36
digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id 19 BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI MUSAHLAN A. Edisi Diplomatik Salinan diplomati Halaman 1.b (Verso)

BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

19

BAB III

TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI MUSAHLAN

A. Edisi Diplomatik

Salinan diplomati

Halaman 1.b (Verso)

Page 2: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

20

Hakamn 2 a. (Reghto)

Page 3: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

21

Halaman 2.b

Page 4: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

22

Halaman 3.a

Page 5: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

23

Halaman 3.b

Page 6: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

24

Halaman 4.a

Page 7: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

25

Halaman 4.b

Page 8: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

26

Halaman 5.a

Page 9: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

27

B. Salinan Edisi Bahasa

Halaman 1.b

1 بسم هللا امرمحن امرحمي

2 واجب شع داء ك سداجاهو عورغ مكف فنافو ؼاعوهيؽى داء ك

بن داميل عقل ارثنو 3 سداجاهو عقائد س سئيكت لك

و منوس دنغ ضفة س لرتاػن داري لرنئنو عقل4

5 واجب عى كهدئ ب اهلل ثعاىل فنك دوا فومو. ضفة س محال

نغ دنغ ضفة س و عى كهدئ ب اهلل ثعاىل فنك دوا فومو 6

توغ دنغ ضفة س واجب عى كهدئ ب اهلل ثعاىل فنك س 7

ت لؽجغ عى كهدئ ب سداجاهو لوس 1 8 هب اوثوسن فنك فأ

ت لؽجغ امفأ ضفة س محال عى كهدئ ب سداجاهو لوس 2 هب

9

دنغ ضفة س ونغ عى كهدئ ب اوثوسن فنك فأ امفأ 10

ت لؽجغ سداجاهو لوس 3توغ ي هب اوثوسن فنك س دد

11

دنغ ضفة س واجب ومفول سداجو فنك سئيكت عقائد ل 12

روفاهو ; وجود. عى كهدئ ب اهلل ثعاىل فنك دوافومو 13

14 قدرت.قدام. بقأ . مخامفة نلحوادج. قيام بنفسو. وحداهية.

1 Tulusan لؽجغ yang benar لنجغ 2 Tulusan لنجغ yang benar لنجغ 3 Tulusan لنجغ yang benar لنجغ

Page 10: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

28

Halaman 2.a

م. قديرا. مردا. عليما. 1 . لك ع. بص . حيات. س ارادت. عل

ما 2 ا. متك يعا. بطي دنغ ضفة س محال عى كهدئ حيا. س

عدم. حدج. روفاهو ؛ ب اهلل ثعاىل فنك دوافومو جوكن 3

ز. لراىو 4 د. ع ص. ثعد ىل محل بومخط. افتتاره ا فنأ . مماثل

م. عى. بك. عاجزا. كرىا. جاىل. 5 ل. موت. ص ميتا.. ج

. بعى. ابك 6 وجود برثنو بداه اهلل بسم هللا امرمحن امرحمي بص

ثعاىل. قدام برثنو موكوه لدب اهلل ثعاىل. بقأ برثنو فكون 7

مخامفة نلحوادج برثنو بيداه اهلل ثعاىل اهلل ثعاىل ثأ ابعوب 8

داري سداجاهو س اير )سداجاهو مخلوق(. قيام بنفسو 9

بن اذاثو دبئي اهلل ثعاىل ثداء س ماجنغ 10 برثنو جنغ لك

توغ اهلل ثعاىل اذثو سغ ضفتو سغ وحداهية بر 11 ثنو س

فؽكبينو. قدرت برثنو لباسو الل ثعاىل )مابيسو اهلل 12

ثعاىل( ارادت برثنو لسوكن اهلل ثعاىل. عل برثنو ػكل اهلل 13

ثعاىل دب ك سداجاهو فن فنافن. حيات ارثنو عودئ اهلل ثعاىل. 14

Page 11: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

29

Halaman 2.b

سو اهلل ثعاىل دب ك سداجاهو فن فنافن 1 ع = مي س

م = بص = ػولت اهلل ثعاىل دب ك سدجاهو فن فنافن 2 لك

و اهلل ببودابو اهلل ثعاىل سامنجاؼو 3 قدير = س لباس

مرد = س اكرف اهلل ثعاىل = ثعاىل = س مابيسو الل ثعاىل 4

عليما = س س لنجغ اهلل ثعاىل )س لسوكن اهلل ثعاىل( 5

ؼاعوهيؽي اهلل ثعاىل = س ػكىل اهلل ثعاىل دب ك سداجاهو 6

سو حيا = س عودئ اهلل ثعاىل فن فنفان 7 يعا = س مي س

ا = س ػولت اهلل ثعاىل دب ك سداجاهو فن فنفان 8 بطي

ما = س ابودابو اهلل ثعاىل دب ك سداجاهو براغ فن فنفان 9 متك

بوهو سامنجؽو زمان 10 __ عدام برثنو اهلل ثعاىل ثدب ع

ارنو تدب ( تدب 11 فنا برثنو حدوج برثنو بير )بده س

ىل مماثل برثنو فاده روساك )ابعوب( 12 افتتاره ا

ص برثنو اكرفو دب ك لنؽان بثبا دب كس 13 محل بومخط

د برثنو ببيتوػن ب ػك 14 ز برثنو عافس )ثأ بيسا ثعد ع

Page 12: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

30

Halaman 3.a

ي( 1 ل لرىو برثنو لرسغ )ثأ ليؽيغ بوهنت( ما دد ج

م برثنو ثيؽل موث برثنو ماثيو برثنو بودوه 2 عى ص

عاجزا برثنو س عفس بك برثنو بووو برثنو بوثو 3

تا جاىل برثنو س بودوه كرىا برثنو س لرسغ 4 مي

اعى برثنو س بص برثنو س ثيؽل برثنو س ماثيو 5

ابك برثنو س بووو بوثو 6

بسم هللا امرمحن امرحمي 7

د 8 دن محم ي عل س امحمد لل رة امعاممني . وضل هللا وسل

بو 9 ابعد . دنغ كدهتوه لتاة ئن ميئنوال وص عني . ام اج

نراؼايك عقائد س يكت 10

سفاجا مكفاغ –لكبن عوجأمدوره 11

ػرت دبك هأ كهأ س لئ بورو اجر س فدا بودوهو اكدي 12

Page 13: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

31

Halaman 3.b

امفقي اىل رمحة –بدان مول . س مافوموغ عقائد كدهتوه 1

ان . 2 ن . اضلحو امحال وامش مح د بن عبد امر و اممنان . محم رب

مؽكوغ دمني فؽارف دب ك سداجا تن ترتان س ماعوس 3

فورهو لكوراػن 2موك –لتاة ليئن ك دنتو 4 و ما س سود

سغ مساه اثوران –افون . سغ ما جبئي سال افون 5

و جوكن –افون 6 نو منوس لراهو بدان لول ماسؤمم

فنافو لودو اجر -واجب شع داء ك سداجاهو عورغ مكف 7

بن جزم ارثنو سكن. 8 سغ لودو عوهيغ سغ لودو ػرت لك

يكت 9 بن داميل عقل –دب ك سدجاهو عقائد س س ارثينو –لك

لرتاػن داري لرنئنو عقل 10

ضفة س واجب دب ك اهلل ثعاىل 11

وفاهو : بسم هللا امرمحن امرحمي دنغ ضفة سعى كموػي ب هللا ثعاىل كدهتو دوافومو ر 12

ضفة وجود . ارثنو بده هللا ثعاىل ثألكبن بده س مباده )ثدب س مباد هللا ثعاىل .1 13

,, قدم . ارثنو بد موكو هللا ثعاىل لكبن تدب اممومنو. .2 14

Page 14: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

32

Halaman 4.a

زمن.,, بقأ . ارثنو فكون هللا ثعاىل ثأ ابعوب موميىى زم ن بزل تروس سعابد .3 1

,, مخامفة نلحوادج . ارثنو بيده هللا ثعاىل داري س اير )داري سداجاهو خملوق. .4 2

,, قيامو بنفسو . ارثنو جومنغ هللا ثعاىل لكبن اذثو دب )ثدب س ماجنغ دبك هللا ثعاىل . .5 3

سغ فؽكبنو )لكموهو(. –اذث سارغ ضفة –,, وحد هية . ارثنو س توغ هللا ثعاىل .6 4

,, قدرت . ارثنو مباسو )مابيسو( هللا ثعاىل . .7 5

رادت . ارثنو مسوكن هللا ثعاىل . .8 6 ,, ا

,, عل . ارثنو عوهيغ )ػكىل( هللا ثعاىل . .9 7

,, حيات . ارثنو عودئ هللا ثعاىل تء لكبن بروح . .11 8

ع . ارثنو ميسو هللا ثعاىل ثألكبن موفيغ . .11 9 ,, س

,, بص . ارثنو ػولدى هللا ثعاىل ثألكبن ثيؽال . .12 10

م . ارثنو ابودابو هللا ثعاىل ثألكبن سواره سغ ثألكبن حروف . .13 11 ,, لك

هللا ثعاىل دبك فأفنافأه بساىوس .,, قديرا . ارثنو بذاث س مباسو اثبا مابسو .14 12

,, مردا . ارثنو بذاث س كسوكن هللا ثعاىل . .15 13

,, عليما. ارثنو بذاث س ؼاعوهيؽى )س ؼاكىل( هللا ثعاىل . .16 14

Page 15: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

33

Halaman 4.b

. ,, حيا . ارثنو بذاث س عودئ هللا ثعاىل ثألكبن بروح . 17 1

يعا . ارثنو بذاث س ميسو هللا ثعاىل ثألكبن موفيغ . .18 2 ,, س

ا . ارثنو بذاث س ػولدي هللا ثعاىل ثألكبن مؽجلؽنو سوجو . .19 3 ,, بطي

ما . ارثنو بذاث س ادابو هللا ثعاىل ثألكبن سواه سغ هللا ثعاىل ثألكبنحروف . .21 4 ,, متك

ضفة س حمال دبك هللا ثعاىل بسم هللا امرمحن امرحمي 5

دنغ ضقة س حمال دبك هللا س بحاهو و ثعاىل كدهتو دوفومو جوكن : روفاهو ؛ 6

ل ارثنو بوده .9 7 ضفة عدام ارثنو تدب. .1 . ضفة ج

8 تدب( .,, خدج ارثنو اير )بده سامرنو .2 . ,, موث ارثنو ماثيو .11

م ارثنو ثيؽل . 11 9 ,, فنأ ارثنو روسك . .3 . ,, ص

10 ,, مماثل ارثنو دافاداه . .4 . ,, عى ارثنو بوثو . 12

11 ,, افتتار ارثنو اكرف . .5 . ,, بك ارثنو بووي . 13

د ارثنو ابيتوػن . .6 . ,, عاجزا ارثنو عافس )ثأبيسو ماددي( 14 12 ,, ثعد

ز ارثنو عافس )ثأبيسو ددى( . .7 . ,, كرىا ارثنو س مرسغ )س ترفكسو( . 15 13 ,, ع

14 ,, لراىو ارثنو مرسغ )لفكسو( . .8 . ,, جاىل ارثنو س بودوه16

Page 16: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

34

Halaman 5.a

1 . . ضفة ميتا ارثنو س ماثيو .17 . ضفة بعى ارثنو س بوثو . 19

2 ,, اص ارثنو س ثيؽل . .18 ,, ابك ارثنو س بووي .21

Page 17: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

35

C. Alih tulisan (traslitrasi)

Ada dua bahasa yang terkandung dalam kitab aqaid koleksi

musahlan ini yaitu bahasa madura dan bahasa arab. Tentunya penulis harus

memaparkan bagaimana teknis penulisan bahasa madura dengan aturan-aturan

yang sudah ditetapkan yang harus merujuk pada translitrasi bahasa Madura-

Indonesia. Pada buku-buku berbahasa Madura terbitan setelah tahun 1972

sudah dimulai penyesuaikan tulisan dengan Ejaan Yang disempurnakan

(EYD).

Kemudian pada tahun 2004 diterbitkan Pedoman Ejaan Bahasa

Madura, oleh Balai Bahasa Surabaya.

Oleh Balai Bahasa Surabaya ini, abja-abjad yang digunakan adalah

sebagai daftar dibawah ini, dengan contoh ucapan/pemakaian sebagai berikut :

Huruf vokal

No Huruf Contoh ucapan

1 a alos-halus; sala-salah, tapay-tape

2 â bârâ-bengkak; dârâ-darah; jhâte-jati

3 è èntar-pergi; sèsèk-iris; talè-tali

4 e Eppa’ –ayah ; nèser-kasihan; males-malas

5 i bila-kapan; jhilâ-lidah; obi-ubi

6 o Olo’-panggil; colo’-mulut; pao-mangga

7 u Paju-laku; dumpa-tumpah

Page 18: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

36

Contoh-contoh:

“Bhâsa Mâdurâ sè paling alos dâri Songènnèp”

“Bahasa Madura yang paling halus dari Sumenep”

Abjad-abjad yang digunakan untuk konsonan pada kata adalah

sebagai berikut:

Huruf konsonan

No Huruf Contoh ucapan

1 b bârâ-bengkak; lobâr-usai; sabâb-sebab

2 c camkèm-dagu; moncar-terbit

3 d dâno-setan; dhibi’-diri; dhunnya-harta

4 f fakèr-fakir; fitna-fitnah

5 g gâmbus-orkes; angga’-angkuh; gole-gulay

6 h ahèr-akhir; hèsap-penghitungan ; tasbhi-tasbih

7 j paju-laku; laju-usang; sapajâ-supaya

8 k korang-kurang; sakè’-sakit; otek-otak

9 l larang-mahal; malo-malu; bhântal-bantal

10 m marè-sudah; ambu-berhenti; dhalem-dalam

11 n nèser-kasihan; pènang-pinang; sekken-kukuh

12 p perèng-piring; opa-upah; kèlap-petir

13 q qur’an-quran; infaq-infaq

14 r rammè-ranau-I; sarè-cari; kasor-kasur

Page 19: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

37

15 s sèyang-siang; moso-musuh; bherras-beras

16 t tèkos-tikus; matta-mentah; sèsèt-capung

17 v vitamin-vitamin; revolusi-revolusi

18 w wâjib-wajib; towa-tua

19 y rèya-ini; sèyang-siang

20 z zakat-zakat; mu’jizat-mukjisat

contoh :

Bhâsa Mâdurâ sè paling alos dâri Songènnèp

Bahasa Madura yang paling halus dari Sumenep

Sokona Brudin ghi’ bârâ, bân makalowar dârâ

Kakinya Brudin masih bengkak dan mengeluarkan darah.4

Selain itu penulis juga menggunakan pedoman traslitrasi Arab-

Indonesia yang sudah menjadi bahan rujukan wajib bagi penulisan skripsi

pada jurusan Sejarah Kebudayaan Islam Fakultas Adab Universitas Islam

Negeri Sunan Ampel Surabaya. Adalah sebagai berikut:

Traslitrasi bahasa Arab-Indonesia

Indonesia Arab Indonesia Arab No

t} ط a 1 ا

z} ظ b 2 ب

3 ت t ع ‘

4 Poerwadi, ” MARI BELAJAR BAHASA MADURA”,dalam

https://poerwadidjojonegoro.wordpress.com/2011/08/17/mari-belajar-bahasa-madura-oleh-

poerwadi/

Page 20: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

38

gh غ th 4 ث

f ف j 5 ج

q ق h 6 ح

k ك kh 7 خ

l ل d 8 د

m م dh 9 ذ

n ن r 11 ر

w و z 11 ز

h} ه s 12 س

13 ش sh ء ’

y ي s} 14 ص

d} 15 ض

Page 21: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

39

Halama 1.b

1 Bismilla>hi al-Rahma>ni al-Rahimi

2 Wâjib sya>ra’ dhè’ka sadâjânâ orèng mukallaf pânâpâ ngâuningi dhe’ka

3 sadâjânâ ‘Aqa>id se saèket kalaben dhèlil ‘Aqli artenah

4 Katèrangan dâri karèna’enah akallah manussah dhining sèfat sè

5 Wâjib e ka’andik bik Alla>h Ta‘a>la> panikah duapuluh. Sèfat sè muhal

6 èka’andik bik Alla>h Ta‘a>la> panikah duapuluh thining sèfat sè wennag

7 èka’andik bik Alla>h Ta‘a>la> panikah sèttong thining sèfat sè wâjib

8 èka’andi’ bik’ sadâjânâ kustè kanjeng nabi utusân panèka

9 Empa’ sèfat sè mohal èka’andi’ bi’ sadhâjânâ kustè kanjeng Nabi

10 utusan panèka empa’ dhining sèfat sè wennag è ka’andhik bi’

11 sadâjâna kustèh kanjeng Nabi panika sèttong dheddi

12 kompollah sadâjâ panèka sèttong Aqa>id dhining sèfat sè wâjib

13 è ka’andhik bi’ Allah Ta’a>la> panèka duapulih ropana ; Wuju>d.

14 Qida>m. Baqa>’. Mukho>lafatulilhawa>dithi. Qiya>muhu> binafsihi. Wahda>niyat.

Qudrat.

Page 22: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

40

Halaman 2.a

1 Ira>dat. ‘ilmu. Haya>t. Sama’. Bas }ar. Kala>m. Qodi>ran. Muri>dan. ‘ali>man.

2 Hayyan. Sami >‘an. Bas}i>ran. Mutakalliman dhining sèfat sè muhal è

ka’andik

3 Bik Allah Ta ‘a>la> panèkah dupa pulih cuken ropanah ; ‘adam. Huduth.

4 Fana>’. Muma>thalah. iftita>ruhu> ila> mahalli au mukhas}s}is}in. Ta‘addun.

‘Ajzun. Kara >ha>h.

5 Jahlun. Mautun. S}omamun. ‘Ama>. Bakamun. ‘a>jizan. Ka>rihan. Ja>hilan.

Maytan.

6 As}omma. A‘ma>. Abkamu. Bismilla>hi al-rahma>ni al-rahi>mi wuju>d

artènah bhâdâ Alla>h

7 Ta‘a>la>. Qida>m artènah lukelluh kadhibi’ Alla>h ta‘a>la>. Baqa>’ artènah pakkun

8 Alla>h ta‘a>la> tak abâobâ mukha>lafatulilhawa>dithi artèna pidhe Alla>h ta‘a>la>

9 Dâri sadhâjâna sè anyar (sadhâjânah makhlokkah). Qiya>muhu binafsihi

10 Artèna cumeneng kalabân edzâttâ dhibi’ Alla>h ta‘a>la> tadhâ’ sè

macumânnâng

11 Wahdaniyat artèna sèttong Alla>h Ta‘a>la> eddâttâh sarèng sfattah sarèng

12 Pangkâbâyyânnah. Qudrat artèna kobesa Alla>h Ta‘a>la> (mabisa Alla>h

13 Ta’a>la>) ira>dat artèna kasokan Alla>h Ta‘a>la>. ‘ilmuh artèna ngakeli Alla>h

14 Ta‘a>la> dhâ’ka sadhâjânah panpanapan. Haya>t artèna nguladhi Alla>h Ta‘a>la>.

Page 23: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

41

Halaman 2.b

1 Sama>‘ = mèyarsa Alla>h ta‘a>la> dhâ’ka sathâjâna panpanapan

2 Basar = nguladhi Alla>h ta‘a>la> dhâ’ka sathâjânah panpanapan Kala>m =

3 Abudhâbu Alla>h ta‘a>la> salancânga qadi>ran = sè kobâssa Alla>h

4 Ta‘a>la> = sè mabisa Alla>h Ta‘a>la> muridan = sè akarep Alla>h Ta‘a>la> =

5 Sè kenceng Alla>h Ta‘a>la> (sè kasokan Alla>h Ta‘a>la>) ‘Aliman = sè

6 Nga‘uningi Alla>h Ta‘a>la> = sè ngakalè Alla>h Ta‘a>la> dhâ’ka sadhâjâna

7 Panpanapan Hayyan = sè ‘odhi’ Alla>h Ta‘a>la> Sami‘an = sè miyarsa

8 Alla>h Ta‘a>la> dhâ’ka sadhâjhâna panponapan Bashiran = sè nguladhi

9 Alla>h Ta‘a>la dhâ’ka sadhâjâna bhârâng panpanapan Muakalliman = sè

10 abudhâbu Alla>h Ta‘a>la tadhâ’ ambuna salanjhènga zâman __’Adam

artèna

11 Tadhâ’ hudu>ts artènah anyar (bâdhâh samarèna tadhâ’) Fana>’ artèna

anyar

12 Rosak (abâ’obâ) Muma>thalah artèna padhâ Iftita>ruhu ila>

13 Mahalli au Mukhas}s}is}in artèna se akarep dhâ’ka kennengan atabâ dhâ’ka sè

14 Ngakâbây ta‘addadud artèna abitongan ‘Ajzun artèna apes (ta’ bisa

Page 24: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

42

Halaman 3.a

1 Madhâddi) Kara>hah artèna kaserreng (ta’ kèngèn punten) Jahlun

2 Artèna phudhu Mautun artèna matè S}amamun artèna Tèngel ‘Ama>

3 Artenah buta Bakamun artèna Buwi ‘a>jizan artenah sè apes

4 Ka>rihan artèna sè kerreng Ja>hilan artèna phudhuh Mayyithan

5 Artènah sè matè ‘As}ammah artèna sè tèngel A‘ma> artèna sè

6 Buta ‘Abkamu artèna sè buwi

7 Bismilla>hi al-rahma>ni al-rahi>mi

8 Alhamdu lilla>hi rabbi al-‘a>lami>n. Al-sala>tu al-sala>mu ala> sayyidina>

Muhammadin

9 Wa’a>lihi> wasa>hbihi> ‘ajma‘in. Amma> ba‘du. Dining ka’dinto kètab ni’kèni’

10 Nerrangaki ‘aqa>id saèket

11 Kalabân nguca’ madhurâ – sopajâh ghâmpang

12 Ngartè dhâ’ka na’kana’ se ki’puruh ajhâr sè padhâ phudhu akathiyâh

Page 25: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

43

Halaman 3.b

1 Phâthân kaulâ. Sè mapolong Aqa>id ka’dintoh – Al-faqir ila rahmati

2 Rabbihi al-manna>n. Muhammd bin Abdurrahma>n. Asluhahu al-hala wa al-

sya>n.

3 Langkong dhimin pangarep dhâ’ka sahhâjâna taretan sè maus

4 Kètab kèni’ ka’dinto – mughâ 2 soddhiyâ masamporna kakorangan

5 Epon. Sareng mabeccèk sala èpon – sareng masaè atoran

6 Epon. Karana phâdhân kaulâ masok lemmanah manussah cukkân

7 Wâjib syara‘ dhâ’ka sadhâjâna orèng mukallaf – panapa kodhu achâr

8 Sareng kodhu onèng sareng kodhu ngartè kalabân jezem artena sekken.

9 Dhâ’ka sadhâjâna aqa>id se saèket – kalabân thâlil aqli – artèna

10 Katerangan dhâri karèna’ena aqal

11 Sèfat sè wajib dhâ’ka Allah Ta‘ala

12 Bismillahi al-rahmani al-rahimi dhining sèfat sè è ka’andhi’ bi’ Allah Ta‘ala

ka’dhinto dupolo ropana:

13 1. Sèfat wuju>d. Artènah bhâdhâ Alla>h Ta‘a>la> ta’ kalabân bhâdhâ sè

mabâdhâ (tadhâ’ sè mabâdhâ Alla>h Ta‘a>la

14 2. Sefat Qida>m. Artènah bhâdhâ lughâllu Alla>h Ta‘a>la> kalabân tadâ’

amula’enah

Page 26: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

44

Halaman 4.a

1 3. Sefat Baqa>‘. Artèna pakkun Alla>h Ta‘a>la> ta’ abâobâ mulaè zaman adzali

terros sa’abidha zâman

2 4. Sefat Muhka>lafutu lilhawa>dithi. Artèna phithâ Alla>h Ta‘a>la> dâri sè anyar

(dhâri sadhâjâna Makhlok

3 5. Sefat Qiya>muhu binafsihi. Artèna cumeneng Alla>h Ta‘a>la> kalabân

dzâttâh dibi’ (tadhâ’ se machumenneng dhâ’ka Alla>h Ta‘a>la>.

4 6. Sefat Wahdaniyat. Artèna sèttong Alla>h Ta‘a>la>– dhat sareng sèfattah –

sareng penghâbâyyânna (kalakowanna)

5 7. Sefat Qudrat. Artèna kobâssa (mabisa) Alla>h Ta‘a>la>.

6 8. Sefat Ira>dat. Artèna kasokan Alla>h Ta‘a>la>.

7 9. Sefat ‘lmuh. Artèna onèng (ngakallèh) Alla>h Ta‘a>la>.

8 10. Sefat Haya>t. Artena odhi’ Alla>h Ta‘a>la> tak kalabân roh

9 11. Sèfat Sama>‘. Artèna mèyarsa Alla>h Ta‘a>la> tak kalabân kopeng.

10 12. Sefat Bashar. Artèna nguladhi Alla>h Ta‘a>la> tak kalabân tèngal.

11 13. Sefat Kala>m. Artèna abhudhebu Alla>h Ta‘a>la> ta’ kalabân sowara sareng

ta’ kalabân huruf.

12 14. Sefat Qa>diran. Artèna dhat sè kobâssah atabâh mabisa Alla>h Ta‘a>la>

dhe’kha pa’napa’a bisaos.

13 15. Sefat Muridan. Artena dhad sè kasokan Alla>h Ta‘a>la>.

14 16. Sefat ‘aliman. Artèna dhad sè ngaonèngè (sè ngaghâli) Alla>h Ta‘a>la>.

Page 27: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

45

Halaman 4.b

1 17. Sefat Hayyan. Artèna edzad sè odhi’ Alla>h Ta‘a>la> ta’ kalabân eroh.

2 18. Sefat Sami‘an. Artèna edzat sè miyarsa Alla>h Ta‘a>la> ta’ kalabân kopèng.

3 19. Sefat Bashiran. Artenah edzat sè nguladhi Alla>h Ta‘a>la> ta’ kalabân

lengcellengenah mata.

4 20. Sefat Mutakalliman. Artènah dhat sè adhâbu Alla>h Ta‘a>la> ta’ kalabân

soara sareng Allah Ta‘ala ta’ kalabân huruf.

5 Bismillahi al-Rahma>ni al-Rahimi sèfat sè muhal dhâ’ka Alla>h Ta‘a>la>

6 Dhining sèfat sè muhal dhâ’ka Alla>h Subha>nahu Wata‘a>la> ka’dinto dupolo

chukân : ropana;

7 1. Sefat Adam artenah tadhâ’ 9. Sefat Jahlun artènag phudhu

8 2. Sefat huduth artena anyar

(bâdhâh samarèna tadhâ’)

10. Sefat mautun artèna matè

9 3. Sefat Fana>’ artèna rosak 11. Sefat Shamamun artèna tèngel

10 4. Muma>thalah artèna dhâpadhâ. 12. Sefat Ama> artèna buta

11 5. Sefat Iftita>ru artèna akarep 13. Sefat Bakamun artèna buwi

12 6. Sefat Ta‘addadu artèna abitongan. 14. Sefat ‘a>jizan artèna apes (ta’

bisa mathâtti)

13 7. Sefat ‘ajzun artèna apes (ta’ bisa

dheddi)

15. Sefat Karihan artâna kaserreng

(sè terpaksa)

14 8. Sefat Kara>hah artèna kaserreng

(kapaksa)

16. Sefat Ja>hilan artèna sè phudu

Page 28: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

46

Halaman 5.a

19. Sefat Sefat A‘ma> artèna sè buta 6. Sefat Maytan artèna sè matè 1

20. Sefat abkamu artèna sè buwi 7. Sefat ‘ashamma artèna sè tèngel 2

Page 29: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

47

E. Terjemah

Halaman 1.b

1 Dengan menyebut nama Allah yang maha pengasih dan maha penyayang

2 Sangat diwajibkan kepada semua orang Mukallaf untuk mengetahui

3 Seluruh aqa>id yang limapuluh dengan dalil ‘Aqli artinya

4 Keterangan dari hitungan akal fikiran manusia adapun sifat yang

5 Wajid bagi Alla>h Ta‘a>la> adalah duapuluh. Sifat yang muhal

6 Bagi Allah bagi Allah adalah duapuluh adapun sifat yang mustahil

(wennang)

7 Bagi Allah adalah satu adapun sifat yang wajib

8 Yang dipunyai seluruh gusti Nabi utusan adalah

9 Empat sifat yang mohal yang dimiliki para gusti Nabi

10 Utusan adalah empat adapun sifat yang mustahil (wenang) yang dimiliki

11 Seluruh gusti Nabi adalah satu jadi

12 Kumpulan seluruhnya adalah limapuluh Aqa>id adapun sifat yang wajib

13 Yang dimiliki Allah yang maha tinggi adalah duapuluh yaitu ; Wuju>d.

14 Qida>m. Baqa>’. Mukho>lafatulilhawa>dithi. Qiya>muhu binafsihi.

Wahda>niyat. Qudrat.

Page 30: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

48

Halaman 2.a

1 Ira>dat. ‘ilmu. Haya>t. Sama‘. Bas}ar. Kala>m. Kod>ran. Muridan. ‘aliman.

2 Hayyan. Sami‘an. Bas }iran. Mutakalliman adapun sifat yang Muhal yang

dimiliki

3 Allah maha tinggi adalah duapuluh juga yaitu ; ‘adam. Huduth.

4 Fana>’. Muma>thalah. iftita>ruhu ila> mahalli au mukhas }s}is}in. Ta‘addun.

‘Ajzun. Karaha>h.

5 Jahlun. Mautun. S}}omamun. ‘Ama>. Bakamun. ‘a>jizan. Ka>rihan. Ja>hilan.

Maytan.

6 As}omma. A’ma>. ‘Abkamu. dengan menyebut naman Allah yang maha

pengasih dan maha penyayang wuju>d artinya Allah

7 Maha tinggi. Qida>m artinya awal sendiri Alla>h yang maha tingi. Baqa>‘

artinya tetap

8 Alla>h yang maha tingi tidak berupah mukha>lafatulilhawa>dithi artinya

beda Alla>h yang maha tingi

9 Dari segala yang baru (seluruh mahluk). Qiya>muhu binafsihi

10 Artinya mandiri dengan dzad-Nya sendiri Alla>h yang maha tingi tidak ada

yang mengatur

11 Wahdaniyat artinya satu Alla>h yang maha tingi dzad-Nya dan Sifat-Nya

dan

12 Ciptaan-Nya. Qudrat artinya kuasa Alla>h yang maha tingi (maha bisa

Alla>h

13 yang maha tingi) ira>d}at artinya berkehendak Alla>h yang maha tingi.

‘ilmuh artinya mengerti Alla>h

14 yang maha tingi pada semua apapun. Haya>t artinya melihat Alla>h yang

maha tingi.

Page 31: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

49

Halaman 2.b

1 Sama>‘ = mendengar Alla>h yang maha tingi pada semua apapun

2 Bas}ar = melihat Alla>h yang maha tingi pada semua apapun Kala>m =

3 Berucap Alla>h yang maha tingi selamanya qa>diran = yang kuasa Alla>h

4 yang maha tingi= yang bisa Alla>h yang maha tingi murid}an = yang

berkehendak Alla>h yang maha tingi=

5 Yang ingin Alla>h yang maha tingi (yang berkehendak Alla>h yang maha

tingi) ‘Aliman = yang

6 mengetahui Alla>h yang maha tingi = yang mengerti Alla>h yang maha tingi

pada semua

7 apapun Hayyan = hidup Alla>h yang maha tingi Sami‘an = yang

mendengar

8 Alla>h yang maha tingi pada semua apapun Bas}iran = yang melihat

9 Alla>h yang maha tingi pada semuaapapun Mutakalliman = yang berucap

10 Alla>h yang maha tingi tidak berhenti sepanjang zaman __’Adam artinya

11 Tidak ada hudu>th artinya baru (ada setelah tidak ada) Fana>’ artinya

baru

12 Rusak (berubah) Muma>thalah artinya sama Iftita>ruhu ila>

13 Mahalli au Mukhas}s}is}in ditentukan pada tempat atau pada yang

14 Menciptakan ta’addadud artinya berjumlah ‘Ajzun artinya sial (tidak

bisa

Page 32: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

50

Halaman 3.a

1 menciptakan) Kara>hah artinya otoriter (tidak belas kasian) Jahlun

2 artinya bodoh Mautun artinya mati Shamamun artinya tuli ‘Ama>

3 artinya buta Bakamun artinya bisu ‘a>jizan artinya sial

4 Ka>rihan artinya otoriter Ja>hilan artinya bodoh Mayyitan

5 Artinya mati ‘As}ammah artinya tuli ‘A’ma> artinya yang

6 buta ‘Abkamu artinya yang bisu

7 dengan menyebut nama Allah yang Maha pengasih dan Maha penyayang

8 segala puji bagi Allah. Adapun tambahan rahmat dan keselamatan atas

Nabi Muhammad

9 dan keluarganya dan sahabatnya semuanya. Setelah itu. Adapun kitab

kecil ini

10 menerangkah Aqa>id yang limapuluh

11 dengan menggunakan bahasa Madura- supaya gampang

12 dimengerti bagi anak-anak yang baru belajar yang semuanya sama-sama

bodoh seperti

Page 33: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

51

Halaman 3.b

1 Saya sendiri. Yang mengumpulkan Aqa>id ini adalah – Al-fa>qir ila rahmati

2 Rabbi hi al-manna>n. Muhammd bin Abdurrahma>n. Asluhahu al-hala wa

al-sya>n.

3 Pengumpul sangat berharap kepada para saudara yang membaca

4 Kitab kecil ini – mudah-mudahan sudi untuk menyempurnakan

kekurangan

5 nya. Dan membernarkan kesalahan-kesalahannya – dan menyempurnakan

aturan

6 nya. Karen saya juga termasuk lemahnya manusia

7 sangat diwajibkan kepada orang Mukallaf – untuk harus belajar

8 juga harus tau juga harus mengerti dengan sangat mengerti artinya sangat

faham.

9 Pada semua aqa>id yang limapuluh – dngan dalil aqli – artinya

10 Artinya keterangan dari hitung-hitungan akal

11 Sifat yang wajib bagi Alla>h yang maha tingi

12 Dengan menyebut nama Allah yang Maha pengasih dan Maha penyayang

adapun sifat yang wajib bagi Alla>h yang maha tingi ada duapuluh yaitu:

13 1. Sefat wuju>d. Artinya ada Alla>h yang maha tingi tanpa ada yang

menciptakan (tidak ada yang menciptakan

14 2. Sefat Qida>m. Artinya dahulu Alla>h yang maha tingi tanpa ada yang

mendahului.

Page 34: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

52

Halaman 4.a

1 3. Sefat baqa>’. Artinya tetap Alla>h yang maha tingi tidak berubah mulai

zaman azali terus sepanjang zaman

2 4. Sefat Muhka>lafutu lilhawa>dithi. Artinya beda Alla>h yang maha tingi

dari yang baru (dari semua Makhluk

3 5. Sefat Qiya>muhu binafsihi. Artinya mandiri Alla>h yang maha tingi

dengan Dhad-Nya sendiri (tidak ada yang mengatur Alla>h yang maha

tingi.

4 6. Wahdaniyat. Artinya satu Alla>h yang maha tingi – dhad dan sifatn-

Nya – sdengan ciptaannya (perbuatannya)

5 7. Qudrat. Artenah kuasa (serba bisa) Alla>h yang maha tingi.

6 8. Ira>dat. Artinya berkehendak Alla>h yang maha tingi.

7 9. ‘lmuh. Artinya tau (mengetahui) Alla>h yang maha tingi.

8 10. Haya>t. Artinya hidup Alla>h yang maha tingi tidak dengan ruh

9 11. Sama>‘. Artinya mendengar Alla>h yang maha tingi tidak dengan

telinga.

10 12. Basar. Artinya melihat Alla>h yang maha tingi tidak dengan mata.

11 13. Kala>m. Artinya berbicara Alla>h yang maha tingi tidak dengan suara

dan tidak dengan huruf.

12 14. Qa>diran. Artinya dhad yang kuasa dan bisa Alla>h yang maha tingi

pada semua apapun.

13 15. Muridan. Artinya dhad yang berjehendak Alla>h yang maha tingi.

14 16. ‘a>liman. Artinya dhad yang maha mengetahui Alla>h yang maha tingi.

Page 35: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

53

Halaman 4.b

1 17. Hayyan. Artinya dhad yang hidup Alla>h yang maha tingi tidak dengan

roh.

2 18. Sami’an. Artinya dhad yang maha mendengar Alla>h yang maha tingi

tidak dengan telinga.

3 19. Bashiran. Artinya dhad yang melihat Alla>h yang maha tingi tidak

dengan hitam-hitamnya mata.

4 20. Mutakalliman. Artinya djad yang berucap Alla>h yang maha tingi tidak

dengan suara Allah dan juga tidak dengan huruf.

5 Dengan menyebut nama Allah yang maha pengasih dan maha penyayang

sifat yang muhal bagi Alla>h yang maha tingi

6 Adapun sifat yang muhal bagi Alla>h Yang maha suci ialah duapuluh juga :

yaitu;

7 1. Sefat Adam artinya tidak ada 9. Sefat Jahlun artinya bodoh

8 2. Sefat huduth artinya baru (ada

sesudah tidak ada)

10. Sefat mautun artinya mati

9 3. Sefat Fana>’ artinya rusak 11. Sefat Shamamun artinya tuli

10 4. Muma>thalah artinya sama. 12. Sefat ‘Ama> artinya buta

11 5. Sefat Iftita>ru artinya otoriter 13. Sefat Bakamun artinya bisu

12 6. Sefat Ta‘addadu artinya

berjumlah.

14. Sefat ‘a>jizan artinya sial (tidak

bisa menciptakan)

13 7. Sefat ‘ajzun artenah sial (tidak

bisa menciptakan)

15. Sefat Karihan artinya terpaksa

14 8. Sefat Kara>hah artinya kepaksa 16. Sefat Ja>hilan artinya yang

bodoh

Page 36: BAB III TEKS MANUSKRIP KITAB AQA>ID KOLEKSI …digilib.uinsby.ac.id/13081/5/Bab 3.pdfdigilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id digilib.uinsby.ac.id

54

Halaman 5.a

19. Sefat Sefat A‘ma> artinya yang buta 17. Sefat Maytan artinya yang mati 1

20. Sefat abkamu artinya yang bisu 18. Sefat ‘ashamma artinya yang tuli 2