Benchmarking Parków Technologicznychw Polsce

Modele biznesu parków technologicznych w Polsce w kontekście badań benchmarkingu

Dr Joanna Hołub – Iwan Warszawa 14 października 2010

Wszystkie grupy interesariuszy, począwszy od Zleceniodawcy, przez

eksprtów i osoby zarządzające, a skończywszy na uczestnikach

konferencji kończącej projekt, którzy kiedykolwiek będą pochylali

się nad wynikami badań benchmarkingowych muszą pamiętać, że

wartościowe wnioski wymagają uwzględnienia czynników

determinujących działalność parków.

Wnioski z benchmarkingu – wartościowe czy nie?

Punktem wyjścia dla właściwego odbioru wyników badań benchmarkigowych jest absolutna konieczność analizy wyników poszczególnych parków przez pryzmat czynników określających specyfikę parków, i nie chodzi tu bynajmniej o tak oczywiste różnice, jak pomiędzy parkiem technologicznym a przemysłowym, które zostało wyeliminowane już na pierwszym etapie badania, ale o złożone czynniki:• prawne, • ekonomiczne • zarządcze.

Porównanie przez pryzmat ...

Model parku naukowo-technologicznego, blisko powiązanego i współpracującego z uczelnią wyższą, częściej techniczną, nastawionego na współpracę ze środowiskiem akademickim.

Model parku przemysłowo-technologicznego, nastawionego na przyciąganie inwestorów oraz współpracę z przedsiębiorstwami i klientami na zewnątrz parku. Park technologiczny oprócz miejsca, ma umożliwić także transfer technologii oraz wymianę informacji pomiędzy instytucjami naukowymi a przedsiębiorstwami.

Podstawowe modele jako punkt wyjścia

• Badania benchmarkingu pokazują, że powyższe modele to jednak za mało, żeby znaleźć benchmark dla swojego parku – aby znaleźć w grupie wzorzec rozwoju.

• Badania pokazały, że w Polsce funkcjonuje wiele parków, które spełniają kryteria parku naukowo- technologicznego, a jednak są bardzo różne.

• Badania pokazały jak zróżnicowane mogą być cele działalności jaką jest park

Naszym zadaniem jako ekspertów było to widzieć i podkreślać, a również naszym celem jest to opisywać i doskonalić podejście

badawcze.

Podstawowe modele to za mało

Cele poszczególnych właścicieli parku determinują jego misję i zakres działalności.

Specyfika właścicieli i podmiotów zarządzających parkami, w warunkach polskich są to: • uczelnie, • strefy ekonomiczne, • samorządy, • prywatni właściciele.

Specyfika właścicieli i podmiotów zarządzających

Czynniki determinujące

• Cele właścicieli bardzo mocno determinują działalność parku, a tym samym jego podejście do wartości wskaźników.

• Wysoka wartość wskaźnika dla jednego parku będzie atutem a dla innego porażka.

Przykład:

Odsetek dochodów z wynajmu w przychodach ogółem – według badań benchmarkingowych w badanych parkach od 6% do 80%.

Ocena wartości wskaźników

To co jest możliwe do realizacji przez jeden park, nie będzie możliwe do zrobienia przez innych.

Dla przykładu można przytoczyć najprostszy argument formy organizacyjnej podmiotu jakim jest park, np.• podmiot prawa handlowego, • fundacja, • jednostka organizacyjna samorządu.

Forma organizacyjna podmiotu

Czynniki determinujące

Faza Cyklu Życia Parku, czyli etap rozwoju na jakim znajduje sie park.

Poszczególne etapy Cyklu Życia Parku charakteryzowane są przez takie zmienne jak: • czas funkcjonowania parku, • dynamika przyrostku/ spadku liczby lokatorów, • typy świadczonych usług, • liczba realizowanych projektów, • uczestnictwo w organizacjach zrzeszających parki oraz inne.

Faza Cyklu Życia Parku/ faza rozwojowa

• Jednym z najważniejszych czynników decydujących o rozwoju parku są jego zasoby.

• Wielkość zasobów determinuje rozwój parku i jego pozycję wśród innych parków. Prezesi, Dyrektorzy parków chcą sie porównywać do tych o podobnych zasobach.

W kontekście zasobów pojawia się kolejne pytanie jak oceniać efektywność wykorzystania tych zasobów w parkach?

1. Czy stosować tu podejście stricte biznesowe?

2. Czy chcemy oceniać efektywność zarządzania czy też skuteczność realizacji innych celów społecznych i gospodarczych podmiotów założycielskich?

3. Może wpływ parku na region?

Zasoby parku

Zwykle mówiąc o biznesie mamy na myśli również pewną ogólną koncepcję aktywności przedsiębiorstwa, wyrażoną w pewnym „modelu działania”, uwzględniającym cele i sposoby ich realizacji, które przyczyniają się do dostarczania określonej wartości dla otoczenia w zamian za wartość materialną dla przedsiębiorstwa.

K. Obój.

Model biznesu (model działania)

Model biznesu jest to także otwarty system organizacyjny obejmujący relacje organizacji z otoczeniem,

„z którego pobiera się zasilenia po czym je transformuje na wyniki (produkty, usługi, środki finansowe) a następnie je przekazuje dalej otoczeniu”.

Podczas wszystkich etapów procesu transformacji – począwszy od pomysłu, idei do zaspokajania potrzeb otoczenia – powstaje określona wartość.

R.L Acknoff,

Model biznesu (model działania)

Opisywane w literaturze koncepcje konstytuują modele biznesu na trzech poziomach:• model biznesu jako uniwersalna (teoretyczna) koncepcja o

najwyższym stopniu abstrakcji, który może mieć zastosowanie we wszystkich dziedzinach (biznesach) gospodarczych;

• modele biznesu, które mają cechy (charakterystyki) wspólne dla danego typu działalności, które sprawdzają się w określonej gospodarce, wielu branżach, bądź poszczególnych branżach

• modele biznesu dla określonego rodzaju przedsiębiorstw np. sieci handlowych, sklepów internetowych, opisujące określone studia przypadków, ...... parkach naukowo - technologicznych

Koncepcje modeli biznesu (model działania)

A.J. Slywotzky, D.J. Morrison, B. Adelman, którzy w swoim modelu wskazują na cztery strategiczne wymiary:

1. zakres działania (domeny, jakie oferuje produkty i usługi, zasięg działania);

2. wybór (klientów i partnerów) (określenie grupy docelowej, z kim firma chce współpracować),

3. tworzenie i/lub przechwytywanie wartości (tworzenie jej dla klientów, ale również przejmowanie od konkurentów);

4. kontrola strategiczna, która dotyczy przede wszystkim analizy finansowej pod kątem płynności, zysków i obrotów.

Elementy konstytuujące model biznesu

Opierając się na wynikach benchmarkeingowych można wskazać następujące, przykładowe elementy konstytuujące modele biznesu działalności parków w Polsce: • wąsko wyspecjalizowane i multispecjalizacyjne, • generujące większość przychodów z wynajmu powierzchni i

takie, w których udział wynajmu bardzo mały, • posiadające inkubujące i takie, które nastawione są tylko na

wyższą naukę i generowanie innowacji,• z dużą liczbą lokatorów i z bardzo małą liczbą lokatorów,• prowadzące prace badawczo – rozwojowe, wynajmujące

laboratoria badawcze i takie, które bazują tylko na innowacyjności lokatorów.

Elementy konstytuujące model biznesu/ działalności parków

..... Wszystkie na swój sposób skuteczne

Zastanowienia wymaga na ile takie charakterystyki jak ująć w modelu biznesu/ działalności parku • Specyfika właścicieli i podmiotów zarządzających parkami• Forma organizacyjna podmiotu • Zasoby parku

Różne parki, różne modele

Dziękuję za uwagę

Dr Joanna Hołub – Iwan