m ım anUumlccedil Ayl ık Mimar l ık Kuumlltuumlruuml Dergisi bull Yıl 11 bull Sayı 40 bull Yaz 2011

Afet(l)e Doumlnuumlşen KentKubilay Oumlnal bull Muumlcella Yapıcı bull Betucircl Şengezer bull Şuumlkruuml Ersoy Oktay Erguumlnay bull Mikdat Kadıoğlu bull Ali R Parsa bull Ali Tolga Oumlzden Ayla Ayyıldız Potur bull Evren Burak Enginoumlz bull Meliha Soumlzeri

Soumlyleşi Juhani Pallasmaa Suumlrduumlruumllebilir Konutlar Youmlnetmeliği İstanbulrsquoda Bir Arkeopark Deneyimi

Oumlzuumlrluuml Ccedilocuklar İccedilin Oyun Alanları TasarlamakBurcu Guumllay Taşccedilı - İlkim Kaya

Ccedilocukların kuumlltuumlrel etkinliklerinin en yaygın

oumlrneği oyun kuumlltuumlruumlduumlr Oyun kavramı tashy

rihsel suumlreccedilte ccedileşitli şekillerde ele alınsa da geshy

nel geccediler olan sonuccedil sosyokuumlltuumlrel durumdan

ve tuumlm koşullardan bağımsız olarak oyunun

ccedilocuk gelişimine olumlu etkileri olduğudur

Hem geccedilmiş ile bağlantı kuran hem de gelecek

iccedilin kaynak olarak goumlruumllen oyun yaratma deshy

neyim kazanma iletişim kurma ve yetişkinliğe

hazırlanma konularında bir araccedil goumlrevi yapmakshy

tadır Tarihte birccedilok duumlşuumlnuumlr oyunun faydalarıshy

nı ccedileşitli şekillerde ele almıştır Oumlrneğin Piaget

ccedilocukların zekacirclarının doğuştan gelmediğini sashy

vunmakta zekacircnın daha ccedilok dış duumlnyaya katıshy

lım sonucunda geliştiğini soumlylemektedir Bu kashy

tılım da ccedilocukluk ccedilağında en ccedilok oyun ile olashy

bilmektedir Friedrich Froebel oyun oynamashy

nın ccedilocuk iccedilin bir gereksinme olduğundan bahshy

setmektedir (Aral vd 2000)

Oyunun ccedilocuk gelişimine tuumlm bu faydaları

sağlayabilmesi iccedilin oumlncelikle sağlıklı oyun o rshy

tamlarının oluşturulması gerekmektedir Oysa

guumlnuumlmuumlz ccedilocukluk anlayışında oyunun kamushy

sal mekacircnlarda suumlrekliliğinden soumlz etmek nereshy

deyse imkacircnsız hale gelmiştir Kentleşme trafik

sorunu gibi nedenlerle ccedilocuklar artık en kolay

ulaşılabilen sokak mekacircnlarını bile oyun alanı

olarak değerlendirememektedir Ebeveynlerin

guumlvenlik konusundaki tedirginlikleri nedeniyle

oyun kentte ancak park alanları gibi kontrolluuml

boumllgelerde guumlvenle suumlrduumlruumllebilir hale gelmişshy

tir Kentleşmeye paralel olarak guumlnuumlmuumlzde

oyun yerinin de modernleşmesi ile ccedilocuklar iccedilin

kent iccedilinde yer alan en oumlnemli kamusal mekacircnshy

lar oyun parkları haline gelmiştir 0Tin parklashy

rı ccedilocukların kent iccedilerisinde yeşil alanlarla bushy

luşabildikleri ccedileşidi oyun araccedilları ile donatılmış

kamusal accedilık ilanlardır Oyun parklarının ccedilocushy

ğun sosyal duygusal bilişsel fiziksel gelişimi ve

eğitim iccedilin ihtiyaccedil olan aktivitelerini destekleshy

mesi gerekmektedir Guumlnuumlmuumlzde oyun alanla-

nna ulacımda yaşanan sorunlar başta olmak

uumlzere pek ccedil k sorun ccedilocukların en doğal hakkı

olan oyun oynama haklarını ellerinden almaktashy

dır 1959 yılında Birleşmiş Milletler İnsan Hakshy

ları Yasası ile bağlantılı olarak yayınlanan Ccedilocuk

Hakları Bildirgesinin 7 maddesi şoumlyle soumlyleshy

mektedir ldquo Ccedilocuğa eğitimde olduğu gibi oyun

oynamada da tam fırsat tanınmalıdır toplum ve

kamusal otorite bu hakkı yerine getirmeye ccedilalışshy

malıdırrdquo (Tekkaya 2001)

Duumlnyanın pek ccedilok yerinde ccedilok sayıda ccedilocuk

farklı nedenlerden dolayı oyun oynama hakkını

oumlzguumlrce kullanamamaktadır Oyun hakları kısıtshy

lanan ccedilocuklar arasında en oumlnemli kesimlerden

biri oumlzuumlrluuml ccedilocuklardır Oumlzuumlrluumlluumlk ccedilocukların

oyun ortamlarını kullanmasında son derece

oumlnemli ve kısıtlayıcı bir etmendir Bu kısıtlanma

durumu aslında oumlzuumlrluumlluumlkten dolayı değil

oyun alanlarının oumlzuumlrluuml ccedilocuklar goumlz ardı edileshy

rek tasarlanmasından kaynaklanmaktadır Audit

komisyonun 2003 yılında ldquo oumlzuumlrluuml ccedilocukların

oyunlarırdquo hakkında yaptıkları ccedilalışmada oumlzuumlrluuml

ccedilocukların ve onlara eşlik eden ailelerinin oyun

alanlarına erişimde yaşadığı sorunlara değinilshy

miştir Ccedilalışma İngilterersquode 8-16 yaş arasında

66 ccedilocuk ile yapılmıştır Ccedilalışmanın oumlncelikli

amacı oumlzuumlrluuml ccedilocukların ve ailelerinin oyun

alanları konusundaki fikirlerini almak onları tashy

sarım suumlrecine katmak olmuştur Ccedilocuklara ve

ailelerine oyun parklarına ulaşımda yaşadığı deshy

neyimleri anlatmaları iccedilin birtakım anket sorulashy

rı sorulmuş ccedilalışmanın sonucunda oumlzellikle aishy

lelerin oyun alanlarının yetersizliği konusunda

hemfikir olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Aileler ccedilocuklashy

rını ulaşım sorunu nedeniyle dışarıdaki oyun

alanlarına ayda en fazla bir kere goumlnderebildik-

lerinden bunun gerekccedilesi olarak da oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cukların kullanabileceği nitelikte oumlzel ve guumlvenshy

li bir erişim olanağı bulunmamasından bahsetshy

mişlerdir Ayrıca tek problemin parka ulaşım olshy

madığı ulaşım sağlansa bile park iccedilerisinde

oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin duumlzenlenmiş bir oyun ortashy

mı bulunmadığı dile getirilmiştir Dinlenme

yerleri ve tuvalet gibi işlevlerin eksildiği sadece

ccedilocuklara youmlnelik değil ailelerine youmlnelik de

birtakım duumlzenlemelerin gerekliliği vurgulanshy

mıştır Anket yapılan ccedilocuk grubu oyun ekip-

1 0 6 mimarraquoist2011-2

manlarınm kuumlccediluumlk yaştaki ccedilocuklara youmlnelik o lshy

duğundan her yaşa uygun oyun olanağı bulunshy

mamasından yalanmışlardır (URL-1) JRFrsquonin

(Joseph Row ntree Foundation) 2006 yılında

Yorkslıirersquodaki altı ilkokulda yaptığı incclemedc

de benzer sonuccedillar elde edilmiştir Ccedilalışmada

okullardaki oumlzel eğitimsel gereksinimlere ve yeshy

tersizliklere dikkat ccedilekilmiş oumlzuumlrluuml ccedilocukların

okuldaki fiziksel ve eğitimsel ihtiyaccedilları vurgushy

lanmıştır JRFrsquonin (2006) bulgularına goumlre

oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin sadece oyun parklarında

değil ilkokullardaki oyun alanlarında da birtashy

kım duumlzenlemelere yer verilmelidir Bu duumlzenshy

lemelerden en oumlnemlisi oyun alanı tasarımında

oumlzuumlrluuml ccedilocukların fikirlerinin alınmasıdır (JRF

2006)

Oumlzuumlrluuml ccedilocukların oyun alanlarında yaşadıkshy

ları sıkıntıları vurgulamak ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri

geliştirmek uumlzere dalıa pek ccedilok ccedilalışma yapıldığı

bilinmektedir Bu ccedilalışmalarda oumlzuumlrluumlluumlğuumln

oyun ccedilağı ccedilocukları uumlzerindeki etkisi araştırılshy

makta farklı oumlzuumlrluumlluumlk tuumlrlerine oumlzel ccediloumlzuumlmleshy

re dikkat ccedilekilmektedir Bu ccedilalışmada da bir fishy

ziksel oumlzuumlrluumlluumlk tuumlruuml olan goumlrme oumlzruumlnuumln ccedilo shy

cukların oyun parla kullanımına etkileri incelenshy

miştir

Bilindiği gibi goumlrme oumlzruuml ccedilocukların ccedilevre

iccedilerisindeki hareket şekillerini farklı şekillerde

etkilemektedir Goumlrme oumlzuumlrluuml olmak ccedilocuklashy

rın mekacircn algılarını azaltmakta ortama uyum

sağlamalarını zorlaştırmaktadır Goumlrme kabilishy

yeti kısıtlı ccedilocuklar dış mekacircnda hareket etmek

iccedilin cesaretlendirilmeye ihtiyaccedil duymakta goumlrshy

me oumlzuumlrlerinden dolayı kendilerini dışlanmış

hissetmektedirler Literatuumlre bakıldığında goumlrshy

me oumlzuumlrluuml ccedilocuklar hakkında yapılmış pek ccedilok

ccedilalışmaya rastlanmaktadır Rovaniemi Polytech-

nicrsquode 5-12 yaş arasında beş goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuk ile yapılan ccedilalışmada ccedilocukların parktaki

oyunları incelenmiş ccedilocuklar daha oumlnce hiccedil gitshy

medikleri bir parkta duumlşuumlk ve yuumlksek ışıklı orshy

tamlarda goumlzlenmiştir Ccedilalışma sonunda goumlrshy

me oumlzuumlrluuml olmalarına rağmen ccedilocukların bir

kısmının spor ccedilalışmalarına aktif bir şekilde kashy

tıldığı tespit edilmiştir Bu ccedilalışma oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cukların spor faaliyetlerinden alıkoyulmamaları

gerektiğini guumlvenlik oumlnlemleri alındığı takdirde

bu ccedilocukların spor hayatına katılabileceğini

goumlstermiştir (Rusi 2003) Spor yapılan ortamshy

ların oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin hem egzersiz hem de

rehabilitasyon ortamı olduğu bilinmektedir bu

nedenle bu mekacircnların tuumlm ccedilocukların kaynaşshy

ması iccedilin oumlzellikle oumlzuumlrluuml bireylerin ihtiyaccedilları

doğrultusunda daha oumlzenle ele alınması gerekshy

mektedir Literatuumlre bakıldığında da oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuklar ile diğer ccedilocukların bir arada olmalarının

oumlneminden sıklıkla bahsedildiği goumlruumllmektedir

Finlandiyarsquoda goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocuklar hakshy

kında yapılan ccedilalışmalarda ise oumlzuumlrluuml ccedilocuklashy

rın okula adaptasyonu konusuna oumlncelik verilshy

diği tespit edilmiştir Yapılan ccedilalışmalarda en

oumlnemli nokta okul ortamındaki oyun ekipmanshy

larının guumlvenlik accedilısından uygunluğu olmuştur

(Rusi 2003) Blind Chıldren V Rcsource Ccedilenter

ldquo How does a Blind Clıild Playrrdquo ( ldquo Goumlrme

Oumlzuumlrluuml Bir Ccedilocuk Nasıl Ovnarrrdquo ) başlıklı mashy

kalede goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların oyun ortamına

katılması iccedilin basit oumlnerilere yer vermiştir

(URL-2) Goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların boş bir

oyun alanında bir ip yardımı ile egzersiz yapashy

bileceği dokunma duyusunu geliştirecek egzershy

sizlerle kendi başına o alan iccedilinde kaybolmadan

oyun oynayabileceği getirilen oumlneriler arasınshy

dadır Ayrıca ccedilalışma bazı sesli işaretlemelerin

oumlzellikle futbol gibi toplu oyunlarda kazaları

engellediğine dikkat ccedilekmektedir

(wwwkidsorguk) Yapılan başka bir araştırmashy

da goumlrme oumlzuumlrluumller iccedilin tasarlanan mekacircnlarda

doğru aydınlatmanın oumlneminden bahsedilmekshy

tedir Goumlzlemler az goumlren bireylerin kuvvetli

ışık olan ortamlarda normal insanlar gibi yaşanshy

tılarını suumlrduumlrebildiklerini goumlstermektedir (Rushy

si 2003)

Goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocuklar duumlşuumlnuumllerek yapılan

araştırmalara daha pek ccedilok oumlrnekler eklenebilir

Ancak sadece mevcut sorunları tespit etmeye

youmlnelik ccedilalışmalardan değil mevcut parkları bu

kriterler doğrultusunda revize etmeye youmlnelik

ccedilalışmalardan da bahsetmek gerekmektedir Bu

ccedilalışmalardan bir tanesi Harlemrsquode oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuklar iccedilin tasarlanmış ldquo Marcus Garveyrdquo oyun

parkında gerccedilekleştirilmiştir Parkta oumlzuumlr-

luuml oumlziirsuumlz tuumlm ccedilocuklar iccedilin ccedileşitli duumlzenleshy

melere yer verilmiştir Park alanı sekiz boumlluumlme

ayrılmış her grup ayrı bir boumlluumlmuuml tasarlamıştır

Oumlrneğin bir grup goumlrme oumlzuumlrluumllere youmlnelik bir

alan tasarımı uumlzerinde ccedilalışmış sadece bu konushy

da fikirler geliştirmiştir Bu alanda ccedilalışan grup

goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların dokunma duyusuna

youmlnelik oyuncaklar tasarlamış oyuncaklarda

sesli uyarılara yer vermiştir Yapılan tasarımlarshy

da fonksiyonel gereksinmeler guumlvenlik dayashy

nıklılık kullanışlılık ccedileşitlilik ve ccedilok youmlnluumlluumlk

gibi konular oumlnemsenmiştir Marcus Garvey

parkında goumlrme oumlzuumlrluumller iccedilin tasarlanan bu

oyuncakların dışında tuumlm oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin

de birtakım duumlzenlemeler yapılmıştır Oumlrneğin

fiziksel oumlzuumlrluuml ccedilocukların egzersiz yapabilmesi

Oumlzuumlrluuml Ccedilocuklar İccedilin Oyun Alanları TasarlamakBurcu Guumllay Taşccedilı - İlkim Kaya

Ccedilocukların kuumlltuumlrel etkinliklerinin en yaygın

oumlrneği oyun kuumlltuumlruumlduumlr Oyun kavramı tashy

rihsel suumlreccedilte ccedileşitli şekillerde ele alınsa da geshy

nel geccediler olan sonuccedil sosyokuumlltuumlrel durumdan

ve tuumlm koşullardan bağımsız olarak oyunun

ccedilocuk gelişimine olumlu etkileri olduğudur

Hem geccedilmiş ile bağlantı kuran hem de gelecek

iccedilin kaynak olarak goumlruumllen oyun yaratma deshy

neyim kazanma iletişim kurma ve yetişkinliğe

hazırlanma konularında bir araccedil goumlrevi yapmakshy

tadır Tarihte birccedilok duumlşuumlnuumlr oyunun faydalarıshy

nı ccedileşitli şekillerde ele almıştır Oumlrneğin Piaget

ccedilocukların zekacirclarının doğuştan gelmediğini sashy

vunmakta zekacircnın daha ccedilok dış duumlnyaya katıshy

lım sonucunda geliştiğini soumlylemektedir Bu kashy

tılım da ccedilocukluk ccedilağında en ccedilok oyun ile olashy

bilmektedir Friedrich Froebel oyun oynamashy

nın ccedilocuk iccedilin bir gereksinme olduğundan bahshy

setmektedir (Aral vd 2000)

Oyunun ccedilocuk gelişimine tuumlm bu faydaları

sağlayabilmesi iccedilin oumlncelikle sağlıklı oyun o rshy

tamlarının oluşturulması gerekmektedir Oysa

guumlnuumlmuumlz ccedilocukluk anlayışında oyunun kamushy

sal mekacircnlarda suumlrekliliğinden soumlz etmek nereshy

deyse imkacircnsız hale gelmiştir Kentleşme trafik

sorunu gibi nedenlerle ccedilocuklar artık en kolay

ulaşılabilen sokak mekacircnlarını bile oyun alanı

olarak değerlendirememektedir Ebeveynlerin

guumlvenlik konusundaki tedirginlikleri nedeniyle

oyun kentte ancak park alanları gibi kontrolluuml

boumllgelerde guumlvenle suumlrduumlruumllebilir hale gelmişshy

tir Kentleşmeye paralel olarak guumlnuumlmuumlzde

oyun yerinin de modernleşmesi ile ccedilocuklar iccedilin

kent iccedilinde yer alan en oumlnemli kamusal mekacircnshy

lar oyun parkları haline gelmiştir 0Tin parklashy

rı ccedilocukların kent iccedilerisinde yeşil alanlarla bushy

luşabildikleri ccedileşidi oyun araccedilları ile donatılmış

kamusal accedilık ilanlardır Oyun parklarının ccedilocushy

ğun sosyal duygusal bilişsel fiziksel gelişimi ve

eğitim iccedilin ihtiyaccedil olan aktivitelerini destekleshy

mesi gerekmektedir Guumlnuumlmuumlzde oyun alanla-

nna ulacımda yaşanan sorunlar başta olmak

uumlzere pek ccedil k sorun ccedilocukların en doğal hakkı

olan oyun oynama haklarını ellerinden almaktashy

dır 1959 yılında Birleşmiş Milletler İnsan Hakshy

ları Yasası ile bağlantılı olarak yayınlanan Ccedilocuk

Hakları Bildirgesinin 7 maddesi şoumlyle soumlyleshy

mektedir ldquo Ccedilocuğa eğitimde olduğu gibi oyun

oynamada da tam fırsat tanınmalıdır toplum ve

kamusal otorite bu hakkı yerine getirmeye ccedilalışshy

malıdırrdquo (Tekkaya 2001)

Duumlnyanın pek ccedilok yerinde ccedilok sayıda ccedilocuk

farklı nedenlerden dolayı oyun oynama hakkını

oumlzguumlrce kullanamamaktadır Oyun hakları kısıtshy

lanan ccedilocuklar arasında en oumlnemli kesimlerden

biri oumlzuumlrluuml ccedilocuklardır Oumlzuumlrluumlluumlk ccedilocukların

oyun ortamlarını kullanmasında son derece

oumlnemli ve kısıtlayıcı bir etmendir Bu kısıtlanma

durumu aslında oumlzuumlrluumlluumlkten dolayı değil

oyun alanlarının oumlzuumlrluuml ccedilocuklar goumlz ardı edileshy

rek tasarlanmasından kaynaklanmaktadır Audit

komisyonun 2003 yılında ldquo oumlzuumlrluuml ccedilocukların

oyunlarırdquo hakkında yaptıkları ccedilalışmada oumlzuumlrluuml

ccedilocukların ve onlara eşlik eden ailelerinin oyun

alanlarına erişimde yaşadığı sorunlara değinilshy

miştir Ccedilalışma İngilterersquode 8-16 yaş arasında

66 ccedilocuk ile yapılmıştır Ccedilalışmanın oumlncelikli

amacı oumlzuumlrluuml ccedilocukların ve ailelerinin oyun

alanları konusundaki fikirlerini almak onları tashy

sarım suumlrecine katmak olmuştur Ccedilocuklara ve

ailelerine oyun parklarına ulaşımda yaşadığı deshy

neyimleri anlatmaları iccedilin birtakım anket sorulashy

rı sorulmuş ccedilalışmanın sonucunda oumlzellikle aishy

lelerin oyun alanlarının yetersizliği konusunda

hemfikir olduğu goumlruumllmuumlştuumlr Aileler ccedilocuklashy

rını ulaşım sorunu nedeniyle dışarıdaki oyun

alanlarına ayda en fazla bir kere goumlnderebildik-

lerinden bunun gerekccedilesi olarak da oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cukların kullanabileceği nitelikte oumlzel ve guumlvenshy

li bir erişim olanağı bulunmamasından bahsetshy

mişlerdir Ayrıca tek problemin parka ulaşım olshy

madığı ulaşım sağlansa bile park iccedilerisinde

oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin duumlzenlenmiş bir oyun ortashy

mı bulunmadığı dile getirilmiştir Dinlenme

yerleri ve tuvalet gibi işlevlerin eksildiği sadece

ccedilocuklara youmlnelik değil ailelerine youmlnelik de

birtakım duumlzenlemelerin gerekliliği vurgulanshy

mıştır Anket yapılan ccedilocuk grubu oyun ekip-

1 0 6 mimarraquoist2011-2

manlarınm kuumlccediluumlk yaştaki ccedilocuklara youmlnelik o lshy

duğundan her yaşa uygun oyun olanağı bulunshy

mamasından yalanmışlardır (URL-1) JRFrsquonin

(Joseph Row ntree Foundation) 2006 yılında

Yorkslıirersquodaki altı ilkokulda yaptığı incclemedc

de benzer sonuccedillar elde edilmiştir Ccedilalışmada

okullardaki oumlzel eğitimsel gereksinimlere ve yeshy

tersizliklere dikkat ccedilekilmiş oumlzuumlrluuml ccedilocukların

okuldaki fiziksel ve eğitimsel ihtiyaccedilları vurgushy

lanmıştır JRFrsquonin (2006) bulgularına goumlre

oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin sadece oyun parklarında

değil ilkokullardaki oyun alanlarında da birtashy

kım duumlzenlemelere yer verilmelidir Bu duumlzenshy

lemelerden en oumlnemlisi oyun alanı tasarımında

oumlzuumlrluuml ccedilocukların fikirlerinin alınmasıdır (JRF

2006)

Oumlzuumlrluuml ccedilocukların oyun alanlarında yaşadıkshy

ları sıkıntıları vurgulamak ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri

geliştirmek uumlzere dalıa pek ccedilok ccedilalışma yapıldığı

bilinmektedir Bu ccedilalışmalarda oumlzuumlrluumlluumlğuumln

oyun ccedilağı ccedilocukları uumlzerindeki etkisi araştırılshy

makta farklı oumlzuumlrluumlluumlk tuumlrlerine oumlzel ccediloumlzuumlmleshy

re dikkat ccedilekilmektedir Bu ccedilalışmada da bir fishy

ziksel oumlzuumlrluumlluumlk tuumlruuml olan goumlrme oumlzruumlnuumln ccedilo shy

cukların oyun parla kullanımına etkileri incelenshy

miştir

Bilindiği gibi goumlrme oumlzruuml ccedilocukların ccedilevre

iccedilerisindeki hareket şekillerini farklı şekillerde

etkilemektedir Goumlrme oumlzuumlrluuml olmak ccedilocuklashy

rın mekacircn algılarını azaltmakta ortama uyum

sağlamalarını zorlaştırmaktadır Goumlrme kabilishy

yeti kısıtlı ccedilocuklar dış mekacircnda hareket etmek

iccedilin cesaretlendirilmeye ihtiyaccedil duymakta goumlrshy

me oumlzuumlrlerinden dolayı kendilerini dışlanmış

hissetmektedirler Literatuumlre bakıldığında goumlrshy

me oumlzuumlrluuml ccedilocuklar hakkında yapılmış pek ccedilok

ccedilalışmaya rastlanmaktadır Rovaniemi Polytech-

nicrsquode 5-12 yaş arasında beş goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuk ile yapılan ccedilalışmada ccedilocukların parktaki

oyunları incelenmiş ccedilocuklar daha oumlnce hiccedil gitshy

medikleri bir parkta duumlşuumlk ve yuumlksek ışıklı orshy

tamlarda goumlzlenmiştir Ccedilalışma sonunda goumlrshy

me oumlzuumlrluuml olmalarına rağmen ccedilocukların bir

kısmının spor ccedilalışmalarına aktif bir şekilde kashy

tıldığı tespit edilmiştir Bu ccedilalışma oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cukların spor faaliyetlerinden alıkoyulmamaları

gerektiğini guumlvenlik oumlnlemleri alındığı takdirde

bu ccedilocukların spor hayatına katılabileceğini

goumlstermiştir (Rusi 2003) Spor yapılan ortamshy

ların oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin hem egzersiz hem de

rehabilitasyon ortamı olduğu bilinmektedir bu

nedenle bu mekacircnların tuumlm ccedilocukların kaynaşshy

ması iccedilin oumlzellikle oumlzuumlrluuml bireylerin ihtiyaccedilları

doğrultusunda daha oumlzenle ele alınması gerekshy

mektedir Literatuumlre bakıldığında da oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuklar ile diğer ccedilocukların bir arada olmalarının

oumlneminden sıklıkla bahsedildiği goumlruumllmektedir

Finlandiyarsquoda goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocuklar hakshy

kında yapılan ccedilalışmalarda ise oumlzuumlrluuml ccedilocuklashy

rın okula adaptasyonu konusuna oumlncelik verilshy

diği tespit edilmiştir Yapılan ccedilalışmalarda en

oumlnemli nokta okul ortamındaki oyun ekipmanshy

larının guumlvenlik accedilısından uygunluğu olmuştur

(Rusi 2003) Blind Chıldren V Rcsource Ccedilenter

ldquo How does a Blind Clıild Playrrdquo ( ldquo Goumlrme

Oumlzuumlrluuml Bir Ccedilocuk Nasıl Ovnarrrdquo ) başlıklı mashy

kalede goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların oyun ortamına

katılması iccedilin basit oumlnerilere yer vermiştir

(URL-2) Goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların boş bir

oyun alanında bir ip yardımı ile egzersiz yapashy

bileceği dokunma duyusunu geliştirecek egzershy

sizlerle kendi başına o alan iccedilinde kaybolmadan

oyun oynayabileceği getirilen oumlneriler arasınshy

dadır Ayrıca ccedilalışma bazı sesli işaretlemelerin

oumlzellikle futbol gibi toplu oyunlarda kazaları

engellediğine dikkat ccedilekmektedir

(wwwkidsorguk) Yapılan başka bir araştırmashy

da goumlrme oumlzuumlrluumller iccedilin tasarlanan mekacircnlarda

doğru aydınlatmanın oumlneminden bahsedilmekshy

tedir Goumlzlemler az goumlren bireylerin kuvvetli

ışık olan ortamlarda normal insanlar gibi yaşanshy

tılarını suumlrduumlrebildiklerini goumlstermektedir (Rushy

si 2003)

Goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocuklar duumlşuumlnuumllerek yapılan

araştırmalara daha pek ccedilok oumlrnekler eklenebilir

Ancak sadece mevcut sorunları tespit etmeye

youmlnelik ccedilalışmalardan değil mevcut parkları bu

kriterler doğrultusunda revize etmeye youmlnelik

ccedilalışmalardan da bahsetmek gerekmektedir Bu

ccedilalışmalardan bir tanesi Harlemrsquode oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuklar iccedilin tasarlanmış ldquo Marcus Garveyrdquo oyun

parkında gerccedilekleştirilmiştir Parkta oumlzuumlr-

luuml oumlziirsuumlz tuumlm ccedilocuklar iccedilin ccedileşitli duumlzenleshy

melere yer verilmiştir Park alanı sekiz boumlluumlme

ayrılmış her grup ayrı bir boumlluumlmuuml tasarlamıştır

Oumlrneğin bir grup goumlrme oumlzuumlrluumllere youmlnelik bir

alan tasarımı uumlzerinde ccedilalışmış sadece bu konushy

da fikirler geliştirmiştir Bu alanda ccedilalışan grup

goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların dokunma duyusuna

youmlnelik oyuncaklar tasarlamış oyuncaklarda

sesli uyarılara yer vermiştir Yapılan tasarımlarshy

da fonksiyonel gereksinmeler guumlvenlik dayashy

nıklılık kullanışlılık ccedileşitlilik ve ccedilok youmlnluumlluumlk

gibi konular oumlnemsenmiştir Marcus Garvey

parkında goumlrme oumlzuumlrluumller iccedilin tasarlanan bu

oyuncakların dışında tuumlm oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin

de birtakım duumlzenlemeler yapılmıştır Oumlrneğin

fiziksel oumlzuumlrluuml ccedilocukların egzersiz yapabilmesi

manlarınm kuumlccediluumlk yaştaki ccedilocuklara youmlnelik o lshy

duğundan her yaşa uygun oyun olanağı bulunshy

mamasından yalanmışlardır (URL-1) JRFrsquonin

(Joseph Row ntree Foundation) 2006 yılında

Yorkslıirersquodaki altı ilkokulda yaptığı incclemedc

de benzer sonuccedillar elde edilmiştir Ccedilalışmada

okullardaki oumlzel eğitimsel gereksinimlere ve yeshy

tersizliklere dikkat ccedilekilmiş oumlzuumlrluuml ccedilocukların

okuldaki fiziksel ve eğitimsel ihtiyaccedilları vurgushy

lanmıştır JRFrsquonin (2006) bulgularına goumlre

oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin sadece oyun parklarında

değil ilkokullardaki oyun alanlarında da birtashy

kım duumlzenlemelere yer verilmelidir Bu duumlzenshy

lemelerden en oumlnemlisi oyun alanı tasarımında

oumlzuumlrluuml ccedilocukların fikirlerinin alınmasıdır (JRF

2006)

Oumlzuumlrluuml ccedilocukların oyun alanlarında yaşadıkshy

ları sıkıntıları vurgulamak ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri

geliştirmek uumlzere dalıa pek ccedilok ccedilalışma yapıldığı

bilinmektedir Bu ccedilalışmalarda oumlzuumlrluumlluumlğuumln

oyun ccedilağı ccedilocukları uumlzerindeki etkisi araştırılshy

makta farklı oumlzuumlrluumlluumlk tuumlrlerine oumlzel ccediloumlzuumlmleshy

re dikkat ccedilekilmektedir Bu ccedilalışmada da bir fishy

ziksel oumlzuumlrluumlluumlk tuumlruuml olan goumlrme oumlzruumlnuumln ccedilo shy

cukların oyun parla kullanımına etkileri incelenshy

miştir

Bilindiği gibi goumlrme oumlzruuml ccedilocukların ccedilevre

iccedilerisindeki hareket şekillerini farklı şekillerde

etkilemektedir Goumlrme oumlzuumlrluuml olmak ccedilocuklashy

rın mekacircn algılarını azaltmakta ortama uyum

sağlamalarını zorlaştırmaktadır Goumlrme kabilishy

yeti kısıtlı ccedilocuklar dış mekacircnda hareket etmek

iccedilin cesaretlendirilmeye ihtiyaccedil duymakta goumlrshy

me oumlzuumlrlerinden dolayı kendilerini dışlanmış

hissetmektedirler Literatuumlre bakıldığında goumlrshy

me oumlzuumlrluuml ccedilocuklar hakkında yapılmış pek ccedilok

ccedilalışmaya rastlanmaktadır Rovaniemi Polytech-

nicrsquode 5-12 yaş arasında beş goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuk ile yapılan ccedilalışmada ccedilocukların parktaki

oyunları incelenmiş ccedilocuklar daha oumlnce hiccedil gitshy

medikleri bir parkta duumlşuumlk ve yuumlksek ışıklı orshy

tamlarda goumlzlenmiştir Ccedilalışma sonunda goumlrshy

me oumlzuumlrluuml olmalarına rağmen ccedilocukların bir

kısmının spor ccedilalışmalarına aktif bir şekilde kashy

tıldığı tespit edilmiştir Bu ccedilalışma oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cukların spor faaliyetlerinden alıkoyulmamaları

gerektiğini guumlvenlik oumlnlemleri alındığı takdirde

bu ccedilocukların spor hayatına katılabileceğini

goumlstermiştir (Rusi 2003) Spor yapılan ortamshy

ların oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin hem egzersiz hem de

rehabilitasyon ortamı olduğu bilinmektedir bu

nedenle bu mekacircnların tuumlm ccedilocukların kaynaşshy

ması iccedilin oumlzellikle oumlzuumlrluuml bireylerin ihtiyaccedilları

doğrultusunda daha oumlzenle ele alınması gerekshy

mektedir Literatuumlre bakıldığında da oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuklar ile diğer ccedilocukların bir arada olmalarının

oumlneminden sıklıkla bahsedildiği goumlruumllmektedir

Finlandiyarsquoda goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocuklar hakshy

kında yapılan ccedilalışmalarda ise oumlzuumlrluuml ccedilocuklashy

rın okula adaptasyonu konusuna oumlncelik verilshy

diği tespit edilmiştir Yapılan ccedilalışmalarda en

oumlnemli nokta okul ortamındaki oyun ekipmanshy

larının guumlvenlik accedilısından uygunluğu olmuştur

(Rusi 2003) Blind Chıldren V Rcsource Ccedilenter

ldquo How does a Blind Clıild Playrrdquo ( ldquo Goumlrme

Oumlzuumlrluuml Bir Ccedilocuk Nasıl Ovnarrrdquo ) başlıklı mashy

kalede goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların oyun ortamına

katılması iccedilin basit oumlnerilere yer vermiştir

(URL-2) Goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların boş bir

oyun alanında bir ip yardımı ile egzersiz yapashy

bileceği dokunma duyusunu geliştirecek egzershy

sizlerle kendi başına o alan iccedilinde kaybolmadan

oyun oynayabileceği getirilen oumlneriler arasınshy

dadır Ayrıca ccedilalışma bazı sesli işaretlemelerin

oumlzellikle futbol gibi toplu oyunlarda kazaları

engellediğine dikkat ccedilekmektedir

(wwwkidsorguk) Yapılan başka bir araştırmashy

da goumlrme oumlzuumlrluumller iccedilin tasarlanan mekacircnlarda

doğru aydınlatmanın oumlneminden bahsedilmekshy

tedir Goumlzlemler az goumlren bireylerin kuvvetli

ışık olan ortamlarda normal insanlar gibi yaşanshy

tılarını suumlrduumlrebildiklerini goumlstermektedir (Rushy

si 2003)

Goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocuklar duumlşuumlnuumllerek yapılan

araştırmalara daha pek ccedilok oumlrnekler eklenebilir

Ancak sadece mevcut sorunları tespit etmeye

youmlnelik ccedilalışmalardan değil mevcut parkları bu

kriterler doğrultusunda revize etmeye youmlnelik

ccedilalışmalardan da bahsetmek gerekmektedir Bu

ccedilalışmalardan bir tanesi Harlemrsquode oumlzuumlrluuml ccedilo shy

cuklar iccedilin tasarlanmış ldquo Marcus Garveyrdquo oyun

parkında gerccedilekleştirilmiştir Parkta oumlzuumlr-

luuml oumlziirsuumlz tuumlm ccedilocuklar iccedilin ccedileşitli duumlzenleshy

melere yer verilmiştir Park alanı sekiz boumlluumlme

ayrılmış her grup ayrı bir boumlluumlmuuml tasarlamıştır

Oumlrneğin bir grup goumlrme oumlzuumlrluumllere youmlnelik bir

alan tasarımı uumlzerinde ccedilalışmış sadece bu konushy

da fikirler geliştirmiştir Bu alanda ccedilalışan grup

goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların dokunma duyusuna

youmlnelik oyuncaklar tasarlamış oyuncaklarda

sesli uyarılara yer vermiştir Yapılan tasarımlarshy

da fonksiyonel gereksinmeler guumlvenlik dayashy

nıklılık kullanışlılık ccedileşitlilik ve ccedilok youmlnluumlluumlk

gibi konular oumlnemsenmiştir Marcus Garvey

parkında goumlrme oumlzuumlrluumller iccedilin tasarlanan bu

oyuncakların dışında tuumlm oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin

de birtakım duumlzenlemeler yapılmıştır Oumlrneğin

fiziksel oumlzuumlrluuml ccedilocukların egzersiz yapabilmesi

FARKLI İNSANLIK DURUMLARI

iccedilin kum havuzları tekerlekli sandalye kullanan

ccedilocukların kolay erişebilmesi iccedilin alccedilak ccedileşmeshy

ler yuumlruumlyuumlş yollarının etrafına tutunmak iccedilin

eklenen korkuluklar bu duumlzenlemelerden bazıshy

lardır Ccedilalışma suumlrecinde en ccedilok oumlnemsenen ko shy

nu oumlzuumlrluuml ve oumlzuumlrsuumlz tuumlm ccedilocuklarının bir arashy

da ve sağlıklı bir ortamda oyun oynayabilmesi

olmuştur (URL-3 URL-4)

Literatuumlre bakıldığında yurtdışında yapılan

bu ccedilalışmaların yanı sıra Tuumlrkiyersquode de oumlzuumlrluumlshy

luumlk ayırımı yapılmadan tuumlm ccedilocuklar iccedilin birtashy

kım oyun alanlarının tasarımına başlandığı gouml shy

ruumllmektedir Sadece yeni yapılan park tasarımla-

Aşık Veysel Goumlrme

Engelliler Okulu 5 sınıf

oumlğrencileri ile anket

ccedilalışması

rıııda değil mevcut oyun alanlarında da basit

duumlzenlemelerle oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin pek ccedilok

olanaklar sağlanabilir Bu iyileştirmelerin yapılashy

bilmesi iccedilin oumlzellikle oumlzuumlrluuml ccedilocukların goumlruumlşuumlshy

nuumln alınması buumlyuumlk oumlnem taşımaktadır Bu

bağlamda ccedilalışmanın devamında goumlrme oumlzuumlrluuml

bir grup oumlğrencinin oyun parkları hakkındaki

goumlruumlşlerine ve tasarım fikirlerine yer verilmiştir

Goumlrme Oumlzuumlrluuml Ccedilocuklarla ldquo Oyun Alanlarırdquo Uumlzerine Bir CcedilalışmaGoumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocuklarla yuumlruumltuumllen atoumllye ccedilalışshy

masında oumlncelikle amaccedillanan oumlzuumlrluuml ccedilocukların

goumlzuumlnden guumlnuumlmuumlz oyun parklarını değerlenshy

dirmek ve onların goumlruumlşlerinden faydalanarak

engelsiz oyun alanlarının ihtiyaccedillarını belirleshy

mek olmuştur Ccedilalışmanın evreni goumlrme oumlzuumlrluuml

ccedilocuklar iken oumlrneklem İzmir Aşık Veysel İlshy

koumlğretim Okulu 5 sınıf oumlğrenci grubudur Ccedilashy

lışmada 5 sınıf oumlğrencilerinden uumlccedil kız doumlrt ershy

kek oumlğrencinin goumlruumlşleri yazılı olarak anket yo shy

luyla alınabilmiş diğer uumlccedil oumlğrenciyle soumlzluuml gouml shy

ruumlşme yapılmıştır Yapılan bu ccedilalışmada oumlncelikshy

le ccedilocuklarla oyun oynama ihtiyaccedilları ve bu ihtishy

yaccedillarına cevap verecek oyun mekacircnları hakkınshy

da karşılıklı konuşulmuş ccedilocukların fikirleri sesshy

li kayıt olarak arşivlenmiş ve anket yorumlarında

kaynak olarak kullanılmıştır

Anketlerde ccedilocuklardan kendileri iccedilin yapıshy

lan oyun parklarında yaşadıkları zorlukları ve

problemleri anlatmalarını istenmiştir Literatuumlre

bakıldığında ccedilocuk odaklı yapılan pek ccedilok ccedilalışshy

mada ccedilocuk katılımının oumlnemi vurgulanmaktashy

dır Oumlrneğin Kidsrsquoin ldquo Playing Outdoors Di-

sabled Childrenrsquos Vievs o f Play Pathfinder and

Playbuilder Play Spacesrdquo adlı ccedilalışmasında dı

goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocukların ve ebeveynlerinin gouml shy

ruumlşlerine başvurulduğu ccedilocuklarla yapılan pek

ccedilok ccedilalışmada anket ve roumlportaj youmlnteminin

kullanıldığı goumlruumllmektedir (wwwkidsorguk

Bu bağlamda bu ccedilalışmada da ccedilocukların fikirleshy

rine yer verilmesi birincil derecede oumlnemsenshy

miştir Ccedilocuklarla yuumlruumltuumllen bu tarz ccedilalışmalarshy

da amaccedillanan tek youmlnluuml bir fayda sağlamak deshy

ğildir Tasarımcılara oumlzuumlrluuml ccedilocukların fikirler

ile buluşma olanağı sağlayan bu ccedilalışmalar ccedilo shy

cuklara da yeni oumlğrenme ccedilevreleri sunmaktadır

Ccedilocuklar bu ccedilalışmalar sayesinde oumlzuumlrlerinin

farkında olmadan kendilerini eksik hissetmeshy

den normal hayata adapte olabilmekte oumlzuumlrluumlshy

luumlğuumln eğitim uumlzerinde oluşturduğu negatif etshy

kilerden kurtulabilmektedir

Uumllkemizde oumlzuumlrluumlluumlk bilincinin artmasını

paralel olarak oumlzuumlrluuml ccedilocukların gelişimini delt-

1 0 8 mimarİst 20112

FARKLI İNSANLIK DURUMLARI

teklemek amacıyla ccedileşitli kuruluşlarla ortaklaşa

birtakım ccedilalışmalar yapılmaktadır Oumlrneğin İsshy

tanbul Modern Muumlzesinde goumlnuumllluuml eğitimcileshy

rin de desteği ile ldquo Dokunduğum Renkrdquo başlığı

altında goumlrme oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin sanat konushy

lu bir ccedilalışma gerccedilekleştirilmiştir (URL-5) Altı

Nokta Koumlrler Derneğirsquonin desteği ve Veysel

Vardal İlkoumlğretim Okulu katılımı ile ortaklaşa

gerccedilekleştirilen bu ccedilalışmada sesli film goumlsteshy

rimlerine ve atoumllyelere yer verilmiştir Gerccedilekshy

leştirilen bu organizasyonda amaccedillanan ccedilocukshy

ların gelişimine destek olmak onları topluma

kazandırmak oumlzuumlrluuml ayırımı yapmadan tuumlm ccedilo shy

cukları sanatla buluşturmak olmuştur

Aşık Veysel Goumlrme Engelliler İlkoumlğretim

Okulu 5 sınıf oumlğrencileri ile yuumlruumltuumllen bu ccedilalışshy

mada da ccedilocuklar kendileri iccedilin tasarlanan oyun

mekacircnlarını eleştirel goumlzle inceleme fırsatı bulshy

muş yeni tasarım fikirleri geliştirmişlerdir Ccedilo shy

cuklar bu amaccedilla hazırlanan anket sorularını

Braille alfabesi kullanarak cevaplamış zaman

zaman da soumlzluuml katkılarda bulunmuştur

Ccedilalışma oumlncesinde okuldaki oyun olanakları

araştırılmış okul bahccedilesinde kaydırak salıncak

tahterevalli gibi geleneksel oyun gereccedillerinin

olduğu saptanmıştır Bunun dışında okul bahshy

ccedilesinin top oyunları iccedilin yeterli boş zemine sashy

hip olduğu ancak bahccedilenin bir kısmının araccedil

otoparkı olarak kullanıldığı tespit edilmiştir

Bilindiği gibi oyun ccedilocukların en ciddi işishy

dir Literatuumlre bakıldığında oyunun ccedilocuğun fishy

ziksel zihinsel psikolojik algısal gelişimini

olumlu youmlnde etkilediği goumlruumlşuumlne ulaşılmaktashy

dır Oyunun her ccedilocuk iccedilin en temel gereksinshy

melerden biri olduğu bilinmektedir Oumlzellikle

oumlzuumlrluuml ccedilocuğun oyun algısı diğer ccedilocuklardan

farklıdır Anket ccedilalışmasında bu nedenle ccedilo shy

cuklara ilk olarak oyun kavramı hakkındaki gouml shy

ruumlşleri sorulmuştur

ldquo Oyun deyince aklınıza ne geliyorrdquo şeklinde

youmlneltilen soruya sınırlı oyun olanaklarından

dolayı pek ccedilok ccedilocuk ldquo koumlrebe saklambaccedil ve

futbol gibi okul bahccedilesinde oynadıkları oyunlashy

rı soumlyleyerek cevap vermiştir Ccedilocuklar okul dıshy

şında oumlzellikle sokak gibi mekacircnlarda guumlvenlik

ve etrafı tanımama gibi nedenlerle ccedilok fazla

oyun olanağı bulamamaktadır Bu ccedilocukların

oyun deyince akıllarına genellikle okul bahccedilesi

gelmektedir Literatuumlre bakıldığında pek ccedilok

ccedilocuğun buumlyuumlk goumlzuuml ile tasarlanmış kurallı

oyunun dikte edildiği oyun alanlarından sıkıldıshy

ğı goumlruumllmektedir Ccedilocuklar boş bir alanda kenshy

di oyunlarını tasarlamayı daha ccedilekici bulmaktashy

dır Bu anlamda geleneksel anlayışla tasarlanmış

oyun parkları sadece oumlzuumlrluuml ccedilocuklar iccedilin değil

tuumlm ccedilocuklar iccedilin sınırlı bir oyun olanağı sunashy

bilmektedir Oyun parklarının tasarımında ccedilo shy

cuk katılımının gerekliliği bu noktada kendisini

hissettirmektedir Ccedilocuk goumlzuuml ile tasarlanmış

bir park ccedilocuklar tarafından daha fazla kullanıshy

lacak ve sahiplenilecektir

ldquo En ccedilok nerelerde oyun oynamayı tercih

Okul bahccedilesi iccedilindeki park

mimar İst 20112 1 0 9

FARKLI İNSANLIK DURUMLARI

ediyorsunuzrdquo sorusuna ccedilocuklardan ccediloğunshy

lukla ev okul bahccedilesi park ve okul şeklinde ceshy

vaplar gelmiştir Az sayıda ccedilocuk sokak cevabını

vermiştir Sokakta oynama olanağı bulan ccedilocukshy

ların az derecede goumlrme becerisi olan ccedilocuklar

olduğu oumlğrenilmiştir Ccedilocuklar genel olarak tashy

nımadıkları ve daha oumlnce deneyimlemedikleri

alanlarda oyun oynamaktan tedirginlik duydukshy

larını dile getirmiş bu nedenle sokakta oyun oyshy

namak istediklerinde ccediloğunlukla birilerinin onshy

lara refakat ettiğinden bahsetmiştir

ldquo Oyun parklarında oyun oynamayı seviyor

musunuzrdquo sorusuna genel olarak ldquo parkta oyshy

namayı seviyoruz ama oyuncaklar yetersiz fazla

ccedileşit yok aynı şeylerden sıkılıyoruzrdquo gibi eleştishy

rel cevaplar gelmiştir Okul dışındaki oyun

parklarına gidip gitmedikleri sorulduğunda yashy

tılı olan oumlğrenciler okul iccedilindeki parkla yetinshy

diklerini ifade ederken evlerine giden oumlğrencishy

ler mahallerinde bulunan diğer parklara az da

olsa gittiklerini belirtmişlerdir

j r i B iAraccedil otoparkı ile park ldquo Hayalindeki oyun parkında neler olmasını

istersinrdquo sorusuna cevap olarak ccedilocuklar mevshy

cut okul parklarında olmayan dışarıdaki parkshy

larda goumlrduumlkleri yumuşak malzemeden uumlretilen

oyuncakları oumlrnek vermiştir Bunlardan en sevishy

leni iccedili havayla dolu zıplama platformlarıdır

Ccediluumlnkuuml bu oyuncaklarda yaralanma riski duumlşuumlkshy

tuumlr Bu cevaplardan anlaşılan ccedilocukların mevshy

cut okul parklarından sıkıldıkları ancak başka

parklara tek başlarına ulaşamadıkları iccedilin mevshy

cut duruma razı olduklarıdır Ccedilocukların tamashy

mı okulları iccedilerisindeki oyun parkında yenilik

istediklerini dile getirmişlerdir

ldquo Kalabalık oyun alanlarını seviyor musun-

şeklindeki soruya ccedilocukların neredeyse tamam

sevmiyoruz yanıtını vermiştir Bir oumlnceki sora

nun yanıtları da aslında bu durumla ilişkilidir

Ccedilocuklar tanımadıkları kalabalık ortamlardı

kendilerini guumlvende hissedemediklerini kendishy

lerine birisi yardımcı olmadığı zamanlar da k ı shy

zalar yaşandığım belirtmektedirler Ancak aileshy

nin eşliğinin de goumlzlem duumlzeyinde kalması geshy

rekmektedir Aksi takdirde ccedilocuk kendi başır

oyun oynama yetisini geliştirememektedir

Yorkshircrsquoda altı ilkoumlğretim okulu uumlzerinde yashy

pılan araştırmada ailelerin hiccedil yalnız bırakmadıshy

ğı ccedilocukların kendi akranları ile oynama firsan

bulamadığı bunun da onların sosyal gelişimi

olumsuz youmlnde etkilediği saptanmıştır Eğ^r

oyun alanları ccedilocuğun tek başına guumlvenle oynashy

yabileceği şekilde tasarlanırsa ailelerin ccedilocuklashy

rına sadece pasif goumlzlemci olarak destek olmaicirc

yeterli olabilecektir

Anketin başka bir sorusunda ccedilocuklara il

kez gittikleri oyun parklarında karşılaştıklar

problemler sorulmuştur Ccedilocuklar bu soruya

salıncakta sallanan birinin oumlnuumlnden-arkasında

geccedilerken kazalar olduğundan kaydıraktan kav-

mak iccedilin sıra beklerken eğer ilk kez gittikler

bir park ise ve ortamı tanımıyorlarsa dışlandıklashy

rından kaydıraktan kayarken onların goumlrrr

oumlzuumlrluuml olduğunu fark etmeyen başka ccedilocuklar r

kaydırağa ters youmlnde ccedilıkması sonucu kazalar r

yaşandığından bahsederek cevap vermiştir Tehshy

likenin ve kaza sonucu yaralanmaların azalma

iccedilin ccedilocuklar tarafından şişme kaydırak yumushy

şak zemin koumlşeleri sivri olmayan yumuşak malshy

zemeden yapılmış oyuncaklar oumlnerilmiştir Ccedilashy

lışmaya katılan oumlğrencilerin tamamı ilk deri

gittikleri bir oyun alanında goumlrme oumlzuumlrlerinder

dolayı sesli uyarı ve işaretlere ihtiyaccedil duyduklashy

rından ve parkta suumlrekli onlara yardımcı olan bir

rehberin gerekliliğinden bahsetmişlerdir Avne a

bir oumlğrenci velisi ccedilalışmaya katkı olarak parklarshy

daki oyun gereccedillerinin birbirlerine ccedilok yakın olshy

maması gerektiğini soumlylemiş aksi takdirde kazashy

ların kaccedilınılmaz olduğuna dikkat ccedilekmiştir

Yapılan bu ccedilalışmanın sonuccedilları literatuumlr ile

ilişkilendirildiğinde tuumlm duumlnyada olduğu gir

uumllkemizde de oumlzuumlrluuml olmanın oumlzel mekansal

ccediloumlzuumlmleri gerektirdiği soumlylenebilmektedir Anshy

cak uumllkemizde bu ihtiyaccedillara henuumlz tam olarak

cevaplar verilememektedir Yapılan pek ccedilok ccedilashy

lışma mekacircna bir rampa eklemekten oumlteye g-

dememektedir Oysaki basit ve ekonomik ccedilouml shy

zuumlmler ile pek ccedilok oumlzuumlrluuml ccedilocuğun oyun alanlashy

rına katılabilmesi sağlanabilmektedir Tayland

110 mimarlaquoist 20112

FARKLI İNSANLIK DURUMLARI

A j oy arsquoda yapılan bir oyun parkı tasarımında bu

yaklaşımla kolaylıkla uygulanabilecek youmlntemler

kullanılmış yazlan aşın ısınan mera oyuncaklar

yerine basit ağaccedil dallan lastikler ve auk malzeshy

meler kullanılmıştır U RL-6)

Bilindiği gibi her ccedilocuğun olduğu gibi

oumlzuumlrluuml ccedilocuklann da oTin oynama hakkı vardır

ve hiccedilbir şekilde kısıtlanmamalıdır Bu konuda

mimar ve planlamacılara duumlşen goumlrev ccedilocuklar

iccedilin yaptıkları tasarımlarda ccedilocuklann fikirlerine

değer vermek onların katılımını oumlnemsemek

yerel youmlnetimlerle irtibat halinde olarak yapılan

her ccedilalışmaya bu anlamda destek vermektir Ayshy

rıca toplumun oumlzuumlrluumlluumlk konusunda bilinccedillenshy

dirilmesi de yapılması gereken oumlnemli bir ccedilalışshy

madır Ccediluumlnkuuml bilindiği gibi her sorunun temeshy

linde eğitimsizlik yatmakta ve eğitimsiz top-

lumlarda kacircğıt uumlzerinde uumlretilen ccediloumlzuumlmler uyshy

gulamaya geccedilirilememektedir Bu bağlamda ccedilouml shy

zuumlm olarak mimarlar toplumla diyalogunu dashy

ha da artırmalı engelsiz mekacircnlar tasarlamak ve

bu bilinccedille tasarlanmayan mekacircnları rcvize etshy

mek konusunda biıtakım ccedilalışmalar yapmalıdırshy

lar Ccedilocuklarla yuumlruumltuumllen mimarlık atoumllyeleri bu

ccedilalışmaların sadece bir boumlluumlmuumlnuuml oluşturmakshy

tadır Eğitimciler tasarımcılar siyasetccedililer

medya ve toplum bir araya gelerek elbirliği ile

oumlzuumlrluuml ccedilocuğun kentteki oyununu suumlrekli hale

getirecek oumlneriler uumlzerinde ccedilalışmalıdırlar

Oumlzuumlrluumlluumlğuumln yok sayılarak değil anlaşılarak ccedilouml shy

zuumllebilecek bir durum olduğu ve aslında her bishy

reyin bir oumlzuumlrluuml adayı olduğu unutulmamalıshy

dır ED

Burcu Guumllay Taşccedilı Arş Goumlr Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Mimarlık

Fakuumlltesi Mimarlık Boumlluumlmuuml

İlkim Kaya Doccedil Dr Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Mimarlık Fakuumlltesi

Mimarlık Boumlluumlmuuml

Kaynakccedila

bull Aral N Giirsoy F ve Koksal A (2000) Okul Oumlnccsi

Eğitimde Oyun 1 Baskı Ya-Pa Yayınları İstanbul

bull JRF (Joscph Rmvntree Foundation) (2006) ldquo Inclusion

o f Disablcd Children in Primarv School Plavgroundsrdquo

http wwvvjrforguk sites files jrf 0016pdf

bull Rusi R (2003) ldquoVisually Impaired Children in the

Playground - An Assessment o f the Lappset Grouprsquos

Playgroundrdquo http wvvwlappsetcom loaderaspxrid=

62 d 94cc5 - ade7-4d7 f- 8d 2e-fl a36c242425

e Tekkaya E (2001) Tasarlanmış Ccedilocuk Haklan Milli Eğitim Dergisi sayı 151 s 1-10 http

yayimmcbgovtr dergiler 151 tekkayahtm (24 Nisan

2004)

bull URL-1 http w w w kidsorguk files 104838 File

Name PlayinOutdoorsResearch21710_lrpd f (ldquo Plaving

Outdoors Disabled Childrenrsquos Vıevvs o f Play Pathfinder

and Playbuilder Play Spacesrdquo 2010)

bull URL-2 http vvwwblindchildrenorg edu_dev

3_2_2html (Blind Childrenrsquos Resource Ccedilenter ldquo How

Does a Blind Child Playrrdquo 2003 )

bull Llsquo RL-3 http communityseascoIumbiaedu cslp

reports summ e r04 M G P_PlaygroundO verall pdf

lsquoMarcus Gaıvey Park Playground for Disabled Children

Park Layout and Project Managementrdquo 5 Ekim 2010 )

bull URL-4 http communityseascolumbiaedu cslp

presentations fall04 visimppdf (ldquoVisually Impaired

Playground Group Community Final Presentationrdquo 5

Ekim 2010)

bull URL-5 http vwwhurriyetdailynewscom nphprn=

art-for-visually-impaired-children-2010-03-17 ( ldquo Art for

visually impaired childrenrdquo 24 Kasım 2010)

bull URL-6 http wwwhesperianinfo assets DVC

DVC_Ch46pd f (ldquo Playgrounds For Ali Childrenrdquo

1 Aralık 2010)

bull Valentine G McICcndrick J (1997) ldquo Childrenrsquos

outdoor play Exploring parental concerns about

childrenrsquos safety and the changing nature o f childhoodrdquo

Geoforum savı 28 s219-235

Designing Playgrounds for Disabled ChildrenChildrenrsquos most common culture is known as lsquolsquoplay culturerdquo During the history play culture is handled in different ways by so many philosophers and pedagogues They ali agreed about the benefits and contributions of play to the development of children

At the present day parallel to the improvement of urbanization play spaces are modernizedand ldquoplaygroundsrdquo have taken theplace of Streetplayrdquo Today playgrounds are places where children can play with various play equipments and can meet with green in the urban texture

Nowadays as a result of wrong planning strategies and inereasing motorize traffic children can not access to the playgrounds in the cities Both the problems about playgrounds related with the accessibility and missing design criteria children can not play sufficiently at the open spaces in the cities

Most of the children who can not play outside are mainly disabled children To be disabled is an important barrier especially for childrenrsquos play Actually this frustration is not only the result of disability İt is the result of missing design strategies that donrsquot stili consider about disabled peoplersquos rights

İn this study the rights of disabled children were highlighted and some examples from the literatuumlre were analyzed Also a workshop and questionnaire study that made with the visually impaired children was discussed By this way disability not i on was handled associated with the children The importance of children participation while designing for children was also strongly emphasized in the study

mimar İst 20112 111

FARKLI İNSANLIK DURUMLARI

ediyorsunuzrdquo sorusuna ccedilocuklardan ccediloğunshy

lukla ev okul bahccedilesi park ve okul şeklinde ceshy

vaplar gelmiştir Az sayıda ccedilocuk sokak cevabını

vermiştir Sokakta oynama olanağı bulan ccedilocukshy

ların az derecede goumlrme becerisi olan ccedilocuklar

olduğu oumlğrenilmiştir Ccedilocuklar genel olarak tashy

nımadıkları ve daha oumlnce deneyimlemedikleri

alanlarda oyun oynamaktan tedirginlik duydukshy

larını dile getirmiş bu nedenle sokakta oyun oyshy

namak istediklerinde ccediloğunlukla birilerinin onshy

lara refakat ettiğinden bahsetmiştir

ldquo Oyun parklarında oyun oynamayı seviyor

musunuzrdquo sorusuna genel olarak ldquo parkta oyshy

namayı seviyoruz ama oyuncaklar yetersiz fazla

ccedileşit yok aynı şeylerden sıkılıyoruzrdquo gibi eleştishy

rel cevaplar gelmiştir Okul dışındaki oyun

parklarına gidip gitmedikleri sorulduğunda yashy

tılı olan oumlğrenciler okul iccedilindeki parkla yetinshy

diklerini ifade ederken evlerine giden oumlğrencishy

ler mahallerinde bulunan diğer parklara az da

olsa gittiklerini belirtmişlerdir

j r i B iAraccedil otoparkı ile park ldquo Hayalindeki oyun parkında neler olmasını

istersinrdquo sorusuna cevap olarak ccedilocuklar mevshy

cut okul parklarında olmayan dışarıdaki parkshy

larda goumlrduumlkleri yumuşak malzemeden uumlretilen

oyuncakları oumlrnek vermiştir Bunlardan en sevishy

leni iccedili havayla dolu zıplama platformlarıdır

Ccediluumlnkuuml bu oyuncaklarda yaralanma riski duumlşuumlkshy

tuumlr Bu cevaplardan anlaşılan ccedilocukların mevshy

cut okul parklarından sıkıldıkları ancak başka

parklara tek başlarına ulaşamadıkları iccedilin mevshy

cut duruma razı olduklarıdır Ccedilocukların tamashy

mı okulları iccedilerisindeki oyun parkında yenilik

istediklerini dile getirmişlerdir

ldquo Kalabalık oyun alanlarını seviyor musun-

şeklindeki soruya ccedilocukların neredeyse tamam

sevmiyoruz yanıtını vermiştir Bir oumlnceki sora

nun yanıtları da aslında bu durumla ilişkilidir

Ccedilocuklar tanımadıkları kalabalık ortamlardı

kendilerini guumlvende hissedemediklerini kendishy

lerine birisi yardımcı olmadığı zamanlar da k ı shy

zalar yaşandığım belirtmektedirler Ancak aileshy

nin eşliğinin de goumlzlem duumlzeyinde kalması geshy

rekmektedir Aksi takdirde ccedilocuk kendi başır

oyun oynama yetisini geliştirememektedir

Yorkshircrsquoda altı ilkoumlğretim okulu uumlzerinde yashy

pılan araştırmada ailelerin hiccedil yalnız bırakmadıshy

ğı ccedilocukların kendi akranları ile oynama firsan

bulamadığı bunun da onların sosyal gelişimi

olumsuz youmlnde etkilediği saptanmıştır Eğ^r

oyun alanları ccedilocuğun tek başına guumlvenle oynashy

yabileceği şekilde tasarlanırsa ailelerin ccedilocuklashy

rına sadece pasif goumlzlemci olarak destek olmaicirc

yeterli olabilecektir

Anketin başka bir sorusunda ccedilocuklara il

kez gittikleri oyun parklarında karşılaştıklar

problemler sorulmuştur Ccedilocuklar bu soruya

salıncakta sallanan birinin oumlnuumlnden-arkasında

geccedilerken kazalar olduğundan kaydıraktan kav-

mak iccedilin sıra beklerken eğer ilk kez gittikler

bir park ise ve ortamı tanımıyorlarsa dışlandıklashy

rından kaydıraktan kayarken onların goumlrrr

oumlzuumlrluuml olduğunu fark etmeyen başka ccedilocuklar r

kaydırağa ters youmlnde ccedilıkması sonucu kazalar r

yaşandığından bahsederek cevap vermiştir Tehshy

likenin ve kaza sonucu yaralanmaların azalma

iccedilin ccedilocuklar tarafından şişme kaydırak yumushy

şak zemin koumlşeleri sivri olmayan yumuşak malshy

zemeden yapılmış oyuncaklar oumlnerilmiştir Ccedilashy

lışmaya katılan oumlğrencilerin tamamı ilk deri

gittikleri bir oyun alanında goumlrme oumlzuumlrlerinder

dolayı sesli uyarı ve işaretlere ihtiyaccedil duyduklashy

rından ve parkta suumlrekli onlara yardımcı olan bir

rehberin gerekliliğinden bahsetmişlerdir Avne a

bir oumlğrenci velisi ccedilalışmaya katkı olarak parklarshy

daki oyun gereccedillerinin birbirlerine ccedilok yakın olshy

maması gerektiğini soumlylemiş aksi takdirde kazashy

ların kaccedilınılmaz olduğuna dikkat ccedilekmiştir

Yapılan bu ccedilalışmanın sonuccedilları literatuumlr ile

ilişkilendirildiğinde tuumlm duumlnyada olduğu gir

uumllkemizde de oumlzuumlrluuml olmanın oumlzel mekansal

ccediloumlzuumlmleri gerektirdiği soumlylenebilmektedir Anshy

cak uumllkemizde bu ihtiyaccedillara henuumlz tam olarak

cevaplar verilememektedir Yapılan pek ccedilok ccedilashy

lışma mekacircna bir rampa eklemekten oumlteye g-

dememektedir Oysaki basit ve ekonomik ccedilouml shy

zuumlmler ile pek ccedilok oumlzuumlrluuml ccedilocuğun oyun alanlashy

rına katılabilmesi sağlanabilmektedir Tayland

110 mimarlaquoist 20112

FARKLI İNSANLIK DURUMLARI

A j oy arsquoda yapılan bir oyun parkı tasarımında bu

yaklaşımla kolaylıkla uygulanabilecek youmlntemler

kullanılmış yazlan aşın ısınan mera oyuncaklar

yerine basit ağaccedil dallan lastikler ve auk malzeshy

meler kullanılmıştır U RL-6)

Bilindiği gibi her ccedilocuğun olduğu gibi

oumlzuumlrluuml ccedilocuklann da oTin oynama hakkı vardır

ve hiccedilbir şekilde kısıtlanmamalıdır Bu konuda

mimar ve planlamacılara duumlşen goumlrev ccedilocuklar

iccedilin yaptıkları tasarımlarda ccedilocuklann fikirlerine

değer vermek onların katılımını oumlnemsemek

yerel youmlnetimlerle irtibat halinde olarak yapılan

her ccedilalışmaya bu anlamda destek vermektir Ayshy

rıca toplumun oumlzuumlrluumlluumlk konusunda bilinccedillenshy

dirilmesi de yapılması gereken oumlnemli bir ccedilalışshy

madır Ccediluumlnkuuml bilindiği gibi her sorunun temeshy

linde eğitimsizlik yatmakta ve eğitimsiz top-

lumlarda kacircğıt uumlzerinde uumlretilen ccediloumlzuumlmler uyshy

gulamaya geccedilirilememektedir Bu bağlamda ccedilouml shy

zuumlm olarak mimarlar toplumla diyalogunu dashy

ha da artırmalı engelsiz mekacircnlar tasarlamak ve

bu bilinccedille tasarlanmayan mekacircnları rcvize etshy

mek konusunda biıtakım ccedilalışmalar yapmalıdırshy

lar Ccedilocuklarla yuumlruumltuumllen mimarlık atoumllyeleri bu

ccedilalışmaların sadece bir boumlluumlmuumlnuuml oluşturmakshy

tadır Eğitimciler tasarımcılar siyasetccedililer

medya ve toplum bir araya gelerek elbirliği ile

oumlzuumlrluuml ccedilocuğun kentteki oyununu suumlrekli hale

getirecek oumlneriler uumlzerinde ccedilalışmalıdırlar

Oumlzuumlrluumlluumlğuumln yok sayılarak değil anlaşılarak ccedilouml shy

zuumllebilecek bir durum olduğu ve aslında her bishy

reyin bir oumlzuumlrluuml adayı olduğu unutulmamalıshy

dır ED

Burcu Guumllay Taşccedilı Arş Goumlr Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Mimarlık

Fakuumlltesi Mimarlık Boumlluumlmuuml

İlkim Kaya Doccedil Dr Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Mimarlık Fakuumlltesi

Mimarlık Boumlluumlmuuml

Kaynakccedila

bull Aral N Giirsoy F ve Koksal A (2000) Okul Oumlnccsi

Eğitimde Oyun 1 Baskı Ya-Pa Yayınları İstanbul

bull JRF (Joscph Rmvntree Foundation) (2006) ldquo Inclusion

o f Disablcd Children in Primarv School Plavgroundsrdquo

http wwvvjrforguk sites files jrf 0016pdf

bull Rusi R (2003) ldquoVisually Impaired Children in the

Playground - An Assessment o f the Lappset Grouprsquos

Playgroundrdquo http wvvwlappsetcom loaderaspxrid=

62 d 94cc5 - ade7-4d7 f- 8d 2e-fl a36c242425

e Tekkaya E (2001) Tasarlanmış Ccedilocuk Haklan Milli Eğitim Dergisi sayı 151 s 1-10 http

yayimmcbgovtr dergiler 151 tekkayahtm (24 Nisan

2004)

bull URL-1 http w w w kidsorguk files 104838 File

Name PlayinOutdoorsResearch21710_lrpd f (ldquo Plaving

Outdoors Disabled Childrenrsquos Vıevvs o f Play Pathfinder

and Playbuilder Play Spacesrdquo 2010)

bull URL-2 http vvwwblindchildrenorg edu_dev

3_2_2html (Blind Childrenrsquos Resource Ccedilenter ldquo How

Does a Blind Child Playrrdquo 2003 )

bull Llsquo RL-3 http communityseascoIumbiaedu cslp

reports summ e r04 M G P_PlaygroundO verall pdf

lsquoMarcus Gaıvey Park Playground for Disabled Children

Park Layout and Project Managementrdquo 5 Ekim 2010 )

bull URL-4 http communityseascolumbiaedu cslp

presentations fall04 visimppdf (ldquoVisually Impaired

Playground Group Community Final Presentationrdquo 5

Ekim 2010)

bull URL-5 http vwwhurriyetdailynewscom nphprn=

art-for-visually-impaired-children-2010-03-17 ( ldquo Art for

visually impaired childrenrdquo 24 Kasım 2010)

bull URL-6 http wwwhesperianinfo assets DVC

DVC_Ch46pd f (ldquo Playgrounds For Ali Childrenrdquo

1 Aralık 2010)

bull Valentine G McICcndrick J (1997) ldquo Childrenrsquos

outdoor play Exploring parental concerns about

childrenrsquos safety and the changing nature o f childhoodrdquo

Geoforum savı 28 s219-235

Designing Playgrounds for Disabled ChildrenChildrenrsquos most common culture is known as lsquolsquoplay culturerdquo During the history play culture is handled in different ways by so many philosophers and pedagogues They ali agreed about the benefits and contributions of play to the development of children

At the present day parallel to the improvement of urbanization play spaces are modernizedand ldquoplaygroundsrdquo have taken theplace of Streetplayrdquo Today playgrounds are places where children can play with various play equipments and can meet with green in the urban texture

Nowadays as a result of wrong planning strategies and inereasing motorize traffic children can not access to the playgrounds in the cities Both the problems about playgrounds related with the accessibility and missing design criteria children can not play sufficiently at the open spaces in the cities

Most of the children who can not play outside are mainly disabled children To be disabled is an important barrier especially for childrenrsquos play Actually this frustration is not only the result of disability İt is the result of missing design strategies that donrsquot stili consider about disabled peoplersquos rights

İn this study the rights of disabled children were highlighted and some examples from the literatuumlre were analyzed Also a workshop and questionnaire study that made with the visually impaired children was discussed By this way disability not i on was handled associated with the children The importance of children participation while designing for children was also strongly emphasized in the study

mimar İst 20112 111

FARKLI İNSANLIK DURUMLARI

A j oy arsquoda yapılan bir oyun parkı tasarımında bu

yaklaşımla kolaylıkla uygulanabilecek youmlntemler

kullanılmış yazlan aşın ısınan mera oyuncaklar

yerine basit ağaccedil dallan lastikler ve auk malzeshy

meler kullanılmıştır U RL-6)

Bilindiği gibi her ccedilocuğun olduğu gibi

oumlzuumlrluuml ccedilocuklann da oTin oynama hakkı vardır

ve hiccedilbir şekilde kısıtlanmamalıdır Bu konuda

mimar ve planlamacılara duumlşen goumlrev ccedilocuklar

iccedilin yaptıkları tasarımlarda ccedilocuklann fikirlerine

değer vermek onların katılımını oumlnemsemek

yerel youmlnetimlerle irtibat halinde olarak yapılan

her ccedilalışmaya bu anlamda destek vermektir Ayshy

rıca toplumun oumlzuumlrluumlluumlk konusunda bilinccedillenshy

dirilmesi de yapılması gereken oumlnemli bir ccedilalışshy

madır Ccediluumlnkuuml bilindiği gibi her sorunun temeshy

linde eğitimsizlik yatmakta ve eğitimsiz top-

lumlarda kacircğıt uumlzerinde uumlretilen ccediloumlzuumlmler uyshy

gulamaya geccedilirilememektedir Bu bağlamda ccedilouml shy

zuumlm olarak mimarlar toplumla diyalogunu dashy

ha da artırmalı engelsiz mekacircnlar tasarlamak ve

bu bilinccedille tasarlanmayan mekacircnları rcvize etshy

mek konusunda biıtakım ccedilalışmalar yapmalıdırshy

lar Ccedilocuklarla yuumlruumltuumllen mimarlık atoumllyeleri bu

ccedilalışmaların sadece bir boumlluumlmuumlnuuml oluşturmakshy

tadır Eğitimciler tasarımcılar siyasetccedililer

medya ve toplum bir araya gelerek elbirliği ile

oumlzuumlrluuml ccedilocuğun kentteki oyununu suumlrekli hale

getirecek oumlneriler uumlzerinde ccedilalışmalıdırlar

Oumlzuumlrluumlluumlğuumln yok sayılarak değil anlaşılarak ccedilouml shy

zuumllebilecek bir durum olduğu ve aslında her bishy

reyin bir oumlzuumlrluuml adayı olduğu unutulmamalıshy

dır ED

Burcu Guumllay Taşccedilı Arş Goumlr Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Mimarlık

Fakuumlltesi Mimarlık Boumlluumlmuuml

İlkim Kaya Doccedil Dr Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Mimarlık Fakuumlltesi

Mimarlık Boumlluumlmuuml

Kaynakccedila

bull Aral N Giirsoy F ve Koksal A (2000) Okul Oumlnccsi

Eğitimde Oyun 1 Baskı Ya-Pa Yayınları İstanbul

bull JRF (Joscph Rmvntree Foundation) (2006) ldquo Inclusion

o f Disablcd Children in Primarv School Plavgroundsrdquo

http wwvvjrforguk sites files jrf 0016pdf

bull Rusi R (2003) ldquoVisually Impaired Children in the

Playground - An Assessment o f the Lappset Grouprsquos

Playgroundrdquo http wvvwlappsetcom loaderaspxrid=

62 d 94cc5 - ade7-4d7 f- 8d 2e-fl a36c242425

e Tekkaya E (2001) Tasarlanmış Ccedilocuk Haklan Milli Eğitim Dergisi sayı 151 s 1-10 http

yayimmcbgovtr dergiler 151 tekkayahtm (24 Nisan

2004)

bull URL-1 http w w w kidsorguk files 104838 File

Name PlayinOutdoorsResearch21710_lrpd f (ldquo Plaving

Outdoors Disabled Childrenrsquos Vıevvs o f Play Pathfinder

and Playbuilder Play Spacesrdquo 2010)

bull URL-2 http vvwwblindchildrenorg edu_dev

3_2_2html (Blind Childrenrsquos Resource Ccedilenter ldquo How

Does a Blind Child Playrrdquo 2003 )

bull Llsquo RL-3 http communityseascoIumbiaedu cslp

reports summ e r04 M G P_PlaygroundO verall pdf

lsquoMarcus Gaıvey Park Playground for Disabled Children

Park Layout and Project Managementrdquo 5 Ekim 2010 )

bull URL-4 http communityseascolumbiaedu cslp

presentations fall04 visimppdf (ldquoVisually Impaired

Playground Group Community Final Presentationrdquo 5

Ekim 2010)

bull URL-5 http vwwhurriyetdailynewscom nphprn=

art-for-visually-impaired-children-2010-03-17 ( ldquo Art for

visually impaired childrenrdquo 24 Kasım 2010)

bull URL-6 http wwwhesperianinfo assets DVC

DVC_Ch46pd f (ldquo Playgrounds For Ali Childrenrdquo

1 Aralık 2010)

bull Valentine G McICcndrick J (1997) ldquo Childrenrsquos

outdoor play Exploring parental concerns about

childrenrsquos safety and the changing nature o f childhoodrdquo

Geoforum savı 28 s219-235

Designing Playgrounds for Disabled ChildrenChildrenrsquos most common culture is known as lsquolsquoplay culturerdquo During the history play culture is handled in different ways by so many philosophers and pedagogues They ali agreed about the benefits and contributions of play to the development of children

At the present day parallel to the improvement of urbanization play spaces are modernizedand ldquoplaygroundsrdquo have taken theplace of Streetplayrdquo Today playgrounds are places where children can play with various play equipments and can meet with green in the urban texture

Nowadays as a result of wrong planning strategies and inereasing motorize traffic children can not access to the playgrounds in the cities Both the problems about playgrounds related with the accessibility and missing design criteria children can not play sufficiently at the open spaces in the cities

Most of the children who can not play outside are mainly disabled children To be disabled is an important barrier especially for childrenrsquos play Actually this frustration is not only the result of disability İt is the result of missing design strategies that donrsquot stili consider about disabled peoplersquos rights

İn this study the rights of disabled children were highlighted and some examples from the literatuumlre were analyzed Also a workshop and questionnaire study that made with the visually impaired children was discussed By this way disability not i on was handled associated with the children The importance of children participation while designing for children was also strongly emphasized in the study

mimar İst 20112 111