Centrum voor Parlementaire Geschiedenis CONCEPT CentrumStichting Katholieke Universiteit, gevestigd te Nijmegen, gezamenlijk geëxploiteerd. Het Centrum is ondergebracht bij de Faculteit

JAARVERSLAG 2016 CENTRUM VOOR PARLEMENTAIRE GESCHIEDENIS

Jaarverslag 2014 Centrum voor Parlementaire Geschiedenis

CONCEPT

Centrum

2

3

Inhoudsopgave

Voorwoord 5

Het CPG: onderzoeks- en expertisecentrum 6

Organisatiestructuur 7

Onderzoeksresultaten 9

Lopend onderzoek 11

Toekomstig onderzoek 12

Valorisatie 13

Website 13

Samenwerking 14

Onderwijs 16

Summary 18

Bijlagen

1 Publicaties 20

2 Lezingen, gastcolleges en debatbijdragen 24

3 Overige activiteiten 26

4 EUparl.net Board 30

4

5

Voorwoord

In oktober 2016 presenteerde het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis met gepaste trots

het boek Kabinetsformaties 1977-2012, waaraan alle CPG-medewerkers een bijdrage hebben

geleverd. Het standaardwerk past in een Nijmeegse reeks over de historie van coalitievor-

ming. Het eerste deel, De Kabinetsformaties 1946-1965, verscheen in 1966 van de hand van de

oprichter van het CPG Duynstee; het tweede deel, Kabinetsformaties 1959-1973, zag in 1982 het

licht, geschreven door toenmalig CPG-directeur Maas. Mede vanwege de in het verschiet lig-

gende formatie, vanaf voorjaar 2017, was er veel belangstelling voor het boek, niet in de laat-

ste plaats vanuit ‘politiek en ambtelijk Den Haag’.

De maand erop verscheen de achttiende editie van het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis

getiteld Zonden in de politiek . Traditiegetrouw werd het jaarboek ten doop gehouden in de

Oude Zaal van de Tweede Kamer en aangeboden aan de voorzitters van de Tweede Kamer en

de Eerste Kamer.

Over deze twee publicaties alsmede over alle andere activiteiten die de medewerkers van het

Centrum verrichtten in 2016, handelt dit jaarverslag.

Woorden van dank spreek ik graag uit voor eenieder die zich in het jaar 2016 voor het Cen-

trum voor Parlementaire Geschiedenis heeft ingezet.

Carla van Baalen

Directeur

6

Het CPG: onderzoeks- en expertisecentrum

De doelstelling van het in 1970 opgerichte Centrum voor Parlementaire Geschiedenis luidt: het doen

van onderzoek naar de parlementaire geschiedenis van Nederland sinds de Tweede

Wereldoorlog en het publiceren van de resultaten van dit onderzoek.

Het Centrum wordt door de Stichting Parlementaire Geschiedenis, gevestigd te Den Haag, en de

Stichting Katholieke Universiteit, gevestigd te Nijmegen, gezamenlijk geëxploiteerd. Het Centrum is

ondergebracht bij de Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit.

Het CPG is een uniek onderzoeksinstituut op het gebied van de parlementaire geschiedenis van

Nederland. Het verricht fundamenteel en systematisch wetenschappelijk onderzoek naar het functi-

oneren van de Nederlandse democratie in het algemeen, naar de positie van en de beraadslagingen

in het nationale parlement in het bijzonder. Dit alles geplaatst in de bredere context van nationale en

internationale maatschappelijke ontwikkelingen. De resultaten worden gepubliceerd in monogra-

fieën, met name in de serie Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945 en daarnaast ook in

(peer reviewed) tijdschriften. Voorts geeft het CPG sinds 1999 het Jaarboek Parlementaire Geschie-

denis uit, waarin actuele maatschappelijke thema’s vanuit parlementair-historische invalshoek worden

belicht.

Door de aldus verworven kennis en inzichten is het CPG uitgegroeid tot het Nederlandse expertise-

centrum op het terrein van de contemporaine parlementaire geschiedenis. Vanuit de samenleving

wordt met grote regelmaat een beroep op het Centrum gedaan, zowel voor directe kennisvragen als

voor advies, alsook voor onderzoek in opdracht. Daarmee heeft het CPG een belangrijke maat-

schappelijke taak verworven. Het Centrum heeft een eigen website, die onder meer het laatste poli-

tieke nieuws voorziet van historische achtergrondinformatie.

Ten slotte verzorgt het Centrum ook onderwijs in de parlementaire geschiedenis en verwerft het

subsidies voor ‘flankerend wetenschappelijk onderzoek’, zoals biografieën van ministers-

presidenten, en de parlementaire geschiedenis van deelonderwerpen (aftredende ministers; het

sociale zekerheidsstelsel).

Sinds 2007 werkt het CPG samen met Europese zusterinstituten in het, mede door het CPG opge-

richte, European Information and Research Network on Parliamentary History, bekend onder de

afkorting EuParl.net.

7

Organisatiestructuur

Bestuur van de Stichting Parlementaire Geschiedenis

Mr. Th.C. de Graaf, voorzitter van de Vereniging Hogescholen en voorzitter van de fractie van D66

in de Eerste Kamer, voorzitter;

Mr. S. van Haersma Buma, voorzitter van de fractie van het CDA in de Tweede Kamer, vice-

voorzitter;

Dr. R.S. Zwart, historicus en zelfstandig adviseur, secretaris-penningmeester;

Drs. A.M.C. Eijsink, lid van de fractie van de PvdA in de Tweede Kamer, lid;

Drs. A. Slob, directeur van het Historisch Centrum Overijssel te Zwolle en voormalig voorzitter van

de fractie van de ChristenUnie in de Tweede Kamer, lid;

Mr. F.H.G. de Grave, lid van de VVD-fractie in de Eerste Kamer, .

Bestuur van de Faculteit der Letteren

Prof. dr. M.J.P. van Mulken, hoogleraar internationale bedrijfscommunicatie, decaan;

Prof. dr. W.P.M.S. Spooren, hoogleraar taalbeheersing van het Nederlands, vicedecaan;

Dr. M.M. Jagtman, directeur bedrijfsvoering;

Drs. A.M. Schaap, secretaris.

Wetenschappelijke Raad

Prof. dr. R.A.M. Aerts, hoogleraar politieke geschiedenis, Radboud Universiteit, voorzitter;

Prof. mr. P.P.T. Bovend’Eert, hoogleraar staatsrecht, Radboud Universiteit, lid;

Prof. dr. R.A. Koole, hoogleraar politieke wetenschap, Universiteit Leiden, lid;

Prof. dr. G. Voerman, hoogleraar ontwikkeling en functioneren van het Nederlandse en Europese

partijstelsel en directeur Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen, Rijksuniversiteit

Groningen, lid.

8

Wetenschappelijk personeel in 2016

Prof. dr. C.C. van Baalen 1,0 fte

Drs. A.S. Bos 1,0 fte

Dr. J.W.L. Brouwer 1,0 fte

Drs. L.J. van Damme 1,0 fte

Dr. A. van Kessel 1,0 fte

Mr. dr. J.C.F.J. van Merriënboer 1,0 fte

Drs. J.J.M. Ramakers 0,8 fte

Dr. H. Reiding 0,8 fte

Dr. M.W.F. van der Steen 0,3 fte (EuParl.net;

tot 1 mei 2016) en 0,1 fte (Gak-project; vanaf

7 nov. 2016)

Administratief personeel

H.F.M.J. Helsen 1,0 fte

Student-assistent

F. Meijer (0,2 fte)

9

Onderzoeksresultaten

Kabinetsformaties 1977-2012

Op 10 oktober werd aan de voorzitters van de Eerste en de Tweede Kamer, respectievelijk Ankie

Broekers-Knol en Khadija Arib, het boek Kabinetsformaties 1977-2012 aangeboden door de eind-

redacteuren Carla van Baalen en Alexander van Kessel. In een geheel gevulde Eerste Kamer vond

de boekpresentatie plaats.

V.l.n.r.: Johan van Merriënboer, Anne Bos, Alexander van Kessel, Khadija Arib, Ankie Broekers-Knol,

Carla van Baalen, Jan Ramakers en Hilde Reiding

Piet Hein Donner, vice-president van de Raad

van State, sprak een rede uit; onder leiding van

Thom de Graaf vond een paneldiscussie plaats

met Hans Wiegel (voormalig voorzitter Twee-

de Kamerfractie VVD), Gert-Jan Segers

(voorzitter Tweede Kamerfractie ChristenUnie)

en Max van Weezel (journalist, voormalig re-

dacteur Vrij Nederland ) en ten slotte spraken

ook de beide Kamervoorzitters.

Met deze studie naar de geschiedenis van de kabinetsformaties in Nederland vanaf 1977 heeft het

CPG een vervolg geschreven op de studies van Frans Duynstee en Peter Maas, respectievelijk op-

richter/directeur van het CPG in de periode 1970-1977 en CPG-directeur in de jaren 1977-1995. In

1966 publiceerde de staatsrechtsgeleerde Duynstee het boek De kabinetsformaties 1946-1965

(Deventer 1966); zestien jaar later verscheen van de hand van parlementair historicus Peter Maas

Kabinetsformaties 1959-1973 (' s-Gravenhage 1982).

10

De aanpak van deze nieuwe studie verschilt op een aantal punten aan-

merkelijk van die van de twee voorgangers. Het is het werk van een team

in plaats van één auteur en het richt zich minder op volledige descriptie;

het behelst vooral een systematische analyse van het formatieproces. In de

periode 1977 tot en met 2012 hebben in Nederland vijftien kabinetsforma-

ties plaatsgevonden. Aan al deze formaties is een apart hoofdstuk gewijd.

De hoofdstukken beginnen met de campagne voor de verkiezingen van

de Tweede Kamer—tenzij het een formatie na een kabinetscrisis betreft—

en eindigen met het Kamerdebat over de door de minister-president van

het nieuwe kabinet afgelegde regeringsverklaring. De te onderzoeken for-

matieperiode varieert van bijna acht maanden (het kabinet-Van Agt I in

1977) tot acht dagen (het kabinet-Balkenende III in 2006).

Jaarboek

Traditiegetrouw werd op de derde dinsdag in november het Jaarboek Parlemen-

taire Geschiedenis gepresenteerd, dit jaar met het thema ‘Zonden in de politiek’. De

presentatie vond plaats in de Oude Zaal van de Tweede Kamer te Den Haag.

Thom de Graaf, voorzitter van de Stichting Parlementaire Geschiedenis, reikte de

eerste exemplaren van het Jaarboek uit aan Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib

en aan Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol. Het woord werd gevoerd

door achtereenvolgens CPG-directeur Carla van Baalen, de decaan van de Facul-

teit der Letteren van de Radboud Universiteit Margot van Mulken, Thom de

Graaf en Kadhija Arib. Jan Tromp leidde de paneldiscussie.

V.l.n.r. : Jan Tromp, Joop van den Berg, Pieter Omtzigt en Esther-Mirjam Sent

De redactie van het jaarboek bestond uit Anne Bos, Jan Willem Brouwer, Hans Goslinga, Joris Od-

dens, Jan Ramakers en Hilde Reiding.

11

Proefschrift van Charlotte Brand

Op 8 januari 2016 promoveerde Charlotte Brand, die als onderzoeker aan het

CPG was verbonden in de periode 2006-2013. Haar promotors waren Remieg

Aerts en Carla van Baalen. Het onderwerp van de dissertatie betrof bewindsper-

sonen die in de periode 1918-1966 tussentijds het veld hadden moeten ruimen.

Het proefschrift was een ‘matchingsproject’ van het facultaire onderzoeksinsti-

tuut HLCS, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het

CPG.

Lopend onderzoek

Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945

In het verslagjaar werd het onderzoek ten behoeve van deel tien van de serie Parlementaire Geschie-

denis van Nederland na 1945 voortgezet. Het onderzoek bestrijkt de periode 1971-1982.

Op 24 en 25 november 2016 namen CPG-onderzoekers deel aan een workshop te Aarhus, Denemar-

ken, georganiseerd door Thorsten Borring Olesen, hoogleraar in de Deense en Europese geschiede-

nis na 1945. Het doel van de workshop was kennis te nemen van en te debatteren over de wederzijd-

se onderzoeksaanpak betreffende de parlementaire geschiedenis van de jaren zeventig en tachtig

van respectievelijk Denemarken, Nederland en Zweden. De bijeenkomst werd door alle deelnemers

als zeer zinvol en inspirerend ervaren.

Aftredende bewindslieden 1967-2002

In het verslagjaar werd verder gewerkt aan het proefschrift over ministers en staatssecretarissen die

in de periode 1967-2002 om politieke redenen tussentijds moesten aftreden. Anne Bos zal het manu-

script in 2017 voltooien.

Een parlementaire geschiedenis van het socialezekerheidsstelsel

In het kader van het GAK-onderzoeksproject ‘Op zoek naar nieuw evenwicht. Een parlementaire

geschiedenis van het socialezekerheidsstelsel, 1980-2014’ doet Leon van Damme onderzoek naar de

hervormingen in de sociale zekerheid in Nederland vanaf 1980. Van Damme startte zijn onderzoek

in maart 2015. In het verslagjaar werkte Van Damme aan zijn proefschrift en nam hij deel aan diver-

se congressen, seminars en tutorials.

12

New Political History and European Integration

Hilde Reiding organiseerde de vijfde internationale workshop New Political History and European

Integration. De workshop, die op 1 juli 2016 plaatsvond in Nijmegen, had het lopende onderzoek

naar de nationale parlementaire debatten over de eerste Europese verkiezingen van 1979 als onder-

werp. Sprekers waren: Katrin Auel (Vienna Institute for Advanced Studies), Koen van Zon

(Radboud Universiteit), Hilde Reiding (CPG), Marloes Beers (Universiteit Utrecht), Thorsten Bor-

ring Olesen (Universiteit van Aarhus) en Joachim Wintzer (Kommission für Geschichte des Parla-

mentarismus und der politischen Parteien, Berlijn). Er is een artikel naar aanleiding van de work-

shop in voorbereiding.

Toekomstig onderzoek

Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2017

In verband met het honderdjarig jubileum van het algemeen (mannen)kiesrecht en de actuele dis-

cussie over de opkomst van populisme in de politiek in Nederland en daarbuiten, heeft de redactie

ervoor gekozen het Jaarboek 2017 in het teken te laten staan van de Nederlandse bevolking. ‘Het

volk spreekt’ is de titel die zij in gedachten heeft. Daarbij staat de vraag centraal hoe ‘het volk’ in het

verleden heeft geprobeerd bij de politiek in beeld te komen en welke wisselwerking tussen volk en

parlement er heeft plaatsgevonden.

Biografie Lubbers

Het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis start in 2017 met het onderzoek naar de biografie

van Ruud Lubbers, minister-president in de periode 1982-1994. De biografie zal worden geschreven

door Carla van Baalen en Johan van Merriënboer en staat in de traditie van eerdere CPG-biografieën

over de oud-premiers Piet de Jong (1967-1971) en Dries van Agt (1977-1982). Het boek zal bij uitge-

verij Boom verschijnen.

13

Valorisatie

Als het nationale expertisecentrum inzake de parlementaire geschiedenis heeft het CPG ook nadruk-

kelijk een valoriserende taak (zie uitgebreid p. 6 van dit verslag). Parlement, ministeries en andere

aan ‘politiek Den Haag’ gerelateerde instituten wenden zich met enige regelmaat tot het Centrum

met verzoeken om advies en onderzoek.

Betreffende het verslagjaar kan het volgende worden gemeld:

In het najaar van 2016 voerden Carla van Baalen en Alexander van Kessel enkele gesprekken met

stafleden van de Tweede Kamer over de eerstvolgende (vanaf 16 maart 2017) kabinetsformatie.

In december werd Van Baalen door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrela-

ties gevraagd lid te worden van de Staatscommissie Parlementair Stelsel. De Staatscommissie zal

haar opdracht verrichten in de periode 2017-2018.

In december werd Van Baalen door het ministerie van Algemene Zaken gevraagd voorzitter te

worden van het ‘historisch onderzoeksteam grondwettelijke uitkering’, betreffende het inkomen

van de Koning. Van het team wordt verwacht dat het uiterlijk 1 september 2017 zijn onderzoeks-

verslag uitbrengt.

En uiteraard treden CPG-medewerkers met hun kennis van zaken ook regelmatig op in de media,

verschaffen zij achtergrondinformatie en duidingen bij actuele politieke gebeurtenissen en participe-

ren zij in het maatschappelijke debat. Als een van de partners van het Montesquieu Instituut verricht

het CPG ook in dat kader valoriserende activiteiten (zie blz. 14).

Website

Op de CPG-website www.ru.nl/cpg worden actuele politieke kwesties wekelijks voorzien van parle-

mentair-historische achtergrondinformatie. De bezoeker van de website kan hier tevens een belang-

rijk deel van de CPG-publicaties downloaden.

http://www.ru.nl/cpg

14

Samenwerking

Faculteit der Letteren

Het CPG is een onderzoeksinstituut binnen de Faculteit der Letteren. Onderzoekers van het Cen-

trum werken op verschillende manieren samen met anderen die aan de Faculteit zijn verbonden,

onder wie de collega’s van de Afdeling Geschiedenis — met name die van Politieke Geschiedenis —

zowel op het gebied van onderwijs als op dat van onderzoek.

Het CPG verzorgt jaarlijks een cursus binnen de minor Politieke Geschiedenis en is mede-

organisator van de masterspecialisatie Politiek en Parlement (zie p. 16). Ook worden vanuit het CPG

jaarlijks stagiairs en masterscriptanten begeleid. Daarnaast begeleiden CPG-directeur Van Baalen en

hoogleraar Politieke Geschiedenis Aerts samen verscheidene promovendi.

Het CPG participeert in de themagroep Repertoires of Representation, onder voorzitterschap van

Aerts. CPG’ers werken ook op individuele basis samen met andere onderzoekers van de Faculteit

(zie bijvoorbeeld Reiding & Van Meurs in het publicatie-overzicht).

Onderzoekschool Politieke Geschiedenis

Het CPG maakt deel uit van de Onderzoekschool Politieke Geschiedenis (OPG). Dit is het samen-

werkingsverband van onderzoekers op het terrein van politieke geschiedenis, gericht op het bevor-

deren van de kwaliteit van het onderzoek en het versterken van de (internationale) samenwerking.

In het verslagjaar heeft de OPG deel genomen aan het door de KNAW en de decanen Geestesweten-

schappen geëntameerde project, dat is gericht op het formuleren van zogenoemde kwaliteitsindica-

toren voor geesteswetenschappelijk onderzoek. Daarnaast verzorgt de OPG onderwijs aan promo-

vendi en research-masterstudenten. Promovendi Anne Bos en Leon van Damme zijn lid van de

OPG. Coördinator van de onderzoekschool is Margit van der Steen.

Montesquieu Instituut

Het CPG is een van de partners van het te Den Haag gevestigde Montesquieu Instituut (MI), het

multidisciplinaire onderzoeks- en onderwijsinstituut voor vergelijkende parlementaire geschiedenis

en constitutionele ontwikkeling in de Europese Unie. De andere partners zijn verbonden aan de uni-

versiteiten van respectievelijk Groningen, Leiden en Maastricht. Als gevolg van de in 2013 door het

ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aangekondigde bezuinigingsmaatregelen is in

2015 de subsidie aan het MI stopgezet. Door een zuinig beheer van de middelen sedert medio 2013,

kon een aantal activiteiten ook in het jaar 2016 nog worden voortgezet, zoals de digitale nieuwsbrief

De Hofvijver. Politiek van Den Haag tot Brussel en debatbijeenkomsten over actuele politieke thema’s.

Medewerkers van het CPG leverden verschillende bijdragen aan deze activiteiten.

15

EuParl.net

Het Centrum was vanaf de oprichting, in 2007, van het European Information and Research Net-

work on Parliamentary History (EuParl.net) trekker en penvoerder van dit netwerk. Begonnen met

vier instituten, waren in het verslagjaar achttien instellingen uit zestien Europese landen erbij aange-

sloten. Vanaf 2013 vervulde Margit van der Steen, verbonden aan het CPG, de functie van coördina-

tor van dit netwerk. De financiering van dit coördinatorschap werd uit verschillende bronnen ver-

kregen, waaronder NWO (tot en met 2015), Montesquieu Instituut, Faculteit der Letteren van de

Radboud Universiteit, Stichting Parlementaire Geschiedenis en enkele Europese partners.

In het verslagjaar is het helaas niet gelukt om het coördinatorschap van EuParl.net voor de Radboud

Universiteit te behouden; alle pogingen om (nieuwe) financiering te vinden zijn gestrand. Daarmee

kwam op 1 mei 2016 ook een einde aan de functie van Margit

van der Steen. Het penvoerderschap van EuParl.net werd over-

genomen door de Kommission für Geschichte des Parlamenta-

rismus und der politischen Parteien te Berlijn; het beheer over de

website van het netwerk verhuisde naar History of Parliament te

Londen.

Europese onderzoeksaanvraag POLHIST

De toenemende samenwerking tussen onderzoekers op het ter-

rein van politieke en parlementaire geschiedenis in Europa heeft

ook geleid tot een gezamenlijke onderzoeksaanvraag—

EuParl.net is partner hierbij—, getiteld POLHIST. Deze in 2015 ingediende aanvraag, die zich richt

op de transnationale geschiedenis van ‘the political’ in Europese democratieën sinds 1945, is in 2016

helaas niet gehonoreerd. De beoordeling was echter dermate goed dat het consortium heeft besloten

de aanvraag opnieuw in te dienen met speciale aandacht voor de opkomst van nieuwe

(antipolitieke) partijen. Honorering van deze aanvraag voor een European Joint Doctorate (Marie

Sklodowska Curie ITN Action) zou vijftien banen voor nieuwe promovendi kunnen opleveren. De

coördinatie is in handen van Luiss Libera Università Internazionale degli Studi Sociali Guido Carli.

16

Onderwijs

Parlementaire geschiedenis van Nederland vanaf 1945 (bachelorfase)

Binnen de minor Politieke Geschiedenis verzorgen het CPG en de afdeling Politieke Geschiede-

nis respectievelijk de hoorcollegereeks Parlementaire Geschiedenis van Nederland na 1945 en de

hoorcollegereeks Europese Integratie. Na afloop van deze hoorcollegereeks, die plaatsvindt in

periode 3 (februari-maart), kunnen studenten in periode 4 (april-juni) kiezen voor de werkcolle-

ges Geschiedenis van de Europese Integratie of voor de werkcolleges Parlementaire geschiede-

nis van Nederland na 1945.

De hoorcolleges worden afgesloten met een schriftelijk tentamen, de werkcolleges met een

werkstuk. In de eerste helft van 2016 – academisch jaar 2015-2016 – volgden zevenenvijftig stu-

denten de gecombineerde hoorcolleges en twintig studenten de werkcolleges Parlementaire ge-

schiedenis. Van Baalen verzorgde de hoor- en werkcolleges parlementaire geschiedenis.

Op 1 juni was er een excursie naar Den Haag. Het eerste programmaonderdeel was een bezoek

aan het onderzoeksinstituut Huygens ING, alwaar Marijke van Faassen een college over bron-

nenonderzoek verzorgde. Daarna werd een bezoek aan de Tweede Kamer gebracht. Vanaf de

publieke tribune werd een debat gevolgd (toevalligerwijs over het Hoger Onderwijs); de dag

werd besloten met een rondleiding door Menno de Bruyne, voorlichter van de SGP-fractie.

Masterspecialisatie Politiek en Parlement (masterfase)

Binnen de masteropleiding geschiedenis participeert het Centrum in de masterspecialisatie Poli-

tiek en Parlement. Deze specialisatie is ontwikkeld door de afdeling Politieke Geschiedenis en

het CPG gezamenlijk; zij richt zich op de historische, staatsrechtelijke en politicologische aspec-

ten van de parlementaire politiek en kent een verplichte stage.

In het najaar van 2016 (september tot en met december) verzorgde Carla van Baalen, samen met

Wim van Meurs (Politieke Geschiedenis), het onderzoekscollege Twee eeuwen Tweede Kamer.

Zestien studenten bestudeerden het handboek met de gelijknamige titel, verzorgden daarover

presentaties en sloten het college af met een groepswerkstuk, gebaseerd op literatuur- en bron-

nenonderzoek.

Gastcolleges verzorgd door CPG-medewerkers

Baalen, C.C. van (2016, december 08). Emoties en politiek. Nijmegen, College voor vereniging

geschiedenisstudenten.

Bos, A.S. (2016, februari 24). Gedwongen aftreden bewindslieden. Tilburg, Gastcollege eerste-

jaars bestuurskunde Universiteit Tilburg.

17

Brouwer, J.W.L.

(2016, april 11). Dynamics of European integration, hoorcollege gehouden in het kader van de

drieëntwintigste ‘International Master in European Studies’ georganiseerd door de Belgisch-

Italiaanse Kamer van Koophandel i.s.m. de UCL Louvain-la-Neuve, Brussel.

(2016, september 12). History of European integration, hoorcollege gehouden in het kader van

de vierentwintigste ‘International Master in European Studies’ georganiseerd door de Belgisch-

Italiaanse Kamer van Koophandel i.s.m. de UCL Louvain-la-Neuve, Brussel.

Gastdocentschap Brouwer, J.W.L. (2016).

(sinds 1997) professeur invité aan het Institut d’Etudes Européennes aan de Université Catho-

lique de Louvain (Louvain-la-Neuve, België)

18

Summary Annual Report Centre for Parliamentary History

About CPG

CPG was founded in 1970 as a research centre of the Faculty of Law, Radboud University in

Nijmegen. Its mission statement reads as follows: conducting research on the history of the Dutch

parliament from 1945 onwards, and publishing its results. In 1985 the CPG became a joint venture

of Radboud University and the Stichting Parlementaire Geschiedenis (Foundation for Parliamen-

tary History) in The Hague. CPG is the leading institute on parliamentary history in The Nether-

lands. Its core publications are the series Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945

(Dutch parliamentary history since 1945) and the Jaarboek Parlementaire Geschiedenis (Yearbook

for Parliamentary History).

Societal relevance

The societal relevance of the CPG is substantial. Staff members participate actively in public de-

bates by readings and lectures, and by contributions in the media. These activities in turn lead to

a considerable number of information requests from Dutch and international media, and also to

research assignments by parliament, ministries and other government- and/or state-related insti-

tutions (Council of State, Electoral Council).

International activities

In 2007, CPG was one of the founders of the European

Information and Research Network on Parliamentary

History (EuParl.net), which connects European research

institutes and experts in parliamentary history. The net-

work facilitates the exchange and dissemination of

knowledge and promotes comparative studies on the

development of parliamentary culture in Europe.

By 2016 eighteen institutes from sixteen European coun-

tries had joined the network. CPG is one of the Board

members of the network. See also p. 26.

On July 1. the fifth International Workshop New Political History and European Integration was

held in Nijmegen, organized by Hilde Reiding. The subject concerned the (national) parliamen-

tary debates on the first direct election of the European Parliament in 1979 in four European coun-

tries (Austria, Denmark, Germany and The Netherlands). The speakers: Katrin Auel (Vienna In-

stitute for Advanced Studies), Koen van Zon (Radboud University), Hilde Reiding (CPG), Mar-

loes Beers (Utrecht University), Thorsten Borring Olesen (Aarhus University) and Joachim

Wintzer (Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien, Berlin).

19

The CPG-team participated on 24-25 November 2016 in a workshop in Denmark, Aarhus University,

organized by Thorsten Borring Olesen, professor in Danish and European History since 1945. The

subject of the workshop was the Parliamentary History of Denmark, The Netherlands and Sweden

during the 1970s and 80s.

Teaching

During 2016 the Centre provided courses in parliamentary history both in the bachelor and master

programmes of the Faculty of Arts, Radboud University.

Key publications and reports

Baalen, C.C. van& Kessel, A.C.M.W. van (eds.), Kabinetsformaties 1977-2012. Amsterdam: Boom

Uitgevers Amsterdam (ISBN 9789461054661) (680 p.)

This book is part 3 in a series of the Centre for Parliamentary History about coalition building in The

Netherlands since 1945. In this study fifteen so-called ‘cabinet formations’ are described and analy-

zed.

Bos, A.S., Brouwer, J.W.L., Goslinga, H., Oddens, J., Ramakers, J.J.M. & Reiding, H. (Eds.). (2016).

Zonden in de Politiek. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2016. Amsterdam: Boom Uitgevers Amsterdam

(ISBN 9789058755872) (224 p.)

The subject of this yearbook is ‘political sins’. Topics covered include: political debates about integri-

ty, the political and public morality on the resignation of members of Government, and the seven

virtues of former prime minister (1948-1958) Willem Drees.

Brand, Charlotte. (2016) Gevallen op het Binnenhof. Afgetreden ministers en staatssecretarissen

1918-1966. Amsterdam: Boom Uitgevers Amsterdam (ISBN 9789089533111) (368 p.)

The purpose of this book is to gain a better insight into the process concerning the resignation of in-

dividual ministers and secretaries of state during the period 1918-1966. This specifically concerns

ministers and secretaries of state who were forced—or felt forced—to leave national politics prema-

turely following a political crisis.

Reiding, H., Meurs, W. van & Hulsenboom, Z. (2016). ‘Die europäische Subsidiaritätsprüfung auf

dem Prufstand. Erwartungen und erste Erfahrungen aus dem deutschen und dem niederländischen

Parlament’. ZParl - Zeitschrift für Parlamentsfragen, 47(1) (ISSN 0340-1758) 85-101.

This article evaluates the use of the subsidiarity test in the EU member states and in particular ma-

kes a comparison between its use by the German and Dutch parliament. While the former sees it as

an instrument of last resort, for the Dutch Tweede Kamer, it epitomizes parliamentary self-esteem.

https://www.boomgeschiedenis.nl/kernproduct/82/Gevallen-op-het-Binnenhof?h=131

20

Bijlage 1 Publicaties

Wetenschappelijke publicaties

Boekredactie

Baalen, C.C. van & Kessel, A.C.M.W. van (Eds.). (2016). Kabinetsformaties 1977-2012. Amsterdam:

Boom Uitgevers Amsterdam (ISBN 9789461054661) (680 p.)

Bos, A.S., Brouwer, J.W.L., Goslinga, H., Oddens, J., Ramakers, J.J.M. & Reiding, H. (Eds.). (2016).

Zonden in de Politiek. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2016. Amsterdam: Boom Uitgevers Amster-

dam (ISBN 9789058755872) (224 p.)

Boekdeel – hoofdstuk in Kabinetsformaties 1977-2012. Amsterdam: Boom Uitgevers Amsterdam

(ISBN 9789461054661)

Baalen, C.C. van & Brouwer, J.W.L. (2016).

Dus toch alleen bij uiterste noodzaak. De formatie van het kabinet-Balkenende II (2003) pp.

349-387.

Baalen, C.C. van & Kessel, A.C.M.W. van (2016).

Inleiding en verantwoording, pp. 7-10.

Slotbeschouwing., pp. 525-542.

Bos, A.S. (2016).

'Werkendeweg' van centrumrechts naar centrumlinks. De formatie van het kabinet-Lubbers

III (1989) pp. 191-220.

Brouwer, J.W.L. (2016).

De berg die een muis baarde. De formatie van het kabinet-Van Agt III (1982) pp. 115-128.

‘We gaan gewoon door’. De formatie van het ‘missionaire’ interim-kabinet-Balkenende III

(2006) pp. 389-402.

Kessel, A.C.M.W. van (2016).

‘Een gewoon parlementair meerderheidskabinet'. De formatie van het kabinet-Kok I (1994)

pp. 221-266.

'Gruppenbild mit Dame'. De formatie van het kabinet-Kok II (1998) pp. 267-302.

'Doe dit onze partij niet aan, doe dit ons land niet aan'. De formatie van het kabinet-Rutte I

(2010) pp. 447-510.

Volgens nieuwe regels. De formatie van het kabinet- Rutte II (2012) pp. 511-524.

Merriënboer, J.C.F.J. van (2016).

De moeder van alle formaties. De kabinetsformatie van 1977, pp. 11-80.

De prolongatie van premier Lubbers. De formatie van het kabinet-Lubbers II (1986) pp. 161-

190.

Ramakers, J.J.M. (2016).

'Een kabinet dat er nooit had mogen komen.' De formatie van het kabinet-Van Agt II (1981)

pp. 81-114.

Reiding, H. & Leenders, M.H.C.H. (2016).

Sleutelen aan de huwelijkse voorwaarden. Het kabinet-Kok II gelijmd (1999) pp. 303-318.

Reiding, H. (2016).

Een christelijk-sociaal verstandshuwelijk. De formatie van het kabinet-Balkenende IV

(2006/2007) pp. 403-446.

21

Artikel - letter to the editor

Reiding, H., Meurs, W. van & Hulsenboom, Z. (2016)

Die europäische Subsidiaritätsprüfung auf dem Prufstand. Erwartungen und erste Erfahrun-

gen aus dem deutschen und dem niederländischen Parlament. ZParl - Zeitschrift für Parla-

mentsfragen, 47(1), (ISSN 0340-1758) 85-101.

Workshop paper


Workshoppaper ‘Joop den Uyl, the emergence of the European Council and the expanding

role of the Prime Minister in Dutch foreign policy, 1973-1977’ conferentie ‘Recasting the His-

tory of Dutch Foreign Relations, 1814-2000’: Universiteit van Amsterdam (2016, maart 17).

Reiding, H. (2016).

Workshop paper ‘The Netherlands: committed to the European ideal’. 5th international

workshop New Political History and European Integration: Nijmegen (2016, juni 01).

Workshop paper ‘The United Kingdom: struggling with Europe’. 5th international work-

shop New Political History and European Integration: Nijmegen (2016, juni 01).

Workshop paper 'Ireland: a model member state?'. 5th international workshop New Political

History and European Integration: Nijmegen (2016, juni 01).

Proefschrift

Brand, Charlotte. (2016) Gevallen op het Binnenhof. Afgetreden ministers en staatssecretarissen

1918-1966. Amsterdam: Boom Uitgevers Amsterdam (ISBN 9789089533111) (368 p.)

Promotors: Remieg Aerts en Carla van Baalen.

Vakpublicaties

Boekdeel – hoofdstuk in Zonden in de politiek. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis 2016. Am-

sterdam: Boom Uitgevers Amsterdam (ISBN 9789058755872)

Baalen, C.C. van & Goslinga, H. (2016).

‘Wees zuinig op onze Kamerleden en wees er ook trots op.’ Interview met Kamervoorzitter

Khadija Arib. 107-112

Bos, A.S. (2016).

Uit de notulen van de ministerraad. Hoe stopt het eerste paarse kabinet het ‘heersende on-

derzoeksvirus’? Het aftreden van staatssecretaris Linschoten, 28 juni 1996. 97-105.

Brouwer, J.W.L. & Merriënboer, J.C.F.J. van (2016).

Kapitein ter zee (1915-2016) b.d. Geschiedvorsers aan boord van Hr. Ms. P.J.S. de Jong. 140-

143.


Ruimte scheppen voor mondige burgers en niet op hen schieten. Job de Ruiter (1930-2015).

113-116.

‘Een fraai gesneden hoofd, waar omheen men niettemin de omlijsting van een loket ziet’. Bé

Udink (1926-2016). 132-135.


Het Dikke-Ikdebat. Minister-president Rutte en de Tweede Kamer over normen en waarden

in Nederland. 71-85.

Het parlementaire jaar 2015-2016. 145-168.

https://www.boomgeschiedenis.nl/kernproduct/82/Gevallen-op-het-Binnenhof?h=131

22

Artikel - letter to the editor


Klompés politiek leiderschap. Ex Tempore. Verleden Tijdschrift Nijmegen, 34/35 (extra editie),

46-50.

Steen, M.W.F. van der (2016)

De moderne politieke geschiedenis in Limburg. Een geschiedenis. Koninklijk Limburgs Ge-

schied- en Oudheidkundig Genootschap, Publications de la Société Royale Historique et Ar-

chéologique dans le Limbourg. Jaarboek 2015, deel 151 (LGOG; Maastricht 2016) 322-328.

Boekbesprekingen

Bos, A. S., Brouwer, J. W. L., Damme, L. J. van, Ramakers, J. J. M. & Reiding, H. (2016).

Gesignaleerd [Boekbespreking] In totaal schreven genoemde vijf auteurs elf ‘signalementen’

in het Jaarboek Parlementaire Geschiedenis. Zonden in de politiek (ISBN 9789058755872) p.

203-207.


[Bespreking van het boek François Mitterrand]. Tijdschrift voor Geschiedenis, 129(3), p. 498-

500.

[Bespreking van het boek The end of the Cold War, 1985-1991 ]. Marineblad , 126(3), p. 25.

[Bespreking van het boek 1956. De wereld in opstand]. Marineblad , 126(7), p. 34.

Damme, L.J. van (2016).

Van Riel: een invloedrijke querulant [Bespreking van het boek Harm van Riel. Een rechtse

provo]. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis. Zonden in de po litiek (ISBN 9789058755872) p.

181-183


Retorica als bepalende factor in de parlementaire geschiedenis [Bespreking van het boek Spre-

kende politiek. Redenaars en hun publiek in de parlementaire gouden eeuw]. Jaarboek Parle-

mentaire Geschiedenis. Zonden in de politiek (ISBN 9789058755872) p. 173-175

Vooral pragmatisch bestuurder. Ruijs de Beerenbrouck [Bespreking van het boek Toen de ka-

tholieken Nederland veroverden. Charles Ruijs de Beerenbrouck 1873-1936]. Tijdschrift voor

Constitutioneel Recht, 7, p. 287-295.


Links van hart, rechts van hoofd [Bespreking van het boek Jan Terlouw. Jeugdboekenheld op

het Binnenhof]. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis. Zonden in de po litiek (ISBN

9789058755872) p. 192-194

Reiding, H. (2016).

Een diplomatieke minister [Bespreking van het boek Achteraf bezien. Memoires van een di-

plomaat en politicus]. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis. Zonden in de politiek (ISBN

9789058755872) p. 194-196

Steen, M.W.F. van der (2016).

Rumoer rond een flamboyante partijvernieuwer [Bespreking van het boek Haya van Someren-

Downer. Liberaal activiste]. Jaarboek Parlementaire Geschiedenis. Zonden in de po litiek

(ISBN 9789058755872) p. 183-185

23

Overige publicaties

Brochure

Hoetink, A.C., Kaal, H.G.J., Leenders, M.H.C.H., Meurs, W.P. van, Reiding, H., Steen, M.W.F. van

der & Zon, K.J.A. van (2016).

Brussel is een bodemloze put… en zes andere cliché’s over de Europese Unie (Radboud Universiteit:

Nijmegen 2016, tweede herziene druk).

Bijdrage week- of dagblad

Damme, L.J. van (2016, Juni 11).

Basisinkomen gaat het ook in Nederland niet halen. Reformatorisch Dagblad .

Kessel, A.C.M.W. van (2016, Oktober 17).

Koningin ging altijd af op haar adviseurs. de Volkskrant.

24

Bijlage 2 Lezingen en debatbijdragen

voordracht – lezing

Baalen, C.C. van

(2016, september 17). Emoties en politiek. Nijmegen, Opening academisch jaar Hovo.

(2016, november 25). Dutch parliamentary politics in the 1970s. A short introduction. Aarhus,

Workshop Parliamentary History of Denmark, The Netherlands and Sweden during the 1970s

and 80s.

Bos, A.S.

(2016, juni 24). ‘Laat Lubbers zijn karwei afmaken’. Nijmegen, Opening tentoonstelling KDC

‘het katholiek politiek affiche’.

(2016, november 25). The ‘re-invention’ of the parliamentary inquiry in the 1980’s. Aarhus,

Workshop Parliamentary History of Denmark, The Netherlands and Sweden during the 1970s

and 80s.

Brouwer, J.W.L.

(2016, maart 17). Summitry calls. Joop den Uyl, the emergence of the European Council and

the expanding role of the Prime Minister in Dutch foreign policy, 1973-1977. Amsterdam, Ple-

naire lezing op de conferentie ‘Recasting the History of Dutch Foreign Relations, 1814- 2000’,

Universiteit van Amsterdam.

(2016, maart 29). Vijftig jaar de Nacht van Schmelzer. Nijmegen, Lezing voor Dispuut De

Gong.

(2016, mei 12). L’écriture du général et autres recherches franconéerlandaises. Nijmegen, le-

zing tweedejaars studenten Frans, Radboud Universiteit.

(2016, juni 29). François Hollande en Frankrijk één jaar voor de presidentsverkiezingen – een

balans. Cuijk, voordracht voor de Rotary-kring Cuijk gehouden in Schouwburg Cuijk.

(2016, september 02). Paris politique. Une promenade à travers la Ve République. Nijmegen,

lezing eerstejaars studenten Frans, Radboud Universiteit.

(2016, september 07). Documenting parliament’s involvement in very sensitive aspects of

Dutch government policy, 1950-1975. Palma de Mallorca, Plenaire lezing op 68th Conference

International Commission for the History of Representative and Parliamentary Institutions.

(2016, november 10). Fêtons la francophonie! De dag van de Franse taal. Horst, lezing voor

eindexamenkandidaten Frans en Geschiedenis, Dendron College.

(2016, november 25). The Netherlands as ‘gidsland’ (or: pilot country) in international affairs.

Aarhus, Workshop Parliamentary History of Denmark, The Netherlands and Sweden during

the 1970s and 80s.

Damme, L.J. van (2016, november 25).

The Dutch social security system in the seventies: too expensive? Aarhus, Workshop Parli-

amentary History of Denmark, The Netherlands and Sweden during the 1970s and 80s.

Kessel, A.C.M.W. van (2016, november 07).

Nijmegen, coreferaat bij studiemiddag Henk te Velde over Sprekende politiek. Redenaars en

hun publiek in de parlementaire gouden eeuw (Amsterdam 2015).

Merriënboer, J.C.F.J. van

(2016, november 22). Zijlstra en de formaties van 1966 en 1967. Tussenkabinet of keerpunt.

Vrije Universiteit Amsterdam, Symposium Het Kabinet-Zijlstra na vijftig jaar.

(2016, november 25). Cabinet Formation in the Netherland in the Eighties. The case of 1986.

Aarhus, Workshop Parliamentary History of Denmark, The Netherlands and Sweden during

the 1970s and 80s.

25

Reiding, H.

(2016, juli 1). The intricate question of European democracy. The British, Irish and Dutch de-

bates on ’The Act concerning the election of the Representatives of the Assembly by Direct

Universal Suffrage’. Workshop New Political History and European Integration. Nijmegen.

26

Bijlage 3 Overige activiteiten

Activiteiten

Baalen, C.C. van (2016).

Lid van het bestuur van de Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der politi-

schen Parteien, Berlijn (sinds 2010).

Lid van het algemeen bestuur van het Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 (sinds

2015).

Lid van de redactie(raad) van het Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland: '1001 vrouwen uit

de 20ste eeuw'.

Coördinator voor Nederland (samen met prof. dr. M.P.C.M. van Schendelen) van het tijd-

schrift ZParl. Zeitschrift für Parlamentsfragen.

Projectleider Gak-onderzoeksproject ‘Een parlementaire geschiedenis van het socialezeker-

heidsstelsel (sinds 2014).

Lid van de jury van de Anne Vondelingprijs, jaarlijkse prijs voor een parlementair journalist

(sinds 2010).

Voorzitter manuscriptcommissie proefschrift Joris Gijsenbergh (Radboud Universiteit).

Lid Jury Thorbeckeprijs 2016.

Lid manuscriptcommissie proefschrift Elise van Alphen (Universiteit voor Humanistiek te

Utrecht).

Lid manuscriptcommissie proefschrift Jan de Vetten (Universiteit Leiden).

Lid manuscriptcommissie proefschrift Peter Bootsma (Universiteit Maastricht).

Lid leescommissie proefschrift Saskia den Hollander (Radboud Universiteit).

Bos, A.S. (2016).

Commissielid Gak-onderzoeksproject ‘Een parlementaire geschiedenis van het socialezeker-

heidsstelsel.

Lid van de jury Prinsjesdagprijs, een prijs bestemd voor de politicus die zich bij uitstek onder-

scheidt in de ontwikkeling en in het vitaal houden van de parlementaire democratie in Neder-

land.


lid Centre d’étude d’histoire de l’Europe contemporaine (CEHEC), UCL Louvain-la-Neuve.


Lid begeleidingscommissie voor de geschiedschrijving over het ministerie van Justitie 1798-

1998.

Lid van de kring van adviseurs Raad voor Cultuur.

Lid Wetenschappelijke adviesraad van het Katholiek Documentatie Centrum.


Vice-projectleider Gak-onderzoeksproject ‘Een parlementaire geschiedenis van het socialeze-

kerheidsstelsel.

Lid Wetenschappelijke Raad van Advies van de Kiesraad.


Commissielid Gak-onderzoeksproject ‘Een parlementaire geschiedenis van het socialezeker-

heidsstelsel.


Voorzitter Nederlands-Vlaamse Vereniging voor Gendergeschiedenis

27

Activiteiten voortvloeiend uit de hoofdfunctie


Lid van het bestuur van het Montesquieu Instituut. Centrum voor Europese Parlementaire

Geschiedenis en Constitutionele Ontwikkeling, gevestigd te Den Haag (sinds 2007).

Voorzitter Board EuParl.net (tot mei 2016).

Bezoldigde nevenfuncties


KNAW Huygens ING: Coördinator Onderzoekschool Politieke Geschiedenis

Universiteit Leiden: Coördinatie internationale conferentie Reconsidering democracy and the

nation state in a global perspective (14-16 januari Universiteit Leiden)

Organisatie workshop

Reiding, H. (2016).

Workshop New Political History and European Integration. Organisatie internationale work-

shop: Nijmegen (2016, juli 01).

Deelname workshop


Deelname aan de Workshop ‘Europäisierung – Forschungsfragen und Perspektiven’, Haus

der Bundespressekonferenz: Berlijn (2016, juni 17).


Deelname aan de Workshop ‘Europäisierung – Forschungsfragen und Perspektiven’, Haus

der Bundespressekonferenz: Berlijn (2016, juni 17).


Deelname workshop. 5th international workshop New Political History and European Inte-

gration: Nijmegen (2016, juni 01).

Overige


Advies: ‘Jan Willem Beyen. Architect of the European Community' t.b.v. European Parliament

Visitors Center, Station Europe.


Advies: ‘Sicco Mansholt, farmer and trailblazer fort he European Union’ t.b.v. European Parli-

ament Visitors Center, Station Europe.

Advies: Televisieprogramma Ondersteboven. Nederland in de jaren 60, afl. Het gezag en de

media.

28

Bijdragen website CPG

Bos, A.S.

(2016 april 25). De koeien op stal. Dertig jaar na Tsjernobyl.

(2016 september 26). Visuele retoriek in de Tweede Kamer.

(2016 december 9). ‘Nieuwe stap tegen een oud probleem’ Interview met Carla Hoetink over

maatregelen tegen afsplitsingen van fracties.

Brouwer, J.W.L.

(2016 januari 31). ‘Ten principale is het niet slecht om van tijd tot tijd over democratie na te

denken.’ Interview met Carla van Baalen.

(2016 maart 03). 50 jaar ‘Het Huwelijk’!

(2016 juni 16). Nederlandse euforie over de Britse toetreding (1972- 1973).

2016 augustus 25). Veertig jaar geleden – de ontknoping van de Lockheed-affaire.

(2016 oktober 06). ‘Kabinetsformaties zijn een mannending’. Interview met Carla van Baalen

en Alexander van Kessel.


(2016 februari 16). Land van Lubbers.

(2016 maart 15). Cees Fasseur (1938-2016) over parlement en waarheidsvinding.

(2016 april 03). Het referendum. De les van het ‘nee’ uit 2005.

(2016 april 08). Opa politiek en baanbreker Hans Daalder (1928-2016).

(2016 april 22). ‘Erdogan molenaar’, mag dat? De belediging van bevriende staatshoofden in

1968 en 2016.

(2016 juni 06). Mohammed Ali (1942-2016).

(2016 juni 22). Running gag: het frustrerende gezeur van de Britten.

(2016 november 10). Prekende ministers. Nu en veertig jaar geleden.

(2016 november 11). Executies bij De Punt in 1977?

(2016 november 30). ‘De heer Fidel Castro is een zuivere dictator, maar wel een linkse’.

(2016 december 6). De Mentendebatten in de jaren zeventig.

Optreden televisie en radio

Baalen, C.C. van

(huilende politici n.a.v. traan Obama) (2016, Jan 06). Editie NL. [televisie-uitzending]. RTL4.

(vooruitblik op debat in Eerste Kamer over instelling van Staatscommissie Parlementair Stel-

sel) (2016, Jan 18). WNL [radio-uitzending]. Haagse Lobby. Radio 1

(over boek Kabinetsformaties 1977-2012) (2016, Oct 10). Hemmen. De verhalen achter het

nieuws in het juiste perspectief. [radio-uitzending]. BNR Nieuwsradio.

Brouwer, J.W.L.

(Interview over ontwikkelingen in de Nederlandse politiek in 2016) (2016, Jan 01). Radio Gel-

derland. [radio-uitzending]. Omroep Gelderland.

(Interview over ‘het Huwelijk’ vijftig jaar geleden) (2016, Mar 07). WNL. [radio-uitzending].

Haagse Lobby. Radio 1.

Kessel, A.C.M.W. van

(50 jaar Nacht van Schmelzer en oprichting D’66) (2016, Oct 13). Hallo Nederland. [televisie-

uitzending]. Omroep Max.


(over motie-inflatie) (2016, Mar 21). WNL [radiouitzending]. Haagse Lobby. Radio 1.

29

Internetartikel


Verkiezingsprogramma's vergeleken. (artikel). Den Haag: Montesquieu Instituut. (available:

28 nov 2016).

Bos, A.S. & Hoetink, A.C. (2016).

Observaties over de voorzittersverkiezing. (artikel). Den Haag: Montesquieu Instituut.

(available: 25 jan 2016).

Bos, A.S. (2016).

‘Beestenboel op het Binnenhof’ over dierenmetaforen in de politiek. (artikel). Den Haag: Mon-

tesquieu Instituut. (available: 27 jun 2016).

50 jaar D66. Hoge toppen, diepe dalen. (artikel). Den Haag: Montesquieu Instituut. (available:

31 oct 2016).


Dales, Catharina Isabella. (artikel). Biografisch woordenboek van het socialisme en de arbei-

dersbeweging in Nederland.

De man achter de Troon en de kabinetsformaties. (artikel). Den Haag: Montesquieu Instituut.

(available: 31 oct 2016).


Piet de Jong in oneliners, anekdotes, citaten. (artikel). Den Haag: Montesquieu Instituut.

(available: 29 aug 2016).

30

Bijlage 4 EuParl.net Board

Prof. dr. C.C. van Baalen (chair, until May 2016), The Netherlands

Prof. dr. A. Schulz (chair, since May 2016), Germany

Prof. dr. J. Garrigues, France

Dr. J. Gasparic, Slovenia

Dr. A. Gjuričová, Czech Republic

Prof. dr. P. Ihalainen, Finland

Dr. P. Seaward, United Kingdom

In 2016 the following institutes were members of the network:

Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Radboud University, Nijmegen;

Kommission für Geschichte des Parlamentarismus und der politischen Parteien, Berlin;

Hellenic Foundation for Parliamentarism and Democracy, Athens;

Institute for Parliamentarism and Democracy Questions, Vienna;

Montesquieu Instituut, The Hague;

Institute for Contemporary History, Ljubljana;

Facultatea de Ştiinţe Politice, Universitatea din Bucureşti, Bucharest;

History of Parliament, London;

Politikatörténeti Intézet, Budapest;

Inštitut za novejšo zgodovino - Slovenská Akadémia Vied, Bratislava;

University of Jyväskylä, including the Academy of Finland Centre of Excellence in Political Thought

and Conceptual Change, Jyväskylä, Finland;

Comité d'Histoire Parlementaire et Politique, Orléans/Paris;

European Governance Programme (University of Luxembourg), Walferdange;

Research Group Biografía y Parlamentos, University of the Basque Country (UPV-EHU), Depart-

ment of Contemporary History, Leioa, Spain;

Kommission für die Geschichte der Habsburgermonarchie, Vienna;

Research Group for Political History, University of Antwerp;

Working Group on Parliaments in Transition, Institute of Contemporary History, Prague;

Dipartimento di Scienze Politiche, Sapienza Università di Roma.

Documents

Centrum voor Parlementaire Geschiedenis CONCEPT CentrumStichting Katholieke Universiteit, gevestigd te Nijmegen, gezamenlijk geëxploiteerd. Het Centrum is ondergebracht bij de Faculteit