BỘ ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II MÔN NGỮ VĂN LỚP 7i.vietnamdoc.net/data/file/2016/02/15/bo-de-kiem... · Web viewĐề 1. KIỂM TRA HỌC KÌ II. Môn: Ngữ Văn - Lớp

BỘ ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II MÔN NGỮ VĂN LỚP 7

Đề 1KIỂM TRA HỌC KÌ IIMôn: Ngữ Văn - Lớp 7

Phần I: Văn - Tiếng Việt: (4 điểm).Câu 1 (2 điểm):Em hãy nêu tên các văn bản nhật dụng đã được học trong chương trình Ngữ văn lớp 7? Nội dung chính của các văn bản này tập trung vào những vấn đề gì ? Câu 2: ( 2 điểm ):

Xác định và gọi tên trạng ngữ trong đoạn văn sau:a. “Những buổi sáng, chú chích choè lông đen xen lông trắng nhún nhảy trên

đọt chuối non vút lên hình bao gươm, cất tiếng hót líu lo. Thỉnh thoảng, từ chân trời phía xa, một vài đàn chim bay xiên góc thành hình chữ V qua bầu trời ngoài cửa sổ về phương Nam. Bố bảo đấy là đàn chim di cư theo mùa như vịt trời, ngỗng trời, le le, giang, sếu,... mà người ta gọi là loài chim giang hồ”. (Nguyễn Quỳnh)

b. “Vì tương lai, các em cố gắng học tốt”.Phần II: Tập làm văn (6 điểm) Em hãy giải thích nội dung lời khuyên của Lê-Nin: "Học, học nữa, học mãi"

HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN NGỮ VĂN LỚP 7Phần I: Văn – Tiếng Việt: (4 điểm).Câu 1: (2 điểm):

- HS nêu được 4 văn bản nhật dụng: Cổng trường mở ra (của Lý Lan), Mẹ tôi (trích những tấm lòng cao cả của Ét- môn-đô đơ A- mi- xi), Ca Huế trên sông Hương (của Hà Anh Minh), Cuộc chia tay của những con búp bê (của Khánh Hoài). (1điểm)

- Nội dung chính của các văn bản nhật dụng này tập trung vào các vấn đề: Quyền trẻ em, nhà trường, phụ nữ và văn hóa giáo dục.

(1điểm)Câu 2: ( 2 điểm): Xác định đúng trạng ngữ và gọi tên trạng ngữ:

a. - Những buổi sáng: Trạng ngữ chỉ thời gian. (0,5 điểm)- Thỉnh thoảng: Trạng ngữ chỉ thời gian (0,5 điểm)- Từ chân trời phía xa: Trạng ngữ chỉ nơi chốn. (0,5 điểm)

b. Vì tương lai: Trạng ngữ chỉ mục đích. (0,5 điểm)Phần II: TẬP LÀM VĂN (6 điểm)1/MB: nêu vấn đề nghị luận: “Học! Học nữa! Học mãi”học hỏi là 1 việc rất quan trọng đối với nhân dân ta, đối với cả nhân loại từ ngàn xưa

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

cho đến nay. Nó giúp con ng` mở mang kiến thức,nó giúp cho đất nước văn minh, tiến bộ. nhận thức được tầm wan trọng của vấn đề này, tuy fải bận trăm công nghìn việc, nhưng Lê-nin vẫn th` khuyên cán bộ và tự đặt cho mình nhiệm vụ: “Học! Học nữa! Học mãi!”.2/TB: A-BÌNH:a) Giải thích câu nói (nêu các biểu hiện của vấn đề) học là việc học sinh tiếp thu kiến thức của nhân loại dưới sự hướng dẫn của thầy cô giáo… khi học chúng ta phải tìm tòi, suy nghĩ thêm để hiểu rõ và mở rộng các kiến thức đã thu thập được. Như thế lời dạy của Lê-nin có ý nghia là khuyên chúng ta phải luôn học hỏi ko ngừng, học hỏi suốt đời chẳng những trong nhà trường và cả ngoài XH…b) Phân tích các mặt đúng, lợi: đó là một chân lí, một sự thật hiển nhiên, rõ ràng từ trước đến nay. Bởi vì kiến thức của nhân loại bao la mênh mông như biển cả còn sự hiểu biết của mỗi người trong chúng ta chỉ như giọt nước. Hơn thế nữa, mỗi một giây phút trôi qua thì hành tinh của chúng ta lại có một phát minh mới ra đời, vì thế ko bao giờ chúng ta học được hết những kiến thức đó và cũng vì thế mà chúng ta phải luôn luôn học tập ko ngừng. Làm sao chúng ta có thể quên được tấm gương của nhà bác học Lê Quý Đôn của đất nước Việt Nam hay các bác học Newtơn, Ampere… trên thế giới đã suốt đời học hỏi và cống hiến nhiều kiến thức quý báo cho nhân lọai. Ngoài ra, lời nhận định này cũng đúng vì nó có giá trị về mặt giáo dục con người mới, giáo dục lý tưởng sống cao quý. Cho nên chúng ta ko lạ gì khi thấy các danh nhân trên thế giới cũng từng có những suy nghĩ tương tự như câu nói nổi tiếng của Darwin:“nhà bác học ko có nghĩa là ngừng học” hay:“đường đời là chiếc thang ko nấc chót, việc học là quyển sách ko trang cuối cùng.” (Kalinin). Hoặc câu của Bác Hồ: “học hỏi là một việc phải tiếp tục suốt đời”.Chính câu nói của các nhà bác học càng làm tăng them giá trị chân lí của lời nhận định của Lê-nin.B-LUẬN: (mở rộng vấn đề)a) phân tích các mặt bổ sung.Nhưng thật đáng tiếc là có những ng` làm ngược lại với lời dạy bảo quý giá này, thật đáng tiếc là trong nhà trường có những học sinh lười biếng, ko cố gắng chăm lo học tập, kiền thức nôgn cạn, dở dang. Cũng như thế trong XH còn có những kẻ tự kiêu, tự mãn khi đã đạt được bằng cấp mà ko chịu típ tục học hỏi. Và đương nhiên những kẻ đó đáng bị chê trách vì đã ko nghe theo lời khuyên bảo tốt đẹp này.b) Xây dựng thái độ đúng cần phải có.Do đó, học hỏi suốt đời là một việc fải làm và cần làm. Ý nghĩa trọn vẹn, sâu xa của câu nói cũng là muốn chúng ta thực hiện được điều đó. Nhưng làm như thế vẫn chưa đủ. để việc học hỏi đạt kết quỷ thật tốt, chúng ta phải xác định rõ động cơ học tập là vì tổ quốc, vì nhân dân, học để trở thành người lao động mới có khả năng trình độ để phục vụ đất nước, sẵn sàng xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Bên cạnh mục đích học tập, chúng ta còn phải có tinh thần thái độ học tập đúng đắn, học đi đôi với hành, học ở


nhà trường, học ngoài XH..c) Phân tích nguyên nhân, hậu quả, (hoặc tác dụng)Nếu đạt được những điều kiện trên thì việc học hỏi sẽ mang lại 1 tác dụng, 1 kết quả thật to lớn là kiến thức của mỗi người trong chúng ta sẽ được liên tục nâng cao, từ đó sẽ giúp cho đất nước ngày càng văn minh tiến bộ. Đặc biệt là đối với đất nước chúng ta ngày nay, nhiệm vụ học tập càng trở nên vô cùng cấp thiết, trở thành nghĩa vụ của mỗi người công dân vì đất nước ta, sau gần một trăm năm đô hộ của thực dân Pháp, sau hơn hai mươi năm chiến đấu chống đế quốc mỹ, đa số nhân dân ta ko có thời giờ và phương tiện để học tập. Nên muốn nhanh chóng hàn gắn vết thương chiến trrang, ổn định đời sống nhân dân, khôi phục và phát triển kinh tế, tiến tới xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ và phồn vinh, ta cần phải cố gắng học tập gấp năm mười lần trước đây thì mới mong có một đội ngủ cán bộ quản lí, khoa học kĩ thuật đông đảo, công nhân lành nghề, nông dân có trình độ cao để tiếp thu kỹ thuật mới tăng nâng suất lao động.3/KB: thái độ, kết luận chung của bài nghị luận.Rõ rang nhận định của Lê-nin đúng là một sự thật hiển nhiên trong cuộc sống, là một chân lí của thời đại. Đồng thời,câu nói trên cũng bộc lộ tấm lòng, ước muốn thiết tha của Lê-nin.


PHÒNG GD&ĐT NAM TRỰC ĐỀ THI KHẢO SÁT MÔN NGỮ VĂN 7TRƯỜNG THCS NAM TOÀN NĂM HỌC 2015-2016 (Thời gian 60 phút)

C©u 1: (2 ®iÓm) So s¸nh hai c©u tôc ng÷ sau:

"Kh«ng thÇy ®è mµy lµm nªn" vµ "Häc thÇy kh«ng tµy häc b¹n". Néi dung ý nghÜa cña hai c©u tôc ng÷ trªn m©u thuÉn hay bæ sung cho nhau?

V× sao?

C©u 2 : ( 2 ®iÓm) X¸c ®Þnh vµ nªu môc ®Ých cña viÖc thªm tr¹ng ng÷ cho

c©u trong nh÷ng vÝ dô sau: 1. V× Tæ quèc x· héi chñ nghÜa, chóng ta h·y phÊn ®Êu häc tËp

tèt, rÌn luyÖn tèt. 2. V× s¬ng mï, m¸y bay kh«ng thÓ cÊt çnh theo lÞch tr×nh ®îc. 3. Díi bãng tre xanh, ®· tõ l©u ®êi, ngêi d©n cµy ViÖt Nam dùng nhµ, dùng cöa, vì ruéng, khai hoang. C©u 3 : (6 ®iÓm) Em hãy miêu tả lại ngôi trường thân yêu sau mấy tháng nghỉ hè.


Híng dÉn chÊm M«n: Ng÷ v¨n - líp 7

C©u 1: (2 ®iÓm) - Néi dung ý nghÜa hai c©u tôc ng÷ trªn kh«ng m©u thuÉn mµ bæ sung cho nhau

(0, 5®)V×: - C©u thø nhÊt: ®Ò cao vai trß cña ngêi thÇy, nh¾c nhë mäi ngêi vÒ lßng kÝnh träng biÕt ¬n thÇy. (ThÇy lµ ngêi ®i tríc cã kiÕn thøc v÷ng vµng, ta häc ë thÇy tri thøc, kinh nghiÖm sèng, ®¹o ®øc . Sù thµnh c«ng cña trß Ýt nhiÒu ®Òu cã dÊu Ên cña ngêi thÇy . ) (0, 5®)

- C©u thø hai: Nh¾c nhë mäi ngêi cÇn ph¶i tranh thñ häc hái b¹n bÌ: b¹n bÌ ®ång trang løa nªn dÔ häc, dÔ trao ®æi v× vËy häc b¹n còng cã kÕt qu¶ tèt. (0, 5®) C©u 2 : (2 ®iÓm)

- Mçi VD x¸c ®Þnh ®óng tr¹ng ng÷ ®îc 0,25® vµ môc ®Ých ®îc 0,25 ®VD

Tr¹ng ng÷ Môc ®Ých

1 V× Tæ quèc x· héi chñ nghÜa ChØ môc ®Ých

2 V× s¬ng mï chØ nguyªn nh©n

3 Díi bãng tre xanh chØ n¬i chèn


®· tõ l©u ®êi chØ thêi gianC©u 3 : ( 6 ®iÓm)§¶m b¶o çc yªu cÇu sau:A H×nh thøc: 0,5đ

- KiÓu bµi miêu tả- Bè côc râ rµng . Tr×nh bµy khoa häc, s¹ch sÏ .

B. Néi dung: 5,5đA. Mở bài: 0,5

Giới thiệu về ngôi trường em. B. Thân bài: 4,5đ 1. Tả bao quát từ xa (1đ) 2. Tả chi tiết: 3,5đ - Tả cổng trường…… (0,5đ) - Tả chi tiết bên trong: Sân trường, vườn trường, phòng học… (1đ) - Tả sau vào trong lớp học: bàn ghế, cách trang trí…. (1đ) - Tả các thầy cô và bạn bè sau 2 tháng nghỉ hè (1đ) C. Kết bài: 0,5đ Nêu cảm xúc của em về ngôi trường sau mấy tháng nghỉ hè.

*BiÓu ®iÓm: - §iÓm 5,5: Thùc hiÖn tèt nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, tr×nh bµy s¹ch ®Ñp, diÔn ®¹t tèt.- §iÓm 3 - 4: §¹t ®îc c¬ b¶n nh÷ng yªu cÇu trªn nhng cßn m¾c mét vµi lçi diÔn ®¹t, chÝnh t¶. - §iÓm 0- 2: Tïy theo møc ®é ®¸p øng yªu vÒ néi dung vµ h×nh thøc trong bµi viÕt cña HS gi¸o viªn chÊm ®iÓm cho phï hîp. *L u ý: - GV c¨n cø vµo khung ®iÓm, thùc tÕ chÊt lîng vµ sù s¸ng t¹o trong bµi lµm cña HS ®Ó chÊm ®iÓm cho phï hîp

Đề 3


ĐỀ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG HỌC KÌ IIMÔN: NGỮ VĂN. LỚP 7

Họ và tên:……………………………………Lớp 7… Điểm Lời phê của thầy cô giáo

Đ Ề RA: Câu 1: (1điểm). Trong chương trình Ngữ văn 7 học kì II, em đã được học các tác phẩm nghị luận nào ? Hãy kể tên các tác giả, tác phẩm đó ? Câu 2: (1 điểm). Trong đoạn trích sau đây, những câu nào là câu đặc biệt? Chúng được sử dụng nhằm mục đích gì? Mọi người lên xe đã đủ. Cuộc hành trình tiếp tục. Xe chạy giữa cánh đồng hiu quạnh. Và lắc. Và xóc.

(Trần Cừ) Câu 3: (1điểm). Nêu rõ công dụng của dấu chấm phẩy trong câu sau đây: Rồi những cảnh tuyệt đẹp của đất nước hiện ra: cánh đồng với những đàn trâu thung thăng gặm cỏ; dòng sông với những đoàn thuyền ngược xuôi.

(Nguyễn Thế Hội) Câu 4 (7 điểm). Người xưa muốn nhắn nhủ điều gì qua câu ca dao sau: “Nhiễu điều phủ lấy giá gương Người trong một nước phải thương nhau cùng”.

ĐÁP ÁN BIỂU ĐIỂMCâu I/ Kể đúng tên tác phẩm, tác giả (0.25 đ)Bài - Tinh thần yêu nước của nhân dân ta (Hồ Chí Minh).

- Sự giàu đẹp của tiếng Việt (Đặng Thai Mai).- Đức tính giản dị của Bác Hồ ( Phạm Văn Đồng)- Ý nghĩa của văn chương (Hoài Thanh).

Câu II / (1điểm ) Nêu đúng mỗi câu đặc biệt và tác dụng 0.5 đĐoạn văn có hai câu đặc biệtVà lắc . Và xóc dùng để liệt kê các hiện tượng gắn với hành trình của chiếc xe.Câu III/ (1điểm)

- Dấu chấm phẩy dùng để đánh dấu ranh giới giữa các bộ phận trong một phép liệt kê phức tạp.

Câu VI/ (7 điểm)1. Yêu cầu chung: Học sinh viết đúng thể loại lập luận giải thích.


Bố cục rõ ràng, giải thích được nghĩa đen, nghĩa bóng, nghĩa sâu xa.Nhiễu điều là gì? Giá gương là gì. Hai vật này nếu để riêng lẻ sẽ không có gì đặc

sắc, nhưng khi đem nhiễu điều phủ lên giá gương sẽ tạo nên cảnh tượng rực rỡ uy nghiêm_ có ý nghĩa bảo vệ, yêu thương.

Từ hai hình ảnh đó, nhân dân ta muốn nêu bật một lời khuyên: “Người trong một nước phải thương nhau cùng”.

Lời khuyên cùng chung một nước có cùng nguồn gốc lịch sử, cùng một thứ tiếng mẹ đẻ_ phải đoàn kết gắn bó với nhau.

Lấy dẫn chứng bài học yêu thương đùm bọc lẫn nhau của dân tộc ta qua từng thời kỳ lịch sử.

BIỂU ĐIỂMĐiểm 6,7: Bài làm hoàn chỉnh, bố cục rõ ràng, diễn đạt mạch lạc, đủ nội dung trên.Điểm 4, 5: Bài làm hoàn chỉnh, nêu rõ nội dung nhưng diễn đạt chưa thật trôi chảy.Điểm 2, 3: Bài viết phần nào nêu được nội dung nhưng dùng từ chưa thật chọn lọc, thiếu liên kết.Điểm 1: bài viết sơ sài chưa rõ ý, bố cục chưa rõ ràng sai nhiều lỗi chính tả , ngữ pháp.

Đề 4ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II

Môn:Văn 7 Năm học: 2008-2009

Câu 1:(1đ)Thế nào là rút gọn câu?

Câu 2:(1đ)Vì sao phải rút gọn câu?Cho ví dụ.

Câu 3:(1đ)Theo Hoài Thanh,nguồn gốc cốt yếu của văn chương là gì?

Câu 4:(2 đ)Cảm nghĩ của em về Bác Hồ sau khi học xong bài“Đức tính giản dị của Bác Hồ”.

Câu 5:(5đ)Hãy chứng minh câu tục ngữ: “có công mài sắt có ngày nên kim”.

ĐÁP ÁNCâu 1:Khi nói hoặc viết,có thể lược bỏ một số thành phần của câu,tạo thành câu rút gọn.Câu 2:Làm cho câu gọn hơn,thong tin được nhanh ,tránh lặp từ ngữ. Ngụ ý hành động,đặc điểm nói trong câu là của cung của mọi người.

Vd:Bao giờ cậu đi Đà Nẵng?


-Mai.Câu 3:Lòng thương người và rộng ra là thương cả muôn vật,loài người.Câu 4:Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau.Cần nêu được các ý chính:

-Bác Hồ sống rất giản dị.-Giản dị trong sinh nhật, lối sống,việc làm.-Giản dị trong lời nói và bài viết.-Bác sống giản dị về đời sống vật chất,phong phú đời sống tinh thần.

Câu 5:Làm đúng kiểu bài văn chứng minh.Trình bày đủ các phần theo bố cục của văn nghị luận.

a)Nêu được nội dung,ý nghĩa của câu tục ngữ nói về long kiên trì,nhẫn nại ,sự quyêt tâm,bền chí sẽ đạt được kết quả tốt đẹp.

b)Dùng lí lẽ và dẫn chứng để chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ.c)Bất kì câu tục ngữ nào dù khó khăn đến đâu ,nếu biết kiên trì nhẫn nại thì sẽ

thành công.

Biểu điểm:-5 điểm:Bài mạch lạc,hành văn suôn sẻ.Đảm bảo các ý a,b,c.-3,4 điểm:Bài viết nhìn chung diễn đạt rõ ý,tương đối mạch lạc-Đảm bảo ý a,b.-1 điểm:Tản mạn, chưa rõ.-0 điểm:lạc đề,chưa làm được gì?

Đề 5Câu 1 ( 1đ )

Chép lại 4 câu tục ngữ về con người xã hội mà em yêu thích nhất ? Câu 2 (2 đ ) Thế nào là câu đặc biệt ? Cho ví dụ minh hoạ . Câu 3 (1đ ) Giá trị nghệ thuật truyện ngắn: Sống chết mặc bay - Của Phạm Duy Tốn Câu 4 ( 6 đ) Chứng minh nét đẹp văn hoá của con người và dân tộc việt nam qua câu tục ngữ: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

ĐÁP ÁN: Câu 1: Viết đúng 4 câu tục ngữ như sgk hoăc tìm hiểu ngoài sách (1 đ )


Câu 2: Đúng khái niệm câu đặc biệt , cho ví dụ đúng (2 đ) Câu 3: Đ úng giá trị nghệ thuật: - Tương phản -Tăng tốc -Ngôn ngữ hơp tâm lí nhân vật Câu 4: Yêu cầu về nội dung: Đúng kiểu bài: Phép lập luận chứng minh Yêu cầu về dàn bài chung: a Mở bài: (1,5 đ) Giới thiệu được vấn đề chứng minh: Nét đẹp văn hoá của con người và dân tộc Việt Nam b Thân bài: Dùng lí lẽ ,dẫn chứng chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ (3đ) c Kết bài: - Khẳng định nét đẹp văn hoá của câu tục ngữ - Nét đẹp này cần gìn giữ và phát triển (1,5điểm)

Đề 6Phần 1: Văn - Tiếng Việt (4 điểm)Bài 1: 2 điểm

Chép nguyên văn 2 câu tục ngữ đã học trong chương trình lớp 7. Em hiểu như thế nào về 2 câu tục ngữ đó.

Bài 2: 1điểmThế nào là rút gọn câu? Cho ví dụ .

Bài 3: 1 điểm Tìm cụm Chủ- Vị làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong các câu sau. Cho biết trong mỗi câu, cụm Chủ- Vị làm thành phần gì?

a) Cái bàn này chân đã gãy.b) Câu chuyện ông kể rất hay.

Phần II: Tập làm văn (6 điểm)

Dân tộc Việt Nam là một dân tộc luôn coi trọng đạo lí làm người. Một trong những đạo lí đó là lòng biết ơn. Truyền thống tốt đẹp ấy được thể hiện qua câu tục ngữ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Em hãy chứng minh nhận định trên.

ĐÁP ÁN: I. Văn- Tiếng Việt (4 điểm)Câu 1: ( 2 điểm) Chép đúng mỗi câu đạt 0,5 điểm Nêu nội dung đúng mỗi câu đạt 0,5 điểmCâu 2: (1 điểm) Nêu đúng khái niệm đạt 0,5 điểm Cho ví dụ đúng đạt 0,5 điểm


Câu 3: a) Cái bàn này //chân/ đã gãy c / v : Mở rộng thành phần vị ngữ

b) Câu chuyện ông /kể //rất hay: Mở rộng thành phần cụm từ( Cụm danh từ)

II.Tập làm văn:*Yêu cầu:- Thể loại: Phương pháp lập luận chứng minh.- Vấn đề chứng minh: Lòng biết ơn, đó là một đạo lí tốt đẹp của dân tộc ta.- Lập luận trên cơ sở thời gian (xưa -> nay)- Dẫn chứng dẫn chứng xác thực, rõ ràng, có tính thuyết phục cao.*Biểu điểm:- Điểm từ 5 đến 6: Đạt tất cả yêu cầu trên, bài viết mạch lạc, có sức thuyết phục cao.- Điểm từ 3 đến 4: Đạt tương đối các yêu cầu trên, mắc từ 5 đến 7 lỗi chính tả diễn đạt.- Điểm từ 2 đến 3: Bài làm còn sơ sài, mắc nhiều lỗi chính tả.- Điểm 0 đến 1 chưa hiểu đề.

Đề 7ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ IIMôn Ngữ văn 7. Thời gian 90 phút

Câu 1 (1điểm ) : Thế nào là tục ngữ ? Viết 1 câu tục ngữ về con người và xã hội.

Câu 2 (2 điểm): Tìm câu rút gọn trong bài ca dao sau và cho biết các thành phần được rút gọn,

nêu tác dụng của việc sử dụng câu rút gọn trong bài ? (1) Con cò mà đi ăn đêm

(2) Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao(3) Ông ơi, ông vớt tôi nao(4) Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng(5) Có xáo thì xáo nước trong(6) Đừng xáo nước đục đau lòng cò con.

Câu 3 (2 điểm): Nêu nội dung và nghệ thuật của văn bản: Sống chết mặc bay.

Câu 4 ( 5 điểm): Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ: “Có công mài sắt có ngày nên kim”

Đáp án : Câu 1: Nêu chính xác theo định nghĩa SGK/3. Viết đúng 1 câu tục ngữ trong nội dụng con người và xã hội.


- Sai 1 lỗi trừ 0,25 điểm.Câu 2:

- Câu (2), (5), (6) trong bài ca dao là câu rút gọn, lược bỏ thành phần chủ ngữ để làm cho bài được ngắn gọn, đúng thể loại thơ lục bát, tránh lặp từ.

- Sai 1 ý trừ 0,25 điểm. Câu 3:

Nội dung truyện lên án tố cáo tên quan phủ “lòng lang dạ thú” và bảy tỏ niềm cảm thương trước cảnh “nghìn sầu muôn thảm” của nhân dân do thiên tai và do thái độ vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền.

Nghệ thuật: Lời văn cụ thể, sinh động.Kết hợp phép tương phản và tăng cấp độc đáo.- Sai 1 ý trừ 0,25 điểm.

Câu 4: - Kiểu bài: Nghị luận chứng minh- Yêu cầu: HS làm đúng các bước của bài nghị luận, lời văn chặt chẽ, sinh động,

giàu dẫn chứng.MB: Nêu vai trò của ý chí, nghị lực, lòng kiên trì trong đời sống.TB: - Gỉai thích nghĩa của câu tục ngữ (đen, bóng). - Ý chí, nghị lực, lòng kiên trì rất cần thiết để con người vượt qua mọi trở ngại. - Lòng kiên trì và ý chí không được nuôi dưỡng thì làm việc gì cũng dễ chán nản,

không hoàn thành. - Dẫn chứng: (những tấm gương thành công nhờ kiên trì và ý chí quyết tâm).- Liên hệ bản thân. KB: Khẳng định tính đúng đắn của câu tục ngữ. Dù xã hội có phát triển đến đâu đi nữa, mà bản thân mỗi người không tự tu

dưỡng lòng kiên trì, ý chí, nghị lực thì sẽ không có hoài bão, ước mơ và công việc không bao giờ hoàn thành dù là nhỏ nhất.

Thang điểm: - Điểm 5: Đúng kiểu bài, lập luận, chặt chẽ, không sai chính tả- Điểm 4: Sai vào lỗi chính tả, lập luận khá.- Điểm 3: Trung bình, có nắm được kiểu bài, có lỗi chính tả, lập luận còn rối

không sâu.- Điểm 1, 2: Bài làm sơ sài, chưa rõ đề, nhiều lỗi chính tả. - Điểm 0: Bỏ giấy trắng

ĐỀ 8 TỰ LUẬN. (10 điểm ) Câu1(2 điểm.) Cho tình huống sau: Có một bộ phim truyện rất hay, liên quan tới tác phẩm đang học ,cả lớp muốn đi xem tập thể .


Em thay mặt lớp viết một văn bản đề nghị với thầy (cô) giáo chủ nhiệm nguyện vọng trên . Câu2 (3 điểm) Viết một đoạn văn (khoảng 10 dòng) nói về chủ đề quê hương em biết sử dụng ba biện pháp tu từ đã học vào đoạn văn đó? Câu 3( 5 diểm)Em hãy chứng minh ca dao là tiếng nói tình cảm của con người Việt Nam .

ĐÁP ÁN -HƯỚNG DẪN CHẤM . Câu 1.(2 điểm)Biết viết văn bản đề nghị: Trình bày được các yêu cầu sau về nội dung: Ai đề nghị ? Đề nghị ai ? Đề nghị điều gì .?(1điểm)-Đáp ứng được các yêu càu về hình thức của văn bản đề nghị (cách trình bày các mục trong văn bản , diễn đạt chữ viết ….(1 điểm) Câu 2(3 điểm ) Biết viết đoạn văn nói về chủ đề quê hương mình .(0.5 điểm) -Biết sử dụng 3 biện pháp tu từ trong đoạn văn .(nhân hoá ,so sánh ,nói quá ………) (2 điểm ) -Diễn đạt trôi chảy .(0.5 điểm.) Câu 3.(5 điểm.) a/Nội dung: 5điểm . 1/Mở bài (1 điểm)

- Giới thiệu được vấn đề cần chứng minh .- Giới hạn của đề .

2.Thân bài .(3 điểm) -Luận điểm 1.Ca dao là tiếng nói của tình cảm gia đình .(1điểm) -Luận điểm 2 .Ca dao là tiếng nói của tình cảm bạn bè thầy cô …(1 điểm) -Luận điểm 3 .Ca dao là tiếng nói của tình cảm quê hương đất nước .(1 điểm) 3/Kết bài .(1điểm). -Khẳng định vấn đề . -Cảm nghĩ . ………………………………………………………………………………………………….

Đề 9NỘI DUNG ĐỀ:Câu1 (2đ): Thế nào là phép liệt kê? Đặt 1 câu có sử dụng phép liệt kê.Câu2 (2đ): Trình bày cảm hiểu của em về câu tục ngữ: Đói cho sạch, rách cho thơmCâu3 (6đ): Chứng minh rằng nhân dân Việt Nam từ xưa đến nay luôn sống theo đạo lí: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”


ĐÁP ÁN:Câu1: Trình bày đúng khái niệm (1đ), cho được ví dụ (1đ)Câu2: - Trình bày được giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của câu tục ngữ:+Nghệ thuật: đối, ẩn dụ.(0,5đ)+Ý nghĩa: nghĩa đen (0,5đ), nghĩa bóng (0,5đ) -Biết diễn đạt thành văn (0,5đ)Câu 3: (6đ) Yêu cầu cần đạt:a/Nội dung:Đảm bảo nội dung sau:-Giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng câu tục ngữ.-Trình bày được nhiều dẫn chứng (xưa và nay) để chứng minh nhân dân ta luôn sống theo đạo lí: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.-Nêu suy nghĩ của bản thân về đạo lí đó.b/Hình thức:- Đảm bảo bố cục 3 phần:mở bài, thân bài, kết bài.- Biết làm văn nghị luận, lập luận chứng minh rõ ràng, hợp lý, chặt chẽ.- Văn phong sáng sủa, sáng tạo, câu đúng ngữ pháp, đúng chính tả, chữ viết rõ ràng, sạch đẹp.3/Biểu điểm:Điểm 6: Thực hiện tốt những yêu cầu trên.Điểm 4-5: Thực hiện khá những yêu cầu trên, mắc vài lỗi diễn đạt, ít lỗi chính tả.Điểm 3: Thực hiện tương đối những yêu cầu trên, nắm được cách làm bài văn nghị luận, còn nghèo dẫn chứng, diễn đạt còn lúng túng, nhiều lỗi chính tả.Điểm 1-2: Thực hiện sơ sài những yêu cầu trên, nhiều lỗi diễn đạt,chính tả.Điểm 0: Bỏ giấy trắng, hoặc lạc đềTrên đây chỉ là những gợi ý, định hướng giáo viên cần vận dụng vào thực tế, khuyến khích bài làm sáng tạo, cân nhắc cho điểm những bài làm chép theo văn mẫu(tối đa trung bình).

Đề 10


ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II .

Môn Ngữ Văn Lớp: 7

NỘI DUNG ĐỀ:Câu 1: (1 đ) Nêu những đặc điểm về hình thức của trạng ngữ. Đặt một câu có dung

trạng ngữ chỉ mục đích.Câu 2: (1 đ) Chuyển đổi câu chủ động dưới đây thành 2 câu bị động theo hai cách khác

nhau:Chúng em chấp hành nghiêm chỉnh mọi luật lệ giao thông.

Câu 3: (2 đ) Viết đoạn văn ngắn (khoảng 5 -7 câu) nêu cảm nghĩ của em về đức tính giản dị của Bác Hồ.

Câu 4: (6 đ) Em hãy giải thích nội dung lời khuyên của Lê Nin: “ Học, học nữa, học mãi”

_____________________________________

HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu 1(1điểm) - Những đặc điểm về hình thức của trạng ngữ(0.5đ)(trang 39-SGK7,tập 2)

- Đặt câu đúng (0.5đ)Câu 2(1 điểm)

- 2 cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Mỗi cách 0,5đ ( trang 64 SGK ,tập 2)

Câu 3 ( 2điểm)- Viết đoạn văn ngắn diễn đạt rõ rang,mạch lạc.- Nêu cảm nghĩ đúng nội dung yêu cầu.

Câu 4 ( 6 điểm) Yêu cầu:a) Hình thức: - Đúng kiểu bài văn lập luận giải thích.

- Bố cục đảm bảo,hợp lý.- Lời văn trôi chảy,mạch lạc,dung từ đặt câu đúng

b) Nội dung: Nêu cho được những luận điểm chính sau đây:- Giải thích ý nghĩa của câu nói.- Cơ sở thực tiễn của câu nói- Tác động của câu nói đối với mọi người- Giá trị của câu nói trong cuộc sống

BIỂU ĐIỂM CÚA CÂU 4Điểm 5-6: Thực hiện tốt các yêu cầu trên,mắc rất ít lỗi chính tả ,dung từ đặt câuĐiểm 3-4: Thực hiện tương đối tốt các yêu cầu trên, có thể mắc vài lỗi chính tả,dung từ đặt câu.


Điểm 1-2: Thực hiện theo các yêu cầu trên nhưng còn nhiều hạn chế. Lời văn lủng củng,sai nhiều lỗi chính tả. Bài viết quá sơ sài.Điểm 0: Lạc đề, bỏ giấy trắng.

ĐỀ: 11

Bài 1: ( 2 điểm ) Trong những câu tục ngữ về lao động sản xuất , em thích câu nào nhất ? Vì sao em thích câutục ngữ đó ?Bài 2: ( 3 điểm ) Viết một đoạn văn ngắn ( khoảng 6 – 8 câu ) tả cảnh quê hương em ,trong đó có ít nhất 2câuđặc biệt và một câu rút gọn.Bài 3: ( 5 điểm ) Hãy chứng minh rằng đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn nếu mỗi người không có ý thức bảo vệ môi trường . ĐÁP ÁN: TỰ LUẬN: Bài 1: Có thể chọn một câu bất kỳ trong bài , chỉ rõ lý do thích câu tục ngữ đó. (Vì nội dung ngắn gọn , súc tích , vì kinh nghiệm quý báu , vì dễ nhớ , thiết thực trong lao động sản xuất …….) ( 2 điểm )Bài 2: Đủ số câu , đúng nội dung (1,5 điểm ) Có sử dụng 2 câu đặc biệt (1 điểm ) 1 câu rút gọn (1 điểm )Bài 3: ( 5 điểm ) Yêu cầu cần đạt: Thực tế cuộc sống .Môi trường đang ngày một ô nhiễm . Đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn nếu mỗi người không có ý thức bảo vệ môi trường .

- Giải thích môi trường là gì ?- Chứng minh đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn nếu mỗi người không có ý thức

bảo vệ môi trường . +Thiếu kiến thức về khoa học kỹ thuật, kiến thức bảo vệ môi trường…khí thải , nước thải , rác thải làm môi trường sống ngày càng xấu đi , ảnh hưởng đến sức khoẻ, gây bệnh dịch … +Nạn phá rừng … +Nạn săn bắt thú vật … +Ảnh hưởng thời tiết khí hậu …


-Khẳng định môi trường có tầm quan trọng đối với đời sống con người . Bảo vệ môi trường là giữcho môi trường trong lành, sạch đẹp ….đó là bảo vệ chính cuộc sống của mỗi chúng ta. ---------------------------------------------------

Đề 12

KIỂM TRA HỌC KÌ II LỚP 7 Năm học 2008 2009 Môn: Ngữ văn thời gian 90 phút ,(không kể thời gian giao đề )

Câu 1: (1điểm )Tục ngữ là gì ?Cho ví dụ Câu 2 (1 điểm ) Dấu chấm lửng được dùng để làm gì?Câu 3 (2 điểm )Phân biệt câu đặc biệt và câu rút gọn , cho ví dụ .Câu 4: (6 điểm )Hãy chứng minh truyện ngắn “Sống chết mặc bay “ của Phạm Duy Tốn đã sử

dụng thành công nghệ thuật tương phản để vạch trần bản chất của tên quan phủ .

Đáp án

Câu 1: Định nghĩa đúng 0.5 điểm ,cho ví dụ đúng 0.5 điểm Câu 2: Nêu đúng những tác dụng của dấu chấm lửng 1 diểm Câu 3: Phân biệt: a/Câu đặc biệt: không có cấu tạo mô hình chủ ngữ-vị ngữ (0.5 điểm)cho ví dụ đúng 0.5 điểm .b/Câu rút gọn: lược bỏ những thành phần chính , có thể khôi phục nhờ những

câu xung quanh (0.5 điểm ) . Cho ví dụ đúng 0.5 điểm Câu 4: 6 điểm -Viết đúng kiểu bài nghị luận 1.5 điểm


-Chỉ ra ,phân tích được 2 mặt tương phản qua những chi tiết tiêu biểu trong truyện “Sống chết mặc bay” ( cảnh dân hộ đê và cảnh tên quan chơi bài ); tác dụng của nghệ thuật tương phản 3.5 điểm .

_Diễn đạt trong sáng ,có cảm xúc , không mắc lỗi chính tả 1 điểm .

Đề 13

Đề thi học kì IIMôn thi: Ngữ văn 7

Thời gian: 90 phút (không kể thời gian giao đề)Câu 1: (2 điểm)a) Thế nào là câu đặc biệt? Nêu tác dụng của câu đặc biệt? Cho 1 ví dụ để minh hoạ (1 điểm)b) Câu bị động là gì? Cho ví dụ (1 điểm).Câu 2: (3 điểm)a) Chép lại nguyên văn 1 câu tục ngữ về con người, xã hội? Phân tích nội dung ý nghĩa và nghệ thuật của câu tục ngữ đó (1,5 điểm)b) Viết 1 đoạn văn khoảng 5-6 dòng nêu cảm nghĩ của em sau khi học đoạn trích Đức tính giản dị của Bác Hồ (1,5 điểm)Câu 3: (5 điểm)

Chứng minh rằng lòng kiên trì, nhẫn nại là một trong những yếu tố quan trọng giúp cho học sinh học giỏi

**********

ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂMCâu 1:


a) (1 điểm): Nêu được khái niệm câu đặc biệt (0,5 điểm)Nêu được tác dụng của câu đặc biệt (0,25 điểm) Cho đúng ví dụ (0,25 điểm)

b) (1 điểm): Nêu đúng khái niệm về câu bị động (0,5 điểm)Cho đúng ví dụ (0,5 điểm)

Câu 2: (3 điểm)a) Chọn viết đúng câu tục ngữ về con người và xã hội (0,5)

Hiểu ý nghĩa và nghệ thuật của câu tục ngữ trên (1 điểm)b) Viết đúng số dòng Cảm nghĩ về Bác được thể hiện qua đời sống giản dị hằng ngày và quan hệ của Bác đối với mọi người, qua nói và viết của BácCâu 3: (5 điểm) Đề thuộc nghị luận chứng minh

Yêu cầu về nội dung: Dùng lí lẽ và dẫn chứng khẳng định tính đúng đắn của vấn đề.

Yêu cầu về hình thức: Đảm bảo bố cục 3 phần, có sự liên kết giữa các câu, các đoạn trong bài.

Biểu điểm: Điểm 5: Đảm bảo về nội dung và hình thức như trên, có ý sáng tạo trong bài viết.

Lỗi về diễn đạt, chính tả không đáng kể.Điểm 3-4: Thực hiện được các yêu cầu trên nhưng ở mức tương đối.Điểm 2: Có hiểu đề, trình tự lập luận chưa lô gic còn sai nhiều lỗi chính tả, diễn

đạtĐiểm 0-1: Sa đề, sơ sài, không biết cách lập luận.

Đề 14ĐỀ HỌC KÌ II LỚP 7Năm học:2008-2009

I/ Đề Câu1/ (2đ) Tục ngữ là gì? Phân tích cách diễn đạt và nội dung, ý nghĩa của các câu tục ngữ sau: a/ Đói cho sạch, rách cho thơm. b/ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. c/Thương người như thể thương thân.Câu2/ Nêu những điều cảm nhận của em sau khi học văn bản: Đức tính giản dị của Bác Hồ.(1,5đ)


Câu3/ ( 1,5đ) Thế nào là phép liệt kê? Xác định phép liệt kê, nêu tác dụng phép liệt kê của câu sau: Con gái Huế nội tâm thật phong phú và âm thầm, kín đáo, sâu thẳm.Câu4/ (5đ) Em hãy giải thích nội dung lời khuyên của Lê- nin: “Học, học nữa, học mãi…” II/ Đáp ánCâu 1/ Nêu đúng định nghĩa tục ngữ. (0,5đ) Phân tích đúng mỗi câu 0,5đ Câu a:- dùng phép đối lập, ẩn dụ (0,25đ)

- khuyên con người dù gặp hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn cũng phải giữ gìn phẩm chất đạo đức trong sạch. không nên làm những điều xấu xa, tội lỗi.

- Phê phán những hành vi: đói ăn vụng, túng làm càn. (0,25đ) Câub:-Dùng phép ẩn dụ(0,25đ) - Đạo lí sống tốt đẹp của nhân dân ta: Người hưởng thành quả lao động phải nhớ ơn người làm ra thành quả lao động đó.(0,25đ) Câuc:-Phép so sánh (0,25đ) - Phải biết thương người khác như thương chính bản thân mình.(0,25đ)Câu 2/ Văn bản nhằm ca ngợi đức tính giản dị của Bác Hồ.Đó là một trong những phẩm chất cao quý của Người mà mọi người dân Việt Nam phải học tập và làm theo. Là người học sinh nước Việt vô cùng kính phục và biết ơn Bác Hồ. Ra sức học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác.Câu3/ Nêu đúng khái niệm phép liệt kê.(0,5đ) Xác định đúng phép liệt kê: “Phong phú, âm thầm, kín đáo, sâu thẳm”.(0,5đ) Tác dụng: Nhấn mạnh, làm nổi bật nội tâm của cô gái Huế.(0,5đ) Câu4/ A/ Yêu cầu chung: -HS làm bài đúng kiểu văn bản lập luận giải thích - Áp dụng các phương pháp giải thích phù hợp vào bài viết - Làm rõ các luận điểm phụ:+ Học là gì? +Học nữa, học mãi là học như thế nào? +Tại sao phải học, học nữa, học mãi? + Phương pháp học như thế nào là đúng? +Nếu không học thì cuộc đời sẽ như thế nào? - Bài có bố cục 3 phần B/ Biểu điểm:-Điểm 4-5: Trình bày sạch sẽ, đủ nội dung,văn viết mạch lạc lôi cuốn.Sai không quá 3 lỗi diễn đạt. Bố cục đủ 3 phần và đúng yêu cầu từng phần.

- Điểm 2-3:Trình bày sạch sẽ, đảm bảo tương đối về nội dung, diễn đạt còn lủng củng, sai không quá 5-6 lỗi chính tả và diễn đạt, đảm bảo bố cục 3 phần

- Điểm1: Bài viết sơ sài,bố cục không rõ ràng, sai nhiều lỗi chính tả và diễn đạt. _ Điểm 0: lạc đề hoặc bỏ giấy trắng .

Đề 15 ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II -LỚP 7 Môn: Ngữ văn Thời gian: 90 phút (không kể thời gian giao đề)


Câu 1(2đ) :

a / Chép đúng 2 câu tục ngữ về con người và xã hội . b/ Nêu trường hợp vận dụng các câu tục ngữ đó trong cuộc sống

Câu 2 (2đ) : Nêu chủ đề truyện ngắn Sống chết mặc bay của Phạm Duy Tốn Câu 3 (1đ) : Nêu ý nghĩa biểu thị của các trạng ngữ trong câu sau: Từ lúc đó , bằng chiếc xe đạp cọc cạch , Lan rất chăm đến trường để học tri thức và học cách làm người .Câu 4 (5đ):Tục ngữ ta có câu: “Có công mài sắt có ngày nên kim” Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ đó . HƯỚNG DẪN CHẤM Câu 1(2đ) :

a/ HS chép đúng 2 câu tục ngữ về con người và xã hội , mỗi câu đúng được 0.5đ . b/Nêu đúng trường hợp sử dụng các câu tục ngữ đó trong cuộc sống , mỗi trường hợp đúng được 0.5đ . Câu 2(2đ): Chủ đề truyện ngắn Sống chết mặc bay gồm 2 ý lớn:

-Lên án thái độ vô trách nhiệm và tội ác của bọn quan lại trong chế độ thực dân phong kiến . -Niềm cảm thương đối với nhân dân lao động nghèo khổ đang gặp thiên tai , và đang sống trong sự áp bức .

Câu 3 (1đ): -trạng ngữ chỉ thời gian: từ lúc đó (0.5đ) -trạng ngữ chỉ phương tiện: bằng chiếc xe đạp cọc cạch (0.5đ)

Câu 4(5đ) : Đây là kiểu bài nghị luận về một tư tưởng

-Vấn đề nghị luận: Lòng kiên trì nhẫn nại cộng với ý chí quyết tâm sẽ là điều kiện dẫn đến thành công . -Đề yêu cầu HS phải biết vận dụng những lý lẽ và dẫn chứng xác đáng để làm sáng tỏ luận điểm trên . +Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ: để gặt hái được thành công , con người phải tốn biết bao công sức ,thời gian ,và còn phải có sự kiên trì ,nỗ lực ,...

+Khẳng định tính đúng đắn của tư tưởng đó qua các dẫn chứng từ lịch sử ,từ cuộc sống lao động của dân tộc ta . +ý nghĩa của lòng kiên trì đối với mỗi người: điều kiện ,là động lực thúc đẩy ... +mỗi người nên có hướng rèn luyện tính kiên trì trong công viêc để có kết quả tốt .*Biểu điểm: -Điểm 5: bài viết có bố cục rõ ràng , hệ thống luận điểm và lâp luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu ,hành văn lưu loát


-Điểm 3-4: bài viết có bố cục rõ ràng , lập luận khá chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu, hành văn trôi chảy, mắc ít lỗi diễn đạt . -Điểm 2: Bài viết có bố cục rõ ràng , hiểu vấn đề song lâp luận đôi chỗ còn chưa có sức thuyết phục -Điểm 1: Bài viết đúng vấn đề nhưng còn quá sơ sài -Điểm 0: lạc đề hoặc không làm được gì .*lưu ý các bài viết có những sáng tạo trong cách nhìn nhận vấn đề .

Đề 16NỘI DUNG ĐỀ

Câu1: _3 _ _điểma) Phân tích hai mặt tương phản trong truyện SỐNG CHẾT MẶC BAY của Phạm

Duy Tốn. Hình ảnh tên quan phủ đi “ hộ đê “ được tác giả khắc họa như thế nào?

b) Em có nhận xét gì về giá trị hiện thực, giá trị nhân đạo, giá trị nghệ thuật của truyện trên?

Câu2: 2_ _ _điểmNêu công dụng của dấu chấm lửng. Viết một đoạn văn (7-8 câu) tả cảnh mùa hè ở quê hương em có sử dụng một dấu chấm lửng (tỏ ý nhiều sự việc chưa liệt kê hết), một câu đặc biệt (xác định thời gian ,nơi chốn )

Câu3: 5_ _ _điểmÔng cha ta thường dạy: “ Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”.Bằng vốn kiến thức và sự hiểu biết của mình, em hãy chứng minh tính đúng đắn của lời dạy trên. Từ đó em rút ra bài học gì cho bản thân và mọi người.

ĐÁP ÁN – HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu Đáp án ĐiểmCâu 1: a- =Hai mặt tương phản:

- Cảnh bên ngoài đê: Thời gian gần một giờ đêm, trời mưa tầm tã, nước sông dâng cao, cảnh tượng nhốn nháo căng thẳng( tiếng


b-

trống, tiếng tù và, tiếng người xao xác gọi nhau), sự bất lực của sức người, sự yếu kém của thế đê trước thế nước - Cảnh trong đình: Đình vững chãi, không khí tĩnh mịch, trang nghiêm, nha lại, lính tráng rộn ràng, quan phủ đường bệ, kẻ hầu người hạ tấp nập. Cảnh quan phủ say mê chơi đánh bài tổ tôm (1 đ)

=Hình ảnh tên quan phủ đam mê tổ tôm vô trách nhiệm, vô lương tâm đến mức phi nhân tính (0,5 đ)

- Gía trị hiện thực: Phản ánh sự đối lập giữa cuộc sống và sinh mạng nhân dân với cuộc sống của bọn quan lại (0,5đ)

- Gía trị nhân đạo: Thể hiện niềm cảm thương của TG trước cuộc sống lầm than của người dân và lên án thái độ vô trách nhiệm của bọn cầm quyền (0,5 đ)

- Gía trị nghệ thuật:Kết hợp thành công hai phép nghệ thuật TƯƠNG PHẢN và TĂNG CẤP , ngôn ngữ sinh động.(0,5đ)

Câu 2 Nêu công dụng của dấu chấm lửng (sgk) (0,5đ)Viết đoạn văn đúng chủ đề, đúng số câu, sử dụng dấu chấm lửng, câu đặc biệt theo yêu cầu (1,5đ)

Câu 3 Yêu cầu cần đạt-Khẳng định tinh thần đoàn kết là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta- Chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ . Trong lịch sử dân tộc: Nhân dân đoàn kết chống kẻ thù xâm lược . Trong đời sống hằng ngày: Nhân dân đoàn kết trong lao động sản xuất… . Trong lớp học: Bạn bè đoàn kết chan hòa…nên lớp học luôn vui vẻ, thân ái-Rút ra bài học: Đoàn kết tạo nên sức mạnh to lớn, là yếu tố quyết định mọi thành công, cần xây dựng khối đại đoàn kết trong lớp học, trong nhân dân

BIỂU ĐIỂM- Điểm 5: Đảm bảo tốt theo các yêu cầu. Lời văn mạch lạc ,

chính xác, vấn đề nghị luận rõ ràng, lập luận chặt chẽ, hệ thống luận cứ rõ. Rất ít lỗi chính tả, dùng từ.

- Điểm 4: Đảm bảo cơ bản các yêu cầu. Ít lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.

- Điểm 3: Thực hiện đủ các yêu cầu. Lời văn có thể còn lủng củng một số chỗ.

- Điểm 1-2: Bài viết chưa đảm bảo yêu cầu, sơ sài.


- Điểm 0: Lạc đề hoặc bỏ giấy trắng

Đề 17ĐỀ THI HỌC KỲ II ( NĂM HỌC 2008- 2009)

MÔN THI: NGỮ VĂN . LỚP 7

Câu 1: Nêu những tác dụng của câu đặc biệt.(1đ)Câu 2: Chuyển câu chủ động sau thành hai kiểu câu bị động khác nhau.(1đ)“Người ta làm tất cả cánh cửa chuà bằng gỗ lim”Câu 3: Chép một câu tục ngữ về đề taì con người và xã hội. Nêu nội dung.(1đ)Câu 4: Viết đoạn văn ngắn(5-6 dòng) nêu cảm nghĩ cuả em về bọn quan lại trong văn bản” Sống chết mặc bay” cuả Phạm Duy Tốn.(2đ)Câu 5: Hãy chứng minh tính đúng đắn cuả câu tục ngữ” Có công mài sắt, có ngày nên kim”

HƯỚNG DẪN CHẤMCâu 1: Nêu đúng những tác dụng cuả câu đặc biệt trong ghi nhớ sgk/29 tập 2 1đ.Nếu thiếu một tác dụng trừ 0,25đCâu 2: Chuyển đúng một kiểu câu bị động 0,5đCâu 3: Chép và nêu đúng nội dung 1đCâu 4: Viết đúng đoạn văn đảm bảo các ý - thờ ơ vô trách nhiệm

- mê cờ bạc- vô nhân tính

Câu 5: *Yêu cầu: .Làm đúng kiểu bài văn nghị luận lập luận chứng minh.Trình bày đầy đủ các phần theo bố cục một bài văn nghị luận.Xác định đúng vấn đề: _ có kiên trì, nghị lực sẽ thành công _ kiên trì giúp con người vượt qua những khó khăn .trong công việc, trong học tập… .Lời văn mạch lạc ít lỗi chính tả và diễn đạt .Văn chân thành, dẫn chứng cụ thể

*Biêủ điểm:


Điểm 5:Thực hiện tốt các yêu cầu, sáng tạo, mắc không quá 2 lỗi chính tả và diễn đạtĐiểm 4-3: Thực hiện mức khá các yêu cầu, mắc không quá 6 lỗiĐiểm 2: Thực hiện mức trung bình các yêu cầu, mắc nhiều lỗi Điểm 1:Thực hiện sơ sài các yêu cầu

Điểm 0: Lạc đề hoặc bỏ giấy trắng

Đề 18NỘI DUNG ĐỀ

I. Phần Văn học + Tiếng Việt:

Câu 1: Tục ngữ là gì ? ( 2 điểm )Câu 2: a. Uống nước nhớ nguồn

b. Góp gió thành bão,góp cây nên rừng. Hãy tìm hai câu tục ngữ trong bài “ Tục ngữ về con người và xã hội ” đồng nghĩa với hai câu tục ngữ trên ? ( 1 điểm )

Câu 3: Liệt kê là gì ? Cho ví dụ ? ( 2 điểm )

II. Phần Tập làm văn :

Tục ngữ có câu: “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây ” Hãy chứng minh rằng nhân dân ta từ xưa đến nay luôn luôn sống theo đạo lí đó.ĐÁP ÁN – HƯỚNG DẪN CHẤM

I . Phần Văn học + Tiếng Việt Câu 1 : HS trả lời đúng khái niệm: Tục ngữ là gì ( 2 điểm) Tục ngữ là ngững câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt ( tự nhiên, lao động, sản xuất, xã hội) được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ và lời ăn tiếng nói hằng ngày. Câu 2: a. ăn quả nhớ kẻ trồng cây.(0,5 điểm ) b. Một cây làm chẳng nên non ( 0,5 điểm )


Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. Câu 3: HS trả lời đúng khái niệm: Liệt kê là gì ? ( 1 điểm ) Cho ví dụ đúng ( 1 điểm ) II. Phần Tập làm văn: 1 Yêu cầu: a. Nội dụng: Luận điểm 1: ( Giải thích ): Khi được hưởng thành quả thì phải biết ơn những người đã tạo ra thành quả đó - một đạo lí sống đẹp đẽ của dân tộc Việt Nam. Luận điểm 2: ( Chứng minh ): có 3 luận cứ

- Từ xua đến nay, dân tộc Việt Nam đã sống theo đạo lí đó ( Con cháu kính yêu ông bà, cha me ; phong tục thờ phụng tổ tiên; cúng tế; lập đền; xây tượng đài,nghĩa trang liệt sĩ .....)

- Một số ngày lễ tiêu biểu: Ngày Nhà giáo Việt Nam , Ngày Thương binh liệt sĩ........

- Một số phong trào tiêu biểu như: Xây dựng nhà tình nghĩa, chăm sóc bà mẹ Việt Nam anh hùng.....

b. Hình thức: Đúng phương thức biểu đạt. Bố cục đầy đủ, gọn, rõ. Lời văn dễ hiểu, mạch lạc, trôi chảy. Hạn chế tối đa các loại lỗi trong bài làm. 2. Biểu điểm: - Điểm 5: Tốt về nội dung, hình thức. Có sáng tạo cá nhân. Chỉ mắc dưới 4 lỗi diễn đạt.Chữ viết đẹp

- Điểm 4: Bài viết ở mức khá trong tất cả các yêu cầu.- Điểm 3: Bài làm ở mức trung bình trong tát cả các yêu cầu trên.- Điểm 1- 2: Có nêu được luận điểm nhưng chưa đầy đủ. Bố cục không rõ. Văn lủng củng. Nhiều lỗi....

- Điểm 0: Không làm được gì.

Đề 19ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II (08-09) Môn Ngữ văn 7

Câu1/ Chèo là gì ? Nêu nội dung chính của vở chèo “ Quan Âm Thị Kính”? (2 điểm) Câu 2/ Viết đoạn văn ngắn (7- 10 câu , nội dung tùy chọn ), trong đó có thành phần trạng ngữ chỉ thời gian và nơi chốn? (2 điểm) Câu 3/ Nhân dân ta có câu: “ Đi một ngày đàng , học một sàng khôn” Em hãy giải thích câu tục ngữ trên (6 điểm).


ĐÁP ÁN

Câu 1/ Khái niệm chèo (SGK/ 118) - 1 điểm. Nội dung ( SGK/ 121- Ghi nhớ) - 1 điểm.

Câu 2/ Nội dung đúng , hay (0,5 điểm) Có đủ trạng ngữ ( 1,5 điểm).

Câu 3/ Nghĩa đen (1 điểm), Nghĩa bóng (5điểm) đạt được những yêu cầu sau:- Ngày xưa nhân dân ta đặc biệt là nông thôn ít đi ra chỉ quanh quẩn sau lũy tre

làng nên không biết nhiều đến việc làng việc nước, đòi hỏi phải đi nhiều nơi để mở rộng tầm nhìn.

- Ngày nay chúng ta cần phải đi tham quan, dã ngoại để học hỏi, hiểu biết được nhiều điều.

+ Học ở đây là để tăng vốn hiểu biết, kiến thức của mình và phải học tất cả các lĩnh vực như trên sách báo, truyền hình...

+ Học ở những người có kiến thức, có kinh nghiệm, hiểu biết nhiều, học ở thầy cô, bạn bè.

Đề 20Nội dung đề:Câu1(2đ)

a.Thế nào là tục ngữ?b.Chép 2 câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.

Câu 2(2đ)a.Thế nào là phép liệt kê?b.Hãy đặt câu có sử dụng phép liệt kê để:-Tả một hoạt động trên sân trường trong giờ ra chơi.-Nói lên những cảm xúc của em về hình tượng nhà cách mạng Phan Bội Châu

trong truyện ngắn Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.


Câu 3(6điểm) Người Việt Nam sống có đạo lí, có nghĩa tình . Em hãy chứng minh đạo lí nghĩa tình cao đẹp ấy qua câu tục ngữ: “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”

Đáp án:Câu 1:

a.Khái niệm tục ngữ(Chú thích sao/trang 3 SGK tập 2)(1đ)b.Chép đúng mỗi câu 0,5 đ

Câu 2:a.khái niệm: SGK/trang104b.Đúng mỗi câu (0,5đ)

Câu 3Bài làm thể hiện rõ:-Luận điểm:Lòng biết ơn những người đã tạo thành quả, để mình được hưởng

thụ. Một đạo lí sống đẹp đẽ của dân tộc Việt Nam.-Luận điểm phụ: + Lẽ sống về đạo đức, tình nghĩa cao đẹp của con người

+ Lòng biết ơn, nhớ về cội nguồn của người trồng cây + Biết ơn và nhớ ơn là truyền thống đạo đức làm nên bản sắc, tính cách và vẻ đẹp phẩm chất tâm hồn con người Việt Nam.- Dẫn chứng: + Con cháu kính yêu và biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ. + Các lễ hội văn hoá. + Toàn dân biết ơn Đảng, Bác Hồ. + Ngày 27-7 hằng năm là dịp để chúng ta tỏ rõ lòng biết ơn đó. + Hoc trò biết ơn thầy cô giáo...- Bố cục cân đối, liên kết chặt chẽ

Đề 21

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II –Năm học2008-2009 Câu1(2 điểm)


Thế nào là câu đặc biệt ? Viết một đoạn văn ngắn có ít nhất một câu đặc biệt , gạch chân dưới câu đặc biệt đó ?Câu2(2 điểm)Chép một cách chính xác một câu tục ngữ đã học trong chương trình lớp 7 Giải thích nghĩa câu tục ngữ đó ?Câu3(6 điểm)

Hãy chứng minh đạo lý “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây ” của dân tộc ta.

ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂMCâu1(2 điểm)Nêu đúng khái niệm câu đặc biệt ( 1đ )Viết đúng đoạn văn theo yêu cầu ( 0,75đ )Gạch chân đúng câu đặc biệt ( 0,25 )Câu2(2 điểm)Chép chính xác (1đ )Giải thích đúng nghĩa của câu tục ngữ (1đ)Câu3( 6 điểm )+ Đề yêu cầu học sinh chứng minh truyền thống của dân tộc ta.+ Yêu cầu kỹ năng: - Có luận điểm rõ ràng.- HS phải biết lý lẽ kết hợp với dẫn chứng, đúng yêu cầu văn nghị luận+ Yêu cầu nội dung: - HS phải giải thích nghĩa đen, nghĩa bóng câu tục ngữ cho đúng.- Nội dung chính là lòng biết ơn thế hệ đi trước.- Chọn dẫn chứng trong thực tế đời sống hoặc từ thơ văn.- Câu tục ngữ cho em suy nghĩ gì ?

Biểu điểm- Điểm 6 : Thực hiện tốt các yêu cầu của đề , diễn đạt tốt- Điểm 5 – 4: Thực hiện đảm bảo yêu cầu của đề bài nhưng còn mắc vài lỗi chính tả và diễn đạt- Điểm 3 : Thực hiện ở mức trung bình yêu cầu của đề- Điểm 2 – 1: Thực hiện sơ sài yêu cầu của đề- Điểm 0 : lạc đề hoặc bỏ giấy trắng


Đề 22ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II –Năm học 2008-2009

Câu 1 (2 điểm )Tục ngữ là gì ?Chép bốn câu tục ngữ đã học trong chương trình lớp 7.Câu 2 (2 điểm )Thế nào là câu đặc biệt ? Viết đoạn văn ngắn (từ 5 đến 7 câu) tả cảnh quê hương em trong đó có 2 câu đặc biệt ?Câu 3 (2 điểm)Em hãy giải thích lời khuyên của Lê-nin: “Học , học nữa , học mãi ”

ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂMCâu1 ( 2 điểm )Tục ngữ: -Câu nói dân gian, ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu hình ảnh, đúc kết những kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt, được nhân dân vận dụng vào đời sống (1đ)-Chép đúng mỗi câu tục ngữ (0.25đ)Câu2 (2 điểm )Nêu đúng khái niệm câu đặc biệt (0,5đ )Viết đoạn văn đúng theo yêu cầu đề ra ( 1,5 đ )Câu 31. Về nội dung đảm bảo nội dung nghị luận. Gồm 3 phần: - Mở bài: Nêu được vấn đề cần giảI thích - Thân bài: giảI thích làm sáng tỏ nội dung lời khuyên + giảI thich lời khuyên+ ý nghĩa lời khuyên đối với học sinh , mọi người +Những biểu hiện và tác dụng của lời khuyên -Kết bài: +Khẳng định nội dung ý nghĩa của lời khuyên+Liên hệ bản thân 2. Về hình thức - Bố cục rành mạch hợp lý , lập luận giảI thích rõ ràng chặt chẽ - Dùng từ chính xác , câu đúng ngữ pháp, chữ viết rõ ràng, sạch đẹp , không sai lỗi chính tả .

Biểu điểm- Điểm 6 : Thực hiện tốt các yêu cầu của đề - Điểm 5 – 4: Thực hiện đảm bảo yêu cầu của đề bài- Điểm 3 : Thực hiện tương đối yêu cầu của đề- Điểm 2 – 1: Thực hiện sơ sài yêu cầu của đề- Điểm 0 : lạc đề hoặc bỏ giấy trắng


Mét sè bµi v¨n gi¶i thÝch líp 7 (Tham kh¶o) §Ò bµi 1

“ Mïa xu©n lµ TÕt trång c©y Lµm cho ®Êt níc cµng ngµy cµng xu©n”

Em hiÓu 2 c©u th¬ trªn cña B¸c nh thÕ nµo?LËp dµn ý1/ Më bµi: - Giíi thiÖu vÊn ®Ò: Mïa xu©n rÊt ®Ñp...

- Nªu giíi h¹n vÊn ®Ò: V× thÕ B¸c ph¸t ®éng phong trµo trång c©y...

2/ Th©n Bµi a/ Gi¶i thÝch s¬ lîc vÊn ®Ò

- Mïa xu©n:…TÕt:…- Cµng xu©n: HiÓu nh thÕ nµo?

b/ V× sao ra tham gia phong trµo trång c©y nµy? V×: - C©y xanh lµ l¸ phæi cña thiªn nhiªn nã gióp ta ®iÒu

hoµ kh«ng khÝ nh hót khÝ CO2 nh¶ khÝ O2...- Ng¨n chÆn lò lôt- T« ®iÓm mµu xanh cho ®Êt níc thªm ®Ñp

c/ Lµm nh thÕ nµo ®Ó thùc hiÖn lêi d¹y cña B¸c- Chèng ph¸ ho¹i rõng xanh- Ch¨m sãc vµ b¶o vÖ c©y xanh n¬i em sinh sèng…- Gi÷ g×n rõng nguyªn sinh vµ rõng ®Çu nguån

3/ KÕt bµi:- Thùc hÞªn lêi d¹y cña B¸c mïa xu©n nµo nh©n d©n ta còng trång c©y ®Çu xu©n…

- B¶n th©n em ý thøc nh thÕ nµo? - Tham gia nhiÖt t×nh viÖc trång c©y ë nhµ, ë trêng…Bµi lµm tham kh¶o

MB: Sinh thêi, B¸c Hå lu«n quan t©m ®Õn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. Ngêi còng rÊt quan t©m ®Õn m«i trêng vµ hiÓu ®îc ý nghÜa thiÕt thùc cña m«i trêng sèng nªn B¸c ®· ®éng viªn toµn thÓ quÇn chóng nh©n d©n tÝch cùc trång c©y lµm cho ®Êt nø¬c thªm xanh, thªm ®Ñp, thªm giµu søc sèng:


“Mïa xu©n lµ tÕt trång c©y,Lµm cho ®Êt níc cµng ngµy cµng xu©n”

TB : Hai c©u th¬ cña B¸c ®· kh¼ng ®Þnh viÖc trång c©y ®· trë thµnh mét phong tôc míi trong ngµy TÕt cæ truyÒn cña d©n téc ta. ViÖc trång c©y thùc sù ®· trë thµnh ngµy héi n¸o nøc, mét viÖc lµm cã ý nghÜa ®Ó cho m«i trêng ngµy cµng xanh t¬i, “lµm cho ®Êt níc cµng ngµy cµng xu©n”.Tõ “xu©n” B¸c dïng ë c©u th¬ nµy ®îc hiÓu víi nh÷ng hµm ý kh¸c nhau. Tríc hÕt, ta thÊy tõ “xu©n” ë dßng thø nhÊt chØ mïa b¾t ®Çu cña mét n¨m. Tõ “xu©n” thø hai víi nghÜa tîng trng lµ nãi vÒ søc sèng, vÎ t¬i ®Ñp. Víi c©u nãi ®Çy h×nh ¶nh ®ã, B¸c khuyªn mäi ngêi khi mïa xu©n tíi h·y tÝch cùc trång c©y. ViÖc trång c©y sÏ gãp phÇn lµm cho quª h¬ng, ®Êt níc ngµy cµng t¬i ®Ñp h¬n.

Chóng ta ®· hiÓu lêi khuyªn cña B¸c,vËy th× v× sao viÖc trång c©y trong mïa xu©n cña ®Êt trêi l¹i cã thÓ gãp phÇn lµm nªn mïa xu©n cña ®Êt níc? §ã lµ v×, mïa xu©n cã tiÕt trêi Êm ¸p, khÝ hËu «n hoµ rÊt phï hîp víi sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña c©y cèi. TÕt trång c©y ®Çu n¨m cã ý nghÜa hÕt søc to lín, nã t¹o nªn mét m«i trêng sèng trong s¹ch vµ tèt ®Ñp h¬n; con ngêi ®îc sèng trong bÇu kh«ng khÝ trong lµnh, tho¶i m¸i. ViÖc trång c©y phñ xanh ®åi nói träc hay nh÷ng vïng ven biÓn ®ang bÞ çt lÊn cã t¸c dông ng¨n ®îc b·o lò, chèng xãi mßn, gi¶m bít nh÷ng hËu qu¶ do thiªn tai mang l¹i, gãp phÇn lµm giµu cho quª h¬ng, ®Êt níc. Trång c©y cho chóng ta mét nguån tµi nguyªn phong phó ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp gç, s¶n xuÊt ra nh÷ng ®å vËt h÷u dông trong gia ®×nh,..Trång c©y sÏ t¹o ra ®îc nh÷ng quang c¶nh ®Ñp h¬n, t¹o nªn c¶nh quan kiÕn tróc th¬ méng, t«n thªm vÎ ®Ñp cña n¬i ë. H¬n n÷a ,c©y xanh cßn cã t¸c dông ®iÒu hoµ kh«ng khÝ, chèng lò, b¶o vÖ ®Êt ®ai vµ gãp phÇn mang l¹i lîi Ých cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Kh«ng cã c©y xanh, chóng ta khã cã thÓ tån t¹i mét çch b×nh yªn vµ khoÎ m¹nh ®îc. Trång c©y, lµm cho c©y xanh t¬i vµ n¬i nµo còng cã c©y xanh th× ®Êt níc sÏ xanh t¬i, kh¾p n¬i sÏ trµn ®Çy sù sèng. Nh thÕ, viÖc trång c©y thùc sù ®· vµ sÏ gãp phÇn lµm cho ®Êt níc “cµng ngµy cµng xu©n” .

KB: Qua lêi th¬, ta thÊy r»ng, tÕt trång c©y lµ mét viÖc lµm ý nghÜa, trë thµnh mét thuÇn phong mÜ tôc tèt ®Ñp trong x· héi chóng ta. Lµ mét häc sinh, chóng ta ph¶i lµm theo lêi B¸c d¹y. Chóng ta trång mét c©y xanh nghÜa lµ chóng ta ®· th¾p mét nÐn h¬ng th¬m ®Ó tëng nhí tíi B¸c Hå kÝnh yªu.


Đề 2 Nhiễu điều phủ lấy giá gương Người trong một nước phải thương nhau cùng.Người xưa muốn nhắn nhủ điều gì trong câu ca dao ấy?a. Mở bài:- Giới thiệu truyền thống tương thân, tương ái của dân tộc: là truyền thống lâu đời, thể hiện những đạo lí tốt đẹp của dân tộc.- Giới thiệu, trích dẫn bài ca dao.b. Thân bài:* Giải thích ý nghĩa của câu ca dao.- Nghĩa đen: Nhiễu điều: tấm vải đỏ, nhiễu điều phủ lấy giá gương tấm vải đỏ che phủ, bao bọc, bảo vệ gương.- Nghĩa bóng: Lời khuyên của dân gian: Mọi người phải biết đoàn kết, thương yêu nhau. Tinh thần đoàn kết thương yêu nhau là truyền thống của dân tộc.* Tại sao lại phải sống đoàn kết, thương yêu nhau?- Đề cùng chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống lao động: chống bão lũ, hạn hán....- Để cùng chống giặc ngoại xâm...- Để cùng chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt: những người nghèo, nạn nhân chất độc màu da cam, những trẻ em mắc bệnh tim bẩm sinh, trẻ em ung thư....( có thể dẫn một số câu tục ngữ, ca dao có nội dung tương tự)* Cần phải làm gì để thực hiện lời dạy của người xưa?- Thương yêu đùm bọc và sống có trách nhiệm với chính những người thân yêu trong gia đình, hàng xóm...- Sống có trách nhiệm với cộng đồng: tham gia các phong trào ủng hộ, các hoạt động từ thiện....* Liên hệ bản thân:- Là học sinh, em có thể làm gì để thực hiện lời khuyên của dân gian ( yêu thương đoàn kết với bạn bè trong lớp, tham gia các hoạt động ủng hộ, quyên góp...)c. Kết bài:- khẳng định giá trị của bài ca dao: Thể hiện được truyền thống tương thân tương ái quý báu của dân tộc.- Khẳng định rằng truyền thống tốt đẹp ấy sẽ được thế hệ trẻ hôm nay tiếp nối và phát huy.Bµi lµm tham kh¶o:

1/ Më bµi: D©n téc ta vèn cã truyÒn thèng ®oµn kÕt, yªu th¬ng ®ïm bäc

lÉn nhau. §Ó diÔn ®¹t t×nh nghÜa tha thiÕt nµy, ca dao cã c©u:“NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g¬ng

Ngêi trong mét níc ph¶i th¬ng nhau cïng.”2/ Th©n bµi:


a)Gi¶i thÝch: Nh÷ng h×nh ¶nh trong c©u ca dao thËt dÔ hiÓu nhng ý nghÜa cña nã th× thËt lµ s©u s¾c. “NhiÔu ®iÒu” lµ tÊm v¶i ®á; “gi¸ g¬ng” lµ gi¸ ®ì tÊm g¬ng. H×nh ¶nh “NhiÔu ®iÒu phñ lÊy gi¸ g¬ng” cã nghÜa ®en lµ tÊm v¶i ®á che phñ, gi÷ cho s¹ch vµ lµm ®Ñp cho gi¸ g¬ng cïng c¶ tÊm g¬ng. Hai tiÕng “phñ lÊy” nh¾c nhë, thÓ hiÖn sù g¾n bã kh«ng t¸ch rêi gi÷a gi¸ g¬ng vµ nhiÔu ®iÒu. H×nh ¶nh ®ã cßn gîi lªn nghÜa bãng ®ã lµ sù yªu th¬ng, ®ïm bäc, che chë. LÊy nghÜa bãng ®ã, d©n gian muèn nh¾n nhñ mäi ngêi trong cïng mét céng ®ång cÇn ph¶i biÕt yªu th¬ng, ®ïm bäc, che chë cho nhau: “Ngêi trong mét níc ph¶i th¬ng nhau cïng”. §ã lµ mét lêi khuyªn nhñ ®Ëm ®µ t×nh nghÜa.

b)VËy th× t¹i sao ngêi trong mét níc ph¶i yªu th¬ng gióp ®ì lÉn nhau? Trong t©m thøc mçi ngêi ViÖt Nam ®Òu tin çc d©n téc trªn ®Êt níc ta lµ anh em. Con ngêi cïng mét níc, cã cïng chung mét nguån gèc lÞch sö. Mäi ngêi trong cïng céng ®ång, cïng lµng, cïng níc,… ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn lu«n g¾n bã víi nhau, rÊt cÇn ®Õn sù quan t©m ®éng viªn gióp ®ì lÉn nhau; nhÊt lµ lóc cã ai ®ã gÆp khã kh¨n ho¹n n¹n. H¬n n÷a, kh«ng ai cã thÓ sèng lÎ loi trong x· héi mµ ph¶i hoµ nhËp vµo céng ®ång. Th¬ng yªu, ®ïm bäc gióp ®ì lÉn nhau lµ lÏ sèng cña mçi ngêi, nã ®· trë thµnh mét truyÒn thèng ®¹o lÝ tèt ®Ñp cña d©n téc ta. T×nh c¶m yªu th¬ng ®oµn kÕt t¹o nªn søc m¹nh vËt chÊt vµ tinh thÇn sÏ gióp con ngêi vît qua bao khã kh¨n, chiÕn th¾ng kÎ thï vµ thiªn tai, ®i tíi cuéc sèng tèt ®Ñp h¬n. Cã thÓ kÓ ®Õn çc cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc cña nh©n d©n ta. Råi nh÷ng tÊm lßng h¶o t©m ®ãng gãp vµo çc quü tõ thiÖn ®· gióp nhiÒu ngêi nghÌo khã, bÖnh tËt kh¾c phôc ®îc hoµn c¶nh, vît qua bÖnh tËt hiÓm nghÌo trë vÒ víi cuéc sèng b×nh thêng.

c)Chóng ta ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó ph¸t huy ®îc ®¹o lÝ tèt ®Ñp ®ã? Chóng ta cÇn tr¸nh quan ®iÓm: “§Ìn nhµ ai ngêi Êy r¹ng.”, cã th¸i ®é döng dng ®øng tríc nçi ®au khæ cña hä hµng, lµng xãm, d©n téc. Vµ yªu th¬ng gióp ®ì lÉn nhau ph¶i xuÊt ph¸t tõ lßng ch©n thµnh, tù nguyÖn th× ®ã míi lµ nghÜa cö cao ®Ñp, ®¸ng tr©n träng. §Ó ph¸t huy ®îc ®¹o lÝ tèt ®Ñp cña nh©n d©n ViÖt Nam, chóng ta ph¶i biÕt quan t©m, gióp ®ì nh÷ng ngêi xung quanh khi hä gÆp khã kh¨n ho¹n n¹n víi th¸i ®é ch©n thµnh, kÞp thêi. Th¬ng yªu, ®ïm bäc lÉn nhau lµ biÓu hiÖn sù ®oµn kÕt d©n téc. Mçi ngêi cÇn ph¶i biÕt gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng tèt dÑp ®ã.


3/ KB:ý nghÜa cña c©u ca dao ®· trë nªn mu«n ®êi. V× ®ã lµ bµi

häc ®· ®óc kÕt b»ng t©m huyÕt cña nh©n d©n ta. H¬n bao giê hÕt, chóng ta ph¶i biÕt ph¸t huy m¹nh mÏ truyÒn thèng tèt ®Ñp ®ã.

Đề 3Hãy giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: Thất bại là mẹ thành công.a. Mở bài:- Trong cuộc sống, tất cả mọi người đều mong muốn đạt được thành công, nhưng thực tế trước khi đến với thành công ta thường phải trải qua khó khăn, thậm chí thất bại.- Giới thiệu trích dẫn câu tục ngữ: Thất bại là mẹ thành công.b. Thân bài:* Giải thích câu tục ngữ:- Thất bại là nguồn gốc, động lực của thành công. Nói cách khác, có thất bại mới thành công.* Tại sao nói : Thất bại là mẹ thành công: - Thất bại giúp cho ta có được những kinh nghiệm quý giá cho lần sau, thất bại khiến cho ta hiểu được nguyên nhân vì sao ta chưa thành công, từ đó tìm cách khắc phục.- Thất bại là động lực để con người cố gắng, nỗ lực cho lần sau: Thất bại khiến cho con người càng khao khát thành công hơn, càng cố gắng nghiên cứu tìm tòi.* Nêu một vài dẫn chứng để lời giải thích có tính thuyết phục.c. Kết bài:- Khẳng định giá trị của câu tục ngữ: là lời khuyên đúng đắn, chỉ ra động lực, nguồn gốc của thành công.- Liên hệ bản thân: Gặp thất bại nhưng không nản chí mà tiếp tục học hỏi để tiến bộ và vươn đến thành công.Bµi lµm tham kh¶o:

MB: Trong häc tËp, lao ®éng h»ng ngµy ta thêng gÆp nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i, thËm chÝ cã lóc bÞ thÊt b¹i. Song chÝnh sù thÊt b¹i ®· lµm cho con ngêi trëng thµnh, giµu kinh nghiÖm vµ v÷ng vµng ®i tíi chiÕn th¾ng. V× thÕ, tôc ng÷ xa ®· cã c©u:

“ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng” TB: C©u tôc ng÷ thËt ng¾n gän nhng ®· sö dông çch nãi so s¸nh. So s¸nh thÊt b¹i – kh«ng ®¹t ®ù¬c môc ®Ých, víi thµnh c«ng- thùc hiÖn ®ù¬c môc ®Ých ®Ò ra. Lêi nãi trªn míi nghe nh chøa mét m©u thuÉn. Nhng nÕu gi¶i thÝch ta cã mét ý nghÜa rÊt thùc tÕ. ThÊt b¹i lµ kÕt qu¶ xÊu, lµ thiÖt h¹i, h háng. “MÑ” ë ®©y cã ý nãi lµ lín, lµ ®Çy hiÖu lùc. §ã lµ mét lêi khuyªn ®Ó mäi ngêi v÷ng chÝ bÒn lßng, kiªn tr× kh«ng n¶n tríc khã kh¨n thÊt b¹i. NÕu biÕt häc tËp rót


kinh nghiÖm th× “thÊt b¹i” sÏ d¹y cho ta çch ®¹t tíi kÕt qu¶ cao h¬n.

V× sao l¹i nãi “ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng”? §èi víi ngêi n¶n chÝ th× kh«ng ®óng nh vËy, nhng ®èi víi nh÷ng ngêi bÒn chÝ, kiªn tr× th× qu¶ lµ ®óng. V× sau thÊt b¹i, ngêi ta sÏ rót ra ®îc nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u ®Ó kh«ng cßn thÊt b¹i n÷a. Ngoµi ra, thÊt b¹i cßn rÌn luyÖn ý chÝ v¬n lªn cho mçi ngêi. ®· bao lÇn b¹n vÊp ng· mµ cã thÓ b¹n kh«ng hÒ nhí. LÇn ®Çu tiªn chËp ch÷ng bíc ®i, b¹n ®· bÞ vÊp ng·. LÇn ®Çu tiªn ch¬i bãng bµn, b¹n cã ®¸nh tróng bãng kh«ng?...BÊt cø mét kÕt qu¶ nµo còng cã nh÷ng nguyªn nh©n, lÝ do riªng do ®ã thÊt b¹i còng cã lÝ do riªng. Muèn ®æi thÊt b¹i thµnh c«ng th× ph¶i lÊy sù thÊt b¹i lµm bµi häc cho m×nh, rót kinh nghiÖm cho m×nh. Tuy nhiªn ®Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã ngêi ta ph¶i thËt sù nç lùc häc hái, tÝch luü kinh nghiÖm cho b¶n th©n. Cã nh vËy chóng ta míi kh«ng vÊp ng· nh÷ng lÇn tiÕp theo.

VËy t¹i sao ta ph¶i kiªn tr× bÒn bØ tríc nh÷ng khã kh¨n thÊt b¹i? §ã lµ v× cuéc sèng khã tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n. Khi ta lµm mét viÖc lín th× khã kh¨n l¹i cµng lín. Khã kh¨n cã thÓ do chñ quan hoÆc kh¸ch quan g©y nªn. Khi gÆp khã kh¨n, thÊt b¹i mµ ng· lßng th× sÏ thÊt b¹i hoµn toµn, mÊt hÕt ý chÝ, ¶nh hëng ®Õn c«ng viÖc vµ cuéc ®êi. Ngîc l¹i, nÕu v÷ng vµng, lÊy thÊt b¹i lµm bµi häc ®Ó rót kinh nghiÖm th× ý chÝ v÷ng vµng, kinh nghiÖm dµy dÆn h¬n, tiÕp tôc v¬n lªn vµ ®¹t ®îc thµnh c«ng. Thùc tÕ cuéc sèng ®· thÓ hiÖn ®iÒu ®ã.

KB: VËy xin chí lo thÊt b¹i. ®iÒu ®¸ng sî h¬n lµ chóng ta bá qua nhiªï c¬ héi chØ v× kh«ng cè g¾ng hÕt m×nh. Lêi khuyªn ®ã gióp ta v÷ng vµng trong cuéc sèng. Chóng ta cÇn ph¶i rÌn luyÖn ý chÝ, sù kiªn tr× ngay tõ khi cßn nhá, c¶ nh÷ng viÖc b×nh thêng trong cuéc sèng.

Đề 4Hãy giải thích lời khuyên của Lê-nin: Học, học nữa, học mãi.a. Mở bài:- Giới thiệu vai trò của việc học tập đối với mỗi con người: Là công việc quan trọng, không học tập không thể thành người có ích.- Đặt vấn đề: Vậy cần học tập như thế nào?- Giới thiệu và trích dẫn lời khuyên của Lê-nin.b. Thân bài:* Học, học nữa, học mãi nghĩa là như thế nào?- Lời khuyên ngắn gọn như một khẩu hiệu thúc giục mỗi người học tập.


Lời khuyên chia thành ba ý mang tính tăng cấp:+ Học: Thúc giục con người bắt đầu công việc học tập, tìm hiểu và chiếm lĩnh tri thức.+ Học nữa: Vế trức đã thúc giục ta bắt đầu học tập, vế thứ hai thúc giục ta tiếp tục học tập, học nữa mang hàm ý là đã học rồi, nhưng cần tiếp tục học thêm nữa.+ Học mãi: Vế thứ ba khẳng định một vấn đề quan trọng về công việc học tập. Học tập là công việc suốt đời, mãi mãi, con người cần phải luôn luôn học hỏi ngay cả khi mình đã có được một vị trí nhất định trong xã hội.* Tại sao phải Học, học nữa, học mãi.- Bởi học tập là con đường giúp chúng ta tồn tại và sống tốt trong xã hội.- Bởi xã hội luôn luôn vận động, cái mới luôn được sinh ra, nếu không chịu khó học hỏi, ta sẽ nhanh chóng lạc hậu về kiến thức.- Bởi cuộc sống có rất nhiều người tài giỏi, nếu ta không nỗ lực học tập ta sẽ thua kém họ, tự làm mất đi vị trí của mình trong cuộc sống.* Học ở đâu và học như thế nào?- Học trên lớp, trong sách vở, học ở thầy cô, bạn bè, cuộc sống...- Khi không còn ngồi trên ghế nhà trường, ta vẫn có thể học thêm trong sách vở, trong cuộc sống, trong công việc....- Có thể học trong lúc làm việc, trong lúc nhàn rỗi...* Liên hệ: Bản thân và bạn bè đã và đang vận dụng câu nói của Lê-nin ra sao ( không ngừng học tập, học lẫn nhau, tìm sách vở bổ trợ...)c. Kết bài:- Khẳng định tính đúng đắn và tiến bộ trong lời khuyên của Lê-nin: đó là lời khuyên đúng đắn và có ích đối với mọi người, đặc biệt là lứa tuổi học sinh chúng ta.Bµi lµm tham kh¶o

MB: Tríc yªu cÇu ngµy cµng cao cña x· héi vµ sù ph¸t triÒn nhanh chãng cña khoa häc- kÜ thuËt, ®ßi hái häc sinh chóng ta còng nh tÊt c¶ mäi ngêi ph¶i kh«ng ngõng häc tËp ®Ó cã tr×nh ®é ®¸p øng nhu cÇu cña cuéc sèng. V× thÕ, Lª -nin ®· tõng nh¾c nhë: “ Häc, häc n÷a, häc m·i”. C©u nãi ®ã ®· trë thµnh ch©n lÝ cho mäi thêi ®¹i.

TB: VËy häc lµ g×? Häc lµ mét c«ng viÖc mµ mçi chóng ta ph¶i lµm h»ng ngµy vµ cã thÓ lµ suèt ®êi. Häc lµ mét ho¹t ®éng t duy trÝ tuÖ, tiÕp nhËn nh÷ng tri thøc cña x· héi loµi ngêi ®Ó më mang hiÒu biÕt cña m×nh. X· héi ngµy cµng tiÕn bé bao nhiªu th× khoa häc ngµy cµng ph¸t triÓn bÊy nhiªu, lµm cho nhiÒu vÊn ®Ò nµy sinh trong cuéc sèng cÇn ®îc tiÕp thu vµ gi¶i quyÕt. Muèn theo kÞp ®µ tiÕn ho¸ cña x· héi loµi ngêi th× ph¶i häc tËp, häc kh«ng ngõng nghØ, häc tËp suèt ®êi. Lª-nin ®· khuyªn chóng ta kh«ng ngõng häc tËp ®Ó n©ng cao kiÕn thøc.

T¹i sao l¹i cßn ph¶i häc n÷a vµ häc m·i? Bëi ®iÒu ta biÕt chØ lµ nh÷ng giät níc nhá bÐ, ®iÒu ta cha biÕt lµ biÓn c¶, cho nªn,


chóng ta kh«ng ®îc th¶o m·n víi nh÷ng g× mµ m×nh ®· cã, mµ cÇn lu«n häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é. Mçi lÇn häc tËp ®Ó n©ng cao tr×nh ®é, ta sÏ c¶m thÊy kiÕn thøc cña m×nh thu ®îc qu¸ Ýt so víi biÓn kiÕn thøc mªnh m«ng cña nh©n lo¹i. V× thÕ, con ngêi cÇn tiÕp tôc häc, häc kh«ng ngõng, häc ë mäi lóc mäi n¬i, häc ®Ó hiÓu biÕt h¬n.

V× sao chóng ta ph¶i hiÓu nh vËy? Tríc hÕt lµ v× b¶n th©n chóng ta. NÕu kh«ng häc, chóng ta sÏ kh«ng cã tri thøc, thiÕu hiÓu biÕt ®Ó vËn dông vµo cuéc sèng, kÕt qu¶ c«ng viÖc sÏ kh«ng tèt ®Ñp nh ta mong ®îi. Ngêi xa cã c©u: “ Nh©n bÊt häc bÊt tri lÝ- Êu bÊt häc l·o hµn vi”. Bëi vËy, chóng ta cÇn ph¶i häc ®Ó cã tr×nh ®é, cã kiÕn thøc, ®Ó cã viÖc lµm tèt nu«i sèng b¶n th©n m×nh, gióp ®ì gia ®×nh vµ phôc vô cho sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc, xa h¬n n÷a lµ bíc tíi tÇm cao cña nh©n lo¹i. Häc vµ chØ cã häc n÷a, häc m·i th× ®ã sÏ lµ ch×a kho¸ më cöa cho mäi kho b¸u trªn ®êi.

Nhng ®Ó häc, häc n÷a, häc m·i th× ph¶i lµm thÕ nµo? Nh÷ng häc sinh ®ang ngåi trªn ghÕ nhµ trêng ph¶i häc nhthÕ nµo cho cã hiÒu qu¶? Víi con ngêi cã nhiÒu çch häc kh¸c nhau; nhng quan träng nhÊt häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh. Chóng ta ®îc häc qua nhµ trêng, qua s¸ch vë th× ph¶i häc cã lÝ thuyÕt v÷ng vµng, ph¶i biÕt kÕt hîp lµm cho lÝ thuyÕt g¾n liÒn víi thùc tÕ. ®Ó bæ sung kiÕn thøc, chóng ta cÇn nghiªn cøu vµ tham kh¶o thªm nhiÒu s¸ch vë, çc th«ng tin kh¸c..Lµ häc sinh chóng ta ph¶i cã tÝnh tù gi¸c trong häc tËp, häc tõ thÇy, c«, b¹n bÌ, s¸ch vë,… ph¶i biÕt dùa vµo nh÷ng ®iÒu ®· häc ®îc ®Ó vËn dông vµo cuéc sèng. CÇn say me, s¸ng t¹o trong häc tËp.

KB: C©u nãi cña Lª- nin lu«n mang mét gi¸ trÞ to lín, khÝch lÖ chóng ta cÇn ch¨m chØ, cÇn cï häc tËp thêng xuyªn míi ®¶m b¶o cho m×nh mét cuéc sèng tiÕn bé kh«ng ngõng.

§Ò bµi 5

Mét nhµ v¨n cã nãi: “S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt cña trÝ tuÖ con ngêi”. H·y gi¶i thÝch c©u nãi ®ã.

Bµi lµm tham kh¶o MB : §· tõ l©u, s¸ch ®· kÕt tinh trÝ tuÖ cña con ngêi, s¸ch lµ nguån cña c¶i v« gi¸ cña nh©n lo¹i. NhËn ®Þnh vÒ gi¸ trÞ cña s¸ch,


mét nhµ v¨n cã nãi: “S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt cña trÝ tuÖ con ngêi”.

TB: §óng vËy, s¸ch chøa ®ùng trÝ tuÖ cña con ngêi nghÜa lµ chøa ®ùng nh÷ng tinh hoa cña sù hiÓu biÕt. Ngän ®Ìn s¸ng, ®èi lËp víi bãng tèi. Ngän ®Ìn Êy räi chiÕu, soi ®êng ®a con ngêi ra khái chç tèi t¨m. S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt còng lµ ngän ®Ìn s¸ng kh«ng bao giê t¾t, cµng lóc cµng rùc rì bëi sù tiÕp nèi trÝ tuÖ cña nh©n lo¹i, soi ®êng gióp cho con ngêi tho¸t khái chèn tèi t¨m cña sù hiÓu biÕt. NghÜa lµ, s¸ch lµ nguån s¸ng bÊt diÖt ®îc th¾p lªn tõ chÝnh trÝ tuÖ con ngêi.

Kh«ng ph¶i mäi cuèn s¸ch ®Òu lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt cña trÝ tuÖ con ngêi. Nhng nh÷ng cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ th× ®óng lµ nh thÕ. Bëi v×, nh÷ng cuèn s¸ch cã gi¸ trÞ ghi l¹i nh÷ng ®iÒu hiÓu biÕt quý gi¸ nhÊt mµ con ngêi th©u tãm ®îc trong lao ®éng s¶n xuÊt, trong chiÕn ®Êu vµ trong çc mèi quan hÖ x· héi…(DÉn chøng). Nh s¸ch kÜ thuËt híng dÉn con ngêi çch trång trät ngµy cµng ®¹t n¨ng suÊt cao,…Do ®ã, “S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng cña trÝ tuÖ con ngêi” Nh÷ng hiÓu biÕt ®îc s¸ch ghi l¹i kh«ng chØ cã Ých trong mét thêi mµ cßn cã Ých cho mäi thêi ®¹i. MÆt kh¸c, nhê cã s¸ch, ¸nh s¸ng trÝ tuÖ Êy ®îc truyÒn l¹i cho çc ®êi sau. V× thÕ, s¸ch thùc sù lµ mét ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt cña trÝ tuÖ con ngêi. §ã lµ ®iÒu mµ ®· ®îc mäi ngêi ë nhiÒu thêi ®¹i thõa nhËn. Nhµ v¨n M Gooc- ki ®· viÕt: “S¸ch më réng tríc m¾t t«i nh÷ng ch©n trêi míi”. “ Mét quyÓn s¸ch tèt lµ mét ngêi b¹n hiÒn”- La Roche fou.

HiÓu ®îc gi¸ trÞ cña s¸ch, chóng ta cÇn vËn dông ch©n lÝ Êy nh thÕ nµo trong cuéc sèng? Chóng ta cÇn ph¶i ch¨m ®äc s¸ch ®Ó hiÓu biÕt nhiÒu h¬n, sèng tèt h¬n. CÇn ph¶i chän s¸ch tèt, s¸ch hay ®Ó ®äc, kh«ng ®îc chän s¸ch gië , cã h¹i ®Ó ®äc. CÇn tiÕp nhËn nh÷ng ®iÒu hay chøa ®ùng trong s¸ch, cè hiÓu néi dung trong s¸ch vµ lµm theo s¸ch.

KB: C©u nãi ®ã vÉn cßn nguyªn gi¸ trÞ ®èi víi mäi thêi ®¹i. S¸ch sÏ m·i m·i lµ ngêi b¹n cÇn thiÕt cho chóng ta. Chóng ta ph¶i biÕt yªu mÕn s¸ch, biÕt gi÷ g×n s¸ch thËt tèt.

§Ò 6: H·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ sau: “ Cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn kim”

Mçi chóng ta muèn cã thµnh c«ng kh«ng ph¶i tù nhiªn mµ cã ®îc ,chóng ta ph¶i biÕt vît qua nh÷ng thö th¸ch vµ trë ng¹i. §Ó khuyªn thÕ hÖ trÎ ph¶i cã lßng kiªn tr×, cã ý chÝ quyÕt t©m,«ng cha ta ®· r¨n d¹y:


“Cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn kim”VËy ý nghÜa cña c©u tôc ng÷ nµy lµ g×? Chóng ta biÕt

“s¾t” lµ mét kim lo¹i cøng kh«ng dÔ g× mµi mét trong hai ngµy mµ thµnh çi kim ngay ®îc. Tõ s¾t lµm ra c©y kim lµ mét qu¸ tr×nh c«ng phu, gian khæ. Nã ®ßi hái ph¶i cã mét sù kiªn tr×, tèn bao c«ng søc må h«i míi cã ®îc. C©y kim ai còng biÕt nã rÊt bÐ nhá nh-ng t¸c dung cña nã l¹i rÊt lín, nã lµ vËt cã Ých ®Ó cho con ngêi may v¸ quÇn ¸o. “Mµi s¾t” ®Ó “thµnh kim” chÝnh lµ ®iÒu nh©n d©n ta khuyªn b¶o mäi ngêi ph¶i cã mét quyÕt t©m lín th× dï viÖc khã ®Õn mÊy còng cã thÓ lµm ®îc.

T¹i sao «ng cha ta l¹i nãi “Cã c«ng mµi s¾t, cã ngµy nªn kim”? Mçi chóng ta trong cuéc ®êi ai ch¼ng muèn thµnh ®¹t, nhng con ®êng ®i ®Õn thµnh c«ng kh«ng ph¶i lóc nµo còng lµ con ®êng b»ng ph¼ng mµ cã thÓ lµ con ®êng ch«ng gai, ®Çy khã kh¨n. V× vËy ®Ó ®éng viªn mäi ngêi biÕt bÒn gan v÷ng chÝ, «ng cha ta ®· r¨n d¹y b»ng mét c©u tôc ng÷ ®Çy tÝnh thuyÕt phôc ®Ó mçi ngêi biÕt rÌn luyÖn lßng kiªn tr×, ý chÝ quyÕt t©m. Bá c«ng mµi mét thanh s¾t thµnh c©y kim cã Ých, t¸c gi¶ d©n gian muèn ngÇm ý khuyªn b¶o chóng ta khi bá c«ng søc ra lµm mét viÖc g× ®ã th× ph¶i chó ý ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc. Cã lßng kiªn tr× vµ biÕt x¸c ®Þnh môc ®Ých cña c«ng viÖc th× nhÊt ®Þnh viÖc g× còng dÉn ®Õn thµnh c«ng tèt ®Ñp.

Lßng kiªn tr×, ý chÝ quyÕt t©m cã ý nghÜa nh thÕ nµo ®èi víi ®êi sèng chóng ta? ý chÝ, nghÞ lùc, lßng kiªn tr×, bÒn bØ qu¶ thùc cã vai trß quan träng, nã quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña mçi con ngêi. Dï con ngêi cã nh÷ng môc ®Ých ®óng ®¾n nhng kh«ng cã lßng kiªn tr× th× còng khã mµ thµnh c«ng ®îc. V× vËy, c©u tôc ng÷ thùc sù lµ mét bµi häc quý gi¸, tiÕp thªm cho ta søc m¹nh, ý chÝ quyÕt t©m ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc. §Ó rÌn luyÖn lßng kiªn tr×, mçi häc sinh chóng ta ph¶i lµm g×? Chóng ta kh«ng ®îc ng¹i khã, ng¹i khæ; tríc nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch kh«ng ®îc ch¸n n¶n. Ph¶i cã nghÞ lùc ®Ó vît lªn mäi khã kh¨n trong bÊt k× hoµn c¶nh nµo.

c©u tôc ng÷ “Cã c«ng mµi s¾t , cã ngµy nªn kim” thËt sù cã ý nghÜa v« cïng s©u s¾c. Nã lu«n nh¾c nhë chóng ta ph¶i rÌn luyÖn ý chÝ, nghÞ lùc ®Ó v¬n lªn trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng con ngêi.


§Ò 7: Tôc ng÷ cã c©u: “GÇn mùc th× ®en, gÇn ®Ìn th× r¹ng”. H·y gi¶i thÝch c©u c©u nãi trªn. Tõ ®ã, em cã thÓ rót ra bµi häc g× trong viÖc “chän bµn mµ ch¬i” ?

Con ngêi lµ tæng hoµ nh÷ng mèi quan hÖ x· héi. M«i trêng, hoµn c¶nh xung quanh cã ¶nh hëng rÊt lín ®èi víi mçi ngêi. Bµn vÒ vÊn ®Ò nµy, tôc ng÷ cã c©u:

“ GÇn mùc th× ®en, gÇn ®Ìn th× r¹ng”.Tríc tiªn, chóng ta h·y t×m hiÓu ý nghÜa cña c©u tôc

ng÷. Mùc lµ mét chÊt liÖu ®Ó viÕt, cã mµu ®en; ®Ìn lµ mét vËt dông ph¸t ra ¸nh s¸ng. GÇn ¸nh ®Ìn mäi vËt sÏ ®îc soi s¸ng. Nhng mùc vµ ®Ìn cßn lµ hai h×nh ¶nh tîng trng cho m«i trêng sèng cña con ngêi. Khi sèng trong mét m«i trêng xÊu th× con ngêi còng sÏ bÞ ¶nh hëng nh÷ng çi xÊu xa. NÕu sèng trong mét m«i trêng tèt th× con ngêi ®ã còng sÏ ®îc ¶nh hëng nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp. Tõ ®ã, «ng cha ta muèn khuyªn d¹y chóng ta ph¶i biÕt chän cho m×nh mét m«i trêng sèng thËt tèt. Bëi v× m«i trêng sèng cã ¶nh hëng lín tíi nh©n çch cña con ngêi.

VËy, t¹i sao «ng cha ta l¹i nãi: “GÇn mùc th× ®en, gÇn ®Ìn th× r¹ng” ? Mçi mét ngêi ®Òu sèng trong mét m«i trêng kh¸c nhau nhng ph¶i biÕt chän cho m×nh mét m«i trêng sèng tèt. M«i tr-êng sèng tèt ®ã lµ mét m«i trêng biÕt ®oµn kÕt yªu th¬ng, biÕt gióp ®ì nhau cïng tiÕn bé…. V× vËy nÕu chóng ta kh«ng biÕt chän cho m×nh mét m«i trêng sèng tèt ®Ñp th× nh©n çch cña chóng ta còng sÏ bÞ ¶nh hëng. C©u tôc ng÷ ®· khuyªn d¹y chóng ta tr¸nh xa m«i trêng xÊu, bëi v× nÕu sèng trong m«i trêng xÊu, chóng ta còng sÏ bÞ ¶nh hëng nh÷ng çi xÊu xa; cßn ë nh÷ng m«i trêng tèt chóng ta sÏ ®ù¬c häc tËp nh÷ng ®iÒu tèt ®Ñp, më mang vèn hiÓu biÕt vµ trë thµnh con ngêi cã Ých cho x· héi. §Æc biÖt, cuéc sèng con ng-êi khi gÆp ph¶i khã kh¨n rÊt dÔ bÞ xa ng· nÕu kh«ng tØnh t¸o sÏ bÞ çm dç lµm mÊt ®i nh©n çch tèt ®Ñp cña m×nh. V× vËy, c©u tôc ng÷ thùc sù nh lµ mét lêi gi¸o huÊn cña «ng cha ta.

Ngêi häc sinh chóng ta trong tr¾ng, rÊt dÔ bÞ t¸c ®éng cña m«i trêng sèng bªn ngoµi. V× vËy ®Ó gi÷ ®îc nh©n çch vµ phÈm chÊt cña m×nh, chóng ta ph¶i nhËn thøc ®îc vai trß cña m«i trêng sèng v« cïng quan träng tíi viÖc h×nh thµnh nh©n çch cña con ngêi. NghÜa lµ chóng ta ph¶i xa l¸nh nh÷ng tÖ n¹n x· héi, ph¶i biÕt chän b¹n mµ ch¬i ®Ó nh©n çch cña m×nh kh«ng bÞ vÈn ®ôc; biÕt ph©n tÝch gi¶ng gi¶i cho b¹n bÌ hiÓu ®îc gÝa trÞ cña phÈm chÊt ®¹o ®øc con ngêi. Chóng ta ph¶i lu«n lu«n biÕt ®îc bæn phËn cña ngêi häc sinh, biÕt gÇn gòi th©n ¸i víi b¹n bÌ


®Ó xung quanh chóng ta lu«n cã m«i trêng sèng tèt ®Ñp ®Ó chóng ta hoµn thiÖn nh©n çch cña m×nh.

C©u tôc ng÷ víi h×nh ¶nh giµu ý nghÜa tîng trng ®· trë thµnh mét bµi häc cã gi¸ trÞ ®Ó gi¸o dôc biÕt bao thÕ hÖ thÊy ®îc vai trß cña m«i trêng sèng. Trong x· héi ngµy nay, cã rÊt nhiÒu nh÷ng tÖ nµn x· héi th× viÖc lµm theo lêi khuyªn cña cha «ng ta thùc sù cã gi¸ trÞ ®èi víi mçi ngêi.

§Ò bµi 8: D©n gian cã c©u: Lêi nãi gãi vµng, ®ång thêi l¹i cã c©u: “Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua, Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau”. Qua hai c©u trªn, Em h·y cho biÕt d©n gian ®· hiÓu nh thÕ nµo vÒ gi¸ trÞ, ý nghÜa cña lêi nãi trong cuéc sèng.

Trong cuéc sèng h»ng ngµy, lêi nãi lu«n lµ ph¬ng tiÖn ®Ó con ngêi trao ®æi t tëng, t×nh c¶m vµ kinh nghiÖm víi nhau. V× thÕ nã cã gi¸ trÞ ®Æc biÖt quan träng. ®Ó kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ quý b¸u cña lêi nãi vµ khuyªn mäi ngêi çch nãi n¨ng sao cho ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt trong giao tiÕp, d©n gian ®· cã c©u: “ Lêi nãi gãi vµng” vµ lêi khuyªn; “ Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua- Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau”.

Trø¬c hÕt, khi gãi gän nh÷ng kinh nghiÖm sèng bao ®êi qua c©u: “Lêi nãi gãi vµng”, ®ã lµ çch nãi so s¸nh ®Ó t«n vinh ®Ò cao gi¸ trÞ cña lêi nãi. Lêi nãi nh mét vËt quý gi¸ “gãi vµng”. Víi c©u nãi ng¾n gän nhng ai còng cã thÓ suy ra ®îc gi¸ trÞ quý b¸u cña lêi nãi h»ng ngµy ®¸ng gi¸ nh thÕ nµo. ChÝnh v× lêi nãi quý b¸u nh vËy nªn d©n gian l¹i cã c©u khuyªn ta: “Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua- Lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau”. Ngêi x÷a ®· thËt s©u s¾c. Hä ®· kh¼ng ®Þnh ®îc sù tù nhiªn, vèn cã cña lêi nãi ®èi víi con ngêi, ®Ó nh¾c nhë chóng ta muèn giao tiÕp cã kÕt qu¶ tèt th× ph¶i biÕt chän läc çch nãi; ph¶i nãi n¨ng lÔ ®é, hoµ nh· ®Ó t¹o ra sù ®oµn kÕt, th«ng c¶m gi÷a nh÷ng ngêi giao tiÕp.

“Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua” nhng trong cuéc sèng chóng ta ph¶i lùa lêi mµ nãi. V× sao v©y? Lêi nãi thÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m cña con ngêi, lêi nãi kh«ng ph¶i mua b¸n míi cã ®îc, ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ h¹ thÊp gi¸ trÞ cña lêi nãi mµ gi¸ trÞ cña nã lµ sù ph¶n ¸nh tr×nh ®é v¨n ho¸, thíc ®o phÈm gi¸ cña mçi ngêi. V× vËy trong qu¸ tr×nh giao tiÕp ta ph¶i chän lêi hay ý ®Ñp, ph¶i “lùa lêi mµ nãi”. Nh÷ng lêi lÏ lÞch sù, lÔ ®é, hoµ nh· bao giê còng khiÕn ngêi nghe vui lßng. ViÖc khÐo lÐo


lùa chän tõ ng÷, lùa chän çch diÔn ®¹t phï hîp víi ®èi tîng giao tiÕp sÏ khiÕn ngêi nghe dÔ dµng tiÕp thu ý kiÕn cña m×nh, cho dï ®ã cã lµ lêi phª b×nh, gãp ý. Ai còng øng xö ®óng mùc, nãi n¨ng lÞch thiÖp th× x· héi sÏ trë nªn tèt ®Ñp, v¨n minh, mèi quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi sÏ g¾n bã kh¨ng khÝt. Tr¸i l¹i, ch¼ng ai cã thÓ lät tai nh÷ng lêi nãi th« tôc, thiÕu thiÖn chÝ. ¨n nãi xÊc xîc lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn mÊt ®oµn kÕt, mÊt lßng tin, bÞ ngêi khac coi th-êng…

Tuy nhiªn, chóng ta cÇn hiÓu: “lùa lêi mµ nãi cho võa lßng nhau” kh«ng cã nghÜa lµ dïng lêi lÏ hoa mÜ ®Ó nÞnh bî, kho¸c l¸c. §iÒu quan träng lµ th¸i ®é ch©n thµnh ta ®Æt trong lêi nãi. Lêi hay, ý ®Ñp sÏ t¹o nªn sù tin cËy, t¹o nªn mèi quan hÖ x· héi tèt ®Ñp. Lêi nãi tuy “kh«ng mÊt tiÒn mua”, nhng lùa ®îc lêi hay, ý tèt ®Ó giao tiÕp kh«ng ph¶i lµ dÔ mµ ph¶i häc tËp rÌn luyÖn kiÕn thøc ng«n ng÷ vµ ý thøc míi cã ®îc.

Néi dung cña hai c©u nãi trªn m·i m·i cã ý nghÜa trong bÊt cø hoµn c¶nh, t×nh huèng giao tiÕp nµo. HiÓu ®îc gi¸ trÞ cña lêi nãi vµ biÕt çch sö dông nã chÝnh lµ bÝ quyÕt thµnh c«ng trong cuéc ®êi.

§Ò bµi 9: Ca dao xa cã bµi:“C«ng cha nh nói Th¸i S¬n,

NghÜa mÑ nh níc trong nguån ch¶y ra.Mét lßng thê mÑ kÝnh cha,

Cho trßn ch÷ hiÕu míi lµ ®¹o con. !”Em h·y gi¶i thÝch ý nghÜa cña bµi ca dao trªn.

Chóng ta ai còng cã cha cã mÑ. Cha mÑ ®· sinh ra ta, ch¨m sãc d¹y b¶o ta. V× thÕ, c«ng ¬n cha mÑ dµnh cho ta rÊt lín. Chóng ta ph¶i biÕt ¬n, ®Òn ®¸p c«ng lao ®ã. §iÒu ®ã ®· ®îc «ng cha ta nh¾n nhñ qua bµi ca dao:

“C«ng cha nh nói Th¸i S¬n,NghÜa mÑ nh níc trong nguån ch¶y ra.

Mét lßng thê mÑ kÝnh cha,

Cho trßn ch÷ hiÕu míi lµ ®¹o con.!”

Bµi ca dao ®· ®i s©u vµo lßng ngêi bëi nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh rÊt ®éc ®¸o: “C«ng cha víi nói Th¸i S¬n, NghÜa mÑ víi níc trong nguån”. “Nói Th¸i S¬n”lµ ngän nói cao, ®å sé v÷ng ch·i nhÊt


ë Trung Quèc. “Níc trong nguån” lµ dßng níc tinh khiÕt nhÊt, m¸t lµnh nhhÊt, d¹t dµo m·i ch¼ng bao giê c¹n. Tõ hiÖn tîng cô thÓ Êy, t¸c gi¶ d©n gian ®· ca ngîi c«ng lao cña cha mÑ. T×nh cha m¹nh mÏ, v÷ng ch¾c, t×nh mÑ thËt ngät ngµo v« tËn vµ trong s¸ng. ¢n nghÜa ®ã to lín, s©u nÆng biÕt bao. ChÝnh v× vËy mµ chØ cã nh÷ng hiÖn tîng to lín bÊt diÖt cña thiªn nhiªn k× vÜ míi cã thÓ so s¸nh b»ng. XuÊt ph¸t tõ c«ng lao ®ã, «ng cha ta khuyªn mçi chóng ta ph¶i lµm trßn ch÷ hiÕu ®Ó bï ®¾p l¹i c«ng ¬n trêi biÓn cña cha mÑ.

T¹i sao l¹i nãi c«ng cha vµ nghÜa mÑ lµ v« cïng to lín, bao la, vÜ ®¹i, kh«ng cã g× so s¸nh ®îc ? Bëi v× cha mÑ lµ ngêi ®· sinh ra ta, kh«ng cã cha mÑ th× kh«ng cã b¶n th©n mçi con ng-êi. Cha mÑ l¹i lµ ngêi nu«i dìng ta tõ khi ta míi chµo ®êi cho ®Õn khi ta trëng thµnh mµ kh«ng qu¶n ng¹i khã kh¨n vÊt v¶. Cha mÑ cßn d¹y dç ta nªn ngêi, d¹y cho ta biÕt çch c xö sao cho lÞch sù, d¹y cho ta ®¹o lÝ lµm ngêi, d¹y cho ta çch lµm lông, çch tù ch¨m sãc cho b¶n th©n, dän dÑp nhµ cña cho s¹ch sÏ. . .Cha mÑ lµ chç dùa v÷ng ch¾c nhÊt, tin cËy nhÊt, lu«n dang tay më réng t×nh th¬ng ®èi víi çc con. Cha mÑ cïng bªn nhau sèng trän ®êi v× con, t¹o lËp niÒm tin tëng vµ nÒn mãng v÷ng ch¾c cho con vµo ngìng cöa cña cuéc ®êi.

VËy chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó ®Òn ®¸p c«ng ¬n cña cha mÑ ? §Ó ®Òn ®¸p c«ng ¬n cña cha mÑ, ®¹o lµm con chóng ta ph¶i biÕt ¬n, ph¶i lÔ phÐp víi cha mÑ. Ph¶i lu«n ngoan ngo·n vµ nghe lêi cha mÑ, lµm theo nh÷ng ®iÒu cha mÑ d¹y. Ta ph¶i kÝnh träng hiÕu th¶o víi cha mÑ; lu«n cè g¾ng häc tËp thËt giái ®Ó vui lßng cha mÑ. Cã nh vËy míi lµ “®¹o con”.

Bµi ca dao ®· r¨n d¹y chóng ta mét bµi häc bæ Ých. Chóng ta cÇn ph¶i biÕt lµm g× ®Ó lu«n nhí t¬i vµ tr©n träng c«ng lao to lín cña cha mÑ. §äc l¹i bµI ca dao,chóng ta cµng thÊm thÝa ®¹o lÝ lµm ngêi.

§Ò bµi 10: Em h·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ sau:“Tèt gç h¬n tèt níc s¬n”.

Tõ xa tíi nay, tôc ng÷ ®· cho ta bao lêi khuyªn, bao kinh nghiÖm quý gi¸. Mét trong nh÷ng kinh nghiÖm bæ Ých ®ã lµ mèi quan hÖ gi÷a phÈm chÊt ®¹o ®øc con ngêi víi h×nh thøc bÒ ngoµi. §iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn qua c©u tôc ng÷:

“Tèt gç h¬n tèt níc s¬n”.


Tríc tiªn, ta h·y t×m hiÓu ý nghÜa cña c©u tôc ng÷. C©u tôc ng÷ ®· ®a ra hai h×nh ¶nh cô thÓ “gç vµ níc s¬n”. Gç lµ vËt liÖu ®Ó lµm nªn ®å vËt. Gç tèt sÏ lµm nªn nh÷ng vËt dông tèt. Gç xÊu sÏ lµm nªn nh÷ng vËt dông chãng h háng. Níc s¬n lµ vËt liÖu ®Ó quÐt lªn ®å vËt lµm cho ®å vËt thªm ®Ñp, thªm bÒn. C©u tôc ng÷: “Tèt gç h¬n tèt níc s¬n” muèn kh¼ng ®Þnh: khi ®¸nh gi¸ ®é bÒn cña mét vËt dông, chóng ta ph¶i chó ý ®Õn chÊt lîng gç ®Ó t¹o nªn ®å vËt Êy, chø kh«ng nªn chØ ®¸nh gi¸ bÒ ngoµi cña líp s¬n. Tõ ý nghÜa rÊt thùc trong cuéc sèng, t¸c gi¶ d©n gian ®· ®Ò cao phÈm chÊt ®¹o ®øc cña con ngêi lµ quan träng h¬n tÊt c¶ vÎ ®Ñp cña h×nh thøc bªn ngoµi.

T¹i sao «ng cha ta l¹i nãi: “Tèt gç h¬n tèt níc s¬n:”? Ngay tõ xa xa, «ng cha ta ®· ®Ò cao lèi sèng ®¹o ®øc, nh©n çch cña con ng-êi. Mét con ngêi cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt th× trong bÊt k× hoµn c¶nh nµo, trong bÊt k× c«ng viÖc nµo hä còng hoµn thµnh mét çch tèt ®Ñp. Tr¸i l¹i, mét con ngêi chØ chó ý ®Õn h×nh thøc bªn ngoµi mµ quªn ®i nh©n çch, ®¹o ®øc vµ lèi sèng th× con ngêi ®ã sÏ bÞ mäi ngêi xa l¸nh. V× vËy, mét ngêi cã phÈm chÊt, t çch ®¹o ®øc tèt bao giê còng ®îc mäi ngêi quý träng tin yªu. ¤ng cha ta ®· tõng nãi: “Çi nÕt ®¸nh chÕt çi ®Ñp”, qu¶ kh«ng sai. Vµ nÕu, mét ngêi nµo ®ã võa cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt l¹i cã h×nh thøc bÒ ngoµi lÞch sù, nh· nhÆn th× con ngêi ®ã cµng ®îc t«n träng h¬n.. Néi dung quyÕt ®Þnh h×nh thøc, vµ h×nh thøc gãp phÇn n©ng cao gi¸ trÞ cña néi dung.

HiÓu ®îc ý nghÜa cña c©u tôc ng÷, häc sinh chóng ta ph¶i lµm g× ®Ó cã ®îc phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt ? Lµ häc sinh ®ang ngåi trªn ghÕ nhµ trêng, chóng ta ph¶i rÌn luyÖn, tu dìng ®¹o ®øc sao cho tèt. Ph¶i “Häc ¨n, häc nãi, häc gãi, häc më” ®Ó hoµn thiÖn nh©n çch cña ngêi häc trß ….Vµ trong cuéc sèng cña mçi ngêi, ai còng cã thÓ rÌn luyÖn ®Ó lµm cho phÈm chÊt cña m×nh ngµy cµng tèt h¬n gãp phÇn lµm cho x· héi ngµy cµng v¨n minh h¬n.

C©u tôc ng÷ thùc sù lµ mét bµi häc quý gi¸ ®Ó mçi häc sinh chóng ta nhËn râ h¬n tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong viÖc tu dìng ®¹o ®øc, rÌn luyÖn nÕp sèng v¨n minh.


Documents

BỘ ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II MÔN NGỮ VĂN LỚP 7i.vietnamdoc.net/data/file/2016/02/15/bo-de-kiem... · Web viewĐề 1. KIỂM TRA HỌC KÌ II. Môn: Ngữ Văn - Lớp