BÀI 2: TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ · Tài li ệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát tri ển với sựhỗtr ợkỹthu ật và tài chính của Chính

Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triểnvới sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á

CẨM NANG HƯỚNG DẪN ĐÀO TẠO CÁN BỘ CHỦ CHỐT HỢP TÁC XÃ

BÀI 2:

TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ HỢP TÁC



●●●●Khái niệm tổ hợp tác: “Tổ hợp tác được hình thành trên

cơ sở hợp đồng hợp tác có chứng thực của ủy ban nhân

dân xã, phường, thị trấn của từ ba cá nhân trở lên cùng

đóng góp tài sản, công sức để thực hiện những công việc

nhất định, cùng hưởng lợi và cùng chịu trách nhiệm là chủthể trong mối quan hệ dân sự”.



●●●●Phân loại tổ hợp tác:

- Theo tính chất hoạt động: tổ hợp tác chuyên khâu (như tổthuỷ nông, tổ làm đất, tổ xây dựng, tổ sửa chữa cơ khí, tổvận tải, xây dựng... và tổ hợp tác tổng hợp (nhiều khâu).

- Theo mức độ liên kết, tổ hợp tác góp sức, góp vốn hoặc cảgóp sức, góp vốn.

- Theo hình thức pháp lý: có tổ hợp tác đăng ký hoạt động

và chưa đăng ký hoạt động.



●●●●Đặc điểm của tổ hợp tác:

- Tổ hợp tác không có tư cách pháp nhân, không có điều lệ;

- Tổ hợp tác phải có từ 3 người trở lên;

- Tổ hợp tác là hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh và dịch vụtự nguyện, mang tính chất hợp tác giản đơn dựa trên hợp đồnghợp tác.

- Bộ máy tổ chức của tổ hợp tác thiếu chặt chẽ, quản lý và điềuhành gọn nhẹ (chỉ có tổ trưởng).

- Hình thức tổ chức, cách thức hợp tác, ngành nghề kinh doanhđa dạng.



●●●●Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của tổ hợp tác:

- Tự nguyện, bình đẳng, dân chủ và cùng có lợi;

- Biểu quyết theo đa số;

- Tự chủ tài chính, tự trang trải các chi phí hoạt động và

tự chịu trách nhiệm bằng tài sản của tổ và các tổ viên.



● Lợi ích của tổ hợp tác:

- Tạo ra sự phát triển bền vững ở nông thôn;

- Tạo điều kiện cho nông dân và người lao động giúp nhau phát triểnsản xuất, giải quyết khó khăn trong đời sống;

- Giúp khắc phục một số mặt yếu kém của kinh tế hộ như thiếu vốn,công cụ, kỹ thuật, kinh nghiệm sản xuất và sử dụng có hiệu quả hơnđất đai, lao động, vật tư, tiền vốn;

- Góp phần phát triển ngành nghề, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phâncông lao động ở nông thôn;

- Góp phần hình thành và xây dựng mối quan hệ tin cậy lẫn nhau.



Sự khác biệt giữa tổ hợp tác với các loại hình tổ chức khác

● Phân biệt tổ hợp tác với hợp tác xã:

a. Những điểm giống nhau:

- Đều có mục tiêu giúp đỡ, tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản

xuất, kinh doanh.

- Đều được tổ chức và hoạt động trên những nguyên tắc tự nguyện,

dân chủ, bình đẳng cùng có lợi, tự chủ, tự quyết định và tự chịutrách nhiệm về kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của mình.

- Đều có bộ phận tài sản thuộc sở hữu tập thể.



bbbb. Những điểm khác nhau:

- Tổ hợp tác có trình độ tổ chức, quản lý còn đơn giản, lỏng lẻo, chưa

chặt chẽ; mức độ, tính chất và nội dung của sự hợp tác, liên kết còn

ở trình độ thấp hơn so với hợp tác xã.

- Tổ hợp tác chưa có tư cách pháp nhân, là loại chủ thể kinh doanh

theo quy chế chịu trách nhiệm vô hạn. Còn hợp tác xã là tổ chức

kinh tế có tư cách pháp nhân, là loại chủ thể kinh doanh theo quy

chế trách nhiệm hữu hạn.



●●●●Phân biệt tổ hợp tác với doanh nghiệp:

- Mục tiêu của tổ hợp tác là giúp đỡ, tương trợ lẫn nhau. Mục tiêu của

doanh nghiệp là lợi nhuận.

- Tổ hợp tác chưa có tư cách pháp nhân, là chủ thể kinh doanh theo

quy chế trách nhiệm vô hạn. Các doanh nghiệp, trừ doanh nghiệp tưnhân, đều có tư cách pháp nhân, là chủ thể kinh doanh theo quy chếtrách nhiệm hữu hạn.

- Tổ chức và quản lý của tổ hợp tác đơn giản, lỏng lẻo, chưa có bộmáy quản lý chặt chẽ. Các doanh nghiệp có bộ máy tổ chức quản lý

chặt chẽ.



Thành lập tổ hợp tác:

● Quyền thành lập và tham gia tổ hợp tác.

- Cá nhân có chung mục đích và có ý tưởng cùng cam kết hợp táctrong sản xuất, kinh doanh, khởi xướng thành lập tổ hợp tác vàtham gia tổ hợp tác được gọi là sáng lập viên tổ hợp tác.

- Sáng lập viên là nòng cốt trong việc chuẩn bị cho việc thành lập tổhợp tác.

- Mọi cá nhân từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủtheo qui định của Bộ luật dân sự đều có quyền tham gia thành lậptổ hợp tác.



● Các bước thành lập tổ hợp tác:

- Tiến hành tuyên truyền, vận động các cá nhân khác có nhu cầu và

đủ điều kiện tham gia tổ hợp tác.

- Xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ hợp tác.

- Dự thảo hợp đồng hợp tác.

- Xúc tiến các công việc cần thiết khác để tổ chức Hội nghị thành lập

tổ hợp tác.



Chứng thực hợp đồng hợp tác.

- Hợp đồng hợp tác do ủy ban nhân cấp xã chứng thực (ký xác nhận, đóng

dấu) và ghi vào sổ theo dõi.

- Tổ hợp tác gửi ít nhất 02 bản hợp đồng hợp tác và giấy đề nghị chứng thực

tới ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn.

- Trong thời hạn không quá 5 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hợp đồng

hợp tác, ủy ban nhân dân cấp xã chứng thực. Trường hợp ủy ban nhân dân

cấp xã không chứng thực hợp đồng hợp tác thì trong thời hạn không quá 5

ngày làm việc phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do từ chối.

- Ủy ban nhân dân cấp xã lưu 01 bản hợp đồng để phục vụ công tác quản lý

nhà nước về tổ hợp tác.



Quyền và nghĩa vụ của tổ hợp tác và tổ viên

● Quyền của tổ hợp tác:

- Được sản xuất, kinh doanh các ngành, nghề mà pháp luật không

cấm;

- Được trực tiếp xuất khẩu, nhập khẩu, liên doanh, liên kết;

- Được hưởng các chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể và

tham gia xây dựng, thực hiện các kế hoạch, chương trình, dự án

phát triển kinh tế - xã hội, tạo việc làm và xoá đói, giảm nghèo ởđịa phương;



----Được mở tài khoản riêng tại ngân hàng theo quy định của pháp luật

và theo cơ chế người đại diện được ghi trong hợp đồng hợp tác;

- Được ký kết các hợp đồng dân sự;

- Quyết định việc phân phối hoa lợi, lợi tức và xử lý các khoản lỗ của

tổ hợp tác;

- Các quyền khác được ghi trong hợp đồng hợp tác nhưng không trái

với quy định của pháp luật.



●●●●Trách nhiệm dân sự của tổ hợp tác:

- Chịu trách nhiệm dân sự về việc thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự do

người đại diện xác lập, thực hiện nhân danh tổ hợp tác;

- Chịu trách nhiệm dân sự bằng tài sản chung của tổ; nếu tài sản không

đủ để thực hiện nghĩa vụ chung của tổ thì tổ viên phải chịu trách

nhiệm liên đới tương ứng với phần đóng góp bằng tài sản riêng của

mình;

- Thực hiện thoả thuận đã cam kết với các tổ viên, tổ chức và cá nhân

khác;

- Thực hiện các trách nhiệm đối với người lao động do tổ hợp tác thuê

theo quy định của pháp luật về lao động;


TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ HỢP TÁC●●●●Quyền của tổ viên:

- Tham gia quyết định các vấn đề có liên quan đến hoạt động của tổ hợp

tác, tham gia các cuộc họp và biểu quyết để quyết định những vấn đềcủa tổ, ý kiến của tổ viên khi biểu quyết có giá trị ngang nhau;

- Được hưởng hoa lợi, lợi tức thu được từ hoạt động của tổ hợp tác theo

thoả thuận;

- Thực hiện việc kiểm tra hoạt động của tổ hợp tác;

- Ra khỏi tổ hợp tác theo các điều kiện đã thoả thuận trong hợp đồng

hợp tác;

- Quản lý và sử dụng tài sản của tổ hợp tác theo phương thức thỏa

thuận.



●●●●Nghĩa vụ của tổ viên:

- Thực hiện hợp tác theo nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi, giúp đỡ

lẫn nhau và bảo đảm lợi ích chung của tổ hợp tác;

- Thực hiện đúng cam kết của mình trong hợp đồng hợp tác;

- Trong trường hợp có lỗi gây thiệt hại cho tổ thì phải bồi thường.



Cơ cấu tổ chức, điều hành và tài chính của tổ hợp tác

● Cơ cấu tổ chức quản lý của tổ hợp tác có thể gồm các loại hình

sau:

- Có tổ trưởng, tổ phó và kế toán. Đây là loại hình có bộ máy hoàn

chỉnh;

- Có tổ trưởng và kế toán;

- Có tổ trưởng và tổ phó;

- Chỉ có tổ trưởng.



●●●●Trách nhiệm của tổ trưởng:

- Là đại diện của tổ hợp tác trong các giao dịch dân sự.

- Tổ chức thực hiện và điều hành các hoạt động của tổ hợp tác.

- Khi vắng mặt, tổ trưởng có thể uỷ quyền cho thành viên thực hiện

một số công việc nhất định của tổ theo quy định của pháp luật về

uỷ quyền.


TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ HỢP TÁC●●●●Họp tổ hợp tác:

- Họp định kỳ theo qui định;

- Họp bất thường. Tổ trưởng tổ hợp tác triệu tập họp tổ bất thường khi:

+ Có phát sinh vướng mắc cần thiết phải họp tổ để giải quyết;

+ Có yêu cầu của đa số tổ viên hoặc tổ phó (nếu có);

Trong cuộc họp, tổ trưởng điều hành bàn phương án sản xuất, kinh doanh,

xử lý những vấn đề có liên quan đến hoạt động của tổ hợp tác.



●●●●Tài sản của tổ hợp tác được hình thành từ các nguồn:

- Tài sản đóng góp của tổ viên tổ hợp tác bao gồm: vật, tiền, giấy tờ

có giá và các quyền tài sản;

- Phần được trích từ hoa lợi, lợi tức để tăng vốn;

- Các tài sản cùng tạo lập và được tặng, cho chung;

- Tài sản khác theo quy định của pháp luật.



●●●●Phân phối hoa lợi, lợi tức, xử lý lỗ:

Sau khi thực hiện nghĩa vụ thuế với nhà nước (nếu có), hoa lợi, lợi

tức của tổ hợp tác được phân chia cho tổ viên và để tạo tích lũy

chung của tổ theo thoả thuận. Phần thu nhập đó được phân phối

theo các nội dung sau:

- Trả công lao động cho tổ viên;

- Chi tích lũy chung của tổ;



----Chia đều cho tổ viên;

- Chia theo vốn góp;

- Chi công ích của tổ;

- Chi khác (nếu có và thấy cần thiết).

Trong trường hợp bị lỗ, các tổ viên thoả thuận đóng góp để bùlỗ nếu tích lũy chung các năm trước đó của tổ không đủ bùđắp.



●●●●Công tác tài chính, kế toán của tổ hợp tác:

- Công tác tài chính phải bảo đảm tính công khai, minh bạch để tổviên biết, theo dõi và kiểm tra;

- Hình thức và nội dung báo cáo tài chính do tổ viên bàn bạc, quyết

định;

- Những tổ hợp tác có tài sản chung, có hoạt động tài chính chung

cần có sổ sách kế toán ghi chép về tài sản, vốn và hoạt động

kinh doanh của tổ hợp tác.



----Tổ hợp tác cần ghi chép theo dõi riêng những tài sản bằng hiệnvật không quy thành giá trị, trong đó phân rõ thành 2 loại:loại tài sản do từng tổ viên góp và sẽ trả lại khi tổ viên đó rakhỏi tổ hợp tác và loại tài sản không chia cho các tổ viên khitổ viên ra khỏi tổ hợp tác.

- Các tổ viên thỏa thuận việc quản lý và sử dụng tài sản của tổhợp tác. Việc định đoạt tài sản là tư liệu sản xuất của tổ hợptác phải được toàn thể tổ viên đồng ý; đối với các loại tài sảnkhác phải được đa số tổ viên đồng ý.

- Định kỳ, tài sản của tổ hợp tác phải được được kiểm kê, đánhgiá và ghi vào biên bản kiểm kê hoặc sổ sách ghi chép của tổtheo thỏa thuận.


TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ HỢP TÁCCâu hỏi gợi ý thảo luậnCâu hỏi 1. Trình bày khái niệm, các nguyên tắc tổ chức, hoạt động

và lợi ích của tổ hợp tác và phân biệt sự khác nhau giữa tổ hợp tácvà hợp tác xã, giữa tổ hợp tác và doanh nghiệp.

Câu hỏi 2. Trình bày các bước thành lập tổ hợp tác và trình tự, thủtục chứng thực hợp đồng hợp tác.

Câu hỏi 3. Tổ hợp tác và tổ viên tổ hợp tác có những quyền và nghĩavụ gì? Liên hệ với thực tế nơi ông/bà, anh/chị tham gia tổ hợp tác(nếu có).

Câu hỏi 4. Trình bày cơ cấu tổ chức và điều hành tổ hợp tác. Liên hệvới thực tế nơi ông/bà, anh/chị tham gia tổ hợp tác (nếu có).

Câu hỏi 5. Tài sản của tổ hợp tác được hình thành từ các nguồn nàovà được quản lý như thế nào.

Documents

BÀI 2: TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ · Tài li ệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát tri ển với sựhỗtr ợkỹthu ật và tài chính của Chính