BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE Itbmyoelektrik.klu.edu.tr/dosyalar/birimler/tbmyoelektrik... · 2016-12-09 · Bilgisayar Destekli Proje I –Teknik Resim Nedir? ... • Ozalit kağıdı

BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE I

1

2

• Resim, İnsanların gördüklerini, isteklerini, düşüncelerini ve cisimleri şekillendirme sanatıdır.

• Herhangi bir yüzey üzerine çizgi ve renklerle yapılan, hatta günümüzde kavramsal bir boyutta ele

alınması açısından hemen her tür malzemenin de kullanılabileceği bir anlatım tekniğidir. Resim

yapma sanatıyla ilgilenen kişiye Ressam denir.

Mona Lisa, Leonardo

Da Vinci

Bilgisayar Destekli Proje I – Resim Nedir?

ELP-13207 Bilgisayar Destekli Proje I Öğr.Gör. Volkan ERDEMİR

• Proje: Düşünceye göre yapılacak yapıyı, belli programa göre inşa edilecek bir yapı bütününü;

makine veya elektrik tesisini plan durumunda gösteren çizime denir

Kaplumbağa Terbiyecisi,

Osman Hamdi Bey

Guernica, Pablo Picasso

3

• Teknik Resim: Bir şeyin nasıl çalıştığını gösteren yada

yapımı için gerekli olan bütün bilgileri eksiksiz olarak

taşıyan resimlere denir.

Bilgisayar Destekli Proje I – Teknik Resim Nedir?


4

Teknik Resim

• Bir şeyin nasıl çalıştığını veya üretildiğini anlamak üzere yapılan

çizimdir.

• Mühendisler arasındaki iletişimi en kolay ve en doğru şekilde

sağlaması açısından büyük öneme sahip teknik bir alfabedir.

• Temelde doğrular ve eğrilerin çeşitli şekillerde bir araya gelmesiyle

oluşan teknik resim, yapılması istenen konstrüksiyon ve tasarımın

kâğıt üzerinde tanımlanması sanatıdır.



5

• Teknik resim, tasarımdan üretime, pazarlamadan kullanıma kadar bir ürünün başından

geçen her aşamada ilgili kişilere yol gösterir.

• Teknik resim, ürünün malzemesini, nasıl imal edileceğini, boyutlarını, toleranslarını, yüzey

kalitesini, sertlik değerlerini, ısıl işlemini vb. tüm imalat yöntemlerini daha sonrasında

ürünün montajını, taşınmasını ve hatta kullanımını belirli kurallar ve standartlar

çerçevesinde anlatır.

• Daha önceleri çeşitli takımların (cıvata, somun ve sembol şablonları, aydınger kağıdı,

iletki(minkale), gönyeler, kurşun kalemler, silgiler, resim kâğıtları, çini mürekkebi, resim

masası, resim tahtası, cetvel, daire şablonu, pistole'ler (yay cetvelleri), yazı şablonları,

rapido takımı, T cetveli, pergel takımı vs.) yardımıyla el ile çizilen teknik resimler, gelişen

teknolojiye ayak uydurmuş ve günümüzde büyük bir oranda bilgisayarlarda CAD

(Computer-Aided Design) programları yardımıyla çizilmektedir.



6

Tasarı geometri

• Tasarı geometri, uzay problemlerinin çözümlenme ve bu problemlerin grafik olarak

gösterilmesini sağlayan yöntemleri içeren bir bilim dalıdır.

• Tasarı geometri üç boyutlu olan cisimlerin bir düzlem üzerine çizilerek gösterilmesi

tekniğidir.

Tasarı Geometri

Bilgisayar Destekli Proje I – Tasarı Geometri Nedir?


7

Teknik Resmi Meydana Getiren Özellikler

• Resmin araç ve gereç kullanılarak çizilmesi

• Araç ve gereçlerin kullanma yeterliliğinin kazanılması

• Resim bilgisi

• Tasarı ve çizim

Standartlar(Normlar)

Norm, kurallara uygun veya talimatlara göre anlamında kullanılan Latin kökenli bir

kelimedir. Standartların kullanılmadığı alan yoktur. İlk norm çalışmaları 1917’de Almanya’da

başlamıştır.

Dünya Standartları

Bilgisayar Destekli Proje I – Standartlar (Normlar)


TSE : Türkiye

DIN : Almanya

ASA : Amerika

CIZ : Japonya

BS : : İngiltere

UNI : İtalya

CSA : Kanada

NFE : Fransa

VSM : İsviçre

GOST : Rusya

8

Bilgisayar Destekli Proje I – Standartlar (Normlar)


İkinci Dünya Savaşından sonra ISO kurularak bugünkü haline getirilmiştir. ISO:

International Organization for Standardization (Uluslararası Standardizasyon Örgütü)

Standartlaşmanın Faydaları

• Ürün cins ve çeşit sayısını azaltmıştır.

• Maliyet fiyatları ve işletme giderleri azaltılmıştır.

• Ticaretle mağaza ve depo yönetim işleri basitleştirmiştir.

• Gereç ve malzeme teminindeki anlaşmazlıkları ortadan kaldırmıştır.

• Ürün kısa zamanda teslimi sağlanır.

Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler

• Resim Masaları

• T Cetveli

• Gönyeler (45˚–30˚–60˚- 90˚)

• Çizim Kalemleri (Rotringler)

• Kurşun Kalemleri

• Kalem Açacakları

• Silgiler (Yumuşak ve Sert Silgiler)

• Ölçü Cetvelleri

• Pistole

• Açı Ölçerler

• Yay Gönyeleri

• Pergel Takımı

• Şablonlar

Yazı Şablonları

Şekil Şablonları

Sembol Şablonları

• Kağıtlar

• Yapıştırıcılar

9

Bilgisayar Destekli Proje I – Teknik Resimde Kullanılan Araç ve Gereçler


10

Teknik resim çizim masası

Kalemler

Gönyeler



T Cetveli: TS 5220’ye göre standart hale getirilmişlerdir. İmalat malzemesi olarak

plastik, gürgen, elma, armut ağacı kullanılır. T cetveli kalınlıkları 3 – 5 mm arasında değişir.

Boyları ise mm olarak ölçüleri şöyledir. 350, 500, 650, 700, 920, 1000, 1270, 1500, 1750,

2000 mm.

11



Gönyeler: Plastik veya ahşap malzemeden yapılırlar. Çizgi çizmek için en uygun

araçlardır. T cetveli üzerinden kaydırılarak açısına uygun düz çizgi rahatlıkla çizilir

12

Açı Ölçer (İletki)

Standart gönyeler ile çizilemeyen 0°ile

360°arasındaki açıların ölçüm ve işaretlenmesinde

kullanılır.



Çizim Kalemleri

Çini mürekkebi ile yazmak amacıyla 1928 yılında rotring firması Rotring isimli kalem

piyasaya sürmüştür. Çini mürekkebi ile çizilen çizimler standartlara uygun olup kontrast

zenginliği sağlar. Çini mürekkebi lateks maddesi ihtiva ettiğinden kendiliğinden akmaz. Bu

tip kalemler için ideal mürekkeptir. Kalemin ucu açık kalırsa mürekkep kurur. Kalemin aşağı

yukarı sağlanması ile mürekkebin akması sağlanır. Mürekkeplerin kurumaması için kalemler

özel aparat içerisinde saklanır. Çizim yapılırken yumuşak bir bez bulundurularak kalem ucu

devamlı olarak temizlenir. Kalem uzun süre kullanılmayacaksa su ile temizlenerek kurulanır.

Rapido kalem uçları 0,10mm’den başlayarak 2mm’ ye kadar üretilir.

13



14

Rotring Isograf Set Pergelli



Versatil Kalemler (Takma Uçlu Kalemler)

Normal kurşun kalemleri açmak zor olduğundan bunu yerine ucu değiştirilebilen

versatil kalemler üretilmiştir. Bu kalemlerin kullanılmasında aynı kalınlıkta çizgi elde

edebilmek için kalem çizgi yönüne 60˚ eğimle tutulmalıdır ve çizim yapılırken kalem kendi

etrafında döndürülmelidir. Bu kalemler yere dik düşürülmemelidir. Uç kalınlıkları mm olarak

şu şekildedir. 0,3 – 0,5 – 0,7 – 0,9

15



16

Kurşun Kalemler

Çizimde en çok kullanılan kalem türü kurşun kalemdir. Bunlar çeşitli sertlikte

grafitten yapılırlar. Kurşun kalemler kullanılan işe göre bir sertlikte seçilirler. Sertlik grubuna

göre üçe ayrılırlar.

Sert Kalemler: H harfi ile gösterilirler. Sert ucu ifade ederler. Yardımcı çizgilerin

çizilmesinde kullanılırlar.

Yumuşak Kalemler: B harfi ile bilinirler. Ana çizgilerin çiziminden kullanılırlar.

Orta Sert Kalemler: HB ve F harfi ile ifade edilirler. Kesik çizgi ve eksen çizgilerinde

kullanılırlar.



17

Şablonlar

Çeşitli meslek gruplarında kullanılmak üzere yapılmış ve üzerinde meslekle ilgili

sembol, şekil ve işaretlerin bulunduğu şablonlardır.

Daire şablonu Geometrik şekil şablonu

Yazı şablonu



Resim Kağıtları

Resim çiziminde kullanılan kağıtlar, standart hale getirilmişlerdir. Bu kağıtlar, rulo

veya tabaka halinde satılırlar. Kağıdın gramajı kağıdın kalitesini ifade eder; verilen ağırlık

1m2’lik kağıt rulosunun veya tabakasının ağırlığını verir. Bu ağırlıklar; 60-70-80-90-120-

180gr olarak verilir.

Kağıt Çeşitleri

Işığı geçirmeyen kağıtlar: Kurşun kalem veya rapido ile çizim yapılabilen

kağıtlardır. Beyaz veya sarımtrak renkte olabilirler. Bu tür kağıtların parlak yüzeyleri

silinmeye uygun olmadıklarından pürüzlü yüzeyleri kullanılır.

Işık geçiren kağıtlar: Işıkla kopyaları çıkarılacak saydam kağıtlardır. Saydam

kağıtlar şunlardır.

• Aydınger

• Yağlı kağıt

• Muşamba kağıt

• Eskiz kağıt

• Ozalit kağıdı18



Aydınger: Gri renkte ve en çok kullanılan kağıt türüdür. Yüzeyi düzgün olanlar

rapido için, pürüzlü olanlar kurşun kalemler için uygundur. İyi bir aydınger, silinmeye,

kazınmaya dayanıklı olmalı ve ışığı iyi bir şekilde geçirmelidir.

Aydınger sıcak havada sertleşir ve kırılgan hale gelir. Rutubetli havada nemi emdiği

için dalgalı hale gelir. Islandığı zaman tamamen bozulan bir kağıt türüdür. Bu tip kağıtlar

kaloriferli ve az rutubetli yerlerde tutulmalı, depo edilmeli ve asla katlanmamalıdır.

19



20

Eskiz kağıdı

Çizim öncesi tasarılarda sık sık kullanılan

ve ışık geçirme özelliğine sahip taslak kağıdıdır.



Ozalit kağıdı

Ozalit, ışığa duyarlı bir kağıt kaplama

cinsidir. Yüksek ışık şiddeti kağıda vurdurularak

pozlanır. Daha sonra amonyak eklenerek görüntü

kağıda sabitlenir. Plan kopya basımında sıkça

kullanılmaktadır.

Yağlı Kağıt: Nebati yağa batırıldıktan sonra havada Kurutularak elde edilen bir kağıt

cinsidir. Yüzeyleri düzgündür, rutubetten etkilenmez.

Muşamba Kağıt: İçerisine bez konularak elde edilen bu kağıtlar, yırtılmaya ve

kazınmaya karşı çok dayanıklıdır. Kurşun kalem veya çini mürekkebiyle çok iyi çizim yapılır.

Zamanla çekmez ve etkilenmez.

Çizim Folyoları: Plastikten yapılmış malzemelerdir. Bunlara çok net çizim

yapılabilmektedir. Asetat, sert pvc, polyester bu gruba girer. Yıpranması ve yırtılması söz

konusu değildir. Hava şartlarından pek etkilenmezler ve filme alınacak ve çoğaltılacak

resimler bunlarla yapılabilir. Daha çok haritacılık için kullanılır.

21



22

Standart Kağıt Ölçüleri

• Resim yapraklarının ebatları TS 88 'e göre standart hale getirilmiştir ve 1m2’lik

kağıdın bölünmesiyle oluşturulmuştur.

• ISO 216, Kanada ve ABD dışındaki dünyanın çoğu ülkesinde kullanılan kâğıt

boyutlarının standartlarını belirleyen ISO kısmıdır.

• 1m2’lik kağıt ölçüsüne A0 kağıdı denilir.

𝑨𝟎 = 𝟏𝟏𝟖𝟗 𝒙 𝟖𝟒𝟏𝒎𝒎’lik ölçülerdedir.

𝟏𝒎𝟐 = 𝒙. 𝒚 𝟏𝒎𝟐 = 𝟐. 𝒚

𝑨𝟎 = 𝟏𝟏𝟖𝟗 𝒙 𝟖𝟒𝟏 𝑨𝟏 = 𝟖𝟒𝟏 𝒙 𝟓𝟗𝟒𝑨𝟐 = 𝟓𝟗𝟒 𝒙 𝟒𝟐𝟎 𝑨𝟑 = 𝟒𝟐𝟎 𝒙 𝟐𝟗𝟕𝑨𝟒 = 𝟐𝟗𝟕 𝒙 𝟐𝟏𝟎 𝑨𝟓 = 𝟐𝟏𝟎 𝒙 𝟏𝟒𝟖

Bilgisayar Destekli Proje I – Standart Kağıt Ölçüleri


23



ISO 216 A ve B serisi kağıt ölçüleri

ISO 269 C serisi kağıt ölçüleri

24



25



26

Bilgisayar Destekli Proje I – Kağıtların Katlanması


Resim Kağıtlarının Katlanması

Çizilen projeler, saklama koşuluna göre katlanırlar. Saklama şu şekillerde yapılabilir.

• Düz tabaka halinde haritalar

• Rulo halinde

• Dosyalama şeklinde

Kapaklı dosya

Zarf

Poşet

Klasör

A0, A1, A2 ve A3 formalarına çizilen resimlerin dosyalanarak saklanabilmesi için

ebatlarının dosya büyüklüğüne düşürülmesi gerekmektedir. Bu nedenle bu formalar A4

forması (210x297) esas alınarak katlanır. Katlama esnasında resmin sağ alt köşesinde

bulunan başlığın (Antet) dosya açıldığında görülecek şekilde üste gelmesine dikkat

edilmelidir. TS 88 'e göre standart hale getirilen katlama şekilleri aşağıda gösterilmiştir.

27



28



A0, Boyutlarındaki Kağıdın Katlanması

29



A1 Boyutlarındaki Kağıdın Katlanması

30



A2 ve A3 Boyutlarındaki Kağıtların Katlanması

Teknik Resimde Yazılar

Harfler ve rakamlar resmin tamamlayıcı faktörleridir. Yazılar TSE 88’e göre standart

hale getirilmiş olup norm yazı olarak ifade edilirler. TSE 88’e göre iki tip norm yazı şekli

bulunmaktadır.

• Dik norm yazı

• Eğik norm yazı

Norm yazı özellikleri şu şekilde olmalıdır.

• Yazı yüksekliği

• Büyük harf yüksekliği

• Küçük harf yüksekliği

• Harfler arasındaki boşluk

• Satır aralığı

• Kelimeler arasındaki boşluk

• Yazı kalınlığı

31

Bilgisayar Destekli Proje I – Teknik Resimde Yazılar


Norm yazının nedenleri?

• Yazı okunaklı olmalıdır

• Resimde kullanılan yazılar, aynı tipte ve aynı özellikte olmalıdır.

• Mikrofilm ve diğer çoğaltmalara uygun olmalıdır.

• Harf ve rakamların, ince yazılarda dahi herhangi bir karışıklığı önleyebilecek şekilde

olmalıdır.

• Çoğaltmalarda iki harf arasındaki boşluğun yazı kalınlığının iki katı kadar olması

gerekir.

• Büyük ve küçük harflerin kalınlığı aynı olmalıdır.

• Yazı kalınlığı yazının büyüklüğüne göre seçilmeli ve köşeler tam birleştirilmelidir.

32

Bilgisayar Destekli Proje I – Teknik Resimde Yazılar


ÖLÇEKLER

Proje veya resimler gerçek boyutlarında çizilmezler. Bir yerin, haritasını veya plânını

yapabilmek için o yer küçültülerek bir düzlem üzerine çizilebilir. Çünkü haritası veya plânı

çizilecek yerin büyüklüğünde bir kâğıt bulmak ve kullanmak olanaksızdır. Bunun için

çizilecek yerleri eşit oranlarda küçülterek çizmemiz gerekir. Bu küçültme oranına ölçek denir.

Ölçek, herhangi bir yerin plân veya haritası çizilirken, ne kadar küçültüldüğünü gösteren

orandır. Plân ve haritaların hepsinde ölçek bulunur.

Ölçek: Çizilen çizim veya resimlerin herhangi bir elemana ait çizim boyutunun gerçek

boyutuna oranıdır.

Ö𝒍ç𝒆𝒌 =Ç𝒊𝒛𝒊𝒎 Ö𝒍çü𝒔ü

𝑮𝒆𝒓ç𝒆𝒌 Ö𝒍çü

33

Bilgisayar Destekli Proje I – Ölçek


Ölçekler üç gruba ayrılır.

• Gerçek büyüklük ölçeği

• Büyütme ölçü

• Küçültme ölçü

Gerçek büyüklük ölçeği: Resim veya proje tam ölçülere göre çizilme durumunda

kullanılan ölçektir.

Ölçek; 1:1 veya 1/1 şeklinde gösterilir.

Büyütülmüş ölçü: Çok küçük parçaların kolay anlaşılabilmesi için büyütülmesi

durumunda kullanılan ölçüdür.

Ölçek; 2/1, 5/1, 10/1, 20/1 şeklinde gösterilir.

Küçültülmüş ölçü: Haritalar, elektrik projeleri, inşaat projeleri, büyük makine resimleri

bire bir çizilemediklerinden standart hale gelmiş ölçekler kullanılır.

Ölçek; 1/5, 1/10, 1/20, 1/50, 1/100, 1/200, 1/500, 1/1000 şeklinde gösterilir.34



İç tesisat elektrik tesisat projelerinde;

• Vaziyet planları 1/200, 1/500, 1/1000 ölçeğinde,

• Kat planları 1/50 ölçeğinde,

• Ayrıntılar 1/20 ölçeğinde çizilir.

İç Tesisat: Kapalı alanlarda yapılan tesislere iç tesisat denir.

Dış Tesisat: Elektrik enerjisinin üretiminden iletim ve tüketimine kadar yapılan tesislere dış

tesisat denir.

Proje: Düşünceye göre yapılacak yapıyı, belli programa göre inşa edilecek bir yapı bütününü;

makine veya elektrik tesisini plan durumunda gösteren çizime denir.

Proje çeşitleri

• Öneri projesi

• Ön proje

• Uygulama projesi

• Değişiklik projesi

• Üretim projesi

• Son durum projesi

• Detay projesi35



36

KAYNAKLAR

• Volkan ERDEMİR, Üniversite Ders Notları

• MEGEP; Aydınlatma Projeleri; Ankara 2011

• MEGEP; Bilgisayar Destekli Proje Çizimi; Ankara 2011

• MEGEP; Temel Teknik Resim; Ankara 2011

• Mehmet Çevik, Teknik Resim Ders Notları; İzmir 2010

• www.wikipedia.org

• www.emo.org

• İlgili Şartname ve Yönetmelikler


http://www.wikipedia.org/

http://www.emo.org/

Documents

BİLGİSAYAR DESTEKLİ PROJE Itbmyoelektrik.klu.edu.tr/dosyalar/birimler/tbmyoelektrik... · 2016-12-09 · Bilgisayar Destekli Proje I –Teknik Resim Nedir? ... • Ozalit kağıdı