BRAK I OBLICI BRAKA
BRAK I OBLICI BRAKA
BRAKBrakje zakonski i drutveno ureena zajednica, obino izmeu
jednog mukarca i jedne ene, koja je regulisana zakonima, pravilima,
obiajima, vjerovanjima i stavovima koji propisuju prava i obaveze
partnera i njihov zajedniki status prema djeci (ako ih brani
partneri imaju).Univerzalnom deklaracijom o ljudskim pravima, pravo
na brak spada pod jedno od osnovnih ljudskih prava.
Brak obino zapoinje sklapanjem braka, obino uz obred
zvanvjenanje.Prestajesmrujednog od suprunika,
odnosnorazvodom.Porodini zakon Bosne i Hercegovine zajednicu
istospolnih partnera ne definie kao brak.Za sklapanje braka moraju
biti ispunjene odreene pravne pretpostavke propisane zakonom da bi
pravni poredak takvoj zajednici priznao uinke braka.Brak se u veini
kultura, kao i kroz cijelu povijest, smatrao jednim od temelja
porodice, odnosno drutva u cjelini, tako da brak kao institucija
gotovo nikada nije dolazio u pitanje. Meutim, u pojedinim je
sluajevima bilo teoretiara koji su brak kritikovali s razliitih
stajalita. Najstariji primjer predstavljaPlatonovaDravau kojem se
smatralo da je brak previe "intimna" zajednica, odnosno da potie
"opasni"individualizam. Neki od filozofa su, ipak, brak smatrali
preprekom intelektualnom razvoju pojedinca, odnosno vezivanjem za
"zemaljsku" sferu u kojoj se ne bi mogla postii dostignua koja
omoguuje jedinocelibat.OBLICI BRAKA
Brakovi se, s obzirom na to da se pojavljuju u razliitim
kulturama, pojavljuju u brojnim oblicima. Obino se dijele po broju
partnera, pripadnosti partnera odreenoj drutvenoj grupi odnosno
instituciji pred kojom se sklapaju.
OBLICI BRAKA
MONOGAMIJA Monogamijaje brano (ponekad vanbrano) stanje koje je
u isto vrijeme zasnovalo svega dvoje ljudi , odnosnovjenanjesa
jednom osobom suprotogili istog spola.
POLIGAMIJA Poligamni brak(brak izmeu vie od dvoje partnera), moe
se pojaviti kao:POLIGINIJA (brak izmeu jednog mukarca i vie
ena)POLIANDRIJA (brak izmeu jedne ene i vie mukaraca)GRUPNI BRAK
(brakizmeu vie mukaraca i vie ena istovremeno) Danas veoma poznat
terminbigamija, koji oznaava nedozvoljenu enidbu sa dvije ene
unutar jedne zajednice koja to ne doputa, uopte ne bi trebalo
dovoditi u vezu sa poligamijom, kao jednim od vida ljudske kulture,
koja se javlja kod poligamnih zajednica irom svijeta, i koje je
odobravaju.
POLIGINIJA
POLIANDRIJAENDOGAMIJAEndogamija je pojava uspostavljanja spolnih
(i branih) odnosa unutar neke drutvene grupe. U prvim razdobljima
ljudske historije endogamija je bila opa praksa,
posebnouhordama.ENDOGAMIJA: 1- Vertikalna (uspostavljanje spolnih
odnosa izmeu predaka i potomaka) 2- Horizontalna (odnosi izmeu
pripadnika iste generacije, ukljuujui i roenu brau i sestre)
EGZOGAMIJAEgzogamija je institucija sklapanjabrakovaizvan svoje
socijalne klase koja se javlja u dva aspekta, biolokom i kulturnom,
dok je tradicionalni oblik dualna egzogamija u plemenskim
zajednicama podijeljenih poklanovima.Egzogamija je prisutna najvie
u Sjevernoj iJunoj Americiu kojoj recimo primjer mogu
posluitiBorroIndijanci, ali i po mnogim drugim plemenskim
zajednicama u svijetu, kao to jeAustralija.Ostali oblici braka
