TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN

NHÓM 16 : - HUỲNH BẢO TIỀN - NGUYỄN VĂN DUY

- NGUYỄN THỊ KIM HOÀNG

- NGUYỄN THỊ DIỄM KIỀU - CAO THANH HIỆP

Giáo viên hướng dẫn : Thầy PHẠM PHÚC VĨNH

1/ Khái niệm : • Hát ca trù ( hát ả đào ) là một bộ môn nghệ thuật

truyền thống ở phía Bắc Việt Nam, hát cùng một số nhạc cụ dân tộc.

• Ca trù xuất hiện thời Lê ( XV ),cây đàn đáy do Đinh Lễ (hay Đinh Dự theo một số Giáo phường) sáng chế ra.

• từng là một thể loại âm nhạc được phụ vụ trong cung đình và được giới quý tộc và trí thức yêu thích.

• Ca trù là một sự kết hợp thi ca và âm nhạc.

2/ Phạm vi :

15 tỉnh, thành phố phía Bắc gồm: Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội , Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình.

3/Nguồn gốc - Đầu thế kỷ thứ 19 mới có những bước đột phá ,lưu truyền .

- Trong lối Hát ả đào có nhiều loại như: Dâng hương, Gủi thư, Thét nhạc thì Hát nói là lối thông dụng và có tính văn chương nhất.

Nguyên nhân ra đời: + Sự phàm tục hoá những thể thánh ca. Trước khi có Hát nói, ở Việt Nam đã

có những bài hát xoan, hát cửa đền, cửa chùac.Thể thánh ca đã được các bậc cao nhân chuyển đổi công dụng nhầm mục đích giải trí riêng => Các bài hát ả đào bắt đầu từ đó.

+ Biến thể của song thất lục bát. Hát nói là một thể tài hỗn hợp gồm: thơ, phú, lục bát, song thất .bởi vậy Các nhà viết sách thời xưa cho rằng Hát nói là một hình thức biến đổi của thể ngâm Song thất lục bát sang thể hát nói.

+ Sự cụ thể hoá ảnh hưởng của tư tưởng phóng khoáng : Văn chương Việt Nam về nội dung phải gò bó trong những tư tưởng và qui luật khắt khe, những lối diễn tả nhất định. Cuối thế kỷ thứ 18,các nhà nho phóng khoáng, thích tự do đã gửi gấm những tư tưởng, cảm xúc vượt ra ngoài khuôn phép với cách diễn đạt cởi mở, rộng rãi . vd : CAO BÁ QUÁT

4/ Thành phần trình diễn :

Biểu diễn trong không gian truyền thống, nghệ thuật âm nhạc thính phòng, không gian trình diễn ca trù có phạm vi tương đối nhỏ.

Một chầu hát có ba thành phần chính:

Một nữ ca sĩ (gọi là "đào" hay "ca nương") sử dụng bộ phách gõ lấy nhịp

• Một nhạc công nam giới (gọi là "kép") chơi đàn theo tiếng hát

• Người thưởng ngoạn (gọi là "quan viên", thường là tác giả bài hát) đánh trống chầu chấm câu và biểu lộ chỗ đắc ý phê phán,khen chê đúng chỗ bằng tiếng trống=> nét đặc sắc

• Vì là Đào hát ngồi trên chiếu ở giữa. Khi bài hát được sáng tác và trình diễn ngay tại chỗ thì gọi là "tức tịch," nghĩa là "ngay ở chiếu."

5/ Âm nhạc• Ca trù vừa là một loại thanh nhạc , vừa là một loại khí nhạc .

Có một ngôn ngữ âm nhạc tế nhị, tinh vi.• +Thanh nhạc : Ca nương phải có một giọng thanh -

cao - vang, khi hát phải biết ém hơi, nhả chữ và hát tròn vành rõ chữ. Ca nương vừa hát, vừa gõ phách. Phải biết rành 5 khổ phách cơ bản, tiếng phách phải chắc và giòn, lời ca và tiếng phách phải ăn khớp với nhau.

• +Khí nhạc : " Kép " dùng đàn đáy phụ họa. Bản đàn không nhất thiết phải đi theo bài hát, nhưng phải hài hòa nhuần nhuyễn tiếng đàn và tiếng phách. Có những cách đàn ca khác nhau như vô cùng chân phương- hay có lúc theo lề lối - sáng tạo và bay bướm." kép "đàn còn là lời khích lệ ca nương hát ,giúp cho thính giả biết được đoạn nào hay

7/ Ca trù ngày nay

- Phim MÊ THẢO THỜI VANG BÓNG . - Bài hát " M ỘT NÉT CA TRÙ NGÀY XUÂN " của NHẠC SĨ

NGUYỄN CƯỜNG - Năm 2010 có 63 câu lạc bộ có hoạt động thường xuyên và

có kế hoạch luyện tập truyền nghề ca trù . Các tỉnh có nhiều câu lạc bộ ca trù như:

+ HÀ NỘI : CLB Ca trù Thăng Long, CLB Ca trù thôn Chanh (Phú Xuyên), CLB CA TRÙ HÀ NỘI

+ NINH BÌNH: Câu lạc bộ Ca trù đền thờ NGUYỄN CÔNG TRỨ

+ HÀ TĨNH: Câu lạc bộ Ca trù Nguyễn Công Trứ => vẫn chưa ở mức cao và vẫn cần phải được bảo vệ hơn

nữa để phát triển khả năng tồn tại.

8/ Ca trù và nhân loại :

- Ngày 1 tháng 10 năm 2009, tại kỳ họp lần thứ 4 của Ủy ban liên chính phủ.Công ước UNESCO công nhận CA TRÙ là di sản văn hóa phi vật thể .- “Di sản văn hóa phi v t thể cần được bảo v khân cấpâ ê ” của UNESCO.

clip về CA TRÙ• Hồng hồng tuyết tuyết

Thank you for listening