Bankarski Sistem Republike Srpske

BANKARSKI SISTEM

BANKARSKI SISTEM

BANKARSKI SISTEM –U TEORIJI I PRAKSI INKORPORIRAN JE KAO JEDAN OD PODSISTEMA CJELOKUPNOG PRIVREDNOG SISTEMA, KAO I FISKALNI SISTEM, SISTEM INVENSTIRANJA, DEVIZNI SISTEM I DRUGI PODSISTEMI OMOGUĆAVAJU SVEOBUHVATNO IZUČAVANJE SVIH DRUŠTVENIH ODNOSA U KOJIMA NASTAJU I RAZVIJAJU SE FINANSIJSKI MEHANIZMI I PROCESI U PROIZVODNJI MATERIJALNIH DOBARA, RASPODJELI, RAZMJENI I POTROŠNJI.

BANKARSKI SISTEM

ŠTA SE UREĐUJE OSNOVAMA BANKARSKOG SISTEMA?

OSNOVAMA BANKARSKOG SISTEMA UREĐUJU SE VRSTE BANKARSKIH ORGANIZACIJA, PRAVA UPRALJANJA, OBAVEZE ODRŽAVANJA LIKVIDNOSTI I SNOŠENJE RIZIKA U BANKARSKIM ORGANIZACIJAMA, PLANIRANJE I POSLOVNA POLITIKA, RASPOREĐIVANJE PRIHODA I OBRAZOVANJE I KORIŠTENJE FONDOVA U BANKARSKIM ORGANIZACIJAMA, I DRUGA PITANJA .

BNAKARSKO PRAVO

1.POJAM RAZVOJ I IZVORI BANKARSKOG PRAVA

POJAM BANKARSKOG PRAVA IMA DVA ZNAČENJA: a) grana pozitivnog prava, skup pravnih normi kojima se

uređuje osnivanje, status ,statusne promjene, poslovanje banaka, drugih finansijskih institucija i njihovi pravni poslovi i poslovi u vezi sa novcem i hartijama od vrijednosti

definicija sadrži dvije grupe normi: -imperativnog karaktera (osnivanje, statusne promjene,

djeltnost,poslovanje, - dispozitivne norme- odnose se na pravne poslove banke i

drugih fin.institucija

Bankarsko pravo

2.RAZVOJ BANKARSKOG PRAVA-RELATIVNO NOVIJA PRAVNA DISCIPLINA, NASTALA POSLEDNJIH

DECENIJA XX VIJEKA -TRETIRANA JE KAO SASTAVNI DIO PRIVREDNOG ILI TRGOVINSKOG

PRAVA -VEZUJE SE ZA PROSTOR SAD-a -sa razvojem informacionih tehnologija, širenjem

interneta,usložnjavanjem poslovnih odnosa, javlja se potreba za novim pravilima i principima

-razvoj unutrašnjeg i međunarodnog robnog i platnog prometa-stvaranje novih pravnih odnosa

nova naučna disciplina-Bankarsko pravo

Bankarsko pravo

BANKARSKO PRAVO POVEZANO SA TRGOVINSKIM PRAVOM, PRAVOM PRIVREDNIH DRUŠTAVA, GRAĐANSKIMPRAVOM, U ŠIREM SMISLU PREKRŠAJNIM I KRIVIČNIM PRAVOM

Bankarsko pravo

Faktori koji su uticali na razvoj bankarskog prava: tržišna privreda liberalna ekonomija (sloboda kretanja ljudi, roba, kapitala,

liberalna carinska politika po pravilima STO, zakonska regulativa koja garantuje sigurnost domaćih i stranih investicija i slobodu stvaranja dobiti)

-globalizacija-stvaranje i utvrđivanje pravila jedinstvenog svjetskog tržišta koje podstiče konkurenciju i razvoj,

na međunarodnom planu proces deregulacije , uklanjanje administrativnih prepreka ograničenja u širenju slobode kretanja kapitala, proces globalizacije finansijskih tržišta i prilagođavanje poslovanja banaka i drugih fin,institucija zahtjevima tog tržišta.

Bankarsko pravo

OBILJEŽJA SAVREMENOG BANKARSKOG PRAVA -nove savremene bankarske tehnologije u poslovaju moraju biti

praćene odgovarajućim pravnim normama -koncentracija banaka , osnivanje novih banaka, profitna motivisanost banaka, mješovito vlasništvo, -poslovanje na međunarodnom tržištu, -poznvanje međunarodnih pravnih standarda i procedura, savremen način poslovanja banaka - informatička pismenost,

informatizovana radna mjesta, elektronsko bankarstvo -

BANKARSKO PRAVO I BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE

u Republici Srpskoj intenzivni razvoj bankarskog prava u poslednjoj deceniji,

- novi propisi u koje su inkorporirani međunarodni standardi (Bazelski principi), direktive EU,

-usklađenost propisa Republike Srpske sa propisma koji regulišu oblast međunarodnog bankarstva,

-bankarska djelatnost izložena stalnim promjenama koje se svakodnevno dešavju na međunarodnom planu

-cilj svih promjena:stvaranje kvalitetnijeg bankarskog proizvoda, efikasnije poslovanje, podizanje nivoa usluga kroz paket proizoda radi ostvarivanja većeg profita,konkurentnost

Bankarsko pravo I bankarski sistem Republike Srpskeprivatizacija državnog kapitala u banaka u Republici Srpskoj

završena 2002. god., -uspostavljanje strukture bankarskog sistema i regulatornog

okvira prema direktivama EU 1998 god., uspostavljanje Agencije za bankarstvo ( prestala sa

radom Narodna banka Republike Srpske) -1999 god., puštena u opticaj KM -200 god., usvojeni Osnovni principi i standardi bankarskog

poslovanja doneseni od Bazelskog komiteta za superviziju banaka,

-Zakon o bankama,Zakon o sprečavanju pranja novca i finaniranju terorizma na nivou BiH

IZVORI BANKARSKOG PRAVA


Nacionalni i međunarodni izvori

a)nacionalni izvori bankarskog prava su:

- ustav, zakoni

-podzakonski akti (npr.odluke iz oblasti nadzora i kontrole rada banaka koje donosi Upravni odbor Agencije za bankarstvo

-bankarski običaji –ujednačenost bankarskih običaja omogućilo je njihovo koifikovanje na međunarodnom planu ( Jednoobrazna pravila i običaji za dokumentovane akreditive,Jednoobrazna pravila za inkaso, Jednoobrazna pravila za garanciju na zahtjev )

Izvori bankarskog prava

-opšti uslovi poslovanja imaju u bankarskom pravu veliki značaj , uslove poslovanja stvaraju banke koristeći se načelom slobode ugovaranja radi ujednačavanja i standardizovanja svog poslovanja

najčešće opšte uslove poslovanja donose udruženje banaka -tipski i formalni ugovori prihvaćeni određenim

formularima što ubrzava poslovanje i u velikoj mjeri izjednačava bankarsko poslovanje.


Izvori bankarskog prava u Republici SrpskojUstav BiH, Ustav Republike Srpske -Zakon o bankama Republike Srpske -reguliše

pravni status banaka, osnivanje, djelatnost, organizaciju, upravljanje bankom, i druga pitanja

-Zakon o Agenciji za bankarstvo Republike Srpske,određuje strukturu bankarskog sistema Republike Srpske, osniva Agenciju za bankarstvo kao regulatornu, i kontrolnu instituciju bankarskog sistema

- Zakon o mikrokreditnim organizacijama,

-Zakon o štednokreditnim organizacijama -Zakon o čeku, -Zakon o mjeniciZakon o tržištu hartija od vrijednosti -Zakon o unutrašnjem platnom prometu, -Zakon o deviznom poslovanju -Zakon o obligacionim odnosima-ugovori bankarskog

poslovanja -Zakon o privrednim društvima- banke se osnivaju kao

privredni subjekti u obliku akcionarskog drštva i druge fin. institucije


Međunarodni izvori:-međunarodno prihvaćene konvencije,-potpisani međunarodni ugovori-međunarodni običaji Najznačajnije međunarodne konvencije:- Ženevska konvencija o trasiranoj i sopstvenoj mjenici (1930.

god.),-Ženevska konvencija o čeku iz 1931. god.,-Model zakona o međunarodnom prenosu sredstava iz

1992.god.,


Konvencija Ujedinjenih nacija o nezavisnim garancijama i stend-baj akreditivima 1995,

-Konvencija Ujedinjenih nacija o prenosu pokretnih stvari u međunarodnoj trgovini 2001. god,

-oblast elektronske trgovine:Preporuke o pravnom značenju kompjuterskih zapisa iz 1985 god., Model zakona o elektronskoj trgovini 1996. god., Model zakona o elektronskom potpisu.

- multilateralni i bilateralni sporazumi koji imaju karakter platnog sporazuma između dvije ili više država

Uticaj evropskih integracija

Uticaj evropkih integracija na stvaranje bankarskog prava -EU je u velikoj mjeri odredila današnji sistem

bankarskog prava, putem svojih institucija donijela je niz pravnih akata i direktiva koji predstvaljaju neke od osnovnih izvora bankarskog prava na međunarodnom nivou

-potpisivanjem Lsbonskog ugovora , 2007 god., zaživjeli su novi institucionalni okviri EU, ovaj ugovor učvršćuje Evropsku centralnu banku u institucionalni okvir EU, glavni cilj Evropskog sistema centralnih banaka je održavanje stabilnosti cijena, pri čemu se stvaraju uslovi za realizaciju ostalih ciljeva ekonomske politike

UTICAJ EVROPSKIH INTEGRACIJAOsnovni zadaci Evropskog sistema centralnih banaka: -utvrđivanje i sprovođenje monetarne politike na način da je

monetarna politika isključivo nadležnost EU, ta monetarna politika obuhvata kreditne operacije na otvorenom tržištu, određivanje stope obavezne rezerve, osiguranje efikasnog platnog prometa, operacije sa inostranstvom, preciznije definisanje monetarnih instrumenata i postupka sprovođenja,korištenje monetarne politike na način koji će omogućiti prevazilaženje ekonomskih poremećaja(visoka stopa nezaposlenosti, recesija....)

UTICAJ EVROPSKIH INTEGRACIJA

DIREKTIVE EVROPSKE UNIJE-imaju uticaj na slobodan protok kapitala i harmonizaciju

nacionalnih bankarskih propisaNajznačajnije direktive:Prva bankarska direktiva , EU 77/780 EEC o usklađenosti

ekonomskih, pravnih i upravnih propisa koji se odnose na organizaciju i način obavljanja bankarske i dilersko-brokerske djelatnosti od strane banaka i drugih finansijskih institucija.

Definisala je pojam banke kao kreditne institucije - “preduzeće čije poslovanje obuhvata uzimanje depozita ili drugih otplativih sredstava od javnosti i odobravanje krdita za svoj račun”


razgraničenje od drugih finansijskih institucija, direktiva se ne primjenjuje na centralne banke, neprofitne institucije, kreditne unije

-odredila je osnovne uslove za obavljanje bankarske djelatnosti u okviru zemalja EU, ali je odgovornost banaka u okviru nacionalnih zakonodavstava

Direktiva 85/611EWG o liberalizaciji slobodnog kretanja kapitala i usklađenosti pravnih i upravnih akata koji s e odnose na oficijelne učesnike u transakcijama kapitala i hartijama od vrijednosti , oblast zajedničkih ulaganja

UTICAJ EVROPSKIH INTEGRACIJADirektiva 89/647/EEC O KOEFICIJENTIMA SOLVENTNOSTI

BANAKA I DRUGIH FIN. INSTITUCIJDIREKTIVA 91/308 EEC O SPREČAVANJU KORIŠTENJA

FINANSIJSKIH SISTEMA U SVRHU PRANJA NOVCADIREKTIVA 96/3/EEC O ADEKVATNOSTI KAPITALA ZA

INVESTICIONE I KREDITNE INSTITUCIJEDIREKTIVA 2001/24/EC O REORGANIZACIJI I PRESTANKU

KREDITNIH INSTITUCIJADIREKTIVA 2000/12 EC , koja predstavlja kodifikovano

bankarsko pravo EU i koja je zamjenila veliki broj ranijih Direktiva i propisa radi jasnoće normi.


Ovom direktivom su uvedena osnovna načela bankarskog prava EU

“ zabrana diskriminacije u korištenju slobode otvaranja radnje i slobode pružanja usluga, bez obzira na državljanstvo”

Ne ukidaju se razlike u statusu kreditnih ustanova i njihovim ciljevima, već se harmonizacija vrši samo u mjeri nužnoj da se zaštiti štednja i jednakost uslova konkurencije kako bi ovlaštena kreditna ustanova mogla da posluje neposrednim prekograničnim pružanjem usluga klijentima širom EU ili osnivanjem svojih podružnica u svakoj državi članici.

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDI

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDI - promjene u savremenom bankarskom pravu nameću

zahtjeve i tri osnovna pitanja koja se odnose na:a) podsticaj konkurencije,b)zaštitu deponenata i kreditera banke ic) očuvanje sistemske stabilnostiU tom smislu, osnovan je Bazelski komitet za superviziju

banaka kojem je povjereno da reguliše pitanja vezana za određivanje jedinstvenih principa i standarda

-Komitet je osnovan 1975 god., u Bazelu gdje je sjedište Banke za međunarodna poravnanja

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDIOkuplja predstavnike :SAD,V.Britanije, Francuske, Holandije, Belgije,

Kanade, Njemačke, Italije, Japana, Švajcarske, Španije, Švedske i Luksemburga

Bazelski sporazum o kapitalu -Bazel I1988. god., definisao je 25 osnovnih principa koji su zvanično objavljeni

1993 god.,Grupisani u sedam poglavlja: I preduslovi efikasne supervizije banakaStandard 1.ukazuje da efikasan sistem supervizije banaka treba da

posjeduje jasnu odgovornost i ciljeve za svaku agenciju koja je uključena u superviziju bankarskih organizacija, odnosi se na dozvolu za rad banaka, stalnu kontrolu banke i ovalštenja banke, sve informacije koje posjeduje supervizor u vezi banke , imaju zaštićen tretman

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDI II izdavanje licence bankamaOvo poglavlje ima pet standardaSt.2 jasno definisane institucije koje imaju dozvolu za rad ,

neophodno je istći ime banke pri obavljanju bankarskih poslovaSt.3 proces izdavanja dozvole za rad banke treba da se sastoji

od ocjene: -vlaničke strukture banke -direktora i najvišeg rukovodstva banke -operativnog plana bankefinansijskog položaja banke u budućnosti , uključujući i njen

kapital

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDI St. 4.ukazuje da supervizor banke treba da ima ovlaštenja da

izvede kritičku ocjenu, da pregleda i dobije svaki predlog transfera zvaničnog vlasništva ili kontrolnog interesa u postojećoj banci

St.5. supervizor banke treba da ima ovlaštenja u vezi kritičkog ocjenjivanja banke kako se banka ne bi dovela pod uticaj nepotrebnog rizika

III RAZUMNE REGULATIVE I ZAHTJEVI St. Od 6 do 15 Minimalni zahtjevi za adekvatnost kapitala, ocjena o poslovnoj

politici banke, da se banka pridržava adekvatne poslovne politike i procedure ocjenjivanja kvaliteta aktive,

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDIBanka treba da posjeduje adekvatan sistem za informisanje

njenog rukovodstva, sprečavanje moguće zloupotrebe banke pri kreditiranju povezanih lica banke, praćenje i kontrola rizika zemlje, praćenje i kontrolisanje tržišnih rizika od strane supervizora banke, identfikovanje, mjerenje , praćenje i kontrola rizika, uspostavljanje i rad interne kontrole u banci, procedutre i pravila promovisanja visokih etičkih standarda i profesionalnosti u radu sa klijentima banke.

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDIIV Metode neprekidne supervizije

banakaSt. 16 do 21 -potreba postojanja efikasnog sistema supervizije banke,

supervizor treba regularno da kontaktira sa menadžmentom banke, supervizor banke treba da je pripremljen da može kritički ocjenjivati i analizirati izvještaje o poslovanju i statističke izvještaje, da ima način nezavisnog potvrđivanja informacija koje su prikupljene od supervizora na samoj lokaciji banke i eksterne revizije,

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDIsposbnost supervizora da kontroliše

bankarske grupacije, banka treba da vodi ispravnu evidenciju i ima ispravnu dokumentaciju saglasno računovodstvenoj politici na osnovu koje se može izvesti prava slika o finansijskom stanju banke i njenoj profitabilnosti,

VI FORMALNA OVLAŠTENJA SUPERVIZORA BANKE

ST. 22. supervizor treba da ima adekvatne mjere u slučajevima kada banka ne ispunjava zahtjeve npr. minimalno propisane stope adekvatnosti kapitala,

Mjere trebaju da imaju popravni karakter kako bi se poboljšao odnos prema deponentima banke i prema obimu kapitala

VII MEĐUNARODNO BANKARSTVOSt. 23- 25uspostavljanje kontakta i razmjena informacija sa drugim

institucijama koje su uključene u superviziju, uključujući i institucije za superviziju u drugim zemljama, supervizor banke je u obavezi da traži od banke koja posluje na domicilnom tržištu da svoje poslovanje obavlja po standardima kako to čine i domicilne banke, banka je u obavezi da pruža informacije neophodne supervizorima u drugim zemljama radi sprovođenja supervizije po konsolidovanoj osnovi

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDIDRUGI BAZELSKI SPORAZUM -BAZEL II2002. GOD., UVODI TRI NOVA STUBAStub 1. MJERENJE KREDITNOG RIZIKA –

standardni pristup i pristup interne procjene koji će odobravati supervizor na osnovu standarda koje ustanovi Odbor, banka procjenjuje vjrovatnost kašnjenja u otplati za svakog zajmoprimca , a supervizori priključuju ostale elemente

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDI STUB 2. PROCES SUPERVIZIJSKOG NADZORA

Zahtjeva od supervizora da obezbijedi ispravne interne procedure u svakoj banci, kako bi se mogla procijeniti adekvatnost kapitala na osnovu procjene svih rizika, naglašava važnost rukovodstva banke u razvoju procesa interne procjene kapitala i uspostavljanja ciljeva za kapital koji će biti u skladu sa karakterističnim profilom rizika i uslova kontrole u toj banci, interni proces bi trebao biti predmet supervizijskog pregleda i intervencije.

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDISTUB 3. POJAČANO OBJAVLJIVANE-

TRANSPARENTNOSTIma za cilj podršku tržišne discipline putem

poboljšanja izvještavanja banaka, ustanovio je propise o izvještavanju i preporuke za nekoliko područja, uključujući i način na koji banka izračunava adekvatnost kapitala i metode za procjenu rizika.

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDIBANKARSKI SISTEM U BIH ustavno uređenje BiH, -član 3. Ustava BiH u okviru nadležnost institucija BiH-

monetarna politika kako je to određeno članom 7. koji ustanovljena Centralna banka BiH kao jedinu ovlaštenu instituciju za monetarnu politiku na cijelom području BiH i za emitovanje domaće valute

Centralna banka BiH- osnovana Zakonom o centralnoj banci BiH 1997. god

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDICilj osnivanja Centralne banke BiH:Da se postigne i održi

stabilnost domaće valute (KM) , Osnovni zadaci :Da definiše, usvoji i kontroliše monetarnu

politiku BiH putem izdavanja domaće valute,- Da upravlja domaćim deviznim rezervamDa potpomogne ili uspostavi i održava odgovarajuće

platne i obračunske sisteme,Da izdaje propise za ostvarivanje navedenih aktivnosti,Da provodi monetarnu politiku,Da prima depozite od BiH i komercijalnih banaka radi

ispunjavanja zahtjeva za obaveznim rezervama

MEĐUNARODNI PRINCIPI I STANDARDIMeđunarodna saradnja: -zastupa BiH na svim međuvladinim sasatancima, tijelima i organizacijama po pitanju međunarodne politike, Sastoji se od Upravnog vijeća , uprave koja se sastoji od guvernera , tri vice guvernera, i stručnog osoblja.Prikuplja statističke podatke direktno ili preko glavnih jedinica od nadležnih institucija BiH, RS I FBIH o ekonomskim i finansijskim pitanjima pod uslovom da se to ne smatraju povjerljivim informacijama.CENTRALNA BANKA , NJENA IMOVINA I AKTIVA OSLOBOĐENI SU OD SVIH POREZA I CARINA.

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE član 68. tč.7. Ustava Republike Srpske , Republika Srpska

uređuje bankarski i poreski sistem.Struktura bankarskog sistema Republike Srpske određena

Zakonom o Agenciji za bankarstvo Republke Srpske 1998. god. (novi Zakon 2013. god)

-nadzor bankarskog sistema Republike Srpske, zasnovan je na osnovnim principima za superviziju banaka koje je utvrdio Bazelski komitet

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEAgencija za bankarstvo Republike Srpske osnovana je

Zakonom o Agenciji za bankarstvo kao samostalna neprofitna institucija radi održavanja i jačanja stabilnosti bankarskog sistema Republike Srpske, te unapređenja

njegovog sigurnog kvalitetnog i zakonitog poslovanja.

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE

Šta je djelatnost Agencije?-izdaje dozvole za osnovanje i rad banaka, dozvole za svaku promjenu organizacije i vrste poslova

koje obavlja,Nadziranje poslovanja banaka,kontrolu rada banaka

pregledom računa i druge dokumentacije,

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEUkida dozvole za rad,Donosi podzakonske akte kojima se reguliše rad

banaka,kontrola banaka, dostavljanje izvještaja, Vrši ocjenu ispunjavanja uslova i daje saglasnost za

izdavanje akcija narednih emisija,Preduzima određene mjere npr. blokiranje računa

klijenata u bilo kojoj banci ili bankama na području cijele RS,

Sastavljanje i obajvljivanje u sužbenom gl. u mjesečnim intervalima spiska blokiranih računa,

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEPREDSTAVLJA REPUBLIKU SRPSKU , NA MEĐUNARODNIM

KONFERENCIJAMA, SKUPOVIMA I ORGANIZACIJAMA. OBAVEZE BANAKA PREMA AGENCIJI - dostavljanje izvještaja i drugih podataka po vrsti, obimu i

rokovima prema zahtjevima Agencije,- predaja bilansnog i drugi finansijskih izvještaja do 31.

marta tekuće godine- AgENCIJA MOŽE DA ODBIJE IZVJEŠTAJ I DA ZAHTIJEVA NOVI IZVJEŠTAJ

KOJI ĆE IZRADITI OVLAŠTENI REVIZOR KOJEG IMENUJE AGENCIJA, NA TERET BANKE

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEKOME AGENCIJA PODNOSI IZVJEŠTAJ?NARODNOJ SKUPŠTINI RS - GODIŠNJI IZVJEŠTAJ O STANJU U

BANKARSKOM SISTEMU, IZVJEŠTAJ O POSLOVANJU I REZULTATIMA RADA SA FINANSIJSKIM IZVJEŠTAJEM AGENCIJE, NAJKASNIJE DO 30. JUNA NAREDNE GODINE.

IZVJEŠTAJ DOSTAVLJA I CENTRALNOJ BANCI BIH Svaka tri mjeseca podnosi izvještaj o poslovanju Vladi

Republike Srpske ,a Narodnoj Skupštini svakih šest mjeseci

INFORMACIJE VEZANE ZA POKUŠAJE TRANSAKCIJA NA ILI SA BLOKIRANIH RAČUNA KLIJENATA OD DANA STUPANJA NA SNAGU NALOGA ZA BLOKIRANJE.

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEStruktura bankarskog sistema Republike SrpskeStrukturu bankarskog sistema Republke Srpske čine:

banke, mikrokreditne organizacije, štedno-kreditne organizacije , lizing društva i druge finansijske organizacije čije se poslovanje uređuje posebnim zakonom kojim je propisano da Agencija izdaje dozvolu za rad, nadzire poslovanje i vrši druge poslove u vezi s njima.

-

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEPoslovne banke - Zakon o bankama Republike Srpske uređuje se

osnivanje,poslovanje, upravljanje, supervizija i prestanak rada pravnih lica koja obavljaju poslove primanja novčanih depozita i davanje kredita i drugih poslova koje obavljaju banke.

-u zakonu su inkorporirani principi i standardi Bazelskog sporazuma,

zakonska rješenja usmijerena omogućavanju da domaće banke posluju na inostranom tržištu, privlačenju stranog kapitala, jačanju pravne sigurnosti stranim investitorima

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE- naglašena kontrola rada banaka, -korporativno upravljanje -upravljanje rizicima -kontrola na konsolidovanoj osnovi -dvofazni postupak osnivanja -zaštita konkurencije u bakarskom sektoru -bankarska tajna -transparentnost poslovanja banke i spoljna revizija

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEOsnivanje banke-osniva se koa akcionarsko društvodvofazni postupak osnivanja: -postupak za izdavanje dozvole za rad kod Agencije

za bankarstvo i -postupak kod nadležnog suda prema Zakonu o

privrednim društvima i Zakonu o registraciji poslovnih subjekata

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEKO MOŽE BITI OSNIVAČ BANKE?

-domaća i strana, fizička i pravna lica,-najmanje dva osnivača,-dozvolu za rad banke daje Agencija zabankarstvo Republike Srpske,- uz zahtjev za izdavanje dozvole za rad osnivači

podnose:ugovor o osnivanju banke potpisan od svih osnivača, nacrt statuta i drugih osnivačkih akata prema odluci Agencije, podatke o kvalifikacijama i iskustvu članova nadzornog odbora i uprave banke, iznos osnivačkog i drugih oblika kapitala, spisak osnivača banke,


Dozvola za rad banke je uslov za upis u sudski registar.Dozvola se izdaje na neodređeno vrijeme i nije

prenosiva,Dozvolom za rad određuju se poslovi kojim se banka može

baviti,Nakon izdavanja dozvole za rad, osnivač je dužan da

najkasnije u roku od 30 dana podnese prijavu za upis u sudski registar

Agencija po službenoj dužnosti ukida dozvolu za rad ako osnivač u tom roku ne podnese prijavu za upis u sudski registar ili ukoliko ne počne sa radom u roku od 90 dana od dana upisa u sudski registar


ŠTA SU USLOVI ZA IZDAVANJE DOZVOLE ZA RAD?

-Ako je prethodno uplaćen novčani iznos osnivačkog kapitala minimalno

15.000. 000 KM

-Ako se Agencija uvjerila da će banka ispunjavati

uslove iz Zakona o bankama,

ŠTA SU USLOVI ZA IZDAVANJE DOZVOLE ZA RAD?

-Ako je prethodno uplaćen novčani iznos osnivačkog kapitala minimalno

15.000. 000 KM

-Ako se Agencija uvjerila da će banka ispunjavati

uslove iz Zakona o bankama,


o Ako je dokumentovana perspektiva za buduće finansijsko stanje banke,

- Ako predviđeni članovi nadzornog odbora i uprave banke imaju visoku stručnu spremu i iskustvo na poslovima za koje se banci izdaje dozvola, da se protiv tih lica ne vodi krivični postupak i da nisu osuđivani.


o da sva lica koja imaju značajan vlasnički interes imaju zadovoljavajuću finansijsku sposobnost i odgovarajuće poslovno iskustvo,

Naziv bankeniko ne može koristiti riječ banka ili izvednicu te riječi u

smislu označavanja djelatnosti,proizvoda ili usluga , bez dozvole za rad ili ovlaštenja banke osim ako je ta upotreba određena posebnim zakonom

Banka ne može u svom nazivu koristiti riječ koja bi mogla asocirati na bilo koju ustanovu Republike Srpske ili Bosne i Hercegovine ukoliko bi to po ocjeni Agencije moglo dovoditi javnost u zabunu.

Banke sa sjedištem izvan Republike Srpske mogu osnovati predstavništvo u Republici Srpskoj uz ovlaštenje Agencije.


BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEUPRAVLJANJE BANKOM-korporativni način upravljanja-iznalženje najboljeg načina na koji će

uprava banke postaviti korporativne ciljeve, voditi dnevno poslovanje banke, odgovoriti akcionarima, štiti interese deponenata i organizovati poslovanje u skladu sa važećom regulativom

organi banke su: Skupština, Nadzorni odbor i Uprava. Skupštinu banke - najviši organ upravljanja koju čine akcionari, može odlučivati ukoliko su

zastupljeni, lično ili putem punomoćnika, akcionari sa više od 50% akcija s pravom glasa

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE Ndaležnost Skupštine: - odlučuje o formiranju osnovnog kapitala banke putem emisije ili

povećavanja običnih akcija i emisija ili povećanja prioritetnih akcija, -povećanju ili smanjenju osnovnog kapitala, -o godišnjem finansijskom izvještaju, sa izvještajem vanjskog revizora,

nadzornog odbora i odbora za reviziju, -raspodjeli dobiti i isplati dividendi, -načinu pokrića gubitaka, -razdvajanja i prestanka rada banke, -spajanju sa drugim društvima i pripajanja drugih društava banci, drugim

bitnim pitanjima.

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE -pojedinačnom izboru i razrješenju članova nadzornog

odbora, -naknadama članovima nadzornog odbora i dopunama

statuta -prodaji i kupovini imovine čija je vrijednost veća

između 15% i 30% knjigovodstvene ukupne postojeće imovine banke,ukoliko takva transakcija nije prethodno odbrena jednoglasnom odlukom nadzornog odbora,

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKESkupština se održava najmanje jednom godišnje, a saziva je

predsjednik Nadzornog odbora.2. NADZORNI ODBOR –vrši funkciju upravljanja bankom

na način da nadgleda poslovanje banke i rad uprave

- nadzorni odbor , čini najmanje pet članova predsjednik i četiri člana, koja imenuje Skupština na period od četiri godine,i upisuju se u registar kod Agencije.

-biraju se glasanjem, na prijedlog akcionara ili grupe akcionara koji imaju najmanje 5%akcija

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE -uslovi za člana nadzornog odbora su propisani

Zakonom o bankama i postavljeni kao jedan od uslova za izdavanje dozvole za rad banke, moraju imati dobru poslovnu reputaciju na poslovima za koje se banci izdaje dozvola za rad, da se protiv istih ne vodi krivični postupak i da nisu osuđivani


Ndležnost nadzornog odbora - nadgleda poslovanje banke,rad uprave,

-podnosi Skupštini godišnji izvještaj o poslovanju banke

-imenuje upravu banke,imenuje revizora banke,

-predlaže raspodjelu i način upotrebe dobiti,

-predlaže način pokrivanja gubitaka,- saziva Skupštinu, - -odobrava emisiju novih akcija ,- - donosi interne akte banke,poslovne i druge politike i

procedure

3.UPRAVA BANKE

- uprava organizuje rad i rukovodi poslovanjemo -upravu banke čine direktor, izvršni direktor i zamjenik

direktora koje imenuje Nadzorni odboro -direktor banke se ne može imenovati bez prethodnog

odobrenja Agencije za bankarstvo, njegova prava, ovlaštenja i odgovornosti se uređuju ugovorom između nadzornog odbora i direktora,

o -direktor, zamjenik direktora i izvršni direktori su dužni da prijave nadzornom odboru svaki direktni ili indirektni interes u pravnom licu sa kojim banka ima ili namjerava da stupi u poslovni odnos.


BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKENA nivou banke formiraju se:

1. Odbor za reviziju (odbor za praćenje poslovanja banke)

2. Kreditni odbor,

3. Komitet za upravljanje aktivom i pasivom.


1.ODBOR ZA REVIZIJUBanka mora formirati odbor za reviziju imenovan od

nadzornog odbora,Odbor ima pet članova koji se imenuju na četiri godine,Nadzornom odboru i Skupštini prezentuje

kompletnu reviziju godišnjeg finansijskog izvještaja,

odgovoran je za nadzor sprovođenja i angažovanja vanjske revizorske firme koja obavlja reviziju godšnjih finansijskih izvještaja

-

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKE -nadgleda poslove interne revizije, uključujući i kontrolu

godišnjeg obračuna i na zahtjev akcionara sa najmanje 10 % akcija sa pravom glasa,

Direktno odgovara nadzornom odboruPored odbora za reviziju, svaka banka ima i internog

revizora koji je odgovoran za identifikovanje, praćenje i ocjenu rizika u poslovanju banke i provjeru da li je u banci uspostavljen sistem interne kontrole koji osigurava da se tim rizicima upravlja na način kojim se ti rizici umanjuju na prihvatljivu mjeru.


2.KREDITNI ODBOR U kreditni odbor ulaze rukovodioci banke i njenih filijala

Kreditni odbor odlučuje o: - kreditnoj politici banke, ocjeni loših plasmana, - odobravanju kreditnih linija po filijalama i namjenama, -redovnom pregledu kredita(visina, oročenost, naplativost), - produženje kredita, izdavanju garancija,i nekim drugim

pitanjima


3.Komitet za upravljanje aktivom i pasivom

- -ulaze članovi nadzornog odbora, izvršni direktori sredstava i likvidnosti, računovodstva i izvršni direktori za strateško planiranje.

- U okviru ovog odbora odlučuje se o:- politici upravljanja tržišnim rizicima, - nalazima uticaja tržišnih rizika na sve pozicije aktive i

pasive,


-definisanje strukture kapitala banke,

-definisanje politike cjena,

-definisanje novih proizvoda (usluga),

- izvještavanje o upravljanju rizicima,

- izvještavanje o stepenu izvršenja poslovnih planova

banke.


NEZAVISNA VANJSKA REVIZIJA BANKE -Nezavisnog vanjskog revizora imenuje banka uz odobrenje Agencije Nezavisni vanjski revizor banci daje savjete o primjeni

računovodstvenih standarda, Priprema i organima upravljanja banke podnosi izvještaj , sa mišljenjem

nezavisnog revizora, tačan i vjerodostojan pregled finansijskog stanja banke,

Informiše odbor za reviziju, nadzorni odbor, upravu i Agenciju o protivpravnom postupanju banke koji mogu prouzrokovati materijalni gubitak za banku,

u godišnjem izvještaju daje komentare za reviziju, nadzornom odboru, upravi banke i Agenciji o efikasnosti unutrašnjeg revizora u sistemu unutrašnje kontrole.

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEREVIZIJA I KONTROLA RADA BANKE-Dostavljanje Agenciji za bankarstvo godišnjeg finansijskog

izvještaja u roku od 75 dana, a izvještaja o vanjskoj reviziji u roku od pet mjeseci od isteka poslovne godine na koju se izvještaj odnosi

-objavljivanje u skraćenom obliku izvještaja o vanjskoj reviziji u roku od 15 dana od njegovog prijema u jednim ili više dnevnih novina dostupnih na cijelom području BiH

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKESTATUSNE PROMJENE BANKE Banka kao i svako privrdno društvo može da:

-se fuzioniše (spoji) sa drugom bankom,

- pripoji drugoj banci,

-se podijeli na više banaka ili finans. organizacija.


POSLOVANJE BANKEBanka može obavljati djelatnosti:

-primanja novčanih depozita i drugih novčanih sredstava,

-davanje i uzimanje kredita i finansijsksih lizing,

-davanje svih oblika jemstva,

-kupovina i prodaja instrumenata tržišta novca za svoj ili tuđi račun,


- usluge domaćeg i međunarodnog platnog prometa i prenosa novca,

- kupovina i prodaja strane valute,

- izdavanje i upravljanje sredstvima plaćanja uključujući kreditne kartice putne i bankarske čekove,

PRVI DIO-BANKARSKO PRAVO- čuvanje i upravljanje hartijama od vrijednosti,

-usluge finansijskog menađžmenta,

-kupovina i prodaja hartija od vrijednosti,

-prema Zakonu o unutrašnjem platnom prometu ovlaštene organizacije za obavljanje poslova platnog prometa su poslovne banke sa sjedištem u Republici Srpskoj, filijale banaka iz Federeacije BiH i Brčko distrikta BiH koje imaju dozvolu za rad od Agencije za bankarstvo i drugi subjekti koji obavljaju poslove platnog prometa za ovlašćene organizacije u skladu sa zakonom ( npr.pošte)

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEBankarska tajnaKod bakarskog poslovanja važi pravilo bankarske

tajne- sve informacije su zaštićene Kodeks bankarskog poslovanja.Dobri poslovni odnos zasniva se na povjerenju,U odnosu sa klijentima, etično i profesionalno ponašanje,

primjena i poštivanje zakona i drugih propisa,

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEOdnos prema klijentu-čuvanje tajnosti bankovnih

informacija, objektivnost u poslovanju sa klijentima, kompetentna primjena novih znanja, sigurnost i pouzdanost bankovnih i poslovnih sistema, ispravljanje mogućih grešaka uz brze i brze odgovore.

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEZakon o bankama utvrđuje razloge kada Agencija

imenuje privremenog upravnika banke:

- kada ocijeni da je prekršen Zakon , propis ili doluka Agecije ili su ozbiljno ugroženi interesi deponenata,

- Ako je banka svojim poslovanjem prouzrokovala štetu ili može prouzrokovati značajno pogoršanje kapitala ili finansijskog stanja, ili druge ozbiljne rizike po interese deponenata,

- Ako je Agencija odredila određene mjere prema banci, članovima nadzornog odbora, upravi, radnicima banke, licima koja imaju značajan vlasnički interes ili povezanim licima .

- Banka može odrediti jednu od mjera:- Izdati pismeno upozorenje,- Sazvati Skupštinu akcionara ili drugih vlasnika

banke u cilju rasprave i razmatranja sanacionih mjera koje treba preduzeti,



-Izdati pismeni nalog kojim nalaže:

Da banka prestane ili da se suzdrži od kršenja Zakona i propisa Agencije i da preduzme mjere sanacije,

- Posebne zahtjeve za oprezno poslovanje koje se razlikuje od onih koji se inače primjenjuju,

- Izdati pismeni nalog koji sadrži upute u vezi kamatne stope , rok dospjeća ili drugih uslova koji se primjenjuju na bilo koji vid finansiranja kojeg je banka izvršila ili primila ,

Izdati pismeni nalog o privremenoj suspenziji članova skupštine, nadzornog odbora, uprave, ili radnika banke ako utvrdi da su počinila prekršaj propisan Zakonom o bankama ili ako utvrdi da ne ispunjavaju uslove u pogledu kvalifikacije, iskustva ili drugih uslova koji su određeni propisom Agencije.

-imenovati savjetnika banke sa određenim ovlaštenjima, -ukinuti bankarsku dozvolu,


- odrediti dodatne uslove za bankarsku dozvolu u obimu koji je potreban da se ispravi učinjeni prekršaj,

- imenovati privremenog upravnika u skladu sa odredbama Zakona o bankama,

- imenovati vanjskog revizora na trošak banke kako bi on izveo finansijsku i operativnu reviziju pod uslovima koje je postavila revizija, i druge mjere.


BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKESTEČAJ I LIKVIDACIJA BANKEBanka ulazi u stečaj kada Agencija za

bankarstvo oduzme dozvolu ili kada vlasnici banke donesu odluku o likvidaciji.

Postpak stečaja i likvidacije banke uređuje se posebnim Zakonom , i jednim dijelom Zakonom o bankama.

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEPosebnim zakonom o likvidaciji i stečaju banaka

definišu se sledeće grupe pitanja: -pokretanje stečajnog postupka, -organi stečajnog postupka(Agencija za osiguranje

depozita, nadležni sud, stečajni upravnik, odbor poverilaca),

Prenos sredstava izAgencije za osiguranje depozita,

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEPobijanje pravnih radnji banke u stečaju u poslovima

gdje se procijeni da se pogodovalo povjeriocima, -zabrana prodaje dužnika kao pravnog lica,Obaveze Agencije,Namirivanje poverilaca,Primjena zakona kojima se uređuje stečaj privrednih

društavaPostupak likvidacije,Posebne odredbePrelazne i završne odredbe.

Šta se isplaćuje na teret stečajne mase prije glavne diobe:

- Neisplaćene neto zarade zaposlenih u visini minimalnih zarada za poslednju godinu dana prije otvaranja stečajnog postupka,

- Neisplaćeni doprinosi za penzijsko i invalidsko osiguranje zaposlenih za posled. dvije godine prije otvaranja stečaja

-


BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEMjesečne zarade lica u radnom odnosu kod stečajnog

dužnika,Troškovi stečajnog postupka ,Druge troškove i obaveze nastale poslije otvaranja

stečajnog postupka.

BANKARSKI SISTEM REPUBLIKE SRPSKEPotraživanja poverioca isplaćuju se po sledećem

redosledu(isplatni redovi):- Potraživanja Agencije po osnovu osiguranja depozita

fizičkih lica umanjena za iznos osiguranog depozita,- -potraživanje po osnovu javnih prihoda dospjelih u

poslednja tri mjeseca prije otvaranja stečajnog postupka , osim doprinosa za pio zaposlenih,

- potraživanja ostalih poveriocapotraživanje akcionara banke

MIKROKREDITNE ORGANIYACIJE

MIKROKREDITNE ORGANIZACIJE

- obavljaju djelatnost mikrokreditiranja ,s ciljem poboljšanja materijalnog položaja korisnika mikrokredita , povećanja zaposlenosti, pružanja podrške razvoju prduzetništva i sticanja dobit,

- osnivanje, djelatnost, oblik organizovanja i registracija, poslovanje, način upravljanja, nadzor poslovanja i prestanak rada mikrokreditnih organizacija.


Osnovna djelatnost mikrokreditne organizacije je davanje mikrokredita,

Mikrokredit u smislu Zakona o mkrokreditnim organizacijama je kredit odobren u maksimalnom iznosu od 50.000. KM od strane mikrokreditnih društava ili 10.000 KM od strane mikrokreditne fondacije.


Pored davanja mikrokredita , mogu u manjem obimu ili privremeno obavljati i druge djelatnosti koje služe i koje se uobičajeno obavljaju uz djelatnosti mikrokreditiranja, uključujući:

-primanje i davanje poklona i donacija i pribavljanje novčanih sredstava i drugih oblika imovine iz bilo kojeg zakonitog izvora,


davanje i uzimanje u zalog imovine, uključujući mikrokredite, radi osiguranja pozajmica,

kreditne konsultacije, poslovno savjetovanje i tehničku pomoć u cilju unapređenja kreditnih aktivnosti mikrokreditne organizacije i poslovnih aktivnosti korisnika mikrokredita,

ne može primati novčane depozite i uloge na štednju od fizičkih i pravnih lica.

mikrokreditne organizacije

poslove mikrokreditne organizacije mogu obavljati isključivo organizacije koje su dobile dozvolu za rad od Agencije za bankarstvo,

-dozvola za rad izdaje se na neodređeno vrijeme i nije prenosiva,

svojstvo pravnog lica stiče upisom u sudski registar,

Mikrokreditne organizacije

Osnivanje mikrokreditne organizacije-mogu je osnovati najmanje tri domaća

ili strana fizička lica ili najmanje jedno domaće ili strano pravno lice, pod uslovima koji su utvrđeni Zakonom o mikrokreditnim organizacijama


mikrokreditna organizacija je obavezna Agenciji za bankarstvo RS dostaviti godišnji izvještaj , zajedno sa revizorskim izvještajem, najkasnije pet mjeseci po isteku poslovne godine na koju se izvještaj odnosi,

-skraćeni revizorski izvještaj objavljuje u jednom ili više dnevnih listova,


-isto kao i komercijalne banke dužna je Agenciji dostavljati izvještaje o poslovanju u obliku, sadržaju i rokovima koje utvrđuje Agencija, staviti na uvid poslovne knjige i dokumentaciju radi obavljanja kontrole.

Nadzor nad poslovnjem mikrokreditnih organizacija vrši Agencija, i može oduzeti dozvolu za rad.


Oblik organizovanja:-mikrokreditna duštva , osnivaju se i posluju

u pravnom obliku privrednog društva kapitala kao akcionarsko drštvo ili kao društvo sa ograničenom odgovornošću,(primjenjuju se odredbe Zakona o privrednim društvima), ako nije drukčije propisano Zakonom o mikrokreditnim organizacijama)


Naziv društva mora da sadrži i oznaku

“ mikrokreditno društvo”

- minimalan iznos osnovnog kapitala mikrokreditnog društva je 500.000 KM i u cjelosti mora biti uplaćen

Organi mikrokreditnog društva su:

- skupština, upravni odbor, direktor i odbor za reviziju kojegimenuje Upravni odbor.


- drugi oblik organizovanj su mikrokreditne fondacije, (primjenjuju se odredbe Zakona o udruženjima i fondacijama Republike Srpske ako Zakonom o mikrokreditnim organizacijama nije drukčije propisano,

- pored obaveznih elemenata , naziv fondacije mora da sadrži oznaku

“mikrokreditna fondacija”Ulozi u novcu osnivača moraju biti uplaćeni u iznosu od

50.000 KM -dozvolu za rad izdaje Aencija

ŠTEDNOKREDITNE ORGANIZACIJEŠTEDNO KREDITNE ORGANIZACIJE su

uređene ZAKON O ŠTEDNO-KREDITNIM ORGANIZACIJAMA

CILJ OSNIVANJA:

- PROMOVISANJE ŠTEDNJE MEĐU ČLANOVIMA PUTEM PRIKUPLJANJA NJIHOVIH ŠTEDNIH ULOGA.

-OSNIVAJU SE U PRAVNOJ FORMI DRUŠTVA S OGRANIČENOM ODGOVORNOŠĆU

ŠTEDNOKRTEDITNE ORGANIZACIJE OSNOVNI KAPITAL ČINE UPLAĆENI ULOZI ČLANOVA , A

MINIMALAN IZNOS OSNOVNOG KAPITALA JE 60.000 km I UPLAĆUJE SE U CJELOSTI,

- ZA OSNIVANJE JE POTREBNO NAJMANJE 30 OSNIVAČA , REZIDENATA,

OSNOVNA DJELATNOST JE ODOBRAVANJE KREDITA I DAVANJE GARANCIJE ČLANOVIMA ,

- USLUGE FINANSIJSKOG KNJIGOVODSTVA I KONSALTING USLUGE ZA ČLANOVE,

-MOGU VRŠITI POZAJMLJIVANJE SREDSTAVA, PRIMATI DONACIJE, POKLONE

Štednokreditne orhganizacije

ORGANI UPRAVE ŠTEDNOKREDITNE ORGANIZACIJE

-SKUŠTINA,-UPRAVNI ODBOR,-NADZORNI ODBOR,-KREDITNI ODBOR.

Documents

Bankarski Sistem Republike Srpske