1 Yaayalm yaayarkana y, 2010 yl Kyn administrativ merkezi Avdarma kurulmu 1811-ci ylda. Halklegendalarnagr,anglar kaavilenerarhivdokumentlerinnn, Avdarmaykurmulargmennr, anglarilkinerlemilrOrakkynd (indiLvarayonu,Moldova)rus-trk cenginvakdnda1787-1791-ciyllarda. 1820-ciyldaAvdarmakoloniyasnda ansorayaayarm54ayl,anglar gelmilrBulgariyadakklerdn: Goriane, Befanovo, Orak. Avdarmannteritoriyaskaplr6608,3 ektar.Buradayar3747kii:1896 adam,1851kar,onnarniindhepsi gagauzlar 3571 kii (95,3%). kincisozvansoraprimarlKarayani.G.yapr.Avdarmadavar1264ev,gazgeirili400-dn zeedev(30%),telefonvar888evd.kolaya,uakbaasnadagazgeirili,herbirevgeirili su, gec 5 sokakta avk yanr. Kd var 4297 ektar toprak, ama ilener 3669 ektar. Kd 3 artezian pnar var.TopraanbirpayveriliarendayaNB-groyahemkollektivorbaclnaVornikSimion, anglar taa ok zanaatlarlar ekin btm.2009-cu yln eketmesin gr Avdarmada var: 1 un mainas,2oloynia.1ortakola,neredrener357renici,1uakbaas97uaa,Saalk merkezi, Kultura evi, 2 bibllioteka. Avdarmadatatanklisyaplddaayozlandrld1863-cyldakrmayn27-d(eskiyc).Aan ald enidn klis Arhangil Mihayln adna, kddirildi ruh yaamas.Klised bn izmet eder protoiyereyKonstantinBoba(Kambur).KynanlminsanTodurMarinoglu-gagauz yazcs.Yazdokpeethemannatma.Onunpeetleriilkinktlarlkyaztrksalmanahnda (1989),onunardsorarekdalgas(1990)kiyadnda.1997-ciyldaktuaklaradeynikiyad Tatl dlr h. b. T. Marinoglunun iirlerin gr dzl ok trk. Kyn kultura merkezi AvdarmadaKulturaevikaldrldgemiasirin60ciyllarndakkolhozunparasnnan.Buevinvar bk rol k kulturasnn kaldrlmasnda. Diil bir evlat boyu geirdi kendi dinnenmk vakdn hem pay aldtrlolulardahemklraraskonkurstabuokaydnnkulturamerkezind.90ciyllarda,nic hererd, bizim d kultura evin kapular kapand.O balad km, vaktsz eskim. Kuvet tyoktu k ndericilerind diriltm onda kultura uurunda almalar. Sansn kn gne bu zor vaktta peydaland kardaKazmal,anglarnhertaraflyardmnarnnanbizimkymzatilkyazzn.Kulturaevind yapld tamandan remont, koyuldu en sek kalited kinoaparatura. Bn kultura evind yaamak dirildi. Uaklarn hem bklerin var kolaylklar hergn parasz siiretm trldokumentalhemartistikfilmnerini.Yapnnodalarndabtnylscak.Oldukolaylkbtnyln uzunnuundailesinderneklr,gsterilsinartistikfilmneri.Birdyortugemeer,aniKulturasalonunda gsterilmesinbirsiir,yadaolmasnnesoysakonkurs.stenilerannatmaa,anienpekbizimkdanld dramaturgiyablm.Uakaktrgrupasbizimhembakaklerinsenalarndakoyrmerakl,halk yaamasnnanbaalminipyesalarhemuaklaradeyniklasiklerinyaratmalarnparalarn.Kulturaevin mdrln Yazadji M.K. yapr. Onun calmalarnnan ald hem ileer resim hem dramtaturgiya dern. Kalmadseilmedikonunalmalar.BuylonaverildiMoldovaKulturaMinisterliinadndanan gramotas.

Fotolarda:AvdarmannKultura evi. 2-ci ,3 cfotolarda rediciM.K.Yazadji inczanaat dernnge-irilmesind. Kazmal kardalar kynmeenatlar Zorekonomikahemsotialdurumnaroktanezer Gagauziyaklernid.Avdarmaydaonnar kapladlar. Ksmetimiza,bkyardmcanakynoldular kardalarlyaMihaylovi,gnatMihaylovihem Dmitriy Mihaylovi Kazmal. Bitkiyllardaonnaryardmettilrsoialhemruh obyektlerineniyaamakverm.Yapldremont kulturaevn,koyulduenikinoaparatura,trl incazaanatderneklerigtrmkiin,dzld aydnnk, uygun odalar. Yapld4artizanpnar,herbirevverildisistemal su.BtnGagarinmaaalesingazkoyuldu.5sokakta direklerasldgeclaklar.Kaldrldeniyap, angsndaaldSaalkmerkezi,baladilemeni tezeldnmedikyardmmainas.Tatokatlarnnan dolaylanduakbaashemmezarlkaullar. Donaklandklishemklisenindolay.Verilditrl yardmnar kolaya hem uak baasna. Buyldaonnarbrakmrlarkyyardmsz: ekedilditamandanremontkolayapsna,ystmak sistemasna, temeldn yaplr mini-futbol stadionu. Lafbulamrz,nickretmbucanayakn insan,amaislbileriz,herbiravdarmalduaeder onnarauzunmrhemsaalk.Btnkolamzn redicileri,bakaiilerihemrenicileribtn rektn: ok saa olunuz!- deerlr.

Kyn ruh merkezi. Klis kd yapld 1863 ylda. Nic d taa oyu kliselr, o kapand Hrucovunvakdnda,amabizimihtiarlaretintutmularkendilerini dabrakmamlarnedaatsnnar,nedmuzeyyapserinonu kullansnnar.KllerinaklndansilinmeerihtiarMaibabunun sreti, angs kendi cann kurban koyarak o kuvetlerin nnd, 40 yl elindn karmam klis kapularnn anatarlarn. Gen asirin 80 ci diiilmk yllarnda avdarmallar hzl duydular, anivarnicbuenivakdkullanmaadakliseyiatrtmaa.nsann adndanyazlddanmaklar,toplandimzalar,verilsinizinkliseyi amaa.lentarafndaAvdarmaklisesiilklerdnbiri1988ylda enidn at kapularn hristiannara. Klised bu eni zamannarda izmeti ekettirdiAy-BobaMihail.Diilbirylaltkliseyrestavraiya yaplsn.Onunizmetetmkvakdndaklistamanndandolduruldu atributikatarafndankanonnaragr.Kliseninihemdtarafndan duvarlarna, tavannarna hem kplelerin geirildi freskalar.Kllr tutraklndaprotoiyereyAy-BobaGeorgiyid.Onunizmetiliind okiyapldnicklisenininnda,lddannda,bolaybu ayozlu yap kaplasn insann gzn-cann, hristian ruhunu diriltm, kaaviletm.Kdinsanderininann,hatrl,kliseyduaetm havezln gider. BnkgndklisemizdizmetederAyBobaprotoiyerey Konstantin. O slujbay birka dild gtrer. Ne ekiler ondan , nic dileriizmettbulunanpopazlar,oyapr,bolayHristosunnasaatlar, Bibliykanonnarhepsiinsannarnyaamasnakurallargibigirsin, rnek gibi kalsn..

Arhangil Mihayln adnaAvdarma kynklisesi KazmalkardalarnyardmnnanAvdarmaklisesioldudonakl indikizamanycasna.Bubkhayriinherbirduacsaalkiin duasndaunutmrbirkerettduaetmbuhristianrekliinsannar iin. Kyn saalk merkezi. 20 ci asirin 50 ci yllarnda Avdarmada ald hasta evi bir eski yapnn iind.Buhastaevioyununsaalndndrd,ayaakaldrd,lmdn kurtard.Bldradanansoraheptnyufkayapiindhepallard kuvedingr insan doorutmaa. Gidrdi laf heptn kapamaaonu. Dagen Avdarmann kaavi ayozu geldi yardma. BnkgndAvdarmadaonnarnzaametinnnaldbireniSaalk merkezi,angslentarafndabulunrensekuurda.Oldukolaylk kullanmaamodernkalitedmediktertiplerini.Saalkmerkezinbaaleni tezeldn yardm mainas, angs gen baa olarak, verildi kller. Herbir medik odasna koyulu kendi profilingr bnk gnd en kaliteli tertiplr.Diilalamahemkoymakabinetinderletirilidnnedenii markalardanaparat,angsndaalrdiuzmanKruka.P.Buuurdao alrokyllar.Zanaatndankaarobkpayalrkyncmn ilerind. O k Sovetin daymal deputat. Bnk gnd o HalkTopluunAvdarmadan deputat. SaalkmerkezinndericisiKaramitN.P.,angstaailkgndnbecerikli kurdu ii Merkezd, ani insana olsun kolay hem ilin kabletm konsultaiya hem ilalanmaa. Hastalar ok teekkrederlr Saalk merkezin personaln, anglarbecererlr,kullanpenimediktertiplerini,onnarnsaaln doorutmaa. Kyn renmk merkezi. Sovetlrkdkurulduynan,ekettirildilikbez.Bundankaaraldeni kolalar.Hepsiuaklaryazldkolayagezmkiin,baladrenm.Yl-yldanrenmk uurukard taa s. Avdarmada ald edi klasl kola, birazdana sekiz klasl.lkredicilerinarasndabulunardbizimkllrd:PopazGrgi,elengir Petri,Kazmalvanna,kzkardalarGmlTatyanahemEvdokiya.Avdarmallar birzamandaunutmrlaroredicileri,anglargeldilryabancerbakadild lafednhalkkarmaakarannktanaydnnaa.Onnarnadlaranlrsrasycabnd. oksevrmikllerimiz,nicuroklargtrrmilrkar-kocaMihailMatveevi hemAnnaDanilovnaGrikani,kar-kocaMariyaAlekseevnaPiyakin.Sovet VaktlarndailkkolamdrydGorodnienkoGrigoryFdorovi.Amabaknca baka kler, Avdarmada onklasl okul balad ge. lk on klasllar Avdarma kolas kolverdi 1967 ylda. Onnar kyn yaamasnda kapladlar sek bir er. Onnarn biri KarayaniM.G.,angsdiilbirylolduKomratdolaynhalkdaavacs.Gagauziyann bakan onun almaklar iin verdi an gramotas. 1991yldaAvdarmadakuruldu2kola:dokuzyllkhemorta.Zorsoialhemekonomikatarafndan90cyllardademografiyadurumukdbaladyufkalamaa.Nezamansa1300renicisaysndanbnenikolabinasnagezersade354uak.Dokuzyllkkolaazuakolmaszerkapand.Enikola binas da tamannr irmi yln. Sovet Birliin daalmak vaktlarnda o yapld halatlan, kabledildi izmet bk kusurlarlan, anglarn ayn ak gsterdi bu yln suuk,yalks.YardmngenuzattKazmalaylesi.ekettirilditamandanremontbtnkolaya.Varumudumuz,enirenmkylnbalamaaenilenmi, kaavilenmi yaplar iind.

BnkgndAvdarmaortaokulunda39redicialr,354uak rener.Kkklaslardarennnerinsays138uak,ortahembk klaslarda 216 renici.kolannmdrKaramitE.F.Kolektivd20redici2-cididaktika kategoriyasn kazand, 1 pedagog- Marinov F.. 1-ci kategoriyaya seldi. Buyltaaredicibkalmalaryapt,deynitaasekuura karmaakendimetodikahempraktikabecermeklerinida2-ci kategoriyaya kmaa.

Bitkiylniindaktivkullanmayagirdiuroklar,anglarnda kullanlrprezentaiyalarkompyuterd,onnarhazrlrnic redicilr,ldrenicilrkendileri.Buitokbaarlbl redicilr:Gml.F.,SarandiO.K.,KaramitE.F.,GrekL.V., Serova S.D., Marinova M.., Grek T.M., Manastrl Z.P. Uroklardansorauaklarhavezlngiderlraki,ahmat,futbol, tenis,voleybolderneklerin,anglarndaiibaarlar gstererlr.kolamzda trl merakl yortular, sabaalklar, gsterilr, karlamalarolr.renicilrgstererlrbuklastandar meropriyatiyalarda kendi hertarafl becermeklerini, talantlarn. BuylbaladkmaakolagazetamzPeremenka,angsnn sayfalarndaannadlrokuldayaamamziin,verilertrlfaydal tekliflr reniciler hem onnarn analarna bobalarna. kolamzdabalankklaslarakoyulrsofralarascakimek,orta hembkklaslaraprimariyabuldukolaylkherginayhembirr bulkackverm.Bupeklzmnbnkgnd,aanoyun uaklarnanalar-bobalarbulunrlarkazanlardadauaklar etitirmediklerizerin sabaalen imeerlr. kolapedsovedinoturuundakabledildibirproektamaa erindekiistoriya-krayevedmuzeyini.Herbirklasa,rediciy verildimuzeyingelecekekspoziiyakurulularnagrtoplamaa eksponatmateriallarn,dokumentleri.ansoratoplandmerakl materiallar,anglarnayapldklasifikaiya.Pekumutlanrz,ani gelecekrenmkyliinkolamznolacekatralrts,da olacekkolaylkayrmaaikiklasodasdabalamaayava-yava trl temalarda ekspoziiyalar kurmaa. Bitki yln iindSport-kllerin yaamasnda Avdarmallar,nicdabakagagauzlar,eveldnseverlrsport yarmaklarn.Amaherzamanenpeksevrdilrhemseverlrbnd serbestgrei. Sovet Birlii vaktlarnda kola programalarn d saatlarnda ayrlardsaatretmuaklargremprofesionalkanonnarnagr. kolamzdaseftaldblbirsekiy1969ylda,angsngtrrdi fizkulturadaredicitrener.N.Kakoval.Obksevgiatuaklarda profesionaluurundagre.Uaklarnoyudgdrdianltmaakendini hemkysekuurdagrelerd.Birboyundgtmekleriktaslya. Onnarniindnanlttkendiniblavdarmallar,nickllerdnilk serbestgretSportMasteriSarandiYuriivanovi,MasterSportta, UkrainannannTreneriGrekgnatGeorgievi,SportMasterliin kandidat,AvdarmaortakolannredicisiMarinovH.S.,MarinivP.S., Gaydarc.V.,Tezek.A.hembakalar.lyaNikolaevicinhatal lmndn sora onun lzmn iini ilerletti Marinov H.S.,angs 25yldan zeedserbestgrettrenerliigtrd.ObaardKiinvKreangadna nstitudunfizkulturafakultetini.Kendiiindustalolduuiin,sleerbir srasporttaanlmonunrenicilerinadlar.Oterbiettizdnzeed sportsmen,anglarnarasndandiilbirioldukandidatSportMasterliin, Sportta Master. Bei bnk gnd alrlar trener olarak. En pek anlm onnarniindnsportmasteri,UkrainannannTreneriPetkovGeorgiy Sergeevi, angsnn sportsmenneri oldular Evropa hem Dnn empionu. 2009cuyldaonunsportsmennerioldularprizrPekindDevletlraras paraolimpiada oyunnarnda. BnkgndAvdarmadatrenerliiserbestgreindgtrerMarinov H.S.-cinrenicisiSportMasterliinkandidatavdar.P.,angsbitirdi Sport nstitudu Nikolaevda. Kendikuvedinihemruhunuavdarmallardenedilrbakasport soylarndada.Genasirin60ciyllarndaoksevilrdibizdtangada aarlk kaldrlmas. Bu uurda Sport Masteri Guna Nikolay, angs pay alard hemprizrolardtrlturnirlerd.AmaensekuuraktKristov DmitriyPetrovi,angsbusportsoyundaMasterliikazandhembk baarlariinkablettiadMoldovannaaratletikadaannTreneri.Onun sportsmenneripayaldlarhemoldularempiontrlempionatlardahem Dnnaras yarmaklarda. Sevilnsportsoylarnarasndabulunrfutbolhemvoleybol.Busevgiyi okyllarterbiederuaklardaSarandiK.P.Onunterbiedennerioksra taradlarilkerleriBesarabkarayonunda.Odzdkvoleybol komandasn,angsherzamansaylardeniikomandaBesarabka dolaynda.1990ciyldabukomandayaverildihakkorusunBesarabka rayonunadnrespublikayarndaDFSOPKkomandalarnarasnda. Buradaonnar1cierikazandlar.KonstantinPetrovibndhazrlr kolamzn futbol hem voleybol komandalarn. BitkiyllarniindAvdarmauaklarpekderindnulatlarfikirsport yarmalarnnan.koladaileerakiahmatblmneri,anglarn gtrerSarandiV.H.hemMarinovH.S.Ustalnnanakioynusunda paylasrGagauziyannakilerdempionu,klmz,redici Trandagilov .. .

T.Marinoglu

Y. Tezek

. Kazmal

D. Marinov

D. Gml

F. elengir

M. Mavrodi

Yazc, air, aara-trc. kard ti-pardan 3 artistik kiyad,renmk-okumak kiyadn, Diktant toplmu-nu, bir sra aara- trmak ilerini.Nannand Mol- dovann Meritul ivik medalisi- nnn.

.Avdarma okulunu altn medaliyln bi-tirdi, tehnika bilim- nerind doktor. Bnk gnd nji- nering hem menej- ment kafedrann do- enti. Tiparland bir sra bilgi statyalarn, an glarn iindekilerigirdi praktikayahem retmk kiyatlarna.

storik, doktorant. Disertaiyasnn temas: Gagauz- larnen eni isto-riyas. kardbir sra bilim-aara trmak statyala- rn. KavalerKra snaya Zvezdaor denna. Tiraspol kasabas tipar evin mdr.

Otliniknaro dnogoobra-zovaniya, Mol- daviya redi- cilrsyezdn delegat(1968 y).1967-ci ylda ona veril- diOrden Tru-dovogo Kras- nogo Znameni

Tehnika bilim- nerind doktor, 70-tn zeed renmk-me-todika hem bi-lim-aaratrc statyalarnav-toru. Nan-nand Mos-kvann 850-ci yldn- mn baal medaliyln.

sek katego- riyadagagauz dili hem litera-tura redici- si. ok yllar Gagauz Erinin retmk M- drlnd gagauz dili ba uzman oldu.

BitirdiMoskva-dakPoligrafiya nstitutunu,oldu Komrat rayon ga zetasnnLe-ninskoyeslovoredaktoru. Bnkgnd Moldovajurna-listlrBirliin mdrlraza-larn biri.

Kristov Dmitriy Moldovann ann Trener, Sport Masteri aar atletikada.

Grek gnat Ukrainann ann Treneri, Sport Masteri serbest gret.

Petkov Georgiy Ukrainann ann Trener serbest gret, Sport Master (saa taraftan ilk) hem onun sportsmen, avdarmal Tezek Mihail 3-c erd Ukraina respublikann kadet yarlarnda.

Sarandi Vasiliy .MR-nn retmk sistemasna baal iilerin spor-takiadasnn ahmata oyununda empionu (1998-ciyl).Gagauziyann ahmatalarda empionu: 2003 yl bronza prizru (3-c er) ; 2001 yl altn prizru(1-ci er); 2005 yl gm prizru (2-ci er) .MR-nn profsoz iilerin ahmata empionatnda gm prizru (2 er) 2010 yl, may.

Sarandi Konstandin Dzdkvoleybolkomandasn, angs 1990ci ylda Besarabka rayonun adndanrespublikayarnda1cieri kazand.Bnhazrlrkolamzn futbol hem voleybol komandalarn.

Trandafilov van Kyn hem Komrat dolayn diil bir sradak empionu akilerd, talantl muzkant.

Marinov Harlampiy 25yldanzeedserbestgrettrenerliigtrd. renicilerinoyuolduSportMasterliinkandidat, SporttaMaster.Beibnkgndalrlartrener olarak. En pek anlm onnarn iindn Sport Masteri, Ukrainann ann Trener.

Grek rina Kabletti Ukraina Kuboonu (5-ci er) Ald ilk eri Odesa studentlerin ara-snda 2002-ci ylda serbest gret. Tumba P.N. Moldova Respublikasnn empionu genlr arasnda serbest gret, 2006ci yl.RM empionu 2008- ci ylda kadetlerin arasnda. Dnnaras empionatlarn diil bir sra prizru. GunaNikolay Guna Semn 3 sra Moldovann empionu oldular regata yarlarnda. DevletlrarasMoskvada hem Hersonda gen regatalarn empionnar, altn medalistleri. Kolverimin redaktoru: T. Marinoglo Redaktor yardmcs: E. Karamit Kompyutor ilemneri: V.akusta(11-ci klas) Avdarma orta okulu, 2010 yl