Bao Cao Thiet Ke Chi Tiet Thi Truong CGM - 05Jun2009 Tieng Viet

Embed Size (px)

Citation preview

D N XY DNG QUY NH TH TRNGPHT IN CNH TRANH TI VIT NAMBO CO NHIM V 2THIT K CHI TIT M HNH TH TRNG PHT IN CNH TRANHTI LIU LU HNH NI BThng 5 - 2009- 1 -MC LC1 MC TIU V PHM VI TH TRNG............................................................................10 1.1 MC TIU..............................................................................................................10 1.2 PHM VI ................................................................................................................10 1.3 CC NGUYN TC NH HNG......................................................................11 1.4 CC QUY TRNH VN HNH TH TRNG........................................................12 2 CU TRC V QUN L TH TRNG..........................................................................15 2.1 TNG QUAN V TH TRNG CGM ...................................................................15 2.2 CU TRC CHUNG CA CGM .............................................................................17 2.3 THNH VIN CGM................................................................................................19 2.3.1 Cc thnh vin giao dch trc tip..............................................................20 2.3.2 Ngi mua duy nht (SB)..........................................................................20 2.3.3 n v pht in (Genco) ...........................................................................20 2.3.4 Cc thnh vin giao dch gin tip .............................................................20 2.3.5 Thnh vin khng chnh thc .....................................................................22 2.3.6 Cc n v cung cp dch v CGM .............................................................22 2.4 QUN L & GIM ST TH TRNG..................................................................22 2.4.1 Cc iu tit in lc (ERAV)....................................................................24 2.4.2 B phn qun tr th trng ca ERAV (EMAO) .........................................24 2.4.3 Chc nng ca RRO..................................................................................25 2.4.4 Cc chc nng qun l ca ADRCO..........................................................25 2.4.5 Nhm t vn quy nh (RRO) .....................................................................26 2.4.6 Cc n v cung cp dch v v thnh vin giao dch .................................26 2.5 KIM TON, GII QUYT TRANH CHP V GIM ST .....................................27 2.5.1 xut sa i quy nh ...........................................................................27 2.5.2 Vai tr gim st ca ERAV........................................................................27 2.5.3 Trch nhim ca ERAV..............................................................................27 2.5.4 Chc nng gii quyt tranh chp ca ADRCO ...........................................27 2.5.5 Chc nng gim st th trng ca ADRCO .............................................29 2.5.6 Chc nng gim st thi hnh ca ADRCO .................................................30 2.5.7 Kim ton ...................................................................................................32 2.5.8 Thng tin tun th th trng CGM............................................................33 2.5.9 Bo co gim st thi hnh..........................................................................34 2.6 H THNG VN BN PHP L PHC V TH TRNG ...................................37 2.7 NG K V THAM GIA .......................................................................................37 2.7.1 i tng p dng ca quy nh th trng ...............................................37 2.7.2 Tm ngng t cch thnh vin th trng..................................................38 2.7.3 Hy v nh ch t cch thnh vin............................................................38 2.7.4 Ph SMO....................................................................................................38 3 TNH TON GII HN BN CHO..................................................................................39 3.1 MC CH CA GII HN BN CHO................................................................39 - 2 -3.2 GII HN BN CHO CA NH MY NHIT IN............................................39 3.3 GII HN GI CHO CA THU IN (TR THU IN A MC TIU)....... 39 3.4 SMO CNG B SN LNG CA CC THU IN A MC TIU .................40 3.5 GII HN BN CHO CA BOT..........................................................................40 3.6 TNH TON GI TRN CC Nh my nHIT IN..............................................40 3.6.1 Gi trn cho t my chy nn/ lng/nh....................................................40 3.6.2 HIu sut y ti/sut hao nhit................................................................41 3.6.3 H s suy gim hiu sut..........................................................................41 3.6.4 Ngun d liu cho tnh ton gi trn..........................................................43 3.7 TNH TON GII HN CC BN CHO HNG NM..........................................43 4 XC NH GI TH TRNG ...........................................................................................44 4.1 GI TH TRNG TON PHN..........................................................................44 4.2 LA CHN NH MY BNE ...................................................................................44 4.2.1 Tiu chun la chn..................................................................................44 4.2.2 Xc nh chi ph BNE .................................................................................45 4.3 GI SMP................................................................................................................46 4.4 GI TRN SMP....................................................................................................46 4.4.1 Cc t my chy nh t tin khng xt gi SMP .....................................46 4.4.2 Gi trn SMP cho vic thanh ton th trng............................................47 4.4.3 Xc nh gi trn SMP ...............................................................................47 4.5 GI CAN................................................................................................................48 4.5.1 Lng cng sut b sung c tr CAN ...................................................50 4.5.2 Xc nh gi CAN hng gi........................................................................51 4.5.3 Gi thp im m v gi ban ngy..........................................................54 4.5.4 Gi CAN theo gi in hnh .......................................................................56 4.6 XC NH GI TH TRNG SAU VN HNH DNG CHO THANH TON....... 58 4.7 T MY RNG BUC PHT TNG V GIM CNG SUT................................58 4.8 GI P DNG KHI DNG TH TRNG .............................................................58 4.9 GI P DNG KHI C CAN THIP TH TRNG ...............................................58 4.10 GI TH TRNG BNH QUN GIA QUYN THEO SN LNG ...................59 4.11 GI BN BUN IN HIU DNG .....................................................................60 5QUY TRNH LP K HOCH VN HNH NM TI V THNG TI ............................61 5.1 LP K HOCH VN HNH NM TI.................................................................61 5.1.1 Tng quan v quy trnh..............................................................................61 5.1.2 Trch nhim chung ca SMO .....................................................................63 5.1.3 Quy trnh xc nh BNE..............................................................................63 5.1.4 Quy trnh xc nh chi ph thiu ht nm cho BNE .....................................66 5.1.5 Quy trnh xc nh mc gi CAN tng gi .................................................68 5.1.6 Quy trnh hiu chnh sn lng hp ng hng nm .................................69 5.1.7 Quy trnh phn b sn lng hp ng nm cho tng thng....................70 5.1.8 Quy trnh xc nh gi trn cho t my chy nn/lng/nh........................71 5.1.9 Quy trnh phn loi t my chy nn/ lng/nh .........................................74 - 3 -5.1.10 Thi gian thc hin..................................................................................74 5.2 LP K HOCH VN HNH THNG TI.............................................................74 5.2.1 Tng quan v quy trnh..............................................................................74 5.2.2 Quy trnh phn b sn lng thng cho tng gi......................................75 5.2.3 Quy trnh phn loi t my chy nn/lng /nh .........................................75 6 VN HNH TH TRNG NGY TI ..............................................................................78 6.1 QUY TRNH VN HNH........................................................................................78 6.2 QUY TRNH NP BN CHO ...............................................................................79 6.2.1 Ngha v v trch nhim............................................................................82 6.3 CU TRC MU BN CHO................................................................................82 6.3.1 Kim tra tnh hp l ca bn cho .............................................................83 6.3.2 Bn cho mc nh....................................................................................83 6.3.3 Cho nhm t my .....................................................................................83 6.3.4 Thi im ng ca th trng..................................................................84 6.3.5 H thng thng tin phc v cho gi..........................................................84 6.3.6 Cc cng tc sau thi im ng ca th trng .......................................84 6.3.7 Kim tra bn cho sau thi im ng ca th trng ...............................85 6.3.8 Kim tra bn cho hiu chnh .....................................................................86 6.3.9 chnh xc ca bn cho........................................................................86 6.4 LP LCH HUY NG NGY TI........................................................................87 6.4.1 Cng b lch huy ng ngy ti ..................................................................87 6.5 CAM KT HO LI ............................................................................................88 7 VN HNH TH TRNG GI TI V SAU NGY GIAO DCH....................................90 7.1 LP LCH GI TI ...............................................................................................90 7.2 VN HNH THI GIAN THC..............................................................................91 7.3 XC NH GI SMP VLNG CNG SUT TR CAN..................................94 7.3.1 Tnh ton giSMP....................................................................................96 7.3.2 Tnh ton lng cng sut tr CAN ...........................................................97 7.3.3 Tnh ton lng in nng rng buc phi pht ........................................97 7.4 CNG SUT IU V SAI S IU ......................................................100 8 VN HNH H THNG..................................................................................................101 8.1 D BO PH TI ................................................................................................101 8.2 LP LCH VN HNH H THNG NM TI ......................................................105 8.2.1 Mua dch v ph .......................................................................................105 8.2.2 Lp lch ct in .......................................................................................110 8.3 LP K HOCH VN HNH H THNG THNG TI V TUN TI...............111 8.4 LP LCH VN HNH NGY TI V GI TI...................................................112 8.5 QUY TRNH IU ..........................................................................................112 8.5.1 Can thip v dng th trng ...................................................................113 8.6 SA THI PH TI ................................................................................................117 8.7 X L D THA CNG SUT..........................................................................118 - 4 -9 IU TIT THU IN....................................................................................................119 9.1 CC VN TRONG IU TIT THU IN ...................................................119 9.1.1 Gi tr nc..............................................................................................119 9.1.2 Chi ph in nng thiu ht ......................................................................119 9.1.3 Gii hn in nng ngy..........................................................................120 9.1.4 Dch v ph..............................................................................................121 9.2 THU IN CHO THEO GI TR NC..........................................................121 9.3 PHN LOI NH MY THY IN .....................................................................122 9.4 LP LCH HUY NG CA THY IN A MC TIU....................................122 9.5 CHO GI THY IN TRN TH TRNG .....................................................124 9.6 VN T CHC CA THY IN A MC TIU .........................................125 10 HP NG MUA BN IN........................................................................................126 10.1 CC DNG HP NG MUA BN IN .........................................................126 10.1.1 Hp ng mua bn in .........................................................................126 10.1.2 Hp ng dch v ph............................................................................126 10.2 MC CH HP NG MB TRONG TH TRNG CGM .............................126 10.3 NGUYN TC P DNG C CH HP NG ...............................................127 10.4 NGUYN TC XC NH GI HP NG......................................................128 10.5 C IM CA HP NG MUA BN IN MU .........................................129 10.6 PHNG PHP TIP CN ...............................................................................129 10.7 HIU CHNH V PHN B SN LNG HP NG....................................130 10.7.1 Hiu chnh sn lng hp ng nm .....................................................130 10.7.2 Phn b sn lng hp ng nm vo cc thng .................................132 10.7.3 Phn b sn lng hp ng thng vo tng gi trong thng..............132 11 DCH V PH................................................................................................................134 11.1 DCH V PH & CC QUY TRNH LIN QUAN ...............................................134 11.1.1 Cung cp cc dch v ph......................................................................134 11.1.2 Lp lch huy ng v iu dch v ph..............................................135 11.2 XC NH CHI PH CC DCH V PH ...........................................................137 11.2.1 Phng php tnh chi ph cc dch v ph .............................................137 11.3 XC NH SN LNG DCH V PH CUNG CP .......................................139 11.3.1 Xc nh sn lng iu tn v d phng quay....................................139 11.3.2 Sn lng in nng thanh ton cho FSR, CSR v RMR......................140 12 O M .........................................................................................................................142 12.1 S LIU O M HNG NGY .......................................................................142 12.2 S LIU O M TRONG CHU K THANH TON .........................................142 12.3 LU TR S LIU O M............................................................................142 13 THANH TON................................................................................................................143 13.1 PHM VI V CHU K THANH TON................................................................143 13.1.1 Phm vi ..................................................................................................143 - 5 -13.1.2 Chu k thanh ton..................................................................................143 13.2 NGHA V, TRCH NHIM..............................................................................144 13.2.1 SMO .......................................................................................................144 13.2.2 SB..........................................................................................................144 13.2.3 n v pht in (Genco) .......................................................................144 13.2.4 n v cung cp dch v qun l d liu o m (MDMSP) ...................144 13.2.5 n v mua in .....................................................................................144 13.3 QUY TRNH THANH TON ...............................................................................145 13.4 THANH TON IN NNG ...............................................................................146 13.4.1 Cc thnh phn thanh ton....................................................................146 13.4.2 Thanh ton in nng trn th trng .....................................................147 13.4.3 Thanh ton hp ng .............................................................................148 13.4.4 Thanh ton cho lng in nng pht do rng buc..............................149 13.4.5 Thanh ton cho lng cng sut b sung c tr CAN .......................149 13.4.6 Hiu chnh khi dng th trng ...............................................................150 13.4.7 Hiu chnh khi c s can thip th trng ...............................................150 13.5 THANH TON CHO CC DCH V PH..........................................................151 13.5.1 Cc thnh phn thanh ton....................................................................151 13.5.2 iu tn..................................................................................................151 13.5.3 D phng quay......................................................................................151 13.5.4 D phng khi ng nhanh ...................................................................152 13.5.5 iu chnh in p .................................................................................152 13.5.6 D phng phi pht do rng buc an ninh .............................................153 13.5.7 D phng khi ng chm .....................................................................153 13.5.8 D phng khi ng en .......................................................................154 13.6 CC KHON THANH TON KHC ...................................................................154 13.7 HIU CHNH LI HA N..............................................................................154 13.8 PH SMO............................................................................................................155 13.9 THU .................................................................................................................156 13.10 S LIU PHC V TNH TON THANH TON............................................156 13.10.1 Tng hp v cung cp s liu..............................................................156 13.11 CHNG T, HA N V THANH TON ...................................................156 13.11.1 Chng t s b....................................................................................156 13.11.2 Thm nh chng t s b ...................................................................157 13.11.3 Chng t hon chnh ...........................................................................157 13.11.4 Lp ha n .........................................................................................157 13.11.5 Thi hn thanh ton .............................................................................157 13.11.6 H thng thanh ton in t EFT .........................................................157 13.11.7 Khiu ni .............................................................................................158 13.11.8 Hiu chnh sai st trong ha n..........................................................158 13.11.9 Sai st trong thanh ton v li sut mc nh .......................................158 13.11.10 Thanh ton trc gii quyt tranh chp sau....................................159 13.12CC YU CU BO LNH ...........................................................................159 13.12.1 Bo m thanh ton .............................................................................159 - 6 -13.12.2 Cc hnh thc bo lnh........................................................................160 13.12.3 Xc nh mc bo lnh thanh ton .......................................................161 13.12.4 nh mc gii hn giao dch................................................................161 13.12.5 Cnh bo ti hn .................................................................................161 14 CNG B THNG TIN..................................................................................................162 14.1 BO MT THNG TIN......................................................................................162 14.2 THNG TIN TH TRNG................................................................................163 14.2.1 Thnh vin giao dch trc tip................................................................163 14.2.2 Thnh vin giao dch gin tip................................................................163 14.2.3 Thnh vin khng chnh thc .................................................................163 15 QUY TRNH SA I QUY NH .................................................................................164 15.1 CHC NNG CA RRO....................................................................................164 15.2 CHC NNG CA RCG....................................................................................164 15.3 IU KIN, TIU CHUN SA I QUY NH ...............................................164 15.4 TH TC SA I QUY NH .........................................................................165 16 XUT NHP KHU IN..............................................................................................167 16.1 LP LCH V HUY NG IN NNG XUT/NHP KHU............................167 16.2 U TIN IU ............................................................................................167 16.3 KHNG NH GI TH TRNG V KHNG HNG CAN..........................168 16.4 VAI TR CA SB MUA TON B IN NHP KHU .....................................168 16.5 PH SMO............................................................................................................168 17 GII THCH T NG....................................................................................................169 PH LC ...........................................................................................................................180 PH LC A - LCH VN HNH TH TRNG .................................................................181 PH LC B - PHNG PHP XC NH HIU SUT Y TI V H S SUY GIM HIU SUT .........................................................................................................................186 PHNG PHP XC NH HIU SUT Y TI..................................................186 CC CHNG TRNH M PHNG ...............................................................186 CC CNG NGH C XEM XT XC NH CHUN........................188 PHNG PHP XC NH H S SUY GIM HIU SUT ...................................189 NH MY NHIT IN TUABIN KH ..............................................................189 CNG THC TNH GI SUY GIM TNG NG..................................191 NH MY NHIT IN TUABIN HI ..............................................................194 PH LC C - BNG GI TRN MU ...............................................................................196 PH LC D - PHNG PHP BNE .................................................................................198 Chi PH VN .............................................................................................................198 CHI PH U T......................................................................................................201 CHI PH VN HNH .................................................................................................203 - 7 - V D TNH BNE .......................................................................................................204 PH LC E - NGUYN TC PHN LOI T MY CHY NN, CHY LNG V CHY NH..........................................................................................................................208 TRCH NHIM CA SMO........................................................................................208 CC BIN S M PHNG......................................................................................208 H S CNG SUT V S LN KHI NG..............................................208 CNG NGH PHT IN ...............................................................................209 D BO PH TI ............................................................................................210 GI TR NC................................................................................................210 PH LC F - S LIU TNH TON THANH TON..........................................................212 PH LC G - M HNH M PHNG LP LCH, IU C V KHNG C NG TI U V IN NNG V D PHNG........................................................................214 GII THIU..............................................................................................................214 NG TI U IN NNG V D PHNG ...........................................................214 HM MC TIU ...............................................................................................214 PHNG TRNH RNG BUC......................................................................215 X PHT VI PHM RNG BUC ...................................................................218 KHNG NG TI U IN NNG V D PHNG .............................................218 HM MC TIU ...............................................................................................218 PHNG TRNH RNG BUC......................................................................219 X PHT VI PHM RNG BUC ...................................................................221 V D C TH..........................................................................................................221 THC HIN..............................................................................................................223 PH LC H CC PHN MM M PHNG HIN TI V QUY TRNH M PHNG TH TRNG ...................................................................................................................224 CC PHN MM M PHNG HIN TI.................................................................224 PROMODE IV..................................................................................................224 AREVA225 PHN MM TNH TON GI TR NC .......................................................225 KIN NH GI ...........................................................................................226 KT QU U RA CA M PHNG TH TRNG ...............................................228 D LIU U VO CHO M PHNG TH TRNG .............................................229 THNG S CU HNH LI TRUYN TI...................................................229 NGUN PHT .................................................................................................229 LCH BO DNG .........................................................................................230 PH TI CC NT..........................................................................................230 BIU PH TI KO DI ............................................................................231 GI TR NC................................................................................................231 CNG SUT CA THY IN THEO MA ...................................................231 GI V SN LNG HP NG..................................................................232 BN CHO......................................................................................................232 THNG TIN THNH VIN PHC V THANH TON......................................233 - 8 - KT QU M PHNG .............................................................................................234 CC KT QU CHO H THNG....................................................................234 KT QU CHO CC GENCO..........................................................................235 KT QU CHO CC NHNH..........................................................................236 KT QU TI CC NT..................................................................................236 THANH TON..................................................................................................237 TNG QUN V QUY TRNH M PHNG.............................................................237 PH LC I IU TIT THY IN V CNG C M PHNG....................................239 GI TR NC........................................................................................................239 M HNH TNH TON GI TR NC....................................................................239 GI TR NC LN NHT......................................................................................240 THY IN THEO DNG CHY .............................................................................241 LU LNG NC TI THIU .............................................................................241 THU IN BC THANG .........................................................................................242 CC PHNG N CHO VIC CHO GI V HUY NG............................242 NHIU N V S HU CC NH MY THY IN BC THANG .............244 CHO IN NNG NGY........................................................................................244 DCH V PH ...........................................................................................................244 CC THU IN CHO THEO GI TR NC......................................................245 M HNH TNH TON GI TR NC....................................................................245 TNG QUAN V M HNH .............................................................................245 CC RNG BUC TRONG M HNH............................................................246 CHI PH IN NNG THIU HT ...................................................................247 PH LC J - MT NH MY BNE VI NHIU NH MY BNE......................................249 PH LC K - KT QU M PHNG TH TRNG CGM..............................................251 CU HNH LI 3 NT..........................................................................................251 THNG TIN T MY .......................................................................................252 THNG TIN PH TI ......................................................................................254 THNG TIN THY VN..................................................................................255 TNH TON BNE v CAN .........................................................................................256 CHI PH THIU HT NM ...............................................................................258 GI TRN BN CHO ...................................................................................259 TNH TON CAN .............................................................................................259 CC KT QU M PHNG KHC .................................................................262 TNH TON GI BNH QUN TRNG S......................................................265 KT LUN................................................................................................................265- 9 -1 MC TIU V PHM VI TH TRNG1.1 MC TIUTh trng pht in cnh tranh (CGM) c ba mc tiu chnh sau: m bo cung cp in n nh m bo thu ht vn u t vo ngnh innhmpngnhucutngtrngcaphti, ngthi hnch nhng xo trn ln v cu trc ngnh nh hng n vic vn hnh ca h thng in. Thu ht u t t cc ngun lc mi bn cnh cc nh u t truyn thng cn thu ht c nhng ngun u t khc, c bit l cc nh u t t nhn v nc ngoi. Tng s cnh tranh nng cao hiu qu hot ng v c gi in hp l mc cnh tranh trong th trng in s tng ln dn dn to ra nhng ng lc mnh m khuyn khch nng cao hiu qu. 1.2 PHM VIn v mua bun in duy nht (SB) v tt c cc n v pht in s hu cc nh my c cng sut t 30MW tr ln ni trc tip vo li truyn ti hoc ni vo li phn phi s phi tham gia th trng pht in cnh tranh (CGM). C quan vn hnh h thng v th trng in (SMO) l nh cung cp dch v vn hnh th trng in, c trch nhim lp lch huy ng v iu h thng in v cc dch v ph. S tham gia CGM ca cc n v pht in l khng ging nhau. Cc n v pht in c cc hp ng mua bn in mu (SPPA) s tham gia trc tip vo qu trnh giao dch bng cch cho bn in nng trn th trng giao ngay. Trong khi , cc nh my in BOT v thy in chin lc a mc tiu (SMHP) khng tham gia trc tip vo CGM. SB np cc bn cho ca cc nh my BOT v SMO cng b sn lng tng gi ca SMHP. V vy, phm vi p dng cho tng i tng c th c th khc nhau v c quy nh c th trong Quy nh TT ty thuc vo tnh cht ca tng i tng.- 10 -Bng 1-1 Phm vi p dng ca Quy nh th trng in (Market Rules)i tng p dng Ghi chCc quy nh cho giSB (i din cho BOT)SMO (cng b sn lng tng gi ca SMHP)Cc nh my c cc hp ng mua bn in mu SPPAp dng cho cc bn phi np bn choCc quy nh phn b CANVn hnh th trng v h thng in (cng nm trong Grid Code)Cn c cc thng tin lp lch huy ng v iu (gm c dch v ph - AS)Cc quy nh thanh tonSB v cc Genco (in nng)Cc nh my v cc cng ty in lc PC (ph SMO) SB c th m nhim vai tr i din cho cc nh my v PC.Cn c cc thng tin lp lch huy ng v iu (gm c AS) thanh ton in nng v dch v ph.Tun th Quy nh th trng inTt c cc nh my in, n v nhp khu, xut khu, SB, SMO, TNO (n v vn hnh li truyn ti) v n v MDMSP. Mt c ch tun th CGM hiu qu cn gii quyt c cc vn nh cc lnh iu (c quy nh bi Grid Code) m bo tnh nht qun gia cc quy nh trong CGM. Quy nh v s tun th CGM cn bao gm cc quy nh v lp lch huy ng v iu cng nh quy trnh lp k hoch trong Grid CodeCc quy trnh lp k hoch vn hnh nm ti, thng tiSMO, tt c cc nh my, n v nhp khu, xut khu, SB v TNOCn c s liu u vo cho cc quy trnh lp k hoch vn hnh h thng1.3 CC NGUYN TC NH HNGCc nguyn tc nh hng trong vic thit k v xy dng th trng: Pht trin th trng in mang tnh cnh tranh, nng cao hiu qu v gim chi ph. To ra mi trng cnh tranh: - 11 -ogia tt c cc loi cng ngh pht in;ogia vic cung cp in nng v dch v ph;ogia vic bn in qua th trng giao ngay v qua hp ng. Tun th cc quy nh ca php lut. Minh bch, lnh mnh v c tnh kh thi. Cho php pht trin th trng lin tc v chuyn sang giai on th trng bn bun in cnh tranh (WCM) thun li.1.4 CC QUY TRNH VN HNH TH TRNGHnh1.1trnh by ccqutrnh thc hin trongthtrng t giai on lp k hoch nm ti n giai on thanh ton sau vn hnh thi gian thc, ch r cc bc c th, cc trnh t con, v trch nhim i vi cc bn tham gia chnh, v: Lp k hoch vn hnh nm ti Lp k hoch vn hnh thng ti Lp k hoch vn hnh tun ti Lp lch huy ng ngy ti Lp lch huy ng gi ti iu thi gian thc Vn hnh sau thi gian thcTt c cc qu trnh con (trong hnh v) s c trnh by chi tit trong cc chng lin quan ca bo co (ngoi tr nhng hot ng nm ngoi phm vi ca Market Rules nh xc nh gi tr nc, phn tch m bo an ninh cung cp in)- 12 -Hnh 1-1 Tng quan v cc qu trnh trong th trng- 13 -- 14 -2 CU TRC V QUN L TH TRNG2.1 TNG QUAN V TH TRNG CGMCGM l th trng iu tp trung cho gi ngy ti theo chi ph (day ahead mandatory cost-based pool)1. Tt c cc nh my, ngoi tr cc nh my c cng sut t di 30MW u phi tham gia th trng.Vo trc ngy giao dch (Trading Day), cc bn cho in nng ca tt c cc nh my tham gia cho tng 24 chu k giao dch hng gi ca ngy giao dch s phi np cho SMO. Thng qua trnh t vn hnh ngy ti, SMO s chun b lch huy ng ngy ti d kin bng phng php ti u chi ph c rng buc an ninh, v gi th trng in nng tham kho bng cch ti u chi ph khng c rng buc. Vo ngy giao dch, lch huy ng gi ti s c lp cng bng cch s dng phng php ti u chi ph c rng buc an ninh, lm c s phc v iu thi gian thc.Gi in tr cho cc nh my gm hai thnh phn: Gi bin h thng (SMP) cho in nng trong mt chu k giao dch c xc nh sau vn hnh (ex post) bng gi cho cao nht trong tt c cc t my c huy ng trong lch huy ng khng c rng buc cho chu k , b gii hn bi gi trn SMP chung cho ton th trng. Gi cng sut (CAN - Capacity Add-On) cho phn cng sut trong mt chu k giao dch, vi gi CAN tng gi c SMO xc nh trong trnh t lp k hoch vn hnh nm ti v lng cng sut tng gi c xc nh trong lch huy ng khng rng buc ging nh vic xc nh SMP cho chu k , cng thm mt lng d phng. CAN c tr cho nhng gi h thng cn cng sut nht. Do , CAN s khng c tr vo cc chu k thp im m (t 22g00 ngy hm trc n 4g00 ngy hm sau).Gi th trng ton phn cho mi gi (FMP) l tng ca SMP v CAN trong gi .Gi CAN cho mi gi c xc nh trn nguyn tc nh my mi tt nht (BNE Best New Entrant) c th thu hi chi ph c nh v bin i bnh qun trong mt nm da trn cc gi thit c s dng trong trnh t lp k hoch vn hnh nm 1 Bn cho vn c th hiu chnh sau khi th trng ng ca trong trng hp v l do k thut- 15 -ti. C [432] gi tr CAN i din cho cc gi trong nm, cho chu k khng phi thp im m (18), cho ngy lm vic hoc ngy cui tun (2) v cho thng (12) (432 =18x2x12).V l mt th trng da trn chi ph, nn tt c cc bn cho in nng u phi c khng ch bi cc gii hn bn cho. Cc nh my nhit in b rng buc bi cc gii hn cho cho tng loi cng ngh pht in xc nh, cc gii hn ny c xc nh da trn cc gi nhin liu chun cng vi cc chi ph khi ng. Bn cho in nng cho cc nh my thy in da trn cc gi tr nc c SMO tnh ton t m hnh xc nh gi tr nc. m bo gi in nng tng th phn nh ng chi ph i vi x hi ng thi a ra c cc tn hiu u t thng qua xc nh gi bin, mt gi trn SMP (SMP Cap) chung c th trng s c s dng. Tt c cc nh my chy nh qu t vi chi ph pht incao hngitrnSMP Cap,cc nh cungcpd phng khi ng nhanh, d phng khi ng lnh v d phng phi pht duy tr an ninh s khng c thit lp gi SMP. Thay vo , s k hp ng trc tip vi SMO v c tr gi hp ng.TngsVIarautinchophttrinccdnthyinamctiu (SMHP)phcvcccngtcphngchngllt, cpnc, pht inCc SMHP do nh nc s hu v c to ra m nhim vai tr c bit ny. Cc n v ny k kt cc hp ng c bit vi SB, trong khi sn lng in u ra s c cng b bi SMO bng cch s dng gi tr nc c tnh ton bng m hnh xc nh gi tr nc. Tt c nh my c k hp ng s bn in cho SB. Cc nh my khng phi l SMHP/BOT s c cc hp ng CGM chun di dng hp ng sai khc (CfD). Cc hp ng ny s bao 90-95% sn lng in d kin pht hng nm ca mt nh my trong giai on ban u ca th trng. T l sn lng in hp ng s c gim dn khi th trng pht trin v cnh tranh hn. Cc BOT s c hp ngPPAhaithnhphnviSB, SBschothaychoBOTtrongthtrng. SMHP s k hp ng c bit vi SB. Cc dch v ph bao gm cng sut iu tn, d phng quay, d phng khi ng nhanh, khi ng lnh, n nh in p, phi pht duy tr an ninh v khi ng en. SMO s k cc hp ng dch v ph hng nm vi cc nh cung cp cho khi ng nhanh, khi ng lnh, n nh in p, phi pht duy tr an ninh v - 16 -khi ng en tng ng. Cc dch v ph s c thanh ton gia SMO v cc nh my. Chi ph cung cp dch v ph s l mt thnh phn ca Tng doanh thu SMO v c thu t cc nh my v PCs. i vi iu tn v d phng quay, s khng c hp ng c th no v cc nh cung cp s c tr gi SMP cho in nng v CAN cho cng sut thng qua th trng giao ngay. SMO s chun b cc bn k thanh ton; cc giao dch in nng s c thanh ton trc tip gia SB v cc nh my. Ph SMO (gm c dch v ph) v cc khon khc (v d, n b v cc khon pht t vic gii quyt tranh chp) s c thanh ton gia SMO v cc bn tham gia. CGM s c chu k thanh ton hng thng. Trong trng hp cc tranh chp xut hin, trnh t gii quyt tranh chp ca CGM s c p dng gii quyt cc vn th yu (c nh ngha trong Market Rules), trong khi cc vn quan trng hn s c gii quyt thng qua trnh t gii quyt tranh chp ca ERAV. 2.2 CU TRC CHUNG CA CGMERAV sgim st CGM. Hnh 2.1 trnh by cu trc CGM, nhn mnh n cc mi quan h gia cc thnh vin CGM v ERAV iu tit Dng in nng vt l Dng ti chnh Phi hp hot ng Hp ng- 17 -Hnh 2-2 Cu trc CGM- 18 -PCsThnh vin giao dch gin tipThnh vin giao dch trc tipERAVSMHP(SMO cng b sn lng)BOT(c SB cho thay)Nhp khu/Xut khuHPPS*Cc thnh vin khng chnh thc (khng nm trong s ny) s l thnh vin khng giao dch trong CGM nhng c quyn c truy cp thng tin ch dnh cho cc thnh vin CGMTPPSTNOMDMSPKhi cung cp dch vSMOSB Hp ngiu titDng in nng Phi hpDng ti chnh2.3 THNH VIN CGM to iu kin thun li cho s tham gia ca cc bn trong s pht trin ca th trng, CGM a ra cc mi quan h thnh vin cho cc n v tham gia trc tip hoc gin tip vo mua bn in thng qua th trng cng nh cc t chc, c nhn khc quan tm n vic truy cp nhng thng tin nht nh ca CGM m khng sn c trong nhng thng tin cng b chung. CGM c bn dng thnh vin:1. Thnh vin giao dch trc tip bao gmngi mua (SB) v ngi bn (cc nh my v SB trong vai tr cho thay cho BOT). Cc thnh vin giao dch trc tip chu chi phi ca Market Rules, Grid Code v cc quy nh, th tc khc ca CGM.2. Thnh vin giao dch gin tip bao gm cac PC, BOT, SMHP, cc n v nhpkhuvxut khu. Trongkhi ccthnhvingiaodchgintip khng mua bn trc tip trong CGM, h vn c mt s ngha v quy nh trong quy nh th trng (v d, thanh ton), trong quy nh li truyn ti (lp lch huy ng v iu ), quy nh o m, cc quy nh v th tc khc ca CGM.3. Thnh vin khng chnh thc l bt k c nhn hay t chc no (v d, hi ngi tiu dung, cc nh u t tim nng v cc c s kinh doanh mua bn lin quan n in). H khng phi l thnh vin giao dch trc tip cngkhngphi thnhvingiaodchgintipnhngcngklm thnh vin CGM. Cc Thnh vin khng chnh thc s c quyn truy cp nhng thng tin nht nh ch dnh ring cho thnh vin CGM.4. Cc nhcung cp dchv baogm c quanvn hnh th trng vh thng in SMO, c quan vn hnh li truyn ti (TNO) v n v cung cp dch v o m in nng (MDMSP). Cc thnh vin phi tr ph thnh vin hng nm cho cc dng thnh vin tng ng m h ng k tham gia.- 19 -Hnh 2-3 Bn dng thnh vin CGM2.3.1 Cc thnh vin giao dch trc tipThnh vin giao dch trc tip p dng cho cc n v bn in (ngi bn) t cho in nng pht vo CGM v SB.Trong CGM, SB l ngi mua duy nht trong khi ngi mua c th l nh my hoc SB.2.3.2 Ngi mua duy nht (SB)SB l ngi mua duy nht ca th trng v tt c cc ngi bn bt buc phi bn in cho SB hoc thng th trng v thng qua hp ng.2.3.3 n v pht in (Genco)n v pht in l mt c nhn hoc mt t chc s hu mt hoc nhiu t my pht in ni vo li truyn ti hoc li phn phi. Ch cc n v pht in tham gia cc hp ng CGM chun vi SB mi gi l cc thnh vin giao dch trctip, hsphi chovoCGMtheoccquynhthtrnginMarket Rules.2.3.4 Cc thnh vin giao dch gin tipCc thnh vin giao dch gin tip hoc l cc nh my khng phi ngi bn (vd, cc BOT v SMHP), cc cng ty in lc PC tham gia th trng giao ngay thng qua SB, cc n v nhp khu hoc xut khu.- 20 -CGMCc Thnh vin khng chnh thc(vd, cc nh u t tim nng)Thnh vin giao dch trc tip(Traders)Nh cung cp dch vSMO, TNO, MDMSPThnh vin giao dch gin tipNgi bnCc nh my, SBNgi muaSBPCs, BOTs, SMHPsNhp khu,Xut khu2.3.4.1 Cc nh my thy in chin lc a mc tiu (SMHP)SMHP do nh nc s hu, m nhim vai tr c bit c quy nh trong Tng s VI. Cc nh my ny s tham gia cc hp ng c bit vi SB, trong khi in nng pht ra s c SMO cng b bng cch s dng gi tr nc c tnh ton t m hnh xc nh gi tr nc.2.3.4.2 BOTBOT l cc nh sn xut in c lp xy dng v vn hnh cc nh my in theo cc iu khon ca hp ng mua bn in BOT (BOT PPA). S ra i ca CGM s khng c nh hng ti chnh i vi cc BOT. Cc BOT khng cn phi giao dch trong CGM, v SB s cho sn lng pht cho BOT.2.3.4.3 Cc cng ty in lc (PC)Cc PC vn hnh li in phn phi v cung cp in n cc khch hng ni li ca h. Cc cng ty in lc s mua in t SB v bn cho cc khch hng ca mnh trn c s biu gi in quy nh. Mc d khng tham gia trc tip vo th trng, nhng cc PC vn c trch nhim h tr ERAV trong xc nh gi phn phi xc nh cc mc ph m h phi tr cho SB v tr cho lng in mua t SB vi gi phn phi in hp ng theo quy nh. Cc thnh vin giao dch trc tip c th nm trong li phn phi c vn hnh bi cc PC; cc PC khng phi l nh cung cp dch v cho CGM. y l trch nhim ca cc nh my c cng sut ln nm trong li phn phi phi tnh n cc tn tht ng dy v cc nghn mch vi cc li phn phi ca h. 2.3.4.4 Cc n v nhp khu (NK) C ba kiu nhp khu tham gia nhp khu in t cc nc lng ging: Nhp khu in t mt khu vc bit lp khng ni vi vo li truyn ti. Kiu nhp khu ny s khng b chi phi bi quy nh th trng (Market Rules) Nhp khu qua li truyn ti m ton b sn lng nhp khu c k hp ng. Kiu nhp khu ny c thc hin bi cc n v nhp khu tham gia giao dch gin tip. Nhp khu qua li truyn ti m lng in nhp khu khng c k hp ng ton b vi mt phn sn lng in s c bn thng qua th trng - 21 -giao ngay. Kiu nhp khu ny c thc hin bi on v tham gia giao dch trc tip. Cc n v nhp khu v cc n v tham gia giao dch trc tip m nhp khu in cn phi trnh sn lng in nhp khu tng gi c k cho SMO a vo qu trnh lp lch huy ng. Hn na, cc n v ny c yu cu phi bn tt c lng in nhp khu cho SB. 2.3.4.5 Cc n v xut khu (XK)Cc n v xut khu l nhng n v bn in cho cc nc lng ging, h l nhng thnh vin th trng gin tip. Cc n v XK phi np sn lng in xut khu hng gi k cho SMO tnh vo qu trnh lp lch huy ng. 2.3.5 Thnh vin khng chnh thcThnh vin khng chnh thc trong th trng l bt k t chc, c nhn no khng phi l thnh vin giao dch trc tip hoc thnh vin giao dch gin tip nhng c ngkvi CGM. Ccthnhvinkhngchnhthcscquyntruycpti nhng thng tin nht nh ch dnh ring cho thnh vin CGM. Cc nh u t tim nng, cc t chc nghin cu hoc bt k c nhn no cng c th tr thnh thnh vin khng chnh thc ca th trng. 2.3.6 Cc n v cung cp dch v CGMCGM c ba nh cung cp dch v SMO C quan vn hnh th trng v h thng in TNO2 - C quan vn hnh li in truyn ti MDMSP n v cung cp dch v qun l v o m in nng 2.4 QUN L & GIM ST TH TRNGHnh sau y s phc ha trt t qun tr th trng cho CGM.2 Cc PCs khng phi l nh cung cp dch v cho CGM mc d cc nh my cng sut ln nm trong li phn phi ca PCs- 22 -Hnh 2-4 Tng quan qun tr th trng- 23 -Nhm t vn sa i quy nh (RCG)B phn kim ton, gim stthi hnh v gii quyt tranh chp (ADRCO)Cc iu tit in lcThnh vin giaodchKim ton v gim stADRC Bo coB Cng ThngBo co v xut sa i quy nhGim st kin ph bnh, gp v vic xem xt sa i quy nhCc quy nh ban hnhB phn thm nh, sa i quy nh (RRO)SMO, TNO, MDMSPKhng tun th S khng tun th ca bt k bn noGim stB phn qun tr th trng ca ERAV (EMAO)2.4.1 Cc iu tit in lc (ERAV)ERAVchutrchnhimgimst thtrngCGM, mbocngbngvcc thnh vin th trng phi tun th cc quy nh th trng in. ERAV s nm gi quyn hn tuyt i i vi ton th trng. Hnh trn a ra mt s tng quan v cc hot ng trong CGM.ERAV s duy tr s lin h cht ch vi th trng thng qua nhiu cch khc nhau, bao gm: Tham gia Nhm t vn quy nh (RCG) thng qua b phn thm nh quy nh (RRO); Tham gia qu trnh xy dng quy nh CGM t ly kin qua knh RCG cho n cc xut cui cng ln MOIT i vi mi sa i quy nh; Tham gia ch ng trong cc quy trnh CGM thng qua b phn qun tr th trng ERAV (EMAO), b phn thm nh quy nh (RRO), v b phn kim ton, gii quyt tranh chp v gim st thc thi quy nh (ADRCO); Tip nhn cc bo co nh k t EMAO, RCG, RRO, SMO v ADRCO; Raquyt nhcui cng vtt c cc vn m bohiu lcthi hnh thng qua cc quy trnh gii quyt tranh chp v m bo hiu lc thi hnh (DRE) v thng qua c cc quy trnh ADRCO theo cc quy nh ca CGM. 2.4.2 B phn qun tr th trng ca ERAV (EMAO)ERAV s thnh lp B phn Qun tr th trng (EMAO).EMAO s c trch nhim: xut Lnh o ERAV b nhim cc trng b phn RRO, ADRCO, v Ch tch RCG; Qun l cc quy trnh qun tr CGM; Chun b v xut Lnh o ERAV v ngn qu ca EMAO, RCG, RRO v ADRCO; Bo co Lnh o ERAV hng qu v hot ng th trng v ca EMAO; - 24 - Bo co Lnh o ERAV v cc yu cu t xut ca Lnh o ERAV v cc vn ca CGM;2.4.3 Chc nng ca RRORRO c cc chc nng sau: Qun l cc quy trnh RCG; Qun l ngn sch ca RCG (vi nh mc c Lnh o ERAV ng trc); Duy tr v c quyn sn sng tc nghip trong vn hnh th trng in cp cao hn ( gm c k thut) h tr RCG v cc nhm lm vic ca RCG (nh cung cp cc phn tch) v cung cp cho Lnh o ERAV cc thng tin cp nht th trng; m bo quyn truy cp nhanh chng, kp thi i vi cc xut Lnh o ERAV ph duyt cc thnh vin ca RCG; ng vai tr nh mt thnh vin ca RCG; xut sa i quy nh Lnh o ERAV xem xt, trnh MOIT. RRO cng c cc chc nng sau: xut Lnh o ERAV v vic thu nhn vin cho RRO, ngoi tr ngi ng u RRO; Gi lin lc vi EMAO cung cp th k v h tr hnh chnh cho RCG (nh chun b cc bin bn hoc cc ti liu khc, lp h s v cc th tc lin quan khc, v tr cc khon ph hoc chi ph ca RCG theo quy nh php lut).2.4.4 Cc chc nng qun l ca ADRCOADRCO c cc chc nng hnh chnh sau: xut Lnh o ERAV v vic thu nhn vin ADRCO, ngoi tr ngi ng u; Qun l ngn sch ca ADRCO ( c phn b vi s ng trc ca Lnh o ERAV); - 25 - Gi lin lc vi EMAO cung cp h tr th k cho ADRCO (nh chun b bin bn hoc cc ti liu khc, lp h s v cc th tc lin quan khc v tr cc khon ph hoc chi ph khc ca ADRCO).2.4.5 Nhm t vn quy nh (RRO)RCG c cc chc nng sau: Bo co RRO hng thng v hot ng ca mnh, bao gm bt c hot ng nhm no; a ra cc kin phn bin v mi xut sa i quy nh ln ERAV, thng qua RRO ERAV xem xt.RCG gm 8 thnh vin k c mt trng nhm c lp.RCG s c mt trng nhm c lp c b nhim bi Lnh o ERAV trn c s xut ca EMAO.SMO s c mt thnh vin i din trong RCG, s gi vai tr ph trng nhm. Khng c i din ca cc n v cung cp dch v khc trong RCG.Hai i din t cc nh my nhit in nm trong RCG.Hai i din t cc nh my thy in trong RCG. Mi thnh vin ca RCG s h tr cc hot ng ca RCG nh sau: Mi thnh vin tham gia tch cc trong quy trnh RCG. Mi thnh vin s a ra u tin t cc nguyn tc ch o ln trn cc li ch c nhn trong qu trnh xem xt cc vn trong RCG. 2.4.6 Cc n v cung cp dch v v thnh vin giao dch2.4.6.1 Trch nhimCc n v cung cp dch v s c trch nhim qun l ha n v thanh ton cho cc thnh vin giao dch theo quy nh th trng (ch p dng cho SMO).Ccnv cungcpdch v sphimbo cckhonbithng cph duyt bi ERAV. - 26 -Cc n v cung cp dch v v thnh vin giao dch c trch nhim gii quyt cc tranh chp vi nhau da trn thin ch. Tuy nhin, mi tranh chp khng gii quyt c trong vng 10 ngy s c thc hin theo quy trnh gii quyt tranh chp ca ERAV. 2.5 KIM TON, GII QUYT TRANH CHP V GIM ST2.5.1 xut sa i quy nhADRCO c th a ra cho RRO cc xut sa i quy nh xut pht t cc hot ng ca mnh nhm thc y cc nguyn tc ch o hoc xem xt mt s thay i quy nh c bit v cc vn ADRCO quan tm trong qu trnh hot ng. 2.5.2 Vai tr gim st ca ERAV Lnh o ERAV s ra quyt nh b nhim ngi ng u ADRCO, trn c s xut ca EMAO. Lnh o ERAV chu trch nhim cui cng v cc hot ng v hiu qu ca ADRCO. 2.5.3 Trch nhim ca ERAVCc quy nh th trng CGM s phc tho cc chc nng, nhim v v quyn hn, bao gm c gii hn ca ERAV thng qua ADRCO, v cc chc nng kim ton, gii quyt tranh chp v thi hnh. Quy nh CGM s bao gm c gii hn trch nhim php l ca ERAV i vi vic thc hin cc chc nng ca mnh v vic thc hin cc quyn hn ca mnh thng qua ADRCO.2.5.4 Chc nng gii quyt tranh chp ca ADRCOTt c cc nh cung cp dch v v thnh vin th trng s: Trc tin s s dng ADRCO c gng gii quyt bt k tranh chp trn th trng no. C gng gii quyt cc tranh chp mt cch cng bng v thin ch.- 27 -ERAV c chc nng gii quyt cc tranh chp gia bt k thnh vin th trng no hoc nh cung cp dch v ph hp vi cc th tc c quy nh trong quy nh gii quyt tranh chp v thi hnh (DRE). Mc d ADRCO s khng tham gia cc th tc, trnh t chnh thc quy nh trong DRE (tr khi ERAV giao cc nhim v ny cho ADRCO), nhng s tham gia vo qu trnh x l khi bt k tranh chp no xut hin. Cc trnh t x l ca ADRCO s phi tun theo cc trnh t quy nh ca DRE v s phi c trch nhim chnh thc y gii quyt nhanh chng tranh chp trong cc trng hp cho php (bng cch gin xp hoc phng n gii quyt c chp nhn).Chc nng gii quyt tranh chp ca ADRCO (trong quy nh th trng) b gii hn, ch c dng thc hin cc tho lun v ha gii. Cc th tc gii quyt tranh chp c quy nh c th trong quy nh gii quyt tranh chp v thi hnh (DRE) s c thc hin sau khi cc qu trnh x l thng qua ADRCO theo quy nh th trng. Gii quyt tranh chp c thc hin d dng bi ADRCO theo cc quy nh th trng ch bng s tha thun gia cc bn vi nhau.Quy trnh gii quyt tranh chp s gm cc ni dung sau: Cc ha gii vin s c la chn cho tng v tranh chp t mt Ban gii quyt tranh chp gm nhng ngi c ERAV ph duyt. Ban gii quyt tranh chp s gm cc ha gii vin c kinh nghim v th trng in hoc vn hnh ca th trng in Vit Nam hoc bt k khu no trong h thng vn hnh ca th trng v ng thi c nhng chng ch th ba c kinh nghim lm vic v Lut, Kinh t hoc K thut. Cc ha gii vin s c tr cng hoc bng cch tr ph cho thi gian thc t phc v trong cc vu tranh chp c nhn, hoc h s c ERAV thu lm ton thi gian, thi gian lm vic s c tr bng lng. Vic lng nghe gii quyt tranh chp s c thc hin mt cch tng i khng chnh thng, nh sau:oCc bn ghi chp, hoc bt c hnh thc ghi li qu trnh lng nghe v gii quyt l khng cn thitoCc bn s cung cp cc trnh chnh thc trnh by cc phn nn ca mnh v nhng g h tm kim gii quyt vn - 28 -oCc bn s k bt tha thun no t c t qu trnh gii quyt tranh chpoCc ha gii vin s khng c quyn p t bt c iu kin hoc yu cu no tri vi tha thun gia cc bn tranh chpoC th cn 1 hoc 3 ha gii vin tham gia mt v tranh chp, ty thuc vo tnh cht phc tp v a dng ca vn cn gii quytoNgi ng u ADRCO s ch nh cc ha gii vin tham gia gii quyt v tranh chpoHa gii vin s cung cp cho ADRCO bo co cui cng v mi v tranh chp ph chun, mt khi c ph chun s gi bo co cho lnh o ERAV.oBt k tranhchp no khng thcgiiquyttrong vng 45 ngyscERAVgiiquyttrctiptheoquynhgiiquyt tranh chp ca ERAV hoc cc trnh t m bo hiu lc thi hnh theo quy nh DRE.2.5.5 Chc nng gim st th trng ca ADRCO ERAV thng qua ADRCO s gim st s tun th ca tt c cc bn v c quyn t do xem xt i vi cc kha cnh thuc v hnh vi th trng cn c gim st.ADRCO c th ch ng v thc hin cc hot ng gim st m khng cn s ph chun ca lnh o ERAV nhng s phi thng bo cho lnh o ERAV v cc hot ng ca mnh hng thng. Tuy nhin, ADRCO s phi trnh lnh o ERAV mt k hoch xut v cc mc tiu gim st chung ca ADRCO cho nm ti. Lnh o ERAV s yu cu ADRCO dng bt k hot ng no ang c thc hin bi ADRCO hoc c th thay i phm vi hot ng ca ADRCO bt k lc no. ERAV thng qua ADRCO s xem xt v a cc xut cho lnh o ERAV v Bo co hot ng hng nm ca SMO.ERAV thng qua ADRCO s thc hin cc chc nng gim st, trong nhng gii hn xc nh, nh sau:- 29 - ADRCO s gim st cc hot ng th trng tng cng s tun th cc quy nh th trng v cc nguyn tc ch o ng thi ph hp vi k hoch gim st c ph duyt ADRCO s bo co kp thi lnh o ERAV bt k du hiu no ca cc hnh vi cnh tranh khng lnh mnh hoc thao tng th trng ADRCO s chuyn bt k vn lin quan n thi hnh no pht hin c trong qu trnh gim st ca mnh ln lnh o ERAV xem xt a ra mt hnh ng thi hnh ph hp vi quy nh.2.5.6 Chc nng gim st thi hnh ca ADRCOERAV thng qua ADRCO s thc hin cc cuc iu tra bt c vi phm hoc du hiu vi phm no trong qu trnh gim st t bt k ngun no trn c s yu cu ca lnh o ERAVERAV thng qua ADRCO s thc hin chc nng thi hnh ca mnh mt cch ph hp v nht qun vi cc quy nh DRE.Vn tranh chp thc hin xut hin trong trng hp mt bn l ch th ca mt cuc iu tra thi hnh khng tha nhn vi phm ti thi im ADRCO hon thnh bo co iu tra. Tranh chp do s xy ra gia bn b iu tra v ADRCO. Cc v tranh chp thc hin (nhng vn lin quan n vi phm hoc khng tun th quy nh th trng hoc cc cam kt cp giy php, quy nh k thut c cp trong quy nh th trng) c th khng (theo nh ngha) c gii quyt v do vy s cn phi c x l theo quy nh DRE.Bt k vi phm hoc khng tun th quy nh th trng hoc bt k cam kt giy php, quy nh k thut c cp trong quy nh th trng trc ht cn c c gng gii quyt thng qua trnh t gin xp cc vn thi hnh ca ADRCO. Mt s gin xp l khi vn c gii quyt bng cch tha thun vi iu kin l mc pht c chp nhn v s nghim trng ca vi phm s phi nm trong cc gii hn thm quyn ca ADRCO quy nh bi lnh o ERAV.ADRCO c th thc hin cc cuc iu tra vi phm (hoc khng tun th) hoc cc du hiu vi phm quy nh th trng hoc iu kin giy php, quy nh k thut c cp trong quy nh th trng. Thm quyn ny ch m rng i vi cc vn pht v tnh cht nghim trng ca vi phm nm trong phm vi quyn hn cho php ca ADRCO quy nh bi lnh o ERAV.- 30 -Vic gin xp gia cc bn vi nhau v/hoc vi mt bn v iu tra vin ca ADRCO v mt vn thi hnh no s l mt kt qu tt hn so vi s p t ca mt lnh thi hnh n phng trong trng hp c th v s l kt qu t c trong trng hp u tin i vi mi cuc iu tra.Mt vi phm hoc khng tun th quy nh th trng, iu kin giy php, hoc quy nh k thut c cp trong quy nh th trng s l iu kin tin quyt cn thit cho vic s dng trnh t, th tc gin xp thi hnh theo quy nh CGM. Vic pht hin vi phm s khng phi l ni dung tha thun trong gin xp thi hnh v quy trnh ny khng th c s dng trnh mt s vi phm t bo co.ERAV thng qua ADRCO s c quyn xut cc bin php x l thi hnh cho lnh o ERAV, bao gm p t cc khon pht ln n mt ngng xc nh v i vi tng loi vi phm xc nh: Tt c cc bn s c quyn tham gia qu trnh iu tra ca ADRCO t lc bt u iu tra. Ch cc bn tham gia mi c th c kin v d tho cc kt lun x l. iu tra vin s cho bn khng tham gia c gp trong trng hp kt lun x l p t mt trch nhim i vi bn . Cc n xinthamgiaqutrnhiutrachmsch cchpnhntrongthm quyn ca ADRCO. Cc vi phm phi c trnh trc tip ln lnh o ERAV iu tra (theo quy nh DRE) s gm bt c vi phm no sau y:oTham gia cc hnh vi cnh tranh khng lnh mnh hoc thao tngoVi phm ln th ba trong vng mt nmoChu mt tc ng ti chnh dn n hoc c th dn n tnh vic phi ton li gi th trng cui cngoC th chu mt mc pht cao hn cc mc pht c ERAV cho php thuc thm quyn ca ADRCO ADRCO c th khng p t bt c lnh bi thng na chng li bt c bn no trong iu kin ca mt v gin xp thi hnh, nhng mt bn c th t nguyn ngh c bi thng thng qua gin xp. Mc d, cc nh cung cp dch v s bo m theo quy nh CGM v khng c trch nhim tr tin bi thng cho bt c bn no hoc mt vi phm quy nh no, s bo m ny s khng loi tr mt mc pht c p t ln mt nh cung cp dch v (bi ERAV theo quy nh DRE) t bao gm mt - 31 -thnh phn c tnh n (nh mt bin php trng pht) tn tht chu bi mt bn khng th t c s bi thng. ADRCO s trnh vn thi hnh ln lnh o ERAV ph duyt vic tnh ton li gi bt c khi no mt vi phm gy ra tn tht ti chnh hoc lm li cho bt c bn no vt qu mt ngng quy nh i vi vic tnh ton li gi c cp trong quy nh th trng. Tnh ton li gi cui cng c thc hin ch khi:oMt bn phi chu thit hi hoc am li mt khon tri cho ln hn mt tng xc nhoLnh o ERAV ph chun vic tnh ton li s c thc hinV tnh li gi cui cng, c nhng yu cu cn phi quy nh trong quy nh th trng: p t mt chu k gii hn cho vic tnh ton li Xc nh ngng mn li thu c hoc thit hi gy ra i vi mt bn cho vic tnh ton li gi din ra (phi c xc nh nh mt lng, rrng v chc chn) Xc nh gii hn chu k tnh ton i vi cc vi phm khng phi l mt s kin ring l nhng xy ra trn mt qung chu k (qung) thi gian Cc l do m lnh o ERAV c th t chi khng cho php tnh ton li gi, nh:oMt s tnh ton li m lnh o ERAV thy rng tri vi nguyn tc ch oou tin cho s chc chn ca gi cui cng s gy nh hng nhiu n s phn b li cc qu m thng qua tnh ton li gi cui cng c th tnh n thi gian tri qua mt qung thi gian qu trnh tnh ton xy ra, cc tc ng ti chnh ln cc bn ring r v tc ng chung ln ton th trng trong vic thc hin mt tnh ton li. 2.5.7 Kim tonERAV thng qua ADRCO (hoc y quyn cho mt t vn kim ton bn ngoi) c chc nng thc hin cc kim ton th trng bao gm: Cc kim ton tc thi ca cc kha h thng SMO v phn mm lu tr v cc th tc SMO- 32 - Kim ton phn mm SMO (tin hnh hng nm) Kim ton thay i phn mm SMO (khi c yu cu)2.5.7.1 Bo co kim tonCc bo co kim ton v cc vn sau s c cung cp bi ADRCO ln lnh o ERAV, cng cc xut v: Hiu qu hot ng ca nh cung cp dch v (hng nm) Kim ton tc thi cc kha h thng c duy tr bi cc nh cung cp dch v (khi c yu cu) Kim ton phn mm (hng nm) Kim ton thay i phn mm (khi c yu cu) Kim ton tc thi cc d liu phn mm v cc th tc (khi c thc hin)SMO s cung cp cho ADRCO cc bo co kim ton sau: Hiu qu hot ng nh cung cp dch v (hng nm) Kim ton phn mm (hng nm) Kim ton thay i phn mm (khi c yu cu)2.5.7.2 Quyn kim tonERAV thng qua ADRCO s c chc nng, v cc quyn hn cn thit thc hin cc kim ton tc thi SMO nh sau: Lu tr h thng Cc d liu phn mm v cc quy trnh2.5.8 Thng tin tun th th trng CGMSMO v cc thnh vin th trng s bo co bt k vi phm no sm nht c th sau khi pht hinSMO s bo co bt k vi phm no pht hin c trong th trng.- 33 -Tt c cc bn s c trch nhim cung cp thng tin khi c yu cu ca ERAV, thng qua ADRCO ph hp vi quy nh gii quyt tranh chp v thi hnh DRE.2.5.9 Bo co gim st thi hnhADRCO s phi np bo co hot ng hng thng ln lnh o ERAV lin quan n cc hot ng thi hnh v gim st ca mnh, tng hp tt c cc bin php gii quyt do ADRCO xut. ADRCO, trong bo co hng thng ca mnh phi cp nht c tnh hnh ngn qu hot ng hng thng v v tr ti chnh tch ly c t cc hot ng gim st ca mnh. ADRCO s phi thng bo kp thi ln ban lnh o ERAV bt c hot ng no c pht hin trn th trng c du hiu lng on hoc cnh tranh khng lnh mnh. ADRCO s phi thng bo kp thi ban lnh o ERAV v bt c vn no vt qu thm quyn, nh trong cc trng hp: Mt vn thi hnh c nhiu kh nng a n mt hnh pht, nu vi phm c xc ng, vt qu gii hnchophpca lnhoERAVcho ADRCO p t. Tc ng ti chnh ca vi phm s c kh nng vt qua ngng xc nh thc hin mt tnh ton li gi cui cng xy ra.ADRCO s bo co lnh o ERAV hng thng v cc hot ng gii quyt tranh chp, gm c cc tha thun gii quyt c.ADRCO, trong bo co hng thng s gm c ngn qu cp nht hng thng v tnh trng ngn qu tch ly c t cc hot ng gii quyt tranh chp.ADRCO s thng bo lnh o ERAV v bt c tranh chp no khng c gii quyt thng qua ADRCO trong vng 45 ngy tnh t ngy tranh chp c thng bo n ADRCO.- 34 -Hnh 2-5 Quy trnh gii quyt tranh chp- 35 -Ti a 45 ngyn v cung cp dch v v thnh vin th trng c t gii quyt c tranh chp?Tranh chp c lin quan n thi hnhChuyn sang quy trnh thi hnhCc bn ng gii quyt thng qua ADRCOHa gii thnh cng?ADRCO tin hnh gii quyt tranh chp v ph chun ha gii vin ADRCO a ra quyt nh v bo co lnh o ERAVCKoBo co kt qu ti ADRCo chp thunKoTheo quy nh DREKoCKoCHnh 2-6 Quy trnh gim st thi hnh- 36 -Ti a60 ngyLnh o ERAV yu cu ADRCO tin hnh iu tra sai phm?Nhng vi phm, hoc khng tun th thuc thm quyn ca ADRCO do ERAV y quyn?Tranh chp thi hnhTt c cc bn ng v sai phm pht hin c v mc pht?ADRCO pht hin sai phm?CKoADRCO tin hnh iu tra v mi cc bn tham giaKoTheo quy nh DREKoCADRCO xut lnh o ERAV ra quyt nhCCKoX l thi hnh2.6 H THNG VN BN PHP L PHC V TH TRNGBng sau lit k cc vn bn php l p dng cho th trng CGMBng 2-2 Cc vn bn php l phc v CGMTT TN VN BN CP BAN HNH1 n xy dng cu trc tng th th trng pht in cnh tranh v ti c cu ngnh inTh tng2 Quy nh phng php xy dng biu gi bn l in phc v CGMTh tng3 Quy nh th trng pht in cnh tranhB Cng Thng4 Hp ng mua bn in mu v Quy nh gii quyt tranh chp v gim st thi hnhB Cng Thng5 Quy nh h thng in truyn ti B Cng Thng6 Quy nh o m phc v th trng CGM B Cng Thng7 Quy nh h thng in phn phi B Cng Thng8 Quy nh trnh t, th tc lp quy hoch chi ph ti thiu v trin khaiB Cng Thng9 Quy nh phng php tnh gi truyn ti in B Cng Thng10 Xy dng m hnh v c s d liu phc v tnh gi truyn tiB Cng Thng11 Quy nh chi ph trnh c v hp ng mu cho cc nh my thy in nh, nng lng ti toB Cng Thng2.7 NG K V THAM GIATt c thnh vin CGM s phi ng k vi SMO tham gia. n xin lm thnh vin CGM s np cho SMO. Khi c SMO chp nhn, mi thnh vin CGM s phi tun theo cc quy nh th trng v thc hin cc trch nhim ca mnh.2.7.1 i tng p dng ca quy nh th trngQuy nh th trng s p dng i vi ERAV, SMO v cc thnh vin CGM.- 37 -2.7.2 Tm ngng t cch thnh vin th trngBt c bn no mun tm ngng khng lm thnh vin CGM s phi np n gi SMO v SMO s thng bo cho tt c cc bn khc c bit. Thng bo phi c a ra khng t hn 30 ngy trc thi im d kin ngng l thnh vin.2.7.3 Hy v nh ch t cch thnh vinTrong trng hp ERAV nh ch t cch thnh vin CGM, ERAV phi a ra thng bo n thnh vin chnh xc ngy b nh ch.n v, c nhnb hy hoc b nh ch t cch thnh vin CGM s tip tc c trch nhim v ngha v vn c cho n khi quyt nh nh ch hoc hy t cch thnh vin c hiu lc.2.7.4 Ph SMOPh SMO c tr cho chi ph vn hnh th trng. Phng php v quy nh ph truyn ti s quy nh phng php xc nh ph SMO.Ghi ch: Quy nh phng php tnh gi truyn ti cn a ra c ch r rng i vi cc n v nhp khu v xut khu.- 38 -3 TNH TON GII HN BN CHO3.1 MC CH CA GII HN BN CHOCc gii hn bn cho nhm thc hin cc mc tiu ca th trng pht in cnh tranh CGM, l c s cho cc thnh vin th trng cho gi in nng trong CGM, m bo gi cho phn nh ng chi ph sn xut in nng. 3.2 GII HN BN CHO CA NH MY NHIT INCc bn cho gi ca NMN cho vic lp lch huy ng s b gii hn bi cc mc gi trn v gi sn. Gi trn ca NMN s da trn: Chi ph nhin liu chun cho tng cng ngh cng vi chi ph khi ng; v Cng thm mt phn chi ph tng thm i vi cc NMN c c hiu sut thp.Gi sn ca NMN s tnh ton theo: pdngmt mcgisnchungl1VND/MWh(caohngisnca NMT). Khng c gi sn ring cho tng cng ngh nhit, do cho php nh my c th cho gi sn thp nht c th nhm m bo c huy ng pht sn lng cam kt. 3.3 GII HN GI CHO CA THU IN (TR THU IN A MC TIU) Cc NMT c php cho gi n mc gi trn cao nht ca cc NMN cng vi 2%, mc sai khc ny cho php cc NMT a ra cc gi cho khc nhau ti cc thi im gi tr nc cao.Gi sn ca NMT s l VND 0/MWh. Trong thi gian [3] nm u vn hnh CGM, p dng gii hn tm thi i vi bn cho gi ca NMT. Cc NMT s ch c php cho gi trong di+/- 10% gi tr nc do SMO tnh ton cho n mc gi trn ca NMT. - 39 -Trong trng hp gi tr nc cao hn 92% gi trn cao nht ca NMN, th mc gi trn cao nht ny cng vi +2% vn c p dng v cc NMT s ch c php a ra gi cho trong di +/- 10% gi tr nc do SMO tnh ton cho n mc gi trn.Cc NMT c php cho gii hn in nng (v.d. tng lng nc ti a dng pht in). 3.4 SMO CNG B SN LNG CA CC THU IN A MC TIUSMO s cng b sn lng in nng ca cc thu in a mc tiu (SMHP) da trn kt qu t m hnh tnh ton gi tr nc.3.5 GII HN BN CHO CA BOTGi cho ca BOT s b gii hn bi mc gi trn l gi thnh phn in nng trong hp ng mua bn in. Trong [3] u vn hnh CGM, p dng mc gi sn chung ging cc NMN khc. ERAV s gim st SB trong vic cho gi thay cho BOT bo m SB khng thao tng lm gim gi th trng.S khng c ngoi l v ngha v bao tiu, tr trng hp c ERAV chp thun.3.6 TNH TON GI TRN CC NH MY NHIT IN3.6.1 Gi trn cho t my chy nn/ lng/nhGi trn ca cc t my nhit in (VND/kWh) c tnh theo chi ph y ti tiu chun nh sau:) ( _ aydaytai Hieusuatch nlieu Chiphinhie chayday Giatran %) 25 20 ( _ _ + chayday Giatran chaydinh GiatranTrong : 20-25% l th hin chi ph khi ng ca t my chy nh theo tiu chun%) 5 3 ( _ _ + chayday Giatran chaylung GiatranTrong : 3-5% l th hin chi ph khi ng ca t my chy lng theo tiu chun- 40 -Trong trng hp y cc thng tin th SMO, vi s chp thun ca ERAV, s tnh % chi ph khi ng thc t a vo tnh ton gi trn cc t my chy lng, chy nh.SMO s xc nh chi ph nhin liu cho tng cng ngh pht in a vo tnh ton gi trn.3.6.2 HIu sut y ti/sut hao nhit SMO s xc nh hiu sut y ti ca tng cng ngh pht in a vo tnh ton gi trn theo phng php nu ti ph lc B.Trongtrng hp c ccdliuchnhxc cacc NMN, SMO vi schp thun ca ERAV, s so snh sut hao nhit trung bnh thc t ca tng loi nhin liu vi hiu sut y ti chun v s s dng gi tr thp hn (gi tr thc t hoc tiu chun) vi mc ch bo v n v pht in khi gnh nng v cc chi ph s dng nhin liu khng hp l .SMO s tnh ton gi trn cho tng cng ngh pht in theo cng thc nu trn v chi ph nhin liu, hiu sut chun chy y ti (hoc sut tiu hao nhit thc t nu gi tr ny thp hn).SMO s phn loi cc nh my theo loi chy nn, chy lng hay chy nh theo hng dn ti Ph lc E v cc quy trnh c th trong mc 5.1.8 v 5.1.9.3.6.3 H s suy gim hiu sut Cc NMN c s c php cho gi trn mc gi trn tnh ton ca tng cng ngh i vi cc nh my in mi. iu ny tng ng vi vic gi trn s c hiu chnh bng mt h s gim hiu sut. Biu di y c s dng tham kho v gim hiu sut tng ng vi cc tua bin kh da trn tng s gi vn hnh ca nh my:- 41 -Hnh 3-7 Gim hiu sut ca tua bin kh chu trnh n v chu trnh hn hp3Da theo biu nu trn v cc iu kin ca Vit Nam, s p dng gim hiu sut mc 2% trong thi gian 3 nm u vn hnh i vi nh my TBK v mc gim 0.5% cho mi nm tip theo. p dng mc tng hiu sut l 0.5% sau mi ln bo dng. H s gim hiu sut cho php s c tnh cng dn nhng khng c vt qu 9% tng ng vi i sng trung bnh ca nh my l 30 nm; Ngoi ra, i vi tua bin hi, bao gm nh my chy than v du ti Vit Nam, s p dng mc gim hiu sut hng nm l 2% v mc tng hiu sut l 6%sau mi ln sa cha i tu nh biu di y;3 Generator Efficiency Standards, Australian Greenhouse Office- 42 -Hnh 3-8 Thay i v h sut nhit theo thi gian ca tua bin hi 4Phng php tnh ton h s gim hiu sut nu ti Ph lc B.3.6.4 Ngun d liu cho tnh ton gi trnTrong vic tnh ton gi trn, SMO s s dng cc d liu, bao gm gi nhin liu, hiu sut chy y ti t c s d liu ca mnh, t cc hp ng PPA hoc cc nghin cu c lp khc.D liu y v hiu sut v kt qu tnh ton gi trn bn cho s do ERAV ph duyt km gii trnh c th qu trnh tnh ton. 3.7 TNH TON GII HN CC BN CHO HNG NMGii hn cc bn cho gi s c tnh ton hng nm v khng c thay i trong nm (ngoi tr cc thay i v di vn hnh ca nh my lin quan n chi ph khi ng). iu ny ph hp vi nguyn tc v gi nhin liu trong hp ng gia nh cung cp v cc NMN v nguyn tc tnh ton biu gi bn l in hng nm. Trng hp rt ngn thi gian v iu khon thay i gi nhin liu hoc thi gian tnh ton biu gi bn l th quy trnh tnh ton cc gii hn cho cng phi c xem xt li. Tuy nhin, i vi mi t my, gi trn hng thng thc t c th thay i ty thuc vo kt qu phn loi t my chy nn, chy lng v chy nh hng thng bi SMO.4 Steam Turbine Sustained Efficiency, GE Power Generation- 43 -4 XC NH GI TH TRNG4.1 GI TH TRNG TON PHN Gi th trng ton phn gm hai thnh phn: Thnh phn in nng: Gi bin h thng (SMP) Thnh phn cng sut: CAN, l gi bo m cho nh my mi tt nht (Best New Entrant-BNE) thu hi c ton b chi ph pht in trong nm qua gi CAN v doanh thu in nng t th trng giao ngay.p dng mt gi SMP chung ton quc, m khng s dng gi theo nt hay vng do V tr t nh my v u t li in trtuyn ti c quy nh trong Tng s , do vy khng c li ch g khi s dng gi th trng to tn hiu chi ph v tr. xut v gi cng sut (CAN) cng c xu hng loi b s khc nhau v gi thnh in nng theo v tr.4.2 LA CHN NH MY BNEMc tiu ca BNE l cho php mt nh my thu hi ton b chi ph ng thi to tn hiu u t r rng cho c nh u t trong nc v nc ngoi.4.2.1 Tiu chun la chnVic la chn BNE da theo cc tiu chun di y: L nh my c cng ngh pht in tt nht v s vn hnh ton b cng sut trong nm tnh ton. Sn lng nh my, c xem xt n v tr t v tnh cht theo ma. Cc chi ph u t. Cc chi ph vn hnh. Gi nhin liu (ni a). Cc h s v mi trng v pht thi.- 44 -Trong thc t, BNE s c la chn t cc NMN k hp ng vi SB qua quy trnh lp quy hoch theo chi ph ti thiu v bt u vn hnh thng mi trong nm Y-1 lm gim cc nh hng khng chnh xc nu la chn BNE bt u vn hnh thng mi trong nm tnh ton Y.Nh my BNE c la chn t cc nh my mi hon thnhv nghim thu trong nm Y-1 c chi ph pht in thp nht v tc ng t nht n mi trng v pht thi. Trong tnh ton chi ph pht in, SMO s cp nht cc d liu v th trng v kinh t, bao gm: D bo ph ti. Gi nhin liu v chi ph vn hnh bo dng. H s cng sut nh my (thng qua kt qu m phng th trng). Cc d liu v ti chnh tnh ton h s WACC bao gm cu trc vn n, ch khng s dng h s WACC thc t trong hp ng.Nu khng c nh my mi a vo vn hnh trong nm Y -1 th ly cc nh my vn hnh trong nm Y -2 a vo tnh ton la chn BNE cho nm Y.4.2.2 Xc nh chi ph BNECc thng s di y c s dng trong tnh ton chi phBNE: Chi ph vn quy nh h s thu hi vn trn tng ti sn ca cng ty. La chn loi nh my xem xt cng ngh nh my s dng c tnh nh my sn c Vit Nam t cc nh sn xut khc nhau. Cng sut nh my xem xt cng sut ca mt nh my in hnh c xy dng bi mt Genco no . Tng cng sut s c xem xt iu chnh do cc tn tht in nng v in t dng... Chi ph u t tng chi ph t la chn v tr nh my, lp k hoch chi tit, xy dng nh my, u ni v cc chi ph khc nh qun l ... H s cng sut H s cng sut nh my c xc nh t vic iu nh my. Vic iu ti u ph thuc vo: chi ph bin ca nh my v ca cc nh my khc trong th trng, c tnh vn hnh ca nh my v cc nh my khc trong th trng, ph ti h thng, rng bu h thng nh rng buc li in v cc yu cu v dch v ph. Vic chy nh my ti di ph ti no cng nh s ln khi ng nh my nh hng n hiu sut - 45 -ca nh my. ERAV s quyt nh liu nh my s vn hnh nh mt nh my chy nn, chy lng hay chy nh. Chi ph vn hnh L chi ph hng nm ca BNE bao gm chi ph c nh gi nh my trong iu kin vn hnh, chi ph lng, thu, bo him cng nh chi ph bin i tnh theo in nng sn xut MWh (nhin liu v bo dng).Vic s dng gi nhin liu quc t c th y tng chi ph cn thu hi ca BNE t gi cng sut (gi l chi ph thiu ht nm ca BNE) ln qu cao v dn n gi CAN hng gi cao. iu ny s to li nhun qu mc i vi cc nh my s dng nhin liu ni a. Do , tnh ton chi ph BNE s da trn gi nhin liu ni a. Khi m th trng than Vit Nam c t do ho th BNE s tnh theo gi nhin liu quc t.Vi mc ch tnh chi ph thiu ht nm, BNE c gi nh ch cung cp in nng (khng cung cp dch v ph).4.3 GI SMPGi in nng l gi bin h thng trong mi chu k giao dch c xc nh t giao im ca ng cu (ph ti h thng) v ng cung (c xc nh bng cch xp chng cng sut t cc bn cho ca cc nh my in bao gm c lng cng sut ca cc SMHP do SMO cng b trong chu k giao dch ). i vi bn cho c gi cao nht trong s tt c cc t my c huy ng theo lch huy ng khng rng buc c xem xt trong vic xc nh gi trn th trng.Vic xc nh gi SMP s c thc hin thng qua ph ti thc t, do vy SMP phn nh c chi ph bin i thc t ca t my chy bin, xem xt n gi trn th trng.4.4 GI TRN SMP 4.4.1 Cc t my chy nh t tin khng xt gi SMPNh trnh by ti hnh v di y, gi nhin liu hin nay cho nhit inquanh mc t VND 250/kWh ti hn VND3,000/kWh, trong khi gi pht in trung bnh mc xp x VND550/kWh. Nu khng a ra mc gi trn th trng, gi SMP c th vt qu VND3,000/kWh trong cc chu k giao dch khi cc t my t tin - 46 -c iu hoc trong cc chu k gi tr nc rt cao. Thc t, gi tr nc c th rt cao khi chi ph in nng thiu ht phi ct ti cao.Hnh 4-1 V d v chi ph nhin liu cho 1 kWh05001000150020002500300035001 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33Power plantVND / kWhAverage generation cost Fuel cost4.4.2 Gi trn SMP cho vic thanh ton th trng Gi trn SMP th trng c a ra ngn nga cc t my chy nh t tin (v.d., diesel hay t my nhit in du) c xt gi in nng lm biu gi bn l in tng cao.Khi t my chy nh t tin c iu (bao gm c thy in ti cc chu k gi tr nc cao), gi SMP trong thi gian giao dch ny bng gi trn SMP. Gi trn SMP th trng s c s dng thanh ton cho tt c t my pht in cho gi bng hoc di mc gi trn ny. Cc t my ccung cp dch v ph FSR, CSR v RMR c hp ng vi SMO s c thanh ton theo gi hp ng.4.4.3 Xc nh gi trn SMPC hai la chn trong vic xc nh gi trn th trng, l: Gi trn SMP l gi bn cho ca t my t nht c php xc nh gi SMP cng vi mt t l % tng thm, hoc- 47 - GitrnSMPphibomgibnhqunbnbunhplcatonh thng trn th trng (EWEP - effective wholesale averageprice) xp x vi gi bnh qun gia quyn t cc hp ng mua bn in PPA.La chn u tin, trong xc nh gi trn th trng l gi bn cho ca t my t nht cng vi mt mc bin tng thm, s a ra tn hiu r rng l cc iu kin trong th trng rt b hn ch.La chn th hai bo m mc gi bn bun bnh qun trn th trng tng ng vi tng chi ph pht in chuyn n x hi. Tuy nhin, vic tnh ton EWEP cn cc quy trnh phc tp hn v cc thng tin t gi hp ng PPA. T vn xut p dng la chn u tin. V mc bin tng thm s c xc nh thng qua m phng trc khi vn hnh th trng.Gi trn SMP th trng s c tnh ton theo chu k hng nm.SMO c trch nhim tnh ton gi trn SMP, l mt phn ca quy trnh lp k hoch vn hnh nm ti.ERAV s ph duyt mc gi trn SMP th trng.4.5 GI CANGi cng sut CAN c tnh ton cho mt nh my mi v trung bnh c th thu hi cc chi ph c nh v bin i, da trn gi nh v iu kin thy vn trung bnh. Tng SMP v CAN th hin chi ph bindi hn ca h thng (LRMC) hoc chi ph ca t my mi c chi ph thp nht (the Best New Entrant - BNE).CAN c tnh ton nh sau: La chn BNE cho nm tnh ton trong quy trnh lp k hoch vn hnh nm ti Tnh ton tng chi ph ca BNE trong nm theo VNDv o n d a u t u L a i n h ie l i e u c h p h i b i e n d o i M O C h i p h i c o d i n h M O C h i p h ip h a t d i e n c h ip h i T on g_ _ _ & _ _ & __ _+ + + Tnh ton doanh thu d kin ca BNE t gi SMP trong nm theo VND (qua c tnh gi SMP v sn lng BNE trong cc gi trong nm)- 48 -) / ( _ ) ( _ _ __ _8 7 6 01k W h V N D m o p h o n g S M P k W h m o p h o n g t u n g g i o h u y d o n g s a n l u o n gd u k i e n S M P D o a n h t h uh Ly tng chi ph BNE tr i doanh thu ny xc nh chi ph thiu ht trong nm, l tng s tin m BNE cn thu qu gi cng sut CAN trong nmd u k i e n S MP Do a n h t h u p h a t d i e n c h i p h i To n g h a n g n a m Th i e u h u t Ch i p h i _ _ _ _ _ _ Phn b tng chi ph thiu ht nm vo cc gi theo cch phn nh gi tr ca cng sut m bo cc nh my cung cp dch v ph thu hi c chi ph c nh, CAN cn phi tr cho cc nh my c huy ng cc gi trong ngy tr gi thp im m v cc nh my c yu cu sn sng cung cp dch v ph phng trng hp thay i v ph ti hoc cc t my c lp lch huy ng khng huy ng c. thc hin iu ny, mt lch huy ng khng rng buc c lp sau vn hnh (lch huy ng tr CAN), s dng cng bn cho gi ngy ti v mc ph ti c cng thm [10%] trong thi gian giao dch.Tt c cc t my c trong lch huy ng tr CAN c thanh ton gi cng sut CAN bng [sn lng trong lch huy ng* CAN (VND/MW/h)].V vn rng buc pht tng v rng buc pht gim cng sut: Cc t my rng buc pht gim cng sut c nhn CAN Cc t my rng buc pht tng cng sut nhng c trong lch huy ng tr CAN khng c nhn CAN, nhng c thanh ton gi cao hn gia gi cho v SMP.Cng sut c gi tr nht i vi h thng in ti cc thi im ph ti cao v d phng thp. Do , gi cng sut CAN c tnh ton cao hn vo cc thi im ny.Gi cng sut CAN c phn b vo cc gi sau khi tnh ton BNEnh sau Tng chi ph thiu ht c phn b vo cc thng t l vi ph ti nh d bo (sau khi tr i cc cng sut phi pht)- 49 - Trong mi thng, cc chi ph ny c phn b vo cc gi trong ngy tr thp im m t l vi s chnh lch gia ph ti d bo gi v ph ti thp nht trong thng (CAN cao nht khi ph ti d bo ln hn ph ti thp nht trong thng nhiu nht)Gi CAN c tnh ton trc khi bt u nm v khng thay i trong c nm. S thay i v gi nhin liu s c phn nh qua iu chnh gi trn theo chu k hng qu.4.5.1 Lng cng sut b sung c tr CANMc ch tnh ton vi lng cng sut b sung c tr CAN l nhm m bo: Cng sut c phn b l b p cho vic cung cp dch v ph m khng lm mo tn hiu khuyn khch trong phn b cng sut sn sng gia in nng v dch v ph; v Mt thnh phn nhm khuyn khch cc nh my in nng cao sn sng v xem xt n cc sai s d bo ph ti trong quy trnh lp k hoch nm.4.5.1.1 Tr CAN cho cng sut iu tn v d phng quay c lp lchPhng php xc nh gi dch v ph v gi pht in nu r cc n v cung cp dch v d phng quay v iu tn s khng c nhn cc khon ring bit t hp ng. Nu khng c s b p cho vic cung cp cc dch v ny, n v cung cp dch v s b thua thit v ti chnh. iu ny s lm mo tn hiu khuyn khch u t . bo m n v pht in dung ha c vic cung cp in nng v dch v ph ny, lng cng sut c lp lch cho d phng quay v iu tn s c tr CAN trong lng cng sut b sung.Lng cng sut b sung hng gi c tnh ton: huyenkhich thanhphank y Duphongqua Dieu uatbosung Luongcongs + + tanPhng php xc nh nhu cu v d phng quay v iu tn cho khong thi gian giao dch c quy nh trong Quy nh h thng in truyn ti. Yu cu v iu tn c lin h vi ph ti trong khi d phng quay th lin h vi trng hp s c n xu nht xy ra (v.d s c t my ln nht). Da trn ph ti v thng tin v h thng, mc cng sut cho d phng quay v iu tn l khong [6%] ph ti.Tt c cng sut lp lch cho d phng quay v iu tn trong cc thi gian ngoi thp im m u c tr CAN. Khi mt nh my (v.d BOT) cung cp dch v - 50 -ny s ch c thanh ton thao gi hp ng m bo khng thanh ton p. Tuy nhin, lch huy ng v dch v ph ny ca h vn c trong tnh ton vi mc ph ti tng thm.4.5.1.2 Thnh phn khuyn khchMc thnh phn khuyn khch trong mc ph ti tng thm ca mi chu k giao dch l [4%].Cng sut nm trong thnh phn khuyn khch ny s phi m bo sn sng cho SMO huy ng khi c cc s c xy ra. iu ny c nu trong quy nh h thng in truyn ti.Do khng c d liu chc chn, t vn nh gi s b tng thanh ton CAN do mc ph ti tng them mc gn [4.2%] ca doanh thu th trng, trong thnh phn khuyn khch l [1.8%]. Lu rng lng cng sut b sung c th gim u nh thc hin ng ti u in nng v dch v ph.4.5.2 Xc nh gi CAN hng giVic tnh ton gi CAN hng gi ph thuc vo BNE l nh my chy nn hay chy lng. Nh my chy nn l nh my ni chung c huy ng trong tt c cc gi m n sn sng.Nh my chy lng l nh my ni chung c huy ng cc gi ban ngy khi chng sn sng trong cc ngy lm vic.4.5.2.1 Trng hp nh my BNE chy nnTrong trng hp BNE l chy nn, n s c huy ng hu ht thi gian trong nm: Tng chi ph thiu ht nm c phn b vo thng t l vi ph ti nh thng (sau khi tr thy in phi pht) xc nh tng chi ph thiu ht thng. 1 21) _ _ (_ __ _ _ _mm mm mmp h a i p h a t T h u y d i e n t h a n g P h u t a i d i n hp h a i p h a t T h u y d i e n t h a n g P h u t a i d i n hn a m t h i e u h u t C h i p h i t h a n g t h i e u h u t C h i p h i- 51 -Lng cng sut thy in phi pht (must run hydro) c xc nh khong [10%] ca sn lng thy in d kin MWh trong cc thng ma ma (thng 8 n thng 11) a ra tn hiu l vo cc ma ma gi CAN s thp hn vi mc cng sut thy in di do m c th b x trn nc. Tuy nhin, n cng a ra tn hiu khc i vi cc thnh vin th trng nu mt lng ln cng sut trongcc thng mamakhngcavotrong vicphnbtnh CAN th s dn n p t qu mc cho cc thng ma ma m ngoi tm kim sot ca cc n v pht in. Do , mc cng sut thy in phi pht s mc va phi l [10%]. Tng chi ph thiu ht thng c phn b vo cc chu k khng phi thp im m v CAN trong mi gi s t l vi (ph ti gi d bo ph ti cc tiu d bo thng ). sn sng ca BNE trong nm c xem xt xc nh gi CAN hng gi bo m tng doanh thu t CAN bng tng chi ph thiu ht ca BNE thng . DdIim mi dmmD Demand BNE Dosansangthang thieuhut ChiphiK1 1,) min ( __ _) min D Demand ( K CANm mi , dm mi , d Trong mK:Hng s phn b chi ph thiu ht thng vo cc gi trong thngBNE Dosansang_: sn sng ca BNE trong nm, c tnh bng tng sn lng MWh c huy ng t ti u chi ph khng rng buc trong nm mi , dDemand: Ph ti d bo trong ngy d, chu k giao dch i thng mmmin D: ph ti d bo cc tiu thng mChi ph thiu ht thng bng cng sut sn sng BNE nhn vi tng gi CAN hng gi trong thng. DdIimi dmC A N B N E D o s a n s a n g t h a n g t h i e u h u t C h i p h i1 1,_ _ _- 52 -4.5.2.2 Trng hp nh my BNE khng chy nnKhi BNE khng phi l nh my chy nn th chi ph thiu ht nm c phn b cho cc gi BNE c huy ng ngoi tr cc gi thp im m ti mc ti bng ph ti cng lng cng sut b sung.CAN ti cc gi khng phi thp im m t l vi s sai khc gia ph ti d bo cng lng cng sut b sung vi ph ti cng lng cng sut b sung cc tiu trong thng ti thi im BNE c huy ng. DdIimbnemi dmmD Demand BNE Dosansangthang thieuhut ChiphiK1 1,) min ( __ _) min D Demand ( K CANmbnemi , dm mi , d Trong mbnemin D: ph ti d bo cc tiu ph ti trong thng khi BNE c huy ngChi ph thiu ht thng bng cng sut sn sng BNE nhn vi tng gi CAN hng gi trong thng. DdIimi dmC AN B N E D o s a ns a n g t h a n g t hi e uh u t C h i p h i1 1,_ _ _- 53 -Hnh 4-2 Gi nh chi ph thiu ht thng da trn chi ph thiu ht nm l 300 t ng v ng cong ph ti nm 20072021222324252627Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov DecMonthBillion VNDTng chi ph c nh c gi nh l 644 t ng v chi ph thiu ht nm l 300 t ng.4.5.3 Gi thp im m v gi ban ngyTheo nguyn tc phn b CAN th CAN c phn b khi m cng sut c cn nht. Do , n s ch c phn b vo cc chu k khng phi l thp im m.Theo biu gi in hin nay, thi gian ngy c phn bit nh sau: Cao im: t 18h00 n 22h00 Thm im: 00h00 4h00 v 22h00 24h00 Bnh thng: t 4h00 n 18h00Xut pht t , trong CGM p dng cc nh ngha sau: Gi thp im m: 22h00 4h00 ngy hm sau Gi khng phi thp im m: 4h00 22h00.- 54 -Hnh 4-3 Mi quan h gia ph ti hng gi v gi CAN hng gi trong mt ngy da trn chi ph thiu ht nm l 300 t ng v ng cong ph ti 20070501001502002501 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24Trading intervalHourly CAN Rate (VND/kWh)300040005000600070008000900010000Load (MW)Hourly CAN rate LoadNh trnh by trn, gi CAN hng gi trong ngy c dng theo biu ph ti nhng thay i ng k. phn nh thit k v gi CAN lin h vi s sai khc gia ph ti gi v ph ti cc tiu thng.Hnh 4-4 Gi nh phn b gi CAN trong nm da trn chi ph thiu ht nm l 300 t ng v ng cong ph ti 2007010020030040050060040954616490451685417567359456194645367106976722974907748800682758532879190539303957298181008210355Hourly Load (MW)Number of hours050100150200250300350VND/kWhFrequency Hourly CAN rateLu rng c th ph ti trong chu k thp im m c th cao hn gi no khng phi thp im m; tuy nhin, cng sut c lp lch trong gi thp im - 55 -m vn khng c nhn CAN. Vi kt qu ny, mt s chu k giao dch khng trong ngy c ph ti thp hn ti mt s chu k thp im m c th c tr CAN, nh trnh by ti hnh v trn khi c 3 mc ti thp nht vn c tr CAN. 4.5.4 Gi CAN theo gi in hnhS lng gi CAN trong nm l s gi trong nm khng phi l thp im m 6570 gi i din cho 18 gi trong ngy khng phi thp im m. S lng ny c xem l qu nhiu. trnh vic cn thit phi d on gi CAN cho 6570 chu k giao dch trong nm, CGM c th s dng cc biu ph ti in hnh nh sau: Thng (12 thng) Ngy (gm: ngy lm vic v ngy ngh, l) Gi (18 gi khng phi thp im m)Vi kt qu ny, s lng gi CAN hng gi gim xung cn 432 trong nm hay 36 trong thng. Hnh 4-5 Gi nh gi CAN (1 ngy lm vic v 1 ngy ngh) da trn chi ph thiu ht nm l 300 t ng v ng cong ph ti 20070501001502002503003504004505001 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24Trading IntervalVND/kWhWeekday Weekend- 56 -Hnh 4-6 Dng ca gi ton phn FMP hng ngyC th cho rng trong cc chu k c ph ti cao v/hoc trong cc thng ma kh s c gi CAN cao hn. Hnh trn th hin gi nh dng FMP cho hai ngy in hnh (ngy lm vic thng bnh thng v ngy ngh thng ma l) v cho thy n c dng theo biu ph ti: SMP tng khi ph ti tng CAN c tr khi cng sut c gi tr nht (v.d. lc cao im) Khng tr CAN cc gi thp im m Gi FMP ti cc chu k cao im trong cc ngy lm vic thng bnh thng c gi tr cao hn cng chu k vo ngy ngh cc thng ma l do: Gi SMP cao hn Gi CAN cao hnMc chnh xc ca FMP b gii hn bi: Quy nh v gi trn, gi sn trong Market rules Gi CAN hng giSo vi th trng cho gi t do, tn hiu gi theo ph ti vn gi c m khng b bin ng mnh.- 57 -Hypothetical FMP curve in a day1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24Trading IntervalWeekends in wet season Weekdays in normal months4.6 XC NH GI TH TRNG SAU VN HNH DNG CHO THANH TONSMP s c xc nh theo lch huy ng khng rng buc sau vn hnh, phng php ny: Hiuquhn, phnnhcphti vsnlngpht thctcath trng. Trnh c cc iu chnh phc tp qua vic xem xt s khc nhau gia sn lng d bo ngy ti v sn lng thc t.Sau mi ngy vn hnh, mt lch huy ng khng rng buc c xc nh da trn bn cho ca cc t my sn sng v ph ti h thng thc t. T my bin trong lch huy ng ny s xc nh gi SMP, c xt n gi trn th trng.4.7 T MY RNG BUC PHT TNG V GIM CNG SUTTt c cc t my c huy ng trong chu k giao dch s c thanh ton theo mc cao hn gia SMP v gi cho. Cc t my rng buc pht tng cng sut c thanh ton theo gi cho. Cc t my rng buc pht gim cng sut ch c nhn CAN m khng c nhn SMP cho phn sn lng b gim.4.8 GI P DNG KHI DNG TH TRNGTrong trng hp dng th trng, gi FMP s c thay th bng gi hp ng (Pc) hoc s c tnh ton theo cng thc ti mc 4.7.1.1. Tt c sn lng o m s c thanh ton theo gi hp ng v s khng c thanh ton ring cho rng buc pht tng thm.ERAV c th quyt nh dng th trng trong cc iu kin sau: Cc thm ho t nhin Cc tnh hung khn cp v an ninh quc gia v quc t c Th tng Chnh ph cng b.4.9 GI P DNG KHI C CAN THIP TH TRNGTrong trng hp can thip th trng, nu s can thip th trng kt thc trong vng [24] gi, gi ton phn th trng (FMPd,i) s c xc nh nh sau:- 58 - SMPd,i l {l gi tr thp hn gia gi trn th trng v gi tr (cao hn ca gi SMP ban u, chi ph bin ngn hn SRMC ca BNE]} trong gi SMP ban u l chi ph pht in ca t my t nht c iu thc t da trn th t huy ng cho iu thi gian thc, vi cc t my rng buc pht cho gi bng zero. CANd,i c tr cho sn lng iu cng vi sn lng trong lch huy ng mc ti cng bin ph ti.Nu s can thip th trng vt qu [24] gi, gi ton phn th trng (FMPd,i) s c thay bng gi hp ng (Pc) trong cng thc 13.4 i vi cc nh my in tham gia th trng.Bng 4-1 Xc nh gi trong khi can thip th trngCan thip hoc khngng x ca SMO Gi thanh tonKhng th lp lch c t phn mm lp lch huy ng v iu Can thip Da trn th t huy ngGi SMP ban u theo th t huy ng ca SMO s dng trong thi gian thc, vi cc t my rng buc pht cho gi bng zero.SMP c xc nh bng gi tr cao hn ca [SMP ban u, SRMC ca BNE].CAN tr cho sn lng iu cng bin ph tiNu thi gian can thip > [24] gi, chuyn sang gi hp ngLch huy ng b saiCan thip Da trn th t huy ngVi phm rng buc v lch huy ng khng th iu c (ct ti hoc gim mc pht in)Can thip Da trn th t huy ngVi phm rng buc nhng lch huy ngiu c (khng ct ti hoc gim mc pht in)Khng can thip Da trn lch huy ng t phn mm lp lch huy ng v iu Tnh gi theo phng php sau vn hnh4.10 GI TH TRNG BNH QUN GIA QUYN THEO SN LNG a ra mt nh gi tiu chun nh gi v gi th trng ton phn trung bnh cho mt giai on no , c th l 1 nm, 6 thng, mt qu hay mt thngth - 59 -gi ton phn th trng bnh qun gia quyn theo sn lng (LWAFMP) s c xc nh theo cng thc sau: DDdIii d i dDDdIii d i d i dQC QmFMP Qc Qm1 1, ,1 1, , ,) () (Trong DD: Tng s ngy ca giai on tnh ton;d: Ngy giao dch trong giai on tnh ton;i: Chu k giao dch trong ngy giao dch ca giai on tnh ton;I: Tng chu k giao dch trong ngy d ca chu k tnh ton; i , dQm: Sn lng in nng trn th trng ca t my pht in g trong chu k i ngy d (kWh); i , dPm: Gi ton phn th trng (FMP) ca chu k i ngy d ca giai on tnh ton, VND/kWh.4.11 GI BN BUN IN HIU DNG a ra mt tiu chun nh gi v chi ph pht in thc t, gi bn bun in hp l (EWEP) c tnh ton theo trung bnh trng s vi ti ca tt c gi hp ng v gi th trng giao ngay:JjjJjjQmRgEWAP11Trong jRg: Tng thanh ton in nng bn vo h thng ca nh my jjQm: Tng sn lng bn vo h thng nh my j[Tham kho chng Thanh ton v cc iu khon chi tit]- 60 -5QUY TRNH LP K HOCH VN HNH NM TI V THNG TI5.1 LP K HOCH VN HNH NM TI5.1.1 Tng quan v quy trnhMc ch chung ca qu trnh lp k hoch vn hnh Nm ti l thit lp/iu chnh cc thng s chnh ca th trng CGM (v d, mc ph CAN hng gi & sn lng hp ng) cho nm tip theo.Qu trnh lp k hoch vn hnh nm ti c tng kt thong qua 6 bc di y:Bc 1: Xc nh BNE v tnh ton lng chi ph thiu ht nm thng qua thc hin m phng th trngBc 2: Xc nh mc gi CAN theo gi, da vo mc gi trn c chi ph khi ng ch khng phi gi hp ngBc 3: Thc hin m phng iu cc nh my da vo gi trn nh gi sn lng d kin, c cn nhc n AS, IPP, PPAs & BOTs.Bc 4: So snh s khc nhau gia sn lng d kin cho IPP vi sn lng PPA quyt nh xem c cn iu chnh sn lng PPA cho ph hp vi PPA. n gin ha qu trnh phn b, lun c mt lng c nh cho mi giai on (90-95%).Bc 5: Thc hin m phng iu cc NM da vo sn lng k trong PPA. Kt qu u ra bao gm cc gi SMP, sn lng iu , doanh thu t th trng giao ngay v PPA, li nhun/l.Bc 6: Tinh chnh kt qu nu cn Qu trnh lp k hoch vn hnh nm ti c m t trong hnh sau.- 61 -Hnh 5-9 Biu qu trnh lp k hoch vn hnh nm ti - 62 -Tnh ton gi tr ncBt uThng s u vo thc hin m phng, e.g., sn lng hp ngTnh ton lng thiu ht chi ph hng nm Tnh ton mc ph CAN hng giSn lng hp ng cn iu chnh?M phng quyt nh sn lng d kin cho NMCXem xt kt qu: gi in bn bunhiu qu, gi v li nhun nh myGi v li nhun ca NM c hp l?KHNGTi lp trn SMP v/hoc iu chnh thng sKHNGKt thcCLp gi trn v gi trn SMP chungXc nh BNE & tnh ton chi ph BNE Quy trnh lp k hoch vn hnh nm ti c thc hin thng qua cc quy trnh nh c bn sau y: Quy trnh xc nh BNE v tnh ton chi ph BNE c xc nh trong Ph lc D Phng php tnh ton BNE. Quy trnh lp gi cho trn & trn SMP chung c xc nh trong Phn 3.6 Phng php lp Gi trn TPP. Quy trnh quy nh t my l nh, lng hay chy nn c xc nh trong Phn 3.6. Quy trnh xc nh lng chi ph thiu ht nm c quy nh trong Phn 5..1.4 Quy trnh xc nh lng chi ph thiu ht hng nm . Quy trnh xc nh mc ph CAN theo gi c xc nh trong Phn 5.4 Quy trnh xy dng cc mc ph CAN theo gi. Quy trnh m phng th trng c xc nh trong Ph lc H. Phng php xc nh hiu sut y ti v h s gim hiu sutc quy nh trong Ph lc B.5.1.2 Trch nhim chung ca SMOSMO c trch nhim chung v qun l quy trnh lp k hoch vn hnh nm ti. Trch nhim c th ca SMO v cc bn c ch r trong cc mc t 5.1.3 n 5.1.9.5.1.3 Quy trnh xc nh BNEVo ngy lm vic u tin ca thng th 9 ca nm Y-1, SMO phi trnh ERAV ph duyt vic xc nh BNE v cng b chi ph BNE trn c s chi ph ti thiu cng nh tnh sn sng thng mi v tnh hp tnh c v dng nhin liu ln cng ngh c p dng ti Vit Nam.SMO c trch nhim xc nh BNE. SB c trch nhim cung cp cc d liu cn thit i vi cc nh my c a vo vn hnh trong nm Y-1 phc v tnh ton chi ph pht in cho cc nh my tham gia qu trnh xc nh BNE.- 63 -Hnh5-10 Quy trnh xc nh BNE- 64 -Thu thp d liu lin quan t SBXem xt d liu ca SB v cp nht cc thng s kinh t, vd. D bo ph ti, gi nhin liu, chi ph O&M,chi ph trung bnh trng s WACCTnh ton li chi ph pht in (LRMC) s dng m phngBt uX l sai khc vi d liu v chi ph pht in do SB cung cp Nh my c k mua cho nm Y-1 ?ngChn nh my c chi ph thp nht (LRMC v cc yu t nh tnh) lm BNEKt thcSaiHnh 5-11 S qu trnh xc nh chi ph BNE- 65 -Tnh chi ph vn u tXc nh loi nh myXc nh cng sut nh myTnh tng chi ph u tt h s cng sut v tnhtnh chi ph vn u t hng nmTng chi ph u t c th chp nhn c?CKhngTnh chi ph BNEChi ph BNE chp nhn c?CKhngTnh tng chi ph vn hnhChi ph vn u t v tng chi ph vn hnh hng nm chp nhn c?CKhngBt uKt thcS dng gi nhin liu quc t c th lm phng i chi ph thiu ht hng nm dn n tr CAN cao. Do , s tr tha cho cc nh my dng nhin liu trong nc. Vic tnh ton BNE v vy s c da trn gi nhin liu trong nc. Khi th trng than Vit Nam c t do ha th BNE s c xc nh da trn gi nhin liu quc t.Vi mc ch tnh ton Chi ph thiu ht nm, BNE c gi thit ch cung cp cc dch v in nng (khng cung cp cc dch v ph).SMO trn c s ph duyt ca ERAV c th thu mt t vn c lp a ra cc xut v BNE v cc tham s ca BNE trnh ERAV ph duyt.Chi ph BNE s c c nh cho mt nm.5.1.4 Quy trnh xc nh chi ph