Upload
others
View
38
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
(AYDINLATMA VE KUVVET PROJESİ ÇİZİMİ)1
ELEKTRİK PROJE ÇİZİMİTEMEL TOPRAKLAMA UYGULAMA PROJESİ VE HESABI
3
Toprak CinsiToprak Direnci (ρ.E)
(ohm.m)
Bataklık 5-40
Çamur 20-200
Kum 200-2500
Çakıl 2000-30000
Havanın etkisiyle
dağılmış toprakÇoğunlukla < 1000
Kumtaşı 2000-3000
Granit >50000
Morenin (Buzul Taşı) >30000
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
Temel topraklama hesabı yapılırken temel yerine ait toprak özgül direnç değeri bilinmelidir. Toprak
özgül direnci, kalibrasyon sertifikası bulunduran Earth Tester (Meger) ölçü aletleri ile ölçülür. Bu ölçü
aletlerinin yılda bir kez kalibrasyondan geçmeleri gerekmektedir.
Alternatif akım frekanslarında sık ölçülen toprak özgül direnç değerleri aşağıdaki gibidir.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Earth Tester (Meger) Ölçü Aletleri
4
Temel Topraklaması Uygulama Projesi Çizimi
• Temel topraklaması kapalı bir ring (halka) şeklinde yapınız. Yani temeli tamamen kapsayacak
şekilde gösteriniz.
• Büyük alanlara sahip binalar için temel topraklayıcı tarafından çevrelenen alan 20x20m
ölçülerinde olmalıdır. Daha büyük alanlarda iki yada daha fazla bölüme ayırınız.
• Kullanılan topraklayıcı ile ilgili bilgiler projede belirtilmelidir (Φ20 Bakır Topraklama Çubuğu
yada 50x50x5 Galvaniz Kaplamalı Topraklama kazığı gibi.).
• Temel topraklamasında, en küçük kesiti 30x3,5mm olan çelik şerit kullanılmalıdır. Projede her
bir kısım için şerit uzunluklarını gösterilmelidir.
• Potansiyel dengeleme barasına bağlanacak bağlantı filizi bina bağlantı kutusunun yakınına
yerleştiriniz.
• Topraklama çubukları arasındaki mesafe çubuk boyunun en az iki katı olmalıdır.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
5
Temel Topraklama Hesabı
İlk önce inşaat temel alanı hesaplanır. Temel alanı geometrik olarak kare, dikdörtgen yada
farklı şekilde olabilir.
İ𝒏ş𝒂𝒂𝒕 𝑻𝒆𝒎𝒆𝒍 𝑨𝒍𝒂𝒏ı = 𝑨 = 𝒂. 𝒃
a: Temelin kısa kenarı
b: Temelin uzun kenarı
&: Toprak özgül direnci (Ölçüm sonucuna göre yada tablodan yaklaşık değer olarak alınır.)
lç: Çubuk boyu
L: Şerit uzunluğu
Ry: Yatay topraklama eşdeğer direnci
Rç: Dikey topraklama eşdeğer direnci
D: Şerit çapı (Eşdeğer alan)
H: Gömülme derinliği
Re: Toplam topraklama eşdeğer direnci
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
6
Şerit çapı (Eşdeğer alan) 𝑫 = 𝟐.𝑨
𝟑,𝟏𝟒
Yatay topraklama eşdeğer direnci 𝑹𝒚 =&
𝟐.𝑫+
&
𝑳
Dikey topraklama eşdeğer direnci 𝑹ç =&
𝑲𝒂𝒛ı𝒌 𝒂𝒅𝒆𝒕𝒊.𝒍ç
Toplam topraklama eşdeğer direnci𝟏
𝑹𝒆=
𝟏
𝑹𝒚+
𝟏
𝑹ç
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
7
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
8
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Topraklama Detayý
toprak
min0,6m.
1,5m.
BAKIR KAPLI ÇELÝK ÇUBUKØ 20 mm 1,5 m.
toprak
zemin
Ø 95 mm çýplak örgülü bakýr
Çelik donatýlý temel topraklayýcý
çelik donatý
kolon baðlantý filizi
ÝNÞAATLARIN ÝÇÝNDE, ESNEK BAÐLANTI ÝLEHAREKET ARALIKLARININ KÖPRÜLENMESÝ
2 DÝLATASYON DERZÝ (HAREKET ARALIÐI)1 ESNEK BAÐLANTI (GENLEÞME KÖPRÜSÜ)
2
1
Temel
Temel betonu
Bağlantı filizi
Dış
Duv
ar
DEMİR DONATISI OLAN DEMİR
9
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
1,5m Ø20 Bakır
Topraklama Çubuğu
50x50x5 Galvaniz
Topraklama Kazığı
1,5m Ø20 Bakır
Topraklama Çubuğu
50x50x5 Galvaniz
Topraklama Kazığı
1,5m Ø20 Bakır
Topraklama Çubuğu
50x50x5 Galvaniz
Topraklama Kazığı
1,5m Ø20 Bakır
Topraklama
Çubuğu
50x50x5 Galvaniz
Topraklama Kazığı
Potansiyel
Topraklama
Barasına
8,8m 30x3,5 Galvaniz Topraklma
Şeridi
8,3
m 3
0x3
,5 G
alv
an
iz T
op
raklm
a
Şe
rid
i
8,3
m 3
0x3
,5 G
alv
an
iz T
op
raklm
a
Şe
rid
i
6,4m 30x3,5 Galvaniz Topraklma
Şeridi
2,4m 30x3,5 Galvaniz Topraklma
Şeridi
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
10
Örnek Uygulama (Temel Topraklama Direnci Hesaplamaları)
• Temel topraklaması yapılacak olan binanın bulunduğu arazinin toprak yapısına uygun olarak
toprak özgül direncini & = 𝟏𝟓𝟎𝒐𝒉𝒎.𝒎 olarak alındı.
• Temelin kısa ve uzun kenar uzunlukları
𝒂 = 𝟖, 𝟑𝟎𝒎 𝒃 = 𝟖, 𝟖𝟎𝒎
• Topraklama elektrotu boyu
𝒍ç = 𝟏, 𝟓 𝒎
• Topraklama uygulama projesinden galvanizli topraklama şeridi uzunluğu verilenlerden
yararlanarak;
𝒍 = 𝟑𝟒, 𝟐 𝒎
İ𝒏ş𝒂𝒂𝒕 𝑻𝒆𝒎𝒆𝒍 𝑨𝒍𝒂𝒏ı = 𝑨 = 𝒂. 𝒃 = 𝟖, 𝟑𝟎. 𝟖, 𝟖𝟎𝑨 = 𝟕𝟑, 𝟎𝟒 𝒎𝟐
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
11
• Şerit çapı (Eşdeğer alan) 𝑫 = 𝟐.𝑨
𝟑,𝟏𝟒= 𝟐.
𝟕𝟑,𝟎𝟒
𝟑,𝟏𝟒⟹ 𝑫 = 𝟗, 𝟔𝟒𝟔𝒎
• Yatay topraklama eşdeğer direnci 𝑹𝒚 =&
𝟐.𝑫+
&
𝑳=
𝟏𝟓𝟎
𝟐.𝟗,𝟔𝟒𝟔+
𝟏𝟓𝟎
𝟑𝟒,𝟐⟹ 𝑹𝒚 = 𝟏𝟐, 𝟏𝟔𝟏𝜴
• Dikey topraklama eşdeğer direnci 𝑹ç =&
𝑲𝒂𝒛ı𝒌 𝒂𝒅𝒆𝒕𝒊.𝒍ç=
𝟏𝟓𝟎
𝟒.𝟏,𝟓⟹ 𝑹ç = 𝟐𝟓𝜴
• Toplam topraklama eşdeğer direnci𝟏
𝑹𝒆=
𝟏
𝑹𝒚+
𝟏
𝑹ç⟹
𝟏
𝑹𝒆=
𝟏
𝟏𝟐,𝟏𝟔𝟏+
𝟏
𝟐𝟓
𝟏
𝑹𝒆= 𝟎, 𝟏𝟐𝟐𝟐𝟑 (Bu sonucun tersi alınmalıdır.)
𝑹𝒆 = 𝟖, 𝟏𝟐𝟏𝜴 (Toplam topraklama eşdeğer direnci)
Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nde Madde 8-a1/i’ye göre;
Ut=Temas gerilimi : 50V
In= Aşırı akım koruma anahtarı açma akımı : 30mA
𝑹𝒆 <𝑼𝒕
𝑰𝒏=
𝟓𝟎𝑽
𝟑𝟎𝒎𝑨= 𝟏𝟔𝟔𝟔, 𝟔𝟕𝜴 olduğundan yapılan temel topraklaması uygundur.
AŞIRI AKIM KORUMA ANAHTARI KULLANILMASI ZORUNLUDUR.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
12Ders İçi Uygulama1’ e ait Temel Planı ve
Temel Topraklama Uygulama Projesi
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Potansiyel Dengeleme Barasýna
1,5mt
Galvanizli Topraklama Elektrodu
1,5mt
Galvanizli Topraklama Elektrodu
1,5mt
Galvanizli Topraklama Elektrodu1,5mt
Galvanizli Topraklama Elektrodu
1,5mt
Galvanizli Topraklama Elektrodu
1,5mt
Galvanizli Topraklama Elektrodu
8,75mt 30x3,5mm Galvanizli Topraklama Şeridi
4,6
mt
30
x3
,5m
m G
alv
aniz
li T
op
rak
lam
a Ş
erid
i5
,2m
t 3
0x
3,5
mm
Gal
van
izli
To
pra
kla
ma
Şer
idi
5,25mt 30x3,5mm Galvanizli Topraklama Şeridi3,50mt 30x3,5mm Galvanizli Topraklama Şeridi
4,6
mt
30
x3
,5m
m G
alv
aniz
li T
op
rak
lam
a Ş
erid
i5
,2m
t 3
0x
3,5
mm
Gal
van
izli
To
pra
kla
ma
Şer
idi
TEMEL TOPRAKLAMA UYGULAMA PROJESİ
13
Ders İçi Örnek Uygulama (Temel Topraklama Direnci Hesaplamaları)
Temel topraklaması yapılacak olan binanın bulunduğu arazinin toprak yapısına uygun olarak
toprak özgül direncini &=150ohm.m olarak alındı.
Temelin kısa ve uzun kenar uzunlukları a: 8,75m b: 9,75m
Topraklama elektrotu boyu lç: 1,5m
Topraklama uygulama projesinden galvanizli topraklama şeridi uzunluğu verilenlerden
yararlanarak l: 37,1m
İ𝒏ş𝒂𝒂𝒕 𝑻𝒆𝒎𝒆𝒍 𝑨𝒍𝒂𝒏ı = 𝑨 = 𝒂. 𝒃 = 𝟖, 𝟕𝟓. 𝟗, 𝟕𝟓𝑨 = 𝟖𝟓, 𝟑𝟏𝟑𝒎𝟐
Şerit çapı (Eşdeğer alan) 𝑫 = 𝟐.𝑨
𝟑,𝟏𝟒= 𝟐.
𝟖𝟓,𝟑𝟏𝟑
𝟑,𝟏𝟒⟹ 𝑫 = 𝟏𝟎, 𝟒𝟐𝟒𝒎
Yatay topraklama eşdeğer direnci 𝑹𝒚 =&
𝟐.𝑫+
&
𝑳=
𝟏𝟓𝟎
𝟐.𝟏𝟎,𝟒𝟐𝟒+
𝟏𝟓𝟎
𝟑𝟕,𝟏⟹ 𝑹𝒚 = 𝟏𝟏, 𝟐𝟑𝟖𝜴
Dikey topraklama eşdeğer direnci 𝑹ç =&
𝑲𝒂𝒛ı𝒌 𝒂𝒅𝒆𝒕𝒊.𝒍ç=
𝟏𝟓𝟎
𝟔.𝟏,𝟓⟹ 𝑹ç = 𝟏𝟔, 𝟔𝟔𝟕𝜴
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
14
Toplam topraklama eşdeğer direnci𝟏
𝑹𝒆=
𝟏
𝑹𝒚+
𝟏
𝑹ç⟹
𝟏
𝑹𝒆=
𝟏
𝟏𝟏,𝟐𝟑𝟖+
𝟏
𝟏𝟔,𝟔𝟔𝟕
𝟏
𝑹𝒆= 𝟎, 𝟏𝟒𝟖𝟗𝟖𝟐𝟔𝟎𝟓 (Bu sonucun tersi alınmalıdır.)
𝑹𝒆 = 𝟔, 𝟕𝟏𝟐𝜴 (Toplam topraklama eşdeğer direnci)
Önemli Not: Yukarı yapılan işlemde elde edilen sonucun tersini almayı unutmayınız.
Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği’nde Madde 8-a1/i’ye göre;
Ut=Temas gerilimi : 50V
In= Aşırı akım koruma anahtarı açma akımı : 30mA
𝑹𝒆 <𝑼𝒕
𝑰𝒏=
𝟓𝟎𝑽
𝟑𝟎𝒎𝑨= 𝟏𝟔𝟔𝟔, 𝟔𝟕𝜴 olduğundan yapılan temel topraklaması uygundur.
AŞIRI AKIM KORUMA ANAHTARI KULLANILMASI ZORUNLUDUR.
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Potansiyel Dengeleme
• Bir bina tesisatındaki kontrol dışı aşırı darbeleri önleyebilmek için, tüm metalik bileşenlerin, tüm
elektrikli sistemlerin ve yıldırımdan korunma sisteminin birbirine bağlanması gereklidir.
• DIN VDE 0100-410 ve - 540 standartlarında öngörülen bu potansiyel dengelemesi, genelde
binanın bodrum katına yerleştirilmekte ve koruma iletkenleri ile metalik sistemler arasında
tehlikeli potansiyel farklarının ve temas gerilimlerinin oluşmasını engellemektedir.
15
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
16
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE I
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
https://electrical-engineering-portal.com/earthing-protection-
system?fbclid=IwAR1KNp8Ow8qB93aDVIPRx-ewPZ-yHyZ43nzer-
exh8e1rT5Ogz4mplTZZ0s
17
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
Wenner Metodu ile toprak
özgül direncinin elde edilmesi
18
BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE II
Temel Topraklama Uygulama Projesi Çizimi ve Hesabı
ELP-13206 Bilgisayar Destekli Proje II Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR
19
KAYNAKLAR
• BAYKAL, Gökalp; AutoCAD2006 Pusula Yayıncılık
• BAYKAL, Gökalp, ÖĞÜTLÜ, Murat; Temel AutoCAD2014, Pusula Yayıncılık
• Volkan ERDEMİR, Üniversite Ders Notları
• MEGEP; Aydınlatma Projeleri; Ankara 2011
• MEGEP; Bilgisayar Destekli Proje Çizimi; Ankara 2011
• MEGEP; Topraklama Projeleri; Ankara 2011
• MEGEP; Yangın Algılama ve İhbar Sistemlerinin Bağlantıları ve Montajı; Ankara 2011
• Yangın Algılama ve Alarm Sistemleri Tasarım ve Uygulama esasları
• www.wikipedia.org
• www.emo.org
• İlgili Şartname ve Yönetmelikler