công d ng c a hàn ụ ủkhí:khí:

Hàn khí có các công d ng sau:ụ Hàn khí đ c s d ng r ng rãi trong các nhà máy ượ ử ụ ộ

xí nghi p và công tr ng.ệ ườ Đ i v i m t s thép th ng, kim lo i màu, s a ố ớ ộ ố ườ ạ ữ

ch a các chi ti t đúc b ng gang, hàn n i các ng ữ ế ằ ố ốcó đ ng kính nh và trung bình… hàn khí đóng ườ ỏvai trò khá quan tr ng.ọ

5.2. V T LI U HÀN KHÍ:Ậ Ệ5.2. V T LI U HÀN KHÍ:Ậ Ệ

5.2.1.5.2.1.Khí oxyKhí oxy(O(O22):): 5.2.2.5.2.2.Khí AxetylenKhí Axetylen(C(C22HH22):):

5.2.3.5.2.3.Que hàn và thu c hànốQue hàn và thu c hànố ::

5.2.1.Khí Oxy:5.2.1.Khí Oxy:Để hàn và c t ta dùng Oắ 2 có đ tinh khi t cao ộ ế

g i là Oxy k thu t(n ng đ g n nh nguyên ọ ỹ ậ ồ ộ ầ ưch t 99.2%) duy trì s cháy r t t t. Oxy càng tinh ấ ự ấ ốkhi t thì t c đ c t càng cao, mép c t càng g n ế ố ộ ắ ắ ọs ch và tiêu phí Oxy càng ít. ạ

Đ s n xu t Oxy có th dùng 3 ph ng pháp:ể ả ấ ể ươ Ph ng pháp hóa h c:ươ ọ

Dùng các ph n ng hóa h c đ gi i phóng Oả ứ ọ ể ả 2

Ph ng pháp đi n phân:ươ ệĐi n phân n c đ nh n đ c Oệ ướ ể ậ ượ 2

Ph ng pháp phân gi i không khí:ươ ảOxy đ c đi u ch t ph ng pháp hóa l ng ượ ề ế ừ ươ ỏkhông khí, nén không khí d i áp su t cao sau đó ướ ấcho bay h i phân c p d a vào đi m sôi c a Nơ ấ ự ể ủ 2 = -1960C, Ar = -1860C, O2 = -1830C đ thu đ c khí ể ượoxy(g i là Oxy k thu t).ọ ỹ ậ

Oxy đ c nén áp su t 150 at trong bình thép ượ ở ấcó dung tích 40 lit (bình có th ch a 6mể ứ 3 O2 ).Khí Oxy đ c đi u ch nh v y có đ nguyên ch t ượ ề ế ư ậ ộ ấcó th đ t t 98 ể ạ ừ ÷ 99.5%.

5.2.2.Khí Axetylen:5.2.2.Khí Axetylen: Khí Axetylen là gì ?

Là khí cháy, mùi h c s n xu t b ng cách cho ắ ả ấ ằđ t đèn (CaCấ 2) tác d ng v i n c Hụ ớ ướ 2O:

CaC2 +H2O =Ca(OH)2 + C2H2↑ + Q

S n c a Cự ổ ủ 2H2 có th x y ra khi áp su t cao, ể ả ấnhi t đ cao .ệ ộ

Hi n t ng cháy n Cệ ượ ổHi n t ng cháy n Cệ ượ ổ 22HH22::

N u áp su t p >1.5 at và tế ấ o>5000C thì C2H2 d n .ễ ổ

N u áp su t p <3 at và tế ấ o< 5400C s x y ra quá ẽ ảtrình trùng h p.ợ

các áp su t, nhi t đ và th i gian xác đ nh, Ở ấ ệ ộ ờ ịC2H2 tác d ng v i Cu, Ag t o thành các h p ch t ụ ớ ạ ợ ấaxêtenlua Cu,Ag, d n khi va đ p m nh hay ễ ổ ậ ạnhi t đ tăng cao.ệ ộ

H n h p c a Cỗ ợ ủ 2H2 v i các ch t có ch a Oxy s ớ ấ ứ ẽt o nên kh năng n : Cạ ả ổ 2H2 hóa h p v i không khí ợ ớ

áp su t khí tr i v i tở ấ ờ ớ o = (305 ÷ 4700C) ho c v i ặ ớOxy nguyên ch t áp su t khí tr i và ấ ở ấ ờ to = (297 ÷ 3060C) s n .ẽ ổ

5.2.3.Que hàn -thu c ố5.2.3.Que hàn -thu c ốhàn:hàn:

1.1.Que hàn:Que hàn:

2.2.Thu c hàn:ốThu c hàn:ố

1.Que hàn:1.Que hàn:Dây hàn có Þ =(0.3 ÷ 12)mm.

Que hàn ph dùng đ b sung kim lo i cho m i hàn.ụ ể ổ ạ ố Que hàn đ hàn khí c n ph i:ể ầ ả to

nc c a kim lo i que hàn < tủ ạ onc c a kim lo i c b n.ủ ạ ơ ả

Đ ng kính que hàn ph i t ng đ ng chi u dày ườ ả ươ ươ ềv t hàn.ậ

B m t c a que hàn ph i s ch.ề ặ ủ ả ạ Không gây hi n t ng sôi làm b n kim lo i ra kh i ệ ượ ắ ạ ỏ

vũng hàn. Không t o các b t khí trong vũng hàn và không đ a ạ ọ ư

vào vũng hàn các t p ch t phi kim.ạ ấ

2.Thu c hàn:ố2.Thu c hàn:ố Tác d ng c a thu c hàn là tránh s oxy hóa kim ụ ủ ố ự

lo i c a m i hàn và lo i b các ôxit kim lo i t o ạ ủ ố ạ ỏ ạ ạthành trong quá trình hàn.

Trong quá trình hàn, thu c hàn đ a vào b hàn s ố ư ể ẽnóng ch y ra và k t h p v i các Oxít đ t o ra ả ế ợ ớ ể ạm t l p x d nóng ch y n i lên trên b m t b ộ ớ ỉ ễ ả ổ ề ặ ểhàn.

Thu c hàn có nhi m v hoàn nguyên kim lo i.ố ệ ụ ạ Tùy theo tính ch t c a kim lo i hàn mà dùng ấ ủ ạ

thu c hàn có tính axit hay baz .ố ơ

5.3. THI T B HÀN KHÍ:Ế Ị5.3. THI T B HÀN KHÍ:Ế Ị

1.1.Bình nén:Bình nén:

2.2.Bình đi u ch Axetylen:ề ếBình đi u ch Axetylen:ề ế

3. 3. Khóa b o hi m:ả ểKhóa b o hi m:ả ể

4. 4. Van gi m ápảVan gi m ápả ::

5. 5. M hàn(m c t):ỏ ỏ ắM hàn(m c t):ỏ ỏ ắ

1.Bình nén :1.Bình nén : Bình ch a dùng đ ch a khí nén. Đ hàn và c t ứ ể ứ ể ắ

khí dùng bình ch a có dung tích 40 lít, áp su t có ứ ấth đ n 200 at.ể ế

Bình ch a Oứ 2 có th ch a đ c 6 mể ứ ượ 3 O2, (V = 40l, p = 150 at).

Bình ch a Cứ 2H2 có dung tích 40 lít và áp su t ấ

p < 19 at+ than ho t tính và axêton.ạ

2.Bình đi u ch Axetylen:ề ế2.Bình đi u ch Axetylen:ề ếDùng khi không có bình ch a s n, xa ch s n ứ ẵ ỗ ảxu t Cấ 2H2 .

a.a.Phân lo i:ạPhân lo i:ạ

b.b. Các lo i thùng đi u ạ ề Các lo i thùng đi u ạ ề ch Axêtylen:ếch Axêtylen:ế

a. Phân lo i:ạa. Phân lo i:ạ Theo năng su t:có các lo i 0.8; 1.25; 3.2; 5; 10; ấ ạ

20; 40; 80 m3/h. Theo cách l p đ t có lo i di đ ng và lo i c ắ ặ ạ ộ ạ ố

đ nhị Theo h th ng đi u ch nh và theo s tác d ng ệ ố ề ỉ ự ụ

gi a CaCữ 2 v i n c.ớ ướ

b.Các lo i thùng đi u ch ạ ề ếb.Các lo i thùng đi u ch ạ ề ếAxêtylen :Axêtylen :

.. Lo i đá r i vào n c :ạ ơ ướLo i đá r i vào n c :ạ ơ ướ

.. Lo i n c r i vào đá :ạ ướ ơLo i n c r i vào đá :ạ ướ ơ

.. Lo i đá và n c r i ti p xúc nhau:ạ ướ ơ ếLo i đá và n c r i ti p xúc nhau:ạ ướ ơ ế

.. Lo i h n h p:ạ ỗ ợLo i h n h p:ạ ỗ ợ

Lo i đá r i vào n c:ạ ơ ướLo i đá r i vào n c:ạ ơ ướ

Đ t đèn ch a trong ph u 1, r i xu ng thùng ấ ứ ễ ơ ố4 qua c a 2. Sau khi tác d ng v i n c khí ử ụ ớ ướC2H2 theo ng 3 đi ra m hàn. Bã vôi tôi ố ỏCa(OH)2 l t qua sàng 6 xu ng đáy thùng 4 và ọ ốđ c tháo ra ngoài bàng nút 5.ượ

(Hình)

• 1.Ph u ch a đ t đènễ ứ ấ• 2.C aử• 3. ng d nỐ ẫ• 4.Đáy thùng• 5.Nút.

Lo i đá r i vào n c:ạ ơ ướLo i đá r i vào n c:ạ ơ ướ