1

2

Bu Rapor, Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı’nın desteklediği “Gümüşhaneİlinde Sektörel Fizibilite Çalışmaları” Projesi kapsamında hazırlanmıştır. İçerikle ilgilisorumlulukyararlanıcıyaaittir.DoğuKaradenizKalkınmaAjansı’nıngörüşleriniyansıtmaz. Budokümandayeralanbilgilergeneliçeriklidirveherhangibirgerçekveyatüzelkişininözeldurumunahitapetmemektedir.Doğruvezamanındabilgisağlamakiçinçalışmamızarağmen,bilgininalındığıtarihtedoğruolduğuveyagelecekteolmayadevam edeceği garantisi yoktur. Hiç kimse özel durumuna uygun bir uzman görüşüalmaksızın,budokümandayeralanbilgileredayanarakhareketetmemelidir.

3

GAZ BETON ÜRETİM TESİSİ

ÖN FİZİBİLİTE RAPORU

4

Okay MEMİŞ

Gümüşhane Valisi

ÖNSÖZ

Dünyadakibilgi,teknolojiveinsanhareketliliğininbaşdöndürücübirşekildedeğişimgöstermesi,devletlerinyönetimanlayışındakibakıştarzlarınında farklılaşmasına neden olmaktadır. Günümüzde ticari firmaların ulusal veuluslararası ölçekte sürdürülebilir rekabet edebilmesini sağlamak, bölgeselveuluslararasıticaretveekonominingelişmesinekatkıdabulunmakamacı ileyatırımplanlarıhızkazanmıştır.

Ülkemizinkalkınmasındagirişimciliğinartırılması,girişimciözelliklerininveniteliğiningeliştirilmesisondereceönemlidir.Başarılıgirişimcilikfaaliyetleriülkede istihdam oluşturmada, ekonomik büyümenin hızlandırılmasında, yeniendüstrilerinortayaçıkmasında,toplumundeğişimvegelişimsürecindeoldukçaişlevseldir. Özellikle, ticari hayatta, dünyada yeredinmiş “TürkGirişimcilik”kültürünün yaşananbudeğişime yaygın ve etkin bir şekilde uyum sağlamasıönemlidir.

Kamuveözelsektörolarak,doğal,ekonomik,kültürelveteknolojikkaynaklarınkullanılarakbölgeselfırsatlardanenüstdüzeydefaydasağlanmasıhedeflenmeli, bu doğrultuda tüm taraflar işbirliği içerisinde kaynakları etkinve verimli kullanmak için stratejik planlamalar doğrultusunda çalışılmalıdır.Yereldeki potansiyelin ortaya çıkarılarak harekete geçirilmesi, Gümüşhane’deyapılacak tüm çalışmalar bölge ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacağışüphegötürmezbirgerçekliktir.

GümüşhaneTicaretveSanayiOdamızınhazırlamışolduğuönfizibiliteraporlarının ilimiz ve ülkemiz adına yapacağı katkılar, hem var olan ticarietkinliğimiziartıracağına,hemde2023vizyonunauygunbirperspektifledünyaekonomileriarasındahedeflerineulaşmadakatkısağlayacağınainancımtamdır.

Buduyguvedüşüncelerle,yapılanbuçalışmalaraemeğigeçenherkeseteşekkürlerimiifadeeder;devletolarakherzamanmüteşebbislerimizinyanındaolacağımızıdabelirtmekisterim.

5

İsmail AKÇAY

Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı

Son yüzyılda değişen ekonomik koşulların yarattığı ticari rekabetortamı,ülkelerindahafazlaüretimyapmalarınavedünyaekonomiksahasındayer almalarına zorunlu bir imkân sağlamıştır. Küresel dünyanın tüm ticariaktörleriiçin,varolmanınkoşullarınıbelirleyenenönemliunsurhiçşüphesizki, en iyi üretim koşullarıyla, en uygun fiyat olanaklarını sunup, en doğrulojistik imkânlarıyla doğru pazarlara ulaştırarak, insanlığın faydasına katkıdabulunmaktır.

Ülkemizde,buminvaldegelecekticariperspektifinioluşturmakiçinve2023vizyonunaparalelolmakkoşuluyla500milyondolarlıkihracathedefinebu yollarla ulaşmak hedefindedir. Karadeniz bölgesinin ve ipek yolununKafkaslara açılan noktasında yer alan Gümüşhane’de, bu vizyona paralelolarakçalışmalarınıyoğunbirşekildedevametmektedir.GümüşhaneTicaretveSanayiOdasıolarak,farklısektörlerde10adetfizibiliteraporunuhazırlayıp,ilimizinkalkınmasıveülkemizefaydasağlamasıadınayatırımcılarınimkânlarınasunmayaözengösterdik.

Yapmışolduğumuzbufizibiliteçalışmalarınınmüteşebbislervasıtasıylayatırımadönüştürülerek,ilimizdebirçokinsanınistihdamsağlamasına,üretimkapasitesinin arttırılmasına ve bunlara uygun olarak ta ilimizin bir yatırımmerkezine dönüşmesine katkı sağlayacağına olan inancımızın tam olduğunuifadeetmekisterim.

Büyük emekler verilen bu fizibilite çalışmalarının hazırlanmasındadeğerlikatkılarınısunanDoğuKaradenizKalkınmaAjansına,GümüşhaneTicaretveSanayiOdamızınkadirşinasçalışanlarına,ayrıcabuçalışmalarımızdabizlerdendesteğiniesirgemeyentümkamukurumvekuruluşlaraminnettarlığımı ifadeetmekisterim.BuönfizibiliteçalışmalarınınGümüşhane’mizdeyatırımyapacakişadamlarımıza faydalı olacağına, fikir vereceğine inanıyorum. HedefimizgelişenGümüşhane,kalkınanTürkiye’dir.Hayırlıvefaydalıolmasınıdiliyorum.

6

1. ÇALIŞMA ÖZETİ

1.1 YATIRIMIN KONUSUGaz Beton Üretim Tesisi

1.2. ÜRETİLECEK ÜRÜN/HİZMET60 x 25 x 10 cm 25 kg basınca dayanıklı

60 x 25 x 10 cm 50 kg basınca dayanıklı gaz beton ölçüleri üzerinden çalışma yapılmıştır.İstenildiği takdirde diğer boylarda da üretim yapılabilir

1.3. YATIRIM YERİYatırım yeri Gümüşhane İlidir.

1.4 .TESİS KAPASİTESİYılda 400.000 m3 kapasiteye sahiptir.

1.5.TOPLAM YATIRIM TUTARIToplam yatırım tutarı 99.265.482,07 TL’dir.

1.6. YATIRIM SÜRESİYatırım süresi 1 yıldır.

1.7. KAPASİTE KULLANIM ORANIİlk yıl için planlanan kapasite kullanım oranı % 80’dir.

10.yıl sonunda % 100’lük bir kapasite kullanımına ulaşılacağı öngörülmüştür

1.8. İSTİHDAM KAPASİTESİTesisin faaliyete başladığı ilk yıl için 53 Kişi istihdam edilecektir

1.9 YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞ SÜRESİYatırımın geri dönüş süresi 3.79 yıl olarak öngörülmüştür

1.10. SERMAYENİN KARLILIĞIİlk yıl için % 41.71

İkinci yıl için % 45.40 Üçüncü yıl için % 57.04

1.11. İÇ VERİMLİLİK ORANIİç verim oranı % 25,16’dır.

1.12. NET BUGÜNKÜ DEĞERToplam NBD(5 yıllık): -16.982.773,40 TL

Toplam NBD(10 yıllık): 113.087.432,94 TL

7

2. GÜMÜŞHANE’YE GENEL BAKIŞ

GÜMÜŞHANE COĞRAFİ YERLEŞİM ALANI

Şekil1.GümüşhaneİlininTürkiyeHaritasındakiKonumu Gümüşhane ili, DoğuAnadolu ile Karadeniz Bölgesi arasında kalan, tarihi ve doğal güzellikleri bir aradabarındıran, Doğu Karadeniz Bölgesi sınırları içinde yer alır. Bu ilimiz Çin-Trabzon Tarihi İpek Yolu Güzergâhıüzerinde bulunmaktadır. Gümüşhane ismini, bulunduğu konumda yer alan zengin gümüş madeni ocaklarındanalır.Gümüşhane,DoğuKaradenizBölgesi’nde6.575km2alana sahipbir şehirdir. 38°49′ -40°doğuboylamlarıyla39°50′-40°51′kuzeyenlemleriarasındakalaniltoprakları;kuzeydenTrabzon,doğudanBayburt,güneydenErzincan,batıdanGiresunilleriyleçevrilidir.1

İl merkezi denizden 1.153 m yükseklikte olup, Harşit Çayı›nın iki yakasında vadi boyunca uzanan biryerleşimdir.Kürtün,Şiran,Torul,Kelkit,KöseveGümüşhaneMerkezolmaküzere6taneilçeyesahiptir. Gümüşhane ili yeryüzü şekilleri bakımından iki farklı özellik göstermektedir. Güney kesiminde yer alan Şiran, Kelkit ve Köse ilçeleri yüksek bir plato özelliği gösterirken, kuzey kesimde yer alan Merkez, Torul ve Kürtün ilçeleri ise dar ve

1 http://kutuphane.gumushane.edu.tr/media/uploads/kutuphane/files/gumushane_tarihi.pdf

2. GÜMÜŞHANE’YE GENEL BAKIŞ

GÜMÜŞHANE COĞRAFİ YERLEŞİM ALANI

8

derin vadilerle birbirinde ayrılmış yüksek dağların bulunduğu bir özelliğe sahiptir.

İKLİM(yağış oranı, nem, sıcaklık, rüzgâr vb.) KonumuaçısındanDoğuKaradenizveDoğuAnadoluiklimlerininetkisindekalanilinKaradenizkıyılarındayıllıkyağıştutarı1.000-2.500mmdolayındaykenbudeğer,GümüşhaneveKelkitVadisi’nde300-400mm’yekadardüşer. Yüzey şekillerinin Karadeniz’den gelen hava akımları üzerindeki etkisi, bu olguda önemli rol oynar. Yıllıkortalamasıcaklık9.7°C,ensoğukayocak(ort.-2.2°C),ensıcakayağustos(ort.20.0°C),bugünekadarölçülenenyükseksıcaklık40.0°C(1980),endüşüksıcaklık-23.6°C(1972),0°C’dekigünsayısı90-95’tir.Yıllıkyağıştutarı(425mm)ileTürkiyeortalamasınınaltındadır.Ençokyağışdüşenaylarmart,nisan,mayıs(ort.166.0mm);enazyağışdüşenaylartemmuz,ağustosveeylüldür(ort.43.6mm).Yıllıkortalamayağışlıgünsayısı95.6olduğuilde,kuzeyebakanyamaçlarda,Torulyöresindeyağışdahayüksek,güneydeKelkitVadisi’nde(örneğinŞiran)çokdüşüktür.Yağışlarkışaylarındakarbiçimindedüşer(yıldaortalama24günkaryağışlı,35.1günkarlaörtülü,113gündonlu).Egemenrüzgâryönübatı-güneybatıdır.2 TOPRAK VE ARAZİ YAPISI İLE İLGİLİ BİLGİLER Gümüşhaneilimizdebirçoktoprakçeşidibulunmaktadır: Alüvyal Topraklar: Akarsularıntaşıdığımalzemeyibiriktirmesiyleoluşantopraktürüdür.Deltaovalarıveiçkesimlerdekiovalardayaygındır.Verimlitopraklardır.Butopraklar;ildekiakarsularıntaşıyarakmansaptadepoladıklarımateryallerüzerindeoluşankısmengençtopraklardır.Bitkiörtüsüiklimebağlıolarakdeğişiklikgöstermektedir.Bulunduklarıiklimeuyabilenhertürlükültürbitkisininyetiştirilmesineelverişliveüretkentopraklardır.GümüşhaneilindebutopraklaradahaçokÇoruhNehri,HarşitÇayıveKelkitÇayıboyuncarastlanılmaktadır(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.43-44). Kolüvyal Topraklar: Aşınmasonucudağlarıneteklerindebirikentopraktürüdür.Dikyamaçlarıneteklerindevevadiboğazlarındabulunmaktadır(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44). Gri-Kahverengi Podzolik Topraklar: Butopraktüründeyüzeydeincebirorganikkatvebununaltındaaçıkrenklimineraltoprakbulunur.Alttopraktakilbirikmesigörülür.Toprakreaksiyonugenellikleortaasittir.Butopraklarınkireçlenmevegübrelenmesiiyisonuçverir.Gri-Kahverengipodzoliktopraklar;yaprağınıdöken,kısmendeiğneyapraklıormanörtüsüaltındavedeğişikanamaddeüzerindeoluşmaktadırlar.VI.veVII.SınıfarazilerdekiveormanörtüsüaltındabulunanbutopraklarMerkezİlçeveTorul’dayayılımgöstermektedir(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44). Kahverengi Orman Toprakları: Butopraklaryüksekkireçiçeriğinesahipanamaddeüzerindevegenişyapraklıormanörtüsüaltındaoluşmuşlardır.Genelliklemeraveormanolarakkullanılmasınarağmenkuruvefundalıkaraziolaraktayayılımgöstermektedir(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44). Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları:Butopraklargenellikleyaprağınıdökenormanörtüsüaltındaoluşmaktadır.İldekitopraklarınçokazbirkısmıişlemelitarımaayrılmıştır.%63’lükkısmıorman,%11’lıkkısmıfundalık,%17’likkısmıisemeraarazisidir(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44). Kestane rengi Topraklar: Gümüşhaneİlindekibutoprakların%92gibibüyükbirkısmıVII.Sınıfarazilerdir.Genelliklemera,azbirkısımdanadassızkurutarımolarakkullanılanbuarazilerBayburt,KelkitveazbirkısmıdaŞirantopraklarındadır(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44). Kahverengi Topraklar: Gümüşhaneilindekienbüyüktoprakgrubuolankahverengitopraklarilintoplamyüzölçümünün%29’unukaplamaktadır.Eğimleridikveyaçokdikolanbutopraklar,sığveyaçoksığdır.BüyükbirkısmıBayburtsınırlarındaolanbutopraklarınbirkısmıKelkit,çokazbirkısmıdaŞiransınırlarındadır(Gümüşhane

2 http://www.nkfu.com/gumushane-ili-hakkinda-bilgi/

9

İlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44). Kireçsiz Kahverengi Topraklar: Gümüşhane ilinde toplamkapladığı alanın%72’simeraolan arazilerdir. TamamınayakınıBayburtüzerindeolup,azbirkısmıdaKelkit’tedir(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44).Sierozemler:İliçindekibutopraklarıntamamıVII.Sınıftır.OrmanvefundalıkolarakkullanılanbutopraklarKelkit’tebulunmaktadır(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44). Yüksek Dağ-Çayır Toprakları:Butopraklar,ormansınırınınyukarısındabulunmaktadır.Toprakgenelliklesığvetaşlıdır.Üzerindedoğalbitkiörtüsüoy,sazveçiçeklibitkilerdir.Soğukiklimdendolayıverimlerisınırlıdır.İliçindekibu türaraziler il yüzölçümünün%17’sinioluşturmaktadır (Gümüşhane İlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44-45).ÇıplakKayaveMolozlar:Üzerinde toprakörtüsübulunmayanparçalanmışveyakısmenparçalanmışsertkayavetaşlarlakaplısahalardır.Genelliklebitkiörtüsündenyoksundurlar.İlgenelyüzölçümünün%3’ünüoluşturmaktadırlar(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.44-45). Irmak Taşkın Yatakları:Akarsularınnormalyataklarıdışında,taşkınhalindeikenyayıldıklarıalanlarıtemsiletmektedirler.Genelliklekumlu,çakıllıvemolozlumalzemeilekaplıdır.Tarımaelverişliolmadıklarıgibiüzerlerindedoğal bir bitki örtüsü yoktur. Gümüşhane ilinde bu tür araziler il yüzölçümünün % 0,14’ünü oluşturmaktadır(GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.45).Arazi ve Orman Varlığı: Gümüşhane ilinin tüm sahası 657.500 hektardır. Bunun 182.306 hektarı ormanlık alan,113.685hektarıtarımaelverişlialan,216.915hektarıçayırvemerave144.594hektarıkullanılmayanalandır BİTKİ ÖRTÜSÜGümüşhane topraklarının % 40’ı çayır ve meralarla, % 26’sı ekili dikili yerler ve % 22’si orman ve fundalıklarlakaplıdır. İlin kuzey kesimi bitki örtüsü yönündenoldukça zengindir.HarşitVâdisi’nde1500myüksekliklere kadaryapraklıağaçlardanmeydanagelenormanlarla[GümüşhaneİlindeDoğaTurizmiMasterPlanı2013–2023,s.45].kaplıdır.Gümüşhane’nin2100mrakımınakadarolankısımlarındaçam,köknar, ladin,mazı,meşe,titrekkavakveözbekkavağı,büyükyapraklııhlamur,dağakçaağacı,aksöğüt,adiceviz,sakallıkızılağaç,kiraz,yabanelması,mahlep,sarıçam,katranardıcı,bodurardıç,boyacısumağı,erik ılgın,yabanifındık,kuşburnu,,alıçvebirçokodunsubitkibulunmaktadır.Merkezde;Peygamberçiçeği,ablanotu,başlıkotu,samançiçeği,bodurmazıbirçokotsuveendemikbitkibulunmaktadır.3 YÜZEY ŞEKİLLERİ İlimiz657.500hektarlıkyüzölçümüileTürkiye’ninyüzölçümününyaklaşık%0,84’nüoluşturmaktadır.Gümüşhane’ninünlüyaylarıdakuzeykesimindebulunur.GenelitibariyledağlıkveengebelibiraraziyapısınasahipolanGümüşhaneİliarazisinin%60’ınıdağlar,%29’unuplatolarve%11’iniovalarteşkiletmektedir.İlinenyükseknoktası3.331metreileAbdalMusaTepesi’dir. SU KAYNAKLARI GümüşhaneilininenönemliakarsularıHarşitveKelkitçaylarıdır.Harşitçayı,VaukdağınınKuzeyeteklerindenSifonderesiismiyledoğmaktadır.KuzeyedoğruakarakGümüşhaneşehirmerkeziTorulveKürtünilçelerinigeçtiktensonra,Tirebolu’nun10kmdoğusundanKaradeniz’edökülmektedir.Yazaylarındadebisidüşençayın,zamanzamantaştığıgözlenmektedir.HarşitÇayıüzerindeilsınırlarındaKürtünveTorulBarajlarıyeralmaktadır.KelkitÇayı,Yeşilırmak’ınkollarından biridir ve uzunluğu 320 km’dir. Gümüşhane’nin Çimen Dağları’ndan doğup Yeşilırmak’a katılarakKaradeniz’edökülmektedir.Yerüstüsuyunuoluşturanbuakarsuların il çıkışı toplamortalamadebisi1.306,6hm³/yıldır.Akarsularıntoplamyüzeyleriise642hektardır.Gümüşhaneilininbaşlıcagölleri;KaranlıkGöl,BeşGöller,ÇakırGöldür.Diğerküçükgöllerlebirliktebugöllerintoplamyüzeyleri25hektardır.Gümüşhaneilindekigöletlerise;KöseGöleti,SalyazıGöleti,KızlarkalesiGöleti,YuvacıkGöleti,YaylımGöleti,AşağıalıçlıGöletiveTelmeGöleti’dir.AyrıcaGümüşhaneilindeKürtünBarajı,TorulBarajıveKorulukBarajımevcuttur.Bubarajvegöletlerintoplamyüzeyleriise

3http://www.on5yirmi5.com/dosya/turkiyenin-illeri/29-gumushane-hakkinda-genel-bilgi

10

756,1hektardır.Ayrıca2014yılındaKelkitilçesindehizmetegirenSadakBarajıbölgeninönemlisukaynaklarıarasındayerinialmıştır.YöreninönemligüzelliklerindenbirisideŞiranTomaraşelalesidir[AYDINH./GÜFBED/GUSTIJ/4(2)(2014)178].

DİĞER DOĞAL KAYNAKLARGümüşhane’deyeralandiğerdoğalkaynaklar:

Tabiat Parkları:ArtabelGölleriTabiatParkı,LimniGölüTabiatParkı,TomaraŞelalesiTabiatParkı

Yaylalar: Kadırga Yaylası,GüvendeYaylası, Zigana Yaylası, Kazıkbeli Yaylası, Erikbeli Yaylası/ Kış veKayakSporlarıTurizmMerkezi,TaşköprüYaylası,Altıntaşlar(Kalis)Yaylası,ÇakırgölYaylası/KışSporlarıTurizmMerkezi,ÇağlayandibiŞelalesi,

Mağaralar:KaracaMağarası

Vadiler:KromVadisi,KromniVadisi

Harabeler: SantaHarabeleri

EKONOMİK VE FİZİKSEL ALTYAPI Hammadde Kaynaklarına Erişebilirlik DoğuKaradenizBölgesindeyeralanGümüşhaneili,DoğuAnadoluBölgesiileKaradenizBölgesinibirbirinebağlayangeçitözelliğinesahiptir.İloldukçadağınıkyeryapısınasahiptir.Tarihtebuyöredeyapılmışsavaşlarınasılsebebiolaraktarihibirticaretyoluüzerindebulunmasıvemadenleriyleünyapmışolmasıgösterilmektedir.(http://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/bilgi-merkezi/maden_potansiyel_2010/Gumushane_Madenler.pd Yöremetalikmadenleraçısındanönemlizenginlikleresahiptir.Özelliklealtınvebakırkurşun-çinkobölgedeönemli yataklar oluşturan başlıcametalikmadenlerdir. İldeki önemli altın sahalarından biriMerkez ilçesinde yeralanMescitli-Mastraaltınyatağıdır.İldeçoksayıdabakır-kurşun-çinkoyatakvezuhurlarıbulunmaktadır.Bunlardanen önemlileri eskiden işletilmiş olan Kırkpavli Cu-Pb-Zn-Au-Ag cevherleşmesidir. İlde endüstriyel hammaddelerolarakçimentohammaddeleri,feldispat,kil,kaolen,kireçtaşıvebaritoluşumlarıbulunmaktadır.İldekiendüstriyelhammaddeoluşumlarıgenellikleMerkezveKelkitilçelerindeyeralmaktadır.(http://www.mta.gov.tr/v3.0/sayfalar/bilgi-merkezi/maden_potansiyel_2010/Gumushane_Madenler.pdf).

Gümüşhaneili,Türkiye’ninönemlimadenbölgelerindenbiriolup,ilinhertarafınınyeraltızenginliğinesahipolmasıylaönemlibirkonumdayeralmaktadır.İldealtın,gümüş,bakır,kurşunveçinko,baritveseramikverefraktersanayisinde kullanılan refrakter kil cevheri bulunurkenayrıca, çok sayıdabölgedemetalikmaden, endüstriyel veenerjihammaddeyataklarımevcuttur.

Kelkit’in Alansa, Gödül, Pernek bölgeleri ile Şiran ilçesinin Norşun bölgesinde linyit kömürü yataklarıbulunmaktadır.Torul ilçesinin Gülaçar, Gümüşhane’nin Bahçecik, Köse’nin Övünce ile Kelkit’in Öbektaş ve AşağıÖzlücemevkilerindeözelsektörcemermerüretimiyapılmaktadır.

Gümüşhane Organize Sanayi BölgesiGümüşhaneOrganizeSanayiBölgesi 18Mayıs1998tarihindeMüteşebbisTeşekkülü,Valilik(İlÖzelİdaresi)TicaretveSanayiOdasıKuruluşlarınıniştirakiyleoluşturulmuşveSanayiveTicaretBakanlığınamüracaatedilerekkuruluşveyerseçimiçalışmalarınabaşlanmıştır.YerseçimiözellikletarımaelverişsizalanlartercihedilerekSanayiveTicaretBakanlığına2alternatifalansunulmuşveBakanlık75hektarbüyüklüğündekialanıuygungörüldüğünübildirerek

11

çalışmalarabaşlanmasınıuygungörmüştür.06.11.2000tarihindeBakanlıktarafındanonaylananKuruluşProtokolüileTüzelKişilikKazanmışolanGümüşhaneOrganizeSanayiBölgesiValiliği,(İlÖzelİdaresi)SanayiveTicaretOdasıkatılımı, Sanayi Ticaret, Sağlık ve Çevre il müdürlükleri Bilgi ve teknik destekleri ile resmi olarak çalışmalarınabaşlamıştır. 2001 Yılında BölgeMüdürlüğü kurulmuş bölgeye ait imar planları hazırlanarak onay için bakanlığa sunulmuşve 11.02.2002 tarihinde inşaat alanında çalışmalara başlamıştır.GümüşhaneOrganize Sanayi Bölgesi; KaradenizBölgesininDoğuveGüneyDoğuAnadoluBölgesinebağlayantransityola850metre,şehirmerkezine15km,TrabzonLimanına115km,ErzincanDemirYoluna130km,Erzurum’a187kmmesafede949.500m2büyüklüğünde573.743m2’si2500m2ile220000m2arasındadeğişençeşitlibüyüklüklerde55adetsanayiparselindenoluşmaktadır.4GümüşhaneOrganizeSanayiBölgesi;su,elektrik,güvenlikveatıksuarıtmasistemihizmetlerinisunmaktadır.

GümüşhaneOrganizeSanayiBölgesi’ninyanısırakenttefaaliyetgösterenTorulveŞiranKüçükSanayiSiteleridefaaliyetlerinisürdürmektedir.

Kaynak:http://gumushaneosb.org.tr/?page_id=25

Kaynak:GümüşhaneOrganizeSanayiBölgesiMüdürlüğü

4 http://gumushaneosb.org.tr/?page_id=31

12

ULAŞIM VE HABERLEŞME SİSTEMLERİ

İlimizdetoplam496km(305kmDevlet+191kmİl)yolağıbulunmaktadır.Devletveİlyollarının450km’siasfalt(%91),10km’sistabilize(%2),24km.sitoprak(%6)ve12kmgeçitvermez(%1)yoldur.İlsınırlarıiçinde94km.bölünmüşyolağıylatrafiğeaçıktır.İlimizde8.580muzunluğunda16adettünelmevcuttur(http://www.gumushane.gov.tr/ulasim).Ayrıcaşehiriçerisindekiyollarhemyayalarhemdearaçlariçinyetersizdir.Örneğinyeterincekırmızıışıkveüstgeçitbulunmamaktadır.Bunailaveolarakşehir içiulaşımısağlayanyollarınciddibakımaihtiyacıvardır.Bazıyollarneredeyse tamamenbozukdurumdadır.Şehirmerkezindeciddibirotoparksıkıntısımevcuttur.Çünküşehirdekialışverişinbüyükbirkısmısadecebircaddeyesıkışıpkalmıştır.Ancaksonzamanlardayapılantrafiktetekyönuygulamasıbusorunukısmenrahatlatmıştır.İlde yol standardının yükseltilmesi açısından toprak zeminli ve ham yol oranının azaltılması amacıyla ulaştırmasektörünegerekenönemverilmeliveyeterliödenektahsisedilmelidir.

(http://www.gumushane.gov.tr/ulasim).

Gümüşhane İli Yol Uzunlukları ve Satıh Cinsleri

Kaynak: http://www.gumushane.gov.tr/ulasim Gümüşhane’dekarayollarıdışındademiryoluolarakyakınsüreçteGümüşhane–Trabzon–Giresunhattınınyapılması beklenmektedir. Demiryolunun karayolu taşımacılığında en kapasiteli ve ekonomik bir yöntem olduğukanıtlanmıştır.(http://www.gumushane.com/gumushanede-ulasim). Hava ve deniz ulaşımı açısından Gümüşhane’ye en yakın il Trabzon; demiryolu yönünden Erzincan’dır.E-97 Uluslar arası karayolu üzerinde bulunan Gümüşhane’nin Trabzon Hava Limanına uzaklığı 100 km, Erzincandemiryoluna uzaklığı ise 130 km dir. Gümüşhane’nin İstanbul’a uzaklığı 1.095 km, Ankara’ya uzaklığı 754 km,Samsun’auzaklığı 358km,Bayburt’auzaklığı 78 km,Diyarbakır’auzaklığı 527km, Sivas’auzaklığı ise357km’dir.(Karayolları Genel Müdürlüğü) BölgeBağlantıYolu,OSBErzincan-Bayburtyoluüzerindebulunmaktadır.1500metreuzunluğundakiyeniyapılanbölgebağlantıyolu2005yılıAğustosayısonuitibarentamamenbitirilmiştir(Karayolları Genel Müdürlüğü). Türk Telekom tarafından; telefon şebekesinin genişletilmesi ve iyileştirilmesine yönelik yatırım vebakımonarımprogramlarısürdürülmekteolup,buçerçevededireklihavaişebekelerbaştailveilçemerkezleriolmaküzeretümGümüşhanegenelindebelirtilenorandayeraltındansağlanarakgörüntükirliliğiasgariyeindirilmiştir.Diğertaraftansantrallerarasıirtibatlarısağlayanfiberoptikkablolardaaraziveyolşartlarınınelverdiğidurumlardayineyeraltındançekilmektedir.Yeniyapılacakbinalardabina içiankastreuygulaması içinprojelerinkontrolleriyapılmakta,mevcutbinalardadazamaniçerisindeoluşmuşankastreyetersizliğidolayısıyladışarıdaçekilenkablolarıngörüntükirliliğiniortadan kaldırmak üzere bina yönetimleri ile görüşülerek ankastrelerin onarımları sağlanmaktadır(GÜMÜŞHANE İLİNDE DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI, 2013 - 2023).

13

SU-ELEKTRİK-DOĞALGAZ ŞEBEKELERİGümüşhaneilininakarsuşebekesini;HarşitÇayıveKelkitÇayıilebuçaylarınyankollarıoluşturmaktadır.İltopraklarınıngüneykesimindekiakarsularOrtaKaradenizbölümünde,Karadeniz’edökülmektedir.Tümakarsularkaynaklarını ilsınırları içerisindenalırlar.Çimen,ZiganaveGümüşhanedağlarının zirveleriaynı zamandasubölümüçizgilerinetekabületmektedir[Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı(DOKA)]. GümüşhaneBelediyesikentselsuihtiyacınıHarşitÇayıalüvyonlarındaaçılan5adetkesonkuyu,HalgentveSoğukpınarkaynaklarındankarşılanmaktadır.İhtiyacınenbüyükkısmıkuyulardanalınmakta,kaynaklardaniseazbirmiktarteminedilmektedir.İçmesuyuarıtmatesisimevcutdeğildir.GümüşhaneBelediyesiolarakmerkezilçemücaviralansınırlarıiçerisindekinüfusahizmetverilmektedir.ŞiranBelediyesikentselsuihtiyacınıakarsu,baraj,gölet,kuyuvekaynaksuyuolmaküzeretoplamda5kaynaktankarşılamaktadır.Tamamıevselamaçlıolupsanayiamaçlısutahsisibulunmamaktadır.ŞiranİlçesindeiçmevekullanmasuyuşebekesisadeceŞiranBelediyesitarafındankullanılıpyazmevsimlerinde45.000kişikışmevsimlerindeise16.500kişikullanmaktadır.TorulBelediyesikentselsutemininiçitderesivesoğuksumevkiindebulunandepolardansağlanmaktadır.İlçemizdesanayifaaliyetlerigelişmemişolupcüzimiktardasutüketimimevcuttur(Gümüşhane İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu, 2016).

TorulBelediyesi;yeraltısukaynaklarındanteminedilensu;çoğunluklaiçmesuyuolarakkullanılmaktadır.Torul İlçesinde; İçmeSuyu temini çitderesi ve soğuksumevkiindebulunandepolardan sağlanmaktadır. İlçemiziniçmesuyukapasitesivepotansiyeliyeterliolmaktadır(Gümüşhane İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu, 2016).ŞiranİlçesindeİçmeSuyuteminedilenkaynaklar;KorulukBarajı,KorulukBarajıTopukSuyu,KekreDeresiAkarsuyu,BilgiliMahallesiKuyuSuyuolmaküzere5kaynaktır(Gümüşhane İli 2015 Yılı Çevre Durum Raporu, 2016).

ARAZİ KULLANIMIGümüşhane’nin%25’iniTarımDışıArazikullanımı,%25’iniOrmanveFındıklık,%33’ünüÇayırveMeralar,%17’siniise Tarım Arazileri oluşturmaktadır. Gümüşhane’de toplam 113.685 hektar tarım arazisi mevcut olup bunun %39,9’undatarlatarımıyapılmaktadır.Gümüşhaneilinde27.943,50ha.alandahububatekimiyapılmaktaoluptarımarazileriiçerisindekioranıise%61,58’dir.İlinarazikullanımıdetaylıolarakaşağıdaverilmiştir:

Kaynak: Gümüşhane Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü YAN SANAYİ Gümüşhane ilinde alüminyum, ambalaj, ormancılık, petrol, otomotiv ve plastikmevcut olan yan sanayisektörleridir.

14

DAĞITIM VE PAZARLAMA OLANAKLARIGümüşhane,kavşaknoktasındayeralmasıneticesindetransitgeçişkonumundadır.Trabzon’ayakınolmasıTrabzonLimanı’nagetirilenürünlerinkolaycadağıtımıyapılmaktadır.AyrıcaDoğuillerineyapılacakolandağıtımkanallarındadoğrudankarayolunukullanarakkolaycayapmaktadır. NÜFUSÜlkemizde ilknüfussayımınınyapıldığı1927yılında121bin797kişiolan ilnüfusu2016yılıAdreseDayalıNüfussayımınakadargeçen89yıllıksüredenüfusu172.034bineulaşmıştır.Bunüfusun87.564’ünüerkekler,84.470’inikadınlaroluşturmaktadır.Yüzdeolarakise%50,90erkek,49,10kadınlaroluşturmaktadır.2016YılıAdreseDayalıNüfusKayıtSistemisonuçlarınagöreGümüşhane81iliçindetoplamnüfusitibariyle76.sıradayeralmaktadır.İlinnüfusyoğunluğuisekm²başına27kişidir.İl2016yılıAralıkayıitibariylebinde127,4yıllıknüfusartışhızıylaTürkiyesıralamasındaikincisıradadır.5

YILLARA GÖRE GÜMÜŞHANE NÜFUSU6

NÜFUS ARTIŞ HIZI GRAFİĞİ7

5 http://www.nufusu.com/il/gumushane-nufusu 6 http://www.nufusu.com/il/gumushane-nufusu 7 http://www.nufusu.com/il/gumushane-nufusu

15

GÜMÜŞHANE İLÇELERİN NÜFUSU8

GÜMÜŞHANE ALDIĞI VERDİĞİ GÖÇ 9

GÜMÜŞHANE’DE İSTİHDAM, İŞGÜCÜNE KATILMA VE İŞSİZLİK

Gümüşhane’deişgücünekatılmaoranı%49.9’dur.BurakamTürkiyegenelinde%51’dir.Gümüşhane’dekiişgücünekatılmaoranıTürkiyeortalamasınaoldukçayakındır.Türkiye’dekiişsizlikoranı%10.4ikenGümüşhane’dekiişsizlikoranı%7.2olarakgerçekleşmişveTürkiyeortalamasınınönemliölçüdealtındabirişsizlikoranımevcuttur.İstihdamedilenlerin toplamnüfusaoranıTürkiye’de%45.7olarakgerçekleşirkenGümüşhane’debuoran%46.3olarak gerçekleşmiştir. Dolayısı ile Türkiye ortalamasının biraz üzerindedir. Gümüşhane’deki işsizlik oranlarınınTürkiye ortalamasının altında olmasının temel sebepleri arasında, inşaat sektöründeki canlılık, istihdam yaratmaolanağıfazlaolanmadensektörüvebilişimsektöründekiyatırımlarınetkisi,toplumyararınaçalışmaprogramlarıileyaratılanilaveistihdamlarveüniversiteninkurulmasıilebirlikteartanyeniyatırımlargösterilebilir. Son yıllarda önemli ölçüde istihdam sağlayan yatırımlar da işsizliğin düşük düzeyde kalmasında etkiliolmuştur.Örnekverilecekolursaşehirdeki3adetmadenişletmesiyaklaşıkolarak1000kişiyeistihdamsağlamaktadır.Buna ilave olarak şehirde kurulan çağrı merkezi yaklaşık 500 kişiye istihdam sağlamaktadır. Toplum yararınaçalışmaprogramlarıkapsamında2014yılında1000kişiyeilaveistihdamsağlanmıştır.Gümüşhanemerkezilçesininnüfusunun37000olduğudüşünülürseburakamlaroldukçaönemlidir.Bütünbugelişmelerişsizliğindüşükdüzeydegerçekleşmesinde etkili olmaktadır.10 İlde Sanayi Siciline kayıtlı 265 adet işletme bulunmaktadır. Bu işletmelerdetoplam3.638kişiistihdamedilmektedir.11Başlıcasanayikuruluşları:KibritFabrikası,ÇimentoFabrikası,Gümüşkale

8 http://www.nufusu.com/il/gumushane-nufusu9 http://www.nufusu.com/il/gumushane-nufusu10 http://gumushanetso.org.tr/dosyalar/GUMUSHANE-EKONOMI-RAPORU.pdf 11 http://www.gumushane.gov.tr/sanayi

16

KireçSanayii,GümüşsuKonsantreMeyveSuyu,KuşburnuÇayıTesisleri;ayrıcaunfabrikaları,mobilyaatölyeleriilebıçkı-hızaratölyeleridir.

Gümüşhanekalkınmadaöncelikliillerkapsamınaalınmasıneticesindesonyıllardaçeşitliteşvikunsurlarınınkatkısıylailimizdekisanayitesisisayısındaazdaolsaartışgörülmüştür.İlinsanayigelişmesindemadencilik,yöreselgıda,mermervetaşocaklarıgibiişletmelerilimizsanayisiningeleceğiiçinenöndegelensektörolarakgörülmektedir.Aşağıdaistihdamsayılarıveşirketlertablodagösterilmiştir12.

GELİR DAĞILIMI

Gelirreferansdönemibiröncekitakvimyılıdır.Tablodakirakamlar,yuvarlamadandolayıtoplamıvermeyebilir.(1)Fertlereşdeğerhanehalkıkullanılabilirgelirinegöreküçüktenbüyüğesıralanarak5gurubaayrıldığında;‘’İlkyüzde20’likgrup’’geliriendüşükolangrubu,‘’Sonyüzde20’likgrup’’isegelirienyüksekolangurubutanımlamaktadır.

Kaynak: (Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası, Türkiye Ekonomisi 2014 Analizi, 2015)

12 http://www.gumushane.gov.tr/sanayi

17

Kaynak: (Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası, Türkiye Ekonomisi 2014 Analizi, 2015) Türkiye’dekigelirdağılımıistatistikleriincelendiğindeendüşükgelirgrubundaolanlarmilligelirin%6.1’inieldeederken,bunusırasıile%10.7,%15.2,%21.4veenyüksekgelirgrubundaolanlar%46.6şeklinceortayaçıkmaktadır.Bilindiğiüzeretüketiciolanvemalvehizmetleretalepoluşturanhanehalklarınıngelirdağılımındaki iyileşmeleraynı zamanda sağlıklıbirekonominin temel taşınıoluşturmaktadır.BumanadaTürkiye’nin ihtiyaç duyduğu, en alt gelir gruplarının gelirlerindeki iyileşmelerdir (Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası, Türkiye Ekonomisi 2014 Analizi, 2015).

SOSYAL HİZMETLERİldeverilensosyalhizmetler(https://gumushane.aile.gov.tr/);

• Sosyal Yardımlar: Yoksullukla mücadele alanında strateji geliştirmek, adil bir gelir dağılımınısağlamakamacıylayoksulvemuhtaçvatandaşlarımızıdüzenlisosyalyardımlarilegüçlendirmek,çalışabilirdurumdakisosyalyardımyararlanıcılarınınkendialınterleriylegeçinmelerinisağlamakbualandaverilençalımalardır.

• Aile ve Toplum Hizmetleri:Birey,ailevetoplumrefahınıartırmakamacıyladezavantajlıkesimleröncelikliolmaküzeretümtoplumuhedefleyenkatılımcıanlayışla,adilvearzodaklıbütüncülsosyalpolitikalarüretmek,uygulamakveizlemekhedeflerinitaşıyanhizmetlerinverilmesidir.

• Çocuk Hizmetleri: Çocuğa yönelik her türlü istismarı engellemek, sokakta yaşayan/çalıştırılançocuklarısokaktançekerek,rehabiliteederektoplumayenidenkazandırmak,çocukdostukentler,mekânlar,kurumlaroluşturulmasınısağlamak,çocuğakarşışiddetinönlenmesineyöneliktoplumsalbilinçveduyarlılığıarttırıcıaktivitelerdebulunmak,çocuklarımızınailesıcaklığınaenyakınortamdabakımlarını sağlayabilmek, çocukların akademik, sportif, kültürel, sanatsal başarılarını arttırmakiçinçalışmalaryapmakverilenhizmetlerdensadecebirkaçıdır.

• Engelli ve Yaşlı Hizmetleri: Yaşlılariçingenelmüdürlüklerebağlıolanveolmayanhuzurevlerindeverilenhizmetler;engelliler içinözelbakımmerkezlerinde,umutevlerindevegenelmüdürlüğebağlıbakım,rehabilitasyonveailedanışmamerkezlerindeverilenhizmetlerdir.

• Kadına Yönelik Hizmetler: Ülkemizde kadın erkek eşitliğinin sağlanması, toplumsal yaşamıntümalanlarındakadınlarınkonumlarınıngüçlendirilmesivekadınlarakarşıhertürlüayrımcılığınönlenmesi için politikalar üretmek, strateji geliştirmek, tüm paydaşlarla işbirliği yapmak vekoordinasyonusağlamakamacıylaverilenhizmetlerdir.

• Şehit Yakınları ve Gazi İşlemleri: Şehitlerimizinhatıralarınınyaşatılması,şehityakınlarıilegazilerinher türlü mağduriyet ve mahrumiyetten korunması amacıyla; ulusal politika ve stratejilerinbelirlenmesini koordine etmek, şehit yakınları ile gazilere yönelik sosyal hizmet ve yardım

18

faaliyetleriniyürütmek,bualandailgilikamukurumvekuruluşlarıilegönüllükuruluşlararasındaişbirliğivekoordinasyonusağlamakverilenhizmetlerdir.

KÜLTÜREL YAPI

Gümüşhane ilininkültüreloluşumundakuzeybölgesindeKaradeniz,güneybölgesinde iseDoğuAnadoluetkilerigörülür.İlde,kırvekentyaşamınıniçiçeolmasıtoplumsalyaşamdagelenekselöğelerinvarlığınıkorumasınayolaçmaktadır. Eskidönemlerdeilinenönemlielsanatlarındanbiriolangümüşişlemeciliği,19.yüzyıldagümüşocaklarınınkapanmasıyla ortadan kalkmıştır. Günümüzde Gümüşhane ili halkının yaptığı başlıca geleneksel el sanatları;dokumacılık, çömlekçilik ve av gereçleri yapımcılığıdır. Dokumacılıkta, yünün taranarak bükülmesi ile elde edileniplikkullanılır.Küçüktezgâhlardabuipliklerkullanılarakkilim,cicimveihramdokunur.Kilimlerdeçoğunluklaatbaşıvebitkimotiflerikullanılırken,ihramlardaise“tetiklizincir”,“Bayburtkordası”,“pirinçdeni”gibiadlaralandesenlerkullanılır.

KURUMSAL YAPILARGümüşhaneilindebulunankurumsalyapılar;

DevletSuİşleriGenelMüdürlüğü, GümüşhaneKentKonseyi,ÇevreveŞehircilikilMüdürlüğü,AileveSosyalPolitikalarİlMüdürlüğü,İlAfetveAcilDurumMüdürlüğü,GençlikHizmetleriveSporİlMüdürlüğü,TapuMüdürlüğü,İlDefterdarlığı,PTTBaşmüdürlüğü,OrmanveSuİşleriŞubeMüdürlüğü,SosyalGüvenlikKurumuİlMüdürlüğü,İlSağlıkMüdürlüğü,İlEmniyetMüdürlüğü,İlMilliEğitimMüdürlüğü,Gıda,TarımveHayvancılıkİlMüdürlüğü,İlTelekomMüdürlüğü,ÇalışmaveİşKurumuİlMüdürlüğü,İlKültürveTurizmMüdürlüğü,İlMüftülüğü,BilimveSanayiİlMüdürlüğü,İlAfetveAcilDurumMüdürlüğü,GençlikveSporİlMüdürlüğü,KadastroMüdürlüğü,MeteorolojiMüdürlüğü,İlSosyalHizmetlerMüdürlüğü,TapuMüdürlüğü,İlÖzelİdaresi,GümüşhaneBelediyesi,ÇoruhElektrikDağıtımA.Ş,İlNüfusveVatandaşlıkMüdürlüğü,

İlDerneklerMüdürlüğü’dür.

19

3. PAZAR ARAŞTIRMASI VE PAZARLAMA PLANLAMASI 3.1. PAZAR VE TALEP ANALİZİ

3.1.1. SEKTÖRÜN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

Gazbeton,literatürtanımıolarakbünyesindekimilyonlarcagözenekileısıyalıtımdeğeriçokyüksekhafifesnek,depremeveyüksekısılaradayanıklı(1200c˚)biryapımalzemesidir.Tekniktanımıolarakisegazbeton–kö-pükbeton;inceöğütülmüşsilislibiragregaveinorganikbirbağlayıcımadde(kireçve/veyaçimento)ilehazırlanankarışımı,gözenekoluşturucubirmaddeilavesiylehafifletilmesiveayrıcabuharkürüuygulanaraksertleştirilmesisuretiyleeldeedilengözeneklihafifbirbetondur(T.Yıldırım,GazbetonSektörProfilAraştırması,2002).Gazbeton’unendüstrileşmişüretiminde,genelliklesilisliagregaolarak;silisçezenginolankum,kuvarsitveyauçu-cukül,gözenekoluşturucuolarakise;alüminyumtozuveyamacunukullanılmaktadır(T.Yıldırım,GazbetonSektörProfilAraştırması,2002).

Birbaşkatanımdaisegazbeton;Silis(KuvarsitveyaKumveyaUçucuKülveyaBims,veyaHamPerlit),çimento,sönmemişkireç,alçıtaşıvesukarışımınagözenekoluşturucualüminyumilaveedilmesiyleeldeedilen,milimetrikolarakkesilerekotoklavlarda12barbasınçve190C0sıcaklıktanihaikristalyapısınaulaştırılanGazbe-tonbugözenekliyapısısayesindeiyiısıyalıtımınısağlayan,hafifamabasınçdayanımıyüksek,yangınavedepremedayanıklıhafifbetongrubunagirençağdaşbiryapımalzemesidir(http://www.hafifbetonblok.com/GAZBETON%20PRES%202014.pdf).

Gazbetonilkkez,İSVEÇ‘limimarJOHANERİKSSONtarafından1920’liyıllardakeşfedilmiştir.Endüstriyelanlamdagazbetonüretimi,ilkdefaİsveç’teüretilmeyebaşlanmışvedahasonraAlmanya’dageliştirilerekdevametmiştir.Gazbeton1924yılındapatentaltınaalınmış,1929yılındaiseYTONGadıylaüretilipkullanılmayabaşlan-mıştır.1945yılındagazbeton,AlmanJOSEFHEBELtarafındandonatılıgazbetonpatentialınaraküretimegeçirilmiş-tir.

Gazbeton,günümüzdetümdünyadaçoksayıdaülkedeüretimiyapılarakyapısektöründekullanılmaktadır.Gazbeton,yüksekperformansıileAmerika’danJaponya’yakadarbirçokülkedeüretimiyapılarakpazarlanmaktadır.AvrupaBirliğiülkeleriileJaponya,Amerikagibiülkelerde,gazbetonunyüksekısıyalıtımvehafifliközellikleriileyapınınyangınvedepremgüvenliğiniarttırmasısebebiylepazarınönemlibirihtiyacınıkarşılamaktadır.Üstünözellikleriilegazbetonyapımalzemeveelemanları;tekveçokkatlıkonutlarda,sosyalveturistiktesislerde,ticaretvesanayiyapılarındasağladığıekonomi,kalite,konforvehıznedeniylegüvenlekullanılmaktadır.Gazbeton,mevcutduvarmalzemeleriiçindeısıyalıtımgücüenyüksekolanıdır.Binaduvarlarındatamanlamıylaısıyalıtımısağlamanınpratikveekonomikçözümügazbetonkullanmaktır.Tuğla,taş,briketgibimalzemelerleyapılmışdu-varlarancakilavemaddelerveekmasraflarlagazbetonuntekbaşınasağladığıüstünyalıtımgücüneulaşabilirler(http://www.hafifbetonblok.com/GAZBETON%20PRES%202014.pdf).

Gazbetonduvarlarda,küçükboyutlumalzemelerleörülmüşduvarlaraoranlaısıköprüleriçokdahaazdır.Yapılarınyangındankorunmasıhakkındakiyönetmeliğegöre;1200C’yekadarısıyadayanıklı‘A1SınıfıHiçYanmaz’malzemesınıfındakigazbeton,yangına240dakikadanfazlakarşıkoyabilmesiyle,yangınakarşıemniyetliyapılarinşaedilmesinde,“yangınduvarı”ve“yangıngüvenlikholü”çözümlerindevazgeçilmezbirseçenektir(http://www.hafifbetonblok.com/GAZBETON%20PRES%202014.pdf).

Günümüzdegazbetonüretiminde,J.A.Ericksonyöntemiözdeizlenmeklebirlikteçağınsağladığıteknolojikolanaklardanyararlanılarakürünnitelikleriningeliştirilmesiyönündeküçümsenmeyecekilerlemelersağlamıştır(T.Yıldırım,GazbetonSektörProfilAraştırması,2002).Türkiye’degazbeton,ilkolarak1950’liyıllardaAlmanya’danithaledilerekkullanılmış,ilkgazbetonfabrikasıise 1965yılındaİstanbul’daüretimebaşlamıştır.Türkiye’degazbetonüretimininbaşlamasındanbugüne,50yıldatoplam50milyonm3gazbetonüretilerekyaklaşık4milyonsağlıklıveçağdaşyapınıninşasındankullanılmıştır.Gazbetonfarkıylabuyapılarınsağladığıbirikimliyakıttasarrufuise20milyarUSD’ninüzerindedir(TürkYapıSektö-rüRaporu,2015).

SonyıllardaözellikleDoğuKaradenizBölgesindeözellikleyurtdışındangelenyatırımcılarnedeniylebelir-ginbirinşaatfaaliyetiartışıvardır.ÖzellikleArapyatırımcılarınartanilgisiilebölgedesürekliolarakyeniyatırımlar

20

yapılmaktadır.Oteller,turizmmerkezleri,özelkonutvesiteyapımıkonusundaartanbirtalepvehızbulunmaktadır.Bununyanısıraartannüfusvekentleşmeiledegazbetonveinşaatmalzemelerineolanihtiyaçgüngeçtikçeart-maktadır.

GazbetonaolanihtiyacınbirbaşkaunsuruiseKentselDönüşümçalışmalarıdır.BuçalışmalarçerçevesindeTürkiyegenelindeartaninşaatfaaliyetleriDoğuKaradenizBölgesindedehızlaartmaktadır.Gümüşhane‘deilkkezkurulacakolangazbetonüretimtesisi,özellikleildekiveKaradenizbölgesindekiyapımalze-meleriüretimsektöründeönemliroloynayarakekonomikanlamdabüyükkatkısağlayacaktır.Vebubölgede,yurt-dışıpazarlarındaaktifroloynayacaktır.

DÜNYADA İNŞAAT SEKTÖRÜ

DünyaİnşaatSektöründegelişmeisebelirlibirartışiledevametmektedir.Özelliklegelişenteknolojiveyapıgüvenliğiihtiyacıilegazbetongibiyapımalzemelerineolanartışönemlibirnoktadır.Dünyainşaatharcamaları,2014yılındaküreselekonomikkrizdenbuyanaenhızlıbüyümesinigöstermişve%5,1artarak9.35TrilyonUSD’yeulaş-mıştır.

Gelişmişülkeler içindeABD,Kanada, İngiltere,Avustralyagibiülkelerde inşaatharcamalarındabüyümeninhızlanmasıveözellikleABD’degörüleniyileşmedünyainşaatharcamalarındabüyümeyidesteklemiştir.Böylecekü-reselkrizsonrasıAsyabölgesinininşaatsektöründekisürükleyiciliğinegelişmişülkelerdekatılmıştır.AvrupaBirliğiveEuroBölgesi’ndeiseinşaatharcamalarınınküçülmesidurmuşve2014yılındayenidenbüyümüştür.Budadünyainşaatharcamalarındakigenişlemeyekatkısağlamıştır.

2014yılındadünya inşaatharcamalarınındağılımınabakıldığındaAsya-Pasifik-Okyanusyabölgesi%41payalmaktadır.ABDveKanada’dakitoparlanmaileKuzeyAmerika’nınpayı%24olmuştur.Avrupa’nınpayı2014yılındayenidenbaşlayanbüyümeile%19olmuştur.LatinAmerikabölgesininpayı%7’dir.BDTveRusyaülkelerininpayıise%4’einmiştir.Dünyainşaatsektöründegelişmişülkelerdeyaşlananaltyapınınyenilenmesi,uzunsüredurağankalankonutinşaatbaşlangıçlarınınhareketlenmesivekonutdışıbinatalebininyenidenhareketlenmesiinşaatfaaliyetlerinidesteklemiştir.Gelişenülkelerdeisehertürlüinşaattalebisürmeklebirliktekamuvedışdengelerinsunduğuolanak-larçerçevesindeharcamalaryapılmaktadır.

TÜRKİYE’DE İNŞAAT SEKTÖRÜ TÜRKİYEDE GELİŞMELER

Türkiyeekonomisinde2015yılındayapılanikigenelseçimiyleoluşansiyasibelirsizlik,artanterörolayları,je-opolitikgelişmelervedışarıdayaşananküreselmalidalgalanmalaretkilivebelirleyiciolmuştur.Yılgenelindereelke-simvetüketicigüvenidüşükseyrederkeniktisadifaaliyetlerdeyılgenelineyayılanbirbekle-gördönemioluşmuştur.2015yılındayaşananbelirsizlikvedalgalanmalararağmenTürkiyeekonomisiyılınilk9ayındageçenyılınüzerindeve%3,4büyümegöstermiştir.Yılıngenelindebüyümenin%4,0’eulaşmasıbeklenmektedir.

Temelekonomikgöstergeleriçindedışticaretaçığıylacariaçıktaönemlibiriyileşmeyaşanmıştır.İkigenelseçimerağmenkamumalidisiplinikorunmuştur.Bunakarşınenflasyondaartışyaşanmıştır.TürkLirasıdayılgenelin-deönemlikayıpyaşamıştır.Bugelişmelerebağlıolarakyılsonunadoğrudahayüksekfaizoranlarıoluşmuştur.Eko-nomikvesiyasialandayaşananbelirsizlikyılgenelindeözellikleözelsektöryatırımlarınınötelenmesineyolaçmıştır.Sabitsermayeyatırımharcamaları2015yılınınilk9ayındanominalolarak%11,3oranındagenişlemiştir.

İnşaatharcamalarıda2015yılındaoluşankoşullardanolumsuzetkilenmiştir.Toplaminşaatharcamalarıyılınilk9ayındanominalolarak%6,6oranındaartmışve131,3MilyarTL’yeulaşmıştır.

Kamuinşaatharcamalarındagenişleme%3,3iledahasınırlıkalmıştır.Özelsektörinşaatharcamalarıise%8,5genişlemişolmaklabirlikteenflasyondanarındırıldığındareelbüyümeolmamıştır. İnşaatharcamalarındakibugelişmelerebağlıolarakinşaatsektörüyılınilk9ayındasadece%0,4ileoldukçasınırlıbirbüyümegöstermiştir.

,Büyümeninsınırlıolmasınakarşıngüvenlik,ısıyalıtımı,yangınavedepremedayanıklılıkgibiunsurlardando-

layıinşaatlardagazbetontalebindebirazalmaolmamış,aksinebirtalepartışıolmuştur.Bunoktadaüzerindedurul-masıgerekenkonuinşaatfaaliyetlerindekiazalmadanziyadegazbetongibiteknolojiközelliğiyüksekyapımalzeme-lerineolanihtiyaçartışıdır.

21

ÖzelSektörİnşaatHarcamalarıSürükleyiciBir Unsurdur

İnşaat sektöründe kamu ve özel sektör inşaat harcamaları 2015 yılında zayıf kalırken farklı gelişmelergöstermeyisürdürmüştür.2013yılında%23,9ilebüyümedesıçramagösteren,ardından2014yılında%11,2küçülenkamuinşaatharcamaları2015yılınınilk9ayındada%2,6küçülmüştür.Bununlabirlikteyılınüçüncüçeyreğineait%1,6büyümekamuinşaatharcamalarındakiküçülmeninsonaerdiğineilişkinbirişaretolmuştur.

Özelsektör inşaatharcamaları ise2014yılındaki%9,6gibihızlıbirbüyümeardından2015yılındaönemliölçüde yavaşlamıştır. İlk çeyrekteki küçülme sonrası izleyen iki çeyrekteki sınırlı büyümeler ile yılın ilk 9 ayındaözelsektörinşaatharcamalarısadece%1,2büyümüştür.Özelsektörinşaatharcamalarıözellikleyıliçindeoluşansiyasiveekonomikbelirsizliklerdenönemliölçüdeolumsuzetkilenmiştir.Yenibaşlangıçlardanziyademevcutişlersürdürülmüştür.

İnşaatSektörüneİlişkinDeğerlendirmeler

İnşaat sektörü ekonomi içinde aldığı pay itibariyle 2015 yılında da lokomotif işlevini sürdürmekle birliktesektöre yönelik değişik değerlendirmeler ortaya çıkmıştır. Özellikle son yıllarda ekonomide kaynakların inşaatsektörünefazlasıileaktarıldığıveekonominininşaatsektörünedayalıhalegeldiğineyönelikeleştirileryapılmıştır. Bueleştirivetartışmalarinşaatsektörününgelişimindebeklentivegüveniolumsuzetkilemektedir.

İnşaatSektöründeYavaşlama

İnşaatsektöründebüyüme2014yılındayavaşlamıştır.İnşaatsektöründebüyüme,dalgalanmagöstermeyedevametmektedir.2011yılında%11,3büyüyensektör,2012yılındasadece%0,6büyümüş,2013yılındaisebüyümeyeniden%7,0’yeyükselmiştir.2014yılındaiseinşaatsektöründeilkdokuzaydabüyüme%2,9olmuştur.2014yılındainşaat sektöründeki büyümeyi özel sektör inşaat harcamaları sürüklemiştir.Özel sektör inşaat harcamaları 2013yılındaki%1,0gerilemeninardından2014yılınınilkdokuzayında%5,9büyümüştür.Kamuinşaatharcamalarındabüyüme 2014 yılında yavaşlamış ve ilk dokuz ayda % 0,2 olarak gerçekleşmiştir. İnşaat sektörü, 2014 yılındauygulanan göreceli kontrollü ve temkinli ekonomi politikaları ile ekonomideki genel yavaşlamanın etkisi altındabüyüme açısından sınırlı bir performans göstermiştir. Kamu harcamalarında 2013 yılındaki sıçramanın ardındanbüyümeninsınırınagelindiğigörülmektedir.Özelsektörtarafındaiseözelliklekonutinşaatlarıilekentseldönüşümfaaliyetlerininolumlukatkısıgörülmektedir.Yabancılarasatışmütekabiliyetdüzenlenmesininolumlusonuçlarıartışyönünde2014yılındagörülmeyebaşlanmıştır.

KonutSektöründeBeklentilerinÜzerindeBüyüme

Konutsektöründeişaktivitesivebunabağlıolarakbüyüme,kuvvetligeçen2013yılınınüzerindegerçekleş-miştir.2014yılına,oluşanmevcutekonomikvesiyasikoşullariçinde,yenikonutbaşlangıçlarıvekonutsatışlarının2013yılınınaltındakalacağıöngörüleriilegirilmiştir.Ancaközellikleyenikonutbaşlangıcıeğilimiartaraksürmüştür.

TÜİKistatistiklerinegöre,2014yılınınilkdokuzayındabiröncekiyılınaynıdöneminegörebelediyelertarafın-danyapıruhsatıverilenyapılarınyüzölçümünde%39,2,binasayısında%25,6,dairesayısında%33,3vedeğerindeise%54,4artışolmuştur.

22

KAMU VE ÖZEL SEKTÖR İNŞAAT HARCAMALARINDA BÜYÜME (%)

3.1.2. PAZARIN BÜYÜKLÜĞÜ VE PROFİLİ

Gazbeton,Avrupa’daüstünlüğükanıtlanmışvekabuledilmişbirmalzemedir.

Gazbetonsanayi,ekonomiyeyıldayaklaşık120milyondolarlıkkatmadeğersağlamaktadır.Türkiye,günü-müzdedünyanınenbüyükgazbetonüreticileriarasındadır.GazbetonüretimindeAvrupa’da2.sıradayeralmaktadır(E. EKTİ, Yapı Malzemeleri Sektör Raporu).

Avrupaülkelerindekişibaşınakullanılangazbetonmiktarıincelendiğinde,Polonya’da0,11m³,İngiltere‘de0,04m³,Almanya’daveTürkiye’deise0,05m³olduğugörülmektedir.Gazbetonmalzemesineolantalepheryıldü-zenliolarakartışeğilimindedir.Önümüzdekiyıllardakalitesiz,standartdışıveçevreyikorumayanürünlerinpazardangiderekçekilmesiylebirlikte,gazbetonmalzemesineolantalebindahadaartmasıbeklenmektedir.Bunedenle,Tür-kiyeiçinkısavadedekişibaşınagazbetonkullanımmiktarının0,07m³değeri-neulaşmasıdüşünülmektedir.Buorandaülkemizde,yıllıkyaklaşık5Milyonm³tüketimanlamınagelmektedir(Türk Yapı Sektörü Raporu, 2014).

Avrupa Ülkelerinde 2013 Yılı Gaz Beton Blok Tüketimi (m3)

Kaynak: Türk Yapı Sektörü Raporu, 2014

23

Avrupa Ülkelerinde 2014 Yılı Gaz Beton Blok Tüketimi (m3)

Kaynak: Türk Yapı Sektörü Raporu, 2015 Yukarıdaverilengrafiklerde,2013ve2014yıllarındaAvrupa’daüretilengazbetonbloktüketimim3cinsindenverilmiştir.Grafiktekiverileregöre,2013yılındagazbetonbloktüketimienfazlagerçekleştirenülkeAlmanyaolarakgörülmektedir.Almanya’yıTürkiyevePolonyaikinciveüçüncüsıradayeralaraktakipetmektedir.2014yılındaisegazbetonbloktüketimienfazlagerçekleştirenülkeTürkiyeolarakgörülmektedir.Türkiye’yi,AlmanyaveRomanyaikinciveüçüncüsıradayeralaraktakipetmektedir. Gazbetonsanayi,ekonomiyeyıldayaklaşık120milyondolarlıkkatmadeğersağlamaktadır.Türkiye,günü-müzdedünyanınenbüyükgazbetonüreticileriarasındadır.GazbetonüretimindeAvrupa’da2.sıradayeralmakta-dır(E. EKTİ, Yapı Malzemeleri Sektör Raporu). , 1960’lıyıllardailkdefaTürkiye’yegetirilengazbeton’unüretilmeyebaşlanması1965yılındaikiözelteşeb-büsşirketiveTürkiyeSınaiKalkınmaBankası’nınortaklığındaİstanbulPendik’tekurulanbirtesisleolmuştur,üretimebaşlananbutesisinkapasitesi50.000m³yani5.000konutluktu,1990’lardanitibarenaçılandiğertesislerilebirliktebugünyaklaşık2,5milyonm³’lükbirkapasitesioluşmuşturvebudayaklaşıkolarak12trilyonliralıkbirsektörcirosuanlamınagelmektedir(T. Yıldırım, Gaz beton Sektör Profil Araştırması, 2002). Türkiye’de Gaz Beton Üretimi

Kaynak: http://www.hafifbetonblok.com/GAZBETON%20PRES%202014.pdf

24

2014 Yılı Türkiye Gaz Beton Sektör Profili

Kaynak:TürkYapıSektörüRaporu,2014 Butabloda,2013yılısektörverilerikullanılarakdeğerlendirmeyapılmıştır.2013yılıverilerinegöre,Türki-ye’de6firmayaaittoplam11adetgazbetonüretimtesisibulunmaktadır. Bufirmaların4 tanesi,TürkiyeGazbetonÜreticileriBirliğiüyesiolup;Tekirdağ (2adet), İstanbul, İzmir,Bilecik,Antalya,Kırıkkale,KocaeliveGaziantepilleriolmaküzeretoplam9fabrikadaüretimyapmaktadırlar.TürkiyeGazBetonÜreticileriBirliği’neüyeolmayanüreticileriseMardinveKahramanmaraş’tafaaliyetlerinisürdürmektedir-ler(Türk Yapı Sektörü Raporu, 2014).

Türkiye’dekigazbetonüretimtesislerindeyaklaşık1.350kişidoğrudanistihdamedilmektedir.Dolaylıistih-damilebirlikteburakam,2.750kişiyeyükselmektedir(Türk Yapı Sektörü Raporu, 2014). 2015 Yılı Türkiye Gaz Beton Sektör Profili

Kaynak:TürkYapıSektörüRaporu, 2015 Butabloda,2014yılısektörverilerikullanılarakdeğerlendirmeyapılmıştır.2014yılıverilerinegöre,Türki-ye’de7firmayaaittoplamda12adetgazbetonüretimtesisibulunmaktadır. Bufirmalardan4tanesi,TürkiyeGazBetonÜreticileriBirliğiüyesiolupTekirdağ(2adet), İstanbul, İzmir,Bilecik,Antalya,Kırıkkale,KocaeliveGaziantepilleriolmaküzeretoplam9fabrikadaüretimyapmaktadırlar.TürkiyeGazBetonÜreticileriBirliği’neüyeolmayanüreticileriseOsmaniye,MardinveKahramanmaraş’tafaaliyetlerinisür-dürmektedir.Ülkemizdegazbetonüretimkapasitesi12fabrikadayılda4,8Milyonm3‘eulaşmıştır(Türk Yapı Sektörü Raporu, 2015). Türkiye’dekigazbetonüretimtesislerindeyaklaşık1.350kişidoğrudanistihdamedilmektedir.Dolaylıistih-damilebirlikteburakam,2.750kişiyeyükselmektedir(Türk Yapı Sektörü Raporu, 2015).

25

Oldukçagenişpazarkitlesinesahipolangazbetonsektörü,Gümüşhaneilindekurulmasıplanlanantesis ilegerekülkemizigereksekendikonumunuoldukçaüstseviyelereçıkartacakbiryatırımolmasıplanlanmaktadır.Veyurtiçi,yurtdışıpazarlarındaülkemizisıralamadaenüstkonumaçıkartmayıhedeflemektedir.

3.1.3. TALEBİ ETKİLEYEN UNSURLAR

Türkiye Ekonomisinde % 4,5 Büyüme Beklentisi

OrtavadeliprogramTürkiyeekonomisinde2016yılı için%4,5büyümehedefikoymuştur.Gelirlerpoliti-kasıylaiçtalebincanlanmasıveözelsektöryatırımlarınıntetiklenmesininbüyümeyidestekleyeceğiöngörülmekte-dir.Bununlabirlikteçoksayıdayerliveyabancıkurum2016yılıiçin%3,5ile4,5aralığındabüyümebeklentilerinesahiptirler.

İnşaatSektöründe%2,5-3,0BüyümeBeklentisi

2016yılındainşaatsektöründe%2,5-3,0büyümebeklenmektedir.Ortavadeliprogramdayeralansabitser-mayeyatırımlarıbüyümehedefinegörekamununinşaatharcamalarında2016yılındasınırlıbirbüyümeolacaktır.Özelsektörinşaatharcamalarındaise2015yılındaalınanyapıruhsatlarındakidüşüşebağlıolarakyeniişlerdeyavaşlamabeklentisibulunmaktadır.Devamedenişlerdegözönünealındığında2016yılındaözelsektörinşaatharcamaları%3,0-4,0arasındabüyüyecektir.Bunabağlıolarakinşaatsektöründe2016yılında%2,5-3,0arasındabirbüyümebeklenmektedir.

İnşaatMalzemeleriPazarındaReel%2,0BüyümeBeklentisi

İnşaatmalzemeleriiçpazarının2015yılındacarifiyatlarla%6,5vereelolarak%1,2büyüyerek121MilyarTLbüyüklüğüneulaştığıöngörülmektedir.2016yılındainşaatmalzemeleripazarınınreelolarak%2,0,carifiyatlarla%8,0büyüyerek130,6MilyarTLhacmeulaşacağıtahminedilmektedir.

Birbaşkatalebietkileyenunsurisekalitesizyapımalzemesikullanımının,pazardauygunolmayankoşul-lardayeralmasıyla,niteliklimalzemelerin,uygunçözümlerin,enerjitasarrufununönünüengellemektedir.Kayıtdışıürünlerdedikkatealındığızamanhaksızrekabetlekarşıkarşıyakalınmaktadır.Bunlarınönünegeçmekiçinkurula-cakolantesiste,kaliteliyapımalzemelerikullanılacaktır.

Talebietkileyenbirdiğerunsuriseartannüfusveartanyatırımçalışmalarıdır.DoğuKaradenizbölgesindeözelliklesonyıllardayoğunbirinşaatfaaliyetibulunmaktadır.Yapılanaraştırmalarveöngörüleregöredebuyatırımfaaliyetleriartacaktır.

Konutyapımıveturizmtesisleriningazbetonihtiyaçlarısüreklibirartışgöstermektedir.GazbetonaolanihtiyacınbirbaşkaunsuruiseKentselDönüşümçalışmalarıdır.BuçalışmalarçerçevesindeTürkiyegenelindeartaninşaatfaaliyetleriDoğuKaradenizBölgesindedehızlaartmaktadır.

KENTSEL DÖNÜŞÜM FAALİYETLERİNİN ETKİSİ

KentseldönüşümkavramıTürkiye’ningündemineözellikle1999yılındayaşananMarmaradepremisonrasıgirmiştir.Butarihtensonrakentseldönüşümsüreciçeşitliaşamalardangeçerek2012yılındakanunialtyapısıoluştu-rulmuşvefiilenuygulamayageçilmiştir.

Bugünkükentseldönüşümuygulamalarınatemeloluşturan6306sayılıAfetRiskiAltındakiAlanlarınDönüş-türülmesiHakkındaKanun2012yılıMayısayındaçıkarılmışveyürürlüğegirmiştir.Kanunkentseldönüşümü;yabellibiralanırisklialanilanederektümyapılaşmayı,sosyalvekültüreldonatıalanları,yeşilalanlarıyenidenkurgulayaraksafhasafhayıkıpyenidenyapmayoluylagerçekleştirmekte,yadariskliyapıadıylabinabazındayıkıpyerindeyenidenyaparakveyakomşuparselleribirleştiripadabazındayenidenyaparakgerçekleştirmektedir.

26

3.1.4.REKABET YAPISI VE RAKİPLERİN ÖZELLİKLERİ

Türkiye’de Gazbeton Sanayisi

2014yılı itibariyle,ülkemizgenelindeki gazbetonüretimtesislerininkuruluüretimkapasitesi4,8Milyonm³’e, gazbeton tüketimi ise 4,2 Milyon m³’e ulaşmıştır. 2008-2009 yıllarında yaşanan küresel kriz sonrası yeniyatırımlarlabirliktebüyümetrendinegirmişolansektör,gazbetontüketimini4,2Milyonm3’eulaştırmıştır.

2014yılı verileriylebakıldığında,Türkiye’de7kuruluşaait toplam12adetgazbetonüretimtesisikullan-maktadır.Bukuruluşlardan4tanesi,TürkiyeGazbetonÜreticileriBirliğiüyesidirveTekirdağ(2adet),İstanbul,İzmir,Bilecik,Antalya,Kırıkkale,KocaeliveGaziantep’teolmaküzeretoplam9fabrikadaüretimyapmaktadırlar.TürkiyeGazbetonÜreticileriBirliği’neüyeolmayanüreticilerise,Osmaniye,MardinveKahramanmaraş’tafaaliyetlerinisür-dürmektedir.Ülkemizdegazbetonüretimkapasitesi12fabrikadayılda4,8Milyonm’eulaşmıştır.

Türkiye’dekigazbetonüretimtesislerindeyaklaşık1.350kişidoğrudanistihdamedilmektedir.Dolaylıistih-damilebirlikteburakam,2.750kişiyeyükselmektedir.Türkiye’degazbetonkuruluşlarınındevamedenyeniyatırım-larınailaveten,yeniyatırımıcılarındasektöregirmesiyle,hersenegazbetonüretimkapasitesindeartışgerçekleşmek-tedir.

TOBBSanayiveritabanınagöreTürkiye’deGazbetonüretimiyapan17üreticibulunmaktadır.

27

Ülkemizdegazbetonüretimtesislerisınırlısayıdamevcuttur.Bunedenletalebikarşılayacakyenitesislerinkurulmasıihtiyacıdoğmaktadır.Aynızamandaçevredostu,yanmaz,depremedayanıklıveyüksekısıyalıtımözelliğiyleenerjiverimliliğisağlayan,binalarakatmadeğersağlayan,moderndünyanınduvaraörgümalzemesiolarakilktercihikonumundabulunangazbeton,oldukçafazlaolumluyönüolmasındankaynaklı rekabetyönüoldukçafazlaolanbiralandır.KaradenizBölgesindegazbetonüretimtesisininbulunmamasıGümüşhane’dekurulacakolantesisiçinönemlibiravantajsağlamaktadır.Gümüşhane’dekurulmasıplanlanangazbetonüretimtesisibuunsurlargözönünealındığındaönemlibiryatırımkonumundaolduğugörülmektedir.

GümüşhanebölgesindeGazbetonüretimtesisibulunmamasıbubölgeyegelengazbetonunlojistikaçıdandahamaliyetliolmasınanedenolmaktadır.GazbetonGümüşhaneilindeüretilerekrekabetteavantajlıkonumageli-necektir.

3.2.PAZARLAMA PLANI

3.2.1. HEDEF PAZAR VE ÖZELLİKLERİ

ÖnceliklihedefpazarımızGümüşhaneiliileçevresindebulunanillerdir.Bunlar;Trabzon,Bayburt,Erzincan,Erzurumsürekligelişmehalindeolanillerdir.Önemlibirpazarpotansiyelibulunmaktadır.

Hedefpazarımızöncelikliolarakçevreillerdir.DoğuKaradenizbölgesiözelliklesonyıllardayoğunbirya-pılaşmaiçirişinegirmiştir.Oteller,turizmmerkezleri,siteler,kamuveözelyapılarlailgiliyatırımfaaliyetlerisürekliolarakartmaktadır.Arapülkelerindengelenturistlerindebinasahibiolmakiçinyoğunbirtalepleribulunmaktadır.AyrıcayurtiçindengelenkişilerdeDoğuKaradenizbölgesindeevsahibiolmakistemektedirler.Dışarıdangeleninşa-attalebininyanısıraartannüfusilebirliktedegazbetonaolantalepbelirginölçüdeartmaktadır.

GazBeton’unenönemliunsurlarındanbiriısıyalıtımıdır.Yukarıdaadıgeçenillerkışaylarınınsoğukvezorlugeçtiğibölgelerdir.Bunedenlegazbetonsonderecekullanışlı,ekonomikvearananbirinşaatmalzemesidir.AşağıdakitablodandagörüleceğiüzereGümüşhanevekomşuillerinnüfuslarısürekliolarakartmaktadır.Budurumbinainşasınınvegazbetonihtiyacınıöneminiortayakoymaktadır.

28

Yıllara Göre Gümüşhane Nüfusu

Özetlegazbetongerekısıyalıtımı,gerekdepremgüvenliği,gerekekonomikolmasıvegerekseyangınakarşıyüksekorandakorumasağlamasınedeniylesürekliolaraktalepedilenbiryapıürünüdür.Süreklibirpazarıbulunmaktaveyoğunşekildetalepgörmektedir.

3.2.2 HEDEF MÜŞTERİ GRUBU VE ÖZELLİKLERİ

Gümüşhaneilindekurulmasıplanlanangazbetonüretimtesisindeüretilecekürünleriçin,hedefmüşteriolarakyapımalzemeleri,yapıelemanları,ısıyalıtımlevhalar,gazbetonyapısistemivb.ürünlerinsatışınıyapanişletmelerdir.

Ayrıcayüksekoranlardabinayapaninşaatşirketlerivedevletihalelerihedefmüşterigrubundadır.

Satışlardaanadağıtımsistemi,münhasırolmayanbayilerveonlarabağlıaltbayilerdir.Bayiseçimindekriterlerroloynamaktadır.Bayilerdedoğrudansatışyapılabilmektedir.

Bumüşterilerinortaközellikleriyüksekorandaürünalmalarıdır.Çünkügazbetonimalatındasatışkapasitesikarlılıküzerindeçokönemlidir.Verimlilikaçısındanonbinlercem2satışyapılmalıdır.

Hedefmüşterigrubunözellikle300kmçapiçindebulunanfirmalardır.Bununlabirlikteuygunnakliyekoşullarıiledahauzakyerleregazbetonsatışıyapılabilmektedir.

3.2.3. İLK FAALİYET YILINDA HEDEFLENEN SATIŞ DÜZEYİ

*Üretimdüzeyikadarsatışdüzeyiolacağıvarsayılmıştır.

3.2.4. İLK FAALİYET YILINDA HEDEFLENEN SATIŞ FİYATI

*Ortalamamaliyetin76.5TLolacağıvarsayılmıştır.

29

3.2.5. DAĞITIM KANALLARI

Üretici YurtdışıMüteahhitlikFirması Üretici İnşaatFirması Üretici Bayiler AltBayiler Üretici YapıMarketlerİnşaatlardadoğrudanduvarmalzemesiolarakkullanılmaktadır.Ekonomiknakliyeuzaklığı300kmolarakbelirlenmektedir.Malzemeülkekaynaklarındanyeterlimiktardaeldeedildiğinden,ihracattaavantajlıolmaktadır.Bununlabirlikteüretimtesisiyerininnakliyeaçısındanönemibüyüktür. Bualtsektördedağıtımağınınortaközellikleri:

İhracatönemliorandadeğildir.Ancakyurtdışındakimüteahhitlikfirmalarıönemlibirpotansiyelkaynaktır.Direktsatışlar,projebazındafirmataleplerinegöreyapılmaktadır.Toplamsatışların%30-50’siarasından-

dır.Satışlardaanadağıtımsistemi,münhasırolmayanbayilerveonlarabağlıaltbayilerdir.Bayiseçimindekri-

terlerroloynamaktadır.Bayilerdedoğrudansatışyapılabilmektedir.Yapımarketlerisatışıdüşükolupönemlibirdağıtımkanalıolmamaktadır.

3.2.6. PAZARLAMA/SATIŞ YÖNTEMLERİ

3.2.7. KURULUŞ YERİ SEÇİMİ VE ÇEVRESEL ETKİLER

KURULUŞUNYERİ:Gümüşhaneilindeyaklaşık35-40dönümlükbiralandakurulmasıöngörülmüştür.

Gazbetonhammaddesidoğadarahatvekolaybulunanmaddelerdenoluşmaktadır.Gümüşhanecoğrafiyapısıgereğibumaddelerekolayulaşılabilirbirkonumdadır.

YapılançalışmalarGümüşhane’deserbestSilishammaddesininyüksekolduğunugöstermektedir.YineyapılançalışmalardaGümüşhane’deçimentohammadderezervleritespitedilmiştir.Çimentovegazbetonhammadderezerviaçısındanzengindir.

←←← ←←

30

,

31

4.HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ PLANLAMASI 4.1. HAMMADDE VE DİĞER GİRDİ TEMİN KOŞULLARI

Gazbetonüretimindeagregaolaraköğütülmüşkum,bağlayıcıolaraköğütülmüşsönmemişkireçveportlandçimentosu,gözenekoluşturucuolarakalüminyumpastavesukullanılır.Gazbetonhammaddeleridoğadaneredeysesınırsızşekildebulunur.Ulaşımıkolayvesınırsızbirkaynaktır.Bunedenlehammaddegirdisikonusundabirzorlukçekilmemektedir.TümbuşartlaraışığındaKurulacaktesisinmadensahasınayakınolmasıözellikleönerilmektedir.

4.2.HAMMADDE VE DİĞER GİRDİLERSilis(KuvarsitveyaKumveyaUçucuKülveyaBimsveyaHamPerlit),Çimento,Sönmemişkireç,AlçıtaşıveSukarışımınagözenekoluşturucualüminyumilaveedilmesiyleeldeedilir.

Milimetrikolarakkesilerekotoklavlarda12barbasınçve190C’sıcaklıktanihaikristalyapısınaulaştırılanGazbetonbugözenekliyapısısayesindeiyiısıyalıtımınısağlayan,hafifamabasınçdayanımıyüksek,yangınavedep-remedayanıklıhafifbetongrubunagirer

5. İNSAN KAYNAKLARI PLANLAMASI

5.1.PERSONEL YÖNETİMİ

Fabrika7/24esasıüzerindençalışacaktır.Üretimsürekliolacaktır.Öngörülenelemanihtiyacıaşağıdadır.

32

5.2.ORGANİZASYON ŞEMASI

6. ÜRETİM PLANLAMASI

6.1.YATIRIM UYGULAMA PLANI VE SÜRESİ

GenelMüdür

PazarlamaMüdürü

İşletmeMüdürü

FinansmanMüdürü

FabrikaMüdür

İnsanKaynaklarıMüdürü

Maliİşler İdariPersonel

SahaMüdürü

UlaşımSorumlusu

Ustabaşı

İşçiler

Şoför

Güvenlik

PazarlamaElemanı

33

6.2.KAPASİTE KULLANIM ORANI

6.3.ÜRETİM MİKTARI

6.3.1.TAM KAPASİTEDEKİ ÜRETİM DÜZEYİ

60x25x10cm25kgbasıncadayanıklı

60x25x10cm50kgbasıncadayanıklıgazbetonölçüleriüzerindençalışmayapılmıştır.

İstenildiğitakdirdediğerboylardadaüretimyapılabilir

*Mevsimseldalgalanmaolmayacağıvarsayılmıştır.

6.3.2. İLK YILDAKİ KAPASİTE ÜRETİM DÜZEYİ (AYLIK)

*Mevsimseldalgalanmaolmayacağıvarsayılmıştır.

34

6.3.3.İLK 10 YILDAKİ ÜRETİM VE SATIŞ DÜZEYİ

6.4.BİRİM MALİYETLER VE KARLILIK ORANLARI

6.5. İŞ AKIŞ ŞEMASI

ÜretimProsesleri: 4.2’debelirtilenhammaddelermikserdekarıştırılır,kalıplaradökülür.Sönmemişkirecinsu ile reaksiyonusonuaçığaçıkankimyasalenerjiilealüminyumunortamdakikalsiyumhidroksitlereaksiyonagirmesisonucukarışı-mınbellibiryüksekliğekabarmasısağlanır.

İkinciprosesteisekabaranyarıürün,içindekibağlayıcıların-betonteknolojisindeolduğugibi-hidrolikleşmereaksiyonlarısonucubellibirsertliğegelir.

İstenilenkesimsertliğinegelmişmalzemekalıptançıkarılarakØ0.7–1.1mmçapındaçeliktellerlemili-metrikolarakkesilir.

Kesilenmalzemeotoklavlardadoymuşbuharile12barbasınçve190ºCsıcaklıktayaklaşık10–12saatsertleştirilmeyetabitutulur.BuprosessonuüründeistenilenkristalyapıoluşturularakistenilenfizikdeğerlerinesahipGazbetonYapıMalzemesiüretilir. Otoklavlardançıkarılanmalzemepaletlenipshrinklenerekstoksahasındasevkiyatahazırhalegetirilir.Labo-ratuardasonmuayenesiyapılanürüne‘sevkedilebilir’izniverildiktensonraşantiyeleresevkedilir.

Üretimsüreciözetşemasıaşağıdatabloolarakaçıklanmıştır.

35

Silis Çimento Sönmemişkireç Alçıtaşı Alüminyum

AnaMikser

KarışımKabarması

Hidrolikleşme reaksiyonları

Sertleşme

Kesme

Basınç(10-12saat)

Paketleme,Shrink

KaliteKontrol

Sevkiyat

Kalıplama

Ø0.7– 1.1mmçapındaçeliktellerlemilimetrikkesim

2barbasınçve190ºCsıcaklıktayaklaşık10– 12saatsertleştirilme

Stoklama

Sipariş

36

6.6. TEKNOLOJİ ÖZELLİKLERİ

Tesissonteknolojiyeuygunolarakçalışacakşekildeseçilmiştir.Halihazırdabulunanteknolojikdüzeyilekurulmasıöngörülmüştür.

Gazbeton,betondan13,deliklituğladan2-4kezdahafazlaısıyalıtımıözelliğinesahiptir.Bunedenle;ilktesismasraflarındanveyapıömrünceyakıttanönemlitasarrufsağlar.Gazbetonileyapıyazınserin,kışınsıcakolur.Gazbeton’daısıyalıtımınısağlayanunsur,küçükgözeneklerarasındasıkıştırılmışhavadır.Hacminin%84’ükuruhavadanoluşanvekuruhacimağırlığı400kg/m3,doğalolarakbaştahiçbiryalıtımmalzemesinegerekduymadanısıyalıtımısağlayanbiryapımalzemeveelemanıdır.Hafiftir;betondanvetuğladandahahafifolanGazBeton,nakliye,demirveçimentokonusundasağladığıönemlioranlardakitasarrufunyanısırayapıağırlığınınazalmasınedeniileyapındepremekarşıdahadayanıklıolmasınısağlar. Kolayİşlenebilir;BetonsınıfınagirmesinekarşınahşapgibitestereilerahatlıklakesilebilenGazBeton,matkapladelinebilmekte,çiviçakılabilmektevetesisatkanallarıkolaylıklaaçılabilmektedir.Çevredostu,yanmaz,depremedayanıklıveyüksekısıyalıtımözellikleriylebinalarakatmadeğersağlayan,moderndünyanınduvaraörgümalzemesiolarakilktercihikonumundabulunangazbeton;gözeneklihafifbiryapımalzeme-sidir.Birtürhafifbetonolarakdabilinmektedir.Yapısındakihavakabarcıklarınınoluşturduğugözenekliyapınede-niyle,bumalzemeyegazbetonadıverilmiştir.UluslararasıdokümanlardaAAC(AutoclavedAeratedConcrete)olarakanılmaktadır.

Binalardagazbetonkullanılmasısonucundasağlananyüksek ısıyalıtımı,enerjiverimliliğiolarakülkemizegeridönmektedir.Ayrıcagazbetonunhafifbirduvarmalzemesiolmasınedeniylesağladığıdepremgüvenliği,özellikleülkemizkoşullarındaçokönemarzetmektedir.Aynızamanda,A1sınıfıyanmazbiryapımalzemesiolangazbeton,binalardayangıngüvenliğinidesağlamaktadır.Çevredostubiryapımalzemesiolangazbeton,dünyacakabuledilenbirekoetiketolanÇevreselÜrünDeklarasyo-nu’na(EPD)sahiptir.Yeşilbinatasarımveyapımlarındauluslararasıbirsertifikaalmakisteyenyatırımcılarsürdürüle-bilirlikaçısındanörnekbiryapımalzemesiolangazbetonutercihetmektedirler.

TSEN771-4veTSEN12602standartlarınauygunolaraküretilengazbetonunüretimindekullanılanham-maddeler,yerkabuğununbüyükbirbölümünüoluştururlarveneredeysetükenmezbirkaynağasahiptirler.Gazbetonendüstrisibuhammaddeleriçevreyikoruyarakçıkartırveişletir.Bunuyaparkendoğanındengesineaslazararvermez.Endüstriyelanlamdailkkezİsveç’tebaşlayangazbetonüretimi,Almanya’dageliştirilerekdevametmiştir.Türkiye’degazbeton, ilkolarak1950’liyıllardaAlmanya’dan ithaledilerekkullanılmış, ilkgazbeton fabrikası ise,1965yılındaİstanbul’daüretimebaşlamıştır.Türkiye’degazbetonüretimininbaşlamasındanbugüne,50yıldatoplam50Milyonm3gazbetonüretilerek,yaklaşık4Milyonsağlıklıveçağdaşyapının inşasındakullanılmıştır.Gazbeton farkıylabuyapılarınsağladığıbirikimliyakıttasarrufuise20MilyarUSD’ninüzerindedir.

Hacminin%85’idurgunhavadolugözeneklerdenoluşangazbeton,yüksekısıyalıtımıözelliğisayesindeyapılarıyazınserin,kışınsıcaktutar.

Yangın dayanımı GazbetonürünlerA1sınıfı“hiçyanmaz”yapımalzemelerigrubundadır.1.200°Csıcaklığakadardayanıklıolangazbeton,yapılardayangınemniyetisağlar.

Deprem dayanımı ve hafiflik Hafifbirkagiryapımalzemesiolangazbeton,yapılaraekyükbindirmez.Depremetkisibinanınağırlığıiledoğruorantılıolduğundangazbetonhafifliğiiledepremekarşıyapınındayanımınıartırır.Ayrıcagazbeton;betonar-meyapıdademirvebetontasarrufu,nakliyedendeavantajsağlar.

ODTÜİnşaatMühendisliğiBölümü’ndeyapılançalışmada,gazbetonkullanılan8katlıbirbinada,statiktasarımda,%7betontasarrufuve%12demirtasarrufuyapıldığıtespitedilmiştir.

37

Çevre dostu yapı malzemesi

Gazbetontümüyledoğalhammaddelerdenüretilir.Gazbetonhammaddeleri,yerkabuğununbüyükbirbölümünüoluştururveneredeysetükenmezkaynağasahiptir.Gazbetonendüstrisibuhammaddeleriçevreyikoru-yarakçıkartırvekullanır.Bunuyaparkendoğanındengesineaslazararvermez.

Çevredostubiryapımalzemesiolangazbeton,dünyacakabuledilenbirekoetiketolanÇevreselÜrünDeklarasyonu’na(EnviromentalProductDeclaration-EPD)sahiptir.Yeşilbinatasarımveyapımlarındatercihedil-mektedir.

6.7.MAKİNE VE EKİPMAN BİLGİLERİ GazbetonÜretimTesisininkurulumuiçinortalamaolarak15.000.000-20.000.000Eurolukbiryatırımge-rekmektedir. Buboyuttakibiryatırımınyıllıküretimi400.000m3civarındaolmaktadır. Yatırımınhedeflenenkapasitesideğişiklikgösterebilmektedir.Bununlabirlikteyapılacakolanyatırımınverimliliğiaçısındanyaklaşıkolarakböylebirrakamöngörülmüştür. Ayrıcadahadüşükkapasiteyatırımlarıdayapılabilmektevesonrasındakapasiteartışınagidilebilmektedir.

Makine-Ekipman KekDevirmeVinci OtoklavVinci AyırmaMakinesi KekiYatay/DikeyKesimMakinesi OtoklavlarBuharKazanı AtıkBuharGeriKazanımAküleri Öğütücü DökümKalıpları DökümTabanları DökümArabaları LaboratuvarTestCihazları ÖlçüEkipmanları DiğerYardımcıEkipmanlar

Kullanılacak Araçlar SevkVinci Kamyon

38

7. FİNANSAL ANALİZLER

7.1.SABİT YATIRIM TUTARI

7.2.İŞLETME SERMAYESİ

*Tesisalanındansondajyapılaraksuihtiyacınınkarşılanacağıvarsayılmıştır.*Yıllaritibariylefiyatartışlarının%10olacağıvarsayılmıştır.

7.3.TOPLAM YATIRIM İHTİYACI

*Yatırımdönemve1.yılkigiderlerin%25’ioranındaişletmesermayesigerekeceğivarsayılmıştır.

39

7.4.FİNANSAL KAYNAK PLANLAMASI

*Toplamyatırımihtiyacınınenaz%40oranınınyatırımcınınözsermayesitarafındankarşılanmasıtavsiyeedilmek-tedir.

40

7.5. GELİR-GİDER HESABI

7.6.NAKİT AKIM HESABI

7.7. KARLILIK HESABI

7.8. YATIRIMIN GERİ DÖNÜŞ SÜRESİ

Yatırımıngeridönüşsüresi=3,79yıl’dır.

41

8. EKONOMİK ANALİZLER 8.1. NET BUGÜNKÜ DEĞER ANALİZİ

8.2 KREDİ GERİ ÖDEMESİ

*Kreditutarıyatırımıntutarının%60lıkkısmıolan59559289,242TLolarakhesaplanmıştır *Krediyıllıkfaizi%12olarakhesaplanmıştır *Kredininilk2yılındasadecefaizödemesiyapılacaktır *Kredinintoplamvadesi7yılolacaktır *Kalan5yıliçerisindeanaparavefaizbirlikteödenecektir. *Kredigeriödemesininyatırımsonrası1.yıldansonraazalanbakiyeleryöntemiilefaizhesaplamasıyapıl-mıştır

42

8.3. SATIŞ GELİR TOPLAMI

8.4.AYRINTILI TAHMİNİ GELİR TABLOSU

43

8.5. BİLANÇO

44

45

8.6.FİNANSAL ORANLAR VE SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 8.6.1.FİZİBİLİTE SONUÇLARI

8.6.2. ORAN ANALİZİ SONUÇLARI 8.6.2.1. Likidite Analizi (Cari Oran, Dönen Varlıkların Etkinliği)

46

8.6.2.2. Finansal Yapı Analizi

47

8.6.2.3. Faaliyet Analizi

48

8.6.2.4. Karlılık Analizi

49

9. TEŞVİK SİSTEMİNİN GÜMÜŞHANE’YE GETİRDİĞİ AVANTAJLAR

9.1.YATIRIM YERİ TAHSİSİ13

Gümüşhane’deyatırımyapmakisteyenmüteşebbislere,EkonomiBakanlığıtarafındanyürürlüğekonulanve

uygulamasıMaliyeBakanlığıilemüşterekyürütülen“YatırımlardaDevletYardımlarıHakkındaKarar”kapsamındayer

alan“yatırımyeritahsisidesteği”verilmektedir.Destek,ilkyıliçintaşınmazınemlakvergideğerininenfazla5.Bölge-

debulunanilleriçin%1’ioranındatakdiredilenbedel,ikincivemüteakipyıllariçinisecariyılbedelininÜFEoranında

artırılmasısuretiylehesaplananbedelkarşılığında,taşınmazüzerinde49yılsüreyleirtifakhakkıveyakullanımizni

verilmesiseklindeuygulanmaktadır.Ancak,ilk3yıliçinödemelerhesaplanandeğerin%30’uoranındaalınmaktadır.

5.bölgedebulunanillerdeyatırımkonusutaşınmazınemlakvergideğerinin%1’i,

6.bölgedebulunanillerdeyatırımkonusutaşınmazınemlakvergideğerinin%0,5’idir.

YatırımyeritahsisidesteğindenfaydalanabilmekiçinönceliklebiryatırımprojesininBakanlığımızcabölge-

sel,büyükölçekliveyastratejikyatırımolarakdeğerlendirilmeksuretiyleyatırımteşvikbelgesinebağlanmış̧olması

gerekmektedir.Ancak,yatırımteşvikbelgesindeyatırımyeritahsisidesteğininöngörülmüş̧olmasıkesintahsisişlemi-

ningerçekleşmesianlamınagelmemektedir.Zirakesintahsisişlemleri,MaliyeBakanlığıMilliEmlakGenelMüdürlüğü

koordinasyonundataşınmazsahibi idaretarafındanyürütülmekteveyatırımlaratahsisedilmeküzere ilanaçıkılan

yerleriçinbaşvurudabulunulmuş̧yatırımprojeleriarasındanValibaşkanlığındaoluşturulankomisyoncabelirlenen

yatırımprojeleri için gerçekleştirilmektedir.Bukapsamda,MaliyeBakanlığı kamu taşınmazlarının yatırımlara tah-

sisedilmesiaşamasındaarananyeterlilikkoşullarını3/9/2009tarihindeResmiGazete’deyayımlananyönetmelikile

belirlemiş̧bulunmaktadır.Bakanlıkçadüzenlenenyatırımteşvikbelgesinesahipolmakisetalepedilenevraklardan

birisidir.Özetle,Bakanlıkçayatırımteşvikbelgesidüzenlenmesivebelgekapsamındayatırımyeritahsisidesteğinin

öngörülmesikesintahsisişlemiiçinyeterliolmamaklabirlikte,birönkoşulniteliğitaşımaktadır.

9.2.VERGİ İNDİRİMİVergiindirimidestekunsuruihtivaedenbiryatırımteşvikbelgesikapsamındayatırımyapmaktaolanbiryatırımcı,

yatırımyapmaktaolduğubölgeyegöredeğişenoranlardagelirveyakurumlarvergisiniindirimliolaraködeyebilmek-

tevebuindirimdenyinebölgeyegöredeğişenoranlardakiyatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar yararlanmaya

devamedebilmektedir.

• Stratejikyatırımlariçintümbölgelerdeuygulanacakvergiindirimioranı%90,yatırımakatkıoranıise%50’dir.

• Bölgeselteşvikuygulamalarıilebüyükölçekliyatırımlarçerçevesindedüzenlenenteşvikbelgelerikapsamın-

da,aşağıdabelirtilenvergiindirimoranlarıileyatırımakatkıoranlarıuygulanır.

13 https://www.ekonomi.gov.tr/portal/content/conn/UCM/path/Contribution%20Folders/web/Yatırım/Yatırım%20Teşvik%20Sistemi/ekler/TesvikUygulamaRehberi.pdf?lve

50

Yatırımlardaneldeedilenkazançlar,yatırımtamamenveyakısmenişletmeyegeçipilgiliyatırımdankazanç

eldeetmeyebaşlanıldığıhesapdönemindenitibarenindirimlioranlarüzerindenkurumlarvergisinetabitutulur.İn-

dirimlioranuygulamasıyatırımınkısmenveyatamamenfaaliyetegeçtiğigeçicivergidönemindebaşlar.

Ayrıca,aynıyatırımakatkıtutarındandüşülmeküzere,bölgeselyatırımlarınteşvikiuygulamalarıvebüyük

ölçekliyatırımlarınteşvikiuygulamasıkapsamındadeğerlendirilenyatırımlariçinaşağıdakitablodabelirtilenoranları

geçmemeküzere;yatırımcı,yatırımdönemindediğerfaaliyetlerindeneldeettiğikazançlarınadaindirimligelirveya

kurumlarvergisiuygulayabilir.

9.3.GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ VE KDV İSTİSNASI 9.3.1.GÜMRÜK VERGİ MUAFİYETİ YatırımTeşvikBelgesikapsamındayurtdışındanteminedilecekyatırımmalımakineveteçhizatiçingümrük

vergisininödenmemesişeklindeuygulanır.Teşvikbelgesikapsamındayurtdışındanteminedilenyatırımmalımakine

veteçhizatithaligümrükvergisindenmuaftır.

9.3.2. KDV İSTİSNASI

YatırımTeşvikBelgesikapsamındayurtiçindenveyurtdışındanteminedilecekyatırımmalımakineveteç-

hizat içinkatmadeğervergisininödenmemesişeklindeuygulanır.Yatırımteşvikbelgesisahibimükelleflere,belge

kapsamındakimakineveteçhizatteslimlerikatmadeğervergisindenistisnaedilmiştir.

51

9.4. SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ DESTEĞİ

5510sayılıSigortalarveGenelSağlıkSigortasıKanununEk-2’ncimaddesindeteşvikbelgeliyatırımlarınkap-

samındaistihdamedilenişçilerinprimeesaskazançaltsınırıüzerindenhesaplanansigortaprimlerinin,işverenhisse-

lerininve/veyasigortahisselerininBakanlıkçakarşılanmasıdır.

SözkonusuKanunaistinaden2009/15199veya2012/3305sayılıYatırımlardaDevletYardımlarıHakkında

KararlarkapsamındaYatırımTeşvikBelgesidüzenlenmişyatırımlarauygulanabilecekdestekunsurlarıSigortaPrimi

İşverenHissesiDesteğiveSigortaPirimiDesteğidir.

SigortaPrimiİşverenHissesiDesteği,teşvikbelgesikapsamıyatırımlasağlananilaveistihdamiçinödenmesi

gerekensigortaprimiişverenhissesininasgariücretetekabüledenkısmınınBakanlıkçakarşılanmasıdır.

SigortaPrimiDesteği ise teşvikbelgesikapsamıyatırımlasağlanan ilave istihdam içinödenmesigereken

sigortaprimiişçihissesininasgariücretetekabüledenkısmınınBakanlıkçakarşılanmasıdır.2012/3305sayılıYatırımla

DevletYardımlarıHakkındaKararkapsamında,sadece6.Bölgedegerçekleştirilecekbölgesel,büyükölçeklivestrate-

jikyatırımlariçindüzenlenenteşvikbelgelerindeöngörülür.

9.5. ALTINCI BÖLGE TEŞVİK KAPSAMINA ALINAN YENİ İLLER

CazibeMerkezleriProgramı(CMP)kapsamındayeralan4’üncüve5’incibölgeillerindekiorganizesanayi

bölgeleriileKilisilindeyeralanorganizesanayibölgelerindegerçekleştirilecekbölgesel,büyükölçeklivestratejikteş-

vikuygulamalarıkapsamındakiyatırımlar,tabiolunanuygulamakapsamında6’ncıbölgedeuygulanandesteklerden

aynıoran,miktar, süreveşartlardayararlanır.Ekdestekalacakcazibemerkezli8 il ;Elazığ,Malatya,Adıyaman,

Tunceli,Erzurum,Erzincan,Gümüşhane,Bayburtilleridir.AyrıcaKilisilidekatılaraktoplam9ilolmaküzereOSBiçe-

risindeyapılacakyatırımlara6.bölgeteşvikiverilebilecektir.

52

9.6. YATIRIM KONUSUNUN VERGİ TEŞVİĞİNDEKİ DURUMU

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

:

Yatõrõmõn TanõmõGaz beton yapõ elemanlarõ (kireç taşõndan olanlar dahil) (kirişler, kolonlar,panolar, dšşeme elemanlarõ v.b.) 2695.1.02.51

Yatõrõm Yeri GÜMÜŞHANE

OSB içi veya Bir alt bšlge desteği mi? Hayõr

Yatõrõma Başlama Tarihi 11-09-2017

BŸyŸk …lçekli Yatõrõm mõ? Hayõr

İlin Olduğu Bšlge 5. Bšlge

Genel Teşvik mi? Yararlanabilir

Bšlgesel Teşvik mi? Evet

…ncelikli Yatõrõm mõ? Hayõr

Bšlgesel Teşvik Asgari Yatõrõm Şartlarõ1 Milyon TL İnşaat amaçlõ beton ŸrŸnleri imalatõ ve õsõ veya ses izole edicieşya ve karõşõmlar

Yatõrõmla İlgili …zel Şartlar2017 yõlõnda yapõlacak yatõrõm harcamalarõ için vergi indirimi yatõrõma katkõoranõna 15 puan ilave edilmekte, vergi indirimi oranõ %100 olmakta vebina-inşaat harcamalarõna KDV iadesi uygulanmaktadõr.

Yararlanõlacak Teşvik Bšlgesi 5. Bšlge

KDV İstisnasõ Var

GŸmrŸk Vergisi Muafiyeti Var

Yatõrõm Yeri Tahsisi Var

SGK İşveren Hissesi Desteği 7 yõl %35 Yatõrõma Katkõ Oranõ

Vergi İndirimi Desteği Vergi İndirim Oranõ %80, Yatõrõma Katkõ Oranõ %40

Faiz Desteği TL 5 puan, Dšviz 2 puan İndirimli, 700 Bin TL'yi geçemez.

SGK İşçi Hissesi Desteği Uygulanmamaktadõr

Gelir Vergisi Stopajõ Desteği Uygulanmamaktadõr

53