Gi·n phÕ qu¶nGi·n phÕ qu¶n

Khoa H« HÊp BÖnh viÖn B¹ch Khoa H« HÊp BÖnh viÖn B¹ch MaiMai

®Þnh nghÜa®Þnh nghÜa

Gi·n phÕ qu¶n lµ t×nh tr¹ng t¨ng Gi·n phÕ qu¶n lµ t×nh tr¹ng t¨ng bÊt th êng, h»ng ®Þnh vµ kh«ng bÊt th êng, h»ng ®Þnh vµ kh«ng håi phôc khÈu kÝnh phÕ qu¶n håi phôc khÈu kÝnh phÕ qu¶n của một phần PQ. của một phần PQ.

Cã thÓ gi·n ë phÕ qu¶n lín trong Cã thÓ gi·n ë phÕ qu¶n lín trong khi phÕ qu¶n nhá vÉn b×nh th khi phÕ qu¶n nhá vÉn b×nh th êng hoÆc gi·n ë phÕ qu¶n nhá êng hoÆc gi·n ë phÕ qu¶n nhá trong khi phÕ qu¶n lín b×nh th trong khi phÕ qu¶n lín b×nh th êng.êng.

C¬ chÕ bÖnh sinhC¬ chÕ bÖnh sinh

Gi·n phÕ qu¶n cã thÓ bÈm sinh do di Gi·n phÕ qu¶n cã thÓ bÈm sinh do di truyÒn hoÆc do m¾c ph¶i. truyÒn hoÆc do m¾c ph¶i.

3 c¬ chÕ quan träng: nhiÔm khuÈn, 3 c¬ chÕ quan träng: nhiÔm khuÈn, t¾c phÕ qu¶n vµ x¬ ho¸ quanh phÕ t¾c phÕ qu¶n vµ x¬ ho¸ quanh phÕ qu¶n.qu¶n.

B×nh th êng VK rÊt khã kÕt dÝnh B×nh th êng VK rÊt khã kÕt dÝnh vµo biÓu m« PQ nh ng khi biÓu m« vµo biÓu m« PQ nh ng khi biÓu m« PQ bÞ tæn th ¬ng th× VK l¹i dÔ kÕt PQ bÞ tæn th ¬ng th× VK l¹i dÔ kÕt dÝnh vµo biÓu m«, g©y viªm, lµm dÝnh vµo biÓu m«, g©y viªm, lµm cho thµnh PQ bÞ ph¸ huû vµ bÞ gi·n cho thµnh PQ bÞ ph¸ huû vµ bÞ gi·n ra.ra.

Nguyªn nh©nNguyªn nh©n

DÞ tËt bÈm ë cÊu tróc phÕ qu¶n:DÞ tËt bÈm ë cÊu tróc phÕ qu¶n: Héi chøng Kartagener m« t¶ 1933Héi chøng Kartagener m« t¶ 1933 Héi chøng Williams – CampbellHéi chøng Williams – Campbell Héi chøng Mounier – KuhnHéi chøng Mounier – Kuhn Rèi lo¹n thanh läc nhÇy nhung mao: Rèi lo¹n thanh läc nhÇy nhung mao: Héi chøng rèi lo¹n vËn ®éng Héi chøng rèi lo¹n vËn ®éng

nhung maonhung mao Rèi lo¹n vËn ®éng nhung mao thø Rèi lo¹n vËn ®éng nhung mao thø

ph¸t cña hen phÕ qu¶n.ph¸t cña hen phÕ qu¶n.

Nguyªn nh©nNguyªn nh©n Rèi lo¹n c¬ chÕ b¶o vÖ:Rèi lo¹n c¬ chÕ b¶o vÖ: Suy gi¶m miÔn dÞch bÈm sinh: gi¶m Suy gi¶m miÔn dÞch bÈm sinh: gi¶m

gamma - gl«bulin m¸u, gi¶m chän läc gamma - gl«bulin m¸u, gi¶m chän läc lgA, lgM, lgG.lgA, lgM, lgG.

Suy gi¶m miÔn dÞch thø ph¸t: dïng Suy gi¶m miÔn dÞch thø ph¸t: dïng thuèc g©y ®éc tÕ bµo, nhiÔm thuèc g©y ®éc tÕ bµo, nhiÔm HIV/AIDS, bÖnh ë tuû, bÖnh b¹ch HIV/AIDS, bÖnh ë tuû, bÖnh b¹ch cÇu m¹n tÝnh.cÇu m¹n tÝnh.

Do bÖnh x¬ ho¸ kÐn (Mucovisidose): Do bÖnh x¬ ho¸ kÐn (Mucovisidose): chiÕm 50% c¸c tr êng hîp GPQ, lµ chiÕm 50% c¸c tr êng hîp GPQ, lµ nguyªn nh©n th êng gÆp nhÊt ë nguyªn nh©n th êng gÆp nhÊt ë Ch©u ¢u vµ B¾c MÜ.Ch©u ¢u vµ B¾c MÜ.

Nguyªn nh©nNguyªn nh©n

Do viªm ho¹i tö ë thµnh phÕ qu¶n: GPQ Do viªm ho¹i tö ë thµnh phÕ qu¶n: GPQ sau NK phæi nh lao, viªm phæi vi khuÈn, sau NK phæi nh lao, viªm phæi vi khuÈn, vi rót, sëi, ho gµ, do dÞch d¹ dµy hoÆc vi rót, sëi, ho gµ, do dÞch d¹ dµy hoÆc m¸u bÞ hÝt xuèng phæi, hÝt thë khãi h¬i m¸u bÞ hÝt xuèng phæi, hÝt thë khãi h¬i ®éc.®éc.

Do phÕ qu¶n lín bÞ t¾c nghÏn: lao h¹ch Do phÕ qu¶n lín bÞ t¾c nghÏn: lao h¹ch phÕ qu¶n, hoÆc dÞ vËt r¬i vµo phÕ phÕ qu¶n, hoÆc dÞ vËt r¬i vµo phÕ qu¶n ë trÎ em, u phÕ qu¶n hoÆc sÑo x¬: qu¶n ë trÎ em, u phÕ qu¶n hoÆc sÑo x¬: lao phæi x¬, lao x¬ hang, ¸p xe phæi lao phæi x¬, lao x¬ hang, ¸p xe phæi m¹n tÝnhm¹n tÝnh

Nguyªn nh©nNguyªn nh©n

§¸p øng miÔn dÞch qu¸ møc: §¸p øng miÔn dÞch qu¸ møc: bÖnh Aspergillus phæi phÕ qu¶n bÖnh Aspergillus phæi phÕ qu¶n dÞ øng. §¸p øng miÔn dÞch qu¸ dÞ øng. §¸p øng miÔn dÞch qu¸ møc còng cã thÓ x¶y ra sau ghÐp møc còng cã thÓ x¶y ra sau ghÐp phæi.phæi.

GPQ v« c¨n: gi·n phÕ qu¶n v« c¨n GPQ v« c¨n: gi·n phÕ qu¶n v« c¨n cã thÓ do rèi lo¹n thanh läc phæi cã thÓ do rèi lo¹n thanh läc phæi phÕ qu¶n, nh ng bÞ bá qua, th phÕ qu¶n, nh ng bÞ bá qua, th êng gÆp ë ng êi lín ë thuú d íi.êng gÆp ë ng êi lín ë thuú d íi.

Ph©n lo¹iPh©n lo¹i

Gi·n phÕ qu¶n do viªm, do thµnh phÕ Gi·n phÕ qu¶n do viªm, do thµnh phÕ qu¶n bÞ ph¸ huû qu¶n bÞ ph¸ huû

Gi·n phÕ qu¶n thÓ xÑp phæi (th êng Gi·n phÕ qu¶n thÓ xÑp phæi (th êng xÑp ë thuú d íi tr¸i).xÑp ë thuú d íi tr¸i).

Gi·n phÕ qu¶n do nhu m« phæi bÞ co Gi·n phÕ qu¶n do nhu m« phæi bÞ co kÐokÐo

Gi·n phÕ qu¶n bÈm sinhGi·n phÕ qu¶n bÈm sinh Gi·n phÕ qu¶n v« c¨nGi·n phÕ qu¶n v« c¨n

Ph©n lo¹iPh©n lo¹i

GPQ h×nh trô (h×nh èng): ® êng viÒn GPQ h×nh trô (h×nh èng): ® êng viÒn ngoµi cña PQ ®Òu ®Æn vµ ® êng kÝnh ngoµi cña PQ ®Òu ®Æn vµ ® êng kÝnh cña c¸c PQ xa kh«ng t¨ng lªn nhiÒu, cña c¸c PQ xa kh«ng t¨ng lªn nhiÒu,

GPQ h×nh trµng h¹t: cã chç gi·n cã chç GPQ h×nh trµng h¹t: cã chç gi·n cã chç co hÑp lµm cho ® êng viÒn ngoµi PQ co hÑp lµm cho ® êng viÒn ngoµi PQ kh«ng ®Òu gièng nh c¸c tÜnh m¹ch bÞ kh«ng ®Òu gièng nh c¸c tÜnh m¹ch bÞ gi·n hoÆc trµng h¹t. gi·n hoÆc trµng h¹t.

GPQ h×nh tói: PQ phÝa d íi to h¬n PQ GPQ h×nh tói: PQ phÝa d íi to h¬n PQ phÝa trªn, gi·n réng t¹o thµnh c¸c tói, phÝa trªn, gi·n réng t¹o thµnh c¸c tói, h×nh chïm nho, h×nh tæ ong. .h×nh chïm nho, h×nh tæ ong. .

TriÖu chøng l©m sµngTriÖu chøng l©m sµng

TiÒn sö: ho, kh¹c ®êm, ho ra m¸u.TiÒn sö: ho, kh¹c ®êm, ho ra m¸u. Ho dai d¼ng.Ho dai d¼ng. Kh¹c ®êm mñ hµng ngµy sè l îng nhiÒuKh¹c ®êm mñ hµng ngµy sè l îng nhiÒu §êm cã 3 líp:§êm cã 3 líp: Líp trªn lµ bätLíp trªn lµ bät Líp gi÷a lµ nhÇyLíp gi÷a lµ nhÇy Líp ®¸y lµ mñ vµ cã thÓ cã d©y m¸uLíp ®¸y lµ mñ vµ cã thÓ cã d©y m¸u

TriÖu chøng l©m sµngTriÖu chøng l©m sµng

Ho ra m¸u (tõ Ýt ®Õn nhiÒu)Ho ra m¸u (tõ Ýt ®Õn nhiÒu) ThÓ kh« ra m¸u: kh«ng kh¹c ®êmThÓ kh« ra m¸u: kh«ng kh¹c ®êm TrÎ em: Ýt gÆp ho ra m¸u.TrÎ em: Ýt gÆp ho ra m¸u. §au ngùc: cã thÓ lµ dÊu hiÖu sím cña §au ngùc: cã thÓ lµ dÊu hiÖu sím cña

nhiÔm khuÈn phÕ qu¶n ë vïng gi·n phÕ nhiÔm khuÈn phÕ qu¶n ë vïng gi·n phÕ qu¶n.qu¶n.

Viªm phæi t¸i diÔn ë vïng gi·n phÕ qu¶nViªm phæi t¸i diÔn ë vïng gi·n phÕ qu¶n Cã thÓ ®êm mñ nhiÒu, h¬i thë thèiCã thÓ ®êm mñ nhiÒu, h¬i thë thèi

TriÖu chøng l©m sµngTriÖu chøng l©m sµng

Kh¸m phæi: ran næ ë vïng gi·n phÕ Kh¸m phæi: ran næ ë vïng gi·n phÕ qu¶n, ë giai ®o¹n nÆng vµ GPQ lan qu¶n, ë giai ®o¹n nÆng vµ GPQ lan to¶ cã thÓ cã ran rÝt ran ng¸yto¶ cã thÓ cã ran rÝt ran ng¸y

Ngãn tay dïi trèngNgãn tay dïi trèng TiÒn sö gia ®×nh m¾c bÖnh phæiTiÒn sö gia ®×nh m¾c bÖnh phæi TiÒn sö nhiÔm khuÈn lóc nhá: ho gµ, TiÒn sö nhiÔm khuÈn lóc nhá: ho gµ,

thuû ®Ëu, nhiÔm virusthuû ®Ëu, nhiÔm virus

C¸c thÓ bÖnhC¸c thÓ bÖnh

GPQ thÓ kh« ra m¸uGPQ thÓ kh« ra m¸u GPQ côc bé (khu tró)GPQ côc bé (khu tró) GPQ lan to¶ GPQ lan to¶ GPQ cã xÑp phæi (xÑp phæi thïy d íi tr¸i)GPQ cã xÑp phæi (xÑp phæi thïy d íi tr¸i) Ngoµi thÓ ®iÓn h×nh (57,7%) vµ thÓ Ngoµi thÓ ®iÓn h×nh (57,7%) vµ thÓ

xÑp phæi (33,8%) cßn cã thÓ gÆp thÓ xÑp phæi (33,8%) cßn cã thÓ gÆp thÓ ¸p xe ho¸ (18,3%) thÓ gi¶ lao phæi ¸p xe ho¸ (18,3%) thÓ gi¶ lao phæi (11,3%), thÓ viªm phæi m·n tÝnh 7% vµ (11,3%), thÓ viªm phæi m·n tÝnh 7% vµ thÓ gi¶ u phæi (5,6%). thÓ gi¶ u phæi (5,6%).

CËn l©m sµngCËn l©m sµng

X-quang phæi th¼ng nghiªngX-quang phæi th¼ng nghiªng:: DÊu hiÖu trùc tiÕpDÊu hiÖu trùc tiÕp:: Thµnh phÕ qu¶n t¹o thµnh c¸c ® êng song Thµnh phÕ qu¶n t¹o thµnh c¸c ® êng song

song (® êng ray).song (® êng ray). Vßng s¸ng h×nh nhÉn do dµy thµnh PQVßng s¸ng h×nh nhÉn do dµy thµnh PQ NÕu cã nhiÒu dÞch trong PQ th×: Cã c¸c æ NÕu cã nhiÒu dÞch trong PQ th×: Cã c¸c æ

s¸ng nhá gièng h×nh ¶nh tæ ong, cã thÓ cã s¸ng nhá gièng h×nh ¶nh tæ ong, cã thÓ cã tói víi mùc n íc h¬i kÝch th íc th êng kh«ng tói víi mùc n íc h¬i kÝch th íc th êng kh«ng qu¸ 2 cm.qu¸ 2 cm.

CËn l©m sµngCËn l©m sµng

DÊu hiÖu gi¸n tiÕpDÊu hiÖu gi¸n tiÕp:: ThÓ tÝch cña thuú phæi cã GPQ nhá l¹i, ThÓ tÝch cña thuú phæi cã GPQ nhá l¹i,

thuú phæi lµnh gi·n ra. ë vïng phæi bÞ thuú phæi lµnh gi·n ra. ë vïng phæi bÞ GPQ, cã viªm phæi t¸i diÔn.GPQ, cã viªm phæi t¸i diÔn.

Cã thÓ cã xÑp phæi co kÐoCã thÓ cã xÑp phæi co kÐo Cã thÓ cã c¸c vïng gi·n phÕ nang do x¬ Cã thÓ cã c¸c vïng gi·n phÕ nang do x¬

ho¸ho¸ Kho¶ng 7 - 30% tr êng hîp chôp phæi Kho¶ng 7 - 30% tr êng hîp chôp phæi

chuÈn kh«ng thÊy g× bÊt th êng. chuÈn kh«ng thÊy g× bÊt th êng.

CËn l©m sµngCËn l©m sµng

Chôp PQ cã c¶n quangChôp PQ cã c¶n quang: : B¬m thuèc c¶n quang qua èng soi B¬m thuèc c¶n quang qua èng soi

PQ mÒm, qua sond hoÆc tiªm c¶n PQ mÒm, qua sond hoÆc tiªm c¶n ngang qua sôn gi¸p nhÉn.ngang qua sôn gi¸p nhÉn.

ChØ cho phÐp kh¼ng ®Þnh chÈn ChØ cho phÐp kh¼ng ®Þnh chÈn ®o¸n vµ x¸c ®Þnh lo¹i GPQ.®o¸n vµ x¸c ®Þnh lo¹i GPQ.

Khã thùc hiÖn do bÖnh nh©n kh«ng Khã thùc hiÖn do bÖnh nh©n kh«ng thÝch nghi.thÝch nghi.

Chôp c¾t líp vi tÝnhChôp c¾t líp vi tÝnh

§ êng kÝnh trong cña phÕ qu¶n lín § êng kÝnh trong cña phÕ qu¶n lín h¬n ®éng m¹ch ®i kÌmh¬n ®éng m¹ch ®i kÌm

C¸c phÕ qu¶n kh«ng nhá dÇnC¸c phÕ qu¶n kh«ng nhá dÇnThÊy phÕ qu¶n ë c¸ch mµng phæi ThÊy phÕ qu¶n ë c¸ch mµng phæi

thµnh ngùc d íi 1cmthµnh ngùc d íi 1cmThÊy phÕ qu¶n ®i s¸t vµo trung ThÊy phÕ qu¶n ®i s¸t vµo trung

thÊt.thÊt.Thµnh phÕ qu¶n dÇyThµnh phÕ qu¶n dÇy..

CËn l©m sµngCËn l©m sµng

Soi PQ: t×m nguyªn nh©n t¾c PQ do Soi PQ: t×m nguyªn nh©n t¾c PQ do u hoÆc do dÞ vËt, ®Ó lÊy dÞch tiÕt u hoÆc do dÞ vËt, ®Ó lÊy dÞch tiÕt PQ t×m vi khuÈn, cßn cã thÓ chØ PQ t×m vi khuÈn, cßn cã thÓ chØ ®Þnh ®Ó chÈn ®o¸n vÞ trÝ hoÆc ®Þnh ®Ó chÈn ®o¸n vÞ trÝ hoÆc ®iÒu trÞ ho ra m¸u.®iÒu trÞ ho ra m¸u.

Chôp xoang: t×m héi chøng xoang Chôp xoang: t×m héi chøng xoang phÕ qu¶nphÕ qu¶n

§iÖn t©m ®å: DÊu hiÖu cña TAL§MP§iÖn t©m ®å: DÊu hiÖu cña TAL§MP CÊy ®êm t×m vi khuÈnCÊy ®êm t×m vi khuÈn CNHH: CNTK, khÝ m¸u ®éng m¹chCNHH: CNTK, khÝ m¸u ®éng m¹ch

ChÈn ®o¸n ®Þnh h íngChÈn ®o¸n ®Þnh h íng

L©m sµngL©m sµng:: Ho ra m¸u, ®au ng c khu tró, kh¹c ®êm Ho ra m¸u, ®au ng c khu tró, kh¹c ®êm

mñ, mãng tay khum, kh¸m phæi cã héi mñ, mãng tay khum, kh¸m phæi cã héi chøng ®«ng ®Æc co rót vµ héi chøng ba chøng ®«ng ®Æc co rót vµ héi chøng ba gi¶m, ran næ.gi¶m, ran næ.

Xquang phæi chuÈnXquang phæi chuÈn: : ThÓ tÝch vïng GPQ nhá l¹i, h×nh ¶nh viªm ThÓ tÝch vïng GPQ nhá l¹i, h×nh ¶nh viªm

phæi xung quanh æ gi·n, t¸i diÔn nhiÒu phæi xung quanh æ gi·n, t¸i diÔn nhiÒu lÇn, c¸c æ s¸ng trßn cã mùc n íc ngang, lÇn, c¸c æ s¸ng trßn cã mùc n íc ngang, h×nh ¶nh ngãn tay ®i g¨ng, xÑp phæi vµ h×nh ¶nh ngãn tay ®i g¨ng, xÑp phæi vµ gi·n phæi bï, héi chøng phÕ qu¶n. gi·n phæi bï, héi chøng phÕ qu¶n.

ChÈn ®o¸n x¸c ®ÞnhChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh

Chôp c¾t líp vi tÝnh ®é ph©n gi¶i Chôp c¾t líp vi tÝnh ®é ph©n gi¶i caocao

Chôp phÕ qu¶n: dïng c¶n quang tan Chôp phÕ qu¶n: dïng c¶n quang tan trong n íc. trong n íc.

ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nChÈn ®o¸n nguyªn nh©n

§èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i GPQ ®Òu ph¶i §èi víi tÊt c¶ c¸c lo¹i GPQ ®Òu ph¶i t×m nguyªn nh©nt×m nguyªn nh©n

GPQ khu tró:GPQ khu tró: SÑo lao: th êng gÆp ë thuú trªnSÑo lao: th êng gÆp ë thuú trªn Cã ho m¸u: cÇn t×m lao t¸i ph¸t (XN Cã ho m¸u: cÇn t×m lao t¸i ph¸t (XN

®êm t×m BK), nÊm (h×nh hang nÊm ®êm t×m BK), nÊm (h×nh hang nÊm trªn nÒn sÑo lao, XN t×m nÊm)trªn nÒn sÑo lao, XN t×m nÊm)

Héi chøng thuú gi÷a: d¹ng GPQ khu Héi chøng thuú gi÷a: d¹ng GPQ khu tró rÊt ®iÓn h×nh, th êng sau lao s¬ tró rÊt ®iÓn h×nh, th êng sau lao s¬ nhiÔm: h¹ch rèn phæi to vµ cã canxi nhiÔm: h¹ch rèn phæi to vµ cã canxi ho¸ho¸

ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nChÈn ®o¸n nguyªn nh©n

Gi·n phÕ qu¶n khu tró:Gi·n phÕ qu¶n khu tró: DÞ vËt phÕ qu¶n: th êng gÆp ë trÎ em, cã héi DÞ vËt phÕ qu¶n: th êng gÆp ë trÎ em, cã héi

chøng x©m nhËp, soi phÕ qu¶n t×m dÞ vËtchøng x©m nhËp, soi phÕ qu¶n t×m dÞ vËt Khèi u: cã thÓ ¸c tÝnh, ¸c tÝnh võa carcinoide Khèi u: cã thÓ ¸c tÝnh, ¸c tÝnh võa carcinoide

th êng ch¶y m¸u hoÆc u lµnh tÝnh (hiÕm th êng ch¶y m¸u hoÆc u lµnh tÝnh (hiÕm gÆp h¬n)gÆp h¬n)

NÊm phæi phÕ qu¶n dÞ øng: GPQ ë phÇn NÊm phæi phÕ qu¶n dÞ øng: GPQ ë phÇn trªn, h×nh ¶nh ngãn tay ®eo g¨ng, triÖu trªn, h×nh ¶nh ngãn tay ®eo g¨ng, triÖu chøng HPQ phô thuéc corticoidchøng HPQ phô thuéc corticoid

ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nChÈn ®o¸n nguyªn nh©n

Gi·n phÕ qu¶n lan to¶:Gi·n phÕ qu¶n lan to¶: Mucovisidose: th êng xÈy ra ë n¨m Mucovisidose: th êng xÈy ra ë n¨m

®Çu tiªn sau sinh, tæn th ¬ng nhiÒu ®Çu tiªn sau sinh, tæn th ¬ng nhiÒu c¬ quan: suy tuþ(Øa ch¶y ph©n mì, c¬ quan: suy tuþ(Øa ch¶y ph©n mì, ®au bông, §T§ phô thuéc Insuline..), ®au bông, §T§ phô thuéc Insuline..), x¬ gan, gan to, tói mËt teo, ®Þnh l x¬ gan, gan to, tói mËt teo, ®Þnh l îng Clo trong må h«I (>60mmol/l ®èi îng Clo trong må h«I (>60mmol/l ®èi víi trÎ em vµ >70mmol/l ®èi víi ng êi víi trÎ em vµ >70mmol/l ®èi víi ng êi lín)lín)

ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nChÈn ®o¸n nguyªn nh©n

Gi·n phÕ qu¶n lan to¶:Gi·n phÕ qu¶n lan to¶: Rèi lo¹n vËn ®éng nhung mao: chÈn ®o¸n Rèi lo¹n vËn ®éng nhung mao: chÈn ®o¸n

dùa vµo nghiªn cøu chøc n¨ng thanh läc dùa vµo nghiªn cøu chøc n¨ng thanh läc nhÇy cña tÕ bµo l«ng chuyÓn qua ch¶i nhÇy cña tÕ bµo l«ng chuyÓn qua ch¶i phÕ qu¶n, sinh thiÕt niªm m¹c PQ vµ phÕ qu¶n, sinh thiÕt niªm m¹c PQ vµ nghiªn cøu siªu cÊu tróc cña nhung mao. nghiªn cøu siªu cÊu tróc cña nhung mao. Test saccharine: ®Æt mét l îng nhá vµo Test saccharine: ®Æt mét l îng nhá vµo niªm m¹c mòi ®Ò nghÞ bn nuèt 30 niªm m¹c mòi ®Ò nghÞ bn nuèt 30 gi©y/lÇn, nÕu bn cã c¶m gi¸c ngät sau 20 gi©y/lÇn, nÕu bn cã c¶m gi¸c ngät sau 20 phót chøng tá nhung mao b×nh th êngphót chøng tá nhung mao b×nh th êng

ChÈn ®o¸n nguyªn nh©nChÈn ®o¸n nguyªn nh©n

Gi·n phÕ qu¶n lan to¶:Gi·n phÕ qu¶n lan to¶: H/C Mounier – Kuhn: polype mòi vµ H/C Mounier – Kuhn: polype mòi vµ

gi·n phÕ qu¶ngi·n phÕ qu¶n H/C Kartagener: GPQ, v« sinh hoÆc H/C Kartagener: GPQ, v« sinh hoÆc

®¶o lén phñ t¹ng®¶o lén phñ t¹ng Suy gi¶m miÔn dÞch: ®Þnh l îng c¸c Suy gi¶m miÔn dÞch: ®Þnh l îng c¸c

globuline miÔn dÞch (IgM, IgG, IgA)globuline miÔn dÞch (IgM, IgG, IgA) H/C trµo ng îc d¹ dµy thùc qu¶nH/C trµo ng îc d¹ dµy thùc qu¶n

®¸nh gi¸ møc ®é nÆng®¸nh gi¸ møc ®é nÆng

Tµn phÕ h« hÊp: khã thë lµm ¶nh h¹n Tµn phÕ h« hÊp: khã thë lµm ¶nh h¹n chÕ c«ng viÖc häc hµnh vµ c¸c ho¹t chÕ c«ng viÖc häc hµnh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c®éng kh¸c

Suy h« hÊp: ®¸nh gi¸ dùa vµo CNTK Suy h« hÊp: ®¸nh gi¸ dùa vµo CNTK (RLTKTN vµ RLTKHH) vµ khÝ m¸u, møc (RLTKTN vµ RLTKHH) vµ khÝ m¸u, møc ®é suy gi¶m phô thuéc vµo diÖn tæn ®é suy gi¶m phô thuéc vµo diÖn tæn th ¬ng vµ nguyªn nh©nth ¬ng vµ nguyªn nh©n

Thµnh phÇn vi khuÈn: H.influenza, Thµnh phÇn vi khuÈn: H.influenza, P.aeruginosa, S. aureus, S.pneumoniaeP.aeruginosa, S. aureus, S.pneumoniae

®¸nh gi¸ møc ®é®¸nh gi¸ møc ®é

Vi khuÈn:Vi khuÈn: CÊy ®êm: >10CÊy ®êm: >1066/ml/ml T×m BKT×m BK Ch¶i phÕ qu¶n cã b¶o vÖCh¶i phÕ qu¶n cã b¶o vÖ ChØ ®iÒu trÞ khi: cã dÊu hiÖu gÇy sót ChØ ®iÒu trÞ khi: cã dÊu hiÖu gÇy sót

hoÆc kÐm ¨n, sèt, thay ®æi mµu s¾c hoÆc kÐm ¨n, sèt, thay ®æi mµu s¾c ®êm (®êm mñ vµ nhiÒu)®êm (®êm mñ vµ nhiÒu)

Ngoµi ra: t×m æ nhiÔm trïng r¨ng miÖng, Ngoµi ra: t×m æ nhiÔm trïng r¨ng miÖng, tai mòi häng, siªu ©m timtai mòi häng, siªu ©m tim

®¸nh gi¸ møc ®é®¸nh gi¸ møc ®é

Møc ®é nÆng tiÕn triÓn khi:Møc ®é nÆng tiÕn triÓn khi: Béi nhiÔm phæi phÕ qu¶n t¸i diÔnBéi nhiÔm phæi phÕ qu¶n t¸i diÔn BiÕn chøng viªm mñ phæi, mµng BiÕn chøng viªm mñ phæi, mµng

phæi, ho ra m¸uphæi, ho ra m¸u Tèc ®é gi¶m FEV1 nhanhTèc ®é gi¶m FEV1 nhanh

®iÒu trÞ dù phßng®iÒu trÞ dù phßng

Lo¹i trõ mäi kÝch thÝch phÕ qu¶n: thuèc Lo¹i trõ mäi kÝch thÝch phÕ qu¶n: thuèc l¸l¸

T×m vµ ®iÒu trÞ c¸c æ nhiÔm trïng T×m vµ ®iÒu trÞ c¸c æ nhiÔm trïng r¨ng, TMHr¨ng, TMH

Tiªm vaccin phßng cóm, chèng phÕ cÇuTiªm vaccin phßng cóm, chèng phÕ cÇu Phôc håi chøc n¨ng h« hÊp: ho kh¹c Phôc håi chøc n¨ng h« hÊp: ho kh¹c

®êm, vç rung dÉn l u t thÕ®êm, vç rung dÉn l u t thÕ §iÒu trÞ tÝch cùc nhiÔm khuÈn phÕ §iÒu trÞ tÝch cùc nhiÔm khuÈn phÕ

qu¶n cho trÎ nháqu¶n cho trÎ nhá

®iÒu trÞ béi nhiÔm®iÒu trÞ béi nhiÔm

Kh¸ng sinh:Kh¸ng sinh: C¸c kh¸ng sinh th êng dïng trong C¸c kh¸ng sinh th êng dïng trong

GPQ: Cephalosporin thÕ hÖ 3 GPQ: Cephalosporin thÕ hÖ 3 kÕt hîp víi nhãm Aminoglycoside:kÕt hîp víi nhãm Aminoglycoside:

Cefotaxime 4 - 6 g/ngµy hoÆc Cefotaxime 4 - 6 g/ngµy hoÆc Ceftazidime 2 - 4 g/ngµy. Ceftazidime 2 - 4 g/ngµy.

Gentamycin 3-5mg/kg/ngµy tiªm b¾p Gentamycin 3-5mg/kg/ngµy tiªm b¾p 1 lÇn hoÆc Amikacin 15mg/kg/ngµy 1 lÇn hoÆc Amikacin 15mg/kg/ngµy tiªm b¾p 1 lÇntiªm b¾p 1 lÇn

®iÒu trÞ béi nhiÔm®iÒu trÞ béi nhiÔm

Kh¸ng sinh:Kh¸ng sinh: Penicillin G 10-30 triÖu/ngµy, kÕt hîp nhãm Penicillin G 10-30 triÖu/ngµy, kÕt hîp nhãm

Aminoglycoside.Aminoglycoside. NÕu nghi VK tiÕt beta lactamase: Amoxicillin NÕu nghi VK tiÕt beta lactamase: Amoxicillin

+ acid clavunalic (Augmentin) hoÆc + acid clavunalic (Augmentin) hoÆc Ampicillin + Sulbactam, 3-6 g/ngµy.Ampicillin + Sulbactam, 3-6 g/ngµy.

Kh¹c ®êm mñ thèi: nhãm beta lactame víi Kh¹c ®êm mñ thèi: nhãm beta lactame víi Metronidazole 1-1,5g/ngµy /ngµy, hoÆc Metronidazole 1-1,5g/ngµy /ngµy, hoÆc Penicillin G 20 – 40 triÖu + Metronidazole 1-Penicillin G 20 – 40 triÖu + Metronidazole 1-1,5g/ngµy.1,5g/ngµy.

Thay ®æi kh¸ng sinh dùa theo ®¸p øng l©m Thay ®æi kh¸ng sinh dùa theo ®¸p øng l©m sµng vµ kÕt qu¶ kh¸ng sinh ®å.sµng vµ kÕt qu¶ kh¸ng sinh ®å.

®iÒu trÞ dÉn l u t thÕ®iÒu trÞ dÉn l u t thÕ H íng dÉn c¸ch ho kh¹c ®êm vµ vç rung lång H íng dÉn c¸ch ho kh¹c ®êm vµ vç rung lång

ngùc kÕt hîp víi dÉn t thÕ.ngùc kÕt hîp víi dÉn t thÕ. Tuú theo vÞ trÝ tæn th ¬ng chän t thÕ thÝch Tuú theo vÞ trÝ tæn th ¬ng chän t thÕ thÝch

hîp, th êng ®Ó n»m ®Çu dèc, sao cho ®êm, hîp, th êng ®Ó n»m ®Çu dèc, sao cho ®êm, mñ tho¸t ra dÔ dµng. KÕt hîp vç rung, l¾c mñ tho¸t ra dÔ dµng. KÕt hîp vç rung, l¾c lång ngùc. lång ngùc.

Mçi ngµy lµm 2-3 lÇn, mçi lÇn 5-10-20 phót, Mçi ngµy lµm 2-3 lÇn, mçi lÇn 5-10-20 phót, tr íc b÷a ¨n. tr íc b÷a ¨n.

§©y lµ ph ¬ng ph¸p dÉn l u ®¬n gi¶n cã kÕt §©y lµ ph ¬ng ph¸p dÉn l u ®¬n gi¶n cã kÕt qu¶ tèt vµ BN cÇn lµm th êng xuyªn kÓ c¶ qu¶ tèt vµ BN cÇn lµm th êng xuyªn kÓ c¶ khi kh«ng cã béi nhiÔm khi kh«ng cã béi nhiÔm

GhÕ dÉn l u t thÕGhÕ dÉn l u t thÕ

vç rung ngùc vç rung ngùc

®iÒu trÞ ho m¸u®iÒu trÞ ho m¸u

Ho m¸u nhÑ: < 50ml/ngµy: n»m nghØ, Ho m¸u nhÑ: < 50ml/ngµy: n»m nghØ, ¨n láng, thuèc gi¶m ho, an thÇn.¨n láng, thuèc gi¶m ho, an thÇn.

Ho m¸u TB: 50-200ml/ngµy: Ho m¸u TB: 50-200ml/ngµy: Ch¨m sãc Ch¨m sãc chung, Transamin 250mg x 4 èng/ngµy chung, Transamin 250mg x 4 èng/ngµy TM, Morphin 0,01 g TDD hoÆc TM. TM, Morphin 0,01 g TDD hoÆc TM.

Kh¸ng sinh cho c¸c tr êng hîp ho m¸u tõ møc Kh¸ng sinh cho c¸c tr êng hîp ho m¸u tõ møc ®é TB trë lªn.®é TB trë lªn.

C¸c thuèc co m¹ch: Hypantin, hoÆc C¸c thuèc co m¹ch: Hypantin, hoÆc Somatostatine TTM 0.004 mg/kg/giê.Somatostatine TTM 0.004 mg/kg/giê.

®iÒu trÞ hoa ra m¸u®iÒu trÞ hoa ra m¸u

Ho ra m¸u nÆng: >200ml/ngµyHo ra m¸u nÆng: >200ml/ngµy Ch¨m sãc chung, Morphine, c¸c thuèc co m¹ch: Ch¨m sãc chung, Morphine, c¸c thuèc co m¹ch:

nh trªn nh trªn TruyÒn dÞch, truyÒn m¸u båi phô khèi l îng TruyÒn dÞch, truyÒn m¸u båi phô khèi l îng

tuÇn hoµn.tuÇn hoµn. HoHo m¸u t¾c nghÏn: m¸u t¾c nghÏn:

C¸c biÖn ph¸p ®iÒu trÞ nh ho m¸u møc ®é C¸c biÖn ph¸p ®iÒu trÞ nh ho m¸u møc ®é nÆng.nÆng.

Hót ®êm m¸u, ®Æt néi khÝ qu¶n, hoÆc më Hót ®êm m¸u, ®Æt néi khÝ qu¶n, hoÆc më khÝ qu¶n ®Ó hót lo¹i bá c¸c côc m¸u ®«ng khÝ qu¶n ®Ó hót lo¹i bá c¸c côc m¸u ®«ng g©y bÞt t¾c phÕ qu¶n.g©y bÞt t¾c phÕ qu¶n.

®iÒu trÞ ho ra m¸u®iÒu trÞ ho ra m¸u

Soi phÕ qu¶n èng mÒm:Soi phÕ qu¶n èng mÒm: X¸c ®Þnh vÞ trÝ ch¶y m¸u, t¹o ®iÒu X¸c ®Þnh vÞ trÝ ch¶y m¸u, t¹o ®iÒu

kiÖn thuËn lîi khi g©y t¾c ®éng m¹ch kiÖn thuËn lîi khi g©y t¾c ®éng m¹ch PQ hoÆc phÉu thuËt. PQ hoÆc phÉu thuËt.

B¬m thuèc co m¹ch gióp cÇm m¸u t¹m B¬m thuèc co m¹ch gióp cÇm m¸u t¹m thêi: dung dÞch adrenalin pha lo·ng thêi: dung dÞch adrenalin pha lo·ng 0,1%.0,1%.

Gi¶i phãng m¸u ®äng trong ® êng thë. Gi¶i phãng m¸u ®äng trong ® êng thë. Chôp §MPQ, sau ®ã g©y t¾c nÕu ho Chôp §MPQ, sau ®ã g©y t¾c nÕu ho

m¸u nÆng, dai d¼ng, t¸i ph¸t nhiÒu ®ît. m¸u nÆng, dai d¼ng, t¸i ph¸t nhiÒu ®ît.

®iÒu trÞ ngo¹i khoa®iÒu trÞ ngo¹i khoa

ChØ ®Þnh:ChØ ®Þnh: Khi ®iÒu trÞ néi khoa thÊt b¹iKhi ®iÒu trÞ néi khoa thÊt b¹i L©m sµng ph¶i æn ®Þnh, CNHH ®¶m L©m sµng ph¶i æn ®Þnh, CNHH ®¶m

b¶ob¶o GPQ khu tró 1 bªn phæi.GPQ khu tró 1 bªn phæi. Tr íc phÉu thuËt: soi PQ èng mÒn kiÓm Tr íc phÉu thuËt: soi PQ èng mÒn kiÓm

tra, chôp PQ toµn bé hÖ thèng PQ.tra, chôp PQ toµn bé hÖ thèng PQ. HiÖn nay ng êi ta b¾t ®Çu ¸p dông phÉu HiÖn nay ng êi ta b¾t ®Çu ¸p dông phÉu

thuËt ghÐp phæi.thuËt ghÐp phæi.

Tiªn l îngTiªn l îng

Tèt: nhê cã c¸c thuèc kh¸ng sinh tèt.Tèt: nhê cã c¸c thuèc kh¸ng sinh tèt. XÊu: khi cã biÕn chøng t©m phÕ XÊu: khi cã biÕn chøng t©m phÕ

m¹n, tho¸i ho¸ amil«, bÞ kh¸ng thuèc m¹n, tho¸i ho¸ amil«, bÞ kh¸ng thuèc trong khi gi·n phÕ qu¶n nÆng, réng trong khi gi·n phÕ qu¶n nÆng, réng g©y ph¸ huû toµn bé mét bªn phæig©y ph¸ huû toµn bé mét bªn phæi

Xin tr©n träng c¸m ¬nXin tr©n träng c¸m ¬n