GIỚITHIỆU

DiễngiảQuáchTuấnKhanhAnh là một Doanh nhân thành công, Diễn giả chuyên nghiệp và là

Chuyên gia về lĩnh vực Phát triển con người & Phát triển doanh nghiệp.HiệnanhlàChủtịchPowerUPGrouptiênphongtronglĩnhvựcpháttriểnconngườitạiViệtNam.NgoàibằngMBAcủaTrườngQuảntrịMaastricht,HàLan,anhcònthugặtđượcnhiềukinhnghiệmđangànhsaugần20nămlàmviệctrongcáclĩnhvựcbáochí,quảnlý

PR&Marketing,Sale,điềuhànhdoanhnghiệpvàgiảngdạyĐạihọc.Anhđãgiúpđánh thứcvà truyềncảmhứngchohàng trămngànngười,

baogồmbạn trẻ,quản lý,ngườihànhnghềchuyênnghiệp,giámđốc, chủdoanhnghiệp...pháthuytiềmnăngđểcóthểđạtnhữngthànhquảxuấtsắctrongnhiềulĩnhvực.

CáchộithảovàkhóahọcthươnghiệuQuáchTuấnKhanhđượctổchứcthườngxuyênvàthuhútsựthamgiacủanhữngaimuốnthayđổicuộcđờivànângcaochấtlượngcuộcsốngnhưBíquyếttrìnhbàytừdiễngiảsố1,Bậc thầy thuyết trình,99diễngiảchuyênnghiệp,Tuyệtchiêusale,Ngườibánhàngnam châm,Giảimã gen khởi nghiệp, 24 tuần khởi nghiệp cùngchuyên gia,Rèn con những phẩm chất thành công, Phát huy tài năng củacon.

Trungbình,anhhuấnluyệnvàdiễnthuyếtgần15ngàytrongtháng.Mộtsố doanh nghiệp lớn là khách hàng của anh bao gồm: Mercedes-Benz,Unilever, Danone Dumex, Prudential, AIA, BP, Samsung Vina, LGVina, Coca-Cola, BảoMinh,MSD,Sanofi-Aventis, Bayer, Bio,Mobifone,Vinamilk,Viettel,NguyễnKim,NHSCB,NHĐôngÁ,NHAnBình,NHQuân đội, Imexpharm, Masan, Vietnam Airlines, Anh văn Hội Việt-Mỹ,Dược phẩm Eco, Vietnamworks,FPT, Canon, Phú Mỹ Hưng, HDBank,Agribank, Nam Long, DKSH, Perfetti, Tân Hiệp Phát, Tôn HoaSen,L’oreal, Clarins, C.P, Ford, Mitsubishi, Toyota, American Standard,Electrolux,Monsanto,HanwhaLife...

HiệnđượcxemlàDiễngiảhàngđầuViệtNam,anhđãđượcnhiềubáo

chívà truyềnhìnhđềcậpđếnnhưThanhNiên,NgườiLaoĐộng,PhụNữThànhPhố,ThếGiớiPhụNữ,TuổiTrẻ,DoanhnhânSàiGòn,SàiGònGiảiPhóng,HàNộiMới,VietNamNews,đàiBBC,HTV,VTV,VTC,VCTV…NhiềuTalk show truyềnhìnhmời anh thamgia thường xuyên nhưNgườixâytổấm,Chuyệnđêmcuối tuần,Thếgiớiđànông,Chuyệnđànông,Sứcsốngmới,Chào ngàymới,Hiểu về trái tim,Trà chanh,Không thể khôngđẹp,Nóirađừngsợ,DiễnđànCEO,CEOTalk...

AnhhiệnlàtácgiảcủaE-newsletterePowerthuhútgần100.000đăngký.Các website của anh gồm: quachtuankhanh.net, chuyengiadinh.net,dienthuyet.vn,tuyetchieusale.com

Anh là tác giả của 5 quyển sách đã đượcxuất bản tạiViệtNam, đượcđôngđảođộcgiảquantâmvàyêumến:TôivậndụngLuậtHấpDẫnnhưthếnào?, 52 tuần đưa Luật HấpDẫn vào cuộc sống, Vitamin cho Tinh thần,VitaminchoThànhcông,Bíquyếttrìnhbàytừcácchuyêngia(QuáchTuấnKhanh&cácChuyêngia)

ThựchiệnEbook:huynhduy-xoideo

Trangchủ:TVE-4U.ORG

CHƯƠNG1

THÙNGRỖNGKÊUTO…NHƯNGKHÔNG

VANG

TÁCGIẢ:QUÁCHTUẤNKHANH

Thựctếchothấy,khảnăngnóichuyệnvàtrìnhbàycủanhiềungườiViệtNam không được tốt. Nguyên nhân lớn thuộc về đặc điểm văn hóa nóichung,màcụthểlàdogiáodục.NgườiViệtchúngtangaytừnhỏđãđượcdạyrằng:phảibiết“kínhtrênnhườngdưới,”“imlặnglàvàng,”phải“nghenhiềuhơnnói,”…Tôi nhớhồi bé đã được học: con người chỉ cómột cáimiệngnhưngcóđếnhaicái tai,vìvậy,chúngtaphải lắngnghenhiềuhơnnói.Tronggiađìnhthìconcáiphảinghetheolờidạybảocủaôngbàchamẹ“concãichamẹtrămđườngconhư.”Trênlớpthìphảinghelờithầycô,nóihaylàmđiềugìkhácthườngthìbịliệtvàodạngcábiệt.

Nóilàmộtcáchđểthểhiệnbảnthân,suynghĩ,quanđiểm,tưtưởng,khaokhát,mongmuốncủamìnhnhưngngaytừnhỏ,chúngtakhôngcócơhộiđểrènluyện,thựchànhthìlàmcáchnàođểnóitốtđược(đólàchưakểsựthuichộtđiítnhiềuvềmặttưduy,nhấtlàtưduyphảnbiện,tưduysángtạo…).

Khiđãtrưởngthành,cónhiềumốiquanhệxãhộivàcôngviệc,hầuhếtchúngtađềunhậnrarằng,nhữngaicólợithếtrongtrìnhbàysẽcónhiềucơhộithànhcônghơntrongmọivấnđề.Nhưngrồichúngtalạiphảiđốidiệnvớimộtvấnđềmới:“Thùngrỗngkêuto!”

Khôngthểnóihay…khôngcógìđểnói

Khibạnnói lênướcmơcủamình,nhất lànhữngướcmơlớn,ngaylậptức,thiênhạsẽnémchobạnnhữngcáinhìnđầyhoàinghi,thậmchíbạnbịdánchocáimác“hoangtưởng”.Bạnsẽnhậnđượcnhữngcáinguýtmắt,trềmôi:“Đểxemlàmđượctớiđâumàhótdữquá!”Dầndần,chẳngaidámnóira,tuyênbốhaychiasẻbấtcứđiềugìnữa.

Tấtnhiên,cũngcókhôngítngườinóiđượcnhưngkhônglàmđược.Vàhọ trở thành“tấmgương”đểnhiềungườikhác soivàovàkhôngdámmởmiệngcấtlờibởiesợsựdôngrủi“Nóitrướcbướckhôngqua.”Vìthế,nhiềungườikhẳngđịnh:“Tôinóikhônghaynhưngtôilàmđượcnhiềuđiều”,thựcra, đó là cách ngụy biệnBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAchosựkémcỏivàkhôngchịurènluyệnkỹnăngnói.

Cầnphảihiểurằng,dùbạn làai, làmnghềgì,chọnmộtcuộcsốngnhưthếnàothìbạncũngkhôngthểnàotránhkhỏiviệctrìnhbày!Bạndạycon,thuyếtphụcchồng,trảgiákhimuasắm,bánhàng,phỏngvấnxinviệc,trìnhbàyý tưởngvới sếp, giaoviệc chonhânviên,... bạnđềucầnđếnkỹnăngtrìnhbày.Trừkhibạnthumìnhlại,cắtđứttấtcảcácmốiquanhệ,némđihếtmọikhátkhao,…vàchọnthấtbạitrongđờilàmlẽsống,thìmayrabạntrốnđượcchuyệnnóinăng,trìnhbày.

Nếu bạn là người giữ vai trò quan trọng trong công việc, như quản lýhoặclãnhđạocôngty,thìvớitấtcảcácphươngtiệnhiệnđạinhưhiệnnay,nhữnggìbạnnói,bạnphátbiểucóthểđượcghilạingànđời.Tấtcảmọiyếukémtừgiọngnói,ngônngữcơthể,nộidungnôngcạn,từngữthiếuchuẩnxác,câucúquècụt,lờinóithiếulửa,thiếunhiệttìnhhaygiảtạo,…đềuđượcphơibàyvà lưugiữ.Khônghiếmđoạnvideodiễn thuyếtcủanhiềungười,nhất là những nhân vật quan trọng, đã trở thành trò cười cho thiên hạ vàđượcpháttánnhanhđếnchóngmặttronggiớinhânviênvănphòngvàgiớitrẻvìnộidungngâyngô,hoặccáchnóikémthuyếtphục.

Dùthếnàothìbạncũngkhôngthoátđượcviệcphátngôn,trìnhbày,phátbiểu,… thế nên để không biếnmình thành “thùng rỗng kêu to,” bạn phải“kêu”saochothật“vang”!

Nếuchỉ lêngân,saochép,cópnhặthay lặp lại lờicủangườikhácmộtcáchvôhồnthìlờinóicủabạnchẳngthể“vang”được!

Cóthểnhữnggìbạnnóikhôngphảilàđiềuhoàntoànmớimẻ,nhưngđóphảilànhữnggìbạnđãtrảinghiệmtrongcuộcsống.Đólànhữngchấtliệuvô cùng tuyệt vời để bạn tạo nênmột bài nói chuyện đi vào lòng người.Những kinh nghiệm dù thành công hay thậm chí là thất bại, miễn chúngmanglạichobạnnhữngbàihọcquýgiá thì chắc chắnchúngcũng sẽ cầnthiếtvàhữuíchchongườikhác.Vìvậy,muốnnóihay, trướchếtbạnphải

sốngchocó“chất”trướcđã!Tuynhiên,nhữnggìbạnnóikhôngnhấtthiếtphảilànhữnggìbạnđãtrải

qua,nhưngchíítđóphảilànhữnggìbạnđãsuyngẫm,đạttớisựthẩmthấusâusắcvàchínmuồi.Chodùchỉlàkểlạicâuchuyệncủangườikhácthìbạncũngphảicókhảnăngphântích,đúckết.Điềunàyđòihỏibạnphảicóđượcnhữngcảmnghiệmthậtsựtừviệctrảilòngvàocâuchuyện.

Lợithếkhicókỹnăngtrìnhbàytốt

Đãđến lúcbạnkhông thể tìmcớ tránhnéviệcphát triểnkỹnăng trìnhbàysaochotạođượchiệuquảtốtnhất.Việcthuyếttrìnhtrướcđámđônglàmột trong những công cụ tiếp thị mạnh mẽ nhất trong thời đại này. Cácdoanhnghiệpđềunhận thấy rằng, trongmột thị trườngmà tính chất cạnhtranh đang trở nên quyết liệt như hiện nay, ai giỏi kỹ năng trình bày, thìngườiđósẽnổibậtgiữađámđông.Vàtrênđàpháttriểncủacôngnghệ,khảnăngtruyềntảiýtưởng,dữkiệntheocáchđơngiảnnhất,rõràngnhấtcũngđangtrởthànhmộtkỹnănggiúpmanglạinhữngíchlợivôkể.

Dướiđây lànhững lýdo tại saobạncầnphải traudồivàphát triểnkỹnăngtrìnhbàycủamình.Quađó,bạnsẽthấykỹnăngtrìnhbàytốtmanglạichobạnnhữnglợithếưutrộinào.

Cóđượcviệclàmtốt

Mộtcôngviệctốtkhôngphảilàthứdễkiếm,vàkhôngphảimuốnlàcóđược.Trongtìnhhìnhhiệnnay,nhiềudoanhnghiệp,tổchứcđangngàycàngthunhỏquymôhoạtđộng,làmtinhgiảnbộmáynhânsự;vànhưthế,giữalúc“ngườikhôncủakhó”,chẳngthấyđâumộtviệclàmưngý.Đãquarồicáithờibạnungdungbướcvàomộtvănphònglàmviệcnàođó,điềnvàotờđơn,rồicóngayviệclàm.

Ngàynay,bạnphảibiếnmìnhthànhmộtngườitiếpthịnăngnổđể“lăng-xê”chínhbảnthânmình.

Cácnghiêncứuđãchothấyrằng60%quyếtđịnhtuyểndụnglàdựavàokhảnăngtạothiệncảmvà40%làcáckỹnăngkhác.Nóicáchkhác,cácnhàtuyểndụng,quảnlýthườngmuốntuyểnvàthăngchứcnhữngngườihọthấy

yêuquývàtin tưởng.Bạntạođượcthiệncảmvớimộtngườiquaviệcbạnthểhiện và trình bày về bản thânmình. Nhiều người đi xinBÍ QUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIA việc cógiấy tờ, lý lịch trông rất“hoànhtráng”nhưnglạikhôngđủsứcthuyếtphụcnhàtuyểndụngthuêmìnhvàolàmviệc.

Nếubạncócáckỹnăngtrìnhbàytốt,bạnsẽdễdàngcóđượcnhữngcôngviệctốthơn–bởivìbạnsẽđủsức“tiếpthị”hay“bán”cáckỹnăngmìnhcóquakhảnăngtrìnhbàychínhxác,khúcchiếtvàtrànđầynhiệttình,cảmxúc.

Thăngtiếntrongcôngviệc

Càngleocaotrênchiếcthangthànhcông,dùmuốnhaykhông,bạncũngphải...nóinhiềuhơn.Bạnsẽphải thuyếtphụccấp trênvềcácý tưởng,kếhoạchcủabạn.Bạn sẽphải truyềncảmhứng thúcđẩy tinh thần chonhânviêncủamình.Vàcóthểbạnphảitrìnhbàyvềbộphận,vềtổchức,doanhnghiệphoặclĩnhvựcchuyênmôncủamìnhtrướcnhiềungườikhác.

Kýđượcnhiềuhợpđồnghơn

Rõrànglànếubạncócáckỹnăngtrìnhbàyvàbiếtlắngnghe,bạnsẽgặtháiđượcnhiềuthànhcônghơntrongnghềbánhàng.Ngàynay,đểtrởthànhngườibánhànggiỏi,bạnphảilàmộtnhàsưphạmcókhảnăngđặtcâuhỏi,hiểurõcácnhucầunguyệnvọng,biếtcáchtổchứcsắpxếpthôngtinvàtrìnhbàyđểkháchhàngtiềmnăngcóthểhiểuđược.

Nhữngngườibánhàngtốtnhấtluônbiếtcáchtrìnhbàyhiệuquảvềcácíchlợicủasảnphẩmhaydịchvụchongườinghe.Họcũngbiếtrằngcôngviệcbánhàngkhôngcònlàchuyệnlàmăntheokiểumộtđốimộtnữa.Ngườibánhàngngàynayphải tổchứccácbuổi thuyết trình,hội thảotrướcđôngđảokháchhàng tiềmnăng.Vànhư thế, tấtnhiênhọphảigiỏicáckỹnăngtrìnhbàyđểthuyếtphục.

Tổchứccáccuộchọpchấtlượng

Nhiềucuộchọpchỉ làmlãngphí thìgiờquýgiácủanhữngngườitham

dự.Vàcáccuộchọpkhônggìkháchơnlànhữngbuổitrìnhbày.Đểtổchứcmộtcuộchọphiệuquả,bạnphảilậprõmộtchươngtrìnhcóýnghĩa,thuhútsựquantâm,trảlờicáccâuhỏi,vàđềrađượccácbướchànhđộngcụthể.Đâylànhữngkỹnăngmànhữngngườithuyếttrìnhgiỏiđềudùngđến.Bạncóthểtraudồiđểápdụngcáckỹnăngnày.

Xuatanchánnảnvàcăngthẳng

Khi thônghiểuvàbắtđầusửdụng thành thạocáckỹnăng thuyết trìnhhiệuquả,bạnsẽthừasứcxuatanđitâmtrạngchánnản,mệtmỏicủachínhmình và của thính giả. Những người thuyết trình giỏi đều biết cách nóichuyện làm chongười khácmuốnnghe và dễ dànghiểu được.Trongbánhàng,kháchhàngtiềmnăngsẽtiếpnhậnthôngđiệpđượctrìnhbàymộtcáchthuyếtphục.

Tạodựngdiệnmạobảnthânmạnhmẽhơn

Diệnmạobảnthânrấtquantrọng.Nhiềungườicótriểnvọngthànhcôngnhưnglạibịmấtviệchaykhôngđượcthăngchứccũngchỉvìhọthểhiệnramộtdiệnmạokémcỏitronglúctrìnhbày.

Những người thành công thường có phong thái đầy tự tin. Có nhiềudoanhnghiệpđềnghịtôihướngdẫncáchcảithiệnhìnhảnhcánhânlúctrìnhbàycủađộingũnhânviêncủahọ.Họcócácnhânviênchuyênmôngiỏi,tậntụyvớicôngviệc,nhưngkhảnăng trìnhbàykémvà luôn thểhiện tháiđộthiếutựtinvàobảnthân.Quacáckhóahọc,tôiđãgiúphọcảithiệnđángkểkhôngchỉcáckỹnăngliênquanđếntrìnhbàymàcòngiúpgiatănglòngtựtinvàobảnthân.

Tạodựngcácmốiquanhệ

Nếu bạn có thể trình bày các ý tưởng và thể hiện những cảm xúc củamìnhtheocáchnàođókhôngkhiếnngườikháccảmthấykhóchịu,thìbạncórấtnhiềucơhộithiếtlậpnênnhữngmốiquanhệhữuhảo,tốtđẹp.Việctrìnhbàyvấnđề từgócđộngười đối diện, hay là nói bằngngônngữ của

ngườinghe,làmộtkỹnăngcốtyếuđểtrìnhbàythuyếtphục.

Giatăngquyềnlực

Quyềnlựcbạncóđượcthôngquasựcôngnhậntừngườikhác.Quyềnlựccóthểđếntừvịtrí,kiếnthức,sứchút,tầmquantrọngcủabảnthân;vàtrìnhbàylàdịpđểtăngsứchút,thểhiệnkiếnthứcvà trảinghiệm,haychothấykhảnăngảnhhưởngtớingườikháccủabạn.Khinóitrướccôngchúngtốt,bạnđãcủngcốvàgiatăngquyềnlựccủamìnhlêngấpnhiềulần.Nhưngnólàcondaohailưỡinêncóthểhạibạnbấtcứlúcnào,đólàkhibạnnóitệ,nóikém,nóikhôngthuyếtphục,khiấybạnđánhmấttấtcảnhữngquyềnlựcvàsứcmạnhđãcócủamình.

Traudồisựtựtin

Nhiềungườirènluyệnsựtựtinbằngcáchtậpnóitrướccôngchúng.Bởikhôngcókỹnăngnàogiúpbạngiatăngsựtựtinbằngviệctrìnhbàytrướcngườikhác.Khinói,bạnthểhiệnmìnhtừtrongrangoài, từkiếnthứcđếnkinhnghiệm,từthóiquenđếntínhcách,từmụcđíchsốngchotớiguthẫmmỹvàcảxuất thâncủabạnnữa.Tấtcảsẽlộdiệnquangônngữnói,ngônngữcơthể,giọngđiệu,tưthế,nộidung,hìnhthức,...bạntrìnhbày.Mộtkhibạntrìnhbàytốt,tácđộngtíchcựcđếnngườinghe,chắcchắnlòngtựtincủabạngiatănglênrấtnhiều.

Kiếmtiềntừlờinói

Từcôngviệchuấnluyện,đàotạo,diễnthuyết

Aicũngcầnđượchọchỏikiến thức, traudồikinhnghiệm;aicũngcầnđượcgiúpđịnhhướng,xácđịnhhoàibão,ướcmơ;aicũngcầnđượchướngdẫn,huấnluyệnđểtheođuổivàchinhphụccácmụctiêutrongđời;aicũngmong sống một cuộc đời thành công, hạnh phúc…Nếu bạn làm tốt mộttrongnhữngđiềuđó,bạncóthểkiếmđượctiềntừnhữnggìbạntrìnhbày,chiasẻ.

Từviệcgiúpngườikhácthayđổihoặckhiếnngườikháchànhđộng

Trong cuộc đời, ai cũngmuốn thành côngnhưnghọ thiếu năng lượng,cảmhứng, kiến thức, động lực, sựkiênnhẫnđể có thể thayđổi.Nếubạngiúphọđiềuđóthôngquakỹnăngnóitruyềncảmhứngvàchiasẻkiếnthứccủamìnhthìđươngnhiênbạnsẽđượcđápđềnxứngđáng.

Khi làngườiquảnlý,bạncầnphải tạorasựthayđổichođộingũnhânviênđểhọcùnghướngvềmụcđíchchung.Nhưngngườikhácchỉthayđổikhibảnthânhọthậtsựmongmuốnvàkhaokhát.Nếubạncókhảnăngtạođộng lực, truyền cảm hứng, khơi dậy tiềm năng,… thì bạn sẽ thành côngxuấtsắctrongvaitròquảnlýcủamình!

Từviệcbánhàng

Chẳngcógiaodịchnàoxảy ranếubạnkhông thuyếtphụcđượcngườikhácmua sảnphẩmcủabạn.Chắc chắn không phải bàn cãi thêmvề việcngườibánhàngxuấtsắclàngườicókỹnăngtrìnhbàytốt.Họtrìnhbàycácíchlợimàkháchhàngnhậnđượctừsảnphẩmvàdịchvụcủamìnhmộtcáchđầycảmxúcvà tích cực; họgiải quyết các thắcmắc củakháchhàngmộtcáchkhéoléovàhợplý;họđưaranhữngđềnghịkhiếnkháchhàngkhôngthể chối từ,… và họ chinh phục khách hàng ngay từ lúc xuất hiện cùngphongtháilúctrìnhbày.Ngườisalecókỹnăngtrìnhbàytốtlàngườiháiratiềntừbấtcứsảnphẩmhaydịchvụnàohọraobán!

BàiphỏngvấnDiễngiảQuáchTuấnKhanhvềKinhdoanhTrithức

Biếncuộcđờivàkinhnghiệmcủabạnthànhmộtsảnphẩmđộcđáo!

NgheanhchiasẻrằngDiễnthuyếtchỉlàmộtmảngnhỏtrongngànhKinhdoanhTrithức.VậyanhcóthểgiảithíchrõhơnKinhdoanhTrithứclàgìđượckhông?

Mộtcáchdễhiểuthếnày:Nếubạnthậtsựcóđammê,giàukiếnthứcvànhiềutrảinghiệmtrongmộtlĩnhvựcbấtkỳ;thậmchí,bạnmêmộtthúvuinàođóđủsâuthìbạnvẫncóthểháiratiềntừniềmđammênàycủamình

bằngcáchchiasẻlạichongườikhácthôngquanói(diễnthuyết),viết(sách)hoặc sảnphẩmdobạn tạo rahay tổnghợp lại.Nhữngngười cócùngmốiquantâmvàđammêsẽphảitrảtiềnđểđượcnghebạnchiasẻkinhnghiệm,đọcnhữnggìbạnviết,sửdụngsảnphẩmcủabạn,…

Khilàmnhưvậytứclàbạnđangkinhdoanhtrithức!Làmsaođểbiếtđượcliệumìnhcóphùhợpvớingànhkinhdoanhnày?Nếubạncóniềmđammêvàkhôngngừng tìmhiểu…Nếubạngặthái

đượcmộtthànhtựunhấtđịnhtrongđời…Nếubạnđãtừngvượtquanghịchcảnh…Nếubạnđãtừngchinhphụcmộtđỉnhcao…Nếubạncónhiềukinhnghiệmtrongmộtlĩnhvựcnàođó…Nếubạncónhữngđúckếtsâusắcvềcuộc đời…Nếu bạn từng đưa một công ty, một thương hiệu kinh doanhthànhcông…Vàbạnmongmuốnchiasẻlạinhữngđiềubạnđãtrảinghiệmvớingườikhácthìbạnhoàntoàncóthểthamgiangànhnày.

Nhưngaithèmquantâmđếnnhữngchuyệncủatôi?Nhữnggìbạnđammêvà trảinghiệmthì thếnàocũngcónhữngngười

kháccócùngsựthíchthú,quantâmvàmuốnđàosâu,tìmhiểu.Đặcbiệt,họmuốnnhanhchóngvàítphảitrảgiá,ítphảimòmẫmđểcóthểđạtđượckếtquảmongmuốn.

Khibạntheođuổiđammê,thìmộttrongnhữngniềmhạnhphúclớnlaolàđượcchiasẻđammêcủamìnhvớimọingười.Điềumàbạnchia sẻ ấychắcchắnsẽmanglạiíchlợichongườikhác,vàbạnmặcnhiênnhậnđượcsựđềnđáptươngxứng.

CungvàCầuđềuđãcósẵn,phầncònlạilàbiếtcáchđónggóivàbiếnnóthànhmộtcôngcuộckinhdoanh!

Vậyanhcóthểchobiếtvềtiềmnăngcủangànhkinhdoanhtrithứcnày?Hiệntrênthếgiới,ngànhkinhdoanhthôngtinvàtrithứcđangpháttriển

rấtmạnhmẽvàcórấtnhiềungườidùngchuyênmôn,hiểubiết,kiếnthức,kinhnghiệm,kỹnănghaynhữngcâuchuyệncuộcđờicủahọnhưmộtsảnphẩmđểthamgiavàongànhkinhdoanhtrithứcnày.

Dùởbấtkỳgiaiđoạnnàocủacuộcđời,chúngtacũngcầnhọc.Nhucầuhọccủamỗingườicũngrấtđadạngvàphongphú,gắnliềnvớinhiềuvaitròtrongcuộcđời:chamẹ,concái,nhânviên, lãnhđạo, học sinh, chủdoanhnghiệp,ngườibánhàng,…đồngthờibaoquátởnhiềumặtcủacuộcsống:

sứckhỏe,làmgiàutàichính,sựnghiệp,côngviệc,giảitrí,quanhệgiađình,…Như thế,vớibất cứngócngáchnàocủađammêhaychuyênmônbạntheođuổithìbạnvẫncóthểchiasẻvớingườikhácvàluôncóngườiquantâmđếnnhữngthôngtin-kiếnthức-kinhnghiệmcủabạn.

Vậybạnđãthấyđượctiềmnănglớnlaocủangànhkinhdoanhnàychưa?Đầutưchongànhnàynhưthếnàovàyếutốquyếtđịnhthànhcônglàgì?Đâylàmộtngànhkinhdoanhkhônglệthuộcvàovốn,nhưngtỷsuấtlợi

nhuậnlạicao.Bởivìsảnphẩmcủabạnchínhlàkiếnthức,kinhnghiệm,kỹnăng,…nên

bạnchẳngcầnquánhiềuvốn.Đầutưchongànhnàychỉcầnthờigiandànhchoviệcnghiêncứu,họctập

và đúc kết những trải nghiệm củaBÍ QUYẾT TRÌNH BÀY TỪ CÁCCHUYÊNGIAchínhmình.

Tuynhiên,điềuquyếtđịnhchothànhcôngcủabạnchínhlàkhảnăngtạorasảnphẩm,“đónggói”sảnphẩm,bánhàngvàtăngquymôphânphối.

Cụthểlàbạnphảilàmđượccácbướcnhưsau:Xácđịnhthịtrường;Tạoracácloạisảnphẩm;Xâydựngthươnghiệu;Tạodựngcôngcuộckinhdoanh;Xâydựngcáckênhbánhàng;Cáchtăngtrưởngquymôkinhdoanh.Aicóthểthamgiavàongànhnày?Giảngviên,giáoviên,chuyênviên,nhàtưvấn;Ngườiđi làm,cónhiều

kinhnghiệm,đạt tớivị tríquảnlý/chuyêngia;ngườicóchuyênmôn,hoặchiểubiếtsâusắcvềmột lĩnhvựcnàođó;ngườiđãgặtháiđược thành tựutrongđời;ngườithíchchiasẻ;ngườichiếnthắngsốphận,vượtquanghịchcảnh.

Vàbấtcứai,miễnngườiấyđangthậtsựsốngnghiêmtúcvớicuộcđờivàđammêcủamình,vàdĩnhiênlàmuốnthamgiavàongànhkinhdoanhnày!

Vìsaoanhchorằngđâylàmộtngànhkinhdoanh“hot”hiệnnay?Đâylàthờiđạilênngôicủatrithức,thôngtin;vàtrongkhikinhtếkhó

khăn,loạihìnhkinhdoanhnàoítvốnđầutưluônlàmộtchọnlựatốt.Nghecóvẻngànhkinhdoanhnàyhấpdẫnquánhỉ?Đúngvậy!Đâylànhữngíchlợimàbạnkhócóthểtìmthấytrongnhiều

ngànhnghềkhác:Vốncựcít;Thùlaocao;Thunhậpthụđộngtuyệtvời;Thỏasứcsốngvớiđammê;Rủirorấtthấp;Đónggópnhiềugiátrịchocuộcsống;Hạnhphúctronglúclàmviệc.

Thuyếttrìnhxuấtsắcdorènluyện

Tronglịchsử,cónhiềunhàhùngbiệnđại tàikhôngphảivìhọcónăngkhiếubẩmsinh,mànhờquátrìnhrènluyệnđầyquyếttâm.ThờiHyLạpcổđại,Demosthenesnổi tiếngvìkhảnănghùngbiện.Ông thườngở ẩndướilòngđất từhaiđếnba tháng liên tụcđể luyệngiọngvà tậphùngbiện.Đểkhôngbịcámdỗrờikhỏihang,ôngcạonửađầunhằmbuộcmìnhphảiluyệntậptiếp.Sauđó,ôngcònngậmsỏivàphátâmthật to tranhvới tiếngsóngthétgàođểluyệnphátâmrõràng.

AbrahamLincolncũnghồihộpđếnmứckhôngkiểmsoátđượcđôibàntaycủamìnhtrongnhữnglầnđầutiênnóitrướccôngchúng.Giọngônghơithe thévà chói tai.Ôngđãnghiên cứuvà tập luyện theonhữngnhàhùngbiệngiỏinhất,đọcđiđọclạicácbàidiễnvăntrướcbạnbèvàđồngnghiệp.Nhờđómàôngđãtrởthànhmộtnhàdiễnthuyếtxuấtsắc.

BillClinton,vịtổngthốngMỹcótàiănnói,bịámảnhbởiviệcsoạnthảovàchuẩnbịtrướcmỗibàidiễnvăncủamình.Saukhinhậnđượcbảnnháptừngườisoạnbàiphátbiểu,ôngsửađisửalạinhiềulần:phiênbản6giờ30,7giờ30,rồi8giờ30trướckhibàidiễnvănchínhthứcđượccấtlờilúc9giờtối!

Tronggiớikinhdoanh,cựugiámđốcApple,SteveJobskhôngđượcxemlànhàhùngbiện“bẩmsinh”,dùôngvôcùngxuấtsắctrongcôngviệcnày.Ôngrènluyệnvàcải thiệndầnquathờigian.Từthờiđiểmgiới thiệumáyMacintoshnăm1984,đếnnhữngcuộctrìnhbàytuyệtdiệuvềMacworldnăm2007,SteveJobsđãchothấyrõsựtiếnbộcủamình.Chínhviệccamkếtrèn

luyệnđãtạorasựkhácbiệt!Nếubạnmuốn trìnhbày tốt thìcũnggiốngnhưmọikỹnăngkhác,hãy

thựchànhnhiềuvàđiềuchỉnhsaumỗilầnthựchành.Hãyxemmọicuộcnóichuyệntrongngàydùvớimộthaynhiềungười,dù ítquan trọnghayquantrọng,dùcóchuẩnbịkỹhaykhôngchuẩnbịđềulàmộtcơhộiđểrènluyệnkỹnăngthuyếttrình.Lýtưởngnhấtlàtìmchomìnhmộtchuyêngiađểđánhgiágiúpbạnvàchỉranhữngđiểmcầnđiềuchỉnhvàhướngdẫncáchđiềuchỉnh.

Tuynhiên,nếuchưatìmđượcngườikèmcặpthìbạnhãytựrènluyệnvàtheodõisựtiếnbộcủamìnhdựatrênmẫuđánhgiákỹnăngthuyếttrìnhsauđâyđểbạncóthểbiếtđượcmìnhđangởđâuvàhướngđếnnơibạnmuốntrongtừngkỹnăngnhỏ.

MẪUÐÁNHGIÁKỸNĂNGTHUYẾTTRÌNHTOÀNDIỆN

1.Cáclỗithườngmắcphảitrongthuyếttrìnha.Mụcđíchbàinóichuyệncórõràngkhông?

....Có.....Cầncảithiện.....Khôngb.Cấutrúcbàinóichuyệncóchặtchẽvàrõràngkhông?

.....Có.....Cầncảithiện.....Khôngc.Bàinóichuyệncóquánhiềuthôngtinhaykhông?

.....Có.....Cầncảithiện.....Khôngd.Cácthôngtincóđượcchứngminhkhông?

.....Có.....Cầncảithiện.....Không(Cácthôngtinđượcchứngminhbằngcácvídụ,câuchuyện,sosánh,ẩn

dụ…)e.Giọngnóicórõràng,linhhoạtvàhấpdẫnkhông?.....Có.....Cầncảithiện.....Khôngf.Bàithuyếttrìnhcógiúpgiảiquyết

vấnđềvàthỏamãnnhucầucủathínhgiảkhông?.....Có.....Cầncảithiện.....Không

2.Nhữngphầndễtrụctrặc

A.Phầnmởđầua.Phầnxuấthiệncủatôicótựtinvàphụcvụmụctiêu

trướckhibắtđầubàinóichuyệnkhông?.....Có.....Cầncảithiện.....Khôngb.Tôicóthuhútđượcsựchúýcủa

thínhgiảkhông?.....Có .....Cầncải thiện .....Khôngc.Tôicódẫndắtđượcngườinghe

không?.....Có.....Cầncảithiện.....KhôngB.Chuyểnđoạna.Cácýchuyểnđoạncórõràngkhông?.....Có.....Cầncảithiện.....KhôngC.Kếtluậna.Tôicóhệthốnglạicácđiểmchínhkhông?....Có .....Cầncải thiện .....Khôngb.Phầnkết luậncóấn tượngvàdễ

nhớkhông?.....Có.....Cầncảithiện.....KhôngD.Xửlýcáccâuhỏia.Tôicótrảlờiđượccáccâuhỏikhông?.....Có.....Cầncảithiện.....KhôngE.Côngcụtrựcquanvàtàiliệu?a.Tôicólàmtốtviệcsửdụngcôngcụtrựcquan,bảngghichú,vàviệcbố

tríphòngốckhông?.....Có.....Cầncảithiện.....Khôngb.Cáctàiliệucóđượcchuẩnbịtốt

không?.....Có.....Cầncải thiện .....Khôngc.Hìnhảnhminhhọacóđẹpvàrõ

ràngkhông?.....Có.....Cầncảithiện.....Không

3.Nhữngđiểmquantrọng

A.Ngônngữthuyếtphụca.Cácvídụtôisửdụngcóphongphúkhông?....Có ..... Cần cải thiện ..... Không b. Tôi có dùng ngôn ngữ tiêu cực

không?.....Có .....Cần cải thiện .....Không c.Tôi có dùng cảmxúc để thuyết

phụcngườinghekhông?.....Có.....Cầncảithiện.....KhôngB. Ngôn ngữ cơ thể a. Cử chỉ, phong thái và tư thế của tôi có tự tin

không?

.....Có.....Cầncảithiện.....Khôngb.Tôicómỉmcườivàsửdụnggiaotiếpbằngmắtvớithínhgiảkhông?

.....Có.....Cầncảithiện.....Không

4.Ðánhgiáchung

A.Tôicóđạtđượcmụctiêubàithuyếttrìnhkhông?.....Có.....Cầncảithiện.....KhôngB.Theothangđiểm1–10,bàidiễnthuyếtcủatôiđạtmấyđiểm?12345678910C.Bàidiễnthuyếtcóhữuích,thúvịvàthuyếtphụckhông?….Có……Không….Trungbình

5.Ðềnghịcảithiện

A.Tôicóhàilòngvớibàithuyếttrìnhcủamìnhkhông?...Rấthàilòng…..Hàilòng…..KhônghàilòngB.Nhữngđiểmnàotôicóthểcảithiện?............................................................................................................................................................................................................

CHƯƠNG2

KHIBẠNNÓI,TÔIBIẾTBẠNLÀAI

TÁCGIẢ:QUÁCHTUẤNKHANH

Khibắtđầunóilàbạnđãtựtốgiácbảnthân!Chưacầnbiếtbạnnóigì,chỉcầnnhìnthấybạnthểhiệnnhưthếnàovàcấtgiọngrasaolàđãcóthểnhậnđịnhnhiềuđiềuvềbạn.Bởikhinói,nhâncách, suynghĩvà tháiđộ,nhữngphẩmchấtvàgiá trịsốngcủamộtngườiđượcthểhiện.Bềdày trảinghiệm, chiều cao trình độ, chiều sâu tri thức của con người cũng bộc lộtheo.Nào,cùngtìmhiểuthửxemnhé!

Hìnhảnhbảnthânquagiọngnói

Giọngnóicũngcósứctạohình.Nhữnggìbạnthểhiệntronggiọngnóicủamìnhthậmchícònquantrọnghơnhìnhdángbềngoàicủabạnnữa.Nếudángvóccơthểbạnhấpdẫn,quyếnrũnhưnggiọngnóirấttệ,thìkhángiảcũngđánhgiáthấpcáiđẹpcơthểvốncócủabạn.Cũngthế,cónhữngngườituyhìnhdángbềngoàikhôngcógìcuốnhútnhưngđượccoilàcósứchấpdẫnvìgiọngnóicủahọđượcđánhgiálàquyếnrũ.

Giọngnói(đươngnhiênlàgiọngnóihay)cũngảnhhưởngđếnsốtiềnbạnkiếmđược.Cácngôisao

Thếvậnhộinăm1984giỏigiaotiếpvớigiớibáochíđềunhậnđượchàngtriệuđô-latừviệcđượcmờiquảngbácácsảnphẩmhaydịchvụthươngmại,điểnhìnhnhưvậnđộngviênthểdụcdụngcụMary

Lou Retton chẳng hạn. Ngược lại, các vận động viên khác dù có huychươngvàngnhưngkhônggiaotiếpvớigiớibáochí thìđềulỡmấtcơhộikiếmđượchàngtriệuđôlatừcácchiếndịchquảngcáothươngmại.

Nhiềucuộcnghiêncứuđãchothấy,nhữngngườinóigiỏithìđượccoilàthânthiện,thànhcônghơntrongkinhdoanh,cósứcthuyếtphụchơnvàđángtínnhiệmhơn.Vídụnhưcácchínhtrịgia,nhữngnhânvậtcủacôngchúng,

phầnnhiềuthìmứcđộtincậycủahọdựavàocáchnóichuyện.MỗilầncốtổngthốngJohnF.Kennedyphátbiểuđềuđượccôngchúnghàohứngđónnhận.Cólẽônglàvịtổngthốngnăngđộng,sôinổivàthúvịnhấttrongcáctổngthốngMỹ,phầnlớnlànhờkhảnăngxuấtchúngcủaôngtrongviệcgiaotiếpbằnggiọngnói.

Giọngnóicósứcảnhhưởngmạnhmẽvàlantruyềncảmhứngcóthểlàmthayđổinhữngsuynghĩvàniềmtincủangườinghe, thậmchícó thể thayđổicuộcsốngcủahọnữa.Chẳnghạn,mỗikhiphátbiểu,mộtsốdiễngiảnhưLeoBuscagliahayRobertSchuller,ngaylậptứcthuhútđámđôngkhángiảnhờbảnhòaâmphátratừgiọngnóicủahọ.Giọngnóicủacácdiễngiảnàynhưthứnhạccụđangđượctrìnhdiễnmộtcáchđiêuluyện,làmhưngphấntainghevàkhơitràocảmxúc.

Tínhcáchthểhiệnquacáchnói

Galen,triếtgiaHyLạp,đãtừngnóirằng“giọngnóilàtấmgươngphảnchiếu tâmhồn.”Âmđiệu của giọng nói cho biết những cảmgiác thực sựtronglòngbạn.Bạnđangsuynghĩgì,đangcócảmxúcgì,thườngđượcthểhiệnrõràngquagiọngnói.

Thườngthìcácnhàtâmlýhọccóthểlầndòrađượcnhữngdiễnbiếnbấtthường trong tính cách củamột người qua âm thanh phát ra từ giọng củangườiđó.Trênthựctế,chứngsuysụptinhthầnhaychứngtâmthầnphânliệtcóthểchẩnđoánđượcdựavàocáchnóichuyệncủamộtngười.BạncóthểbiếtđượcBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAnhiềuđiềuvềngườikhácquaviệcđểýlắngnghegiọngnóicùngnộidunghọnóira.

Dướiđây làmộtvàiđặcđiểmgiọngnóiphảnánhcácnétđặc trưngvềtínhcách:

Kiểu lỗ mãng: Những người có giọng nói thô ráp, đứt quãng như thểmuốn ăn tươi nuốt sốngngười khác, thì thuộc vào những người đang gặpnhiềutrắctrở,xungđộtvàmâuthuẫntrongđờisốngcánhân,gặpnhiềukhókhăn trong việc sống hòa hợp với người khác.Dùng nhiều âm thanh gằntronggiọng nói, những người này làm tổn thương các dây thanh và làmgiọngnóibịtổnhại.Vàtrongđờisống,họthườngkhólòngthiết lậpđược

nhữngmốiquanhệtốtđẹpvớinhữngtônggiọngrấtkhóngheấy.Cảkhihọkhôngcảm thấybuồn,nhưnggiọngnói lúcnàocũngcóvẻnặngnề,buồnchán.Họdễlàmngườiđốidiệncảmthấygiốngnhưmìnhđangbịchửirủadonhữngâmthanhphátrađầyvẻnặngnề,bốpchát,rấtkhólọttai.

Kiểu“Bélớn”:Giọngnóivớiâmđiệu“caovúttrêntrời”(trườnghợpmộtbà42tuổicógiọngnóinhưcủatrẻ12tuổi)cóthểtiếtlộchothấyngườinóicótínhcáchcònnonnớt,ấutrĩ,cólốicưxửvàhànhđộnghệtnhưtrẻconvậy.Tôithấycónhiềuphụnữcólốicưxửtheokiểu“bégái”chẳnghấpdẫnchútnào.Giọngnóihọyếuớt,ngherõcảtiếngthở,kèmvớirấtnhiềuđộngtácdichuyểnđầu,nhữngcửchỉ,dángđiệurấtkiểucách.Cóthểhọnghĩnhưthếmớilànữtínhvàyêukiều,mớicósứcquyếnrũ,nhưngthậtratrônghọrấtlốbịch,buồncười.Nhữngthứphùhợpvớihọkhimớilênmườixemrađã“lỗithời”khihọđãbướcvàotuổibốnmươi.

Kiểu“Àơirungủ”:Vớigiọngnóicứđềuđềukhônglênkhôngxuống,nghechẳngcósắctháigìhay,ngườinóichothấymìnhđanggặpnhữngtrụctrặctâmlýtrongviệcthểhiệncảmxúcvàkhógầngũiđượcvớingườikhácvềmặt cảmxúc.Nhữngngườinhư thế thường sốngvới thái độ thờơ, hờhững,lạnhnhạt.Họthườngkhôngnóinhiều.Nhiềukhi,cạymiệnghọcònkhóhơn lấymóng tayđàohai tấcđất.Họ làkiểungười rấtkiệm lời, cảmthấyrằngnếumìnhítnói,ngườitasẽítcócơhộiđánhgiámình.Sợbịngườikhácđánhgiá,nhưnghọlạikhôngbiếtrằngchínhlúchọthểhiệncáikiểu“cạymiệngkhôngnói”đó,ngườitalạithườngcócáinhìnvàđánhgiátiêucựcvềhọhơnlúcnàohết.

Kiểu “Tiếng còi tàu xuyênmàn sương sớm”:Nhữngngười nói với âmlượngquáto,thìtrừtrườnghợphọbịlãngtaira,cóthểhọđanggặpvấnđềtrụctrặcvớicáitôicủamình.Họrấtcầnmọingườichúýđếnmình.Nhữngngườinày,cólẽbạnđãgặpnhiều,nhấtlàởnhữngnơicôngcộng,trêntàuxe,thậmchítrongnhữngquánxáyêntĩnh,…Cụmtừ“ăntonóilớn”cóthểvìđómàxuấthiệnphổbiếnchăng?

Kiểuthỏđếcuộnmình.Mộtgiọngnóinhỏnhẹđếnmứcẻolả,ngheâmthanhrachiều“thổnthức,”chữnàynuốtlấychữkia,hoặcdườngnhưcóthểhếthơibấtkỳlúcnào,cóthểlàdấuhiệuchothấyngườinóicólòngtựtrọngrấtthấpvàcảmthấynhiềunỗibấtantronglòng.Kiểungườinàycóvẻrấtít

tựtinvàluôncảmthấyrụtrè,nhútnháttrongviệcthểhiệnbảnthânmình.Có thểnhữngngườinàycảm thấynhữnggìmìnhnóichẳngcógìhayho,quantrọng,nênthôi,họquyếtđịnhthìthàochochắcăn.

Kiểuđuaxebằngmiệng.Kiểunóivớitốcđộnhanhquámứccóthểchothấyngườinóiđangcảmthấylolắng,bấtantronglòng,hoặchấptấp,nôngnổi,thiếukiêntrì.Việcnóinhanhnhưthếđãđánhmấtđitầmquantrọngcủanhữnggìđượcnóira.Vàthườngthìcólắngnghecáchmấy,bạncũngkhólònghiểuđượcnhữnggìngườinàyđangnói.Lúcbạnđềnghịhọlặplạiđiềuhọđãnói,họthườngcóxuhướngmuốnnổikhùngvớibạn;vàkhiđó,họlạicàngnóinhanhhơn,làmchobạnphảibảohọnhắclạitiếp,rồicuốicùngđôibênđềucảmthấynảnlòngmàsựviệcchẳngđiđếnđâu.

Hãynghĩvềnhữngngườibạnbiếtcónhữngnéttínhcáchởtrên,rồithửnghelạigiọngnóicủahọ,bạnsẽthấy,phầnlớnnhữngmôtảởtrênphùhợpchínhxácvớiđặcđiểmtínhcáchcủahọ.

Bạncũngđừngquênlắngnghegiọngnóicủachínhmình,vìchínhgiọngnóicủabạnsẽtạoramộthìnhảnhtươngứngtrongmắtngườikhácbấtkểbềngoàicủabạnthếnào.Hãyđảmbảorằngbạnkhôngrơivàobấtkỳkiểunàotrongnhữngkiểuđượckể trên.Nhưngnếu chẳngmaygiọng củabạnvốnchưahaynhưmongmuốn thìcũngkhôngcógìphải lo lắngquánhiều,vìbạnhoàntoàncóthểrènluyệnvàthayđổitíchcựchơn.

Hìnhảnhbảnthânquangônngữcơthể

Cơthểmở

Đầuhơingẩnglên,cánhtaymởra–độngtácmờigọikhángiảlắngnghe,thểhiệnbạnđangkiểmsoátcuộcthuyếttrình.

Trướckhibắtđầunói,bạnphảithểhiệnchokhángiảthấymộthìnhảnhmạnhmẽ,sốngđộng.Thựchiệnmộtsốđộng tác tayđểnhấnmạnhnhữngđiểmnổibậtlúcmởmàn,thểhiệntháiđộtựtinvớinhữnggìmìnhnói.

Lolắng

Nếubạnđứngyênvànóivớimộtcunggiọngbìnhthườngthìđồngnghĩa

vớiviệcbạnphátđithôngđiệp:“Tôiđanglolắng.”Dùbạncóđôichútlúngtúngnàođóthìcũngđừngbaogiờchohaitayvàotúiquần,bởiđólàbiểuthịmộttháiđộthiếunhiệttình.

Ðungđưangười

Khiđangnói,bạnđừngtỏranăngđộngbằngcáchđungđưangườiqualạihoặctheohướngtrước–sau.Đâylàđộngtácmàmộtkhiđãbắtđầuthìrấtkhódừnglại.Đốivớingườinghe,đólàhànhđộngthểhiệntháiđộquanhco,khôngngaythẳng.Đểtránhmắcphảiđiềunày,bạnnênbướctớibướcluivànhấnmạnhnhữngđiểmquantrọngcầnnói.

Ðọcbài

Thuyếttrìnhkhôngphảilàđọcchomọingườinghecácghichépmìnhđãsoạn.Tốthơn,bụcphátbiểuphải“biếnmất”đốivớibạn.Cáchtốtnhấtđểtránh tìnhhuốngkhônghaynày lànênhọc thuộc lòngnhữngý chính cầnnói,đểkhitrìnhbày,bạnbiếtrõmìnhsẽnóigìtiếptheođó.Nhưthế,bạnsẽthoảimáitậptrunghoàntoànvàobàithuyếttrình.

Tìmđiểmtựa

Đôikhi trong lúc trìnhbàybạncố tạoramột tư thếđứng thưgiãnhơnbằngcáchdựangườivàobụcphátbiểu.Tuynhiên, tư thếnàykhônggiúpbạnthưgiãnvàđemlạicảmgiáckiểmsoátmàsẽlàmchobạntrôngchẳngbìnhthườngchútnào,thậmchílànhếchnhác.Vàtaihọanàosẽxảyranếubụcyếu,khôngđỡnổicơthểcủabạn?

Mấtkiểmsoát

Nếubạnnhậnthấykhángiảíthưởngứng,hãylôikéohọtrởlạibằngmộthoạtđộngtươngtácnàođó.Đừngmấtbìnhtĩnhrồicứnhìnchămchúvàomànhìnhchiếu,đọcnhanhhoặc lướtquacácslidechoxong; làmnhư thếkhángiảsẽngaylậptứcnhậnrasựmấtkiểmsoátcủabạn.

Khôngđángtin

Các cử chỉ như đưa tay lên sờ tai, sờ cằm, chemũi cho thấy rằng bạnđangcốgiấuđisựthậtlàbạnkhôngthựcsựtinvàonhữnggìmìnhđangnói.Hãyđừng“sờsoạng”lungtungkhiđangnói!

Giaotiếpbằngánhmắt

Hãyluônnhìnbaoquát toànbộthínhgiảđểkhôngainghĩrằngbạnbỏsóthọ.Cóthểbạnkhônglôicuốnđượcsựchúývàtậptrungcủa100%khángiả,nhưngsẽcómộtnhómngườitỏrahoàntoànđồngý,nhiệttìnhủnghộ,mong muốn bạn hoàn thành tốt bài trình bày. Vì thế, bạn nên lấy nhómngườinàylàmcảmhứngmàtrìnhbàynhưthểchỉchohọnghe,tạmquênđicáckhángiảkhác.Nếunhữngngườinàytỏtháiđộhayhànhđộngủnghộ–vàthườngthìhọlàmthế–thìđâysẽlàcơhộituyệtvờiđểbạnthừathắngxônglên,lấylạitựtinđểthểhiệnmìnhtrướctấtcảkhángiảđangnghe.

Tuynhiên,hãythựctếhơn!

Bạnđừngbaogiờquênrằngnhiềudấuhiệungônngữcơthểcủabạnđôilúclạichẳnghềmanglạiýnghĩanàohết.Đừnglongạikhángiảsẽđọcthấynhữngthôngđiệptiêucựchoặctráingượcvớinộidungbạnđangtrìnhbày.Nóicáchkhác,bạnphảiluôntỏrathựctế,bởinhiềukhi,đangtrìnhbàymàbạn bị ngứamũi, phải làm gì khác ngoài việc đưa tay lên gãi cánhmũi?Chẳngainghĩđólàhànhđộngkhiếmnhãhay thiếu thành thậtvìmộtdấuhiệuriênglẻnàođóthìkhôngđủđểđưarabấtcứkếtluậnnào.

NgônngữcơthểCóthểámchỉThườngcónghĩaGãicánhmũiÐangnóidối,nghingờÐangngứamũiTựalưngvàoghếTháiđộkẻcả,kiêucăngThấymỏilưng,muốnthưgiãnÐểhaitaytrongtúiquần

Giữkẽ,thờơ,hoặccólẽđangthấtvọng,buồnphiềnHaitayđanglạnh;hoặccóthểđanglụctìmthứgìđóKhoanhtayTựvệ,ngờvực,đangcầncảmgiácyêntâmÐangthấythoảimái;hoặctrờiđanglạnhVắtchéochânTựvệ,muộnphiền,cóthểđangchốngđối,thùghétSựthoảimái(namgiới)Dángvẻnữtính(nữgiới)NgápBuồnchán,gặphoàncảnhkhókhănBuồnngủ,mỏimệt;hoặcthiếukhôngkhí.

Cáchlấylòngtin

Quansátngườinghe

Khibạnđặtcâuhỏichokhángiả,hãyđểýquansátcáchtrảlờicủahọquagiọngđiệu,ngữđiệu,âmlượng,tốcđộ.Điềunàycóthểgiúpbạnđọcrađượcnhữnggìhọthựcsựđangnghĩtrongđầu.

Ngườitathườngthíchnhữngngườicócùngcáchsuynghĩvớihọ.

Khôngxenngang

Đôikhibạnthiếukiênnhẫnhoặcbị“cámdỗ”cắtngangcâutrảlờihoặcnhữngchiasẻcủakhángiảkhihọphátbiểuýkiếndàidòng,lôithôivàlàmmấtthờigian.Aicũngcảmthấykhóchịukhiđangnóimàbịxenngang–dođó, bạn đừng bao giờ làm chuyện này với khán giả khi bạn đang muốnthuyếtphụchọ.

Ðôibàntay

Thườngchúngtacóxuhướngchuyểnđộnghaibàntaytheokiểuvôthứcnhằmnhấnmạnhđiềumìnhđangnóihayđểtỏranhữnggìmìnhnóilàthànhthật.Lúcnàocóý thêmthắt,giấugiếmhaydốigạt thì chúng ta thường ítchuyển động tay hơn và đôi khi giấu tay vào túi, khoanh tay trước ngực,hoặcchắptayrasaulưng.Đểchiếmđượclòngtin,bạnđừngtìmcáchgiấu

đôibàntaymìnhchokhuấtmắtngườiđốidiện,cứđểchúngtựnhiênchuyểnđộng.

Giaotiếpbằngánhmắt

Nóichuyệnvớiaiđó,bạnnêngiữánhmắtcủamình tạiđiểmgiữahaimắtvàtrênsốngmũihọ.Đâythườngđượccoilàkiểunhìnthânmật,dễđónnhậnngườikhác.Đừngbaogiờliêntụcdichuyểnmắt,nhìnhếtchỗnàyđếnchỗkháctronglúcnóichuyện,vìđólàdấuhiệucủatháiđộthiếuthànhthực,thậmchídốitrá,hoặclàbiểuhiệncủatháiđộthiếutựtin,thoáithác,khôngquan tâm đến những gì đang trao đổi. Tốt nhất, bạn nên nhìn vào phầnxươnggòmácủangườiđang tiếpxúc.Cònkhi trìnhbày trướcđámđông,bạncầnđưamắtliêntụcđểnhìntấtcảmọingười,nhưnghãyđảmbảolàánhnhìncủabạndừnglạitừngngườivừađủđểmắtbạnkịpgiaotiếpvớihọ.

Thuyếttrìnhhaylà…trốn

Nhiềungườiviệncớ:tôilàmchứkhôngnói,tôingạinổidanh,tôingạiramặt,…đểkhôngphải thuyết trình.Tuynhiên,nhưbạnđãbiết, trongcuộcsốnghiệnđại,bấtkểbạnlàai,giữvịtrígì,bạnthửnghĩxemtrongmộtngày24tiếngđồnghồ,cóbaonhiêudịpbạnphảitruyềnthông,cụthểhơnlàtrìnhbàyvớingườikhácnhư:nóivớicon,“giảitrình”vớivợ,tròchuyệnvớibạnbè,thamgiaphỏngvấn,trìnhbàyvớikháchhàng,thuyếttrìnhvềkếhoạchkinhdoanh,trảlờibáochí,xuấthiệntrêntruyềnhình,…Đãsốngtrongđờithì“chạytrờikhôngkhỏinắng”,trốnđiđâuchokhỏiphảithuyếttrình?

Bạnđừngtưởng“imlặnglàvàng”.Bởiđôikhidùbạnkhôngnóigìthìngườikhácvẫn“đọcthấy”rấtnhiềuđiềuvềbạn.Tưthếbạnngồitrongcuộchọp,cáchbạnđốixửvớiconcái,kiểuđi-đứng-ăn

-uốngcủabạn,bạncười rasao,gươngmặtbạnnhư thếnào…đều thểhiệnđiềugìđó.Mộtkhibạnđểývà rènđượccáckỹnăng liênquanđếntrìnhbàythìtoànbộkỹnăngtruyềnthôngcủabạnnhấtđịnhsẽtiếnbộtheo.Vàkhôngchỉquantrọngtrongthuyếttrình,nhữngkỹnăngtruyềnthôngđócònlànhữngthóiquenrấttốtgiúpbạnthànhcôngtrongđời.

Chủquan và chưa chuẩn bị kỹ:Nhiều người thiếu trách nhiệmvới bài

trìnhbàycủamìnhcộngthêmsựchủquannênhọkhôngchịudànhthờigianđầu tư chuẩn bị. Họ nghĩ rằng vấn đề đómình đã nắm chắc, nắm kỹ vànhuầnnhuyễnlắmrồi,tấtcảđềucósẵntrongđầumình.Nhưthếhọđãlầm!Đúng là có thể họ thông suốt, thông thạo về chủ đề nào đó bởi nó thuộcchuyênmôncủahọ,nhưngđểtrìnhbàysaochothuyếtphục,thuhútvàdễhiểulạilàmộtkỹnăngmàainấyđềuphảirènluyệnmớicóđược.

Nhiềungườiđãrấttựtintrướckhilênbục,nhưngrồimọithứlạikhôngsuônsẻnhưhọđãnghĩ.

Nhiều điều hay ho, thú vị đã “không cánhmà bay”, những thứ tưởngchừngănsâuvàomáunhưngđếnkhicầnnóirathìquênbéngđimất.Khôngítngườithểhiệnsựlúngtúngthấyrõ,quênđầuquêncuối,lúcnàythìhọ“vơvét”bấtcứthứgìnảysinhtrongđầuđểnói.Cuốicùng,sảnphẩmcủahọlàmộtbàitrìnhbàyhỗnloạn.Vàkểtừđó,họ“cạch”vớitrìnhbày.

Khôngcókỹnăngsoạnbài trìnhbày:Nhiềungườikhôngbiếtcầnphảibắt đầu từ đâu và chuẩn bị những gì, thiếu kỹ năng tìm kiếm tư liệu, lạikhông chịu nghiên cứu hoặc đúc kết vốn sống, thậm chí họ lười nhớ lạinhữngchuyệntrongquákhứmàchínhhọđãtrảiquađểcóýtưởng,chấtliệuvàcảmxúcchobàitrìnhbàycủamình.Cuộcđờimỗingườiđềulàmộtcâuchuyệnthúvị,nếuaiđóbảorằngtôichẳngcógìđểnóichínhlàvìhọkhôngbiếtđúckếtvàlựachọntừvôvànchất liệutrongcuộcsống,côngviệcvàchuyênmôncủamình.

Mộtkhichưasoạnđượcmộtbài trìnhbàykỹcàng,đươngnhiênhọsợphảibướclênvàcấttiếngtrướcđámđông.Nhiềungườiđã…trốn;phầncònlại thì “can đảm”hơnvà họ làm chokhán giả phải nhủ thầm trongbụng:“Chịuđựnghết lầnnày thôinhé!”Vậy làcó thêmnhữngngườiquyết tâm“xalánh”trìnhbày.

Khôngsắpxếpđượcýtưởng:Cókẻchẳngnghĩranổimộtýtưởngnàochobàitrìnhbàythìcũngcóngườilắmýlắmchuyện,màchuyệnnào,ýnàocũngmuốn đưa vào bài phát biểu.Nỗi khổ của những người quánhiềuýtưởnglàhọthấytiếcnếuphảicắtbỏbấtcứnộidungnào,mànếuđưahếtvàothìlạiquádàidòng.Họlúngtúngtrongviệcsắpxếpcácýtưởngtheologicđểtruyềntảithôngđiệprõràng,họkhôngbiếttrìnhbàycáchnàothểhiệnmụctiêuhọmuốntruyềnđạt.Nhưthế,ngaylúcsoạnbàithuyếttrìnhhọ

đãgặpkhókhănvàmangnhiều trăn trở, vậy thì làm sao có thể tự tin vàthongdongbướclênBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAtrước đámđông để trình bày.Đó cũng là nguyên nhân khiến nhiều ngườitrốn!

Trình bày khô khan: Nhiều người không biết làm mềm mại bài nóichuyệncủamình.Cókhihọchiasẻmộtcâuchuyệnhoặctrìnhbàymộtđềtàivềtâmlý–cảmxúcmànhưđangđọcmộtnghịquyếtvậy.

Họ đưa ra những con số khô khan, các câu khẩu hiệu, lời kêu gọimàkhông hề có cảm xúc hoặcminh họa bằng những câu chuyện thú vị. Vàđươngnhiên,chẳngaiđủhàohứngvàkiênnhẫnđểlắngnghe,cóngườisẽtìmcách“chuồn”đi,ngườitếnhịhơnthìcóthểtiếptụcngồi lạinhưngsẽkhôngtậptrungvàlắngnghebàitrìnhbàynữa.

Dùng tài liệu thay thuyết trình: Thật ra, khi thuyết trình trực tiếp, bạnkhôngchỉchia sẻnộidungmàcòn truyềncả cảmxúcvànăng lượngchongười nghe nữa.Trong khi trình bày, bạn quan sát người nghe để biết họhiểutớiđâu,chưabắtkịpchỗnào,cónhữngphảnứnggì,đónnhậnhaychốitừ...Bạnluônluônphảiđọc

–hiểungườingheđểđiềuchỉnhnộidungsaochophùhợp.Vìvậy,đừngbỏquanhữngnộidungquantrọngdùchúngđãđượctrìnhbàytrongtàiliệurồi.Nhiềungườilấylýdomọithứđãcótrongtàiliệuđểtránhphảichiasẻ,trìnhbày.

Sợhãi:Sợsai,sợxấuhổ,sợbịbắtbẻ,sợkhôngainghe,sợmọingườiđặtcâu hỏimà không trả lời được, sợ quên hết nội dung rồi đứng như “trờitrồng” trênsânkhấu,sợngườikháccườivàomặtmình...Hàng trămhàngngànnỗi sợxuấthiệnkhinghĩđếnchuyện thuyết trìnhđãngăncảnnhiềungườibướclêntrìnhbàytrướcngườikhác.Bấtcứaisợphơibàyconngườicủamìnhthìđươngnhiênlàhọsợviệcphảitrìnhbày.Đừngquênrằng:khihànhđộngthìmọinỗisợsẽbịđẩylùi.Chẳngaichếtvìđãthuyếttrìnhmộtvàilầndởtệ,nhưngnhữngaitừchốirènluyệnđểpháttriểnvàhoànthiệnkỹnăngnàythìđồngnghĩavớiviệccựtuyệtnhiềucơhộithànhcôngđếntrongđờimình.

HỒNGPHƯƠNGLAN

HồngPhươngLanlàchuyêngiahuấnluyệnkỹnăngmềmvớihơn6nămkinhnghiệmđàotạochodoanhnghiệpvà12nămkinhnghiệmlàmviệcchocácdoanhnghiệpđaquốcgiatrongnhữnglĩnhvựckhácnhautừsảnxuất,thươngmạiđếndịchvụ.

Những doanh nghiệp cô đã tham gia huấn luyện như Mobifone,Vinaphone,Trung tâmNghiên cứuThực phẩm và dinh dưỡng, TrườngCaođẳngNghềiSPACE,…

LàmộttrongbangườiViệtNamđầutiênđượcchọnvàođộingũLifeCoachtoàncầucủaT.HarvEker,côđượcđàotạobàibảnnhữngphươngphápLifeCoachingmớinhấttrênthếgiớinhằmgiúpmỗicánhântạothóiquenhànhđộngvàlậpkếhoạchđểtừngbướcđạtnhữngmụctiêuquantrọngtrongcuộcđời.

Ngoàira,côcònhợptácvớiCTCPBabylonsvàthamgiaphiêndịchcáchộithảovàkhóahọcquốctếvềchủđềKinhdoanh,TàichínhvàLàmgiàutạiViệtNamnhưInternetMarketing,BeRich,EvolutionofWealth,Phongthủy…

Hiện tại cô là giám đốc Công ty TNHH Phát triển Cộng đồng CLchuyênvềPháttriểnconngườivàTưvấntrịliệucácvấnđềtâmvàthânứngdụngcáccôngcụNLP,ThôimiênvàLượcđồthờigian.

CHƯƠNG3

ÐỂKHÔNGBAOGIỜPHẢIHỎI:“LÀMSAOĐỂ

HẾTRUNSỢ?”

TÁCGIẢ:HỒNGPHƯƠNGLAN

Aivỗngựcnóirằngmìnhchưabaogiờcảmthấybồnchồnhaylo lắngkhiđứngnóichuyệntrướcđámđông,ấylàngườiítđángtincậy.Phầnbạn,cứthànhthựcmàthổlộđi:rằngviệcđứngtrướcmộtđámđôngxalạ–thậmchítrướcđôngđảobạnbèthânquen–làmộtthứtrảinghiệmítnhiềuđemlạicảmgiáchoảngsợ.

Nỗi sợấy là chuyệnhết sức tựnhiên,xuấtphát từnhữngnguyênnhâncũngrấtđỗithườngtình.Vàviệcxửlýnỗisợấycũngkhôngquákhónếubạnbiếtcách.

Truylùngcănnguyênnỗisợ

TheocuốnTheBookofLists,nóitrướcđámđônglànỗisợhãiđứngởvịtríđầutiênchứkhôngphảilàcôntrùng,độcao,haycáichết.

Cónhiềunguyênnhânkhiếntasợhãikhinói.Nỗisợđócóthểxuấtpháttừmộtkinhnghiệmtiêucựcbảnthântahoặcaiđóđãtrảiqua;từnhữngkếtcụctệhạitasuyđoánhayvẽratrongtưởngtượng;từnhữngsuynghĩtiêucựcvềbảnthân…

Kinhnghiệmtiêucựcđãtrảiqua

Mộtngườibạncủatôiđãtrảiquamộtkinhnghiệmkhủngkhiếpkhilàmhônlễtạinhàthờ.Từdướihàngghếngồiđilênvàtronglúclàmlễ,côvẫnbìnhthườngvà thấyhạnhphúc,xúcđộng.Nhưngrồimọichuyện thayđổikhicôquaymặtlạivànhìnxuốngkháchmờiđangngồitrongnhàthờ.Lúcấy,côcócảmgiácchoángvángvìthấycóquánhiềungườiđangnhìnmình.

Côkhôngnghĩlàcónhiềungườiđếnthế.Côcócảmgiácmấytrămcặpmắtđangđổdồnvàomình.Ngườicôgầnnhưbịtêliệtvàkhôngcònnhậnbiếtgìcả.Thậmchícôcũngkhôngthểcườiđượcvàchồngcôphảinhắccôcườiliêntục.Từđóvềsau,côkhôngbaogiờdámđứngtrướcđámđôngnữa.Bởichỉcầnnghĩđếnchuyệnđólàcôcảmthấyngườirunlên,hồihộpvàtimđậpmạnh.

Nhìnthấykinhnghiệmtiêucựccủangườikhác

Việctừngchứngkiếnaiđórơivàotìnhhuốngtồitệcũnglàmộtnguyêndolàmchobạncónhữngsuynghĩvàniềmtintiêucực.Chẳnghạn,cóthểtrướcđâybạntừngthamdựmộtbuổithuyếttrìnhnàođóvàchứngkiếncảnhngười trìnhbàybị lúng túng, luốngcuống,mấtbình tĩnhkhibịđámđôngdồndậpđặtcâuhỏihayphảnđốimộtđiềugìđó.Khiấy,có thểbạn thấydiễngiảgiốngnhưmộtconrối.Và từđó,bạnsợhãikhinghĩ rằngcó thểmìnhsẽrơivàotìnhtrạngtươngtựnhưthếnếuphảiđứngtrướcđámđôngmànóichuyệnhaytrìnhbày.

Ðốidiệnvớirấtnhiềuánhmắt

Ngườitathườngcảmthấythoảimáikhiđứnglẫntrongđámđônghơnlàđứngtrướcmặtvàdẫndắtđámđôngđó;vìkhiđứnglẫnvớinhaunhưthế,chẳngcóailàtrungtâm,vànếubạncạný,sẽcónhữngngườikhácđỡlờithay.

Tuynhiên,nếulàmộtdiễngiả,bạnphảiđứngtáchbiệtvàgiữvịthếkhácbiệtvớimọingười.Khiđó,bạnlàngườiduynhấtcónhữngđiềuđángnói,vàkhángiảphảitậptrunglắngnghe.Mộtsốngườithấyhứngthúvớiviệcđược người khác chăm chú nhìnmình; ngược lại có người lại thấy hoảnghốt,runsợkhiphảiđốidiệnvớirấtnhiềuánhmắt.

Khôngbiếtngườinghenghĩgì

Cóthểnhìnthấyđôimắthọ,nhưngbạnkhôngbiếthọđangnghĩgì.Giảsửcómộtkhángiảđứng lên rời khỏi phòng, bạn sẽ lập tức cảm thấyhụt

hẫng,dùthựcracóthểngườinàyrangoàiđểđivệsinh.Hoặccũngcóthểcónhữngthínhgiảtỏvẻlơđãngkhiếnbạncảmthấykhôngbiếtnhữnggìmìnhnóicólàmchohọphậtývàphảnđốihaykhông.Trongnhữngtrườnghợpnhưthế,bạnsẽcảmthấylolắng,thậmchírunsợ,vàtrởnênmấttựtin.

Tôikhôngcónăngkhiếunói

Khả năng nói trước đám đông làmột thứ năng khiếu bẩm sinh?Hoàntoànkhôngphảinhư thế!Đươngnhiên, cómột số rất ít người “sinh rađểlàmdiễngiả,”nhưngphầnlớndiễngiảđềunhờquátrìnhtraudồimàigiũamàtrởnêntàiba,xuấtchúng.

Cóthểnóingayrằng,khảnăngnóitrướccôngchúngphụthuộcphầnlớnvàocôngkhổluyện,khôngphảivàonănglựcbẩmsinh,dùtấtnhiênnếubạncókhiếunóibẩmsinh (thuộcvềnăng lựcngônngữvà lập luận trongmôhìnhđadạngtríthôngminhMultipleIntelligenceTestcủaHoward

Gardner1)thìquátrìnhtậpluyệnsẽđỡvấtvảhơnđôichút.Biếtgiacôngtậpluyện,aicũngcóthểnóitốttrướccôngchúng.

Tưởngtượngranhữngđiềutiêucực

Trí tưởng tượngcủabạn thường“dộibom” tiêu cựcồ ạt trong lúcbạnchuẩnbịnóitrướcđámđông.

Bạn thường hình dung ra những tình huống tồi tệ nhất: đứng trên sânkhấu,đầugốibạnnhưmuốnquỵxuống,hơithởgấpgáp,giọngnóirunrẩy,chữđượcchữmất,cáchđiđứnglóngngóngvụngvề,hệtnhưanhhềtrênsânkhấu.

Támbíquyếtgiatăngsựtựtin

ĐạithihàoShakespearetừngnóiđạiýrằng:khôngcóđiềugìtốthayxấu,nhưngchínhcáchsuynghĩlàmchođiềunàyxấu,điềukiatốt.Muốnthấtbại,hãy nghĩ như kẻ thất bại. Tương tự,muốn thành công, hãy suy nghĩ nhưngườithànhcông.

Cólẽđâylờikhuyêntốtnhấtdànhchonhữngaimuốnthuyếttrìnhgiỏi:

hãynghĩnhưnhàvôđịchTrướcmọibuổinóichuyện,bạnhãyhìnhdungvềhìnhảnhchiếnthắng

sẽdiễn ra.Hãy tưởng tượng ramọikhoảnhkhắc thànhcông:những tràngpháotaykhôngngớttừphíakhángiảchotừngcâunói,vẻmặtphấnkhíchvàđồng tìnhủnghộcủahọ,cònbạn thìđầy tự tinvà lôicuốn trênsânkhấu,nhữngcâunóimạchlạc,hùnghồnphátratừmiệngbạn,...Tậptưởngtượngcàng chi tiết càng tốt, như thể bạn đang chứng kiến những thành công ấyngaylúcnày.

Cácdiễnviên,vậnđộngviên,casĩ,chínhkhách,doanhnhân,cùngnhiềungườithànhcôngkhácđềudùngđếnkỹthuậthìnhdungnàykhixuấthiệntrướcđámđông.Kỹthuậtnàygiúphọthêmtựtin,sẵnsàngđónnhậnchiếnthắng.Dướidâylàtámkỹthuậtgiúpbạnxâydựngniềmtintíchcực, tăngcườngsựtựtin:

1.Tậndụngmọicơhội

Kỹnăngnóilàmộttrongnhiềukỹnăngnhờrènluyệnmàthành.Đểnóichuyệntựtinhơn,bạncầnthườngxuyêntậndụngmọicơhộiđểthựchành.Chủđộngkhơigợivấnđề,vànóiraquanđiểmcủabạn.Tíchtiểuthànhđại,nhờcáccuộcnóichuyệnnày,dầndầnbạnsẽcómộtbộsưutậpphongphúcáckinhnghiệm,giúpbạnxâydựngvàtăngcườngkhảnăngtựtintrìnhbàyýtưởngcủamìnhtrướcngườikhác.

2.Chuẩnbịsớmvàkỹlưỡng

Nếubiếtrằngkhôngthểđầutưthìgiờđểsoạnsửabàinói,thìtốthơnhếtbạnđừngnhậnlờimờinóichuyện.Cảkhiđượcyêucầu“nóivài lờingắngọnthôi”màthấykhôngcóthìgiờchuẩnbịchotốt,bạncũngnêntừchối.“Vài lời ngắngọn” ấy sẽđể lại ấn tượngxấunếubạnnóidài dòng, thiếumạch lạc, rời rạc,khôngcóýgì cả.Đốivớinhiềungười,việcđứng trướcđámđông,dùchỉnóivàilờingắngọn,cũngcóthểgâycảmgiáclolắngvàrunsợkhôngkhácgìviệcđứngnóicảbuổivớimộtbàithuyếttrìnhđãsoạnsẵn.

Việc chuẩn bị trước có thực sự là điều quan trọng cần để ý đến hay

không?Chắcchắnrồi.Theomộtsốnghiêncứu,việcchuẩnbịkỹlưỡngsẽgiúplàmgiảmđến75%cảmgiácrunsợkhiđứngtrênsânkhấu.Vìthế,việcđầutưthìgiờvàcôngsứcđểchuẩnbịbàithuyếttrìnhlàcáchkháhữuhiệuđểgiảmthiểulolắngvànângcaosựtựtin.

3.Dùngtựthoạitíchcực

Hầuhếtcácnhàtâmlýđềuchorằnghànhđộngtựthoạitíchcựcsẽgiúpgiatăngđángkểsựtựtincủamỗiconngười.Bạnphảixáctínvàliêntụctựnhủrằngbạnsẽnóichuyệnthànhcông,rằngngườinghesẽtíchcựchưởngứngbạn.Hãytựnóivớimìnhrằng:“Tôilàngườitựtin,bởihơnaihết,tôihiểurõnhữnggìmìnhsẽtrìnhbày.Tôilàchuyêngia,vàkhángiảsẽchămchúnuốtlấytừnglờicủatôi.”

4.Thảlỏngcơthể

Có thểnhận thấyngaynỗi lo lắng, runsợcủanhiềudiễngiảquangônngữcơthểcủahọtrênsânkhấu.Khôngcókhángiảnàonghĩbạntựtinkhinhìnthấycơthểbạncăngcứngvớicửchỉ,độngtáchệtnhưmộtchúrobot.Đểgiải quyết điều này, khi bước ra sân khấu, bạn hãy hít thở sâu, buônglỏngcơthể.Hãytiếnrasânkhấuvớibướcđikhoanthainhưngdứtkhoát;hãytỏrahàohứngvớicuộcnóichuyệnnày.Hãyđứngthẳngngười,haichânvữngvàngtrênđất;giaotiếpbằngmắtvớikhángiả,vàthườngxuyênmỉmcười.Điềunàygiúpbạnvừacảmthấytựtin,vừathểhiệnratrướcmắtmọingườihìnhảnhtựtinđó.

5.Khôngcóbuổithuyếttrìnhnàohoànhảotrămphầntrăm

Tathườngđặtrachomìnhnhữngkỳvọngthiếuthựctế(“Đứngtrênsânkhấu,mìnhphảihoànhảotrămphầntrăm,nếukhôngsựnghiệpănnóicủamìnhsẽtanthànhmâykhói”).Bạncầndẹptanthứảotưởngđóđi,đừngquácầutoàn.

Hãythửhỏicácdiễngiảchuyênnghiệplâunămtrongnghềmàxem,vàhọ sẽ chobạnbiết rằngkhôngcó lúcnàohọngừngmài giũa, traudồi kỹ

năng ăn nói củamình, rằng không có lúc nào họ cho rằngmọi buổi diễnthuyếtcủahọđềuhoànhảotừđầuđếncuối,thànhcôngmộttrămphầntrăm.

Vìthế,phảithừanhậnrằngchodùcónỗlựchếtmình,bạncũngkhôngthểháiđượctrămphầntrămquảchíntrongmọibuổithuyếttrình.

6.Tậpthưgiãn

Bạnnêndànhchútítthìgiờđểthưgiãn,nhằmcảmthấythoảimáivàtựtintrướcgiờnóichuyện.

Dướiđâylàmộtvàithủthuậtgiúpbạnthưgiãn:Hít thở:Hít thởsâubằngmũi,đưakhôngkhívàođầybuồngphổi.Nín

thởvàigiây,rồichậmrãithởrabằngmiệng.Duỗicơ:Trướcgiờnóichuyện,hãytìmmộtchỗvắngvẻđểlàmgiãncơ

thể.Đểcácnhómcơbớtcăng,bạnhãynhẹnhàngliêntụcxoayđầuvàvaitheochiềukimđồnghồvàngượclại;rồiduỗicơmặtbằngcáchhámiệngcàngtocàngtốtvàxoaytrònhàmdưới.

Đitảnbộ.Hãygiảmthiểucăngthẳngbằngcáchđidạobộmộtchút.Hoạtđộngnàyvừagiúplàmnóngcáccơ,vừađểbạnônlạimộtlượtnhữngchủđiểmsắptrìnhbày.

7.Ănuốnghợplý

Việcănuốngthìcócanhệgìtớichuyệngiatăngtựtin?Đươngnhiênlàcó.Thửnghĩxemsẽthếnàonếubaotửbạnđang“biểutình”hay“nổiloạn”?

Vàongàynóichuyện,bạnhãytránhdùngcácmóncóbơsữa(thườngtạonhầytrongcổhọng),nướcgiảikhátcónhiềuga(dễgâyợ),vàchấtcaffeine.Chỉnênănnhẹ trước lúcnóichuyện.Nênchuẩnbị chainước trênbànđểthỉnhthoảnguốngvìnướccótácdụngbôitrơncổhọngkhinói.

8.Chuẩnbịtâmlýtrướcnhữngtìnhhuốngkhôngngờ

Thỉnh thoảng, trong buổi nói chuyện, bạn sẽ rơi vào những tình huống“khóđỡ”vốnkhônglườngtrướcđược.Dùtìnhhuốngđólàgì,thìtrướcbuổinóichuyện,bạncầnchuẩnbịtâmlýđểkhichẳngmaygặpcácsựcốngoàiý

muốn, bạn cũng giữ được bình tĩnh để có cách giải quyết thích hợp màkhôngphảibấnloạnhaycảmthấyrốitungcảlên.

Cácchiếnthuật“saikhiến”sựsợhãi

Sợhãilàmộtphảnứngtựnhiêncótínhcáchtựvệcủacơthể.Gặpcáchoàncảnhlạlẫmhaynguyhiểm,cơthểsẽtựkíchhoạthai loạiphảnứng:“chiếnđấuhaychạytrốn”hay“chiếnhaybiến.”Khiđó,nhịptimbạntăngnhanh,cáccơcănglên,vàchấtadrenalinetrongcơthểdânglênàoạtcàngđẩynhanhcácphảnứnghồihộp.

Cácdiễngiảcókinhnghiệmthườngbiếtcách tậndụngchấtadrenalinetrongcơ thể làmnguồnnăng lượng tíchcựcphụcvụchomình:đầuóchọtỉnhtáohơn;cácýtưởng,dữkiện,consốhiệnrõtrongđầu.

Nỗilolắnghaysợhãicóthểlàmchobàinóicủabạnsắcsảohơn,cócảmxúchơn,vànhờđócótínhthuyếtphụccaohơn.2000nămtrước,nhàhùngbiện đại tài Cicero đã cho rằng nỗi sợ là yếu tố định hìnhmọi cuộc diễnthuyếtxuấtsắctrướccôngchúng.

Sợ“lòi”cáisợcủamìnhra

Bạn nên biết rằng cả những diễn giả chuyên nghiệp thường xuyên nóitrướccôngchúngcũngphảivậtlộnvớinhữngcăngthẳngnhấtđịnh;vàđólàmộtdấuhiệuchothấybạnlàdiễngiảđíchthực.

Cócâuchuyệnvuikểrằngtạimộtcuộchộithảonọ,mộtphụnữbướcvàophòngvàthấydiễngiảđangđitớiđiluivớidángvẻthểhiệntrạngtháibồnchồn,sốtruột.Chịbènhỏidiễngiảxemtạisaoônglạitỏralolắngnhưthế.“Ýchịlàgì?Ailolắngchứ?”-diễngiảđáplại.“Nếukhônglolắng,” chịnàynóitiếp,“thếôngđanglàmgìtrongcănphòngdànhriêngchonữnày?”

+Sứcmạnhcủabímật:Việcđứngnói trướcđámđôngcó thể làhànhđộngcôngkhainhất;tuynhiên,bạnvẫncóthểgiữđượcmộtchútriêngtưchomình.Bạnkhôngphảithểhiệnranỗilolắng,bồnchồn;bạncóthểgiữnóyêntronglòng.

Sẽchẳnglợigìkhichongườikhácthấybạnđanglolắng;nếucốtỏratựtinbằnghànhđộng, tựkhắcbạncũng sẽbắtđầu có cảmgiác tự tin trong

lòng.Hiếmkhi nào diễn giả chuyên nghiệp tỏ ra vẻbồn chồn lo lắng, dùtronglònghọcóđanghốthoảng,hãihùng.

Bạn đừng quá quan tâm đến sự lo lắng củamình khi đứng trước đámđông;hãybiết rằngđó làcảmgiác thườngtình,vàkhángiảsẽkhôngbiếtbạnđanglolắngđếnđộnàovàcũngsẽchẳngđểýnhiềuđếnđiềuđó.

+Hãyhìnhdung:Nếubạnnghĩrằngmìnhsẽthểhiệnkhôngtốttrênsânkhấu, cũng như sẽ bị người nghe chống đối, thì chắc ngay từ đầu bạn sẽmangtâmthếtựvệ,vànhậnthấytrạngtháitựvệnơibạn,khángiảsẽkhólòngđónnhậnbạn.

Ngượclại,hãyhìnhdungtrướctrongđầunhữnghìnhảnhtíchcựcvềviệcbạnsẽthểhiệntốtnhấtbàithuyếttrìnhcủamình,thìdầndầnbạnsẽtựtinvàsẽđạtđượcđiềumìnhmuốn.Hãynhắmmắt lại, tưởng tượng ra hình ảnhnhững khán giả thân thiện, tích cực và hào hứng đón nhận bạn cùng vớinhữnggìbạnnói.

Trongkỹthuậthìnhdung,yếutốcốtlõilàviệckiểmsoáthìnhảnhbạncótrongđầuvềbảnthân;đừngđểnhữngsuydiễntiêucựcvềtháiđộvàhànhđộngcủangườinghelàmméomóđihìnhảnhđó.

Cónhiềungười lại cho rằng: tôi không thực sự tự tinmàbâygiờ rángnghĩvàvẽramộthìnhảnhtựtinvềbảnthân,cóphảilàgiảtạo,tựlừadốimìnhkhông?Thưakhông!Bởicó thể lúcnàysự tự tinkhôngphải là tínhcáchchủđạocủabạn,nhưngnóvẫncóđó;vàbạndùngkỹthuậthìnhdungđểkhaithôngvàlàmchonólớndầnlên.Dầndần,nhờthựchànhnhiều,bạnsẽbiến sự tự tin vốn rất yếuớt ban đầu đó trở thànhmột điều hết sức tựnhiên.

Sợkhángiả“ănthịt”

Bạnphải biết rằngkhôngphải khángiả đangngồi đóđể rình tấn côngbạn.Thựcra,đếnbuổinóichuyệncủabạn,họmuốnđặtmìnhtrongtaybạn,họmuốnlắngnghevàhọchỏinhữnggìtốtđẹptừbạn.Vàhọsẽlắngnghevớitháiđộchămchúvàtíchcựcnhấtkhibạnthểhiệnrađượcphongtháitựtinvàkhảnănglàmchủtrênbụcnói.

Cácdiễngiảnổidanhdùcó lo lắng trong lòngnhưng luôn thểhiệnđể

khángiảthấyrõrằnghọhoàntoànlàmchủmọichuyện.Nếudiễngiảxuấthiệnvớitháiđộlúngtúng,thiếutựtin,khángiảsẽkhólòngcảmthấythoảimáiđểtậptrunglắngnghevàđónnhận.

Vìthế,dùtronglòngcóthấylosợđếnđâu,bạncũngnênlàmngượclại,cốthểhiệnmộtphongtháitựtinđểchiếmđượccảmtìnhbanđầucủathínhgiả.

+Đứngvềphíangườinghe:Bạnhãynghĩvềngườinghenhiềuhơnvềbảnthânmình.Biếtrõngườinghe,coihọnhưbạnbè,nhưthế,bạnsẽbớtcăng thẳnghơn.Ngườinghe thuộc lớpđối tượngnào, trìnhđộ ra sao,nhucầuthếnào,quantâmđếnđiềugì?Họsẽnhậnđượcíchlợigìkhiđếnđâynghebạnnói?Họmuốnthưởngthứcbàinóicủabạn,vàbạncóthểlàmgìđểhọthỏamãnýnguyệnmình?

+Hãyđammê:Càngsaymêcácýtưởngmìnhsẽtrìnhbày,bạncàngcósứcmạnhvàdễđưacảmxúcvàobàinóicủamình,vàkhiđó,cảmgiácsợhãihaylolắngsẽcháyrụidướingọnlửađammêcủabạn.

+Thểhiệnsựhưngphấn:Hãytậptrungvàoướcmuốnchiasẻchongườingheđiềugìđó–điềumàbạncảmthấy thựcsựcógiá trị,xứngđángvớicôngsứccũngnhưthìgiờcủabạnvàcủamọingười.

Ướcmuốnhayhưngphấnrấtdễlantruyền.Tậptrungvàonhữngvấnđềquan trọngmuốn truyền đạt đến người nghe sẽ giúp bạn bớt nghĩ về bảnthân,vàđâylàmộtcáchkháhữuhiệuđểđẩylùinỗisợ.

+Nhớrõrằngbạnlàchuyêngia:Bạnđượcmờiđếnnóichuyện.Ngườitaxembạnnhưmộtchuyêngia,bạnlàngườinắmrõđềtàinàyhơnaihết.Bạnhãytinđiềuđóđểkhôngcòncảmthấysợhãi,lolắngnữa.

Sợlàmtròcười

Nhiềungườisợđứng lênvàphátbiểubởivìhọnghĩ rằngmìnhsẽ làmđiềugìđóngungốc,lốbịch,buồncười

–chẳnghạn,nóivấplênvấpxuống,quênchữnàysótýkia,...Tuynhiên,chuyệnđángmừnglàngườinghebaogiờcũngthôngcảmđượcvớibạnvềđiềuđó.Họkhôngđòihỏibạnđừngbaogiờmắclỗi.

Điềuhọmuốn thấy làviệcbạnxử lýnhững lỗiđó thếnàocho tốt,cho

hay.

Sợnộidungbàinóikhôngđủhấpdẫn

Đâylànỗisợdễvượtquanhấtbởivìbạnhoàn toànnắmthếchủđộngtrongviệcchuẩnbịnộidung.

Sẽchẳngcòngìđángsợnếubạnnắmchắcnhữnggìmìnhsẽtrìnhbày.+Chuẩn bị thật kỹ: Bạn phải đầu tư thì giờ, công sức để nghiên cứu,

chuẩnbịmọithứcầnthiếtchonộidungbàinóicủamình.Càngchuẩnbịkỹlưỡngbạncàngyêntâm.

Nênsửađisửalạinộidungbàinóichođếnlúcnàobạnthấynóhay,hữuíchvàcóýnghĩađốivớingườinghe.Bạnđừngngạisửasang,biêntậplạinhữnggìmìnhđãsoạn.

+ Tập nhiều sẽ nhuyễn: Arthur Rubinstein, nhạc công dương cầm trứdanh,thườngnóirằng,“Nếutôibỏtậpmộtngày,chỉcótôibiết;nếutôibỏtậphaingày,nhữngngườiphêbìnhtôisẽbiết;cònnếutôibỏtậpbangày,khángiảbiếthết.”

Hãytậpluyệnchođếnlúcnàobạnthấytựtin100%.Cónhiềudiễngiảbỏramộtgiờđểtậpchothànhthụcmộtđoạnsẽnóitrongmộtphút.Bạncũngnênlàmnhưthế.Hãytậpdượtnhiềulầnnhữnggìsẽnói,tậptrongcáchoàncảnhkhácnhau,thờigiankhácnhau,thửdùngcáckỹthuậttrìnhbàykhácnhau.Cóthểđứngtrướcgươngmàtậpnói,hoặcthuâmđểnghelạimàsửa,hoặcthửđứngnóitrướcmộtnhómbạnđểhọgópý,...

Và tất nhiên, hiệu quả nhất là nên tập nói trước đám đông; càng nóichuyệnnhiềulầntrướcđámđông,bạncàngthêmnhuầnnhuyễnvềkhảnăngtrìnhbày.Nóitrướccôngchúnglàmộtthứnghệthuậtphảitrảiquathờigianmớitrởnênhoànthiệnvàthànhcông.

Hãytiếptụcphấnđấu.Cóthểlúcnàybạnvẫnthấylolắng,nhưngđừngsợ.Cứnói,rồibạnsẽnóigiỏivàchẳngcònsợđiềugì.

Kíchhoạttâmthếtựtintrướckhinói

1.Lolắnglàchuyệnbìnhthường.

Nếucảmthấylo lắng,hoặcchưanóiđã thấylo, thì tức làbạnthuộcsốđông.

Như bạn thấy, nỗi sợ nói trước đámđông thường “làmkhó” cả nhữngdiễngiả,diễnviênchuyênnghiệp.Cócảngàngiờđứngnóitrênsânkhấu,gặpcảngàncảtriệukhángiả,vàsốngbằngnghềănnói,diễnxuất,màdânchuyệnnghiệpcòncólúcbốirối,loâu,thìchuyệnnhữngngườiítnóitrướcđámđôngthấylúngtúng,sợhãicũnglàlẽthườngtình.

Chonên,khôngquátậptrungvàonỗilolắng,khôngchorằngđólàthứgìkinhkhủnglắm,bạnsẽthấythoảimáihơnvàlấylạiđượcsựtựtinđể“trìnhdiễn.”

2.Nhữnggìbạnsợnhấtthườnghiếmkhixảyra.

Nhiềukhi,trítưởngtượngcủabạn“bay”hơiquáđà,nhấtlàtrướcgiờrasânkhấu.Cóthểđầuócbạnsẽvẽranhữngcảnhtượngtệhạinhất:haigốibạnquỵxuốngsàn,tráitimnhưmuốnnhàorakhỏilồngngực,nóinănglắpbắpchữđượcchữkhông,đầuócquaycuồng,damặttáilại,vàbạntrởthànhmộtconrốitrênsânkhấutấuhài...

3.Ngườinóibaogiờcũngnghiêmtrọnghóavấnđềhơnngườinghe.

Nhiềungườinóirằngngaysaukhinóixongmộtbàithuyếttrình,họcócảmtưởngnhưthểtừthuởchasinhmẹđẻđếngiờ,họchưabaogiờrunsợđếnthế,rằnghaiđầugốihọchưabaogiờmuốnquỵxuốngnhưlúcấy.

Tuynhiên,cũngnhữngngườiấy,khixemcácđoạnphimquaycảnhhọthuyếttrình,họlạingạcnhiênkhithấyrằngnhữnggìhọthểhiệnralạicóvẻ“ngonlành”hơnnhiềusovớinhữnggìhọđãcảmgiác.

Khibạnnói,trướchàngtrămconmắt,bạnthườngcảmthấymìnhbịđedọa,vànỗilolắng,runsợ,sẽtựnhiênnảysinh.Tuynhiên,nhưđãthấy,dùbạncóthểthấysợchếtkhiếp,nhưngkhángiảđôikhilạichẳngnhậnthấygì.Bởithế,bạncứyêntâmbướclênsânkhấumàtrìnhbày.

4.Ngườingheluôncảmthôngvớibạn.

Thínhgiảaicũngđãtừngcảmthấylolắngkhiphảiphátbiểutrướcđámđông. Cho nên, thường thì họ sẽ nhìn bạn với cặpmắt ngưỡngmộ, thánphục, vì bạn có đủ can đảm để đứng đó thuyết trình. Còn BÍ QUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIA không, khi thấybạn lo lắng, bốirối,họsẽhiểuđượccảmgiáccủabạnvàthôngcảmvớibạnvìchínhhọcũngđãcólúctrảiquacảmgiácnày.

5.Ngườinghemuốnbạnthànhcông.

Khángiảđếnnghebạnnóivìnhiềulýdo.Nhưngdùvìlýdogìđinữa,thìmộtkhiquyếtđịnhđếnnghe,họđãcoibạnnhưchuyêngiarồi,vàhọmuốnnhữnggìhọmongđợisẽđượcđápứng.

Thànhthử,họmuốnbạnthànhcông,đơngiảnbởivìnếubạnthànhcôngthìhọcũngnhậnđượcíchlợichomình.Đólàmộtnỗlựcphốihợpcủađôibên:bạnmuốnnóichongonlành,cònhọthìmuốnnghemộtbàinóingonlành.Bạnhãygạtbỏthứsuynghĩtiêucựcchorằngkhángiảngồisẵndướiđólàđểchờdịpbắtlỗimà“némđá.”

6.Ngườinghechưabaogiờnghebàinóicủabạn.

Nhiềudiễngiảthườnghaylấylàmkhóchịuvàtráchmócbảnthânkhihọquênmộtchữ,mộtdòng,haymộtýtưởngnàođó.Bạnphảinhớrằng:trướcđó,khángiảchưabaogiờnghebàinóicủabạn.

Không ai ngồi nghe lại theo dõi từng chữ từng dòng bạn nói để rồi latoánglênrằng,“Nàyôngdiễngiả,ôngquênnóicáiýkiarồi!”Khángiảlàmsaobiếtđượcbạntínhnóicâugì,chữgì,ýgì?Họchỉbiếtđiềubạnđãnóimàthôi.Dođó,bạncứyêntâm,đừngsợrằngmìnhsẽnóithiếucâunày,ýkia.

PHANCỬNHÂN

PhanCửNhâncóhaibằngMBAcủaAsianInstituteofTechnologyvàCFVG.AnhlàthànhviênlâunămcủaNhómCôngtácTàichínhVimôViệtNamvà là thànhviênỦybanÐiều hànhHiệp hộiCác ngân hàng

phụcvụngườinghèokhuvựcChâuÁ-TháiBìnhDương(BankingwiththePoorNetworK-BWTP)vớihơn

60tổchứcthànhviênđếntừ13nước.PhanCửNhâncònlàdiễngiảcủanhiềuhộinghị,diễnđànquốctếvà

khuvựcvềTàichínhvimônhư:HộinghịTàichínhvimôtoàncầunăm2006tạiHalifax-Canadavớihơn2000thànhviênthamdự,

HộinghịTàichínhvimôchâuÁnăm2006tạiBắcKinhvớihơn600thànhviênthamdự,HộinghịHiệphộiNgânhàngNôngnghiệpChâuÁ-TháiBìnhDươngtạiHàNội-2008và tạiTeheran- Iran2010với hơn500thànhviênthamdự.

Nhiềunămqua, anh là chuyêngiaTưvấn,đào tạodựán choADB,SAVECHILDREN,ACTIONAID,VMFWG,…về kỹ năng quản lý, kỹnăngthuyếttrình,kỹnăngđàotạo,quảnlýtàichính,kếtoán…

Ngoài ra,anhcòn làdiễngiả trongchuyênmụcTưvấnvềGiáodụcQuảnlýTàichínhchothanhniêntrênÐàitiếngnóiViệtNamtrongnăm2009.

CHƯƠNG4

ÐỂTHẤUHIỂUNGƯỜINGHE

TÁCGIẢ:PHANCỬNHÂN

Trongnghệ thuật thuyết trìnhhaynói trước côngchúng,một trongcácyếu tố quan trọng nhất để thu hút người nghe chính là việc phải hiểu rõngườinghe,nắmđượccácnhucầu,mongmuốnthựcsựcủahọ.Thiếuđiyếutốấy,tứclàkhôngđápứngđượcnhữnggìngườingheđangmongđợi,thìdùkhảnăngtrìnhbàycủabạncósiêuhạngđếnmứcnào,nộidungtrìnhbàycóhấpdẫnđếnđâuđinữa,bạncũngsẽchẳngchinhphụcđượcngườinghe.

1.Biếtngườibiếtta

Cổnhâncónói:“Trikỷtribỉ,báchchiếnbáchthắng”(Biếtngườibiếtta,trămtrậntrămthắng).

Cólầntôinghemộtcôsinhviênphátbiểutạimộtcuộchọpvềviệcthànhlậpmộtcâulạcbộkỹnăngsốngvàlàmviệcdànhchosinhviên.Đứngtrướcđámđôngsinhviên,côấytỏrakhábốirốivàthiếutựtin,lốitrìnhbàycũngchưa được “ngon nghẻ” cho lắm.Tuy nhiên, cuối cùng, có rất nhiều sinhviênhăngháiđăngkýthamgiacâulạcbộấy,vàđiềunàycónghĩalàcôđãthànhcôngvớibàiphátbiểucủamình.Tạisao?Vìcôsinhviênđóđãhướngđếncácvấnđềmàcácsinhviênđangthựcsựquantâm.Nóirađượcnhữngđiềuđámđôngsinhviênmuốnnghe,côđãchinhphụchọvànhậnđượctháiđộvàhànhđộnghưởngứngnhiệt.

Bạnđứngtrướckhángiảvớimụcđíchchínhlàtruyềnđạtýtưởng,thôngtinhữuíchchohọ,nhằmthuyếtphục,chinhphụchọ.Bạnkhôngđứngtrướckhángiảchỉđểthỏamãn“cơnnói”củachínhmình.

Những gì bạn trình bày phải thực sự là những điều người nghemongmuốnvàthấycóíchlợichohọ,thỏamãnđượcnhucầucủahọ.

Nhiềudiễngiảcókhảnăngtrìnhbàyrấthùnghồn,siêutuyệt,nhưngrốt

cuộclạichẳngthuyếtphụcđượcngườinghecóhànhđộnghưởngứng.BởivìBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAnhữngdiễngiảnàykhôngthựcsựhiểurõđâulànhữngđiềuthínhgiảmuốnnghe,đâulànhữngđòihỏihọcầnđượcđápứng.Khôngcầnbiếtngườinghequantâmđếnđiềugì, họ chỉ biết thao thao bất tuyệt về điềumìnhmuốn nói, và tưởng rằngngườinghecũngcảmthấythíchthú,hứngkhởinhưmình.

Ngược lại,như trườnghợpcôsinhviênvừakể,dùkhảnăngănnóicóhạn, nhưng vẫn thành công nhờ việc hiểu rõ thính giả của mình, nắm rõnhữngnhucầuvàmongmuốncủahọ.

2.Bạncầnbiếtgìvềkhángiả?

+Số lượngkhángiảnhiềuhay ít?Tùyvàosố lượngngườingheđểcócách chuẩn bị, tổ chức và trình bày phù hợp.Buổi thuyết trình trướcmộtnhómítngườitrongphònghọpnhỏchắcchắnsẽkhácvớibuổithuyếttrìnhtrongmộthộitrườnglớnvớicảtrămkhángiảthamdự.

+Thựctrạngtàichínhcủakhángiả?Khángiảcủabạnđangsốngtrongcảnhđóinghèo,vừađủsống,haygiàucó?Ngườinghe sẽdễdànghưởngứngvàđónnhậnmộtthôngđiệptrìnhbàyphùhợpvàgầngũivớicácđiềukiệnkinhtếcủahọ.Sinhviênnghèovượtkhósẽkhólòngđónnhậnýtưởngvềnhữngthúvuixahoacủanhữngsinhviêngiàucó.

+Khángiảtựnguyệnthamgia,quantâmđếnchủđềnày,hayhọthamdựvìbịépbuộc?Đâycũnglàđiềurấtquantrọngbạncầnlưuýtìmhiểu.

+Người nghe thuộc nhómđối tượng cụ thể nào?Thuộc tôn giáo nào?Thamgiacâulạcbộnào?Làmnghềgì?...Dựavàonhữngđiềunày,bạnsẽcócáchsoạnnộidungvà trìnhbày thíchhợp,khai thácnhữngvấnđềmàngườinghe thích thú,quan tâm,vàsẽ tránhđược tình trạng“lỗinhịp”khinói chuyện kinh doanh cho một nhóm người chuyên làm công tác thiệnnguyện.

+Thôngđiệpbạnsẽ trìnhbàycóphùhợpvớiniềmtincủangườinghekhông?Nếukhông,nhữnggìbạnnóirasẽđedọavàtháchthứcniềmtincủahọ.

+Ngườinghecótháiđộgìvớibạnvàvớichủđềbạnnói?Đónnhậnhay

chốngđối?Dửngdưnghaythíchthúquantâm?Ngườinghecónhữngthànhkiếnhayquanđiểmcứngnhắcnàokhiếnhọkhólòngcởimởđểlắngnghenhữnggìbạnnói?

+Đãcódiễngiảnàonóivềchủđềbạnsắptrìnhbàyhaychưa?Nếucó,nhữngýtưởngcủabạnsẽủnghộhayxóabỏquanđiểmcủahọ?Hoặcbàitrìnhbàycủabạnsẽđưarađượcmộtquanđiểm,cáinhìnmớimẻ,kháclạ?

+Ngườinghemongđượcngheđiềugì?Họmuốnnghegì?Họcầnnghegì?

+Độtuổitrungbìnhcủangườinghe?Cóthểbạnthấycâuhỏinàyvôích,nhưng đôi lúc việc tìm hiểu điều này lại quan trọng. Tại sao?Bởi vì nếuthôngđiệpcủabạnhướngđếnmộtsựkiệnlịchsửxảyratrướckhikhángiảchào đời, thì bạn sẽ cần phải giải BÍ QUYẾT TRÌNH BÀY TỪ CÁCCHUYÊNGIAthíchthậtrõvềsựkiệnấy.Bêncạnhđó,conngườiởcácđộtuổikhácnhauthườngcónhữngmongmuốnkhácnhau,nênviệcxácđịnhđượcnhómtuổitrungbìnhcủangườinghesẽgiúpíchchobạnrấtnhiều.

+Ngườingheđãnắmrõcácvấnđềbạnsẽtrìnhbày?Bạnđừngphíthờigianbànrõnhữngvấnđềaicũngbiết;vàngượclại,cũngđừngbaogiờnóivềnhữngđiềuquáđỗihuyềnbí,khóhiểuvớisốđôngkhángiả.

+Liệungườinghesẽhiểucác thuậtngữchuyênngànhkhoahọc,côngnghệ, kỹ thuật bạn sẽ dùng trong bài trình bày hay không?Đừng bao giờdùngcácthuậtngữquáchuyênbiệt,caosiêu.Nếuthựcsựcầnphảiđưaramộtsốthuậtngữnhưthế,thìbạnphảitìmcáchgiảithíchthậtđơngiản,rõnghĩađểmọingườiđềuhiểu.

Támcôngcụgiúphiểutườngtậnkhángiả

Gửicâuhỏikhảosát

Muốnbiếtđâulàđiềuquantrọngđốivớingườinghe,thìcáchtốtnhấtlàhỏiýkiếnhọ.Chẳnghạn,khoảngmộtthángtrướcbuổithuyếttrình,bạnhãygửibảncâuhỏikhảosát–tiệnnhấtlàquaemail

–đếnnhữngngườiđăngkýthamdựchươngtrìnhcủabạn.Hãysoạncáccâuhỏiđódựatheochủđềbạnsẽtrìnhbày.Đềnghịhọdànhchútítthìgiờtrảlờirồigửiemailphảnhồichobạn.

Khảosátwebsite

Hầuhết các tổ chức, doanh nghiệp, đều cówebsite riêng và đó làmột“khumỏthôngtin”đểbạnđàoxới.Cácwebsitethườngcóphầngiớithiệuvềtầmnhìn,sứmạng,tìnhhìnhhoạtđộng,cáctintứcliênquan,...vàbạncóthểnghiêncứu,dùngcácthôngtincógiátrịđểđưavàobàithuyếttrìnhcủamình.

TracứutrênInternet

NhờtiệníchcủacôngnghệInternetnhưbáomạng,cácmạngthôngtinxãhội,bạncóthểdễdàngtìmthấycác thông tinquýgiávềđối tượngngườinghe.

Nghiêncứutàiliệucủatổchức,doanhnghiệp

Trướckhiđếnnóichuyệntạimộttổchứcnàođó,bạncóthểnghiêncứusơquacáctờbướm,catalogue,cácbảntinđịnhkỳcủatổchứcđóđểchọnlựacácthôngtinhữuích,thíchhợp,đánhtrúngvàomốiquantâmcủangườinghevàlàmchobàithuyếttrìnhcủabạnthuyếtphụchơn.

Phântíchcácbảnbáocáothườngniên

Hãydành thì giờ phân tích các bản báo cáo thường niên của những tổchứcbạnsẽđếnnóichuyện.

Cácbảnbáo cáonày thường chứa các thông tin cógiá trị về tìnhhìnhhoạt động của tổ chức, phản ánh triết lý và văn hóa của tổ chức đó. Tuynhiên,vìcácbáocáothườngviếttheolốihoamỹ,vẽramộtbứctranhtươisáng,màuhồng,nênkhi tìmkiếm thông tinbạn cầnphải tỉnh táomà suyluận,đừngvộivàngtintấtcảmọiđiềuđượcviếttrongđó.

Xemxétcácthànhtíchđượccôngbố

BạncóthểtratrênmạngInternetthànhtíchcủacáccánhânhaytổchức.

Đưacácthànhtíchấyvàobàinóichuyện,chắcchắnbạnsẽlàmchongườinghecảmthấytựhào,khiếnhọthấyhứngthúvàdễđónnhậnnhữnggìbạnnói.

Phỏngvấnngườitổchức

Bạn có thể hỏi những người này mọi thông tin cần biết về đối tượngngườinghe.Cóthểkhôngthểgiảiđáphếtmọicâuhỏibạnnêura,nhưngcác“chủxị”nàycũnglàmộtkênhhiệuquảgiúpbạnnắmcácthôngtincơbảnvềngườinghe.

Phỏngvấnkhángiả

Nếucóthể,bạnhãytròchuyệntrướcvớimộtsốthànhviêncóảnhhưởngtrongsốnhữngngườinghe

(chủtịch,giámđốc,thànhviênbanquảnlý...).Hãyphỏngvấnhọvớicáccâuhỏiđãgợiýởphần

“Bạncầnbiếtgìvềngườinghe”ởtrên.Đềnghịhọchobiếtvềcácvấnđềquantrọngmàtổchứchọđanggặpphải,cungcáchlàmviệccủanhânviên,nhữngnétđộcđáokháchẳnvớicáctổchứckhác.

Cácthôngtinnàysẽkhôngnhữnggiúpbạnbiếtcáchtinhchỉnhbàinóicủamìnhchophùhợp,màcònlàmchongườinghecócảmtưởngrằngbạnlàmộtthànhviênđíchthựctrongsốhọ.

Tâmlýchungcủangườinghe

Làdiễngiả,bạnphảicókỹnănglôikéongườinghevàocâuchuyệncủamình.Thậmchíkhingườingheđangtậptrungchúýlắngnghe,thìđiềuđócũngkhôngcónghĩa làhọ sẽhiểunộidungđúngnhưbạnmuốnhọhiểu.Tuyđếnđểnghebạnnói,nhưnghọnghebằngbộlọccủariênghọ,họtựýlựachọnnộidungphùhợpđểnghe.Thực tế làconngười thườngnghevàtiếpnhậncácýtưởngtrongmộtbàinóichuyệndựatrênsựchủquan,tứclàchỉthíchthúđónnhậnnhữnggìcóýnghĩavàcócanhệđếngiátrị,niềmtincủamìnhmàthôi.

Chẳnghạn, trongbuổihộithảoduhọcdomộtTrungtâmDuhọcnọtổchức,mộtđạidiệncủatrườngđạihọcnướcngoàiđứnglêntrìnhbàytrướccác học sinh trung học và phụ huynh về những tiện ích khi theo học tạitrường của anh ta.Như thường lệ, anh ta thao thao trình bày rằng trườngmìnhcóđầyđủtrangthiếtbịhọctậpthuộchàngđẳngcấpthếgiới,cácgiáosưdanh tiếng thamgiagiảngdạy,hệ thống thưviệnkhổng lồ.Tuynhiên,các phụ huynh đang thamdự lại khôngmấy quan tâmđến điều này. Đếnphầnhỏiđáp,cómộtphụhuynhđứnglênnêucâuhỏi:“Trườngcủaanhthậthiệnđạivàchấtlượng,nhưngcácanhlàmgìđểconcáichúngtôiđượcantoàn,yêntâmhọctập?”

Sởdĩphụhuynhnàynêucâuhỏiấylàvìmớithángtrướcđóthôi,báochíđưatinrầmrộvềchuyệnmộtsinhviênngoạiquốcđangtheohọctạiđóbịsáthại.Rútkinhnghiệm,ởcuộchội thảomột tuầnsauđó,ngoàiviệcgiớithiệuvềnhững tiện ích,anh tacòndànhmộtkhoảng thờigianđángkểđểtrìnhbàyvềnhữngbiệnphápanninh,nhữngcôngtáccụthểnhằmđảmbảoan toàn tốiđachomọisinhviênngoạiquốc theohọc tại đó.Vàchỉ trongchốclát,anhđãcóđượcsựtậptrunglắngnghecủacácvịphụhuynhvàhọcsinhthamgiahộithảo,khácvớitháiđộthờơanhnhậnđượcởlầnhộithảotrước.

NhàtâmlýhọcAbrahamMaslowpháthiệnrằngtấtcảmọingườiđềucónhữngnấcthangnhucầuđượcxếptừmứcđộcơbảnđếnmứcđộcao:Nhucầusinhlý(bảnnăngsinhtồn),nhucầuantoàn,nhucầugiaotiếpxãhội,nhucầutựtrọng,nhucầutựthểhiện.Đểtruyềntảiýtưởngđếnngườinghe,bạnphải triệt để khai thác các bậc thang nhu cầu đó, bởi chúng là yếu tốquyếtđịnhviệchọsẽcó tháiđộhưởngứngvà thích thúvớinhữnggìbạntrìnhbày.

Khibàinóichuyệncủabạnthỏamãnđượctâmlýngườinghe,tứclàgiảiquyếtđượcnhữngmongmuốn,nhucầucủahọ,thìtựkhắchọsẽcảmthấyhứngthú,chămchúlắngnghevàtíchcựchưởngứng.Tuynhiên,theotâmlýchung, tuyđếnđểnghebạnnói,nhưnghọkhôngmuốnthụđộngngồiyênmột chỗ, họmuốn thamgia vàobài nói củabạn, họBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAmuốnthểhiệnnhữngýkiếnsuynghĩcủamình,vàdướiđây làbảybướcgiúpbạnkích thíchsự thamgia củangười

nghevàtăngkhảnăngthuyếtphụccủabàinói:Chuẩnbịbàinóithậtchuđáođểngườinghebiếtbạnquantâmđếnhọvà

nhucầucủahọ.Để người nghe chú ý lắng nghe, bạn phải tạo những cáchmở đầu ấn

tượng,nhữngđiểmnhấnchobàinóivàphùhợpvớingườinghe.Trìnhbàynhữngluậnđiểmcủabạnquanhữngcâuchuyệnkịchtính,kinh

nghiệmvàsựkiệnthựctế,hìnhảnhsốngđộng,đểgiúphọghinhớnhữnggìbạnnói.

Chongườinghethấynhữngýtưởngbạntrìnhbàycósứcảnhhưởngquantrọngthếnàođốivớihọ.

Sửdụngtừngữgiàuhìnhảnh,đểvẽnênnhữngbứctranhbằnglờitrongđầungườinghe,nhằmtạocảmxúctíchcựcvàtháiđộthíchthúđónnhận.

Lôikéongườinghevàocâuchuyện;nhắcngườinghesuyngẫmvềnhữngýtưởngbạntrìnhbày.Chohọthấynhữngýtưởngcủabạnphùhợpvớibốicảnhnhưthếnào.

Kêugọingườinghehànhđộng,thayđổilốitưduyvàcáchlàmcũ,đểsuynghĩvàhànhđộngtheocáchmới.

NGUYỄNANHTUẤN

Từ nhỏ đến lớp 12 học ở Diên Khánh, sau đó học Cao đẳng nghềKhánhHòa.NguyễnAnhTuấntừngsốngkhôngướcmơ,thiếumụctiêu,suynghĩ,tháiđộcựckỳtiêucựcvàkhôngbaogiờđọcsách.

AnhđãthamgiavàocáclĩnhvựcDulịch,Kháchsạn,Kinhdoanhtheomạng(đạtcấpbậcInternationalManager).

Tháng11năm2006khitìnhcờxemDVDcủamộtChuyêngiaHuấnluyệnPháttriểncánhântạiViệtNam,anhbỗngthấytrăntrở,thaothứcvềbảnthân,vềýnghĩacuộcsống.Kểtừđótậpthóiquenđọcsách,sốngcómụctiêuvàkếhoạch.

Năm2007quyết tâmvàoSàiGònđểđượchọc trực tiếp từdiễngiảQuáchTuấnKhanh.Trongnăm2010,anhđãtheohọccáckhóa:Bíquyếttruyềnlửa,Hànhtrìnhtriệuđô,Bíquyếttrìnhbày,vàBánhàng-khikỹnăngtrởthànhtuyệtchiêucủaBlairSinger.

Tháng 11 năm2011, anh đã họcTuyệt kỹ diễn thuyết (của diễn giảQuáchTuấnKhanh),sauđócàngthấyrõướcmơcủacuộcđờimình:Trởthànhdiễngiảchuyênnghiệp.Từđây,anhbắtđầuhànhtrìnhrènluyệnvàtậptrungthựchiệnướcmơcủamình.

Tháng11năm2011,anhtậphợpnhữngngườicócùngđammêvàmụcđíchsốngthànhlậpCôngtyÐàotạoKhaiTuệ.

HiệnanhđanglàGiámđốcđiềuhànhCôngtyÐàotạoKhaiTuệ.

CHƯƠNG5

NHỮNGSAILẦM“KHÔNGNÓIRATHÌ

KHÔNGAIBIẾT”

TÁCGIẢ:NGUYỄNANHTUẤN

Khithuyếttrình,bạnkhólòngtránhkhỏimộtsốsailầmnhấtđịnh.Đôikhi,nhữngsai lầmbạnmắcphải khi nói trước công chúng là kết quả củanhữngniềm tin hay cách suy nghĩ sai lạc bạn lưu giữ trong tâm trímình.Nhưngđôikhi,nhữngsailầmấycóthểxuấtpháttừviệcbạnthiếukiếnthứchaykinhnghiệmthuyếttrình.

Tôiđã từngphạmphải ítnhấtmột trongnhữngsai lầmdướiđâyvàcónhữnglầnđánhmấtkhángiả.

Khôngmộtaitrongchúngtasinhrađãlàmộtdiễngiảthuyếtphục,mànênhiểuvềnhữngsailầmđểrènluyện.

Nhữngsailầmcănbản

Thiếumụcđíchhaymụcđíchkhôngrõràng

Việcđầu tiênkhi soạnvănbản thuyết trình làphảixácđịnhđượcmụcđích của bạn, vàmục đích đó cần tập trung hướng đến ích lợi cho ngườinghe.Nóicáchkhác,bạnmuốnmangđếnđiềugìchongườinghequabàithuyết trình?Thôngđiệpcốt lõibạnmuốnhọnắmvững là gì?Bạnmuốnkêugọihọthựchiệnhànhđộngcụthểnào?

Bêncạnhđó,đểchắcchắnmụcđíchbạnnhắmtớicóthểđápứngđượcnhucầu,mongmuốncủangườinghe,bạncầnphảidànhthìgiờnghiêncứuđối tượngngườinghecủamình.Nếubạnkhônghiểukhángiả, khôngđápứngđượcnguyệnvọngcủahọ,thìmụcđíchbàithuyếttrìnhcủabạncócũngnhưkhông.

Vìthế,hãybắtđầubằngcáchtựhỏimình:“Tôimuốnngườinghebiếtgì

vàlàmgì?”“Tôimuốnhọsuynghĩhaycảmgiácthếnàosaukhitôikếtthúcbàinóicủamình?”

Mộtkhiđãnắmrõmụcđíchbàithuyếttrình,thìviệcsoạnnộidung,cấutrúc,chọn lọcnhữngý tưởng,dữkiện,consố,hìnhảnh,câuchuyện,...đểđưavàobàithuyếttrìnhsẽdễdànghơnrấtnhiều.

Khôngđặtmìnhvàovịtríngườinghe

Khithuyếttrìnhcầnnhớrằngngườinghethườngkhôngbiếtvềkiếnthứcuyênbáccủabạnvềmộtchủđềnàođó.Rõrànglàhọkhôngởvịtrígiốngnhưbạn

– họ không có hàng năm trời học tập nghiên cứu trong lĩnh vực này.Nhữngkiếnthứcbáchọcmàbạnđưarahoàntoànxalạvớihọ.Vìvậybạncầnbiếtđượcngườinghemuốngìvàtìmracáchthuhúthọ.Hãytừngbướcđưahọkhámpháchântrờikiếnthứcthúvị,cónhưvậyhọmớihiểuvàngấmđượcnhữngýquantrọngmàbạnđemđến.

Mỗikhángiảđềucómộtkhảnăngđónnhậnvàmongmuốnkhácnhau.Vànếuphảinóicùngmộtchủđềchocácnhómngườinghekhácnhau,bạnphảitìmcáchbiếnđổivàthíchứngsaođóchothíchhợp.

Bêncạnhđó,đừngnóinhữnglờicầukỳkhiếnngườinghephảiđauđầumớihiểuđượcvìnhưthếhọsẽkhólòngđónnhậnnhữnggìbạnnói,nhưngbạncũngkhôngnênnóiranhữnglờiquáđơngiảnkhiếnhọcócảmgiácquábìnhthường,thấyrằngbạnkhôngcógìnổitrội,đặcsắc.

Khôngthểhiệnsựtôntrọngngườinghe

Tôiđãtừngchứngkiếnnhiềuvịdiễngiảnhậnđượcánhnhìnthiếuthiệncảmtừngườinghebởihọđưaraquanđiểmkhinhthịvàchỉtríchmộtsốtháiđộvàsuynghĩthôngthường.Chẳnghạnnhư,nếubạnđangthuyếttrìnhchonhữngngườimớibướcchânvàolĩnhvựctruyềnthôngxãhộivềnhữngđiềuhọcầncóđểpháttriểntronglĩnhvựcnày,bạncầnphảihiềurằngrấtnhiềungườicảmthấy lo lắngkhidấnsâuvàomảngnày,vàviệccần làmlàbạnphảinhẹnhàngphântíchchứkhôngphảiđánhgiáhaychỉtríchhọ.

Hãy luôn nhớ rằng, nếu bạn ghét hoặc thiếu tôn trọng người nghe của

mìnhbởivì sự thiếuhiểubiếtchuyênmôn,họ sẽkhôngưabạn.Và trongtrườnghợpbạn làmkhángiảcủamìnhcảmthấyhọnhư lànhữngkẻ thuacuộc,thấtbạihoặckhôngđángđểbạntôntrọng,thìbạnsẽgâyảnhhưởngtiêucực,tạonênràocảngiữabạnvàngườinghe.Kếtcụclàbạnsẽđánhmấtkhángiảcủamìnhmãimãi.

Khôngtruyềnđượccảmhứng,suynghĩvàkhíchlệhànhđộngmới

Sẽlà thiếusótkhiđưaracácthôngtinmàkhôngtruyềncảmhứngchomọingườihướngtheocáchhànhđộnghaysuynghĩmới.Nhữnggìmàbạnvừachiasẻvàtruyềnđạtsẽkhônglưugiữđượctrongđầucủanhữngthínhgiảnếubạnkhôngthúcđẩyngườinghelàmmộtviệcgìđókhácbiệt.Hãysuynghĩđểlàmthếnàomàbạncóthểtươngtácvớingườinghesaukhikếtthúcbuổithuyếttrình,vàgiúphọcóđượcsuynghĩvàhànhđộngkhác,sửdụngkiếnthứcbạnđưalạiđểgiúpcuộcsốngcủahọtốtđẹphơn.Nếubạnkhônglàmđượcđiềunày,bạnđãmấtchiếcchìakhóathànhcôngquantrọng–truyềncảmhứngchonhữnghànhđộngtíchcực.

Khôngđưarađượcthôngđiệpcuốicùngấntượng

Hiệnnay,vớihàngtriệuchươngtrìnhhộinghị,hộithảoluônsẵncóchochúngta–cảtrựctiếpvàtrênInternet–bài thuyết trìnhcủabạnsẽkhôngtạođượcsựnổibậtnếuthiếumộtthôngđiệprõràng,cóýnghĩavàcósứcảnhhưởngmạnhmẽ.Nếubạnchỉđơngiảnđưaramộtthôngđiệpkhôkhan,nhưngkhôngchạmtớiđượcvấnđềcốtlõi,bạnsẽthấtbại.

Thiếusựchuẩnbị

Nếubạnđangđứngtrướcđámđôngđểthuyếttrìnhmàtrướcđólạithiếusựchuẩnbịkỹlưỡng,khángiảsẽlậptứcnhậnrađiềuđó.

Thiếuchuẩnbị, thìdùcógiỏixoay sởhay lợikhẩuđếnđâu,bạncũngkhôngtàinàolàmchongườinghenhậnthấysựliềnmạch,tuầntựhợplýcủacácýtưởnghaythôngđiệpbạnmuốntrìnhbày.

Thiếuchuẩnbị,bạnsẽlàmchongườinghecảmthấybạnkhôngthựcsự

nghiêmtúcvàhứngthúvớiđềtàimìnhnói,rằngbạnkhôngphảilàngườichuyênnghiệp;ấy làchưanóiđếnviệchọsẽcócảmtưởngbạnđangxemthườnghọ.Thiếuchuẩnbị,xemnhưbuổinóichuyệnhay thuyết trìnhcủabạnđãthấtbạingaytừđầu.

Đểtránhsailầmnày,bạncầnphảinghiêmtúcđầutưthìgiờvàcôngsứcđểtracứu,tìmhiểu,nhằmnắmrõđề tàicùngnhữnggìmìnhsẽ trìnhbày.Bên cạnh đó, bạn cũng cần tập dượt nhiều lần cho đến khi thấy tự tin vàthoảimái tung hứng các ý tưởng củamình. Chưa hết, bạn còn phải đoántrướcnhữngcâuhỏingườinghesẽđặtraliênquanđếncácýtưởngtrongnộidungbạnthuyếttrình.

Muộngiờ

Khởiđầuhaykếtthúcbàithuyếttrìnhmuộngiờđãđịnh,tứclàbạnđangtỏchongườinghethấyrằngbạncótháiđộthiếutôntrọnghọ.Đếnnghebạnnói,khôngphảingườitacódưdảthìgiờ,bởihầunhưaicũngbậnrộn,cũngcóthờikhóabiểuriêng.Nếubuổithuyếttrìnhcủabạnbắtđầuhaykếtthúctrễ,bạnphảibảođảmrằngviệcnàylàsựcốngoàiýmuốnchứkhôngphảidobạngâyra.Bạncầnđểýđếnchuyệnbắtđầubuổinóiđúnggiờ,vàbiếtcáchcắtbỏhay tóm tắt lạibài thuyết trìnhchokịpvới thờigiankết thúc,tránhcảnhbắtđầumuộnvàkếtthúctrễ.

Thểhiệnhìnhảnhbảnthânkhôngthíchhợp

Đâylàmộtsailầmcókhảnănglàmhủyhoạitứckhắchìnhảnhtốtđẹpcủabạntronglòngkhángiả.

Sailầmnàygắnliềnvớisailầmvừanêuởtrên:khônghiểurõđốitượngkhángiảcủamình.Hìnhảnhbảnthânbạnthểhiệntrướchếtlàquacáchănmặc. Bạn không thể xuất hiện với kiểu ănmặc quá chưng diện khi đứngtrướcđốitượngngườinghelàdântríthức.Bạncũngkhôngnênănmặcquásangtrọngcầukỳkhiđứngtrướcnhữngngườinôngdân.Vìthế, trướckhinóichuyệnhay thuyết trình,bạnphảinghiêncứu tìmhiểuđối tượngkhángiảcủamìnhđểcócáchănmặc,nóinăngchophùhợp.

Sửdụngthiếuhiệuquảcáccôngcụhỗtrợnghenhìn

Nếubạntỏravụngvề,sửdụnglóngngóngcácphươngtiệnhìnhảnhđểphục vụ nghe nhìn nhằmminh họa nội dung, bạn sẽ đánhmất sự chuyênnghiệpvàđáng tincậy trongmắtngườinghe.Cáccôngcụhìnhảnhminhhọa phải được vận dụng linh hoạt và vừa phải để bổ trợ và làm tăng sứcthuyếtphụcchocácýtưởngtrìnhbày;vìcáccôngcụnày,dùngthiếucũngkhôngđượcmàlạmdụngquácũngkhôngxong.

Ðưaquánhiềunộidungvàobàithuyếttrình

Khôngphảicứcáigìnhiềuhơncũngtốthơn.Đưaquánhiềunộidung,ýtưởng,dữkiện,sốliệuvàobàithuyếttrình,bạnsẽgâyrahiệntượngquátảichongườinghe.Ngườinghekhông thểnào trongmột lúcmàcó thể“tiêuhóa”đượcmộtkhốilượngthôngtinkhổnglồbạntraochohọ.

Thànhthử,nênchọnlọccácthôngtincầnthiếtđểcungcấp,vàhãytrìnhbàychúngsaochothậtngắngọn,côđọng,giúpngườinghedễdàngnắmbắtngayvàghinhớlâuhơn.

Dùngóchàihướcsaichỗ

Thường thì sai lầmnàycũnggắn liềnvới sai lầm thứbaở trên (khônghiểukhángiản).Cácthứquyướcliênquanđếnóchàihướcđãthayđổi.Bạnđừngbaogiờnóiranhữngcâuđùalạcđiệu,kẻođôikhingườinghetưởngrằngbạnđangcôngkíchhọ.Bạncần lựachọnnhữngcâuchuyệnvuiphùhợp,vôhại,khôngđộngchạmđếnai,vàphảihếtsứccẩntrọngvớinhữngcâuđùatronglúcthuyếttrình.

Giọngnóiđơnđiệu,gâybuồnngủ

Ngườinghesẽtrởnênchánnản,thậmchíbuồnngủ,nếutừđầuđếncuốibuổinóichuyện,bạndùngmộtcunggiọngđềuđều,khôngthayđổihaynhấnnhá.Nhiềubàithuyếttrìnhchứađựngnhữngthôngtinhữuích,giátrịcũngnhưnhữngýtưởnghayho,độtphá,nhưngrốtcuộcchúngkhôngđivàolòngngườinghechỉvìdiễngiảkhôngbiếtcáchthểhiệnchúngquagiọngnóicủamình.

Khôngthắtđượcmốidâyliênhệvớingườinghe

Người có tài năng, ảnh hưởng lớn không có nghĩa là “tự động” có kỹnănggiaocảmvàgiaotiếptốt.

Tôinhậnthấynhiềungườithấtbạitrongviệcthuhútngườinghevềmặtcảmxúcvà thiếu sựchân thành–họkhông cómối liênhệ lẫnkhông thểhiệnsựquantâmtớingườinghe.Cuốicùng,họthiếukhảnăngkếtnốivớingười nghevì thếbài thuyết trình trởnên chánngấyvàkhóhiểu–họđểngười nghe chìm trong đống dữ liệu, sự kiện và con số, không hề có sựtươngtácnào.

Để trở thành người thuyết trình giỏi, bạn phải có sự kết nối với ngườinghe.Cònnếuchỉbiếtlênsânkhấuvà“độcdiễn”mộtmình,mặcsứcngânngangâmtụngbàithuyếttrìnhmàchẳngđểýgìđếnkhángiả,thìắtngườinghesẽchẳngcònmuốnđểýnghebạnnóigìnữa.Họsẽthấymìnhchẳngcógìliênquanđếnbạn,đếnnhữnggìbạnđanghuyênthuyêntrênsânkhấu.

Khôngđivàotrọngtâm

Lờinóinàocũngphảicóchủđích.Nộidunghayýtưởngthuyếttrìnhnàocũngcầnphảicótrọngtâm.Bằngkhông,bạnsẽchỉbiếtnóitrànggiangđạihải,khôngphụcvụchomộtýtưởngtrọngtâmnào,vàngườinghesẽbốirốikhôngbiếtbạnđangdẫnhọđiđâu.Chonên,nói raý tưởngnào,bạncầnphảicómộtmụcđích,mộttrọngtâmđểhướngtới.

Triểnkhaichitiếtngaytừđầu

Bạncầnthậntrọngđừngvộiđivàocácvấnđềchitiếtngaytừlúcmớibắtđầubuổithuyếttrình.

Làmthế,bạnsẽkhiếnngườinghebốirối.Ngườitacầnthấymộtbốcụccótrìnhtự lớplang,đi theo từngbướccụ thể,cómởđầu,nộidungvàkếtthúc.Vì thế, trongphầnmởđầu,bạnchỉnêngiới thiệubaoquátnhữngýtưởngchủđạosẽtrìnhbàytriểnkhaitrongnộidungbuổithuyếttrình,chongườinghethấytrướctoànbộbứctranhbạnsẽvẽ;cònphầnchitiết,bạnnênđưanóvàophầnnộidungchính.

Chỉtậptrungvàobảnthân

Nhiềudiễngiảkhilênsânkhấuchỉnhắmmắtmàdiễn,mànói,làmnhưthểchẳngcóaikhácngoàimình,đểrồicuốicùngphảithắcmắctựhỏivìsaongười nghe không có thái độ hưởng ứng, không có hành động đúng theonhữnggìmìnhđãmongmuốn.Bạncứviệcsaymêchủđềmìnhđangnói,cứviệcđắmmìnhvàonó,nhưngcũngđừngquênkhángiảđangngồiphíadưới.

Nhữnggìbạntrìnhbàyphảinhắmđếnviệcđápứngnhucầuvàmongđợicủa người nghe. Khởi đầu buổi thuyết trình, bạn hãy đặt mình vào vị tríngườinghe,đứngvàogócnhìncủahọnhằmbiếtcáchtriểnkhai nhữnggìthíchhợpmanglạiíchlợichohọ.Nhữnggìbạnnóidùcóhayhođếnđâucũngsẽkhôngcònquantrọngnếuchúngkhôngphảilànhữnggìngườinghequantâm.

Ðưaracácthídụminhhọayếuớt

Mộtsốdiễngiảchỉnóilýthuyếtmàkhôngtìmcáchminhhọachúngvớicácdữkiệnhaybằngchứng thực tế.Họgiả thiết rằngngười nghe sẽ đónnhậnnhữnggìhọnóibằngniềmtinmàkhôngcầnđếnnhữngminhhọacụthể.Nóiraýtưởngnào,bạnphảilậptứcchothídụ,tìmcáchminhhọavớinhữnghìnhảnh,sốliệuhaydữkiện,nhữngcâuchuyệncóthực,nhữnglờichứngnhận...đểcủngcốlậpluậncủamìnhvàđểthuyếtphụcngườinghe.

Bảygiảđịnhsailầmcủanhiềudiễngiả

Nhiềudiễngiảchủquanđưaranhữnggiảđịnhsailầmvềngườinghe,vềcáchtrìnhbàycủamình.

Đôi khi, cả những chuyên gia thuyết trình cũng rơi vào BÍ QUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAnhữnggiảđịnhsailầmnày.Đólàđiềurấtnguyhiểm,bạncầnlưuýnétránh.

Sailầmthứnhất:Chỉcầncókiến thứcsâuvềmộtđề tài là tôicó thểtrìnhbàyđượccácýtưởngcủamình.

Việc nắmvững kiến thức vềmột đề tài nào đó bạn sắp nói là điều rấtquantrọng,nhưngđómớichỉlàbướcđầuđểtạoấntượngvớikhángiảmà

thôi.Bởibạncòncầnphảixácđịnh:Bạnmuốnđạtđượcđiềugìquathôngđiệpmìnhtrìnhbày?Bạnđangnóichuyệnvớiai?Nhữngýtưởngnàocầnlưutâm?Sailầmthứhai:Khángiảcủatôicóthểđọcđượcnhữnggìtôiđangsuy

nghĩtrongđầuSựthựclạikhôngnhưbạnnghĩ.Khángiảkhôngbaogiờbiếthọcầnphải

rút ravànắmđượcđiềugì từbài thuyết trình củabạn, trừkhibạn lặp lạinhiềulầnđểhọbiết.

Thànhthử,muốnkhángiảnắmrõđiềugì,hoặcbiếtđiềugìphảilàm,bạncầnphảinóirõchohọ.

Đừngđểhọngồiđómàđoángiàđoánnon.Sailầmthứba:Tôicóthểtrìnhbàytrongvòng20 phút các thông tin/ý tưởng mà tôi đã mất ba tháng để học hỏi và

nghiêncứuThườngthìdiễngiảbaogiờcũngmuốntỏramìnhlàchuyêngiadàydạn

kinhnghiệm–hoặcmuốnthểhiệnchongườinghethấylàmìnhđãdàycôngtìm tòi nghiên cứu – nên họ tìm cách “dội bom” khán giả với hàng đốngthôngtin,dữkiện.Họquênmấtrằngngườinghekhôngthểngaytứckhắctiêuhóađượcmọithôngtin.Vìthế,bạncầnphảisuynghĩkỹlưỡngvàchọnlọcnhữnggì thực sựcần thiếtbạnmuốnngườinghephảinắmvững.Cònnhữngthôngtinphụkhác,bạncóthểđưavàophầnhỏiđáp.

Sailầmthứtư:Tôikhôngcầnphảithựchànhbàinóibằngcáchnóitolên

Việcsuynghĩtrongđầuvềbàithuyếttrìnhkháchẳnvớiviệcnóiratrongmộtmôitrườngthựchànhvớicácghichépvàslide.

Việcthựchànhsẽtạorasựnhuầnnhuyễn,đồngthờigiúpbạnbiếtđượcnhữngchỗnàotrúctrắccầncảithiện.Mỗilầntập,hãytìmcáccáchtrìnhbàykhácnhauđểtạosựphongphúchobàinói,tránhviệccứngnhắclặplạinhưvẹt.

Sailầmthứnăm:TôisẽcónhiềuthìgiờđểđiđếnđịađiểmthuyếttrìnhVìkhôngtàinàobiếttrướcđượchếtmọitìnhhuốngbấtngờ,khôngmong

muốnsẽxảyra,nêncácdiễngiảkhôngnênchủquanvàcầnphảiđếnnơimìnhsẽthuyếttrìnhthậtsớm.

Nếu có nhữngdiễn giả nào nói trước bạn, bạn cũngnênđến sớmngồingheđểítnhấtcũngtheodõikhángiảvàbiếtphảnứngcủahọthếnàođểcónhữngđiềuchỉnhkịpthờichophiênthuyếttrìnhcủamình.

Khiđếnsớm,bạncũngcóthìgiờrảnhrỗiđểbắtchuyệnvớingườinghe,vàxemxétlạimọikhâuchuẩnbịđểtránhnhữngrắcrốiđángtiếctrongbuổithuyết trình.Bạncũngcần thìgiờđể chỉnh sửa lại áoquần, thựchiệnvàiđộngtáchaybàitậphítthởđểbuổithuyếttrìnhcủabạnđượctrơntru,đạtđượckếtquảnhưmongmuốn.

Sailầmthứsáu:Nếutôirờisânkhấu/bụcthuyếttrình,tôisẽởgầnkhángiảhơn

Nhiềudiễngiảnghĩrằngviệcrờisânkhấuhaybụcgiảngtrongkhinóiđểđi xuống dưới sẽ giúp họ tạo đượcmối liên kết với khán giả. Tuy nhiên,trong thực tế, khi bạn làm như vậy, phần lớn khán giả sẽ không theo dõiđượcbạn.

Việcxuốngđứnggiữakhángiảchỉthíchhợpkhi:Sốlượngngườithamdựít.

Khánphòngnhỏ,đượcbốtríthuậnlợiđểbạnlàmđiềunày.Bạncóchiềucaođủđểmọingườicóthểnhìnthấybạn.Cònlạithìviệcđứnggiữakhángiảđểnóisẽlàyếutốkhiếnkhángiảkhó

chịuvìnhiềungườisẽkhôngbiếtphảinhìnvàođâuđểthấybạn.Sailầmthứbảy:Nếutôinóiởtốcđộtrungbình,mọingườisẽhiểuđược

nhữnggìtôinóiTheocáccuộckhảosát,thìtốcđộnóitrungbình,vừaphảicủamộtdiễn

giảlàởmức120-160âmtiết/phút.Tuynhiên,đókhôngphảilàtốcđộchuẩncóthểápdụngrậpkhuônchobấtkỳbàithuyếttrìnhhaynộidungthôngtinnào.Chẳnghạn,đốivớinhững thông tinphức tạp, liênquanđếnnhữngýniệmtrừutượnghaycácconsốkỹthuật,bạnnêntrìnhbàyởtốcđộchậmhơnđểkhángiảcóthểtiếpthuđược.

Thêmrấtnhiềusailầm...

Khôngluyệntập:Bạnđừngnghĩrằngchỉcầnsoạnkỹbàithuyếttrình,đãnắmrõnhữngnộidungcầnnóivàcáchtrìnhbày,thìcứyêntâmngồiđóđợi

đếnngàythuyếttrình,ungdungbướcrasânkhấuvàbắtđầunói.Xin lỗi khán giả: Nhiều diễn giả trong lời mở đầu buổi thuyết trình

thườngnóimấylờixinlỗikhángiả,mongkhángiảthôngcảmchonhữnggìsaisóthaynhữnggìmìnhchưakịpchuẩnbịkỹchobàinói.Đâylàđiềucấmkỵ,vìnóđánhmấthìnhảnhuytínvàtốtđẹpcủabạntrướckhángiả.

Gào thét cả buổi:Nhiều người lên sân khấu thuyết trình làmở hết âmlượnggiọngnói,“oangoang”từđầuđếncuốibuổi.Cànggàothétkiểuấy,bạncànglàmchongườingheđiếctaivàthôngđiệpbạntrìnhbàysẽbayquacửasổmàtannhanhvàokhôngkhí.

Thíchgìmặcnấy:Nhiềudiễngiảkhôngđểýđếncáchănmặccủamình.Họtùyýmuốnmặcgìthìmặc,khôngcầnbiếtđốitượngngườinghelàai.

Nóinhanhchonhanhhết:Sai lầmnàyxuấtphátởchỗbàinóicủabạnthiếu mục đích rõ ràng. Bạn không biết mình cần trình bày những điểmchínhnào,cầnlàmrõthôngđiệpcốtlõinào,vànhưthế,bạnđưatấtcảthôngtinvàotrongbàinói.

Trảbàitrướckhángiả:Muốnbuổithuyếttrìnhthấtbạiêchề,bạnchỉviệcsoạnkỹnhữnggìmìnhcầnnóira,đưacảvàotrongcácslide,rồiđếnbuổithuyết trình,bạncứviệcchiếucácslidelênrồiđọctừngchữchokhángiảnghe,mắtdánvàomànhìnhtrìnhchiếu,quaylưngvềphíakhángiả.

“Dộibom” thuậtngữ:Vìmuốn tỏ ra thông thái, tạomột thếđứngcáchbiệtgiữamìnhvớikhángiả,vàtrênhết,khôngcầnkhángiảphảihiểunhữnggìmìnhnói,chỉcầnhọthấy“nể”mìnhlàđược,thếlàtrongbàinói,bạncốdùngthậtnhiềubiệtngữ,thuậtngữchuyênmôncùngnhữnglờilẽđaotobúalớnđểdộibomhọ.

Cáctríchdẫn“mồcôi”:Đôikhi, trongbàinóicủamình,bạnđưararấtnhiềucâutríchdẫn,haycácsốliệuthốngkêđểminhhọanhưnglạikhôngxácđịnhđượcnguồngốchoặcđộđángtincậycủachúng.

Nhìnđồnghồliêntục:Cónhiềudiễngiảcóhộichứngthíchnhìnđồnghồtronglúcnói.Cứnóiđượcdămbacâulàhọnhìnđồnghồ,làmchokhángiảngồidướicảmthấytòmòkhôngbiếtcácdiễngiảnàysẽđiđâusaubuổinóichuyệnnày.

Giọngđiệu“trướcsaunhưmột”:Muốnrungủkhángiả,tốtnhấtlàbạnnêndùngmộtcunggiọngđềuđềutừđầuđếncuối,khôngcầnthayđổiâm

lượng,tônggiọng,khôngcầnngữđiệugìhết.Lạmdụngngônngữcơ thể:Bạnnghenói rằngngônngữcơ thểchiếm

55%phầnthànhcôngchothôngđiệpbạntrìnhbày,nênbạntốiđavàtriệtđểtậndụngngônngữcơthểcủamìnhkhithuyếttrình.

Tráchmóc người nghe: Đôi khi, thấy khán giả có vẻ lạnh lùng, dửngdưngđốivớinhữnggìmìnhcốgắngtrìnhbày,nênmộtsốdiễngiảcảmthấybựcbộivàthốtranhữnglờilẽkhônghay,xúcphạmngườinghe.

LƯUNGỌCLÂM

Lưu Ngọc Lâm tốt nghiệp thủ khoa chương trình MBA - Ðại họcGriggs,HoaKỳ,niênkhóa2008-2009.

AnhlàChủtịchHÐQTCôngtyCPÐàotạoKhaiTuệ.Anh là chuyên gia trong lĩnh vực Phát triển cá nhân và Phát triển

doanhnghiệp,anhđãcùngKhaiTuệvàDiễngiảQuáchTuấnKhanhthựchiệnhuấnluyệnvàđàotạothànhcôngchohàngnghìnlượtdoanhnhân,giảngviên,sinhviênvàphụhuynhquahàngchụckhóahọcvàhộithảovềcácchuyênđề:

NghệthuậtLãnhđạo,ChiếnlượcKinhdoanh,BíquyếtBánhàng,LộtrìnhLậpnghiệp,Nghệthuật

Thuyếttrình,GiaotiếpvàÐọcvị,NghệthuậtLàmchamẹ,ThuyếtđaThôngminh...tạiNhaTrangtrongnăm2012.

AnhcònlàdiễngiảtrongmộtsốchuyênmụcTưvấnvềGiáodụctrênÐàiPhátthanhvàTruyềnhình

KhánhHòa.

CHƯƠNG6

SOẠNSẴNNỘIDUNGTRÌNHBÀYĐỂCHINH

PHỤCKHỐIÓCVÀTRÁITIMNGƯỜINGHE

TÁCGIẢ:LƯUNGỌCLÂM

Vớitôi,Diễngiả=Họcgiả+Hànhgiả+Diễnviên.Nghĩalàđểthànhdiễngiả,hayngười thuyết trìnhgiỏi,bạnphảikếthợpkỹnăngcủanhữngngườivừanêu:phảihọc tập từ sáchvởvà từnhiềungườikhác,phải thựchànhnhữnggìđãhọc,vàdùngđếnkỹnăngdiễnxuấtđểdiễnđạtcácvấnđềbạnmuốntrìnhbàynhằmmanglạiíchlợichongườikhác.

Vớinhữnggìđúckếtđượcquanhiềunămhọctập,quansát,thựchànhvàtrảinghiệm,vàvớitinhthần“khônglậpkếhoạchchínhlàlậpkếhoạchchothấtbại,”tôixinmạnhdạnchiasẻmộtvàikinhnghiệmcụthểvềcáchchuẩnbịvà trìnhbàynộidungbài thuyết trìnhđểchinhphụckhốiócvà trái timngườinghe.

1.Cấutrúcmộtbàithuyếttrìnhtừ1từđến1.000từ

Mộtbàithuyếttrìnhtốt–bấtkểngắnhaydài,từ5phúttới5giờđồnghồ,từbàinóichàobánsảnphẩm,bàithamluậntrongmộthộinghị,đếnbáocáothuyếttrìnhmộtnghiêncứukhoahọc–đềucầncócấutrúcrõràng,giốngnhưmộtcuốnsáchhaycầncómộtbốcụcchặtchẽ,hoặcmộtbộphimhaycầncómộtkịchbảntốtvậy.

Vềcơbản,mộtbàithuyếttrìnhtốtcầncóbaphần,tươngtựnhưbaphầncủamộtcơthểhoànchỉnh,màtôinóimộtcáchngắngọnvàhàihướcchodễnhớnhưsau:

Đầubài:Giớithiệunhữnggìmìnhsẽnói.Thân bài: Nói những gìmình đã hứa nói. Kết luận: Tóm lại những gì

mìnhđãnói.TôikháthíchthúvớicáchvívonđầyhìnhảnhcủaTS.PhanQuốcViệt,

mộtdiễngiảchuyênnghiệp,khixemcấutrúccủamộtbàithuyếttrìnhnhưmột“cáiđinh”cứngcápvàsắcnhọn:

Mởđầu:MũiđinhNộidung:ThânđinhKếtluận:MũđinhNhưvậy, cấu trúcmột bài thuyết trìnhđược thựchiệnởba côngđoạn

khác nhau trongmột chuỗi quy trình liên tục: công đoạn thứ nhất làXâydựngkịchbản,côngđoạnthứhailàTậpdượtvàcôngđoạnthứba làviệcthểhiệnnộidungkịchbảnkhiDiễnxuất.

Côngđoạn1-Xâydựngkịchbản

Khichuẩnbịmộtkịchbản,chúngtađềucónhữngcâuhỏitrongđầunhư:Mởđầunhưthếnàođểlôicuốnngườinghe?Thânbàisẽtrìnhbàynhữnggì,cóchặtchẽvàphùhợpgiúpngườinghehiểuđượcvấnđềmàtamuốnnói?Kếtluậnnhưthếnàođểđivàolòngngườivàthúcgiụchànhđộng?

Nhưvậy,rấtcầnsoạnramộtkịchbản,càngchitiếtcàngtốt,xemxét,ràsoátvàchỉnhsửa liên tụcchođếnngày thuyết trìnhchính thức.Trongđó,bạncầnphântíchngườinghe(xemchương4)đểsoạnnộidungthíchhợp.Tínhtoántổngthờigiantrìnhbày,rồichianhỏthờilượngchotừngphầnvàtừngđoạntheođơnvịphúthoặcgiờ,kểcảnhữngđoạnnghỉgiảilao.Giốngnhưxâydựngmộtcănnhà,bạncầnthiếtkếbảnvẽ,dựtoánchiphí,phươngánthicông,chuẩnbịvậtliệuvànhânlựctrướckhikhởicông.

Trongkịchbản, cũngcần sắpxếpviệc chuẩnbị cácđạo cụ, videoclipminh họa, Slide, các trò chơi và bài tập thực hành, nhằm mang lại trảinghiệmthựctếchongườinghe.

+ PhầnMở đầu giống nhưMũi đinh.Mũi đinh phải sắc nhọn thìmớixuyênđượcqualớpgỗđầutiên,dođóphầnnàyphảisắcsảođểđạtđượchaimụctiêuchính:

Tạobầukhôngkhíbanđầu,thuhútsựchúý,giúpngườinghechuyểntừtrạngtháithiếutậptrungsangtrạngtháichămchúlắngnghebằngcáchlàmquen,giớithiệubảnthân,khenngợikhángiả.

Giúpngườinghe chuẩnbị sẵn sàngđónnhậncácnộidungchínhbằngcáchnêutổngquátcácýtưởngsẽtrìnhbày.

PhầnNộidungchínhgiốngnhưThânđinh.Thânđinhcầnchắcchắn,cóđộdàivừađủ,mứcđộtonhỏphùhợpvớivậtcầnđóngđinh.Phầnnàyphảigiúpđượcngườinghehiểurõnộidungtrìnhbàybằngcáchkếthợpchặtchẽvàthểhiệnđược:

Vấnđềvàtínhcầnthiết;Giảiphápvàýtưởng;Cácbằngchứngthuyếtphục;Nhữnglợiíchchongườinghe;Địnhhướnghànhđộngvàviệclàmcụthể.Phầnnộidungchínhcóthểđượcphânchiathànhcácđoạnnhỏđểngười

nghedễ tiếp thu;vàchúngphảiđược liênkếtchặtchẽvớinhaucũngnhưcầnđượcphânbổthờigianchohợplý.

PhầnKếtluậngiốngnhưMũđinh.Haimảnhgỗkhôngthểkếtdínhchặtchẽvàonhaunếunhưchiếcđinhkhôngcómũ.Ngườinghecũngkhôngthểnhớhếtđượcnộidungchínhcủabàithuyếttrìnhnếunhưkhôngcókếtluận.Giốngnhưcúđóngbúacuốicùngđưacâyđinhđisâuvàomiếnggỗ,phầnnàygiúpngườinghenắmrõcácđiểmchính,cũngnhưcóấntượngtốtđẹpvềdiễngiảvàbàithuyếttrình.Nhưvậy,cúchốthạnàybaogồmcácyếutốsau:

Tómtắtnhữngnộidungchínhđãtrìnhbày;Đưarakếtluậncuốicùng;Thúcgiụchànhđộng.

Côngđoạn2-Tậpluyện

Xâydựngxongkịchbảnchitiết,bạncầntậpdượtvàilần.Cóthểtựtậpmộtmìnhtrướcgương,nhìntrangphục,đầutóc,nétmặt,ánhmắt,nụcười,phongthái,ngônngữcơthểvàhìnhảnhcủachínhbảnthânmình;lắngnghengôntừ,giọngđiệucủachínhbảnthânmìnhxemthửmìnhcósẵnsàng,cóvuivẻ,cóthíchthúngheconngườitronggươngkianóihaykhông.Tậpcáchmởđầu,trìnhbàynộidungchínhvàkếtthúc.Tậpcảcáchhít thở,lấyhơi.Rồitiếnhànhđiềuchỉnhlạikịchbảnchitiếtchohoànchỉnhhơn.

Mộtcáchkháccũngkháhay,đólàviệcdiễnthửchomộtvàingườithânquenxemđểhọcónhậnxét,bìnhluận,gópýgiúpmìnhchỉnhsửacảvềnộidunglẫnphongcáchtrìnhbày.

TrongbuổibáocáotốtnghiệpkhóaMBA,cuốinăm2009,tôiphảitrình

bày chuyênđề tốt nghiệpvề chiến lược kinh doanh, có nội dung dày 140trang,chỉtrongvòng20phút,bằngtiếngAnh;nếunóiquágiờ,tôisẽbịtrừđiểm.Trướcbuổibáocáoấy,tôiđãrấtlolắng,hồihộp,khôngbiếtphảinóigìvànóisaochođủvìcóquánhiềuthứđểnói.Vàtôiđãquyếtđịnhsoạnkỹmộtkịchbảntrìnhbàydựatheocấutrúcvừanóiởtrên,côđọngvàtậptrungvàocácđiểmquantrọngnhất;tiếpđến,tôidànhthìgiờtậpdượttấtcả6lầntrong trangphụcvestonvàcà-vạt trướcgương;bêncạnhđó, tôi cũngnhờcácbạntrongnhómlàmgiámkhảophảnbiệnchođếnkhitôithuộclàulàukịchbảnvà cảm thấy cựckỳ tự tinđểbướcvàobuổibáo cáo chính thức.Tronglúctrìnhbày,tôiđầycảmhứngvàhoàntoànlàmchủbàithuyếttrình.Vàkếtquảthậtấntượng:vớiđiểmsốchophầnbáocáotrêngiấylà92/100,vàvớiđiểmsốchophầntrìnhbàylà95/100,tổngđiểmbìnhquâncủatôiđạt

93,5/100,tôitrởthànhngườicóđiểmsốcaonhấttoànkhóa.Mộtthủphápcựckỳhữuíchkháccóthểsửdụngchophầntậpdượt,đó

là việc tự hình dungmột cách rõ nét hình ảnh, lời nói, giọngđiệu, khungcảnh,khángiả…nhưthậttrongđầuvàingàyđểcómộtnănglượngtíchcựcthấmnhuầntrongnãobộtrướckhithuyếttrình.

Dùngthủphápnày,bạnhãyvẽratrongtâmtrímình,càngrõcàngtốt,tấttầntậtmọithứliênquanđếnbuổithuyếttrìnhsắpđến.Bạnđangnghegì?Nhìnthấygì?Ngửithấygì?Cảmgiácrasao?

Hìnhdungrằng lúcnàybạnđang thựcsự thuyết trình, thấy rõ trong trírằngmìnhđanghoàn thànhxuất sắcnhiệmvụđặt ra;bạnđangnghe thấynhững tràngvỗ tay chúcmừng củakhángiả; bạnđangnhìn thấy ánhmắtnhiệttìnhđónnhậncủangườinghe;bạncảmnhậnđượcsựấmápkhibắttayvớihọ;bạnngửiđượchươngthơmdịunhẹtrongkhánphòng;bạncảmnhậnđượcđầulưỡimìnhvịngọtcủathứnướcuốngbạndùngkhiđó…

Liên tục tronghaihoặcbabuổi tối trướcngày trìnhbày, trướckhingủ,bạnhãynằmxuống,nhắmmắtlạivàmườngtượngvềviệcbạnsẽnóigìvànóinhưthếnào,hìnhdungrakhungcảnhđầyđủcủakhánphòngmàbạnsẽthuyếttrình.Bàithuyếttrìnhcủabạncótrungthựcvàđithẳngvàovấnđề,códạtdàocảmxúcvàsốngđộngkhông?Rồibạnhìnhdungmìnhđangmặcbộđồđẹpđẽnhưthếnào,taybạncầmmicrorasao,cáchđiđứng,ngônngữcơthểthếnào.CũngmườngtượngraviệcbạncảmthấyhạnhBÍQUYẾT

TRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAphúc,tựhàothếnào,vuivẻrasaokhihoànthànhxuấtsắcnhiệmvụ.

Càngcấtcôngkhổluyệnhaicôngđoạn1và2đãnêu,bạncàngdễtựtin,hứngkhởi,thănghoakhibướcvàocôngđoạn3–lúcbạnthựcsựxuấthiệnvàdiễnxuấttrênsânkhấu.

Côngđoạn3-Diễnxuất

Bạncầndànhchút ít thìgiờràsoát lạinhữnggìcần làm,nhữnggìcầnứngphónhanhđểgiảiquyếtchoêmxuôi,suônsẻ,trướcgiờdiễn.Bởicóthểcórấtnhiềusựcốbấtngờkhôngdựkiếnđượctrướckhidiễn:kẹtxe,trễgiờ,hội trườngcóvấnđềvềâm thanh,ánhsáng,máy tính,đènchiếu,đạo cụ,bảngvàbútviết,tàiliệu,ngườiphốihợp...Bạncầnđếnsớmhơnmộtchút,kiểm tra và có cách khắc phục kịp thời. Cũng cần vào nhà vệ sinh, nhìnngắmlạigươngmặtvà trangphụccủamình,cẩn thậnchúýkhuyáo,dâykéoquần...

Diễnxuấtlàcôngđoạncuốicùng,cũnglàcôngđoạnkhónhấtnhưnglạithúvịnhấttrongchuỗiquytrìnhchuẩnbị–tậpdượt–thựchiện.Đãđếnlúcmónăncủabạncầnbàyrabànvàmờithựckháchcùngthưởngthức.

PhầnMởđầu

Thuhútsựchúýngaytừđầu:“Đầuxuôithìđuôilọt”Khibướcrasânkhấu,đểxuatancảmgiáchồihộp,bạnhãyhítvàothật

sâu,thởratừtừ,mắttậptrungvàođiểmchínhgiữasânkhấu,rồikhoanthaibướcra.Lưngbạncầngiữthẳng,đầuhơingẩnglênnhưngmắtnhìnxuống.Đólàkiểuđộngtácđiđứngmànhữngngườimẫuthườngápdụng:khôngtỏrakiêungạomàcũngkhôngquỵlụy,mangphongtháiđĩnhđạc,tựtin.

Cácnghiêncứuxãhộihọcđãchothấydiễngiảchỉcó20giâyđầutiênđểgâyấntượngbanđầutrướckhángiảbằngcáchànhviphingôn,và4phútđầutiênbằnglờinói.Khoảngthờigianbanđầunàytuyngắnngủinhưnglạimangtínhquyếtđịnh,vànếutậndụngkhôngtốt,bạnsẽthấtbạibởikhôngcócơhội thứhai.Việckhángiảcóhứngthúnghebạnnóihaykhôngphụthuộc rất lớnvàokhoảng thờigian4phút rưỡiđầu tiênnày.Đầucóxuôi,

đuôimớilọt.Cónhiềucáchkhácnhauđểtạoấntượngbanđầu:Tạosựđồngcảmbằngcáchtỏtháiđộhânhoankhiđượcgặpkhángiả,

chàohỏi,chúcmừnghoặckhenngợihọ;Gâytòmòbằngcáchkểmộtcâuchuyệnvừamớixảyravớichínhbản

thânmìnhcóliênquanđếnchủđềsẽtrìnhbày;Gâysốcbằngcáchđặtmộtvấnđềđingượclạivớivấnđềmàkhángiả

đangquantâm;Nêuramộtsốliệuthốngkêhoặctríchdẫngâyngạcnhiên,tòmò;Gâycườibằngcáchkểmộtcâuchuyệnhàihướcliênquanđếnchủđề;Sửdụngmộtđạocụlàmvídụminhhọađểkhởiđầu;Vàrấtnhiềucáchkhácmàchúngtacóthểsángtạorahoặcđơngiảnbằng

cáchkếthợpnhữngcáchtrên.Giớithiệukháiquátmụctiêuvànộidungchính:Saukhicóđượcsựchúýcủathínhgiả,điềucầnlàmtiếptheolàchohọ

biếtmụcđíchcủabàithuyếttrìnhlàgìvàhọsẽnhậnđượcgìtừđó.Mụctiêuthuyếttrìnhcầnđượcnêurõràngđểthuhútsựtậptrung.

Tiếpđến,giớithiệukháiquátnhữngnộidungchínhvàthứtựtrìnhbày.Điềunàygiúpngườinghecóđịnhhướngđểnắmbắtđượctừngnộidungcủabàithuyếttrình.

PhầnNộidungchính

Bámsátkịchbảnchínhđãtậpdượt.Quansátcácbiểuhiện,trạngtháicủakhángiảđểđiềuchỉnhcáchtrìnhdiễnchophùhợpvớibốicảnhthực.Cóthểngẫuhứngsángtạo,nhưngđừngquásađàvàoviệctrìnhdiễnmàlàm“cháygiáoán.”

Nêndùngcáchìnhảnhsosánh,đốichiếu,ẩndụ,nhâncáchhóa,nhằmgợisựliên tưởng, làmnộidung thêmsốngđộnghơn.Chẳnghạn,“Quývịhãytưởngtượngrằnghànhtrìnhmộttinhtrùnggặpđượctrứngcũnggiốngnhư cuộc đua của hàng triệu người bơi quamột dòng sông đầy acid, dàikhoảng

1.800câysố,bằngtừTP.HồChíMinhraHàNội,trongthờigian72giờ

đồnghồvớibaosóngto,giólớnvàhiểmnguy.Vàchỉcómộttinhtrùngđủsứctồntạivàgặpđượctrứng,rồitừđóbạnrađời.Tấtcảđãhysinhđểbạnđượcsống...”

Tậndụngngữđiệu(giọngnói)vàngônngữcơthể(ánhmắt,nétmặt,đôitay,cáchdichuyển...)đểminhhọachonộidungthuyếttrình.

Đừng chỉ trình bày suông,mà phải tìm cáchminh họa các ý trình bàybằngnhữnghìnhảnh,câuchuyện,đoạnphim,tròchơi...đểđưangườinghevàocuộctrảinghiệmthựcsựnhằmthấuhiểuvàghinhớcácýtưởngđượctrìnhbày.

PhầnKếtluận

Phầnkếtluậnđóngvaitrògiúpngườinghesắpxếplạivàghinhớtrongđầucácýchínhđãđượctrìnhbày.

Thôngbáotrướckhikếtthúc:Việcthôngbáocóthểthểhiệnbằngnhữngcụmtừnhư:“Tómlại...”;

“Đểkếtthúc,tôixintómtắtlạinhưsau...”;“Trướckhichiatay,tôixintómtắtlạinhữnggìđãtrìnhbày...”Việcthôngbáonàycòngiúpngườinghechuẩnbịtinhthầnđểtiếpthunhữngthôngtincốtlõinhất.

Tómtắtđiểmchính:Theocácnghiêncứuvề thínhgiả thì thờigianbắtđầuthuyếttrìnhvàthờigiansắpkếtthúclàhaikhoảngthờigianmàngườinghetậptrungchúýcaonhất.Vìvậy,việctómtắtlạinhữngđiểmchínhsẽgiúpthínhgiảnhớkháiquátvàlâuhơnvềnộidungđãthuyếttrình.

Việctómtắtcóthểlànêulạinhữngđềmụckèmnhữngýcầnnhấnmạnh.Tháchthứcvàkêugọihànhđộng:Mụcđíchcuốicùngcủathuyếttrìnhlà

thuyết phục người khác làm theo các ý tưởngmình đã trình bày. Vì vậythànhcôngcủabàithuyếttrìnhnằmởđiểmchốthạnày.

Saukhiđãđưangườinghelêncaotrào,bạncầnđưaralờikêugọi,thúcđẩyđểtiếnđếnhànhđộng.

Trongphầnnày,bạncóthểdùngmộtsốcâuhỏiđểngườinghebiểuthịsựđồngýnhư:“Cácbạncóđồngýkhông?”“Cácbạncósẵnlòngkhông?Cóquyếttâmkhông?”hoặccóthểkêugọisựcamkếtbằnghànhđộngcụthểnhưvỗtay,giơtaybiểuquyếthoặclàmngaymộtviệcgìđóchẳnghạnnhư

đónggóptừthiện,muasảnphẩm,đăngký,viếtcamkết.Tấtnhiên,khôngnhấtthiếtphảituânthủcấutrúctrìnhbàynhưtrênthì

buổithuyếttrìnhcủabạnmớithànhcông.Bạnhoàntoànkhôngcầnđếncấutrúcấy,bạncóthểtựdotunghứng,sángtạonhưkiểuSteveJobs.Tuynhiên,đó là khi bạn đã làmột người thuyết trình tài ba, còn nếu đang đi nhữngbướckhởisựtrênconđườngtrởthànhdiễngiả,bạncầnphảiđiquacáccôngđoạncơbảnấy,vẫnphảihọchỏiđàosâukiếnthức,giacôngtậpdượt,tiếpthumọiýkiếnđónggópvàliêntụctraudồiđểcảithiệnkỹnăngnói.

2.Bayếutốchinhphụcngườinghe

Điều gì khiếnmột người có sức thuyết phục với người khác? Điều gìkhiếnbạnthíchchơivớianhlánggiềngnàymàlạikhôngthíchkếtthânvớianhlánggiềngkia?Theonhiềunhàtâmlýhọc,tínhcáchdễmếnlàyếutốhàngđầu–trêncảngoạihình,sựgiàucóvàđịavị–giúpmộtngườiđượcngười khác yêu mến và đón nhận. Nói đơn giản, chúng ta thường có xuhướngmuốnkếtthânvớiaiđóthúvị,thânthiện,dễgần,đemlạicảmgiáctintưởng,khiếnchúngtacảmnhậnđượcmộtmốidâykếtnốivôhìnhnàođóvới người ấy. Những người có tính cách dễmến thường thành công hơntrongcuộcđờivàsựnghiệp.

Tuynhiên,tínhcáchdễmếnkhôngphảilàyếutốduynhấtchúngtacầnđến.Trongthiênkhảoluậnbànvềthuậthùngbiện,triếtgiaHyLạpAristotleđãBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAdiễngiảirấtrộngvềnghệthuậttạoảnhhưởngvàđúckếtrabayếutốgiúpchinhphụcmàdiễngiảcóthểdùng.BayếutốAristotlenêurađãtrởnênphổbiến,gọilàTamgiácHùngbiện:Ethos,

Pathos,vàLogos.Vàtriếtgianàylýluậnrằngmỗimộtyếutốđềugiữvaitròquyếtđịnhsựthànhbạichoviệctruyềnđạt,giaotiếpcủamộtngười.

Ethosdiễntảsựchânthànhvàđángtintưởngcủangườinói.Liệuchínhtrịgianàycótrungthựchaykhông?Đốitáckinhdoanhtiềmnăngcủatôicóphảilàngườitốtkhông?Côbạngáitôicóthựcsựquantâmđếnnhữnggìtôiđangnói?Ngườinghecầncảmthấydiễngiảthựcsựcónhữngýđịnhtốtđẹpvà thành thực trongmỗi lời nói.Dođó, để lôi cuốnvà thuyếtphụcngười

nghe,diễngiảtrướchếtphảitạođượcmộthìnhảnhtrungthựcvàđángtincậytrongmắtngườinghe.

Pathos là phương tiện khơi gợi cảm xúc và tình cảm của người nghe.Ngườithiếtkếhìnhảnhcóhàilòngvớimẫuthiếtkếtrênbàn?Ứngviênbạnđangphỏngvấncóphấnkhởivàhàohứngvớikhảnăngsẽđượcnhậnvàolàmviệcởcôngty?Côytáấycóvuivẻkhigiúptôikhông?Aristotlechorằngnhữngcảmxúccómộtsứcmạnhgópphầnvàonhữnggìmangtínhlýluận,phánđoán,vàtácđộngđếnhànhviứngxử;vàđểthuyếtphục,diễngiảphảikhơigợiđượcnhữngcảmxúctíchcựccủangườinghe(chẳnghạnyêuthương, thèmkhát,hyvọng,hayxúcđộng)cũngnhưnhữngcảmxúc tiêucụccủahọ(nhưoángiận,BÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAbựctức).RonaldReagan2đãnói,“Khibạnkhôngthểgiúphọthấyánhđèn,thìhãychohọcảmnhậnsứcnóngcủaánhđènấy.”Bạncóthểlàmđiềuđóbằngcáchdùngcáchìnhảnhsosánh,ẩndụ.Càngkhơigợicảmxúccủathính giả, diễn giả càng có nhiều cơ hội để thuyết phục họ. Con ngườithườngdễbị thuhút vàonhữngngười tỏ ra đầy cảmxúcvànhiệt tìnhvềnhữngđiềuhọđangnói.

Logoslàphươngtiệnliênquanđếnóclýluận,suyxét.Khitrìnhbày,bạncầndùngtừngữ,lờilẽsaochothậtthíchhợpvàchuẩnxác.Phảiđượckhánthínhgiảcoilàđángtincậy,thìdiễngiảmớicóthểthuyếtphụchọ,vàdiễngiảcầnphảiđưaracácbằngchứng,dữliệu,cáctuyênbốcólýlẽ,lậpluậnchặtchẽvàchuẩnxác.

Kết hợp ba yếu tố trên, bạn tạo ra được một môi trường lý tưởng đểthuyếtphụcngườinghevới thôngđiệpcủamình.TácgiảStanislavski3đãmôtảviệc truyềnthôngthuyếtphụcnhưlàviệc“nănglượngđượcđốt lênnhờcảmxúc,đượcnạpthêmnhờýchí,đượcđịnhhướngnhờtrítuệ,vàtấtcảđượcthểhiệnrabằnghànhđộng,đầycảmxúc,nộidungvàmụcđích.”

3.Sắpxếpcácýlogicvàlậpluậnchặtchẽ

Nộidungchínhcủabàitrìnhbàynênchiathành3phầnlớnnhưđãnóiởtrênđểngườinghedễdàngtheodõi.TrongPhầnNộidungchính,cóthểchiathànhnhiềuđoạnnhỏhơnnhưngphảicóliênkếttrongtoànthể.

Theo trật tự thời gian: “Chương trình của chúng tôi được tiến hành từnăm2000.....Hainămsauđó...Vàđếnnăm2007...”Nhấnmạnhbằngcáchmôtảkhoảngthờigian,hoặcnêuramộtsựkiệnlớnmànhiềungườibiếtđểghinhớthờiđiểmđó.

Tươngphản:“Cácnôngdânchorằnghọcóthểtựlođượcviệckiểmtrahóachấttồndưtrongsảnphẩmcủahọ,nhưngchúngtôichorằngviệcnàyphảiđượctiếnhànhbởicáctổchứcthẩmđịnhđộclập...”

Vấnđề-Nguyênnhân–Giảipháp:I.Vấnđềlà…II.Nguyênnhâncủavấnđềlà...III.Mộtsốgiảiphápchovấnđềlà…Phéploạisuy:Tứclàviệcsosánhđốichiếumộtýtưởnghaysựvậtnày

vớimộtýtưởnghaysựvậtkhác.Vớiphéploạisuy,tagiảthiếtlànếucácsựvậtgiốngnhauởmộtsốkhíacạnhnàođó,thìchúngcũnggiốngnhauởcáckhíacạnhkhác;vàsựgiốngnhauấyđưađếnnhữngtácđộngvàhệquảcũnggiốngnhau.Chẳnghạn,nếumộtcáicâypháttriểntốtnhờcácnguyênlýấy,thìbạncóthểdùngchúngđểpháttriểntốtmộtbàitrìnhbày.

Songđề:Tứclàviệcđưaramộtbằngchứnglogicđểchứngminhquanđiểmcủangườikháclàsai.

Chẳnghạn,đểchứngminhthếgiớitròn,thìcóthểlậpluậnbằngcáchchothấyrằngkhitàuthuyềnbiếnmấtởđườngchântrời,rõrànglàchúngđangđiquamộtbềmặttròn.

Diễndịch:TamđoạnluậncủaAristotleđãđưarahaiphátbiểutiềnđề–mộttiềnđềchínhvàmộttiềnđềphụ–cóchứamộtyếutốchungchocảhaivàtấtyếudẫnđếnmộtphátbiểuthứba–kếtluận.

Quynạp:Tứclàviệclậpluậnđitừcáicụthểđếnkháiquát.Chẳnghạn:chimsẻcócánh,chimhồngtướccócánh,chimchàomàocócánh;dođó,mọiloàichimđềucócánh.

4.Hãythểhiệncảmxúcthíchhợp

Mộtdiễnviêngiỏi luônbiếtcáchhoá thânvàonhânvậtmình thểhiện.Mộtdiễngiả luônbiết thểhiệnmọi cungbậc cảmxúcqua từngphầnnội

dung trìnhbày.Đểcóđượccảmxúc thật sự trongbuổi thuyết trình chínhthức,bạncầnchuẩnbịnănglượngtíchcựctrướcbuổitrìnhbàyvàingày.

Tôiđãápdụngkỹthuậtnàykhithuyếttrìnhmộtđềtàinghiêncứukhoahọcvềviệcứngdụng

PhươngphápThẻđiểmCânbằng (BalancedScorecard)củaTS.RobertKaplan,TrườngKinhdoanh

Harvard, vào quản trị doanh nghiệp củaTổngCông tyTruyền tải điệnQuốcgia.

Tạibuổithuyếttrìnhcấpcơsởtrướckhitrìnhbàytạicấptổngcôngty,tâmtrạngcủatôikhôngđượctốtkhibiếtrằngkhôngcónhiềungườimặnmàvớiđềtàicủamìnhvìchủđềmớivàkhásâuvềchuyênmôn,mặtkháctôicũngtựtinvìmìnhcũngđãcóítnhiềukinhnghiệmtrongthuyếttrìnhnêntôikháthờơ,nghĩrằngkhôngquantrọng,saocũngđược.Buổitrìnhbàyđógầnnhưchủyếulàtôinói,chứkhôngphảilàdiễn,giọngnóiđềuđều,ítcảmxúc,cốlàmchoxongviệc.Kếtquảbỏphiếukhôngcao:1xuấtsắc,4giỏivà3khá;chungcuộcnghiệmthucấpcơsởđạtloạiGiỏi,đạtyêucầuđểbáocáolêncấpcaohơn.

Chừngmột tháng sau,vài ngày trướckhibáo cáonghiệm thu tạiTổngCôngty,tôiđãápdụngkỹthuậttưởngtượngvàhìnhdung.Vàongàytrìnhbày chính thức, với năng lượng tích cực và sự tựtin có được, tôi đã diễnbằngtấtcảcảmxúcthựccủamìnhtrướcmộthộiđồngkhoahọcgồm3tiếnsĩ,2thạcsĩvàmộtsốcánbộlãnhđạokháccủaTổngCôngty.Trongbuổithuyếttrìnhđó,khôngchỉnóitheocácnộidungđãchuẩnbịsẵn,nhưngnhờnănglượngtíchcựcvàtrànđầycảmhứng,tôicònmởrộngthêmnhiềuvấnđề khác có liên quan chặt chẽ đến đề tài. Kếtquả vượt trênmong đợi: 5phiếuXuấtsắcvà3phiếuGiỏi,chungcuộcđạtloạiXuấtsắc.Vànhữnggìđạtđượctrongthựctếgầngiốngnhữnggìmàtôiđãtựtưởngtượngtrongvàingàytrướcđó.

Nhưvậy,vớinănglượngtíchcựcđượcchuẩnbị,bạnsẽtựtinvàdễdànglàmchủbảnthânđểcóthểthểhiệncáctrạngtháitìnhcảmkhácnhau,haycáccungbậccảmxúckhácnhauphùhợpvớitừngnộidungcủabàithuyếttrình:

Mộtnộidunggâyhứngthú:Hãythểhiệnsựnhiệttình,hàohứng.

Mộttinbuồn:Hãythểhiệnsựnghiêmtrang,nghiêmtúc,sựcảmthông.Mộtnộidungtạotìnhcảm:HãythểhiệnlòngyêuthươngMộtnộidungcầnsựchiasẻ:Hãythểhiệnsựquantâm.Mộtđoạnđối thoại:Hãynhậpvai,đónggiảgiọngđiệuvàcảmxúccủa

từngnhânvậttrongđoạnđốithoại.

Sựtínnhiệm=Thểhiệncảmxúcthíchhợp

Tháiđộchânthànhkhithểhiệnbàiđiếuvănsẽđángtinhơnnếungườinóihayđọcthểhiệncácdấuhiệudiễntảniềmđaubuồnthươngtiếc,chẳnghạnnhưcunggiọngkhôngđều,mắtứalệ,điệubộbiểuhiệnmộtniềmtiếcthươngsâusắc.

Cũngnhưthế,mộtchínhtrịgiasẽđượctínnhiệmhaykhôngphụthuộcvàoviệcngườinàycóchuyểntảiđượctháiđộxáctín,lòngtựtinvàquyếttâm trướckhán thínhgiả.Nếungườinàymởmiệngnói rằng “Tôi tin vàođiềunày!”nhưngcảmxúcngườiđóthểhiệnralạicóvẻnhưnóirằng“Đứngnóiởđâychán thật!” thìbạnnghĩngườinghecó tinnổikhông?Cảmxúcchuyênchởlờinói,làmcholờinóiýnghĩa.Nếucảmxúcthểhiệnrakhôngphùhợpvớithôngđiệp,ngườinghesẽkhôngtinvàothôngđiệp.

Biếnlolắngthànhnănglượngtiếpsứcchocảmxúc

Cómộtdiễngiảchuyênnghiệpnọđãkhuyếnkhíchchúngtakhôngnênkìmnén lại hay tìmcách loại bỏ đi cảmgiác bồn chồn lo lắng củamình.Thayvàođó,hãychuyểnhóa, tậndụngnólàmnguồnnănglượngđểcungcấpchocảmxúccủabạnkhinói.Đạiý,diễngiảnàynóinhưsau:Cácdiễngiảthànhcôngđặtniềmtinsâuxavàothôngđiệp.Họtruyềnđạtthôngđiệpbằngcảmxúc.Đừngkìmnéncáccảmxúccủabạn.Hãytậndụngnó,biếnnóthànhnănglượngđểchinhphụcngườinghe.

Nhưvậy,vấnđềởđâylàbiếtcáchthểhiệntháiđộphùhợpvớinộidungcủabàithuyếttrình,biếtcáchđiềuchỉnhcảmxúcphùhợpvớitừngphầncủanộidungthuyết trình.Vàđểcókhảnăngnày,bạncầnchuẩnbịđểcómộtnănglượngtíchcựcvàcómộttháiđộtựtin.

Cũngcần lưuýviệcnàykhôngphải làđeomặtnạ,khôngphảicố tình

đóngkịch,khôngphảigượngép.Điềucầnthiếtlàcónănglượngtíchcựcđểchuyểnhóacácvấnđềtiêucựcthànhtíchcực,đểchuyểnhóaloBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAlắngvàđaukhổthànhbìnhan,đểchuyểnhóagiậndữthànhyêuthương.

Hitlerlàmộtnhàhùngbiệnđạitài,nhưngtưduylạitiêucực,nănglượngcảmxúccủaông tacũng tiêucực,ông tađãdẫndắtngườiĐứcđiđâuvàthayđổithếgiớinhưthếnàothìaicũngbiết.

ĐứcPhậtvới lòngbaodung,độ lượng,hỉxả, từbiđã tạonênmột tôngiáohiềnhòa,nhânái,trườngtồnquahơn2.500nămnay.CáctriếtlýcủaĐứcPhậtngàycàngđượcthếgiớiđónnhận,Phậtgiáongàycàngđượcmởrộnghơn.

5.Từtráitimđếntráitim

NgườiViệt có câu: “Mộtbồ cái lýkhôngbằngmột tí cái tình.”Cái lýthườngdẫnđếntranhluận,cốchứngtỏđúngsai,đượcmấtvàthắngthua;cáitìnhlàchỗdựachongườikhácvàdẫndắthọtheoýmuốncủabạn.

Bạnchỉcóthểtạođượcniềmtinlâudàitừngườikháckhibạnthểhiệntháiđộthànhtâmmuốngiúpđỡ,muốnchiasẻ,muốnmanglại lợi íchchohọ.

Tôiđãdựmộtkhóahọcvềquảntrịnhânsựmàvịtiếnsĩgiảngdạytỏmộtthái độ rằnghọcviên làmột bọn chẳnghiểubiết gì, chỉ cóông ta là siêuđẳng, tháiđộrất trịch thượngvàkhóchịu,đôi lúcxúcphạmhọcviên, tráingượchẳnvớimônhọcmàôngấyđanggiảngvềquanhệvàgiaotiếpgiữaconngườivớiconngười.Ôngấycaosiêuthậtnhưngchỉtoànnhữngphươngphápvàcôngthứccứngnhắc,nhữngluậncứkhôkhan.Chúngtôiphảihọcvìnhàtrườngđãsắpxếpnhưthế,sauđóchúngtôikhônghềmuốngặplạiôngấynữa.Bạnthấyđấy,đúngnhư

NguyễnDutừngđúckết“Chữtâmkiamớibằngbachữtài.”Bạnsẽnóidốikhitronglòngđầytứcgiậnvàchỉmuốnthulợicánhân,

dầndầnkhihọbiếtsựthậthọsẽkhôngtinbạnnữa.Bạnsẽnóidốichínhbạnkhiđiềubạnnóirakhôngphảilànhữngđiềubạnlàm,sựmâuthuẫntrongnộitâmsẽkhiếnbạnđaukhổ.

CómộtcâuchuyệnkểrằngĐứcPhậtđãdùng trái timyêu thương,baodung,độlượngđểchuyểnhóavấnđề.MộtlầnĐứcPhậtcùngvớicácđệtửcủaNgàiđingangquamộtngôilàng,ngườidânsốngởđólànhữngngườiđốiđịchvớicácPhậttử.Họchạylại,baoquanhĐứcPhậtvàcácđệtử,bắtđầuthóamạvànhiếcmóc.ĐứcPhậtđứnglặngthinhtrongkhicácđệtửbắtđầunónggiậnlênvàchuẩnbịđáptrả.

Lúcnày,Ngàimớiquaylạicácđệtử:“Cácconlàmtathấtvọng.Nhữngngườinàylàmnhữngviệccủahọ.Họđãnónggiận.Họtưởngrằngtalàkẻthùtôngiáocủahọ,củagiátrịđạođứccủahọ.Nhữngngườinàythóamạta,đólàlẽtựnhiên.Nhưngtạisaocácconlạinónggiận?Tạisaocácconlạiđểchongườikhácđiềukhiểnmình?Cácconphụthuộcvàohọ.Chẳngphảicácconkhôngcòntựdonữasao?”

Nhữngngườidântronglàngkhôngchờđợiphảnứngnhưvậy.Họđãbốirốivàimlặng.ĐứcPhậtquayvềphíahọ:“Cámơncácbạnđãđếngặpta.Cácbạnnóixongchưa?Bâygiờtaphảitiếptụclênđườngbởivìmọingườiởlàngkếbênđangđợi.Nhưngkhi ta trở lạingàymai, tasẽcónhiều thờigianhơn.Nếucácbạncónhiềuthứhơnđểnói,xinđếnlầnnữa.”

Nhữngngườinàykhôngthểtinvàotaimìnhnữa.Chuyệngìxảyravớingườinàythếnhỉ?Ngườitronglànghếtsứcbănkhoăn,họhỏi:“Nhưngmàchúngtôiđãthóamạông,tạisaoônglạikhôngnổigiậnvớichúngtôi?”

ĐứcPhậtnói:“Ngườidânlàngmàtavừađiquađãđónchàota,họmangđếnchotahoaquả,tráicâyvànhữnglờitốtđẹp.Tanóivớihọrằng:“Cảmơn,nhưngchúngtôiđãănrồi.Hãymangtráicâyvềcùngvớilờichúcphúclànhcủatadànhchocácbạn.Chúngtôikhôngthểmangchúngtheomình,chúngtôikhôngmangthứcăntheomình.”Bâygiờtahỏicácbạn:“Họphảilàmgìvớinhữngthứmàtakhôngnhậnvàtrảlạichohọ?””

Mộtngườitừtrongđámđôngnói:“Cólẽlà,họmangchúngvềnhà,vàphânpháttráicâyvàsựngọtngàođóchonhữngđứatrẻ,chogiađìnhcủamình.”

ĐứcPhật từ tốnnói:“Đúngvậy,họđãđemquàvềchia lạichoôngbàcủahọ,chochamẹvàconcáihọ.

Nếumónquàmàcácbạnvừa traocho tôimà tôikhôngnhận, cácbạncũngsẽnhưvậy,cácbạnsẽgiữlạitấtcảnhữngsựgiậndữ,nhữnglờithóa

mạ, sỉ vả, nhiếcmóc, những thứ dơ bẩn nàymang về chia lại cho nhữngngườithâncủacácbạn,đúngkhông?”

Dânlàngnàychợtthấuhiểuvàvộivàngquỳsụpxuống.Tronghành trình thuyết trìnhcủamình, tôiđãhọcđược rấtnhiềuđiều,

khôngchỉviệchọctậpcáckỹthuậtsoạnbài,chuẩnbịkịchbảnvàđạocụ,tậpluyệngiọngnóivàứngdụngngônngữcơthể,pháthànhvévàphốihợptổchứcthựchiệnchươngtrình;quantrọngnhấtđólàviệcpháttriểnchínhbảnthânmìnhvànhữngtươngtácvớixãhộibênngoài.Tôihiểurằngphảihọctậpcũngnhưtrảinghiệmrấtnhiềuthìmớicóthểthuyếttrìnhđược.

Bạncũngcóthểlàmđượctốthơntôirấtnhiềubằngcách:tậpluyện,thựchiện,rútkinhnghiệm,rồitiếptụcthựchiện.

NGUYỄNHOÀINAM

NguyễnHoàiNamlàmộtnhàquảnlýxuấtsắc,làtácgiảvàdiễngiảtronglĩnhvựcPháttriểnconngườivàHoànthiệnbảnthân.Anhđãlàmviệc8nămtạiTậpđoànKinhÐôvớinhiềuvị trí:đào tạo,quảnlýbánhàng,hỗtrợbánhàng.Vớiniềmđammê,tâmhuyếtvàtàinăng,anhđãgặtháiđượcnhiềuthànhcônglớn:

-Giúptăngdoanhthugấp3lầnsau4năm.-Tạođượcđộingũbánhàngchuyênnghiệp,vữngmạnh.-Ðượcđánhgiálà“NhàQuảnlýxuấtsắc”từđốitác,cấptrên,đồng

nghiệpvànhânviên.Hơn 10 năm qua, với khát khao lĩnh lội những tinh hoa, tìm kiếm

nhữnggiátrịđộtphá,anhđãthamgiahàngtrămbuổiđàotạocủanhữngdiễngiảhàngđầuViệtNamvà thếgiới.Ðiềuđóđãmangđếncho anhnhữngbàihọctuyệtvờivàsâusắc,giúpanhcóđượcnềntảngvữngchắctrênconđườnghướngđếnhạnhphúctrọnvẹnvàthànhcôngbềnvững.

“Ðiềudiệukỳtừsách”,đólàthôngđiệpanhmuốngửiđếnmọingười.Chính tình yêu dành cho sách luôn thôi thúc anh phải mang đến hạnhphúcvàthànhcôngbềnvữngchomọingười.AnhđãchorađờicuốnsáchSốngcuộcđờibạnmơướcđượcnhiềungườiđónnhậnvànhanhchóngtáibảnsaulầninđầutiên.

CHƯƠNG7

VUICHƠIKHÔNGQUÊNNHIỆMVỤ:ĐẠT

MỤCTIÊU

TÁCGIẢ:NGUYỄNHOÀINAM

Dùnóivềđềtàinàođinữa,nhữngdiễngiảcókhảnăngthuyếtphụcluônbiếtcáchdẫndắtngườingheđếnvớicácvấnđềcủabài trìnhbày.Bởicókhảnăngthuhútsựquantâmcủangườinghe,nênhọcũngđủsứcdẫndắtcảmxúccủangườinghecũngnhưlàmthayđổicáchnhìnvàlốisuynghĩcủahọ.

Tuynhiên,cácdiễngiảấyđãlàmbằngcáchnào?Điềugìcóthểgiúpbạntrởthànhmộtdiễngiảcósứcthuyếtphụcngườinghe?

Câuchuyệndướiđây,vềmộttrongcácdiễngiảnổidanhnhấttronglịchsử, sẽ giúpbạnhiểuđượcmột sốđiều cần thiết vềnội dung chương sáchnày.

ThờiHyLạpcổđại,việcnóichuyệntrướccôngchúnglàmộtcôngviệcquantrọngtrongcuộcsốnghằngngày;vàcácnhàhùngbiệnluônđượccoitrọng.

DemostheneslàmộttrongsốcácnhàhùngbiệnđạitàicủaHyLạpcổđại.Tuynhiên, banđầu, khi làmnghề thầy cãi,Demostheneskhông cóphongcáchgìnổibật,cáchănnóithìdàidòng,giọngnóithìyếuớt,thềuthàovàmỗilầnôngphátbiểu,ngườitađềubỏđi,vìhọghétphảingheôngnói.

Rồimộtngàynọ,khingườitacấmkhôngchoôngnóitrướchộiđồngtòaán,khitìnhcờgặpđượcmộtngườiquen,ôngthanphiềnrằngviệcđóchẳngcôngbằngcholắm.Ôngchuẩnbịbàinóirấtkỹ,hơnrấtnhiềudiễngiảkhác,thếmàkhônghiểusaoôngnóirađiềugìngườitacũngphảnbácmàchẳngthèmnghelấymộtlời.

Ngheôngthanthở,ngườibạnkia,vốnlàdiễnviênchuyênnghiệp,hiểuralýdongay:vấnđềkhôngnằmởthôngđiệpDemosthenesmuốntruyềntải,

màlàởcáchôngtruyềntảithôngđiệpquávụngvề.Sởdĩkhôngđưađượcthôngđiệpđếnvớingườinghelàbởivìôngthiếu

chủý.VàđểminhhọachovấnđềDemosthenesđanggặpphải,ngườibạnkia

bảoôngđọcmộtđoạnvăncổ;rồingườibạnấycũngđọclạiđoạnvănấychoôngnghe,thểhiệnbằngmọikỹnăngliênquanđếngiọngnóivàngônngữcơ thể. Demosthenes lấy làm kinh ngạc: cũng đoạn văn đó, nhưng dướigiọngđọccủabạnông,dườngnhưnómangmộtsắctháikháchẳn,rungcảmhơn,dễlọttaihơn.Vàtừđóvềsau,ôngbắtđầuhiểurằngchủýcủangườidiễnthuyết–nghĩalàýthứcvềcáchnóinăng,thểhiện–làđiềubắtbuộcvàlàyếutốcầnthiếtphụcvụchomụctiêuthuyếtphụcngườinghe!

Rồiôngbỏcôngtậpluyện,cốđặtchủývàocũngnhưcóýthứchướngvềmụctiêucácbàithuyếttrình.Đềtàicủaôngvẫncóchừngấychuyện,khángiảcủaôngvẫnlànhữnggươngmặtquenthuộchayđếnngheôngnói,vàmụctiêucủaông(thuyếtphụcngườinghehànhđộng)cũngvẫnkhôngthayđổi,nhưngtrongmỗilầnnóichuyện,ôngtrìnhbàyvớimộtchủýrõràng,mạnhmẽ.Lúcnày,kếtquảđãkháctrước:aicũngmuốnđếnngheôngnóivàôngđãtrởthànhnhàhùngbiệnđạitàicủamọithời.

Tôimuốnngườinghelàmgìkhinghexong?

Quacâuchuyệntrên,chủývàmụctiêulàhaiyếutốtiềnđề,làmnềntảngthànhcôngchomọihìnhthứcgiaotiếp,trìnhbày.

Diễntảtheocáchđơngiản,mụctiêuởđâylàthứgìđóbạnmuốnhaycầntừngườinghe–nômnalàviệcbạnmuốnngườinghelàmgìsaukhinghexong.Cònchủýlàđịnhhướng,liênquanđếnviệcbạnsẽlàmcáchnàođểđạtđượcmụctiêukia.

Muốnchàobánmộtsảnphẩmnàođó,nếukhôngbiếtkhéoléokếthợpchủývàmụctiêuvớinhau,thìchắcchắnbạnsẽchẳngtàinàothuyếtphụcđượcaimuahàng,vàkhiđó,mọinỗlựctruyềnthôngcủabạnđềuthấtbại,bạnkhôngcóđượcđiềumìnhmuốn.

Nhưthế,nếukếthợpchặtchẽvànhịpnhàng,chủývàmụctiêusẽgiúpbạn thuyết trình thànhcông,cósức làmchongườinghe thayđổicáinhìn,

tháiđộhayhànhđộngliênquanđếnđềtàihayvấnđềbạnđưarathảoluậnhaytrìnhbày.

Nếumuốn tạo ảnh hưởng đến người nghe, bạn cần phải giữ trong đầumìnhmộtmục tiêu cụ thể– tức là,một điều cụ thểnàođóbạnmuốnđạtđược.Bêncạnhđó,cómụctiêu,nhưngkhôngcóchủý,thìthôngđiệpbạntrìnhbàykhólòngkhơigợiđượccảmxúctíchcựcvàđượcngườingheđónnhận.

Cácphầndướiđâysẽgiúpbạnbiếtrõcáchxácđịnhrõràngmộtmụctiêucụ thểchophần thuyết trìnhcủamình, tức làhiểu rachínhxácđiềumìnhmuốnnhậnđượctừngườinghesaukhiphátđithôngđiệp.Bạncũngsẽbiếtcáchxácđịnhvàlựachọnchủýthíchhợpnhấtđểbổtrợchoviệchoànthànhmụctiêucủabàithuyếttrình.

Xáclậpmụctiêutruyềnthông

Truyềnthônghiệuquảkhôngchỉdựavàotừngữhaycâuchữ.Cầnphảicómộtmục tiêu saunhững từngữ câu chữ ấy, nhằmkêu gọi người nghehànhđộng.Lýtưởngnhấtlàngườinghehànhđộngđúngnhưnhữnggìtadựđịnhnhắmđến lúcđầu.Mục tiêu trong truyền thôngchính là tiêuđích, làđíchnhắmbạnmuốnđạtđếnquaviệctruyềntảithôngđiệp.

Trướckhi trìnhbàybấtkỳthôngđiệpnào,bạncũngcầnhiểuđiềucuốicùngbạnmuốnđạtkhibuổithuyếttrìnhkếtthúc.Mụctiêucủabạnlàgì?Làmuốnngười ngheđónggóp từ thiện, nỗ lực làmviệc, nói thật hayý thứctráchnhiệm?

Chodùmụctiêubạnnhắmđếnquaviệctruyềnthônglàgìđinữa,thìbảnthânbạncũngcầnphảihiểurõmục tiêubạnđặt raấy.Nếukhông,bạnsẽgiốngnhưmột người chạymarathon chỉ biết chạyvà chạymàkhôngbiếtđâu làvạchđích.Hãyghimục tiêu ra,dùng từngữcâuchữsaochongắngọn,súctích,dễhiểu.Nếucónhiềumụctiêulớnnhỏkhácnhau,bạnphảighiđầyđủ,ghirõvàghicụthể.

Mộtkhiđãnắmrõmụctiêu,xemnhưbạnđãđạtđượcmộtnửađiềumìnhcầnlàmđểtruyềnthônghiệuquả.Nửacònlạilàthứvũkhíbímậtvàlàcôngcụvôgiámàmộtngười truyền thônghay thuyết trìnhgiỏi luôndùngđến:

chủý.

Ðừngnhầmlẫnmụctiêuvớichủđề

Khimụctiêuquárộng,nósẽbịlẫnlộnvớichủđề.Đừngnhầmlẫnxemhaithứđólàmột.Bạncóthểnóivề“NghệthuậtlãnhđạotrongthếkỷXXI,”nhưngnó làmộtđề tài,hoặcchủđề,chứkhôngphải làmụctiêucủabuổitrìnhbày.Mụctiêucủabạnphải làviệctruyềnthôngchongườinghenắmvữngnhữngýtưởngcụthểvàkỹnăngquantrọngliênquanđếnnghệthuậtlãnhđạotrongdoanhnghiệpchẳnghạn,hoặcmụctiêubạnnhắmđếncóthểlàviệcthuyếtBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊN

GIAphụcđểngườinghebắtđầuchuẩnbịngaytừbâygiờđểđươngđầuvàthíchnghivớinhữngthayđổivềvaitròlãnhđạotrongthếkỷXXI.

Mộtchủđềhayđềtàithườngrấtrộng,baohàmnhiềuphươngdiện,khíacạnhkhácnhau,nênbạnphải làmrõràngvàcụthểvềmụctiêucủamìnhtrongbàitrìnhbày.

Bàinóichuyệncủabạncàngchitiếtvàcụthểbaonhiêu,bạncànggiúpngườinghelĩnhhộicácýtưởngquantrọngbạntrìnhbàybấynhiêu.Khibạntrìnhbàycụthểvàchitiếtvềđườnghướnglãnhđạocủamộtnhânvậtthànhcôngnàođó,chắcchắnngườinghesẽtựkhắckháiquátđượcnhữngđườngnétchínhyếucủanghệthuậtlãnhđạo.

Lựachọnchủý

Tronglúctriểnkhainộidungmộtthôngđiệp,tathườngtậptrungvàolờilẽ,câuchữvànộidungmìnhsẽnói.Tấtnhiên,tacũngthườngcómộtmụctiêu trong đầu ngay cả khi ta chưa xác định nó cho rõ ràngvà chínhxác.Điềumàtathườngbỏqualàlýdotạisaothôngđiệptôimuốntruyềntảiphảilàđiềuquantrọngkhángiảmuốnnghe.Tạisaongườinghephảiquantâmđếnthôngđiệpnày?

Điềugìkhiếnhọphảiquantâmđểý?Chúngtathườnglơlàkhônggắnchủývớimụctiêu.Đâylàthứsailầm

màngườithuyếttrìnhcầnphảitránhxanếumuốntruyềnthônghiệuquả.Trướckhitruyềntảithôngđiệpđếnngườinghe,ngườitrìnhbàyphảihiểu

rõvềviệcmìnhmuốnngườinghephảiphảnứngnhưthếnàovớinhữnggìmìnhnói.Bạnphảibiếtrõmìnhmuốnngườinghephảicảmnhậnthếnàovềnhữnggìmìnhtrìnhbày.Làmsángtỏđiềunày, tứclàbạnđãđưarađượcmộtchủýtốt,nhưtừđiểnđịnhnghĩa,chủýtứclàýđịnhhayđịnhhướngsoidẫnhànhđộng.

Hiểutầmquantrọngcủachủývàtriểnkhaiápdụngnómộtcáchcóhiệuquảtronggiaotiếphaytrìnhbàychínhlàhònđátảngchoviệcthểhiệnxuấtsắccủabạnvà làyếu tốnền tảnggiúpphânbiệtmộtdiễngiả tầm thườngnhạtnhẽovớimộtdiễngiảcókhảnăngdiễnthuyếttuyệtvời.

Đểtrìnhbàyhaytruyềnthônghiệuquả,bạnphảicoichủýnhưthứvũkhílợihạinhất.Nókhôngchỉgiúp thổibùngngọn lửanhiệt tìnhvàmục tiêuchothôngđiệpcủabạn,màcònlàphầnhợpthànhcốtyếunhấttrongbướcđườngbạntheođuổimụctiêu.

TrongcuốnTelltoWin,ôngPeterGuber–nhàsảnxuấtvànguyênchủtịchhãngSonyPictures–chobiếtviệcthuhútsựquantâmcủangườinghe“liênquantớiviệcbạnphảitậptrungdồncảconngườimìnhvàochủýđạtđếnmụctiêucủabạn...Chủýcủabạnthựcsựlàthứdấuhiệulàmchongườinghephảichămchúquantâm.”Nóicáchkhác,nếubạnkhôngcómộtchủýmạnhmẽ phụ trợ cho phần trình bày củamình, người nghe chắc chắn sẽhướngvềnhữngchuyệnkhácmàbỏquanhữnggìbạnnói.

Đóchỉ là ích lợiđầu tiênmàmộtchủýmạnhmẽsẽhỗ trợchonỗ lựctrình bày của bạn.Nó còn giúp bạn giữ được sự chăm chú quan tâm củangườinghe,đểkếtnốihọvớithôngđiệpcảvềmặtcảmxúclẫnlýtrí.

Nhàkhoahọcvề thầnkinhDanSiegelđãkhámphá ra rằngcác tếbàothầnkinh “bắt chước” củangười nghe chỉ bật lênkhi họ cảmnhậnngườikhácđanghànhđộngcómụctiêuvànhiệthuyết.Mọithứngườitathểhiệnra trong giọng nói hay cơ thể đều truyền thông điệp không lời đến ngườinghe.Vìlẽđó,làngườithuyếttrình,bạncầnphảitậpchocóýthứcvềchủýtrongcácbàinóichuyệncủamìnhnhằmthổi lửavàođó,kíchthíchngườinghequantâmvàhứngthúvớinhữnggìbạntrìnhbày.

Biểu hiện trên khuôn mặt, trong giọng nói, cơ thể bạn đều truyền đinhữngtínhiệurấtmạnhkhiếnngườinghesẽđểýđếnchúngtrướcmọithứkhác.Bởithế,mộtchủýlạcnhịpvớinộidungthôngđiệphaykhậpkhiễng

khôngănkhớpvớimụctiêusẽphávỡtantànhmọinỗlựctruyềnthônghaytrìnhbàycủabạn.

Khixácđịnhchủýcủamình,bạnhãydiễntảnóbằngmộtđộngtừ-mộttừchỉhànhđộngmạnhmẽcó thểkíchhoạtsứcmạnhchobài thuyết trìnhcủabạn.Chẳnghạn,chủýcủabạncóthểlàtruyềncảmhứng,làtháchthức,làthúcgiục,làđộngviên,làđòihỏi,làkhaisáng...

VậndụngChủývàMụctiêuvàothựctế

TrongcuốnsáchcótựaRespectforActing,UtaHagen–mộtgiáoviêndạydiễnxuấtrấtnổidanh–đãviếtnhưsau:“Sứctácđộngcủatừngữ,câuchữ,cáchtôinói,vớiai,vìmụctiêugìvàtronghoàncảnhnào,chỉduynhấtxoayquanhđiềutôimuốnhaycầnvàolúcnói.”Bàđangnóiđếnsựkếthợpgiữachủývàmụctiêu.Khixácđịnhchủývàmụctiêu,bạnphảimôtảrõmụctiêuthôngđiệpbạnnhắmđếntrongmộtcâuduynhấtnhưsau:

Mụcđíchtruyềnthông

Tôimuốn…………(chủý)ngườingheđểhọsẽ…………(mụctiêu)Trongbấtkỳbuổitrìnhbàyhaygiaotiếpnào,bạnphảichắcchắnýđịnh

củamìnhđượckếtnốivớicảmxúccủangườinghe.Hãytưởngtượngviệcbạnmuốnngườinghecảmthấythếnàosaukhinghenhữnglờibạnsẽnói.Trongkhinói,nộidungvà thôngđiệpcủabạnphải luônhướngđếnkhángiả,đếncảmgiáccủahọ,nhữngmongmuốncủahọ,chứkhôngnhằmđếnnhữnggìbạnmuốncũngnhưcảmgiácriêngcủabạn.

Bạn cần chọn một chủ ý khiến người nghe hưởng ứng theo cách bạnmuốnthấy.Chẳnghạn,nếubạnmuốncácnhânviênmớicảmthấyhọđượchoan nghênh đón nhận, thì bạn phải mỉm cười khi giới thiệu họ cho cácthànhviêncũcủacôngty,cũngnhưthểhiệnquasựnhiệttìnhtronggiọngnóivàmongmuốnđónnhậnhọ.

Đôilúccónhiềuđềtàibạnkhôngcảmthấyhứngthú,chỉthấyđơnđiệukhôkhan,chẳngcógìthúvị.Vàđólàlúcbạncầndùngđếnhaithứcôngcụhữu hiệu làmục tiêu và chủ ý để giải quyết vấn đề. Cả khi cá nhân bạnkhôngthấyđềtàihaynộidungthuyếttrìnhcógìgâyhứngthú,bạncũngcần

phảihiểurõ lýdo tạisaochúng lạiquan trọngvớingườinghevàbạnvẫnphảitruyềnđạtthôngtinấysaochothậtýnghĩa.

Chẳnghạn,việc trìnhbàycácconsố tàichínhhaycácdữliệukỹ thuậtkhôkhankhôngphảilàchuyệnhấpdẫnvớibạnvàvớicảngườinghe.Tuynhiên,đâychínhlàlúcbạncầnphảihiểurõnguyêndovìsaothôngtinbạnđangcungcấp lạiquantrọngđốivớingườinghevàđâu làđiềubạnmongmuốnđạtđượcsaukhitruyềnđạt.

Dùthôngđiệpcủabạnchứađựngnộidungnàođinữa, thìbaogiờbạncũngmuốnkhơidậycảmxúctíchcựccủangườinghe,đểhọcótháiđộvàhành động hưởng ứng, đón nhận.Có thể đôi khi cá nhân bạn không thấyhứng thú với đề tài, nhưng điều đó không quan trọng nếu bạn biết khônngoanchọnlựanhữngchủýcụthể.

Ðónnhậnphảnhồivềviệcđạtmụctiêutrìnhbày

Bạnhãytậpthóiquenhỏithínhgiảđểđánhgiáthửmụctiêubạnnhắmđếnquacácbàinóicóthựcsựrõràngkhông.Trướckhibạnthuyếttrìnhhaydiễnthuyết,hãyghiramộtcâumôtảcụ thểvềmụctiêucủabạn.Saukhithuyếttrìnhxong,bạnhãyhỏinhữngngườithamdựxemmụctiêucủabạnlàgì,vàhọsẽchobạnbiết.Cầnphảicóphảnhồi từphíangườinghe,bạnmớithựcsựbiếtrõmụctiêumìnhđặtracórõrànghaykhông.

Bạn thích nghe những diễn giả nói năng đầy nhiệt huyết và hùng hồn,mạchlạcđâurađó?Bạnhoàntoàncóthểtrởthànhmộtdiễngiảnhưthế,vàbước đầu tiên bạn phải làm là nắm rõmục tiêu củamình.Khi truyềnđạtđượcmụctiêu,ngườinghesẽxembạnnhưmộtnhàlãnhđạotàibacótầmnhìnsâurộngvàđiềunàysẽgópphầnlàmchocácbuổithuyếttrìnhcủabạnthêmsứcmạnhvàthànhcông.

Ðặtmụctiêuphùhợptìnhhuống

1.Ðểthôngtin

KhichochúngtaxemcácbứcảnhvềmộtngôisaochổiđangđâmvàosaoMộc,cũngnhưgiảithíchvềhậuquảcủavụđâmđó,cácnhàkhoahọc

NASAkhôngmuốnchúngtaphảicóhànhđộngcụthểnào.Mụctiêuchínhcủahọlàthôngtinchobiết.

Vàtrongcuộcsống,cónhiềucuộcnóichuyệnchỉxoayquanhmụctiêuthông báo cho ai về điều gì đómà thôi.Kiểunói chuyệnnày thườngkhángắngọn, đi vào ý chính và tập trung quanh các dữ kiện của sựviệc cầnthôngbáo.

Hầuhếtcácbàinóichuyệntronglĩnhvựckinhdoanhđềuthuộcloạinày.Nếucóbuổinóichuyệnmộtgiờđồnghồvềđềtàilàmcáchnàođểtrởthànhdiễngiảđượccôngchúngyêuthíchhơn,cólẽbạnsẽchọnhìnhthứccungcấp thông tin.Nhưngnếuphải trìnhbàyđề tài ấy trongmộtkhóahọchaingàyvớinhómthamdựtừsáuđếntámngười,thìcólẽmụctiêucủabạnsẽrơivàodạngtiếptheosẽtrìnhbàydướiđây.

2.Ðểchỉdẫn

Thửnghĩrằngbạnđượcyêucầuthuyếttrìnhvềchínhsáchbảohiểmmớicủacôngty.Lầnnày,thayvìđượcyêucầuđưaramộtthôngbáongắngọnvềmộtchínhsáchbảohiểmmới,bạnđượcđềnghịphảinóilàmsaochođộingũnhânviênbiếtchínhxácvềcáchthứchoạtđộngcủachínhsáchmớinày.

Lúc này,mục tiêu thuyết trình của bạn nhằm vào việc đưa ra chỉ dẫn.Loạithuyếttrìnhnàythườngdàihơnmộtbàicungcấpthôngtinvànóphảiđược triển khai chi tiết, kỹ càng, để người nghe nắm vững những gì bạnhướngdẫnvàbiếtcáchvậndụngđểhìnhthànhnênmộtkỹnăngmới.

3.Ðểgiảitrí

Thuyết trìnhmang tínhgiải trí rất khó thựchiện.Tuy thế, nó lại khiếnngườinghebịhấpdẫn,lôicuốnvàcảmthấythưgiãnvàthoảimái.

Vìthế,nếuđangtrìnhbàymộtđềtàivềcáchgiảiquyếtcăngthẳngởnơilàmviệc,thìbạncóthểláinộidungtheohướnggiảitrímộtchút,chẳnghạnđặtramộttựađềvuivuichobuổinóichuyệnnhư“Gãiđúngchỗngứađểsốngvuisốngthọ.”Mộtđềtàihấpdẫnsẽkéotheonhữngcâuchuyện,hìnhảnhhàihước,vuitươi.Cảkhitrìnhbàymộtđềtàinghiêmtúcvàquantrọng,chẳnghạnnhưviệcgiữantoàntronglaođộng,thìnhữnghìnhảnhminhhọa

vuicũngsẽhỗtrợchonộidungthuyếttrìnhrấtnhiều.

4.Ðểkhơidậycảmhứng

Cónhiềucáchđểtạohứngkhởitinhthần,độngviênvàthúcgiụcngườinghe.Một sốdiễngiả truyền cảmhứng chongười nghebằng cáchnói vềnhữngkinhnghiệmthànhcôngquanhữngchônggaitrênđườngđờicủahọ.Nhữngcâuchuyệnnàysẽgiúpngườinghehiểurằngchodùconngườicógặpphảibấtkỳnghịchcảnhhaythảmkịchnàotrongcuộcđờiđinữa,nhưngnếucóýchívàtinhthầnmạnhmẽ,họsẽvượtquatấtcảđểvươnđếnđỉnhcaothànhcông.

Các bài thuyết trình này không nhất thiết tập trung vào những chuyệnvượtkhócủacáccánhân.

SusanB.AnthonyđãtruyềncảmhứngvàthúcgiụcnhiềungườihăngháiđứnglênđểdànhquyềnbầucửchophụnữởnướcMỹ.MartinLutherKingJr.đãchiasẻnhữngướcmơcủaôngvềmột tươnglai tươisángvàđãtạođượccảmhứngtinhthầnchorấtnhiềungườiđểhọtíchcựcthamgiaphongtràonhânquyền.

5.Ðểthúcgiục/mờigọihànhđộng

Cólẽbạnkhôngchỉmuốnkhơigợicảmhứngtinhthầnchongườinghe,màcònmuốnthúcgiụchọhànhđộngnữa.Mộtbàithuyếttrìnhhướngđếnmụctiêunàythườngđưaracácýtưởng,gợiý,lậpluận,theocáchnàođóđểngười nghe cảm thấy tin tưởngvà thựchiệnnhữnggì bạngợi ý, đềnghị.Chẳnghạn,buổithuyếttrìnhgâyquỹlàmộtthídụrõnétnhất:mụctiêucủabạn là làmsaođểngười thamdựbằng lòngmởhầubaođể tích cựcđónggóp.

6.Ðểthuyếtphục

Dạngthuyếttrìnhvớimụctiêunàylànhằmlàmchongườinghesẵnlòngchấp thuận những gì bạn đề nghị qua những lập luận chặt chẽ, bằng cớthuyếtphụcvàcảmxúcmạnhmẽcủabạn.Mộtbàitrìnhbàythuyếtphụcsẽ

đưarađượcgiảiphápchomộtvấnđềgâytranhcãivàkhơidậysựhưởngứngđónnhậntừphíangườinghe.

Khiđãbiếtrõmụctiêutổngquátcủamình,bạncầnxácđịnhnhữngmụctiêu cụ thể.Mục tiêu càng cụ thểbaonhiêu, bài nói chuyện củabạn càngthêmthuyếtphụcvàthànhcôngbấynhiêu.

Bạnxácđịnhmụctiêubằngcáchnào?Bướcđầutiênlàphảichỉraloạimục tiêunàobạnmuốnhướngđến (dựa theosáu loạimục tiêuvừanêuởtrên)trongbuổitrìnhbàycủamình.Cókhibạnmuốnlồnghaibamụctiêuvàobuổinói chuyện,nhưngkhi cónhiềumục tiêu,bạncầnphảixácđịnhmộtmụctiêuquantrọngvàcóýnghĩanhất.

Thuyếtphục,chứđừngchỉtruyềnđạtthôngtin

Trongsáumụctiêuquantrọngtrongviệctruyềnthông,mụctiêuthuyếtphụcdườngnhưlàquantrọngnhất!

Thường thìnhiệmvụcủadiễngiảkhôngđơngiảnchỉxoayquanhviệctruyềnđạtthôngtinđếnngườinghedùđươngnhiênđâylàmộtphầntrọngtâm của công việc diễn thuyết. Bạn có thể chọn lựa nhiềumục tiêu khácnhauchocácbuổithuyếttrìnhcủamình,nhưngviệcthuyếtphụcngườinghelàkếtquảcuốicùngmàdiễngiảhayngườithuyếttrìnhnàocũngtìmcáchđểđạtđược.

Haithứmụctiêuvừanêu–truyềnđạtthôngtinvàthuyếtphục–thườngđồnghànhvớinhautrongmọibuổithuyếttrìnhvềkinhdoanhvàkỹthuật.Chẳnghạn,cóônghiệutrưởngkianóichuyệnvớicácphụhuynhhọcsinhvềchuyệnláixekhisayrượu;ôngsaysưakểranhữngcâuchuyện,nêuracácconsố,liênquanđếncácvụtainạnthảmkhốckhiláixekhiđangsayrượu.Chođếngầncuốibuổinóichuyện,cácphụhuynhvẫnthắcmắckhôngbiếtônghiệutrưởngkiamuốntrìnhbàyđiềugì.

Thựcra,ônghiệutrưởngmuốnngườingheviếtthưkêugọicácnhàlậpphápnênraluậtcứngrắn

BÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIA hơn để xử phạtnghiêmminhhànhvi láixekhisay rượu.Tuynhiên,khi sắpkết thúcôngmớiđưaralờikêugọi–thayvìđưanólàmýtưởngchủđạoxuyênsuốtbuổi

nóichuyện–nênngườinghecảmthấychẳngcógìthuyếtphục.Nhưthế,sailầmcủaônghiệutrưởnglàởchỗôngtanghĩrằngviệctrình

bàythôngtincũngđồngnghĩavớiviệcthuyếtphục.Đươngnhiên,trìnhbàythông tin là bướcđầu tiên trongquá trìnhkêugọi người nghehànhđộng,nhưngchỉdừnglạiởđóthôithìchưađủ,vìcácdữkiệnthôngtincầnphảiđượcminhhọa,giải thíchtheomộttuầntựcókếtcấu,lớplangvànêubậtđượcnhữngíchlợichongườinghethìmớimongnhậnđượcnhữngkếtquảtốtđẹptừphíahọ.

Nămcấpđộchinhphụcngườinghe

Cấpđộmột:Làmchokhángiảphảilắngnghe

Tạisaohọkhôngnghe?Bạnlàmcáchnàođểbiếtchắclàkhángiảsẽthựcsựlắngnghenhữnggì

bạntrìnhbày?Trướctiên,hãyxemthửcáclýdokhiếnhọkhônglắngnghebạnnói.Dướiđâylà9lýdo:

Quá tải thông tin. Khi khán giả ngồi nghe cả ngày trong khán phòng,nghevànghe,thìlượngthôngtinnhồinhétvàođầusẽtrởnênquátảivàhọsẽchẳngghinhớđượcgì.

Nhữngbậntâmtrongđầu.Cóthểhọđangcãinhauvớivợ/chồngmình,cóthểđangđóihoặcđangcócôngviệccấpbáchcầngiảiquyếtsớm.

Suynghĩnhanh.Chúngtasuynghĩvớitốcđộkhoảng600từmộtphútvànóitrungbìnhvớitốcđộ

140 từ.Như thế, trong lúcbạnnóiđượcmộtvài chữ, thì tâm trí ngườingheđã“đua”trướcbạnđểhướngvềmộtsuynghĩnàođókhác.

Quá sức. Lắng nghe với thái độ chủ động và tích cực, là điều rất khókhăn.Khibạnđangchămchúlắngnghe,nhịpthởcủabạntăngdầnlên.Timbắtđầuđậpnhanhhơn.Bạnkhôngthểduytrìviệclắngnghechămchúnhưthếtrongmộtthờigiandàivìnólàmbạnmấtsức.

Tiếngđộngbênngoài.Tiếngđộng,tiếngồnlànhữngâmthanhgâyphântánsựchúý.

Vấnđềvềthínhgiác.Cứ10ngườithìtrungbìnhcóđến5ngườicóvấnđềvềthínhgiác,khôngnhiềuthìít.

Nhữnggiả thiếtsai lạc.Đôi lúc,bạnkhôngnóiđiềugìđónhưngngườinghelạicứtưởngbạnđãnóirađiềuđó.

Khôngnhấnmạnhđếníchlợicụthể.Ngườinghekhôngthấyđiềugìcólợichohọthìhọsẽchẳngmuốnnghebạnlàmgì.

Thiếuhuấnluyện.Bạnđãtừnghọcvề“Cáchlắngnghe”chưa?Cólẽlàchưa.Tuynhiên,cácsốliệuthốngkêchothấyrằngchúngtadànhkhoảng32%thờigianchoviệclắngnghechungchungcáckiểu,

21%choviệclắngnghekhinóichuyệnvớiaiđó.Nhưthế,chúngtadành53%thờigiancủamìnhchoviệclắngnghe,nhưngchưabaogiờđượchuấnluyệnvềcáchnghe.

Hãythuhútsựchúýcủakhángiả

Hãynhiệttình.MộtnghiêncứuvềviệcbánhàngthànhcôngdoĐạihọcStanford thựchiệnđãcho thấychỉcó15% thànhcôngnhờkhảnănghiểubiết,trongkhiđó85%cònlạilàxuấtpháttừlòngnhiệttìnhcủangườibánhàng.Thuyếttrìnhcũngnhưthế,nếubạnthiếungọnlửanhiệttình,khángiảsẽthấybạncóvẻkhônghứngthúvớinhữnggìbạnnóivàhọthấychẳngcầnphảiquantâmđểýlàmgì.

Dùngngônngữkhángiảhiểuđược.Tránhdùngcácbiệtngữ,thuậtngữquá chuyên môn. Hãy tìm những cách nói, cách diễn tả đơn giản, thôngdụng.

Bắthọphảisuynghĩhayhànhđộngtrongvàiphútđầutiêncủabuổitrìnhbày.Hãytìmnhữngcáchthứckhiếnhọcảmthấyngạcnhiênngaytừđầu.Cóthểđặtramộtcâuhỏithúvịnàođókhiếnhọphảisuynghĩhoặcchohọtậpmộtbàikhởiđộngnàođóhoặcphátbiểumộtcâugâysốc,mộtconsốthốngkêkinhngạc…bấtcứđiềugì tạongạcnhiênvà thuhútkhángiảngay từđầu.

Cấpđộhai:GiúpkhángiảHiểurõ

Điềugìxảyranếungườinghekhônghiểunhữnggìbạnnói?Họsẽquaytrởlạicấpđộmột.Họkhônglắngnghevàthếlàbạnphảibắtđầulại.Dođó,bạncầndùngvàikỹthuậtđểđảmbảolàngườinghesẽhiểurõnhữnggìbạn

đangnói.Ngườinghechắcchắnsẽhiểuthôngđiệpcủabạnnếunộidungbàinói

củabạnđượcsoạnkỹ,cócấutrúcrõràng,mạchlạc,cómụctiêucụthể.Nộidungbàinóiphảiđượctrìnhbàytheomộtkếtcấuphânbổgiúpchongườinghedễ“tiêuhóa”.Cácnghiêncứucho thấykhángiảngồinghe trong90phút,nhưnghọchỉthựcsựlắngnghetrong20phútthôi.Dođó,bạnphảinóingắngọn,càngđơngiảncàng tốtvàdùngcáccôngcụhìnhảnhhỗ trợđểgiúpngườinghedễtiếpthuvàghinhớnhiềuhơn,lâuhơn.

Cấpđộba:ChấpnhậnhayTintưởng

Mộtkhibạnđãlàmchongườinghetậptrunglắngnghevàhiểunhữnggìbạnnói,thìbạncầnđưahọđếncấpđộthứba–chấpnhậnvàtintưởng.Tấtnhiên,khángiảcóthểhiểubạnnhưnglạikhôngđồngývớibạn.Cóthểlýluậnbạnđưaracònthiếuchặtchẽ,khôngđúnglúckhiếnngườinghekhôngđồngtình.

NgườinghesẽdễdàngchấpnhậnvàtintưởngnếubạnvậndụngbayếutốmàAristotleđãnêura:

Ethos:làtưcáchđạođức,tínhcáchdễmếndễgần,làlòngcanđảmcủabạn.

Pathos:làcảmxúc,lànhữnggìlàmrungđộngtráitimngườinghe.Hãykểnhữngcâuchuyệnlàmchongườinghephảicườihoặcphảikhóc.

Logos: làyếu tố logic, lý luận.Bạncần trìnhbàybằngnhững lập luậnchặtchẽ,hợplývàcácbằngchứngthuyếtphục.

Cấpđộbốn:Ghinhớ

Nếu người nghe chấp nhận và tin tưởng bạn, bạn cần giúp họ ghi nhớnhữnggìbạntrìnhbày.Ngườinghesẽdễghinhớthôngtinkhibạndùngcáccôngcụhìnhảnh trựcquan.Bêncạnhđó,việcbạn lặpđi lặp lạinhữnggìquan trọng sẽ khiến người nghe dễ nhớ hơn.Các nghiên cứu đã cho thấyrằngnếubạnchỉlặplạimộtlầnýtưởngmìnhtrìnhbày,thìkhảnăngghinhớcủangườinghechỉởmứcdưới

10%,cònnếulặplạiýtưởngđósáulần,thìkhảnăngghinhớlàtrên90%.

Bạncũngcóthểdùngcáctròchơi,câuđố,bàitậphoặctổchứccácphiênthảoluậnnhómnhưmộtcáchđểlặplạithôngtin,giúpngườingheghinhớlâuhơn.

Mộtcáchkhácđểgiúpngườingheghinhớđểkhángiảcóthờigiantiêuhóanhữnggìbạnnói.Saukhitrìnhbàyxongmộtýtưởngnàođó,bạnngưnglại,đểkhángiảsuynghĩ.Cũngcóthểđặtvàicâuhỏigợiýđểhọsuynghĩvềnhữnggìbạnđãnói.Hãyđưahọnhậpcuộcvàobàinóicủabạn.

Cấpđộnăm:KhiếnhọphảihànhđộngNếubạnmuốnkêugọingườinghegiảiquyếtnạnđóitrênthếgiới,chắc

chắnhọsẽkhông làmvàcómuốn làmcũngkhôngbiếtphải làm thếnào.Nhưngnếubạnđưaramộtgợiýnhỏmàhọcóthểlàm,chẳnghạnnhư“Xincácbạnđónggópchoquỹcứuđóibằngcáchbỏ20ngànđồngvàothùngtiềnởngoàicửaravào,”thìchắcchắnbạnsẽcócơhộithànhcônghơn.

Nếu bạn lồng ghép các ý tưởng của người nghe vào bài trình bày củamìnhthìhọsẽhứngthúthamgiavàhưởngứng.Bêncạnhđó,bạnsẽgiảmthiểuđượcnhữngýkiếntráichiều,tranhluậncủahọ.Bởivìngườitaphảnđốingườikhácchứkhôngaiphảnđốichínhmình.

HOÀNGMINHVIỆT

SaukhitốtnghiệpÐạihọcSưphạmNgoạingữ,HoàngMinhViệtđãphiên dịch cho hàng trăm hội thảo, hàng ngàn giờ dịch cabin và phiêndịch cho rất nhiều đoàn chuyêngia quốc tế.Qua đó, anh nhận thứcvôcùngsâusắc tầmquan trọngcủakỹnăng thuyết trình trong thànhcôngcủabấtkỳnghềnghiệpnào.

Anh đã tốt nghiệp Thạc sĩ Quản trị Kinh doanhQuốc tế tại UnitedBusinessInstitutes,Vươngquốc

Bỉ.Anh là đồng sáng lập và điều hành cộng đồng Thạc sĩQuản trịKinhdoanhViệtNam

(www.topmba.vn) và Công ty Tư vấn Quản lý và Ðào tạo Quốc tếPromptInternational(www.prompt.vn).

HiệnnayvớicươngvịlàGiámđốcBánhàngKhuvựcchoTậpđoànFLSmidth của Ðan Mạch, cùng với việc điều hành dự án kinh doanh

riêng,anhcamkếtsốngvớisứmệnhgiúpnângcaoKỹnăngThuyếttrìnhchohàngngànngườivàđónggópvàoviệcthúcđẩysựthấuhiểutrongxãhộiquaviệcđưanghệthuậtthuyếttrìnhđẳngcấpquốctếđếnvớinhiềungườihơn.

CHƯƠNG8

KHỞIĐẦUẤNTƯỢNG–ĐẦUXUÔI,ĐUÔILỌT

TÁCGIẢ:HOÀNGMINHVIỆT

Các diễn giả tài giỏi thường có cách mở đầu ấn tượng, nhằm lôi kéongười nghe nhập cuộc. Bạn phải làm cách nào đó để thu hút được ngườinghengaytừkhoảnhkhắcđầutiênbạnbướcrasânkhấuthuyếttrình.

Làngườilàmcôngtácthuyếttrình,bạnchỉcókhoảng30giâyđầutiênđểthuhútkhángiả.Saukhoảngthờigianấy,mọithứbạnnói,ngườitasẽnghedựavàothứấntượngbanđầubạnđểlại.

Tậndụngthờikhắcđượcmongđợinhấtnày

Ởphầnmởđầubuổinói chuyện,bạn có cơhội rất lớnđể tạođược ấntượngtốtvàsứchútmạnhmẽ.Ởkhoảnhkhắcđầutiênnhìnthấybạnbướcrasânkhấuthuyếttrình,khángiảmongmuốnbạnsẽtạorađượcđiềugìđóthúvị,lôicuốn.Bạnphảitậndụngkhoảnhkhắcnàychotốtđểkéohọđứngvềphíamình.

Hãythửsosánhhaicáchnóilờimởđầubuổithuyếttrìnhsau:“À...ừm,xinchàoquývị,tôilàX,diễngiảbuổithuyếttrìnhhômnayvà

tôiởđâyđểchỉchoquývịbiếtcáchchọnthứcănthíchhợpđểtránhbệnhtậtvàsốnglâu.”

“Kính thưaquývị, chắchẳn trongquývị, ai cũngmuốn sống thêm20nămnữa.Vậythìquývịhãy

SUYNGHĨ trướckhichạmtayvào lọmuốicủamình.Tôi làX,và tôiđếnđâyđểchia sẻđôiđiềuvề10bướcdễdàngvàhiệuquảđểquývịcóthêm20nămsốngchấtlượngchocuộcđờimình.”

Chứngminhchongườinghethấybạnkhôngphảidiễngiảtồi

Trongbuổithuyếttrình,khôngphảilúcnàobạncũnglànhânvậtđầutiên

khángiảsẽnhìnthấy.Vìthườngthìcóaiđóxuấthiện,nóivàilờigiớithiệuvềbạntrướckhibạnbướcra.Vànếungườigiới thiệuđócũnglàdiễngiảgiỏi,làmchongườinghecóngayấntượngvềbạn,thìbạnkhôngcầnphảilolắngđểthuhútkhángiả.

Đoạngiớithiệuchínhlànhữnglờilẽđầutiênkhángiảsẽnghevàđâylàcơhộiđểbạngâyấntượng.Cácdiễngiảđẳngcấpthườngkhôngbaogiờđểchongườikhácsoạnhoặcnóigiúpmìnhnhữnglờiđầutiênnày.

Nếucónhờaiđónóilờigiớithiệu,bạnnêntựsoạnđoạnmởđầu,vìbạnnắmrõnhữngthôngtinmìnhcầnnói.Khôngítdiễngiả,saukhiđượcngườidẫnchươngtrìnhgiớithiệu,đãphảixinlỗikhángiảvàđínhchínhngaymộtsốthôngtinđãbịsailạc.

Bạnnêngửi trướccácđiểmcầnnóichongườidẫnchươngtrìnhvàghichúrõnhữngđoạnquantrọng.

Mộtbàigiới thiệubản thânđúngquychuẩngồmđủbađiểmchínhsauđây:Họtênvàchứcdanh;

Trìnhđộchuyênmôn/thànhtíchcánhân;Lýdobạnđượcmờiđếnbuổinóichuyện.Vềtrìnhđộchuyênmônvàthànhtíchcánhân:bạnchỉnênnêubahoặc

bốnýminhhọa,hoặcnhữngýnàocóliênhệtrựctiếpđếnngườinghe.Dướiđâylàmộtthídụvềđoạngiớithiệutựsoạn(ngườikhácđọc)của

JoelWeldon,mộtdiễngiảtrứdanh.DiễngiảtrongbuổinóichuyệnsángnaylàJoelWeldonvàchủđềôngsẽ

trìnhbàycótên“Voikhôngcắn,chínhnhữngthứnhỏnhoimớicắnbạnmàthôi.” Joel đến từ Scottsdate, Arizona, nơi ông đã thành lập một công tychuyênvềphát triểnconngười.Trongvòng sáunămqua,ôngđã tổ chứchơn

1.000cuộchộithảovàdiễnthuyếtchocáctổchứchàngđầucủaMỹ.Sởdĩchúng tôimờiôngđếnđâyhầuchuyệnquývị, làbởiôngcó thể

giúpcácdiễngiảtàibathànhcônghơnnữa.Ônglàngườicóbộócsángtạovàcáchtròchuyệntuyệtvời.Tấmdanhthiếpđộcđáocủaôngcódòngchữviết: “Thành công đến với người biết làm, không đến với những kẻ chơikhông.”

ChúngtahãycùngchàođónJoelWeldon!

Đâylàphầngiớithiệuvừangắngọn,đơngiản,lạivừasinhđộng.

Mườiđiều“khôngđượcbỏqua”trongphầnmởđầu

Phầnmởđầubuổithuyếttrìnhgiữvaitròquantrọnghơnbấtkỳphầnnàokhác.Dướiđâylàdanhsáchcácgợiýgiúpbạncómộtphầnmởđầulôicuốnkhángiả.

Thuhútsựquantâmcủakhángiả.Cósự liênkết chặt chẽgiữacácphần.Đó là lýdo tại saocácdiễngiả

thườngcámơnngườigiớithiệuhoặcnhắcđếndiễngiảđãnóitrướcđó.Nóirõmụcđíchvàcácmụctiêucủabạn.Lôikéokhángiảvàochủđềvàchủýcủamình.Gâytòmòvàhứngkhởichokhángiả,họsẽmongchờnhữngphầnsau

củabạn.Tạomốidâykếtnốivớikhángiả.Hãy“làmnóng”khángiả,giúphọthư

giãnđểcóthểhứngthúlắngnghebạnnói.Phảilàmchongườinghetintưởngbạn,bằngcáchchỉchohọthấyhọsẽ

đượcíchlợigìkhilắngnghenhữnggìbạnsắpnói.Phải làmchongườinghebiết rằngbạnđang làmchủbuổi thuyết trình.

Hãyđưarabấtkỳchỉdẫnnàocầnthiết,chẳnghạnnhưviệclúcnàobạnsẽtrảlờicáccâuhỏitừphíangườinghe.Hãygiảithíchrõràngtrướcmọiđiềusẽxuấthiệntrongbuổithuyếttrình.

Hãytỏrakhiêmtốnvớingườinghe.Hãychứngtỏbạnthậtsựhứngkhởiđượckhiđượchầuchuyệnhọ.

Ðểhấpdẫnngườinghengaytừđầu

Lờimởđầucủabạncósứccuốnhútngườinghengaylậptứchaykhông?Nếukhông,bạnphảilàmcáchnàođểhấpdẫnngườinghe?

Dưới đây là các kỹ thuật bạn nên thamkhảođể đưa vào phầnmởđầubuổithuyếttrình.

Đặt câu hỏi trực tiếp:Đây làmột kỹ thuật các diễn giả chuyên nghiệpthườngápdụng.Đặtcâuhỏi làmộtcáchmởđầuhiệuquả, làmchongườinghephảisuynghĩđểtìmcáchtrảlời,nhưthếhọsẽnhậpcuộcngay.

Tuynhiên,đểápdụngkỹthuậtnàychohiệuquả,bạnphảilàmchongườinghetrảlời;nếukhông,bạnsẽthấy“quêđộ”,khángiảsẽkhôngcoitrọnglời của bạn. Thành thử, khi đặt câu hỏi, bạn phải dùng giọng điệu nhấnmạnh.Nếucầncóthểđưathêmcácgợiýđểgiúphọtrảlờicâuhỏibạnđặtra.

Tuyvậy,bạncũngphảicóphươngándựphòng,đểnếuchẳngmayngườinghe không trả lời, thì tự bạn sẽBÍ QUYẾT TRÌNH BÀY TỪ CÁCCHUYÊNGIA trả lờicâuhỏicủamình,đểkhông làmmất thờigiancònkhángiảthìthấyrằngbạnkhôngphiềnlòngvềchuyệnhọkhôngcócâutrảlời.

Tốtnhất,bạnnênđặtnhữngcâuhỏithúvị,nhưngđừngquákhó.Chẳnghạn:“Cóbaonhiêungườitrongsốcácbạnmuốnthànhcông/giàucó/hạnhphúc/sốngthọhơn?”

Khảosátngườinghe.Đâycũnglàmộtkỹthuậtvừagiúpbạnđiềutramộtchútnhữnggìcầnbiếtvềngườingheđểcóthêmthôngtin,vừakhiếnkhángiảthamgianhậpcuộcngaytừđầu.

Chẳnghạn,nếuđốitượngthamdựlàcácbácsĩ,bạncóthểhỏinhưsau:“Nhữngaitrongsốquývịđâyđãtừngđiềutrịcácbệnhnhântiểuđường?”“Aitrongsốquývịnghĩrằngchúngtanênxửlýmạnhtayhơnchứngbệnhtiểuđường?”

Cáccâuhỏitutừ.Đặtracáccâuhỏitutừ(loạicâuhỏikhôngcầncâutrảlời),cácýtưởngcủabạnsẽsinhđộngvàhùnghồnhơn.Chẳnghạn,nóivềsứcmạnhvàtínhhiệuquảcủaviệckinhdoanhtrênInternet,bạncóthểđặtcâuhỏitutừnhưsau:“NếukhôngaiphủnhậnsứcmạnhcủaInternet,thìtạisaochúngtakhôngxemthửviệckinhdoanhtrực tuyếnmanglạihiệuquảkhổnglồđếnđâu?”

Cáccâuhỏiloạinàysẽlàmchongườinghesuynghĩvềcâutrảlờiđãcósẵntrongđầuhọ.

Cáccâukhẳngđịnhgâyngạcnhiên.“Mẹtôi làngườigiànhất trongsốnhữngngườicònsốngtrênBÍ

QUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAmặtđấtnày.”Dùngcâuphátbiểunàyđểmởmànbuổithuyếttrìnhvềđềtàichămsócsứckhỏechongườigià,bạnsẽlậptứcthuhútđượcsựquantâmcủangườinghe.Saucâu

vừarồi,bạncóthểnóitiếpnhưsau:“Ítnhấtthìđólàcáchnghĩcủamẹtôixưanay.”

Bạnnênđưaralờikhẳngđịnhkhiếnkhángiảnghexongphảihámiệngkinhngạcvàhọ sẽ chămchúnghe tiếp từng lời bạnnói chođếnkhi hiểuđượctạisaobạnđưaraphátbiểuấy.

Các số liệu thống kê gây kinh ngạc. Trong lờimở đầu, đưa ra số liệuthốngkêđầykinhngạc,bạnsẽ làmchokhángiảphải trònmắt lắngnghe.Chẳnghạn,nếutrìnhbàyvềthựctrạngchiphíđắtđỏtrongviệcchămsócsứckhỏe,bạncó thểnóicâumởđầunhưsau:“Bạncóbiết rằngchỉ riêngchứngđau lưng cũng đã làm tiêu tốn của xã hội tamỗi năm200 tỷ đồngkhông?”

Nhưngbạncũngnênthậntrọng,đừngđưaraquánhiềuconsốthốngkêmộtlúc,bởivìngườitachỉnhớđượcmộthayhaiconsốmàthôi.

Cáccâunóiđùa/câuchuyệncười.Cácchuyệncườihaycâunóivuicũnglàmộtcáchbạncóthểdùngđểcóđoạnmởđầuthuhút.

Chẳnghạn,códiễngiảthuyếttrìnhvềbíquyếtđểcácsalevượtquanỗisợ.Ôngbắtđầubằngcáchkểmộtcâuchuyệnvuivềhaichúđàđiểuđangbịhai chú đà điểu khác rượt đuổi; thấy không thể chạy kịp, BÍ QUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIA hai chú bị đuổi bèn quyết địnhtrốn.Diễngiảđưamắtnhìnkhángiảmộtlượtrồinói:“Cácanhchịcóbiếtđàđiểutrốnbằngcáchnàokhông?Bằngcáchđàođấtrồirúcđầuxuốngđó!Vậyanhchịcóbiếtmìnhsẽnhưthếnàonếuchạytrốnnỗisợbằngcáchlàmgiốnghaiconđàđiểuđókhông?”

Tất nhiên, bạn nên thận trọng, đừng để những câu chuyện cười độngchạmđếnbấtkỳngườinàođangngồidưới.

Hìnhảnhhỗtrợ.Cáchìnhảnhcóthểgiúpbạnthuhútrấtnhanhsựchúýcủangườinghe.Cólần,mởđầumộtbuổi thuyết trìnhbànvềnhữngthuậnlợi củađiệnhạt nhân, diễngiả chiếubứchìnhmột ngườiẢrậpđangmỉmcười xách thùng dầu và cả đống đôla trong tay. Sau đó, ông trình bày ýtưởngvềviệcdùngđiệnhạtnhân sẽgiúpngườiMỹ thoátkhỏi chiphídoviệcnhậpkhẩudầutừẢrập.

Kinhnghiệmcánhân.Bạncóthểmởmànbằngcáchkểmộtcâuchuyệnvềbảnthân,cóliênquanđếnchủđềsắpnói.Điềunàyvừatạođượcsựđồng

cảmvớikhángiả,kéohọvềphíabạnvàvừakhẳngđịnhkhảnăngchuyênmôncủabạntronglĩnhvựcsắptrìnhbày.

Cáctríchdẫn.Nhiềudiễngiảthườngthíchdùngcáctríchdẫntrongphầnmởđầucủamình,vìnhữnglờiminh triếtkhônngoancủanhữngnhânvậtnổidanh thườngmang tính côđọng, súc tích, dí dỏmvàdễnhớ.Mộtcâudanhngônhoặctríchdẫncóthểthuhútsựtậptrungcủakhángiảnhanhhơnnhữnglờigiảithíchnômna,dàidòng.

Tháchđốkhángiả.Đừngsợchuyệnphảitháchthứckhángiả.Xungđộtthườnglàtâmđiểmcủamọivởkịchthànhcông.Trongthuyếttrìnhcũngthế,bạnlôikéongườinghenhậpcuộccảkhihọkhôngđồngývớibạn.Cóđiều,nhữnggìbạntháchđốkhángiảphảicóliênhệđếnchủđềcủabuổithuyếttrình,nếukhôngchúngsẽtrởthànhnhữnglờikhiêukhíchcóhại.

Kể chuyện. Bạn có thể làm cho phầnmở đầu trở nên sống động bằngcách kểmột câu chuyện, vì các câu chuyện thường dễ đi vào lòng ngườinghe.Chẳnghạn,trongmộtbuổinóichuyệntrướccôngchúng,

JohnF.Kennedymởđầubằngcáchkểcâuchuyệnvềcuốc taxiôngđitrướckỳtranhcửtổngthống.

Lúcrakhỏitaxi,ôngtínhsẽboahậuhĩnhchoanhtàixếrồibảoanhtabỏphiếuchođảngDânchủcủaông.Nhưngchợtnhớlạilờichamìnhdạy,ôngra khỏi taxi, chẳng thèmboa cho anh tài xế đồng nào và bảo anh hãy bỏphiếuchođảngCộnghòa.

Dùngnhữngđịnhnghĩavui,lạtai.Bạncóthểtìmthấynhữngđịnhnghĩanàytrongcácsáchdanhngôn.Chẳnghạn:“Đànônggiốngnhưkỹsư:nắmchắcmọilýthuyếtnhưngkhiốngnướchưthìphảigọithợsửa”...

Dùngcáccâuđố,tròchơi.Đôikhibạnchẳngcầnphảinóilờinàohayhođểcóphầnmởđầuthuhút.

Bạncóthểđưaracáccâuđốhaytròchơicóliênquanđếnđềtàibạnsắpnóivàmờikhángiảthamgia.

Nhữngcáchmởđầucầntránh

Nếucónhữngkỹthuậthiệuquảcóthểdùngđểtạoraphầnmởđầuthúvị,thuhútngườinghe,thìcũngcónhữngchiếcbẫymàngaycảnhữngdiễngiả

chuyênnghiệpcũngrơivào,lậptứclàmquèquặtmọinỗlựctạoramộtbuổithuyếttrìnhhoànhảo.

Nhữngcáchmởđầucầntránh:Đừngđọclạitựađềbàithuyếttrình.Đừngxinlỗikhimởđầubuổithuyết

trình.Đừngnóilờichàohỏicácnhânvật“quantrọng”trongnhómngườinghe

diễnthuyết.Đừnggiảithíchlýdotạisaobạnởđây.Đừngnóivềcáikhócủađềtài

này.CácbướcthựchànhđểtạokhởiđầuấntượngBạncóthểtuầntựlàmtheocácbướccụthểvàkhádễdàngdướiđâyđể

tạoấntượngtốtngaytừphầnmởđầubuổithuyếttrìnhcủamình.Hítthởthậtchậmvàsâu.Bướcrasânkhấuvớisảichânvừaphải,dángđikhoanthai,thẳngngười.

Rasânkhấu,bạnđừngcúiđầuvàlêbước,cũngđừngcắmcổchạyàora.Nóilờicảmơnngườigiớithiệuhoặcngườidẫnchươngtrình(nếucó).Cóthểđimộtvòngđểnhìnbaoquátkhángiả(vàcũngtạocơhộiđểhọ

nhìnrõbạn).Mỉmcười.Nóilờichàokhángiả.Tựgiớithiệu(nếutrướcđóchưacóaigiớithiệubạn).Nóichokhángiảbiếtmụcđíchcủabạn.Trìnhbàysơquanộidungbuổithuyếttrình;nóisơquátvềnhữnggìbạn

sắptrìnhbày.Thểhiệnchokhángiảthấybạnđangđiềukhiểnbuổithuyếttrình–nêura

chohọmọichỉdẫncầnthiết,cácviệchọcầnlàmtrongbuổithuyếttrình.Chuyểntiếpsangphầnnộidungchính.

HUỲNHNGỌCMINH

Diễn giả, doanh nhânHuỳnhNgọcMinh làmột chuyên gia đào tạohàngđầutronglĩnhvựcPháttriểnconngườivàlàHuấnluyệnviêncuộcsống(LifeCoach)đượcchứngnhậnvàcấpthẻhànhnghềbởi

LiênđoànHuấn luyệnviênQuốc tế (InternationalCoachFederation)cóuy tín trên toàn thếgiới.Làngười thựchànhcácphươngpháphuấnluyện thayđổihànhviđượcđào tạobởicác tổchứcquốc tếuytínnhưAIT(ViệnCôngnghệChâuÁ),IFC(TổchứcTàichínhQuốctế)vàđượcđàotạoNghềdiễngiảbởicácdiễngiảhàngđầutạiViệtNam.

AnhtừnglàchuyêngiatriểnkhaicácdựánPháttriểnbảnthânvàtăngcườngnănglựccácdoanhnghiệpchocáctổchứcquốctếnhư:CơquanPháttriểnQuốctếÐanMạch,ỦybanchâuÂuvàCARE

International.AnhcũngsánglậpnênCôngtyTưvấn&ÐàotạoThànhCông(SUCCESSTraining)chuyênhuấnluyệnPháttriểncánhânvàPháttriển doanhnghiệp và làGiámđốcChiến lượcCông tyQuảng cáoTàiPhát Advertising - đối tác chiến lược trong việc xây dựng hình ảnh,thương hiệu của các công ty lớn như: PEPSICO, DHG Pharma,Vinamilk…

Anhđã từng thựchiệncácchương trìnhhuấn luyệnchocác tổ chứcquốctếnhưCAREInternational,

PyD,HeiferInternationalvàcáctổchứctrongnướcnhưÐạihọcCầnThơ,ÐạihọcKiếntrúc,HiệphộiDoanhnghiệpCầnThơ,BNIMekong,ÐấtPhươngNam…

CHƯƠNG9

DÙNGNGÔNNGỮCHUẨN

TÁCGIẢ:HUỲNHNGỌCMINH

Vănnóikháchẳnvănviết.Cónhiềunétkhácbiệtgiữanhữnggìchúngtađọcvớinhữnggìchúngtanghe. Ítnhấtcóbanétkhácbiệtcơbảnnhưsẽthấydướiđây.

Trướchết,ngườinghechỉcóthể“tiêuhóa”mộtlượngthôngtincóhạn.Nghebạnnóiđếnmộtlúcnàođó,ngườinghesẽnghĩ:“Nhưthếlàđủrồi!”vàcóthểhọsẽngừnglắngnghe.Khimộttácgiảviếtramườiýtưởng,ngườiđọccó thểxử lýcác thông tinđó theo tốcđộđọccủahọ, trongkhingườinghelạikhôngthểlàmđiềuđó.Họchỉcóthểnhớđượcmộtvàiýtưởngdễnhớmàbạnđưara.

Thứhai,khiviết,bạncóthểnhấnmạnhnhữngchữmìnhmuốntrìnhbàybằngcáchbôiđậm,hayinnghiêng,dấuchấmcâu,phânđoạn,ngườiđọcsẽdễdàngnắmbắtđược.Ngườiđọccóthểquaylạiđểtìmhiểusâuhơn,nếucầnthiết.Ngượclại,ngườinghethìphụthuộchoàntoànvàobạn.Nênbạncầntrìnhbàytuầntự,hợplýđểlàmnổibậtnhữngthôngtinquantrọng.

Cácnguyêntắccủavănnóitrongthuyếttrình

Dùngngôi thứnhất:Hãy tạo ramốiquanhệ tốtvớingườinghebằngcáchdùngngôithứnhất(tôihaychúngta),nhất làngôi thứnhấtsốnhiều;bởichữ“chúngta”baogồmtấtcả,nólàmchongườinghecảmthấybạnlàmộtngười trongsốhọ.Liên tụcnhắcđếnchữ“bạn”hoặc“họ”bạnsẽ tạonênmộtkhoảngcáchgiữahọvớibạn.

Tránhdùngnhững từngữphỏngđoán, thiếu chắc chắn, chẳnghạnnhư:“cólẽ”,“cóthể”,“ắthẳn”,...

Vìngườinghesẽcócảmgiácbạnkhôngthựcsựxáctínđiềumìnhnói,rằngnhữngthôngtinbạnnóirathiếucơsởvàhọsẽđánhgiábạnlàngười

thiếutựtin,khôngđángtincậy,thôngđiệpbạnmuốntrìnhbàysẽkhônglọtvàotaingườinghe.

Tránhkiểunói“đaotobúalớn”:Đểtăngsứcthuyếtphụcchonhữnggìmìnhnói,nhiềudiễngiảdùng từ rất“kêu”,“đao tobúa lớn”:“nhấtđịnh”,“khôngcònnghingờgì”,“khôngaibắtbẻnổi”,“khôngaicãitớicãiluigìđược”...Dùngnhữngtừngữkiểuđó,hoặclàdiễngiảđangcốthêmthắtđểtạothêm trọng lượngchonhững lý lẽhờihợtmình trìnhbày,hoặccó thểdiễngiảđóthựcsựquásaymêvớinhữnggìmìnhbiết.

Bỏbớtnhữngtừkhôngcần thiết:Đểnhữnggìbạnnói rađược sángsủa,rõràng,dễnghe,dễhiểuvàdễnhớ,bạncầndùngnhữngđơngiản.Rồicũng phải cắt bớt những từ thừa (chẳng hạn như “kết hợp vào chung vớinhau”,“mộtconngườiđượchọchànhgiáodục”,“nhữngdựtínhchotươnglaimaisau”,...)

Bêncạnhđó,khácvớivănviếtthườnggồmnhiềumệnhđềvớicâucúdàidòng,vănnóicầnphảisángsủa, rõ rànghơn:câucúngắngọn, từngữdễhiểu,côđọng.

Lờinóiphảirõràng,đừngmanghàmý:Nếubạnnóiranhữngcâumơhồ,mangnhiềuhàmý,ngườinghesẽphảicốsuynghĩđểhiểu,đểnắmbắtđượcnhữnggìbạnmuốndiễntả.Nếubạnthườngdùngnhữngcâunhưvậy,họsẽmauchóngcảm thấymệtmỏivàkhôngcònquan tâmđếnnhữnggìbạnnóinữa.

Tạohìnhảnhliêntưởng:Hãytạosinhkhíchotừnglờibạnnói.Câuchữbạnnóiracònphảicóđủsứckhơigợitâmtríđộcgiả.Bạnnênlựachọntừngữ,câuchữđểtạoranhữnghìnhảnhsinhđộng.

Dùnglối trìnhbàynhưtròchuyệnthânmật:Bạnnên trìnhbàynhưmộtcuộctròchuyệnthôngthường,thânthiện,tintưởngvàcósứckhơigợitháiđộhưởngứng,đồngthuận.Mỗikhithuyếttrình,bạnphảinhớlàmìnhđangtròchuyệnvớikhángiả,chứkhôngphảiđangbahoavớiaiđóvôhình.

Cáchtácđộngngườinghemộtcáchtrựctiếp

Dùngcácđộngtừchỉhànhđộng

Khidùngcácđộngtừchỉhànhđộng,bạnsẽtạorađộnglựcgiúpngười

nghecóthểhìnhdungvàcảmnhậnđượcsứcthôithúccủathôngđiệpbạntrìnhbày.

KhilàmcácslidePowerpointtrìnhchiếu,saucácgạchđầudòng,bạnnênmởđầubằngcácđộngtừchỉhànhđộng.Bấtkỳlúcnàobạnmuốntruyềnđạtchongườinghe,hãynhớdùngnhiềuđộngtừchỉhànhđộng.

Thuyếtphụcngườinghebằngcáccụmtừmangtínhnhânquả

Trongthuyếttrình,chúngtathườngcốgắngthuyếtphụcngườikháccôngnhậnhayđồngývớinhữngdữkiệnhaylýlẽchúngtađưara,tinvàonhữnggì chúng ta tuyên bố, chia sẻ những giá trị chúng ta thể hiện, chấp nhậnnhữngkếtluậnchúngtarútra,quyếtđịnhmuasảnphẩmhaydịchvụchúngtaraobán.Cómộtkỹthuậtđãđượcchứngminhlàhiệuquảmàbạncóthểdùngđểthuyếtphục:lýluậndựatheomốiquanhệnhânquả.

Mốiquanhệnhânquả sẽgiúpngườinghe thấyđượcnguyênnhâncủanhữngđiềuđãxảyrahoặcsẽxảyrakhihọhànhđộng.Nóthểhiệnmốiliênkếttấtyếugiữađiềuxảyrađầutiênvớiđiềuxảyratiếptheo.Kỹthuậtlậpluậndựatheomốiquanhệnguyênnhân

-kếtquảnhưthếsẽ làmchonhữngphátbiểubạnđưaracó tínhkháchquanvàhợp lý, tránhđượcnhững lời lẽ thiếucơ sởhaynhữngphóngđạithổi.

Đểthểhiệnmốiliênhệnhânquảbạncóthểdùngnhữngcụmtừ:theođó,bởivì,nhưvậy,thànhthử,chonên,vìlýdođó,kếtquảlà,...

Vídụcụthểnhưsau:Bạncứtinchắclàmìnhsẽnhậnđượcmộtdịchvụchămsóckháchhàng

hoànhảotừcôngtychúngtôi,bởivìABCđượcđánhgiálàcôngtysốmộtvềdịchvụchămsóckháchhàngtrongbốnnămqua.

Độingũnhânviên ITcủachúng tôiđãứngdụng thànhcônggiảiphápnàytạihơn3000bệnhviện.Vớikinhnghiệmdàydạnnhưthế,chắcchắnhọsẽgiúphệ thốngcủacácbạnvậnhànhnhanhchóng,dễdàngvà tiếtkiệmnhiềukhoảnchiphí.

Sửdụngnhữngcụmtừchỉíchlợimàngườinghesẽnhậnđược

Người nghe đến thamdự buổi thuyết trình của bạn vớimục đích nhậnđượcnhữngíchlợichocánhânhọ.Đừngbaogiờgiảthiếtrằngngườinghesẽtựhiểuranhữngíchlợimàbạnkhôngnóirõ.Thànhthử,đểđảobảmviệcngườinghenhậnthấyrõlàbạnđangnóivềnhữngíchlợidànhchohọ,thìbạnnênthêmvàomộtsốtừngữchỉíchlợi,vídụ:Cáilợidànhchocácbạnlà…Nhờđó,bạnhoàntoànđủsức...

Điểmmấuchốtdànhchobạnlà...Kếtquảlà,bạnsẽcóthể...Chẳnghạn, bạn có thể nói: “Đây là phầnmềm làmphim rất tốt.” Phát

biểunàyđúngsựthật,nhưngnókhólòngvượtquađượccâuhỏingườitasẽlậptứcđặtra:“Thếthìsao?Aiquantâm?”Dođó,bạncầnphảitạoramốiliênkết giữa tínhnăng tốt củaphầnmềmđóvới những ích lợi cụ thểmàngườinghesẽnhậnđược.Bạncóthểnóithêm:“Đâylàphầnmềmlàmphimrấttốt.Nóđượcthiếtkếvàlậptrìnhgọnnhẹ,chạyđượctrênmọiloạimáytính.Dùmáy tính có cấu hình yếu, bạn vẫn có thể yên tâm cài đặt và sửdụng.Tốcđộxửlývàcáchiệuứnghỗtrợlàmphimcũngkhôngthuakémgìcácphầnmềmcógiábảnquyềncao.Đặcbiệt,nórấtdễsửdụngvàbạncóthểthoảimáitựtaymìnhtạoracácđoạnphimđểtặngbạnbè,giađình.”

Lặplạinhiềulầnnhữngcụmtừmạnhmẽ

Mộtcụmtừmạnhmẽsẽgiúpkháchhànghìnhdungrõràngcảmgiáchọsẽtậnhưởngkhisởhữuvàdùngsảnphẩmhaydịchvụmàbạncungcấp.Đểvậndụnghiệuquảcáccụmtừnày,bạnhãybắtđầubằngcáchliệtkêramộtsốíchlợimàkháchhàngsẽnhậnđượckhihọmuadùngsảnphẩmhaydịchvụcủabạn.Khinóiranhữngíchlợi,bạnhãylồngghépvàođómộtsốcụmtừcósứctạotácđộngmạnhmẽ,chẳnghạn:tốtnhất,nhanhchóng,dễdàng,miễnphí,giáthấp,bảođảm,tiếtkiệmthìgiờ,khôngphungphítiềnbạc…

Đểtăngsứcthuyếtphục,bạnnêndùngliêntiếpbatừhaycụmtừdễghinhớ,tạoấntượngmạnhvàcóvầncóđiệu,dễtạocảmgiácrungvangtrongtâmtríngườinghe.

BíquyếtsửdụngngônngữđểchinhphụcngườingheNgônngữthuyếtphụctạonênsứcmạnhcholờinói.Đểdùnglờinóihiệu

quảnêntránhdùngbiệtngữ,nênsửdụngngôntừmạnhmẽ,giàuhìnhảnh,hùnghồn,dứtkhoátvàchínhxác.

Ngắngọnvàđơngiản

Nhữngtừđơngiản,ngắngọnthườngcósứcmạnhhơn.Đừngnghĩrằngnếudùngnhững từ trịnh trọng, “đao tobúa lớn” thìbạnmớigâyđượcấntượng.Ngượclạichúngsẽgâykhóhiểuvàtạorakhoảngcáchgiữabạnvớingườinghe.

Cácdữkiệnquantrọng

Trìnhbàymộtvấnđềmàđiquásâuvàochitiết,bạnsẽkhiếnngườinghethấynhàmchán.Bạnchỉcầncungcấpvừađủcác thông tin,dữkiệnquantrọngđểBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAngườinghenắmbắtvấnđề,chứđừngđưaraquánhiềuthôngtinrốirắm.

Từngữchínhxác

Cácthuậtngữchuyênngànhhoặcmơhồchỉlàmhỏngbuổithuyếttrình.Cácnhàquản lý thường thắcmắc tại saođộingũnhânviêncủahọkhônglàmđúngđiềuhọyêucầu.Bởivìhọkhôngnóicụ thểnhữngyêu cầu củamình.“Chúngtacầncải thiệndoanhsố” làmộtcâunóimơhồ.Đểchorõràng,cụthể,thìbạncóthểnói:“Chúngtaphảităngdoanhsốbánhànglên80%tronghainăm.”

Khicầnkêugọiaiđóhànhđộng,bạnphảinóichorõràng,cụthể.Mộtcâukêugọinhư:“Tôimongchúngtabắttayvàoviệc”sẽthiếusứcmạnhvàkhôngthuyếtphụcđượcai,vìkhôngnóirõchongườinghebiếtphảibắttayvàoviệcgì.Đểcómộtlờikêugọihànhđộngmạnhmẽhơn,bạncóthểnói:“Bướckếtiếplàphảikýxonghợpđồngtrướccuốituầnnày.”Nhữnglờinóichungchung,baoquátthườngkhôngcósứcmạnh.Đểcósứcmạnhthuyếtphục, lời nói phải cụ thể, chính xác, thể hiện được điều mongmuốn củangườinói.

Từngữkhẳngđịnhtuyệtđối

Nhữngtừngữkhẳngđịnhtuyệtđốisẽlàmtăngsứctácđộngchocâunói.Những từ như luôn luôn, nhất định, chắc chắn…diễn tảmột thái độ quảquyết,xáctín.WinstonChurchillđãnói:“Đừngbaogiờ,đừngbaogiờ,đừngbaogiờ,đừngbaogiờđầuhàng!”Nếuôngnói:“Cólẽkhôngnênđầuhàng,”chắcchắnsẽmấthẳnsứcmạnhthuyếtphục.

Lờiyêucầu

Cácdiễngiảgiỏithườngdùngcáctừngữmangtínhyêucầu,chẳnghạnnhư:cầnphải,buộcphải,phải, tôimuốn.“Cácbạnphải thựchànhcáckỹnăngnàyhàngngày”thuyếtphụchơnlà“Cácbạncốgắngthựchànhcáckỹnăngnàyhàngngày.”Nhưng lưuý làbạnđừng lạmdụng lờiyêucầu.Sửdụngquá nhiều, bạn sẽ khiến người nghe cảm thấy bạn là con người độcđoán.

Nhữngtừngữgợicảmxúc

Đâylànhữngtừngữmangtínhthuyếtphụccaonhất.Cáctừngữnàygợilênnhữngcảmxúctíchcực.

Vídụ:khámphá,mớimẻ,khác lạ, yêu thương, an toàn, bảođảm, tiềnbạc,kếtquả,giàucó,miễnphí,hàilòng,...“Bạnchắcchắnhàilòngvềmóntiềnbạnsẽtiếtkiệmđượccũngnhưvềcáckếtquảlạthườngsẽđạtđượckhibạndùngsảnphẩmmớicủachúngtôi”làmộtcâunóimangtínhthuyếtphụcmạnhmẽ.

Mộttừkháccósứcmạnhkhơigợicảmxúclàtừbạn.Conngườiaicũngthích nghe âm thanh ngọt ngào của tên mình. Khi nghe từ bạn, người tathườngdễchămchúlắngnghehơn.Trongmộtđoạnmàcóhơnbachữtôixuấthiện,nghĩa làbạnchỉbiếtcoi trọngbảnthânmình.Hãythaycácchữđó, dùng thêm nhiều chữ bạn để khi nói ra, người nghe sẽ cảm thấy bạnhướngvềhọvàcoitrọnghọ.Đưanhiềutừngữgợicảmxúclồngvàotrongbàithuyếttrình,bạnsẽcónhiềucơhộitácđộngđếnngườinghe.

Cóvầnđiệu

Bạnnêndùngcáchnói láyâmhay láyvầnđể tạovầnđiệunhịpnhànglàmchocâunóitrởnêndễnhớ,dễđivàolòngngườinghehơn.Chẳnghạn:“Cóchílàmquan,cóganlàmgiàu”hay“Ăntáothườngxuyên,khỏiphiềnbácsĩ”.

Sửdụngphépẩndụ,sosánh,tươngphản

Dùngphépẩndụ,bạnsẽlàmchocácýniệmtrừutượngtrởnêncụthể,dễnắmbắthơn.Cáccâunóiẩndụgiúpvẽnênmộtbứctranhsinhđộng,đầymàusắc,dùngsựvật,sựviệcnàyđểtạoliêntưởngđếnsựvậtsựviệckia.Cáccâunóinhư“thươngtrườnglàchiếntrường”hoặc“thếgiớilàsânkhấu,trongđóconngườichỉlànhữngdiễnviên”lànhữngcâunóiẩndụ.Bạncóthểlinhhoạtvậndụngphépẩndụđểlàmchocácýtưởngmìnhtrìnhbàytrởnêndễhiểuvàsốngđộnghơn.

John F. Kennedy dùngmột ẩn dụ để mô tả con người như sau: “Conngườivẫnlàthứmáytínhngoạithườngnhất.”HoặcRalphWaldoEmersonnói:“Hãykéocỗxecủabạnlênđếnmộtvìsao”đểthúcgiụchànhđộngchonhữngngườicóthamvọng,ướcmơ.

Việcsửdụngkỹthuậtsosánhhiệuquảsẽgiúpngườingheliêntưởngvànhanhchóng tưduyvềnhữngvấnđềđượcđượcnghiêncứu.Vídụ:“Nếucáchđây20nămmáyvitínhlàmộtkhốitokếchsùvàmànhìnhđentrắngthìngàynaymáytínhchỉmỏng15mm,nằmgọntronglòngbàntayvàmànhìnhmàusắcsặcsỡ.”

Cáckiểungônngữcầntránhkhithuyếttrình

Bạnnghĩphátbiểunàodướiđâycótrọnglượnghơn?“Tôinghĩcólẽcácbạnsẽthíchdịchvụmớicủachúngtôi.”“Tôitinchắcrằngcácbạnsẽthựcsựthíchdịchvụmớicủachúngtôi.”Xétvềcáchdùngtừ,haicâutrênkhôngcógìkhácnhauđángkể.Nhưng

xétvềhiệuquảtácđộngđếnngườinghe,thìchúngkhácnhaumộttrờimộtvực.Câuđầutiênchứahaitừngherấtyếuớt:nghĩvàcólẽ.Nghehaitừđó,

khángiảsẽcócảmtưởngrằngbạnthiếusựtintưởngvàquảquyếtđốivớithôngđiệpmìnhnóira,vàhọsẽđánhgiáthấpbạn.Ngượclại,câuthứhaiđọclênngherấtmạnhmẽ,thểhiệntháiđộxáctín,quảquyếtcủangườinói.

GiảmbớtnhữngtừngữyếuớtNgoàitừ“nghĩ”và“cólẽ”nhưtrên,còncónhữngtừkhácngherất“yếu

ớt”màbạncầnphảigạtbỏrakhỏikhotừvựngcủamình.Hãythửđểýcáctừngữyếuvàmạnhtrongcácthídụdướiđây:Tôitựhỏikhôngbiếtôngcómuốnthamdựcuộchọpsắptớikhông?><

Tôimuốnbiếtôngcómuốnthamdựcuộchọpsắptớikhông?TôihyvọngchúngtacóthểlàmxongviệcnàytrướcthứSáutới.><Tôi

tinchắcchúngtasẽlàmxongviệcnàytrướcthứSáutới.Nếuanhthắngđượchợpđồngnày,cólẽchúngtasẽtổchứcănmừngở

nhàhànganhyêuthích.><Khianhthắngđượchợpđồngnày,chắc chắnchúngtasẽtổchứcănmừngởnhàhànganhyêuthích.

Tránhnhữngcâuhỏicótínhxácnhận

Tránhdùngnhững từkhông cần thiết hoặcđặt ra những câuhỏimuốnngườinghexácnhận.Thídụ:

Tôinghĩrằngđólàviệccóthểchấpnhậnđược,cóđúngthếkhông?Chúngtasẽlàmtheocáchnày,bạnthấyđượckhông?Cáinàytốnkémquá,phảikhôngnào?Đểdùngcáccâutrênchohiệuquả,bạnnênbỏđinhữngtừcuốicâudùng

đểhỏi.Cứtựtinđưaraphátbiểucủamình,đừngsợngườinghekhôngđồngýđểrồiphảihỏilạichochắc,vìđiềunàysẽlàmsuyyếuđisứcmạnhcủanhữngphátbiểubạnnói ra, làmchongườinghe thấy rằngbạn thiếu chắcchắn,khôngthựcsựtinvàonhữnggìmìnhnói.Bạnnêndùngcáccâusau:

Đúngthế,tôinghĩrằngđólàviệcchấpnhậnđược.Chúngtasẽlàmtheocáchnày.Cáinàytốnkémquá,chúngtakhôngcóđủngânsách.Cònnếumuốnbiếtquanđiểmcủangườinghe,bạncóthểdùngmộtlờiđề

nghịkhác,thayvìdùngcáchhỏithôngthườngnhưtrên.Chẳnghạn,bạncóthểnói:“Đúngthế,tôinghĩrằngđólàviệcchấpnhậnđược.Phầnbạn,xin

bạnchobiếtýkiếncủamình.”

Ðừngdùngngônngữkiểuràođón

Bạncầntậpbỏthóiquennóilòngvòng,kiểuràotrướcđónsau,khôngđithẳngvàovấnđề.Bởithóiquendùngngônngữkiểunàyđôikhilàmkhángiảvừamệtmỏivừanghĩrằngbạnlàngườiưa“màumè”vàkhôngđángtin.

Nếumọingườiđãthấyổnđịnhđâuđó,tôithiếtnghĩcólẽchúngtanênbắtđầubuổinóichuyện.

Tôitrộmnghĩcólẽtôilàngườithíchhợpcóthểthamgiadựánấy.À,ừm...tôicómộtchútvấnđềcầnlàmsángtỏliênquanđếncáchgiải

quyếtcủabạn.Thayvìnóivòngvo,dàidòngnhưtrên,bạnhãy trực tiếpđềcập thẳng

vàovấnđề,khôngcầnthiếtphảiràotrướcđónsaunhưthế.Chẳnghạn,bạncóthểdùngcáccâusauđâyđểthaythế:

Xinchàomọingười–đãđếnlúcchúngtabắtđầubuổinóichuyện.Tôithấymìnhthíchhợpđểlàmdựánấy.Đâylànhữnggìtôicóthểđóng

góp...Tôikhônghiểurõquyếtđịnhấycủabạn.Xingiảithíchthêmđểtôihiểu

rõ.

Tránhnhữngcáchnóihạthấpbảnthân

Bạnhãytránhdùngbấtkỳcụmtừmởđầunàolàmgiảmđitrọnglượnghoặcphủđịnhhoàntoànnhữnggìbạnsắpnói.Thídụ:

Cóthểtôisai,nhưngtôinghĩchúngtađãvượtquángânsách10%.Tôikhôngchắc lắmvềđiềunày,nhưng tôiđoán làchúng tacần tuyển

thêmmộtnhânviên.Cóthểđâylàýtưởngngớngẩn,nhưngtạisaochúngtakhôngtổchứccác

buổi họp hàng tháng bằng hình thức nói chuyện trực tuyến trên mạngInternet?

Đểsửalại,bạnchỉcầnbỏnhữngtừ“nhưng”vànhữngcụmtừmàođầu.Chẳnghạn,bạncóthểsửalạibằngcáchnóinhưsau:

Theodữliệutôithuthập,chúngtađãvượtquángânsách10%.

Chúngtacầntuyểnthêmmộtnhânviênđểđápứngmụctiêugiatăngsảnlượngchonămnay.

Đểtiếtkiệmchiphíđilạivàđểtránhmấtthìgiờchomọingười,tôiđềnghịchúngta tổchứccácbuổihọphàngthángbằnghìnhthứcnóichuyệntrựctuyếntrênmạngInternet.

Bỏđitừ“cốgắng”

Hãytưởngtượngsếpđangnóivớibạnrằng:“Tôicầnbảnkếhoạchcủaanhvàolúc10giờsángmaiđểtôimangđigặpkháchhàng.”Bạntrảlờinhưsau:“Dạđược,emsẽcốgắnghoànthành.”Dùngtừ“cốgắng”bạnmuốnámchỉrằngcóthểbạnsẽkhônghoànthànhđượcbảnkếhoạchđúngtheoyêucầucủasếp.“Cốgắng”làchữthườnggợiýchobiếttrướckhảnăngthấtbạicóthểxảyra.Cớgìbạnkhôngnói“Emsẽhoànthành”hoặc“Sángmai,lúc9giờ,emsẽgiaobảnkếhoạchchoanh”.

Thay“nhưng”bằng“và”

“Nhưng”cóýhủybỏhayphủnhậnhếtnhữnggìbạnđãnói liềnngaytrướcđó.Thửhìnhdungngườiyêucủabạnnóirằng:“Emyêu,anhsẽcướiem,nhưngphảiđợiđếncuốinămnay.”Lúcđó,bạnnghĩsao?Thayvìnóinhưvậy,bạnnói:“Emyêu,anhsẽcướiemvàchúngtasẽlàmđámcướivàocuốinămnay.”

Bỏcáchnóitiêucực

Thayvìnóinhững lời tiêucực, tập trungvàonhữngchuyệnbạnkhôngthể làm hay sẽ không làm, bạn hãy nói ra những lời tích cực, hướng vềnhữnggìbạncóthểlàmvàsẽlàmđược.

VŨHOÀNGQUỐCTUẤN

VũHoàngQuốcTuấncóhơn15nămlàmviệcchocáccôngtythuộcngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), trong đó, 12 năm kinh nghiệm

trongvaitròQuảnlýMarketing.-GiámđốcMarketingCôngtyUNZAVietnam- Trưởng bộ phận Kinh doanh và Tiếp thị Công ty bia SanMiguel

(SMB)-ÐiềuphốiviênMarketingCôngtyNướcGiảikhátQuốctếPepsiHiệnanhlàPhóTổnggiámđốcphụtráchMarketingcủaCôngtyICP,

là người có công tạo dựng và đưa nhãn hiệu X-Men luôn dẫn đầu thịtrườngchămsóccánhândànhchonam.

Anh từng làGiảngviêncủaBusinessEdgevànhiềuđối táccủaBE.Các lĩnhvựcanh thamgiahuấn luyện làMarketing,Phát triểncánhân,Tăng hiệu suất làm việc, Truyền cảm hứng, Xây dựng tinh thần đồngđội…

HiệnanhđangthamgiađộingũChuyêngiaCoachcủadiễngiảQuáchTuấnKhanhtrongKhóahọcchuyênsâuBậcthầythuyếttrình.M

CHƯƠNG10

PHẦNKẾTLUẬNTẠONHIỀUDƯÂM

TÁCGIẢ:VŨHOÀNGQUỐCTUẤNhầnkếtcủamọibàithuyếttrìnhđềumangtínhquyếtđịnh,thenchốt.Đólàcơhộicuốicùngđểbạntạonhiềudưâmtronglòngngườinghe.

Bạn thườngkết thúcbài thuyết trìnhcủamìnhnhư thếnào?Cóphải làtheomộttrongnhữngcáchdướiđây?

Nghĩrằngđếnlúckếtthúcthìaiaicũngnônnóngravề,chonênchỉcầnnóiqualoamấyýtổngkếtchoxong;miệngvừanói tayvừatranhthủthudọnđồđạc.

Nghĩrằngphầnkếtkhôngthựcsựcầnthiếtvìnhữnggìcầnnói thìbạncũngđãnóihết trongphầnnộidung rồi,nên lúcđóhứngsao thìnóivậy,chẳngcầnphảichuẩnbịgìtrướcchomệt.

Biết rằng phần kết quan trọng và để chắc ăn là tránh được chuyện lỡmiệng nên bạn soạn trước lời kết ra tờ giấy nhỏ rồi cầm đọc nguyên văntrongđó.

Nghĩrằngphầnkếtkhôngcầnphảiquárườmrà,nênđểngắngọn,chỉcầnnóimộtcâuthôngbáođạiloại“Bàithuyếttrìnhđếnđâylàhết”làđãđủrồi.

Hyvọnglàbạnchưabaogiờdùngbấtkỳcáchnàovừanêutrênđểtạohồikếtchobuổithuyếttrìnhcủamình.Cònnếubạnnghĩrằngnhữngcáchlàmđólàthíchhợpdùngđểkếtthúcbàinóichuyện,thìtôikhuyênbạnnênchấmdứtngaylốisuynghĩấy.

Nếubạnvẫncònđangthắcmắctựhỏikhôngbiếtphầnkếtcủabàithuyếttrìnhđóngvaitròquantrọngthếnào,thìđâylàcâutrảlờichungcủahầuhếtcácbậcthầythuyếttrình:Rấtquantrọng!

Quantrọng,bởivìtrongcảbuổithuyếttrình,hầuhếtngườinghesẽnhớnhững lời đầu tiên bạnmởmàn và những lời sau cùng bạn chốt lại. Cònchungchung thìcó thểnói rằngbạnphải thựcsự rấtmaymắnmớicóthểlàmchongườinghenhớtrọnmộtsốđiềunàođóbạntrìnhbàyởphầnnộidungchính.Lờikhẳngđịnhvừarồicóthểlàmbạnmấttinhthần,nhưngcác

nghiêncứuđãchứngminhrõràngvềđiềuđó.Phầnkếtchínhlàcơhộicuốicùngđểbạntạoraấntượnglâudàiđọnglại

tronglòngngườinghe.

Nămcáchkếtthúccầntránhxa

Nếuphầnkếtthúcbuổithuyếttrìnhquantrọngđếnthế,tạisaolạicóquánhiềungườilơlàđểrồilàmhỏngcảbuổithuyếttrình?Bạnnênloạitrừhếtcácyếutốgâyrốitệhạinhấtrakhỏitiếtmụckếtthúccủamình.Dướiđâylànhữnggìbạncầntránhtrongphầnkếtthúcbàithuyếttrình.Cáikết“độtngộtrađi”Nếuxảy ra trườnghợpbạnđã rời sânkhấuđểđivàobên trong,người

nghemớichợthiểulàbuổi thuyết trìnhđãkết thúc, tức làbạnđangđểhọbaylơlửnggiữachừngkhông,chưabiếttìmbãinàođểđáp.Mộtcáikếtquábấtngờ,khôngcódấuhiệunàobáotrướcsẽlàmngườinghecảmthấyhụthẫng.

Dođó,bạnphảibáotrướcchongườitabiếttrướckhinàobạnsẽkếtthúc:“Đểkếtthúc,...”hoặc

“Nhữnglờisaucùngtôimuốnnóivớicácbạnhômnaylà...”.Đừngbaogiờdừnglạiquáđộtngột.

Hãy tạo raphầnkết rõ ràngvàdứtkhoátđểngườinghekhỏiphảingơngẩn,bấtngờtheokiểu“Sao,đãxongrồisao?Chỉcóthếthôisao?”Cáikết“thỏthẻoanhvàng”Trongphầnkết,bạnphảidõngdạcnhấnmạnhlạinhữngthôngđiệpquan

trọngđãtrìnhbày.Chodùcácýtưởngcủabạncóthểgâyratranhluận,bàncãi,haybịphảnđối,thìbạncũngcầnphảikếtlạinhữngquanđiểmấymộtcáchrõràngvàvớitháiđộxácquyết.

Ngườinghecóthểkhôngthíchnhữnggìbạnnói,thậmchíhọtrừngmắt,xìxào,giậndữvàkịchliệtphảnđốikếtluậncủabạn,nhưngchắcchắnhọsẽghinhớrõnhữnggìbạnnói trong lờikếtđó.Dođó,bạnđừngngạingần,đừnglínhítrongmiệngmấycâukết,cốtchoquachuyện.Cáikết“khôngcóbãiđáp”Trướckhikếtthúc,tôixinnóivàilời...nhưngrồilạinóimãi...nóimãi,

bắtngườinghephảiđợimàchẳng thấyvàchẳngbiết lúcnàobạn thực sựdừnglại.

Ngườinghesẽkhóchịuvànhanhchóngchuyển thành tháiđộ thùghétnếudiễngiảcứtiếptục“sẵnđànóitới”dùđãbáotrướclàsắpsửakếtthúc.Dườngnhưtìnhtrạngnàyluônxảyravớinhữngbàithuyết trình“gâyđaukhổchongườinghe”(nhữngbàinóiquádài,quádai,quádở,quálộnxộn,quá

“kinhdị”...).VàthườngthìđếnlúccácdiễngiảấykếtthúcBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁC

CHUYÊNGIAphầnnói,khángiảsẽvỗtayrấtto,rấtkêu;vỗtaychẳngphảivìđánhgiácaobài thuyết trình,màvìhọcảmthấyvuimừngvìcuốicùngthìnócũngchấmdứt.Cáikết“cònmộtđiềuquantrọngkhácnữa...”Đôikhixảyratrườnghợplàtrongkhinóilờikết,diễngiảchợtnhớrằng

mìnhquên trìnhbàymộtý tưởngnàođó lẽ ra đãphải nói trongphầnnộidungchính(Ồ,giờnàytôinhớlàmìnhcòncóđiềumuốnnói...”);hoặcbỗngdưnglạinảyramộtsốýtưởngmớimẻ(“Vàcònmộtđiềuquantrọngkhácnữađángđểnêura...”).Quámuộnrồi!Cóthểnhữngýtưởngđãquênhaymớinảyraấyđángđểxemxét,nhưngchúngchỉthíchhợptrongphầnnộidung, còn đến lúc kết thúc, nếu bạn trình bày, khán giả sẽ coi chúngnhưnhữngkẻphábĩnhcuộcvui.

Đừngbaogiờđưaýtưởnghayđềtàinàomớivàotrongphầnkết.Bạnsẽkhôngcóđủthìgiờđểnóicặnkẽvềchúng;ấylàchưanóiđếnviệcchúngsẽlàmloãngđinhữngnộidungchínhtrongthôngđiệpbạnđãtrìnhbày.

Dođó,bạnphảibiếtmụcđíchmìnhnhắmđến,tậptrungbámsátvàodànbàiđãsoạn;vàphầnkếtkhôngphảilàlúcđểbạntùytiệnthêmthắthaysángkiếnrađiềugìđó.Hãyđểdànhnhữngýtưởnghayhomớimẻmớinảysinhnàytrongcácbuổithuyếttrìnhkhác.CáikếttheokiểuđọcvănNhiềungườinhậnxétrằnggiữavôsốnhữngcáikếttệhại,cómộtcáikết

đượcxemlà“dởhơi”hơncả:diễngiảkết thúcbằngcáchđọc lênnguyênvănmột lời kết đã soạn sẵn.Khôngbiết nhận xét đó có đúng hay không,nhưngcánhântôinghĩrằngnếuđãquyếtđịnhkếtthúcbàithuyếttrìnhtheo

cáchđọcvănnhưthế,thìtốthơncả,vàolúckếtthúc,bạnnênphátchokhángiảmỗingườimộttờgiấyđãsoạnsẵnlờikếtcủabạn,rồiđủngđỉnhbướcrakhỏisânkhấu,đểhọtựđọclấythìhơn.

CựuĐệnhấtphunhânMỹBarbaraBushđượcmờiphátbiểutrongbuổitraobằngởtrườngWellesley

College.Bàđãcóphầnchiasẻkháthúvịvớinhiềucâuchuyệnlôicuốn,nhữnggiai thoạihàihước,những tríchdẫnđầyhứngkhởi.Tuynhiên,đếnphầnkết,bàlạilấygiấyravàđọcnguyênvăntrongđó.Nhiềungườithamdựđãnhậnxétlàhànhđộngấyđãkhiếnhọcảmthấycóchútthấtvọngvềbà.

Sáucáchtạoraphầnkếtthúctạodưâm

KếtthúcvớimộtcâutríchdẫnhoặcmộtđoạnthơCácchâmngônhoặcnhữngđoạnthơhaycóthểgópphầntạoramộtphần

kếtthúccaotràoBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAchobấtkỳbuổithuyếttrìnhnào

của bạn.Bạn nên tập thói quen sưu tầm các châmngôn, danh ngôn, tríchdẫn,cùngcácđoạnthơngắnnhưnghấpdẫn,tậphợpchúnglạitrongcuốnsổghichéphaytrongtậptinvănbảnmáytính,đểcóthểdùngkhicầnthiết.

Bạncó thểdễdàng tìm thấynhữngcâunàyởmọinơi, trong các cuốnsáchhoặc tài liệu, trên cácwebsite.Tuy có vẻ đơn giản, nhưng việc lồngghépvàophầnkếtcáccâudanhngônhoặccácđoạnthơphùhợpvớiđềtài,sẽtạoraấntượngsâusắctronglòngkhángiả.KếtthúcbằngmộtcâuchuyệnVềcốtyếu,khángiảbaogiờcũngthíchnghenhữngcâuchuyệnhayvà

bấtkểbạnkểralúcnào,họcũngsẵnsàngđónnghevàhưởngứng.Tậndụngđiềunày,trongphầnkếtthúc,bạncóthểkểmộtcâuchuyệnphùhợpđểlàmmátlòngkhángiảtrướclúcravề.

Nhữngcâuchuyệnngụngôn,kịchtính,hàihước,gâykinhngạc,…bạncóthểdùngphầnkếtđểkểnốtcâuchuyệnbạnđãmởmàntrongphầnđầuhaygiữabuổithuyếttrình.

PhátthanhviêndanhtiếngPaulHarveythườngdùngkỹthuậtnàytrong

phầnkếtcácbuổitròchuyệncủamình:“Vàđâylàlúccácbạncầnbiếtphầnkếtcâuchuyện.”Trongcácbuổinóitrênsóngphátthanh,ôngkểnhữngmẩuchuyệncótínhkhơidậyóctòmòrấtcao,nhưngkhôngvộiđểchokhángiảbiết ngayphầnkết câu chuyện,màđợi đến lúckết thúc chương trìnhôngmớinóira;vànhưthế,phầnkếtthúccủaôngluônthỏamãnđượcthínhgiả.

Tuy nhiên, bạn phải biết chọn chuyệnmà kể.Câu chuyện bạn định kểtrongphầnkếtphảicógìđóphùhợp,ănnhậpvớiđềtàithuyếttrình.Đừngkểcâuchuyệnnàođóchỉvìbạnthấynóhayhothúvịnhưnglạikhôngliênquan gì đến nội dung thông điệp bạn đã trình bày; vì làm như thế, ngườinghesẽphảisuynghĩvàthắcmắctựhỏikhôngbiếtbạnmuốnnóiđiềugìkhikểracâuchuyệnchẳngdínhlíugìđếnnộidungnhữngđiềuhọđãđượcnghetrongcảbuổithuyếttrình.

Bạncũngphảikểthậtngắngọn(đừngquáhaiphútvàlýtưởngthìíthơnhaiphút),rõràng,cóthểứngdụngđược.KếtthúcbằngcáchđưaramộttháchđốMuốnngườinghehànhđộng,bạnphảilêntiếngkêugọihayyêucầuhọ.

Vàphầnkếtbuổithuyếttrìnhlàlúcthíchhợpđểbạnlàmđiềuđó.Ngườinghecầnbiết rõđiềubạnmuốnhọ làm,nênbạnđừngvòngvo,

dôngdài.Cứnóithẳngrađiềubạnmuốn,thậmchítháchđốhọratay:“Hỡinhữngtínđồcủasôcôla,ngườitađãđuổichúngtarakhỏicăn-tincáctrườngtiểuhọc;họnhìnchúngtavớiánhmắtcoithườngtạicáchộinghịvềgiảmcân.Đãđếnlúcchúngtaphảivùnglênđểbảovệcộngđồngcủamình.Đãđếnlúcchúngtabướcrangoàikiavàdõngdạctuyênbốrằng:‘Đủrồi!Đừnglàmchúngtôinổiđiên.

Chúngtôisẽkhôngđểmìnhbịứchiếpnhưthếnữa!’”Chẳng lẽ nhữngngườiưa chuộng sôcôla có lòng tự trọng lại không có

chútphảnứngnàotrướctháchđốvàlờikêugọihànhđộngấyhaysao?KếtthúcbằngcáchnhấnmạnhmộtđiểmchínhđãnêutrướcđóBạncóthểkhéplạibàithuyếttrìnhbằngcáchtrảlờimộtcâuhỏibạnđã

đặt ra trướcđó trongphần trìnhbày,hoặcbằngcách lặp lạimột câu tríchdẫn,mộtphátbiểuhaynhậnđịnhbạnđãtrìnhbàyqua.Đâylàmộtcáchrấthayđểcủngcốthêmsứcmạnhthôngđiệpbạnđãtrìnhbày,bởivìhầuhếtkhángiảđềucầnđượcnhắcđinhắclạivềmộtđiểmnàođóthìmớicóthể

ghinhớlâuđược.Chẳnghạn,nếubạnđãnêuramộtcâuhỏinàođótrongphầnmởđầubuổi

thuyếttrình:“Nếuphảihỏiôngngoạibạnmộtcâuhỏiduynhất,bạnsẽhỏicâugì?”thìtrongphầnkết,bạncóthểtrảlời:

“Phần tôi, tôi sẽhỏi câu sauđây: ‘Ôngngoại à,đâu làbàihọcquýgiánhấtBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪ

CÁCCHUYÊNGIAôngđãhọcđượctrong95nămqua?’”Kiểukếtthúcnàysẽgiúpgóighémthôngđiệpcủabạnvàomộtchiếctúinhỏgọngàngđểkhángiảcóthểmangtheo.KếtthúcvớimộtcâuhỏiBạncóthểkếtthúcbằngcáchđặtramộtcâuhỏitutừ,haymộtloạtcâu

hỏi,làmchokhángiảlắngđọngvàsuynghĩ.Chẳnghạn,bạncóthểnêucâuhỏi:“Chophéptôihỏicácbạnđiềunày:nămngoái,BộgiáodụcMỹđãchi27 triệu đôla chomột nghiên cứu để tìm hiểu xem liệu các chương trìnhtruyềnhìnhthựctế–theokiểutháchđốđểđưacảđámngườichuiđầuvàomộtchiếclukhổnglồlúcnhúcnhữnggiòibọ–thựcsựcótácdụnggiáodụctrítuệchotrẻemhaykhông.ĐócóphảilàcáchsửdụngtiềnthuếcủangườidânMỹkhônngoanvàhiệuquảhaykhông?”Nếubàithuyếttrìnhcủabạncóđộthuyếtphụccao,thìđếnđây,khángiảsẽchỉnhắmđếnduynhấtmộtcâutrả lời:đồngtìnhvớiquanđiểmmàbạnđangủnghộ(rằnghànhđộngđiênrồấyphảiđượcchấmdứt!)KếtthúcđậmchấtnghệthuậtĐôikhi,cunggiọngtrìnhbàyvànộidungthôngđiệpcủabạnlàyếutố

cầnthiếtđểtạoramộtphầnkếtdồidàocảmxúcvàtrànđầydưâm.Đểhiểurõvềkỹthuậtnóilờikếtđầychấtthisĩnhằmtạocảmxúc,mời

bạn xemmột đoạn kết thúc bài nói chuyện của tướngDouglasMcArthurtrongdịpôngchàotừbiệtcáchọcviêntạiHọcviện

QuânsựHoaKỳ:Trong các giấcmơ, tôi lại nghe thấy những tiếng súngđì đùng, những

loạt hỏamai rền rã, những tiếng thì thầm đầy điệu tang thương vang khẽkhắp chiến trường.Nhưng trong những ký ức còn sót lại ở buổi xế chiềucuộcđời,tôiluônnhớbờTâylàtổquốc;luônnghevăngvẳng,vọngvanghoàibêntainhữngtiếngyêuthương:bổnphận,danhdự,quêhương.Hôm

naylàngàyđánhdấulầncuốicùngtôiđiểmdanhcácbạn.Nhưngtôimuốncácbạnbiếtrằngkhitôibăngquaconsôngnày,nhữngýnghĩcuốicùngcủatôi sẽ hướng vềĐoànHọc viên,ĐoànHọc viên vàĐoànHọc viên.Thânchàotạmbiệttấtcảcácbạn.

Phầnkếtbuổithuyếttrìnhlàdịpcuốicùngđểbạncôđọnglạithôngđiệpđãtrìnhbàychokhángiả;dođó,bạncầnchuẩnbịkỹlưỡng.

Ðừngquênkêugọihànhđộngtrongphầnkết

Saukhitrìnhbàyxongtấtcảnhữnggìcầnnói,bạncầnphảichongườinghebiếtnhữnggìcầnlàm.

Lờikêugọihànhđộnghướngngườingheđếnnhữngviệcrõràngvàcụthểhọcóthểbắttaylàmngay.

Aicầnhànhđộng?Chắc chắc bạnmuốn đưa lời kêu gọi hành động củamình đến những

ngườicóthểvàthựcsựmongmuốncũngnhưcamkếtápdụngthôngđiệpcủabạnvàothựctế.Lờikêugọihànhđộngthườnghướngđếnngườinghe,nhưngchỉdẫncủabạncóthểhướngđếnbảnthânmình(bạnhànhđộngchongườinghe),hoặc cũng có thểkết hợp cảhai (cả bạn lẫnngười ngheđềuhànhđộng)

Lờikêugọihànhđộnghướngđếnngườinghe, tức làviệcbạnyêucầungười nghehànhđộng theonhữnggì bạnđãnói.Nếubạnđang tiếnhànhchiếndịchvậnđộng tranhcử,bạncó thểkêugọi“Hãybỏphiếu cho tôi!”hoặcbạncóthểkêugọingườinghetiếnhànhmộtcuộcnghiêncứu,cảithiệnngânsách,xemlạimộtđềxuất,haychấpnhậnmộtchứcvụcôngviệc.Cảnhữngđiềuđơngiảnnhưviệcphátracácbiênbảncủamộtcuộchọpcũngnêncólờikêugọihànhđộng:“Xinvuilòngxemlạicácbiênbảnđínhkèmđây,vàchotôibiếtvềnhữngđiểmcầnsửađổibổsungtrướcthứSáutới.”

Lờikêugọihànhđộnghướngđếnchínhmình,tứclàviệcbạnđưaralờigiảithíchvềnhữngviệcbạnsẽlàmdựatrênthôngđiệpcủamình.Lờikêugọihànhđộngdạngnàythườngđượcdùngkhingườinóithấykhólòngkêugọingườinghehànhđộng.Chẳnghạn,mộtTổnggiámđốcđangnóichuyệnvớicáccổđôngthìkhôngthểnàonóilà“Hãymuacổphiếucủachúngtôi,”

nhưngôngtacóthểnói“Banquảnlývàtôisẽhànhđộngđể tiếp tụcbiếncôngtythànhmộtcôngtyđứngđầutrongngành.”

Bạncóthểchốtmộtthươngvụvớilờikêugọinhưsau:“Tôirấtvuiđượclàmviệcvớianhđểđạtđượccácmụctiêuchúngtađãbànđến,”hoặcđơngiản hơn: “Chúng ta cùng bắt tay vào công việc này nào!”Bạn có thể đềnghịmìnhlàmmộtđiềuvàđềnghịngườinghelàmmộtđiềukhác.Chẳnghạn,mộtanhtrưởngphòngkếtthúcbàibáocáotrướcbangiámđốcbằnglờikêugọihànhđộng sauđây: “Tôi sẽ báo cáo lại cho các anhvềnhững thịtrườngtiềmnăngđangmởra,nhưngtạmthờibâygiờchúngtacầnkhaitháctriệtđểngáchthịtrườnghiệncó.”

Lờikêugọihànhđộngphải rõ ràng.Muốnngườinghe làmgì,bạncầnnóirõ,đừnglòngvòngúpmở,đừnggiảthiếtngườinghesẽtựđoánvàhiểuđược những gì bạnmuốn kêu gọi. Nếu bạnmuốn người nghe duyệt mộtkhoảnngânsách,thìkêugọitheokiểu:“Tôimuốncácanhhỗtrợ”làrấtmơhồ.Bạncầnphảinóirõra,chẳnghạnthếnày:“Khoảnngânsáchnàysẽđảmbảochochúng tavàcáccổđôngcủadoanhnghiệpcó thểhoàn thànhcácmụctiêuđãđềrachonămnay–vànhưthế,tôiđềnghịcácanhduyệtngaykhoảnngânsáchnày.”Nếubạnmuốnkêugọingườinghegiảiquyếtnạnđóitrênthếgiới,chắcchắnhọsẽkhônglàmvàcómuốnlàmcũngkhôngbiếtphảilàmthếnào.Nhưngnếubạnđưaramộtgợiýhànhđộngnhonhỏmàhọcóthểlàm,chẳnghạnnhư“Xincácbạnmỗingườigópmộtkýgạo”thìchắcchắnbạnsẽcócơhộithànhcônghơn.

Lời kêu gọi hành độngphải thích hợp:Thích hợpvới đối tượngngườinghe,bốicảnhvàtìnhhuống,…

Mộtgiámđốccó thểnói trongdịp tổngkếtmộtnămkinhdoanh thắnglợi:“Càngngàychúngtacàngtiếnbộ.Thànhcôngcùngvớicamkếtcủacácbạn là lý do chính khiến tôi đứng trên đây. Tôimuốn cảm ơn tất cảmọingườivìnhữnggìcácbạnđãlàmvàmongmuốncácbạntiếptụcpháthuyđểkhaithônghếttiềmnăngcủabạnvàcủacôngtychúngta.”Đôikhi,lờikêugọihànhđộngcũngcầnphảimangtínhchấtcảnhcáo,thậmchíđedọađểthúcđẩyngườinghetiếnnhanhđếnhànhđộng:“Nếucácbạnkhôngnỗlựcgấpđôi thìcông ty tasẽmấtdầnkháchhàng.Lúcđó,chuyệncácbạnmấtviệclàđiềuđươngnhiên…”

Lờikêugọihànhđộngphảitruyềncảmhứng.Bạnmuốnmọingườithayđổiư?Hãychohọcảmhứngvàđộnglực.Nhữngbàiphátbiểuvĩđạiđềuchinhphụctráitimvàkhốióccủangườinghe.Abraham

LincolnkếtthúcbàidiễnvănGettysburgnổitiếngnhưsau:“Chúngtasẽquyết tâmcaonhấtđểnhữngliệtsĩnàykhônghysinhvônghĩa.Quốcgianày,dướisựphùhộcủa

Thượngđế,sẽsảnsinhramộtnềntựdomới;vàmộtchínhphủcủadân,dodânvàvìdânsẽkhônglụitàntrêntráiđấtnày.”

HoàngtửHarrycủaxứWalesđãbàytỏlòngthươngnhớmẹmình,CôngnươngDiana,nhândịp10nămngàymấtcủabàbằnglờikêugọixúcđộng:“Cảhaichúngtôi[HarryvàWilliam]đềunghĩvềmẹmỗingày.Chúngtôinhắcvềmẹvàcùngnhaucườivuivớinhữngkỷniệmxưa.Nóimột cáchđơngiản,mẹkhiến chúng tôi và nhiều người khác hạnh phúc.Hãy tưởngnhớvềmẹtheocáchđó.”Hãylàmchohọxúcđộng,họsẽhànhđộngbằngcảtráitim.

(tiểusửTrầnThiênLý)

CHƯƠNG11

KẾTNỐIVỚINGƯỜINGHESUỐTTRONG

BUỔITHUYẾTTRÌNH

TÁCGIẢ:TRẦNTHIÊNLÝ

Theokếtquảcủanhiềucuộcnghiêncứu,nhữngngườithamdựluônđánhgiá cao những hoạt động họ đã tham gia trong buổi thuyết trình.Hầu hếtnhữngngườithamgiađềutỏrahứngthúvànhớrõnhữnggìmìnhđãnói,đãlàm trongbuổi thuyết trìnhvàhọcảm thấymìnhhọchỏiđượcnhiềuđiềuquacáchoạtđộngấy.Rấtítngườinhớđượcnộidungkhidiễngiảchỉđứngtrìnhbàysuôngmàkhôngđưahọnhậpcuộc.

Nhưthế,cómộtđiềuquantrọngdiễngiảcầnlưuý:đólàviệcphảinắmrõcáchthứcvàkỹthuậtcần thiếtđể thuhútsựquan tâmcủangườinghe,đưahọvàobuổithuyếttrình.Cầnýthứcrằngmọibuổithuyếttrìnhphảilànhữngcuộctròchuyện,traođổihaichiều.Đểlàmđượcđiềuđó,diễngiảcầnbiếtcáchkếtnốivớingườinghengaytừđầuvàduytrìmốiliênkếtấysuốttrong buổi thuyết trình. Chương sách này sẽ trình bày cho bạn một số ýtưởngnhấnmạnhđếntầmquantrọngcủaviệctạokếtnốivớikhángiảsuốttrongbuổithuyếttrình,cũngnhưthảoluậnchitiếtvềcáckỹthuậthữuhiệucầnápdụngđểtạorađốithoạihaichiều,truyềnthônghiệuquảnhằmđưathôngđiệpbạnmuốn trìnhbàyđisâuvào lòngngười.Đó làđiềudiễngiảnàocũngaoướccóđược.

Thiếumốidâykếtnối,sẽkhôngcótruyềnthông

Đểtruyềntảidữliệutừmáytính,bạnphảikếtnốithiếtbịlưudữliệuvớimáytính,quacổngUSBchẳnghạn.Cũngthế,khimuốntrìnhbàyýtưởng,chuyểntảithôngtinđếnngườinghe,bạncầntạorachođượcmộtmốiliênkết.Trướckhiđivàonộidungchínhcủabàithuyếttrình,bạnphảithuhútchođượcsựtậptrungchúýcủangườinghe,vìlúcnày,hầunhưmọingười

cònbịphântâmbởinhiềuchuyệnkhácnhau:giađình,côngviệc,concái,âmthanh,tiếngđộngvànhữngngườixungquanh,…Kếtnốiđầutiênlàtạođượcsứchútchobảnthân–làmthếnàođểkhixuấthiện,dùchưathốtlênlờinàothìmọiánhnhìnđềuđổvềbạnvàchờđợibạncấttiếng.

Đểlàmđượcđiềunày,bạncầnxâydựngchomìnhmộthìnhảnhhaymộtthươnghiệuuytín–đâylàviệclâudài,cầnnhiềuthờigian.Vớimỗibuổihộithảo,haythuyếttrìnhtrướcđámđông,bạncầnphảicósựgiớithiệuvềmộtbảnlýlịchtừtrướcvớingườingheđểhọbiếtngườinóilàaivàđãcónhữngthànhtíchgì.Trướckhixuấthiện,hãynhờaiđótruyềnthông/giớithiệuvềmìnhthậtthuyếtphụctrướckhibạnbắtđầubàithuyếttrình;vàmộtviệcbạnkhông thể làmqua loa,đó làănmặc lịchsự,phùhợpvà tạochomìnhmộtdángvẻbênngoàithuhút.

Phongcáchcóthểkhácnhau,nhưngcácdiễngiảnổidanhthườngcómộtđiểmchungnày:họbiếtcáchtạosợidâynốikếtgiữahọvớingườinghevàcócáchduytrìmốiliênkếtđósuốttừđầuđếncuốibuổinóichuyện,thuyếttrình.

Biếnngườinghethànhđồngminhngaytừđầu

Để tạonhiều lợi thếhơnchoviệckếtnốivớingườinghe,bạnhãyđếnsớmmộtchúttrướckhichươngtrìnhbắtđầu.Đơngiản,bạnchỉcầnđimộtvòngđểchàohỏinhữngkhángiảđếnsớm,giaotiếpvớihọbằngánhmắt,nụcườivànhữngcáibắttaythânthiện.Nhữnghànhđộngnhỏnàycóthểtạoranhữngkếtnốihiệuquả.

Quan trọnghơn,khi thuyết trình,bạncầnnhớ rằngkiến thứcuyênbáccủabạnvềmột chủđềnàođó, người nghe không phải lúc nào cũng nắmđược.Rõrànglàhọkhôngởvịtrígiốngvớibạn–họkhôngcóhàngnămtrời học tậpnghiên cứu trong lĩnhvựcnàyvàgắnbóvới nó.Nhữngkiếnthứcbáchọcmàbạnđưaracóthểhoàntoànxalạvớihọ.Vìvậybạncầnbiếtđượcngườinghemuốngìvàtìmracáchthuhúthọ.Hãyđưahọđếnvớichuyếnđikhámpháchântrờikiếnthứcthúvịvới từngbướcđơngiản,cónhưvậyhọmớihiểuvàngấmđượcnhữngýquantrọngmàbạnđemđến.

Nếugiảđịnhrằngngườingheđãbiếthayquantâmđếnvấnđềnàođóhệt

nhưcáchbạnbiếtvàquantâm,thìđósẽlàmộtsailầmtaihại.Bạncầngâysựchúý từđầu, càngấn tượngcàng tốtvàgợi sựhấpdẫn trong suốt bàithuyếttrìnhcủamình.

Ðừngđểkhángiảngồiyênrồi…ngủgục

Cónhiềukỹthuậtbạncóthểdùngđểkíchthíchquantâm,khơigợihứngthú,lôikéongườinghethamgiabuổitrìnhbàycủabạn.Bạnđứngtrênsânkhấuhaybụcgiảnglàđểnói,nhưngnếutừđầuđếncuốibạnchỉbiếtnóivànói,bạnsẽthấtbại.Bởingườitakhôngchỉnghebằngtai,màcònbằngtấtcảcácgiácquankhácnữa.Muốnthuyếtphụcngườinghe,làmchohọđónnhậntrọnvẹnnhữnggìbạntrìnhbày,bạnphảidùngkỹthuậtnóiđánhvàotấtcảcácgiácquancủahọ.

Dướiđâylàcáckỹthuậthữuhiệugiúpbạntạođượcnhịpcầukếtnốivớingườinghetừđầuđếncuối,khôngnhữnggiúptránhđượctìnhtrạnglàmchokhángiảcảmthấybuồnchánkhingồiyênmộtchỗchỉđểnghevànghe,màcòn làmchohọphấnkhởivàhứng thúnhậpcuộc tích cựcvàobài thuyếttrìnhcủabạn.KhảosáttrướcbuổithuyếttrìnhĐốivớinhữngngườilầnđầutiênthamdựbuổithuyếttrìnhcủabạn,thì

trướcbuổithuyếttrình,bạncóthểtiếnhànhmộtcuộckhảosátnhữngngườithamdựnày(cóthểbằnghìnhthứcgửibảnghỏiquaemail)đểnắmchínhxácvàrõràngvềnhữngmongmuốn,nhucầu,vấnđềcủahọ.Điềunàysẽgiúpbạncócáchchuẩnbịnộidungthíchhợpđểđápứngđượcnhữnggìhọmongmuốn.

Bêncạnhđó,nếuthấythíchhợp,bạncóthểgửichohọvănbảntómtắtnộidungtàiliệu,đểhọcóthờigiansuynghĩtrướcvềnhữnggìliênquanđếnđề tàibạn sẽ trìnhbày; thêmvàođó,bạncũngcó thểđềnghị họbổ sungthêmnhững gì họ thấy còn thiếu, hoặc loại bỏ bớt những gì họ cảm thấythừa.Mụcđíchcủaviệcnàylàđểnộidungbạntrìnhbàysẽđisátvớinhữngmongmuốnthựcsựcủangườinghe.Vảlại,vớicáchlàmnày,bạnsẽkhiếnnhữngngườisẽ thamdựbuổi thuyết trìnhcảmthấybạn thực sựquan tâmđếnhọ,coitrọnghọ,muốnngheýkiếncủahọ.Họsẽsẵnsànghỗtrợbạn,

cũngnhưsẽnhiệttìnhnhậpcuộcvàongàybuổithuyếttrìnhchínhthứcdiễnra.MờimọingườigiớithiệubảnthânĐâylàkỹ thuậtkếtnốipháthuy tácdụngtốtnhấtkhibuổi thuyết trình

củabạncóíthơn20ngườithamdựvàtấtcảnhữngngườinàyđềuchưabiếtnhau.Bắtđầubuổithuyếttrình,bạncóthểdànhratừnămđếnmườiphútđểmờitừngngườiđứnglêngiớithiệuvềmìnhchongườikhác.Chẳnghạn,bạncó thểnói: “Để tất cả cácbạn códịp làmquenvớinhau, tôi xinmờimỗingườidànhrakhoảngmườiđếnmườilămgiây,giớithiệungắngọnvềbảnthânmình.Trongphầngiớithiệunày,xinmỗingườichobiếttên,chứcvụ,côngviệc chuyênmôn, cũngnhưbất cứđiềugì cácbạnmuốnmọi ngườitrongnhómbiếtthêmvềmình.”Chắcchắn,việcmờikhángiảgiớithiệuvềmìnhnhưthếsẽgiúpchomọingườithấymìnhquantrọng,vàhọcócơhộiđểchiasẻđôiđiềuvềbảnthâncùngnhữnggìhọmuốn.

Tạimộtbuổithuyếttrìnhnọ,cómộtvịsĩquansaukhigiớithiệuvềmình,đãnói thêmrằng:“Cóđiều tôimuốnnói thêmởđây, là tôiđãcó30nămphục vụ trong Không lực Hoa kỳ và đã trải qua hai cuộc chiến tranh.”ChuyệntrùnghợplàbuổithuyếttrìnhhômấydiễnravàođúngngàylễdànhchocácCựuChiếnbinhMỹvàmọingười trongkhánphòngđềunhất loạtđứnglênvàvỗtaychúcmừng.Vàogiờnghỉtrưa,mộtaiđóđãđặtvàtặngchoôngấymộtchiếcbánhkemnhỏđểchúcmừng.

Bạnthấyđấy,đôikhinhữnggìtốtđẹpnhấtchobuổithuyếttrìnhlạiđếntừ phía khán giả nếu như bạn biết cách cho họmột cơ hội để chia sẻ ranhữnggìhọthíchthúmuốnmọingườikhácbiếtđến.

Songcũngcóđiềucầnlưuý:nếumọingườitrongnhómthamdựđãbiếtnhaurồi,thìbạnđừngmờitừngngườigiớithiệulại,vìnhưthếsẽlàmmấtthìgiờvôíchvàkhiếnngườinghecảmthấynhàmchán,nghĩrằngviệcgiớithiệunàychẳngcóíchgì.GhilạidanhsáchnhữngđiềukhángiảmongmuốnĐểđảmbảolàbạnđãnắmrõvềnhữngđiềumàngườinghecoitrọngvà

mongmuốnnhất,vềnhữngnhucầuhayvấnđềhọcầnđượcđápứngvàgiảiquyết,thìtrongvàiphútđầutiêncủabuổithuyếttrình,bạnnênlàmrõđiềunàyđểbuổithuyếttrìnhđượcdiễnratốtđẹp,đúngmongđợicủangườitham

dự.Bạncóthểnóivàilờichẳnghạnnhư:“Nhữnggìcácbạnthựcsựmongmuốnchínhlànhữngđiềuquantrọngnhấtchúngtasẽcùngnhaugiảiquyếttrongbuổi thuyết trìnhnày.Nhưthế,ngoàicácđiểmtôiđãsoạnrađểhầuchuyệncácbạn,khôngbiếtcòncóđiểmnàokháccácbạnmuốntôighirathêmchođầyđủ,bổ sungvàonhữngđiều sắp trìnhbàyhaykhông?”Bạnhãy ghi lại những gì khán giả bổ sung thêm và cố gắng đề cập trình bàychúngtrongphầnthuyếttrìnhcủamình.MờikhángiảđónggópthôngtinĐểlôikéongườinghevàocuộcngaytứckhắc,bạnhãyyêucầuhọcung

cấp thêm thông tin chođề tài thuyết trình.Thay vì cứ thao thao bất tuyệtcungcấpchohọmọithôngtinmìnhđãsoạntheokiểunóichuyệnmộtchiều,thìbạnnênmờigọihọsuynghĩvềmộtvấnđềhoặccâuhỏibạnđặtra,rồinóilênýkiếncủamìnhđểmọingườicùngnghe.

Chẳnghạn, trongmộtbuổi thuyết trình,diễngiả làôngphóchủ tịch lomảngchiếnlượckinhdoanhcủamộthãngdẫnđầuvềlĩnhvựcsảnxuấtphụtùng xe hơi, đãmở đầu buổi thuyết trình bằng cách đặt câu hỏi sau đây:“Theo các anh chị, đâu là những điểm nổi cộmmà các chuyên gia trongngànhcầnliệtkêvàodanhsách10rủirohàngđầutrongkinhdoanhđốivớinhữngCôngtyđaquốcgia?”Trongvòng15phúttiếpđó,tấtcả15thamdựviêntrongkhánphònghômấyđềuđưaracácýkiến,quanđiểmcủamìnhrấtsôinổi.Diễngiảnàyghilạitấtcảcácýkiếnấytrênbảng,rồibắtđầuphầntrìnhbàycủamình.Ônglấycâybútđỏ,khoanh trònmộtýkiếnđãghivànói:“Sarah,chịlàngườithắngcuộc,vìtheocácchuyêngia,hànhlangcácquyđịnhpháplýlàmộttrongnhữngđiềugâyrủirohàngđầuchocôngcuộckinhdoanhcủacáccôngtyđaquốcgia.Vàbâygiờchúngtacùngbắtđầuthảo luận về hành lang các quy định vốnmang tính cách bấp bênh trongngànhcôngnghiệpcủachúngta.”SửdụnghìnhảnhMộtbứchìnhđánggiábằngmộtngànlờinói,đôikhicóthểcònhơnthế.

Cóôngchủtịchmộthãnglinhkiệnđiện tửđãchiasẻ rằngchínhbứcảnhôngsửdụngtrongmộtcuộcthuyếttrìnhđãgiúpcôngtyôngtiếtkiệmđượchàngtriệuđô-la.Ôngđãlàmthếnào?

Thayvìtheocáchlàmởnhữnglầntrướclàchiếucácbiểuđồ,đồthịhay

bảng tính rồi kêu gọi, khuyến khích người quản lý trong công ty ông cắtgiảmcáckhoảnchiphíkhôngcầnthiết,thìlầnnàyôngchiếuhaibứchình.Trướctiên,ôngđưarabứcảnhmộtcontàuvàhỏingườithamdựchobiếtthông tin về con tàu đó. Tất cả mọi người đều đồng thanh hô to “TàuTitanic.”Rồiôngnói:

“Titanicđượcthiếtkếbởicáckỹsưdàydạnkinhnghiệm,ápdụngmộtsốcôngnghệhiệnđạinhấtthờibấygiờvàcóđầyđủmọitínhnăngđảmbảoantoànchohànhkhách.Vậythứgìđãnhấnchìmnó?”Mộtlầnnữa,mọingườicùngđồng thanh trả lời: “Một tảngbăng trôi.”Tiếpđến,ông trưng rabứcảnh vềmột tảng băng trôi: phần đỉnh tảng băng nhô lên rõ ràng trênmặtnước,cònphầnlớntảngbăngxuấthiệnmờmờdướimặtnước.Ôngngừngmộtchútrồinói:“Điềutươngtựsắpsửaxảyrachocôngtychúngta.Cácthứchiphívôhình–nhữngnguycơnằmbêndướibềmặt–đangsắpsửanhấnchìmcôngtychúngta.Vàtôicầncácbạnrataygiúpđỡ.”Haihìnhảnhẩndụấyđãkhaimàomộtphiênthảoluậnsôinổi,đầysángtạovànghiêmtúc,vàkếtquảlànhữngngườiquảnlýbộphậntrongcôngtybắtđầuthựcsựđểtâmsuynghĩđểtìmracáihọgọilà“cáctảngbăngtrôi.”DùngcácđoạnthuâmhaycácđoạnphimngắnHãylồngcácđoạnâmthanhhayphimngắnvàophầntrìnhbàyđểgiúp

ngườinghecóthểhọchỏi thêmđiềugìđótừcáckháchhàng,chuyêngia,haycácnhàlãnhđạo.Mộtđoạnphimđượcchuẩnbịtốtlàmộtcôngcụtuyệtvời phục vụ hiệu quả bài thuyết trình. Nó vừa làm cho buổi nói chuyệnkhôngtrởnênđơnđiệu,nhàmchán,vừachophépngườithamdựcódịplắngnghenhữngýkiếnvàkinhnghiệm từcácdiễngiảkhác.Đoạnphimngắnnàycóthểlàlờicủakháchhàng,hoặcmộtthôngđiệpđặcbiệtnàođóvịchủtịchcủacôngty,hoặcmộtthôngđiệpquảngbádoanhnghiệp,...Dùngcácvậtdụnghỗtrợ,làmchophầntrìnhbàycótínhsángtạoCóônggiámđốcđiềuhànhmộthãngbảohiểmlớn,cũnglàngườichơi

tennis rấtchuyênnghiệp,đãdùngmộtchiếcvợt tennis trongbuổihọpvớinhânviên,đểnhấnmạnhcácđiểmchínhyếuvềchiếnlượccủamình.Khôngdùng các từ ngữ khô khan, gây buồn chán, ông đãmượn phép ẩn dụ liênquanđếnmônthểthaoyêuthíchcủamìnhđểtrìnhbàycácýtưởng,làmchođộingũnhânviêncảmthấyphầntrìnhbàycủaôngthậtthúvịvàsinhđộng;

chẳnghạn,ôngnóivềviệc“phátbóngghiđiểm trướcđối thủcạnh tranh”việc“cùngtungbóng”vớicácđốitác,việc“thắngthuyếtphục”quadịchvụkháchhàngtốtvàcácsảnphẩmcóchấtlượng.TạotrảinghiệmthựctếchongườingheNếubạnđangbánmộtsảnphẩmcóthểmangđượcđếncuộchộithảohay

buổithuyếttrình,thìtrongbuổitrìnhbày,bạnnênminhhọavềnhữngtínhnăngchủđạocùngnhữngíchlợiđộcđáobằngcáchtạomộttrảinghiệmthựctế,mời người thamdự thử dùng sản phẩmđó.Để thuyết phụcmột nhómkháchhàngtiềmnăngbỏdùngmáytínhxáchtayvàchuyểnsangdùngsảnphẩmmáytínhmớicủamình,ôngphógiámđốcđiềuhànhkinhdoanhcủamộthãngmáytínhlớnđãtìmđượccáchđểdẹptantháiđộhoàinghi,engạivàphảnbáccủanhómkháchhàng trongvòngchưađến30phútđồnghồ.Saukhitrìnhbàyvềsảnphẩm,ôngtraochomỗingườitrongnhómthamdựmột chiếcmáy tính xách tay và hướng dẫn họ cách sử dụng, thử nghiệmngay những gì ông đã trình bày. Những khách hàng này được dịp tự taykhámphánhững tínhnăngdễ sửdụng,giúp tiết kiệm thì giờ cùngnhữngtiệníchkháccủasảnphẩmmáytínhkia.Vàôngđã thànhcông:bánđượchơn2000máytínhxáchtaychocôngtyôngđếntrìnhbày.DùngcáccâuđốhaycáctròchơiLeslielàphógiámđốclomảngPRcủamộtcôngtynướcgiảikhát.Cô

đangtínhlênkếhoạchtiếnhànhmộtchiếndịch tiếp thịđể làmchongườitiêudùngbiết về lịch sử ấn tượngvà lâuđời của công ty, nhằmkhắc sâuhình ảnh thương hiệu trong lòng người tiêu dùng.Tiến hànhmột số cuộcđiềutrakhảosáttrêntừngnhómkháchhàngcụthể,côthấyrấtnhiềungườicònlẫnlộnvềnhãnhiệunướcuốngcũngnhưchưacóýthứcnghĩngayđếnthươnghiệu công ty cômỗi khi cónhu cầuvềnướcgiải khát.Vàđể tiếnhành,côcầncácsếpđồngýđểxintiềntàitrợ.Khicôtổchứcbuổitrìnhbàychoban lãnhđạocông ty, thìaicũng tỏ tháiđộphảnđối,nghĩ rằngchiếndịchkialàkhôngcầnthiết.Vàthếlàcôlấyphầncâuhỏitrướcđóđãdùngđểkhảosátngườitiêudùng,đềnghịmọingườitrongbanlãnhđạocôngtythamgiatrảlời.Vàđiềuoáiămlàkhôngaitrảlờiđúng!

Thừa thắngxông lên,côđãchứngminhquanđiểmcủamình liênquanđếntìnhtrạngthiếuýthứcvềthươnghiệu,rồithuyếtphụchọhỗtrợđểcô

tiếnhànhchiếndịch.Vàcôđãthànhcông.Khôngnhữnggiúptạothêmkhôngkhísôiđộngchobuổithuyếttrình,mà

cáccâuđố,tròchơicòngiúpngười thamdựcódịp trảinghiệmđểhiểurõnhữngýtưởngbạnmuốntrìnhbày.Thànhthử,bạnnêntìmhiểuvàcânnhắcviệcdùngđếnmộtphầnmềm trò chơihaycâuđốnàođó, soạn ra các tròchơi,câuđốliênquanđếnđềtàisẽtrìnhbày.Cáccôngcụnàygiúpbạnthổihồnvàobuổithuyếttrìnhcủamình,làmchokhángiảkhôngthểkhôngtíchcựchưởngứngvàthamgia.TraotặnggiảithưởngAicũngthíchmìnhlàngườichiếnthắng.Vìvậy,bạnnênđưamục“đố

vuicóthưởng”vàobuổithuyếttrình.Cácphầnthưởngbạntrao tuycóthểkhông lớn – và không cần phải lớn – chẳnghạn nhưnhững tấmảnhđẹp,những cuốn sách, đĩa nhạc,... nhưng chúng có khả năng kích thích ngườithamdựhưởngứngthamgiamọihoạtđộngbạnđềra.HãyluônđặtcâuhỏichongườingheSaukhitrìnhbàyxongmộtđiểmchính,đểchắclàkhángiảnắmbắtđược

nhữnggìbạnvừanóivàcũngđểkhángiảphảitíchcựcthamgianhậpcuộcvàobàithuyếttrình,bạnnênđặtracáccâuhỏi.

Chẳng hạn, trình bày xongmột ý tưởng, bạn có thể hỏi: “Các bạn suynghĩgìvềnộidungtôivừatrìnhbày?Giảipháptôivừanêucóthểápdụngnhưthếnàochophùhợpvớimôitrườnghiệntạicủacácbạn?Tổchứccủacác bạn đã từng gặpphải tình huốngnày chưa?”Đặt ra các câu hỏi thíchhợp,liênquanđếnnộidungvừatrìnhbày,bạnsẽđưangườinghevàocuộcđểhọsuynghĩvàthamgiathảoluậncùngchiasẻquanđiểmriêng.SửdụngtròchơihaycácbàitậpTerry,giámđốcđiềuhànhmộtcôngtytrangtrínộithất,muốnlàmsáng

tỏchocácnhàbánlẻsảnphẩmcủamìnhrằnghọphảibiếtđầu tư thìgiờ,côngsức,phảicólòngkiêntrìvàtháiđộsẵnsàngdấnthânthìmớigặtháiđượcnhữngkếtquảlớnlaonhấttrongcôngcuộckinhdoanh.

Vàôngđãtrìnhbàyýtưởngnàyđếnngườithamdựquamộthoạtđộngnhonhỏ.Nóixongvàibaýcănbản,ôngngưnglạimộtchútrồinói:“Lúcnày,tôimuốnchoaiđóíttiền.”Nghenói,khángiảđềungồithẳnglưnglênmộtchútvàhướngngườivềphía trước.Ông rút trongví ra tờnămđô-la.

“Aimuốncónămđô-lanày?”Mộtvàicánh tayđưa lên.Ôngbướcxuốngphíakhángiảvàtraotờtiềnchomộtngườiđưataysớmnhất.“Đấy,dễthếđấy,phảikhôngcácbạn?”Mọingườiđềugậtđầuđồngý.

Rồiôngrútratờhaimươiđô-la.“Nếumuốncótờnày,làmơnbướclênphíasânkhấu.”Mộtvàingườirờichỗvàchạylênhướngsânkhấu.Ôngtraotờ20đô-lachongườilênđầutiên.“Bâygiờ,tôisẽchođitờ100đô-lanày.Aimuốncónónào?”Mọicánhtaytrongphòngđềuđưalên.Rồiôngnói:“Đượcrồi,cácbạnsẽphải làmvàiviệcđểcótờtiềnnày.Xincácbạnvuilòngnhìnvàovítiềncủamình.Nếuaicóbatờtiền,bấtBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAkểmệnhgiánào,cóngàypháthànhbằnghoặc trước năm 2006, người đó sẽ nhận được tờ 100 đô-la này.”Một sốngườithamdựtrôngcóvẻlúngtúng;nhữngngườikhácthìngạirútvímìnhra;sốkhácrútví,lôicảxấptiềnravàbắtđầuxemngàypháthành,nhưngrồilắcđầubỏtiềnlạivàoví.Cómộtcánhtayđưacao.Terrynói:“Chúngtađãcóngườithắngcuộcrồi!”Anhkiatiếnlênsânkhấu;

Terrycầmlấybatờtiềnvàkiểmtrangày,rồitraochoanhtatờ100đô-la.Saucùng,Terrybắtđầugiảithíchrằngcóbacấpđộthànhcôngđốivới

nhữngngườilàmcôngviệcbánlẻ.Đốivớinhữngaingồivàđợithànhcôngthìsẽnhậnđượctiềnlờiởmứctốithiểu.Nhữngngườichịukhóđứnglên,cốgắngmộtchútthìđượcsốlờiởmứctrungbình.Nhưngnhữngaisẵnsàngcamkếtdànhnhiềunỗlựchơnsẽnhậnđượcthànhcôngởmứccaonhất.YêucầungườitìnhnguyệnKhángiả thườngvui lòngtiến lênsânkhấuđểviết thứgìđóvàobảng,

hoặc canhgiúpđồnghồ, hoặcphânphát tài liệu thamkhảonàođó,... nếuđượcbạnyêucầu.Nghĩa làhầunhưai thamdựcũngsẵn lònghỗ trợbạnđiềugìđónếubạnđềnghị.Bạncầntậndụngđiềunàyđểlôikéohọnhiệttìnhthamgiavàobuổithuyếttrìnhcủabạn.ChơitròđiềnvàochỗtrốngBạnhãyyêucầunhữngngườithamdựđoánmộtconsốhaymộtvàichữ

nàođóđểđiềnvàomộtchỗtrốngtrongmộtcâubạnđãsoạnsẵnravàchiếutrênslide.Chắcchắnngườithamdựsẽhàohứngsuynghĩvàthinhauđoánđểđiềntrúngthứcầnđiềnvàochỗtrống.Chuẩnbịmộtphầnthảoluận

Hãykhuyếnkhíchcáccuộcđốithoại.Hãyđềnghịngườinghechiathànhcặphoặcnhómđể thảo luậnvới nhau về các vấn đề hay ý tưởng nào đó.Hoạtđộngnàyđóngvaitròkháquantrọng.Ngườinghebaogiờcũngsẽdễnhớ lạinhữnggìchínhhọnóivà làm.Bằngcáchđưangườinghevàocáccuộcthảoluậnnhưthếvàđểhọthoảimáinói lênýkiếncủamình,bạnsẽlàmgiatăngđángkểsứctácđộngcủathôngđiệpbạnmuốntrìnhbày.TậptrungvàocácíchlợichongườingheHãyđềnghịngườinghexácnhậnnhữnggìhọcoilàquantrọngđốivới

họ.Xuyênsuốtbàithuyếttrình,bạnhãyđểýnhữnglúcngườinghegậtđầu,ghichép,haymỉmcười tỏvẻđồngý.Bạnhãydùngnhữngcơhộinàyđểkiểmtralạivànóirằng:“NàychịA,tôinhậnthấyrằngchịthíchýtưởngcắtgiảmthìgiờrỗitrongcôngtyxuống15%.Íchlợinàysẽtácđộngđếnviệcgiúptiếtkiệmtiềnbạcchobộphậncủachịthếnào?”TạocơhộiđểngườinghethựchànhhoặcápdụngMộtdiễngiảnọ trìnhbàychocácnhàđiềuhànhcấpcaocủamộtngân

hàngđaquốcgiavềtầmquantrọngcủaviệchiểubiếtcácnềnvănhóakhácnhaucũngnhưthứngônngữbảnđịacácnhânviênởcácchinhánhthườngdùng.Ôngchỉchohọnhữngcâuchàohỏivànhữngcụmtừgiaotiếpcơbảntrongbảyngônngữkhácnhau.Rồiôngmờihọthựchànhcáckỹnăngngônngữmới học bằng cáchmỗi người sẽ đimột vòng quanh phòng họp, gặpđồngnghiệpđểtậpchàohỏibằngcácngônngữmớihọc.DùngóchàihướcMộtbứcvẽvuinhộn,mộtcâutríchdẫnthôngminh,mộtcâuchuyệnhài

hước,mộtlờibìnhluậnbuồncườicủaaiđó...cóvaitròrấthiệuquảtrongviệctạomốidâynốikếtvớingườinghe.KểchuyệnđểminhhọaýtưởngTrongsốcáccôngcụbạndùngđểdiễn thuyết,mộtcâuchuyệnhayvà

phùhợpvớiđềtàilàcôngcụhiệuquảvôsong.Nếucầnkểvềcâuchuyệnđờimình,bạnhãyxemxétcáccâuhỏinày:Đâu lànhữngđiểmkịch tích,gâynhứcnhối,trongcâuchuyện?Bạnđãvượtquachúngbằngcáchnào?Cóđiềugìđộcđáotrongcuộchànhtrìnhđờibạn?Bạnđãrútranhữngbàihọcquýgiágì?

LUTÙNGTHANH

LuTùngThanhtừnglàTrưởngbộmônKhoahọccơbảntrườngCaođẳngNghềCNTTiSpace.Hiệnanhlà

ChuyêngiahuấnluyệncủaCôngtyPowerUp.Ngoài ra, anh còn là cố vấn đào tạo câu lạc bộKỹ năng giao tiếp -

TrungtâmhỗtrợsinhviênthànhphốHồChíMinh;trưởngbanđàotạo-ỦyviênbanchấphànhcâulạcbộHànhđộngvìhạnhphúc-

CungVănhóa laođộng;giảngviêncấpquốcgiadựánN.A.MdànhchothanhthiếuniêncáctrườngnghềdoTổchứccứutrợtrẻemvàTổngcụcdạynghềphốihợpthựchiện;diễngiảDựánService

LearningdotổchứcAxonthựchiện2012;giảngviêncủanhiềutrườngÐạihọc,Caođẳng,câulạcbộ/đội/nhómtrênthànhphố.

LuTùngThanh tốtnghiệp trườngÐạihọcBáchKhoa thànhphốHồChíMinhvớichuyênngànhKỹthuậthệ thốngcôngnghiệp.Tuynhiên,vớiniềmđammêvềkỹnăng,anhđãquyếtđịnhratrườnglậpnghiệpvớicôngtácgiảngdạyKỹnăngmềmchosinhviên,từbỏcôngviệcchuyênmônvớimứclươnghấpdẫnđểdấnthânvàolĩnhvựchoàntoànmớimẻ,thúvịnhưngcũngđầythửtháchnày.

Vớiphongcáchtrìnhbàythânthiện,dễhiểu,chuyênnghiệp,bàigiảngcủaanhluônsinhđộngvàcuốnhútngườinghe.Theoquanđiểmcủaanh,giảngviêngiỏiphải làngườinghệsĩđể thuhútsựchúýcủakhángiả;phảilànhàtâmlýđểnắmbắttâmlý‘thânchủ’vàphảilàngườibạnđểhọcviênmở lòngchia sẻ.Thôngquađó,giảngviêncũnghọcđược rấtnhiềuđiềuhaytừchínhnhữngngườihọcviêncủamình.

CHƯƠNG12

NGÔNNGỮCƠTHỂDẪNDẮTNGƯỜINGHE

TÁCGIẢ:LUTÙNGTHANH

Theocácchuyêngiatâmlý,chúngtachỉcó30giâyđểgâyấntượngvớingườiđốidiện,vàthờigian7-17giâyđầutiênlàkhoảnhkhắcvàngđểquyếtđịnhhình ảnh tích cựcbênngoài của chúng ta có lọt vào “mắt xanh” củakhángiảhaykhông?Khôngphảingẫunhiênkhitrongbayếutốchuyểntảithôngđiệp:ngôntừ,giọngnóivàngônngữcơthể,thìngônngữcơthểlạichiếmvịtríquantrọngnhất:55%sovới2yếutốcònlạilà7%chongôntừ,38%chogiọngnói(theonghiêncứucủaGiáosưtâmlýhọc

Albert).Bởilẽthếgiớimàchúngtađangsốnglàthếgiớicủahìnhảnh,cácthôngtinphầnlớnđượcthunạpvàochúngtathôngquaconđườngthịgiác.Cáinhìnđầutiênvềmộtngườihayvậtgìđósẽinsâuvàotrongnãobộcủachúngtavàcảmxúcbanđầucủachúngtavềhìnhảnhđósẽchiphốinhữngsuynghĩcònlạivềnósaunày.Chínhvìvậy,khithuyếttrìnhhoặckhigiaothiệp,yếutốgiọngnói,cũngnhưnộidungcuộctruyềnthôngsẽítquantrọnghơnhình ảnhbênngoàimàbạnđang trực tiếpđưavào thị giác củangườiđốidiện:từánhmắt,gươngmặt,nụcười,máitóc,chođếntưthếđiđứng,điệubộvàcảtrangphụcmàbạnđangmặctrênngười.Điềunàycũnggiống như giây phút đầu tiên khi bạn gặp gỡ ngườimình yêu thương, sẽđọnglạichocácbạnmộttìnhcảmsâusắcvàấntượngkhóphai.

Nếuxemmộtbuổithuyếttrìnhlàmộtcuộc“hẹnhò”,hãynỗlựcđểbuổihẹnhòấytrởnênđẹpđẽ,đọnglạichokhángiảkýứckhóphaivềbạn.Đểlàmđượcđiềunày,yếutốngônngữhìnhthểluônđóngvaitròquantrọngkhôngthểxemnhẹđốivớinhữngaimongmuốnnângcaonghệthuậtthuyếttrình.

Vềngônngữcơthể,cónămcôngcụsắcbénbạncầndùngđểtruyềntảithôngđiệp:nóibằngánhmắt;bằngnétmặt;cửchỉ;tưthế;dángđi.

Hãyđểánhmắtnóihộbạn

Ôngbàtacócâu“Đôimắtlàcửasổtâmhồn.”Trongthuyếttrình,chúngtaphảicầnnắmvữngkỹthuậtgiaotiếpbằngmắt.Bấtkểsốlượngkhángiảlà bao nhiêu, người nghe ai cũngmuốn được cảm giác họ là người quantrọng,đềumuốncảmthấybạnđangnóichuyệntrựctiếpvớihọ.Việcgiaotiếpbằngmắttốtsẽtạocảmgiácthânthiệnvàchothấyrằngbạnquantâmđếnhọ.Bêncạnhđó,khitrìnhbày,đôimắtcònđóngvaitrònhưchiếcđiềukhiểntừxa.Nhìnvàomắtngườinghe,bạncóthểtácđộnglênsựtậptrung,chúýcủahọ.Cònnếubạnkhôngnhìnvàohọ,họcũngsẽphớt lờbạnvàphầntrìnhbàycủabạn.Ngoàira,ánhmắtcòncóthểảnhhưởngđếntâmlýcủakhángiả.Khibạnkểmộtcâuchuyệncười,hãyđưanụcườiấyvàotrongánhmắt,đểkhángiảcảmnhậnniềmvuitrongđó.Khibạnmuốnnhấnmạnhmột vấn đề nghiêm túc, quan BÍ QUYẾT TRÌNH BÀY TỪ CÁCCHUYÊNGIAtrọng,hãyđểánhnhìncủabạntoátlênđượcýnghĩanày,đểkhángiảcóthểcảmnhận.Vàtừđó,cảmxúccủabạncóthểlantruyềnđếnkhángiảnhiềuhơn.

Thủthuậtgiaotiếpbằngánhmắt

Mộtquytắcnhỏmàkhôngítngườiphạmsailầm,đólàkhithuyếttrìnhtrongnhómnhỏ,vídụkhoảng

30người,mộtsốdiễngiảcótâmlýxem30ngườinàyđồngnhất,vàcứthếmà trình bày.Việcmang tâm thức này sẽ vô tình khiến cho giao tiếpbằngmắtcủabạnvớitừngcánhântrởnênkémđi,từđócóthểrơivàotìnhtrạngcóánhnhìnlơđãng,thiếunhiệttình,làmchokhángiảcócảmgiácbịbạn“bỏrơi”.Hãylưuýlàtâmlýcủa30conngườinàykhácnhau,hànhvicũngkhácnhauvàtrongsuynghĩcủahọ,bạnđangnóichuyệnvớichínhcánhânhọ.Vìvậy,tốtnhấtlàhãytạođiểmtươngđồngvớikhángiảbằngcáchhiểutâmlýcủahọ:giaotiếpbằngmắtvớitừngngườiđểthểhiệnsựquantâmchânthành.

Đểlàmđượcđiềunày,đầutiênhãychọn1khángiảmàbạncóthiệncảm,haycảmnhậnngườiđócó thiệncảmvớimình (thườngnhữngngườingồihàngđầu,nếutựnguyện,lànhữngngườicóhứngthúvớinộidungtrìnhbày

củabạnnhất).Bạnhãygiaotiếpvớihọbằngánhmắtchânthành,nhiệttìnhtrongkhoảngthờigiantừ2-3giây.CầnchắcchắnrằnghọcũngBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊN

GIAđáplạibạnvớiánhnhìnnhưthế.Sauđó,tươngtự,kếtnốivớingườikhácbằngánhnhìnnày.Nhưvậy,bạnsẽcảmnhậnnhữngngườitrongkhánphòngđềuđanggiaotiếpvớibạn.

Nhưngnếuthuyếttrìnhtrướcđámđông,việcgiaotiếpbằngmắtvớitừngngườilàđiềukhôngthể.

Vìvậy,mẹonhỏlàbạncầnkhảosáttrướchộitrườngđểbiếthộitrườngđượcbốtrínhưthếnào?Cóthểchiathànhbaonhiêunhómlớn?Mỗinhómkhoảngbaonhiêungười?Từđó,cóthểchọn2-3ngườitrongnhómlớnđểbạngiaotiếpvớihọ,từ3-5giây.Dokhoảngcáchxa,nêndùchỉquansát2-3ngườitrongnhóm,nhưngnhữngkhángiảngồixungquanhtrongnhómvẫncócảmgiácđượctiếpxúctrựctiếpvớiánhnhìncủabạn.Hãykiểmtrakỹđộsángtrongphòngđểchắcrằngcóthểnhìnrõđượckhángiả.

Nhữnglưuýkhigiaotiếpbằngánhmắt

ÁnhnhìnsoimóiMộtsốkhángiảsẽcócảmgiáckhóchịunếunhưbạn liên tụcnhìnhọ

theokiểudòxét,nhưnhìnvào tóc,vào trán,quầnáo, trangsứchọđeo,…Đặcbiệtvớiphụnữ,bạnphảicẩnthậnvìhọrấttinhtếvànhạycảmvớitừngánhnhìn của bạn.Nếu ánhnhìn các bạn không tốt, bạn sẽ bịmất “điểm”trầmtrọngtrongmắtcácchịemphụnữ.

Mộttrảinghiệmcủatôitronglớphọc:tronglớpcó1bạnsinhviênnamcóhàmrănghô.Khilầnđầugiaotiếpvớibạn,tôibịphântâmbởihàmrăngấy,vàthườngsoiánhnhìncủamìnhvàohàmrăngcủabạnấy.Khibắtgặpánhnhìn“soimói”củatôi,bạnấytỏvẻbốirốivàthểhiệnrõtrêngươngmặtmìnhcảmgiácngạingùng,và tôibiết làmìnhcầnphải thayđổiđểkhôngkhiếnbạnấycảmthấykhóchịu.Ánhnhìn“conlắc”Khinghĩđếnconlắc,bạnthườngmườngtượngđếnnguyênlýdaođộng

điềuhòa,liêntục,liêntục.

Cũng tương tựnhưvậy,nếuánhnhìncủabạndaođộngđiềuhòa,nhìnsangtrái,sauđólặplạisangphải, rồi lạinhìnsang trái,vàsangphải…sẽkhiếnkhángiảcảmgiácbuồnngủ,nhàmchánbàitronglúctheodõibàinóichuyệncủabạn.ÁnhnhìntheokiểuđóngđinhHãytưởngtượngđôimắtbạnlàcâybúavàgiấyghichúlàcáiđinh.Nếu

cácbạn liên tục“đóngđinh” trong suốt thờigian thuyết trình,khángiả sẽnhìnthấyhìnhảnhcủamộtngườivớicáiđầuđưalênđưaxuốngnhưđangđóngđinhvàvôtìnhbạncũng“đóng”luôncảsuynghĩvàcảmxúccủakhángiảvàbàithuyếttrìnhkhôkhancủamình.

Nguyêndocủaánhnhìnnàylàsựthiếuchuẩnbịkỹlưỡng,sợcungcấpthôngtinsainênphụthuộcvàogiấyghichúchứkhôngquantâmđếnngườinghe.

ÁnhnhìngấpgápMộtcuộcgiao tiếpđược tạmgọi làđầyđủ, khi cảhai ngườiđềunhận

thứcngườikiađãhướngsựtập trungvềphíamình.Tươngtự trongthuyếttrình,bạnkhôngnênđảomắtsangngườikhácnếunhưngườikiachưakịptiếpxúcmắtvớicácbạn.Việcđảomắtquánhanh,quágấpcũnglàmkhángiảcảmthấykhóchịu.Nhìnlêntrời,xuốngđấtViệcnhìnxuốngđấtquálâu,hoặcnhìnlêntrờiquánhiều,đềuthểhiện

bạnlàngườikémtựtin,khôngdámnhìnthẳngvàomắtkhángiả.Lýdocủaviệckémtựtinnày,phầnlớnlàdobạnkhôngchuẩnbịkỹcàngmọithứliênquanđếnbuổithuyếttrình.

Vìvậy,việcchuẩnbịkỹlưỡngtrướcbuổithuyếttrìnhluônluônlàcôngviệcrấtquantrọngmàkhôngngườithuyếttrìnhchuyênnghiệpnàobỏqua.“Khôngchuẩnbịlàchuẩnbịchosựthấtbại!”

Biểucảmtrêngươngmặt

Trongmộtkhóahuấn luyệnđào tạoquốc tế tôi từng thamdự, tôiđượctiếpcậnphươngpháphuấnluyệnkhámớimẻvàđặcbiệt.Trongkhóahuấnluyệnđó,tôiđượcrènluyệnngônngữhìnhthểcủamìnhliêntụcvànétbiểu

cảmtrêngươngmặt là tiêuchíhàngđầumàchúng tôiđượcrèn luyện.Vịchuyêngiahuấnluyệnyêucầuchúngtôiphảinỗlựctrongviệcthểhiệncảmxúctrêngươngmặt,phảilàmsaolộttảđượchoàntoànnhữngcảmxúcấy.Lúcđầu,tôithắcmắckhônghiểutạisaophảithựchànhcáchoạtđộngnày.Nhưng đến bây giờ tôi đã hiểu lý do. Lý do rất đơn giản: biểu cảm trêngươngmặt là phương tiện giao tiếp và trình bày cực kì hiệu quả, tạo ảnhhưởngđếnngườinghemộtcáchthầnkỳ;thậmchí,cóthểtácđộngđượcđếnkhángiả,khiếnhọphảingaylậptứcthựchiệnnhữngyêucầumàmìnhđềnghị.

Hãychinhphụchoàntoàntráitimcủangườinghe,giúpchohọcảmnhậnnộidungbàinóichuyệncủabạnmộtcáchtrọnvẹnnhấtthôngquakỹthuậtnày.NụcườiNụcườilàmộttrongcáchànhvicơbảncủaconngười,khôngcầnphải

quarènluyệnđểcóđược.Khibạnnởnụcườivớingườiđốidiện,nghĩalàbạnđangtraosựấmáp,sựnhiệttìnhvàsựthânthiệnchohọ.Đừngbaogiờ“trảgiá”BÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAvớinụcườihay“tiếtkiệm”nó.Hãycườiởbấtcứnơinàocóthể,vớibấtkìaibạngặpvàbấtkìlúcnàođượcphép,đểkếtnốimọingườivớinhauvàthểhiệntìnhyêuthương.

Trongdiễnthuyết,nụcườilàđiềukhôngthểthiếuởbấtkỳdiễngiảnào.Nóchothấybạnđangquantâmđếnthínhgiảvàhứngkhởivớinộidungbạntrìnhbày.Mộtbài thuyếttrìnhthiếuvắngnụcườilàbài thuyết trìnhnhàmchán,ảmđạm,khôngchạmđếnđượccontimthínhgiả.Khônggìtuyệtvờihơnvớicáinhìnấmáp,kèmtheonụcườichân thànhvàmởđầubằng lờidẫnnhậplôicuốnmangphongcáchriêngcủabạnđểchàođóntấtcảkhángiảđangcómặttạihộitrường.

Bạn có thể tập luyện cho nụ cười quyến rũ, thu hút khán giả qua việcluyệnkhẩuhìnhkhicười.TheonghiêncứucủaViệnRăngHàmMặtViệtNam, thì nụ cườiđẹp làđườngcười lộkhoảng75 - 100%kích thước củathânrăngvàmộtphầnnhúlợi,khôngnhìnthấyđườngviềnlợi.Cườinhìnthấyđườngviềnlợi,hởlợigọilàđườngcườicao;cònnếukhôngbộclộrăngcửa,nhỏhơn75%thânrănglàđườngcườithấp.Luyệntậpnụcườivớikhẩu

hìnhchữAvàkiểmsoátsốlượngrănghởtừ8-10cáilànụcườiđạtchuẩn.NhữngcảmxúccơbảntrêngươngmặtBạnkhôngcầnphảithamdựnhữngkhóađàotạodiễnviên,hayđàotạo

nghệsĩbàibảnđểcóđượcsứcbiểucảmtốttrêngươngmặt.Chỉcầnbạnchúýquansátnhữngngườixungquanhhàngngày,đểýđếnnétbiểucảmtrêngươngmặt củahọ, để từ đó rút thêm nhiều bài học kinh nghiệm cho bảnthân.

BuồnrầuNhướnchânmàylênNhăntránlạiTrềmôidướixuốngGhêtởmNângmôitrênlênNhíumũilạiMởmiệngraNângcằmlênNgạcnhiênNhướngchânmàylênNângnhẹmímắtlênMởmiệngraÐồngcảmNhướngchânmàylênMôikhéplạiÐầunghiêngsang1bênGiậndữHạchânmàyxuốngCăngmắt,nhìnchằmchằmvềphíatrướcNânghai

môilênMởmiệngraYêuthươngNhẹnhàngmỉmcườiNởhailỗmũiraNhônhẹmôidướiratrướcHạnhphúcNânghaigòmálênTáchhaimôirakhỏinhauHạquaihàmxuốngMỉmcườiNghingờHaimắtnheolạiÐầuxoay1bên

ChânmàynhíulạiSợhãiNhướngchânmàylênNhướngmímắtlênCănghaimôiraMởmiệngraBuồnchánNhìnlơđãngNghiêngnhẹhàmquamộtbênNởnhẹhailỗmũira.Ngoàira,vàothờigianrảnhrỗi,bạncóthểxemnhữngbộphim,những

vởkịchdocácdiễnviên,nghệsĩnổi tiếngđóng;hoặccácbài thuyết trìnhcủacácdiễngiảbậcthầy.Dầndần,bạnsẽhọcđượcrấtnhiềutrongcáchhọthểhiệncảmxúc.

Bêncạnhđó,bạncóthểthựctậptạinhàcácnétbiểucảmtrêngươngmặtbằngcáchđứngtrướcgươngvàtựđiềuchỉnh.DướiđâylànhữngcảmxúccơbảnmàconngườithườnghaysửdụngđượctôitríchtừcuốnYourVoiceImagecủatácgiảGlass.Cácbạncóthểthựctậpcácloạicảmxúcnày.Đâycũnglàcơsởđểbạnđểýđếncảmxúccủathínhgiảbêndướikhinghebàitrìnhbàycủabạn,từđócócáchđiềuchỉnhbàithuyếttrìnhcủamìnhsaochophùhợphơn.

Tưthế,điệubộvàcửchỉ

Nếuxembàinóichuyệncủacácbạnnhưmộtbàivăn,thìđểcóđượcmộtbàivănhay,bêncạnhnộidungmuốntruyềntải,còncầnphảichúýđếnviệcđặtcácdấucâu.Giảsửkhôngcódấuchấmđểngắtcâu,dấuphẩyđểtáchý,dấuhaichấmđểliệtkê,…thìngườiđọcsẽcảmthấyrối trướcđượcthôngđiệpmàbàivănmuốntruyềntải.Cóthểxemcácdấucâunhưtínhiệucửchỉvàhànhvi,đượcdùngđểnhấnmạnhýmuốntrìnhbày,thìvớiviệcsửdụnghiệuquả,diễngiảsẽgiúpngườinghetăngsựtậptrung,mứcđộdễhiểuvàsẽgiúphọnhớlâuhơn.

Vídụnhưkhibạnmuốnbàytỏsựkhôngđồngtìnhvớimộtquanđiểmnàođó,ngoàilờibạnnóira,bạncòncầnkèmtheocáilắcđầunhẹthểhiệnsựkhôngtánthành,cộngvớiđộngtácmởlòngbàntayrađểtrìnhbàyýkiếnriêngcủabạn,sẽtăngtínhthuyếtphụccholờibạnnói.

Ngoàira,cửchỉvàhànhvicủamộtngườiphảnánhrấtrõcátínhcủahọ.Vớinhữngngườinhiệttình,nhiềunănglượng,cửchỉcủaanhtasẽmạnhvànhanhtrênsânkhấu,truyềnchokhángiảđộnglựclớnđểhànhđộngvàthayđổi.Ngượclại,vớinhữngngườinhẹnhàng,sâusắc,cửchỉcủaanhtasẽít,chậm rãihơn, tạochokhángiả cảmgiác tin cậyvàcó thểchia sẻ,hướngkhángiảquayvàothếgiớinộitâmcủahọ.Việcbạntheođuổiphongcáchnàokhôngquantrọng,quantrọnglàbạncảmthấythoảimái,tựnhiênvàlàchính mình khi đang diễn thuyết trên sân khấu; bạn hãy trung thành vớiphongcáchđó.

Ðôibàntay

Lòngbàntaybạnlàcôngcụhữuhiệugiúpbạntạođượccảmgiáctrungthực,cởimởcủamìnhđếnkhángiả.Đâylàđặctínhbắtnguồntừxaxưakhitổtiênchúngtalà loàivượnngười;nhữngconvượnđựcgặpnhauthườngchìatayra,thểhiệnthôngđiệpkhôngmangtheovũkhí,khôngnguyhiểm,khônggiấugiếmgì.Vớiconngườihiệnđại,đôibàntaymởsẽtạochongườiđối diện cảm giác an tâm về bạn.Họ sẽ cảm nhận được sự cởimở, thânthiện, thích chia sẻ củabạnvớimọi người.Đó là lý do tại sao trongdiễnthuyết,bạncầnphảimởlòngbàntayratrướckhángiả,thểhiệntháiđộthânthiệnvà“chođi”.

Ngoàira,côngdụngkháccủađôibàntaylàchứcnăngtruyềnthônghìnhảnh.Khibạnmuốnđềcậpđếnyếutố:hìnhdạng,kíchthước,consốvàxuhướng,đôitaysẽgiúpbạnđạtđượcđiềuđó,hỗtrợmạnhmẽthêmchongôntừ.

Vídụ:Trongbuổithuyếttrìnhgiớithiệusảnphẩmchokháchhàng,khinóisảnphẩmnàyđượcbánchạytạihơn50quốcgiakhácnhau[bàntaybạngiơlênxòera5ngón,đểkhángiảthấytrongđầuhìnhảnhsố5,liêntưởngđến50].Sảnphẩmđượcthiếtkếdạnghìnhchữnhật,tinhgọnvừatayngườicầm[Đôitaybạnvẽđườngviềnhìnhchữnhậtnhỏgọntrongkhôngtrung–nếulúcấykhôngcóvậtmẫuthậtđểcầm,buộcphảiminhhọa].Vàhiệnnaysốlượngngườisửdụngđangngàymộttăng

[bàntaydầnđưalêncao,thểhiệnxuhướnggiatăng].

Nhưngcũng lưuýnênkiểmsoátngônngữ tayvừaphải.Quánhiều tínhiệucũngsẽlàmchokhángiảbịphântán,khôngtậptrungvàonộidungcủabạn,hơnnữacũng làmchokhángiả thấybạn“diễn”nhiềuquá.Nếu cảmthấykhôngthoảimáivớiđôi tay,hãyđưatayvềtrạngtháinghỉ:đểtaytựnhiênsang2bênhông.Hoặc1tưthếgiúpbạntạođiểmdừng,đólàđặtđôitayhìnhthápchuôngởtrướcbụng,hoặcnắmhờbàntaynàytrênbàntaykiatrướckhidichuyểnđôitaythểhiệnýtiếptheo.

Có3điềucầntránh,khôngnênthựchiệnvớiđôitay:KhôngcầmgiấyđểđọcNếuchỉcầmgiấyđểđọc,nhưvậy,bàithuyếttrìnhcủabạnsẽlàmộtbài

tậpđọc.Vàhãynhớrằnggiọngđọccủabạnchưachắctruyềncảmhơngiọngcủakhángiảbêndưới,nênhọkhôngmuốntốnthờigianđếnđâychỉđểnghebạnđọc.KhôngbỏtayvàotúiquầnhoặckhoanhtaytrướcngựcsuốtbuổiViệcbỏtayvàotúiquầntạochokhángiảcảmgiácbạnđanggiấugiếm

điềugìđó,khôngcởimởchân thành.Cònkhoanh tay trướcngực,vô tìnhbạnđãtạobứctườngchắnnganggiữabạnvàkhángiả.Bứctườngnàytôitinsẽngàycàngdàythêmnếubạnliêntụckhoanhtaylại.Hãynhớbạnnhưmộtchiếcgương, khángiả cũng sẽ khoanh tay theogiốngbạn.Khi bức tườnggiữangườidiễnthuyếtvàkhángiảquádày,bạnsẽrấtkhóđểđậptannó,đểtáithiếtlậpmốiliênhệvớingườinghe.Khôngmânmêvậtdụng,trangsứcđeotrênngườiCầntránhthóiquenkhôngtốtnày,vìnósẽlàmkhángiảbịphântán.Một

sốdiễngiảcó thóiquencầmviết lông trên taysuốtbuổi,để tiệnchoviệcviếtlênbảngnhữngýmàhọtrìnhbày.Tuynhiên,tôinghĩđiềunàykhôngổn,vì2nguyêndosauđây:

+Theothóiquen,việccầmviếttrêntaysaumộthồisẽdễlàmbạnchiatrí,nhữngđộngtácnghịchviết,xoayviết,mânmêcâyviếtđềukhiếnkhángiảmấttậptrung.

+Khimờimộtkhángiảphátbiểu,dễrơivàotrườnghợpbạncầmviếtchỉvàomặtkhángiả.Đâylàmộtcửchỉkhôngtốt,thểhiệntháiđộtrịchthượngcủangườitrênsovớikẻdưới,nêncầnphảitránh.

Hãylưuýtháođồđạctrangsứcrakhỏingườibạntrướckhithuyếttrình,

nhấtlànhữngmónđồdễkhiếnkhángiảphântâm.

Ðôivai

Đểcómộttâmtháicởimở,đôivaicủabạnluôncầnđượcmởra.Hãylưuýgiữasựkhácnhaugiữaviệcưỡnngựcvàmởvai:Ưỡnngực

khiếnchobạncảmthấykhôngthoảimái,ảnhhưởngđếncộtsốngvềlâudài;cònmởvailàvẫnduytrìđộthẳngcủacộtsống,vàbạncóthểthoảimáivớitưthếđóliêntục.Tưthếnàyphùhợpvớicảnamvànữtronggiaotiếpvàcảtrongthuyếttrình.

Việcmởđôivaisẽgiúpchobạnhạnchếtìnhtrạnggùlưng;giữchotoànthânngườiluônởvịtríthẳngđứng,tạocảmgiácvữngchắc,tựtin;biểulộđượcnhữngđườngnéttrêncơthểbạn.

Ðôibànchân

Trongcácngônngữtínhiệu,hầunhưđôichânlàbộphậnítđượcquantâmvàkiểmsoátnhất.Lýdolàchânítđượcchúngtaquantâmvàkiểmsoátdolàcáchxakhuvựcxửlýlàbộnãohơnsovớicácbộphậnkhác.Sẽdễdàngnhìnthấymộtngườithiếutựtin,bốirốithôngquadángvẻluốngcuốngkhigặpkhókhăntrongviệcđiềukhiểnđôichân.Việckiểmsoáttốtđôichânsẽ giúp chúng ta thể hiện tâm thế vững chắc, tự tin và làm chủ được sânkhấu.

Batưthếthườngthấycủađôichânkhiởvịtríđứnghoặcnghỉ:hìnhchữV,tưthế10giờhoặc2giờ.Tùytheogiớitínhmàkhoảngcáchcủađôichânsẽdàihayngắn lại.Đốivớinam,khoảngcáchsẽ rộnghơn(tư thếchữV:khoảngcách2bànchâncáchnhau20-30cm),vàngắnhơnđốivớinữ,đặcbiệtkhicácchịemmặctrangphụccôngsở.

Tưthếđứng

Hãytậptưthếđứngtạinhàbằngcáchđứngápngườisátvàotường.Giữchocả2vaichạmBÍQUYẾT

TRÌNH BÀY TỪ CÁC CHUYÊN GIA vào tường, lưng tiếp xúc với

tường, toànbộthânngườivuônggócvớimặtđất.Nếubạncảmthấythoảimáivớithưthếnày,nghĩalàbạnđangsởhữutưthếđứngđẹp,làmnổibậtlêncơthểbạn.

Tưthếdichuyểntrênsânkhấu

Việcdichuyểnhợplýtrênsânkhấuthểhiệnphongcáchcủabạn;nógiúpduytrìsựtậptrungcủathínhgiả,biểulộsựtựnhiênvàthưgiãn,cũngnhưgópphầnlàmrõhơnthôngđiệpbạntrìnhbày.

Vìvậy,hãylàmchoviệcdichuyểntrênsânkhấucủabạncóýnghĩahơnbằngcáchchúýđếncácchitiếtsau:Ðừngđứng“chếttrân”trênbụcphátbiểuNếubụcvàmicrokhông thiết kế cốđịnh, hãy tìmcách thoát khỏi bục

càngnhiềucàngtốt,vìtưthếđứngphíasaubụcvôtìnhđãtạomộtràochắngiữabạnvàkhángiả.Lưuýrằng:khángiảcàngthấybạnnhiềuvàrõràngbaonhiêu,họsẽcàngtintưởngvàobàitrìnhbàycủabạnnhiềubấynhiêu.Nếukhôngcócơhộidichuyểnnhiều, thì ítnhất làkhinóiđếnnhữngnộidungtrọngtâmbạnmuốnnhấnmạnhtrongbàinóichuyện,bạnnênbướcrakhỏibụcvàtươngtáctrựctiếpvớikhángiả.

Nếunhưhộitrườngthiếtkếbụcvàmicrocốđịnh:hãycốgắngtậndụngcửchỉcủađôitay,nétbiểucảmtrêngươngmặtđểtạocảmgiáccởimởvàchân thành,vì lúcđócácngônngữcơ thểkháckhôngcònđượcphát huynữa.DichuyểnkhichuyểnsangmộtnộidungmớiĐểtránhtạocảmgiácđơnđiệu,nhàmchán,cũngnhưđểkhángiảnhận

biếtđãthayđổinộidung,bạnhãydichuyểnsangvịtrímớikhiquaýmới.Bạncóthểtạmdừngkhoảng3giây,rờisangvịtríbêntráihoặcphảiít

nhất2bướcmộtcáchtựnhiênvàsauđótiếptụcphầntrìnhbày.Nếucósửdụngslide,khoảngthờigian3giâytạmdừngnàylàthờigian

slidekếtiếpđượchiệnlên.Khiấy,khángiảsẽtậptrungvàonộidungslide.Bạncũngđừngnênđểkhángiảbịthuhútvàoslidequánhiềuđếnnỗiquêncảbạn.Khicầndiễndịchý,bạncóthểtạmthờitắtslide,đểkhiấy,khángiảsẽtậptrunghoàntoànvàobạn.

DichuyểnvềphíakhángiảMỗikhibạnmuốn tương tácvớikhángiảnhư:bắtđầucuộc thảo luận,

mờikhángiảtìnhnguyệnlênsânkhấu,đónnhậnýkiến,chuẩnbịtiếnhànhmộthoạtđộngnàođó,…bạnsẽcầndichuyểngầnhơnvềphíakhángiảcủamình,đểthểhiệnđiềuấychohọbiết.

Hãy quan tâm đến khán giả ở cả hai bên sân khấu, chứ không chỉ tậptrungvàomộtbên.Kiểmsoáttốthoạtđộngdichuyểncủamình,bạnsẽgiúpduytrìđượcánhnhìnrõràngcủakhángiảvàobạn.Khôngnên“daođộngđiềuhòa”trênsânkhấuTươngtựnhưgiaotiếpbằngmắt,chúngtakhôngnêndichuyểnqualại

thườngxuyêntheokiểuconlắctrênsânkhấu.Tôiđãtừngthấynhiềudiễngiảđiqua,đilại,sangtrái,sangphảirồilạitiếptụclặplạinhưthế.Điềunàylàsẽlàmkhángiảphântánnộidungtrìnhbày,tạocảmgiácmệtmỏi,thậmchíbựcbội.Hãykiểmsoátnhiềuhơncáchdichuyểncủamình,cầnphảicóýnghĩavàcósựchủýtrongcácbướcdichuyển.Hãytâmniệmrằng:“Bạnlàngườilàmchủsânkhấu,chứkhôngnênđểsânkhấulàmchủbạn”.LàmchủsânkhấuCóbốnvịtrítrênsânkhấubạncầnxácđịnhtrước:Vịtrí1:Phíatrước,giữasânkhấu:trướchàngghếkhángiảđầutiên,vịtrí

cóthểquansátđượctấtcảmọingười,cảnhữngngườiởxanhất.Vịtrí2:Phíasau,giữasânkhấu:thườngởgầnphôngmàn,bụcgiảnghay

cáccôngcụdùngchothuyếttrình.Vịtrí3:BêntráiVịtrí4:BênphảiKhibắtđầubài thuyết trình,hãyởvị trí số1để tấtcảkhángiảcó thể

nhìnthấyđượcbạn,cũngnhưđểbạncũngcóthểnhìnthấytấtcảkhángiả.Đâylàvịtrí“chiếnlược”giúpbạnthiếtlậpmốiquanhệvớikhángiảởthờiđiểmđầutiêntiếpxúc,cũngnhưthểhiệnđượcsựtựtin,cởimởvàcátínhcủamình.Ngoàira,đâycũnglàvịtríđểbạnthựchiệncáchoạtđộngtươngtácvớikhángiảphíadướitronglúcthuyếttrình.

Trongquátrìnhdiễnthuyết,bạnsẽdànhkhánhiềuthờigianởvịtrísố2,3,4.Tránhởvịtrísố2thườngxuyên(đứngtạibục,nhìnvàomànchiếuhaygiấyghichúđểđọc),cũngnhưtránhdaođộngđiềuhòaliêntụcgiữavịtrí3và4.

Minhhọachứkhônglàmrốinộidung

Cónhiềungườihỏi:‘‘Nộidungvàphongcáchtrìnhbày,yếutốnàoquantrọnghơn?”

Thuyếttrìnhcũnglàhoạtđộngbánhàng,đòihỏichấtlượngmónhàngvàkỹnăngbánhàngcủangườibánđềucầnphảitốt.Mộtsảnphẩmdùtốtđếnmấynhưngnếukhôngđượcngườibánhàngquảngbá,giới thiệu trọnvẹnđầyđủtínhnăng,côngdụngvớikháchhàng,sảnphẩmđócũngkhôngthểđượcbiếtđếnvàmấtđigiátrịvốndĩnócó.Nhưngnếungườibánhàngcókỹnăngquágiỏi,bánđượcsảnphẩmchokháchhàng,nhưngmónhàngkémchất lượng,khôngmang lạigiá trị, thìđiềunàycũngsẽ làmmấtuytínvàlòngtinnơikháchhàng.

Theoquanđiểmcánhân,tôinghĩcả2đềuquantrọng,khônghơnkhôngkém,đềukhôngthểthiếuđểcấuthànhmộtbàithuyếttrìnhhoànhảo.Sơđồbêndướisẽmôtảrõràngvềđiềunày:

Nộidung/ThôngtinKhôngchúýChúýnhiềuNgônngữhìnhthểKhôngchúýBàithuyếttrìnhquátệ,khôngcòngìđểnóiBàithuyếttrìnhnhàmchán,buồnngủChúýnhiềuKhôngmanglạinhiềugiátrịchokhángiả.BàithuyếttrìnhxuấtsắcCũng tương tự như vậy với nội dung và phong cách thuyết trình. Nội

dunglàgiátrịcốtlõimàkhángiảmongmuốnđượcnhậnkhiđếnthamdựbuổidiễnthuyết.Họmuốnthayđổi,muốncótrithứcvàmuốnvậndụngnóvào trong cuộc sống.Nó là linhhồnmàngười diễn thuyết phải truyền tảitrọnvẹnchokhángiả.Cònphongcáchđóngvai trònhưchấtxúctácgiúpbạntruyềnđạtnộidungmộtcáchtinhtếvàhiệuquảđếnngườinghe.Nếuchấtxúctáctốt,nộidungsẽđượctruyềnthônghiệuquả,thậmchíhơnmứckì vọng. Nếu chất xúc tác không tốt, nội dung sẽ không được truyền đạtchínhxácđếnngườinghe,vàkhiđó,đềtàidùcóhayhoặcgiátrịđếnmấy

cũngbị“mấtgiá”trongmắtkhángiả.Cầncẩnthậnvớiviệcquálạmdụngchấtxúctácnày,bởinósẽcónguy

cơlàmrối,làmmờđinộidungtrìnhbày.Khángiảsẽthấybạnnhưmộtdiễnviêngiảtạotrênsânkhấu,cảmgiáckhôngthậtkhihọnhậnnhiềuthôngđiệpphingôntừmànộidunglại“nhạtnhẽo”.Chínhvìthế,hãytạosựcânđốihàihòagiữathôngđiệpngôntừvàthôngđiệpphingôntừkhidiễnthuyết.

Kiểmsoáttoànthân

Thuyếttrìnhkhôngchỉđơnthuầnlàviệcchuẩnbịnộidungtốt,sauđólênthểhiệnvàkếtthúc,màthuyếttrìnhcònlàsángtạovàkiểmsoát.Sángtạolàkhibạncócơhộiđốidiệnvớinhiềuvấnđềhoặcsựcốmàbạnchưahềdựliệutrước,nhữngtìnhhuốngtrụctrặc,“bihài”trênsânkhấu,...

Tôinghĩbạnđãítnhiềucónhữngtrảinghiệmkhôngmấythúvịnhưviệcmáytínhđộtnhiênbịđứng,cúpđiệngiữachừngkhiđangthuyếttrình,gặpsựcốvớidâykhóaquầnhoặcgặpphảikhángiảkhótính,liêntụcđặtcâuhỏichấtvấn,...Mỗitìnhhuốngkhácnhauđòihỏiphảicónhữngcáchgiảiquyếtkhácnhau, tùy sự linhhoạt vàkỹnăng củadiễngiả.Tuynhiên, khángiảđánhgiácaokhibạn luôngiữsự tựchủ,khônglúng túng trướcnhữngtácđộngcủangoạicảnh.

PhòngthủKhoanhtaytrướcngựcÐan2bàntayvàonhauÐộngtác“chặtchém”bàntayBắtchéochânChỉngóntaytrỏvàongườiđốidiệnHaitaychengựcSuytưbốirốiLấytaychemặtVuốtvecằmCởikínhralauNgậmđồtrongmiệngKéogọngkínhxuốngnhìnquamắttrầnNgậmgọngkínhtrongmiệngÐưatayquẹtmũiNghingờBắtchéotayÐưataygãihaychàmũi

Nhìnchéo1bênDụimắtPhòngthủvàcăngthẳngNgậmbúthoặcviếtCắnngóntayKhuỷutaycong,cửchỉkhépkínCựaquậytrênghếGiaotiếpmắtkémNgọnguậyđồtrongtúiquầnÐổmồhôi,vắttayXoayqualạiCắnmôiThởdàiCạ2ngóntaycáivàonhauÐúttayvàotúiquầnÐằnghắngtrongcổhọngNhéovàoda,bứt lôngcánh tayLấy taychemiệngkhinóichuyệnKéo

mạnhquầnkhingồiGiậtmạnhtaiNghịchtócXoaybútBựctứcThởgấpTayvunglên“chặtchém”ChỉngóntrỏChàtayvàocổNắmtaylạiChàtaylênđầuKhimấttựchủ,chúngtathườngdễphátsinhranhữnghànhvitiêucực

hoặccửchỉkhôngcầnthiết.Nhữnghànhvibêndướitôinghĩcókhánhiềungười trongchúng tađã từnggặphaymắcphảikhidiễn thuyết trướcđámđông.

Đểtránhnhữnghànhvitrên,hãytậpchomìnhtinhthầntựchủbằngcácphươngphápsau:

Trướckhidiễnthuyết

Tậpthuyếttrìnhtrướcgương;Thuyếttrìnhtrướcnhómbạn;Quayvideoclipgửichuyêngianhậnxét.Đâyđềulànhữngphươngpháphữuhiệuđểgiúpbạnquansát,tựrútkinh

nghiệm về ngôn ngữ hành vi củamình, từ đó phát hiện ra những cử chỉkhôngđẹpbạnthườngmắcphảikhidiễnthuyếtđểcóthểtựđiềuchỉnhlạichophùhợp.Việcchuẩnbịkỹlưỡngnàysẽquyếtđịnh80%thànhcôngcủabạnkhiđứngtrênsânkhấu.

Trướckhibắtđầubàidiễnthuyết15phútBạnhãyhít thởsâu, làmnhữngđộngtác thểdụcđơngiảnđểcảmthấy

thoảimáitoànthân.Tậpthểdụcnhẹnhàngvớicơmặt,đểkhẩuhìnhđượctrởnênlinhhoạt.Có cảm xúc tích cực trước khi bước chân ra sân khấu (bằng động tác

vungtaynói“yeah”hoặcmộtcửchỉlàmbạnhưngphấn)TrongkhidiễnthuyếtKhigặpnhữngtìnhhuốngngoạicảnhphátsinh,bạncầnlàmchủcảsuy

nghĩlẫnhànhvicủamình.TâmthếbêntrongHãy đón nhận và tập trung giải quyết chúng, chứ không tập trung vào

cảmxúctiêucựcđangkhởilêntronglòng.Điềukỳlạ lànếubạncàngtậptrungvàocảmxúctiêucựcnhưlolắng,sợhãi,tứcgiận,thìnhữngcảmxúcấysẽngàycànglớnvàcàngcóảnhhưởngxấuđếnbạn.

Đừngxemkhángiảnhưnhữnggiámkhảokhótính,màhãyxemhọnhưnhữngngườibạn.Vớitâmlýnày,bạnsẽcảmthấythoảimái,nhẹnhànghơnđểcóthểứngphóvớitìnhhuốngphátsinhtừngoạicảnh.HànhvibênngoàiÁnhmắt: bạn hãy duy trì giao tiếp mắt với khán giả, không thay đổi

hướngnhìn,khôngbiểulộsựbốirối.Biểucảmtrêngươngmặt:nởnụcườinhẹnhàng,gươngmặtbìnhthảnvà

khôngđểlộcảmxúclolắng.Haicánhtaymởra,thểhiệnxuhướngđónnhận.Bạncầnchủýkiểmsoát

đôitayđểkhôngrơivàokhungngônngữhìnhthểtiêucực.Chânđứngvững,đôivaimởrathểhiệnsựvữngchắcvàkiênđịnh.Mộtbíquyếtkhácđểngônngữcơthểbạntrởnêntíchcực,hàihòa:đólà

bạnphảicótrạngtháitíchcực,thoảimái,phảithựcsựhứngthúvớivấnđềbạntrìnhbày.Cónhưvậythìtiềmthứcmớidẫndắtvàthểhiệnrabênngoàicáchànhvi,cửchỉtươngứng.Việcnỗlựccốgắngđingượclạivớicảmxúcbêntrong,sẽlàmchongônngữcơthểcủabạnbịgượngép,khôngthật;vàdầndần,bạncảmthấyxalạvớiconngườibêntrongcủamình.Vìvậy,hãychuẩnbị tâmthái thật tốt trướckhibước lênsânkhấu.Hãy tâmniệmcâu:“Bạnluônluônlàchínhmình,khôngcầnphảitrởnênmộtaiđókhác!”

Ðôiđiềuvềtrangphục

Nhưchúng ta đãbiết, thời gian7-17giâyđầu tiên là khoảng thời gianvàngđểquyếtđịnhxemhìnhảnhbênngoàicủachúngtacólọtvàomắtxanhcủa“khángiả”haykhông?Vàtínhiệuđầutiênđượcđưatrựctiếpvàomắtkhángiả,đólàtrangphụctrênngườikhichúngtaxuấthiệntrướcsânkhấu.Hãylưuýchọntrangphụctheotiêuchísau:PhùhợpvớingườingheKhảo sát thông tin: độ tuổi trungbình, chứcvị, giới tính củađại đa số

khángiảđểcócáchchọnlựatrangphụcchophùhợp.Nếubuổithuyếttrìnhdànhchothanhniên,nênchọntrangphụcsáng,trẻ

trung,thểhiệnsựnăngđộng.Nếubuổithuyếttrìnhdànhchongườiởđộtuổitrungniên,nênchọntrangphụccógammàutốihơn,đểthểhiệnsựchữngchạcvànhiềukinhnghiệm.PhùhợpvớitínhchấtbuổinóichuyệnTrongmộtbuổitọađàm,bạncầnchúýchọnlựatrangphụcphùhợpvới

môitrườnghômấy.Nếuđâylàmộtchươngtrìnhtừthiện,trangphụcchọnlựacầnnhẹnhàng,giảndị,ngượclạisovớichươngtrìnhđượctổchứctạinơisangtrọng…PhùhợpvớinộidungbàinóiChủđềtrìnhbàycũnglàtiêuchíquantrọngđểbạnchọnlựatrangphục

chothíchhợp.Bạncầncânnhắcvềtrangphụckhitrìnhbàychủđềliênquanđếnkinhdoanhvàchủđềliênquanđếntâmlýxãhội.PhùhợpvớibảnthânNênchọntrangphụcthoảimái,nhẹnhàng,vừavặnvớicơthểđểcóthể

dichuyểntựtintrênsânkhấu.Tránhnhữngtrangphụcquáchật,gâykhócửđộng.Mộtđiềucũngcầnlàm,đólàkiểmtraxemtôngmàuchủđạocủasânkhấulàgìđểcóthểchọnbộtrangphụcvớimàusắctươngphản,nổibật.

Trướckhichuẩnbịthuyếttrình,cầnlưuýkiểmtralạivẻbênngoài,bỏhếtcácđồđạclỉnhkỉnhtrongtúiquầnáo,nhữngthứcóthểđungđưahayphát ra tiếng kêu khi bạn di chuyển.Điều này sẽ khiến khán giảmất tậptrung.

TRẦNÐỨCHƯNG

TrầnÐứcHưng làmột diễn giả chuyên nghiệp, chuyên gia đào tạo,huấnluyệnvàtưvấnuytínchohọcsinhcáctrườngTHCS,THPT,sinhviêncác trườngÐạihọc,Caođẳng.Anh thườngchia sẻcácchủđề:Bíquyếthọctậpsángtạo,Sứcmạnhvôtận,Bíquyếttrìnhbàybậcthầy,I’mStudent-Conđườngthànhcông,Bíquyếtgiaotiếpđỉnhcao,Tròchuyệnvớingườikhácphái,Thayđổisốphận-

Bạn có thể,Khởi nguồn thành công,Bạnkhông thể thành côngmộtmình…

Anhđãchiasẻchohơn20.000bạntrẻmỗinămvàmanglạisựthayđổi mạnh mẽ nơi họ, giúp họ sống theo đam mê, có định hướng vànghiêm túc trang bị những kỹ năng cần thiết để vững vàng bước vàotươnglai.

Anhđượcmờidiễn thuyết tại rất nhiều trườngTHCS,THPTvàÐạihọc,Caođẳng:nhưHọcviệnTàichính,Họcviện

Ngânhàng,Ðạihọckinh tế,ÐạihọcKhoahọcXãhộivàNhânvăn,ÐạihọcQuốcgiaHàNội,Ðạihọc

LaođộngXãhội,ÐạihọcSưphạmHàNội,ÐạihọcHảiPhòng,ÐạihọcTháiNguyên…

CHƯƠNG13

LÀMCHỦGIỌNGNÓI

TÁCGIẢ:TRẦNÐỨCHƯNG

Mộtbàithuyếttrìnhmạnhmẽ,thuyếtphụckhôngchỉcốtởnộidungđượcsửasoạntốthayởcáchdùngngônngữcơthểhiệuquả,màcònnằmởmộtyếutốkhôngkémphầnquantrọngkhác:giọngnói!

Giọngnóitrongthuyếttrìnhđòihỏiphảitạocảmgiácthânthiện,dễchịu,nhưng không kém uy lựcmạnhmẽ. Giọng nói hay phải tự nhiên, khônggượngép,thểhiệnđúngtínhcáchđíchthựcvàsựchânthànhcủangườinói.GiọngnóiBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAphảiđủtođểngườitanghevàphảiđủrõđểngườitahiểu.

Việcpháttriểngiọngnóichohay,chohấpdẫn,làchuyệnbạnhoàntoàncóthể làmđược.Bạnphảirasứcmàigiũagiọngnóiđểbiếnnóthànhthứcôngcụchuyênchởthôngđiệpcủabạn,mangtheosứcmạnh,độsốngđộng,giàusứctruyềncảmvàthuyếtphục.Mộtgiọngnóicókiểmsoát,diễncảmvàcóuylựcsẽgiúpbạnthuyếtphụcvàtạođượctácđộnglớnlao.

Bạnthấygiọngnóicủamìnhthếnào?Bạncóthíchnghegiọngcủamìnhhaykhông?Bạncó thấygiọngcủamình êmái, dễ nghe?Hùnghồn, trầmấm?Mongbạntrảlờilàcó.Cònnếukhông,bạncũngđừnglolắng,bậntâmvìchươngsáchnàysẽgiúpbạnhiểurõmộtsốkỹthuậtdễthựchànhđểsửdụnggiọngnóitheocáchcóhiệuquảnhất,đặcbiệtđểphụcvụcôngtácdiễnthuyết,thuyếttrình.

Khaitháccácyếutốcủagiọngnóiđểlôicuốnngườinghe

Liênquanđếnviệcsửdụnggiọngnói trong thuyết trình,có ítnhất sáuyếu tốquan trọngbạncầnkhai thác triệt đểnhằm tạo thuhút và lôi cuốnngườinghe:

Giọngđiệu–tháiđộvàcảmxúccủabạnchuyểntảiquagiọngnói;

Cunggiọng–độcaohaythấptronggiọngnói;Nhịpđộ–tốcđộnói;Âmlượng–mứcđộtohaynhỏkhinói;Điềubiếngiọng–chuyểngiọng,cáchnhấnmạnhhayđặttrọngâmchotừ

ngữ;Cáchphátâm–phátâmrõchữ.Bâygiờ,mờibạn lần lượtkhámphá từngyếu tốvừanêu,cùngvớicác

bàitậpluyệngiọngnhằmpháttriểnmộtgiọngnóidiễncảmvàuylực.DùnggiọngđiệuthânthiệnNóiđếngiọngđiệulànóiđếncáchthứcbạnnóirađiềugìđó.Giọngđiệu

củabạnlàyếutốquantrọngnhấtbởinótruyềntảitháiđộvàcáccảmxúccủabạn.Rấtdễxảyratìnhhuốngaiđónóimộtđàng,nhưngngườinghelạihiểumộtnẻo.

Đôikhi,tuykhôngnóiđiềugìsai,nhưngbạnlạikhiếnchoaiđónổigiận;ấylàbởicáchnóicủabạncóvấnđề.Thànhthử,cócâungườitathườngnói“Bạnnóichuyệngìkhôngquantrọng,nhưngquantrọnglàbạnnóithếnào.”

Tronglúcnói,bạnphảicốgắngtậptrunglàmchogiọngđiệumìnhnóiramangvẻthânthiệnvàtửtế.Quagiọngđiệuthểhiện,bạnhãyđểchongườinghecảmthấyrằngbạnrấtvuiđượcdịphầuchuyệnhọ,rằngbạnrấtnhiệttìnhvàphấnkhởikhichiasẻthôngđiệpcủamình.

Bạnhãyhìnhdungmìnhđangđứngthuyếttrìnhtrướcmộtngườibạnthânnhất.Tronglúcbạntậpnói,hãytưởngtượngngườibạnkiađangngồiởhàngghếđầutiêntrongkhánphòng,chămchúnghebạn.

Tập luyệnđiềunàynhiều lần,dầndần,khiđứng thuyết trình, thậmchítrước cả những người xa lạ, bạn sẽ có thói quen tin rằngmình đang nóichuyệnvớingườibạnthâncủamình;nhờđó,giọngđiệubạnsẽtrởnênthânthiện,tựnhiênvàgiốngnhưđangtròchuyệnnhẹnhàng.

Hãyghiâmlạigiọngnóicủabạntronglúcbạntròchuyệnđiệnthoạivớiaiđó.Sauđó,mởlạiđoạnghiâmvàlắngnghegiọngđiệubạnthểhiện.Bạnthấygiọngnóicủamình lúcđóchứacảmxúchay tháiđộ thếnào?Đócóphảithứgiọngđiệubạnmuốnngườikianghe?Bạnsẽngạcnhiênkhithấyrằngkỹ thuật rất đơngiảnnày lại có tác dụnggiúpbạn cải thiệnđángkểcáchnóinhữngđiềumuốnnói.

LàmchủcunggiọngCunggiọngmuốnnóiđếnđộcaohaythấp,tứctrầmvàbổng,tronggiọng

nóicủabạn.Làmchủcunggiọng,bạnsẽtạođượcmộtgiọngnóithúvị,cótrọngâmvàdễnghe.

Giọngnóiởcungthấp,trầm,thườngthểhiệnsựmạnhmẽ,tựtinvàtạouylựchơngiọngnóiởcungcao,bổng.Trìnhbàyvớicunggiọngthấp,bạnsẽgửiđiđượcthứthôngđiệpchứauylực,mạnhmẽđivàolòngngười.

Điềukhiểncunggiọngkhôngcónghĩalàtạonênmộtthứgiọngnóingheracóvẻgiảtạohaygượngép.Giọngbạnthếnào,bạncứgiữthếấy.Cứnóiratựnhiên.Vấnđềlàbạnphảitậndụngvàpháthuytriệtđểgiọngnóicủamình. Bài tập dưới đây sẽ giúp bạn biết cách tập luyện để làm chủ cunggiọngcủamình.

Hãyxemgiọngnóicủabạnnhưmộtnhạccụ.Hãyngânngachữ“a”ởnhiềucungkhácnhau,từcaođếnthấp.Ởcungcao,bạnlêncaohếtmứccóthể cho tớikhinghenhưgiọngnữcaovậy; rồi xuốngcung thấp, bạnhãyxuốngthấphếtmứccóthểchotớikhinghenhưgiọngnamtrầmvậy.Hãyluyệnbàinàynhiều lầnchođếnkhibạnngheđượcđầyđủâmvực từcaođếnthấptronggiọngcủamình.

Hãyđọcbảngchữcáihoặccácngàytrongtuần–cóthểđọchoặcnóimộtđoạnvănngắnnàođóđãnhớ.Tronglúcđọc,bạncũnglêncungxuốngcunghệtnhưbài tậpở trên.Bài tậpnàysẽgiúpbạncóý thứcmạnhmẽvềcácmức độ cung giọng khác nhau của bạn, và giúp xây dựng sự tự tin để sửdụngcáccunggiọngthấphơntronggiọngnóitựnhiêncủabạn.

Hoặcbạncũngcóthểthựchànhbàitậpdướiđâyđểkhámphávàluyệnrènđểbớtđượcthóiquennóigiọngđềuđều,gâycảmgiácđơnđiệu,buồnngủ.

Bước1:Chọnngẫunhiênmộtbàibáo,đọcto,theocáchđọcbìnhthườngvàtựnhiêncủabạnvàghiâmlạitrongvòngmộtphút.

Bước2:Lắngnghe đoạnghi âmđó, để ý đến những chỗbạn thay đổicunggiọng.Bạnđọcbàibáođóvớichỉmộtcunggiọngduynhất,khôngcólênxuốnggì?Bạnthấygiọngđọcấycógợilênđượccảmxúcgìhaykhông?

Bước 3:Hãy ghi âm lại lần thứ hai, nhưng lần này hãy đọc với chủ ýtrongđầulànhắmđếnviệclàmchongườinghecảmthấyphấnkhích.Hãy

đọcnhưthểbạnđangđọcmộtcâuchuyệncổtíchhaynhấtmọithờiđạichomộtđứanhỏnghevậy.

Bước4:Nghe lạiđoạnghiâmđó.Bạncónhận thấyrằng lầnnàycunggiọngcủabạnđãthayđổichútnàođókhácvớilầnđọcđầutiênhaykhông?

Bước5:Đọclạiđoạnđóvàghiâmlầnnữa.Lúcnày,hãythửđọcvớimộtcunggiọngnàođókhácvớicunggiọnglầnđầu(kiểuđềuđều)vàcunggiọnglầnthứhai(kiểuđọctruyệncổtích).

Bước6:Nghelạiđoạnghiâmsaucùngnàyvàđểýđếncunggiọngcủabạn.Hãylắngnghegiọngcủabạntrongđoạnghiâmnàycóđadạngvàtạocảmxúcnhiềuhơncáclầntrướckhông?KiểmsoátvàđadạnghóatốcđộnóiỞđây,nhịpđộ,haytốcđộ,muốnnóiđếnmứcđộnhanhhaychậmtrong

lúcbạnnói.Theomộtsốcuộcnghiêncứu,tốcđộnóitrungbìnhcủađaphầndiễngiảnằmởmức150-160chữmộtphút.Nhiềunhàxuấtbảncũnglấytốcđộđólàmtiêuchuẩnchocáccuốnsáchnóicủamình.Cóvẻnhưtốcđộđólàvừaphải đểngười nói phát âm rõ chữvàngười nghengheđược rõ tiếng.Cũng theocácnghiêncứu, tốcđộnhư thế lànhanhvừađủđểngườinghekhôngcảmthấybuồnngủ,nhưngcũngkhôngquánhanhđểrồihọkhôngtậptrungnghekịp.

Cómộtcáchdễdànggiúpbạnxácđịnhđượctốcđộnóicủabạn.DùngchươngtrìnhMicrosoftWord,bạnhãymởmộttậptinvănbảnlên.Tiếpđó,dùngđồnghồbấmgiờ,bạnbắtđầuđọctomộtđoạn

“thử nghiệm” trong văn bản kia, trong khoảng thời gianmột phút. Cốgắnggiữtốcđộđọcbìnhthườngnhưlúcbạnđangnóichuyệnthườngngàyvậy.Rồibạnxemthửtrongsáumươigiâyvừarồi,bạnđọcđượctừđâuđếnđâutrongđoạn“thửnghiệm”ấy.Tiếpđó,bôiđenphầnbạnvừađọcđượcrồidùng chứcnăngđếmchữWordCount, hoặcbạnngồi đếm thủ công cũngđược,đểxembạnđọcđượcbaonhiêuchữ.

Khitrìnhbàycácthôngtincótínhkỹthuật,liênquanđếnnhữnghướngdẫn,consố thốngkêhaycácphântíchchuyênmôn, thìbạnnênnóichậmhơnkhoảng20-30%tốcđộbìnhthường.Ngượclại,khinóicácthôngtincótínhgiải trí haykhơigợi cảmxúc, chẳnghạnnhưnhữngcâuchuyện,giaithoại, truyện cười thì bạn nên tăng tốc độ nói lên một chút so với bình

thường.DùngâmlượngtoHồicònnhỏ,bạnkhôngngạingùng“dộibom”thếgiớibằngnhữngâm

thanh vang trời đầy tự tin, vui vẻ cho đến lúc nào người lớn đưa tay lênmiệngbảo“Suỵt...Imlặng!”mớithôi.Rồilớnlênmộtchút,bạnđượcdạyphảiănnóivừaphải,bịcấmlato,nóilớn.

Giọngnóiphát rakhỏekhoắnbắtđầuvới tháiđộđúngđắn, thíchhợp.Phảithựcsựghisâutrongtâmtríbạnrằngbạnkhôngnhữnglàmộtngườiđãtrưởngthành,nhưngbạncònlàmộtchuyêngia trong lĩnhvựcđề tàimìnhnói.Bạncómộtthôngđiệpvàmộtmụcđíchkhichuyểntảinóvàbạnphảichuyển tải làmsaođểđượcđónnhận.Cách tốtnhất làbạnphảidùngmộtgiọngnóimạnhmẽ,torõ.

Nóiđếnâmlượnglànóiđếncườngđộâmthanhbạnphátratronggiọng.Hãynghĩvềcáinútđiềukhiểnâmlượngtrêntivihayradiovàchứcnăngcủanó.Giọngbạncũngcónútđiềukhiểnâmlượng–vàquantrọnglàbạnphảivặnnólênmứccaokhibạnmuốnngườitangherõthôngđiệp.ÐiềubiếngiọngđểtạosứctácđộngGiọngnóiphátrađềuđềucóthểkhiếnngườinghebuồnngủnhanhhơn

thuốcngủ.Phươngthuốcđểchữachínhlàthuậtđiềubiếngiọng–tứclàđặcbiệtnhấnmạnhmột từnàođóbằngcách thayđổigiọngđiệu, tốcđộ, haycunggiọng.

Hãynghĩvềviệcthayđổigiọngkhinóiramột từđểtruyềnthôngđiệpcủabạnhiệuquảhơn.Nhữngngườigiỏigiaotiếpthườngdùngkỹthuậtđiềubiếngiọngnàynhằmkéodàisựquantâmcủakhángiảvàtạotácđộngđếnsuynghĩcủangườinghe.CácbàitậpgiúpđiềubiếngiọngViệcđiềubiếngiọngchophépbạnthayđổitoànbộýnghĩacủamộtcâu

haymộttừbằngcáchchỉcầnthayđổicáchnói.Hãyxemxéttừ“Ồ”trongcácthídụdướiđây,hãynóitừ“Ồ”to,diễntảcảmxúctheotừngtìnhhuốngđặtra.

Diễn tả thái độngạcnhiên– sếpbạn chobiết bạn sẽ thay thếdiễngiảchínhđểnóichuyện trongbuổichiềuhômnay–vàbâygiờ là11:55phúttrưa.“Ồ.”

Diễntảniềmvui–đồngnghiệpchobạnxembứchìnhđứabémớisinhcủaanhta.“Ồ.”

Diễn tảnỗi thấtvọng–kháchhàng thôngbáovớibạn làcô tavừamấtviệc:“Ồ.”

Diễntảnỗikinhsợ-trênđườngláixeđilàm,bạnchứngkiếnmộtvụtainạn:“Ồ.”

Nhưbạncó thểnghe tronggiọngnóimình,chỉcần thayđổigiọngmộtchútlàýnghĩanhữnggìbạnnóirasẽtrởnênkháchẳn.

Bâygiờbạnhãyápdụngbài tậpnàyvàomấycâunói trongmộtđoạnthuyếttrìnhmẫudướiđây.

Trướctiên,hãyđọctomấycâudướiđây;lúcđọc,đừnglênxuốnggiọnghaynhấnnhágìhết,chỉđọcvớigiọngđềuđều.

Đọcvớigiọngđềuđều:“Chiếcmáytínhxáchtaynàylàmẫusảnphẩmbánchạynhấttrênthịtrườnghiệnnay.Nócóđầyđủtínhnăngphụcvụtốiđachocôngviệckinhdoanh,chạyrấtmượtvàrấtnhanh.”

+Bâygiờ,bạnhãythayđổigiọngcủamìnhdựatheonhữngchỉdẫntiếpđây.Đốivớinhữngchữbôiđậm,bạnhãynóivớiâmlượngtolênmộtchút.Vớinhữngchỗcódấugạchgiữaphânchiacáckýtự,bạnhaynóichậmlạivàkéodàichữra.Vớinhữngchữcógạchdưới,bạnhãynângcunggiọnglêncaomột chút.Với những chữ in nghiêng, bạn hãy đọc nhanh lên: “Chiếcmáytínhxáchtaynàylàmẫusảnphẩmb-á-nc-h-ạ-yn-h-ấ-ttrênthịtrườnghiệnnay.Nócóđầyđủtínhnăngphụcvụtốiđachocôngviệckinhdoanh,chạyr-ấ-tm-ư-ợ-tvàrấtnhanh.”

Trongkịchbảnhaycácghi chúbài thuyết trìnhcủamình,bạnhãyđặtnhữngkýhiệuđiềubiếngiọngvào từng chữ hay cụm từ cụ thể cần nhấnmạnh.Cũngnhưvậy, bạnnhớ tậndụng sứcmạnh củanhữngkhoảng tạmdừngtronglúcnói.Mộtkhoảnhkhắcimlặngngắnngủilàmộtcáchdiễntảhùnghồnnhất.Nógiúpgiữđược sựquan tâmchămchúcủangườinghe,giúpphânchiahaynhấnmạnhmộtđiểmquantrọngnàođóvàgiúpchuyênchởthôngđiệpvớisựtựtin.LuyệncáchphátâmđểnóirõtừngchữMọitừngữ,câuchữphảiđượcphátâmchochuẩnvàmỗivầnphảiđược

đọcchorõràng,dễhiểu.

Cónhữngkiểuphát âmkhông chuẩnnhư: nói lắpbắp, nói lí nhí, nuốtchữ,khôngmởmiệngkhinói,...Đểchữathóiquenphátâmkhôngchuẩnấy,khôngcócáchnàokháchơnlàphảidànhchútthìgiờvàcôngsứcđểluyệncáchphátâmcủamình.Đặcbiệtvớinhữngbạnđãquencáchphátâmsaitheogiọngđịa phương thì càngphải nỗ lựcnếumuốn thuyết trình cho cảnướcnghe.

Bạnphátâmkhôngrõ,khôngchuẩn,thìngườinghesẽlấylàmkhóchịu,thậmchíbựcbội,vìhọkhôngthểnghenhữnggìbạnđangnói.Họsẽđánhgiábạnlàngườithiếutựtin,nhútnhátvàthiếulậptrườngdocáchnóikhôngrõràngvàthiếudứtkhoát.Nếukhôngchữangaythóiquenxấuấy,bạnsẽpháđổhìnhảnhcủamìnhvàkhôngbaogiờđủsứctruyềntảithôngđiệpvớimứcđộtácđộngcao.

Bạn hãy thả lỏngmôi, lưỡi và cơ hàm, rồi phát âm rõ ràng,mạch lạcnhữngchữđượcghira.Hãyluyệnbàinàyhàngngàyđểtậpthóiquenphátâmrõchữ.

Hãykhởiđộnglàmnóngcáccơmiệngbằngcáchđọcmấycâudướiđây.Lúcđầu,hãytậptrungnóithậtchậm,rồidầndầntăngtốclênmộtchút.

Nồiđồngnấuốc,nồiđấtnấuếch;ôngnấuốcnồiđồng,tôinấuếchnồiđất.

Giặtkhănxanhráchvắtcànhchanh.Buổitrưaănbưởichua.Mặtmậpmọcmộtmụnbọc,haimụnbọcmọcmặtmập.Đũacảquấycám,quecờiquấykê.Bạncóthểlấymộtđoạnbấtkỳtrongbàithuyếttrìnhđãsoạn,đọctovà

chậmrãi,đểýđọctừngchữchođúngâm.

Dừnglạicũnglàmộtcáchnóiấntượng

Cólần,mộtnhàbáophỏngvấnIsaacStern,mộttrongnhữngnhạccôngvĩcầmdanhtiếngnhấtthếgiới,để làmrõđiềugìgiúpphânbiệtgiữamộtnhạccôngvĩcầmgiỏivớimộtnhạccôngvĩcầmchỉchơiởmứcbìnhthườngtronglúccảhaiđềuchơiđúngtheocácnốtnhạcđãsoạnra.

IsaacSternđãtrảlời:“Cáiquantrọngkhôngnằmởmấynốtnhạc,nhưngởnhữngkhoảnglặnggiữacácnốtnhạcấy.”

Việctạokhoảnglặnghaykhoảngdừngcũnglàmộtchiếnlượchữuhiệubạncóthểdùngtronglúcnói.

Trênthựctế,đâylàsựthậtkhólòngchốicãi:mộtkhoảngdừngđúnglúcthườngcótácdụnglôicuốnhơnbấtkỳlờinàobạnnóirađểlấpđầynhữngkhoảnhkhắcyênlặng.

Bạnnêndừngởnhữngchỗnốicâutrongbàinóicủabạn,xétvìnhiềulýdokhácnhau,chẳnghạn:đểtạochuyểntiếpvềtâmtrạnghayđềtài,đểnhấnmạnhcácđiểmquantrọng,đểbáotrướcchongườinghebiếtrằngbạnsắpsửachiasẻmộtđiềugìđórấtquantrọng,đểlàmchokhángiảhồihộptậptrung theodõinhữnggì tiếp theo,đểgiúpkhángiảcó thìgiờsuynghĩvàthẩmthấuvấnđềbạnvừanói,đểlàmchohọcười...

Tại sao lại có rất ít diễn giả biết để ý tận dụng sức mạnh của nhữngkhoảngdừngđó?Vìhainguyêndo.

Thứnhất,dohọcảmthấylolắng.Khithấylolắngtronglòng,bạnthườngcóxuhướngmuốnkết thúcphầnnói càngnhanhcàng tốt, vìkéodài thờigianrabằngnhữngkhoảngdừngchỉtổlàmchobạnthêmhồihộptrướcđámđôngđangchămchúnhìnvềphíabạn.

Nguyêndothứhai:vìbạnkhôngdựliệuđượcnhữngkhoảngdừngtronglúcsoạnbàithuyếttrình.

Đầuócbạnngậptrànnhữngýtưởngvàbạnkhôngthểxácđịnhđượcđâulà những ý tưởng chính và vì thế, trong lúc thuyết trình, bạn ra sức “dộibom”khángiảvớicácýtưởngđó,cảmthấykhôngcóthìgiờđểdừnglại.

PhótổngthốngMỹAlGoređãphạmphảiđiềunàytrongbàiphátbiểunhậmchức tạicuộcHộinghịcủađảngDânchủnăm2000ởLosAngeles.Suốtbàiphátbiểu,ôngcứnóivànói,khôngdừng,cảkhingườitacườihayvỗtaykhenngợi,ôngcũngkhôngchịudừnglạimàvẫntiếptụcnói,vìôngmuốnkếtthúcnhanhbàiphátbiểuchokịpgiờđểđicôngchuyệnkhác.Vìthế,thôngđiệpôngtrìnhbàykhôngđọnglạigìnhiềutronglòngngườinghevìhọthấyôngcóvẻkhôngcoitrọngnó.

Cónhiềuloạikhoảngdừngsauđây:

Nhữngkhoảngdừngtheologic.Cónhữngkhoảnhkhắcimlặngbạncần

tạorađểngườinghetiêuhóathôngtin.Nhữngkhoảngdừngtâmlý.Bạncóthểdùngnhữngkhoảngdừngđểkích

hoạt hay khơi dậy những phản ứng tâm lý của người nghe. Đó là nhữngkhoảngdừngnhằmmụcđíchlàmnổibậtmộtýtưởngcụthểquantrọnghoặclàmchongườinghechămchúđểýtheodõilắngnghemộtdữkiệnhoặcmộtthôngtinnàođó.

Nhữngkhoảngdừngthểlý.Suốtbuổithuyếttrình,cónhữnglúcbạncầnngưngnóiđểthở,giảilaomộtchútđểuốngnước,...

Cáckhoảngdừng,cộngvớimọikhíacạnhxoayquanhtốcđộnói,cóthểtạothêmýnghĩavàtínhchấtđadạngchophầnnóicủabạn,giúpbạntạorađượcnhiềuhiệuứngcótácđộngmạnhmẽnhằmđưathôngđiệpđivàolòngngườinghe.Bạnđừngbaogiờngạingầnthêmvàonhữngkhoảngdừnghợplývàđúnglúctrongbàinóicủamình.

Bạnđừngbaogiờtùytiệnmàdừngchỉđểdừng,bởivìđiềunàysẽlàmchophầnnóicủabạntrởnên

“giậttớigiậtlui”khiếnngườinghekhóchịuvàlàmhủyhoạimụcđíchtốtđẹpcủanhữngkhoảngdừng.

Dưới đây là chín cách giúp bạn tận dụng được sứcmạnh vô song củanhữngkhoảngdừngtrongbàinói.DànhthờigianchonhữngkhoảngdừngViệctínhtoánthờigianchobàitrìnhbàylàyếutốrấtquantrọng,đặcbiệt

làthờigianchonhữngkhoảngdừng.Nếukhôngsắpxếpđượcthờigianchonhữngkhoảngdừngtrongbàinóichuyện,bạnsẽcónguycơ“cháygiáoán”hoặcđểkịpnóihết“giáoán”bạnsẽphảinóithậtnhanh.Cảhaiviệcnàyđềulàmhỏngbàinóicủabạn.Chonên,khisoạnvàluyệnbàinói,bạncầnbốtríthìgiờchothíchhợp,đặcbiệtlàthờigianchonhữngkhoảngdừng.LuyệndừngnóiViệctạoranhữngkhoảngdừngtrongbàinóicóvẻlàviệclàmthiếutự

nhiên,đặcbiệtkhibạnthựcsựmuốnkết thúcbàinóichokịpgiờvớimộtkhốilượngthôngtinkhổnglồcầntruyềnđạt.

Trong lúc tập luyện bài nói, bạn cần để ý tập những khoảng dừng.Vìchắcchắntronglúcthuyếttrìnhthựcsự,bạnsẽcónguycơnóinhanhhơnnếubạncảmthấy lo lắngđiềugìđó,nênbạnphải thêmchữ[DỪNG]vào

trongbàisoạnnóihoặccácghichútruyếttrìnhđểtựnhắcnhởmình.TạmdừngtrướckhibắtđầuNếubạnđanghớnhởmuốnđingayvàobàinói,vàbắtđầuthấymuốnnói

ngay trước khi những tràng pháo tay chào mừng của khán giả kịp lắngxuống,thìbạncầnghìmmìnhlại,kiênnhẫnmộtchút.Hãyđểkhángiảcóchútthìgiờđánhgiávàcảmthấythoảimáivớibạn.Bạnmuốnthểhiệnsựtựtin từkhoảnhkhắcbạnđượcgiới thiệuđểbướcvàobuổi thuyết trình,nênviệcdùngkhoảngdừngngaylúcđósẽgiúpbạncóđượcđiềubạnmuốn.

Hãybướcrasânkhấuhaybướclênbụcgiảngvớitháiđộtựtin,mỉmcườinhìnkhángiảvàdừnglạimộtchúttrướckhinóilờiđầutiên.Hãyđợichođếnkhingườinghethựcsựchămchúđónnghenhữnglờiđầutiêncủabạn(thường thì từ hai đến ba giây đồng hồ).Khoảng dừng lúc ấy của bạn sẽtruyềnđếnhọmộtthôngđiệp:“Tôitựtinvàcácbạnkhôngtrấnáptinhthầntôiđược.”TạmdừnglạikhiđangtrìnhbàycácchitiếtphứctạpTrongbuổithuyếttrình,ngườinghethườngrấtkhótậptrungtừđầuđến

cuối, chonênbạncónhiệmvụphải làmchohọgiữđược sựquan tâmvàchămchúlắngnghe.Bạnhãyđánhgiácảngườinghelẫnbàinóicủamìnhvàsuynghĩxemliệuhọsẽhiểuđượcnhữnggìmìnhtrìnhbàytrongđềtàinàykhông,haylànhữnggìbạnnóisẽgiốngnhưnhữnggìvovebêntaimàkhôngvàođượctrongđầuhọ.

Ngônngữchuyênmônhaythuậtngữbạnvẫndùnghằngngày(tronglĩnhvựcpháplý,kỹthuật,họcthuật,khoahọc,...)cóthểtrởthànhBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAthứchướngngạikhóvượtquađốivớingườinghe.Tuybạnhiểuchúng,nhưngcólẽngườinghesẽkhônghiểurõnhưbạn.

Thành thử, trướckhibắtđầunói ranhững thông tinhaydữkiệnmangtínhchuyênmônvàphứctạp,bạncầnphảitạmdừnglại;bêncạnhđó,trướckhidừnglạinhưthế,bạncóthểnóivài lờiđểngườinghebiếtnhữngđiềubạnsắpnóicóthểgâykhóhiểu.Nóimộtvàilờicảnhbáonhưthế,cộngvớimộtkhoảngdừng,bạnsẽlàmchongườinghethựcsựtậptrungđểýnhằmtheodõinhữnggìkếtiếp.

Saukhinóixongnhững thông tinphức tạp,khóhiểuấy,bạncũngcần

tạmdừngmộtchút,đểngườinghecóthểkịpnắmbắtvàtiêuhóachúng.TạmdừngtrướcvàsaucáctríchdẫnCólẽbạnđãbiếtrõíchlợivôsongcủaviệcđưacáccâudanhngôn,trích

dẫnvàotrongbàinóichuyện.Đểlàmnổibậtnhữngviênngọcquýấy,bạncầntạmdừngtrướcvàsaukhinóiracáccâutríchdẫn.Cáckhoảngdừngấysẽgiúpngườinghecó thìgiờđể thưởng thứcvà thấmsâuhơn.Thiếucáckhoảngdừngđó, các tríchdẫncủabạn sẽ làmgiảm thiểuđángkể sức tácđộngmạnhmẽ.DừnglạisaukhiđặtcâuhỏiBạn sẽ lôi cuốn được thái độ quan tâm của người nghe khi bạn đặt ra

nhữngcâuhỏi,nhưng–đâylàđiềuquantrọng–chỉkhinàobạntạmdừnglạisaukhiđặtracáccâuhỏiấy.Nếuhỏingườitaxong,rồibạnnóitiếpmàkhôngdừnglại, tứclàbạntỏchongườinghethấyrằngbạnkhôngthựcsựquantâmđếncâutrảlờicủahọvànhưthế,cáccâuhỏiấysẽchẳngcótácdụngnàomạnhmẽ.

Nếuliêntụchỏimàkhôngcầnnghecâutrảlờinhưthế,bạnsẽlàmchongườinghehiểurằngbạnđangcoithườngnhữngsuynghĩ,quanđiểmcủahọ.Vàchẳngmấychốc,họsẽchẳngcònmuốnđoáihoàigìđếnnhữnggìbạnhỏi(cólẽhọcũngsẽlàmngơbạnluôn).Nếumuốnngườinghenghiêmtúcsuynghĩvềcáccâuhỏibạnđặtra,bạnhãytạoracáckhoảngdừngsaucáccâuhỏiấy.TạmdừnglạikhingườingheđangcườiNếubạnnóirađiềugìđóvui,hàihước,ngườinghesẽcườivàlúcnày,

bạncầndừnglạimộtchút,đừngnóithêmđiềugìhết.Lúcđó,bạnchỉcầnimlặng,mỉmcườivà thưởng thứckhoảnhkhắcvuivẻ ấy.Đừngbaogiờ tìmcáchdậptắttiếngcườicủangườinghe.Nếubạncứtiếptụcnóitronglúchọđangcười,họsẽkhônglắngnghebạn.

Vìlẽđó,bạnchỉcầndừnglại, thưởngthứctiếngcườiấy,vànghĩrằng:“Họthíchtôi.Họthựcsự,thựcsựthíchtôi.”TạmngưngđểtạocảmgiáchồihộpHãytạmngưngtrướckhibạntiếtlộmộtthôngtinquantrọngvàhayho

nàođó,nhằmtạocảmgiáchồihộp,chờđợi.Chẳnghạn:“Tôikhôngthểnàotinvàotaimìnhkhingheanhtanói[TẠMNGƯNG]rằngmỗinămanhta

lãiđượchơntrămtriệunhờviệcbánvechai.”Việctạmngưngtrướckhitiếtlộđiềugìđósẽlàmchongườinghelắngtaiđểýnhiềuhơn.Vàcũngthế,saukhitiếtlộmộtthôngtinthúvịnàođóchokhángiả,bạncũngcầntạmngưngđôichútđểhọthưởngthứccáithúvịđó.TạmngưngkhikếtluậnBạnđừnggiốngnhữngdiễngiảquá lo lắngnhư thểmuốnvộivãchạy

trốnchonhanhkhiđếnphầnkếtbàithuyếttrình,đếnđộchỉlầmbầmvàicâutrongcổhọngtronglúcvộivàngthuxếptàiliệu,côngcụthuyếttrình.Cầnnhớrằngphầnkếtthúcgiữvaitròrấtquantrọngvàđểtạorađượcmộtcáikếtcóấntượng,đưathôngđiệpđivàolòngngườinghe,bạncầnphải làmđiềunày:ngaytrướcvàsaukhinóiravàilờikếtthúc,bạnnênngưnglạimộtchút.

Hãy khéo léo đưa các khoảng dừng vào trong bài nói của bạn.Nhữngkhoảngdừng thíchhợp,đúng lúc sẽgiúpbạnnêubậtvànhấnmạnhđượcnhữngđiểmquantrọng,giúpbạngửiđếnkhángiảthôngđiệpmạnhmẽnày:“Tôilàngườirấttựtin.”

CHƯƠNG14

TUYỆTCHIÊUTỪCÁCBẬCTHẦYDIỄN

THUYẾT

TÁCGIẢ:QUÁCHTUẤNKHANH

Tôiđãtừngthamdựchươngtrìnhdiễnthuyếttrựctiếpcũngnhưxemđĩahìnhcủarấtnhiềudiễngiảhàngđầuthếgiớivàtôinhậnthấymỗingườicómột phong cáchvà tuyệt chiêu riêng,mỗi người đềumangvẻđộcđáovàkháclạ.Nhưngtựutrunglại,họvẫncónhữngbíquyếtchung–nhữngyếutốnềntảnglàmnênmộtbàitrìnhbàyxuấtsắc.

MộttrongnhữngbàidiễnthuyếtđượcđánhgiálàxuấtsắcnhấtmọithờiđạichínhlàbàidiễnvăncủaMartinLutherKingJrIhaveadream-Tôicómộtướcmơ.Vàongày28tháng08năm1963,ôngđãđứngởbậctamcấpdẫnlênĐàitưởngniệmLincoln,Washington,D.C.vàđọcbàidiễnthuyếtđótrướchơn 200.000 người nghe. Bài diễn thuyết chứa đựng nhiều bài họcđángnghiềnngẫm.

Bạn hãy truy cậpNGAYwww.dienthuyet.vn để xem toàn bộ bài diễnthuyếtnổitiếngcủamụcsưMartin

LutherKingJr.vàtheodõiphầnphântíchngaysauđây.Bàidiễn thuyết ấyminhhọa ít nhất támkỹ thuậtquan trọng trong lĩnh

vựcnóitrướccôngchúngmàbạnkhôngthểbỏquanếumuốnthựchiệnmộtbàitrìnhbàythànhcông.

Giàuhìnhảnh.Kingđã dùng các cụm từmô tả, chẳng hạn như “mộtngọnđènhiệuchóisángniềmhyvọng”,“nhữngngọnlửahừnghựccảnhbấtcông”và“bịkhóachặtbởigôngcùmphânbiệt,bịtróibuộcbởixiềngxíchthiêntư.”Dùnglờinói,ôngđãvẽranhữnghìnhảnhsốngđộngđểbấtcứaitrongđámđôngngườinghecũngcóthểhìnhdung,dễdàngnắmbắtvàghinhớcácýtưởngôngmuốntrìnhbày,chuyểntải.

Phépẩndụ.Xuyênsuốttừđầuđếncuốibàidiễnthuyết,Kingluôndùng

phépẩndụđểdiễntả.Nhữnglờilẽgiàutínhẩndụ–chẳnghạnnhư“xuôitậnAlabama,nơinhiềukẻmangóckỳthịkhắcnghiệt,nơingàithốngđốcvớimôimiệng chảy tuôn ướt sũng những từ ngữ kiểu như ‘phản đối’ và‘khôngcóhiệulực’…mộtốcđảocủacáinghèonằmtrơtrọigiữađạidươngbaolacủacáigiàuvậtchất”–đãthổitrànsinhkhívàobàidiễnthuyếtcủaông.Nhữnghìnhảnhẩndụsinhđộngnàylàmtăngthêmsứcbiểucảmvàđộthuyếtphụcchomọiýtưởngôngtrìnhbày.

Phépđiệpvần.Ôngcũngkhéoléodùnglốilặpvầnlàmchocâunóitrởnêncóvầnđiệu,cónhạctính,êmáidudương,dễđivàolòngngười–chẳnghạnnhưcáccụmtừ“ngânhàngcônglýđangchạylàng,phásản”,“tinhthầntranhđấunungnấuchớmmàu”và“họchẳngcònbịxét theonétsậmmàuda,nhưngsẽđượcnhìnrathấuruộtràtínhcách.”

Sinhlựcgiọngnói.Kingrấtđiêuluyệnvớikỹthuậtbiểucảmngaytronggiọngnói,chínhnhờvậymàđộthuyếtphụcrấtcaotrongtừnglời.

Phép lặp. Để làm gia tăng thêm độ lan tỏa của thông điệp đến ngườinghe, ông thường lặpđi lặp lại các cụm từ chủ đạo, chẳng hạn như “Đâychínhlàlúc...”,“Hãyđểtựdocấttiếngreovang”và“Tôicómộtướcmơ.”Cáccụmtừnàygiúpnhấnmạnhtốiđachủđềbàidiễnthuyết.

Nhịpđiệu.Cẩnthậnchọnlựacáctừngữ,câunóiphùhợp,ôngđãtạorađượcmộtthứgiaiđiệunhịpnhàngtrầmbổngtrongbàidiễnthuyếtcủamình.Chẳnghạnđâylàmộtđoạnthểhiệnrõđiềunày:

“...phỉ lòngsaođặngkhiởMississipi,mộtngườidađencòn lắmphenchẳngđượcđibầu;cầusaothỏaướckhiởNewYork,mộtngườidađencònchưabiếtbỏphiếuđể làmgì”và“cùngnhau, tachung tay laođộng;cùnglòng,tadângtiếngnguyệncầu;bênnhau,tavùnglêntranhđấu...”

Cáckhoảngdừng. Trong cả bài diễn thuyết ấy, có rất nhiều lầnKingdừnglại,ngưngnói.Đólàlúcôngvừanóixongmộtýquantrọng,lúcôngchuyểntừýnàyquaýkhácvàlúcđámđôngđangvỗtayhứngkhởi.Nhữngkhoảnh khắc dừng lại như thế giúp người nghe vừa tập trung kỹ hơn vàonhữnggìôngvừanóihaysắpnói,vừacóthờigianđểxửlýthôngđiệpôngmuốntrìnhbày.

Kếtnốivớingườinghe.Đểtạomốidâyliênhệkếtnốivớingườinghe,Kingdùngtừchúngtarấtnhiềulầntrongbàidiễnthuyết.Từnàylàmcho

ngườinghecócảmtưởnggầngũi,rằngôngcũnglàmộtngườinhưhọ,giữahọ.

TôiđãxemđixemlạibàidiễnvăncủaKingkhôngbiếtbaonhiêu lần,mỗilầnxemlàmỗilầntôicảmnhậnsâuhơntừngkỹthuậtmàôngsửdụng.Tôiđã từng rơivàocảmgiác choángngợp trước sứchút, độ thuyết phục,nănglượngtừôngtỏaravàbaotrùmlênđámđôngngườinghevàrồiđãcóđôilầntôitựtivớinănglựccủamình:“Biếtbaogiờthìtôimớiđạttớiđẳngcấpấy?”Nhưngrồitôinhậnra,nếuchúngtacóthểvậndụngnhuầnnhuyễnmộtvàitrongsốtámkỹthuậtấythìcũngđủđểbàitrìnhbàycủachúngtachinhphụcđượcngườingherồi.Khitôitrảinghiệmvànghiêncứubàitrìnhbàycủanhiềudiễngiảkhác,tôithấyrằng,mỗingườiđềusửdụngthếmạnhcủamìnhkhitrìnhbàyvàdựatrênthếmạnhđómàhọvậndụngrấtlinhhoạtvàsángtạocáckỹthuậtkhácđểtạonênphongcáchriêngcủamình.

Chúngtahãycùngtrảinghiệmvớimộtvàidiễngiảnổitiếngsau:

ThíchNhấtHạnh

Ôngkhôngcấtcaogiọnghôhàohaynóithaothaobấttuyệt,nhưnggiọngôngđềuđềuvàtìnhcảm,màđiểmmạnhnhấtcủaônglàcáchdừng–dừngđúngvàonhữnglúckhángiảmuốnnghe.Hẳnlàôngmuốnhọkịpđốichiếuvà lắngnghe chínhbản thânhọ trướckhiôngnói tiếp.Bàinhạchaynhấtkhôngphảiởcácnốtnhạcmàởchỗngắtnghỉ.Tiếngchuônghaynhấtởchỗdừnglạiđểngân.Ôngdùngkỹthuậtngắtnghỉđểnhấnmạnhýquantrọng,lôikéongườinghevàobàinóicủamìnhvàkhiếnngườinghephảisuynghĩliêntục.

AnthonyRobbins

NgaykhiRobbinsxuấthiện,dùchưacấtlờithìkhánphòngđãnónglênbởimứcnănglượngrấtcaotoátratừdángvẻvàcáchđiđứngcủaông.Vớiquanniệm:vậnđộngtạoracảmxúcnêntrongmọibàidiễnthuyết,ôngđềucho khán giả vận động rất nhiều. Trung bình 20 phút ông chomọi ngườiđứng lên làmcáchoạtđộngđấmbóp,mát-xa,đánh tay,nhảy theonhạc…hoặcngaycảkhiphải làmbài tậpnhưviếtướcmơ,mục tiêu,kếhoạch…

ôngcũngchohọđứng lênđểviết.Chính thể chấtvà tư thế cơ thể sẽ ảnhhưởngđếncảmnhậnbêntrong!

T.HarvEker

Cóthểgọiônglàmộtbậcthầytrongkỹthuậtsửdụngcungbậcvàcườngđộcủagiọngnói.Cólúc,đangnóivớiâmlượngbìnhthườngthìôngbỗnggàotođểthuhútsựchúý,cókhilàmkhángiảgiậtmình,hoảnghốt.Đólàcáchđểôngtrấnápngườinghe,truyềnvàotiềmthứchọ,giúpthứctỉnhkhihọđangcònlolắng,sợhãi.Đặcbiệt,khicầnnhấnmạnhhoặcgâychúýthìông lại hạ giọng nhỏ đếnmức từng người phải nín thở để lắng nghe.Kỹthuậtnàycũngđượcôngdùngđể tạokịch tínhchophần tiết lộnhữngnộidungtiếptheocủamình.

RobertKiyosaki

Là người có khả năng biến những vấn đề phức tạp, những con số khôkhan,nhữngýniệmtrừutượngthànhnhữngđiềudễhiểu,cóthểnhìnthấyvàcảmnhậnđược.Ôngluôndùngcácđồvậtquenthuộcvàgầngũiđểminhhọangaytrênsânkhấu.Đểchothấymứcđộrủirocaocủamộtngườithamgiađầutưmàthiếukiếnthứcvànonkinhnghiệm,ôngđưalênsânkhấughếtrướccủatàixếvàbộtayláixehơi.Rồiôngngồisautayláiđóđểphântíchmứcđộrủironhưthếnàocủamộttàixếkhôngcóbằnglái,khôngcóchânthắngvàkhôngđủgiờthựchànhláiđểmọingườihiểurõýniệmđó.Dùngnhữngđồvậthữuhìnhđểminhhọalàcáchdễdàngnhấtđểngườinghehìnhdungrađiềumìnhmuốnnói.

JohnC.Maxwell

Trítuệ,đólàđiểmnổibậtnhấtcủaJohnC.Maxwelltừphongcáchviếtsáchchođếncácbàitrìnhbày,diễnthuyết.Ôngthểhiệnsựnhẹnhàng,hómhỉnh qua các câu chuyện kể từ chính trải nghiệm của mình, qua đó ôngtruyềntảinhữngbàihọclãnhđạosâusắcvàthúvị.Ôngthườngliêntụcthayđổitưthếcủamìnhtrênsânkhấu:lúcđứng,lúcngồi,khithìquỳmộtchân,

lúcthìbướcquabướclạikhiếnngườinghephảiđảomắtdõitheomình.

BrianTracy

Batừđểnóivềphongcáchtrìnhbàycủaônglà:đơngiản,đơngiảnvàđơn giản. Ông luôn dùng những từ đơn nghĩa để giúp người nghe xử lýthôngtinnhanh,hiểurõvàghinhớngay.Khingheôngtrìnhbày,trướcmặtbạnluônlàmộtcuốnbài tậpđểđiềnvàochỗtrống,đểviếtcácđápán,đểgiãibàycácsuynghĩ,đểviếtranhữngtrăntrởvàkhátkhao,…Đólàcáchtươngtácđểngườinghevậndụngvàthựchànhnhữngđiềuôngtruyềntảinhằmghinhớvàthẩmthấusâuhơn.Quanhữngbàitậpthựchànhngaytạichỗấy,ônghướngngườingheđếnmứcđộcaotrongcamkếtthựchiện.

JackCanfield

LầnđầutiênthamdựchươngtrìnhcủaôngtạiViệtNamnăm2008,tôivôcùngấn tượngvới cáchoạtđộng trongchương trình.Ôngkhiếnngườinghethamgiachủđộngvàtíchcựcvàobàidiễnthuyếtcủamìnhbằngcáchyêucầungườinghechiasẻ liên tụcvớinhữngngườixungquanh.Sauđó,ôngcónhữnghoạtđộngtạichỗđể tạo trảinghiệmtức thìchongườinghenhư: dùng suy nghĩ cho ngón tay dài ra, dùng khả năng hình dung để dichuyểnthânngườivượtcộtmốccũ,dùngquàtặngđểthúcgiụcmọingườihànhđộng…Vìvậy,suốtbàitrìnhbàycủaông,ngườinghekhôngthấychánvàcócảmgiácnhưmìnhlànhânvậtchínhtrongchươngtrình.

AllanPease

NgườiđànôngđượcmệnhdanhlàMr.BodyLanguage(Ngàingônngữcơthể)vớihàngloạtcáctácphẩmvềtâmlýnamnữ,sựkhácbiệtgiữahaiphái:Tạisaođànôngthíchtìnhdụcvàphụnữcầntìnhyêu?Tạisaođànôngnói,dốiđànbànóinhiều?Vìsaođànôngkhônglắngnghevàđànbàkhôngxemđượcbảnđồ?Ôngsửdụngthếmạnhcủamìnhtừnhữnghiểubiếtsâusắcvềhaipháiđểliêntụcgâytiếngcườivàsựhàihướctrênbụcdiễnthuyết.Những câu chuyện và hình ảnhmà ông dùng đều xoay quanh những tình

huốngnựccườiliênquanđếnnhữngđặctínhvàsựkhácbiệtcủađànôngvàphụnữ.Tôi đã từngômbụng cười ngảnghiêngkhi ôngdiễn tả cáchmọingườiđànôngtrênkhắpthếgiớiđềugiốngnhaulúcđivệsinh:“liavàvãi”khắpnơiđểnóilêntínhthiếuchínhxáccủađànông.

RobertAllen

Đượcmệnhdanhlàngườitạoracáctriệuphú,ôngnổidanhvớinhữnglần chứngminh táobạo.Ví dụ trongvòng72 tiếngông có thểmua6bấtđộngsảntrịgiáhàngtriệuđôlamàkhôngcócắcbạcnàotrongtúihaytrongvòng24giờôngkiếmđược100ngànđôlatrênInternet…cácchươngtrìnhnàyđềuđượccánhnhàbáovàtruyềnhìnhtheosáttrựctiếp.Cũngvớicáchđó,khidiễnthuyết,ôngluônđưaranhữngbằngchứngđángtincậy,nhữnghìnhảnhấntượngvàluônđisâuvàoviệcgiảithíchngọnnguồnnhữngchiasẻ của mình. Không gào thét hay lên tinh thần như cách truyền lửa củanhữngdiễngiả khácnhưngông thuyết phụcngười nghebằngnhữnghìnhảnh,câuchuyệnvàhànhđộngcụthểcủamình.

RonKaufman

LàngườiMỹ sốngởSingapore, chuyênvềmảngđề tàiDịchvụkháchhàng.Ôngluôncónhữngbuổitrìnhbàyrựclửabởithếmạnhvềngônngữcơthể,khảnăngdiễnxuấtvànhạigiọngcựcsiêu(nóitiếngAnhtheogiọngSinglish,giọngPháp...)Ngoàira,ôngsửdụngtừngữrấtlinhhoạtđểdiễntảvàhướngdẫnngườinghethểhiệntheosựhướngdẫncủaông.Khinói,ôngthườngkèmtheocácđộngtác,vídụbópmũiđểđổitônghayđểnângcaovàhạ thấp giọng...Ông không đứng yênmột chỗmà luôn di chuyển để hóathân,nhậpvaivàdiễnxuất trongsuốtbài trìnhbàycủamình.Nhữngbuổitrình diễn của ông luôn dạt dào cảmxúc và đầy tiếng cười,mang lại chongườinghesựvuivẻvàhưngphấn.

LeoBuscaglia

Ôngchuyênvềđềtài tìnhyêu.Cácbàinóichuyệnvềtìnhyêucủaông

luônđầytínhnhânvăn,dạtdàovàthathiết,thậmchícólúcôngvannàimọingườihãysốngvàthểhiệntìnhyêuvìyêuchínhlàsống.Ôngsửdụngrấtnhiềucâuchuyệnđơngiảnnhưngrấtsâusắcđểminhhọachođờisốngtinhthần,bàihọclàmngười.Điểmđặcbiệtnhấtlàôngluônđứngsaubụcdiễnthuyếtnhưngbạnsẽkhônghềthấyôngnghiêmtrọngvàcứngnhắcbởiônggiọngnóicủaôngcựckỳbiếnhóa:trầm-bỗng-to-nhỏ-nhanh-chậm–lên–xuốngvàđặcbiệtlàlúcnàocũngtrànlửa.Khingheôngnói,chắcchắnmộtđiềulàbạnsẽphảidánchặtmắtvàoôngvàtừđóbạnsẽcảmnhậnđượcmộttrítuệvàtìnhyêusâusắctoátra.

Đó làmộtvàidiễngiảđạidiệncho từngphongcáchkhácnhauđểbạnthamkhảovà tìmra thếmạnhcủachínhmình.Bạnnên thamdự trực tiếpnhữngchươngtrìnhdiễnthuyếtcủanhiềudiễngiảhoặcxemDVDvàchọnra những kỹ năng và điểmmạnh nàoở họmà bạn có thể áp dụng để rènluyện.Dầndầnbạnsẽtạođượcphongcáchriêngchochínhmình.Muốntrởthànhngườigiỏinhất,hãyhọctừnhữngngườigiỏinhất!

Tôiđãtừngđượchỏirấtnhiềuvềnhữngbíquyếtđểthànhcôngtrongcácbàitrìnhbàyvàdiễnthuyếtcủamình.Sauđây,tôichiasẻlạimộtbàiphỏngvấnmàtôiđãnhiềulầntrảlờichonhữnghọcviênvàkhángiảcủamình.

Vìsaoanhcóthểtựtinvàthểhiệnrấttựnhiên,thoảimáitrướcđámđôngnhưthế?

Dùtôitrìnhbàytrước1,100,1.000ngườihay10.000ngườiđinữathìtôivẫntựnhủđólàmộtbuổitrìnhbày1với1.

Quantrọngnhấtlàtôitậptrungvàobảnthânvànộidungmìnhtrìnhbàyrồithểhiệnnótheocáchtựnhiênnhất.Mỗikhimấtbìnhtĩnhhoặctạmthờibịbênngoàilấnát,thậmchílàbịđèbẹpbởinănglượngkhôngmấytíchcựccủakhángiả, tôi khôngđểýbênngoàinữamà tập trungvàohơi thở củamìnhđểtìmlạikhảnăngkiểmsoátvàlàmchủbảnthân.Khibạnlàmchủbản thânvà thểhiệnđúngconngườicủamình thìbạncósứcmạnhvàsựcuốnhút.

Khitôisửdụngngônngữcơthểvàgiọngnóiđểgiatăngsinhđộngchobàitrìnhbày,tôiđặtmìnhvàotừngtìnhhuốngđóđểcónhữngcảmxúcrấtthật.Khicócảmxúc rồi thìmọi thứcứ tựnhiên tuônchảymàkhôngcầnphảicốgắnghaygượngépgìcả.

Vì sao nói trước hàngngàn ngườimà anh vẫn tạo được cảmgiác thânthiệnvàgầngũi?

Khinóivớiđôngngười,tôiluôndànhítnhấtlà5phútđểghinhận,khenngợi,cámơnmọingườivớinhiềulýdokhácnhau:họđãdànhthờigianđếnđây,họđãchotôicơhộiđượcchiasẻvớihọ,họlànhữngngườicầutiếnvàsẵnsànghọchỏiđểkhôngngừngpháttriển...Tôicũngkhôngquênvậndụngsứcmạnhcủanụcườingaykhibướcrasânkhấu.Chỉvớinụcườithôi,bạncóthểkếtnốiđượcvớikhángiảngaylậptức.

Trongsuốtbàitrìnhbày,tôithườngsửdụngnghệthuậtkểchuyện,đólàcáchtruyềntảithôngđiệpantoànvàhiệuquảnhấtbởikhôngaiphòngthủhaydèdặttrướcmộtcâuchuyệncả.Mộtkhihọmởlòngrađểđónnhậncâuchuyệnthìnhữngđiềucầnchuyểntảicũngtheođómànhẹnhànglenlỏivàovàđánhđộnghọ.

Bêncạnhđó,tôiluônđảmbảorằngngônngữcơthểcủamìnhphảimở:bàntaythườngxuyênmởra,khôngngạibướcxuốnggầnkhángiả,hơichồmngườivềphíatrướckhilắngnghemộtaiđóphátbiểu…

Đólàcáchđểngườingheđọcđượctháiđộsẵnsàngchiasẻvàsẵnsàngđón nhận của tôi.Ngoài ra, tôi liên tục di chuyểnmắt đếnmọi góc khánphòngvàdừnglạiởtừngngườivừađủđểkhôngaitronghọcócảmgiácbịtôibỏsót.

Anhlấyđâuranhữngcâuchuyệnrấtthực,thúvịvàphùhợpvớinộidungđếnvậy?

Đôikhi,mộtcâuchuyệnhaykhôngphảichỉbởicáctìnhtiếtcủanó,màyếutốquyếtđịnhcònnằmởcáchbạnkể,cảmxúccủabạn,nhữngcảmnhậnvàbàihọcbạnrútratừcâuchuyệnđóvànhấtđịnhnóphảiphùhợpbốicảnhvàminhhọarõnhấtđiềubạnmuốnnói.

Cáccâuchuyệnmà tôikể trongcácchương trìnhdiễn thuyếtđềuđượcchuẩnbịtrướcđểphùhợpvớinộidungchuyểntảivàthôngđiệpnhắngửi.Thôngthườngthìtôisửdụngcáccâuchuyệncủacánhân

–lànhữngchuyệnchínhtôitrảiqua–nêntôicórấtnhiềucảmxúc.Cònnếusửdụngnhữngcâuchuyệncủangườikhácthìđiềubắtbuộclàtôiphảitrảinghiệmcảmxúccủachínhmìnhvớichúngtrướcđã,bởichỉkhibảnthâncó cảm xúc, tôi mới truyền tải được cảm xúc ấy cho người nghe từ câu

chuyệnmìnhkể.Cách để tôi kể chuyện thú vị và sống động đó là tôi tưởng tượng câu

chuyệnđangdiễnrangaytrướcmắtmình,mọithứvẫnđangcòn“nónghổi”,vàtôidùngngônngữcơthểhỗtrợ,dùnggiọngnóiminhhọachongườinghecảmthấycâuchuyệnnhưđangdiễnratrướcmắthọvậy.

Vìsaoanhcóthểdùngtừngữmộtcáchchínhxácvàsốngđộngnhưvậy?Tôithườngxuyênđọcsách,đặcbiệtlànhữngcuốnsáchcócáchdùngtừ

thúvịhoặcmộtsốtácgiảđượcxemlà“phùthủy”củangôntừđểcóthểmởrộngvốntừcủamìnhvàlinhhoạttrongviệcdiễnđạtcácýmuốnchuyểntải.Đặcbiệt,tôicũngchútrọngđếncáchsửdụngcácthànhngữ,tụcngữvàhiểurõýnghĩacủachúngđểđưavàotrongnhữngbốicảnhphùhợpvớibàinóichuyệncủamình.Tuynhiên,mộtnguyêntắcquantrọngcủadiễngiảlàphảinóisaochongườinghehiểu,nóibằngngônngữcủangườinghe,ngangtrìnhđộvớingườinghe;đểđơngiảnhơn,bạnchỉcầnghinhớlờikhuyênsauđây:“Nóisaochothằngngốccũnghiểu” làbạnsẽ trở thànhngười thuyết trìnhgiỏi.

Làm thếnàomàanhcó thể sắpxếp các chủđề, chủđiểmmột cách rõràngvàtheotrìnhtựlogic?

Bấtkểchươngtrìnhdiễnthuyếtkéodàimộtngày,mộtgiờhaynămphútthìtôicũnglậpđềcươngdànýrõràngvàchọnmộtcáchkếthợptheotrậttựlogic,vídụnhưnhân–quả,vấnđề–giảipháp,trước–sauvềthờigian,xa-gầnvềkhônggian,từkháiquátđếncụthể,…Ngaycảkhitrìnhbàymộtbàinóichuyệnứngkhẩumàkhôngđượcchuẩnbịtrước,cácýcũngngaylậptứcđượcsắpxếptrongđầutôitheomộttrongnhữngtrậttựkếthợptrên,nhờđómàmọiý tứvà lập luậncủa tôiđượcchặtchẽ, thuyếtphụcvàchinhphụcđượclýtrícủangườinghe.

Làmsaođểcóthểtạođượclửachokhánphòngvàtruyềnđượccảmhứngbấttậnchongườinghe?

Muốntruyềnlửaphảicólửa:lửavớikhángiả,lửavớiđềtàimìnhtrìnhbàyvàlửangaytrongbảnthân.Bạnphảiyêuthíchđềtàimìnhtrìnhbàyvàcócảmxúcthậtvớinhữngđiềubạnnói,bạnphảilàngườikhôngngừngtheođuổinhữngđiềuđótrongđời…Nhưngtìnhyêulớnhơngiúpbạncónhiệthuyếtcháybỏngđólàtìnhyêuvớingườinghe:thậttâmmongmuốntạora

nhữnggiátrị,manglạinhữngđiềutốtđẹp,chiasẻnhữngthôngtinquígiáchohọthìnănglượngsẽtruyềntừbạnsangngườinghemộtcáchtựnhiênnhưdòngchảyđãđượckhơithông.

Ngoàira,bạnphảibiếtcáchduytrìnănglượngbảnthântừsứckhỏethểchất chođến trạng thái hưng phấn tinh thần.Một khi bạn xuất hiện trongtrạngtháidồidàonănglượng(cầnphânbiệtdồidàonăng lượngvớihừnghực–làtrạngtháidưnănglượngkhôngkiểmsoátđược,màbạnkhôngcầnphảihừnghựcnhưthế),khángiásẽnhậnlửatừbạnvàlantruyềnlửaấyđếnnhữngngười khácquanhhọ, sauđó, năng lượng của toàn thểkhángiả sẽđượcnânglêncaovàchínhhọsẽtruyềnnănglượngmạnhmẽvàtuyệtvờiấyngượclạichobạn.Vớisựhợptácđó,diễngiảvàngườinghecùngnhauduytrìsựhưngphấnvàlửanhiệttìnhsuốtbàitrìnhbày.

NGUYỄNÐỨCNHẬT

Nguyễn Ðức Nhật hiện đang làm việc tại People Focus, Công tychuyêncungcấpcácdịchvụÐàotạovà

Tưvấnnhânsự,vớivaitròGiámđốcPháttriểnGiảipháphuấnluyệntronglĩnhvựcTruyềnthôngvà

Pháttriểnnộitâmdànhchocánhânvàtổchức.Ngoàikinhnghiệmthựctếtronglĩnhvựctổchứcsựkiện,nhânsự,tư

vấnvàđàotạo,anhcòntựtraudồiquacáckhóahuấnluyệntrongnướcvàquốctếtạiÐôngNamÁ,ẤnÐộ,ÚcvàchâuÂu.Từnăm

2010,anhchính thứcbướcvàocôngviệcTrainer chuyênnghiệpvớihoàibãogiúpngườiViệtNamthànhcôngvàhạnhphúchơn thôngquatruyềnthônghiệuquảvànhậnthứcbảnthân.

Ngoàicôngviệcchuyênmôn,anhcònthiếtkếnộidungvàđiềuphốidựáncộngđồngSouthEastAsia

LifeMatters Course -một chương trình đào tạo quốc tế kéo dài 10ngàyvềPháttriểnbảnthântại

ÐôngNamÁđượctổchứchàngnăm.

CHƯƠNG15

SỬDỤNGCÔNGCỤĐAPHƯƠNGTIỆN

TÁCGIẢ:NGUYỄNÐỨCNHẬT

Tôiđãquansátnhiềudiễngiảthuộcđủmọilĩnhvực,đẳngcấp,quốctịchkhácnhauvànhậnthấynhữngngườinàyđềucómộtđiểmchung:đasốhọđềucóvẻnhưchẳngmấycoitrọngcáccôngcụhỗtrợphầnnhìn,đặcbiệtlàcáchìnhảnhminhhọaý tưởng.Trongsốấy,cónhữngconngườicókiếnthức rất sâu rộng,cókhảnănghùngbiện tuyệtvời,nhưngphầnminhhọacủahọquacáccôngcụhìnhảnh,cụ thể làcácslidehọ tổchức trênphầnmềmtrìnhchiếuPowerpointđôikhilạiphảntácdụng,gâychánnảnvàlàmgiảmbớtsứcthuyếtphụcchonộidungthôngđiệpcácdiễngiảấytrìnhbày.

CácbậcthầynhưSteveJobs,AlGore,GarrReynolds,…hiểurấtrõđiềunày.Bằngkhảnăngdiễn thuyếtđại tài, kết hợpvớinhữnghìnhảnhminhhọađầyấntượng,họđãbiếnnhữngbuổithuyếttrìnhthànhnhữngmàntrìnhdiễntuyệtvời.Thiênhạ“phátcuồng”vìiPhonengaysaubuổigiớithiệuvàtôi dám cá phần trình chiếu của “thầy phù thủy” Steve Jobs đóng vai tròkhônghềnhỏtronghiệuứngnày.

Nhưthế,trongthờihiệnđại,cáccôngcụhỗtrợphầnnhìnđóngmộtvaitròrấtquantrọngtrongđờisốngnóichungvàtrongcácbuổithuyếttrìnhnóiriêng.Với sự lênngôicủacôngnghệphụcvụnghenhìnhiệnđại,việc sửdụng nhuần nhuyễn những công cụ trình chiếu để phục vụ cho các buổithuyếttrìnhđãkhôngcònlàmộtthứ“cóthìtốt”màđãbắtđầugiữvaitròcốtyếu.

Chươngsáchnàysẽhỗtrợbạnnhữngkỹthuậtcầnthiếtgiúpbạncóthểnắmrõvàthànhthạovậndụngđểlàmchủcáccôngcụđaphươngtiệntrongthuyết trình, từ việc sáng tạo và sử dụng Slide, đến các đoạn phim, đoạnnhạcminhhọanhằmtạorabầukhísinhđộng,thuhútvàlàmchokhángiảdễdàngtậptrungnắmbắtnhữngthôngđiệpchínhyếubạntrìnhbàyratrongbuổithuyếttrình.Nàohãycùng“lướt”quacácnộidungchính:

Cácnguyêntắckhidùngcáccôngcụhỗtrợphầnnhìn;

MộtsốnguyêntắcvàngđểthiếtkếcácslidePowerpoint;12+bíquyếtgiúptậndụnghiệuquảcôngcụđaphươngtiện;Côngcụđaphươngtiệnhỗtrợchứkhônglàmlumờbạn.CácnguyêntắckhidùngcôngcụhỗtrợphầnnhìnBạnphảibiếtcáchdùngcáccôngcụhỗtrợphầnnhìnsaochocóhiệuquả

nhất,nếukhông,bạnsẽchỉlàm“xấumặt”mìnhtrướcngườinghe.Bạncầnphảicókếhoạchchi tiết,sựkiêntrìvàluyệntậpđểđảmbảocôngcụbạndùngsẽphụcvụtốiđathayvì“triệthạ”bàithuyếttrìnhcủabạn.NghiêncứuđịađiểmthuyếttrìnhTrước khi chọn phương tiện hỗ trợ phần nhìn, bạn hãy phân tích khán

phòngđểxemcónhữnggìhạnchếgâybấtlợichoviệcdùngnótrongbuổithuyếttrìnhhaykhông.Hãytựđặtchomìnhcáccâuhỏisauđây:

“Khánphòngnàyrộngbaonhiêu?”“Cácthiếtbịđiệntử,mànhìnhchiếuvàđènchiếusángnhưthếnào?”“Hệthốngâmthanh,ánhsángtrongkhánphòngcógìtrụctrặckhông?”“Cóthứgìtrongkhánphònglàmcảntrởtầmnhìn(cột,tường,đèntreo...)

củakhángiảhaykhông?”“Tôisẽđứngtrênsânkhấucao,táchbiệtvớikhángiả?”Bạnkhôngthểchọnhaysửdụngphươngtiệnhỗtrợphầnnhìnthíchhợp

nếukhôngkhảosátrõđểcóđầyđủthôngtincầnthiếtvềđịađiểmsẽtiếnhànhbuổithuyếttrình.Vìthế,đểkhỏiphảigặpnhữngtìnhhuốngbấtngờ,dởkhócdởcười,liênquanđếnviệcdùngcáccôngcụhìnhảnhtrongbuổithuyếttrình,bạncầnnghiêncứuđịađiểmthuyếttrìnhđểcóquyếtđịnhphùhợp.LàmsaođểaicũngthấyrõhìnhảnhhỗtrợRấtnhiềudiễngiảhaychủquanđểrồiphạmphảinguyêntắcnày.Không

thiếudiễngiảđưavàocôngcụhỗtrợphầnnhìn–chẳnghạn,cácslidetrìnhchiếu–mộtmêcungnhững từngữkhóhiểu,nhữngý tưởng lộnxộnhaynhữngbiểuđồminhhọa rối rắmvới chi chít nhữngghi chú chẳng ai đọcđược.

BạnlàmcáchnàođểcácslidetrìnhchiếurõràngđểkhángiảngồiởmọigóckhánphòngBÍQUYẾT

TRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAđềunhìnthấy.Ngườitasẽkhôngmuốnmấtthìgiờphảingồichămchúđọcchoranhữngchitiếthayhìnhảnhbéxíubạntrìnhchiếu.Họsẽthấychánvàchuyểnmốiquantâmsangchuyệnkhác,khôngcònđểýgìđếnthôngđiệpbạnđanghôhàonữa.LựachọnvàsắpxếphìnhảnhViệclựachọnhìnhảnhcẩuthả,sắpxếpchúngkhôngtheotrậttựnàosẽ

làmhỏngbuổithuyếttrình.Trừkhi bạn nhắm tới việc giải trí và làm trò vui (chẳnghạnbạn đang

thuyếttrìnhchocácemhọcsinhlớphaichẳnghạn),cònkhôngthìcầnphảitránhnhữnghìnhảnhvẽtayvụngvề,cắtghépkhôngchuyênnghiệp,nhữngđoạnvideotựquayvớichấtlượngkém.Cáccôngcụhỗtrợphầnnhìnsẽlàmphiềnkhángiảrấtnhiềunếubạndùngchúngthiếuchuyênnghiệp.Dùngmàusắctươisáng,hàihòaHãykhéo léo thêmvàomộtchútmàusắcchophầnhìnhảnhminhhọa

củabạn.Tiếpxúcnhiềuvớinhữnggìxuấthiệntrêntruyềnhình,phimảnhvà Internet, khán giả ngày nay quen với nhữngmàu sắc tươi sáng, nhữnghìnhảnhgâyấntượngmạnh,chonênnhữnghìnhảnhnhạtnhòa,trắngđen,thiếusắcmàusôiđộngthườnglàmchohọcảmthấyđơnđiệu,tẻnhạt.

Hãydùngmàusắcđểnhấnmạnhnhữngđiểmchínhcầntrìnhbày,đểlàmchokhángiảtậptrungtheodõi.Tuynhiên,đừngquálạmdụngmàusắc,vìcácslidecóquánhiềumàusẽlàmrốiphầnnhìncủakhángiả.Nênchọnhaihoặcbamàuvàcầntránhnhữngmàusắcquálòeloẹthayhìnhảnhcónhiềubóngđổkhiếnchoviệctheodõitừxakhókhănhơn.ThiếtkếtheochiềungangTrong hầu hết trường hợp, bạn nên thiết kế phần hình ảnh hỗ trợ theo

cáchnàođóđểngườinghecóthểxemnótừtráiquaphải.Tạisao?Bởikhángiảquenvớiviệcđọctheocáchđó,tứclàtheochiềungangtừtráiqua,chứkhông phải theo đường chéo hay chiều dọc. Đừng làm họ mất phươnghướng.Chọnnhữngphôngchữđơngiản,rõnétNhữngphôngchữphứctạp,ngoằnngoèotheokiểuthưpháp,khôngthích

hợpđểđưavàophầntrìnhchiếu.Bêncạnhđó,nếudùngquánhiềuphôngchữ,kiểuchữkhácnhau,bạnsẽlàmrốimắtngườixem.

Tốt nhất, bạn nên dùng các kiểu chữ đơn giản mà rõ nét như Arial,Verdana,TimesNewRoman.Nhữngphôngchữnàynhìncóvẻítsinhđộngbaybướm,nhưngtrongthếgiớicôngcụhỗtrợphầnnhìn,yếutốdễnhìndễđọclạiquantrọnghơnsựhoamỹ,cầukỳ.Bạnđừngbaogiờdùngquáhaikiểuchữtrongmộtphầntrìnhbàytrìnhchiếu.

Cỡchữbạnchọnsẽtùythuộcvàosốlượngkhángiảthamdự.Theoquycáchchung,bạnnêndùngcỡchữ36chocáctựađề,cỡchữ30chocáctiêuđềhaytựađềphụ,còntrongphầnvănbảnnộidung,cỡchữkhôngđượcnhỏhơn24.LàmnổibậtýchínhHãylàmnổibậtcácýtưởngchínhtrongslidetrìnhchiếu.Đôikhicóthể

bạnnghĩ:“Tôibiếtýnàolàchính,khôngcầnphảilàmnổibậtcũngcóthểnhớđểnói.”Bạnnhớýchính làmộtchuyện,nhưngcóchuyệnkháccũngquantrọnglàviệckhángiảcũngcầnnhìnđểthấyđượcýchínhbạnmuốntrìnhbày.Nếukhônglàmbậtđượccácýchínhtrìnhbàytrênslideđểkhángiảtiệntheodõi,thìtốtnhấtbạnnênnóimàkhôngcầndùngđếncôngcụhỗtrợphầnnhìn.

Bêncạnhđó,bạncũngkhôngnênghiramọithôngtinchitiếttrongslidevìcónguycơlàkhángiảsẽngồiđọcnhữnggìbạnviếthơnlànghebạnnói.Thànhthử,bạncầndùngcácslideđểhướngdẫnkhángiảnắmđượcnhữngđiểmchínhtrongthôngđiệpbạntrìnhbày.Khitạoramộtslide,bạnhãytựhỏimình:“Vớimộtlượngtừngữvàhìnhảnhítnhất,làmthếnàođểdiễntảđiềutôimuốn?Tôimuốnngườinghephảighinhớnhữngđiềugì?”

Nếuthôngtinnàokhôngquantrọng,bạnphảiloạichúngra.Phảitạoracácslidethậtcôđọngvàrõràng.SửdụngcáckýhiệuBạncầndùngcáckýhiệu,cácconsốhaycácdấuhiệuđểphânbiệtýnày

vớiýkia,giúpkhángiảdễtheodõivàdễnắmbắt.Trongmỗislide,bạnnêndùngtừbốnđếnnămkýhiệuđầudòng,khôngnêndùngquánhiềuvìkhángiảsẽrốimắt.Ngoàira,sốdòngchomỗiýtưởngđượcgạchđầuhàngcũngnênvừaphải,càngítcàngtốt,tốiđalàbốndòng,khôngđượchơn.Ýtưởng

bạnghiratrongcácslidekhôngcầnphảilànhữngcâuhoànchỉnh,màcóthểlànhữngcụmtừquantrọngxoayquanhýchínhcầntrìnhbày.

Hãytổchứcvàsắpxếpcác thôngtinmuốnđưavàocácslide theomộttrậttựhợplýnhất,cótrướccósau,đểkhángiảdễtheodõivàdễhiểu.Tạosựhồihộp,chờđợiHãycoimìnhlàmộtbậcthầykểchuyệnhaymộtảothuậtgia.Hãydùng

côngcụhỗtrợphầnnhìnđểgâyngạcnhiênvàthíchthúchokhángiả.Đểtạorachokhángiảcảmgiáchồihộpchờđợi,bạnphảibiếtcáchsắpđặt,cẩnthậnchọnthờiđiểmvàcáchthứcđểtiếtlộthôngtin.Tạisao?

Nếubạnlậptứcnóihếtmọiýtưởngvànộidungxoayquanhthôngđiệptrìnhbày,ngườinghesẽbiếtchínhxácnhữnggìbạnđịnhnóivànhưthếhọsẽ ítquan tâmvàobài thuyết trìnhcủabạn.Chonên,để tạochokhángiảcảmgiáckhôngbiếtđiềugìhayhosẽđến,khôngbiếtýtưởngtiếptheolàgì,thìnóitớiđâubạnmớichohiệnratrênslideýtưởngđangnói.ÐọcvàsửanộidungNộidungbạnsoạnratrongcácslidekhôngphảilàkhôngcólúcmắcphải

lỗinàylỗikia.Nếukhôngcẩn thậnràsoát lại,đọcvàsửakỹnhữnggìđãđưavàotrongcácslidetrìnhchiếu,thìtronglúcthuyếttrình,chínhnhữnglỗisaikhôngđángcóấysẽítnhiềulàmmấtđihìnhảnhchuyênnghiệpcủabạntronglòngkhángiả.KhôngnênsửdụngquánhiềucôngcụhỗtrợphầnnhìnĐôikhicónhiềudiễngiảlàmnhưthểmìnhlàcácôngchủrạpxiếckhi

“dộibom”khángiảBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAbằngnhữngmàn trình

diễnliêntụcdùnghếtcôngcụhỗtrợphầnnhìnnàyđếncôngcụhỗtrợphầnnhìnkhác–từcácslidePowerpoint,đếncácđoạnphim,đoạnnhạc,rồicảcácbiểuđồ,hìnhhọa,…

Lạm dụng quá nhiều công cụ hỗ trợ phần nhìn, bạn sẽ làm cho buổithuyếttrìnhcủamìnhrốirắmvàlàmgiảmhiệuquảcủacáccôngcụđó.Bạnchỉnênchọnmộthoặchaicôngcụđểdùngtrongbuổithuyếttrình.Nênnhớrằngbạnlàchuyêngianóichứkhôngphảichuyêngiahìnhảnh,âmthanh.Cònnếuchỉmuốnsửdụngcáccôngcụhayphương tiệnhỗ trợphầnnhìnvàobuổithuyếttrình,thìbạnnêntạmbỏnghềdiễngiả,thamgiamộtđoàn

diễnxiếcvàthahồtunghứng.LuyệntậpcáchtrìnhchiếuslideBạnphảithànhthạoviệcsửdụngcáccôngcụhỗtrợphầnnhìntrướckhi

tiếnhànhbuổithuyếttrình.Hãydànhthìgiờđểtậpđidượtlạinhữnggìbạnsẽnóivớicácslidehayđoạnphimminhhọabạnsẽchiếu.Tronglúctập,bạncầnđểýcanhthờigian,hìnhdungnơibạnsẽđứngnóivàcáchbạnsẽtrìnhchiếucáchìnhảnhcùngcácthứminhhọakhác.Hãytậpcảcáchmởđoạnphim,cáchchuyểnslide,cáchbậtnhạc,...Nếucóthể,bạnnênluyệntậpcáchdùngcôngcụhỗtrợthậtkỹ.Nhưthế,bạnsẽgiatăngsựtựtinkhinóichínhthức.TậptrungvàongườingheĐôikhicónhữngdiễngiảquámảimêtậptrungvàocáccôngcụhỗtrợ

phầnnhìnmàquênmấtchuyệnphảihướngvềkhángiả.Nhiềungườiđứngxoaylưngkhỏikhángiảvàchămchúđọcnhữnggìmìnhsoạnratrongcácslide.

Bạnphảilưuýđểluôntậptrunghướngvềkhángiả.Nếubạnchỉbiếtdồntập trungvàochúngmàbỏ lơkhángiả, thì họ cũng sẽ bỏ lơbạnvàphầnthuyết trình của bạn.Điều bạn cần coi trọng là khán giả, không phải cáccôngcụkia.Bạnkhôngcầnphảithuyếtphục,trìnhbàyhaykhơigợihứngkhởitinh thầnchocáccôngcụấy,bởixétchocùng thìchúngcũngchỉ lànhữngphươngtiệnbổtrợmàthôi.ÐứngvềphíabêntráiTrong khi thuyết trình, bạn nên đứng về phía bên trái màn hình trình

chiếu(xéttừphíakhángiảnhìnlên)vàhướngngườitrựcdiệnvềphíakhángiả.Đừngbaogiờđứngquaylưngvềphíahọ,kẻohọnghĩbạnkhôngcoihọragì; cũngđừngđứngvềphíabênphảimànhình trình chiếu (xét từphíakhángiảnhìnlên)rồidùngtaytráimàchỉtrỏvàoslide.ÐểkhángiảcóthờigiannghiêncứucácslidecủabạnĐừngbaogiờbậtcácslidelênrồiliêntụcnóitừýnàysangýkia.Hãyđể

ýquansátkhángiảBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAtrướckhichuyểnslide.

Bạncầnđểhọcóchútítthìgiờđểxemlạimộtlượtvàtiêuhóacácthôngtinhayýchínhbạnđưaratrênslide.Cầntheodõikhángiảđểnếucầnbạncó

thểđiềuchỉnhlạitốcđộnóicủamìnhchophùhợp.

MộtsốnguyêntắcvàngđểthiếtkếcácslidePowerpoint

LênbảnvẽrồimớixâynhàTrướckhisoạnracácslidetrìnhchiếu,bạnphảidànhthìgiờsuynghĩvề

bốcụcphầntrìnhbàycủabạn.Đểbiếtcáchchuẩnbịvàxâydựngcácslidethuyếttrình,bạnhãydựatheoquytrìnhsảnxuấtphim:

Xâydựngkịchbản:Bạnphảilêntrướcnhữngnộidung,thôngđiệp,cácýtưởngchínhcầnđưavàocácslide.Tiếpđóbạntổchứcphânchianộidungtrìnhbàythànhcácphầnlớnnhỏ,sắpxếptheomộttrậttựhợplýdựavàobốcụcbàithuyếttrìnhbạnđãsoạn.Nóichung,ởkhâunày,bạncầnxâydựngmộtdànbàitổngquátvềnhữnggìmuốnđưavàotrongcácslidecủamình.

Chuẩnbịphimtrường:tiếpđến,bạnmởphầnmềmPowerpointlên,gõtấtcảnộidungvàocácslidetheobốcụcđãvạchra.Ởkhâunày,bạncóthểbắtđầutìmnhữngthiếtkếgiaodiệnmẫu(template)phùhợpvớiphongcáchcủabàithuyếttrình.

Chọndiễnviên:giờlàlúcbạntìmvàchọnracáchìnhảnhminhhọaphùhợpchobàitrìnhbàycủamình.

Quayphim:sắpxếp,kếthợphìnhảnhvànộidungsaochohợplýnhất.Hậukỳ:thêmvàocáchiệuứng,điềuchỉnhcáclỗilặtvặtnhưđánhmáy

sai,ràsoátlạinộidungđểxemcòncógìthiếusótđểbổsungvàcógìthừacầnloạibỏ.

Sản xuất: duyệt lại lần cuối, và dành nhiều thì giờ tập dượt bài thuyếttrìnhvớicácslideđãsoạn.ÐồngbộtạonênsựchuyênnghiệpTrongkhisoạncácslide,bạnphảiđểýtạorasựthốngnhấtvàđồngbộ

cho toànbộ file trìnhchiếucủamình.Hãy thiết lậpmột tiêu chuẩnchungchoviệcthiếtkếcácslide:giaodiện,bốcục,phôngchữ,cỡchữ,hiệuứng,…Đừngtùyhứngđểrồicóchỗthìdùngphôngchữnày,cóchỗlạidùngphôngchữkhác,không theomộtquycáchnhấtđịnhnào.Các slidekhông thốngnhấtvềquycáchthiếtkếnhưthếsẽlàmchokhángiảthấyrõvàđánhgiásựthiếuchuyênnghiệpcủabạn,vàđiềunàysẽlàmsuygiảmđángkểsứcmạnh

củacôngcụhỗtrợphầnnhìnvàítnhiềulàmhỏngmấtgiátrịcủabàithuyếttrình.

Đâylàvàilưuýbạncầnghinhớđểtạođượctínhchấtđồngbộchocácthiếtkếslidecủamình:

Chỉápdụngmẫugiaodiệnchungnhấtchotoànbộcácslide;Luônsửdụngmẫuthiếtkếchuẩncủacôngty;Hạnchếviệcsửdụngnhiềuhơnhaiphôngchữ;Thốngnhấtvềkíchcỡchữ,màuchữ;Tậndụngcácchuẩnbốcục(layout)trongbốtrínộidung,khôngtùytiện

đặtcáchộpvănbản(textbox)mộtcáchthủcông;Lựachọncáchìnhảnhcùngmộtphongcách.Vídụ:ảnhchụp,hình3D,hoạthọa…ÐơngiảnlàtinhtếNhiềuhọcviêncủatôikhithiếtkếcácslidethườngloayhoayhànggiờ

cố tìm cho mình một thiết kế thật “độc” hay vắt óc tạo những hiệu ứng(animation)không“đụnghàng”.Tuynhiên,họquênmấtmộtđiều:trongđasố trườnghợp,mộtbộphimquá lạmdụngcáckỹxảosẽ làmloãngđinộidungphimvàkhiếnngườixemkhónắmbắtthôngđiệp.

Hãyloạibỏcácthiếtkếkiểucách,cácchitiếtthừa(ngàytháng,tiêuđềphụ,sốtrang,…)bởicàngđơngiảnbaonhiêu, thôngđiệpcốtlõibạntrìnhbàysẽcàngnổibậtlênbấynhiêu.ÍthơnlànhiềuhơnTôi (vàchắchẳnkhông ítngười trongsốcácbạn) từng“chịu trận”với

nhữngbàithuyếttrìnhcóquánhiềuslide,chichítchữ,cùngnhữnghìnhảnhchấtlượng.Cómộtsốdiễngiảkhácthìsuốtcảbuổichẳnghề“đảđộng”đếncác slideđã soạn, rốt cụcPowerpoint chỉđể trưngbày: “cứ lắngnghe tôi,toànbộslidesẽgửichocácbạnsau.”

MộtsốlờikhuyênđểkhôngbỏphíbàiPowerpoint:Hãy quên đi nguyên tắc 6x6x6 nếu bạn từng học.Hãy cô đọngmột ý

trongmộtslide;Cácthôngtinchitiếthãyđưavàotrongtàiliệuphátchokhángiảthayvì

nhồinhétvàoslide;Tươngtự,chỉnêncómộthìnhảnhtrênmỗislide;

Trườnghợpphảiđưanhiềuhìnhảnhcùnglúc,hãysắpxếpmộtcáchcótrậttự;

Đừngngầnngạixóabớtcácslidemàbạnthừabiếtmìnhsẽchẳngcógìđểnóivềchúngngoàiviệcchỉđểtrangtrí.DùnghìnhảnhthaythếtừngữmọilúccóthểHình ảnh luôn là một công cụ vô cùng mạnh mẽ trong truyền thông.

Trong thuyết trình với Powerpoint, khán giả sẽ tiếp nhận thông tin nhiềuhơn,dễdànghơnvànhanhchónghơn(sovớiviệcđọcchữtrênmànhình)chỉquamộthìnhảnh.Mộthìnhảnhcóthểnóithayhàngtrămlờinói.Hơnthếnữa,nếungườinghecàngítđọc,họcàngdễchămchúlắngnghebạnnóinhiềuhơn.

12+bíquyếtgiúptậndụnghiệuquảcôngcụđaphươngtiện

4chiêusửdụnghìnhảnh1.LinhhoạtsửdụngcáctừkhóatìmkiếmCáccôngcụtìmkiếmtrênInternetnhưGooglecóchứcnănggợiýnhững

từkhóatươngtựtừbạnmuốntìm.*Lưuý:Hiệntại,đạiđasốcáchìnhảnhkỹthuậtsốtrênInternetđềulấy

nguồntừnướcngoài.VìvậyvớicáctừkhóabằngtiếngAnhbạnsẽcóxácsuấtcaohơnnhiềuđểtiếpcậncáchìnhảnhđadạng.

Chẳnghạnđể tìmkiếmhìnhảnhchokháiniệm“lãnhđạo”chúngtacóthểsửdụngcác từkhóa: leader, leading, leadership,different,helppeople,volunteer,teamwork,integrity,vision,…2.LuônsửdụngảnhchấtlượngcaoChắchẳnbạntừngbắtgặptrongmộtbàithuyếttrìnhnàođómộtvàihình

ảnhnhưbị“vỡ”.Đólàdođộphângiảicủaảnhnhỏhơnnhiềusovớichấtlượnghiển thị của cácmànhìnhmáy tínhvàmáy chiếu (hiện phổ biến ởkích thước1024x768).Hãyưu tiên lựachọncáchìnhảnhcóđộphângiảilớnhơnđểđạthiệuquảtrìnhchiếutốtnhất.3.QuýhồtinhbấtquýhồđaMộtnộidungsâusắckếthợpvớihìnhảnhphùhợpsẽtạonênấntượng

vôcùngmạnhmẽchongườixem.Nhưnguyêntắctôiđãtrìnhbàyphầntrên,

điềugìcàngđơngiảnthìcàngdễpháthuyhiệuquả.Mộthìnhảnhthật“đắt”cógiátrịgấpnhiềulầnsovớinhiềuhìnhnhưngchỉởmức“thườngthườngbậctrung”.4.PhónglớnhếtmànhìnhThayvìsửdụnghìnhảnhnhưmột“vaiphụ”đểminhhọabằngcáchđặt

ảnhnhỏbêncạnhchú thích,hãycânnhắcdùnghìnhảnh lớnhơncókíchthướctoànmànhình.

4chiêudùngphimảnhtrongthuyếttrình1.XemphimđểhọcCórấtnhiềubộphimchứađựngnhữngthôngđiệp,nhữngbàihọcnhân

vănvềcuộcsống.Hãyđặtmìnhvàobốicảnhcâuchuyện,liêntưởngthựctếvàchiêmnghiệmnhữnggiátrịrútratừbấtkỳbộphimnàomìnhxem.Lậpchomìnhmộtdanhsáchcácbộphimhayhoặcthamvấntừbạnbè.2.GhinhậncảmxúcTrongcácbộphimđềucónhữngđoạncao tràohoặc lắngđọng,những

giây phút “đánh động” cảm xúc của người xem. Bạn cần phải là người“cảm”trướckhitruyềnđạtlạichongườikhác.3.CắtvừađủmiếngbánhngonPhim ảnh minh họa trong thuyết trình không nên dài quá 10 phút, lý

tưởnglàtrongkhoảng3–5phút.Vìvậy,bạnnêntuyểnchọncắtcácphầnclipcóýnghĩatừnhữngđoạnphimdàiđểthuậntiệnchoviệctrìnhchiếu.Cácphầnmềmmiễnphíđểcắtghépphimảnhhiệnnaycórấtnhiềutrên

Internetvàrấtdễsửdụng.Đơncửbạncó thểsửdụngngayphầnmềmMovieMakercósẵntrongmọimáytínhcàiWindows.4.DẫndắtvàđúckếtBạncầnluônluôncânnhắclựachọnđoạnphimnàođểminhhọamộtnội

dungnàođócũngnhưchọnthờiđiểmphùhợp.Trướckhichiếuhãydẫndắtbốicảnhcủađoạnphimvàcóthểđặtmộtcâuhỏigợimởchongườixem–vídụ:“chúngtađãbànvề tìnhcảmgiađình,vậyhãyxemnhânvật trongđoạnphimbàytỏtìnhyêucủamìnhnhưthếnàođốivớingườicon.”

Saukhikếtthúc,hãydànhkhoảng30giâychokhángiả“lắngđọng”,sauđóhãyđúckết lại thôngđiệprútra từbộphim–vàđươngnhiên, liênkếtchúngvớinộidungbàithuyếttrìnhcủabạn.

4bímậtkhaithácâmnhạchiệuquả1.NghecácthểloạikhácnhauMộtbài thuyết trình thành công cầnkhơi gợi được cảmxúc củangười

nghevàâmnhạclàcôngcụhữuhiệuđểthayđổitâmtrạngconngườivàbầukhông khí xung quanh.Hãy dành thời gian nghe thử các dòng nhạc khácnhauvàtácđộngmàchúngmanglại.Hãysưutậpchúngđểsửdụngsaunày.2.QuansátcácsựkiệnCácsựkiện,gameshow,hộinghịlànhữngvídụđiểnhìnhcủaviệckhai

thácâmnhạchiệuquả.Hãyđểýcácdòngnhạc,cáchhọsửdụngtrongtừngtìnhhuốngvàchọn thờiđiểmnào:mởmànchương trình,chàođónkháchmời,khuấyđọngkhôngkhí,...Nếucóthểhãynhờsựtưvấntừcácnhàtổchức sự kiện, hay thậm chí những người chuyên kỹ thuật điều chỉnh âmthanh(vídụ:DJ,nhàbiêntậpâmnhạc,v.v.).3.NhạckhônglờilàlựachọntốtnhấtHãyhạnchếdùngnhạccó lờibởi chúngdễkhiếnkhángiả saonhãng.

Nhấtlàkhimộtbàiquenthuộcvanglên,thếnàocũngcóngườinhẩmtheolờibàihát.Thayvàođónênsửdụngcácbảnnhạchòa tấu.Đươngnhiên,trong những phần chỉ nhằm tạo không khí như lúc giải lao, tổ chức hoạtđộng,bạnhoàntoàncóthểdùngcácthểloạinhạccólời,vuitươi,sôiđộng.4.Dùngđúnglúc,đúngchỗTrừkhibạnmuốn tổchứcchương trìnhcanhạc,còn trong thuyết trình

khôngnênquálạmdụngâmnhạc–nhấtlàbạnđangcầnkhángiảchútâmvàongườitrìnhbày.Tôitừngdựmộtbuổihộithảomàtrongphầntrìnhbàycủadiễngiả,mộtgiaiđiệunhạchòatấuđượcmởkèmxuyênsuốt.Khôngrõýđồcủavịdiễngiảđóthếnào,nhưngcảkhánphònghômấybị“giằngxé”giữaphongcáchsôinổicủaanhvàđoạnnhạcdudươngvốnkhôngănnhập,thậmchílàrungủngườinghe.Bíquyếtcuốicùng:Bấtchợtngheđượcmộtgiaiđiệuđầycảmxúc,bạnhãyhỏitựavàratiệm

băngđĩamuangayhoặctảitrênmạng.Tìnhcờxemmộtquảngcáosángtạo,haymộtvideoclipthúvị,hãytìmtrênYoutube(rấtnhiềuclipchúngtacóthể tảimiễnphí hoặc xem online).Bạn bắt gặp những hình ảnh đẹp và ýnghĩatrênmộttrangbáomạng,haytrênmộtposterquảngcáo,hãylưulại

trongmáytính.Bạnnêntậpthóiquenthuthậpchomìnhmộtthưviệnphimảnhnhiềuthể

loạivàphânmụcthànhcácchủđề.Tấtcảđềucóthểtrởthànhkhotưliệudồidàochobạntronghoạtđộng

thuyếttrình.Khicần,bạnluônsẵncóđểđemrasửdụnghoặcchiasẻchongườikhác.

Côngcụđaphươngtiệnhỗtrợchứkhônglàmlumờbạn

Cácslide trìnhchiếu,cácđoạnnhạchaybấtkỳvideoclipnàorốtcuộcvẫnchỉlàcôngcụ,làphươngtiện,bởikhôngbaogiờchúngcóthểthaythếđượcBẠN.ChínhBẠNlàthôngđiệp,lànguồncảmhứng,làlýdođểkhángiảđếnnghe.ÐừngtắtđènTrongkhônggianthiếuánhsáng,ngườingherấtmaumấttậptrung(trừ

khi họ xemphim), thậm chí sớm chìm vào giấc ngủ.Chỉ tắtBÍQUYẾTTRÌNH BÀY TỪCÁCCHUYÊNGIA bớt đèn khi bạn cần chiếu mộtđoạnvideominhhọahayđểtạoranhững“hiệuứng”đặcbiệt.Ngaycảtrongmộthộitrườngquásáng,vẫnnênưutiênlàmsaođóđểkhángiảnhìnthấybạnnhiềuhơnlànhìnvàoPowerpoint.Khángiảsẽhiểuthôngđiệptốtnhấtkhivừanghevừanhìnthấydiễngiả.SửdụngđiềukhiểntừxaNếulàngườithườngxuyênthuyếttrình,hãyđầutưchomìnhmộtchiếc

điềukhiểntừxaviệctrìnhchiếu.Điềunàysẽgiúpbạnthoảimáihơntrongtrìnhbàyvàtươngtácnhiềuhơnvớikhángiảthayvì“chếtdí”bênmáytínhhoặcngắtquãngbàitrìnhbàybởicâu“làmơnmởslidekếtiếpgiúptôi.”

Chiếcđiềukhiểntừxacòncungcấpnhiềuchứcnănghữuíchkhácnhưđèn chiếu laser, bật tắtmàn hình, rung nhắc sắp hết thời gian, điều khiểntrìnhchơinhạc,phim,viết/vẽtrựctiếplênmànhình,…KhinàokhôngcầnđếnslideCónhữnglúcbạncầnkhángiảtậptrungtoànbộsựchúývàomình;khi

ấy,hãy tạmthời tắtmànhình.Trongchương trìnhPowerpoint,bạncó thểbấmphím“B”trênbànphímđểtôđentoànbộmànhình,hoặcphím“W”để

mànhìnhtrắng.Vàgiờ,sânkhấuhoàntoànthuộcvềbạn.Hãylàngườihướngdẫn–đừnglàmộtconvẹtTuyệtđốikhônglặplạiynguyênnhữnggìcótrênslide.Đasốkhángiả

đềubiếtchữ.Điềuhọmuốnnghelàthôngđiệpẩnchứađằngsaunhữnghìnhảnh,đoạnphim trênmànhình.Người thuyết trình lúcnàynhưmộthướngdẫnviên tàiba;hãydiễngiải, nêuvídụ, chấtvấn, chia sẻquanđiểm, thểhiệnkiếnthứcsâurộngcủabạn.Đâylàđiểmphânbiệtgiữaconvẹtvàdiễngiả.

TRẦNHỮULỄ

TrầnHữuLễlàmộttrongnhữngchuyêngiatiênphongtronglĩnhvựcđàotạobánhàngngànhDượcphẩmvàkỹnăngmềm.Ngoàira,anhcònlàngườixâydựngvàpháttriểnhệthốngphânphốiđầutiêncho3nhãnhàngdượcphẩmnổitiếng:SâmAlipas,SâmAngelavàJEX.

AnhlàđồngsánglậpCôngtyÐàotạovàTưvấnSuccessTrainingtiênphongtronglĩnhvựcpháttriểnconngườitạiÐồngbằngsôngCửuLong.ÐốitượnghuấnluyệncủaanhbaogồmsinhviêncáctrườngCaođẳngvàÐại học, người đi làm, nhà quản lý…Nhữngkhóa huấn luyện của anhđượchọcviênđánhgiácaonhư:Bíquyết trìnhbày từcácdiễngiảbậcthầy, Giao tiếp Ðọc vị và chinh phục, Kỹ Năng Trình Dược chuyênnghiệp.

Anhđãthamgiađàotạovàchiasẻchocáccôngtyvàhiệphộinhư:CôngtyDượcphẩmPymepharco,

CôngtyDượcECO,TrungtâmBSA(trongchươngtrìnhhàngViệtvềnôngthôn),HộiDoanhnghiệpCần

Thơ,trườngCaođẳngSưphạmCầnThơ,CaođẳngKinhtếKỹthuật,ÐạihọcTâyÐô…

CHƯƠNG16

KỂCHUYỆN–NGHỆTHUẬTCHINHPHỤCTỪ

XAXƯA

TÁCGIẢ:TRẦNHỮULÊ

Kểchuyệnlàmộthìnhthứcnghệthuậtđãtồntạitừkhiconngườixuấthiệntrênmặtđấtnày.

Trướckhiconngườibiếtviết,thìthuậtkểchuyệnđãđóngvaitrònhưlàphương tiệnduynhấtkéodài tính liên tục tiếpdiễncủamọinềnvănhóa:nhữngcâuchuyệntừđờixaxưavẫntiếptụcđượclan truyềnquahàngthếkỷ,chuyểngiaochocácthếhệsau.

Câuchuyệndễđivàolòngngười

Nhữngcâuchuyệnkểluônđượcđánhgiárấtcao,đếnđộbấtcứaigiỏikểchuyệncũngchiếmđượccảmtìnhcủangườinghe.Nhữngcâuchuyệnhaybaogiờcũngcókhảnăngtạoranhữngchiếccầunốigiữamọingười,tạonênsựgắnkếttrongxãhộivàtoàncầu.

Nhưvậy,chuyệnkể làgì?Nóiđơngiản,mộtcâuchuyệnkể làmột sựviệc hay loạt sự việc nào đó được tường thuật lại.Hoặc như tác giả JohnMaxwellđãviết: “Mỗicâuchuyện làmột sựkiện,đượcbaobọc lại trongmộtthứcảmxúccósứcthôithúcchúngtahànhđộng.”

Mộtcâuchuyệncóthểcóthựchoặchưcấu.Vàđâychínhlànétkhácbiệtgiữaviệckểramộtcâuchuyệnvớiviệcchỉđơnthuầnnóirathôngtinchoaiđó:nhữngcâuchuyệnkểluônchứađựngcảmxúcvàcácyếutốtácđộnglêncácgiácquan.

Dùchứađựngtrongchúngnhiềuthànhphầnkhácnhau–cácchitiết,nơichốn,nhânvật,hànhđộng,cácbàihọc–nhưngcáccâuchuyệnkểkhôngđơngiảnchỉlàmộttổnghợpcủanhữngthànhphầnđómàcònhơnthếnữa.

Nếu biết cách kể, câu chuyện của bạn sẽ khơi gợi được cảm xúc của

ngườinghe,tácđộnglêntrêncáchhọcảmgiácvàsuynghĩvềmộtvấnđềnàođó;nócũngđóngvai trò tạomốikếtnốivớinhữngđiềuhọcảmthấyquantrọngvớimình–tứcnhữnggìhọcần,họmuốn.

Các câu chuyện có thể giúp người nghe nắmđượcmột điểm trình bàyquan trọngnàođóchỉvớimộthìnhảnhduynhất, đôikhi làmột chữduynhấtnàođó.Cáccâuchuyệncóthểđơngiảnhóađượccácýniệmphứctạp,làm rõ lên những gìmang tính nhập nhằng, lộn xộn và soi sáng những ýtưởngkhónắmbắt.

Quaviệcchiasẻcáccâuchuyệnhaykinhnghiệmbảnthân,bạncóthểtạođược sự tín nhiệm với người nghe một cách nhanh chóng và hiệu quả.Khônggiốngvớibấtkỳthứnàokhácđượcdùngnhưcôngcụphụcvụcôngviệcthuyếttrình,mộtcâuchuyệnhaybaogiờcũngcósứcmạnhđưangườingheđếnnhưngnơihọchưatừngđến,gợichohọsuynghĩnhữngđiềutrướcđâyhọchưatừngnghĩ.

Cáccâuchuyệncóthểđóngvaitrònhưchiếcđònbẩymạnhmẽgiúptạora sức tác động và thuyết phục cho người nghe. Con người thường nhớnhữngmẩuchuyện,đặcbiệtkhichúnggóighémhaykhơidậymộtcảmxúcnàođó.Mộtcâuchuyệnđượckểtốtkhôngchỉgiúpngườinghenhớkỹvànhớlâuthôngđiệpbạntrìnhbày,màcòngiúphọhiểurõthôngđiệpấy.

Khimộtngườikểchuyệnvàngườikialắngnghe,mộtmốiliênkếtđượcthiết lậpgiữađôibên.CácnhànghiêncứucủaĐạihọcPrinceton(Mỹ)đãpháthiệnrarằngnãobộcủanhữngngườikểchuyệnvàngườinghethựcsựđượcđồngbộhóavàhoạtđộnggiốngnhautrongkhicâuchuyệnđượckể.

Môhìnhtạonêncâuchuyệnsinhđộngvàlôicuốn

Kểchuyệnlàmộtkỹnăngmàhầuhếtmọingườiđềucóthểhọcđượcchỉvớimộtchútnỗlực.Điềuquantrọnglàphảihiểurõcácyếutốgiúptạorabối cảnh hay khung tham chiếu cho bất kỳ câu chuyện nào.Các nhà viếtkịch,cáctiểuthuyếtgiahầunhưđềudùngcácbiếntấukhácnhaudựatrênmộtmôhìnhkểchuyện:mộtcấutrúctạokịchtính.

Mộtcâuchuyệnhấpdẫn, lôi cuốnbaogồmmột sốyếu tốchuyênbiệt,đượcsắpxếptheomộttrậttựđặcthù.Hầuhếtcáccâuchuyệnhay–kểcả

nhữngvởkịch,bộphimvà tiểu thuyết–đềubiến tấuxoayquanhmộtmôhìnhcụthểnhưsẽtrìnhbàydướiđây.

MôtảsơkhởiTrongmột câu chuyện, phầnmô tả sơ khởi là phần bạn giới thiệu bối

cảnh,cácnhânvậtvàcácthôngtincơbảnđểgiúpkhángiảcócáinhìntổngquátbanđầuvềcâuchuyện.Phầnnàythườngởđầucâuchuyện.

Phầnmôtảsơkhởinàysẽtrảlờimộtsốcâuhỏicănbản(nhưai,cáigì,khinào,ởđâu)xoayquanhcâuchuyệnbạnđangkể,tạophôngnềnđểbạnxâynênmọithứ.KhơigợitìnhtiếtĐâylànhữnghànhđộnghoặcsựviệcbanđầucótínhkhaimàochocâu

chuyện.Phầnnàycũnggiúpchuẩnbịmộtcuộcxungđộtgiữacácthếlựcđốinghịchnhauvàgiúpxácđịnhcácnhânvậtphảndiệntrongcâuchuyệnhaycáctrởngạigâycảntrởchobướcđườngvịanhhùngđạtđếnmộtmụcđíchnàođó.Đâylàlúcmụphùthủyrataybắtcóccôcôngchúa.Đâylàlúcmẫusảnphẩmmớicủacôngtybạnđãđượchoànthành.Đâylàlúcđộibóngđangsasútphongđộgặpđượcmộtônghuấnluyệnviêngiỏi.HànhđộngnhậpcuộcNhữnggìbạngợitảsơquátlúcđầuđangdầnhélộraquamộtloạtcác

hànhđộng.Đâylàlúcmộtcâuhỏikịchtínhnhấtcủacâuchuyệnđượcđặtravàsẽcầnđượcgiảiđápởphầncuốicâuchuyện.

Côcôngchúabịbắtcócliệusẽđượccứuthoáthaykhông?Sảnphẩmmớiđóliệucóthànhcôngkhitungrathịtrườnghaykhông?Ônghuấnluyệnviênmớiliệucóđủsứcđưađộibóngđilênhaykhông?ÐưacâuchuyệnđếnchỗcaotràoĐâylàphầnđỉnhđiểmcăngthẳngnhấtcủacâuchuyện,làđiểmthắtnút,

khiếnmọithứsẽđộtngộtthayđổi.Đâylàlúcvịanhhùngđuổimụphùthủyđếnsườnnúivàđánhbàtarơixuốngvực.Đâylàlúcsảnphẩmcủacôngtybạnlầnđầutiênramắtcôngchúngquachiếndịchquảngbárầmrộ.Đâylàlúcđộibóngcủatrẻemnghèogiànhđượcchứcvôđịchtronggiảiđấucấptỉnh.Mộtcâuchuyệnhayphảitạorađượcmộtcaotràoởphầnđỉnhđiểmvàlàmbậtlênđượcthôngđiệpchínhhaychủđềcủacâuchuyện.Hànhđộngrờicuộc

Khicâuchuyệnđiđếnphầnđỉnhđiểm,caotrào,thìcũnglàlúccáchànhđộng trong câu chuyện cần phải được cho nghỉ “xả hơi”. Đây là lúc giảiquyếtnốtnhữnggìcònsótlạiđểđưacâuchuyệnđiđếnhồikết.Đâylàlúcchàngtraitrẻ,vịanhhùngcủacâuchuyện,cứuđượccôcôngchúavàhọlấynhau.Đâylàlúcsảnphẩmmớiđượcthịtrườngđánhgiácaovàngườitađổxô đimua.Đây là lúc ông huấn luyện viên được ca ngợi tuyên dương vìthànhtíchđưađộibónggiànhcúpvôđịch.KếtchuyệnTấtnhiên,đâylàphầnkếtcâuchuyệnbạnkể,làlúcmọixungđộtđược

giảiquyếtxongvàcâuhỏikịchtínhnhấtcủacâuchuyệnđãtìmđượclờigiảiđáp.Chàng trai trẻ và cô công chúa sống hạnh phúc cả đời, sinh con đàncháuđống.Sảnphẩmmớicủacôngtyđãlàmthayđổibộmặttiêudùngcủathị trường.Độibóng trẻemkhuổchuộtbắtđầuđượcquan tâmđầu tưvàhuấnluyệncóbàibảnhơnđểthamgiacácgiảiđấulớn.

Kểchuyệncuộcđờibạn

Các câu chuyệnnói lênnhiềuđiềuvề tính cách củabạn.Chúng tiết lộcáchbạnsuynghĩ,cáchbạnđưaraquyếtđịnhvàcáchbạntươngtácvớithếgiớichungquanh.

Một trong những nguyên nhân khiến nhiều người không bao giờ kểchuyệnđờitưchínhlàviệchọcảmthấyhọchẳngcóchuyệngìđểkể.Thựcra,khôngphảivìkhôngcóchuyệnđểkể,nhưngngườitakhôngkểvìngườitakhôngdám,vìngườitathiếutựtinvàcanđảmđểtinvàocáccâuchuyệncủamình; họ sợnhững câu chuyện riêngmàhọkể sẽ tẻ nhạt hoặckhôngthíchhợphoặcnghĩrằngaiđósẽkểtốthơnmình.

Trong buổi thuyết trình, bạn nên đưa các câu chuyện về cuộc đời củamình.Hãychọnnhữngcâuchuyệnbạnthíchkểvìbạnsẽdồncảmxúcvàonóvàchắcchắnngườinghecũngsẽcảmthấythíchthú,cuốnhút.

Câuchuyệncủabạnphảithậtchi tiết,cụthể,dùngnhữngtừngữmôtảsốngđộng,giàuhìnhảnh.

Dođó,trướcbuổithuyếttrình,bạncầndànhthìgiờđểtậpluyệnchođếnkhicáchkểcủabạnthậtnhuầnnhuyễn.Bạncóthểnhờaiđóngồinghebạn

kểvàchoýkiếnđểchỉnhsửanếucầnthiết.Dướiđâylànămloạicâuchuyệnliênquanđếnbảnthânbạncóthểtạo

sứchútvàtínhthuyếtphụcchobàitrìnhbàycủamình.Những câu chuyện cơ bản về bản thân. Những câu chuyện về kinh

nghiệmvượtkhó.Nhữngcâuchuyệnvềkinhnghiệmlãnhđạo.Nhữngcâuchuyệnvềhànhđộnggiúpđỡngườikhác.

Nhữngcâuchuyệntựtrào.

Quytắckểchuyện

Nhữngquytắchaycácmẹonhỏgiúpbạntựtinkểchuyệncuốnhút:Đừngthôngbáochongườinghebiếtlàbạnsắpkểchuyện.Tốthơn,nên

đểchokhángiảphảibấtngờ,ngạcnhiên.Trướckhibắtđầukểchuyện,đừngbaogiờbiệnhộhaynóinhữnglờixin

lỗiđạiloạinhư“Tôikhôngphảilàngườikểchuyệngiỏi,”hoặc“Tôikhôngbiếtchắcmìnhkểracâuchuyệnnàycóthíchhợphaykhông.”Sẽkhólònglàmchokhángiảtíchcựctrởlạisaukhibạnđãnóiravàilờigiớithiệutiêucực,bấtkểcâuchuyệncườibạnkểcóthúvịđếnđâu.

Lúc kể chuyện, hãy nhìn di chuyển từ nhóm khán giả này sang nhómkhángiảkhác.Bạncầnluyệnkểcâuchuyệnmìnhsẽkểchođếnmứcnhuầnnhuyễnđểcóthểthoảimáimàkể.

Khikểchuyệnhãythoảimái,thưgiãn,mỉmcườivànhấngiọngđiệuđểtạosinhđộng.Nếubạncăngthẳngvàtỏrabuồnchán,thửhỏilàmsaongườinghecảmthấythúvị,lôicuốn?

Hãykểvớitốcđộhơinhanhmộtchút,loạibỏnhữngtừkhôngcầnthiết.Mộtcâuchuyệnhàihước, trướckhiđượckểra, luônđượcbiên tập,chỉnhsửađếntừngcâutừngchữ,gọtbỏnhữnggì thừathãi, tránhnhữngchi tiếtrườmràlàmngườinghephântánsựtậptrung.

Hãyđặtthờigianchocâuchuyệncủabạn.Đừngkểcâuchuyệnbaphúttrongkhibàinóicủabạnchỉvỏnvẹncóbảyphút.

Khicảkhánphòngbắtđầucười to,bạnhãyngưngkểvàigiây.Nhưngđừngđợiđếnlúccảkhánphòngyênlặngtrởlạirồimớikểtiếp.

SteveJobslàngườibiếtcáchbiếnnhữngbuổithuyếttrìnhcủaôngthành

nhữngshowdiễntrênsânkhấumàônglàdiễnviênchính.TrongbuổigiớithiệuchiếciPadđầutiênvàonăm2010,ôngđãdẫndụcâuchuyệnbằngcáchđưaracâuhỏi:

“Hiện tạichúng tađangsửdụngđiện thoại,chúng tacómáy tínhxáchtay,vậysảnphẩmnàosẽlấpkhoảngtrốnggiữa2thiếtbịnày?SảnphẩmnàogiúpchúngtalướtWeb,kiểmtraemail,xemhìnhảnh,nghenhạc,chơigamevàđọcsáchđiệntử?LiệuđócócóphảilàMacbookkhông?Không,vấnđềlàMacbookkhôngtốthơnbấtkỳsảnphẩmnào.Nóchậm,chấtlượnghìnhảnhthấpvàsửdụngphầmmềmcủaPC.Nókhôngtốthơn,nóchỉrẻhơnmàthôi.Chúngtôikhôngnghĩđólà thiếtbị thứ3.Vàchúngtôiđãtạorasảnphẩmđápứngđiềuđó.Hômnaytôimuốngiớithiệuvớicácbạn,ngaybâygiờ,iPad.”

Những tràng vỗ tay, những tiếng cười sản khoái từ khán giả đã chứngminhbàithuyếttrìnhcủaôngmanglạinhiềubấtngờ,hứngthú,mạnhmẽvàấntượng.

Bíquyếtchọnvàkểtruyệncười

Cóvài lýdo tuyệtvờiđểbạn thửđưasựhàihướcvào trongbài thuyếttrìnhcủamình.

Trướchết,bạnsẽlôicuốnđượckhángiả,vìcáccâuchuyệncườihaycáccâunóivuibaogiờcũnglàmchongườitachămchúlắngnghe.

Kếđến,trongcảbuổithuyếttrình,khángiảcầncóthờigiangiảilaođầuóc,đểhítthởvàmỉmcười,đặcbiệtkhibạnđangtrìnhbàymộtđềtàiquantrọng,phứctạpvàdàyđặcnhữngconsốthốngkê.

Sựhài hước rất dễ được hưởngứng, làm chongười nghe dễ dàngđónnhậnnhữngýtưởngbạntrìnhbày.

Tuynhiên,bạnsẽlàmchobàithuyếttrìnhcủamìnhthậthàihướcvàthúvịbằngcáchnào?“Mộtcâuchuyệncườibằngmườithangthuốcbổ,”nhưngnếuuốngthuốcbổkhôngđúngliềuvàđúnglúcthìcũngdễxảyratácdụngphụkhólường.HọchỏingườikhácHãyđểýquansátvàhọchỏicácdiễnviênhàinổidanhđểbiếtđượccách

ngườitađưathànhcôngsựhàihướcvàotrongphầntrìnhdiễncủahọ.Mỗidiễnviênhàiđềucómộtphongcáchhàihướckhácnhau,họcókhảnăngđemlạinhữngtràngcườithoảimáichongườixem.

Hơnnữa,sựhàihướckhônghềcómộtkhuônmẫunhấtđịnhnào.Dođó,bạnphảitựthửnghiệm,chọnlựavàpháttriểnmộtphongcáchhàihướcphùhợpvớibảnthânmình.

Hãytheodõicácdiễngiảnổidanhkhácvàsuynghĩxemđiềugìgiúphọtạorasựhàihướcthúvịlàmchokhángiảhứngthúđếnthế.Cóphảilàđềtài,làcáchnóisinhđộng,haylànhữngbiếntấuđầyngẫuhứng?Hãyđểýđếnngônngữcơthể,cửchỉ,nétmặtvàđiệubộtronglúchọnói.

Lắngnghecáchhọnóinăngvàsửdụngnhữngkhoảngdừng.Nóichung,bạncầnhọchỏi từnhữngdiễngiảgiỏinhất,nhưngphảicó

chọnlọc.LuônđểýquansátChấtliệugiúptạoyếutốgiảitrí,thưgiãnchocácbàithuyếttrìnhcủabạn

xuấthiệnởkhắpmọinơi:phimảnh,sáchhay,thờisự,chươngtrìnhtruyềnhình,...Cácdiễnviênhàiluôncókhảnăngsángtạotrongviệcbiếnnhữngchuyện rất đời thường thànhnhữngcâunói, nhữngý tưởnghàihước, gâycười.

Bạncũngcó thể làmnhưthếnếu trướchếtbạnbiếtđểýquansátcuộcsốngchungquanhvàchắt lọcranhữnggì thúvị,hàihướcchứađựngbêntronghayđằngsauchúng.Điềugì làmbạn thích thú,buồncười thìcó thểcũngsẽkhiếnkhángiảthíchthú.ÐónbắtnhữngýtưởngcủabạnKhibạnthấyhayngheđiềugìđólàmbạnthíchthú,hãylậptứcbắtlấy

nó, bởi vì những viên ngọc của sự khôn ngoan và hài hước đó sẽ nhanhchóngbiếnmất.

Bạnhãyghi ra cácquan sát, câuchuyệngâycườihoặc tạo ramộtkhotruyệncườivàcâunóivui trênmáy tính, có tựa là “Mấy thứbuồn cười”.Hãychămchỉsưutậpvàlàmdàykhotruyệnđóđểcóthểdùngbấtcứkhinàobạncần.KểchuyệnsángtạovàphùhợpĐừngcóbằngmọigiáphải tìmcáchgâycười.Hãy tránhnhững truyện

cườihaycâunóiđùakhôngthíchhợp,thậmchíngớngẩn,vôduyên.Cũngnêntránhkểlạinhữngcâuchuyệncườimàhầunhưaicũngbiết.

Đừng làm phiền người nghe. Kể những câu chuyện cười đã nhàm tai,nhữngcâuchuyệnvuikhôngănnhậpgìvớiđềtài,bạnsẽlàmkhángiảmấthứngthú.Mộtkhisựquantâmcủakhángiảđãmấtđi,cóthểnósẽkhôngbaogiờtrởlại,dùbạncótìmcáchcứuvớt.NhằmvàobảnthânBạnhãytỏrathoảimái,đừngngạikểnhữngchuyệnvuihaycâunóicótự

giễubảnthânmìnhđểtạorasựthưgiãnvàhàihước.Hãylàmchokhángiảcảmthấydễchịuvàtintưởngbạnbằngcáchtỏchohọthấyrằngbạnkhônghềlấymìnhlàmtrungtâm,khôngquámứccoitrọngđềcaobảnthân.

Hãykểchokhángiảnghemộttìnhhuốngkhóxửnàođóbạnđãgặpphải,hoặc thuật lạiBÍQUYẾTTRÌNHBÀYTỪCÁCCHUYÊNGIAmột vụthuyếttrìnhthấtbạinàođócủabạn.Hãyđểngườinghebiếtrằngphíabêndướilớpgỉbongtrócấy,cómộtconngườiđángyêuđangcưngụ.Bạnđừngngạitựgiễubảnthân,vìđólàmộttrongnhữngcáchhiệuquảđểtạomốikếtnốivớingườinghe.DùngcáccôngcụhìnhảnhCáccôngcụhìnhảnhminhhọacóthểgiúptạoramộtsứctácđộnglớn

laohơnbấtkỳthứgìthúvịbạnnóirasuốttrongbuổithuyếttrình.Dođó,bạnnênxemxétcáccôngcụhỗtrợphầnnhìnchẳnghạnnhưcácbứcảnhhaybứcvẽvuinhộn,cóthểgâycười,nhằmtạoramộtchútkhôngkhísinhđộngvàhươngvịđậmđàchobàinóicủabạn.ÐừnglàmloạnlênĐừngbaogiờtìmcáchgòépsựhàihướctrongmọicâunóicủabạn.Sự

hàihướcphảiđượcdùngsaochođúngthờiđiểmthìmớicóhiệuquả,nếukhông,bạnsẽđểnó“tựtungtựtác”màgiàyđạpnátcảbàithuyếttrìnhcủamình.

Mụcđíchbàithuyếttrìnhcủabạnsẽquyếtđịnhliềulượnghàihướcbạnmuốn trộn vào. Chẳng hạn, nếu bạn đang hướng dẫn làm món bánh mìnướng,thìnhiệmvụchínhlàhướngdẫncáchlàmmónnày,rồilâulâuthêmvàovàicâuđùađểgiảitrí,cáccâunóihàihướchoặcgâycười.

Rồithídụsaukhitrìnhbàymộtthôngđiệpquantrọng,phứctạp,khiếnai

nấyđềucảmthấynặngđầu,nếubạnmuốnkhôngkhínhẹnhànghơn,thìchỉcầnchêmvàomộtlờinóivuihaymộtcâuchuyệngiảitríngắngọnđểgiúpngườinghethưgiãn.CẩnthậnsuyxétngườingheBạnchỉnênnóinhữnggìhàihướcthíchhợpvớingườinghe.Hãynghiên

cứukhángiả,đểrồibiếtcáchdùngsựhàihướcchophùhợp.Nhữngcâubạnnói từng khiến người nông dân phải bật cười, lại có thể trở thành nguyênnhânkhiếnbạnsượngmặt,thấtbạitrướcnhữngtríthức.

Vìthế,đểdùngsựhàihướcchothíchhợp,bạnphảihiểurõvềhọvàcẩnthậnchọnlựanhữnggìphùhợpvớihọ.KỹlưỡngphântíchnhữngcâuchuyệnhàihướcHãythẳngtayloạibỏnhữnggìhàihước,gâycườicóliênquanđếngiới

tính,dântộchaychủngtộc.Đừngbaogiờdùngnhữngcâuchuyệnhàihướccôngkíchtrongbàinóicủamình.Nghenhữngcâuchuyệncườihaycâuđùakiểuấy,đươngnhiênsẽcómộtsốkhángiảbậtcười,nhưngcó thểnhữngngườikháccảmthấybịxúcphạmvàhọlấylàmphiền,phậtývớibạn.ThựchànhHãy lưuý thời điểmvà cáchnói sựhài hước.Hai điềunày cũngquan

trọngkhôngkémgìnộidungbàinói củabạn.Cácyếu tốnhưviệcngưngnói,tốcđộcnói,ngônngữcơthể,nétmặt,giọngđiệu,...đềurấtquantrọng.

Nếubạnchọn thờiđiểmkhông thíchhợp,nếungônngữcơ thểhaynétmặtkhôngphùhợpđểdiễntảlờinói,hoặcnếugiọngđiệuthiếusinhkhí,thìnhữnggìhàihướcbạnnóirasẽgầnnhưbịquênlãng.Nhưthế,trướckhinóirađiềugìđóhàihước,tốthơnhếtbạncầnphảithựchànhkỹ.Trước,trongvàsau lúc tậpdượt,bạncầnngồi lại suynghĩđiềunày:“Khinghe tôinóiđiềunày,họsẽbậtcười,hoặcítnhấtcũngmỉmcười,haylàhọsẽimlặngkhôngphảnứnggìhết?Liệungườinghecóhiểucâuđùahaychuyệncườitôisẽkểrahaykhônghaylàhọgiươngmắtnhìntôivớinétmặtrachiềukhóhiểu?”

Đừngbaogiờthấtvọngnếunhưsựhàihướcbạnđưavàobàinóikhôngpháthuyđượchiệuquảnhưbạnmongđợi.Có thểbạnchỉcầnđiềuchỉnhmộtchútvềcáchdùngtừhoặclựamộtthờiđiểmthíchhợphơn.Thườngthìnhữngđiềuchỉnhnhonhỏnhưthếsẽgiúpbạntạoranhữngthayđổikhông

ngờ.Cảcácdiễngiảthườngxuyêndùngsựhàihướctrongcácbàinóicủahọ,cũngkhôngngừngdànhthìgiờđểđiềuchỉnhchấtliệugâycườivàluyệntậpcáchthểhiệnchúng.

Cócáchnàođểbạnbiếtđượclàngườinghesẽthấycâuchuyệncườibạnkểralàhàihướchaykhông?

Không!TácgiảTagFriend,trongmộtbàibáođăngtrêntờNewYorkercótựa“Chuyệnquábuồncười,”đãviếtrằng:“Chuyệnbộnãoconngườixửlýsựhàihướcnhưthếnào,vẫncònlàđiềubíẩn.Rấtdễlàmaiđómỉmcườihaykhócbằngcáchdùngdòngđiệnkíchthíchmộtkhuvựcđơnlẻnàođótrongbộ não, nhưng phải nói là rất khó làm cho ai đó phải bật lên tiếngcười.”Không có gì đảmbảo rằng chuyện gì bạn thấy buồn cười thì cũngchọccườiđượcngườinghe.Tuynhiên,lạicónhiềucáchgiúpbạnchọnlựađượcnhữngcâuchuyệncườithíchhợpđểphụcvụbàinóicủamình.

Hãychọnnhữngnộidungphùhợpvớitàinăngvàsởtrườngvàkhônglộranhữngđiểmyếucủabạn.

Nếu bạn không giỏi một ngoại ngữ nào đó, hãy tránh kể những câuchuyệncườiđòihỏibạnphảisửdụngngoạingữ.Hầuhếtcácdiễngiảgiỏiđềucốgắngtránhbiếnmìnhthànhtròcườihaydiễnviênhàiđộcthoạitrênsânkhấu.

Nộidungcủanhữngcâuchuyệncườicũngphảiphùhợpvớikhángiả.Sựhàihướcthườngmangtínhchủquanvàcũngcùngmộtcâuchuyệncườiđónhưng không phải ai nghe cũng BÍ QUYẾT TRÌNH BÀY TỪ CÁCCHUYÊNGIAthấybuồncười.

Mộtsốchuyệncườicókhilàdịpđểngườinghecườiaiđó,nênđiềuquantrọnglàbạnphảicẩnthậntìmhiểukhángiảvàlựachọncâuchuyệncườivôhại,phụcvụđềtàimộtcáchhiệuquảmàkhôngđộngchạmđếnbấtkỳngườinghenào.

Mặcdùngườinghecóvẻthíchchếgiễunhữngngườihọcoilàthấpkémhơnmình,nhưngmộtdiễngiảsẽbị“ám”cảđờinếunóiramộtlờilăngmạhaysỉnhụcaiđóthấpkémmàcứnghĩđólàmộtchuyệnđùavôhại.

Nếubạnmuốnchếgiễumộtnhómngườinàođó,thìhãytếnhị,nhưmộtnhàthuyếtgiảngTinlànhsauđâyđãlàm.Phátbiểutrướcmộtcuộchộihọpngoàitrờivàomộtngàyuám,ôngđãnói:“Cáiônglàmdựbáothờitiếtchả

giúpíchgìchochúngtahômnay.Nhưngthời tiếtnàycũngkhôngphải làtệ...ChắcchắnnódưtốtchonhữngngườitheoHộithánh.”

Tuynhiên,bạnnhấtquyếtkhôngđượcchếgiễuhaykểchuyệncườivềnhữngnhânvật thuộc tầng lớpưu tú–nhữngngười cócác thành tựuhaydanh tiếng làmhọmiễnnhiễmvớinhữnggìgâycười–vàchínhkhángiảđangnghebạn.Ngườitaítkhithíchtựcườivàomặtmìnhvàkhángiảkhôngphảilàtròvuicủabạn.

Ebookmiễnphítại:www.Sachvui.Com