AR

ALI

K 2

009

SA

YI 1

46B

ÜM

ED

BO⁄

AZ

‹Ç‹ Ü

N‹V

ER

S‹T

ES

‹ ME

ZU

NLA

R D

ER

NE⁄

‹ AY

LIK

YA

YIN

IB

ÜM

ED

BO⁄

AZ

‹Ç‹ Ü

N‹V

ER

S‹T

ES

‹ ME

ZU

NLA

R D

ER

NE⁄

‹ AY

LIK

YA

YIN

I

E¤itimin büyük destekçisi: Elginkan Vakf›Genç giriflimciler ödüllerini ald›Krizde ifle yarayan stratejiler

Anadolu’ya afl›k bir insan: Hadi ÖzbalBo¤aziçi’nin Sultanlar›

E¤itimin büyük destekçisi: Elginkan Vakf›Genç giriflimciler ödüllerini ald›Krizde ifle yarayan stratejiler

Anadolu’ya afl›k bir insan: Hadi ÖzbalBo¤aziçi’nin Sultanlar›

‹‹BF 50yafl›nda...‹‹BF 50yafl›nda...

B‹R NEH‹R, BÜTÜNDÜNYADergimizin eski GenelYay›n YönetmenlerindenFatih Türkmeno¤lu ’90,RSE’nin bilim ve dinadamlar›n› Mississippi’ninkirlili¤i konulusempozyumda bir arayagetirmesiyle yüzleflti¤içamur akan nehrin, subask›nlar›n›n, rafinerilerinevlerinden, hayatlar›ndanetti¤i insanlar›n yan›ndansoruyor: Nereyegidiyoruz?

EKONOM‹K KR‹ZDE ‹fiE YARAYAN STRATEJ‹LERBÜ’lü yöneticilerle ikinci y›l›na giren global ekonomik krizle mücadeleetmek için kendilerinin gelifltirdikleri uygulamalar›, devletin ald›¤› önlemlerive bunlar›n sonuçlar›n› konufltuk.

BO⁄AZ‹Ç‹ DERG‹S‹, BO⁄AZ‹Ç‹ ÜN‹VERS‹TES‹MEZUNLAR DERNE⁄‹ (BÜMED) TARAFINDANYAYIMLANAN AYLIK, ÜCRETS‹Z B‹R YAYINDIR.ARALIK 2009 • SAYI 146

Yap›m: TETRA ‹LET‹fi‹M Hizmetleri Ltd. fiti.Yönetim: Önder KIZILKAYA - Soner KIZILKAYAYay›n Koordinatörü: fiebnem AKÇILGrafik Uygulama: Nur AYMAN ÇAKMAKYaz› ‹flleri: Vecdi ERBAY - Aylin ÇALAPFoto¤raf: Teoman GÜRZ‹H‹N

Halaskargazi Cad. Sait Kuran ‹fl Merkezi No: 301 Kat: 5fiiflli - ‹STANBULTel: +90 212 219 96 76 - 77 +90 212 266 80 57Faks: +90 212 231 33 37e-mail: tetra@tetrailetisim.com www.tetrailetisim.com

Bask›:A4 Ofset Matbaac›l›k San. ve Tic. Ltd. fiti.Otosanayi Sitesi, Yeflilce Mah. Donanma Sok. No: 16Ka¤›thane-‹STANBULTel: 0212 281 64 48 Faks: 0212 269 53 27e-mail: info@a4ofset.com

Bas›m yeri ve tarihi: ‹stanbul - Aral›k 2009 Ayl›k süreli yay›n.

Yönetim Kurulu Ad›na Sahibi:fiükrü ERGÜN - BÜMED Yönetim Kurulu Baflkan›

Yay›n Yönetmeni ve Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü:‹dil TÜRKMENO⁄LU

Yay›n Kurulu:• Selim AKÇAHARMAN (Ankara) • Tunçel GÜLSOY• ‹smail DURMUfi • ‹lker ASLAN • Gökmen KARADA⁄• Saadet KUYUMCU • Feza SENGEL • Hasan DEM‹RC‹(‹zmir)

Yay›n Koordinatörü:P›nar TÜREN PATTERSON

Yaz› Kurulu:• fiebnem AKÇIL• An›l ALTAfi • Nazl› ÇET‹NOK ARUN •Kevser AYDIN • Esra BAL • Yelda BALER • Esra BAfiER• Cüneyt BAYRAKTAR • Metin GÖKSEL • Ayla GÜRLEYEN• Evin ‹LYASO⁄LU • Baflak KARA • Ozan Ekin KURT •Hande ORTAÇ • Baflak SERÇE • Cem TANIR • MuratTAfiÇI • Demet UYAR • fiebnem ÜNER • Esim YERG‹NBOZDA⁄ • Sabanur YILMAZ • Elvan Z‹HN‹O⁄LU • AyflegülZÜLF‹KAR

Foto¤raf Editörü:Yelda BALER

Katk›da Bulunanlar:• Didem ‹NCESA⁄IR • Orçun PEKÖZ

Reklam Sorumlusu:Tu¤ba ALARSLAN tugbaalarslan@bumed.org.tr Dahili: 116‹pek DEM‹RTAfi ipekdemirtas@bumed.org.tr Dahili: 126

Yönetim Yeri:Bo¤aziçi Üniversitesi, Lojman Kap› Yan› 34342Bebek - ‹stanbulTel: (0212) 359 58 00 Faks: (0212) 257 35 68www.bumed.org.tr / bogazicidergisi@bumed.org.tr

Kapak Foto¤raf›: Teoman GÜRZ‹H‹N

52

24

16

KAND‹LL‹ RASATHANES‹ YEN‹ MÜDÜRÜ PROF. DR. MUSTAFA ERD‹K‹LE SÖYLEfi‹‹stanbul depremi bir gün elbet olacak, biz say›n Erdik ile KandilliRasathanesi’nin hem e¤itim hem de servis hizmet alan›nda yapt›¤› katk›lar›,elde edilen iyilefltirmeleri ve daha yap›lmas› gerekenleri konufltuk.

FAHR‹ ARKEOLOG PROF. DR. HAD‹ ÖZBALHadi Hoca’dan arkeometrinin ülkemizdekigeliflimini dinledik, anlatt›klar›yla bizi höyüklere,maden ocaklar›na, kaz›lara götürünceAnadolu’nun bilmedi¤imiz zenginliklerine vard›k.

YEN‹ DÜfiLER YEN‹L‹KÇ‹ DÜfiÜNCELERÖdül töreninde 121 baflvurudan finale kalanTeknolojik Yenilikçi ‹fl Fikirleri ve SosyalGiriflimcilik Yenilikçi ‹fl Fikirleri ödüllendirildi,birinciler seçildi. Ama asl›nda baflta yar›flmayakat›lan, destek verenler olmak üzere herkeskazand›…

Merhabalar!

Hayallerinin peflinden giden, gezen, yazan, yaratan, gelifltiren, de¤erkatan, “olmayan› olduran” Bo¤aziçililerle tan›flaca¤›n›z bir say› dahahaz›rlad›k. Malzememiz; hocalar›, ö¤rencileri ve mezunlar›yla Bo¤aziçiÜniversitesi olunca, konu s›k›nt›s› çekmiyoruz... Bu de¤eri korumakve artt›rman›n ne kadar önemli oldu¤unu, bir kez daha görüyoruz.

Bu ay, ayr›ca BÜMED, BÜVAK ve Elginkan Vakf› anasponsorlu¤undaki “Yeni Düfller, Yenilikçi Düflünceler” proje yar›flmas›n›nikincisi sonuçland›. Birbirinden güzel fikirleriyle 10 finalist genci vebirincileri bu say›m›zda okuyacaks›n›z.

* * *“Yenilikçilik”, “geliflme” ve “ilerleme” derken, malesef bu kelimelereoldukça uzak kalm›fl bir parçam›zdan da söz etmek istiyorum burada:Kilyos Sar›tepe Kampüsü’müzden... BURC Beach’i biliyorsunuz; çokkeyifli, modern ve temiz bir tesis. Plaja giti¤iniz güzel bir günde, 100metre ilerideki kampüse de u¤rasan›z... Ö¤renci Faliyetleri Binas›’n›,Kantin’i bir görseniz... Bize yak›flm›yor. Üniversitemize yeni gelmiflçocuklar› böyle karfl›l›yor, böyle oryante ediyor olmamal›y›z.

Güçlü yönlere odaklanmay›, iyimserli¤i ve olumlu bak›fl aç›s›n› süreklianlatan ve yazan biri olarak, elbette yapaca¤›m son fleyler “yapmakyerine y›kmak” veya “flikayet etmek”tir. Amac›m, sizlerin, mezunlar›ngücünü hat›rlatmak. Hepimizin yapabilece¤i birfleyler mutlaka var...

Ö¤renciler ve BUManzara gönüllüleri, Sar›tepe Kampüsü’nün ‹darive Akademik Koordinatörleri’nin son zamanlarda çok önemli katk›laryapt›klar›ndan, Rektörümüzün s›k s›k kampüsü ziyaret etmesindenbüyük coflku ve minnetle söz ediyorlar. BÜMED’den BUManzaragönüllüleri partiler, seminerler ve geziler düzenleyerek, sosyal alanlardakiduvarlar› renklendirip koltuklar› kaplatarak v.b. birçok flekilde yeniBo¤aziçili ö¤rencilerin hayatlar›na dokunuyorlar.

Ama daha fazlas› laz›m... Daha iyi bir ayd›nlatma, ça¤dafl tuvaletler;gençleri ve gençli¤i yans›tan mobilyalarla bir etkinlik salonu, çiçek-böcek. Biraz Bo¤aziçi dokunuflu, biraz fikir, yarat›c›l›k, biraz renk,biraz müzik, ve de ruh. BuManzara’n›n daha çok deste¤e, gönüllüyeihtiyac› var.

Bo¤aziçi Üniversitesi’nin de¤erini artt›rmak hepimizin sorumlulu¤unda.Lütfen gidin, siz de görün.

editoryal

36

‹dil Türkmeno¤lu ’95

12

2010’da BÜMED 25. y›l›n› kutluyor, dilekolay, çeyrek as›rdan beri üniversitemizinba¤r›nda var olan bu yuva tümmezunlar›m›z› bir araya getirmek veonlar›n enerjisini harekete geçirerekyaflamlar›nda kendilerine ›fl›k olanBo¤aziçi Üniversitesi’ne destek olabilmeyeçal›fl›yor.

Ben bu tip konular üzerine kafa yormay›seven bir Bo¤aziçiliyim, ço¤u zaman yenive taze düflünce üretmek için, içindeoldu¤um günlük ortam ve yaflamdanuzaklaflmay› seviyorum.

Geçti¤imiz Ekim ay›nda yapt›¤›m birAmerika seyahatinde Pittsburgh veChicago kentlerini görme flans›m oldu.Gezi s›ras›nda gördü¤üm fleylerdenald›¤›m ilhamla kendi üniversiteme vemezunlar derne¤ime yeniden bakt›m.

Pittsburgh’da bizi hava alan›ndan flehregötüren taksi floförü yan›ndan geçti¤imizPittsburgh Üniversitesi T›p Fakültesi’ninorgan nakli konusunda Ohio T›pFakültesi’ni geçip dünyan›n en iyisiunvan›n› kazand›¤›n› söyledi. Gece yar›s›üniversitenin yanan ›fl›klar›na meraklabakt›m, floför merak›m› giderdi, “bay›mburada her gece ›fl›klar sabaha kadaryanar, yar›flta önde olabilmek içindurmadan yeni fleyler üretmelerigerekiyor” dedi. fioföre bakt›m vesöyledikleri çok hofluma gitti,üniversitenin kalitesi buran›n floförlerininilgi alanlar›na bile yans›m›flt›. Yola devamederken bu üniversitenin az ilerisindeyer alan Carnegie Mellon Üniversitesi’ninyan›ndan geçiyorduk, ben de floföre

dönüp “buras› da gazetelerdeokudu¤uma göre dünyan›n en iyi 100üniversitesi aras›nda 27. s›radaym›fl”dedim, flafl›rma s›ras› ona gelmiflti, amabu onun bilmedi¤i bir fley de¤ildi, ancakbenim bilmemden çok memnun oldu.

Pittsburgh tam bir üniversite flehri,flehirde toplam 10 tane üniversite var.Buras› 20 y›l öncesine kadar Amerika’n›ndemir çelik üretim merkezlerindenbirisiymifl ve inan›lmaz bir de¤iflimlegünümüzün üniversite flehri halinegelmifl. Eylül ay›nda yap›lan G20toplant›s›n›n burada yap›lmas›n›n sebebide bu olmufl, flehrin geçirdi¤i büyükde¤iflimin di¤er insanlara ve flehirlereilham vermesi isteniyormufl.

Merak edip araflt›rd›m, boyut olarak bizimüniversitemize benzeyen CarnegieMellon’da flu s›rada 10,000 ö¤renci varm›fl,üniversite 1900 y›l›nda kuruldu¤u için“genç” say›l›yor ve bugüne kadar 70,000mezun vermifl. Ö¤retim ve idari kadrosuise 4000 kifli imifl. Her 10 ö¤renciye birö¤retim görevlisinin düfltü¤ü üniversiteninen önemli özelli¤i farkl› disiplinle vebölümler aras› iflbirli¤i ile oluflturulanprogramlarm›fl. Bu özellik onu üniversiteve sanayi iflbirli¤i alan›nda en çok projealan üniversite haline getirmifl.

Bo¤aziçi Üniversitesi 1971 y›l›nda RobertCollege’in devam› olarak kuruldu, aradangeçen y›llar içerisinde büyüdü ve gelifltive bana göre halen Türkiye’nin en önemlidevlet üniversitelerinden birisi oldu. Amabir yandan da devlet üniversitesi olman›ns›k›nt›lar›n› yafl›yor.

Geride kalmayaraz› olabilir miyiz?

4 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

TUNÇEL GÜLSOY ’75BÜMED Yönetim KuruluBaflkan Yard›mc›s›

YÖNET‹M KURULU’NDAN

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 5

Bu arada Türkiye de de¤iflti, üniversitee¤itimi elit bir kesime hizmet vermeyerine daha yayg›n kesimlere hizmetetmeye bafllad›. Yeni yerleflkeler aç›ld›,yeni bölümler aç›ld›.fiuna inan›yorum ki art›k kendiüniversitemize yeni bir bak›fl aç›s› ilebakma zaman›m›z geldi.

fiunu kendimize sormal›y›z? Biz Bo¤aziçiÜniversitesi olarak gitti¤imiz yolda nas›lbir üniversite olarak yola ç›kt›k, nereyegeldik, bugün nas›l bir üniversiteyiz,asl›nda nereye gelmek istiyorduk veönümüzdeki 30 y›lda nas›l geliflmeliyiz,nereye gitmeliyiz?

Carnegie Mellon fiziki boyut olarak bizebenzeyen bir üniversite ama felsefe olarakbizden çok farkl›, lisans e¤itimi kadarlisansüstü ve doktora e¤itimleri üzerindeuzmanlaflm›fl bir ö¤retim kurumu.

Acaba bu üniversite ile bir “benchmarking” yapamaz m›y›z? Onlardanö¤renece¤imiz bir fley yok mu?Konu sadece bu üniversite de de¤il,tesadüfler beni bu üniversiteye ve onun

oldu¤u üniversite flehrine getirdi¤i içinCarnegie’yi örnek verdim. Dünyada“bench marking” yapabilece¤imiz birçokbizim boyutlar›m›za üniversite var.

Peki, bu konuda acaba biz BÜMED olarakne yapabiliriz diye düflünmedenedemiyorum.

Önümüzdeki Mart ay›nda yeni yönetimkurulumuzu seçece¤iz. Dernek bugünekadar kendi vizyonunu “Bo¤aziçiÜniversitesi’ne destek olmak” olaraktan›mlad›.

Ama acaba bu yeterli mi? Derneküniversiteye destek olmak yerine yönverebilir mi, hatta yönetebilir mi? Örne¤inBo¤aziçi Üniversitesi’nin çok uzunzamandan beri tart›fl›lan özel statülüdevlet üniversitesine geçifline önderlikedebilir mi?

Biliyorum ki mezunlar›m›z vehocalar›m›z aras›nda birçok kifli böylebir düflünceye çok so¤uk bak›yorlar vebunun imkans›z oldu¤unu düflünüyorlar.Ancak geçti¤imiz günlerden birinde

eski rektörümüz Prof. Dr. ÜstünErgüder ile bir röportaj yaparkenö¤rendim. fiu s›rada Türkiye’dekiüniversite say›s› 140 taneyi geçmifl veher gün yeni üniversiteler kuruluyor.Özellikle vak›f üniversitelerinin say›s› vekalitesi art›yor, ayr›ca devlet üniversiteleriaras›ndaki kalite yar›fl› ve rekabet deart›yor. Bu y›l en iyi ö¤renciler aras›ndanbizi seçenlerin say›s›nda belirgin birdüflüfl oldu.

1971’de kurulan bir üniversitenin 25 y›ll›kmezunlar derne¤inin 2010 y›l›nda yepyenibir misyon ve vizyon gelifltirmesininzaman› acaba gelmedi mi? Ben en az›ndanyeni yönetim kurulunun bu soruyugündeme getirmesini, bu konuda tart›flmaaçmas›n› ve ortaya daha güncel bir vizyonkoymas›n› diliyorum.

Zaman her fleyi de¤ifltiriyor ve de¤iflimedirenenler geliflim yar›fl›nda arkadakal›yorlar.

Hepinize iyi y›llar diliyorum vesoruyorum: Yar›flta geride kalmaya raz›olabilir miyiz?

BÜMED’DEN

camiadan haberlerBu bölümde camiamızdan haberlere yer veriyoruz. Evlendiniz,

çocuğunuz oldu, yeni bir iş kurdunuz veya Boğaziçi Dergisi okuyucuları ile paylaşmak istediğiniz başka bir habervar… Haberinizi, 100 kelimeyi aşmayacak şekilde bogazicidergisi@bumed.org.tr adresine gönderebilirsiniz.

.........................................

6 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Muazzez Yaz›c›’y› kaybettik1982-2005 y›llar› aras›nda YADYOK’ta hocal›k yapanMuazzez Yaz›c›’y› kaybettik. Yaz›c› 1984-1994 y›llar›aras›nda YADYOK müdürlü¤ü görevini de yapm›flt›. Tümcamiam›za bafl sa¤l›¤› diliyoruz.

Tar›k Koray ‘8790’l› y›llarda açt›¤› She Bar ile ‹stanbul gece hayat›nayön veren, bir dönem BÜMED restoran›n da iflletmecili¤iniyürüten BÜ ‹flletme mezunu Tar›k Koray yaflama vedaetti. Sevenlerine ve camiam›za bafl sa¤l›¤› diliyoruz.

Kay›plar›m›z

‘‹mkans›z Periler’in ‹ngilizcesiyle flimdi de Artvinlik›zlar okullu olacak...Türkiye’nin en yoksulflehirlerinden Mufl’ta 80 k›z›okullu yapan ‹mkans›zPeriler kitab›, flimdi de‹ngilizcesinden elde edilecekgelirle Artvinli k›zlar›okutacak. “ImpossibleFairies” ad›yla yay›nlanankitaptan 2 tane sat›nal›nd›¤›nda 1 k›z›n 1 ayl›ke¤itim masraf›n› karfl›lamakmümkün. “ImpossibleFairies” tüm Real, Metro veD&R ma¤azalar›nda 20 TL’den sat›fla sunuluyor. Projeningerçekleflmesinde büyük eme¤i olan Nurdan Tümbek’88 ve ekibini tebrik ediyoruz.

Friday The 13th Party‹zmir’de yaflayan Bo¤aziçililer 13 Kas›m, Cuma akflam›BÜMED ‹zmir fiubesi’nin düzenledi¤i “Friday The 13thParty” de bir araya geldiler. 13. Cuma’ya özgü detaylarlasüslenmifl olan dernek lokalinde buluflan üye ve misafirlermaske ve pelerinleriyle geceye renk katt›lar. MehmetTantürk’ün DJ’lik yapt›¤› akflamda gecenin konseptineuygun flark›lar ve çok özel soundlar eflli¤inde coflkulusaatler yafland›. Aral›k ay›nda düzenlenecek GelenekselY›lbafl› Partisi’nde tekrar birlikte olman›n sözünü verenBo¤aziçililer partiden çok hoflnut ayr›ld›lar.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E&MBA Güz Buluflmas›Her geçen gün daha yo¤un birilgi ile karfl›laflan ve eminad›mlarla büyüyen BU-E&MBA(Bo¤aziçi Üniversitesi - MBA veExecutive MBA mezunlar›)Platformu’nun, art›kgelenekselleflen ‘Güz Buluflmas›’13 Kas›m Cuma akflam› BÜMEDTesisleri’nde gerçeklefltirildi.Kurucu Baflkan›m›z Deniz M›s›r(EMBA ’04) ve Baflkan Yard›mc›m›z Sinan K›l›ço¤lu’nun (EMBA ’04) yurtd›fl›nda bulunmalar›sebebiyle kat›lamad›klar› gecede, Sibel Elekda¤ (EMBA ’03) Baflkanl›¤›ndaki PGK-Profesyonel Geliflim Komitesi’nin ve Murat Eser (EMBA ’06) Baflkanl›¤›ndaki NetworkingKomitesi’nin yo¤un çaba ve katk›lar› do¤rultusunda, MBA ve Executive MBA mezun veö¤rencilerinden yaklafl›k 120 kiflinin ve 15 kadar ifl dünyas›ndan yöneticinin kat›l›m› ileyarat›lan s›cak ve samimi ortam, yak›n gelecekte gerçeklefltirilmesi düflünülen projeleredeste¤in yo¤un olaca¤› inanc›n› pekifltirdi. Murat Eser’in k›sa ama içten aç›l›fl konuflmas›n›takiben, bünyede yeni görev alan ve bundan sonra Platform’un koordinasyonunda dahaaktif rol alacak olan yeni Genel Sekreter Tunç Geçgil (MBA ’93) ayr›ca bir konuflma yapt›.BU-MBA ve Executive MBA mezunlar›n›n ‘do¤al üye’ olduklar› BU-E&MBA Platformu ileilgili olarak her konudaki fikir, proje ve görüflleriniz için: (0532) 687 4060 - info@buemba.org

‹dil Türkmeno¤lu ’95 ile “‹yimserlik ve Baflar›”BUmanzara’n›n her ay düzenledi¤i Kilyos Kampüsetkinliklerinde bu ay ‹dil Türkmeno¤lu ö¤rencilerlebulufltu.Geçen sene ö¤rencilerle proficiency öncesi, engelleriaflmak konusunda buluflan Türkmeno¤lu buseminerinde, baflar›n›n üç kriterinden; motivasyon,yetenek ve pozitif bak›fl aç›s›ndan söz etti. Ayr›ca,ö¤rencilerle, hedefleri belirlemek, ö¤renilmiflçaresizliklerini aflmak, engelleri yeniden tan›mlamakkonusunda küçük örnekler paylaflt›, sorular› yan›tlad›.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

....

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Mentor Mentee Kokteyli19 Kas›m akflam› BURC Cafe’de düzenlenen kokteyl eski veyeni mentorlar ile menteeleri bir araya getirdi. Kokteyldebirçok mentor ve onlar›n menteeleri ilk kez bir araya gelipderin bir sohbete dald›lar, eski mentorlar yenileredeneyimlerini anlatma flans› buldular. Mentorluk projesindebugüne kadar yer alan mentorlar›n say›s› 350’yi aflarken,bu dönem 100 mentor ve 100 mentee aktif olarak projeyekat›l›yorlar. Kokteyle kat›lan 75 mentee ve mentor beraberçok keyifli bir akflam geçirdi ve projenin uzun y›llar devametmesini dilediler. 23 Kas›m Cuma günü ise AfliyanSalonu’nda Filiz Karakufl taraf›ndan yeni mentorlaramentorluk e¤itimi verildi ve oryantasyon yap›ld›.

MutluluklarBÜ Kürek tak›m›n›n“‹lhan Baba”s› ‹lhanAkidil ’93, Nilay Duruile Kas›m ay›ndaevlendi. Yeni çifteömür boyu mutluluklardiliyoruz.

örsel Haf›za Projesi’nekat›larak sinemaserüvenlerini paylaflmay›kabul eden sinemac›lar

Görsel Haf›za Projesi’ni yürütenö¤rencilerin davetini k›rmayarakbir araya geldiler, hem an›lar›ndansöz ettiler hem de hasret giderdiler.Vedat Türkali’den Filiz Ak›n’a,Tuncel Kurtiz’den Jeyan Mahfi,Ayral Tözüm’e, ÜlküErakal›n’dan Aram Gülyüz’e,Duygu Sa¤›ro¤lu’ndan EflrefKoçak’a, ‹zzet Günay’danNilüfer Aydan’a, RekinTeksoy’dan Y›lmaz Atadeniz’esineman›n çok önemli isimlerininkat›ld›¤› gecede Görsel Haf›zaProjesi’nin yürütücü ö¤rencileri vesinema yazarlar› da haz›r bulundu.Gecede ortak görüfl haf›zas› olmayanTürkiye sinemas› için bu tarzçal›flmalar›n önemiydi. Kokteylinard›ndan Mithat Alam Film MerkeziSinema Salonu’nda Görsel Haf›zaProjelerinden derlenen görüntülerizlendi, projeyi gerçeklefltirenö¤renciler ve sinemac›lar süreçleilgili an›lar›n› anlatt›. Ülkü Erakal›n

‘kendini ilk kez bu projede bu kadars›rs›z anlatt›¤›n›’ söylerken JeyanMahfi Ayral Tözüm “eski topraklar›bir araya getiren gençleri tebriketmek gerekir” dedi. Filiz Ak›n ise‘bu projenin Yeflilçam’› özleyenleriçin de bir buluflma vesilesioldu¤unu’ belirtti. Gece, kat›lansanatç›lar›n projeyi yürüten gençö¤rencilerle hat›ra foto¤raf›çektirmeleriyle son buldu.

2005 y›l›nda Bo¤aziçi ÜniversitesiMithat Alam Film Merkezibünyesinde çal›flmalara bafllayanTürk Sinemas› Görsel Haf›za Projesibugüne kadar 21 sinemac›yla kendisinema serüvenlerini anlatan sözlütarih çal›flmalar› gerçeklefltirdi. Buçal›flmalar kapsam›nda 21 belgeselyay›nland›. Ayr›ca her sinemac›n›nortalama 30’ar saat sürengörüflmeleri de araflt›rmac›lar›nkullan›m› için Mithat Alam FilmMerkezi arflivinde yerini ald›.

Ayr›nt›l› bilgi için: Proje YöneticisiElif Ergezen ile irtibata geçilebilir.E-posta: elif.ergezen@boun.edu.tr

G

Foto: Teoman GÜRZ‹H‹NÜN‹VERS‹TEDEN

Sineman›n Alt›n Ça¤› genç kuflakla bulufltu

8 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

er 24 Kas›m “Ö¤retmenler Günü”oldu¤u gibi bu y›l da BÜ E¤itimFakültesi taraf›ndan BÜMEDsponsorlu¤unda verilen Hikmet

Sebüktekin Ödül Töreni Albert Long

Hall’de gerçekleflti. Törende Rektöryard›mc›s› Prof. Dr. Yeflim Arat veE¤itim Fakültesi Dekan› Prof. Dr. AliBaykal’›n konuflmalar›ndan sonra E¤itimFakültesi ö¤retim üyelerinden Prof. Dr.Güzver Y›ld›ran “Kurulufllar, oluflumlar,veriler: Bo¤aziçi Üniversitesi E¤itimFakültesi’nin profiliyle hikayesi 1973-1982, 1982-2002” bafll›kl› sunumunugerçeklefltirdi. Y›ld›ran’›n, 7 y›ll›k özverilibir çal›flman›n ürünü olarak E¤itimFakültesi ö¤renci ve mezunlar› ile tarihve profil çal›flmas› ortaya koyan sunumuilgi ile dinlendi. Törende BÜMED YönetimKurulu Baflkan› fiükrü Ergün yapt›¤›konuflmas›nda Prof. Dr. Sebüktekin’ine¤itim alan›nda ülkemize verdi¤ihizmetlerin önemini vurgulad›.Ödül kazanan E¤itim Fakültesi sons›n›f ö¤rencileri Derya Sancakl› ve

Fatih Aygün’e ödülleri BÜ E¤itimFakültesi ilk dekan› Prof. Dr. HikmetSebüktekin taraf›ndan verildi.

HÖ¤retmenler Günü’nde anlaml› ödül

Prof. Dr. Yeflim Arat

Soldan sa¤a: Derya Sancakl›,Prof. Dr. Hikmet Sebütekin, Fatih Aygün.

Bo¤aziçi Üniversitesi Mithat Alam Film Merkezi taraf›ndan 2005 y›l›ndan beri sürdürülen TürkSinemas› Görsel Haf›za Projesi Çarflamba akflam› Merkez’de yap›lan bir kokteyl ile kutland›.

BO⁄AZ‹Ç‹ DERG‹S‹’NDEN

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 11

OCAK 2009 • BÜVAK Müdürü Günseli Tarhan’la görevebafllamas›n›n birinci y›ldönümünde, 30 y›ld›rÜniversitemize hizmet verenve bugüne kadar 51 milyondolar gibi önemli bir destekveren Vakf›m›z›n yeni hedefve kampanyalar›n› konufltuk.

fiUBAT 2009 • Prof. Binnaz Toprak’›n çok tart›fl›lan“Türkiye’de Farkl› Olmak,Din ve Muhafazakarl›kEkseninde Ötekilefltirilenler”bafll›kl› araflt›rmas›n›nsonunda ortaya ç›kandüflündürücü tablo ›fl›¤›ndaAnadolu’nun ötekilerinikonufltuk.

MART 2009 • Tüm dünyay› kas›p kavuran küreselekonomik krizi veTürkiye’ye etkilerini, acilenal›nmas› gereken önlemleriAhmet Çimeno¤lu veMurat Üçer ile konufltuk.Konufltu¤umuz önlemlerinbaz›lar›n›n ilerleyen günlerdehayata geçirildi¤inigördük.

N‹SAN 2009 • Binlerce velinin kabusu olan anaokulu veilkokul seçimi konusundasorular›m›z› BÜ E¤itimFakültesi ö¤retimüyelerinden Yrd. Doç. Dr.Mine Göl Güven yan›tlad›ve ortaya tüm velilerinokumas› gereken çokönemli bir kaynak ç›kt›.

MAYIS 2009 • “Avrupal› kimli¤i” üniversitemizdeuluslararas› bir seminerdetart›fl›ld›, biz de konuyuProf. Hakan Y›lmaz veProf. fievket Pamuk iledergimiz için ele ald›k veAvrupa’n›n yaflad›¤› kimlikbunal›m›nda çok önemlinoktalara de¤indik.

HAZ‹RAN 2009 • Ça¤dafl Yaflam› Destekleme Derne¤iGenel Baflkan› Prof. Dr.Türkan Saylan, vefat›ndank›sa bir süre önce Bo¤aziçiÜniversitesi taraf›ndan fahridoktora unvan›na lay›kgörülmüfltü. BÜ tarihinde ilkkez hem E¤itim hem de

Mühendislik Fakültesi’nin doktora vermeyi kararlaflt›rd›¤›Saylan’a ödül töreni haberimizle veda ettik.

TEMMUZ-A⁄USTOS 2009 • Dünyan›n en önemli anayasahukukçular›ndan Prof. Dr.Andrew Arato ile Anayasade¤iflikliklerinin gündemdeoldu¤u ülkemizde hepimiziyak›ndan ilgilendiren anayasade¤ifliklikleri ile politikaaras›ndaki ba¤lant›lar›

konufltuk, Arato’nun Türkiye ile ilgili ilginç tespitlerini dinledik.

EYLÜL 2009 • Bo¤aziçi mezunu olan Kübal› BlancaNieves Garcia Cruz ileyapt›¤›m›z söyleflide hemBo¤aziçi’nde geçirdi¤igünleri hem de Türklereyönelik haz›rlad›¤› özelKüba turlar›n› konufltuk.

EK‹M 2009 • Bo¤aziçi’nin Haf›zas› bölümümüzde 1970y›l› BÜ Ö¤renci Komisyonuüyelerinden Mehmet Yalt›r,Ekrem Ekinci, BurhanKaraçam ve ‹smailYalç›nkaya’dan, RobertKolej’den Bo¤aziçiÜniversitesi’ne geçifl

sürecinde ö¤rencilerin üniversitelerinin kaderinde oynad›¤›rolü dinledik.

KASIM 2009 • Son y›llarda ad›n› s›kça duydu¤umuz sosyalgiriflimciler üzerine bir dosyahaz›rlad›k. Sosyalsorumluluk ile sosyalgiriflimcilik kavramlar›naaç›kl›k getirdik ve Bo¤aziçiÜniversitesi ö¤rencileri ilebafllat›lan Sosyal Giriflimci

Genç Akademisyenler projesini tan›tt›k.

dül Töreni akflam› gençlerin fikirlerini hayatageçirmelerini teflvik eden bu önemli yar›flmay›büyük bir gururla destekleyen BÜMED, anasponsor Elginkan Vakf› ve yar›flma ve içerik

sponsoru Lab X çal›flanlar› ile heyecanl› adaylarve onlara destek vermek için gelen aileler, arkadafllarve hatta küçük kardefller salonu doldurmufltu.

Bo¤aziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. KadriÖzçald›ran aç›l›fl konuflmas›nda hem ö¤rencileri hemde yar›flmaya eme¤i geçenleri flu sözlerle tebrik etti:“Bilgi çok önemli ama bilgi salt kafada kal›rsagünümüzde pek bir de¤eri yok. Ama giriflimciliklebirleflirse, fikirden bafllay›p ürüne dönüflürse önemli.

Bilgiyi ö¤rencilere vermenin yan›nda onlar›giriflimcili¤e de özendirmeliyiz. Liderlik ve giriflimcili¤intam tan›m› var m› bilmiyorum ama ben e¤itimciyimve Amerika’da bu konuda e¤itim veren çok düzgünkurumlar var. Biz de üniversitelerde bu alanayönelmeliyiz. Giriflimcili¤in önemi halen anlafl›lamad›,bu anlay›fl› k›rmak için e¤itimcilere büyük rol düflüyor.Yar›flmay› düzenleyen kurumlar›, yar›flmaya tümkat›lanlar› zihinsel tembellikten ç›k›p proje gelifltirdikleriiçin kutluyor kazananlar› da biraz daha fazlakutluyorum.”

Ö

12 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Bu y›l ikincisi yap›lan “Yeni Düfller YenilikçiDüflünceler” yar›flmas›n›n ödül töreni 16 Kas›mPazartesi akflam› Albert Long Hall’degerçeklefltirildi. Geçti¤imiz May›s ay›nda baflvuruyapan toplam 121 projeden finale kalan TeknolojikYenilikçi ‹fl Fikirleri ve Sosyal Giriflimcilik Yenilikçi‹fl Fikirleri dallar›ndan befler aday o günkat›l›mc›lara projelerini bir kez daha anlatt›lar.

Yaz›: Baflak KARA BAL‹BEYO⁄LU ’08Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

BÜMED’DEN

Ö¤renciler yeni düflleriniyarat›c› projelere

dönüfltürdü

Prof. Dr. Kadri Özçald›ran

Ali Caner Türkmen ve arkadafl› Ersin Çakar’›n koyokulum.com projesi,

Sosyal Giriflimcilik Yenilikçi ‹fl Fikirleri dal›nda birincili¤i kazand›.

Ali Caner Türkmen ödülünü Feza Sengel’den ald›.Ali Caner Türkmen ve arkadafl› Ersin Çakar’›n koyokulum.com projesi,

Sosyal Giriflimcilik Yenilikçi ‹fl Fikirleri dal›nda birincili¤i kazand›.

Ali Caner Türkmen ödülünü Feza Sengel’den ald›.

Ak›ll› Modem projesiyle Teknolojik Yenilikçi ‹fl Fikirleri dal›nda birincili¤i kazanan

Orçun Y›lmaz’›n ödülünü Rektörümüz Prof. Dr. Kadri Özçald›ran verdi.

Ak›ll› Modem projesiyle Teknolojik Yenilikçi ‹fl Fikirleri dal›nda birincili¤i kazanan

Orçun Y›lmaz’›n ödülünü Rektörümüz Prof. Dr. Kadri Özçald›ran verdi.

BÜMED Genel Sekreteri FezaSengel de duygu ve düflünceleriniflöyle ifade etti: “Bir baflka yd2ydyar›flmas›n› dahasonuçland›rmaktan gururduyuyoruz, kat›l›mc›lar›n hepsinigönülden kutluyorum. BÜMEDolarak yarat›c›l›k ve giriflimcili¤eçok önem veriyoruz çünkümezunlar ancak böyle baflar›l›olabilir. Giriflimcilik ülkeekonomisinde de büyük önemesahip, her gün Bo¤aziçililerinbaflar› öykülerini gururlaokuyoruz. Bu gerçek Bo¤aziçiruhunu çok iyi yans›t›yor.Giriflimcili¤i baflar›yadönüfltürmek için usta-ç›rakiliflkisi flart, ö¤rencilerimize degüvenmek laz›m. Tümarkadafllar›m›z› tek tekkutluyoruz, inflallah düflleri gerçekolur, yollar› aç›k olur.”

Bu y›l yar›flmay› 2. kez destekleyenana sponsor Elginkan Vakf›’n›nGenel Müdürü Osman ÇetinEvranuz ise öncelikle ElginkanVakf›’n›n e¤itime verdi¤i desteküzerinde durdu. Evranuzkonuflmas›n›n sonunda “Güzelprojeleri dinleyelim. Bu projelerihem kutlar hem teflekkür ederiz.‹fl aramak yerine yeni ifl kuranmezunlar›n projelerini görece¤iz,ö¤rencilerimizi böyle düflünmeyeteflvik edersek ne mutlu bize.”dedi.

Ö¤renciler sunumlar›nabafllamadan önce söz alan di¤erbir isim kendisi de bir giriflimciolan enuygun.com kurucu orta¤›Ça¤lar Erol ’97 idi. Erol jürininbir parças› olmaktan onurduydu¤unu ifade etti veö¤rencilere flöyle seslendi: “Buy›l geçen y›la göre dahagelifltirilmifl projeler geldi. Projeler‘3 y›l sonra hangi noktayagelece¤im?’, ‘Kaç kifli çal›flt›r›yorolaca¤›m?’ gibi sorulardüflünülerek planlanm›fl. Bak›netrafta hedefi dünyaya aç›lmakolan çok internet giriflimcisi var,giderek de art›yor. Bu iyi bir fleyama ayn› flekilde dünyada daha

da çok giriflimci oldu¤unudüflünürsek, asl›nda tüm dünyaile rekabet etmemiz gerekti¤inianlar›z. Burada e¤itim devreyegiriyor, o nedenle bu yar›flma çokönemli.”

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 13

Osman Çetin Evranuz

Feza Sengel

Ça¤lar Erol

Ak›ll› ModemBilgisayar Mühendisli¤i 4. s›n›f ö¤rencisiOrçun Y›lmaz birincili¤i kazand›¤› Ak›ll›Modem projesinde, bilgisayar kullan›c›lar›na“download” için özel bir modem tasarl›yor.‹nternetten, Torrent gibi “peer to peer”paylafl›m programlar›ndan veya Rapidsharegibi dev dosya sunumlar›ndan uzun saatlerboyu bir fleyler indirmek gündelik hayat›nbir parças› neredeyse. Son yap›lan anketlerkullan›c›lar›n %50’sinin bilgisayarlar›n› dosyaindirme ve paylafl›m› için kulland›klar›n› ortayaç›kart›yor. Download etmek için kullan›lanbilgisayarlar›n gün ve gece boyunca aç›kb›rak›lmas› hem çok enerji harc›yor hem deasl›nda bilgisayarlar›n amac› d›fl›ndakullan›lmas›na neden oluyor. Ak›ll› Modemprojesi ile bilgisayar kapal›yken, modeminkendi içindeki flash haf›zaya bilgi indirmesiamaçlan›yor. Modemler bilgisayarlara göreçok daha az enerji tüketti¤i için bu cidditasarruf sa¤layacak. Ayr›ca normal modemleriçin de yükleyici bir modül gelifltirilip buuygulamaya uygun hale getirilebilecek.

Teknolojik Yenilikçi ‹fl Fikirleri Proje Sunumlar›

• BÜ Mühendislik ve Teknoloji Yönetimi Program›ö¤rencisi Evren Ateflalp yar›flmaya “Asistans Hizmetleriiçin Tavsiye Sistemi” olarak nitelendirdi¤i RecSAS(Recommendation System for Assistance Services)projesiyle kat›ld›. Ateflalp, projesinin bir sosyal a¤sistemi üzerinde çal›flan ilk tavsiye tabanl› asistanstavsiyesi oldu¤unu ve Facebook gibi sosyal a¤lar›naltyap›s›n› kulland›¤›n› belirtip projeyi gelifltiripyayacaklar›na dair inanc›n› vurgulad›.

• Mahmut Meral, otobüs firmalar› için talep havuzuoluflturduklar› projesi “Yolculuk Nereye” ile hedeflerininhem firmalardan düflük fiyatl› bilet alarak yolcularahem de doluluk oranlar›n› art›rarak firmalara katk›yapmak oldu¤unu anlatt›. Türkiye’de y›lda 40 milyonbofl koltu¤un yolculuk etti¤i gibi çarp›c› rakamlar veistatistiklerle dikkat çekici bir sunum yapan Meral,baflar›l› olduklar› takdirde ayn› sistemi havayolu vetrene de uyarlayacaklar›n› belirtti.

• Bilgisayar Mühendisli¤i 4. s›n›f ö¤rencisi OrçunY›lmaz sunumunda “Ak›ll› Modem” projesini anlatt›.Y›lmaz, baflar›l› sunumu ve akademik bilgisini hayattanbir problemi çözmek için kullanma fikriyle büyükalk›fl ald›.

14 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

• fieyma Güven projesi “Uçar›”y›(Aerial Vision Project) tan›t›rken,2 y›ll›k ve disiplinler aras› birçal›flmada yer alan birçokö¤renciyi temsil etti¤ini anlatt›.BÜ Elektrik ElektronikMühendisli¤i Bölümü 4. S›n›fö¤rencisi olan Güven, bir grupmühendislik ö¤rencisi olarakülkemizde ‹nsans›z Hava Arac›yapmak için yola ç›kt›klar›n›anlatt›. Dünya çap›nda insankurtarma, orman yang›n denetimigibi sosyal amaçlar ve askeriamaçlar için kullan›lmas› nedeniyleyayg›nlaflan uçan kameraplatformunun ülkemizde deözellikle sosyal amaçlar içinkullan›lmas›n›n gereklili¤inivurgulad›. Projenin hayatageçirilmesi için çok yo¤un AR-GE

deste¤inin verilmesi gerekti¤inivurgulayan Güven, bunun temeliniatt›klar›n› ve gelifltireceklerinianlatt›.

• “LearnIstanbul” projesi ileyar›flmaya kat›lan BÜTurizm ‹flletmecili¤i Bölümüö¤rencisi Ufuk Çifçibafl›,‹stanbul’u tam anlam›yla tan›tanve güncel haberleri içeren ‹ngilizcebir web sayfas› olmad›¤›düflüncesinden yola ç›km›fl.Üniversitemize gelen50 de¤iflim ö¤rencisine anketyapt›¤›n› ve hiçbirinin gelmedenönce bilgi almak için kaynakbulamad›¤›n› anlad›¤›n› söyleyenÇifçibafl›, projenin hayata geçmesihalinde Almanca, ‹spanyolca gibidi¤er dillerdeki ve LearnMardin,LearnGaziAntep gibi baflka illerhakk›ndaki sürümlerini de yapmakistediklerinibelirtti.

Sosyal Giriflimcilik Yenilikçi ‹flFikirleri proje sunumlar›ndanönce söz alan UNDP ‹stanbulProgram Yöneticisi Hans›n Do¤anflunlar› söyledi: “Tüm bu inovasyonprojeleri çok e¤lenceli ve e¤lencelioldu¤u kadar da gerekli. Art›k rafömründen ziyade teknolojik ömürönem kazand›, tüketici bilinci artt›ve inovasyon olmadan iflinizi

gelifltirmek zor. Sürdürülebilirolmak isteyen flirketler sosyalyat›r›m› art›r›p, kâr› minimizeediyor. UNDP ‘fiirketleri EylemeÇa¤›r›yoruz’ program› içinTürkiye’de Ocak ay›ndagörüflmelere bafll›yoruz ancakflimdiden baflvurular›n›z›bekliyoruz.”

Sosyal Giriflimcilik Yenilikçi‹fl Fikirleri Proje Sunumlar›

• Ali Caner Türkmen ve arkadafl›Ersin Çakar, Çakar’›n yaflad›¤›bir olaydan yola ç›karak“koyokulum.com” projesinihaz›rlam›flt›. ‹nternet üzerindençal›flan bu sosyal yard›m platformuiçin yapt›klar› çal›flman›n birfark›ndal›k yaratmas›n› umduklar›n›anlatan Türkmen sunumunuMustafa Kemal Atatürk’üntoplum için çal›flman›n her fleydenhay›rl› oldu¤unu vurgulayanvecizesiyle bitirdi ve “Her fley içinO’na teflekkür borçluyuz, bu sözüvurgulamadan edemedim çünküçok do¤ru.” dedi.

Hans›n Do¤an

Koyokulum.comAli Caner Türkmen vearkadafl› Ersin Çakar,koyokulum.com projesindeköy okullar›n›n acilihtiyaçlar›n›n ba¤›fllarlakarfl›lanmas›n› amaçl›yorlar.Çakar’›n ilkokuldaykenkalemini kaybetti¤i için2 hafta yaz› yazamamas›onlara, köy okullar›n›nihtiyaçlar›n› belirtebilece¤i,gönüllülerin de bu istekleriweb sayfas› arac›l›¤›ylagörüp seçtikleri okulunistedikleri ihtiyaçlar›n›karfl›layabilecekleri bir websayfas› yapma fikri verdi.Bu fikirden yola ç›karakhaz›rlanan proje sayesindeköy okullar› basit ama önemliihtiyaçlar›na çok k›sa süredekavuflabilecekler.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 15

• Day›s›yla beraber Hisarüstüsemtinde kurduklar› tavuk pilavc›ile flimdiden giriflimcili¤e bafllayanBÜ ‹flletme Bölümü ö¤rencisi HisarUyar www.universiteogrenci.comweb sayfas› ve sayfa arac›l›¤›ylayapt›¤› “Kurdele Kampanyas›” ilefinale kalmay› baflaranö¤rencilerdendi. Kampanya içinyüzlerce esnaftan indirim vehediyeler toplayan Uyar, websayfas›na giren ö¤rencilerinekurdu¤u bir sistemle bunlar›da¤›t›yor. Ayr›ca kurdeleye üyeolan restoranlarda ö¤renci kimli¤iile ö¤rencilerin indirimler almas›n›sa¤layan Uyar bas›nda yer alanhaberlerinin de etkisiyle flimdidendi¤er üniversitelerden de taleplerald›¤›n› belirtti.

• Nedim Caner Üstün “Ö¤renciDe Yapar” projesiyle ö¤rencilerinmüfredat d›fl› yetenek vezamanlar›n› de¤erlendirmeleriniamaçl›yor. Oluflturulan websayfas›nda kurumlar ö¤renciyedo¤rudan profilinden ulafl›yor veforumda ö¤renciler ifl imkanlar›n›birbirleriyle paylafl›yorlar. Kendideneyimlerinden de yola ç›karakajanslar›n genelde ö¤renciye azve geç ödeme yapt›¤›n› belirtenÜstün, bu çal›flmas›nda yaln›zcasitenin kendini döndürmesi içinüye firmalardan ücret al›naca¤›n›ve ö¤rencilerin daha çok parakazanaca¤›n› düflünüyor.

• Orçun Y›lmaz, bu alana da“Ba¤›fl Merkezi” projesiyle kat›lm›flt›ve amac› ba¤›flç›lar›n STK ve çeflitliprojeleri için ba¤›fl toplayankurumlara daha kolay ulaflmalar›n›ve do¤rudan site arac›l›¤›yla ba¤›flyapmalar›n› sa¤lamakt›. Y›lmazböylece küçük dernek ve vak›flar›nda kendilerini tan›tma imkan›bulacaklar›n› ve tüm kurumlar›npotansiyel ba¤›flç›lara kolayl›klaulaflacaklar›n› belirtti.

• BÜ Bilgisayar ve Ö¤retimTeknolojileri E¤itimi Bölümümezunu ve ‹stanbulÜniversitesi’nde doktora yapanSercan Mamakl› ’04 “Ödüllü Geri

Dönüflüm Projesi” ile inan›lmaztüketim rakamlar›n› düflürmek veküresel ›s›nmay› yavafllatmak içingeri dönüflümü yayg›nlaflt›rmakistiyor. Mamakl›, mevcut geridönüflüm kutular›n›n yetersizoldu¤unu ve belediyelerin geridönüflümden elde edilecek gelirleveya “En Çok Geri DönüflümYapan Aile” gibi uygulamalarlakiflileri özendirmesi gerekti¤inivurgulad›.

Yar›flma ve ‹çerik sponsoru Lab XGenel Müdürü Fuat Samikonuflmas›nda firmas›n›n amac›n›ngiriflimcilerle melek yat›r›mc›lar›buluflturmak oldu¤unu ve yar›flmabirincilerine de bu konuda büyükdestek vereceklerini belirtti. Samisözlerine flöyle devam etti: “Tümkat›l›mc›lar›m›z 1. olamasa daakredite oldular, bu çok önemli.Kendi tecrübelerimden edindi¤im3 tavsiye iletmek istiyorum.Birincisi hayal kurun ve bunu hepgelifltirin. ‹kincisi sadecedüflünmek yetmez, fark yarat›n.Son olarak da önünüze çok engelç›ksa da pes etmeyin.”

Tüm sunumlar ve konuflmalardansonra finale kalan tüm ö¤rencilereplaket verildi ve Elginkan Vakf›taraf›ndan verilen 2.000 TL ileödüllendirildiler. S›ra birincileriaç›klamaya geldi¤inde salonda

heyecan doruk noktaya ulaflm›flt›.Ve kazananlar alk›fllar aras›ndaaç›kland›: Sosyal GiriflimcilikYenilikçi ‹fl Fikri projelerinde“koyokulum.com” projesiyle AliCaner Türkmen ve Ersin Çakarbirincili¤i kazan›rken, TeknolojikYenilikçi ‹fl Fikri projelerinde Ak›ll›Modem projesiyle Orçun Y›lmazbirincili¤e lay›k görüldü.Birinciler Elginkan Vakf› taraf›ndan10.000 TL ile ödüllendirildiler. LabX’in kazananlara ödülü ise onlar›melek yat›r›mc›larla bir arayagetirmek olacak.Ödül töreninin ard›ndankat›l›mc›lar geceye kokteyldedevam ettiler. Bir yd2yd törenidaha yeni fikirlerinigerçeklefltirmek üzere olangençlerin hakl› gururu vemutlulu¤u ile sona erdi.

Fuat Sami

Ödül törenininard›ndankat›l›mc›largeceyekokteyldedevam ettiler.

Depremi öncesi vesonras›...“Deprem acil durumplan› ile ilgili proje

teklifimizi biz asl›nda 99depreminden önce vermifltik”

1999 depreminin öncesinde debiz öyle bir depremin gelece¤inibiliyorduk ve bekliyorduk.‹stanbul’da birçok de¤iflik çal›flmave toplant› yap›l›yordu. Hatta‹stanbul’un deprem riski nedir ileilgili olarak Dünya Bankas›finansman› ile ilk araflt›rmay› da1997 y›l›nda, daha ortadadepremin laf› yokken yine biz

yapm›fl›zd›r. Ondan sonra depremoldu... Depremden sonragündeme gelen deprem acildurum plan› ile ilgili projeteklifimizi biz asl›nda 99depreminden önce vermifltik.99 depreminden sonra bu projeningerçeklefltirilmesi çabuk oldu.Deprem olmasa da bu proje büyükbir ihtimalle gerçeklefltirilecektiçünkü çok kuvvetli nedenlerimizvard›. Ama deprem olunca h›zlahayata geçirildi. Sonuçta buçal›flmalar asl›nda 99 depremindenönce yap›lm›flt›. 99 depremindensonra çok ciddi çal›flmalar yap›ld›Kandilli Rasathanesi’nde.

Deprem Mühendisli¤i“Türkiye’de deprem mühendisidiplomas›n› sadece buras›vermektedir, dünyada da say›l›yerlerden biridir.”

Depremle ilgili son derece önemliçal›flmalar gerçeklefltirilmekteKandilli Rasathanesi’nde. Tümdünyada benzer kapasiteye sahipsekiz yer aras›nda KandilliRasathanesi var. DepremMühendisli¤inin burada olmas›n›nen büyük avantaj› jeofizik vejeodezi gibi iliflki içinde olmas›gereken di¤er birimlerin de buradaolmas›. Kandilli’de hem servis hem

99

16 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Yaz›: P›nar TÜREN PATTERSON ’93Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

ÜN‹VERS‹TEDEN

“‹stanbul’da büyük bir deprem olma olas›l›¤› her y›l %2’dir;

bu da dünyan›n en yüksekihtimallerinden biridir...”

Ürkütücü bir bafll›k ve bizler bugerçekle yaflamak zorunday›z. Amagurur verici ve içimizi rahatlatangeliflmeler de yaflad›k. Devletin vehalk›n bilinci artt›kça, dahakorunakl› binalarda yaflamayabafllad›kça ve depremde neyapaca¤›m›z› hepimiz bildiktensonra endiflelerimiz azalacak. Buyolda Türkiye’nin en çok çal›flankurumlar›n›n bafl›nda BÜ KandilliRasathanesi geliyor. Büyük birsorumlulukla hem e¤itim hem deservis hizmeti veren KandilliRasathanesi’nin yeni Müdürü Prof.Dr. Mustafa Erdik ile ürkütücü birgerçekle yaflarken bilime inanarakve tabii ki uygulayarak geldi¤imiznoktay› ve bundan sonraulaflmam›z gereken hedeflerikonufltuk.

de e¤itim iflleri var. Toplumgenelinde daha çok bilinen servisiflleri. Oysa verilen e¤itim de çokönemli. Türkiye’de depremmühendisi diplomas›n› sadeceburas› vermektedir, dünyada dasay›l› yerlerden biridir. NeticedeKandilli’nin gerçeklefltirdi¤i tümaflamalar›n kayna¤›n› daö¤rencilerimiz teflkil etmekte. Onlarolmasa hiçbir fley yapamay›z.Bütün u¤rafl›m›z kaliteli ö¤renciyialmaya devam etmek. Bu kadarkaliteli ö¤renciyi almaya çal›fl›rkenelbette Avrupa veya ABD’den çokgüzide okullarla rekabet etmekdurumunday›z. Ço¤unlukla onlarakarfl› ma¤lup oluyoruz bunun dasebebi araflt›rma ve e¤itimimkanlar›m›z›n eksikli¤i de¤il,ö¤rencilere sunaca¤›m›z burs, yurtgibi imkanlar›n s›n›rl› olmas›. Sosyalimkanlar›n artmas› ö¤rencilerecazip gelecektir. Bu nedenleKandilli Kampüsü’nde yenibirimlerin kurulmas›, buraya dahaçok ö¤rencinin gelmesi, Üniversiteile daha bütünleflik olmas› olumlugeliflmeler olacak. DepremMühendisli¤i bölümünde mezunolan ö¤renciler hangi dallardadevam ediyorlar? Bir k›sm› yineüniversitelerde çal›fl›yor. Önemlibir k›sm› ise Türkiye’de sigortasektöründe çal›fl›yor. Depremsigortas›, deprem sonras›nda hasarbelirlenmesi ile ilgili birimlerdegörev al›yorlar. Yine önemli birk›s›m mezunumuz büyükfirmalarda projelerde, depremedayan›kl› yap› tasar›m›nda çal›fl›yor.

Yetkin mühendislik“Özellikle devletten gelen talep çokönemli rol oynuyor”

Halktan gelen talep tek bafl›nayeterli de¤il. Biz y›llard›r Türkiye’deyetkin mühendisli¤i (profesyonelmühendislik) ç›kartmayaçal›fl›yoruz. Türkiye’de bugün 4y›ll›k inflaat mühendisli¤i e¤itiminialan herkes kanunen herhangi biryap›n›n projesine imza atabilir.Oysa Avrupa ve ABD’de bununiçin bir ek e¤itim veya tecrübearan›yor. Devlet “flu tip projeler

için bu yeterlilikte mühendisinimzas› gerekiyor” flart›n› ihalemetinlerine sokarsa oformasyondaki mühendise talepyarat›l›r. O zaman daha çokö¤renci bize gelir, daha çokmezunumuz olur. Bu nedenleözellikle devletten gelen talep çokönemli rol oynuyor, bu talepartt›kça uzman say›s› da artacakt›r.

Halk›n e¤itimi“Devaml› sponsor aray›fl›ndaolmak bizim için çok zor”

Afet Birimimiz depremden sonrakuruldu. fiu anda üniversitemizinE¤itim Fakültesi’nden destek almayaçal›fl›yoruz. Ayr›ca ‹stanbulValili¤i’nin de sponsorlu¤u içinçal›fl›yoruz. Zira bizim bunaay›racak büyük bir bütçemiz yok.Yine büyük kurumlar›nsponsorlu¤u da çok önemli. Meseladeprem e¤itim t›r› için Haz›r BetonBirli¤i’nin deste¤ini ald›k. Onlar›nsponsorlu¤u y›l sonunda bitecek.Sonras› için yine sponsor bulmaklaz›m. Böyle devaml› sponsoraray›fl›nda olmak bizim için çokzor. Bu nedenle daha uzun y›llarsürdürülebilir çal›flmalar yap›lmal›.Ben, afet birimimizin araziye gidipbilfiil e¤itim vermek yerine, depreme¤itim malzemesi üreten, mevcute¤itim malzemelerini denetleyenve güncelleyen bir kurum olmas›n›tercih ediyorum. Çünkü sahayagidip e¤itim vermek yatay büyümekdemek ve bunu yapacak kurumlarzaten var. Ama bizim onlarayard›mc› olmam›z, malzemesa¤lamam›z daha önemli.

Depremi önceden bilmek“Tüm dünyaya küçücük birdelikten bak›yorsunuz ve deli¤ind›fl›nda ne oldu¤unugörüyorsunuz”

fiu anda dünyada depremiönceden haber veren bir sistem,böyle bir teknoloji yok. Depremmilyonlarca y›ldan beri olagelenbir do¤a olay›. Biz buna sadeceson 50 y›ld›r bak›yoruz. Yanidüflünün ki siz tüm dünyaya

küçücük bir delikten bak›yorsunuzve deli¤in d›fl›nda ne oldu¤unugörüyorsunuz. Elinizde bir zar varama zar›n kaç köflesi oldu¤unubilmiyorsunuz. Zar 6 köfleliysesay›lar› görüyorsunuz, 1’den 6’yakadar. O zaman ‘ben zar› yenidenatt›¤›mda ayn› say›n›n yenidengelme olas›l›¤› 1/6 diyebilirsiniz’.fiimdi biz de deprem konusundaelimizdeki zar›n kaç köflelioldu¤unu bilmiyoruz, çünkü yeterikadar at›lmam›fl zar. O bak›mdan,ne yapsan›z kehanet oluyor.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 17

Depremle ilgili son derece önemliçal›flmalar gerçeklefltirilmekte Kandilli

Rasathanesi’nde. Tüm dünyadabenzer kapasiteye sahip sekiz yeraras›nda Kandilli Rasathanesi var.

Biz bu tip çal›flmalar›m›z› yüzlerce,binlerce kez tekrarlarsak bizdensonra gelen nesiller daha do¤rukehanetlerde bulunacaklar. fiuanda yapt›¤›m›z araflt›rmalar hepgelece¤e ›fl›k tutmak içindir. Amaflu anda kesin bir çözümümüz yokelimizde.

Deprem teknolojisi“Ama depremi önceden tahminetmeyi, depreme dayan›kl› binalaryapman›n yerine veya ayn›paralelde düflünürseniz bu yanl›flbir yöntemdir”

Depreme karfl› nas›l dayan›kl›yap›lar yapaca¤›m›z› biliyoruz. Bukonuda teknoloji çok h›zl› ilerliyor.Ama deprem ile ilgili araflt›rmalarçok zor çal›flmalar. Büyük birdepremden bahsedersenizdepremin etkiledi¤i fay hatt›n›nsahas› 30x70 kilometre gibi bir yerdüflünün. Burada deprem birnoktada bafll›yor, küçük bafll›yor,ya büyüyor ya büyümüyor. 20kilometre derinde olan bir olay.Sonuçta söylemek istedi¤im fluanda depremi önceden bilebilenbir teknoloji yok. Ama nas›l bir

binada ya da altyap›da yaflaman›zgerekiyor, acil durumda neleryap›lmal›, bunlar› biliyoruz. Zatenbunlar› bildikten sonra gerisiaraflt›rma içindir, bilgiyi art›rmakiçindir. ‹nsanlar bu bilimselçal›flmalar› da takip edebilirlerelbette. Ama depremi öncedentahmin etmeyi, depreme dayan›kl›binalar yapman›n yerine veya ayn›paralelde düflünürseniz bu yanl›flbir yöntemdir. Bizim için bilinenleriuygulama zaman›d›r.

‹stanbul’daki uygulamalar“Bizim eksik oldu¤umuz konudaha çok halk›m›z›n oturdu¤ukonutlarda yaflanan sorun”

fiu anda ço¤u alanda ‹stanbul’dakiuygulamalarda dünyaya paraleliz.Köprüleri ele alacak olursak, hepsielden geçmifl ve güçlendirilmifltir.Diyebilirim ki San Francisco veyaLos Angeles’teki köprülerden dahabile iyi durumda olabilirler.

Okullar›m›za bakarsan›z 500’eyak›n okul binas› güçlendirilmifldurumdad›r. Daha çok say›daokulun da projeleri haz›rlanm›flt›r.Hastaneler için de projeler var amaokul çal›flmalar› kadar kapsaml›bir flekilde çal›flmalar› bafllamad›.Bizim eksik oldu¤umuz konu dahaçok halk›m›z›n oturdu¤ukonutlarda yaflanan sorun ki o dazaten dünyada da çözülmüfldurumda de¤il. Bu konuda kentbaz›nda dünyada iki önemli hamleolmufltur. Bunlardan bir tanesi 40y›l önce Los Angeles’te olmuflturve oradaki güçsüz, yap›lar içinbelediye bir kanun ç›karm›flt›r.Hala da o kanunungerçeklefltirilmesi ile ilgiliu¤rafl›l›yor. Ancak %40 civar›ndagerçeklefltirilmifltir. Üstelik çokkapitalist bir ekonomi olmas›nara¤men. Bir di¤eri de Çavufleskuzaman›nda Romanya’da hangibinalar›n boflalt›laca¤›, hangileriningüçlendirilece¤ine dair kap›lara

18 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

KandilliKampüsü’ndekisosyal hayat›nrenklenmesiö¤rencilericezbetmek içinönemli.

levhalar as›lm›flt›r. Ama öyle otoriterbir yönetim bile bu de¤iflimibaflaramam›flt›r. ‹stanbul’da tabiikimsede sihirli de¤nek yok.‹nsanlara kredi verelim, gitsinlerevlerini güçlendirsinler gibi birdurum olamad›. Bunun nedeni debu ifl için ilk öneriler Avrupa veyaABD’den gelmifltir. Oralardabiliyorsunuz ev için iki terim vard›r,biri house di¤eri home. Bizde ikisibirden kullan›l›r. Ev bir imtiad›r,al›n›p sat›labilir. Ancak çok zenginveya köklü bir aile, birkaç nesildir“home” dedi¤i evinde yafl›yordur,iflte o evini kaybetmek istemez. Ozaman ne gerekiyorsa yapar evine.Ama bizde böyle bir ev kavram›olmad›¤› için, insanlar ald›klar›kredi karfl›l›¤›nda evlerineyapacaklar› masraftan sonra evinde¤erinin art›p artmayaca¤›n›düflünüyor. Artmayaca¤›n› görüncede böyle bir kredi masraf›nagirmiyor. Onun yerine kredi al›p,elindeki evi sat›p baflka bir evalmay› daha uygun görüyor.

Binalar nas›l yap›lmal›?“As›l düzeltici sebep konutüretiminin sanayileflmesidir”

Yeni bina yönetmelikleri sonderece yeterli. Özellikle büyükinflaat firmalar›n›n üstlendikleriprojeler çok yüksek teknoloji ilegerçeklefliyor. Zaten ‹stanbul’dayeni yap›lan binalar›n kalitesindekibu art›flta 99 depreminden sonraoluflan bilincin çok önemli bir rolüolmas› ile birlikte as›l nedenenflasyonun düflmesidir. Çünküenflasyon düfltü¤ü zaman sermayeartar. O zaman büyük yat›r›mc›lardevreye giriyor. Eskiden büyükyat›r›mc› devreye giremiyorduçünkü sermaye ak›fl›n›sa¤layam›yordu. Sonuçta as›ldüzeltici sebep konut üretimininsanayileflmesidir.

Metro ve tüneller“Deprem s›ras›nda raydaki araçtas›k›nt› olabilir”

Depremde en az riskli yap›lartünellerdir. ‹stanbul’da metro olsun,

di¤er ulafl›m tünelleri olsunkorkulacak bir fley yok. Amadeprem s›ras›nda raydaki araçtas›k›nt› olabilir. Biz buna ‘raydanç›kma’ diyoruz. Bu nedenledeprem s›ras›nda raydaki araçlar›ndurdurulmas› gerekir. Amatünellerin kendisinde hiçbir s›k›nt›olmaz. Zaten kuvvetli birdepremde araba bile kullan›lamaz,sa¤a sola savrulur. Ama deprems›ras›nda metroda bir vas›tan›nçal›flmas›n› istemeyiz ki bu daerken uyar› sistemine girer.

Yüksek binalar“Yüksek binalarda s›k›nt›m›zgiydirme teknikleridir”

Belediyenin talebi üzerine yüksekbinalarla ilgili olarak ‹stanbul içinbir flartname haz›rlad›k. Yüksekbinalarda s›k›nt›m›z giydirmeteknikleridir. Cam, tafl ya damermer, birçok de¤iflik malzemekullan›labiliyor. Bu farkl› kaplamamalzemelerinin ba¤lant›modüllerinin belli flartlara uymas›gerekir. Bu kaplamalarla ilgiliTürkiye’de bir flartname yoktu.fiimdi yeni ç›kar›l›yor. Bu nedenleflimdiye kadar firmalar kendimühendislerinin flartlar›na göreyapm›fllard›r. Küçük bir depremdebile kaplamalar›n dökülme riskivard›r. Bizim en büyük endiflemizbudur ve bunun için büyük birdeprem de gerekmez. Küçük birdepremde bile çok tehlikeli birunsurdur.

‹stanbul’un deprem riski: Birdeprem olas›l›¤› var m›? Var.Bu depremin büyük bir depremolma olas›l›¤› var m›? Var. Ohalde hayat›m›zla ilgili neyapmal›y›z?

Bu konuda yukardan afla¤›ya veafla¤›dan yukar›ya gelen fleylervar. Yani halk›n yapmas› gerekenfleyler var, devletin ve yerelyönetimin yapmas› gereken fleylervar ve ortada buluflacaklar›konular var. Her fleyden önceyapman›z gereken en önemli fley,geceleyin yata¤a yatt›¤›n›z zaman

flunu soracaks›n›z: “fiimdi birdeprem olsa, bütün elektriklerkesilse, iletiflim kesilse, eflyalark›r›lsa, etraftan ba¤›rt›, yard›msesleri duysam, ben yaralanm›flolsam, ne yapaca¤›m?” Bu soruyacevap verebiliyorsan›z zaten olaysizin için çözülmüfltür. O cevapapartman›n kendisindedir,ailenin kendisindedir, evincivar›ndad›r. Diyelim bir yaral›n›zvar, ambulans veya itfaiyeyeulaflam›yorsunuz. E¤er budurumda ne yapaca¤›n›z›biliyorsan›z, siz ifli çözmüflsünüz.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 19

“fiimdi bir deprem olsa, bütünelektrikler kesilse, iletiflim kesilse,

eflyalar k›r›lsa, etraftan ba¤›rt›, yard›msesleri duysam, ben yaralanm›fl

olsam, ne yapaca¤›m?” Bu soruyacevap verebiliyorsan›z zaten olay sizin

için çözülmüfltür.

20 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Bilmiyorum!“Herkesin flartlar› farkl›, bu nedenle herkes kendiflartlar›na uygun çözümlerini gelifltirmeli.”

O zaman aile olarak, apartman yönetimi olarak hepbirlikte ne yapman›z gerekti¤ine karar vermeniz laz›m.Önce bu suali sorun. Sonra çözüm için çal›flmayabafllay›n. Herkesin flartlar› farkl›, bu nedenle herkeskendi flartlar›na uygun çözümlerini gelifltirmeli. Mesela,bir depremden sonra toplanma yeri mahalledeki ensa¤lam binad›r, bu da okul veya camii olabilir. Mahallenindoktorlar› oraya gitmelidir. Bir insan›n yaral› birinitafl›ma kapasitesi 200 metre kadard›r ve toplanma noktas›bu mesafedeyse siz yaral›n›z› oraya ulaflt›rabilirsiniz.Olay›n birincisini çözdünüz. Ondan sonraki olay dahaçok yerel yönetime aittir. Yönetim yaral›lar› toplayabilmeli,yard›m götürebilmelidir. ‹kinci sorun su yok, elektrikyok, yemek yok, flimdi ne yapaca¤›z? Bu durumdaçözümler üretmek, neler yap›labilece¤ini bilmek laz›m.‹lk 24-48 saat atlat›ld›ktan sonra yard›mlar gelmeyebafllayacakt›r. Ama o ilk günleri atlatabilmek sizinplanlaman›z gereken bir konudur. Mahallelerde yürütülenbilinçlendirme program› hala devam ediyor ama bu tipe¤itim ve örgütlenmelerin sürdürülebilirli¤i de yineinsanlar›n elinde. Herkesin kendi acil plan›n› haz›rlam›flolmas› gerekiyor.

‹stanbul’un deprem riski“‹stanbul’da yaflanm›fl en son büyük deprem 1766depremidir.”

Deprem önceden bilinmiyor. Bu nedenle bazen ç›kandeprem olacak gibi haberlere itibar etmemek laz›m.Ama flu anda bilimsel olarak bilinen gerçek fludur ki‹stanbul’da büyük bir deprem olma olas›l›¤› her y›l%2’dir. Bu dünyan›n en yüksek ihtimallerinden biridir.Bu ihtimali ‹stanbul ile paylaflan iki kent daha var.Biri San Francisco, di¤eri de Tokyo. Burada bahsetti¤imbüyük depremler. Mesela 1922 Kanto depremi yaklafl›k200 bin kiflinin ölümüne neden olan çok büyük birdepremdir. 1906 San Francisco depremi yine buihtimalde bahsetti¤im büyük depreme örnektir.‹stanbul’da yaflanm›fl en son büyük deprem 1766depremidir. 250 y›l geçmifltir ama bu deprem yaklaflt›anlam›na gelmez. fiöyle düflünün, her y›l torbaya 49beyaz, 1 de k›rm›z› tafl koyuyorsunuz. K›rm›z› ç›karsabüyük bir deprem oluyor. Ama iflin iyi yan› her y›ltafllar› tekrar torbaya koyuyorsunuz. Yani bir y›l depremolmad› diye ertesi sene ihtimal yükselmiyor.

Ürkütücü bir gerçek ve bilimsel çal›flmalar“‹stanbul’da neredeyse 250 metrede bir sondajyap›lm›flt›r ki bu yo¤unlukta sondaj dünyada baflkabir tek Tokyo’da vard›r”

fiu anda Kandilli tüm Türkiye’de kurmufl oldu¤u istasyona¤› ile herhalde Avrupa’daki en iyilerden biridir. Marmara

ve ‹stanbul bölgesini ele al›rsan›z,inceleme bak›m›ndan Tokyo’dansonra dünyada ikinci durumdad›r.Özellikle ‹stanbul BüyükflehirBelediyesi inceleme vearaflt›rmalara çok büyükfinansmanlar koymufltur.‹stanbul’da neredeyse 250 metredebir sondaj yap›lm›flt›r ki buyo¤unlukta sondaj dünyada baflkabir tek Tokyo’da vard›r. Bilgibirikimimiz son derece iyidurumdad›r. Avrupa Birli¤i projelerikapsam›nda haz›rlam›fl oldu¤umuzdeprem tehlikesiyle ilgili riskinölçülmesi yaz›l›m program› bütünAvrupa ülkelerinde kullan›l›yor.Kandilli Rasathanesi olarak düfleybüyümeye devam etmekzorunday›z. Deprem oldu¤u anda,nerede oldu¤u ve büyüklü¤ühakk›nda haber verme yönündeilerlemeliyiz. Türkiye’deuygulanmas› gereken flartnamelerkonusunda yap›lacak çokçal›flmalar var.

Kültürel miras›m›z“fiu anda ‹stanbul’da en büyüktehlike alt›nda olan tarihi eserFatih Camii’dir”

Bir di¤er çok önemli konu daülkemizdeki tarihi eserlerindepreme karfl› korunmas› laz›m.Depremden sonra yerinekoyamayaca¤›n›z iki fley var. Birtanesi insan hayat›, di¤eri tarihive kültürel miras›m›z. Bu ikisinimutlaka korumak laz›m. Ayasofyadepremlerde çok hasar görmüfltürama tamir edilmifltir. Maalesefbizde tarihi eserin depreme karfl›güçlendirilmesi gibi bir kavramyoktur. Bizde onun orijinal halinegetirilmesi kavram› vard›r. Bukavramlar›n da de¤iflmesi ve bir

flartnameye ba¤lanmas› gerekiyor.fiu anda ‹stanbul’da en büyüktehlike alt›nda olan tarihi eserFatih Camii’dir. Zaten o tepeyekonan her bir camii herdepremde y›k›lm›flt›r. Çok özeltedbirler al›nmas› gerekmekte.‹ki numara Mihrimah SultanCamii’dir. Süleymaniye, SultanAhmet, Ayasofya gibi eserler dahasa¤lam. Ama hepsi için farkl›projelerimiz var.

Deprem flu anda bafllad›.Kandilli ne yapacak?“Marmaray tüpünden geçecektrenleri durduraca¤›z.”

‹stanbul’da bizim acil müdahalesistemimiz var. ‹stanbul’dakiyaklafl›k 100 istasyondan gelenveriler de¤erlendirilir ve ‹stanbul’unneresinde ne kadar hasar oldu¤u3 dakika içinde ‹stanbul Valili¤i’ne,1. Ordu Komutanl›¤›’na ve ‹stanbulBelediye Baflkanl›¤›’na bildirilir.Ondan sonra kurtarma ifllemleribafllar. Di¤er taraftan bizimsismoloji merkezimiz depreminyerini ve büyüklü¤ünü verir, buda de¤iflik örgütlere bildirilir.Bunlar depremden sonra olacakfleyler. Marmara’da olacak birdepremde -‹stanbul da dahil olmaküzere- deprem dalgas› daha‹stanbul’a ulaflmadan, yerine göreortalama 8 saniye içinde depremihaber verme imkan›m›z var. Busayede Marmaray tüpündengeçecek trenleri durduraca¤›z. Butüpün zafiyetinden de¤il, tekerleklivas›tan›n raydan ç›kma olas›l›¤›n›nyüksek olmas› yüzünden. Do¤algaz kesme ifllemi flimdilik yok.Özetle, sistem 8 saniye öncedenyaklaflan deprem flokunu haberveriyor. Deprem sonras›nda da ilk3 dakikada hasar raporlar›n›bildirebiliyoruz. Do¤al gazkesilmesi ana regülatördenyap›labilir. Ancak daha etkili olarakevlere giren do¤algaz›n kesilmesigerekir. Son 4-5 y›ld›r yap›lansistemlerde bu mecburi ama dahaeskilerde bu kesme sistemi yok.Belki bunlar da mecburi halegetirilebilir.

Depremden sonrayerine koyamayaca¤›n›ziki fley var. Bir tanesi

insan hayat›, di¤eri tarihive kültürel miras›m›z.

mre Bey Enfotek ‹letiflimad› alt›ndaki giriflimcilikdeneyiminizdenbahseder misiniz?

orta¤›m ile akl›m›zda hep olanbir projeydi diyebiliriz. Her nekadar çok bafllar›nda ikimiz defarkl› alanlarda ayr›ca çal›flmahayatlar›m›za devam ediyor olsakda yurtd›fl›nda örnekleri olan kioskprojelerini mercek alt›na alm›flt›k.Ancak buna nereden bafllayal›m,ne flekilde ilerleyelim konular›n›bir türlü netlefltiremiyorduk.Amac›m›z; üniversite kantinlerindeö¤rencilerin kendi içeri¤inidüzenleyebildi¤i, istediklerimüzi¤i seçip, klibiniizleyebildikleri kendilerine özelkapal› devre TV kanallar› kurmakve iflletmekti.

Enfotek’in var olma sürecindesizi tetikleyen ne oldu?Bu sorunuza verece¤im cevapBÜMED’dir. 2005 y›l›nda BÜMEDtaraf›ndan düzenlenen GiriflimcilikProjesi’ne kat›lm›fl olmak belki debugün bu iflletmenin ananedenidir.

Proje sonras›nda fikrinizihayata nas›l geçirdiniz?Giriflimcilik Projesi, 2005 y›l›ndaAB’den fon sa¤lanarak, BÜMEDtaraf›ndan düzenlenen ve yaklafl›k30 BÜMED üyesinin seçilerekkat›ld›¤› bir projeydi. Projeninamac› da yeni giriflimcileri toplumakazand›rmakt›. Bizler için deelbette çok önemliydi buçal›flmadan elde ettiklerimizi hayatageçirebilmek. Çünkü bu proje

E

Yaz›: Esra BAfiER ’05Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

BO⁄AZ‹Ç‹L‹LER

Bir giriflimcilik hikayesive baflrolünde BÜMED...

BÜMED taraf›ndan AB deste¤i ile 2005y›l›nda gerçeklefltirilen GiriflimcilikProjesi, giriflimci fikirlerini hayatageçirmeye çal›flan Bo¤aziçililerekapsaml› bir çal›fltay imkan› sundu.Çal›fltay sonunda projeler yar›flt› vebirinci olan proje hem yurtd›fl›ndakat›ld›¤› yar›flmada ödül ald› hem debaflar› ile ifl hayat›na girifl yapt›.Peki ikinci olan projeye ne oldu?‹kinci olan proje bugün baflar›l› birgiriflim olarak yoluna devam etmekte,hatta BÜMED’e de destek vermekte...Emre Yalç›n ’01 ile BÜMED GiriflimcilikProjesi ile bafllayan ve baflar› iledevam eden giriflimcilik tecrübesinikonufltuk.

22 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

kapsam›nda, iflimizisorgulayabilme, detayl› ifl plan›haz›rlama ve network sa¤lamaimkanlar›na kavufltuk.

BÜMED Giriflimcilik Çal›fltay›size ne katt›?BÜMED’in düzenledi¤i GiriflimcilikProjesi e¤itimleri esnas›nda kendiprojemize özelefltiri getirdik.Yapt›¤›m›z projeksiyonlarneticesinde, ilk baflta planlad›¤›m›zinternet kiosku uygulamas›n›nasl›nda bekledi¤imiz geri dönüflüsa¤lamayabilece¤ini fark ettik.Özellikle mobil uygulamalardakiilerleyifl bizi ürünümüzüfarkl›laflt›rmaya itti. Bununneticesinde de ürünümüzü plazmaekranlarla bütünleflik çal›flan,internet-müzik kiosku olarak hayatageçirdik. Bunu gerçeklefltirirkende kendimize net bir hedef kitleolarak üniversiteleri seçtik.

“Uniboard” nedir?“Uniboard”lar, ö¤rencilerinüniversite kantinlerinde kendiiçeri¤ini düzenleyebildikleri,istedikleri müzi¤i seçip, klibiniizleyebildikleri kendilerine özelkapal› devre TV kanallar›na sahipolabilmelerini sa¤l›yor.Reklam verenlere de görüntü, ses,internet ve mobil altyap› içerenbenzersiz, yeni bir reklam mecras›sunuyoruz. Bildi¤iniz üzere FMCGve iletiflim sektörleri baflta olmaküzere reklam verenler gençlikleiletiflime çok önem veriyorlar.Asl›nda, burada kendilerine hertürlü yarat›c› kampanyay›uygulayabildikleri, zaplanma riskiolmayan, hedef kitlesi kesin birmecra sa¤l›yoruz.

BÜMED Giriflimcilik Projesisonras›nda nas›l bir çizgiizlediniz?Öncelikle proje BÜMED için debir ilkti. Ve neticesinin ne olaca¤›n›bizim kadar onlar da merakediyorlard›. Mesela, projede birinciseçilen grup, flirketleflmeyitamamlayan ilk ekip oldular. Zatenprojeleri ile daha sonra Avrupa’dada ödül ald›lar.

Bizim içinse flirketleflme sürecibiraz daha uzun sürdü. ‹lk bafltahome office olarak çal›flmalar›m›zadevam ettik. Ürün ortaya ç›kt›ktanve ifl pazarlama-sat›fl aflamas›nageldikten sonra da flirketimizikurduk.

Projenizi hayata geçirmenoktas›nda, BÜMED’dendestek ald›n›z m›?BÜMED gerçekten çal›flmalar›m›z›nher safhas›nda tüm deste¤iniesirgemeden yard›mc› oldu.Özellikle networking anlam›ndado¤ru kiflilere ulaflabilmekonusunda BÜMED’in çok ciddikatk›s› oldu.

Anlatt›klar›n›zdan flu andakigirifliminizin temellerini BÜMEDvas›tas›yla att›¤›n›z› anl›yorum.Kesinlikle. Çünkü akl›n›zda olanbir fleyi hayata geçirmek çok dakolay bir fley de¤il. Amaplanlaman›z› iyi yapt›¤›n›zda veözelefltiri yapabildi¤inizdegerçekleflebilece¤ini BÜMED’indüzenledi¤i GiriflimcilikProjesi’ndeki çal›flmalar esnas›ndafark ettim.

Peki siz BÜMED için...?Neler yap›yorsunuz diyeceksiniz...Elbette Enfotek olarak BÜMED’inkap›s›n› “Biz, sizin için neyapabiliriz” diyerek çald›k. fiu anBo¤aziçi Üniversitesi kantinlerindeyer alan ekranlar›m›z›n tamam›BÜMED’in hizmetindedir.Ö¤rencilerle iletiflimde, bir tak›metkinliklerin duyurulmas›ndaekranlar›m›z› aktif olarakkullan›yoruz. Ve aç›kças› bundanda büyük bir mutluluk duyuyoruz.Sonuçta bize zaman›nda karfl›l›ks›zkucak açm›fl, destek sa¤lam›flderne¤imize, bir noktada destekolabildi¤imizi görmek bizisevindiriyor. San›r›m, bu anlamdada Giriflimcilik Projesi’nin amac›naulaflt›¤›n› gösteren do¤ru bir örne¤iz.

Ekranlar okul ve ö¤rencikulüpleri için de kullan›labilirdurumda m›?Elbette. Bu sezon daha aktif olarak

kullan›labilmesini arzu ediyoruz.Belirtti¤im gibi ekranlar›m›z herüniversitenin kendi özel TV kanal›fleklinde çal›fl›yor. Burada okulyönetimimizin, ö¤rencikulüplerinin duyurular›n›,etkinliklerini seve seveyay›nl›yoruz.

‹lerleyen dönemlerdeflirketinizin gelecek planlar›ndaneler var?Bu y›l itibariyle bayilikler vermeyebafllad›k. Bu kapsamda Ankara,‹zmir, Eskiflehir, Manisa veKocaeli’nde yap›lanmam›z›tamamlad›k. Bunu di¤er illere deyaymay› ve eriflim a¤›m›z›geniflletmeyi arzuluyoruz. Bir di¤erarzumuz ise “Uniboard”u yurtd›fl›na tafl›mak. Araflt›rabildi¤imizkadar›yla sistemimizin yurtd›fl›ndada benzeri bir uygulamas› mevcutde¤il. Ve yaz›l›m›n› tamamenkendimiz gerçeklefltirmemizsebebiyle de ürün yurt d›fl›na ihraçedilmeye, ifl plan› oralardauygulamaya geçirilmeye oldukçamüsait.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 23

BÜMED gerçekten çal›flmalar›m›z›nher safhas›nda tüm deste¤ini

esirgemeden yard›mc› oldu. Özelliklenetworking anlam›nda do¤ru kiflilere

ulaflabilme konusunda BÜMED’inçok ciddi katk›s› oldu.

2001 y›l›nda BÜ SiyasetBilimi ve Uluslararas› ‹liflkilerBölümü’nden mezunolduktan sonra özelsektörde çal›flmaya bafllad›.Giriflimcilik deneyimiöncesinde bir bankada teftiflkurulunda çal›fl›yordu. fiimdiise kurucu orta¤› oldu¤u,digital signage ve kiosksektöründe faaliyet gösterenEnfotek ‹letiflim’de çal›fl›yor.

Emre Yalç›n

ir y›l kadar önce ABD’liyat›r›m bankas› LehmanBrothers’›n iflas› dünyaekonomisini dönüflü

olmayan bir yolculu¤a ç›kartt›.Domino etkisi k›sa süredekendisini gösterdi ve sars›lmazdenen dünyan›n en güçlü finansflirketleri bir bir devrilmeye bafllad›.

Baflta ABD olmak üzeretüm dünyay› belirsizlik vekriz korkusu sarm›flt›.Devletler duruma el koydu,birçok önlem al›nd›,kapitalist sistem sorguland›,“hiçbir fley eskisi gibiolmayacak” dendi,Uzakdo¤u’nun finansalyükselifli, Bat› bankac›l›k ve

finans sisteminin yenidenyap›land›r›lmas› tart›fl›ld› durdu.Türkiye’de kendisini özellikleiflsizlikte gösteren kriz medyadaart›k her gün tart›fl›lmasa da haladevam ediyor. Aileler, bireyler,firmalar, sektörler sadece krizdeayakta kalmak de¤il de¤iflim vedönüflümleri de gerçeklefltirmekzorunda. Biz de farkl› sektörlerdekrizde al›nan önlemleri veuygulanan stratejileri araflt›rd›k. Türkiye’nin en büyüksektörlerinden olan inflaat ve emlakyat›r›mlar› sektörü krizden önceçok parlak bir grafik çizmekteydive kriz ile birlikte gözler busektöre çevrildi. Sektörün öndegelen firmalar›ndan

B

24 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Global ekonomik kriz bir y›ldan uzunbir süredir dünyay› etkilemeye devamediyor. Ekonominin lokomotifsektörlerinde kriz döneminde nas›luygulamalar gelifltirildi ve sonuçlar›neler oldu sorusunu BÜ’lü yöneticilerlekonufltuk.

Cemal Zeybek: “Özelliklebu tip çalkant›l› dönemlerde,

müflterilerinize farkl›l›k yaratacaközellikler sunabilmeniz,

sizi rekabette öne ç›kar›r”

Yaz›: P›nar TÜREN PATTERSON ’93Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

DOSYA

Ekonomik krizdeifle yarayan stratejiler

Koray ‹nflaat’›n ‹fl GelifltirmeDirektörü Mehmet CemalZeybek ’94, “Özellikle bu tipçalkant›l› dönemlerde,müflterilerinize farkl›l›k yaratacaközellikler sunabilmeniz, sizirekabette öne ç›kar›r” diyor veekliyor: “Biz de bu dönemde ortayakoydu¤umuz projelerde buayr›cal›klar› ön plana ç›kard›k.Bunlardan bir tanesi ‘GarantiBelgesi’ uygulamas› idi. Koray‹nflaat bundan sonra satt›¤› tümkonutlar› Garanti Belgesi ilebirlikte sat›yor. Bu, sektördekibüyük bir eksiklikti ve bir ilkti. Buuygulaman›n yans›malar› daoldukça etkili oldu ve sat›flrakamlar›m›za pozitif etki yapt›.”diyor.

Son y›llar›n ifl dünyas›nda s›kçakullan›lan, rekabeti art›rmadafarkl›laflma, yarat›c›l›k veyenilikçilik olaraközetleyebilece¤imiz inovasyonkavram›n›n da kriz döneminde nekadar önemli oldu¤u ortaya ç›kt›.Farkl›laflmay› baflaranlar›nmüflterilerini korudu¤u hattaartt›rd›¤› söylenebilir. Zeybek’inbelirtti¤i uygulamalar inovasyonunönemine iflaret ediyor:

“Gene bu dönemde ‘insana sayg›’ilkemizden hareketlegelifltirdi¤imiz ‘Konut KaliteStandartlar› (KKS)’ inovasyonprojesi tüketicinin büyük ilgisi ilekarfl›laflt›. Gerçek Anahtar Teslim,Deprem Güvenlik Yönetimi,Ayr›cal›kl› Garanti, DekorasyonDan›flmanl›¤›, Güvenlik veTeknoloji Yönetimi ve ProfesyonelYaflam Alan› Yönetimibafll›klar›ndan oluflan bu proje,müflteri memnuniyetini en üstseviyeye ç›karmay› ve sektördeeksik bulunan baz› standartlar›oluflturmay› amaçl›yordu.”Zeybek’in iflaret etti¤i bir baflkakonu ise yurt d›fl›ndaki imkanlar›de¤erlendirme. Baflta inflaatsektörü olmak üzere birçok sektöriçin yurt d›fl› yat›r›mlar› veya ihracatkrizde sadece ayakta kalmay› de¤ilbüyümeyi de etkileyebiliyor.

“Firmam›z›n yenilikçi ve at›l›mc›kimli¤i nedeniyle uzunca sürediryeni pazarlarla ilgili araflt›rmasürecimiz devam etmekteydi. Tamda bu ekonomik daralmas›ras›nda dünyan›n daha azetkilenen bölgelerindekigiriflimlerimiz sonuç verdi veKörfez bölgesinde yeni ifller ald›k.fiu anda Ürdün’de Kral HüseyinBiyoteknoloji ve KanserEnstitüsü’nün inflaat›na bafllad›k.Tamamland›¤›nda tümdünyadaki ancak 5 örne¤i olacakbu ileri teknoloji eseri yap›, TürkMüteahhitli¤i aç›s›ndan da gururkayna¤› olacak. Daha öncebölgede tamamlad›¤›m›z projelerinolumlu referanslar›yla Libya’danald›¤›m›z davetle bu ülkeye degirdik. Yak›nda bu ülkede deinflaatlar›m›z bafllayacak.”

Gerek istihdama katk›s›, gerekseoluflturdu¤u kapsaml› yan sanayiidallar› ile ekonomide lokomotifgörevi üstlenmifl bir di¤er sektörolan otomotiv sektöründe sony›llardaki yat›r›mlar sayesindeTürkiye ihracatç› konumunayükselmifl durumda. Ancak buönemli sektör de kriz ile birlikteciddi s›k›nt› sinyalleri vermeyebafllam›flt›. Fabrikalarda üretimazalm›fl ve istihdam› tehdit ederduruma gelmiflti. Oysa Eylül2009’da Otomotiv DistribütörleriDerne¤i (ODD) verilerine göre81.000 araç sat›larak, ay baz›ndasektör rekoru k›r›lm›fl durumda.Peki bu nas›loldu? Krizderekor nas›l k›r›ld›?Asl›nda cevab›hepimiz biliyoruz,Devlet vergilerdedüzenlemeyapt›¤›ndasektörlere f›rsatsa¤layabiliyor.Avrupa ve ABDbaflta olmak üzeredünyan›n birçokülkesinde devletlerald›klar› önlemlerlereel sektöre canl›l›kgetirmeyi, istihdam›

korumay›, üretimi teflvik etmeyiamaçlad›lar. Bunun meyveleri deTürkiye’de otomotiv sektöründeoldu¤u gibi k›sa sürede görüldü.DOD Genel Müdürü ‹lhamiEksin ’85 vergilerde yap›lan

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 25

‹lhami Eksin: “Türkiye ile benzerpazar özelliklerine sahip olan

birçok Avrupa ülkesinde, çevreninkorunmas› ve yeni araç pazar›n›n

canl› tutulmas› amac›yla hurdateflviki ve çevresel faktörleri esasalan vergilendirme mant›¤› etkin

bir flekilde uygulanmaktad›r.”

düzenlemelerle sektörde sa¤lanangeliflmeler hakk›nda flunlar›söyledi:

“Esnek bir talep yap›s›na sahipolan ve a¤›rl›kl› olarak tüketiciyehitap eden otomotiv ürünleri,vergisel düzenlemelerdendo¤rudan etkilenmektedir. Martay›n›n ikinci yar›s›nda, sektör pay›en yüksek olan 1600 cc ve dahaküçük motorlu araçlarda ÖTVoran›n›n %37’den %18’eçekilmesi, pazara büyük orandahareketlilik getirmifltir.

Haziran ay› itibar›yla buindirimin azalt›larak devametmesi, ilk baflta talebi azaltm›flolsa da, indirimin son döneminedenk gelen Eylül ay›nda, ODDverilerine göre toplam 81.000 araçsat›larak, ay baz›nda sektör rekoruk›r›lm›flt›r. Ekim ay› bafl›ndanitibaren ise, süregelen bütünkampanyalara ra¤men talebinciddi oranda düfltü¤ügözlenmektedir. ÖTV indirimi ilegelen sat›fl hacminin, ertelenmiflbir talebin öne çekilmesi mi, yoksamevcut bir talebin pazarayans›mas› m› oldu¤u tart›fl›labilir.Önümüzdeki aylardaki geliflmeler,her fiyat seviyesinde ölçümlemeyapmam›za imkan verece¤i için,daha sa¤l›kl› politikalar gelifltirmeimkan› vard›r.”

Eksin sektördeki bu geliflmelerinsürdürülebilir olmas› için degörüfllerini bizlerle paylaflt›:“Sürdürülebilir ve öngörülebilirbir sektörel geliflimi ortayakoyabilmek için, sektörüntemsilcileri ile iflbirli¤i içinde kal›c›,tutarl› ve çevre dostu politikalargelifltirmek temel ilke olarakal›nmal›d›r. Bu yöndeoluflturulacak politikalar,ekonomik krizden ç›k›fl›nkonufluldu¤u bu dönemde krizdenç›k›fla ciddi bir ivmekazand›rabilir.

Türkiye ile benzer pazarözelliklerine sahip olan birçokAvrupa ülkesinde, çevreninkorunmas› ve yeni araç pazar›n›ncanl› tutulmas› amac›yla hurdateflviki ve çevresel faktörleri esasalan vergilendirme mant›¤› etkinbir flekilde uygulanmaktad›r.Almanya’da hurda teflviki ilesat›fllarda %39 art›fl olmufltur.Avrupa Otomotiv ÜreticilerDerne¤i, Avrupa'da ülkelerinverdi¤i hurda teflvikleriyle 2009sonuna kadar, sat›fllarda 800 binadetin üzerinde art›fl olabilece¤iniöngörmektedir. Bununla beraber,birçok Avrupa ülkesinde düflükegzoz emisyonuna sahiparaçlarda vergi indirimisa¤lanmaktad›r.

Ülkemizde de hurda indirimi alanaraçlar›n trafi¤e ç›kmas›n›önleyecek tedbirlerin al›nmas› veMotorlu Tafl›tlar Vergisi’ndeçevresel faktörleri göz önüne alanbir düzenlemeye geçilmesisa¤lanabilirse, hem çevrekorunmas›na katk› sa¤layacak birdüzene geçilebilecek hem deotomotiv pazar› kal›c› vesürdürülebilir bir geliflme çizgisiyakalayacakt›r.”

Reel sektördeki dalgalanman›netkisinin en iyi görülebilece¤i h›zl›tüketim sektöründe ekonomikdurgunluk Türkiye’nin politikgündemlerinin de olumsuz etkisiile tüketici güven endeksinin vetüketimin düflmesine neden oldu.Ancak Mart 2009’dan itibaren bu

Cihan Aksoy: “Promosyonmaliyetleri artan firmalar sat›fllar›na

göre daha çok artan maliyetlerinidengeleyebilmek için özellikle

üretim, lojistik ve finansalsüreçlere odakland›lar.”

26 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

düflüfl yerini biraz yükselmeyeb›rakarak ikinci çeyrekte % 4.3,% 2.8, % 2.4’lük art›fllarla geçenseneye göre h›zl› tüketimürünlerinde senelik 1.4’lük birbüyümeye döndü.

Perakende sektörü de son y›llardaTürkiye’de y›ld›z› parlayan verekabetin gün geçtikçe artt›¤›sektörlerden. 1.4’lük bir büyümenas›l stratejilerle sa¤land›?Sorumuzu Colgate Palmolive,Müflteri Gelifltirme Müdürü CihanAksoy ’01 cevaplad›:

“Yaflanmakta olan ekonomikdurgunluk sebebi ile perakendenoktalar› sat›fllar›n› art›rmak içinaralar›ndaki fiyat rekabetiniart›rd› bu nedenle fiyatlar›n birazgeri gelmesine neden oldular. Budurum özellikle 3. çeyrekte ilkyar›ya göre tüketici çekiflini art›rd›.Bununla beraber kriz veya nakitak›fl›n›n s›k›flt›¤› ortamlardatüketicilerin daha az paraharcama iste¤i, tüketiciyi günlükihtiyaçlar›n› giderecek al›flverifllereyönlendirdi ve bu da 2008’iny›ld›z› “‹ndirim Marketlerinin”2009 y›l›nda performanslar›n›ndaha da artmas›n› sa¤lad›. Bukonuda Türkiye’de hala yat›r›mlardevam ediyor.

Süpermarket kanal›nda ise ulusalzincirlerin, yerel zincirleri sat›nalma yolu ile büyüme çabalar›n›nartt›¤›n› görmekteyiz. Bu kanalyeni yerleflti¤i bölgelerde ulusalimajlar›n› tüketicilere sunaraksat›fllar›n› art›rmay› hedeflediler.Ancak yerel oyuncular da bu seneciddi yat›r›mlar yapt›lar ve ileriyedönük olarak tüketicilerin nabz›n›iyi tutup Ulusal Ma¤azalar iledaha rekabetçi bir flekildebüyümeye odakland›lar.Hipermarketler ise art›k flehiriçlerinde gerekli büyüklükte arazibulamad›klar› için al›flveriflmerkezlerinin içinde yer alarakbüyümeye çal›fl›yorlar ve a¤›rl›kl›olarak yat›r›mlar›n› ‹ç Anadoluve Do¤u Anadolu’ya yapmayadevam ediyorlar.

Sene bafl›nda, perakendetaraf›nda yat›r›mlar›n devamediyor olmas›n›n yat›r›maç›s›ndan biraz daha temkinlitedarikçiler ile yaratabilece¤i olas›gerginlik, süreç içerisinde iflbirli¤imodellerinin artmas› ile olumlubir havaya büründü. Budo¤rultuda sektör tüketici çekifliniartt›racak fiyat odakl›kampanyalar, (Ne al›rsan 1, 2, 3TL, 1 Alana 1 Bedava, X TL’likAl›flverifle Bedava, % 40-50indirim) ve özel kampanyalar(Belli bir al›ma çekiliflle büyükhediyeler) gibi projelere yöneldi.Böylece daha yüksek tonajhedefleri ile önceki y›llardakinominal marj seviyelerininyakalanmas› olas›l›¤› artt›. Butrend senenin kalan›nda dadevam edecekmifl gibi gözüküyor.

Promosyon maliyetleri artanfirmalar sat›fllar›na göre daha çokartan maliyetlerinidengeleyebilmek için özellikleüretim, lojistik ve finansal süreçlereodakland›lar. Hammadde,ambalaj maliyetlerinindüflürülmesi, tafl›mamaliyetlerinin optimizasyonu, stokanaliz ve nakit ak›fl› bafll›klar›n›tüm tedarikçiler tekrar ele ald›.

Nakit ak›fl› kontrolleri ile özelliklegeleneksel kanalda riskli oldu¤udüflünülen yerlerde distribütörde¤ifliklikleri yafland›. Ürün sat›fltahminleri süreçleri daha titiz eleal›narak stok seviyeleridüflürülmeye çal›fl›ld›.

Y›l›n geri kalan›nda Türkiyegündemine dönük politik

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 27

Mehmet Nane: “Kriz dönemindegeçmifl dönemde gerçeklefltirdi¤imiz

insana yat›r›m›n büyük faydas›n›gördük.”

28 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

gerginlikler sürse de TüketiciGüven endeksinin art›fl yönündeseyrediyor olmas› sektörün ileriyedönük beklentilerinin olumluseyretmesini sa¤lamaktad›r.”

Perakende sektöründeki rekabetinyo¤un yafland›¤› elektronikkategorisinde kriz y›l›nda büyüyenTeknosa krizle birlikte sektörküçülürken, yüzde 12 oran›ndabüyüyerek 2009’da pazar pay›n›14.5 seviyesine ulaflt›rmay› baflard›.Sektörde yüzde 20 daralma varken%10 büyüyen Teknosa’n›n GenelMüdürü Mehmet Nane ’90izledikleri stratejiler aras›ndaTürkiye’nin her yerindebulunman›n geldi¤ini belirtiyor.Bunun için Do¤u veGüneydo¤u’da il ve ilçelerdekiyat›r›mlar›na h›z veren firma Kars,Batman ve Tatvan’da açt›¤›ma¤azalara gösterilen yo¤unilgiden son derece memnun. Naneburalarda bir satmay› beklerkeniki satm›fl olduklar›n› söyledi.

Mehmet Nane istihdam ve personele¤itimi ile ilgili izledikleri stratejilerinönemini ve firmaya sa¤lad›¤›avantajlar›n alt›n› çizdi. “Krizde bizistihdam yaratmaya devam ettik.Krize karfl› yat›r›mlar yapt›k veyenilikçi modellerle büyümeyedevam ediyoruz. Perakendesektöründe insan faktörü en de¤erlietkenlerin bafl›nda geliyor. Teknolojiperakendecili¤inde kalifiye ifl gücüyetifltirme amac›yla 2005 y›l›ndaTeknosa Akademi’yi kurduk. Krizdöneminde geçmifl dönemdegerçeklefltirdi¤imiz insana olanyat›r›m›n büyük faydas›n› gördük.Teknosa ailesinin her bireyinin ilkdura¤› olan Teknosa Akademisayesinde sahip oldu¤umuz bilgilive e¤itimli çal›flma arkadafllar›m›z,müflterilerimize vermifl oldu¤umuzgüvenin bir parças› olarak krizdebüyümemizde destek olan bir di¤eretken oldu.”

Nane sektörlerinde düflük fiyat ilebirlikte kaliteli hizmetin deöneminin alt›n› çiziyor.Düzenlenen kampanyalarda

ekonomiye canl›l›k sa¤lamaamac›yla tüketiciye sunulanavantajl› fiyatlar, iyi hizmet ilebirleflince etkili oluyor. Konuylailgili olarak “Teknosa olaraktüketici taraf›ndan güven duyulanbir marka olmam›z› sa¤l›yor.Tüketiciye sundu¤umuz sat›flöncesi ve sat›fl sonras› hizmetlerle,onlara vermifl oldu¤umuz güvenduygusu kriz dönemindesat›fllar›m›z›n seyrini korumak ilebirlikte daralan ekonomidebüyüme kaydetmemizi sa¤lad›.”diyor Mehmet Nane ve ekliyor:“Özetle, krizden tüm sektörler vemarkalar gibi biz de etkilendikama etkisi alt›nda kalmad›k.Verimli çal›flma modelleriüzerinde zaten kriz öncesinde deçal›fl›yorduk, bunun meyvelerinitoplad›k. Çok yayg›n olmam›zara¤men dinamizmimizikoruyoruz. Tüketicilerimizi ürünve hizmet beklentilerinin ötesinetafl›mak için yeni ma¤azakonspetleri yaratmaya devamediyoruz. Ma¤azadakidan›flmanlar›m›z› TeknosaAkademi’nin detayl› ve yenilenene¤itimleriyle daha donan›ml› halegetiriyoruz. Bizim ald›¤›m›zönlemler, hükümetin önlempaketleriyle de desteklendi. ÖTV-KDV indirimi, yap›lankampanyalar da pazar›m›z›hareketlendirdi. Yat›r›mplanlar›m›zda de¤iflen bir fley yok.Ma¤aza açmaya, istihdamsa¤lamaya devam ediyoruz. Bizgelece¤e olumlu bak›yoruz. Çifthaneli büyümelerle y›l› kapatmay›hedefliyoruz.”

Görülüyor ki krizde özellikle devlettaraf›ndan al›nan vergi veyaistihdama yönelik uygulamalar(ÖTV indirimi, istihdama vergiindirimi gibi) sektörlere önemliivme kazand›rabiliyor ve geçiflsürecinde bir rahatlamasa¤layabiliyor. Ancak firmalar›nve ekonomideki tüm aktörlerin dekendilerini yenileyebilmeleri,do¤ru stratejileri zamankaybetmeden hayatageçirebilmeleri gerekiyor.

Eski Al›flkanl›klar›n›zdan Kurtulun!BÜYEM’de sat›fl ve pazarlama üzerine derslerveren Ahmet Benderlio¤lu ’86, “fiirketlerin ‘bizebir fley olmaz, biz ne krizler atlatt›k, neler gördük’,‘hele flu piyasa lideri rakibin yapt›¤›n› yapal›m;hatta daha iyisini yapal›m; siz o zaman görün bizi’diye sadece rakibi kopya etmekten; günükurtaracak palyatif önlemleri büyük stratejiler gibiortaya koymaktan; fiyat k›rmaktan, ofislerindeoturup müflteri beklemekten baflka bir fleyyapmad›klar›n›, eski al›flkanl›klar›ndankurtulmad›klar›n› görüyorum” diyor.

Ayakta Kalma ve Büyüme Rehberi• fiirketin varl›k sebebi müflterileridir. Elimizdekimüflterileri kaybetmemek, onlar› mutlu ve sad›kyapmak ve onlar›n referanslar›na baflvurmakdurumunday›z. Unutmay›n, tüm flirket çal›flanlar›birer ‘sat›c›d›r’.• ‘Rakip ne yap›yor?’diye sordu¤umuzdaönümüze hemen fiyat listeleri gelir. “Rakip sahadanas›l sat›fl stratejileri izliyor? Sat›fl süreci neredebafll›yor nerede bitiyor? Sat›fl sonras› hizmetlerdeneler yap›yor? Sahada gözlemlemek ve bunu dasistematik yapmak gerekir.• Sahada gözlem, piyasa ve müflteriler için degeçerlidir. Müflterinizi gerçekten tan›yor musunuz?Art›k müflteri komplike, sofistike; internettenaraflt›r›yor, daha zor be¤eniyor ve üstelik hiçolmad›¤› kadar da rekabet var. Sürekli farkl› bak›flaç›lar›yla müflteriyi “koklay›n”.• ‹fller çok çabuk, çok h›zl› gelifliyor. ‹novasyonuhem rakipten farkl›l›k yaratmak hem de ticarikazanç sa¤lamak için kullanabiliriz. Bu dakimsenin yapmad›¤›n› önceden ve h›zl› yapmak,bunun için iç görü oluflturmak, müflterilerin henüzulafl›lmam›fl bilgilerine ulaflmak, deneyimlerinigözlemlemek, onlar›n dahi henüz bilmedikleriihtiyaçlar›n› öngörmekten geçiyor.• Bu yol haritas›n› öncelikle yönetim flirketintüm çal›flanlar› ile paylafl›r ve herkes zihinselolarak sindirip uygularsa ifle yarar.

C.A. Türkiye’nin en çok tan›nanmarkalar›ndan biridir. Türkiye’ninsanayileflmesinin simge isimlerinden biri olanE.C.A markas›n›n arkas›nda kökleri Manisa’ya

dayanan bir aile var: Elginkan Ailesi. ElginkanToplulu¤u’nun kurucusu H. Ekrem Elginkan’›n 1999y›l›nda ölümünden sonra flirketlerin yönetimi ElginkanVakf›’na geçmifltir. Bugün Elginkan Vakf› tüm imkanlar›ile Türk toplumunun hizmetindedir. Önemli bir bütçeyesahip olan Elginkan Vakf› özellikle e¤itim alan›ndaverdi¤i hizmetlerle Türkiye’nin hem bugününe hem deyar›n›na destek vermektedir. Üniversitemize de birçokkonuda destek veren ve BÜMED taraf›ndan organizeedilen “Yeni Düfller Yenilikçi Düflünceler” Ö¤renci ProjeYar›flmas›n›n sponsorlu¤unu üstlenen ElginkanVakf›’n›n Genel Müdürü Osman Çetin Evranuz veElginkan Vakf›’n›n Mütevelli Heyeti ve Yönetim Kuruluüyesi Üniversitemiz ö¤retim üyelerinden Prof. Dr. AliR›za Kaylan ile yapt›¤›m›z görüflmede, ülkesini sevenve insanl›¤a hizmet etmek isteyen bir ailenin kendisiart›k hayatta olmasa bile yaratt›¤› de¤erlerin binlerceinsan›n hayat›n› ve hatta bir ülkenin gelece¤ini nas›lde¤ifltirebildi¤ini düflündük. ‹yi ki böyle insanlar, iyi kiböyle aileler, iyi ki onlar›n misyonunu devam ettirmekiçin çal›flan kifliler var. Paylaflmay› ve yaflatmay›beceremezsek dünya nas›l daha iyi bir yer olur ki?

E¤itime destekOsman Çetin Evranuz: Elginkan Vakf›’n›n ülkemizdee¤itim hayat›na birçok katk›s› var. Birincisi büyükokullar yap›yoruz. 2005 y›l›nda ‹zmit’te Cahit ElginkanAnadolu Lisesi’ni açt›k. ‹zmit’i seçmemizin nedenideprem felaketini yaflayan bölgemize yard›medebilmektir. “Bu bölgeye özel bir ilgi gösterelim,katk›lar›m›z›, desteklerimizi bu bölgelere birazyo¤unlaflt›ral›m” düflüncesiyle hareket ettik. CahitElginkan Anadolu Lisesi 24 derslikli, 720 ö¤rencikapasiteli bir Anadolu Lisesi. ‹nflaat› bitirdikten sonraMilli E¤itim Bakanl›¤›’na ba¤›fllad›k. Ayn› y›l ‹stanbulTeknik Üniversitesi arazisi içerisinde ‹TÜ EkremElginkan Lisesi’nin inflaat›n› yapt›k ve ‹TÜ’ye ba¤›fllad›k.2008 y›l›nda, ‹stanbul, Maltepe’de 40 derslikli, 14laboratuarl› E.C.A Elginkan Anadolu Lisesi’ni yapt›k.Çevre düzenlemesine kadar tamamlay›p Milli E¤itimBakanl›¤›’na ba¤›fllad›k. Bu okul 7.5 milyon TL’ye maloldu. Gerçekten çok güzel ve örnek bir okul oldu.

E.

30 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Yaz›: Ayla GÜRLEYEN ’89Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

S‹V‹L TOPLUM

E¤itimin büyük destekçisi:Elginkan Vakf›

Türkiye’de e¤itime birçok alanda büyük destekveren Elginkan Vakf›’n›n Genel Müdürü OsmanÇetin Evrenuz ve Mütevelli Heyeti ve YönetimKurulu üyesi Üniversitemiz ö¤retim üyelerindenProf. Dr. Ali R›za Kaylan ile Elginkan Vakf›’n›nmisyonu, hizmetleri ve e¤itime katk›lar› üzerinekonufltuk.

Mesleki ve Teknik E¤itimMerkezleriElginkan Vakf›’n›n e¤itime verdi¤ibir baflka önemli destek iseVakf›m›za ait olan Mesleki veTeknik E¤itim Merkezleri. Manisa,‹zmit ve Bolu’da olmak üzere 3e¤itim merkezimiz var. Bunlardanilkini 1994 y›l›nda Manisa’dakurduk. Meslek edindirmeye vemeslekteki becerileri, bilgiyiart›rmaya yönelik kurslar veseminerler veriyoruz. Meslekigeliflim ve meslek edindirmeninyan›nda kiflisel geliflime yönelikseminerlerimiz de var. ‹kinci okulyine depremde büyük yara alanBolu’da kuruldu. 2006 y›l›n›nsonunda ise üçüncü merkezimizolan Ahmet Elginkan Mesleki veTeknik E¤itim Merkezi’ni ‹zmit’tehizmete sunduk. Bu üç taneokulda bugüne kadar 180 bininüzerinde kifli ücretsiz e¤itim ald›.Mesela Bolu’da benim çok takdiretti¤im kurslardan biri konfeksiyondikifl kurslar›. Sanayi tipimakinelerden oluflan bir atölyeoluflturduk. Bu atölyelere hiçbirmesle¤i olmayan kifliler geliyorve bir ay içersinde bir meslekediniyor. Elginkan Vakf›’n›nmesleki ve teknik e¤itimmerkezlerinde öngördü¤ü amaçda bu; insanlar› meslek sahibiyapmak. Onlar› ekmek sahibiyapmak. Çok talep görenkurslardan baz›lar› Kaynakç›l›k,Bilgisayar Destekli Tasar›mKurslar› (Autocad, Solidworks vb.),Elektrik-Elektronik, PLCUygulamalar›, Diksiyon (do¤algazteknolojisi, temel elektrik,endüstriyel elektronik, Hidrolik-Pnömatik, ölçme ve kontrol bilgisi,talafll› imalat). Bilgisayar paketprogram kullan›m›na yönelikkurslar›m›z da oldukça yo¤untalep görüyor: Excel, Word,Powerpoint.

Teknoloji ile Türk Kültürü veDiline hizmetO.Ç.E.: Elginkan Vakf› son üçsenedir Türkiye’deki Türk Dili veTürk Kültürü araflt›rmalar›n›destekleyen bir ödül program›

gerçeklefltiriyor. Vakf›m›z›namaçlar›ndan bir tanesi de Türkkültürü, Türk dili konusundakiaraflt›rmalar› teflvik etmek,desteklemek. Her sene bu konudayapt›klar› araflt›rma ve çal›flmalarlamüracaat edenleride¤erlendiriyoruz veödüllendiriyoruz. Geçen y›lkiödülümüz 40 bin Lirayd›. Ayn›ödül program› içersinde teknolojikaraflt›rma ve çal›flmalar› dadestekleyen bir ödülümüz var. Bualandaki ödül de 40 bin Liratutar›nda. Geçen sene teknolojiödülünü ‹stanbul TeknikÜniversitesi’nden Prof. Dr. YusufYa¤c› ile ‹zmir TeknolojiEnstitüsü’nden Prof. Dr. MustafaGüden ve ekibi paylaflt›. Prof. Dr.Yusuf Ya¤c› Nano teknolojikonusunda araflt›rmalar yapan çokmeflhur bir Türk bilim adam›.Kendisi Japonya’n›n 2008 y›l›Enternasyonal Teknoloji Ödülünüde ald›.

Prof. Dr. Ali R›za Kaylan: Geçensene kültür alan›nda Bo¤aziçiÜniversitesi hocam›z Prof. Dr.Bülent Sankur Türkçe BiliflimSözlü¤ü çal›flmas› ile ödülünü ald›.Bu hem Türk diline büyük birkatk› hem de bir teknolojiçal›flmas›. Ansiklopedik bir biliflimsözlü¤ü.

Bir Baflka E¤itim Deste¤i:BurslarO.Ç.E.: Elginkan Vakf›, ‹stanbulÜniversitesi, ‹stanbul TeknikÜniversitesi, Bo¤aziçi Üniversitesi,Orta Do¤u Teknik Üniversitesi veEge Üniversitesi’nde e¤itim gören75 ö¤renciye lisans bursu veriyor.Mezun olanlar›n yerine yenibursiyerler al›yoruz. Burs imkan›n›Elginkan Toplulu¤u’ndaçal›flanlar›n çocuklar›na dasa¤l›yoruz. ‹htiyaç ve baflar›

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 31

Elginkan Vakf›’n›n Amaçlar›:

Kültür de¤erlerimizi, tarihimizde bizi büyütenörf, adet ve manevi de¤erlerimizi ve Türkçemiziaraflt›rmak, araflt›rmalar› desteklemek,korumak, yaflatmak ve tan›tmak;Bilim, Teknoloji ve E¤itim alan›ndaki faaliyetleriteflvik etmek;Ülke sanayiinin ihtiyaç duydu¤u vas›fl› ifl gücüyetifltirilmesine ve bu suretle ülkenin istihdamimkanlar›n› art›r›c› e¤itim çal›flmalar›na katk›dabulunmak için okullar, e¤itim kurumlar› açmak,iflletmektir.

Elginkan Vakf› son üç senedirTürkiye’deki Türk Dili ve Türk Kültürüaraflt›rmalar›n› destekleyen bir ödül

program› gerçeklefltiriyor.

32 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

faktörlerini göz önündebulundurarak seçilen 40ö¤rencimize burs veriyoruz.

2500 sayfal›k kitapO.Ç.E.: Bilimi ve kültürüdestekleyen çal›flmalar›m›z var. Busene Atatürk Kültür Merkezi’ninyapt›¤› bir proje var: CumhuriyetDönemi Türk Kültürü-AtatürkDönemi çal›flma ve araflt›rmalar›n›belgelendiren bir yay›n çal›flmas›.2500 sayfal›k bir kitap haz›rlan›yor.100’den fazla Türk araflt›rmac› bueserin meydana getirilmesindekatk›da bulundu. Atatürk Kültür,Dil ve Tarih Yüksek Kurumu buflerefe bizi de ortak etti ve 2500sayfal›k bu kitab›n bas›lmas›n›Elginkan Vakf› sa¤layacak. ‹ki ayiçerisinde bu güzel eseri elimizealaca¤›m›z› ümit ediyoruz.

Doktora burslar›O.Ç.E.: Özellikle Türk kültürü,Türk Dili ve Edebiyat›konusunda doktora yapanö¤rencilere burs deste¤iveriyoruz. Türk Dil Kurumuile de bir iflbirli¤i protokolümüzvar. Onlar›n önerdi¤iö¤rencilere tezleriniyapabilmeleri için doktoraburslar› veriyoruz. Bu arada yine‹stanbul Üniversitesi’ndeki birgrup Elektronik Mühendisli¤i ileTürk Dili ve Edebiyat› dallar›ndakiö¤retim görevlilerinin ortak birprojesi var. Eski harflerle yaz›lanel yazmas› metinlerin okunupgünümüz alfabesine, bilgisayardestekli olarak çevirisi yapan çokiddial› bir proje. Bu proje ElginkanVakf› taraf›ndan desteklendi. Eskimetindeki yaz›lar› günümüzünharfleriyle yazabilmek için, bu iflinh›zland›r›lmas› ve otomasyonu içinbir algoritma gelifltirdiler. Henüzproje tam sonuçlanm›fl de¤il. Buproje baflar›l› olursa eski metinleribilgisayar deste¤iyle h›zla Türkçeyeçevirebilece¤iz. Bu da tabi ki TürkKültürüne ve bilimsel çal›flmalaraçok mühim bir katk› sa¤layacak.Elginkan Vakf›’n›n Bo¤aziçiÜniversitesine destekleriAli R›za Kaylan: Elginkan Vakf›’n›n

Bo¤aziçi Üniversitesi’ne birçokdeste¤i var. Bunlardan biriBo¤aziçi ÜniversitesiYay›nevi’ne verilen destek.Bo¤aziçi Üniversitesi Yay›neviTürkiye’nin önünde koflan yay›nlaraimza at›yor. Yapt›¤› çeviriler ile sonderece önemli bilimsel kitaplar›dilimize kazand›r›yor. Mesela sonç›kan kitaplar›ndan “Akl›n Gözü”kitab› ak›l ve yapay zeka,konular›nda bilimsel görüfl vedüflünceleri tart›flmaya açan çokönemli bir eserdir. Kitab› okuyankiflilerden ilk Kültür Bakan›m›zTalat Halman, Elginkan Vakf›’nabir teflekkür yaz›s› göndererekkitab›n çarp›c› özelliklerinivurgulad›. Bu önemli kitab›n liseve kütüphanelere da¤›t›m›n›Elginkan Vakf› gerçeklefltirdi. Birdi¤er önemli eser KandilliRasathanesi’nin El Yazmalar›Katalo¤unun

yay›nlanmas›na verdiklerifinansman deste¤iydi. Böylecekültürel ve tarihi miras›m›z›n birparças›n› oluflturan elyazmalar› gün›fl›¤›na ç›kar›ld›. Üniversitemizö¤retim üyelerinden Say›n Prof.Dr. Günay Kut’un baflkanl›¤›ndayürütülen bu projeye verilen destek,Kandilli arflivinde yer alanastronomi, astroloji ve matematikalanlar›ndaki eserlerin gelece¤etafl›nmas› aç›s›ndan çok önemlidir.

Bo¤aziçi ÜniversitesiYay›nevi’ne destekO.Ç.E.: Özellikle popüler bilimkonusunda, lise ve üniversiteö¤rencilerinin bilimeyönlendirilmesi amac›yla Bo¤aziçiÜniversitesi Yay›nevi çok güzel birseriyi yay›na haz›rl›yordu ve bizegeldiklerinde Bo¤aziçi Üniversitesi

E.C.A. Tarihi MuslukKoleksiyonu’ndan örnekler

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 33

Yay›nevi’nin bu güzel teflebbüsünebiz de Elginkan Vakf› olarak ifltiraketmek, onu desteklemek ihtiyac›hissettik. Genç nesilleri pozitifdüflünceye, bilime haz›rlamaya butip eserlerle katk›da bulunmakbence çok önemli. Biz bu kitaplar›Türkiye’nin en ücra köflelerinekadar yolluyoruz. Halkkütüphanelerine, Anadolu liselerine,Fen liselerine, Üniversiteleregönderiyoruz ve genifl kapsaml›bir da¤›t›m›n› gerçeklefltiriyoruz.BÜ yay›nevi ile gerçeklefltirdi¤imizbir di¤er çal›flmada da yay›nevininbugüne kadar bast›¤› kitaplararas›ndan bir seçim yapt›k ve 50kitaptan oluflan bir set oluflturduk.Bu setleri Türkiye’nin her flehrindelise ve üniversite kütüphanelerineda¤›tt›k. Bu da Bo¤aziçi’nin yapt›¤›bir eme¤in Türkiye’deki bütünkesimler taraf›ndan paylafl›lmas›n›nsa¤lamas› aç›s›ndan çok de¤erli biruygulama oldu.

Yeni Düfller YenilikçiDüflünceler ile giriflimciö¤rencilere destekO.Ç.E.: Elginkan Vakf› teknolojiyeverdi¤i destek kapsam›nda, önceOrta Do¤u Teknik Üniversitesi’yleteknoloji alan›nda yenilikçidüflünceleri teflvik etmek ve onlar›nuygulamaya geçmesini sa¤lamakamac›yla bir proje yar›flmas›düzenlendi. Bu yar›flmaya “YeniFikirler Yeni ‹fller” ad› verildi.Bo¤aziçi Üniversitesi ayn› amaçla“Yeni Düfller Yenilikçi Düflünceler”isimli ö¤renci proje yar›flmas›n›uygulamaya bafllad›. EgeÜniversitesi de üniversitelerdeyap›lan tezlerin sanayiyeuygulanmas› fleklinde özgünçözümler proje yar›flmas›yapmaktad›rlar. Tüm bu projeyar›flmalar›n› Elginkan Vakf› büyükbir mutlulukla destekliyor.

A.R.K.: “Hayal gücü bilgiden çokdaha önemlidir” der Einstein.Üniversite yerleflkeleri yeni fikirlerve yarat›c› düflünceler için çokgüzel ekosistemler. Gençleri hayatahaz›rlarken giriflimci bir ruhla,giriflimci bir bak›fl aç›s›yla

yetifltirebilmek önemli. Çetin Bey’inbahsetti¤i gibi ilk önce OrtaDo¤u’da yeni fikirler arama, fikirlerirafta tutmama, ifle döndürmekamac›yla “Yeni Fikirler Yeni ‹fller”projesi bafllat›ld›. Daha sonrayönetim kurulundakikonuflmalar›m›zda bunu Türkiye’yeyaymak için ‹stanbul bölgesi veEge bölgesini devreye koyma karar›ald›k. ‹stanbul’da Bo¤aziçiÜniversitesi, Ege’de Ege Üniversitesibunun için platform oldu. Hayalgücünü yenilikçi düflünceleredöndürmek ve hayata geçirmekson derece önemli. Bu yar›flmalarlagençlerin fikirlerini hayata geçirmekiçin onlar› yüreklendirmekistiyoruz. Bu noktada ElginkanVakf›’na teflekkür ediyorum. Art›kbu yar›flma bir gelenek halinedönüflecek ve gençlerden ç›kanfikirler gerçekleflebilecek. Bo¤aziçibir fark yaratt› ve sosyal giriflimciyenilikçilik boyutunu devreye katt›ki bu dünyada da giderek dahaçok önem kazan›yor. Sadecekendimize yönelik katk› de¤il,toplum için ne yapabiliriz? Asl›ndaBo¤aziçi’nin köklü geçmiflinde bukonuda bilinçli çabalar var.Sosyal konularda çal›flmakö¤rencilerimizin geçmiflte deyapt›¤› fleyler.

Elginkan Vakf›’n›n e¤itime ve bilimeverdi¤i desteklerin bir akademisyenolarak de¤erlendirilmesi:

Ali R›za Kaylan: Bir kere yap› olarak bakt›¤›m›zda,hakikaten dünya için özgün ve de örnek birVak›f yap›s› var. Mütevelli Heyeti üyeleri sadecekurum içinden de¤il. 33 üyenin 12 tanesi sosyalpaydafllardan geliyor. Bu kurumlar aras›nda da5 tane üniversite var: Bo¤aziçi Üniversitesi, EgeÜniversitesi, ‹stanbul Üniversitesi, ‹stanbulTeknik Üniversitesi ve Orta Do¤u TeknikÜniversitesi. Vak›f flirketlerinin gelirlerinin vak›famaçlar› do¤rultusunda toplum için harcanmas›çok anlaml›. Elginkan Vakf› Türkiye için benceçok önemli bir görevi yerine getiriyor. E¤itiminönemini her f›rsatta vurguluyoruz. Ama en çokeksiklik duyulan alanlardan birisi teknisyenyetifltirme. Kiflilere ücretsiz olarak verilen meslekedindirme kurslar›yla, sanayi için önemli bir katk›sa¤lan›yor. Bu güne kadar 180 bin kifli buflekilde e¤itim ald›. Bu çok büyük bir fayda.Ankara, Ege ve ‹stanbul olmak üzere üç bölgedegerçeklefltirilen proje yar›flmalar›, gençleriyarat›c›l›k, yenilikçilik ve giriflimcilik alanlar›ndayüreklendirmekte, onlar› gelece¤e daha iyihaz›rlamakta. Üç y›ld›r sürdürülen teknoloji veTürk kültürü alanlar›nda verilen ödüllerle biliminsanlar›m›z›n onurland›r›lmas›, ciddi bir teflvikunsuru. Özetle, Elginkan Vakf›’n›n benceTürkiye’ye katk›s› son derece önemli ve yap›olarak da dünya vak›flar›na örnek olacak biryap›ya sahip.

34 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Foto: Teoman GÜRZ‹H‹NÜN‹VERS‹TEDEN PORTRELER

Üstün baflar›l› dilbilimciler

Bölümü: Yabanc› Diller E¤itimi

E¤itimi:• Doktora - Dilbilim, 2002 - McGill Üniversitesi• Yüksek Lisans - Yabanc› Diller E¤itimi Bölümü,1996 - Bo¤aziçi Üniversitesi• Lisans - Yabanc› Diller E¤itimi Bölümü,1992 - Bo¤aziçi Üniversitesi

Doç. Dr. Ayfle Gürel neler yap›yor:Yabanc› dil edinimi ve anadil kayb›n›n biçimbilimselve sözdizimsel özellikleri ve anadil ve yabanc› dil

Üniversiteden Portreler bölümümüzde bu kez sizlerle yabanc› dil edinimi ve anadil kayb›n›nbiçimbilimsel ve sözdizimsel özellikleri ile psikodilbilimsel ve nörodilbilimsel yönleri alan›ndayapt›¤› araflt›rmalarla 2004 y›l›nda BÜVAK Araflt›rmada Üstün Baflar› Ödülü, 2006 y›l›ndaTÜBA Üstün Baflar›l› Genç Bilim ‹nsan› Ödülü ve 2008 y›l›nda TÜB‹TAK Sosyal BilimlerDal›nda Teflvik Ödülü’ne lay›k görülen Doç. Dr. Ayfle Gürel ve Üretici Dilbilgisi Kuram›çerçevesinde Uygurca, Mo¤olca, Lazca gibi dillerin sözdizimi üzerine yapt›¤› çal›flmalarlaBÜVAK’tan 2006 y›l›nda hem Araflt›rmada Üstün Baflar› Ödülü hem de Ö¤retimde ÜstünBaflar› Ödülü alan Yrd. Doç. Dr. Balk›z Öztürk Baflaran’›n portrelerini paylaflmak istiyoruz...

edinimi ve kayb›n›npsikodilbilimsel ve nörodilbilimselyönleri ana bafll›klar› üzerindeçal›fl›yor. Sonuncu bafll›k alt›ndaçal›flma yapt›¤› alanlar anadil veyabanc› dilde tümce iflleme(sentence processing), tek dillilerde(monolinguals) ve iki dillilerde(bilinguals) afazi (patolojik dilkayb›), çocuklarda konuflma vedil bozukluklar› ve belleksistemleriyle dil edinimi ve kayb›aras›ndaki iliflkilerden olufluyor.

Ödüle lay›k görülen çal›flmalar›:Gürel, 2004-2008 y›llar› aras›ndaald›¤› ödüllerin flimdiye kadaryürütmüfl oldu¤u tüm araflt›rmafaaliyetleri ve ortaya ç›kan ürünlergöz önüne al›narak verilmifloldu¤unu ancak özellikle yabanc›dil edinimi ile anadil kayb›n›nkarfl›laflt›r›lmas› konular›ndakiçal›flmalar›n›n öne ç›kt›¤›n›düflünüyor. Bu çal›flmalar için uzuny›llar Kuzey Amerika’da yaflayanTürkler ve Türkiye’de yaflayan‹ngilizce anadilli kiflilerden veritoplanm›fl. Türkçe’nin anadil olarakkayb› ile yabanc› dil olarakedinimiyle ilgili bu verilerincelenerek, yabanc› dilin etkisiylekolayca kaybolan/de¤iflen anadilyap›lar› ile (sözdizimsel vebiçimbilimsel yap›lar), anadil etkisiyüzünden yabanc› dilde edinimizor olan dil yap›lar› karfl›laflt›r›lm›fl.Bulgular, anadil kayb›nda veyabanc› dil ediniminde yayg›nolarak görülen ‘dil transferi’olgusunun ayd›nlat›lmas›na ve daha

iyi anlafl›lmas›na katk›lar sa¤lam›fl.fiu an bunlar üzerinde çal›fl›yor:fiu anda iki dilli yetiflkinlerde tümceiflleme modelleri üzerindeçal›flmakta. Bu çal›flmalar dahaçok, psikodilbilim alan›nda s›kçakullan›lan, bilgisayar yaz›l›mlar›sayesinde ölçülen tümce okumah›z› üzerine kurulu çal›flmalar.Bunun yan› s›ra bebek/çocuklardaerken iki dillilik olgusu üzerindeçal›fl›yor. Ancak yak›n zamandanörodilbilim alan›na odaklan›p,çeflitli beyin görüntülemeyöntemleri kullanarak iki dillili¤inbu çok da anlafl›lmam›fl yönleriniincelemek istiyor.

Gürel’in gözünden Bo¤aziçiÜniversitesi:“Ben, Kanada’daki doktoray›llar›m› ç›kart›rsak, yaklafl›k15 y›ld›r Bo¤aziçiÜniversitesi’ndeyim. Önce lisans,sonra yüksek lisans ö¤rencisi vearaflt›rma görevlisi olarak, 2002y›l›ndan beri de ö¤retim üyesiolarak burada çal›flmaktay›m.Akademisyenli¤i meslek olarakseçmemde en büyük rolü Bo¤aziçiÜnversitesi’ndeki hocalar›moynam›flt›r. Bu nedenle buüniversiteye gönül borcum var.Doktoram› ald›¤›m McGillÜniversitesi hemen her y›ldünyan›n en iyi ilk 20 üniversitesiaras›na girer, bundan da çokk›vanç duyar›m. Ama en büyükhayalim, Bo¤aziçi Üniversitesi’nide bir gün böyle bir s›ralamadagörmek.”

Doç. Dr. Ayfle Gürel

Bölümü: Bat› Dilleri veEdebiyatlar›

E¤itimi:• Doktora - Dilbilim,2004 - Harvard Üniversitesi• Yüksek Lisans - Dilbilim,1999 - Bo¤aziçi Üniversitesi• Lisans - Çeviribilim,1996 - Bo¤aziçi Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. Balk›z ÖztürkBaflaran neler yap›yor:Bir dilbilimci olarak bafll›ca çal›flmaalan› Noam Chomsky’nin ÜreticiDilbilgisi Kuram› (GenerativeGrammar) çerçevesinde dillerinsözdizimini (syntax), baflka birdeyiflle tümce yap›lar›n› çal›flmak.Üzerinde çal›flt›¤› bafll›ca diller,Türkçe, Uygurca, Özbekçe,K›rg›zca gibi Türk Dilleri vebunlara ek olarak Mo¤olca veLazca. Bu dillerde özellikle devriktümce yap›lar›, hal ekleri ve kifliuyum eklerinin özellikleriniinceliyor.

Ödüle lay›k görülençal›flmalar›:Ödülü belli bir çal›flmas›ndan ötürüde¤il, genel olarak bir araflt›rmac›

olarak yapt›¤› çal›flmalar veyay›nlar›ndan dolay› ald›¤›n›düflünüyor. Doktora derecesiniald›¤› Harvard Üniversitesi DilbilimBölümü’nde yazm›fl oldu¤u bitirmetezi John Benjamins(Amsterdam) yay›n evi taraf›ndankitaplaflt›r›ld›, çeflitli kitap bölümlerive dergi makaleleri yay›nlad›.Araflt›rmada Üstün Baflar› ödülüald›¤› 2007 y›l›nda ayn› zamandaFen-Edebiyat Fakültesi kapsam›ndaE¤itimde Üstün Baflar› ödülü dealan Öztürk Baflaran, ayn› y›l içindeiki ayr› ödül almas›n›n kendisi içinçok sevindirici bir sürprizoldu¤unu belirtiyor.

fiu an bunlar üzerindeçal›fl›yor:fiu an Sabanc› Üniversitesi’ndenYrd. Doç. Dr. Esra Erdemyönetiminde TÜB‹TAK desteklibir projede Prof. Dr. MehmetÖlmez (Y›ld›z TeknikÜniversitesi) ile birliktearaflt›rmac› olarak çal›fl›yor.Projenin amac› 24 Türk dilininsözlüksel, biçimbirimsel vesesbilgisel özelliklerindenhareketle bilgisayar ortam›ndabirbirleriyle akrabal›k iliflkilerinin

kurulmas› ve böylelikle dila¤ac›n›n ç›kar›lmas›. Ayr›ca BAPdestekli bir araflt›rma projesisonucunda halen Lazca’n›n hal veuyum ekleri üzerine yapt›¤› birçal›flmas› var. Uzun vadedeüzerinde çok az çal›flma yap›lm›flolan bu dilin bir grameriniyazabilmeyi amaçl›yor.

Çorapç›’n›n gözündenBo¤aziçi Üniversitesi:“Benim Bo¤aziçi’yle ba¤›m1992 y›l›nda Mütercim-Tercümanl›k Bölümü’ne lisansö¤rencisi olarak girmemlebafllad›. Daha sonra 1996-1999y›llar› aras›nda DilbilimProgram›’nda yüksek lisansyapt›m. 1999-2004 y›llar›aras›nda doktora derecem içinAmerika’dayd›m, bu süreçte dahiBo¤aziçi ile ba¤›m hiç kopmad›.Bo¤aziçi’nin ö¤renci kalitesiburada çal›flmay› seçmemdeki enbüyük etkenlerden biri. Ayr›caBo¤aziçi benim için hemakademik hem de sosyal aç›danilericili¤in, çok yönlülü¤ün, aç›kgörüfllülü¤ün Türkiyestandartlar›nda en fazlayaflanabildi¤i ortamlardan biri.”

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 35

Yrd. Doç. Dr. Balk›z Öztürk Baflaran

rkeometriye girifl…Arkeologlar bir kaz› yapt›klar› zaman çokde¤iflik nitelikte malzeme elde eder ve onlar›tarihlendirme, karfl›laflt›rma gibi metotlarla

incelerler fakat bu ço¤u kez yeterli olmaz. Arkeologlarda bir malzemenin neden yap›ld›¤›n›, yafl›n›,malzemesinin yerel veya ithal oldu¤unu, kökenini,içeri¤ini ö¤renmek için fen bilimcileriyle iflbirli¤inebafllad›lar. Dünya çap›nda 20-30 senedir tüm arkeolojikçal›flmalarda, kapsaml› bir ekip çok ayr›nt›l› bilimselaraflt›rmalar yap›yor. Bilimsel buluntular› temel alarakda köken, dönem, göçler, insan iliflkileri hakk›ndabilgi ediniliyor.

‹lk a¤›zdan arkeometrinin ülkemizdeki geliflimi1980’li y›llarda ‹stanbul Üniversitesi’nden 3 arkeologhocam›z›n araflt›rmalar› temel seçildi ve ODTÜ’nünönderli¤inde onlar ve Bo¤aziçi’nden ben, TÜB‹TAKbünyesinde bir ünite kurduk. Herkes kaz›lara gidipkendi alan›nda toplad›¤› örnekleri yaz sonundaüniversiteye getiriyor ve üzerinde k›fl boyuncaçal›fl›yordu. May›s ay›nda bir araya gelip bulgular›m›z›tart›fl›yorduk. 6-7 sene sonra çal›flma o kadar baflar›l›oldu ki Kültür ve Turizm Bakanl›¤›’n›n her y›l yapt›¤›ve kaz› yapan tüm arkeologlar›n malzeme vebuluntular›n› sundu¤u, meslektafllar›yla paylaflt›¤›

A

36 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Prof. Dr. Hadi Özbal (RC ’67), hayran›oldu¤u, ömrünü s›rlar›n› çözmeyeadad›¤› Anadolu kadar zengin birakademisyen. Yerimiz k›s›tl› oldu¤uiçin hepsini buraya yazam›yoruz amaKimya Bölümü’nün en sevilenhocalar›ndan, BÜ ArkeometriUygulama ve Araflt›rma MerkeziMüdürü, eski milli koflucu veTürkiye’nin tek AIMS/IAAF B sertifikal›parkur ölçüm uzman› desek herhaldebiraz fikir verir. Biz flimdilik onun enbüyük tutkusuna, arkeometriyede¤inece¤iz. O tevazuyla “Ben hiçbirzaman arkeolog olamad›m.” diyor amaeminim siz de yaz›y› okuduktan sonraona fahri arkeolog unvan› vermekisteyeceksiniz...

Yaz›: Baflak KARA BAL‹BEYO⁄LU ’08Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

KÜLTÜR-SANAT

Anadolu’ya afl›kbir insan

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 37

sempozyumda arkeometri ayr› biroturum olarak ele al›nmayabaflland›. Bo¤aziçi’nde maalesefbunu bir ana bilim dal› halinegetiremedik çünkü bununla alakal›çal›flan belli bir say›daakademisyen, yüksek lisans vedoktora çal›flmas› olmal›. Ama benKimya Bölümü’nde ö¤rencilerimletez ve doktora çal›flmalar›n›arkeometri, metalürji alan›ndayap›yorum. Tabi sadece kaz› veanaliz yapmak yetmiyor; mutlakao dönemki kültürleri bilmek,iliflkileri anlay›p ona göre yorumyapmak gerekiyor. Ben flu anKimya yerine Arkeolojikongrelerine gitmeye bafllad›m ve“yalanc› arkeolog” ad›n› ald›m.Çünkü hakikaten baflka türlüde¤erlendirme yapmak mümkünde¤il. Malzememiz çok bol amametalürji ve madencilikle alakal›Türkiye’de çal›flma yapan 2-3 kifliancak vard›r. Benim yapt›¤›m analizo kadar küçük bir k›sm› ki,malzemeler müzelerde, kaz›alanlar›nda bekliyorlar... ODTÜ veÇukurova’da Arkeometri YüksekLisans programlar› var, bunlarahem sosyal bilimlerden hem defen bilimlerden ö¤renciler kat›l›yor.Onlar iyi bir at›l›m yap›p yeterlikadroyu oluflturabildiler amaö¤renci konusunda s›k›nt› var. Bualanda e¤itim gördükten sonra iflimkan› k›s›tl›, bu ifli hakikateninan›p meslek aflk›yla yapmal›s›n›z.Bu dünyan›n ço¤u ülkesinde böyle,“ben ne yapaca¤›m” endiflesi herzaman geçerli.

Hadi Hoca’n›n arkeometriyletan›flma hikayesi1971 y›l›nda hocal›¤a bafllad›¤›mdaorganik kimya ile u¤rafl›yordumama arkeolojiyi çok severdim.‹stanbul Üniversitesi’nden rahmetliProf. Dr. Bahad›r Alk›m daarkeoloji konusunda dersler verirdive ö¤renci iken almad›¤›m dersleredinleyici olarak kat›ld›rd›m. 80’liy›llarda bir gün ofisime geldi, Bafrayak›n›nda K›z›l›rmak’›n kenar›nda‹kiztepe ad›nda çok önemli birkaz› yerinin mezarlar›ndan, M.Ö.3. bin y›l yani ilk tunç dönemine

tekabül eden yüzlerce ilginç m›zrakuçlar› ve gömü hediyeleribulmufllard›. “Hocam bunlar›nanalizini yapabilir miyiz?” dedi.Ben de ilgileniyorum ama dahaönce hiç böyle bir fley yapmad›m,örnek al›p deneyelim dedim.1974 y›l›nda Kimya Bölümü’neelement analizlerini yapabilecekatomik absorpsiyon spektroskopisi(AAS) alm›flt›k. Bahad›r Hoca gibimükemmel bir arkeolog olan efliHandan Han›m’la laboratuvardamatkapla eserlerden örnek ald›k,analiz ettik. Benim arkeometriçal›flmam böyle bafllad›. Buçal›flmada ilk tunç eserleriniçerisinde kalaydan ziyade arsenikoldu¤unu gözlemledik. Arseniklebak›r %5 oran›nda kar›fl›nca tunçgibi sert bir metal elde ediliyor.Ancak arseni¤i metal olarak eldeetmek mümkün olmad›¤›ndan, builk alafl›mlar tamamen tesadüfenortaya ç›km›flt›r çünkü baz› bak›rcevherleri içinde arsenik debulunuyor. Eski maden ustalar›deneye yan›la bak›rdan çok dahasert bir metal elde ettiklerinigörmüfller. Orta Karadenizbölgesinde benzer yerleflimleri vebu tür tunç eserlerin da¤›l›mlar›n›da ortaya ç›karmaya çal›fl›yorduk.Çal›flma hem tipolojik hem debuluntular›n içerisindeki alafl›mlarve eser elementler olarak devametti.

Ben flu an Kimya yerine Arkeolojikongrelerine gitmeye bafllad›m ve

“yalanc› arkeolog” ad›n› ald›m.Çünkü hakikaten baflka türlü

de¤erlendirme yapmak mümkün de¤il.Malzememiz çok bol ama metalürjive madencilikle alakal› Türkiye’de

çal›flma yapan 2-3 kifli ancak vard›r.

Hadi Hoca’n›n ofisi ve laboratuvar›ndan görünümler...

38 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Anadolu’da bak›r›n izinisürmek...Anadolu bak›r madeni bak›m›ndançok zengin, bu nedenle madencilikçok erken ça¤larda bafllam›fl olupbu alanda birçok geliflme deburada kaydedilmifl. Bak›r çokyumuflak bir metal bundan silahyapmak gibi bir flanslar› yok, fakatiçine %10 kalay› katt›¤›n›z zamanbronz ya da tunç dedi¤iniz sert vekullan›fll› bir alafl›m olufluyor.Anadolu’da bak›r olmas›na karfl›nkalay yok, en az›ndan yok diyebiliniyor. Ancak tunç eserlerin

tarihsel geliflimine bakt›¤›n›zda ilkTunç eserler M.Ö. 3. bin y›l›nbafllar›nda Anadolu yerleflimlerindeortaya ç›k›yor. ‹lk tunç eserlerinyap›m›nda kullan›lan kalay›nkayna¤› arkeologlar aras›nda 40-50 senedir tart›fl›l›yor. 1985’liy›llarda o zaman BÜ TarihBölümü’nde hoca olan Asl›hanYener ile Anadolu ileMezopotamya aras›ndaki gümüflticaretini inceledi¤imiz bir projeyürütüyorduk. Mezopotamyakaynakl› yaz›l› kay›tlar gümüfl içinBulgar madeni oldu¤u tahminedilen Orta Toroslar’dakimadenlere iflaret etmekteydi.Bolkar da¤lar› alt›n ve gümüflcevherleri bak›m›ndan çok zengin.M.Ö. 3. bin y›ldaMezopotamya’daki geliflmiflkültürlerin gümüfllerininAnadolu’dan geldi¤i varsay›l›yor.Bolkar da¤lar›ndaki cevherlerinanalizi s›ras›nda baz› örneklerdekalay elementine rastlad›k. Bus›rada MTA’dan birkaç jeologarkadafl Ni¤de yak›n›nda da kalayizleri bulmufllar, bizi orayagötürdüler. Sonra bu bir rastlant›m› yoksa daha yayg›n bir fley midiye tekrar MTA ile bir arayageldik. Tam Anadolu’nungöbe¤inde Ni¤de’nin Çamard›ilçesi yak›n›ndaki Kestel adl› örenyerinde, M.Ö. 3. bin y›la yanituncun ilk kez ortaya ç›kt›¤›döneme tarihlenen ola¤anüstübüyük bir yeralt› ve yer üstü kalaymadeni ve hemen yak›n›ndaGöltepe’de de cevherden kalayüretim iflli¤i bulundu. Etrafta

cevheri ifllemek için binlerce k›rmave ö¤ütme tafllar›, yeralt›ndakilometrelerce giden galeriler gün›fl›¤›na ç›kar›ld›. Karbontarihlemeleri buras›n›n 600 y›lboyunca iflletildi¤ini gösterdi. M.Ö.3 bin y›l sonunda kalay tükeninceiflletme terkedilmifl ve iflin ilginçtaraf› kalay maden galerileri 5.000senedir hiç bir müdahele olmadanve bozulmadan günümüzeulaflm›fl. Genelde eski madeniflletmeleri daha sonraki kültürlertaraf›ndan tekrar iflletilir ve eskiizler tamamen kaybolur. MeselaErgene madeni 10.000 senediriflletiliyor ama eskiye dair hiçbiriz kalmam›fl çünkü halakullan›l›yor. Kestel madeni bunedenle hiç bozulmadangünümüze ulaflan en eski madeniflletmelerinden birisidir. O nedenleçok iyi korunmufltur, hatta çokderinlerde galerilerde madencilerinaletlerini b›rak›p, ö¤le aras›nagitmifller birazdan gelecekler gibihissediyorsunuz. Madencilikaç›s›ndan da bu çok önemli.Bundan sonra kalay›n bugünbilinen en büyük kaynaklar›ndanbiri Afganistan, Mezopotamyaüzerinden kalay ticareti bafll›yor.M.Ö. 2. bin y›l›n bafllar› KoloniÇa¤› olarak bilinir ve bu dönemdeMezopotamyal› tüccarlar vas›tas›ile Anadolu’ya kalay getirilip, alt›nve gümüfl ile takas edildi¤inigörüyoruz. Bu sayede Anadolutarih ça¤›na girer ve bu ticaretinmerkezindeki Kültepe’de bulunan30-35 bin tablet Anadolu’nunzenginli¤ini çok iyi yans›t›r .

Genelde eski maden iflletmeleri dahasonraki kültürler taraf›ndan tekrar

iflletilir ve eski izler tamamen kaybolur.Mesela Ergene madeni 10.000 senedir

iflletiliyor ama eskiye dair hiçbir izkalmam›fl çünkü hala kullan›l›yor.

Kestel madeni bu nedenle hiçbozulmadan günümüze ulaflan en

eski maden iflletmelerinden birisidir.

Kestel galerileri

Kayseri yak›nlar›nda bir maden galerisi

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 39

Anadolu madencilik alan›ndabir 盤›r aç›yor...10.000 y›ldan beri Anadolu’dakiinsanlar›n›n metalürji, madencilikbilgisinin çok yüksek seviyedeoldu¤unu ve bu alanda insanl›ktarihine çok katk›lar yapt›klar›n›görürsünüz. ‹lk olarak bak›r, sonratunç ve en son demirbuluntular›ndan Hititlerin yapt›klar›çal›flmalar›n önemini biliyoruz. fiuana kadar genellikle tarih öncesidönemlerle ilgili metal vemadenlerle u¤raflt›k ve 6-7 senedirde K›rklareli Demirköy’de sonaraflt›rmalar›m›z› yürütüyoruz.Demir insanl›k tarihine 3.000 seneönce giriyor. Bu konuda çal›flanuzmanlar, demirin ortaya ç›k›fl›n›n10.000 sene önce Neolitik devrimdedi¤imiz insanlar›n avc›l›k vetoplay›c›l›ktan yerleflik düzene vetar›m yapmaya geçifli kadar önemlioldu¤unu söylüyorlar. Demiryayg›n olarak üretilmeyebafllad›ktan sonra k›sa zamanda,sadece Tunç Ça¤› aristokratlar›n›nkulland›¤›, çok pahal› olan tuncunyerini ald›. Ordular ucuz demirsilahlarla donat›ld›. Savafllar›nniteli¤i de¤iflti, büyük krall›klar veimparatorluklar›n oluflmas›na yaniyeni sosyal ekonomik ve politikdüzenlerin ortaya ç›kmas›na nedenoldu. Demir silah yap›m›n›n

ötesinde birçok tar›m aletinin,günlük kullan›lan birçokmalzemenin yap›m›nda kulan›ld›.Yaz›l› kaynaklardan özellikleHititlerin demir ifllenmesindeönemli aflama kaydettiklerinibiliyoruz. Hititlerin özellikle 2. biny›lda imparatorluk döneminde,ça¤dafl M›s›r ve Mezopotamya’dakiuygarl›klara üstünlük sa¤lamas›n›nnedenini arkeologlar geneldedemiri kullanma bilgilerine ba¤lar.Döneminden afla¤› yukar› 500-600sene öncesinde Hititlerin demirteknolojisini hatta çelik üretiminibile gelifltirdiklerini vegerçeklefltirdiklerini biliyoruz.Demir teknolojisi M.S. 14. yüzy›lakadar fazla bir de¤ifliklik olmadandevam etmifltir.

Fatih Sultan Mehmet’in‹stanbul’un fethi için topdöktürdü¤ü düflünülenK›rklareli Demirköy’dekidökümhane yeniden günyüzüne ç›k›yor.2003 y›l›ndan itibaren çok disiplinlive genifl bir ekip ile Türkiye’ninilk endüstri arkeolojisi projesindeçal›fl›yoruz. Çok yak›ndakaybetti¤imiz Tarih Bölümü’nünde¤erli ö¤retim üyesi Prof. Dr.Günhan Dan›flman’›nöncülü¤ünde Demirköy’deki

Osmanl› Demir Dökümhanesi veçevresindeki iflliklerde TürkiyeBilim Tarihi Kurumu flemsiyesialt›nda arkeolojik ve bilimselçal›flmalar yürüttük. Arflivbelgelerinden Osmanl› Devleti’ninburada 1696 y›l›nda havan topugüllesi (humbara) üretmek için birkarhane kurulmas›n› emretti¤inibiliyoruz. Ancak buradaki demiriflletmelerinin Roma Dönemi’nekadar uzand›¤›n› gösteren kan›tlaraulaflt›k. Demirköy demir üretimiiçin gerekli kömür, cevher ve sugücüne sahip. Dört senelikarkeolojik çal›flmalar ve yüzeyaraflt›rmalar› sonucunda büyükf›r›nlar, su gücü ile çal›flan körükve 250 kiloluk büyük çekiçler, sukanallar›, çarklar ve mevcut tümalt yap›lara ulafl›ld›. Büyükdökümhane olarak adland›rd›¤›m›zetraf› bir sur duvar› ile çevrilimekanda, çeflitli idari birimlerinoldu¤u bölümler ve bir de mescitbulunuyor. Bu mekandan 8 metreafla¤›da ise demirin ergitilip dökümifllerinin yap›ld›¤› ifllik bulunuyor.Bu iki birim birbirlerinden biristinat duvar› ile ayr›lmakta. Di¤erbirçok tarihi mekanda oldu¤u gibiDemirköy Dökümhanesi de y›llar›ntahribat›ndan kurtulamam›fl.

Burada sürdürdü¤ümüzçal›flmalar›n sonucunda amac›m›zdökümhanenin ifller konumagelecek flekilde restorasyonunuyaparak, bir aç›k hava müzesinedönüfltürmektir. ‹lk restorasyonçal›flmas›n› 2009 yaz›nda ‹TÜMimarl›k Fakültesi RestorasyonBölümü ö¤retim üyesi ve projeelemanlar›ndan Doç. Dr. GünsünTanyeli’nin gayreti ilegerçeklefltirdik. Dökümhaneniniki mekan› aras›ndaki istinat duvar›onar›ld›. Bu tür restorasyonayönelik çal›flmalar›n en önemlisorunu çal›flmalar› yürütebilecekyeterli kayna¤›n bulunmamas›d›r.Ülkemizde Osmanl› Dönemi’ndenkalma tek endüstri merkezininkurtar›l›p bir müze halinedönüfltürülmesi için dört-beflmilyon liraya gereksinimizolacakt›r.

Rahmetlihocam›z Prof.Dr. GünhanDan›flman ileAvusturya’dabir sahagezisinde...

40 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Her haliyle Anadolu...Arkeologlar kaz›larda bulduklar›malzemelerin hangi kaynaklarkullan›larak üretildi¤ini bilmekisterler. Bu husus metaller için degeçerlidir. Önce antik dönemlerdeiflletilmifl cevher yataklar›saptanmal› ve ç›kar›lan cevherinnitelikleri belirlenmelidir. Bunedenle müflterek arkeometrikaraflt›rmalar yapan birmeslektafl›mla ve MTA deste¤indeAnadolu’nun eski madenyataklar›n› saptamak için kapsaml›bir proje yürütmekteyiz. Madenlergenellikle da¤lar›n tepesinde, sarpyerlerde bulundu¤undan ulafl›mdaçok zorluk yafl›yoruz. Bir madeniaraflt›rmak için ilk önce köykahvesine gidiyoruz, sohbetebafll›yoruz ve yerel halk yavaflyavafl aç›l›yor. Gitti¤inizde öncesizi hemen defineci zannediyorlar.Böyle bir niyetimizin olmad›¤›n›,oraya bilim için geldi¤imizi

anlatman›z 1 saat sürüyor. Sizeinand›klar› zaman o da¤da flu var,flurada iz var diyor, sizi da¤ tepegezdiriyorlar ve kayda de¤er yerlerielinizle koymufl gibi buluyorsunuz.Siz kendiniz aramaya kalksan›zaylar sürer. Özellikle KaradenizBölgesi’nde, Bat› Anadolu’da ve‹ç Anadolu’da birçok eski madenocaklar›n›n yerlerini saptay›pburalardan örnekler toplamaktay›z.Metal bir eserin maden yata¤›n›nsaptamas›nda en çok kurflunizotopu analizi kullan›lmaktad›r.Maden yataklar›n›n kurflun izotoporanlar› parmak izi gibi önemlifarkl›l›klar gösterir. Anadolu madenyataklar›n›n kurflun izotop oranlar›saptan›p kümeler belirlendiktensonra eserlerden elde edilensonuçlarla karfl›laflt›r›p olas›örtüflmeler aranmaktad›r. Bu türçal›flmalar›n sonucunda ticaretyollar›n›, insan topluluklar›aras›ndaki iliflkileri, göçleri ortayaç›karmak mümkün. Bu türçal›flmalarla Anadolu’nun tarihiyeniden yaz›l›yor diyebilirim.

Büyük bulufllara neden olanYeniflehir Barç›n Höyü¤ü kaz›s›Ben asl›nda bir organik kimyac›y›mancak uzun senelerdir arkeologlarlayürüttü¤üm müflterek çal›flmalarmetal ve madencilik üzerineolmufltur. Son y›llarda bafllatt›¤›m›zbir çal›flma ile organik kimyakökenime bir nebze dönmüfl

say›l›r›m. Bu çal›flma HollandaAraflt›rma Enstitüsü Müdürü Dr.Fokke Geritsen ve efli k›z›mRana’n›n müflterek olarakyürüttükleri Bursa Yeniflehir Barç›nHöyük’te hayata geçti ve çal›flmasonucunda ö¤rencim AylaTürkekul B›y›k doktora derecesiniald›. Proje Neolitik ve Kalkolitikdönemlerdeki (günümüzden 8-10bin y›l öncesi) beslenmeal›flkanl›klar› ile ilgili ve beslenmeal›flkanl›klar›n› belirlemek içinpiflirme kab› olarak kullan›lan çanakçömleklerden besin kal›nt›lar›n›nizole edip tan›mlanmas›n›kapsamakta. Bu amaçla Barç›nHöyük kaz›lar›ndaki çeflitlitabakalardan onlarca seramik örne¤itoplad›k. Halen laboratuvar›m›zdabu seramiklerdeki besin kal›nt›lar›n›saptama faaliyetini sürdürüyoruz.Seramiklerin gözeneklerindebozulmadan elde edilen lipidörneklerinin tan›mlanmas›sonucunda bunlar›n hayvansal ya¤m› bitkisel ya¤ m›, hayvansal ya¤ise gevifl getiren bir hayvandan m›yoksa domuz, geyik gibihayvanlardan m› kaynakland›¤›n›anlayabiliyoruz. Bu çal›flman›n enheyecanl› bulgular›ndan biri baz›lipid kal›nt›lar›n›n ifllenmifl sütkökenli olduklar›n›n belirlenmesidir.Bilindi¤i gibi Neolitik dönemdekoyun, inek, domuz gibi hayvanlarevcillefltirildi. Bu hayvanlar›netinden ve yününden faydaland›larancak insanlarda laktoz enziminineksikli¤inden sütün ne zaman besinmaddesi olarak kullan›ld›¤›arkeologlar aras›nda tart›flmakonusu olmufltur. MarmaraBölgesi’ndeki di¤er arkeolojikkaz›larda da gözlendi¤i gibi Barç›nHöyük sakinlerinin günümüzden8.000 y›l önce sütten yo¤urt, peynirve ya¤ gibi besin maddeleriürettiklerini anl›yoruz zira ancaksütün ikincil ürünlerindeki lipidlergünümüze kadar kalabiliyor.Böylece yo¤urt, peynir, tereya¤›gibi süt ürünlerinin Tafl Devri’ndede yap›ld›¤› kan›tland› ve tar›m›nAvrupa’ya Anadolu’dan yay›ld›¤›n›destekleyen unsurlara rastland›.Çatalhöyük’te de benzer

Arkeologlar kaz›larda bulduklar›malzemelerin hangi kaynaklar

kullan›larak üretildi¤ini bilmek isterler.Bu husus metaller için de geçerlidir.Bu nedenle önce antik dönemlerde

iflletilmifl cevher yataklar› saptanmal›ve ç›kar›lan cevherin nitelikleri

belirlenmelidir.

Bar

ç›n

Höy

ük k

az›s

›nd

an g

örün

tü

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 41

çal›flmalar yap›l›yor ancak oradakisonuçlar Marmara Bölgesiyerleflimlerindekilerinden afla¤›yukar› 1.000 sene daha geç. Bu türçal›flmalar Anadolu ile Balkanlararas›ndaki kültür iliflkilerininbelirlenmesinde önemli bir roloynayacakt›r.

Hadi Hoca’n›n Bo¤aziçiÜniversitesi’ndeki arkeometriçal›flmalar›Kimya Bölümü bilimsel çal›flmalar›yürütebilmek için gerekli cihazlarbak›m›ndan çok iyi donat›lm›flt›r.Tüm bölüm elemanlar› bu cihazlar›kullanarak araflt›rmalar›n› yürütür.Bölümde arkeometri çal›flmalar›n›yürütmekte oldu¤um birArkeometri Araflt›rmaLaboratuvar› mevcut. Lisans üstüçal›flma yapan ö¤rencilerimin tezkonular› hep arkeometrikonusunda olmufltur. Bunlar›nönemli bir k›sm› 1992 y›l›ndanberi vermekte oldu¤um arkeometridersini al›p konuya ilgi duyanö¤rencilerdir. Görsel kaynaklarlazenginlefltirdi¤im bu derste s›k s›kda müzeleri geziyoruz, ö¤rencilerinbilinçlendi¤ini, ö¤rendikçe mutluolduklar›n› görüyorum. Arkeometridisiplinler aras› iflbirli¤ini gerektirenbir alan. Tarih bölümü ö¤rencilerilaboratuvar›mda analizler yapt›,

Fizik Bölümü’nden bir ö¤renciyüksek kimya tezini tamamlad› veKimya yüksek lisans diplomas›alan bir ö¤rencim de halen yurtd›fl›nda arkeoloji doktoras›yapmaktad›r.

Son olarak...Halk›m›z›n kültürel miras›m›zkonusunda daha bilinçli olmas›n›,kendi hazinelerine sahipç›kmalar›n› isterdim. Her yerdedefineciler gelip bizi sorgular,bizden bilgi almak ister. Tahribatkorkunç boyutta. Kaz›lar s›ras›ndayerel halk›n ilk sorduklar› “Alt›n›buldunuz mu? Nerede ne zamanküp ç›kacak?” oluyor. Halk›m›z›narkeoloji konusundaki tek saplant›s›alt›nd›r ve hemen hazine hikayelerianlat›rlar. Bu tutku ekonomikkoflullardan m› yoksa definecili¤inheyecan›ndan m› kaynaklan›yorbilemiyorum. Arkeometalürjininen heyecanl› yan› günümüzden 6-7 bin sene önce metal ustalar›n›nrenkli cevherlerden çeflitli metalleriüretebilecek teknolojiyigerçeklefltirmeleridir. Süreç çokzor ve uzun... Önce cevheri bulupmaden ocaklar›ndan ç›karacaks›n›z,sonra zenginlefltirip f›r›nlardakömürlerle indirgeyeceksiniz veson olarak da oluflan metalden deçeflitli eserler üreteceksiniz.

Anadolulu madenci ustalar›dönemlerinin çokötesinde metalürjikonusunda önemliaflamalar›gerçeklefltirmifllerdir.Ben Anadolu’ya afl›k birinsan›m; görmedi¤imyeri hemen hemenkalmad›. Dolaflt›¤›myerlerde hep tarihinderinliklerine bakarako dönemdeki Anadoluinsan›n›n baflar›lar›n›görmeye çal›fl›r›m. Hergitti¤imde yenibulgularlakarfl›lafl›yorum, binlerceömür yetmez bukonulardakiçal›flmalara...

Ben Anadolu’ya afl›k bir insan›m;görmedi¤im yeri hemen hemen

kalmad›. Dolaflt›¤›m yerlerde heptarihin derinliklerine bakarak odönemdeki Anadolu insan›n›nbaflar›lar›n› görmeye çal›fl›r›m.Her gitti¤imde yeni bulgularla

karfl›lafl›yorum, binlerce ömür yetmezbu konulardaki çal›flmalara...

K›rlareli DemirköyOsmanl› Dökümhanesi kaz›s›

Demirköykaz›s›

BO⁄AZ‹Ç‹ DERG‹S‹’NDEN

42 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Bo¤aziçi Dergisi,derne¤imizkuruldu¤undan beriyay›mlanmakta. Dahagencecik bir dernekkenbüyük bir cesaretleüyelerine ücretsizgönderece¤i bir dergiç›karmak ve kurumsalçizgisini bozmadan bunuy›llarca devam ettirmekancak bizim gibi güçlübir camia taraf›ndanbaflar›labilir. Güçlü veba¤l›. Dergimizi di¤ertüm dergilerden ay›ranözelli¤i içeri¤ininoluflturulmas›ndamezunlar›m›z›n verdi¤idestek. Bu dergiyi hepbirlikte bizlerhaz›rl›yoruz. Yaz›Kurulumuz dergigönüllüsü tümBÜMED’lilere aç›k.Öneriler yap›yor,toplant›lar›m›zda hepsinibirlikte tart›fl›yor, kararaba¤l›yor sonra dahaz›rl›klara bafll›yoruz.Kimimiz mühendis,kimimiz iflletmeci,kimimiz akademisyen...Ortak taraf›m›zdergimizi sevmemiz.Peki kim bu gönüllüler?Genç ama k›demli birdergi gönüllüsü ile aç›l›fl›yap›yoruz: Esra Bafler.‹nsan kaynaklar›alan›nda çal›flan Esra fluanda Sanofi-Aventis ilaçfirmas›nda ‹nsanKaynaklar› bölümündeOrganizasyonel Geliflimsorumlusu olarakçal›flmakta. Her zamangüler yüzlü arkadafl›m›z,Yaz› Kurulutoplant›lar›na en çokkat›langönüllülerimizden. Dahauzun y›llar da bizlerleolaca¤›na ve güzelyaz›lar haz›rlamayadevam edece¤ineinan›yoruz.

rogram Baflkan›Prof. Dr. Günay AnlaflMakina Mühendisli¤iBölümü Baflkan› ve Rektör

Dan›flman› Prof. Dr. GünayAnlafl, ülkemizde otomotivsektörünün üstlendi¤i önemli rolügördü¤ünden akademikçal›flmalar›nda bu konuya da yerverip, tamamen kendi çabalar›ylaönce bölümde ilgili bir dersaç›lmas›n› sa¤lad›. Anlafl,sonras›nda da sektörden FordOtosan ve TAYSAD’›n eskibaflkan› destekleriyle otomotivsanayi için insan yetifltirmeyeyönelik bir yüksek lisans program›kurulmas›na ön ayak oldu.Halihaz›rda özellikle Ford-Otosan, Oyak Renault, Tofafl,Mercedes Benz ve yan sanayikurulufllar›yla çeflitli araflt›rmaprojeleri yapan Anlafl, geride kalan6 y›lda yaklafl›k 100 ö¤renciyeulaflan, üniversite sanayiciiflbirli¤ine ciddi katk›lardabulunan ve bu yönüyle sektördekiciddi bir a盤› kapatan OtomotivMühendisli¤i Tezsiz Yüksek LisansProgram› ile ilgili flunlar› söyledi:Bu program bu flekliyle Türkiye’debir ilktir, flu an Uluda¤ ÜniversitesiTofafl ile bir iflbirli¤i kurdu ve2008’de benzer bir programabafllad›lar. Ben bu program›naç›lmas› ve oluflturulmas› içincidden u¤raflt›m çünkü hemkonuya merak›m vard› hem desektörün önemine inan›yordum.Zor da olsa tüm bürokratik veakademik engellerden geçtik.Programda önemli olan e¤itimiana ve yan otomotiv sanayisi ileyürütmektir. Yoksa program›namac› taze ç›km›fl mühendisi al›potomotiv mühendisi yetifltirmek

de¤il; sanayide çal›flan, belirli birtecrübe edinmifl kiflileri burayaçekmek. Üniversitelerden mezunolan mühendislerin, özellikle demakina mühendislerinin ald›klar›e¤itimin üzerine, art›k yurtd›fl›naaç›lm›fl olan otomotiv sanayisininihtiyaçlar›n› karfl›lamak için dahaspesifik bilgileri eklemek laz›m.Bu program›n oluflumu vebugünlere gelmesinde Ford-Otosan’›n ve sektördeki en önemlisanayicilerden, Müdür Yard›mc›s›Nuri Otay’›n (’81) bireyselkatk›lar› çok büyüktür. Program›nkurulufl aflamas›ndan itibaren Tafl›tAraçlar› Yan Sanayicileri Derne¤i(TAYSAD) ile iliflkilerimiz çokgeliflti; özellikle eski baflkan ÖmerBilgin’in (’62) çok deste¤iolmufltur, yine bir MakinaMühendisi olan flimdiki baflkanÖmer Burhano¤lu da (’82)programla ilgilenmifltir. Esas›ndaburada ana sanayi olarak Tofafl veOyak-Renault da yer alabilirdi amaBursa’da olduklar› için ö¤rencilergelemiyor, böyle bir s›k›nt› var.Otomotiv Mühendisli¤i TezsizYüksek Lisans Program›’ndaminimum 10 ders al›n›yor ve biraraflt›rma projesi yap›l›yor. Dersleriçin hafta içi Sal›, Perflembe veyaÇarflamba akflamlar› saat 19:00-22:00 aras› ve bir de Cumartesigünü geliyorlar. Derslerin ço¤uteorik oluyor ancak laboratuvardaçeflitli projeler de yap›l›yor.Ço¤unlukla dersleri s›n›ftayap›yoruz, dersler teorik çünküö¤renciler zaten endüstriden,pratikten geliyorlar. Bu kiflilerdenbeklenen esas›nda bu teori¤ioradaki pratikle birlefltirmek. Oradayap›lan bir ürün var, bununteori¤ini de biz ö¤retiyoruz.

P

44 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Otomotiv Mühendisli¤i Tezsiz YüksekLisans Program›’n› ilk aç›ld›¤› 2003y›l›nda sayfalar›m›zda konuk etmifltik,6 y›l içinde bölüm ço¤u endüstridebilfiil çal›flan 56 mezun vermifl,üniversite endüstri iliflkilerini gelifltiripbirçok ortak projenin yolunu açm›fl.Makina Mühendisli¤i Bölümü Baflkan›ve program›n fikir babas› Prof. Dr.Günay Anlafl, program›n bugünleregelmesinde çok katk›s› olan Ford-Otosan Genel Müdür Baflyard›mc›s›Nuri Otay ’81 ve mezunlardanOTOKAR Tank Ürün Teknik YönetimMüdürü Bülent Keflli ’06 ile bir durumde¤erlendirmesi yapt›k.

Yaz›: Baflak KARA BAL‹BEYO⁄LU ’08Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

ÜN‹VERS‹TEDEN

...ve karfl›n›zda üniversitesanayi iflbirli¤i

Program tezsiz fakat araflt›rmaprojesi dersinde neredeyse tezolabilecek seviyede çal›flmalaryap›l›yor. Burada biz kiflileriiflyerlerinden, gerçek mühendisliksorunlar›na yönelik çal›flmalaryapmalar› için teflvik ediyoruz,böyle çok güzel çal›flmalaryap›l›yor.Örnek problemler iflleyebiliyoruz.Araç dinami¤i dersinde arac›ndinamik denklemleri ç›kard›ktansonra Bosch’un ESP makalesini,araç savruldu¤unda otomatikolarak devreye giren elektronikstabilite problemlerini verdim.Bunlar çok teorik dediklerinde,“Bu denklemler Bosch’unkulland›klar› ve sizinaraban›zdaki Esp’yi bunlarlayapm›fl.” dedim. Araç dinami¤i veotomobil sistemlerini görerekendüstride neler oldu¤unu görmüfloluyorlar.Özellikle Ford Otosan ve di¤erbaz› flirketler çal›flanlar›n programakat›lmas›na maddi manevi çokdestek veriyorlar. Kimi flirketlerprogram ücretinin tamam›n›kendileri karfl›larken, kimileri debir k›sm›n› ödüyor. Krizden önceö¤rencilerin derse gelipgidebilmeleri için araç dahi tahsisediliyordu ancak kriz nedeniylebu olay ve ödemeler sars›ld›. Ücrettüm program için 12.000 TL,program›n en az 3 dönem, geneldede 2 y›l sürdü¤ü düflünülürse bumakul bir rakam. Özel ilkokuldahi bulam›yorsunuz bu fiyataart›k! Ö¤rencilerimizin ço¤ununmotivasyonu hem Bo¤aziçi

ortam›na girip akademik havay›solumak, hem de iflyerlerinde,kariyerlerinde bir fayda sa¤lamak.Bu flirketlerce de çok önemseniyor,ayr›ca kifli kütüphaneye gelip,buradaki imkanlar› dakullanabiliyor ama burada bir dilsorunu var. Bize çok baflvuruoluyor ancak ‹ngilizce s›nav›n›aflam›yorlar. Mesela YTÜ mezunubir mühendis 5 y›ld›r Mercedes’teçal›fl›yor ve kendini gelifltiripkariyerinde bir basamak dahas›çramak istiyor ancak dil s›nav›n›geçemiyor. Biz mesela bu dönemilk aflamada programa al›nabilecekmakina mühendisli¤i gibibölümlerden 25 kifli belirledik,7- 8 kifli s›nav› geçebildi. Bölümefarkl› disiplinlerden gelen kiflilerinde ilgisi oluyor ancak sayd›¤›m›znedenlerden kabul edemiyoruz.Baz› çok ilginç kifliler baflvuruyor,mesela bir tekniker Amerika’dakibir üniversiteden kabul alabiliyorama bizde durum mevzuatlarlak›s›tlanm›fl durumda. Sonuçta bizYÖK’e ba¤l› ve yönetmeliklereuymas› gereken bir kurumuz.Zaten bizim hitap etti¤imiz alançok dar; mühendisler ve belki fiziklisans›ndan mezun olanlar.Endüstri mühendisleri dahialtyap›lar› yeterli olmad›¤› içinprogramda zorlan›yorlar. Bizdekikontrol, araç dinami¤i gibi dersleritakip edip, evde de çal›flmakgerekiyor. E-MBA’e 4 y›l okuyanherkes geliyor, bizimki ise teknikbilgi içeriyor ve teknik donan›mgerektiriyor. Mesela ElektrikElektronik Mühendisli¤i

Bölümü’nden de iyi ö¤renciler geliyor, bunun içinaltyap› dersleri program› da haz›rlad›k. Ama kat›l›mc›say›s› 15- 20’nin alt›nda oldu¤u için bu dersleri hayatageçiremiyoruz.Bu program ne yapt›? Her fleyden önemlisi bizimsanayi ile iliflkilerimizi kuvvetlendirdi. Say›larla ifadeetmek gerekirse; bu dönem programda e¤itim gören29 ö¤renci var. Ö¤renciler Ford, ISUZU, Otokar,Temsa ve Kale Alt›nay gibi flirketlerde çal›fl›yor.Bugüne kadar ise 56 mezun verilmifl, 8 kifli de çeflitlinedenlerden mezun olamam›fl. Tüm mezunlarabakarsak genelde Ford, Otokar, Mercedes ve TeklasKauçuk Sanayi gibi flirketlerde çal›flt›klar›n›görüyoruz. Biz sektörün kilit noktalar›nda görev yapankiflilerle 100 kiflilik bir camia olduk, kifli art›k burayageldi¤i ve biz de oraya gitti¤imiz için tan›flt›k. Ortakplanlar›m›z›n hayata geçmesi için her gün toplant›yapsak da alamayaca¤›m›z yolu beraber yaflayarakald›k. Otomotiv sektörü son y›llara kadar Türkiye’ninlokomotifiydi; son birkaç y›ld›r korkunç yat›r›mlar,ihracat rakamlar› var. Sadece ana sanayi olarakdüflünmeyin, bunun bir de yan sanayi yönü var. Ayr›cabu sektörle olan iliflkilerimiz lisans ve di¤er lisans üstüprogramlar›m›z için de bize faydal› oluyor. Bizimmühendislik kitlesinde Bo¤aziçi sanayi ile iflbirli¤iyapm›yor, pratik ifller yap›lm›yor gibi bir düflüncevard›r. Ben kendi u¤rafl›mla 1995 y›l›nda ilk otomotivdersini verdim, 2003-2004 akademik döneminde debu program› bafllatt›k. fiu an geldi¤imiz noktadaprogram geliflti ve art›k sanayiyle ilgili hangi araflt›rmaprojesine baksan›z alt›ndan biz ç›k›yoruz. Eskiden hep‹TÜ ç›kard› flimdi Bo¤aziçi de ç›k›yor.fiu an geldi¤i noktada bu program oturdu, karfl›laflt›¤›m›zen büyük zorluk bunun teknik bir program olmas›.‹nsanlar MBA yapmak istiyorlar, evde oturup teknikderslerle u¤raflmak istemiyorlar. Bu da Türkiye gerçe¤i;buraya iyi talebeler geliyor, bunlar o alana kay›yorsapiyasada talep var demektir. Yine de bizim MakinaMühendisli¤i’nde mezunlar›n %70’i mühendislik yap›yor,biz de gerçek hayattan projelerle onlar› sektöre›s›nd›r›yoruz. Biz bölüm olarak Tofafl ve Renault ilede projeler yap›yoruz, karfl›l›kl› bilgi paylafl›m› oluyor.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 45

Uzman Makina Mühendisi Ak›n Oktav’ 05projesini anlat›yor:Makina Mühendisli¤i Bölümü’ne ait OtomotivLaboratuvar›’nda üniversite-sanayi iflbirli¤ikapsam›nda yürütülen projelerden bir taneside binek araçlardaki ‘düflük frekansl› u¤ultu’probleminin incelenmesiyle ilgilidir. RenaultA.fi. ile ortaklafla yürütülen bu projede üretilentüm modellerde kullan›labilecek bir prosedürgelifltirilmesi için araflt›rma yap›lmaktad›r. Buaraflt›rma deneysel ve hesaplamal› analizleriçermektedir. Düflük frekansl› u¤ultuprobleminin birincil kayna¤› motor

oldu¤undan, deneysel çal›flmalarda motor vearaç gövdesinin ba¤lant› noktalar›ndan titreflimiletim yolu metodu kullan›larak veritoplanmakta ve dijital sinyal iflleme teknikleriylede¤erlendirilebilir hale getirilmektedir.Hesaplamal› analizlerde ise amaç, arac›nbilgisayar ortam›ndaki modelinden sonlueleman metodu kullan›larak yap›sal ve akustikmodlar›n›n hesaplanmas› ve test verisiylekorelasyonun sa¤lanmas› fleklindedir. Buanalizler neticesindeki bulgulara göremodifikasyonlar yap›larak arac›n ses ve titreflimkarakteristikleri optimize edilmektedir.

46 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Mezunlardan OTOKAR TankÜrün Teknik Yönetim MüdürüBülent Keflli’nin (’06)deneyimleri:Otomotiv Mühendisli¤i masterprogram›, tasar›m sürecinin içerdi¤iaraç dinami¤i, ses yal›t›m›, CAEanalizleri, kontrol tasar›mlar›,aerodinamik gibi farkl› disiplinleribir çat› alt›nda toplayarak büyükbir eksi¤i gidermekte. FordOtomotiv San. A.fi.’de çal›flt›¤›mesnada, tasar›m sürecinde bue¤itimi ald›¤›m için kendimi çokdaha flansl› görüyorum. Programsayesinde hem tasar›m›n büyüktafllar›n› yerine oturtabiliyor, hemde ertesi gün iflinizde çok yararl›bir flekilde deneyimeçevirebiliyorsunuz. Otomotivsektörünün ülkemizde lokomotifgüç olmas› için, tasar›mkabiliyetinin tüm yan sanayi veana sanayilerde yayg›nlaflt›r›lmas›gerekmekte, program hem anahem de yan sanayi firmalar›ndave hatta savunma sanayiflirketlerinde kariyer yapmakisteyenler için çok büyük f›rsatsunmakta. Kendi elemanlar›m› buprograma kat›lmalar› için teflvikediyorum. Bu deneyimlerimipaylaflmak için f›rsat yaratan BÜMakina Mühendisli¤i’neflükranlar›m› sunar›m.

Ford Otosan Genel MüdürBaflyard›mc›s› Nuri Otay’›n (’81)program hakk›ndaki görüflleri:Bo¤aziçi Üniversitesi OtomotivMühendisli¤i Yüksek LisansProgram›’n›n 2004-2005 e¤itimdöneminde Ford Otosan ilebirlikte bafllat›lan uygulamas›Sanayi-Üniversite iflbirli¤inin çokönemli örneklerinden biri oldu.‹ki binli y›llar›n ortalar›ndaOtomotiv sektörünün Türkiye’ninlider ve ihracat flampiyonu halinegelmesiyle özellikle yeni mezunmühendislerin sektöre ilgisi h›zlaartmaya bafllad›.‹leri teknoloji kullanan, dünyakalitesinde üretim yapan, pefl pefleFord’un en iyi fabrikas› seçilenve Türkiye’nin en büyük sanayikuruluflu olan Ford Otosan, ayn›

y›llarda Ford Avrupa’n›n say›l› AR-GE merkezlerinden biri olmayönünde ilk ad›mlar› atmayabafllam›flt›.O günlerde Bo¤aziçi ÜniversitesiMakina Mühendisli¤i BölümBaflkanl›¤› ile iflbirli¤i toplant›lar›yapmaktayd›k. Baflta Prof. Dr.Günay Anlafl olmak üzere bölüme¤itim görevlileri ile birlikteyapt›¤›m›z de¤erlendirmelerdeönemli bir gerçe¤i birlikte tespitettik. Bo¤aziçi Üniversitesi yenimezun mühendisleri masteryapmay› çok arzu ettikleri içinTürkiye’ de özel sektördeçal›fl›rken, bir yandan da kalitelibir master program›na devametmek istemelerine ra¤men, böylebir imkan bulamad›klar› içinseçeneklerden ya birini ya dadi¤erini seçmek zorundakal›yorlard›. Bu flartlar yenimezunlar› büyük ölçüde yurt d›fl›nayönlendiriyordu.Problemi teflhis ettikten sonraçareyi de birlikte ürettik. Çözümson derece basitti; e¤itimi çal›flanö¤rencinin aya¤›na götürmek;master yaparken para kazanan,sanayi tecrübesini gelifltiren birmodel yaratmak gerekiyordu.Bu amaçla BÜ Otomotiv Müh.Yük. Lisans Program› haftan›n 2akflam› Gölcük’de, Cumartesi günüise BÜ kampüsünde tamamlanacakbir program olarak ortaya ç›kt›.

Hocalar›m›z program› sanayigereksinmelerini dikkate alarak,etkili bir içerikle oluflturdu.Program›n mali sorumlulu¤unuFord Otosan üstlendi; masterprogram›na baflvuran BÜ Mak.Müh. Bölümü yeni mezunlar›,buna paralel olarak Ford Otosan’daifl baflvurusunda bulundular.Baflvurular içinde gerek masterprogram›na gerekse FordOtosan’da ifl bafl› yapmaya hakelde edenler ‘kazan kazan kazan’formülü ile iflleyen güzel birmodelin hayata geçmesine vesileoldular.

Ford Otosan, Üniversite ve BÜmezunu birlikte kazand›. Bu modeldaha sonra Gebze AR-GEmühendislik biriminde görev alanBÜ mezunlar›yla kampüsdersliklerini kullanarak bugünekadar devam etti. fiu anda FordOtosan’da büyük ço¤unlu¤umühendis, 98 BÜ mezunu görevyap›yor. Master program›na flu anakadar 42 çal›flan›m›z kat›ld›;bunlardan 26 kifli program›baflar›yla tamamlad›, 11arkadafl›m›z e¤itimine devamediyor.

Bu vesile ile bu program›noluflumuna katk› sa¤layan vekat›lan herkese teflekkür etmekisterim.

Foto: Teoman GÜRZ‹H‹NKAYNAK GEL‹fiT‹RME

lev Sa¤lam, KimyaÖ¤retmenli¤i Bölümü’nde3. s›n›fta okuyan c›v›l c›v›lbir genç k›z. Alev, do¤up

büyüdü¤ü Tekirda¤’dan okumakiçin ‹stanbul’a gelmifl vebirço¤umuzun yak›ndan bildi¤iuyum sürecini yaflay›p, maddimanevi zorluklarla karfl›laflm›fl.Ald›¤› burslar›n hayat›na nelerkatt›¤›n› ve Bo¤aziçi Hepimizinkampanyas›n›n önemini flöyleanlatt›:

Klasik bir Türk ailesindengeliyorum, annem babam memur.Ortaokul ve liseyi Tekirda¤’daokudum. 18 yafl›na kadar ailesiyleyaflam›fl biri olarak, ilk y›l ‹stanbul’ageldi¤imde zorland›m. Tabi flehird›fl›ndan gelen tüm arkadafllar›mgibi Kilyos Yurdu’na yerlefltim.Bundan önce hiç ailemden uzakkalmad›¤›m için kopunca kendimibofllukta hissettim. Manevide¤iflikliklerin yan›nda maddizorluklarla da karfl›laflt›m. Tam bunoktada BÜMED ve BÜVAKdevreye girdi, bana çeflitlikonularda destek oldular. BursOfisi beni burs alabilece¤im farkl›kurumlara yönlendirdi ve 3 farkl›yerden burs ald›m. HüsnüÖzye¤in Vakf›’ndan burs

al›yorum mesela. Dört y›ld›r dayurtta kal›yorum ve bundan çokmemnunum. Kitap bursu da çokfaydal› bence çünkü ö¤rencininderse daha çok ilgi duymas› içinorijinal kitap kullanmas› çokönemli. Yine aileden uzak oldu¤uniçin yemek yapm›yorsun, ö¤ünatl›yor ya da sa¤l›ks›zbesleniyorsun. ‹yi kiyemekhanedeki yemekler var,s›cak bir fleyler yiyoruz. Ben halaokuyorum ve bu sayede çok daharahat hayat›ma devam ediyorum.Ben de inflallah mezun oluncaBÜMED’e üye olaca¤›m veüniversiteme sahip ç›kaca¤›m.Çekilebilecek zorluklar› biliyorumve bir faydam olsun istiyorum.Zaten arkadafllar›m›n ço¤u daBÜMED’e üye ve bir ö¤rencininhayat›n› kolaylaflt›rman›n yan›ndasundu¤unuz avantajlardan,tesislerden, dergiden dolay› daçok mutlular. Burada farkl› birdünya var, Bo¤aziçililer s›k› f›k›kal›p görüflüyor ve birbirlerindenkopmuyorlar. Ben de bu aileninbir parças›y›m ve kesinlikle ayr›kalmak istemiyorum. BÜMED’e veBÜVAK’a -san›r›m burada tümö¤renciler ad›na konufluyorum-bizler için yapt›klar› için çokteflekkür ederim.

“Bo¤aziçi Hepimizin” kampanyas› her y›l oldu¤ugibi bu y›l da Üniversitemize destek olmak isteyenmezunlara arac› olmaya devam ediyor.Okulumuzun ülkemizin en seçkin ö¤rencilerinintercihi olmaya devam etmesinde burs olana¤›sa¤lamak her geçen y›l daha da önem kazan›yor.Bir Bo¤aziçi ö¤rencisine sahip ç›karak onungelece¤inin flekillenmesinde çok büyük bir farkyaratabilirsiniz. Sadece günde 7 lira ay›rarak sizde fark yarat›n. Gelin, sahip ç›k›n!

A

Ben de burs verece¤imçünkü çekilebilecek zorluklar› biliyorum

48 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

tonlarca çöp at›l›yordu. Aç›kças› okuyup çal›flm›floldu¤um halde, para babalar›n›n dünyay› ne dereceçöplü¤e çevirdiklerini bilsem de, y›k›l›rcas›naönemsemedim durumu.

“We must be the change we want to see”Üç gün sonra New Orleans’a geçti¤imde, Memphis’inbir nevi “›s›nma turu” oldu¤unu anlad›m. Katrina’n›nyaralar›n›n daha hala ortalarda oldu¤u “NouvelleOrleans”, kirlili¤in ve do¤a felaketlerinin en çokhissedildi¤i flehirdi. French Quarter renkli, al›flveriflve yemek gözleri ba¤layacak kadar cazipti. Ama ifltegerçek ortadayd›: Nehir kahverengi akmaktayd›...

yn› kuruluflun, RSE’nin, ikisene önceki davetiyleGrönland’a gitmifltik.Buzullar›n erimesini,

iklimlerin de¤iflmesini, denizlerinkirlenmesini konuflmufltuk. Hemmuhteflemdi, hem de çok ac›...Bu sene gene davet geldi. “Hadi,Mississippi’ye gidiyoruz” dediler.12 günlük gezilerin program›m›çok fazla s›k›flt›rd›¤›n›, bir sürü iflive daveti iptal etmem gerekti¤inibile bile “Geliyorum” dedim. Vehemen oturup Mississippiçal›flmaya bafllad›m. Bu nehirnerden do¤ar, nereye dökülür,neden kirlenir, neden meflhurdur;ö¤rendikçe ö¤rendim, her sayfadadaha da çok üzüldüm.

Dünya problemleri herkesinDünyan›n bir köflesinde bir a¤açkurursa, bu herkesin problemi.Mississippi çamur akmaya bafllarsa,bu kainat›n sonunun habercisi...Do¤a problemleri pasaport, vize,s›n›r dinlemiyor. Daha çok tüketen,

gittikçe daha fazla kirleten, gözünüh›rs bürüyen insano¤lu, bütündünyay› bat›r›yor.Bats›n; bana göre hava hofl.Herkesle beraber ben de batar›mda, ya bu dönekler bir yol bulupkendilerini ç›karmay›, özel haval›bir site kurup yaflamay›becerirlerse? Yani hem dünyay›atefl topuna çevirip, hem deparayla kendilerini kurtar›rlarsa?‹flte nehri ilk gördü¤üm günbunlar› düflündüm. Memphissokaklar›nda yürüyordum. Harikabir sonbahar günü; gökyüzü gri-mavi. Beale Street’te blues nameleriiçimi ›s›tm›fl, Graceland’›, yaniElvis’in eski evini görmüflüm.Dünya güzelmifl, sanki herfleyray›na girermifl gibi bir gündü.Nehir kenar›nda evler harikayd›.B.B. King Museum ruhumu›s›tm›flt›.“Acaba biraz abart›yorlar m›?” diyedüflündüm sonra. Sonuçta Haliçdaha kirliydi, sonuçta ‹stanbulBo¤az›’na bir hafta sonunda

A

52 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Yaz›: Fatih TÜRKMENO⁄LU ’90S‹V‹L TOPLUM

Nereye gidiyoruz?Çevre sorunlar›na dikkat çekmek vedin ve bilim adamlar›n› tan›flt›rmak içinkurulmufl olan RSE - Religion, Scienceand Environment’›n bu y›lkisempozyum konusu, Mississippi’ninkirlili¤iydi. Memphis ve NewOrleans’da, onlarca konferansakat›ld›k, nehir üzerinde gezilere ç›kt›k,ç›lg›nca üretim yapan rafinerileridolaflt›k. Bir dönem “show-boat”laraev sahipli¤i yapan, filmlere konu olanMississippi, çamur gibi ak›yordu art›k.Ne show-boat kalm›flt›, ne de “age ofinnocence”. Bu nehirde alt›n araman›nmanas› yoktu. T.S. Eliot’un “The DrySalvages”ini düflündüm. Bir de EceAyhan’›n “Maveraünnehir nereyedökülür?”ünü...

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 53

“Devletin ve tabiat›n ortak veyanl›fl sorusu fluydu:- Maveraünnehir nereye dökülür?En arka s›rada parma¤›n tek vedo¤ru karfl›l›¤›:- ‘Solgun bir halk çocuklar›ayaklanmas›n›n kalbine’dir...”

Sempozyumun onursal baflkan›,Fener Rum Patri¤i Bartolomeus,aç›l›fl konuflmas› için NewOrleans’a yetiflti. “Dünyam›z›nsuya ihtiyac› var; biz buraya onunhikayesini dinlemeye geldik” dedi.Bir hafta boyunca, birçok bilimve din adam›n›n kat›ld›¤›panellerle, okudu¤um kitaplar venotlarla kendimi olaya iyicekapt›rd›m. Bir konuflmac›n›nhat›rlatt›¤› Gandhi’nin laf›, kafamaiyice kaz›nd›: “We must be thechange we want to see!”

Gelecek bizim elimizdeBir bilim adam›, Hans-PeterDürr’ün konuflmas›ndan çoketkilendim. ‹nsanlar›n hala 19.yüzy›ldaki bak›fl aç›lar›n›koruduklar›n›, bu bak›fl aç›s›n›n“ama kirleniyoruz, hemenbirfleyler yapal›m, ozon tabakas›n›onaral›m” diyen zihniyetle ayn›oldu¤unu ve bu durumuntamamen flizoid bir yap› yaratt›¤›n›anlatt›. Y›llarca sadece ekonomikde¤erlerle yönetilen dünyadüzenine, çevre ve etikproblemlerinin yeni yeni entegreoldu¤undan dem vurdu.Sonra da o büyük salonu dolduranyüzlece insana o acayip sorusunusordu: “Hayat nedir?”Dürr, sorusuna kendi cevap verdi.Bir bakterinin, bir yaflayanhücrenin, bir küçük böce¤in, birç›nar a¤ac›n›n yaflam›ndan bahsetti.Herfleyin nas›l da birbiriyle ba¤l›

oldu¤unu uzun uzun anlatt›.“Everything is connected... Whenonly you find the balance, thenyou may open a new dimension.Life is possible if only there isdiversity. Diversity by all means;all the creatures living together, aswell as all the human races andreligions living together; embracingeach other with harmony...”Harvard profesörlerinden JohnBriscoe, su problemini halledenuluslar›n, dünya var oldukçayaflayacaklar›n› anlatt›. Bir zamanlarçöl olan Pakistan’›n, do¤ru suprojeleri ile yemyeflil bir ülkeoldu¤unu ve bu durumun gelece¤egüvenmemiz aç›s›ndan bir garantiyaratt›¤›n› sözlerine ekledi.

Son gün gezisiSon gün, sabah erken hep birliktegeziye ç›kt›k. Önce su bask›nlar›n›nyo¤un oldu¤u bölgeleri, y›k›lm›flevleri, bir zamanlar mahalle olanbofl arazileri gezdik.Sonra da hayat›mda görebilece¤imihiç ummad›¤›m bir manzaraylakarfl› karfl›ya kald›m: Dev bir petrolrafinerisi ve hemen yan›nda evlerve bahçelerde oynaflan çocuklar!New Orleans flehrine yaklafl›k birsaat mesafede, rafineri ile bahçekomflusu olan küçük mahalleler...Y›llar içinde yürütülen çok büyükbir savafl, kulak t›kayan bu petrolflirketinin yöneticileri, gençölümler, önüne geçilemeyenkanser vakalar›; o büyük ac›, amaac›yla birbirine kenetleneninsanlar...

Margie Eugene Richard’la o güntan›flt›m. Devasa rafinerinin duman›alt›ndaki bahçelerden birindeoturduk. Belki bir saat konufltuk,belki biraz daha fazla. AmaMargie’nin bütün hayat›n›gözlerimden yafllar akarakdinledim.Emekli ilkokul ö¤retmeni. Siyahlarve beyazlar›n ayr› okullara gitti¤i,ayr› otobüslere bindi¤i dönemde,büyük zorluklarla okumufl. Beflincis›n›ftayken, annesi ve babas›,yaflad›klar› Belltown’dantafl›nmalar› gerekti¤inden

bahsetmifller bir gün. Mahalle petrol rafinerisi içintoptan sat›lm›fl, onlar da Diamond’a tafl›nm›fllar.Ünlü zenci aktivist Mary Mcleod Bethune’unDiamond’a geliflini, Washington Caddesi üzerindeliseyi aç›fl›n› dün gibi hat›rl›yor. “Ben 11 yafl›mdafaland›m. Bütün söyledikleri kulaklar›mda... ‘Siyahçocuklar hiçbir yerin arka kap›s›ndan girmek zorundade¤iller. Sizler gibi siyahlar, bafllar›n› dik tutacaklarve hayallerini mutlaka gerçeklefltirecekler...”‹flte sonra da gözlerimi yafllarla dolduran, yeni flehirdekurulan rafineri ve bu petrol flirketi ile otuz y›ldanuzun zamand›r devam eden savafllar›ndan bahsetmeyebafllad›. Kirli havay› gizlilikle ölçtürmelerini, o havayladolu kavanozlar› gümrüklerden gizlice geçirerekHollanda’ya götürüp CEO’nun masas›na koymalar›n›,gencecik yaflta kaybetti¤i k›z kardeflini ve di¤er bütüngenç ölenleri anlatt›.

Kardefl bu otobüs nereye gider?Margie, flimdilerde rafineri bacas›n›n yüzde doksandaha az kirletti¤ini söyledi. Ama at›k sular hala sulamasular›na, hatta içme sular›na dahi kar›fl›yormufl. Baz›evlerin bahçeleri, yüzde yüz rafineriye bak›yor. Gelirk›s›tl›, gidecek yer yok. Dev gibi rafineri, durmadançal›fl›yor. Gene de “Savafl› kazand›k say›l›r” diyorparlak gözleriyle. “Bu bacay› yüzde doksan temizlettikya... Gerçi daha rafineriden hiçbir yönetici gençlerincenazelerine kat›lmad›lar ama...”Devran dönüyor. Mississippi kirleniyor. Güzelzamanlar›n yazar› T.S. Eliot, ne de dokunakl› yaz›yor...“I do not know much about gods; but I think that the riverIs a strong brown god - sullen, untamed, andintractable,Patient to some degree; at first recognised as a frontierUseful, untrustworthy, as a conveyer of commerce;Then only a problem confronting the builder of bridges...”

Art›k nehirlerin suyu, bütün dünyaya ulafl›r. Köprüyapmak kolay; rüzgarlar daha sert, e¤lence gemileriyirmi katl› oteller kadard›r.Kimse bilmez ki Mississippi Nehri, herkesin flehrindenakar art›k. Kimse anlamaz ki, herkes ayn› otobüste,herkes ayn› bilinmeze do¤ru harekettedir.Zaman, herkes için eflittir.Kardefl, pardon, bu otobüsün varaca¤› yer neresidir?

Amerika’da bilmece dendi¤inde akla ilk gelen isim: Will ShortzDünya Zekâ Oyunlar› Federasyonu’nun kurucular›ndan olan, buflampiyonan›n fikir babas›, New York Times gazetesinin 16 y›ll›k bulmacaeditörü Will Shortz da bu vesileyle Antalya’dayd›. Hukuk e¤itimininard›ndan, Indiana Üniversitesi’nde kendisi için özel haz›rlananenigmatoloji-bulmaca bilimi- bölümünü bitirmifl. Ö¤reniyorum ki, fluanda bir arkadafl› daha Indiana Üniversitesi’nde magic -sihir- üzerinee¤itim görüyor. Bu üniversitenin, hayallerindeki s›rad›fl› kariyerigerçeklefltirmek isteyen kiflilere kap›s› aç›k. Ne muhteflem, de¤il mi?Kütüphanesinde, en eskisi 1545 y›l›na ait olan 20 binin üzerindebulmaca kitab› var. Bulmaca haz›rlamay›, çözmekten daha çok seviyor.Antalya’daki flampiyonan›n, flu ana kadar yap›lm›fl en iyi organizasyonoldu¤unun alt›n› çiziyor. Kumun alt›na gömülmüfl halde foto¤raf›çekilirken, bu büyük bulmaca üstad›, sadece gülümsüyordu. Evet,gördü¤ünüz gerçek bir foto¤raf. Hile yok!

54 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Yaz›: An›l ALTAfi ’98BO⁄AZ‹Ç‹L‹LER

Dünya Zeka Oyunlar› fiampiyonas› bu sene3-8 Kas›m tarihleri aras›nda Antalya’dayap›ld›. Organizasyonu düzenleyenler veyar›flmada iyi derece alanlar aras›nda birçok Bo¤aziçili vard›. Zeka oyunlar›, bilmeceve hatta internet sektöründe çal›flan biriolarak, bilgisayar oyunlar›na dahi pek ilgisiolmayan ben, flampiyonay› bafl›ndansonuna heyecanla izledim. Buheyecan›mda, Türk Beyin Tak›m›’n›n son10 y›ldaki en iyi dereceyi alarak, 27 ülkearas›nda 8. olmas› ve geçen sene dünyan›nen zeki 2. insan› ünvan›n› alan MehmetMurat Sevim’in 3. olmas›n›n da pay› varmutlaka. Ama, bak›n, daha neler var neler!

fiu ana kadar yap›lm›fl en iyi organizasyon!Antalya’daki flampiyona, 27 ülkenin kat›l›mc›lar› taraf›ndan,flu ana kadar yap›lan zeka oyunlar› aras›ndaki en iyi organizasyonseçildi. Organizasyonun bel kemi¤ini oluflturan ekip, RobertKolej’te tan›fl›p, Bo¤aziçi y›llar›nda arkadafll›klar›n› ilerletip,dostluklar›n› ve ideallerini zeka oyunlar›nda birlefltirmifller.Hepsinin kendi iflleri var. Ayr›ca, Ak›l Oyunlar›, Karala, Sudokuve Ötesi dergilerini de ç›kar›yorlar.

Genel Koordinatör Kamer Alyanakyan ’84, 14 kez üst üsteTürk Beyin Tak›m›’na girerek, zeka oyunlar› flampiyonalar›ndaülkemize önemli dereceler kazand›rm›fl, Türk Beyin Tak›m›’nakoçluk yapm›fl. Antalya’da yap›lan oylama sonucunda, DünyaZeka Oyunlar› Federasyonu’na tekrar seçilen Kamer Alyanakyan,zeka oyunlar›n›n Türkiye ve dünyada geliflimi için çal›flmalaradevam edecek.

Soldan sa¤a: Kamer Alyanakyan ’84, Mehmet Murat

Sevim (BÜ Bilgisayar Mühendisli¤i ö¤rencisi),

Kare Karalamaca oyununun mucidi Tetsuya Nishio.

Will Shortz

Zeka oyunlar› bir beyinsporu!fiu anda olimpiyat sporukapsam›nda olmasa dahi, zekaoyunlar›, zamanla yar›fl›lan birtür beyin sporu. Normal zekaseviyesine sahip ve/veya hiçbulmaca çözmemifl kiflilerin 15dakikada yapaca¤› sorular›,yar›flmac›lar 1 dakikadan az birsüre içerisinde çözmeyeçal›fl›yorlar.Her tak›m 4 kifliden olufluyorve ayr›ca bir tak›m kaptanlar›bulunuyor. Kaptana çok ifldüflüyor. Yar›flmac›lar›nmotivasyonu, sorular›n kontrolü,tak›m›n do¤ru zamanda do¤ruyerde bulunmas› ve hattabeslenmeleri kaptan›nsorumluluklar› aras›nda.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 55

Hüsnü Sincar ’88, tüm yar›flman›nak›fl›ndan sorumluydu. Yar›flmadakihakemler, bafllang›ç-bitifl saatlerininkontrolü, sorulara itirazlar›norganizasyonu gibi temel fonksiyonlar›vard›. Zafer Say ’87 ise, iletiflim vefinans ifllemlerinden sorumluydu.27 ülkeden gelen yüzlerce konu¤unsorular›na sab›r ve güleryüzle cevapverdi. fiampiyona s›ras›nda, ben degönüllü olarak iç ve d›fl bas›nla ilgilikoordinasyonu sa¤lamaya çal›flt›m.

En popüler soru: Snake in the WoodsBu seneki yar›flma sorular› 16 bölümden olufluyordu, toplamdayaklafl›k 100 soru bulunuyordu. Baz› sorular tak›m halinde,baz› sorular ise bireysel olarak çözüldü. Bireysel puanlartoplanarak tak›m puanlar›na eklendi. Sorular içinde, tak›mhalinde yar›fl›lan ‘‘Snake in the Woods’’ en ilgi çekici oland›.Her tak›m, en k›sa sürede, en uzun y›lan› yapmaya çal›flt›.Puzzle, Fifty Fifty, OpHoop, Retro Tetro, Türk bayra¤›n› ça¤r›flt›ranMoonstar -Ayy›ld›z-, weakest link, sudoku, optimizasyon veinovasyon sorular› oldukça be¤enildi. ‹lk kez, bir sorunundünya zeka oyunlar› flampiyonas› tarihinde elektronik ortamdaçözülecek flekilde kurgulanmas›, tüm kat›l›mc›lar taraf›ndanayakta alk›flland›. Genel Koordinatör Kamer Alyanakyan’›nhaz›rlad›¤› bir soru ise, sadece 2 yar›flmac› taraf›ndan çözülebildi.Ferhat Çalapkulu ile yapt›¤›m›z sohbetlerde, yar›flmac›lar›nsorular› keyifle ve zevkle çözmelerinin kendilerini çoksevindirdi¤ini söylemiflti.Yar›flmac›lar, sorular› çözdükten sonra, soru inceleme komitesi,her ka¤›d› teker teker kontrol ediyor ve yanl›fl yan›tlar›n nedenkaynakland›¤›n› belirtiyor. Bu ifl çok zahmetli ve zamanalabiliyor. Yan›tlara zaman zaman itirazlar gelebiliyor.

Soru ve yan›tlar, kaptanlar arac›l›¤›yla tüm yar›flmac›lara kontroliçin da¤›t›l›yor ve herkes nerede yanl›fl yapt›¤›n› görebiliyor.Oldukça adil ve demokratik bir sistem.

En önemlisi, iyi soru haz›rlayabilmekYar›flmada, sorular›n haz›rlanmas›, içerik vekoordinasyonu, ülkemizin mant›k ve matematiksorular› haz›rlama konusunda önde gelen isimlerinden,Türk Beyin Tak›m›’nda teknik direktörlük ve kaptanl›kgörevlerini üstlenmifl olan Ferhat Çalapkulutaraf›ndan yap›ld›. fiampiyona tiflörtlerinin üzerindekitasar›mda bile bir oyun gizliydi.

Tüm soru tipleri ve yönergeler, yar›flmalar bafllamadanönceki gün, 27 ülke kat›l›mc›lar› taraf›ndan incelendi.Sorular ‹ngilizce oldu¤u ve dil problemini ortadankald›rmak için, örnek sorular ve tüm içeri¤in herkestaraf›ndan anlafl›lmas› sa¤land›. Kaptanlardan onayal›nd›. Örne¤in, Japon tak›m› çok az ‹ngilizcebiliyordu ve çevirmen sayesinde iletiflim kurabiliyordu.Sorular›n çözüldü¤ü salona izleyici olarakgirebiliyorsunuz. Özellikle tak›m ve bireysel finallersoluk solu¤a geçti. Salondaki ekranlar arac›l›¤›yla,kimin hangi sorular› çözdü¤ünü kolayl›kla izleyebildimve yar›flma heyecan›na kendimi kapt›rd›m.

Amerikan tak›m› Snake in the Woods çözerken...En solda, Amerikan tak›m› favorilerinden Thomas Snyderve yan›nda Wei-Hwa Huang.

Ferhat Calapkulu

Ekranlar

Hüsnü Sincar

Zafer Say

56 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

fiampiyonadan renkli karakterler

Ulrich Voigt (33/Alman)Almanya, flampiyona sonunda, tak›m ve bireysel finallerdebirinci oldu. Dünyan›n en zeki insan› ünvan›n› 7. kerealan Ulrich Voigt, tam bir bulmaca merakl›s›. ‹fli de, bulmacayapmak ve çözmek. Üniversitede matematik okurken yar›mb›rakm›fl ve kendini tamamen bulmacaya adam›fl. Finaldetüm sorular›, di¤er rakiplerinden önce çözmeyi baflard›.

Mehmet Murat Sevim (21/Bo¤aziçi Üniversitesi)Bu seneki flampiyonada 3. olarak, Türkiye ad›na önemlibir rekora imza att›. Zeka oyunlar›na ilgisi, babas›n›n ald›¤›Ak›l Oyunlar› dergisi arac›l›¤›yla olmufl. fiimdilerde, Ak›lOyunlar› Dergisi’ne soru haz›rl›yor ve buldu¤u tüm zekasorular›n› çözüyor. Finaldeki 5 sorunun 4’ünü çözebildi.En zor soruyu, di¤er finalistlerden önce çözdü. Önümüzdekiy›llarda 1.lik için çal›flmaya ve yar›flmaya devam edecek.

Wei Hwa Huang (34/ABD)Google’daki kariyeri sonras›, flu anda Palo Alto’da freelanceyaz›l›m mühendisli¤i yap›yor. Bulmacaya, zeka oyunlar›nave tabi ki bilgisayar oyunlar›na bay›l›yor. 34 yafl›nda ama,neredeyse üniversiteye yeni bafllam›fl bir ö¤renci gibiduruyor. Google’›n Amerikan tak›m›na desteklerinde vesponsorluklar›nda etkisi büyük.

Desislava Razsadova (31, Bulgaristan)Bulgaristantak›m›n›n kaptan›Desislava,yar›flmaya efli ve 2çocu¤u ile birliktegelmifl. O¤lu 2yafl›nda, k›z› ise 5ayl›k. K›z›n›emzirirken bilezeka oyunlar›çözebilen, ekstrayetenekli bir anne.Aileceflampiyonada çoksevimli görüntülersergilediler.

Dünyan›n en zeki insan› Ulrich Voigt

Bulgaristan Tak›m Kaptan›Desislava Razsadova,

ailesiyle birlikte.

Türk Beyin Tak›m›’na BravoSalih Alan kaptanl›¤›ndaki Türk Beyin Tak›m›’nda, Aziz Atefl,Taner Karabulut, Murat Koz ve milli gururumuz MehmetMurat Sevim yar›flt›. Son 10 y›l›n en iyi derecesini alarak,27 ülke içinde 8. olan TBT, en çok optimizasyon bölümündezorland›. Ülke olarak, kaynak kullan›m› ve optimizasyonla ilgili

bir eksikli¤imiz oldu¤u kesin! Bo¤aziçi BilgisayarMühendisli¤i 4. s›n›f ö¤rencisi, Mehmet Murat Sevim,

geçen sene dünyan›n en zeki 2. insan› ünvan›n›ald›ktan sonra, Türkiye için önemli bir

rekora imza atarak 3. oldu.Önümüzdeki senelerde,

1.lik için çal›flmaya veyar›flmaya devam

edecek.

Alman ve Amerikan Tak›m› bofl vakitlerinde de oyun oynad›lar.

Son Sözler...Dünyan›n en zekiinsanlar›yla tan›flmakmüthifl keyifliydi. ‹letiflimde hiçzorlanmad›m, aksine, konuflupö¤renmeye çok merakl›lar. fiampiyonaboyunca, gece gündüz soru çözdüler ve tam birbulmaca festivali yaflad›lar. Konsantrasyonlar› o kadarkuvvetli ki, önlerinde striptiz yap›lsa, dönüp bakmazlar!Antalya’ya ve Türk konukseverli¤ine bay›ld›lar. Türk BeyinTak›m›’n›n en önemli ihtiyac›, sürekli bir sponsor bulabilmekve Türk zekas›na sahip ç›k›lmas›n› sa¤lamak. Umar›m, bu yaz›y›okuyan Bo¤aziçililerden hak ettikleri deste¤i görürler.Yar›flmayla ilgili tüm bilgilere ve Türk Beyin Tak›m›’nawww.wpc2009.org adresinden ulaflabilirsiniz.Gelecek seneki flampiyona Polonya’da olacak. O kadar güzelvakit geçirdim ki, belki yine giderim. Kimbilir?

Türk Beyin Tak›m›

o¤aziçi’nde tan›flm›fl, yirmi befl y›ld›rbirlikteli¤inizi gerek özel hayat›n›zdagerekse ifl hayat›nda devam ettirmifl birçiftsiniz. Öncelikle nas›l tan›flt›¤›n›za ve

kampüsten hofl an›lar›n›za dönebilir miyiz?Kerim Sipahiler: 1982 y›l›nda ‹flletme Bölümü’negirdim. Tülin 84 giriflli. Bölümü de bilgisayar. Ben 82-84 aras› flörtlerle yani daldan dala konarak geçirmiflim.84’te tan›flt›k Tülin’le. Spor Kurulu’ndayd›m ve basketboloynuyordum. Okulda popüler olabilecek tiplerdenbirisiydim. Hep ortal›ktayd›m, arkadafl grubum daöyleydi, yurtta kal›yordum. Tülin’le basketbol sayesindetan›flt›k. Ben gördü¤ümde zaten çok be¤enmifltim onu.Kapal› salonda maçlar›m›z olurdu. Arkadafllar›m›zdanmasa hakemleri seçiyorduk. Tülin’e, “Sen olur musun?”diyerek yaklaflt›m. Güya masa hakemli¤i yapacak.

Sizin de mi basketbolculu¤unuz vard›?Tülin Sipahiler: Ben lise ikideyken basketboloynad›m. Ama bakt›m ki derslerle bir aradagötüremiyorum, b›rakt›m. Bo¤aziçi’ne geldi¤imdebasketle hiçbir alakam kalmam›flt› aç›kças›. Ama iflteböyle masa hakemli¤i falan...K. S.: Öyle kand›rd›m.T. S.: Öyle kand›r›ld›m.K. S.: O gün bugündür de birlikteyiz.T. S.: Birbirimizle flörtümüzün ilk bafllamas› sporgecesiydi.K. S.: Kuzey kampüsün eski kafeteryas›ndayd›k. MetinBalc› hocam, kulaklar› ç›nlas›n, Mazhar Fuat Özkan’›ça¤›rm›flt›. “Mazhar Osman geliyor çocuklar” demiflti.Metin hocam›n böyle çok tatl› küçük isim hatalar›olurdu.T. S.: 84’ün Ekim ay› gibiydi okul aç›ld›. Biz Kerim’leKas›m’da tan›flt›k. Zaten, benim ilk erkek arkadafl›mKerim. Ben Bo¤aziçi’ne bir sürü hayallerle gelmifltimama tan›fl›nca...

B

58 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Yaz›: Ayla GÜRLEYEN ’89Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

BO⁄AZ‹Ç‹L‹LER

Bu yaz›n›n temas›:AŞK Bo¤aziçi’nde bafllayan bir aflk, birlikteyarat›lan baflar›l› bir ifl, güzel bir aileve aflkla dolu bir dünya. Tülin ve KerimSipahiler ile konuflurken iki insan›nbirbirini nas›l tamamlad›klar›n› keyifleizledik. Bo¤aziçi’nin popüler çiftininSnow Break turlar› organize etmektenTürkiye’nin en büyük etkinlik ve kongreorganizasyon firmalar›ndan birinikurmaya uzanan hikayelerini dinledik.

K. S.: Hayal k›r›kl›¤›na m› u¤rad›n?T. S.: Yok, hay›r. Tekte kald›m,seninle tan›fl›nca (gülüflüyoruz).Ben de yat›l› okuyordum burada.Yat›l›lar›n aras›nda herkes birbirinitan›yordu. Kerim Spor Kulübü’ndede oldu¤undan daha tan›n›rd›.Ben de hep “Kerim’in k›z›” diyebilinirdim. Kimi görsem benimiçin “Kerim’in k›z›” derdi. Kerimçok sosyaldi.K. S.: Tülin daha dominantt›r,bakmay›n siz onun öyle dedi¤ine.

‹fl hayat›na yönelik kampüsteteflebbüsleriniz oldu mu?K. S.: Bilmeden oldu, yani bugünleri görmeden oldu.T. S.: Uluda¤’daki KervansarayOtel’e kayak turlar› yapt›k. ‹lk senebiz kapatt›k oteli.

Koskoca oteli siz mi kapatt›n›z?T. S.: Aynen.

Büyük cesaret...T. S.: Çok da kolay satt›k zaten ozaman Bo¤aziçi zaman› diye birfley vard› Uluda¤’da. Onbefl günneredeyse bütün oteller Bo¤aziçiÜniversitesi ö¤rencileriyle dolard›.Biz 400 kifli götürdük.Kazand›¤›m›z parayla dakayaklar›m›z› yeniledik, kendimizeyeni kayak çantalar› ald›k. Ozaman fiiflli’de bir yer vard› kayakk›yafetleri satan.K. S.: Turan Hoca.T. S.: Oradan k›yafetlerimizide¤ifltirdik. Sonraki senelerde dedevam ettik.K. S.: Eskiden ferdi olarak herkesyapabiliyordu turlar›. Tamamenserbest rekabet. Kulüplerintekelinde de¤ildi. Böyle kendindecesaret gören...T. S.: Teflebbüs ruhu olan kiflileryap›yordu.K. S.: Mesela bizim bir y›lbafl›gecemiz olmufltu Pera Palas’ta.Sami ve Azret Mantu’yla beraberyapm›flt›k.T. S.: Evet, y›lbafl› gecesi partisiorganize ettik; ama biz bunlar›ilerde Event Management, KongreTurizmi vesaire ifllerleu¤raflaca¤›m›z› bilmeden,

do¤açlama olarak yapt›k. Okulç›k›fl›nda Kerim hemen bir iflletmemezunu olarak kendisini birdenetleme flirketine att›.

Hemen kendi iflinizi kurmad›n›zyani?T. S.: Hay›r. Ben de IBM’e girdimve dört sene çal›flt›m. Okul bitincehemen evlendik.K. S.: 1988 senesinde evlendik.T. S.: 1990’da da Sinan do¤du.

Çok genç anne babaolmuflsunuz.T. S.: Evet. Bir de k›z›m›z var yediyafl›nda. Sinan do¤unca ben çokzorluk çektim; çocu¤umu ihmalediyorum gibi hissettim. Çokyo¤un tempolu çal›fl›yordum.Annem arar, Sinan’›n difli ç›km›fl.Biz eve gittik, Sinan yürümüfl...Sonra bakt›m bu ikisi bir aradagitmeyecek, ben IBM’den ayr›ld›m.Kurumsal hayat›n içinde bütünhayat›m› geçirmek de istemedimaç›kças›. Biraz serbest kalay›mistedim. 1993 senesiydiayr›ld›¤›mda, yirmi yediyafl›mdayd›m. “Ne yapay›m? Neyapay›m?” diye düflünürkenakl›m›za kongre organizasyonugeldi. Kerim üniversitedeykenVisitur’da yar›m zamanl› çal›fl›rd›.K. S.: O zamanlar ‹slam kongrelerivard›. Yeflil yeflil k›yafetlergiydirirlerdi.T. S.: K›rm›z› kravatlar...K. S.: Çok acayip k›yafetlerimizvard›.T. S.: Hem Kerim’in bu tecrübesivard› hem de önceden buorganizasyonlara yatk›nl›¤›m›z.Home office ile bafllad›m. Hoecstilk müflterim oldu. Kongreorganizasyonlar› bafllay›nca ofistuttum.

Önce siz bafllad›n›z yani?T. S.: Ama Kerim’le ortakt›k.K. S.: Ben TÜYAP’ta çal›fl›yordumo dönemlerde. Savunma sanayifuarlar›n› yap›yordum. Orada daçok önemli bir tecrübem oldu.Bütün dünyay› dolaflt›m gençdenebilecek bir yaflta. 1997’de deben ayr›ld›m iflimden, ben de

firmam›zda çal›flmaya bafllad›m.Yedek subayl›¤›m› denizkuvvetlerinde yapt›m. Protokolaste¤meniydim. Orada da burayagelen yabanc› heyetlerinkarfl›lanmas›, a¤›rlanmas› ileilgilenirdim.

Sizi kader yönlendirmifl bu ifle...K. S.: Gerçekten öyle. Çok do¤rusöylediniz.

Zaten do¤ru insanm›fls›n›z.K. S.: D›fla dönüklük, insanlarlakolay iletiflim kurabilme,organizasyon becerisi, çözümüretme...T. S.: Analitik düflünme hep otaraflara çekti bizi.K. S.: Çözüm odakl› olmak çokönemli bizim iflte. Tabi bunuyapmak için de s›n›rs›z zaman›n›zyok. Her etkinli¤in belli bir saative zaman› var. Oraya kadarherfleyi haz›rlamak zorundas›n.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 59

Kerim Sipahiler: “Çözüm odakl› olmakçok önemli bizim iflte. Tabi bunu

yapmak için de s›n›rs›z zaman›n›z yok.Her etkinli¤in belli bir saati ve zaman›var. Oraya kadar herfleyi haz›rlamak

zorundas›n.”

Bugün çok önemliorganizasyonlar düzenleyen,sektörün en önemliisimlerinden birisiniz. Önce bizeilk kuruldu¤unuz y›llardakiifllerinizden bahseder misiniz?T. S.: ‹lk ilaç sektörüyle bafllad›k.‹laç sektöründe bütçelerin büyükbir bölümü toplant›lara harcan›r.‹laç sektöründe olunca kongrekaç›n›lmaz oluyor. Kongreleriyaparken bakt›k ki toplant›lar vekongreler iki farkl› etkinlik ve ikisinide yap›nca çok fazla güçharc›yoruz. Biz de o zaman çokbüyük bir flirket de¤iliz. Bir seçimyapmaya karar verdik ve kurumsaltoplant›lar› seçtik. Biz asl›nda oradada bir ilk yapt›k. fiu anda sadeceetkinlik organizasyonu yapanflirketler var ama o dönemde yoktu.

‹lk sizle bafllad›. Böylecepiyasay› da yönlendirdiniz.T. S.: O dönemlerde reklamajanslar›, halkla iliflkiler ve biz bir

araya gelip bir toplant›n›n kimli¤inioluflturuyorduk. Reklam flirketleride tabi daha medyaya yönelikhareket ediyorlar, marka çal›flmalar›yap›yorlard›. Biz de bununtoplant›lara uyarlanmas›n› yaparaktoplant› kimli¤ini oturtuyorduk.Biz kendi içimizde, Support Linead› alt›nda bir kreatif departmankurduk. Bu da ilk bizde kuruldu.fiu anda bildi¤im kadar›yla beflveya alt› firmada var.K. S.: Biz asl›nda birçok fleydeöncülük ettik sektöre. Mesela kendisektörümüzle ilgili Moskova’da ilkflirket kuran biziz. Hala da devamediyor orada ciddi bir flekilde. Birçokaç›dan ilk oldu¤umuz için baz›konularda taklit edilen de olduk.Burada birazc›k sitem edece¤im,Türkiye’de çok büyük bir flirket,bizden ald›¤› teklifi baflka birrakibimize uygulatt›. Ayn› konsepti!Oysa konsepti yaratan bizdik.T. S.: Biz de çal›flm›yoruz onlarla.K. S.: International Property Rightsdedi¤imiz fikri ürün haklar› pekkorunam›yor ülkemizde. O yüzdende biz uzun seneler do¤ru düzgünbir web sitesi oluflturmad›kkendimizle ilgili çünkü oraya nekoysak biliyoruz ki baz› rakiplertaraf›ndan ya taklit edilecek yabenzeri yap›lacak ama art›k o devirde geçti. O kadar h›zl› ak›yor kidünya, art›k etseler ne oluretmeseler ne olur...T. S.: Etkinlik yönetimi asl›ndadünyada yeni bir sektör. Dolay›s›ylane yapsan›z farkl›l›k oluyor. Bizhakikaten baya¤› ileriden gittikhep ve onun çok faydas›n› gördük.Bizim en sevdi¤imiz fley uzundönemde bir müflteriyi tan›yal›m,uzun dönemli çal›flal›m, onlar› dahaileriye götürelim, yenilik getirelim.Farkl›l›k ad›n› biz art›k hiçsevmiyoruz. Farkl› bir fleyyapmayal›m. ‹stenilen amacauygun bir fley yapal›m. Farkl›yapal›m derken çünkü iflleramac›ndan çok sapmaya bafllad›.Gereksiz bütçeler harcand›. Bizmüflteriye gereksiz bir fleyharcatt›rmaktansa ihtiyac› olanayönlendirmeye çal›fl›yoruz.Özellikle son dört senede yurt

d›fl›na aç›ld›k. Türkiye’deçal›flt›¤›m›z müflterilerin yurtd›fl›ndaki bölgesel gruplar›yla daçal›flmaya bafllad›k. Onlar›n gerekTürkiye’ye gelen gruplar›n›a¤›rlad›k, gerek yurt d›fl›organizasyonlar›n› yapt›k. MeselaMaritius’ta etkinlik yapt›k.K. S.: ‹lklerden bahsederkenmesela GMI’›n (Green MeetingsInternational Council)Türkiye’den tek üyesiyiz.

Çevreye duyarl› toplant›lar m›düzenliyorsunuz?K. S.: Evet. Mesela bir kongreyekat›ld›¤›n›zda bir hediyelik eflyamutlaka verirler. Biz bunun yerinee¤er müflteri taraf›ndan da kabulgörürse, müflteri ad›na a¤açdikiyoruz.T. S.: Her etkinlik sonunda...K. S.: Anadolu’da bir yerlerde yedia¤aç dikiyoruz.T. S.: Tabi bizim y›lda ortalamaiki yüz üstü etkinlikdüzenledi¤imizi düflünürsek...K. S.: Baya¤› bir a¤aç diktik yani!T. S.: Green Meetings kapsam›ndakullan›lan ka¤›ttan suya kadarduyarl› davran›yoruz. Meselasular›n fliflelerinin miktarlar›n›ayarl›yoruz. Tüketilecek kadarsuyun ikram edilmesini sa¤lamayaçal›fl›yoruz. Ifl›klar›n gerçektenihtiyac› oldu¤u kadar aç›lmas›n›sa¤lamaya çal›fl›yoruz. Hesaplamas›yap›ld›¤› zaman hem çevreduyarl›l›¤› aç›s›ndan hem de bütçeaç›s›ndan önemli kazançlar eldeedilmesini sa¤l›yoruz.K. S.: Dünyada da kendisektörümüzü iyi takip eden birflirketiz. Green Meetings öyle biryere geldi ki asl›nda tabi baz›dezavantajlar› da getiriyor. Art›kinsanlar çok kalabal›k toplant› yada kongrelerde minimumkarbondioksit gaz› sal›n›m› olmas›için aktarmas›z uçufl yap›labilecekyerleri tercih ediyorlar. Dünyan›ngitti¤i yer bu, tabi Türkiye içinhenüz çok ütopik. Yurt d›fl›çal›flmalar›m›zla ilgili benim favorihikayem bir Rodos toplant›s›ylailgili. Çokuluslu bir flirketin 2006y›l›nda toplant›s›n› Türkiye’de

60 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Tülin Sipahiler: “Sevdi¤imiz fley uzundönemde bir müflteriyi tan›yal›m, uzundönemli çal›flal›m, onlar› daha ileriyegötürelim, yenilik getirelim. Farkl›l›k

ad›n› biz art›k hiç sevmiyoruz.”

Kaç kifli çal›flt› bütün bu organizasyonda?T. S.: 456 part time çal›flt›.K. S.: Hepsi üniversite ö¤rencisiydi.T. S.: Ayr›ca mihmandarlar, floförler, kendi ekibimiz…K. S.: Bin kifliye yak›n.

Biliyoruz ki Bo¤aziçililerle çal›flmay› tercihediyorsunuz.K. S.: Bo¤aziçi Turizm’den mezun iki çal›flan›m›z var.Onun d›fl›nda stajerlerimizi mümkün mertebeokulumuzdan almaya gayret ediyoruz. Özellikle Turizm‹flletmecili¤i Bölümü’yle iyi iliflkilerimiz var.T. S.: Biz daha çok ö¤rencimizin gelmesini, part timeolarak etkinliklerde çal›flmalar›n› istiyoruz. Bizimüniversiteden biraz daha çekimser kal›yor sankiçocuklar, onlar›n daha atak olmalar›n› istiyoruz. Meselamütercim tercümanl›k bölümü ö¤rencilerimiz içinmihmandarl›k pozisyonu hem de devlet düzeyindeçok önemli bir referans.

yapm›flt›k. 2007 y›l›ndaki toplant›için bize Polonya, Rusya gibiülkelerden alternatifler istediler.Hemen ekibimiz yola ç›kt›. Çeflitliülkelerden alternatifler al›nd›. Fakatdediler ki, “Bu sene Yunanl›larasöz verdik onun için toplant›y›Rodos’ta yapaca¤›z.” BiliyorsunuzTürkiye ile Yunanistan her alandabirbirine rakip iki ülke. “Orada birajansta yapmak zorunday›z. Busene bizi affedin, 2008’de yinegörüflürüz”, dediler. Sonrakomitenin bafl›nda olan kiflidentelefon ald›m. “Biz dedi¤imiz hiçbirfleyi anlatam›yoruzYunanistan’daki acentalara. Sizbu ifli yapabilir misiniz Rodos’ta?”diye soruyor. Biz de “Tabi yapar›z”dedik. ICCA (InternationalCongress and ConventionAssociation) ad›nda uluslararas›mesleki örgüte üyeyiz. Hemen ICCAnetwork’ünü devreye soktuk. Otel,lojistik di¤er yerel hizmetler, ses,›fl›k, görüntü sistemleri vesairehepsini Yunanistan’›n en iyitedarikçilerinden bu kanal sayesindetedarik ettik ve Yunanistan’da bizTürk flirketi olarak bin kiflilik çokkapsaml› bir toplant› gerçeklefltirdik.fiirketin Yunanistan’daki adamlar›çok bozuldular baflta. “KoskocaYunanistan’ da flirket mi yok? NiyeTürklerle yap›yorsunuz?” dedilerama sonra onlarla da çok iyi iliflkilerkurduk.

Son olarak gündeme gelen veçok ses getiren Medeniyetler‹ttifak› toplant›s›n›n tümorganizasyonunu siz yapt›n›z.Bu çok önemli ve kapsaml›organizasyondan bahsedermisiniz?T. S.: Medeniyetler ‹ttifak›toplant›s›na üye 88 ülkenin a¤›rl›kl›olarak D›fliflleri Bakanl›¤›, DevletBakanl›¤› seviyesinde kat›l›m› vard›.Ancak Obama’n›n ilk yurtd›fl›seyahati olarak bas›nda da ç›kanTürkiye seyahati ve Obama’n›n butoplant›ya kat›laca¤›n› bildirmesiüzerine Devlet Baflkanl›¤›düzeyindeki kat›l›m seviyesi çokyükseldi. Tabi bunun yükselmesidemek güvenlik derecesinin çok

ciddi bir boyuta gelmesi demek. Evsahibi Türkiye oldu¤u için biz T.C.Baflbakanl›¤› ve Birleflmifl Milletlersekreteryas› ile organize ettik. Amatabi organize ederken, ‹stanbulValili¤i, Emniyet, Sa¤l›k ‹lMüdürlü¤ü, akl›n›za gelebilecek butoplant›n›n etraf›ndaki tüm birimlerlede ortaklafla çal›flt›k. Havaalan›karfl›lamalar›ndan itibaren çok detayl›bir organizasyondu. Toplamdakat›l›mc› say›s› 2500 ama devletbaflkanlar› düzeyi art›nca bas›n çokilgi gösterdi. Yurt d›fl› dahil toplam1500 bas›n mensubu geldi. Bas›niçin Ç›ra¤an Saray›’n›n önüne fleffafbir çad›r kurduk ve bu zamanakadar bas›ndan da hep flunuduyduk: “Hiçbir yerde biz bu flekildea¤›rlanmad›k.”Bu organizasyonun bizim için ikitane çok önemli özelli¤i var. BirincisiTürkiye’nin evsahipli¤inde dahaönce düzenlenen böyle birorganizasyon NATOorganizasyonuydu (Bush’unkat›ld›¤›). Onu dört firma birliktebir konsorsiyum halinde yapt›lar.Bunu ise biz tek bafl›m›za yapt›k.‹kincisi, “Bu organizasyonu sizyap›yorsunuz” dendikten tam dörthafta sonra misafirlerimizia¤›rl›yorduk.K. S.: Çok k›sa bir süre. Bu tipifllerde minimum haz›rlanmazaman› normalde en az alt› ayd›r.Ayr›ca Medeniyetler ‹ttifak›bünyesinde, gerçekleflen GençlerForumu ad› alt›nda birorganizasyon daha vard›r. Bununorganizasyonunu dagerçeklefltirdik.T. S.: Ayn› tarihlerde Türkiye-‹spanya ‹kili Zirvesi, GençlikForumu ve T.C. Cumhurbaflkanl›¤›resepsiyonu da taraf›m›zcadüzenlendi.K. S.: Türkiye-‹spanya ‹kili ZirvesiDolmabahçe’deki Baflbakanl›kÇal›flma Ofisi’nde yap›ld›. Çokgüzel bir mekan. Hatta Obamaonuruna verilen kokteyl de oradaoldu.T. S.: Ayn› gün içerisinde T.C.Cumhurbaflkanl›¤› resepsiyonunuDolmabahça Saray›’ndadüzenledik.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 61

Sinan ve SelinSipahiler çifti flirketlerinin kurulmas›na vesile olano¤ullar› Sinan bugün Michigan Üniversitesi’ndepazarlama okuyor. Sinan’›n kendi kurdu¤u futboltak›m›n› forma sponsoru da Sipahiler. Sinan RobertKolej mezunu, girifl s›nav›na haz›rlan›rken annesi deonunla beraber özel derslere kat›lm›fl. K›zlar› Selinise henüz 7 yafl›nda. 12 y›l yafl fark›na ra¤men çokiyi anlaflan bir abi k›z kardefl olmufllar. “Ben bir k›zçocukla ne yapaca¤›m” diyen Kerim Bey k›z› ile tümhayat›n› paylafl›r olmufl. Tülin Han›m gözleri parlayarakson sözü söylüyor “derler ya, sevecekseniz erkekçocu¤unuzu sevin, k›z çocuk zaten kendini sevdirir.”

kuyaca¤›n›z yaz›, Amerikan Futbolu, sinema,küreselleflme, sab›r, tutku, çal›flma, deneme,yan›lma, tekrar çal›flma ve örnek al›nacak birana-o¤ul iliflkisi üzerine. Müge Bayraktar ’83

ile konuflurken, bir kez daha anlad›m ki, baflar› tesadüfde¤il! Hem de hiç!

Müge Bayraktar, üniversite sonras›, spor salonuyöneticili¤i ve spor k›yafetleri ticaretiyle ilgilenmifl.Sonras›nda, aile ifli olan narenciye yetifltirme iflinebafllam›fl ve halen Tarsus-Mersin aras›nda portakalüretimine devam etmekte. Çocuklar›n› büyüttüktensonra, 40 yafllar›n›n bafl›nda, kendine ne yapmakistedi¤ini sormufl ve buldu¤u yan›t sinema olmufl.Önce bir hobi olarak TÜRSAK seminerlerine kat›lm›fl.Ama bakm›fl ki, bu ifli daha ciddi yapmak istiyor.Hilmi Etikan Atölyesi’nde k›sa film çekimi derslerialm›fl. K›sa film denemeleri yapmaya bafllam›fl.Sonras›nda, h›z›n› alamay›p, Mithat Alam FilmMerkezi’ndeki sinema tarihi, film analizi, yönetmensinemas›, senaryo yönetimi gibi kurs ve seminerlerinhemen hepsine gitmifl, Dervifl Zaim’den yönetmenlikve kurgu dersleri alm›fl. Mithat Alam Merkezi’nin,amatör olarak sinemaya bafllamak isteyenler için çokuygun bir e¤itim sahas› oldu¤unu özellikle belirtiyor

O

62 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Yaz›: An›l ALTAfi ’98Foto: Teoman GÜRZ‹H‹N

KÜLTÜR-SANAT

“Film çekmek bana tekrarhayal edebilmeyi ö¤retti!”

Bo¤aziçi Üniversitesi ‹flletme Bölümümezunu, narenciye sektöründeçal›fl›yor, ama bir gün sinema yapmakistedi¤ini fark ediyor, Bo¤aziçiÜniversitesi Mithat Alam FilmMerkezi’nde kurslara kat›l›yor,Bo¤aziçi mezunu yönetmen DerviflZaim’den yönetmenlik dersleri al›yor,ilk belgeseli “Bo¤aziçi’nin Sultanlar›”ile uluslararas› festivallerde ödülleral›yor, filmde Bo¤aziçi ö¤rencisi o¤luhem yard›mc›s› hem de futbol tak›m›oyuncular›ndan biri olarak yer al›yor.Bize de bu haberi Bo¤aziçi Dergisi’netafl›mak kal›yor...

ve sinema sevdal›s› Bo¤aziçililerinmutlaka yararlanmas› gerekti¤inisöylüyor.

1990-2000 y›llar› aras›nda yaklafl›k1000’den fazla film seyreden businema tutkunu, ilk belgeseliBo¤aziçi Sultanlar› ile Pekin’dedüzenlenen FICTS Festivali’nde‘Spor ve Toplum’ dal›nda birinciliködülünü ald›. International MilanoFestivali’nde ise MentionD’Honneur ödülünü ald›.

Bo¤aziçi’nin Sultanlar› belgeselprojesinin, Bo¤aziçi Tarih Bölümüson s›n›f ö¤rencisi o¤lu AyhanSümer’in Amerikan Futboluantrenman›n› izlerkenflekillendi¤ini söylüyor MügeBayraktar. Zaten, art›k kendinihaz›r hissetti¤i için, bir filmebafllamak istiyormufl. Böylece,konu kuca¤›na düflmüfl veantrenman esnas›nda asl›nda filmikafas›nda çekmifl bile. Amerikanfutbolu sert bir spor olmas›nara¤men, sinematografik aç›danoldukça estetik karelerinç›kabilece¤i bir spor dal›. Amerikansinemas› da bunu fark etmifl vekonuyla ilgili yüzlerce film çekmifldurumda.

Bu, bir Amerikan Futbolu tan›t›mfilmi de¤il. Genel olarak, kültürleraras› etkileflimi, Amerikan futboluörne¤i üzerinden irdeleyen birbelgesel.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 63

“Amac›m, seyirciye bir davette bulunmakt›”

Bo¤aziçi’nin Sultanlar› Yap›m Aflamas›

• Müge Bayraktar, filmi çekmeye bafllamadan önce, Mithat Alam’daki ustalar› veNesli Çölgeçen’e, konuyla ilgili dan›fl›p onay alm›fl.

• Çekimler öncesi, 1 ay boyunca küreselleflme ile ilgili yo¤un bir çal›flma döneminegirmifl, gece gündüz konuyla ilgili araflt›rmalar yapm›fl, kitaplar okumufl.

• Filmin senaryosunu yazm›fl, yönetmifl ve kurgusunu yapm›fl. Kurgu yapt›¤›s›rada, kolunda kireçlenme olmufl, fizik tedavisi sürüyor.

• 15 dk.l›k film için 15 saatlik çekim yap›lm›fl.• Filmde, Amerikan Futbolu Tak›m› Bo¤aziçi Sultans’›n antrenmanlar›na,

sporcular ve annelerinin görüfllerine yer verilmifl. Uzmanlardan özellikle görüflal›nmam›fl.

• Genç bir kadroyla çal›flm›fl. O¤lu Ayhan Sümer -proje dan›flman›- veSarp Çölgeçen -prodüksiyon amiri- Bo¤aziçi Tarih Bölümü ö¤rencileri.Görüntü Yönetmeni Sinan Tümer de bir master ö¤rencisi.

• Film birçok festivalde gösterilmifl. Pekin 1. Uluslararas› FICTS Festivali’nde“Spor ve Toplum Dal›nda En ‹yi Film” Ödülünü ve Milano Film Festivali’ndeMention D’Honneur ödülünü ald›.

• Yönetmenin bundan sonraki hedefi, uzun metrajl› bir film çekmek.

64 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Müge Bayraktar Kimdir?

1962 y›l›nda Tarsus’tado¤du. Bo¤aziçi Üniversitesi‹flletme Bölümü’nü 1983’tebitirdi. 2004 y›l›nda TÜRSAKsinema seminerine veard›ndan Hilmi EtikanSenaryo ve Film Atölyesi’nekat›ld›. 2004-2006 y›llar›ndaBo¤aziçi Üniversitesi MithatAlam Film Merkezi’ndesinema tarihi, film analizi,yönetmen sinemas›, montajve senaryo konular›nda kursve çal›flmalara kat›ld›.2007’de Digital FilmAkademisi’nde aç›lanbelgesel atölyesinde yer ald›.Senaryo ve montaj alan›ndakatk›da bulundu¤u k›safilmlerden sonraBo¤aziçi’nin Sultanlar›yönetmenin ilk belgeselidir.

“Amac›m, seyirciye bir davette bulunmakt›”, diyenMüge Bayraktar filminde ‘Küreselleflmenin kültüreletkilerinin fark›nda m›y›z? Türkiye’de Amerikanfutbolu oynanmas› küreselleflmeninsonuçlar›ndan biri midir? Kültürel kimli¤imiziyitiriyor muyuz?’ sorular›n› objektif bir flekildeirdeliyor.

Di¤er o¤lu, Los Angeles’ta sinema okuyan MügeHan›m, sinema tutkusunun ve bu filmin,çocuklar›yla daha çok yak›nlaflmas›na katk›s›oldu¤unu düflünüyor. “Zaten böyle bire¤ilimimiz vard› ama Bo¤aziçi’nin Sultanlar›sayesinde art›k tutkuyla ba¤land›¤›m›z ortakbir noktam›z var” diyor. Söylefliyi beraberyapt›¤›m›z, filmin proje dan›flmanl›¤›n› dayapan o¤lu Ayhan’›n, annesine gurur dolugözlerle bak›fl›n› kaç›rmak mümkün de¤il.‹zmir K›sa Film Festivali’nde, filminingösterilece¤ini hayal bile edemezken,Milano’daki Film Festivali’nde k›sa belgeseldal›nda yar›fl›yor ve ödül al›yor. MügeBayraktar da hakl› olarak “Film çekmekbana tekrar hayal edebilmeyi ö¤retti.”diyor.

“Küreselleflmenin kültürel etkilerinin fark›nda m›y›z?”

Müge Bayraktar Sarp Çölgeçen Ayhan Sümer

‹fi YAfiAMI‹dil TÜRKMENO⁄LU ’95idil@idilturkmenoglu.com

arbiye Askeri Müze ve KültürSitesi’nin büyük konferanssalonunday›z. Gece saat 22:00’ageliyor. Ö¤le saatlerinden

itibaren ‹nsan Yönetimi Kongresi’ninaç›l›fl provas› yap›l›yor. Ses, ›fl›k, ak›fl,sunucu, girifller, ç›k›fllar... Herkes yorgun.Baz›lar› iki gündür uykusuz.Ertesi gün bir de ödül töreni var. Üniversiteö¤rencisi yirmidört genç k›z harçl›klar›nakatk›s› olsun diye bu törende görev almayagelmifl. “I need a hero!” çalacak. C›v›l c›v›lolmal› her yer... K›zlar müzikle, coflkuyla,ellerinde ponponlarla salona iki yandangirecekler, sahnede biraz dans ettiktensonra, izleyicileri de aya¤a kald›racaklar.Yaklafl›k iki saattir bu k›zlar, yürüyüfl, dansve senkronizasyon üzerine çal›fl›yorlar.Baz›lar› neredeyse hiç dansetmemifl, baz›lar›hiçbir konferansa veya törene kat›lmam›fl,ço¤u da ilk kez bu flark›y› duyuyor. Onlar›çal›flt›ran ise, Yasemin Pirinççio¤lu (YP),kongrenin destekçilerinden olan turizmve organizasyon flirketi VIP’in sahibesi.Bu asl›nda onun görevi mi, tart›fl›l›r.Sadece mükemmeliyetçi ve neredeyse“herfleyden anlayan” biri oldu¤u için;kollar› s›vam›fl, bofllu¤u yinedolduruvermifl: “Haydi bakal›m güzelk›zlar, say›yoruz bir-iki-üç ve dört...”Onlar say›yorlar, ben tribünlerdenseyrediyorum. Bu provadan, deneyimlive “olmufl” bir yöneticiyi izleyerek derslerç›kart›yorum:1. Ders: Her çal›flana -kim olursa olsun,

ne yaparsa yaps›n- birey olarak yaklafl.Bir grup k›z var merdivenlere dizilmifl.Yirmi dört genç k›z. Ertesi gününakflam›ndan sonra belki bir daha kimsekimseyi görmeyecek. YP önce kendi önismini k›zlara söylüyor, sonra onlar›nisimlerini ö¤reniyor. Ve bir daha unutmuyor.Elinde mikrofon yönlendirirken, hiçkar›flt›rmadan, k›zlara isimleriyle hitapediyor. “Nihal, P›nar’› gözünle takipetmelisin. Onun hizas›nda yürüyeceksin!”2. Ders: Her çal›flana büyük resimdeki-küçük de olsa- katk›s›n› göster.YP, “K›zlar siz çok çok önemli bir görevüstleniyorsunuz” diyerek çal›flmay›bafllat›yor. “Herkesin gözü üzerinizdeolacak. Töreni siz bafllat›yorsunuz, nas›ldevam edece¤ini siz belirleyeceksiniz”diye motive ediyor. Her bir k›z›n gözü›fl›ld›yor. ‹fl, onlar›n gözünde bir akflaml›kfigüranl›ktan, Türkiye’nin en önemliödüllerinden birine de¤er katan bir roledönüflüyor.3. Ders: Güçlü yönlere odaklan.Son akflam. Eldeki malzemeden,performans›n›n en iyisini ç›kartmak gerek.YP kimsenin hevesini k›rm›yor. Aralar›ndab›rak›n dansetmeyi, ritim bile tutamayank›zlar var. En kötülerini, kolayl›kla evlerinegönderebilir. Herkesin ortas›nda zorlayabilir.Ama elbette bunlar›n hiçbirini yapm›yor.Onlar› da üstlenebilecekleri baflka rollereyönlendiriyor, herkes yapabilece¤inin eniyisini yapmaya odaklan›yor.4. Ders: Ekibini canland›r, onlara ruh

kat. Herkes ayakta, YP de. K›zlar dansediyor, o da. O, sahnenin kenar›ndaoturup, gözüyle seçmiyor, uzaktantalimatlar vermiyor. ‹flin içinde, herkeskadar yorgun ama enerji saçmaya devamediyor. Daha da önemlisi, ezerekyönetmiyor. Provan›n üçüncü saatinde,hatalar art arda gelirken, tribündeki bizler“yar›na nas›l yetiflecek bu ifl” diye karakara düflünürken, YP hala k›zlarla çal›fl›yor,diliyle severek, okflayarak k›zlar› yönetiyor.5. Ders: Önce insan ol, sonra yönetici.Bu beflinci ders, di¤er dördünün temelindeolan “tutum” asl›nda. Herkesi bir birönemsemek, ismiyle anmak, herkesinözel ve biricik oldu¤unu kabul edip kendipotansiyelini ortaya ç›kartmak, duygular›n›harekete geçirmek; “önce insan olmak”la,di¤erinin “insan oldu¤unu” kabul etmeklebafll›yor. K›zlar›n figürleri beceremedi¤inigörmek ve söylemek iflin kolay›. Marifetonlar›n duygu ve durumlar›n› anlamakta.“K›zlar›m›z ac›km›flt›r, çok da yoruldular,üzmeyelim” diyebilmekte...

Sonuç ne mi oldu? Ertesi gün yap›lanödül töreni muhteflemdi. K›zlarprovalardan daha iyi performansgösterdiler. Renkli, ›fl›kl›, konfetilisahnede profesyonel göründüler, dansederken devlefltiler. Görevlerini baflar›ylatamamlad›lar. Bu arada, umar›m baz›lar›ne kadar özel bir çal›flma deneyimiyaflad›klar›n› fark etmifllerdir... Gerçekifl yaflam›nda çok ender karfl›laflacaklar...

HBir prova, befl ders

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 65

BÜYEM BO⁄AZ‹Ç‹ UNIVERSITY

BÜYEMBÜYEM FARKLI SEKTÖRLERLE ‹fiB‹RL‹⁄‹NE DEVAM ED‹YOR...

Bo¤aziçi Üniversitesi Yaflamboyu E¤itim Merkezi (BÜYEM), y›llard›r sürdürdü¤üfarkl› sektörlere yönelik e¤itimlerine yenilerini ekleyerek yoluna devam ediyor...

Aras Kargo “Yönetici Gelifltirme Program›”

14 Kas›m 2009 tarihinde bafllayan “Yönetici Gelifltirme Program›” toplam 240 saat olup 5 modülden oluflmaktad›r. E¤itim

program› kat›l›mc›lar›n Yönetim Becerilerini gelifltirmeyi amaçlamaktad›r.Bu program ile yöneticilik yetkinliklerinin

gelifltirilmesinin yan› s›ra birimler aras› iletiflimin geliflmesi ve kurumsal birlikteli¤in sa¤lanmas› hedeflenmektedir.

7 ay sürecek ve 24 kat›l›mc›s› olan program, “Stratejik Yönetim ve Örgütsel Davran›fl”, “Yöneticiler için Stratejik Pazarlama”,

“Yöneticiler için Finans”, “‹nsan Kaynaklar› Yönetimi”, “Operasyonel Yönetim” modüllerini kapsayacak.

sahibinden.com “Sat›flta Etkin Zaman Yönetimi”

Toplam 12 saat olan e¤itimin amac›; Müflterimin aç›s›ndan misyonum ne, De¤erlerim neler, Kariyerimden ne istiyorum,

ne bekliyorum, Bunu neden istiyorum; amac›m ne, Bunu gerçekten istiyor muyum, Buna ulaflmak için ne bedel ödeyece¤im,

Bu bedeli peflinen ödemeye raz› m›y›m, Buna ulaflmak için neyi, nas›l, ne zaman yapmal›y›m, gibi sorulara kat›l›mc›lar›n

“aç›k” ve “net” cevaplar verebilmelerini sa¤lamakt›r. Kariyerlerinde “ne istediklerini” ve “neden istediklerini” sorgulayan

kat›l›mc›larda “zaman ve zaman yönetimi” ile ilgili farkl› bir bak›fl aç›s› yaratmak ve onlarda daha fazla sonuç üreten

çal›flma al›flkanl›klar› oluflturmay› hedeflemektedir.

LC Waikiki “‹fiLETMEC‹ OLMAYANLAR ‹Ç‹N ‹fiLETMEC‹L‹K PROGRAMI”

25 May›s 2009 tarihinde bafllayan “Yönetici Gelifltirme Program›” orta düzey yönetici konumundaki kat›l›mc›lara yönelik

olup 48 saatlik 5 modülden oluflmaktad›r. Toplam 240 saat süren program 30 kiflilik 2 gruba efl zamanl› olarak verilmektedir.

Program fiubat 2010'a kadar h›z kesmeden devam edecek...

66 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

BO⁄AZ‹Ç‹ UNIVERSITY

HSBC BANKASI ‹LE “L‹DERL‹K GEL‹fi‹M PROGRAMI”

Nisan 2009 tarihinde ilk e¤itimi “De¤iflen dünya ile nas›l yüzlefliriz” ile bafllayan Leadership Development Program (Liderlik

Geliflim Program›) toplam 10 modülden oluflmaktad›r.

Gelece¤in lider bankac›lar› olarak görülen 20 kat›l›mc› ile program baflar›yla devam etmektedir ve Aral›k ay› sonunda

düzenlenecek proje sunumlar› ve sertifika töreni ile program sonland›r›lacakt›r.

‹stanbul Moda Akademisi iflbirli¤i ile Moda ve Tekstil Yönetimi Program›...

BÜYEM ve ‹stanbul Moda Akademisi iflbirli¤i ile Aral›k 2008 tarihinde hayata geçirilen program 6 ana ders modülü ve

London College of Fashion e¤itmenlerinin moda yönetimi alan›ndaki k›sa süreli yo¤un e¤itimlerinden oluflmaktad›r. Ana

modüller ve London College of Fashion e¤itimlerinin yan› s›ra program dahilinde çeflitli seminerler, sektörden konuflmac›lar

ile sohbetler, projeler ve workshoplar yer almaktad›r. Program sonunda kat›l›mc›lara staj imkan› sunulacakt›r.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 67

BÜYEM ‹letiflim Bilgisi:Tel: (212) 257 31 27 - 28 Faks: (212) 257 24 80 e-posta: buyem@boun.edu.tr www.buyem.boun.edu.tr

‹HT‹YAÇ BEL‹RLEME ve E⁄‹T‹M‹N TASARIMI

• ‹htiyaç analizi

• E¤itim program›n›n oluflturulmas›

• ‹çeriklerin kurumun ihtiyaçlar› ve hedef kitleye göre haz›rlanmas›

• E¤itimlerin saptanmas›

• E¤itimciler ile kurumun görüfltürülmesi

E⁄‹T‹M‹N SUNUMU

• E¤itim materyallerinin haz›rlanmas›

• E¤itimin verilece¤i mekan, teknik teçhizat ve servis hizmetlerinin organizasyonu

• E¤itim program›n›n gerçeklefltirilmesi

E⁄‹T‹M SONRASI DE⁄ERLEND‹RME

• E¤itimin içeri¤i ve e¤itimcinin performans›n›n kat›l›mc›lar taraf›ndan de¤erlendirilmesi

• E¤itimcinin kat›l›mc›lar› de¤erlendirmesi

• De¤erlendirme raporlar›n›n kuruma sunulmas›

• Verilen e¤itimin kat›l›mc›lara katk›lar›n›n kurumla birlikte de¤erlendirilmesi

KURUMSAL E⁄‹T‹MLERDE H‹ZMET SÜREÇLER‹

68 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

fiehr-i muazzamT‹REfiehr-i muazzamT‹RE

Yaz›: Seres ENER (RC ’67)Foto: Cem ENER

GEZ‹

ylül ay›nda Bodrum’dakidostlar›m›z› ziyarete kendiarabam›zla gitmeye kararverdik. Keyifli bir seyahat

yapmak amac›yla yol üzerinde biryerde konaklamak istedik. Haritayabakarak araflt›rma yaparken Tire’ninilgi çekici olaca¤›n› düflünerekorada konaklayabilece¤imiz bir yeraray›fl›na girdim. Tire Belediyesi’niniflletmesini yapt›¤› 10 odal›Gülcüo¤lu konaklar›n›n websayfas›n› buldum. http://www.gulcuoglukonaklari.com. Hemen yeray›rtt›m.

Tire’ye, ‹zmir-Ayd›n otoyolununSelçuk sapa¤›ndan Do¤u’ya do¤rusap›larak, zeytin a¤açlar› ve bahçeleraras›ndan geçen 30 kilometrelikgüzel bir yoldan ulafl›l›yor.

Gülcüo¤lu ailesine ait olankonaklar 1990 y›l›na kadar konutolarak kullan›ld›ktan sonraBelediye’ye devredilerek fl›k birbutik otele dönüfltürülmüfl. Tire’yeözgü çeflitli eflyalar›n dekorasyondakullan›ld›¤› bu butik otele girince,kona¤›n canlan›p kollar›n› açarakbizleri dostluk duygular› ilesarmalamas›n›n flaflk›nl›¤› içindekendimizi art›k Tireli gibi hissetme¤ebafllad›k. Resepsiyondaki nazik veyak›fl›kl› genç, bir yandan bizekona¤› gezdirirken bir yandan datarihi hakk›nda bilgi veriyordu. ‹çbahçeden geçilerek gidilen di¤erkonaktaki güzel odam›za kadar bizeefllik ederken turizm konusundae¤itim ald›¤› hemen belli oluyordu.

Ramazan ay›ndayd›k. Oluflturulandüzenek sayesinde tüm kenteyay›lan ve tek bir camiden okunanezan sesi bizleri adeta baflka birâleme çekiyordu. Türkiye’denüfusuna oranla en çok camininbulundu¤u flehir Tire olmas›nakarfl›n tek bir ezan sesi duyuluyordu.Akflam ezan›n› okuyan müezzininola¤anüstü bir sesi ve insan›derinden etkileyen bir okuyufl tarz›vard›. Eflim ve ben ayn› anda, do¤rudürüst okunan bir ezan sesiduymay› ne kadar özledi¤imizinfark›na varm›flt›k. Oruç tutmuyorduk

ama karn›m›z çok ac›km›flt›. Hemenünlü gurme rahmetli Tu¤rulfiavkay’›n övgü ile söz etti¤i “Hac›Baba Köfteci”sinin yerini aramayabafllad›k. Konaktan ç›k›ncakonufltu¤umuz güler yüzlü ves›cakkanl› insanlar bize “Konak”tam› kal›yorsunuz?” diye soruyorlarsonra da sohbet ediyorlard›. Hac›Baba’n›n yerine gelince babalar›n›nvefat etti¤ini üzülerek ö¤rendik.Köfteciyi flimdi o¤lu ve geliniiflletiyorlard›. Bizi içten birkonukseverlikle karfl›lad›lar. ‹ftarsaati olmamas›na ra¤men sofram›z›iftar için haz›rlad›klar› yiyeceklerledonatt›lar. Nefis; közleme patl›can,iri fasulye piyaz›, yo¤urtlu semizotusalatas›, biberli sos, lahana turflusu...Büyük bir keyifle, önümüze dizilenifltah aç›c› yiyeceklere adetasald›rd›k. Sonra o muhteflemtereya¤l›, taze domatesli ve tazemaydanozlu Tire köftesi geldi. Eflim,“Bir porsiyon daha yiyelim mi?”,diye sorunca, “Bodrum dönüflü deu¤rar ö¤le yeme¤imizi buradayeriz” diyerek onu bu teklifindengüçlükle cayd›rd›m. Bizimsormam›za f›rsat b›rakmadan,köfteden sonra tatl› yeme teklifiyapt›lar. Gelen tatl› oldukça de¤iflikti.“Tatl› lor peyniri” üstüne oran›nözel karadut reçeli dökülmüfltü.

Köftecinin tam karfl›s›nda bulunanmand›radan al›nan lor, do¤al olaraktaptaze, reçelin ise flekeri ve tad›tam yerindeydi. Hemen yan›m›zdakimasada oturan ‹ngiliz grup, büyükbir keyifle önlerine ne gelirse an›ndasilip süpürüyorlard›.

E

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 69

Gülcüo¤lu ailesine ait olan konaklar1990 y›l›na kadar konut olarak

kullan›ld›ktan sonra Belediye’yedevredilerek fl›k bir butik otele

dönüfltürülmüfl.

Belediye hoparlörüyle bildirilengünlük haberleri dinliyoruz.Kald›r›lacak cenaze, belediyeanonslar› vb. Yine kendimizi oral›hissediyoruz. Sanki yabanc› birziyaretçi de¤il öz be öz Tireliyiz.‹çimizde oraya tekrar gelme iste¤igiderek güçleniyor. Baba oca¤›nadöner gibi Bodrum dönüflü tekrar30 km. içeriye girerek Tire’yeu¤ramadan edemiyoruz.

Bodrum dönüflü, sal› günlerikurulan, Ege’nin en renkli pazar›olma ününe sahip Tire Pazar›ndabuluyoruz kendimizi. Da¤ ve ovaköylerinden gelen kad›nlar›n kendibahçelerinden kopar›p getirdikleritaze sebze, meyve ve zengin otçeflitleri insan›n ifltah›n› kabartacakcinsten. O güzelim insanlarla vekad›nlarla sohbet ediyorum. ‹lkdefa gördü¤üm ince, upuzunpatl›canlarla hangi yemeklerinyap›labilece¤ini soruyorum.S›ms›cak gülüflleriyle evlerine davetediyorlar. Bafllar›na poflu sarm›flerkekler pazar› dolafl›yorlar. Dahasonra “Kad›nlar pazar›” olarakadland›r›lan ve genç k›zlara çeyizlikolarak haz›rlanan muhteflem göznuru el ifllerinin oldu¤u bölümü

geziyorum. Kad›nlar›n incebaflörtülerinin kenarlar›naçevirdikleri rengârenk oyalargözlerimi kamaflt›r›yor. Bir yandanhaz›rlad›klar› o çok zevkli el ifllerinisergiliyorlar bir yandan da onlar›üretmeye devam ediyorlar. Seçimyapman›n olanaks›z oldu¤u buçok yönlü sanat ortam›ndan gözümarkada kalarak iki-üç yemeniseçerek al›yorum. Eski sand›klardanç›km›fl ve her biri bir sanat eseriolan eliflleri de sergileniyor. Onlar›sanki bir sanat galerisindeymiflimgibi dakikalarca inceliyorum. Nefisbak›r renkli eski ipek kumafl›netraf›na ola¤anüstü bir beceriyleifllenmifl siyah ve kahverengi oyal›eflarp beni adeta büyülüyor. Onuorada baflkalar›na b›rakmakistemiyorum. Ne yaz›k ki onualacak nakit param ç›km›yor. Eflimsab›rs›zlan›p beni çekifltiriyor. Eskievlerin resimlerini hava kararmadançekmek istiyor. Oysa ben saatlerceorada kal›p kad›nlarla sohbetedebilirdim. O birbirinden güzel,el ifli eflyalar›n bulundu¤u pazardanhiç istemeyerek ayr›l›yoruz. Evlerintafl duvarlar›na sar›lm›fl sarmafl›klarve sokaklarda karfl›dan karfl›yagerilmifl tel a¤lara sar›l› asmalarla

do¤al gölgelik oluflturulmuflsokaklarda yürüyoruz. Üzümyapraklar› ile süslenmifl tafl vetu¤ladan yap›lm›fl cumbal› çok katl›evler, konaklar. Anadolu insan›n›nrenk sevgisi yemeni çevrelerindekioyalardan sokaklar› süsleyenevlerin cephelerine s›çram›fl adeta.Her sokak pastel renklerde ayr›

70 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Bodrum dönüflü, sal›günleri kurulan, Ege’ninen renkli pazar› olma

ününe sahip Tirepazar›nda buluyoruz

kendimizi. Da¤ ve ovaköylerinden gelenkad›nlar›n kendi

bahçelerinden kopar›pgetirdikleri taze sebze,

meyve ve zengin otçeflitleri insan›n ifltah›n›

kabartacak cinsten.

bir tablo Tire’de. Tafl iflçili¤inehayran kal›yoruz. Ayn› tafl yap›tekni¤iyle yap›lm›fl büyük birmahalle. Mahallenin dar sokaklar›küçük meydanlara ç›k›yor. Bumeydanlara konulmufl banklardagenellikle yafll›lar oturuyor.Çocuklar bisiklete biniyor. Evlereski günlerin görkemini yans›tmakve anlatmak için ç›rp›n›yor. Oevlerde oturanlar oldukça flikâyetçi.“Evimize hiçbir fley yapmam›zaizin verilmiyor. Geldiler, ‘biz herfleyi yapaca¤›z’ dediler. Y›llar geçtises seda yok” diyerek dertlerini dilegetiriyorlar. Buralar›n restoreedildi¤ini hayal ediyorum... Taflevlerin duvarlar›n› ve çat›lar›n›saran asmalar, Fransa’da Dordognebölgesini gezerken u¤rad›¤›m›zCollonges La Rouge(http://collonges-la-rouge.fr/)kasabas›n› ça¤r›flt›r›yor. Bu kasabada Tire’deki eski bölge gibi hepayn› tip tafl malzeme ile yap›lm›flevlerden meydana gelmifl bir yer.

Evlerin hemen hemen tümünüasmalar süslüyor. Sokaklardaasmalar gölgelikler yarat›yor.Collonges La Rouge’a her senebinlerce turist geliyor, al›flveriflyap›yor ve restoranlar›nda yiyipiçiyor. Tire’deki bu muhteflemmahalleyi de kurtarmak mümkünde¤il mi? Evliya Çelebi’ninSeyahatname’sinde “fiehr-iMuazzam Tire” diyerek hayranl›¤›n›dile getirdi¤i bu flehre hak etti¤ide¤er geri verilemez mi? Kald›¤›m›zotelin resepsiyonunda gördü¤ümTire Belediyesi’nin (www.tire.bel.tr)haz›rlad›¤› takvimde Tire’ninyetifltirdi¤i en önemli sanatç›lardanbiri olan Ressam Seha Gidel’inçizdi¤i eserlerdeki eski Tire’ninyeniden hayat bulmas›n› diliyorum,gönülden.

Tire’nin tarihçesi alabildi¤ine eskiyegidiyor. Hitit, Frig, Romamedeniyetlerinin izlerini debar›nd›ran Tire, daha sonraAnadolu’nun Türkleflmesisürecinde Ayd›no¤ullar› Beyli¤i’ninyönetiminde ve Osmanl›döneminde de özellikle Sultan II.

Murat ve Fatih Sultan Mehmetdönemlerinde imparatorlu¤unönemli kentlerinden biriydi.

Tire’nin bizi bu kadar etkilemesininnedeni tarihinden gelen o yo¤unkazan›mlar m›? Ya da, o zengingeçmiflin ve bu geçmiflin yaratt›¤›o çok yönlü zengin kültürün etkisimi acaba? Sokaklarda dolafl›rken,insanlar›yla konuflurken, 100 y›ll›knefis köftesini yerken ve muhteflempazar›ndan al›fl verifl ederken bizibu kadar sarmalayan...

Tire Belediyesi’nin web sitesindekentleri için “Gizli Cennet Tire”diyorlar. Bu gizli cenneti siz dekeflfedin. Orada bir mola verin veflehri doya doya, içinize sindiresindire gezin.

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 71

74 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

ÇOCUK KULÜBÜDahi Çocuk Yetifltirme Program›

Drama KursuRobot Atölyesi

Ayr›nt›l› Bilgi veRezervasyon için:

0212 359 58 130212 359 58 19

kurslar@bumed.org.tr

‹fi YAfiAMIEtkili Konuflma Kursu

‹fl Sunumlar›nda Profesyonelleflme KursuGiriflim Gelifltirme ve Yönetme Program›

NLP “Kendi Liderin Ol”Stres Yönetimi

Temel Sat›fl BecerileriAnlayarak H›zl› Okuma

‹fl Hayat›n› Keflfederken Kariyer Tasar›m›

YAfiAMKürek SporuYoga KursuOya Tolga ile MakyajScuba DivingKaptanl›k KursuNefes Akademisi - Aç›k NefesAnne-Baba Koçlu¤u Grup Çal›flmas›

BÜMED Kiflisel Geliflim Kurslar›

KÜLTÜR - SANATYarat›c› Yazarl›k KursuPerküsyon KursuEbru Kursufian KursuFoto¤rafç›l›k KursuHeykel KursuGrafoloji Kursufiarap KursuBriç KursuBob Ross Tekni¤iyle Resim Kursu

bilgi ve baflvuru için

Serdar Özkan

Tel: 0 212 257 20 10

Gsm: 0 542 831 91 18

Üründen anlamak çaba gerektirir.Etkin tüketiciler için briç...

DANSLatin Dans KursuOryantal Dans KursuTango Kursu

KURS

Yarat›c›Yazarl›kKursu yenidönem,6 OcakÇarflamba,Atölye7 OcakPerflembegünübafll›yor...

KURSLAR

76 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

E¤itmen: Nalan Özdemir EremNalan Özdemir Erem, YogaE¤itmenli¤i ve ‹leri Pranayama (nefesteknikleri) E¤itmenli¤i e¤itimini modernyogan›n en önemli merkezlerindenKripalu Yoga Merkezi’nde(www.kripalu.org) ald› ve bu merkezdeyoga çal›flmalar›n› sürdürüyor.1991’den itibaren tiyatro, dans, yogave bedensel hareket teknikleri üzerineçal›fl›yor. Bo¤aziçi Üniversitesi’ndenmezun olduktan sonra 1996-1998y›llar›nda ABD ve Fransa’da fizikseltiyatronun dünyadaki say›l› ustalar›ndanThomas Leabhart’›n ö¤rencisi ve asistan›oldu. A.Ü. DTCF Tiyatro Bölümü’ndelisans ve lisansüstü düzeyde hareketdersleri verdi, uzun y›llar Yogaflala’dayoga dersleri verdi, farkl› kurumlarbünyesinde atölye çal›flmalar› düzenledive seminerler verdi. 2005 y›l›ndanitibaren BÜMED’de ders veriyor.

Düzenli olarak yap›lan pilatesvücudunuzu s›k›laflt›rarakforma girmenizi sa¤lar,postürünüzü düzeltir,kaslar›n›z› tembelliktenkurtar›r, kendinizi enerjikhissetmenizi sa¤lar. Üstelikpilates yapmak için çok esnekveya yetenekli olmak zorundade¤ilsiniz. Ter içindekalmadan da formunuzukoruman›n en iyi yolu pilates.Üstelik BURCSpor’dasabahlar› Sedef Eldem veyaakflamlar› Ayça Dönmez ilepilates çal›flmaya bafllayanlarbir daha b›rakam›yor... Siz dehayat›n›za pilates ile farkl›l›kkat›n. Bir deneme dersi al›n,hocalar›m›zla tan›fl›n, bütündünya bofluna pilatesyapm›yor! Nedenini kendinizgörün...

Pazar günü yap›lacak derslerde fiziksel durufllar ve nefesçal›flmalar› yard›m›yla stres, yorgunluk ve hareketsizliktenkaynaklanan fazla yükleri at›p haftaya taze bir bafllang›çyapmak amaçl›yoruz.Çal›flman›n içeri¤ini durufl ve dengenin temel prensiplerinianlamak, bedensel güç ve esnekli¤imizin gelifltirilmesi, do¤al

nefes yetene¤imizi yeniden kazanmak, kronik gerginliklerinve fiziksel yorgunluklar›m›z› gidermek, konsantrasyon gücümüzügelifltirmek oluflturuyor.Çal›flma her düzeyde kat›l›mc›ya aç›k olacak.Yer: Fitness Center Stüdyo / Gün/Saat: Pazar, 11:00Kay›tlar: 0212 359 58 38-42

Pilates Ball19:35-20:30

Pilates Ball19:35-20:30

Circuit Training*19:00-19:55

H.A.T.*19:00-19:30

Circuit Training*19:00-19:55

BURCSPOR TES‹SLER

H.A.T.*19:00-19:30

BURCSPOR GRUP DERSLER‹ PROGRAMI

(*) iflaretli dersler herhangi bir spor abonmanl›¤› olan üyelerimize ücretsizdir (Body Sculpt, Circuit Training, H.A.T., Mix Resist, Total Body).

PAZARTES‹ SALI ÇARfiAMBA PERfiEMBE CUMA CUMARTES‹ PAZAR

Pilates Ball10:00-11:00

2009 BO⁄AZ‹Ç‹ 77

Mix Resist*11:00-12:00

Pilates10:00-11:00

Mix Resist*11:00-12:00

Pilates10:00-11:00

Pilates10:00-11:00Total Body*11:00-12:0011:00-12:0011:00-12:00

Body Sculpt*Body Sculpt*

Body Sculpt: Vücudunuzun kondisyon, ya¤ yak›m›ve hareket kabiliyetini s›k› bir disiplin içinde art›ran,kardivasküler bir derstir. E¤itmen: Batuhan S. Barutçu

Circuit Training: K›sa zamanda s›k›laflmak, dayan›kl›l›¤›m›z› art›rmak, vücudunuzdakitüm kaslar›n›z›; grup halinde, birbirinizi takip ederek, kendi vücut a¤›rl›¤›n›zla vedumbell egzersizleri ile adeta askeri e¤itim çal›flmalar› gibi durmadan, dinlenmedenyap›lan bir grup egzersizidir. E¤itmen: Batuhan S. Barutçu

Sistemin iflleyifli:Vibrogym’in üretti¤i vibrasyon, vücuda bir enerji olarak yollan›r. Tercih edilenfrekanstaki sal›n›mlar vücut kaslar›n› gerilme yönünde uyar›r. Uygulama süresincekaslar sürekli olarak gerilip gevfleyerek çal›fl›r. Örn. Kontrol panelinde 40 Hzseçilirse kaslar saniyede 40 kez gerilir ve gevfler. 1 dakika bu sal›n›m alt›ndaçal›flan kar›n kaslar›m›z yüzlerce kez mekik hareketi yapm›flcas›na etkilenir.Sadece 20 dakikal›k bir zaman dilimi içerisinde vücudun ihtiyac› olan sporuyapabilmek ve sa¤l›kl› bir bedene sahip olabilmek art›k Vibrogym ile mümkün.

Ayr›nt›l› bilgi için: 0212 359 58 38

Sa¤l›kl› zay›flaman›n k›sa yolu, günde sadece 20 dakika, haftada 3 kez !

Mix Resist: Denge topu ve t-band ilekar›n, kalça ve bacak bölgelerinina¤›rl›kl› olarak çal›flt›r›ld›¤› bir derstir.E¤itmen: Davut Y›lmaz

Total Body: Müzik eflli¤inde s›k›laflmak veya¤ yakmak istiyorsan›z bu program tam sizegöre. Vücuttaki tüm kaslar› çal›flt›ranprogram›n ilk yar›s›nda aerobic ile ›s›nma,ikinci yar›s›nda vücudun üst k›sm›, kalça,bacak ve kar›k kaslar› çal›fl›yor. S›k› kaslarve düz bir kar›n için... E¤itmen: Ayça Dönmez

Pilates10:00-11:00

Pilates10:00-11:00

YOGA11:00-12:00

H.A.T.: Kar›n, üst bacak ve kalça bölgelerini çal›flt›ranegzersizler ile vücudumuzu s›k›laflt›ran, estetik bir görünümkazand›ran k›sa ama yo¤un bir ders. E¤itmen: Ayça Dönmez

Pilates Ball16:00-17:00

Pilates Ball16:00-17:00

SQUASHH›zl›, zevkli ve heyecanl› bir sporar›yorsan›z mutlaka squash’›denemelisiniz!!!Squash kortlar›m›z 09:00-22:00saatleri aras›nda kullan›ma aç›kt›r.Önceden rezervasyon yapt›rarakpartnerinizle squash oynayabilir yada Türkiye’deki en iyi e¤itmenlerdenbiri olan Davut Y›lmaz’dan dersalabilirsiniz. Dilerseniz, Türkiye’ninönde gelen turnuvalar› aras›nda yeralan turnuvalar›m›za kat›labilirsiniz.Rezervasyon kurallar›• Rezervasyon iptali befl saatönceden yap›lmal›d›r.• Rezervasyon saatinin15 dakika geçmesi halindegelmeyenlerin rezervasyonlar› iptaledilir ve kort bekleyenlere verilir.Bu durumda geç kalanlar hak talepedemez.

SAUNASaunam›z hafta içi 12:00-22:00,hafta sonu 10:00-22:00 saatleriaras›nda kullan›ma aç›kt›r. Haftaiçi saat 17:00’den önce kullanmakisteyenlerin rezervasyonyapt›rmalar› gerekmektedir.

FITNESS CENTERFitness Center içinde, grupderslerinin yap›ld›¤› Stüdyo,Squash kortlar›, Sauna, Masajodalar› yer almaktad›r.Fitness center 07:00-23:00 saatleriaras›nda hizmet vermektedir.E¤itmenlerimiz 08:00-21:00 saatleriaras›nda sizlerle birlikte.E¤itmenlerimizden kifliye özelçal›flma program›n›z› alarak dahabilinçli bir flekilde sporyapabilirsiniz. Ayr›ca uzman›m›zYrd.Doç.Dr. ‹lhan Odabafl’tanrandevu alarak Antropometrikölçüm (ya¤-kas-kemik ölçümü)yapt›rabilirsiniz. Böylecegelifliminizi daha bilimsel ve dahakolay bir flekilde takip edebiliriz.Modern, güvenilir ve pratik LifeFitness ve Paramont sporekipmanlar›yla, sadeceBo¤aziçililere ait bir ortamda sporyapman›n tad›na var›n.E¤itmenler: Batuhan S. Barutçu,Ayça Dönmez, Davut Y›lmazRez: 0212 359 58 38-359 58 42

TEN‹S DERSTenis mi ö¤renmek istiyorsunuz? Ya da oyununuzu gelifltirmeye mi ihtiyac›n›z var? Belkide kendinize iyi bir partner ar›yorsunuzdur? E¤itmenimizden ders almaya ne dersiniz?Bir gün önceden yapt›raca¤›n›z rezervasyon ile 07:00-22:00 saatleri aras›nda dersalabilirsiniz. Yine rezervasyonunuzun iptalini de bir gün önceden yapt›rman›zgerekmektedir. Bu kurala uymayan üyelerden ders ve kort ücreti tahsil edilecektir. Kortkullan›m kurallar› alaca¤›n›z Tenis Dersleri için de geçerlidir. E¤itmen: Nevzat EnginRez: 0212 359 58 22 - 359 58 45

SQUASH DERS‹H›zl›, zevkli ve heyecanl› bir spor ar›yorsan›zmutlaka squash’› denemelisiniz. Öncedenrezervasyon yapt›rarak 09:00-22:00 saatleriaras›nda squash dersi alabilirsiniz. Rezervasyonyapt›r›p gelmeyen ya da 5 saat önceden iptaletmeyen üyelerimizden ders ücreti tahsiledilecektir. E¤itmen: Davut Y›lmaz

TEN‹SBÜMED’de kapal› kortta tenis oynama imkan›n›z var. K›fl›n ›s›tma sisteminin de bulundu¤ukortlar›m›zda 07:00-22:00 saatleri aras›nda rezervasyon yapt›rarak tenis oynayabilir veyaders alabilirsiniz.Rezervasyon kurallar› • Rezervasyonlar bir gün önceden saat 09:00 itibari ile al›nmayabafllanmaktad›r. Yer olmas› halinde ayn› gün rezervasyon yapt›r›labilir. • Bir üye, kortuayn› gün içinde sadece 1 saat rezerve edebilir. • Tenis abonmanl›¤› olanlar d›fl›nda, heriki oyuncudan da ücret al›nmaktad›r. • Kortlar›n müsait olmas› ve oyunun uzamas›durumunda ikinci saat için ayr› ücret al›nmaktad›r. • Rezervasyon iptali 5 saat öncedenyap›lmal›d›r. Bu kurala uymayan üyeler, 15 gün kort ay›rtamaz ve iki misafir ücreti tutar›para öder. • Rezervasyon saatinin 15 dakika geçmesi halinde gelmeyenlerin rezervasyonlar›iptal edilir ve kort bekleyenlere verilir. Bu durumda geç kalanlar hak talep edemezler.Rez: 0212 359 58 22 - 359 58 45

07:00 - 23:00 saatleri aras›nda Fitness Center ’› kullanabilirsiniz!

MASAJ - Masöz Ümit fiimflek / Masör Davut Y›lmazYorgunluk, a¤r›lar ve s›k›nt›lardan kurtulman›n için, klasik masaj ile kendinizi zindeve dinlenmifl hissedeceksiniz... Tam masaj (60 dk.), Bölgesel masaj (30 dk.).

BURCSPOR TES‹SLER

78 2009 BO⁄AZ‹Ç‹

Aralık 2009-Ocak 20101

23456789

1011

12131415

çarşamba

perşembe

cuma

cumartesi

pazar

pazartesi

salı

çarşamba

perşembe

cuma

cumartesi

pazar

pazartesi

salı

çarşamba

perşembe

cuma

cumartesi

pazar

pazartesi

salı

çarşamba

perşembe

cuma

cumartesi

pazar

pazartesi

salı

çarşamba

perşembe

cuma

16171819

2021

22232425262728293031

•Latin Dans Kursu• Oryantal Dans Kursu•Briç Kursu

•Briç Kursu•Anlayarak H›zl› Okuma•Nefes Çal›flmas›

•E&MBA, Bebek Taps’teyeni y›l partisi

•Oryantal Dans Kursu•Drama Kursu

•Briç Kursu•Anlayarak H›zl› Okuma•Nefes Çal›flmas›

•Giriflim Gelifltirme ve Yön. Prog.•Briç Kursu•Makyaj Kursu

•Oryantal Dans Kursu

•‹fl Sunumlar›ndaProfesyonelleflme Kursu

• Tango Kursu

•Drama Kursu

•Briç Kursu•fiarap Kültürü•Latin Dans Kursu

•Briç Kursu•fiarap Kültürü•Latin Dans Kursu

Yeni y›l›n›z› kutlar›z...•Oryantal Dans Kursu

•Briç Kursu•fiarap Kültürü•Latin Dans Kursu

•Briç Kursu•Anlayarak H›zl› Okuma•Nefes Çal›flmas›

•Briç Kursu•Nefes Çal›flmas›

•Oryantal Dans Kursu

•‹fl Sunumlar›ndaProfesyonelleflme Kursu

•Tango Kursu

•ALH-Sonbahar KonserleriBrahms’›n T›ls›m›nda

•Giriflim Gelifl. ve Yön. Prog.•Briç / Makyaj / fian Kursu

•ALH-Sonbahar KonserleriChopin Y›l›n› Karfl›l›yoruz

•Giriflim Gelifl. ve Yön. Prog.•Briç/Yarat›c›Yazarl›k/fian

•Briç Kursu•Yarat›c› Yazarl›k Atölyesi•Nefes Çal›flmas›

•Briç Kursu•Yarat›c› Yazarl›k Atölyesi•Nefes Çal›flmas›

•‹fl Sunumlar›ndaProfesyonelleflme Kursu

• Tango Kursu

•Drama Kursu

•Briç Kursu•Anlayarak H›zl› Okuma•Nefes Çal›flmas›

•Briç Kursu•Yarat›c› Yazarl›k Atölyesi•Nefes Çal›flmas›

•Briç Kursu•Makyaj Kursu

•‹fl Sunumlar›ndaProfesyonelleflme Kursu

•Tango Kursu

•Drama Kursu

•Giriflim Gelifltirme ve Yön. Prog.•Briç / Makyaj / fian Kursu

•Briç Kursu•Yarat›c› Yazarl›k Atölyesi•Nefes Çal›flmas›

•Oryantal Dans Kursu

•Yarat›c› Yazarl›k Atölyesi bafll›yor

•Yarat›c› Yazarl›k Kursu bafll›yor