Prof Madya Dr. Zaitul Azma Zainon HamzahJabatan Bahasa Melayu

Fakulti Bahasa Moden dan KomunikasiUniversiti Putra Malaysia

Bloomfield (1933)- tokoh yang mula-mula memasukkan kajian makna dalam linguistik.

Bloomfield menekankan hubungan bentuk dan makna.

Menumpukan perhatian kepada peringkat ujaran yang melibatkan penutur dan pendengar serta berasaskan rangsangan dan tindak balas:

Situasi penutur Ujaran tindak balas pendengar

Turut menghuraikan konsep penyempitan makna, perluasan makna, makna konotatif, makna denotatif, makna yang dipinda dan sebagainya.

Namun tidak menjelaskan sama ada kajiannya di peringkat kata, klausa ataupun ayat.

J.R.Firth (1957) – melihat kajian makna berdasarkan konsep konteks situasi.

Pendapat Firth- semua peringkat dalam bahasa bermula daripada fonetik dan fonologi hingga kepada morfologi dan sintaksis, dan mempunyai makna yang berdasarkan konteks situasi sebagaimana bentuk bahasa itu digunakan.

Firth juga mengaitkan masalah pentafsiran budaya. Firth - kajian ilmu semantik adalah jauh lebih rumit

kerana melibatkan konteks situasi dan kesejajaran yang lebih rumit.

KesimpulanKesimpulan –

Bloomfield lebih kepada penggunaan perkataan secara khusus manakala Firth lebih mencuba memberikan makna secara menyeluruh dengan melibatkan semua tatatingkat bahasa seperti fonem, morfem, dan ayat berdasarkan konteks situasi.

4 cara memberikan makna:a. Penyertaan (inclusion) contoh anjing dan binatang.b. Pertindihan (overlapping) contoh johan-juara, suka-gembira yang bersinonim dan tanpa

mengubah maksud.c. Penyalinglengkapan (complementation)- Yang berlawanan Contoh baik-buruk, tinggi-rendah. - Yang bertentangan- buka tutup dan

pengasingan/penyatuan. - Yang bersifat kebalikan (conversives) -jual-beli, tarik- tolak.

d. Perkaitan (contiguity) dibezakan oleh satu fitur sahaja dan perkataan ini mempunyai hubungan rapat. Contoh berjalan, berlari,merangkak, berlari anak dsb.

Mempunyai makna yang sama bagi kebanyakan himpunan perkataan. Contoh sedih,pilu.

Tetapi tidak sama seratus peratus. Contoh- kecewa, kecundang, gagal, hampa,tumpas, kalah dsb.

Kata-kata sama makna selalunya terdiri daripada pasangan kata yang dipinjam dengan perkataan yang asalnya. Contoh jemput-undang, warung-gerai dsb.

Makna yang tidak seratus peratus- Contoh kereta-motokar, ekonomi-iktisad, politik dan siasah.

Perkataan dari dialek. Contoh pepatung-cakcibau, batas-jalan raya, ibu-emak-encik dsb.

Mengubah makna mengikut konteks dan kawasan geografi. Contoh mangkat, wafat, mati, kojol, mampus, kejang, kerpus.

Sinonim yang mewakili nilai yang berlainan. Contoh penyanyi-biduan, pelakon-seniman.

Biduan dan seniman- sudah mencapai tahap yang tinggi dari segi kerjayanya.

Skema imej ialah satu bentuk struktur konsepsi yang penting dalam kosa ilmu semantik kognitif.

Gibbs dan Steen (1997), Lakoff (1987), dan Lakoff dan Johnson (1980) telah mengemukakan konsep skema imej sebagai satu skema pengetahuan yang memperkemas dan menyusun atur pengalaman hidup manusia yang berlaku secara berulang kali dalam satu pola ayat satuan-satuan yang koheren dan bermakna sifatnya.

adalah sebahagian pergerakan linguistik kognitif.

Prinsip utama semantik kognitif ialah, pertama, tatabahasa yang konseptual; kedua, bahawa struktur konsep yang

terkandung dan didorong oleh penggunaan dan ketiga, menggunakan bahasa berdasarkan sumber kognitif

Skema imej ialah pengalaman gestalts ( "essence or shape of an entity's complete form" –the brain is holistic, parallel, and analog, with self-organizing tendencies ) yang muncul melalui aktiviti sensorimotor semasa kita memanipulasi objek, mengorientasikan diri kita dalam ruang dan waktu serta kita mengarahkan fokus persepsi kita untuk pelbagai tujuan.

Realisma Eksperinsial – konsep itu “dialami”, imaginatif, mirip gestalt

Skema imej juga ialah penyusunan pengalaman dalam bentuk imej dan disimpan dalam pemikiran manusia serta dapat dicapai untuk memahami atau menjelaskan konsep yang baru.

Contoh : pelangi, burung, dll

Sebagai sebahagian daripada bidang linguistik kognitif, pendekatan semantik kognitif menolak pemisahan tradisional linguistik ke dalam fonologi, sintaksis, pragmatik, dan lain-lain.

Sebaliknya, ia membahagikan semantik (makna) ke dalam pembinaan makna dan perwakilan pengetahuan.

matlamat linguistik kognitif untuk memetakan bagaimana tatabahasa digunakan dan distrukturkan untuk menyampaikan maksud

Skema imej inilah yang dianggap sebagai struktur konsepsi yang menjadi mekanisme dalam memotivasikan peluasan semantik kata yang berpolisemi.

Dua konsep penting dalam membincangkan skema imej ialah trajektor (TR as the position of the object over time.) atau subjek dan landmark (LM) sebagai objek. Kedua-duanya saling berkait rapat.

…jika dalam paya yang dalam, atau duri yang semak, (SM 99)

…hendaklah engkau diam di dalam hutan;… (SM 78:29)

Distribution Patterns of Dalam Syntactic Categories

MEN + DALAM + KAN or MEN + DALAM + I Verb

DALAM (+ Noun) Noun

{di, ke, dari, kepada, etc.} LOC + DALAM (+ ( Noun)

Noun

DALAM + Noun Preposition

DALAM + NYA + Noun + {itu, ini}Demo. Pro

Adjective

Noun Phrase + {sangat, tidak}ADV + DALAM

Adjective

Verb + DALAM Adjective

Noun + YANG + DALAM adj Adjective

PE + DALAM + AN Noun

dalam Image Schemata Meanings

Skema 1 container /bekas Bentuk dan dimensi

Skema 2 Near/far Far from the side of a boundary

Skema 3 mass-count Among; in between

…kolam yang dalam… Dalam kolam itu ialah 4 meter Gunung yang tinggi, jurang yang dalam, …zat yang terkandung dalam kurma… Enam lagi bom paip ditemui dalam beberapa peti surat di kawasan pedalaman

SUMBER Metafora SASARAN

Anjing orang yang jahat

menyalak mencela

bukit orang baik

runtuh binasa kebaikan

Kesimpulan Kreativiti dalam leksikon adalah sifat tabii

bahasa dalam penggunaan Mengeksploitasi kreativiti dalam lesikon

– contoh :- kata sifat manis dan pahit- “Dah lama aku terpacak di sini”.

- “A: Di Melaka ni ada orang Portugis B: Ah, hanya Farmosa yang terpaku di situ. Mana ada Portugis lagi di sini”.

distruktur secara ekologikal“the core of our conceptual systems is directly

grounded in perception, body movement, and experience of physical and social nature” (Lakoff 1987)

Teori Prototaip (Rosch)Teori Kemiripan famili (family resemblance)

(Wittgenstein)words have fuzzy edges - there is no clear

point at which one word ends and another begins

Contoh bulat. titik

Pengetahuan Ensaiklopedia jaringan – representasi sturktur semantik (strukut

dalaman) - sejenis graf dengan kata leksikal sebagai nod serta laluan menghubungkaitkan setiap nod

◦Semua (kosa) kata itu berkait di antara satu dengan yang lain

◦Kata polisemi itu wujud daripada yang protopikal

nod = kosa kata yang tersimpan dalam minda nod = kosa kata yang tersimpan dalam minda garis = laluan antara katagaris = laluan antara katajarak = kehubungkaitan semantikjarak = kehubungkaitan semantik

Basah Sedih Manis Masam dll