Blm 7: Gameplayin Elemanlar

Blm 7: Gameplayin ElemanlarChapter 7: The Elements of Gameplay

Ahmet AKINCI1BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIBalklarTekli zmler (Unique Solutions)Dorusal Olmama (Non-Linearity)Gerei Modelleme (Modeling Reality)Oyuncuya retme (Teaching the Player)Giri/k (Input/Output)Sonu-Temel Elemanlar (Basic Elements)2BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIGiriBir oyunu gerekten iyi yapan temel elemanlar nelerdir?Bu sorunun kesin bir cevab yoktur.Bununla birlikte bir oyun tasarmcsndan bu sorunun cevabn sezgisel olarak bilmesi beklenir.3BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIAyrca tasarmcnn hangi bak alarnn oyunu gl veya zayf yaptn anlamas gerekir.Deneyimler (tasarmc ve oyuncu) oyunu nelerin elenceli yaptn anlamada byk rol oynar.4BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI1. Tekli zmlerTasarmcnn oyunda her eyi dikte etmesi yerine, oyuncularn baarmak iin kendi yaratclklarn kullanabilecekleri oyun tasarmlar yaplmaldr.

5BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMInceden yaplanlara kar karmak sistemler (Anticipatory versus Complex Systems)yi tasarmclar, oyuncularn neyi yapmaya teebbs edeceklerini ve oyunun buna kar ne cevap vereceini tahmin etmeye alrlar.rnek: Arlk yerletirme. (Ta, silah, canavar, kan, kar, su, dier nesneler gibi).Oyuncu en iyi mantkl zm dnmelidir, aksi takdirde oyun dier zmleri kabul etmeyecektir.6BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIDoru olan kural udur: Sadece kaya, silah veya canavarlar arlk olarak kullanarak zme ulama yerine doru arl yerletirerek zme ulama olmaldr.7BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIOrtaya k (Emergence)ok sayda salam ve mantksal sistemlerin geliimi, oyuncular oyundaki durumlar iin tekli zmlere gtrr.Her oyuncu, oyunun mantksal kurallarna gre oyunda var olan problem iin kendi zmn kendisi retir (puzzle zme veya sava).8BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIDaha karmak sistemler dierleriyle ayn anda ve doru bir ekilde alr.artlar iin deiik zmlerin olmas oyunu daha ilgi ekici hale getirir.rnek: Civilization, Age of Empire

9BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI

10BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI

11BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIAyn zamanda bir ok tasarmc oyuncularn k stratejilerini (emergent strategy) kefederek oyunu ok rahat bir ekilde bitirmesi konusunda korkmaktadrlar.nk bu durumda oyuncular oyundaki bir ok elenceyi atlam (skip) olurlar.rnek: Civilization-rush strategy: Oyuncularn hzlca ilerlemesi ve oyunu erken kazanmas.12BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI2. Dorusal Olmama (Non-Linearity)Dorusal olmama, oyun endstrisinde kullanlan bir kelimedir ve oyunlarda etkileim anlam vermektedir.Oyunun blmler ne kadar ok non-linear olursa oyun o kadar iyi demektir.13BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMILineer (Dorusal) olma bir izgiyi takip etme demektir.rnek: A noktasnda B noktasna gitme. Sadece bir yol vardr ve baka seenek yoktur.rnek: Kitap okuma dorusaldr.14BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIOyunlar dorusal olmayan almalardr.rnek: Satran oyunu. ah ele geirmenin bir ok yolu vardr. Bu yzden ilgi ekicidir.Sonu olarak, oyunlar dorusal olduunda oynamak elenceli olmaz.15BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIDorusal Olmama eitleriOyunlar non-linear yapmakla, oyunculara A noktasndan B noktasna veya oyunun balangcndan bitiine doru gitmek iin deiik seenekler sunulmu olur.Tasarmclar daha ok dorusallk meydana getirirse, oyuncular daha ok tekli zmler retirler. 16BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIDorusal Olmama eitleriHikaye anlatma (Storytelling)oklu zmler (Multiple Solutions)Sra (Order)Seim (Selection)17BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIHikaye anlatma (Storytelling)Blm 11de ayrntl anlatlacak.Hikaye anlatma, dorusal olmama kavram iinde en ok ihmal edilen terimdir.ou oyun gelitiricisi oyunlarnda dorusal hikayeler kullanarak oyunlarn snrlandrmaktadrlar.18BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIoklu zmler (Multiple Solutions)Oyunlarda artlar iin alternatif zmler verme en mantkl olan durumdur.Oyunda her mcadelenin oyuncularn baarmas iin deiik yollarnn bulunmas, oyunun non-lineer olma zelliini gelitirir. Her oyuncu problemi zmek iin ayn yolu kullanmayabilir.

19BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMISra (Order)ou macera oyunlar, oyuncuya dorusal olarak sadece bir puzzlea erime seenei vermektedir.Oyuncularn ikinciye geebilmek iin birincisini tamamen bitirmesi gerekmektedir.Bu durumda oyuncular oyunda skabilirler.20BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIOyunculara deiik puzzlelar seme ve zme sans verilmelidir.Birini zemiyorsa dierine geebilmelidir.kinciyi bitirdikten sonra birinciye dnebilmelidir.21BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMISeim (Selection)Oyunlar non-lineer yapmamn dier yolu oyunculara stesinden gelmek istedikleri deiik mcadeleleri seme olana sunulmasdr.rnek: A noktasndan B noktasna gitmek iin X, Y ve Z mcadelelerinin olmas.Oyuncu birini seer, yapamazsa dierine geer.Oyuncu birisiyle bitirse bile dierlerini de deneme frsat bulmaldr.22BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIDorusal Olmamann AmacOyuncular, oyunun balangcndan bitiine kadar belli bir izgide kalma ile kar karya gelirlerse, oyun kstlanma hissi oluturacaktr.Oyuncularn baka seenei olmamas durumunda oyundan aldklar keyif azalacaktr.23BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIDorusal olmama oyunculara oyunu tekrar oynama iin bir sebep yaratr.Oyuncular iin stesinden geldikleri mcadeleyi tekrar oynama elenceli deildir.Fakat oyuncular semedikleri dier mcadelelerin stesinden gelmek iin oyunu tekrar oynarlar.24BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI3.Gerei Modelleme (Modeling Reality)Oyunlar daha gerek yaplrsa, oyuncular oyunlar daha zorlayc ve daha iine ekici bulurlar.Fakat bu her oyun iin geerli olmayabilir.rnek: Tetris ve Centipede25BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI

26BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIBir oyuna daha fazla gereklik eklemek onu daha fazla elenceli hale getirir mi?rnek: Age of EmpireDaha fazla gereki ekonomik model veya sava sistemleri, oyunu daha skc hale getirebilir.

27BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIEer tasarmc oyun daha ok geree yakn olsun diye gereksiz detaylara yer verirse, oyun skc olabilir.rnek: Hayatta kalmak iin gerek hayatta olduu gibi yemek yeme.28BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIGereklii kullanmann avantajlarOyunculara tandk bir dnya salar.Bylece nelerin yaplabilir olduunu bilirler.rnek: GTA, Civilization, SimCity29BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI

30BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIOyunu, gerek dnya ayarlarna yerletirme, soyut dnyaya gre oyuncular iin daha anlamldr.rnek: The Sims, The Suffering31BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI

32BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI

33BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIOyuncular oyunda da gerek dnyadaki gibi hareket etmeyi beklerler.rnek: Zplama, Yere uzanma.Bunlar soyut dnyadaki oyunlar iin sorgulamazlar.34BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMISonu olarak, Oyuncular oyunlarn daha ok gereklik iermesini daha ilgi ekici ve elenceli olmas iin isterler. Bu durumun engelleyici olmasn istemezler.Daha ok gereklik her zaman iyi bir ey deildir.

35BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI4.Oyuncuya retme (Teaching the Player)Oyuncularn oyunu nasl oynayacaklarn renmek iin zamana ihtiyalar vardr.Bu renme deneyimi ou zaman oyuncularn genel deneyimi iin ok nemlidir.Gemite ou bilgisayar oyunu iin oyunculara nasl oynayacaklarn retmek iin klavuzlar (el kitab-manual) vard.36BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIGnmzde oyuncular hemen oynamak istiyorlar. Ynerge okumak istemiyorlar.Eer oyun birinci dakika iinde oynamak iin ok zor ise oyuncular oyunu brakrlar.Baz oyunlarda oyunculara nasl oynayacaklar oyun iinde gvenli bir yerde retilir.rnek: Tomb Rider, Half Life, PrinceOyunda renme srecinde oyunculara grev basit de olsa dl vermek nemlidir.

37BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMITutorials (retici Balang)Son zamanlarda ou karmak oyunlar oyuna gemeden nce tutorial seviyesi ile balamaktadr.Tutorial oyunculara oyunu retmek iin iyi bir dncedir.Tutorialler oyunculara etkileimli renme deneyimi salarlar.38BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIOyuncularn tutoriali skc bulup atlayarak oyuna gemeleri bir problem olarak karmza kmaktadr.nk oyuncular hemen oyuna balamak isterler.Bunu engellemek iin tutorial oyunla btnleik halde tasarlanabilir.Tutorialdeki ynergeler ekranda metin olarak grlebilecei gibi ses ile de bildirilebilir.

39BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI5. Giri/k (Input/Output)Tasarlanan giri/k sistemlerini kullanarak, oyuncular oyunu zahmetsizce kontrol edebilmeli ve anlamaldrlar.40BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIKontroller ve Giriyi bir oyunda kontroller oyuncularn aratrarak bulacaklar bir bulmaca gibi olmamaldr.ou bilgisayar oyununda zellikle 3 boyutlu aksiyon oyunlarnda,kontroller daha karmak oluyor gibi grnse de kontrollerin ok basit olduu sylenebilir. nk oyunlar her eyi sadece fare ile kontrol edebilirler.rnek: Diablo, Command & Conquer, The Sims 41BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIFare doru kullanldnda gl bir giri cihazdr. nk oyuncular fareye yabanc deildirler.Bu yzden fare ile oyuncularn kontrolleri renme zaman minimuma indirilmi olur.ou popler bilgisayar oyunlar ana kontrolleri fareye sktrmlardr.

42BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIKlavye her oyunun kullanma ihtiya duyduundan daha fazla tu olana salar.Baz oyunlar farede tklama yerine klavyeden ksayol tuu imkan salarlar.ou bilgisayar aksiyon oyununda oyuncular tularn fonksiyonunu dzenleyebilme olanana sahiptirler.Ayrca ou oyunda oyunculara kamera asn deitirme frsat sunulmaktadr. 43BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIk ve GeribildirimOyunda bir ok bilgi iinden gerekli olan bilgilerin oyuncuya bildirilmesi iin iyi tasarlanm bir k sistemi ok nemlidir.rnein, Bir aksiyon oyununda oyuncu dman ldrmek iin gzne ate etmesi gerektiini uygun geri bildirimlerle anlamaldr.Geri bildirimlerde say ve metin yerine grsellik kullanlmaldr. rnein, Salk Seviyesi44BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI

45BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMIGrselliin bazen olumsuz etkileri olabilir.rnein, baz butonlar ilk bakta anlamak zor olabilir.Byle durumlarda grsel sunum aklayc yaz ile birlikte verilebilir.Oyunlarda oyuncularla her zaman grsel geri bildirimle iletiime geilmez. Ses ktlar da kullanlabilir.Ses kts, ekran bilgilerini tamamlayc nitelikte olabilir. Ses kts ayrca oyuncuya ok nemli bilgilerin verilebilecei tek yol olabilir.46BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI6.Sonuyi bir gameplay iin her tasarmc kendi eleman listesini oluturabilir.Hi kimse iyi bir oyun tasarm iin hangi elemanlarn gerekli olduunu kesin bir ekilde syleyemez.47BTO616-ETSEL BLGSAYAR OYUNLARI TASARIMI