57
CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI Dr.Şule Şengül Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı

CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

  • Upload
    kirsi

  • View
    88

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI. Dr.Şule Şengül Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı. NEDEN TRANSPLANTASYON?. Hasta sağ kalımında avantaj 1,2 Üremik komplikasyonlardan korunma 3 Yaşam kalitesini iyileştirme 3 Maliyet açısından avantaj 4,5. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA

HAZIRLANMASI

Dr.Şule ŞengülAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Nefroloji Bilim Dalı

Page 2: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

NEDEN TRANSPLANTASYON?

Hasta sağ kalımında avantaj1,2

Üremik komplikasyonlardan korunma3

Yaşam kalitesini iyileştirme3

Maliyet açısından avantaj4,5

1RA Wolfe ve ark. N Engl J Med 1999;341:1725– 30 2GC Oniscu ve ark. J Am Soc Nephrol 2005;16:1859-653P Rebollo ve ark. Clin Transplant 2000;14:199-2074USRDS 2002 yıllık veri raporu5Erek E, Nephrol Dial Transplant 2002

Page 3: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

TRANSPLANTASYONLA İLGİLİ NOBEL ÖDÜLLERİ

Page 4: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI
Page 5: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI
Page 6: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI
Page 7: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

ABD’de BEKLEME LİSTESİ: 2000-2010

UNOS / OPTN

Page 8: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Source: Transplant activity in the UK, 2010-2011, NHS Blood and Transplant

705 743 734 712 722 765 789 859 957

1399 1388 1308 1326 1440 1453 1570 1657 1667

931

1313

68716481

5863

5425

6980

50204970 5074

7190 7183

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011Year

Num

ber

DonorsTransplantsTransplant list

Deceased donor kidney programme in the UK, 1 April 2001 - 31 March 2011Number of donors, transplants and patients on the active transplant list at 31 March

Page 9: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Türkiye’de Diyaliz Hasta Sayısı

Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri

Page 10: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI
Page 11: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

ABD’de Kadavra ve Canlı Vericiler2000-2010

UNOS OPTN

Page 12: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Source: Transplant activity in the UK, 2010-2011, NHS Blood and Transplant

703 716 697664

637 634609 611 624 637

42 61 73 87127

159200

288335

373386 397

472 485

599

702

858

961

1062 1045

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1100

2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011Year

Num

ber

DBD donorsDCD donorsLiving donors

Number of deceased and living donors in the UK, 1 April 2001 - 31 March 2011

Page 13: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI
Page 14: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI
Page 15: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI
Page 16: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

CANLI VERİCİDEN

• BELİRLİ BİR ALICI • Akrabadan• Akraba Dışından

(ABD’de %40)• Verici Değişim

Programları• BELİRSİZ BİR ALICI

• Yabancı Gönüllüden (ABD’de %1,5 - 2) (Altruistic donation)

KADAVRADA

N• Kalbi Atan• Kalbi Atmayan

Page 17: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

TND Kayıt Sistemi - 2010

Page 18: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

CANLI VERİCİDEN TRANSPLANTASYONUN FAYDALARI HLA

uyumundan

bağımsız, kadavrada

n transplant

asyona göre daha

iyi sonuçlar

Diyalizde geçen

sürenin kısalmasını

n olumlu etkileri

Preemptif transplant

asyon olasılığını arttırması

Ameliyat zamanlama

sının yapılabilm

esi

Page 19: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİResmi  Gazete: 01.02.2012 – 28191ÜÇÜNCÜ BÖLÜMOrgan ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetimi

Canlıdan organ bağışı ve nakliMADDE 16 – (1) Canlıdan organ nakli; alıcının en az iki yıldan

beri fiilen birlikte yaşadığı eşi ile dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dahil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilir. Alıcı, verici ve nakil sonuçlarının TODS’a kaydı yapılır.

1. KAN HISIMLIĞIBİRİNCİ DERECE KAN HISIMLARI: Anne, Baba, ÇocuklarİKİNCİ DERECE KAN HISIMLARI: Kardeş, Torun, Dede, NineÜÇÜNCÜ DERECE KAN HISIMLARI: Kardeş Çocuğu (Yeğen), Amca, Hala, Dayı, Teyze DÖRDÜNCÜ DERECE KAN HISIMLARI: Üçüncü Derecedekilerin Çocukları2. KAYIN(SIHRİ) HISIMLIĞIBİRİNCİ DERECE KAYIN HISIMLARI: Kayınvalide, Kayınpeder (Eşin Anne ve Babası)İKİNCİ DERECE KAYIN HISIMLARI: Kişinin Eşinin Kardeşi (Kayın, Baldız, Görümce), Kişinin Eşinin Dedesi ve NinesiÜÇÜNCÜ DERECE KAYIN HISIMLARI: Kişinin Eşinin Kardeşinin Çocuğu (Eşin Yeğeni), Dayısı, Teyzesi, Amcası, HalasıDÖRDÜNCÜ DERECE KAYIN HISIMLARI: Üçüncü Derecedekilerin Çocukları

Page 20: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİResmi  Gazete:01.02.2012 – 28191ÜÇÜNCÜ BÖLÜMOrgan ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetimi

Canlıdan organ bağışı ve nakliMADDE 16 –

(2) Akraba dışı canlıdan organ nakli, naklin yapılacağı ilde oluşturulacak Etik Komisyonun verici ile alıcı arasında, bu Yönetmeliğe ve diğer ilgili mevzuata aykırı herhangi bir hususun bulunmadığını ve etik açıdan organ bağışının uygunluğunu onaylaması ile gerçekleştirilecek akraba dışı kişilerden yapılır. Akraba dışı canlıdan organ nakli için;

a) Alıcının TODS’a kaydı yapılır.b) Nakil için alıcı ve verici, il sağlık müdürlüğü aracılığıyla

aşağıda yer alan belgelerle birlikte Etik Komisyona başvurur.

Page 21: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİResmi  Gazete:01.02.2012 – 28191ÜÇÜNCÜ BÖLÜMOrgan ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetimi

Canlıdan organ bağışı ve nakliMADDE 16 – (2, devam)

1) Alıcı ve vericinin T.C. Kimlik Numarası,2) Vericinin mümeyyiz olduğuna dair rapor,3) Vericiden alınmış, en az iki tanıklı hekim onaylı muvafakat

belgesi,4) Verici ve alıcının hekim onaylı bilgilendirme formu,5) Verici ve alıcının nakile uygunluğunu bildiren sağlık raporu,6) Alıcı ile vericinin yakınlığının nereden kaynaklandığını gösteren

dilekçe ve mevcut ise ilgili belgeleri,7) Alıcının ve vericinin gelir düzeyini gösteren beyanı,8) Vericinin borcunun olup olmadığına dair beyanı,9) Alıcının ve vericinin adres beyanı,10) Komisyonun gerekli görmesi halinde ilgili diğer belgeler.

Page 22: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİResmi  Gazete:01.02.2012 – 28191ÜÇÜNCÜ BÖLÜMOrgan ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetimi

Canlıdan organ bağışı ve nakliMADDE 16 – (3) Etik Komisyon, il sağlık müdür yardımcısı

başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur;a) Valilikçe görevlendirilecek il emniyet müdür yardımcısı ya da kaçakçılık ve organize suçlarla mücadele şube müdürü,b) Naklin yapılacağı hastane haricindeki kamu hastanesinden bir tabip,c) Naklin yapılacağı hastane personelinden olmayan bir psikiyatri uzmanı,ç) Baro tarafından görevlendirilecek bir avukat,d) Valilikçe görevlendirilecek bir sosyal hizmet uzmanı.

Page 23: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİResmi  Gazete:01.02.2012 – 28191ÜÇÜNCÜ BÖLÜMOrgan ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetimi

Canlıdan organ bağışı ve nakliMADDE 16 –(4) Komisyonun sekretaryası il sağlık müdürlüğünce yürütülür. Başvurular

naklin yapılacağı hastane başhekimliğince il sağlık müdürlüğüne yapılır. Komisyon 15 günde bir üye tamsayısının en az 2/3 çoğunluğuyla toplanır, gerekli gördüğü takdirde verici ve/veya alıcıyı ve akrabalarını dinler. Komisyona sunulan bilgi ve belgelerin doğruluğunu araştırır, alıcı ve verici arasında etik ve yasal olmayan bir durumun bulunmadığı kanaati oluştuğunda naklin etik açıdan uygunluğuna karar verir. Kararlar üye tamsayısının 2/3 oy çoğunluğu ile alınır. Acil nakil gereken hasta için başvuru olması halinde Komisyon ivedilikle toplanır ve karar alır. Etik Komisyon kayıtları TODS’a kayıt edilir. Komisyon kararları kesindir ve Komisyonca uygun görülmeyen nakiller yapılamaz. Bir komisyonun uygun görmediği başvuru için başka bir komisyon karar alamaz.(5) Komisyon, müracaat eden hasta ve vericinin T.C. kimlik numaraları ile birlikte kararın bir örneğini nakli yapacak merkeze, TODS üzerinden alınan bir örneğini de imzalı olarak Bakanlığa gönderir. Komisyona sunulacak dosyalar nakil merkezleri tarafından kişilerin daha önce başvurusunun olup olmadığı yönünde TODS üzerinden incelenir.(6) Bakanlık gerektiğinde çapraz nakillere yönelik düzenleme yapabilir.

Page 24: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAMYAZILI VE / VEYA SÖZLÜ

KONTRENDİKASYONLAR

RELATİF KONTRENDİKASYONLAR

Page 25: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM

Gönüllülük esastır İstediği anda vazgeçebileceği İnvaziv işlemler dahil bir dizi test yapılacağı Alıcı adayı için mevcut alternatif tedavi yöntemleri Tüm uzun ve kısa dönem riskler Bağış sonrası bir izlem programına alınabileceği

Alıcı adayının tıbbi bakımından sorumlu olmayan biri tarafından bu bilgilendirilmenin yapılması önerilmektedir

Page 26: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Kontrendikasyonlar

<18 yaş Proteinüri ve / veya

hematüri Azalmış renal fonksiyon

(GFH <80 mL/dk/1.73 m2) Ciddi ürolojik ve vasküler

anomaliler Aktif infeksiyon Kronik aktif viral infeksiyon

(HIV, HTLV, Hepatitis B ve C virus)

Aktif malignite Malignite öyküsü (AC,

meme, böbrek-toplayıcı sistem, gastrointestinal, melanom ve hematolojik)

Kronik hastalıklar (pulmoner, KC, otoimmun, nörolojik ve kardiyak)

HT DM Nefrokalsinozis, bilateral

böbrek taşları ve tekrarlayan taş hastalığı

Kötü kontrollü psikoz Aktif madde kullanımı Gebelik Antikoagülasyon gerektiren

durumlar

Page 27: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Kısmi Kontrendikasyonlar

Aktif peptik ülser hastalığı Nefrolitiazis öyküsü Çoklu renal damarlar Morbid obezite (BKİ >35) Ailede güçlü DM ve HT öyküsü Ailede renal hücreli karsinom öyküsü ABO uyumsuzluğu (desensitizasyon ile) Sensitizasyon (desensitizasyon ile)

Page 28: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Akrabalık - Doku uyumu - Verici Yaşı

Akraba Aday > Akraba Dışı Aday

İyi Doku Uyumlu Aday > Kötü Doku Uyumlu Aday

Yaşı Büyük Aday > Genç Aday

Verici adayı 1’den fazla ise ne yapmalı ?

Page 29: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

KAN GRUBU LCM Rh uyumu, Rh antijeni böbrek hücrelerinde

sunulmadığı için aranmaz› Rh uyumsuzluğunun allogreft sağ kalımını

olumsuz etkileyebilir› Kadın ve Rh (-) alıcı söz konusuysa Rh (+)

verici durumunda transplantasyon zamanında anti-Rh immunoglobulin uygulanmalı

HLA tiplendirilmesi

Bryan CF ve ark. Influence of the Rh (D) blood group system on graft survival in renal transplantation. Transplantation 1998; 65:588.

Page 30: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Verici Adayının Değerlendirilmesi

Psikososyal – Tıbbi - Cerrahi Değerlendirme AMAÇ: Verici adayının sağlıklı olduğunu,

normal böbrek fonksiyonu ve yapısına sahip olduğunu göstermektir

Page 31: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Verici Adayının Değerlendirilmesi

Detaylı anamnez ve fizik inceleme Erkeklerde, fizik inceleme testiküler değerlendirmeyi

ve 50 yaş üzerinde PSA ölçümü ve rektal muayeneyi içermelidir

Kadınlarda, meme muayenesi, 40 yaş üzerinde mammografi, pelvik muayene ve PAP yayması yapılmalıdır

Elli yaş üzerindeki tüm verici adaylarında tercihen kolonoskopi ile kolon kanseri taraması da yapılmalıdır

Page 32: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Laboratuvar İncelemeleri Kan sayımı Biyokimyasal testler (lipid profili dahil) Koagülasyon profili HbA1C İdrar analizi, mikroskopisi ve kültürü 24 saatlik idrarda proteinüri ------ pro/krea, alb/krea Kreatinin klirensi------------ formüller Viral incelemeler

(HIV, HTLV, CMV, HSV, EBV, VZV, hep B ve C) PA AC EKG VDRL, toxoplasma testi Renal görüntüleme (BT veya MR angiogram)

Page 33: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

YAŞ 50 yaş üzeri geçmişte verici adayı olarak kabul

edilmezken, günümüz koşullarında fiziksel ve mental sağlığı yerinde olan, iyi böbrek fonksiyonuna sahip yaşlılar da verici olarak değerlendirilmektedir

ABD’de nakil merkezlerinin %60’ı yaş için üst sınırları olmadığının bildirmiş*› %4’ü 75 yaşı› %5’i 70 yaşı› %21’i 65 yaşı› %7’si 60 yaşı› %1’i 55 yaşı üst sınır olarak kabul etmektedir

Bu merkezlerin %77’si 18 yaşı alt sınır olarak kabul etmektedir

*Mandelbrot DA,et al. The medical evaluation of living kidney donors: a survey of US transplant centers. Am J Transplant 2007

Page 34: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Hipertansiyon KB >140/90 mm Hg olan bireyler verici olarak

genellikle kabul edilmezler Ofis ölçümleri yüksek çıkan adayların ve >50

yaş üzerindekilerin KB ölçümü AKBİ ile yapılmalıdır

>50 yaş üzerinde olan ve kolay kontrol altına alınmış HT dışında başkaca bir problemi olmayan vericiler kabul edilebilir

*AntiHT kullananları merkezlerin %47’si, 1’den fazla antiHT kullananları %41’i kabul etmemekteDelmonico F, Council of the Transplantation Society. A Report of the Amsterdam Forum On the Care of the Live Kidney Donor: Data

and Medical Guidelines. Transplantation 2005

*Mandelbrot DA, Pavlakis M, Danovitch GM, et al. The medical evaluation of living kidney donors: a survey of US transplant centers. Am J Transplant 2007

Page 35: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Obezite

Obez vericilerde orta vadede (6.8 yıl) artmış HT, proteinüri sıklığı ve GFH kaybı gözlenmiş*

BKİ >35 kg/m2 olan adaylar özellikle eşlik eden diğer sağlık sorunları varsa verici olmamalıdırlar

Bağış öncesi kilo vermeleri sağlanmalıdır Sağlıklı yaşam biçimi önerileri ve eğitimi tüm

verici adaylarına verilmelidir

Delmonico F, Council of the Transplantation Society. A Report of the Amsterdam Forum On the Care of the Live Kidney Donor: Data and Medical Guidelines. Transplantation 2005

*Nogueira JM ve ark. Transplantation 2010

Page 36: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Dislipidemi

Verici adayı değerlendirilmesinde diğer risk faktörleriyle birlikte değerlendirilmelidir

Tek başına verici olmayı engellemez

Delmonico F, Council of the Transplantation Society. A Report of the Amsterdam Forum On the Care of the Live Kidney Donor: Data and Medical Guidelines. Transplantation 2005

Page 37: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Kabul Edilebilir Böbrek Fonksiyonu

Verici adayında GFH tahmini mutlaka yapılmalıdır Kreatinin klirensi Kreatinin temelli formüller (MDRD ve Cockcroft-Gault), nükleer

incelemeler <80 ml/dk/1,73 m2 ise verici olamaz 24 saatlik idrarda proteinüri >300 mg* ise kontrendikasyon

oluşturur (150 mg/gün!!!) Mikroalbuminuri daha güvenilir olabilir* Alb/krea, protein/kreat* Mikroskopik hematüri: Üriner malignite, taş hastalığı dışlanmalı,

IgA nefropatisi için böbrek biyopsisi yapmak gerekebilir (3-10 eritrosit)

Delmonico F, Council of the Transplantation Society. A Report of the Amsterdam Forum On the Care of the Live Kidney Donor: Data and Medical Guidelines. Transplantation 2005*UK Guidelines, 2011

Page 38: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

UK GUIDELINES FOR LIVING DONOR KIDNEY TRANSPLANTATION, 2011

eGFH (40) = [40 ml/dk/1.73 m2 + (80-nefrektomi yaşı)] / 0.7320 yaşında verici adayıeGFH = [40 + (80-20) ] / 0.73= 136 ml/dk

Page 39: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

DM Diyabet öyküsü varsa, AKŞ ≥126 mg/dl

veya 2-saatlik OGTT’ de 2.saat KŞ ≥200 mg/dl ise aday böbrek vericisi olamaz

Delmonico F, Council of the Transplantation Society. A Report of the Amsterdam Forum On the Care of the Live Kidney Donor: Data and Medical Guidelines. Transplantation 2005

Page 40: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Artmış DM Riski

Canlı Verici Adayında DM Değerlendirilmesi:Ailede DM Öyküsü

Gestasyonel DM Öyküsü

AKŞ<100 mg/dlOGTT <140 mg/dlDeğerlendirmeye

DevamARA DEĞERLER

AKŞ>126mg/dlOGTT >140 mg/dl

Dışlanmalı

Page 41: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Artmış DM Riski

ARA DEĞERLERAKŞ <100 mg/dl

-Bozulmuş GT (140-199 mg/dl, DM Riski %19!!!)

AKŞ 100-110 mg/dl-Normal GT (<140 mg/dl, DM Riski %9 !!!)

-Bozulmuş GT (140-199 mg/dl, DM Riski %31!!!)

AKŞ 110-126 mg/dl-Normal GT (<140 mg/dl, DM Riski %28 !!!)

-Bozulmuş GT (140-199 mg/dl, DM Riski %60, Dışlanmalı)

Page 42: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Taş Hastalığı Taş düşürme öyküsü olan asemptomatik aday:

› Hiperkalsiüri, hiperürisemi veya metabolik asidoz yoksa› Sistinüri veya hiperoksalüri yoksa› BT’de birden fazla taş veya nefrokalsinozis yoksa kabul

edilebilir Hali hazırda asemptomatik tek taşı bulunan

aday› Yukarıdaki kriterleri karşılıyorsa ve taş <1,5 cm ise veya

transplantasyon sırasında çıkarılabilecekse kabul edilebilir Bilateral taş hastalığı ya da nefrokalsinozisi

olan hastalar ve tekrarlayıcı taş hastalığı öyküsü olanlar verici olmamalıdırlar

Delmonico F, Council of the Transplantation Society. A Report of the Amsterdam Forum On the Care of the Live Kidney Donor: Data and Medical Guidelines. Transplantation 2005

Page 43: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Malignite Melanoma, testiküler kanser, renal hücreli kanser,

koryokarsinom, hematolojik malignite, bronşial karsinom, meme kanseri ve plazma hücre hastalıkları öyküsü genellikle kontrendikasyon kabul edilir

Malignite öyküsü olan verici adayında, renal fonksiyon uygulanan tedavilerden olumsuz etkilenmemişse, kür gerçekleştirilmişse ve kanser hücrelerinin geçişi riski dışlanabiliyorsa verici adayı kabul edilebilir

Delmonico F, Council of the Transplantation Society. A Report of the Amsterdam Forum On the Care of the Live Kidney Donor: Data and Medical Guidelines. Transplantation 2005

Page 44: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

İdrar Yolu İnfeksiyonu Vericinin idrarı operasyondan önce steril olmalıdır,

asemptomatik bakteriüri de tedavi edilmelidir Piyüri ve hematüri kontrendikasyon oluşturur Açıklanamayan hematüri veya piyüri durumlarında

adenovirüs, tbc ve kanser araştırılmalıdır Tekrarlayan piyelonefrit atakları geçiren aday verici

olamaz Kronik sistit kontrendikasyon değildir

Delmonico F, Council of the Transplantation Society. A Report of the Amsterdam Forum On the Care of the Live Kidney Donor: Data and Medical Guidelines. Transplantation 2005

Page 45: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Preoperatif Değerlendirme Artmış Kardiyak Risk:

› Major: USAP, dekompanze KKY, ciddi aritmiler ve kapak hastalıkları

› Intermediate: Angina, geçirilmiş MI, kompanze KKY

› Minor:İleri yaş, anormal EKG, inme ve kontrolsüz HT öyküsü

Artmış Pulmoner Risk› FEV1 <%70, FVC<%70 ve FEV1/FVC <%65

Sigara: Operasyondan en az 4 hafta önce kesilmelidir

Alkol: Operasyondan 4 hafta önce kesilmelidir

Page 46: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

AÜTF DENEYİMİCanlı vericilerin özellikleriN=315

Page 47: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

CERRAHİ DEĞERLENDİRME

Uygulanacak cerrahi teknik açısından hasta cerrahi ekip tarafından değerlendirilir

Böbrekler, vasküler yapıları ve toplayıcı sistem transplantasyona uygunluk açısından değerlendirilir

Hangi böbrek alınacak ? Laparoskopik veya açık verici

nefrektomisi…. Cerrahi risk değerlendirilir

Page 48: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

65 verici adayından laparoskopik nefrektomi yapılan 48 vericinin vasküler yapısı preop hem CT hem de MR ile değerlendirilip operasyon bulgularıyla karşılaştırılmış

Page 49: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

AÇIK NEFREKTOMİ LAPAROSKOPİK NEFREKTOMİ

Abdominal komplikasyonlar

Daha az •Daha sık•Böbrek damarları daha kısa olabilir

Skar oluşumu Uzun skar ve postop herni riski

Kozmetik avantajı var

Operasyon süresi 2-3 sa 3-4 sa (uzamış sıcak iskemi)

Postop ağrı +++ +Hospitalizasyon süresi 4-5 gün 1-2 günİşe dönüş 6-8 hafta 3-4 haftaGreftle ilgili komplikasyon ve sonuçlar

Benzer

Shokeir AA. J Urology, 2007

Page 50: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

VERİCİ NEFREKTOMİSİNİN RİSKLERİ ERKEN DÖNEM:

› Atelektazi› Pnömotoraks› Pnömoni› İYE› Yara yeri komplikasyonları› DVT-Pulmoner emboli: Kadın vericiler hormon yerine koyma

tedavisi ve oral kontraseptif ilaçları operasyondan 6 hafta önce kesmeli

› Ölüm riski: 3,1:10,000 (İlk 90 günlük mortalite)*

*Segev ve ark. Perioperative mortality and long-term survival following live kidney donation. JAMA, 2010

Page 51: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

VERİCİ NEFREKTOMİSİNİN RİSKLERİ GEÇ DÖNEM:

› Mortalite: Genel populasyon ile aynı› GFH kaybı: Nefrektomiden sonra kalan böbrekte

kompanzasyon 10-14 günde bazal GFH’nin %70’ine uzun dönemde de %75-85’ine ulaşır

› *SDBY Riski: (OPTN, Medicare ve Medicaid veri tabanları) 1994-2003, 56458 canlı böbrek vericisinin ortalama izlem

süresi 10 yıl olan sonuçlarına göre: SDBY insidansı %0.22 (126 hasta) SDBY riski genel nüfustan farklı değil SDBY gelişme zamanı bağıştan sonra ortanca 10 yıl SDBY gelişen hastalar daha genç (36 yaş vs 38 yaş) Alıcıların tam uyumlu kardeşleri (%51 vs %40) GENETİK FAKTÖRLER!!!! SDBY nedenleri DM, HT ve glomerülonefritler (%50 alıcıyla aynı etiyolojik

neden söz konusu) › HT ve proteinüri riski: Genel nüfustan farklı değil

*Cherikh WS ve ark. Ethnic and gender related differences in the risk of end-stage renal disease after living kidney donation. Am J Transplant 2011

Page 52: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Çalışma Yer İzlem süresi

Kontrol Verici sağ kalımı (%)

SDBY (n, %)

Fehrman-EkholmN=1112

İsveç 1964-2005Ort 12 yıl

Genel populasyon 20 yıl = 85 6 (0.5)

OkamotoN=601

Japonya 1970-2006Ortc 13.7 yıl

Genel populasyon 20 yıl = 86,4 3 (0.5)

IbrahimN=3698

ABD 1963-2007Ortc 12.2 yıl

Genel populasyon 20 yıl = 93.5 11 (0.29

Segev US donorsUNOS

1994-2009 Ortc 6.3 yıl

NHANES III’ den eşleştirilmiş grup

12 yıl = 97.9 -

Morgan BR ve ark. Long-term outcomes of kidney donors. Current Opinion in Nephrology and Hypertension, 2011

Page 53: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Verici Nefrektomisinin Maternal ve Fetal Etkileri:Gelecekteki gebelikler üzerine etkisi var mı?

*1967-2002, böbrek vericilerinde nefrektomi sonrası 106 gebelik, nefrektomi öncesi 620 gebelik ve rastgele genel nüfüstan seçilmiş 21511 gebelikle karşılaştırılmış: › Nefrektomi öncesi gebeliklere göre, nefrektomi sonrası

gebeliklerde preeklampsi riski artmış bulunmuş› Ancak gebelikle ilişkili komplikasyonlar böbrek vericilerinde

genel populasyondan farklı bulunmamış **1085 böbrek vericisinde 3213 gebelik değerlendirilmiş:

› Nefrektomi öncesi gebeliklerle karşılaştırıldığında, nefrektomi sonrası gebeliklerde fetal kayıp, gestasyonel DM, gestasyonel HT ve preeklampsi riski artmış bulunmuş

› Ancak nefrektomi sonrası gebelik komplikasyonları riski genel populasyonla benzer bulunmuş

Planlanmış gebelikler nefrektomi sonrasına bırakılmamalı!!

*Reisaeter AV ve ark. Pregnancy and birth after kidney donation: the Norwegian experience. Am J Transplant 2009.**Ibrahim HN ve ark. Pregnancy outcomes after kidney donation. Am J Transplant 2009.

Page 54: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Verici Nefrektomisinin Psikolojik Sonuçları

1984-1996, Minnesota Üniversitesi’nde canlı verici olmuş

N>1000 Sağlıklı populasyonla karşılaştırılmalı yaşma

kalitesinin sorgulandığı anket çalışması› Genel olarak, vericilerde, genel populasyona göre

daha iyi sonuçlarla karşılaşılmış› Ancak, uzak akrabasına verici olanlarda,

kadınlarda, alıcısı 1 yıl içinde ölenlerde ve perioperatif komplikasyon yaşayanlarda sonuçlar daha kötü bulunmuş

Johnson EM ve ark. Long-term follow-up of living kidney donors:quality of life arter donation. Transplantation 1999.

Page 55: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

2007-2009, N:484 N:39 (%8) transplantasyon gerçekleştirilmiş N:104 (%22) değerlendirme sürecinde N:112 (%23) kendi isteğiyle değerlendirme sürecini

durdurmuş N:229 (%47) reddedilmiş

› Medikal nedenler (n:150): Obezite, HT, nefrolitiazis ve / veya DM-glukoz intoleransı

› Psikososyal nedenler (n:22)› İmmunolojik nedenler (n:57): ABO uyumsuz veya LCM+

Page 56: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI

Operasyon Sonrası Böbrek Fonksiyonunun İzlenmesi

Yıllık renal fonksiyonları izlenmelidir› Kan basıncı› GFH› Proteinüri› Sağlıklı yaşam biçimi

değişikliklerine uyum

Page 57: CANLI VERİCİLERİN BÖBREK TRANSPLANTASYONUNA HAZIRLANMASI