Bé GI¸O DôC Vμ §μO T¹O Bé QUèC PHßNG

HäC VIÖN CHÝNH TRÞ

§INH XU¢N KHU£

QUAN HÖ GI÷A N¢NG CAO N¡NG LùC GI¶NG D¹Y Vμ N¡NG LùC NGHI£N CøU KHOA HäC CñA GI¶NG VI£N KHOA HäC X· HéI

NH¢N V¡N ë C¸C TR¦êNG §¹I HäC QU¢N Sù HIÖN NAY

Chuyªn ngµnh: Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö

M· sè: 62 22 80 05

TãM T¾T LUËN ¸N TIÕN SÜ TRIÕT HäC

Hμ néi - 2010

C¤NG TR×NH §¦îC HOμN THμNH T¹I HäC VIÖN CHÝNH TRÞ - Bé QUèC PHßNG

Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: 1. PGS, TS. Phïng v¨n ThiÕt 2. TS. NguyÔn Hïng Oanh Ph¶n biÖn 1: PGS, TS TrÇn Thµnh Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh

Ph¶n biÖn 2: PGS, TS NguyÔn Xu©n Thµnh

Häc viÖn Quèc phßng

Ph¶n biÖn 3: PGS, TS D−¬ng V¨n Minh

ViÖn Khoa häc XH&NV, Bé Quèc phßng

LuËn ¸n sÏ ®−îc b¶o vÖ t¹i Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Nhµ n−íc theo

quyÕt ®Þnh sè: 1709/Q§-BGD§T ngµy 07 th¸ng 05 n¨m 2010 cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, häp t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ - Bé Quèc phßng

Vµo håi 17 giê 00 ngµy 29 th¸ng 06 n¨m 2010

Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i: - Th− viÖn Quèc gia - Th− viÖn Qu©n ®éi - Th− viÖn Häc viÖn ChÝnh trÞ

DANH MôC C¸C C¤NG TR×NH KHOA HäC CñA T¸C GI¶

§∙ C¤NG Bè Cã LI£N QUAN §ÕN §Ò TμI

1. §inh Xu©n Khuª (2005), “Mét sè yªu cÇu ®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y c¸c m«n

lý luËn M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh ë c¸c tr−êng ®¹i häc, cao ®¼ng hiÖn

nay”, T¹p chÝ Ph¸t triÓn gi¸o dôc, sè 7(79), tr .20 - 22.

2. §inh Xu©n Khuª (2007), “N©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¶ng viªn khoa häc x· héi

vµ nh©n v¨n ë c¸c tr−êng sÜ quan qu©n ®éi”, T¹p chÝ Nhµ tr−êng qu©n ®éi, sè 3, tr.

31 - 33.

3. §inh Xu©n Khuª (2007), “N©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng

viªn ë c¸c tr−êng ®¹i häc hiÖn nay”, T¹p chÝ Gi¸o dôc, sè 167, kú 1 – 7, tr6

– 7, 15.

4. §inh Xu©n Khuª (2007), “X©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n

ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay theo t− t−ëng Hå ChÝ Minh”, T¹p chÝ

Gi¸o dôc lý luËn chÝnh trÞ qu©n sù, sè 3, tr. 74 - 76.

5. §inh Xu©n Khuª (2007), “Mét sè yªu cÇu g¾n kÕt gi÷a n©ng cao chÊt l−îng

nghiªn cøu khoa häc víi gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë c¸c

tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay”, T¹p chÝ Khoa häc vµ chiÕn thuËt, Tr−êng sÜ

quan Lôc qu©n 2, sè 3, tr. 54 - 57.

Më §ÇU 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc lµ hai lÜnh vùc ho¹t ®éng quan träng

lu«n ®−îc §¶ng vµ Nhµ n−íc hÕt søc quan t©m. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh: Ph¸t triÓn m¹nh, kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ho¹t ®éng khoa häc vµ c«ng nghÖ víi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®Ó thùc sù ph¸t huy vai trß lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc. §ång thêi, ®Æt ra yªu cÇu n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc toµn diÖn, trong ®ã chó träng ®æi míi hÖ thèng gi¸o dôc ®¹i häc vµ sau ®¹i häc, g¾n ®µo t¹o víi sö dông, trùc tiÕp phôc vô chuyÓn ®æi c¬ cÊu lao ®éng, ph¸t triÓn nhanh nguån nh©n lùc chÊt l−îng cao, nhÊt lµ chuyªn gia ®Çu ngµnh.., cã c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch g¾n kÕt cã hiÖu qu¶ tr−êng ®¹i häc víi c¬ së nghiªn cøu khoa häc vµ doanh nghiÖp ®Ó chuyÓn giao kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. §iÒu ®ã, ®ßi hái c¸c tr−êng ®¹i häc nãi chung vµ c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù nãi riªng ph¶i cã sù g¾n kÕt gi÷a n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc.

HiÖn nay, tr−íc sù ph¸t triÓn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, sù më réng giao l−u vµ héi nhËp quèc tÕ, yªu cÇu ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa, yªu cÇu cña sù nghiÖp x©y dùng Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam “c¸ch m¹ng, chÝnh quy, tinh nhuÖ, tõng b−íc hiÖn ®¹i”, ®ang ®Æt ra yªu cÇu míi ®èi víi sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng. VÊn ®Ò cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh cña qu¸ tr×nh nµy lµ ph¶i ®µo t¹o, båi d−ìng n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc, nhÊt lµ n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña ®éi ngò gi¶ng viªn, trong ®ã cã gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n (KHXHNV) ®¸p øng môc tiªu, yªu cÇu nhiÖm vô ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng.

N©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y (NLGD) vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc (NLNCKH) cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých, kÕ ho¹ch, néi dung, h×nh thøc, biÖn ph¸p tiÕn hµnh riªng vµ t¹o nªn nh÷ng kÕt qu¶ kh¸c nhau. Nh−ng ®Òu diÔn ra trong m«i tr−êng s− ph¹m qu©n sù; chÞu sù l·nh ®¹o, qu¶n lý cña c¸c chñ thÓ ë c¸c nhµ tr−êng vµ ®Òu h−íng ®Õn môc ®Ých chung thèng nhÊt. Th«ng qua ho¹t ®éng cña chñ thÓ mµ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cã sù t¸c ®éng, rµng buéc, quy ®Þnh, thóc ®Èy, chuyÓn ho¸ lÉn nhau gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng.

HiÖn thùc ho¸ ®−êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng vÒ c«ng t¸c gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu©n ®éi thêi kú míi, trong nh÷ng n¨m qua c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù (§HQS) ®· cã sù quan t©m n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV vµ tạo ®iÒu kiÖn, m«i tr−êng thuËn lîi ®Ó ng−êi gi¶ng viªn ph¸t huy n¨ng lùc trong häc tËp, nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®−îc, th× viÖc gi¶i quyÕt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS vÉn cßn cã nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp nhÊt ®Þnh. Nguyªn nh©n c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ®ã lµ do ch−a cã sù thèng nhÊt trong nhËn thøc vµ tæ chøc thùc hiÖn cña c¸c chñ thÓ, ch−a t¹o ra ®−îc nh÷ng nh©n tè ®éng lùc thóc ®Èy ng−êi gi¶ng viªn tÝch cùc tù gi¸c tham gia nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o cña nhµ tr−êng. T×nh tr¹ng

2

Êy nÕu chËm ®−îc kh¾c phôc sÏ trùc tiÕp lµm gi¶m sót chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o sÜ quan ë c¸c nhµ tr−êng. V× vËy, viÖc lùa chän vµ nghiªn cøu mét c¸ch c¬ b¶n, hÖ thèng vÒ “Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay” lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cÊp thiÕt.

2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu Môc ®Ých: D−íi gãc ®é triÕt häc nghiªn cøu mét c¸ch c¬ b¶n, hÖ thèng mét sè vÊn ®Ò lý

luËn vµ thùc tiÔn vÒ quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV, trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n gi¶i quyÕt quan hÖ nµy ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.

NhiÖm vô: Mét lµ, lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn vÒ quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS; Hai lµ, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng; chØ ra nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng vµ yªu cÇu ®èi víi quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay; Ba lµ, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p c¬ b¶n gi¶i quyÕt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.

3. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn ¸n - Kh¸ch thÓ vµ ®èi t−îng nghiªn cøu + Kh¸ch thÓ nghiªn cøu cña luËn ¸n, lµ n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn

cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n. + §èi t−îng nghiªn cøu cña luËn ¸n, lµ quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng

d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n. - Ph¹m vi nghiªn cøu cña luËn ¸n, lµ quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña

gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS cña Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay. 4. C¬ së lý luËn, thùc tiÔn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu - C¬ së lý luËn cña luËn ¸n: Lµ hÖ thèng quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng

Hå ChÝ Minh, ®−êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng, Nhµ n−íc, chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña Bé Gi o dôc vµ §µo t¹o, cña §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng, Bé Quèc phßng vÒ vÊn ®Ò gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc.

- C¬ së thùc tiÔn cña luËn ¸n: T¸c gi¶ nghiªn cøu, kh¶o s¸t thùc tr¹ng cña quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay. Tham kh¶o kÕt qu¶ ®iÒu tra x· héi häc cña nhiÒu c«ng tr×nh khoa häc cã liªn quan ®Õn luËn ¸n, c¸c b¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng §HQS, c¬ quan chøc n¨ng Bé Quèc phßng.

- Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña luËn ¸n: Dùa trªn c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö. LuËn ¸n sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p nhËn thøc khoa häc nh−: ph©n tÝch vµ tæng hîp; quy n¹p vµ diÔn dÞch; hÖ thèng vµ cÊu tróc; lÞch sö vµ l«gÝc; kh¸i qu¸t ho¸ vµ trõu t−îng ho¸; ®iÒu tra x· héi häc; so s¸nh, thèng kª; ph−¬ng ph¸p chuyªn gia ®Ó lµm râ vÊn ®Ò d−íi gãc ®é triÕt häc.

5. Nh÷ng ®ãng gãp míi cña luËn n - Lµm râ NLGD vµ NLNCKH víi t− c¸ch lµ hai thµnh tè thèng nhÊt trong mét chñ thÓ:

gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n, ®−îc thùc hiÖn bëi hai nhiÖm vô thèng nhÊt trong mét qu¸ tr×nh: qu¸ tr×nh gi¸o dôc - ®µo t¹o, võa thèng nhÊt, võa bao hµm sù kh¸c biÖt.

3

- LuËn gi¶i thùc chÊt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS trªn ba khÝa c¹nh: ®ã lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh; lµ sù t¸c ®éng, thóc ®Èy; vµ sù x©m nhËp, chuyÓn hãa lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. §ång thêi, lµm râ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt cña quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS.

- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ chØ ra nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng cña mèi quan hÖ. Trªn c¬ së ®ã, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p c¬ b¶n gi¶i quyÕt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.

6. ý nghÜa cña luËn n - LuËn ¸n cung cÊp nh÷ng luËn cø khoa häc cho ho¹t ®éng l·nh ®¹o, chØ ®¹o c«ng t c ®µo

t¹o, båi d−ìng ®éi ngò gi¶ng viªn gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi.

- Gãp phÇn ®Þnh h−íng cho ®éi ngò gi¶ng viªn ë c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi phÊn ®Êu, rÌn luyÖn n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc thùc hiÖn tèt nhiÖm vô cña m×nh.

- LuËn ¸n cã thÓ lµm tµi liÖu tham kh¶o phôc vô c«ng t¸c nghiªn cøu, gi¶ng d¹y ë c¸c nhµ tr−êng trong vµ ngoµi qu©n ®éi.

7. KÕt cÊu cña luËn ¸n LuËn ¸n ®−îc kÕt cÊu gåm: më ®Çu, 4 ch−¬ng (10 tiÕt), kÕt luËn, danh môc c«ng tr×nh

khoa häc cña t¸c gi¶ ®· ®−îc c«ng bè, danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc. Ch−¬ng 1

Tæng quan T×nh h×nh nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Ò tμi luËn ¸n

1.1. Quan ®iÓm cña c¸c nhµ kinh ®iÓn M¸c - Lªnin, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam liªn quan ®Õn ®Ò tµi luËn ¸n

C¸c nhµ s¸ng lËp chñ nghÜa M¸c - Lªnin tuy ch−a cã mét t¸c phÈm chuyªn biÖt nµo bµn vÒ n¨ng lùc, nh−ng trong c¸c t¸c phÈm cña m×nh, c¸c «ng ®· ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò n¨ng lùc cña con ng−êi trong ho¹t ®éng nãi chung vµ trong ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o nãi riªng. Kh¸c víi c¸c nhµ duy vËt siªu h×nh, th−êng ®ång nhÊt n¨ng lùc ng−êi víi b¶n n¨ng, víi c¸i v« thøc bÊt biÕn cña nã, ®ång nhÊt tÝnh chØnh thÓ cña n¨ng lùc víi mét yÕu tè cÊu thµnh nã; c¸c nhµ duy t©m, t«n gi¸o ®ång nhÊt n¨ng lùc víi tinh thÇn, th−îng ®Õ ho¸ n¨ng lùc ng−êi; c¸c nhµ m¸cxÝt nãi ®Õn n¨ng lùc lµ nãi ®Õn nh÷ng lùc l−îng b¶n chÊt ng−êi tøc lµ nh÷ng yÕu tè søc m¹nh cña con ng−êi ®−îc huy ®éng vµo ho¹t ®éng thùc tiÔn, lµ kh¶ n¨ng thÓ hiÖn m×nh trong nh÷ng ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh.

Lµ ng−êi kÕ thõa ph¸t triÓn vµ vËn dông s¸ng t¹o t− t−ëng chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam, ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu giµnh ®−îc chÝnh quyÒn, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh x¸c ®Þnh gi¸o dôc lµ mét trong ba nhiÖm vô träng t©m cña ChÝnh phñ l©m thêi, ®ã lµ “diÖt giÆc ®ãi, diÖt giÆc dèt, diÖt giÆc ngo¹i x©m”. Trong ®ã, nhiÖm vô gi¸o dôc rÊt nÆng nÒ nh−ng rÊt vÎ vang mµ lùc l−îng quyÕt ®Þnh lµ ®éi ngò gi¸o viªn, v× nÕu kh«ng cã thÇy gi¸o th× kh«ng cã gi¸o dôc. V× thÕ, ph¶i ®µo t¹o, båi d−ìng sao cho nh÷ng “Ng−êi thÇy gi¸o tèt - thÇy gi¸o xøng ®¸ng lµ thÇy gi¸o”, cã nghÜa lµ ng−êi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc ph¶i cã tr×nh ®é tri thøc, cã phÈm chÊt ®¹o ®øc trong s¸ng, hiÓu biÕt chuyªn m«n vµ cã ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y sao cho häc

4

sinh hiÓu chãng, nhí l©u, tiÕn bé nhanh. Vµ con ®−êng ®Ó n©ng cao n¨ng lùc lµ tÝch cùc, tù gi¸c häc tËp, rÌn luyÖn, chØ cã th«ng qua häc tËp, tu d−ìng, rÌn luyÖn phÊn ®Êu th× n¨ng lùc ngµy cµng còng cè vµ ph¸t triÓn. Ng−êi kh¼ng ®Þnh “N¨ng lùc cña ng−êi kh«ng ph¶i hoµn toµn tù nhiªn mµ cã, mµ phÇn lín do c«ng t¸c, do luyÖn tËp mµ cã”.

§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÊy chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµm kim chØ nam cho mäi hµnh ®éng cña m×nh. Th«ng qua c¸c v¨n kiÖn, nghÞ quyÕt §¶ng ta thÓ hiÖn râ sù quan t©m ®Õn viÖc “N©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi d−ìng nh©n tµi” cho ®Êt n−íc. V× vËy, §¶ng coi gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cïng víi khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, lµ nÒn t¶ng vµ ®éng lùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. Trong gi¸o dôc coi “Gi¸o viªn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh chÊt l−îng gi¸o dôc vµ ®−îc x· héi t«n vinh”. Cho nªn, §¶ng ta rÊt quan t©m viÖc ®µo t¹o, båi d−ìng, x©y dùng ®éi ngò gi¸o viªn chÝnh trÞ gi¶ng d¹y c¸c m«n khoa häc x· héi nh©n v¨n. §ång thêi, chñ tr−¬ng n©ng cao n¨ng lùc vµ t¹o c¬ héi cho mäi ng−êi ®Òu cã thÓ ph¸t huy hÕt tµi n¨ng, tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ h−ëng thô nh÷ng thµnh qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.

Nh÷ng vÊn ®Ò trªn cho thÊy, c¸c nhµ kinh ®iÓn chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t− t−ëng Hå ChÝ Minh vµ §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®Òu cã sù thèng nhÊt chung lµ: kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc lµ mét thµnh phÇn, mét thuéc tÝnh b¶n chÊt kh«ng thÓ thiÕu trong mçi con ng−êi, lµ søc m¹nh cña con ng−êi ®−îc h×nh thµnh, ph¸t triÓn trong ho¹t ®éng thùc tiÔn. C¸c quan ®iÓm, t− t−ëng ®ã lµ c¬ së ph−¬ng ph¸p luËn khoa häc, ®Æt nÒn mãng cho chóng ta ph−¬ng h−íng xem xÐt, vËn dông vµo n©ng cao vµ ph¸t huy n¨ng lùc cña ng−êi gi¶ng viªn trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng. §ång thêi, lµ c¬ së ®Ó nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.

1.2. Mét sè chØ thÞ, nghÞ quyÕt cña §¶ng, Nhµ n−íc vµ §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng liªn quan ®Õn x©y dùng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò gi¶ng viªn

HiÖn thùc ho¸ ®−êng lèi quan ®iÓm cña §¶ng, trong nh÷ng n¨m qua Nhµ n−íc, ChÝnh phñ, c¸c c¬ quan Bé Gi¸o dôc - ®µo t¹o, §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng ®· cã nh÷ng chØ thÞ, nghÞ quyÕt, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch nh»m ®µo t¹o, båi d−ìng, x©y dùng n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc cña ®éi ngò gi¶ng viªn nãi chung vµ cña gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng §HQS nãi riªng.

Ngµy 15 th¸ng 6 n¨m 2004 Ban BÝ th− ra ChØ thÞ sè 40/CT - TW vÒ viÖc x©y dùng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò nhµ gi¸o vµ c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc; Ngµy 11 th¸ng 01 n¨m 2005 Thñ t−íng ChÝnh phñ ra quyÕt ®Þnh sè 09/2005/Q§ - TTg, vÒ ®Ò ¸n “X©y dùng, n©ng cao chÊt l−îng ®éi ngò nhµ gi¸o vµ c¸n bé qu¶n lý gi¸o dôc giai ®o¹n 2005 - 2010”;Ngµy 14 th¸ng 6 n¨m 2005 LuËt gi¸o dôc tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh vÞ tri, chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ng−êi gi¶ng viªn trong hÖ thèng gi¸o dôc - ®µo t¹o lµm c¬ së b¶o ®¶m cho ng−êi gi¶ng viªn thùc hiÖn nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña

5

m×nh; Ngµy 02 th¸ng 11 n¨m 2005 ChÝnh phñ ra NghÞ quyÕt sè 14/2005/NQ -CP, vÒ ®æi míi c¬ b¶n vµ toµn diÖn gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam giai ®o¹n 2006 - 2020. Trong qu©n ®éi, nh÷ng n¨m qua §¶ng uû Qu©n sù Trung −¬ng ®· cã nhiÒu chØ thÞ, nghÞ quyÕt nh»m n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé trong thêi kú míi: Ngµy 01 th¸ng 6 n¨m 1994 ra NghÞ quyÕt sè 93/§UQSTW, vÒ tiÕp tôc ®æi míi c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé, nh©n viªn chuyªn m«n, kü thuËt vµ x©y dùng nhµ tr−êng chÝnh quy; Ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 1998 ra NghÞ quyÕt sè 94/NQ - §UQSTW, vÒ x©y dùng ®éi ngò c¸n bé qu©n ®éi trong thêi kú míi; Ngµy 25 th¸ng 6 n¨m 2005, Bé tr−ëng Bé Quèc phßng ký quyÕt ®Þnh sè 85/Q§ - BQP vÒ viÖc phª duyÖt ®Ò ¸n “KiÖn toµn ph¸t triÓn ®éi ngò nhµ gi¸o qu©n ®éi ®Õn n¨m 2010”. MÆc dï ph¹m vi, quyÒn h¹n kh¸c nhau, nh−ng c¸c chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch lµ nh÷ng ph−¬ng h−íng chØ ®¹o ®Ó c¸c tr−êng §HQS tæ chøc ®µo t¹o, båi d−ìng, x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn ®ñ vÒ sè l−îng, cao vÒ chÊt l−îng ®¸p øng yªu cÇu sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan qu©n ®éi trong giai ®o¹n hiÖn nay.

1.3. C¸c c«ng tr×nh khoa häc nghiªn cøu liªn quan ®Õn ®Ò tµi luËn n Liªn quan ®Õn n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y, cã c¸c c«ng

tr×nh nghiªn cøu “Gi¸o dôc thÕ giíi ®i vµo thÕ kû XXI”; “VÒ gi¸o dôc” cña GS, VS Ph¹m Minh H¹c; “Ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nh©n tµi” cña Nghiªm §×nh Vú - NguyÔn §¾c H−ng; §«i ®iÒu suy nghÜ vÒ “N©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc trong qu¶n lý sù ph¸t triÓn x· héi trªn nguyªn t¾c tiÕn bé vµ c«ng b»ng”, T−¬ng Lai, Ban ®èi ngo¹i Trung −¬ng… Víi nhiÒu gãc ®é tiÕp cËn kh¸c nhau, ®· tËp trung ph©n tÝch s©u sù t¸c ®éng biÕn ®æi cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®Õn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi trong ®ã cã lÜnh vùc gi¸o dôc - ®µo t¹o. C¸c t¸c gi¶ luËn gi¶i kh¸ s©u s¾c vÞ trÝ, vai trß cña ng−êi gi¶ng viªn, nh×n chung c¸c nhµ nghiªn cøu ®Òu cã nh÷ng ®¸nh gi¸, nhËn ®Þnh thèng nhÊt.

C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu: “Nh÷ng vÊn ®Ò huÊn luyÖn vµ gi¸o dôc trong c¸c tr−êng qu©n sù” cña I.N.Sca-®èp; “Gi¸o dôc häc qu©n sù”; “N©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o gi¸o viªn khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù” ®Ò tµi khoa häc cÊp häc viÖn, cña PGS, TS §Æng §øc Th¾ng (chñ nhiÖm); “§æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc trong c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù” cña PGS, TS Lª Minh Vô (chñ biªn)... c¸c nhµ nghiªn cøu ®· lµm râ n¨ng lùc cña ng−êi gi¶ng viªn, bµn s©u vÒ n¨ng lùc gi¶ng d¹y thÓ hiÖn ë ph¹m trï “v¨n ho¸ s− ph¹m” mµ bao gåm xu h−íng s− ph¹m, tµi nghÖ s− ph¹m vµ phong c¸ch s− ph¹m, trong ®ã tµi nghÖ s− ph¹m lµ biÓu hiÖn râ nÐt vµ sinh ®éng n¨ng lùc cña ng−êi gi¶ng viªn.

Liªn quan ®Õn n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc vµ n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc, cã c¸c c«ng tr×nh: “Ph¸t triÓn n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña häc viªn ®µo t¹o bËc ®¹i häc ë Tr−êng sÜ quan Lôc qu©n 2 hiÖn nay”, LuËn v¨n th¹c sÜ TriÕt häc, NguyÔn V¨n Lan; “N©ng cao n¨ng lùc ®Êu tranh t− t−ëng - lý luËn cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay” LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, Ph¹m V¨n ThuÇn; “Ph¸t triÓn n¨ng lùc trÝ tuÖ cña sÜ

6

quan trÎ trong Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, Lª Quý TrÞnh; “Ph¸t huy nguån lùc trÝ thøc khoa häc x· héi nh©n v¨n trong Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, NguyÔn §×nh Minh… c¸c c«ng tr×nh ®· nghiªn cøu lµm râ mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc, xem n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc lµ nh÷ng kh¶ n¨ng bªn trong cña con ng−êi ®−îc huy ®éng vµo ho¹t ®éng s¸ng t¹o khoa häc.

Liªn quan ®Õn n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc, cã c¸c c«ng tr×nh “Mèi quan hÖ gi÷a n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë c¸c nhµ tr−êng qu©n ®éi”, PGS TS Vò Quang Léc (chñ biªn); “Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ tù ®µo t¹o sÜ quan trong c¸c tr−êng ®¹i häc cña Qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam hiÖn nay”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, Kim Ngäc §¹i; “Mèi quan hÖ gi÷a ph¸t triÓn n¨ng lùc s− ph¹m vµ ph¸t triÓn t− duy khoa häc cña häc viªn ®µo t¹o gi¸o viªn khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n ë Häc viÖn ChÝnh trÞ qu©n sù”, LuËn v¨n th¹c sÜ TriÕt häc, D−¬ng Quang HiÓn; “Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc x· héi cña ®éi ngò gi¶ng viªn trong c¸c tr−êng sÜ quan qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam”, LuËn ¸n tiÕn sÜ TriÕt häc, NguyÔn V¨n Hoµ… c¸c c«ng tr×nh ®Ò cËp nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau liªn quan ®Õn mèi quan hÖ gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng, chØ ra tÝnh quy luËt, nh©n tè t¸c ®éng, dù b¸o xu h−íng vËn ®éng cña c¸c mèi quan hÖ theo tõng gãc ®é nghiªn cøu.

KÕt luËn ch−¬ng 1 Víi nhiÒu gãc ®é tiÕp cËn kh¸c nhau liªn quan ®Õn vÊn ®Ò n¨ng lùc gi¶ng d¹y, n¨ng

lùc nghiªn cøu khoa häc, n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn, nh−ng cho ®Õn nay c¶ trong lÉn ngoµi n−íc, ch−a cã c«ng tr×nh khoa häc nµo ®i s©u nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng vÒ quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay. V× vËy, ®Ò tµi luËn ¸n kh«ng trïng l¾p víi c¸c c«ng tr×nh khoa häc ®· ®−îc c«ng bè.

Ch−¬ng 2 Mét sè VÊN §Ò Lý LUËN VÒ QUAN HÖ GI÷A N¢NG CAO N¡NG LùC GI¶NG D¹Y Vμ N¡NG LùC NGHI£N

CøU KHOA HäC CñA GI¶NG VI£N KHOA HäC X∙ HéI NH¢N V¡N ë C¸C TR¦êNG §¹I HäC QU¢N Sù

2.1. Thùc chÊt quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù

2.1.1. TiÕp cËn quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù d−íi gãc ®é ph−¬ng ph¸p luËn triÕt häc

Gi¶ng viªn KHXHNV lµ chñ thÓ trùc tiÕp cña qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. Cho nªn , nãi ®Õn n¨ng lùc cña hä thùc chÊt lµ nãi ®Õn

7

nh÷ng kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn bªn trong cña ng−êi gi¶ng viªn ®−îc huy ®éng vµo thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë nhµ tr−êng. Trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, n¨ng lùc cña gi¶ng viªn ®−îc biÓu hiÖn ë viÖc thu thËp xö lý lùa chän th«ng tin, biªn so¹n bµi gi¶ng, lùa chän sö dông nhiÒu ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i phï hîp víi néi dung, ®èi t−îng ®µo t¹o, lu«n kÕt hîp nh÷ng thñ ph¸p kh¸c nhau lµm t¨ng sù chó ý ®Ó ng−êi häc tiÕp thu vµ ghi nhí néi dung nhanh vµ hiÖu qu¶. Ng−îc l¹i, trong nghiªn cøu khoa häc, n¨ng lùc ®−îc biÓu hiÖn ë kh¶ n¨ng ph¸t hiÖn vÊn ®Ò nghiªn cøu, kh¶ n¨ng thu thËp, kh¸i qu¸t s¸ng t¹o tri thøc míi.

Nh− vËy, NLGD vµ NLNCKH lµ hai thµnh tè thèng nhÊt trong mét chñ thÓ, ®−îc biÓu hiÖn hai nhiÖm vô thèng nhÊt trong mét qu¸ tr×nh, võa thèng nhÊt, võa bao hµm sù kh¸c biÖt, ®ång thêi lµ nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l−îng hiÖu qu¶ gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. V× vËy, ®Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV, ®ßi hái ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng.

Tõ c¸ch tiÕp cËn trªn t¸c gi¶ quan niÖm: N©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù lµ ho¹t ®éng cã tæ chøc, cã môc ®Ých cña c¸c chñ thÓ nh»m thóc ®Èy ng−êi gi¶ng viªn kh«ng ngõng v−¬n lªn s¸ng t¹o, chiÕm lÜnh tri thøc khoa häc, ®æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn gi¶ng d¹y theo h−íng hiÖn ®¹i, ®Ó vËn dông vµo truyÒn thô hÖ thèng tri thøc khoa häc x· héi nh©n v¨n ®Õn ng−êi häc ®¹t hiÖu qu¶ cao ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c nhµ tr−êng.

- N©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ®−îc tæ chøc tiÕn hµnh chÆt chÏ thèng nhÊt cã môc ®Ých râ rµng vµ cã kÕ ho¹ch, néi dung, h×nh thøc, ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn x¸c ®Þnh, diÔn ra trong m«i tr−êng s− ph¹m qu©n sù, chÞu sù l·nh ®¹o qu¶n lý cña cÊp uû ®¶ng, chØ huy c¸c cÊp vµ c¬ quan chøc n¨ng ë c¸c tr−êng §HQS. Trong ®ã, cÊp uû ®¶ng, chØ huy c¸c cÊp vµ c¬ quan chøc n¨ng ®−îc xem lµ chñ thÓ t¸c ®éng chØ dõng l¹i víi môc ®Ých lµ nh÷ng nh©n tè t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò, ®iÒu kiÖn kh¸ch quan; cßn gi¶ng viªn KHXHNV lµ chñ thÓ trùc tiÕp quyÕt ®Þnh viÖc n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña hä.

- N©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS lµ qu¸ tr×nh thèng nhÊt, nh−ng bao hµm sù kh¸c biÖt. C¶ hai ho¹t ®éng ®Òu cã néi dung thèng nhÊt vµ cïng môc ®Ých h−íng ®Õn n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan qu©n ®éi, nh−ng do tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm, c¸ch thøc, ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh vµ s¶n phÈm cña hai ho¹t ®éng cã sù kh¸c nhau.

- N©ng cao NLGD vµ NLNCKH cßn lµ qu¸ tr×nh thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a nh÷ng t¸c ®éng cña c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d−ìng vµ tù ®µo t¹o, båi d−ìng nh»m kh«ng ngõng bæ sung nh÷ng tri thøc, nh÷ng kh¶ n¨ng míi; ®ång thêi, lo¹i bá nh÷ng yÕu kÐm l¹c hËu c¶n trë trong NLGD vµ NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn. Qu¸ tr×nh nµy ®−îc tiÕn hµnh víi nhiÒu h×nh thøc, biÖn ph¸p kh¸c nhau nh−: göi gi¶ng viªn ®i ®µo t¹o ë c¸c häc viÖn, nhµ tr−êng, héi thao, tËp huÊn, häc t¹i chøc, sinh ho¹t chuyªn ®Ò, th«ng tin khoa häc, héi th¶o… nh−ng ®©y chØ lµ nh÷ng c¬ së, ®iÒu kiÖn x©y dùng nh÷ng yÕu tè

8

tiÒm n¨ng. Thùc tiÔn gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc lµ h×nh thøc c¬ b¶n vµ trùc tiÕp ®Ó n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn.

2.1.2. Nh÷ng khÝa c¹nh b¶n chÊt cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù

ThuËt ng÷ quan hÖ trong tiÕng ViÖt ®−îc hiÓu lµ sù g¾n bã chÆt chÏ, cã t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau; ®ång thêi chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c mÆt, c¸c yÕu tè trong mét hÖ thèng nhÊt ®Þnh. Với c¸ch tiếp cận trên cã thÓ quan niệm: Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh, t¸c ®éng, thóc ®Èy, x©m nhËp, chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c nhµ tr−êng.

Quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS ®−îc thÓ hiÖn trªn ba khÝa c¹nh sau ®©y:

Mét lµ, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. N©ng cao NLGD ®Þnh h−íng n©ng cao NLNCKH tõ x¸c ®Þnh môc ®Ých, lùa chän néi dung, ph−¬ng h−íng nghiªn cøu ®Ó kh«ng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nghiªn cøu tù do, lén xén, mÊt kiÓm so t. Ng−îc l¹i, n©ng cao NLNCKH t¹o c¬ së, ®iÒu kiÖn n©ng cao NLGD, ®Ó ho¹t ®éng gi¶ng d¹y ngµy cµng ®¹t kÕt qu¶ cao, gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi o dôc - ®µo t¹o cña nhµ tr−êng. Sù rµng buéc, quy ®Þnh lÉn nhau gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV b¶o ®¶m cho qu tr×nh gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña hä ph t triÓn ®óng h−íng, ®¹t hiÖu qu¶ theo môc tiªu ®· ®Ò ra.

Hai lµ, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS lµ sù t¸c ®éng, thóc ®Èy lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. Tõ yªu cÇu n©ng cao NLGD ®· ®Æt ra nhu cÇu n©ng cao NLNCKH, thóc ®Èy ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc ngµy cµng ph¸t triÓn. NLNCKH ®−îc n©ng lªn l¹i kh¸i qu¸t, s¸ng t¹o ra nh÷ng tri thøc míi hiÖn ®¹i thóc ®Èy ng−êi gi¶ng viªn v−¬n lªn chiÕm lÜnh, vËn dông vµo n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y cña m×nh. Sù t¸c ®éng thóc ®Èy lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV diÔn ra hÕt søc phong phó, phøc t¹p, võa ®an xen hoµ quyÖn vµo nhau, võa thóc ®Èy, chÕ −íc lÉn nhau, lµm cho c¸c thµnh tè trong NLGD vµ NLNCKH ngµy cµng ®−îc bæ sung, ph¸t triÓn, hoµn thiÖn c¶ bÒ réng lÉn chiÒu s©u.

Ba lµ, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS lµ sù x©m nhËp, chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. Sù chuyÓn ho¸ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, kh«ng cã nghÜa lµ NLGD chuyÓn ho¸ thµnh NLNCKH vµ ng−îc l¹i; mµ n©ng cao NLGD mét mÆt t¹o nh÷ng nhu cÇu, ®éng lùc thóc ®Èy n©ng cao NLNCKH, qua ®ã tiÕp nhËn c¸c tri thøc ®Ó bæ sung ph¸t triÓn c¸c thµnh tè trong n¨ng lùc gi¶ng d¹y. Ng−îc l¹i, n©ng cao NLNCKH ®Õn l−ît nã t¹o nh÷ng yªu cÇu, ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng míi ®ßi hái n©ng cao NLGD.

9

2.2. Nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù

2.2.1. Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n phô thuéc vµo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm nhiÖm vô trung t©m ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù

Gi¸o dôc - ®µo t¹o lµ nhiÖm vô xuyªn suèt cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o ë c¸c nhµ tr−êng, nã thÓ hiÖn ë môc tiªu, yªu cÇu, ch−¬ng tr×nh, néi dung, ®èi t−îng ®µo t¹o mµ c¸c tæ chøc, c¸c lùc l−îng cÇn ph¶i h−íng ®Õn thùc hiÖn. Do ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cña ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c tr−êng §HQS cho nªn nhiÖm vô trung t©m cña mçi nhµ tr−êng võa mang tÝnh chÊt chung, võa ph¶n ¸nh yªu cÇu nhiÖm vô riªng theo chuyªn ngµnh ®µo t¹o cña tõng tr−êng, v× vËy khi nhiÖm vô trung t©m thay ®æi mäi ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc vµ gi¶ng d¹y cã sù thay ®æi. ChÝnh sù thay ®æi ®ã, chi phèi quy ®Þnh ®Õn chÊt l−îng, hiÖu qu¶ cña quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS.

2.2.2. Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n phô thuéc vµo viÖc ph¸t huy vai trß nh©n tè t¹o ®éng lùc ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù

Nh©n tè t¹o ®éng lùc lµ nh÷ng yÕu tè cã kh¶ n¨ng kÝch thÝch, thóc ®Èy, ®éng viªn ng−êi gi¶ng viªn g¾n bã víi c«ng viÖc, quan t©m ®Õn ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, kh«ng ngõng v−¬n lªn trong nghiªn cøu khoa häc gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c nhµ tr−êng. H¬n n÷a, gi¶ng d¹y KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, cã nhiÒu ®Æc thï, nhiÒu lo¹i h×nh, tÝnh chÊt kh¸c nhau, biÕt t×m vµ ph¸t huy c¸c nh©n tè t¹o ®éng lùc sÏ kÝch thÝch ng−êi gi¶ng viªn v−ît qua mäi khã kh¨n trë ng¹i hoµn thµnh tèt mäi nhiÖm vô ®−îc giao. Theo ®ã, cã thÓ thÊy c¬ chÕ, chÝnh s¸ch t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n kh«ng ngõng v−¬n lªn s¸ng t¹o khoa häc trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y hµng ngµy cña hä. §iÒu kiÖn, m«i tr−êng s− ph¹m kÝch thÝch ng−êi gi¶ng viªn tÝch cùc tham gia nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù.

2.2.3. Quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n phô thuéc vµo nh©n tè chñ quan cña ng−êi gi¶ng viªn

Quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, kh«ng chØ phô thuéc vµo nh÷ng nh©n tè, nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan, mµ nã cßn phô thuéc rÊt lín vµo nh©n tè chñ quan cña ng−êi gi¶ng viªn nh−: tr×nh ®é tri thøc; ®éng c¬, th¸i ®é, ý chÝ, nghÞ lùc; n¨ng lùc thùc tiÔn. Mçi nh©n tè cã vÞ trÝ, vai trß nhÊt ®Þnh, nh−ng ®Òu t¸c ®éng chi phèi ®Õn quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña hä trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng. Cïng víi tr×nh ®é tri thøc, ®éng c¬, th¸i ®é, th× n¨ng lùc thùc tiÔn

10

cña ng−êi gi¶ng viªn cã vai trß to lín trong viÖc qu¸n triÖt tæ chøc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nµy trong thùc tiÔn.

KÕt luËn ch−¬ng 2 N©ng cao NLGD vµ NLNCKH lµ nh÷ng ho¹t ®éng cã c¸ch thøc, ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh kh¸c nhau, nh−ng cã mèi quan hÖ g¾n bã chÆt chÏ víi nhau. Thùc chÊt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh, t¸c ®éng, thóc ®Èy, x©m nhËp chuyÓn hãa lÉn nhau gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn. Mèi quan hÖ nµy diÔn ra nh− lµ mét qu¸ tr×nh tù th©n mang tÝnh quy luËt, ®ã lµ mét chu tr×nh biÖn chøng theo quan hÖ nh©n qu¶ quy ®Þnh chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng §HQS.

Ch−¬ng 3 Mét sè vÊn ®Ò thùc tiÔn cña quan hÖ gi÷A N¢NG CAO N¡NG

LùC GI¶NG D¹Y Vμ N¡NG LùC NGHI£N CøU KHOA HäC CñA GI¶NG VI£N KHOA HäC X∙ HéI NH¢N V¡N ë C¸C TR¦êNG ®¹i häc qu©n

sù hiÖn nay 3.1. Thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng cña quan hÖ gi÷a n©ng

cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

3.1.1. Thùc tr¹ng cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

Trong nh÷ng n¨m qua l·nh ®¹o, chØ huy, c¬ quan chøc n¨ng vµ ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV, ®· cã sù thèng nhÊt trong nhËn thøc vµ tæ chøc ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc g¾n liÒn víi ho¹t ®éng gi¶ng d¹y. §iÓm næi bËt trong n©ng cao NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay lµ néi dung, h×nh thøc nghiªn cøu khoa häc ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng víi nhiÒu cÊp ®é kh¸c nhau vµ h−íng vµo nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò phôc vô cho ho¹t ®éng gi¶ng d¹y. Cho nªn, trong thùc tiÔn quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ®−îc thÓ hiÖn trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc, mµ biÓu hiÖn sinh ®éng nhÊt lµ ë c¸c kh©u, c¸c b−íc trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cña ng−êi gi¶ng viªn.

Thø nhÊt, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong ®æi míi ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y. Mäi ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc tËp trung chñ yÕu ®æi míi hÖ thèng ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y, c¶ kÕt cÊu ch−¬ng tr×nh, c¶ néi dung m«n häc, bµi häc, theo h−íng c¬ b¶n, hÖ thèng, thèng nhÊt, chuyªn s©u, phï hîp c¸c cÊp häc, bËc häc. Tuy nhiªn, so víi yªu cÇu ®Æt ra trong ®µo t¹o sÜ quan nh÷ng n¨m gÇn ®©y, th× n¨ng lùc nghiªn cøu ®æi míi ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, vÉn cßn béc lé nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §iÒu nµy thÓ hiÖn ë sù mÊt c©n ®èi, ch−a phï hîp gi÷a c¸c cÊp häc, bËc häc chØ chó ý nhiÒu ®Õn ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y theo bËc häc (cao

11

®¼ng, ®¹i häc) mµ ch−a cã sù quan t©m ®óng møc ®Õn ch−¬ng tr×nh, néi dung gi¶ng d¹y theo cÊp häc (chøc danh).

Thø hai, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong n©ng cao chÊt l−îng biªn so¹n bµi gi¶ng. Ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn ®· tËp trung n©ng cao chÊt l−îng biªn so¹n bµi gi¶ng, tõ viÖc lùa chän néi dung, x©y dùng ®Ò c−¬ng ®Õn viÖc thu thËp tµi liÖu, xö lý th«ng tin biªn so¹n bµi gi¶ng. Tuy vËy, viÖc nghiªn cøu n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y mÆc dï ®· ®−îc gi¶ng viªn KHXHNV chó träng, nh−ng ch−a thËt th−êng xuyªn, toµn diÖn, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu nhiÖm vô gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.

Thø ba, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong ®æi míi ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y. TÝch cùc, chñ ®éng kh«ng ngõng nghiªn cøu khoa häc vËn dông c¸c ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, kÕt hîp ®an xen, lßng ghÐp c¸c h×nh thøc, ph−¬ng ph¸p, cò vµ míi, gi÷a truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i, gi÷a lý thuyÕt vµ thùc hµnh. MÆc dï, ®éi ngò gi¶ng viªn th−êng xuyªn quan t©m ®Çu t− nghiªn cøu, nh−ng nh×n chung ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS, vÉn ch−a ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña sù nghiÖp ®µo t¹o sÜ quan trong t×nh h×nh míi.

Thø t−, quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong sö dông ph−¬ng tiÖn gi¶ng d¹y. NÐt næi bËt trong trong nghiªn cøu vËn dông ph−¬ng tiÖn d¹y häc trong gi¶ng d¹y cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a ph−¬ng tiÖn truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i. Cho dï cã sù quan t©m, nh−ng kh¶ n¨ng nghiªn cøu vËn dông c¸c ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i vµo gi¶ng d¹y cña gi¶ng viªn KHXHNV, vÉn ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu gi¶ng d¹y bËc ®¹i häc qu©n sù trong thêi ®¹i ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ.

3.1.2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn thùc tr¹ng cña quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

- Nhãm nguyªn nh©n thuéc vÒ kh¸ch quan Thùc tr¹ng quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ë

c¸c tr−êng §HQS, nh÷ng n¨m võa qua ®−îc b¾t nguån tõ viÖc nhËn thøc vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña c¸c nhµ tr−êng; tõ viÖc ph¸t huy nh©n tè t¹o ®éng lùc trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV. Tuy nhiªn, trong nhËn thøc vµ tæ chøc thùc hiÖn, trong ph¸t huy c¸c nh©n tè t¹o ®éng lùc cßn cã nhiÒu thiÕu sãt ch−a t¹o ®−îc ®iÒu kiÖn, thêi gian hîp lý, ch−a t¹o ra ®−îc nh÷ng ®éng lùc h¬n n÷a thóc ®Èy gi¶ng viªn v−¬n lªn s¸ng t¹o khoa häc gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c nhµ tr−êng.

- Nhãm nguyªn nh©n thuéc vÒ chñ quan Thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c cuéc c¶i c¸ch gi¸o dôc phô thuéc phÇn lín vµo

chÊt l−îng ®éi ngò gi¶ng viªn. §iÒu ®ã, ®−îc biÓu hiÖn c¶ trong nhËn thøc, vµ c¶ tr×nh ®é, n¨ng lùc trong thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc. Tuy nhiªn, sè l−îng, chÊt l−îng cña gi¶ng viªn KHXHNv ë c¸c nhµ tr−êng ngµy cµng gia t¨ng, nh−ng nh×n chung sù gia t¨ng ®ã vÉn ch−a theo kÞp cña môc tiªu, yªu cÇu ngµy cµng cao cña nhiÖm vô ®µo t¹o ®¹i häc qu©n sù

12

3.2. Nh©n tè t¸c ®éng vµ yªu cÇu ®èi víi quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

3.2.1. Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

Thø nhÊt, nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn n¶y sinh tõ c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc trong thêi kú míi. C«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ë n−íc ta hiÖn nay ®· vµ ®ang diÔn ra trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ trong n−íc cã nh÷ng thuËn lîi, thêi c¬, võa cã nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc. §iÒu ®ã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn viÖc nhËn thøc, tæ chøc ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS.

Thø hai, sù t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, nhÊt lµ c«ng nghÖ th«ng tin. Sù ph¸t triÓn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®· t¸c ®éng s©u s¾c ®Õn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, trong ®ã cã ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o, nã ®Æt ra yªu cÇu, ®ßi hái c¸c nhµ tr−êng trong viÖc ®æi míi néi dung ch−¬ng tr×nh, ®Õn ph−¬ng ph¸p, ph−¬ng tiÖn gi¶ng d¹y, ®Õn c¸ch thøc t¸c ®éng cña ng−êi gi¶ng viªn ®Õn ng−êi häc.

Thø ba, sù ph¸t triÓn míi vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña qu©n ®éi nh©n d©n ViÖt Nam trong t×nh h×nh míi. Trong tõng giai ®o¹n c¸ch m¹ng chøc n¨ng, nhiÖm vô qu©n ®éi cã sù ph¸t triÓn míi vÒ néi dung phï hîp víi yªu cÇu, nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng. Sù ph¸t triÓn míi cña chøc n¨ng, nhiÖm vô qu©n ®éi ®· t¸c ®éng rÊt lín ®Õn viÖc nghiªn cøu khoa häc vµ gi¶ng d¹y cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS.

3.2.2. Mét sè yªu cÇu ®èi víi quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

Thø nhÊt, n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ph¶i lµ nhiÖm vô quan träng th−êng xuyªn trong c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o cña cÊp ñy ®¶ng, chØ huy c¸c cÊp ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay. Thùc hiÖn vÊn ®Ò nµy cÇn lµm tèt mét sè néi dung sau:

Mét lµ, ph¶i nhËn thøc ®óng ®¾n vÞ trÝ vai trß cña viÖc n©ng cao NLNCKH víi ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, nªu cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña m×nh phÊn ®Êu hoµn thµnh nhiÖm vô theo chøc tr¸ch

Hai lµ, ph¶i cã sù l·nh ®¹o vµ chØ huy thèng nhÊt, tæ chøc chÆt chÏ trong toµn tr−êng, tõng ngµnh,tõng cÊp, tõng c¬ quan ®¬n vÞ, tæ chøc chÆt chÏ thèng nhÊt cã sù ph©n cÊp râ rµng g¾n víi chøc tr¸ch nhiÖm vô cña ng−êi c¸n bé, gi¶ng viªn.

Ba lµ, ®ång thêi th−êng xuyªn s¬ tæng kÕt ®¸nh gi kÕt qu¶ thùc hiÖn nhiÖm vô ë tõng ®¬n vÞ cã liªn quan. Kh¾c phôc kÞp thêi t×nh tr¹ng bu«ng láng sù l·nh ®¹o qu¶n lý cña c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ.

13

Thø hai, n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

Mét lµ, c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, nhiÖm vô cô thÓ cña mçi nhµ tr−êng ®Ó x¸c ®Þnh lùa chän néi dung, h×nh thøc, ph−¬ng ph¸p tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc g¾n liÒn víi n©ng cao gi¶ng d¹y.

Hai lµ, c¨n cø vµo thùc tr¹ng chÊt l−îng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV cña nhµ tr−êng, ®Ó cã c¸ch thøc ®µo t¹o, båi d−ìng vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc ®¹t hiÖu qu¶ cao.

Ba lµ, c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m c¬ së vËt chÊt cña tõng tr−êng, ®Ó t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó gi¶ng viªn nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y cña m×nh.

Thø ba, ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc, c¸c lùc l−îng víi tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n trong n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña ng−êi gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

Mét lµ, ph¸t huy vai trß cña c¸c tæ chøc, lùc l−îng trong hÖ thèng gi¸o dôc - ®µo t¹o cña c¸c tr−êng.

Hai lµ, cïng víi viÖc ph¸t huy vai trß c¸c tæ chøc, c¸c lùc l−îng; ®ång thêi ph¶i ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña tõng gi¶ng viªn, ë tõng bé m«n, tõng khoa trong nhµ tr−êng.

KÕt luËn ch−¬ng 3 Thùc tr¹ng quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn

KHXHNV ®−îc xem xÐt, ®¸nh gi¸ trong c¸c kh©u, c¸c b−íc cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y cña ng−êi gi¶ng viªn. ViÖc ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng, chØ ra nguyªn nh©n, nh©n tè t¸c ®éng vµ yªu cÇu ®èi víi quan hÖ nµy lµ c¬ së khoa häc ®Ó c¸c nhµ tr−êng ®Ò ra chñ tr−¬ng, gi¶i ph¸p thÝch hîp gi¶i quyÕt hiÖu qu¶ mèi quan hÖ trong thùc tiÔn gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o sÜ quan ë c¸c tr−êng §HQS.

Ch−¬ng 4

GI¶I PH¸P C¥ B¶N gi¶i quyÕt QUAN HÖ gi÷a n©ng CAO N¡NG LùC GI¶NG D¹Y Vμ N¡NG lùc nghiªn CøU KHOA HäC CñA GI¶NG VI£N khoa häc x∙ HéI Nh©n

V¡N ë C¸C TR¦êNG §¹I HäC QU¢N Sù HIÖN NAY

4.1. Nhãm gi¶i ph¸p tæ chøc lao ®éng s− ph¹m khoa häc t¹o sù thÝch øng gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

4.1.1. N©ng cao n¨ng lùc nhËn thøc cña c¸c tæ chøc l∙nh ®¹o, chØ huy, c¬ quan chøc n¨ng vÒ quan hÖ gi÷a n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

14

- Trong nhËn thøc vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c chñ thÓ kh«ng nªn ®ång nhÊt gi÷a ho¹t ®éng n©ng cao NLGD víi ho¹t ®éng n©ng cao NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn. Tuy nhiªn, còng kh«ng nªn thÊy sù kh¸c biÖt mµ ®Ò cao, tuyÖt ®èi ho¸ ho¹t ®éng nµy coi nhÑ ho¹t ®éng kia.

- §Ó tæ chøc, thùc hiÖn hiÖu qu¶ t¨ng c−êng quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn, cÇn ph¶i tiÕp tôc kiÖn toµn vµ n©ng cao chÊt l−îng cña l·nh ®¹o, chØ huy khoa gi¸o viªn vµ c¬ quan chøc n¨ng ë c¸c tr−êng §HQS.

4.1.2. Tæ chøc ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc hîp lý t¹o sù thÝch øng gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

- TiÕp tôc hoµn thiÖn mét hÖ thèng kÕ ho¹ch tæng thÓ còng nh− kÕ ho¹ch cô thÓ cña tõng giai ®o¹n, t¹o thÕ chñ ®éng cho c«ng t¸c qu¶n lý ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc ®Õn tõng khoa gi¸o viªn.

- Tæ chøc ho¹t ®éng gi¶ng d¹y theo h−íng tiÕp cËn nghiªn cøu khoa häc. Muèn vËy, ph¶i nghiªn cøu ®æi míi, néi dung, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y theo h−íng hiÖn ®¹i, sao cho phï hîp vµ ph¸t huy tèi ®a vai trß cña ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i trong n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o sÜ quan ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.

- §Èy m¹nh ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc ph¶i g¾n liÒn víi ho¹t ®éng gi¶ng d¹y, phôc vô cho gi¶ng d¹y KHXHNV cña c¸c nhµ tr−êng.

- X©y dùng hÖ thèng th«ng tin t− liÖu, th− viÖn cho phÐp khai th¸c th«ng tin khoa häc mét c¸ch nhanh chãng, thuËn lîi; b¶o ®¶m ®Çy ®ñ s¸ch gi¸o khoa, gi¸o tr×nh, tµi liÖu tham kh¶o, t¹p chÝ chuyªn ngµnh; x©y dùng hÖ thèng gi¶ng ®−êng ®ång bé, chuyªn s©u vµ hiÖn ®¹i.

4.2. Nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng c¸c nh©n tè t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

4.2.1. §æi míi, hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh»m t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n tÝch cùc nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

C¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®èi víi gi¶ng viªn KHXHNV lµ mét bé phËn trong hÖ thèng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch c¸n bé cña §¶ng, Nhµ n−íc vµ cña Qu©n ®éi ta. ThÓ hiÖn sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ®èi víi sù cèng hiÕn cña ng−êi gi¶ng viªn trong sù nghiÖp gi¸o dôc - ®µo t¹o, vµ cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng ®èi víi viÖc ph¸t huy vai trß cña gi¶ng viªn trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y KHXHNV ë c¸c nhµ tr−êng. V× thÕ, ®æi míi, hoµn thiÖn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch lµ kh©u cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Ó t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn KHXHNV tÝch cùc nghiªn cøu, chiÕm lÜnh tri thøc, ®æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c tr−êng §HQS. Cã nghÜa lµ, ph¶i h×nh thµnh trªn thùc tÕ mét c¬ chÕ, chÝnh s¸ch trong c«ng t¸c tuyÓn chän, ®µo t¹o, bè trÝ, sö dông, ®¸nh gi¸ ®·i ngé víi gi¶ng viªn KHXHNV thùc sù phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn ®Êt n−íc, qu©n ®éi, víi yªu cÇu gi¶ng d¹y KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.

15

4.2.2. X©y dùng m«i tr−êng s− ph¹m thuËn lîi t¹o ®éng lùc thóc ®Èy gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n tÝch cùc nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

Quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH ®−îc ph¸t huy mét c¸ch triÖt ®Ó khi cã ®−îc mét m«i tr−êng gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc d©n chñ, ®ång thuËn, ë ®ã c¶ hÖ thèng l·nh ®¹o, chØ huy, c¬ quan chøc n¨ng vµ ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV cã sù thèng nhÊt cao trong qu¸n triÖt, tæ chøc thùc hiÖn tèt nhiÖm vô gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc trªn c¬ së x©y dùng ®−îc mét môc ®Ých, lý t−ëng sèng cao ®Ñp, c¸c quan hÖ chuÈn mùc, trong s¸ng vµ nhu cÇu lîi Ých ®−îc thùc hiÖn. Cho nªn, cÇn ph¶i më réng d©n chñ trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc; x©y dùng c¸c mèi quan hÖ s− ph¹m lµnh m¹nh; ®ång thêi cÇn ph¶i x©y dùng c¬ së vËt chÊt, c¶nh quan m«i tr−êng gãp phÇn thiÕt thùc ®Ó ng−êi gi¶ng viªn thùc hiÖn nhiÖm vô nghiªn cøu khoa häc thuËn lîi n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y…

4.3. Nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn khoa häc x· héi nh©n v¨n ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

4.3.1. Tõng b−íc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n theo h−íng chuÈn ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä nghiªn cøu khoa häc n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

Tr−íc yªu cÇu cña nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o, x©y dùng qu©n ®éi trong t×nh h×nh míi, th× viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng tiªu chuÈn, m« h×nh ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn lµ hÕt søc cÇn thiÕt, vµ ®ã còng lµ c¬ së khoa häc ®Ó l·nh ®¹o, chØ huy c¸c nhµ tr−êng cã kÕ ho¹ch, néi dung, biÖn ph¸p ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc. Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh nµy lµ x¸c ®Þnh vµ hiÖn thùc ho¸ nh÷ng tiªu chuÈn, m« h×nh ng−êi c¸n bé sÜ quan qu©n ®éi vµo ®èi t−îng ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cô thÓ, ®ã lµ gi¶ng viªn KHXHNV. Nh÷ng tiªu chÝ, m« h×nh ®ã kh«ng chØ vÒ phÈm chÊt, tr×nh ®é n¨ng lùc chuyªn m«n, mµ cßn c¶ vÒ sè l−îng, c¬ cÊu. Thùc hiÖn tèt viÖc chuÈn ho¸ sÏ ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®−îc ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng yªu cÇu gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc x· héi nh©n v¨n ë nhµ tr−êng; ®ång thêi, gãp phÇn vËn dông hiÖu qu¶ quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay.

4.3.2. §æi míi néi dung, h×nh thøc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn khoa häc x∙ héi nh©n v¨n theo h−íng n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu khoa häc g¾n liÒn víi n©ng cao n¨ng lùc gi¶ng d¹y cña hä ë c¸c tr−êng ®¹i häc qu©n sù hiÖn nay

§æi míi néi dung, h×nh thøc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi gi¶ng viªn tham gia cµng nhiÒu h¬n, hiÖu qu¶ h¬n c¸c ho¹t ®éng thùc tiÔn gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc trªn mäi h×nh thøc kh¸c nhau. V× thÕ, cÇn ph¶i t¨ng c−êng më réng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa

16

häc ë c¸c tr−êng §HQS. §Ó thùc hiÖn gi¶i ph¸p nµy cÇn ph¶i tËp trung vµo mét sè vÊn ®Ò sau ®©y.

- C¸c nhµ tr−êng, mµ trùc tiÕp lµ c¸c khoa gi¸o viªn KHXHNV, nhÊt lµ c¸c tæ bé m«n ph¶i tæ chøc, ph©n c«ng s¾p xÕp néi dung kÕ ho¹ch cô thÓ khoa häc ®Ó mäi gi¶ng viªn ®−îc tham gia thùc hµnh gi¶ng bµi vµ cã thêi gian nghiªn cøu khoa häc th−êng xuyªn.

- §æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh, ph−¬ng ph¸p ®µo t¹o ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV, theo h−íng gi¶m thêi gian lªn líp lý thuyÕt, t¨ng thêi gian vµ néi dung thùc hµnh, thùc tËp, tËp bµi dµnh thêi gian cho ng−êi häc thùc hµnh nghiÖp vô s− ph¹m vµ tËp d−ît nghiªn cøu khoa häc. §ång thêi, chñ ®éng tõng b−íc tiÕp cËn dÇn tíi ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc, t¨ng c−êng thùc hµnh c¸c ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu lý thuyÕt vµ thùc tiÔn

- §æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p båi d−ìng t¹i chøc vµ ®µo t¹o l¹i nh»m bæ sung nh÷ng tri thøc, kinh nghiÖm, kü n¨ng… mµ gi¶ng viªn KHXHNV cßn thiÕu hôt so víi yªu cÇu cña nhiÖm vô gi¶ng d¹y, nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng §HQS trong thêi kú míi.

- Më réng giao l−u, liªn kÕt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó gi¶ng viªn lùa chän nh÷ng h×nh thøc, ph−¬ng tiÖn, kh«ng gian, thêi gian phï hîp víi kh¶ n¨ng nhËn thøc, nghiªn cøu ®Ó bæ sung nh÷ng tri thøc, kü n¨ng, kinh nghiÖm cßn thiÕu hôt cña m×nh.

- TÝch cùc båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn ®Çu ®µn vÒ KHXHNV, gãp phÇn thóc ®Èy gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c nhµ tr−êng tÝch cùc chñ ®éng v−¬n lªn s¸ng t¹o khoa häc ®æi míi néi dung, ch−¬ng tr×nh, ph−¬ng ph¸p kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y KHXHNV cña m×nh.

KÕt luËn ch−¬ng 4 Nghiªn cøu quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH kh«ng chØ trªn c¬ së

ph−¬ng ph¸p luËn khoa häc ®· ®−îc ph©n tÝch ®¸nh gi¸; mµ vÊn ®Ò quan träng lµ ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp, thiÕt thùc, kh¶ thi ®Ó hiÖn thùc hãa quan hÖ ®ã trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS. Mçi nhãm gi¶i ph¸p tuy cã vÞ trÝ, vai trß kh¸c nhau, nh−ng cã quan hÖ thèng nhÊt h÷u c¬ víi nhau, ®Òu h−íng ®Õn gi¶i quyÕt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña ng−êi gi¶ng viªn trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c tr−êng §HQS hiÖn nay

KÕT LUËN 1. N¨ng lùc gi¶ng d¹y vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ sù thèng nhÊt biÖn

chøng cña c¸c yÕu tè vÒ tr×nh ®é tri thøc, ph−¬ng ph¸p, kü n¨ng chuyªn m«n nghÒ nghiÖp vµ c¸c phÈm chÊt t©m sinh lý cña ng−êi gi¶ng viªn ®−îc huy ®éng vµo thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc. §©y lµ nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn

17

chÊt l−îng, hiÖu qu¶ gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV ë c¸c tr−êng §HQS.

2. Sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc trong t×nh h×nh míi ®· vµ ®ang ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu cao trong viÖc gi¸o dôc - ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan ë c¸c tr−êng §HQS. Nh÷ng yªu cÇu ®ã, ®ßi hái ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña ®éi ngò gi¶ng viªn nãi chung vµ gi¶ng viªn KHXHNV nãi riªng. N©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ qu¸ tr×nh kh«ng ngõng v−¬n lªn cña chñ thÓ nh»m chiÕm lÜnh tri thøc khoa häc, ®æi míi néi dung, ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y theo h−íng tiªn tiÕn hiÖn ®¹i ®Ó truyÒn ®¹t tri thøc ®Õn ng−êi häc nhanh vµ hiÖu qu¶.

3. Thùc chÊt quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV lµ mét chu tr×nh biÖn chøng ®ã lµ sù rµng buéc, quy ®Þnh, t¸c ®éng, thóc ®Èy, chuyÓn ho¸ lÉn nhau diÔn ra trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o cña ng−êi gi¶ng viªn ë c¸c tr−êng §HQS. ChÝnh sù rµng buéc, t¸c ®éng thóc ®Èy ®ã gióp ng−êi gi¶ng viªn ngµy cµng ®i s©u kh¸m ph¸ s¸ng t¹o khoa häc n¾m ch¾c tr×nh ®é tri thøc, kü n¨ng ph−¬ng ph¸p s− ph¹m gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹o cña nhµ tr−êng. Tuy nhiªn, quan hÖ ®ã kh«ng ph¶i diÔn ra mét c¸ch ngÉu nhiªn, tù ph¸t mµ th«ng qua ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ng−êi. V× thÕ, ®Ó quan hÖ ®ã ngµy cµng thÓ hiÖn hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o cÇn n¾m v÷ng vµ vËn dông nhuÇn nhuyÔn c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt vÒ sù phô thuéc cña quan hÖ ®ã vµo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm cña nhiÖm vô trung t©m cña c¸c nhµ tr−êng; viÖc ph¸t huy vai trß hÖ thèng ®éng lùc trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc; vµ vai trß nh©n tè chñ quan cña ng−êi gi¶ng viªn trong thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c tr−êng §HQS.

4. Trong thùc tiÔn quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ®−îc thÓ hiÖn trong ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc, mµ biÓu hiÖn cô thÓ sinh ®éng trong c¸c kh©u, c¸c b−íc cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y cña ng−êi gi¶ng viªn. Nh÷ng kÕt qu¶, thµnh tùu cña quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV thÓ hiÖn tr×nh ®é n¨ng lùc cña c¸c chñ thÓ trong l·nh ®¹o, chØ ®¹o viÖc ®µo t¹o, båi d−ìng x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn; trong tæ chøc thùc hiÖn nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng. §ång thêi, ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn vÒ tr×nh ®é, n¨ng lùc cña gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng môc tiªu, yªu cÇu ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan qu©n ®éi hiÖn nay. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®−îc vÉn cßn tån t¹i mét sè khuyÕt ®iÓm, yÕu kÐm, bÊt cËp ch−a t−¬ng xøng víi tÇm vãc, qui m« vµ yªu cÇu nhiÖm vô gi¸o dôc - ®µo t¹o cña mét tr−êng ®µo t¹o bËc ®¹i häc qu©n sù. Nh÷ng h¹n chÕ ®ã, do nhiÒu nguyªn nh©n võa chñ quan, võa kh¸ch quan, nh−ng s©u xa lµ sù t¸c ®éng chi phèi cña c¸c nh©n tè, ®iÒu kiÖn kh¸ch quan, vµ trùc tiÕp lµ vai trß chñ quan cña ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV. Trong nh÷ng n¨m tiÕp theo, quan hÖ ®ã sÏ cßn tiÕp tôc chÞu sù t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè theo nh÷ng chiÒu h−íng vµ møc ®é kh¸c nhau, võa thuËn lîi, võa khã kh¨n, võa ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu ®èi víi c¸c chñ thÓ ë c¸c tr−êng §HQS. §Ó gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ nµy, chñ thÓ ë c¸c tr−êng §HQS cÇn ph¶i n¾m ch¾c nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng; ®ång

18

thêi, qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn tèt nh÷ng yªu cÇu cã tÝnh nguyªn t¾c gãp phÇn n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô ®µo t¹o sÜ quan ë c¸c nhµ tr−êng hiÖn nay.

5. §Ó quan hÖ gi÷a n©ng cao NLGD vµ NLNCKH cña gi¶ng viªn KHXHNV ngµy cµng ph¸t huy hiÖu qu¶ trong n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc - ®µo t¹o ë c¸c tr−êng §HQS, cÇn thùc hiÖn ®ång bé nhiÒu nhãm gi¶i ph¸p, trong ®ã tËp trung vµo c¸c nhãm gi¶i ph¸p c¬ b¶n: nhãm gi¶i ph¸p tæ chøc lao ®éng s− ph¹m khoa häc t¹o sù thÝch øng gi÷a ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc cña gi¶ng viªn KHXHNV; nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng c¸c nh©n tè t¹o ®éng lùc trong gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc; vµ nhãm gi¶i ph¸p x©y dùng ®éi ngò gi¶ng viªn KHXHNV ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu khoa häc ë c¸c nhµ tr−êng. C¸c nhãm gi¶i ph¸p lµ mét chØnh thÓ thèng nhÊt, võa cã tÝnh ®éc lËp t−¬ng ®èi, võa cã sù t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. Gi¶i quyÕt tèt c¸c nhãm gi¶i ph¸p nµy sÏ gãp phÇn cao chÊt l−îng gi¶ng d¹y vµ nghiªn cøu KHXHNV trong ®µo t¹o ®éi ngò sÜ quan ë c¸c tr−êng §HQS ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc trong t×nh h×nh hiÖn nay.