Các công cụ phái sinh

7/28/2019 Cc cng c phi sinh

1/61

Chng 3:

CC CNG C TI CHNH PHI SINH TRN TH TRNGNGOI HI

MC TIUHP NG K HN

HP NG HON IHP NG GIAO SAU

HP NG QUYN CHNCU HI N TP

BI TP THC HNHBI TP T RN LUYN


2/61

46

MC TIU

Chng ny trnh by cc giao dch phi sinh trn th trng ngoi hi nhm cung cp nn tngkin thc thc hin cc gii php qun l ri ro t gi s c trnh by trong cc chng sau.Hc xong chng ny sinh vin c th:

Hiu c khi nim, ni dunggiao dch v c im ca tng loi giao dch phi sinhtrn th trng ngoi hi, bao gm hp ng k hn, hp ng hon i, hp ng giaosau v hp ng quyn chn.

Bit c mc tiu v cng dng ca tng loi giao dch phi sinh trn th trng ngoihi.

Nm c thc tin giao dch cc cng c phi sinh trn th trng ngoi hi Vit Nam.

HP NG K HN

Khi qut v giao dch ngoi t k hnGiao dch ngoi t k hn c thc hin trn th trng gi l th trng hi oi k hn. Thtrng hi oi k hn (forward markets) l th trng giao dch cc hp ng mua bn ngoi tk hn. Hp ng mua bn ngoi t k hn l hp ng mua bn ngoi t m vic chuyn giaongoi t c thc hin sau mt thi hn nht nh k t khi tha thun hp ng . L do xuthin th trng ny l cung cp phng tin phng nga ri ro hi oi, tc l ri ro pht sinhdo s bin ng bt thng ca t gi. Vi t cch l cng c phng nga ri ro, hp ng khn c s dng c nh khon thu nhp hay chi tr theo mt t gi c nh bit trc, btchp s bin ng t gi trn th trng.

Tham gia giao dch trn th trng ny ch yu l cc ngn hng thng mi, cc cng tya quc gia, cc nh u t trn th trng ti chnh quc t v cc cng ty xut nhp khu, tc lnhng ngi m hot ng ca h thng xuyn chu nh hng mt cch ng k bi s binng ca t gi. Khi c nhu cu giao dch ngoi t, hai bn ngn hng v khch hng tho thun

giao dch v k kt hp ng giao dch ngoi t k hn. Th trng hi oi k hn chnh l thtrng thc hin giao dch loi hp ng ny. Vit Nam giao dch hi oi k hn chnh thc ra i t khi Ngn hng Nh nc ban

hnh Quy ch hot ng giao dch hi oi km theo Quyt nh s 17/1998/Q-NHNN7 ngy10 thng 01 nm 1998. Theo quy ch nygiao dch hi oi k hn l giao dch trong hai bncam kt s mua, bn vi nhau mt s lng ngoi t theo mt mc gi xc nh v vic thanhton s c thc hin trong tng lai. Quy ch ny cng xc nh t gi k hn l t gi giaodch do ngn hng thng mi, ngn hng u t v pht trin yt gi hoc do hai b n tham giagiao dch t tnh ton v tho thun vi nhau, nhng phi bo m trong bin qui nh giihn t gi k hn hin hnh ca Ngn hng Nh nuc ti thi im k kt hp ng.

Loi hp ng k hn

Trn th trng hi oi quc t ni chung c hai loi hp ng hi oi k hn: hp ngoutright v hp ng swap. Hp ng outright l s tha thun gia mt ngn hng v khchhng khng phi ngn hng (nonbank customer) nhm mc ch phng nga ri ro hi oi chokhch hng. V nguyn tc, trc khi hp ng n hn cha c vic chuyn giao tin t gia ccbn tham gia hp ng. Tuy nhin, ngn hng c th yu cu khch hng k qu vi mt mc tithiu no hoc th chp ti sn m bo cho vic thc hin hp ng. Tin k qu trongphm vi ti thiu, theo tha thun, khng c hng li nhng khch hng c th c hngphn li tc (trong trng hp th chp ti sn ti chnh) pht sinh t ti sn th chp.


3/61

47

Ngy nay, phn ln cc hp ng k hn l loi hp ng swap. Hp ng swap l loihp ng k hn gia hai ngn hng theo hai bn ng hon i mt s lng ngoi t nhtnh vo mt ngy xc nh v sau hon i ngc li mt ngy trong tng lai theo mt tgi khc vi t gi hon i ln u. Nh vy, hp ng swap gm hai ln hon i ngoi t,trong phn ln hon i ln u l giao dch giao ngay v hp ng swap nh vy gi l hpng hon i giao ngay-k hn (spot-forward swaps).

Tuy nhin, hp ng hon i k hn-c k hn (forward-forward swaps), tc l hon ingoi t k hn c ln u v ln sau, cng kh ph bin. Chng sau s xem xt k hn v hpng swap.

Vit Nam hp ng k hn mc d c chnh thc a ra thc hin t nm 1998nhng n nay nhu cu giao dch loi hp ng ny vn cha nhiu. L do mt mt l khchhng vn cha am hiu lm v loi giao dch ny. Mt khc, do c ch iu hnh t gi ca Ngnhng Nh nc trong sut thi gian qua kh n nh theo hng VND gim gi t t so vi ngoit khuyn khch xut khu nhng vn m bo n nh i vi hot ng nhp khu. Chnh ldo ny khin cc nh xut khu khng cm thy lo ngi ngoi t xung gi khi k kt hp ngxut khu nn khng c nhu cu bn ngoi t k hn. V pha nh nhp khu, tuy ngoi t c lngi so vi VND khin nh nhp khu lo ngi, nhng s ln gi ca ngoi t vn c Ngn hngNh nc gi mc c th kim sot c nn nh nhp khu vn cha thc s cn giao dch khn phng nga ri ro t gi. Tuy nhin, sau khi Vit Nam gia nhp WTO v dn dn hi nhpti chnh vi quc t th Ngn hng Nh nc s bt dn can thip vo th trng ngoi hi, khiy ri ro t gi ng lo ngi v nhu cu giao dch hi oi k hn s gia tng. Do vy, cc ngnhng v cng ty xut nhp khu nn lm quen vi loi giao dch ny cng sm cng tt.

Thi hn ca hp ng k hn

Trn th trng hi oi k hn t gi thng c nim yt theo bi s ca 30 ngy vnm ti chnh thng c 360 ngy nn, tin s dng v chnh xc, thi hn ca hp ng khn thng l mt thng, hai thng, ba thng v.v Tuy nhin, trn th trng lin ngn hng(Interbank Market) c th c nhng hp ng vi thi hn di mt thng. Ngoi ra, cng c mt

s t hp ng vi thi hn khng phi l bi s ca 30 ngy, nhng loi hp ng ny thngkh tha thun hn loi hp ng c thi hn l bi s ca 30 ngy.

Vit Nam do th trng hi oi k hn cha pht trin mnh nn thi hn giao dch theobi s ca 30 ngy cha c p dng ph bin thay vo thi hn giao dch thng l do thothun gia hai bn nhng ni chung khng qu 180 ngy. Hu ht cc ngn hng thng mi cgiao dch hi oi k hn nh Vietcombank, Eximbank, ACB, Techcombank, thi hn giaodch hp ng k hn u do ngn hng tho thun ty theo nhu cu ca khch hng.

Yt gi k hn

T gi k hn thng c yt theo hai cch: yt gi theo kiu outright v yt gi theo kiuswap. T gi k hn theo kiu outright n gin l gi c ca mt ng tin ny tnh bng mt sn v ng tin kia. N cng c nim yt tng t nh t gi giao ngay ch khc mt iu l

t gi c hai bn xc nh v tho thun hin ti nhng s c p dng trong tng lai. Tgi theo kiu swap ch yt phn chnh lch theo s im cn bn (basic points) gia t gi k hnv t gi giao ngay tng ng.

V d ti mt ngn hng c t gi k hn 30 ngy theo kiu outright USD/JPY : 134,36 50 , c ngha l ngn hng sn sng mua mc 134,36 v bn mc 134,50 JPY cho 1USD. Gis rng t gi giao ngay ca ngn hng l USD/JPY: 135,85 95. Da trn c s thng tin


4/61

48

ny chng ta c t gi k hn 30 ngy theo kiu swap l USD/JPY: 49 451, tc l chnh lchtuyt i gia t gi k hn theo kiu outright v t gi giao ngay tng ng.

Yt gi theo kiu swap thng c s dng trn th trng lin ngn hng, tc l tronggiao dch gia mt ngn hng ny vi mt ngn hng khc. Di y s minh ha cch yt gitrn th trng k hn bng 3.1. Bng ny gip chng ta c th so snh t gi c yt theokiu swap v theo kiu outright thy r s khc bit gia hai kiu yt gi ny. Ngoi ra, n cncho thy s khc bit gia t gi giao ngay v t gi k hn. Bn nn xem xt k cc kiu yt giny v phn bit r s khc nhau ca tng loi t gi c th d dng la chn t gi thch hpcho vic thc hin hp ng k hn s minh ha trong nhng phn sp ti. Bng 3.1: Yt gi k hn2 th trng Chicago

Yt gi theo kiu swap Giao ngay 1 thng 3 thng 6 thng

GBP/USD 1,6440 50 99 97 278 275 536 530

USD/CHF 1,7140 50 4 2 0 3 13 19

USD/CAD 1,1720 30 40 43 105 109 175 181

USD/JPY 145,80 90 22 20 48 45 136 130

Yt gi theo kiu outright Giao ngay 1 thng 3 thng 6 thng

GBP/USD 1,6440 50 1,6341 53 1,6162 75 1,5904 20

USD/CHF 1,7140 50 1,7136 48 1,7140 53 1,7153 69

USD/CAD 1,1720 30 1,1760 73 1,1825 39 1,1895 911

USD/JPY 145,80 90 145,58 70 145,32 45 144,44 60

Vit Nam do s lng khch hng c nhu cu giao dch k hn cha nhiu nn cc ngnhng thng mi cha thng xuyn nim yt t gi k hn nh cc nc m ch xc nh vcho cho khch hng khi no khch hng c nhu cu giao dch. Khi c nhu cu mua hoc bn

ngoi t k hn, khch hng c th lin h vi ngn hng. Da vo nhu cu v loi ngoi t giaodch, k hn giao dch v li sut ca hai ng tin giao dch ngn hng s xc nh v cho t gik hn cho khch hng. Cch xc nh t gi k hn s c xem xt mc k tip.

Cch xc nh t gi k hn

T gi k hn (forward rate) l t gi p dng trong tng lai nhng c xc nh hin ti. Tgi ny p dng cho cc giao dch mua bn ngoi t k hn v c xc nh da trn c s t gigiao ngay v li sut trn th trng tin t. Gi:

F l t gi k hn

S l t gi giao ngay rd l li sut ca ng tin nh gi tnh theo nm.

ry l li sut ca ng tin yt gi tnh theo nm. n l k hn hp ng tnh theo nm.

1 Bng t gi giao ngay tr t gi k hn nim yt theo kiu outright: 49 = 85 36 v 45 = 95 502 International Finance, John S. Evan, 1992 trang 165.


5/61

49

Ta c t gi k hn c xc nh bi cng thc da trn c s l thuyt cn bng l i sut(interest rate parity) IRP. L thuyt ny ni rng chnh lch li gia hai quc gia phi c bp bi chnh lch t gi gia hai ng tin nhng ngi kinh doanh chnh lch gi khng ths dng hp ng k hn kim li nhun trn c s chnh lch li sut :

nr1

nr1SF

y

d (1)

Chng hn nu li sut ngn hn Canada cao hn li sut ngn hn M th, theo IRP,ng dollar Canada (CAD) s gim gi so vi USD ngn chn cc nh kinh doanh chnhlch gi di chuyn vn t M sang Canada v s dng th trng k hn kha cht khonthu nhp t kinh doanh chnh lch li sut. Trong trng hp ny nh kinh doanh chnh lch gis thc hin mt s giao dch nh sau :

B ra mt s tin, chng hn, p dollar M.

i sang dollar Canada theo t gi giao ngay S s c pS dollar Canada.

u t pS dollar Canada trn th trng tin t vi li sut rCAD v k hn l n s thu lipS(1 +rCADx n) dollar Canada khi o hn.

Chuyn s dollar Canada thu c sang dollar M theo t gi k hn F c p(1+ rCADx n)S/F dollar M.Nu khng di chuyn vn sang Canada nh kinh doanh s dng p dollar M u t trn th

trng tin t M vi li sut rUSD v thu c p(1 + rUSD x n) dollar M khi o hn.Nu p(1 + rCAD x n) S/F >p(1 + rUSD x n) th cc nh kinh doanh chnh lch gi s di

chuyn vn u t sang Canada. Do , ngn chn khng cho cc nh kinh doanh chnh lchgi thu li nhun tri cho, chnh lch li sut trn th trng tin t phi c b p bi chnhlch t gi trn th trng hi oi sao cho th trng lun trng thi cn bng, tc l :

p(1+rCADx n)S/F =p(1 +rUSD x n)hay l F =S(1 +rCADx n)/(1 +rUSDx n)

Nu tng qut ha cho trng hp hai loi tin t bt k no , thay v cho USD v CAD,

ta s c cng thc (1).Ni chung t gi k hn ph thuc vo t gi giao ngay v li sut ng tin yt gi v

ng tin nh gi. Trn th trng tin t, li sut ng tin nh gi c th ln hn hoc nh hnli sut ng tin yt gi. Da vo cng thc (1), chng ta c th rt ra mt s nhn xt nh sau:

1. Nu li sut ng tin nh gi ln hn li sut ng tin yt gi: rd > ry=>1+rd x n >1+ry x n =>(1+rdx n)/ (1+ryx n) >1 => F > S . Khi ngi ta ni c im gia tng tgi k hn.

2. Nu li sut ng tin nh gi nh hn li sut ng tin yt gi: rd 1+rd x n (1+rd x n)/ (1+ry x n) F < S . Khi ngi ta ni c im khu tr tgi k hn.

3. Kt hp hai trng hp trn chng ta thy rng t gi k hn c th tm tt nh sau: F

= S + im k hn, trong im k hn c th dng hoc m v c xc nh datrn c s t gi giao ngay v chnh lch li sut gia hai ng tin nh gi v yt gi.

T gi k hn = T gi giao ngay + im k hn

Trong im k hn c xc nh nh sau:


6/61

50

nr1

nr-rSS1

nr1

nr1SSS

nr1

nr1SS

nr1

nr1SF

y

yd

y

d

y

d

y

d

im k hn

nr1

nr-rS

y

ydP , vi n thi hn ca k hn giao dch (Tnh theo nm).

Khi ng dng vo Vit Nam, xy dng cng thc tnh t gi k hn mua vo v bn ra cangn hng ta thit lp cc k hiu quy c nh sau :

Fm, Sm : T gi mua k hn v t gi mua giao ngay.

Fb, Sb : T gi bn k hn v t gi bn giao ngay.

Ltg(VND), Lcv(VND): Li sut tin gi v li sut cho vay ng Vit Nam tnh theonm.

Ltg(NT), Lcv(NT) : Li sut tin gi v cho vay ngoi t tnh theo nm.

n l k hn ca hp ng tn theo nm.

Ta c, t gi mua k hn :

T gi bn k hn :

V d 1: Minh ha cch xc nh t gi k hn theo cng thc

nr1

nr-rSSF

y

yd

Ngy 05/11 ti Vietcombank c t gi giao ngay USD/VND: 16.825 16.845 v li sut k hn 3thng trn th trng tin t nh sau: VND: 14,5 16%/nm v USD: 4,5 6%/nm. Da vo thng tint gi v li sut, Vietcombank xc nh t gi k hn nh sau: C ba bin lin quan khi xc nh t gik hn l t gi giao ngay, li sut ng tin nh gi v li sut ng tin yt gi. Trn th trng t gigiao ngay c nim yt bao gm c t gi mua v t gi bn, li sut c nim yt bao gm c li suttin gi v li sut cho vay.

T gi mua k hn 3 thng: Khi xc nh t gi mua k hn, nguyn tc la chn t gi v li sut

nh sau:- T gi giao ngay: Chn t gi mua S = 16.825- Li sut ng tin nh gi: Chn li sut tin gi rd =rVND = 14,5%/nm.- Li sut ng tin yt gi: Chn li sut cho vay ry=rUSD = 6%/nm.

Kt qu:

177.17

12/3%6112/3%614,5%

825.16825.16Fm

T gi bn k hn k hn 3 thng: Khi xc nh t gi bn k hn, nguyn tc la chn t gi v lisut nh sau:

- T gi giao ngay: Chn t gi bn S = 16.845- Li sut ng tin nh gi: Chn li sut cho vay rd =rVND = 16%/nm.- Li sut ng tin yt gi: Chn li sut tin gi ry=rUSD = 4,5%/nm.

Kt qu: 324.1712/3%5,4112/3%5,416%

845.16845.16Fb

n)NT(Lcv1

n)NT(LcvLtg(VND)SSF mmm

(2)


7/61

51

Thc ra, cng thc (2) v (3) khi p dng ph bin cc ngn hng thng mi Vit Nam ctnh theo cng thc gn ng nu hp ng k hn c tnh theo ngy : yd r-rSSF n. Dory x n thng rt nh nn (1 +ry x n) gn bng 1. Nu chuyn i li sut thnh n v phn trmcho k hn n ngy v quy c chn mt nm c 360 ngy th ta s c cng thc :

T gi mua k hn :

T gi bn k hn :

Vi hai cng thc (4) v (5) trn y, ngi ta gi nh nm ti chnh c 360 ngy v li sutc tnh theo %/nm. Cch thc s dng hai cng thc ny c minh ha v d 2.

360x10

Lcv(NT)]n-[Ltg(VND)SSF mmm

36x100Ltg(NT)]n-[Lcv(VND)S

SF bbb

(4)

(5)

360x100

)nr-S(rSF yd

V d 2: Minh ha cch xc nh t gi k hn theo cng thc360x100)nr-S(rSF yd trong n l s ngy

v r c quy i theo phn trm.

Ngy 05/11 ti Vietcombank c t gi giao ngay USD/VND: 16.825 16.845 v li sut k hn 3thng trn th trng tin t nh sau: VND: 14,5 16%/nm v USD: 4,5 6%/nm.

Da vo thng tin t gi v li sut, Vietcombank xc nh t gi k hn nh sau: C ba bin linquan khi xc nh t gi k hn l t gi giao ngay, li sut ng tin nh gi v li sut ng tin ytgi. Trn th trng t gi giao ngay c nim yt bao gm c t gi mua v t gi bn, li sut cnim yt bao gm c li sut tin gi v li sut cho vay. T gi mua k hn 3 thng: Khi xc nh t gi mua k hn, nguyn tc la chn t gi v li sut

nh sau:

-

T gi giao ngay: Chn t gi mua S = 16.825- Li sut ng tin nh gi: Chn li sut tin gi rd =rVND = 14,5%/nm.- Li sut ng tin yt gi: Chn li sut cho vay ry=rUSD = 6%/nm.

Kt qu:

183.1736000

90%614,5%825.16825.16Fm

T gi bn k hn k hn 3 thng: Khi xc nh t gi bn k hn, nguyn tc la chn t gi v lisut nh sau:

- T gi giao ngay: Chn t gi bn S = 16.845- Li sut ng tin nh gi: Chn li sut cho vay rd =rVND = 16%/nm.- Li sut ng tin yt gi: Chn li sut tin gi ry=rUSD = 4,5%/nm.

Kt qu:

329.1736000

905,416845.16845.16Fb

n)NT(Ltg1

n)NT(LtgLcv(VND)SSF bbb

(3)


8/61

52

S dng hp ng mua bn ngoi t k hnHp ng mua bn ngoi t k hn gia ngn hng v khch hng thng p dng p

ng nhu cu ngoi t ca khch hng nhm mc tiu phng nga ri ro ngoi hi.Chng hn mt nh xut khu c mt hp ng xut khu tr gi 120.000USD ba thng

na s n hn thanh ton. Gi s th trng ngoi hi c th ni v t gi USD/VND ba thngna nh th no khng ai c th on c. USD c kh nng ln gi cng c kh nng xunggi so vi VND. Nu USD ln gi so vi VND th tt cho nh xut khu, nhng nu USD xunggi so vi VND th nh xut khu s b thit hi. trnh thit hi do bin ng t gi USD/VNDnh xut khu tho thun bn USD cho ngn hng theo hp ng k hn. Ngn hng mua USDca nh xut khu theo t gi mua k hn c tho thun trc v c nh trong sut thi hngiao dch. Nh vy nh xut khu trnh c ri ro bin ng t gi.

Ngc li vi nh xt khu, nh nhp khu lo s USD ln gi s lm cho chi ph nhpkhu tng ln. trnh ri ro t gi, nh nhp khu lin h v tho thun mua ngoi t, USD, khn t ngn hng. Ngn hng s bn s ngoi t k hn va mua ca nh xut khu cho nh nhpkhu theo t gi bn k hn. T gi ny l t gi c xc nh trc v c nh trong sut k hngiao dch. Nh vy, nh nhp khu trnh c ri ro bin ng t gi.

Trong giao dch k hn gia ngn hng vi cc nh xut khu v nhp khu, tt c cc bnu c li ch nht nh. Li ch ca nh xut khu l c ngn hng cam kt mua ngoi t tgi c nh v bit trc nn nh xut khu trnh c ri ro ngoi t xung gi. Li ch ca nhnhp khu l c ngn hng cam kt bn ngoi t t gi c nh v bit trc nn nh nhpkhu trnh c ri ro ngoi t ln gi. V pha ngn hng, l ngi trung gian mua ngoi t khn ca nh xut khu bn li cho nh nhp khu, ngn hng c hng li nhun t chnh

lch gia t gi bn k hn v t gi mua k hn.

Thc hnh hp ng mua bn ngoi t k hnHp ng mua bn ngoi t k hn hin nay c nhiu ngn hng thng mi thc hin

nhm cung cp cng c phng nga ri ro t gi cho khch hng. Bn c th vo websitewww.vcb.com.vn ca Vietcombank hay website www.acb.com.vn xem qui ch v mu hpng giao dch. minh ha cho vic thc hnh giao dch k hn gia ngn hng v khch hngchng ta xem xt tnh hung sau y: Ngy 04/08 ti ngn hng ACB c hai khch hng lin hgiao dch ngoi t k hn:

Cng ty Saigonimex lin h vi ACB bn 90.000EUR k hn 6 thng.

Cng ty Cholimex lin h mun mua 100.000EUR k hn 3 thng.

p ng nhu cu giao dch ca khch hng, ACB s cho t gi mua k hn 6 thng cho cng tySaigonimex v t gi bn k hn 3 thng cho cng ty Cholimex. Cch thc thc hin giao dchc m t chi tit v d 3 di y.


9/61


10/61

54

t ca ngn hng theo t gi cao hn, thay v mua theo t gi giao ngay, lc ny thp hn t gik hn.

Mt im hn ch na l hp ng k hn ch p ng c nhu cu khi no khch hngch cn mua hoc bn ngoi t trong tng lai cn hin ti khng c nhu cu mua hoc bnngoi t. i khi trn thc t khch hng va c nhu cu mua bn ngoi t hin ti ng thiva c nhu cu mua bn ngoi t trong tng lai. Chng hn mt nh xut nhp khu hin ticn VND thanh ton cc khon chi tiu trong nc, nhng ng thi cn ngoi t thanhton hp ng nhp khu ba thng na s n hn. p ng nhu cu ny nh xut nhp khu cth lin h vi ngn hng thc hin hai giao dch:

Bn ngoi t giao ngay ly VND chi tiu trong nc

Mua ngoi t k hn ba thng sau c ngoi t thanh ton hp ng nhp khu n hn.

Trong hai giao dch trn, giao dch th nht l giao dch hi oi giao ngay, giao dch thhai l giao dch hi oi k hn. R rng trong tnh hung ny ch vi giao dch hi oi giaongay hay ch vi giao dch hi oi k hn cha th p ng c nhu cu giao dch ca khchhng, m phi kt hp c hai loi giao dch ny li vi nhau mi p ng c nhu cu ca khchhng. S kt hp ny hnh thnh nn mt loi giao dch mi, l giao dch hon i. Phn tiptheo s xem xt chi tit hn v loi giao dch ny.

HP NG HON I

Khi qut v th trng hon i (swaps market)Trong nhng nm cui thp nin 80 u thp nin 90 do kt qu ca vic ni lng v ha

nhp ca th trng vn cc nc cng vi s bin ng mnh ca li sut v t gi trn thtrng khin cho th trng hon i (swaps market), bao gm hon i li sut v hon ingoi t, tri qua thi k pht trin mnh m vi tng doanh s giao dch vo u nm 1991 l nn 2 t t USD3. Hon i (swaps) c nh hng ln n hot ng ti tr v phng nga ri ro,n cho php cng ty t ph vo loi th trng vn mi v tn dng nhng u th ca n gia

tng vn m khng phi gia tng ri ro km theo. Thng qua hon i ngi ta c th chuyndch ri ro mt th trng hay mt loi tin t no sang th trng hay loi tin t khc.Hon i cn mang li k thut qun l ri ro cho cc cng ty a quc gia m hot ng cachng c lin quan n th trng vn quc t.

Trn gc th trng ti chnh quc t, hon i c hai loi: hon i li sut (Interestswaps) v hon i tin t (Currency swaps). Trong phm vi chng ny chng ta tp trung chyu vo lnh vc kinh doanh tin t nn ch xem xt hon i tin t cn hon i li sut ctrnh by trong sch nghip v ngn hng.

Hon i tin t (currency swaps)

Hon i tin t l trao i mt khon n bng mt ng tin ny cho mt khon n bngmt ng tin khc. Bng cch hon i ny cc bn tham gia c th thay th dng tin t phi trt mt ng tin ny sang mt ng tin khc. Chng hn, mt cng ty M c mt khon n bng

JPY vi li sut c nh, thng qua hon i tin t cng ty c th chuyn s n ny sang n bngUSD, v nh th m trnh uc ri ro do bin ng t gi gia USD v JPY. C t nht hai l do

3 Multinational Finanacial Management, A.C. Shapiro, 1994 trang 544.


11/61

55

c bn cho vic s dng hp ng hon i. Th nht l s dng hp ng hon i gim chiph. Th hai l to ra cng c phng nga ri ro.

S dng hon i h thp chi phS dng hp ng hon i c th h thp chi ph vay vn cho cc thnh vin tham gia

bng nhiu cch nh tn dng u th tng i trong vay vn, h thp chi ph thng qua ph ngnga ri ro, khai thc s chnh lch thu kha v thng qua vic pht trin th trng mi.

Tn dng u th tng i

S khng hon ho ca th trng gy ra s chnh lch chi ph vay vn cc th trngkhc nhau. Chng hn, trn th trng vn ni a cc cng ty trong nc thng c u th tngi hn cc cng ty nc ngoi, do , c th vay vn vi chi ph thp hn cc cng ty ncngoi. Hn na, s nh gi ca ngn hng v th trng v uy tn trong vay vn ca cc khchhng vay cng thng khc nhau. iu ny kch thch vic s dng hp ng hon i tndng u th tng i ca tng khch hng trong quan h vay vn. V d nh c quan h tt,cng ty A c th vay USD t Ngn hng A trong khi cng ty B c th vay JPY t Ngn hng Bthp 50 im so vi li sut th trng. Mt khc cng ty A ang cn JPY trong khi cng ty B licn USD. Trong hon cnh ny, cng ty A nn vay t Ngn A v cng ty B nn vay t Ngnhng B, sau s dng hp ng hon i c c ng tin mong i nhng vi mt chi phthp hn.

H thp chi ph thng qua phng nga ri ro

Phng nga ri ro c th h thp chi ph vay vn bi v n ct gim s khng chc chnca dng tin t v xc xut thay i bt li ca ti sn c v ti sn n, v do lm cho cng tyuy tn hn trong vay mn. Hn na, nh c phng nga ri ro v gia tng uy tn nn cng ty cth vay vn vi s lng ln. iu ny cng gp phn h thp chi ph nh tn dng u th v quim (economies of scale).

Khai thc s khc bit v cc qui nh v thu

iu ny c th minh ha bng v d sau y. Mt cng ty Nht mun pht hnh tri phiuc li sut c nh vi thi hn 10 nm nhng chnh ph p dng thu li tc v qui nh cht chhn nu tri phiu pht hnh trn th trng Nht v bng JPY, trong khi nu pht hnhEurobond bng USD th khng phi chu thu li tc v th tc n gin hn. Hn na,Eurobond bng USD d c th trng chp nhn hn l tri phiu bng JPY. Trong trng hpny, cng ty nn pht hnh Eurobond tn dng nhng u th ca th trng Eurobond v tinhnh hp ng hon i c c JPY nh mong mun.

Pht trin th trng mi

Vic s dng hp ng hon i h thp chi ph vay vn bng cch pht trin th trngmi hay cho php ngi i vay c th vo c nhng th trng cha pht trin th hin qua sxut hin bt ng ca th trng Eurobond bng dollar c (AUD) trong nhng nm 1 980. Thi, cc cng ty c v cc t chc chnh ph thy rng khng th pht hnh tri phiu di hn cli sut c nh bng AUD v th trng tri phiu trong nc cha pht trin. Hn na cc ngnhng c cng khng mun cho vay di hn vi li sut c nh trong khi li sut th ni ca cckhon tn dng ngn hn kh cao. Trong tnh hnh nh vy, cc cng ty c thy rng cch ttnht c c s ti tr trung v di hn l pht hnh Eurobond th ni sau chuyn s tinthu c sang AUD.


12/61

56

mt thi im khc, tri phiu pht hnh bng AUD thu ht c nhiu nh u t bi vli sut danh ngha ca AUD qu cao so vi USD n ni ngi ta mong i rng chnh lch nyc th b p nhiu hn cho s st gi AUD trong tng lai. iu ny chng t tnh cht kh thica cc hp ng hon i tin t theo cc cc cng ty pht hnh Eurobond bng AUD c lisut c nh v hon i s AUD thu c ly USD m theo h phi tr li sut th ni. Nhvy m th trng tri phiu v th trng Eurobond ra i v pht trin.

S dng hon i tin t nh mt cng c nga ri ro Cng nh hp ng c k hn v hp ng giao sau, hp ng hon i tin t c s

dng phng nga ri ro hi oi. Thng qua hp ng hon i cc bn tham gia c cngoi t mnh mong mun cng t gi m khng phi mua bn thng qua ngn hng nn trnhc ri ro do bin ng t gi v chnh lch gia gi mua v gi bn. C im khc bit l cchp ng c k hn v hp ng giao sau thng s dng phng nga ri ro hi oi trongngn hn trong khi hp ng hon i tin t s dng phng nga ri ro hi oi trong dihn, thng trn 2 nm. Tuy vy, hp ng hon i tin t cng c th c, v ngy cng giatng, s dng cho mc ch phng nga ri ro hi oi trong ngn hn. Do , hp ng hon ithng cnh tranh vi hp ng c k hn v hp ng giao sau hn l b sung cho cc hp ng

ny. Cc yu t cnh tranh bao gm s nng ng, chi ph v s quen thuc. Hp ng hon ic u th hn hp ng c k hn v hp ng giao sau yu t nng ng nhng km u thhn yu t quen thuc trong s dng. Cn v chi ph, nhn chung hp ng c k hn v hpng giao sau c u th hn, tuy nhin u th ny khng ln lm.

Trn y chng ti trnh by khi qut v hp ng hon i trn th trng quc t.Phn tip theo s trnh by cch thc vn dng v c ch thc hin giao dch hon i khi ngdng vo iu kin ca Vit Nam.

Hon i tin t Vit Nam

Vit Nam giao dch hon i chnh thc ra i t khi Ngn hng nh nc ban hnh Quych hot ng giao dch hi oi km theo Quyt nh s 17/1998/Q-NHNN7 ngy 10 thng 01nm 1998. Theo quyt nh ny, giao dch hon i l giao dch hi oi bao gm ng thi chai giao dch: giao dch mua v giao dch bn cng mt s lng ng tin ny vi ng tinkhc, trong k hn thanh ton ca hai giao dch khc nhau v t gi ca hai giao dch c xcnh ti thi im k hp ng.

Quyt nh 17 m ng cho cc ngn hng thng mi trin khai thc hin cc giaodch hon i ngoi t Vit Nam. Nm 1998 l nm th trng ngoi hi Vit Nam c nhiubin ng do nh hng ca cuc khng hong tin t ng Nam . ng trc tnh hnh vs cho php ca Ngn hng Nh nc, Ngn hng Chu sm ban hnh th l giao dch hioi bao gm c ba loi giao dch: giao dch giao ngay, giao dch c k hn v giao dch honi.

Thc hnh giao dch hon i tin tPhn ny s trnh by cch thc thc hnh giao dch hon i gia ngn hng v khch

hng trn thc t. Khch hng c nhu cu thc hin giao dch hon i vi ngn hng c th lcc cng ty xut nhp khu, cc ngn hng khc hoc l mt t chc tn dng phi ngn hng. Sauy chng ta s xem xt hai tnh hung c bn a n nhu cu thc hin giao dch hon i cakhch hng.


13/61

57

Tnh hung 1: Cng ty Saigonimex va thu ngoi t 90.000USD t mt hp ng xutkhu. Hin ti cng ty cn VND chi tr tin mua nguyn liu v lng cho cng nhn. Ngoira, cng ty bit rng ba thng na s c mt hp ng nhp khu n hn thanh ton. Khi y cngty cn mt khon ngoi t 80.000USD. tho mn nhu cu VND hin ti v USD trongtng lai, thi im hin ti Saigonimex c th tho thun vi ngn hng hai loi giao dch:

Bn 90.000USD giao ngay ly VND chi tiu thi im hin ti

Mua 80.000USD k hn c USD thanh ton hp ng nhp khu s n hn sau bathng na.

Tnh hung 2: Cng ty Cholonimex ang cn ngoi t 90.000USD chi tr cho mthp ng nhp khu n hn. Ngoi ra, cng ty bit rng ba thng na s c mt hp ng xutkhu n hn thanh ton. Khi y cng ty s c mt khon ngoi t thu v 80.000USD cn bn ly VND. tho mn nhu cu USD hin ti v VND trong tng lai, thi im hin tiCholonimex c th tho thun vi ngn hng hai loi giao dch:

Mua 90.000USD giao ngay c USD thanh ton hp ng nhp khu n hn Bn 80.000USD k hn c VND chi tiu sau ba thng na.

Cch thc thc hin tng loi giao dch nhm tho mn nhu cu ngoi t v VND ca khch

hng trong hai tnh hung trn c trnh by trong cc chng trc. Tuy nhin, nu thchin ring r tng loi giao dch giao ngay v giao dch k hn th ngn hng v khch hng phitha thun n hai loi hp ng, theo khch hng bn giao ngay v mua k hn hoc muagiao ngay v bn k hn vi cng mt loi ngoi t. Giao dch ring r ny khin cho khch hngphi chu thit hai ln do chnh lch gia gi bn v gi mua v nhng phin toi trong thothun hp ng giao dch.

Thay v thc hin giao dch giao ngay v giao dch k hn ring bit, ngn hng kt hphai loi giao dch ny li trong mt hp ng gi l hp ng hon i tin t. Trong hp nggiao dch hon i, hai bn ngn hng v khch hng tha thun vi nhau mt s ni dung chnhnh sau:

Thi hn giao dch Thi hn giao dch hon i c th t 3 ngy n 6 thng. Nu

ngy o hn ri vo ngy Ch nht hoc ngy l th hai bn s tho thun chn mt ngy ohn thch hp v thi hn hp ng s tnh trn s ngy thc t.

iu kin thc hin Giao dch hon i p dng i vi khch hng c cc iukin sau: (1) c giy php kinh doanh, (2) xut trnh cc chng t chng minh nhu cu s dngngoi t, (3) m ti khon ngoi t v ti khon VND ngn hng, (4) tr ph giao dch theo quinh, (5) duy tr mt t l t cc ti a khng qu 5% tr gi hp ng bo m vic thc inhp ng, v (6) k hp ng giao dch hon i vi ngn hng.

Ngy thanh ton Trong giao dch hon i, ngy thanh ton bao gm hai loi ngykhc nhau: ngy hiu lc v ngy o hn. Ngy hiu lc l ngy thc hin thanh ton giao dchgiao ngay trong khi ngy o hn l ngy thc hin thanh ton giao dch c k hn.

Xch nh t gi hon i Mt hp ng hon i lin quann hai loi t gi: t gi

giao ngay v t gi c k hn. T gi giao ngay l t gi do ngn hng nim yt ti thi im giaodch do hai bn tho thun. T gi c k hn c tnh trn c s t gi giao ngay, chnh lch lisut gia VND v ngoi t, v s ngy thc t ca hp ng.

Quy trnh thc hin giao dch hon i Ti ngn hng thng mi quy trnh thchin giao dch hon i tin hnh qua cc bc sau y:

Khch hng c nhu cu thc hin giao dch hon i dn lin h vi phng kinh doanhtin t ca ngn hng

Cn c vo cung cu mua bn ngoi t, phng kinh doanh tin t s cho gi v k hn c


14/61

58

th cho khch hng Nu khch hng ng gi c th hai bn s k hp ng hon i.

C hai trng hp xy ra hp ng hon i nh va trnh by trong hai tnh hung trny. tnh hung 1 ngn hng mua giao ngay v bn c k hn. tnh hung 2 ngn hng bngiao ngay v mua c k hn. V d 4 v 5 minh ha cch thc hin tnh hung giao dch p ng

nhu cu ca Saigonimex v Cholimex.

V d : Minh ha giao dch hon i vi SaigonimexSaigonimex c nhu cu giao dch:

Bn 90.000USD giao ngay ly VND chi tiu thi im hin ti Mua 80.000USD k hn c USD thanh ton hp ng nhp khu s n hn sau ba thng

na.Gi s Saigonimex chn VAB thc hin giao dch hon i. Vo ngy hiu lc VAB c thng tin tgi USD/VND: 15805 15810 v li sut USD: 4,6 5,2; VND: 7,8 10,6. Hai bn tha thun giao dchhon i vi thi hn 3 thng v tr gi 80.000USD (hoc 90.000USD) nh sau:Vo ngy hiu lc:

Ngn hng mua giao ngay 80.000USD ca Saigonimex theo t gi mua USD/VND=15805 v

nhn 80.000USD. Saigonimex nhn c: 80.000 x 15805 = 1.264.400.000VND v chi ra 80.000USD. Ngn hng xc nh v cho t gi bn k hn (Fb) cho Saigonimex. T gi ny bng:

16047360x100

4,6)9015810(10,615810

360x100

Ltg(NT)]n-[Lcv(VND)SSF bbb

Vo ngy o hn (3 thng sau): Ngn hng giao li 80.000USD cho Saigonimex v nhn s VND bng 80.000 x 16047 =

1.283.760.000VND. Saigonimex nhn li 80.000USD v chi ra s VND bng 80.000 x 16047 = 1.283.760.000VND.

V d 5: Minh ha giao dch hon i vi CholonimexCholonimex c nhu cu giao dch:

Mua 90.000USD giao ngay c USD thanh ton hp ng nhp khu n hn Bn 80.000USD k hn c VND chi tiu sau ba thng na.

Gi s Cholonimex chn ACB thc hin giao dch hon i. Vo ngy hiu lc ACB c thng tin tgi USD/VND: 15805 15810 v li sut USD: 4,6 5,2; VND: 7,8 10,6. Hai bn tha thun giao dchhon i vi thi hn 3 thng v tr gi 80.000USD (hoc 90.000USD) nh sau:Vo ngy hiu lc:

Ngn hng bn giao ngay 80.000USD cho Cholonimex theo t gi giao ngay USD/VND=15810v nhn c: 80.000 x 15810 = 1.264.800.000VND

Cholonimex nhn 80.000USD v chi ra 1.264.800.000VND. Ngn hng xc nh v cho t gi mua k hn (Fm) cho Cholonimex.T gi ny bng:

1590836x10

5,2)90-15805(7,815805

360x10

Lcv(NT)]n-[Ltg(VND)SSF mmm

Vo ngy o hn (3 thng sau): Ngn hng nhn li 80.000USD v chi cho Cholonimex mt s VND bng 80.000 x 15908 =

1.272.640.000VND Cholonimex giao cho ngn hng 80.000USD v nhn li 1.272.640.000VND.


15/61

59

Qua hai tnh hung minh ha trn y chng ta thy r c tnh cht kt hp gia mthp ng giao ngay v mt hp ng c k hn hai thi im khc nhau ca hp ng honi. Nh vy m p ng c nhu cu mua v bn li hoc bn v mua li cng loi ngoi t hai thi im khc nhau ca khch hng.

Li ch ca cc bn trong giao dch hon i tin t

Trong giao dch hon i cc bn tham gia bao gm ngn hng v khch hng u cnhng li ch nht nh. Vi khch hng li ch th hin ch khch hng tha mn c nhucu ngoi t hoc ni t ca mnh thi im hin ti, tc l vo ngy hiu lc, ng thi cngtha mn nhu cu mua hoc bn ngoi t vo ny o hn. iu ny ging nh hp ng k hnv, do trnh c ri ro bin ng t gi.

i vi ngn hng li ch th hin ch mt mt ngn hng p ng c nhu cu cakhch hng gp phn nng cao uy tn v gia tng gi tr thng hiu ca mnh. Mt khc, ngnhng c th kim c li nhun t chnh lch gi mua v bn ngoi t. Chng hn trong hai tnhhung minh ha trn y, vo ngy hiu lc ngn hng c th kim li nhun t chnh lch gimua v gi bn ngoi t giao ngay l (15810 15805)80.000 = 400.000 ng. Vo ngy o hn,ngn hng kim c li nhun t chnh lch gi mua v gi bn k hn l (16047 15908)80.000= 1.112.000 ng. Tng cng ngn hng kim li c 1.512.000 ng qua giaodch hon i gia ngn hng v hai khch hng c nhu cu giao dch ngoi t tri chiu nhau.Nhng hn ch ca giao dch hon i tin t

Nh trnh by, giao dch hon i l mt s kt hp gia giao dch giao ngay v giaodch k hn. Bn thn giao dch hon i ch gii quyt c nhc im ca hp ng giao ngayl c th tha mn nhu cu ngoi t ca khch hng thi im tng lai, ng thi khc phcc nhc im ca hp ng k hn ch c th tha mn nhu cu ngoi t ca khch hngthi im hin ti. Tuy nhin, cng nh giao dch k hn, giao dch hon i vn cn hn ch hai im:

N l hp ng bt buc yu cu cc bn phi thc hin khi o hn bt chp t gitrn th trng giao ngay lc nh th no. in ny c mt li l trnh c ri rot gi cho khch hng, nhng ng thi nh mt i c hi kinh doanh nu nh t g ibin ng tri vi d on ca khch hng.

N ch quan tm n t gi hai thi im: thi im hiu lc v thi im o hn,m khng quan tm n s bin ng t gi trong sut qung thi gian gia hai thiim . Chng hn trong tnh hung ca Saigonimex trn y nu vo mt thiim no sau khi tha thun hp ng giao dch USD ln gi so vi VND,Saigonimex c li v ang c trng thi dng USD k hn 3 thng. Th nhng lcny Saigonimex vn khng c hng li v hp ng cha n hn. n khi hpng n hn c th li ch khng cn v bit u lc y USD li xung gi so vi

VND!

Chnh hn ch ny khin cho hp ng k hn v hp ng hon i ch c th l cng cphng nga ri ro t gi v thch hp vi nhu cu phng nga ri ro ca khch hng hn l nhucu kinh doanh hay u c kim li t s bin ng t gi. b sung cho hn ch ny ca giaodch k hn v giao dch hon i, ngn hng pht trin thm mt loi cng c khc, l hpng giao sau.

HP NG GIAO SAU


16/61

60

Lin h gia hp ng k hn v hp ng hon i vi hp ng giao sau

Trong cc phn trc, chng ta cp n vic s dng hp ng k hn qun lri ro bin ng t gi cng nh qun l ri ro ngoi hi trong cc giao dch ngoi t, c bit l hot ng xut nhp khu. C th ni hp ng k hn c thit k nh l mt cng c hu hiu

qun l ri ro. Th nhng do qu ch trng n cng dng qun l ri ro nn hp ng k hnnh mt i c hi kinh doanh hay u c. Chng hn, qun l ri ro ngoi hi khi c hpng nhp khu s n hn thanh ton trong tng lai, doanh nghip c th tho thun mua ngoit k hn 6 thng vi ngn hng. Sau khi k hp ng k hn, t gi k hn c xc nh chnghn l F(USD/VND)=16.200. Nm thng sau t gi giao ngay trn th trng ln nS(USD/VND)=16.220, doanh nghip thm mng v thy hp ng k hn ca mnh c li.Nhng li y ch l li trong tnh ton ch khng phi li thc s v lc ny hp ng khn cha n hn. n khi hp ng n hn, t gi giao ngay trn th trng li i khc v bitu chng lc y t gi giao ngay S(USD/VND)=16.050 tc nh hn t gi k hn cam kt.Nhng v lc ny hp ng k hn n hn v v l hp ng bt buc nn doanh nghip phimua ngoi t theo t gi k hn F(USD/VND) = 16.100 nh cam kt trong hp ng k hn.y l hn ch hay nhc im quan trng ca hp ng k hn. Nhc im ny c th trnh

c nu doanh nghip s dng hp ng giao sau.Ngoi ra khi phn tch hn ch ca hp ng k hn, chng ta c th d dng nhn thyrng hp ng k hn ch p ng c nhu cu giao dch ca doanh nghip khi no doanhnghip ch c nhu cu mua hoc bn ngoi t trong tng lai cn hin ti th doanh nghipkhng c nhu cu. Thc t cho thy i khi doanh nghip va c nhu cu giao dch ngoi t giaongay thi im hin ti, ng thi va c nhu cu giao dch ngoi t k hn mt thi imno trong tng lai. Khi y, hp ng k hn khng th p ng c. Trong tnh hung nyhp ng hon i nn c s dng. Th nhng nhiu khi khch hng chng c nhu cu ngoi t hin ti cng chng c nhu cu ngoi t trong tng lai m ch n thun c nhu cu c cct gi ca mt ngoi t no ln hay xung. Khi y, hp ng giao sau c thit k nhm png nhu cu ny ca khch hng.Khi qut v th trng ngoi t giao sau

Th trng ngoi t giao sau (currency futures market) l th trng giao dch cc hp ngmua bn ngoi t giao sau, sau y gi tt l hp ng giao sau4. Hp ng giao sau (futurescontracts) c Th Trng Tin T Quc T (International Monetary Market IMM) a ra lnu tin nm 1972 Chicago nhm cung cp cho nhng nh u c (speculators) mt phngtin kinh doanh v cho nhng ngi ngi ri ro (hedgers) mt cng c phng nga ri ro hioi. Hp ng giao sau l mt tha thun mua bn mt s lng ngoi t bit theo t gi cnh ti thi im hp ng c hiu lc v vic chuyn giao ngoi t c thc hin vo mtngy trong tng lai c xc nh bi S giao dch (IMM). Tuy nhin, khc vi hp ng c khn, hp ng giao sau ch sn sng cung cp i vi mt vi loi ngoi t m thi. Chng hn,th trng Chicago ch cung cp hp ng giao sau vi su loi ngoi t mnh l GBP, CAD,EUR, JPY, CHF v AUD. Th trng giao sau thc cht chnh l th trng c k hn ctiu chun ha v loi ngoi t giao dch, s lng ngoi t giao dch v ngy chuyn giao ngoit. V d th trng Chicago cc hp ng giao sau c tiu chun ha nh sau:

Bng3.2:Tiu chun ha hp ng giao sau th trng Chicago

4i khi cn c dch thnh hp ng tng lai. Trong mn hc ny chng ti thng nht dch thutng futures thnh hp ng giao sau. Thut ng ny hon ton c ngha ging nh l hp ngtng lai c dch nhng ti liu khc.


17/61

61

AUD GBP CAD EUR J PY CHF

Tr gi H 100.000 62.500 100.000 125.000 12.500.000 125.000

K qu:

- Ban u

- Duy tr

1.148$

850$

1.485$

1.100$

608$

4504

1.755$

1.300$

4.590$

3.400$

2.565$

1.900$Thng giao dch Thng 1, 3, 4, 6, 7, 9, 10, 12Gi giao dch 7:20 sng n 2:00 chiuNgun: Chicago Mercantile Exchange

So snh hp ng c k hn v hp ng giao sauTrong chng ny chng ta s so snh hp ng c k hn vi hp ng giao sau d

dng hiu r hn v hai loi hp ng ny. Bng 6.2 di y s lit k nhng tnh cht khcnhau gia hp ng c k hn v hp ng giao sau.Bng 3.3: So snh hp ng c k hn v hp ng giao sau

im khc bit Hp ng k hn Hp ng giao sauLoi hp ng Mt tha thun gia NH v khch

hng. iu khon ca H rt linhng

c tiu chun ha theo nhng chitit ca S giao dch

Thi hn Cc bn tham gia H c th la chnbt k thi hn no, nhng thng lh s ca 30 ngy

Ch c mt vi thi hn nht nh

Tr gi H Ni chung rt ln, trung bnh trn 1triu USD mt H

Nh thu ht nhiu ngi thamgia

Tha thun anton

Khch hng phi duy tr s d tithiu NH bo m cho H

Tt c cc nh giao dch phi duy trtin k qu theo t l phn trm tr giH

Thanh ton tint Khng c thanh ton tin t trcngy H n hn Thanh ton hng ngy bng cch trchti khon ca bn thua v ghi c voti khon bn c

Thanh ton saucng

Trn 90% H c thanh ton khin hn

Cha ti 2% H c thanh tonthng qua vic chuyn giao ngoi t,thng thng thng qua o hpng

Ri ro Bi v khng c thanh ton hng ngynn ri ro rt ln c th xy ra nunh mt bn tham gia H tht bitrong vic thc hin H

Nh c thanh ton hng ngy thngqua phng Giao hon nn t ri ro. Tuynhin ri ro cng c th xy ra gianh mi gii v khch hng

Yt gi Cc NH yt gi mua v gi bn

vi mt mc chnh lch gia gimua v gi bn Kiu chu Au

Chnh lch gi mua v gi bn

c nim yt sn giao dch Kiu M

Ngoi t giaodch

Tt c cc ngoi t Ch gii hn cho mt s ngoi t

T gi T gi c kha cht trong sut thihn H

T gi thay i hng ngy


18/61

62

Hoa hng Trn c s chnh lch gia gi bn vgi mua

Khch hng tr hoa hng cho nhmi gii Nh mi gii v nh giao dch trph cho S giao dch

Qui ch Cc bn tham gia t tha thun c qui nh bi S giao dch

Thnh phn tham gia giao dchThnh phn tham gia giao dch trn th trng giao sau bao gm nhng ngi thc hin

giao dch vi t cch c nhn (floor traders) v nhng ngi mi gii (floor brokers) cho mt b nno .

Nh kinh doanh sn giao dch (floor traders): thng l cc nh u c(speculators) hoc i din cho cc ngn hng, cng ty s dng th trng giao sau bsung cho cc giao dch c k hn. Nh mi gii sn giao dch (floor brokers): ni chung l i din ca cc cng tyu t, nhng cng ty chuyn mi gii u t n hoa hng.

Qui ch giao dch

Tt c cc hp ng giao sau u thc hin giao dch S giao dch c t chc. S giaodch l ngi ra qui ch v kim sot hot ng ca cc hi vin. Hi vin ca S giao dch cth l i din ca cc cng ty, ngn hng thng mi hay c nhn c ti khon ring.

S giao dch gii hn s lng hi vin v, v th, quyn hi vin c th c mua bn chothu hay y quyn giao dch li cho cc nh giao dch khng phi hi vin. Cc cng ty mi giic quyn c i din ca mnh sn giao dch.

M vic giao dch cc hp ng tin t giao sau c thc hin thng qua h thngopen outcry, tm gi l rao gi cng khai, da trn c s du hiu bng tay v ting reo h.

Trong h thng giao dch ny, cc li cho gi phi c cng khai trc cng chng, tc l cngkhai cho tt c cc bn tham gia trn sn giao dch. Sau cc giao dch c thc hin thngqua phng giao hon (clearing house). Phng giao hon c chc nng xc nhn giao dch v bo

m cho vic thc hin ngha v hp ng bng cch lm trung gian gia cc bn , v mt kthut, n lun l mt bn tham gia trong mi hp ng. Phng giao hon phi chu trch nhimhon ton nu mt bn tham gia hp ng tht bi trong vic thc hin ngha v hp ng. bo v mnh, phng giao hon yu cu cc giao dch phi c tha thun thng qua cc thnhvin ca phng giao hon. Thnh vin ca phng giao hon trc ht phi l hi vin ca s giaodch, k n phi tha mn nhng yu cu do phng giao hon ra. Ngoi ra, thnh vin caphng giao hon cn phi k qu phng giao hon v nu h i din cho mt bn giao dchkhc th h c quyn yu cu bn ny k qu i vi h. Tt c cc khon k qu u nhm mcch bo m vt cht cho vic thc hin hp ng. Tin k qu bin ng theo thi gian mi khithc hin thanh ton hng ngy. Nu tin k qu xung di mc duy tr ti thiu th ngi thamgia hp ng phi np thm tin vo tip tc tham gia hp ng.

c im ca hp ng giao sauMc d cc hp ng c k hn thng rt linh hot v phng din thi hn v s tin

giao dch nhng chng hn ch v mt thanh khon (liquidity) bi v cc bn tham gia hp ngkhng th bn hp ng khi thy c li cng khng th xa b hp ng khi thy bt li. Trongkhi , hp ng giao sau c tnh thanh khon cao hn bi v phng giao hon sn sng ng rao hp ng bt c khi no c mt bn yu cu. Khi o hp ng th hp ng c b xa bv hai bn thanh ton cho nhau phn chnh lch gi tr ti thi im o hp ng.


19/61

63

c im ny khin cho hu ht cc hp ng giao sau u tt ton thng qua o hpng, ch c khon 1,5% hp ng giao sau c thc hin thng qua chuyn giao ngoi t vongy n hn. Cng chnh c im ny khin hp ng giao sau ni chung l cng c thch hpcho cc nh u c. Nh u c d bo mt loi ngoi t no ln gi trong tng lai s muahp ng giao sau loi ngoi t . Ngc li, nh u c khc li d bo ngoi t s xunggi trong tng lai s bn hp ng ngoi t giao sau. S giao dch vi t cch l nh t chc v

trung gian trong giao dch s ng ra thu xp cc loi hp ng ny.

V d minh ha hp ng giao sau d hiu hn v cch thc thc hin mt hp ng giao sau, di y xin ly mt v d

minh ha. Nh u c th trng giao sau d bo vi ngy ti CHF s ln gi so vi USD. Nhmkim tin t c hi ny, vo sng ngy th ba, mt nh u t trn th trng giao sau Chicagomua mt hp ng giao sau tr gi 125.000 CHF vi t gi 0,75 USD cho 1 CHF. Hp ng n ys n hn vo chiu ngy th nm. bt u, trc tin nh u t phi b 2.565$ (Xem bng3.2) vo ti khon k qu ban u. Bit rng mc k qu ti thiu nh u c phi duy tr i vihp ng giao sau CHF l 1900USD, nh u c phi sn sng thm tin vo nu mc k quca mnh xung n di mc 1900USD. Sau khi mua hp ng giao sau, nh u c st rut

theo di din bin tnh hnh th trng. Bi v vic thanh ton din ra hng ngy, c ba iu sxy ra:

Th nht, hng ngy nh u c s nhn c tin hoc s chi tin ra ty theo hp ngli hay l.

Th hai, hp ng giao sau vi gi 0,75$/CHF s b hy b vo cui ngy giao dch Th ba, nh u c s nhn c hp ng giao sau theo gi mi c thit lp vo cui

ngy giao dch.

Din bin t gi v thc hin thanh ton hng ngy hp ng ny c minh ha v d6.

S dng hp ng giao sau vo mc ch u cT v d minh ha hp ng giao sau trn y chng ta d nhn thy rng giao dch giao

V d 6: Minh ha din bin thanh ton mt hp ng giao sauThi gian Hot ng Thanh ton

Sng ngy th ba Nh u t mua hp ng giao sau,n hn vo chiu ngy th nm vi t gi0,75 $/CHF Nh u t k qu 2.565$

Cha xy ra

Cui ngy th ba Gi CHF tng n 0,755$, v tr ca nhu t c ghi nhn trn th trng

Nh u t nhn:125.000 x (0,755 0,75) =625$

Cui ngy th t Gi CHF gim cn 0,752$, v tr mi ca

nh u t c ghi nhn

Nh u t phi tr:

125.000 x (0,755 0,722) =375$Cui ngy th nm Gi CHF gim cn 0,74$

Hp ng n hn thanh ton Nh u t nhn ngoi t chuyn giao

Nh u t phi tr:(1) 125.000(0,752 0,74) =1500$(2) 125.000 x 0,74 =92.500$


20/61

64

sau ging nh hot ng c cc, trong S giao dch ng vai tr ngi t chc, ngi muahp ng giao sau mt loi ngoi t no chnh l ngi l nh cc rng ngoi t s lngi. Ngc li, ngi bn hp ng giao sau mt loi ngoi t no chnh l ngi nh ccrng ngoi t s xung gi trong tng lai. Chuyn thng hay thua nhiu hay t ty thuc vodin bin ca t gi trn th trng. Nu gi ngoi t ln th ngi mua hp ng giao sau ngoit li v s c ghi c vo ti khon. Ngc li, nu gi ngoi t xung th ngi mua giao

sau ngoi t l v s b ghi n vo ti khon. Tng t, nu gi ngoi t gim th ngi bngiao sau ngoi t s li v c ghi c vo ti khon. Ngc li, nu gi ngoi t ln th ngibn giao sau ngoi t l v s b ghi n vo ti khon. Tin li hoc l bng chnh lch t gingy hm nay so vi ngy hm trc nhn vi tr gi hp ng. Nm r tnh cht trn y cahp ng giao sau chng ta c th s dng n vo mc ch u c. lm r vic s dng hpng giao sau vo mc ch u c nh th no chng ta xem xt hai tnh hung sau y:

Tnh hung 1: ang thi im hin ti t gi EUR/USD=1,2028, ng A d bo rngtrong tng lai EUR s ln gi so vi USD v t gi c th ln n EUR/USD= 1,2928.

Tnh hung 2: ang thi im hin ti t gi EUR/USD=1,2028, nhng khc vi ng A,ng B d bo rng trong tng lai EUR s xung gi so vi USD v t gi c th xungn EUR/USD= 1,1528.

ng trc c hi kinh doanh nh va m t hai tnh hung trn. ng A c th nm btc hi u c v hnh ng theo cc phng n c minh ha v d 7. Trong khi , ng B cth nm bt c hi u c v hnh ng theo cc phng n c minh ha v d 8.

V d 7: Minh ha hot ng u c gi ln ca ng A. Trong tnh hung ny, ng A c th thc hinu c bng cch:

Mua EUR u c:

ng A mua EUR v ch ln gi s bn ra ly li trong tng lai. D nhin l vic mua EUR u cny l mt vic lm ri ro v nu EUR khng ln gi ng nh d on ca mnh th ng A s l. Nhngl ngi c kinh nghim v bn lnh ng A tin chc vo s d on ca mnh v k vng kim li miEUR c (1,2928 1,2028) =0,09USD hay 9 cent. Chuyn ng y kim c nhiu hay t hoc lnhiu hay t ty thuc vo din bin t gi trn th trng v s lng EUR m ngy mua nhiu hay t.Chng hn kim c 9000USD ng A phi mua 100.000EUR. mua c 100.000EUR ngay thi

im hin ti ng A phi b ra 100.000x1,2028 = 102.280USD. Vi s tin USD phi b ra kh ln khinng A c th ngm ngi nhn c hi kim 9000USD tri qua trong tic nui v chng c tin mua100.000EUR. May mn cho ng A l ng ta sng ni c th trng giao sau hot ng v nh vy ngta c th nm bt c c hi u c, d trong ti khng c 102.280USD, bng cch mua hp nggiao sau tr gi 100.000EUR thay v mua giao ngay 100.000EUR.Mua hp ng giao sau u c:

Nu ng A khng c hoc khng mun b ra 102.2800USD mua 100.000EUR, ng ta cng c th uc bng cch mua hp ng giao sau tr gi 100.000EUR. V mua hp ng giao sau tr gi 100.000EURch khng phi mua 100.000EUR nn ng A khng cn b ra ngay 102.280USD m ch cn b ra1.755USD k qu theo yu cu ca s giao dch. Nh vy, vi s tin b ra t hn: 1755USD so vi102.280USD ng A vn mua c c hi kim li nu nh t gi bin ng ng nh d bo ca ng ta.Vi hp ng giao sau ny, hng ngy nu t gi EUR/USD ln ng nh d on ca ng A th tikhon ca ng A s c ghi c mt s tin bng chnh lch gia t gi giao ngay ngy hm nay so vi

ngy hm trc nhn vi tr gi hp ng. Ngc li, nu t gi xung, tc l ngc vi d bo ca ngA, th ti khon ca ng ta s b ghi n mt s tin bng chnh lch gia t gi giao ngay ngy hm trcso vi ngy hm nay nhn vi tr gi hp ng. Ngoi ra, nu vic ghi n nhiu khin cho s d ti khonk qu ca ng A gim xung n mc ti thiu do S giao dch quy nh, ng A phi b thm tin vocho mc qui nh mi c tip tc giao dch.

V d 8: Minh ha hot ng u c gi xung ca ng B. Trong tnh hung ny, ng B c th thc hinu c bng cch:

Bn EUR u c:

ng B bn EUR ngay by gi theo t gi 1,2028 v ch n khi EUR xung gi s mua li v kim li tchnh lch gia gi bn by gi v gi mua li sau ny. D nhin l vic bn EUR u c ny l mtvic lm ri ro v nu EUR khng xung gi ng nh d on ca mnh th ng B s l. Nhng l ngic kinh nghim v bn lnh ng B tin chc vo s d on ca mnh v k vng kim li t mi EUR


21/61

65

Qua hai tnh hung minh ha trn y chng ta thy rng th trng giao sau ging nh thtrng c cc, trong cc nh u c ng vai tr ngi cc cc, s giao dch ng vai trnh t chc v t gi chnh l i tng m cc nh u c c cc. Nu gi ngoi t ln thngi mua hp ng giao sau thng cn ngi bn th thua v ngc li. S tin ngi mua thngbng chnh s tin ngi bn thua v ngc li. S giao dch vi t cch l ngi t chc, khngtham gia c cc, nn khng thng hoc thua nhng thu c hoa hng ph bt chp ai thng aithua.

Kh nng phng nga ri ro vi hp ng giao sauQua v d minh ha trn y, chng ta thy r rng rng hp ng giao sau l mt cng

c thc hin u c. Cn kh nng phng nga ri ro th sao? Bi v hp ng giao sau ch cungcp gii hn cho mt vi ngoi t v mt vi ngy thanh ton trong nm nn kh nng phng

nga ri ro ca n hi hn ch. Tuy nhin, hp ng giao sau vn c th s dng nh l mt cngc phng nga ri ro t gi. Nguyn l chung l khi bn c mt khon phi tr bng ngoi t vlo s rng ngoi t s ln gi khi khon phi tr n hn, bn nn mua mt hp ng giao saungoi t . Bng cch ny bn to ra hai trng thi ngoi t tri ngc nhau: bn c trng thim khi nmt khon phi tr, khi mua hp ng giao sau bn to ra trng thi dng vi cngloi ngoi t . Hai trng thi ngoi t tri chiu nhau c th t ha gii ri ro. Trng hp bnc mt khon phi thu thay v khon phi tr th lm ngc li.


22/61

66

Chi tit v vic s dng hp ng giao sau phng nga ri ro t gi s c xem xtk hn trong cc chng sau. y ch a ra mt v d gip bn c vi suy ngh trc v vn ny. Gi s rng mt hng du lch M mun t chc mt chuyn du lch ma h sang chu u. thi im thng 6 hng ny d tnh s cn 450.000CHF vo thi im 15 thng 8 p ngnhu cu chi ph. Ngy 20 thng 6 cng ty mua 4 hp ng giao sau tr gi 125.000CHF cho mihp ng vi t gi 0,5424 $/CHF v s n hn thanh ton vo thng 9. Mc d cng ty c th

mua CHF cng ngy theo t gi 0,5412 $/CHF nhng n chn hp ng giao sau trnh phinhn CHF trc ngy 15 thng 8. Vo ngy 15 thng 8 cng ty thanh l 4 hp ng bng cchbn li vi t gi 0,6029 $/CHF ng thi mua 450.000CHF trn th trng giao ngay t gi0,6021 $/CHF. Nu b qua cc yu t chi ph giao dch v li sut, kt qu giao dch v chi phUSD c 450.000CHF c th tm tt nh sau:

Mua 450.000CHF vo ngy 15/8 t gi 0,6021$/CHF (450.000 x 0,6021) =270.945$

Tr i li t mua bn 4 hp ng giao sau [4 x 125.000(0,6029 0,5424)] =30.250$

Tng chi ph mua 450.000CHF nh s dng H giao sau phng nga ri ro =240.695$

Chi ph trung bnh mi CHF: 240.695/450.000 =0,5349$

V d n gin trn y minh ha nguyn l s dng hp ng giao sau phng nga riro t gi. Trong chng 8, khi tp trung bn v ri ro t gi chng ti s trnh by vi cc bn chitit hn vic vn dng nguyn l ny phng nga ri ro t gi bng hp ng giao sau, trongiu kin th trng Vit Nam. By gi chng ta bn thm v kh nng thc hin giao dch giaosau Vit Nam nh th no.

Kh nng thc hin hp giao dch giao sau vit nam

Giao dch giao sau nh trnh by trn y c thc hin ph bin cc nc c thtrng ti chnh pht trin. giao dch giao sau khng ch c thc hin trn th trngngoi hi m cnc thc hin trn th trng chng khon v th trng hng ho. Nh vy thtrng c thm mt loi cng c u c v phng nga ri ro bin ng gi c. Vit Namhin ti cha thc hin loi giao dch ny nhng tng lai liu loi giao dch n y c kh nngc thc hin hay khng? iu ny cn ty thuc vo nhiu th nhng trong c ba iu kinc bn loi giao dch ny c th c a ra th trng hay khng:

1. Th nht l kh nng nhn thc v loi giao dch ny. giao dch hay hp ng giaosau c a ra th trng iu kin tin quyt l cc bn c lin quan phi nhn thchay hiu r v loi giao dch ny. Cc bn lin quan y bao gm: Nh hoch nhchnh sch, s giao dch v khch hng. Nh hoch nh chnh sch l nhng ngi idin qun l v mt nh nc c nhn thc ng n v loi giao dch ny mi c th

cho php thc hin. Nu khng giao dch ny khng th thc hin v l do n gin lNh nc khng cho php. S giao dch ng vai tr l ngi t chc thc hin vm bo cng bng trong giao dch cng phi nhn thc r v loi giao dch ny. Nukhng s khng c ai ng ra t chc v nh th khng th c th trng cho loi giaodch ny. Cui cng khch hng tham gia giao dch l thnh phn quan trng nht trnth trng c nhn thc r c loi giao dch ny mi tch cc tham giao giao dch vlm cho th trng tr nn si ng.

2. Th hai l mc hiu qu ca th trng. Mc hiu qu ca th trng chnh lmc phn ng nhanh nhy ca t gi i vi tt c thng tin c li n quan. Mc


23/61


24/61

68

HP NG QUYN CHNGii thiu v th trng quyn chn (options)

Trong cc phn trc, chng ta thy mc d hp ng c k hn v hp ng giao sauc th s dng phng nga ri ro hi oi, nhng v l nhng hp ng bt buc thc hin khi

n hn nn n cng nh mt i c hi kinh doanh, nu nh t gi bin ng thun li. y l nhc im ln nht ca hp ng c k hn v hp ng giao sau. khc phc nhc imny, mt s ngn hng thng mi nghin cu a ra mt dng hp ng mi, hp ngquyn chn tin t (currency options contract).

Hp ng quyn chn giao dch trn t gi hi oi c S Giao Dch Chng KhonPhiladelphia a ra u tin vo nm 1983. Ngy nay th trng quyn chn l mt trong nhngphn khc th trng c tc pht trin nhanh nht trn th trng hi oi ton cu v nchim khon chng 7% doanh s giao dch hng ngy5

Ni chung, quyn chn (options) l mt cng c ti chnh m cho php ngi mua n cquyn, nhng khng bt buc, c mua (call) hay bn (put) mt cng c ti chnh khc mtmc gi v thi hn c xc nh trc. Ngi bn hp ng quyn chn phi thc hin nghav hp ng nu ngi mua yu cu. Bi v quyn chn l mt ti sn ti chnh nn n c gi tr

v ngi mua phi tr mt khon chi ph nht nh (premium cost) khi mua n. c th hiu rthm khi nim quyn chn, mt s thut ng lin quan cn c gii thch chi tit hn:

Ngi mua quyn (holder) Ngi b ra chi ph c nm gi quyn chn v c quynyu cu ngi bn c ngha v thc hin quyn chn theo mnh.

Ngi bn quyn (writer) Ngi nhn chi ph mua quyn ca ngi mua quyn, do ,c ngha v phi thc hin quyn chn theo yu cu ca ngi mua quyn.

Ti sn c s (underlying asset) Ti sn m da vo quyn chn c giao dch. Gic trn th trng ca ti sn c s l cn c xc nh gi tr ca quyn chn. Ti sn cs c th l hng ho nh c ph, du ha, vng,.. hay chng khon nh c phiu, triphiu hoc ngoi t nh EUR, CHF, CAD,...

T gi thc hin (exercise or strike rate) T gi s c p dng nu ngi mua quynyu cu thc hin quyn chn.

Tr gi hp ng quyn chn (volume) Tr gi c chun ha theo tng loi ngoi t vth trng giao dch.

Thi hn ca quyn chn (maturity) Thi hn hiu lc ca quyn chn. Qu thi hn nyquyn chn khng cn gi tr.

Ph mua quyn (premium) Chi ph m ngi mua quyn phi tr cho ngi bn quyn c nm gi hay s hu quyn chn. Chi ph ny thng c tnh bng mt s ni ttrn mi ngoi t giao dch.

Loi quyn chn Loi quyn m ngi mua nm gi. Loi quyn no cho php ngimua c quyn c mua mt loi ti sn c s mc gi xc nh trc trong thi hnnht nh gi lquyn chn mua (call). Ngc li, loi quyn no cho php ngi mua cquyn c bn gi lquyn chn bn (put).

Kiu quyn chn Kiu giao dch do hai bn tha thun cho php ngi mua quyn cla chn thi im thc hin quyn. Kiu quyn chn cho php ngi mua quyn cthc hin bt c thi im no trong thi hn hiu lc ca quyn chn gi lquyn chn

5 Multinational Financial Management, A. C. Shapiro, 1994 trang 129.


25/61

69

kiu M. Kiu quyn chn ch cho php ngi mua thc hin khi quyn chn n hn gil quyn chn kiu chu u.

Quyn chn c th p dng cho nhiu loi th trng vi nhiu loi hng ha khc nhau.Do vy c nhiu loi quyn chn khc nhau theo nhng loi th trng khc nhau, chng hn

quyn chn trn th trng hng ho, quyn chn trn th trng chng khon v quyn chn trnth trng ngoi hi. y ch cp n quyn chn trn th trng ngoi hi vi hai hnh thckhc nhau: quyn chn mua (call option) v quyn chn bn (put option).

Quyn chn mua l kiu hp ng quyn chn cho php ngi mua n c quyn, nhngkhng bt buc, c mua mt s lng ngoi t mt mc gi v trong thi hn c xc nhtrc. Quyn chn bn l kiu hp ng quyn chn cho php ngi mua n c quyn, nhngkhng bt buc, c bn mt s lng ngoi t mt mc gi v trong thi hn c xc nhtrc. Nu t gi bin ng thun li ngi mua s thc hin hp ng (exercise the contract),ngc li ngi mua s khng thc hin cho n khi hp ng ht hn.

y cng cn thit phn bit hai kiu hp ng quyn chn: Hp ng quyn chn theokiu M v hp ng quyn chn theo kiu chu u. Hp ng quyn chn theo kiu M(American Options) cho php ngi mua n c quyn thc hin hp ng bt k thi im no

trc khi hp ng ht hn. Trong khi quyn chn theo kiu chu u (European Options) ch chophp ngi mua thc hin hp ng khi hp ng n hn (at maturity).Gi tr ca quyn chn ty thuc vo t gi thc hin (exercise or strike price) v s bin

ng ca t gi trn th trng.T gi bin ng c th lm cho quyn chn tr nn sinh li(in-the-money), ha vn (at-the-money) hoc l vn (out-of-the- money). Nu t E l t gi thchin v S l t gi trn th trng giao ngay, chng ta c cc trng hp c th xy ra nh sau ivi mt hp ng quyn chn:

Quyn chn mua:

S >E hp ng sinh li

S =E hp ng ha vn

S


26/61

70

T gi thc hin (trn y gi l E) l t gi s c p dng trong mua bn ngoi t nunh ngi mua thc hin hp ng quyn chn. Vic ra gi mt quyn chn (premium) trc htty thuc vo t gi thc hin. Gi bn hp ng quyn chn mua tng khi t gi thc hin gimv gi bn hp ng quyn chn bn tng khi t gi thc hin tng.

Trong c hai trng hp, chn mua v chn bn, chnh lch gia t gi giao ngay v t githc hin quyt nh gi bn ti thiu ca quyn chn. Nu gi bn ti thiu ca quyn chn thphn mc chnh lch gia t gi giao ngay v t gi thc hin th mt c hi kinh doanh chnhlch gi s xut hin (b qua cc yu t khc nh hoa hng, ch nh lch gia gi bn v gi mua).Chng hn t gi thc hin ca quyn chn mua theo kiu M l 0,85 USD cho 1CAD, nu t gigiao ngay l 0,86 USD/CAD th gi bn ti thiu ca quyn chn mua phi l 0,01 USD/CAD.Nu khng, s c c hi kinh doanh chnh lch t gi bi v khi ngi mua hp ng s thchin hp ng mua CAD gi 0,85 USD/CAD v bn li trn th trng giao ngay mc gicao hn, 0,86 USD/CAD. Tng t, bn c th t ly v d minh ho i vi quyn chn bn.

Tuy nhin trn thc t, gi ti thiu ca mt quyn chn theo kiu M cao hn chnh lch gia tgi giao ngay v t gi thc hin bi v cn ty thuc vo cc yu t khc s xem xt trong phnsau.

i vi quyn chn theo kiu chu u, gi ti thiu ca quyn chn khng ch n thuncn c vo chnh lch gia t gi giao ngay v t gi thc hin. Bi v quyn chn theo kiu chuu khng cho php thc hin hp ng trc hn nn gi ca quyn chn cn ty thuc vo yut li sut. Ni tm li, gi ti thiu ca mt hp ng quyn chn c xc nh nh sau:

i vi quyn chn theo kiu M:Gi gi tr ca quyn chn mua l Ca, gi tr ca quynchn bn l Pa, t gi thc hin l E v t gi giao ngay l S. Ta c gi tr quyn chn kiu Mc xc nh bi cng thc :

Ca(S, E) max(0, S E) v Pa(S, E) max(0, E S)

i vi Quyn chn theo kiu chu u:Gigi tr ca quyn chn mua l Ce, gi tr caquyn chn bn l Pe, t gi thc hin l E, t gi giao ngay l S, li sut phi ri ro ca ng tin

A l a, li sut phi ri ro ca ng tin B l b, v thi hn hp ng l T. Ta c gi tr quyn chnkiu chu u c xc nh theo cng thc:

Ce(S, T, E) max{0, S(1 +b)-T E(1 +a)-T} v

Pe(S, T, E) max{0, E(1 +a)-T S(1 +b)-T}

Chnh lch li sut

S chnh lch li sut cng ng vai tr quan trng trong vic quyt nh gi c quynchn. Chng hn, quyn chn mua CAD theo kiu chu u c gi c cao hn khi no li sutng USD cao hn li sut CAD v ngc li. Quyn chn bn CAD theo kiu chu u c gi ccao hn khi no li sut CAD cao hn li sut USD v ngc li. Vn t ra l ti sao li sut

c nh hng n gi c quyn chn? Trong chng 2 chng ta thy yu t li sut c nhhng n t gi trong mt thi hn nht nh v khi t gi thay i th gi c quyn chn cngthay i theo.

Thi hn hp ng

y l mt yu t na nh hng n gi c quyn chn bi v thi hn hp ng cng di,nh hng ca yu t chnh lch li sut cng ln. Mt khc, mc nh hng chnh lch lisut cng t khi quyn chn sp n hn v cng ln khi quyn chn cn thi hn kh di.


27/61

71

Tuy nhin s nh hng ca yu t thi hn ln gi c quyn chn khng ch c giithch bng s nh hng ca chnh lch li sut m cnc gii thch bi xc sut ca s binng t gi. R rng thi hn cng di, kh nng thay i t gi cng ln.

Thng s bin ng t gi k vng (expected volatility)

y l yu t kh lng ha nht trong vic quyt nh gi c quyn chn, n t y thucch yu vo kh nng phn on ca nh d bo (forcasters) v hu nh khng c cch no khc o lng chnh xc uc s bin ng ca t gi. Nu thiu kh nng phn on th thngthng nh kinh doanh quyn chn s da vo hai thng s sau y quyt nh.Th nhtlda vo thng s bin ng t gi trong qu kh (historical volatility). Thng s ny c xcnh da vo vic phn tch s liu lch s thu thp c.Th hai l da vo thng s bin ngngm nh (implied volatility) trong nhng thng tin hin ti v gi c ca quyn chn v tgi c kt hp vi nhng thng tin khc c a vo m hnh c lng thng s ny.Cui cng nh kinh doanh so snh thng s ngm nh vi thng s mong i ra quyt nh.

Cng thc nh gi quyn chn va trnh by trn y ch p dng trong iu kin chcchn, ngha l khi no t gi giao ngay S c bit. Trn thc t khi nh gi quyn chn chng tanh gi ca n trong tng lai tc l nh gi mt thi im m t gi giao cha bit. Do

cha bit c quan h gia S v E nh th no. nh gi quyn chn trong trng hp ny gil nh gi trong mi trng ngu nhin S cha bit, do , cha bit c quan h gia Sv E. R rng y gi tr quyn chn ty thuc vo xc sut xy ra kh nng S ln hn hay nhhn E. Trong trng hp ny phi s dng m hnhnh gi Black-Scholes.M hnh black-scholes

Nm 1973, cng thc ni ting v nh gi quyn chn c a ra trn bi bo ca haigio s MIT, Fischer Black v Myron Scholes. M hnh Black-Scholes nguyn thy c xydng cho vic nh gi quyn chn mua theo kiu chu u v p dng cho c phiu khng tr ctc (non-dividend-paying stock). M hnh ny c gii thiu m rng p dng sang lnh vctin t t cc bi bo ca Mark Garman v Steven Kohlhagen v bi ca Orlin Grables vo nm1983. i vi quyn chn mua theo kiu chu u, m hnh Black-Scholes c th din t bi cngthc sau:

Ce=Se-bTN(d1) Ee-aTN(d2)Trong :

Ce l gi c ca quyn chn mua theo kiu chu u

S l t gi giao ngay gia ng tin A v ng tin BE l t gi thc hin

T l thi hn hp ng, tnh bng nma l li kp lin tc6 khng c ri ro ca ng tin Ab l li kp lin tc khng c ri ro ca ng tin Be =2,71828 l hng s N-pe

l lch chun hng nm ca phn trm thay i t gi giao ngayN(d1) v N(d2) l gi tr ca hm phn phi xc xut chun v d1, d2 c xc nh nh sau:

6 Li kpc xc nh khi s khi hn tnh li ln n v cng.

T

)]2/(b-[aln(S/E)d

2

1


28/61

72

M hnh Black-Scholes cho thy gi c ca quyn chn mua theo kiu chu u ph thucvo t gi thc hin so vi t gi giao ngay, li sut phi ri ro gia hai quc gia, thi hn ca hp

ng v lch chun ca s thay i t gi hai ng tin. M hnh ny c thc hin da trn

mt s gi nh nh sau:

1. Li sut vn khng thay i, li sut cho vay v i vay nh nhau2. Khng c thu hay chi ph giao dch3. S sai bit t gi tun theo qui lut phn phi chun

4. lch chun vn khng i trong sut thi hn hp ng.

Bi v nhng gi nh ny khng ng trn thc t, li sut v t gi lun thay i bt ng,li sut cho vay v li sut i vay khng ging nhau, c chi ph giao dch v thu, lch t gicha chc c phn phi chun, nn m hnh Black-Scholes cha hn chnh xc v n cn phi

c hon thin thm.Tuy vy, m hnh Black-Scholes vn p dng rng ri trong vic nh gi quyn chn, mtmt bi v theo thi quen, mt mt bi v n n gin p dng. Hn na, m hnh ny c thdn n vic nh gi sai nhng mc sai lch khng nghim trng n ni to ra c hi thu licho nhng ngi kinh doanh chnh lch gi.

Hng dn s dng m hnh black-scholesM hnh Black-Scholes va gii thiu trn y ot c gii Nobel kinh t hc nm

1997. Ch ring iu ny cng chng ta bit rng s phc tp th no nu n lc tm cchchng minh hay pht trin m hnh ny. Gii Nobel nay c ch, bn khng nn b cng scvo vic ny na. Tt nht l c gng hiu v tm cch ng dng m hnh ny vo vic nh gi

quyn chn hu kim cht t li nhun trong vic u c quyn chn! s dng m hnh Blach-Scholes, trc ht phi thu thp c thng tin ca cc bin trong m hnh. Cc bin ny baogm:

T gi giao ngay (S) gia hai ng tin A v B T gi ny bit c thi im haibn tha thun giao dch, n gin l v thi im xy ra v t gi c th thu thpc trn th trng giao ngay.

T gi thc hin (E) T gi ny do bn bn quyn a ra. T gi thc hin l t gic xc nh hin ti nhng s c p dng trong tng lai. Cng thc xc nh t gic k hn da vo t gi giao ngay v li sut gia hai ng tin c th p dng xcnh t gi thc hin E. Cch thc s dng cng thc ny bn bit t chng 2.

Thi hn hp ng (T) tnh bng n v nm Thng thng thi hn hp ng do haibn tha thun hoc c tiu chun ho theo tp qun ca th trng. Ni chung thi hnhp ng quyn chn c xc nh theo ngy. Mun a vo m hnh nh gi quynchn bn phi ly s ngy ca thi hn hp ng chia cho 360 ngy quy i thi hnth n v ngy ra n v nm. Chng hn hp ng quyn chn c thi hn 90 ngy hay3 thng c quy i thnh 90/360 = 0,25 nm. Do trong m hnh chng ta s dng T=0,25.

Tdd 12


29/61

73

Li kp lin tc7 phi ri ro (a) ca ng tin A C th thu thp bng cch ly li sut tnphiu kho bc ca quc gia c ng tin A.

Li kp lin tc phi ri ro (b) ca ng tin C th thu thp bng cch ly li sut tnphiu kho bc ca quc gia c ng tin B.

Hng s N-pe (e) bng 2,71828.

lch chun hng nm ca phn trm thay i t gi giao ngay () Gi tr ca binny xc nh da vo d liu t gi trong qu kh. Trc ht bn thu thp t gi ca haing tin trong khon thi gian mt nm v lu d liu t gi trn file Excel. K n sdng Excel tnh phn trm thay i t gi giao ngay v s dng hm thng k trnExcel tnh ra lch chun ca phn trm thay i t gi.

N(d1) v N(d2) l gi tr ca hm phn phi xc xut chun v d1, d2 c xc nh bngcch thay cc bin thu thp trn y vo cng thc:

Sau s dng hm thng k trong Excel tm ra hai gi tr N(d1) v N(d2) da vo gitr d1 v d2 va tnh ton.Khi thu thp thng tin v x l c c cc bin s nh va lit k trn y, bn b

tt c vo mt file trn Excel ri ci cng thc m hnh Black-Scholes tnh gi tr ca quynchn. Xong bn lu kt qu ny trn file Excel s dng sau ny bng cch thay i cc bin su vo m khng cn lp li qui trnh tnh ton nh va m t.

Nu bn c iu kin v khng mun s dng Excel bn c th tm v download ly phnmm tnh gi tr quyn chn theo m hnh Black-Sholes m khng cn phi s dng n Excel.Vi cng c internet ngy nay hy vng bn c th tm kim v thc hin c iu ny.

Mi quan h gia quyn chn mua v quyn chn bnKhi s dng m hnh Black-Scholes nh gi quyn chn chng ta ch nh gi i vi

quyn chn mua. nh gi quyn chn bn chng ta s dng ng thc cn bng gia gi trquyn chn mua v quyn chn bn. Mi quan h gia quyn chn mua v quyn chn bn cdin t qua s cn bng chn mua-chn bn (put-call parity). Trong trng hp quyn chn theokiu chu u mi quan h ny th hin qua cng thc sau:

Ce(S, T, E) =Pe(S, T, E) +S(1 +b)-T E(1 +a)-T

Trong Cev Pe ln lt l gi c ca quyn chn mua v quyn chn bn theo kiu chuu. Trong trng hp quyn chn theo kiu M, mi quan h gia quyn chn bn v quynchn mua phc tp hn bi kh nng cho php thc hin hp ng bt k thi im no trckhi hp ng n hn.

7 Li kpc xc nh khi s khi hn tnh li ln n v cng.

Tdd

T

)]2/(b-[aln(S/E)d

12

2

1


30/61

74

S dng hp ng quyn chnGiao dch quyn chn va trnh by trny c th s dng cho c hai mc tiu : u c v

phng nga ri ro t gi. Chng ny u tin trnh by cch s dng giao dch quyn chn chomc tiu u c, cn mc tiu phng nga ri ro t gi s c tp trung xem xt chi tit

chng sau. Phn ny ly v d c tnh cht l thuyt minh ha v vic s dng hp ngquyn chn vo mc ch u c, trong v d 9 minh ha u c quyn chn mua v v d 10minh ha u c quyn chn bn.

Bng 3.4: Tm tt kt qu kinh doanh quyn chn mua (n v: 1000 ng)T gi 15,710 15,720 15,730 15,740 15,750 15,760 15,770 15,780Ph mua quyn chn mua 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000K VND khi thc hin quyn - - - 786,500 786,500 786,500 786,500 786,500K VND khi bn USD giaongay - - - 787,000 787,500 788,000 788,500 789,000Li (+)/L (-) (1,000) (1,000) (1,000) (500) 0.00 500 1,000 1,500

V d 9: Minh ha s dng quyn chn mua cho mc ch u c

Gi s Cng ty d bo trong tng lai USD ln gi so vi VND. Cng ty E mua mt hp ng chn muatr gi 50.000USD, t gi thc hin l 15730 ng/USD, chi ph mua quyn chn mua l 20 ng/USD.Kt qu li/l kinh doanh quyn chn mua ty thuc vo mc bin ng ca t gi giao ngay trn thtrng.

T gi ha vn = T gi thc hin + Ph mua quyn chn mua = 15730 + 20 = 15750Nu t gi giao ngay trn th trng cao hn im ha vn th cng ty E thc hin quyn v mua50.000USD theo t gi thc hin l 15730 sau em 50.000USD bn ra th trng giao ngay vi gicao hn. Li m cng ty E c c bng chnh lch gia t gi giao ngay tr t gi thc hin v ph muaquyn nhn tr gi hp ng. Nu t gi giao ngay thp hn t gi h a vn nhng cao hn t gi thchin th cng ty E vn thc hin quyn chn mua nu nh quyn chn n hn. Khi y cng ty vn lnhng l di mc chi ph mua quyn chn. Nu t gi giao ngay thp hn t gi thc hin, cng ty Ekhng thc hin quyn chn mua. Khi y cng ty l ti a bng chi ph mua quyn tc l bng 50.000 x20 = 1.000.000 ng. Kt qu kinh doanh quyn chn mua c th tm tt bng 3.4 di y.


31/61

75

Gii thch cch tnh bng 3.4:Tng chi ph mua quyn chn = Tr gi H x Ph mua quyn = 50 x 20 = 1.000 nghnng.i khon VND khi thc hin quyn = Tr gi HxTG thc hin = 50 x 15730 = 786.500 nghnng.i khon VND khi bn USD giao ngay = Tr gi H x TG giao ngay.V d mc t gi giao ngay 15760, i khon VND khi bn USD giao ngay =50x15760 =788.000 nghn ng => Li (+)/L (-) = K VND khi bn USD K VND khi thc hin quynchn Ph mua quyn = 788.000 786.500 1.000 =500 nghn ng. cc mc t gi khc cch tnh tng t.

Nhn xt:Nhn vo hnh v v bng 3.4 chng ta thy rng ty theo mc bin ng ca t gi USD/VND

giao ngay trn th trng, quyn chn mua c th li hay l nhiu hay t. T mc t gi ha vn(15750) tr ln nu t gi USD/VND cng ln cao th li kinh doanh quyn chn mua cng ln.Ngc li, t mc t gi ha vn tr xung, nu t gi USD/VND cng gim th quyn chn muab l nhng l c gii hn ti a bng chi ph mua quyn chn, tc l ti a 1 triu ng. Tnhcht l (nu xy ra) c gii hn trong khi li (nu c) khng c gii hn lm cho quyn chn muatr thnh cng c u c ngoi t rt hp dn.

Bng 3.5: Tm tt kt qu kinh doanh quyn chn bn (n v: 1000 ng)

T gi 15,680 15,690 15,700 15,710 15,720 15,730 15,740 15,750

Ph mua quyn chn bn 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000

V d 10: Minh ha s dng quyn chn bn cho mc ch u c

Ngc li vi cng ty E, cng ty G d bo trong tng lai USD s xung gi so vi VND. nm bt c hi u c ny, cng ty G mua quyn chn bn tr gi 50.000USD, t gi thc hin l 15730ng/USD, chi ph mua quyn chn bn l 20ng/USD. Kt qu li/l kinh doanh quyn chn bn tu

thuc vo mc bin ng ca t gi giao ngay trn th trng.T gi ha vn = T gi thc hin - Ph mua quyn chn bn=15730 - 20 =15710

Nu t gi giao ngay trn th trng thp hn im ha vn th cng ty G thc hin quyn v bn50.000USD theo t gi thc hin l 15730 sau mua li 50.000USD trn th trng giao ngay vi githp hn. Li m cng ty G c c bng chnh lch gia t gi thc hin tr i t gi giao ngay v phmua quyn chn bn nhn tr gi hp ng.

Nu t gi giao ngay cao hn t gi ha vn nhng vn thp hn t gi thc hin th cng ty Gvn thc hin quyn chn mua nu nh quyn n hn. Khi y cng ty vn l nhng l di mc chi phmua quyn chn.

Nu t gi giao ngay cao hn t gi thc hin, cng ty G khng thc hin quyn chn bn. Khiy cng ty l ti a bng chi ph mua quyn chn bn tc l bng 50.000 x 20 = 1.000.000 ng. Kt qukinh doanh quyn chn bn c th tm tt bng 3.5.


32/61

76

K VND khi thc hin quyn 786,500 786,500 786,500 786,500 786,500 - - -

K VND khi mua USD giao ngay 784,000 784,500 785,000 785,500 786,000 - - -

Li (+)/L (-) 1,500 1,000 500 0.00 (500) (1,000) (1,000) (1,000)

Gii thch cch tnh:

Tng chi ph mua quyn chn = Tr gi H x Ph mua quyn = 50 x 20 = 1.000 nghnng.i khon VND khi thc hin quyn = Tr gi H x TG thc hin = 50 x 15730 =

786.500 nghnng.i khon VND khi mua USD giao ngay =Tr gi HxTG giao ngay.V d mc t gi 15.700, i khon VND khi mua USD giao ngay = 50 x 15700 =

785.000 nghnng => Li (+)/L (-) = K VND khi thc hin quyn chn K VND khi muaUSD giao ngay Ph mua quyn = 786.500 785.000 1.000 =500 nghn ng.

cc mc gi khc, cch tnh tng t.

Nhn xt:Nhn vo hnh v v bng 3.5 chng ta thy rng ty theo mc bin ng ca t gi

USD/VND giao ngay trn th trng, quyn chn bn c th li hay l nhiu hay t. T mc t giha vn (15710) tr xung nu t gi USD/VND cng gim th kinh doanh quyn chn bn cngln. Ngc li, t mc t gi ha vn tr ln, nu t gi USD/VND cng tng th quyn chn bnb l nhng l c gii hn ti a bng chi ph mua quyn chn, tc l ti a 1 triu ng. Tnhcht l (nu xy ra) c gii hn trong khi li (nu c) cng ln nu t gi cng gim lm choquyn chn bn tr thnh cng c u c ngoi t rt hp dn.

Thc hnh giao dch quyn chn vit nam

T hai v d c tnh cht l thuyt minh ha giao dch quyn chn nh va trnh by trn ychng ta c th vn dng vo iu kin thc tin giao dch Vit Nam. Vit Nam giao dchquyn chn c Eximbank a ra giao dch th im nm 2002. Vi s thnh cng caEximbank, cc ngn hng khc nh Citi Bank, ACB, Techombank cng bt u trin khai thchin giao dch quyn chn. ng k nht l ACB mt ngn hng lun mnh dn trong vic phttrin v tung ra th trng cc sn phm mi. Hin nay ACB cung cp cc hp ng giao dchquyn chn trn t gi gia cc ngoi t nh EUR, JPY, GBP so vi USD v k c giao dchquyn chn trn t gi USD/VND. Bn c th tham kho th l giao dch v mu hp ng trnwebsite ca ACB a ch www.acb.com.vn. Mi y Ngn hng Vit (VAB) cng rt thnhcng v c bc pht trin mnh trong vic cung cp giao dch quyn chn vng.


33/61

77

minh ha vic s dng quyn chn vo mc ch u c trn thc t, chng ta xem xthai tnh hung di y. Hin ti t gi EUR/USD l 1,2412 - 82. Gi s khch hng G d bo bathng na EUR s ln gi so vi USD trong khi khch hng H ngc li d bo EUR s xunggi so vi USD. C hai khch hng ny u c mc tiu u c kim li t th trng ngoi hi.

Khch hng G c th u c bng cch mua 100.000EUR gi ba thng sau khiEUR ln gi bn li kim li. Mun vy, ngay hin ti G phi b ra 100.000 x 1,2482 = 124.820USD mua 100.000EUR. Do khng c c ngay hin ti s tin kh ln ny nn gic m uc ca G kh c th thc hin c. Thi c khng th n c, d G l ngi c hiu bit. to iu kin cho G th thi vn, ACB cho cho G mt hp ng quyn chn mua. V d 11minh ha cch thc kinh doanh quyn chn mua ca khch hng G v ACB.

Vi t gi thc hin l 1,2502 v ph mua quyn chn mua l 0,02, im ho vn ca Gs l 1,2502 +0,02 =1,2702, tc l mc gi ny li nhun G kim c t quyn chn va trang tri chi ph mua quyn, do , G khng kim c ng li no. Sau khi mua quyn

chn, vic EUR ln gi hay xung gi bao nhiu so vi USD s tr thnh mi quan tm n qunn mt ng ca G. mt thi im no sau khi mua, tnh hnh th trng khin cho EUR cth xy ra mt trong hai kh nng : ln gi hoc xung gi so vi USD.

Ln gi so vi USD: Nu trng hp ny xy ra, cng c th c mt trong hai kh nngxy ra :

- Nu EUR ln gi nhng cha vt qua im ho vn th iu m G c th lm lxem quyn chn n hn hay cha. Nu quyn chn cha n hn th ch vi nimhy vng l EUR s tip tc ln gi. Nu quyn chn n hn th hy vng tan tnhmy khi v G mt toi i 2.000USD th thi vn. Tuy nhin, G c th thc hinquyn chn g gt i cht t tn tht, nu t gi nm gia t gi thc hin v im

ho vn. Chng hn, t gi giao ngay lc hp ng o hn l 1,2602, G thc hinhp ng quyn chn s li c: (1,2602 1,2502)100.000 =1000USD tr i chiph mua quyn l 2.000USD cn l 1000USD thay v khng thc hin s toi ht2000USD.

- Nu EUR ln gi v vt qua im ho vn th thi vn ca G n. Nu quynchn n hn th G phi thc hin ngay v kim li nhun bng chnh lch giat gi giao ngay v t gi thc hin nhn vi tr gi hp ng nhng phi tr i chi

V d 11: Minh ha thc hin kinh doanh quyn chn mua gia ACB v G

nm bt c hi kinh doanh, khch hng G lin h ACB mua quyn chn mua. ACB cho cho khchhng G quyn chn mua c nhng iu khon nh sau:

Ngi bn quyn: ACB Ngi mua quyn: Khch hng G Loi quyn: chn mua (call) Kiu quyn: kiu M S lng ngoi t: 100.000EUR T gi thc hin: 1,2502 Thi hn hiu lc ca quyn chn: 90 ngy k t ngy tho thun Ph mua quyn: 0,02USD cho mi EUR.

Vi hp ng quyn chn, G khng phi mua 100.000EUR v do khng phi b ra 124.820USD hin ti. G ch mua quyn c mua 100.000EUR mc t gi 1,2502 USD cho mi EUR v chi ph muaquyn G phi b ra hin ti l: 0,02 x 100.000 =2.000USD. Ch b ra 2.000USD thay v phi b ra124.820USD c th d dng hn cho G th thi vn ca mnh.


34/61

78

ph mua quyn (2.000USD) b ra. Chng hn t gi giao ngay EUR/USD khi hpng n hn l 1,2710. G thc hin quyn chn v kim li nhun: (1,2770 1,2502)100.000 2000=680USD. Nu quyn chn cha n hn, G phi bit thbn lnh ca mnh quyt nh: thc hin quyn chn kim li bng chnh lchgia t gi giao ngay v t gi thc hin nhn vi tr gi hp ng v tr i chi phmua quyn hay tip tc ch vi nim hy vng l EUR s tip tc ln gi v G c th

kim li nhun ln hn l thc hin ngay by gi. Cn lu rng, s ch i nycng l vic th thi vn en v nu ch m sau EUR xung gi th c nguyc hy vng tan tnh theo my khi.

Xung gi so vi USD: Nu trng hp ny xy ra th cng c th c mt trong hai khnng xy ra:

- Thi vn cha n! Nu quyn chn cha n hn, iu m G c th lm l tip tcch i v theo di tnh hnh th trng bin chuyn th no.

- Nu quyn chn n hn, thi vn quay lng li vi G. iu m G c th lm lngi luyn tic hoc t an i mnh xem 2.000USD ph mua quyn chn nh l tinhc ph c c mt bi hc qu gi!

Qua phn tch cc tnh hung xy ra i vi khch hng G chng ta thy nu xy ra tnhhung t gi EUR/USD ln cao hn im ha vn th khch hng G s kim c li nhun bngchnh lch gia t gi giao ngay v t gi thc hin sau khi tr i chi ph mua quyn chn. Khi yngn hng s l mt s tin bng li nhun m nh u t kim c. Vy ngn h ng lm th no b p phn l ny? Ngn hng c th b p phn l ny bng hai cch:

Doanh thu c c t bn quyn chn, k c quyn chn bn ln quyn chn mua. Nungn hng l khi bn quyn chn mua th ngn hng s li bng ng phn thu c dobn quyn chn bn v ngc li. Ngn hng c th s dng doanh thu do bn quynchn mua v quyn chn bn chi cho khch hng trong trng hp khch hng thchin quyn chn.

Ngn hng c th b p phn l ny t vic mua li quyn chn mua t pha ngn hngi tc nc ngoi. Chng hn, ACB sau khi bn quyn chn mua cho khch hng G smua li quyn chn mua t ngn hng Bepielle. Trong trng hp ny ACB cho chiph bn quyn chn cho khch hng G cao hn chi ph mua quyn chn t Bepielle. KhiEUR ln gi so vi USD v khch hng G thc hin quyn chn mua kim li nhunth ngn hng ACB s thc hin quyn chn mua i vi khch hng G sau ACB thchin quyn chn mua li i vi ngn hng Bepielle b p phn l m ngn hng tr cho khch hng G. Ngc li, nu EUR khng ln gi so vi USD, khch hng Gkhng thc hin quyn chn mua th ACB cng khng thc hin quyn chn mua vingn hng i tc. Khi y, ACB n gin l ly ph bn quyn chn mua thu c cakhch hng G trang tri cho ph mua quyn chn mua t ngn hng i tc. Kt qu ACBcng chng mt g m cnc hng chnh lch ph do bn quyn chn mua cho khch

hng G cao hn l ph mua li quyn chn mua t ngn hng i tc.

Ngc li vi khch hng G, khch hng H d bo EUR xung gi so vi USD. Khchhng H c th u c bng cch bn 100.000EUR ly USD ngay by gi v gi ba thngsau khi EUR xung gi th mua li 100.000EUR. Li nhun H kim c chnh l kt qu bnEUR ri sau mua li mc gi thp hn. Mun vy, ngay hin ti H phi c 100.000EUR bn ly USD. Do khng c c ngay hin ti s EUR kh ln ny nn gic m u c ca Hkh c th thc hin c. Thi c khng th n c, d H l ngi c hiu bit. to iu


35/61

79

kin cho H th thi vn, ACB cho cho H mt hp ng quyn chn bn. V d 12 di yminh ha cch thc kinh doanh quyn chn bn ca khch hng H v ACB.

Vi t gi thc hin l 1,2482 v ph mua quyn chn mua l 0,02, im ho vn ca Hs l 1,2482 0,02 =1,2282, tc l mc gi ny li nhun H kim c t quyn chn va trang tri chi ph mua quyn, do , H khng kim c ng li no. Sau khi mua quynchn, vic EUR ln gi hay xung gi bao nhiu so vi USD s tr thnh mi quan tm n qunn mt ng ca H. mt thi im no sau khi mua, tnh hnh th trng khin cho EUR cth xy ra mt trong hai kh nng : xung gi hoc ln gi so vi USD.

Xung gi so vi USD: Nu trng hp ny xy ra, cng c th c mt trong hai khnng xy ra :

- Nu EUR xung gi nhng cha xung di im ho vn th iu m H c th lml xem quyn chn n hn hay cha. Nu quyn chn cha n hn th ch vi

nim hy vng l EUR s tip tc xung gi. Nu quyn chn n hn th hy vngtan tnh my khi v H mt toi i 2.000USD th thi vn. Tuy nhin, H c th thchin quyn chn g gt i cht t tn tht, nu t gi nm gia t gi thc hin vim ho vn. Chng hn, t gi giao ngay lc hp ng o hn l 1,2382, H thchin hp ng quyn chn s li c: (1,2482 1,2382)100.000 =1000USD tr ichi ph mua quyn l 2.000USD cn l 1000USD thay v khng thc hin s toi ht2000USD.

- Nu EUR xung gi v xung di im ho vn th thi vn ca H n. Nuquyn chn n hn th H phi thc hin ngay v kim li nhun bng chnh lchgia t gi thc hin v t gi giao ngay nhn vi tr gi hp ng nhng phi tr ichi ph mua quyn (2.000USD) b ra. Chng hn t gi giao ngay EUR/USD khihp ng n hn l 1,2210. G thc hin quyn chn v kim li nhun: (1,2482

1,2210)100.000 2000=720USD. Nu quyn chn cha n hn, H phi bit thbn lnh ca mnh quyt nh: thc hin quyn chn kim li bng chnh lchgia t gi giao ngay v t gi thc hin nhn vi tr gi hp ng v tr i chi phmua quyn hay tip tc ch vi nim hy vng l EUR s tip tc xung gi v H cth kim li nhun ln hn l thc hin ngay by gi. Cn lu rng, s ch iny cng l vic th thi vn en v nu ch m sau EUR ln gi th c nguyc hy vng tan tnh theo my khi.

V d 12: Minh ha thc hin kinh doanh quyn chn bn gia ACB v H nm bt c hi kinh doanh, khch hng H lin h ACB mua quyn chn bn. ACB cho cho khchhng H quyn chn bn c nhng iu khon nh sau:

Ngi bn quyn: ACB Ngi mua quyn: Khch hng H Loi quyn: chn bn (put) Kiu quyn: kiu M S lng ngoi t: 100.000EUR T gi thc hin: 1,2482 Thi hn hiu lc ca quyn chn: 90 ngy k t ngy tho thun Ph mua quyn: 0,02USD cho mi EUR.

Vi hp ng quyn chn, H khng phi bn 100.000EUR v do khng phi b ra 100.000EUR hin ti. H ch mua quyn c bn 100.000EUR mc t gi 1,2482 USD cho mi EUR v chi ph muaquyn H phi b ra hin ti l: 0,02 x 100.000 =2.000USD. Ch b ra 2.000USD thay v phi b ra100.000EUR c th d dng hn cho H th thi vn ca mnh.


36/61

80

Ln gi so vi USD: Nu trng hp ny xy ra th cng c th c mt trong hai khnng xy ra:

- Thi vn cha n! Nu quyn chn cha n hn, iu m H c th lm l tip tcch i v theo di tnh hnh th trng bin chuyn th no.

- Nu quyn chn n hn, thi vn quay lng li vi H. iu m H c th lm l

ngi luyn tic hoc t an i mnh xem 2.000USD ph mua quyn chn nh l tinhc ph c c mt bi hc qu gi!

Qua phn tch cc tnh hung xy ra i vi khch hng H chng ta thy nu xy ra tnhhung t gi EUR/USD xung di im ha vn th khch hng H s kim c li nhun bngchnh lch gia t gi thc hin v t gi giao ngay sau khi tr i chi ph mua quyn chn. Khi yngn hng s l mt s tin bng li nhun m nh u t kim c. Vy ngn h ng lm th no b p phn l ny? Ngn hng c th b p phn l ny bng hai cch:

Doanh thu c c t bn quyn chn, k c quyn chn mua ln quyn chn bn. Nungn hng l khi bn quyn chn bn th ngn hng s li bng ng phn thu c dobn quyn chn mua v ngc li. Ngn hng c th s dng doanh thu do bn quyn

chn mua v quyn chn bn chi cho khch hng trong trng hp khch hng thchin quyn chn.

Ngn hng c th b p phn l ny t vic mua li quyn chn bn t pha ngn hngi tc nc ngoi. Chng hn, ACB sau khi bn quyn chn bn cho khch hng H smua li quyn chn bn t ngn hng Bepielle. Trong trng hp ny ACB cho chiph bn quyn chn cho khch hng H cao hn chi ph mua quyn chn t Bepielle. KhiEUR xung gi so vi USD v khch hng H thc hin quyn chn bn kim linhun th ngn hng ACB s thc hin quyn chn bn i vi khch hng H sau ACB thc hin quyn chn bn li i vi ngn hng Bepielle b p phn l m ngnhng tr cho khch hng H. Ngc li, nu EUR khng xung gi so vi USD, khchhng H khng thc hin quyn chn bn th ACB cng khng thc hin quyn chn bnvi ngn hng i tc. Khi y, ACB n gin l ly ph bn quyn chn bn thu c ca

khch hng H trang tri cho ph mua quyn chn bn t ngn hng i tc. Kt qu ACBcng chng mt g m c hng phn chnh lch ph do bn quyn chn bn chokhch hng H cao hn l ph mua li quyn chn bn t ngn hng i tc.

CU HI N TP

1. Th no l nghip v hi oi k hn? Khch hng v ngn hng s dng hp ng k hnvo mc ch g?

2. T gi k hn c xc nh nh th no? Trnh by cng thc tnh t gi k hn, bao gm tgi mua v t gi bn k hn, v ch r lm th no thu thp thng tin cn thit tnh toncc t

gi ny?

3. Trnh by nhng li ch m khch hng v ngn hng c c khi hai bn thc hin giao dchngoi t k hn. Qua ch ra trng hp no khch hng nn mua ngoi t k hn v trnghp no khch hng nn bn ngoi t k hn?

4. Giao dch k hn c nhng hn ch g? Lm th no khc phc c nhng hn ch ?5. Th no l mt giao dch hon i? u im, nhc im ca giao dch ny nh th no?6. Giao dch hon i tin t v giao dch ngoi t k hn ging v khc nhau nhng im

no? Ti sao ngn hng li a ra giao dch hon i bn cnh vic s dng giao dch k hn?


37/61

81

7. Phn bit giao dch hon i li sut v giao dch hon i tin t? Giao dch hon i tin ts dng vo mc ch g?

8. Giao dch hon i tin t bt u s dng Vit Nam t khi no? Ti sao n nay loi giaodch ny vn cha c khch hng s dng rng ri?

9. Hp ng tin t giao sau l g? N khc vi hp ng c k hn nhng im no?

10.Hp ng giao sau c nhng u, nhc im g khi s dng? N c th s dng u ckim li v phng nga ri ro t gi nh th no?11.Nu ra nhng l do chnh no khin cho giao dch tin t giao sau hin ti cha th thc hin

Vit Nam? Lm th no c th a giao dch tin t giao sau ra giao dch th trngVit Nam?

12.Th no l mt hp ng quyn chn? Hp ng quyn chn c nhng u im g so vi hpng c k hn v hp ng giao sau?

13.Phn bit hp ng quyn chn theo kiu M v theo kiu chu u, quyn chn mua vquyn chn bn?

14.Ti sao phi nh gi mt hp ng quyn chn? Khi nh gi hp ng quyn chn cn lu nhng yu t g?

15.Hp ng quyn chn c th s dng vo mc tiu g? Trnh by tm tt cch thc s dng

hp ng quyn chn nhm mc tiu .

BI TP THC HNH

Bi 1 : Gi s t gi v li sut c nim yt ti VCB ngy 06/08 nh sau:

T gi T gi mua T gi bn

USD/VND 15887 15889

JPY/VND 114,29 115,89

Li sut Li sut tin gi (%) Li sut cho vay (%)

USD 5,7 7,7JPY 4,8 6,8

VND 9,8 10,6

Ngy 06/08 cng ty Trilimex k mt hp ng nhp khu tr gi 92.000USD n hn vo ngy23/12 v hp ng xut khu tr gi 32.628.000 JPY n hn thanh ton vo ngy 23/11. Trilimexlin h giao dch vi VCB mua bn k hn s USD v JPY trn y. Hi t gi no m VCBs cho cho Trilimex? Vi hai hp ng mua USD v bn JPY k hn, Trilimex c th kha chtkhon phi tr v phi thu ca mnh mc bao nhiu VND?Bi gii:Vi hp ng nhp khu, Trilimex mun mua k hn 92.000USD kha cht khon phi tr ca

mnh. VCB s cho cho Trilimex t gi bn k hn USD/VND vi k hn t 06/08 n 23/12 tcl 137 ngy. T gi ny xc nh nh sau:

16185x360100

5,7]13715889[10,615889

360x100

Ltg(USD)]n-[Lcv(VND)SSF bbb

Vi t gi bn k hn c nh ny, Trilimex c th kha cht khon phi tr ca mnh mc92.000 x 16185 =1.489.020.000VND.


38/61

82

Vi hp ng xut khu, Trilimex mun bn k hn 32.628.000JPY kha cht khon phi thuca mnh. VCB s cho cho Trilimex t gi mua k hn JPY/VND vi k hn t 06/08 n 23/11tc l 107 ngy. T gi ny xc nh nh sau:

115,31x360100

6,8]107114,29[9,8114,29

360x100

Lcv(JPY)]n-[Ltg(VND)SSF mmm

Vi t gi k hn c nh ny, Trilimex c th kha cht khon phi thu ca mnh mc32.628.000 x 115,31 =3.762.334.680VND.

Bi 2 : Gi s bn thu thp v c nhng thng tin trn th trng tin t v th trng ngoi hinh sau:

T gi:

Mua BnGBP/USD 1,7245 1,7295EUR/USD 1,2128 1,2188USD/JPY 110,12 110,92

USD/CHF 1,1084 1,1164USD/VND 15990 15992

Li sut (%/nm):

1 thng 3 thng 6 thngK hnGi Vay Gi Vay Gi Vay

GBP 3,25 4,25 3,45 4,45 3,65 4,65EUR 3,35 4,35 3,55 4,55 3,75 4,75USD 3,38 4,48 3,48 4,58 3,68 4,78

JPY 3,00 4,10 3,10 4,20 3,20 4,30CHF 3,45 4,25 3,50 4,15 3,60 4,20VND 7,20 9,60 7,80 10,20 8,40 10,80

Gi s bn l nhn vin phng kinh doanh ngoi t, da vo nhng thng tin trn, bn xcnh v nim yt t gi mua v bn ngoi t k hn cho khch hng i vi tt c cc loingoi t trn theo ba loi k hn nu trn.

Bi gii:

gii bi tp ny bn cn nm vng c l thuyt ln thc hnh k thut. V l thuyt, cn nmvng cc trng hp tnh t gi cho, k c t gi mua v t gi bn, gia cc ngoi t GBP,EUR, CHF v JPY so vi VND. Ngoi ra, cn nm vng cng thc tnh t gi k hn gia ccngoi t ny so vi VND theo tng loi k hn. V d, y minh ha cch tnh i vi t giEUR/VND. Cc t gi cn li thc hin thng t.

Xc nh t gi giao ngay EUR/VND:

TG mua EUR/VND =TG mua EUR/USD x TG mua USD/VND

=1,2128 x 15990 =19393

TG bn EUR/VND =TG bn EUR/USD x TG bn USD/VND

=1,2188 x 15992 =19491

Xc nh t gi k hn F(EUR/VND):


39/61

83

TG mua k hn (Fm) xc nh theo cng thc:

1943936000

30)35,420,7(1939319393

100x360nLSCV(EUR)]-[LSTG(VND)S

SF mmm

TG bn k hn (Fb) xc nh theo cng thc:

1959136000

30)35,360,9(1949019490100x360

nLSTG(EUR)]-[LSCV(VND)SSF bbb

Sau khi nm vng cch tnh t gi cho v t gi k hn nh trn, v thc hnh, bn s dngExcel tnh cc t gi cho cc ngoi t cn li. Kt qu tnh ton c tm tt v cho chokhch hng trn bng nim yt t gi nh sau:

K hn

Giao ngay 30 ngy 90 ngy 180 ngy

T gi Mua Bn Mua Bn Mua Bn Mua Bn

GBP/VND 27,575 27,658 27,643 27,805 27,806 28,125 28,092 28,647

EUR/VND 19,393 19,491 19,439 19,593 19,686 19,815 19,747 20,178USD/VND 15,990 15,992 16,026 16,075 16,235 16,261 16,279 16,561

JPY/VND 144.16 145.22 144.53 146.02 146.50 147.80 147.11 150.74CHF/VND 14,323 14,428 14,358 14,502 14,541 14,670 14,624 14,947

Bi 3 : Ngy 23/05/200x cng ty Trilimex k mt hp ng nhp khu tr gi 92.000USD thanhton bng L/C tr chm n hn vo ngy 23/08/200x. T gi v li sut c nim yt ti VCBngy 23/05/200x nh sau:

T gi mua T gi bn

USD/VND 15.650 15.661

JPY/VND 110,01 111,84

HKD/VND 1.492 1.552

Li sut tin gi (%) Li sut cho vay (%)

USD 6 6,5

JPY 3 3,25

VND 9 10,8

a. c lng tr gi (VND) ca hp ng nhp khu m Trilimex phi tr ti thi im khp ng v thi im thanh ton.

b. Cng ty ngh rng trong 3 thng ti USD s tng gi 1,5% so vi VND. Hp ng nhpkhu ny c ri ro ngoi hi hay khng? Ch r ri ro nh th no?

Bi gii:

a. c lng tr gi (VND) ca hp ng nhp khu m Trilimex phi tr ti thi im khp ng v thi im thanh ton?


40/61

84

Tr gi hp ng thi im k hp ng v thi im thanh ton ph thuc vo t giUSD/VND. thi im k hp ng t gi bn USD/VND = 15661. Do , tr gi VND cahp ng nhp khu thi im ny bng 92.000 x 15661 =1.440.812.000VND. thi im thanh ton, t gi USD/VND thay i do c chnh lch gia li sut VND v USD.S dng cng thc tnh t gi k hn, bn c th c lng t gi USD/VND thi im thanh

ton nh sau:

Da vo t gi ny, bn c th c lng tr gi VND ca hp ng nhp khu thi imthanh ton bng 92.000 x 15849 = 1.458.108.000VND

b. Cng ty ngh rng trong 3 thng ti USD s tng gi 1,5% so vi VND. Hp ng nhpkhu ny c ri ro ngoi hi hay khng? Ch r ri ro nh th no?

Cng ty d bo rng trong 3 thng ti USD tng gi 1,5%, tc l t gi USD/VND tng ln n

15896. Nh vy, hp ng nhp khu ny c ri ro ngoi hi. C th, so vi thi im k hpng, c mi USD nhp khu cng ty phi chi thm 15896 15661 =235VND.

Bi 4 : Thng 4 nm 200x, ti cng ty Xut Nhp Khu Cholimex c mt s hot ng kinh t t ichnh nh sau:

Ngy 7/4 Cng ty k hp ng xut khu s 136/9x tr gi 128.000USD. Hp ng ny sn hn thanh ton trong vng 6 thng ti.

Ngy 12/4 Cng ty k hp ng nhp khu s 139/9x tr gi 176.000USD thanh ton bngyen Nht (JPY). Hp ng ny 9 thng sau s n hn thanh ton.

Gi s rng Cng ty c th d dng tm kim cc hp ng vay v u t trn th trng tin t,

cc hp ng k hn v hp ng quyn chn trn th trng hi oi vi mt s thng tin v thtrng nh sau:

T gi thi im k H Li sut

USD/VND: 15.678 08 USD: 6 6,5 %

USD/J PY : 112,22 82 V

Documents

Các công cụ phái sinh