Autorzy - KOWEZiUpliki.koweziu.edu.pl/programy/programy/introligator_734... · 2016-08-15 · Charakteryzowanie procesów poligraficznych 22 Posługiwanie się dokumentacj ą techniczn

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Autorzy : mgr inŜ. Teresa Jaszczyk inŜ. Urszula Łobejko mgr inŜ. Katarzyna Maćkowska Recenzenci : dr GraŜyna Czech dr inŜ. Henryk Godlewski Opracowanie redakcyjne : mgr inŜ. Teresa Jaszczyk Korekta merytoryczna : mgr Anna Wojciechowska


2

Spis tre ści Wprowadzenie 3 I. ZałoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia

w zawodzie 5 1. Opis pracy w zawodzie 5 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-

wychowawczego 6 II. Plany nauczania 13 III. Moduły kształcenia w zawodzie 15 1. Podstawy zawodu 15 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska 18

Charakteryzowanie procesów poligraficznych 22 Posługiwanie się dokumentacją techniczną

i technologiczną 26 Stosowanie maszyn i urządzeń 30 Stosowanie materiałów introligatorskich 35 2. Introligatorstwo przemysłowe 39 Wykonywanie operacji jednostkowych w procesach

introligatorskich 43 Wykonywanie wkładów do opraw introligatorskich 48 Wykonywanie okładek do opraw introligatorskich 52 Wykonywanie opraw introligatorskich 55 Wykonywanie opakowań introligatorskich 59 Wykonywanie galanterii papierniczej 62 3. Introligatorstwo rzemie ślnicze 65 Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych 67 Wykonywanie galanterii introligatorskiej 71 4. Praktyka zawodowa 74 Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich 76 Ekspedycja produktów introligatorskich 79 5. Usługi introligatorskie 81 Wykonywanie opraw artystycznych 83 Naprawa i renowacja opraw introligatorskich 87 Wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskich 90


3

Wprowadzenie Celem kształcenia w szkole zawodowej jest przygotowanie aktywnego,

mobilnego i skutecznie działającego pracownika gospodarki. Efektywne funkcjonowanie na rynku pracy wymaga: przygotowania ogólnego, opanowania podstawowych umiejętności zawodowych oraz kształcenia ustawicznego.

Absolwent współczesnej szkoły powinien charakteryzować się otwartością, wyobraźnią, zdolnością do ciągłego kształcenia i doskonalenia oraz umiejętnością oceny własnych moŜliwości. Wprowadzenie do systemu szkolnego programów modułowych powinno ułatwić kształtowanie takiej sylwetki absolwenta.

Kształcenie według modułowego programu nauczania charakteryzuje się tym, Ŝe:

−−−− cele kształcenia i materiał nauczania wynikają z przyszłych zadań zawodowych,

−−−− przygotowanie ucznia do wykonywania zawodu odbywa się głównie poprzez realizację zadań zbliŜonych do tych, które są wykonywane na stanowisku pracy,

−−−− nie ma podziału na zajęcia teoretyczne i praktyczne, −−−− jednostki modułowe integrują treści kształcenia z róŜnych dyscyplin

wiedzy, −−−− w szerokim zakresie wykorzystuje się zasadę transferu wiedzy

i umiejętności, −−−− proces uczenia się dominuje nad procesem nauczania, −−−− programy nauczania są elastyczne, poszczególne jednostki moŜna

wymieniać, modyfikować, uzupełniać oraz dostosowywać do poziomu wymaganych umiejętności, potrzeb gospodarki oraz lokalnego rynku pracy,

−−−− umiejętności opanowane w ramach poszczególnych modułów dają moŜliwość wykonywania określonego zakresu pracy. Realizacja modułowego programu nauczania zapewnia opanowanie

przez uczniów umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie oraz przygotowuje do kształcenia ustawicznego.

Modułowy program nauczania składa się z modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych, umoŜliwiających zdobywanie wiadomości oraz kształtowanie umiejętności i postaw właściwych dla zawodu.

Jednostka modułowa stanowi element modułu kształcenia w zawodzie obejmujący logiczny i moŜliwy do wykonania wycinek pracy, o wyraźnie określonym początku i zakończeniu, który nie podlega dalszym podziałom, a jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna


4

decyzja. W strukturze modułowego programu nauczania wyróŜniono:

− załoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie, − plany nauczania, − programy modułów i jednostek modułowych.

Moduł kształcenia w zawodzie zawiera: cele kształcenia, wykaz jednostek modułowych, schemat układu jednostek modułowych, literaturę.

Jednostka modułowa zawiera: szczegółowe cele kształcenia, materiał nauczania, ćwiczenia, środki dydaktyczne, wskazania metodyczne do realizacji programu jednostki, propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia.

Dydaktyczna mapa programu, zamieszczona w załoŜeniach programowo-organizacyjnych, przedstawia schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji. Ma ona ułatwić organizowanie procesu kształcenia.

W programie przyjęto system kodowania modułów i jednostek modułowych, który zawiera następujące elementy: – symbol cyfrowy zawodu zgodnie z obowiązującą klasyfikacją

zawodów szkolnictwa zawodowego, – symbol literowy, oznaczający grupę modułów:

O – dla modułów ogólnozawodowych, Z – dla modułów zawodowych, S – dla modułów specjalizacyjnych,

– cyfrę arabską dla kolejnego modułu w grupie i dla kolejnej wyodrębnionej w module jednostki modułowej.

Przykładowy zapis kodowania modułu: 734[02].O1 734[02] – symbol cyfrowy dla zawodu: introligator, O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy: Podstawy zawodu. Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 734[02].Z1.06 734[02] – symbol cyfrowy dla zawodu: introligator Z1 – pierwszy moduł zawodowy, 06 – szósta jednostka modułowa w module Z1: Wytwarzanie galanterii papierniczej.


5

I. ZałoŜenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 1. Opis pracy w zawodzie

Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie introligator moŜe podejmować pracę w: – zakładach poligraficznych i introligatorskich, – introligatorskich zakładach rzemieślniczych. MoŜe równieŜ prowadzić działalność gospodarczą. Zadania zawodowe Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie introligator powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: – przygotowania materiałów, półproduktów i produktów introligatorskich, – obsługiwania maszyn i urządzeń introligatorskich, – wykonywania operacji introligatorskich, – prowadzenia kontroli jakości półproduktów i wyrobów introligatorskich. Umiej ętności zawodowe W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent szkoły powinien umieć: – posługiwać się terminologią poligraficzną, – posługiwać się dokumentacją techniczną i technologiczną, – charakteryzować podstawowe procesy poligraficzne, – rozróŜniać podstawowe techniki drukowania, – charakteryzować procesy introligatorskie, – charakteryzować podstawowe rodzaje materiałów poligraficznych, – rozróŜniać i przygotowywać materiały do prac introligatorskich, – rozróŜniać podstawowe maszyny poligraficzne, – określać budowę oraz zasady działania urządzeń i maszyn

introligatorskich, – wykonywać podstawowe operacje introligatorskie, – oceniać estetykę i jakość wyrobów poligraficznych, – eksploatować maszyny i urządzenia introligatorskie, – wykonywać pakowanie i ekspedycję wyrobów poligraficznych, – przestrzegać i wdraŜać normy dotyczące zapewnienia jakości

produkcji i wyrobów introligatorskich, – gospodarować racjonalnie materiałami, energią i urządzeniami, – stosować techniki komputerowe w realizacji zadań zawodowych, – przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,


6

– komunikować się z uczestnikami procesu pracy, – stosować przepisy kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków

pracownika i pracodawcy oraz warunków pracy, – stosować przepisy prawa w zakresie wykonywanych zadań

zawodowych, – korzystać z róŜnych źródeł informacji, – udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy

pracy, – prowadzić działalność gospodarczą.

2. Zalecenia dotycz ące organizacji procesu dydaktyczno-

-wychowawczego Proces kształcenia według modułowego programu nauczania dla

zawodu introligator moŜe być realizowany w zasadniczej szkole zawodowej dla młodzieŜy i dla dorosłych oraz w szkole policealnej. Program nauczania obejmuje kształcenie ogólnozawodowe, zawodowe i specjalizacyjne. Kształcenie ogólnozawodowe umoŜliwia zdobycie umiejętności podstawowych w zawodzie. Kształcenie zawodowe ma na celu przygotowanie absolwenta do realizacji zadań na typowych dla zawodu stanowiskach pracy. Ogólne i szczegółowe cele kształcenia wynikają z podstawy programowej kształcenia w zawodzie.

Moduły uwzględniające zadania zawodowe podzielone są na jednostki modułowe. KaŜda jednostka modułowa zawiera treści stanowiące wyodrębnioną logicznie całość. Realizacja celów kształcenia poszczególnych modułów i jednostek modułowych umoŜliwia opanowanie umiejętności pozwalających na wykonanie określonego zakresu pracy. Czynnikiem sprzyjającym nabywaniu umiejętności zawodowych jest wykonywanie ćwiczeń zaproponowanych w poszczególnych jednostkach modułowych.

Treści programowe zawarte są w pięciu modułach: w jednym ogólnozawodowym, w trzech modułach zawodowych oraz w jednym module specjalizacyjnym.

Moduł ogólnozawodowy 734[02].O1 Podstawy zawodu składa się z pięciu jednostek modułowych. Programy poszczególnych jednostek obejmują ogólnozawodowe treści kształcenia, które dotyczą: przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, charakteryzowania procesów poligraficznych, posługiwania się dokumentacją techniczną i technologiczną, stosowania maszyn i urządzeń oraz stosowania materiałów introligatorskich.


7

Moduł 734[02].Z1 Introligatorstwo przemysłowe jest pierwszym modułem zawodowym, składa się z sześciu jednostek modułowych obejmujących zagadnienia dotyczące wykonywania operacji jednostkowych w procesach introligatorskich, wykonywania wkładów, okładek i opraw introligatorskich, wykonywania opakowań introligatorskich, wytwarzania galanterii papierniczej.

Moduł 734[02].Z2 Introligatorstwo rzemieślnicze składa się z dwóch jednostek modułowych. Obejmuje on zagadnienia związane z wykonywaniem opraw jednostkowych i wtórnych oraz galanterii introligatorskiej.

Moduł 734[02].Z3 Praktyka zawodowa, realizowany w szkole policealnej, składa się z dwóch jednostek modułowych, które obejmują zagadnienia dotyczące obsługiwania potokowych linii introligatorskich i ekspedycji produktów introligatorskich.

Moduł specjalizacyjny 734[02].S1 Usługi introligatorskie zawiera trzy jednostki modułowe, które obejmują zagadnienia dotyczące wykonywania opraw artystycznych, naprawy i renowacji opraw introligatorskich oraz wykonywania specjalistycznych prac introligatorskich.

Moduł specjalizacyjny moŜna realizować z wykorzystaniem programu modułu 734[02].S1 lub programów autorskich innych wybranych przez szkołę specjalizacji uwzględniających potrzeby lokalnego rynku pracy. Wykaz modułów i jednostek modułowych zamieszczono w tabeli.


8

Wykaz modułów i jednostek modułowych Symbol jednostki

modułowej Zestawienie modułów

i jednostek modułowych

Orientacyjna liczba godzin na realizację

Moduł 734[02].O1 Podstawy zawodu 360

734[02].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska 36

734[02].O1.02 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 72

734[02].O1.03 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną 36

734[02].O1.04 Stosowanie maszyn i urządzeń 72 734[02].O1.05 Stosowanie materiałów introligatorskich 144

Moduł 734[02].Z1 Introligatorstwo przemysłowe 900

734[02].Z1.01 Wykonywanie operacji jednostkowych w procesach introligatorskich 118

734[02].Z1.02 Wykonywanie wkładów do opraw introligatorskich 116 734[02].Z1.03 Wykonywanie okładek do opraw introligatorskich 116 734[02].Z1.04 Wykonywanie opraw introligatorskich 318 734[02].Z1.05 Wykonywanie opakowań introligatorskich 154 734[02].Z1.06 Wykonywanie galanterii papierniczej 78

Moduł 734[02].Z2 Introligatorstwo rzemie ślnicze 216

734[02].Z2.01 Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych 116 734[02].Z2.02 Wykonywanie galanterii introligatorskiej 100

Moduł 734[02].Z3* Praktyka zawodowa 140

734[02].Z3.01 Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich 70 734[02].Z3.02 Ekspedycja produktów introligatorskich 70

Moduł 734[02].S1 Usługi introligatorskie 360

734[02].S1.01 Wykonywanie opraw artystycznych 160 734[02].S1.02 Naprawa i renowacja opraw introligatorskich 120

734[02].S1.03 Wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskich 80

Razem 1836 * wyłącznie w szkole policealnej

Na podstawie wykazu jednostek modułowych sporządzono dydaktyczną mapę programu.


9

Dydaktyczna mapa programu

734[02].O1

734[02].O1.01

734[02].O1.03

734[02].O1.02

734[02].O1.04

734[02].Z1.01

734[02].Z1

734[02].Z1.02

734[02].Z1.03

734[02].Z1.04

734[02].Z1.05

734[02].Z1.06

734[02].O1.05


10

Dydaktyczna mapa programu stanowi schemat powiązań między modułami i jednostkami modułowymi oraz określa kolejność ich realizacji. Orientacyjna liczba godzin na realizację, podana w tabeli wykazu jednostek modułowych, moŜe ulegać zmianie w zaleŜności od stosowanych metod nauczania i środków dydaktycznych.

Nauczyciel kierujący procesem kształtowania umiejętności powinien udzielać pomocy w rozwiązywaniu problemów związanych z realizacją zadań, sterować tempem pracy, z uwzględnieniem predyspozycji uczniów. Ponadto nauczyciel powinien rozwijać zainteresowania zawodem, wskazywać na moŜliwości dalszego kształcenia, zdobywania nowych umiejętności zawodowych. Powinien równieŜ kształtować postawy uczniów, takie jak: rzetelność i odpowiedzialność za pracę, dbałość o jej jakość, porządek na stanowisku pracy, poszanowanie dla pracy innych osób, dbałość o racjonalne wykorzystywanie materiałów.

734[02].S1.03

734[02].Z2

734[02].Z2.01

734[02].Z2.02

734[02].Z3.01

734[02].Z3

734[02].Z3.02

734[02].S1.01

734[02].S1

734[02].S1.02


11

Szkoła podejmująca kształcenie systemem modułowym powinna posiadać odpowiednie warunki lokalowe oraz wyposaŜenie.

Nauczyciel powinien uczestniczyć w organizowaniu bazy techniczno - dydaktycznej oraz ewaluacji programów nauczania, szczególnie w okresie dynamicznych zmian w technologii i technice poligraficznej. Wskazane jest opracowywanie pakietów edukacyjnych do wspomagania realizacji programu nauczania. Pakiety edukacyjne, stanowiące dydaktyczną obudowę programu, powinny być opracowane zgodnie z metodologią kształcenia modułowego.

Kształcenie powinno być realizowane metodami aktywizującymi: tekstu przewodniego, samokształcenia kierowanego, sytuacyjną oraz projektów i ćwiczeń praktycznych. Dominującą metodą nauczania powinny być ćwiczenia praktyczne.

Prowadzenie zajęć metodami aktywizującymi wymaga przygotowania materiałów: tekstów przewodnich, instrukcji do metod projektów, kart instrukcji do samokształcenia kierowanego, instrukcji do wykonywania ćwiczeń, instrukcji stanowiskowych bezpieczeństwa i higieny pracy.

Wskazane jest wykorzystywanie filmów dydaktycznych, organizowanie wycieczek dydaktycznych do zakładów poligraficznych, na targi, wystawy materiałów i sprzętu. W trakcie realizacji programu naleŜy zwracać uwagę na samokształcenie, z wykorzystaniem materiałów innych niŜ podręczniki (normy, instrukcje, poradniki i pozatekstowe źródła informacji). W realizacji treści programowych, w tym ćwiczeń, naleŜy uwzględniać współczesne technologie, materiały, narzędzia, urządzenia i maszyny.

Istotnym elementem organizacji procesu dydaktycznego jest sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych ucznia. Powinny być prowadzone badania diagnostyczne, kształtujące i sumujące.

Badania diagnostyczne mają na celu dokonanie oceny zakresu oraz poziomu wiedzy i umiejętności uczniów w początkowej fazie kształcenia.

Badania kształtujące, prowadzone w trakcie realizacji programu, mają na celu dostarczanie informacji o efektywności nauczania – uczenia się. Informacje uzyskane w wyniku badań pozwalają na dokonanie niezbędnych korekt w procesie nauczania.

Badania sumujące powinny być prowadzone po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej.

Ocenianie powinno uświadamiać uczniowi poziom jego osiągnięć w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdraŜać do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny. Ocenianie osiągnięć uczniów moŜna realizować za pomocą sprawdzianów (ustnych, pisemnych i praktycznych), testów osiągnięć szkolnych oraz testów typu próba pracy. Prowadzenie pomiaru dydaktycznego wymaga od nauczyciela


12

określenia kryteriów i norm oceniania, opracowania testów osiągnięć szkolnych, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny postępów. Środki dydaktyczne, niezbędne w procesie kształcenia modułowego,

stanowią: pomoce i materiały dydaktyczne, techniczne środki kształcenia, dydaktyczne środki pracy.

W procesie kształcenia modułowego nie ma podziału na zajęcia teoretyczne i praktyczne. Formy organizacyjne pracy uczniów powinny być dostosowane do treści i metod kształcenia.

Na podstawie liczby stanowisk ćwiczeniowych szkoła ustala liczebność grup uczniów, uwzględniając warunki lokalowe i wyposaŜenie techniczne.

Zajęcia naleŜy prowadzić w grupach 15-osobowych, ćwiczenia moŜna realizować w zespołach 2–3 osobowych lub indywidualnie.

Kształtowanie umiejętności praktycznych naleŜy prowadzić w następujących pomieszczeniach dydaktycznych: − pracowni projektowania graficznego, − pracowni materiałoznawstwa, − pracowni maszynoznawstwa, − pracowni technologii introligatorstwa, − pracowni komputerowej, − warsztatach szkolnych.

Wskazane jest, aby uczestnicy kształcenia modułowego poznali warunki pracy w zakładach poligraficznych, przemysłowych i rzemieślniczych, w szczególności: organizację procesu technologicznego, zabezpieczenia maszyn, magazynowanie materiałów, narzędzi, urządzeń, maszyn, specyfikę pracy indywidualnej i zespołowej oraz organizację stanowisk pracy.

W trosce o jakość kształcenia konieczne są systematyczne działania szkoły polegające na: − współpracy z zakładami pracy, celem aktualizacji treści kształcenia

zawodowego, − doskonaleniu nauczycieli w zakresie kształcenia modułowego,

aktywizujących metod nauczania, pomiaru dydaktycznego oraz projektowania pakietów edukacyjnych.


13

II. Plany nauczania PLAN NAUCZANIA Zasadnicza szkoła zawodowa Zawód: introligator 734[02] Podbudowa programowa: gimnazjum

Dla młodzieŜy

Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo w trzyletnim

okresie nauczania

Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim

okresie nauczania

Liczba godzin

w trzyletnim okresie

nauczania

Semestry I – VI

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Klasy I – III Forma stacjonarna

Forma zaoczna

1. Podstawy zawodu 10 8 138 2. Introligatorstwo przemysłowe 25 19 344 3. Introligatorstwo rzemieślnicze 6 4 82 4. Usługi introligatorskie 10 8 138

Razem 51 39 702


14

PLAN NAUCZANIA Szkoła Policealna Zawód: introligator 734[02] Podbudowa programowa: szkoła dająca wykształcenie średnie

Dla młodzieŜy

Dla dorosłych

Liczba godzin

tygodniowo w rocznym

okresie nauczania

Liczba godzin

tygodniowo w rocznym

okresie nauczania

Liczba godzin w rocznym

okresie nauczania

Semestry I-II

Lp. Moduły kształcenia w zawodzie

Semestry I – II Forma

stacjonarna Forma

zaoczna 1. Podstawy zawodu 5 4 68 2. Introligatorstwo przemysłowe 12 9 164 3. Introligatorstwo rzemieślnicze 3 2 41 4. Usługi introligatorskie 5 3 68 Razem 25 18 341 Praktyka zawodowa: 4 tygodnie


15

III. Moduły kształcenia w zawodzie

Moduł 734[02].O1 Podstawy zawodu

1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − stosować terminologię poligraficzną, − charakteryzować podstawowe procesy poligraficzne:

przygotowawcze, drukowania, introligatorskie, − charakteryzować podstawowe maszyny i urządzenia poligraficzne, − klasyfikować produkty poligraficzne, − określać parametry technologiczne i uŜytkowe produktów

poligraficznych, − charakteryzować główne grupy materiałów introligatorskich, − dobierać materiały do wykonania określonego produktu, − charakteryzować podstawowe i dodatkowe techniki drukowania, − odczytywać rysunki techniczne, − posługiwać się dokumentacją techniczną i technologiczną, − rozróŜniać podstawowe elementy konstrukcji maszyn, − planować proces technologiczny wykonania określonego produktu, − przestrzegać norm dotyczących zapewnienia jakości produkcji

wyrobów poligraficznych, − przewidywać zagroŜenia dla Ŝycia i zdrowia człowieka oraz środowiska występujące w przemyśle poligraficznym,

− dobierać środki ochrony indywidualnej obowiązujące na stanowisku pracy,

− określać sposoby udzielania pierwszej pomocy w stanach nagłego zagroŜenia Ŝycia i zdrowia,

− korzystać z róŜnych źródeł informacji zawodowej.


16

2. Wykaz jednostek modułowych Symbol jednostki modułowej

Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba godzin na realizację

734[02].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska

36

734[02].O1.02 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 72

734[02].O1.03 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną

36

734[02].O1.04 Stosowanie maszyn i urządzeń 72 734[02].O1.05 Stosowanie materiałów introligatorskich 144

Razem 360

3. Schemat układu jednostek modułowych

734[02].O1 Podstawy zawodu

734[02].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny

pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska

734[02].O1.02 Charakteryzowanie procesów poligraficznych

734[02].O1.03 Posługiwanie się dokumentacją techniczną

i technologiczną

734[02].O1.04 Stosowanie maszyn i urządzeń

734[02].O1.05 Stosowanie materiałów introligatorskich


17

4. Literatura BoŜenko L.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1994 Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba druku, Warszawa 1999 Cieślak H.: Testy i sprawdziany z rysunku technicznego. ITeE, Radom 1996 Figurski J., Ornatowski T.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 Jakucewicz S., Magdzik S., Struciński J.: Materiałoznawstwo dla szkół poligraficznych. WSiP, Warszawa 2001 Jakucewicz S.: Farby drukowe. Michael Huber Polska Sp. z o.o., Wrocław 2001 Jakucewicz S.: Papier w poligrafii. Inicjał, Warszawa 1999 Jeruszka U., Niemierko B. (red.): Zastosowanie pomiaru sprawdzającego w kształceniu zawodowym. Materiały z seminarium. MEN. Departament Kształcenia zawodowego i Ustawicznego. Warszawa 1997 Magdzik S., Jakucewicz S.: Podstawy poligrafii. WSiP, Warszawa 1999 Maksymowicz A.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1992 Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia Kadr. Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 Praca zbiorowa. Poligrafia procesy i technika. Tłumaczenie z języka słowackiego. COBRPP, Warszawa 2002 Polskie i branŜowe normy poligraficzne Normy PN – ISO, ISO

Czasopisma: Poligrafika, Poligrafia Polska, Świat Druku, Print Publishing, Świat Poligrafii.

Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.


18

Jednostka modułowa 734[02].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpiecze ństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo Ŝarowej oraz ochrony środowiska 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony

przeciwpoŜarowej, − określić podstawowe obowiązki pracodawcy i pracownika dotyczące

zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, − określić konsekwencje naruszenia przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych, − posłuŜyć się wewnętrznymi regulaminami dotyczącymi pracy na

określonych stanowiskach, − zidentyfikować czynniki niebezpieczne i szkodliwe występujące

w pracy oraz określić sposoby ich ograniczenia i eliminacji, − ocenić zagroŜenia wynikające z niewłaściwego uŜytkowania urządzeń

elektrycznych, − podjąć działania w przypadku poŜaru, zgodnie z instrukcją

przeciwpoŜarową, − powiadomić słuŜby ratownicze zgodnie z przyjętymi procedurami

postępowania, − udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, − zastosować przepisy ochrony środowiska, − określić rodzaje materiałów przeznaczonych do ponownego

przetwarzania. 2. Materiał nauczania Prawna ochrona pracy. Czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciąŜliwe i niebezpieczne, występujące w procesie pracy. Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. ZagroŜenia poŜarowe, zasady ochrony przeciwpoŜarowej. Zasady wykorzystywania środków gaśniczych. Procedury udzielania pierwszej pomocy w wypadkach przy pracy. Zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy. Selekcja i utylizacja odpadów.


19

3. Ćwiczenia • Określanie praw i obowiązków pracownika oraz pracodawcy

dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na podstawie kodeksu pracy.

• Rozpoznawanie znaków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. • Rozpoznawanie zagroŜeń wypadkowych związanych z procesem

pracy. • Udzielanie pierwszej pomocy osobie poraŜonej prądem elektrycznym

(w warunkach symulacyjnych). • Udzielanie pierwszej pomocy osobie ze złamaną kończyną

(w warunkach symulacyjnych). • Informowanie słuŜb ratowniczych o zaistniałym zdarzeniu

(w warunkach symulacyjnych). • Dobieranie środków gaśniczych odpowiednio do gaszonego materiału

podczas poŜaru. • Wykonywanie sztucznego oddychania na fantomie. • Segregowanie odpadów oraz określanie ich przydatności

do ponownego przetwarzania. 4. Środki dydaktyczne Teksty przewodnie. Kodeks pracy. Polskie Normy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zasad ergonomii. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Regulaminy i instrukcje dotyczące obsługi maszyn i urządzeń. Sprzęt gaśniczy. Filmy dydaktyczne dotyczące: zasad kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zagroŜenia poŜarowego i zasad ochrony przeciwpoŜarowej oraz zasad udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Programy komputerowe dotyczące ochrony przeciwpoŜarowej, wykorzystywania środków gaśniczych i ochrony środowiska na stanowisku pracy. Foliogramy przedstawiające środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, stosowanie środków gaśniczych, zasady ochrony środowiska na stanowisku pracy. Dokumentacja dotycząca bezpieczeństwa i higieny pracy. Fantom do nauki udzielania pierwszej pomocy. Pomoce dydaktyczne do ćwiczeń z zakresu udzielania pierwszej pomocy.


20

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jednost ki Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące

przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania wyrobów introligatorskich oraz zasad kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

W procesie dydaktycznym powinny znaleźć zastosowanie następujące metody nauczania: pokaz z objaśnieniem, pokaz z instruktaŜem, metoda sytuacyjna, ćwiczenia praktyczne z zastosowaniem środków ochrony indywidualnej i sprzętu.

Podczas realizacji programu naleŜy zwracać uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, znaczenie ochrony zdrowia i Ŝycia człowieka w pracy zawodowej oraz nieprawidłowości, które mogą wystąpić w procesie pracy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska.

Nauczyciel prowadzący zajęcia powinien być specjalistą z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podczas realizacji programu naleŜy zwracać uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochronę zdrowia w procesie pracy, skutki nieprzestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na realizację treści dotyczących udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. KaŜdy uczeń powinien samodzielnie wykonać na fantomie ćwiczenie udzielania pierwszej pomocy.

Program jednostki modułowej naleŜy realizować w pomieszczeniu dydaktycznym wyposaŜonym w niezbędne środki dydaktyczne.

Zajęcia powinny odbywać się w grupie liczącej do 15 uczniów, a w miarę potrzeb z podziałem na zespoły 2-3 osobowe.

Konieczne jest uświadomienie uczniom, Ŝe zdrowie i Ŝycie człowieka oraz jego ochrona w środowisku pracy jest sprawą nadrzędną.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie postępów uczniów powinno odbywać się

systematycznie na podstawie określonych kryteriów. Sprawdzanie poziomu wiedzy i umiejętności uczniów moŜe odbywać

się na podstawie sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych. Zadania w teście mogą być otwarte (krótkiej odpowiedzi, z luką), zamknięte (wyboru wielokrotnego, na dobieranie, typu prawda-fałsz).

Umiejętności praktyczne mogą być sprawdzane podczas obserwacji


21

czynności wykonywanych przez uczniów w trakcie realizacji ćwiczeń. W procesie sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów naleŜy

zwracać uwagę na udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, dobieranie i stosowanie sprzętu przeciwpoŜarowego oraz środków gaśniczych, organizację stanowiska pracy, dokładność i sprawność wykonania zadań oraz przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Systematyczne prowadzenie kontroli i oceny postępów uczniów umoŜliwi korygowanie stosowanych metod nauczania oraz form organizacyjnych pracy uczniów.

Po zakończeniu realizacji programu jednostki wskazane jest zastosowanie testu osiągnięć szkolnych.

Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen.


22

Jednostka modułowa 734[02].O1.02 Charakteryzowanie procesów poligraficznych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − zastosować terminologię z zakresu poligrafii, − dokonać klasyfikacji wyrobów poligraficznych, − scharakteryzować procesy poligraficzne, − określić znaczenie wody w poligrafii, − scharakteryzować sposoby oczyszczania i neutralizacji

zanieczyszczeń wody, − wyjaśnić zastosowanie światła w poligrafii, − określić zasady reprodukcji barw, − określić sposoby wykonywania form kopiowych, − scharakteryzować podstawowe i pochodne techniki drukowania, − określić zasady przygotowania maszyny do drukowania, − określić technologię wykonywania form drukowych, − określić metody obróbki wykończeniowej produktów poligraficznych, − scharakteryzować sposoby uszlachetniania druków, − scharakteryzować i opisać rodzaje opraw przemysłowych, − określić parametry technologiczne i uŜytkowe wyrobów

poligraficznych, − scharakteryzować introligatorskie procesy jednostkowe i złoŜone, − zaplanować proces technologiczny wykonania określonego wyrobu

introligatorskiego, − scharakteryzować systemy zapewnienia jakości w procesie

wytwarzania wyrobów poligraficznych, − skorzystać z róŜnych źródeł informacji zawodowej.

2. Materiał nauczania Terminologia poligraficzna. Klasyfikacja wyrobów poligraficznych. Charakterystyka procesów poligraficznych: przygotowawczych, drukowania i introligatorskich. Woda w przemyśle poligraficznym. Uzdatnianie i oczyszczanie wody. Światło i barwa. Wykonywanie form kopiowych (montaŜ stronicy, montaŜ arkusza). Techniki drukowania - podstawowe i pochodne. Technologia wykonywania form drukowych. Przygotowanie maszyny do drukowania.


23

Introligatorskie procesy jednostkowe i złoŜone (druki luźne, łączone, oprawy). Obróbka wykończeniowa produktów poligraficznych. Parametry technologiczne i uŜytkowe wyrobów poligraficznych. Uszlachetnianie druków. Systemy zapewnienia jakości w procesie wytwarzania wyrobów poligraficznych. 3. Ćwiczenia • Klasyfikowanie wyrobów poligraficznych. • Planowanie podstawowych procesów technologicznych w poligrafii. • Rozpoznawanie form drukowych. • Identyfikowanie rodzajów opraw. • Rozpoznawanie i określanie nazw półproduktów oraz wyrobów

poligraficznych. • Analizowanie przebiegu procesów poligraficznych na podstawie

schematu. • Rozpoznawanie sposobów uszlachetniania druków. • Rozpoznawanie rodzajów opraw introligatorskich przemysłowych. 4. Środki dydaktyczne Plansze przedstawiające: klasyfikacje materiałów poligraficznych, schematyczną budowę podstawowych maszyn i urządzeń poligraficznych, zasady drukowania. Schematy przebiegu procesów poligraficznych. Filmy wideo obrazujące poszczególne procesy poligraficzne. Plansze i prezentacje multimedialne ilustrujące technologie procesów przygotowawczych, drukowania i introligatorskich (prepress, press, postpress). Przykłady wyrobów poligraficznych. Zestaw form drukowych. Wzory półproduktów i wyrobów poligraficznych. Katalogi i materiały reklamowe. Przymiary metryczne, miarka typograficzna, lupy, mikroskopy. Zbiór PN i BN z zakresu poligrafii. Normy PN – ISO, ISO. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące procesów poligraficznych i technik drukowania, stanowi on podstawę do realizacji programów kolejnych jednostek modułowych.

W procesie kształcenia wskazane jest stosowanie następujących


24

metod nauczania: wykładu informacyjnego, pokazu z objaśnieniem, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych.

Podczas realizacji treści programowych trudnych do opanowania przez uczniów naleŜy stosować metodę pokazu z objaśnieniem oraz metodę ćwiczeń praktycznych.

Szczególną uwagę naleŜy zwracać na: − klasyfikowanie wyrobów poligraficznych, − rozpoznawanie oraz klasyfikowanie materiałów i półproduktów

poligraficznych, − rozpoznawanie technik drukowania na podstawie szczegółowych

opisów. Zajęcia naleŜy prowadzić w warsztatach szkolnych. Ćwiczenia mogą

być wykonywane w grupach liczących do 15 uczniów, podzielonych na 3-4 osobowe zespoły.

Przed przystąpieniem do zajęć nauczyciel powinien przygotować odpowiednie materiały, takie jak: teksty przewodnie do wykonania ćwiczeń, filmy dydaktyczne, katalogi, materiały reklamowe surowców dla przemysłu poligraficznego, półprodukty oraz wyroby poligraficzne.

Zaleca się prezentowanie filmów dydaktycznych obrazujących realizację poszczególnych etapów procesów technologicznych.

Podczas realizacji programu jednostki modułowej wskazane jest równieŜ organizowanie wycieczek dydaktycznych do przedsiębiorstw produkcyjnych.


edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

podczas realizacji programu jednostki modułowej, według określonych kryteriów. Proces sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów powinien dostarczać informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowania umiejętności określonych w szczegółowych celach kształcenia programu jednostki modułowej.

Prowadzenie pomiaru dydaktycznego wymaga od nauczyciela określenia kryteriów i norm oceniania, opracowania testów osiągnięć szkolnych, arkuszy obserwacji i arkuszy oceny postępów uczniów.

Wskazane jest stosowanie następujących metod oceniania: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testu pisemnego, z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru)

i otwartymi (krótkiej lub rozszerzonej odpowiedzi), − obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zadań.

Obserwując czynności ucznia, szczególną uwagę naleŜy zwracać na: − klasyfikację produktów poligraficznych,


25

− rozpoznawanie technik drukowania, − rozróŜnianie rodzajów opraw.

Wszystkie ćwiczenia powinny być kontrolowane w trakcie wykonywania i oceniane po ich zakończeniu.

Ocenianie powinno uświadomić uczniom poziom ich osiągnięć w stosunku do wymagań edukacyjnych oraz wdraŜać do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.

W ocenie końcowej osiągnięć uczniów naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów, testów osiągnięć szkolnych oraz poziom wykonania ćwiczeń.


26

Jednostka modułowa 734[02].O1.03 Posługiwanie si ę dokumentacj ą techniczn ą i technologiczn ą 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − określić rodzaje rysunków technicznych i zasady ich wykonywania, − rozpoznać rysunki szkicowe, techniczne, schematyczne

i konstrukcyjne, − dobrać materiały i przybory kreślarskie do rysowania, − posłuŜyć się przyborami kreślarskimi, − zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, − posłuŜyć się podziałką rysunkową, − dobrać rodzaj i grubość linii do określonych rysunków, − zastosować zasady normalizacji w rysunku, − opisać pismem technicznym rysunki elementów maszyn, urządzeń

i wyrobów, − wykonać rysunki rozwinięć i przekrojów brył, − wykonać rzuty aksonometryczne i prostokątne brył, − sporządzić rysunki przekrojów prostych części maszyn i urządzeń, − opisać pismem technicznym rysunki elementów maszyn i urządzeń, − określić zasady tolerancji w rysunku technicznym, − rozpoznać maszyny i urządzenia introligatorskie na podstawie

rysunków technicznych, − rozróŜnić na rysunku technicznym podstawowe zespoły i części

maszyn, − posłuŜyć się instrukcjami obsługi urządzeń i maszyn introligatorskich, − posłuŜyć się instrukcją bezpieczeństwa i higieny pracy stosowaną

podczas obsługi określonego urządzenia lub maszyny poligraficznej, − posłuŜyć się dokumentacją techniczno-ruchową, − posłuŜyć się dokumentacją konstrukcyjną maszyn i urządzeń, − posłuŜyć się literaturą techniczną, katalogami części zamiennych,

katalogami wyrobów, − wyjaśnić zasady obiegu dokumentów w zakładach poligraficznych, − zinterpretować dane zawarte w karcie technologicznej, − zastosować zasady współpracy w zespole, − skorzystać z róŜnych źródeł informacji zawodowej.


27

2. Materiał nauczania Podstawy rysunku technicznego. Rodzaje i zasady wykonywania rysunków technicznych. Materiały i przybory kreślarskie. Organizacja stanowiska pracy. Wymiary arkuszy, tabliczki i podziałki rysunkowe. Rodzaje i grubość linii rysunkowych. Pismo techniczne. Normalizacja w rysunku technicznym. Zasady rzutowania i wymiarowania. Widoki i przekroje. Tolerancja w rysunku technicznym. Techniki wykonywania i odczytywania rysunków. Rysunek złoŜeniowy. Rysunki wykonawcze i schematyczne. Elementy procesu technologicznego. Schemat obiegu dokumentów w firmie poligraficznej. Karta technologiczna. Podstawowe elementy i mechanizmy maszyn oraz urządzeń introligatorskich. Instrukcje obsługi maszyn. Dokumentacje techniczno-ruchowe maszyn. Katalog części zamiennych maszyn i urządzeń introligatorskich. Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze maszyn oraz urządzeń introligatorskich. 3. Ćwiczenia • Przygotowywanie arkuszy rysunkowych róŜnych formatów. • Stosowanie róŜnych grubości linii podczas wykonywania rysunków. • Pisanie pismem technicznym pochyłym. • Kreślenie konstrukcyjne linii równoległych i prostopadłych. • Wykonywanie rysunków figur płaskich z zastosowaniem zasad

geometrii wykreślnej. • Rzutowanie ukośne figur płaskich i brył geometrycznych. • Odczytywanie rysunków technicznych przedstawiających przekroje

części maszyn. • Odczytywanie schematycznych rysunków mechanicznych. • Rozpoznawanie części maszyn na rysunkach technicznych. • Rozpoznawanie elementów maszyn w katalogu części zamiennych. • Odczytywanie informacji zawartych w karcie technologicznej. • Rozpoznawanie mechanizmów oraz elementów maszyn i urządzeń

introligatorskich na podstawie rysunków technicznych.


28

4. Środki dydaktyczne Filmy, plansze i schematy dotyczące rysunku zawodowego. Tablice lub foliogramy przedstawiające zasady rzutowania i wymiarowania. Model rzutni prostokątnej. Modele brył geometrycznych prostych i złoŜonych. Modele i plansze przedstawiające zasady wykonywania przekrojów. Materiały dotyczące tolerancji w rysunku technicznym. Modele prostych elementów i mechanizmów. Schematy maszyn i urządzeń introligatorskich. Dokumentacja techniczna maszyn. Katalogi maszyn i części maszyn. Wzorcowy komplet dokumentacji konstrukcyjnej. Wzorcowy komplet dokumentacji technologicznej. Zbiór PN i BN z zakresu poligrafii. 5. Wskazania metodyczne do realizacji materiału nau czania

Program jednostki modułowej obejmuje wiedzę dotyczącą zasad wykonywania rysunku technicznego oraz posługiwania się dokumentacją techniczną i technologiczną.

Celem realizacji programu jednostki jest kształtowanie umiejętności odczytywania i sporządzania rysunków technicznych i instruktaŜowych, opisywania rysunków elementów maszyn i urządzeń oraz posługiwania się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń, dokumentacją techniczno – ruchową, instrukcjami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczącymi obsługi maszyn i urządzeń.

Uczniowie podczas zajęć poznają róŜne rodzaje pisma technicznego i układów literniczych, dobierają materiały i przybory do wykonywania rysunków technicznych oraz wykonują rysunki.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni projektowania graficznego wyposaŜonej w stoły i przybory kreślarskie, materiały rysunkowe oraz środki dydaktyczne.

Program jednostki powinien być realizowany takimi metodami jak: pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia oraz metoda projektów. Podstawową metodą nauczania powinny być ćwiczenia indywidualne wykonywane w grupie do 15 osób.

Organizując miejsce pracy ucznia naleŜy zwracać uwagę na rozmieszczenie materiałów i przyborów rysunkowych, oświetlenie oraz postawę ucznia podczas pracy.

W trakcie wykonywania układów literniczych i rysunku technicznego naleŜy zwrócić uwagę na poprawność wykonywania zadań, a takŜe odczytywanie rysunków przekrojów części maszyn, odczytywanie


29

schematycznych rysunków mechanicznych oraz rozpoznawanie części maszyn na rysunkach technicznych. Podczas realizacji określonych ćwiczeń zaleca się korzystanie z komputera i tematycznych programów komputerowych.

W procesie nauczania-uczenia się naleŜy rozwijać u uczniów umiejętności samokształcenia i korzystania z róŜnych źródeł informacji. Treści kształcenia powinny być aktualizowane zgodnie z postępem technicznym oraz technologicznym.


edukacyjnych ucznia Proces sprawdzania i oceniania osiągnięć uczniów powinien

dostarczać informacji dotyczących zakresu i poziomu opanowania umiejętności określonych w szczegółowych celach kształcenia programu jednostki modułowej.

Wiedza i umiejętności uczniów mogą być sprawdzane i oceniane za pomocą: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testu pisemnego, z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru)

i otwartymi (krótkiej lub rozszerzonej odpowiedzi), − obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zadań.

Podstawowym kryterium oceniania wiedzy i umiejętności uczniów jest stopień realizacji celów kształcenia.

Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń i dokonując oceny jego pracy, naleŜy zwracać uwagę na: − wykonywanie rysunków technicznych, − odczytywanie schematów dokumentacji technicznej, − rozpoznawanie typowych elementów i mechanizmów maszyn

i urządzeń, − odczytywanie dokumentacji technologicznej. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów i testów osiągnięć oraz wykonane rysunki. Proces oceniania powinien być realizowany według określonych kryteriów oraz zgodnie z obowiązującą skalą ocen.


30

Jednostka modułowa 734[02].O1.04 Stosowanie maszyn i urz ądzeń 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − zidentyfikować materiały przewodzące i izolacyjne, − zmierzyć podstawowe wielkości elektryczne w obwodach prądu

stałego i zmiennego, − rozróŜnić na schematach elementy obwodów elektrycznych, − porównać źródła światła pod względem poboru mocy i natęŜenia

oświetlenia, − odczytać parametry odbiornika elektrycznego z tabliczki znamionowej, − rozpoznać rodzaj silnika indukcyjnego na podstawie danych z tabliczki

znamionowej, − rozpoznać gniazdka i wtyczki instalacji jednofazowej i trójfazowej, − rozróŜnić poszczególne elementy instalacji elektrycznej, sprzętu

instalacyjnego, zabezpieczeń przeciwporaŜeniowych, − rozróŜnić elementy elektroniczne na podstawie wyglądu i symboli

graficznych, − odczytać parametry elementów elektronicznych z katalogu, − określić funkcje elementów elektronicznych w obwodach elektrycznych, − dokonać analizy schematu blokowego automatycznego sterowania

i automatycznej regulacji, − scharakteryzować obciąŜenia elementów konstrukcyjnych:

rozciąganie i ściskanie, ścinanie, zginanie, skręcanie oraz wytrzymałość zmęczeniową,

− rozpoznać na podstawie oznaczenia rodzaj materiału konstrukcyjnego części maszyn,

− rozpoznać i scharakteryzować połączenia rozłączne i nierozłączne stosowane w maszynach i urządzeniach,

− wyjaśnić działanie łoŜysk, osi, wałów, sprzęgieł, hamulców i przekładni oraz określić ich zastosowanie,

− wyjaśnić działanie mechanizmów funkcjonalnych: dźwigniowych, krzywkowych, śrubowych,

− określić zastosowanie układów hydraulicznych i pneumatycznych, − określić rolę zabezpieczeń stosowanych w maszynach

i urządzeniach, − określić zasady uŜytkowania oraz bieŜącej konserwacji maszyn

i urządzeń, − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony


31

przeciwpoŜarowej. 2. Materiał nauczania Materiały przewodzące i izolacyjne. Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych w obwodach prądu stałego i zmiennego. Elementy obwodów elektrycznych. Źródła światła – moc i natęŜenie oświetlenia. Oznaczenia znamionowe odbiorników energii elektrycznej. Zabezpieczenia silników elektrycznych przed przeciąŜeniem i zwarciem. Elementy składowe instalacji elektrycznych. Przewody i kable. Osprzęt elektryczny. Elementy zabezpieczające. Instalacje sygnalizacyjne, alarmowe, sterujące. BHP podczas eksploatacji odbiorników elektrycznych. Podstawowe elementy elektroniczne: właściwości, budowa, zastosowanie, symbole graficzne. Podstawowe układy prostownicze. Wzmacniacze – zasada działania, zastosowanie. Układy scalone – rodzaje, zastosowanie. Sterowanie automatyczne. Podział układów sterowania automatycznego. Aparatura sterująca. Układy sterowania stycznikowo-przekaźnikowe. Regulacja automatyczna. Regulatory. Człony układów automatycznej regulacji. Rodzaje układów automatycznej regulacji. Mikroprocesory i sterowniki mikroprocesorowe. ObciąŜenia elementów konstrukcyjnych. Wytrzymałość zmęczeniowa. Materiały konstrukcyjne części maszyn i ich oznaczenia. Połączenia nierozłączne: spawane, zgrzewane, lutowane, klejone, połączenie przez odkształcenie trwałe. Połączenia rozłączne: cierne, kołkowe, sworzniowe, gwintowe. Elementy spręŜyste. Połączenia rurowe i zawory. Osie i wały. ŁoŜyska. Przekładnie: cierne, cięgnowe, zębate. Sprzęgła. Hamulce. Mechanizmy funkcjonalne: dźwigniowe, krzywkowe, śrubowe. Układy hydrauliczne i pneumatyczne. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej dotyczące maszyn i urządzeń.


32

3. Ćwiczenia • Identyfikowanie materiałów przewodzących i izolacyjnych. • Wykonywanie pomiarów napięcia, natęŜenia prądu, mocy

i rezystancji. • RozróŜnianie elementów obwodów elektrycznych na schematach. • Porównywanie źródeł światła pod względem poboru mocy i natęŜenia

oświetlenia. • Odczytywanie i interpretacja parametrów technicznych odbiornika

elektrycznego z tabliczki znamionowej. • Rozpoznawanie rodzajów silników indukcyjnych na postawie danych

znamionowych. • Identyfikowanie gniazdek i wtyczek jednofazowych i trójfazowych. • RozróŜnianie elementów instalacji elektrycznej, sprzętu izolacyjnego,

zabezpieczeń przeciwporaŜeniowych. • RozróŜnianie elementów elektronicznych na podstawie wyglądu

i symboli graficznych. • Odczytywanie parametrów technicznych elementów elektronicznych

z katalogu. • Określanie funkcji elementów elektronicznych w obwodach

elektrycznych. • Analizowanie schematów blokowych automatycznego sterowania

i automatycznej regulacji. • Analizowanie podstawowych obciąŜeń elementów konstrukcyjnych:

rozciągania i ściskania, ścinania, zginania, skręcania oraz wytrzymałości zmęczeniowej.

• Rozpoznawanie na podstawie oznaczenia rodzaju materiału konstrukcyjnego części maszyn.

• Rozpoznawanie połączeń rozłącznych oraz nierozłącznych stosowanych w maszynach i urządzeniach.

4. Środki dydaktyczne Zestaw elementów elektrycznych, elektronicznych i automatyki. Mierniki wielkości elektrycznych. Układy elektryczne i elektroniczne. Podstawowe maszyny i urządzenia elektryczne. Materiały dydaktyczne ilustrujące: szeregowe i równoległe połączenia rezystorów, łączenie odbiorników w trójkąt i gwiazdę, budowę maszyn elektrycznych. Modele i eksponaty : − połączeń nierozłącznych, − części maszyn z połączeniami kształtowymi,


33

− wałów i osi z łoŜyskami tocznymi i ślizgowymi, − spręŜyn i innych elementów podatnych, − zaworów z przekrojami. Modele sprzęgieł, hamulców, kół zębatych, przekładni mechanicznych. Modele mechanizmów , maszyn i urządzeń. Schematy maszyn i urządzeń. Rysunki złoŜeniowe, wykonawcze, montaŜowe, schematyczne. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Dokumentacja techniczno – ruchowa. Symulacyjne programy komputerowe. PN, PN – ISO. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Program nauczania jednostki modułowej obejmuje treści z zakresu: elektrotechniki i elektroniki, mechaniki i wytrzymałości materiałów oraz podstaw konstrukcji elementów mechanicznych. Celem realizacji programu jednostki jest przygotowanie ucznia do uŜytkowania maszyn i urządzeń.

Podczas zajęć naleŜy wykorzystywać wiedzę uczniów z zakresu fizyki oraz umiejętności nabyte przez nich podczas realizacji jednostek 734[02].O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska i 734[02].O1.03 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną, a takŜe zachęcać do samokształcenia i korzystania z róŜnych źródeł informacji.

Zajęcia powinny być realizowane w warsztatach szkolnych oraz w pracowni komputerowej, w grupie do 15 osób, w zespołach 3 - 4 osobowych. W procesie kształcenia powinny znaleźć zastosowanie następujące metody nauczania: wykład informacyjny, pokaz z objaśnieniem, pokaz z instruktaŜem oraz ćwiczenia.

W procesie nauczania - uczenia się szczególną uwagę naleŜy zwracać na: rozróŜnianie maszyn elektrycznych, uŜytkowanie przyrządów do pomiaru wartości elektrycznych, rozróŜnianie typowych układów elektronicznych, elementów automatyki, urządzeń elektronicznych. NaleŜy uświadomić uczniom zagroŜenia związane z prądem elektrycznym oraz wyjaśnić zastosowanie środków ochrony przeciwporaŜeniowej.

W zakresie podstaw konstrukcji elementów mechanicznych naleŜy kształtować umiejętności rozróŜniania materiałów konstrukcyjnych, czytania dokumentacji technicznej i identyfikowania rysunków z rzeczywistymi obiektami.

Podczas zajęć zaleca się korzystanie z filmów dydaktycznych, komputera i tematycznych programów komputerowych.


34

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie określonych kryteriów.

W procesie oceniania wskazane jest stosowanie: − sprawdzianów ustnych, − sprawdzianów pisemnych, − testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń.

Podczas kontroli i oceny osiągnięć uczniów naleŜy sprawdzać umiejętności operowania zdobytą wiedzą, zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, właściwe stosowanie pojęć technicznych, poprawność wnioskowania.

Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń i dokonując oceny jego pracy, naleŜy zwracać uwagę na: − operowanie wiedzą z zakresu mechaniki oraz wytrzymałości

materiałów, − klasyfikowanie maszyn i urządzeń w zaleŜności od budowy, zasady

działania oraz zastosowania praktycznego, − rozróŜnianie części maszyn, − wyjaśnianie zasad działania maszyn i urządzeń, − określanie zasad eksploatacji maszyn.

Wskazane jest systematyczne prowadzenie kontroli i oceny. BieŜąca analiza postępów uczniów umoŜliwia nauczycielowi korygowanie stosowanych metod kształcenia.

Ocenianie pracy uczniów powinno być dokonywane zgodnie z obowiązującą skalą ocen.


35

Jednostka modułowa 734[02].O1.05 Stosowanie materiałów introligatorskich 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − rozróŜnić główne grupy materiałów poligraficznych, − dokonać klasyfikacji i charakterystyki podłoŜy drukowych, − dobrać materiały do produkcji poligraficznej, − zastosować podstawowe szeregi formatów papieru i druków, − sklasyfikować farby drukarskie i lakiery, − określić właściwości drukowe i uŜytkowe farb, − wyjaśnić zasady utrwalania farb, − sklasyfikować materiały pomocnicze stosowane podczas drukowania, − określić zastosowanie materiałów introligatorskich, − sklasyfikować materiały uŜywane w introligatorstwie, − określić właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne

i technologiczne materiałów stosowanych w introligatorstwie, − dokonać klasyfikacji klejów, − sklasyfikować materiały do laminowania, impregnowania, gumowania,

brązowania i tłoczenia, − rozróŜnić elementy łączące części opraw, − sklasyfikować materiały pomocnicze stosowane w introligatorstwie, − scharakteryzować materiały smarne, − rozróŜnić metale i ich stopy, − dobrać materiały do wykonaniu określonego wyrobu, − określić warunki przechowywania papieru i zasady klimatyzacji, − określić sposoby utylizacji odpadów, − skorzystać z PN, literatury technicznej i innych źródeł informacji. 2. Materiał nauczania Materiały poligraficzne - klasyfikacja. Ogólne zasady dobierania materiałów introligatorskich. PodłoŜa drukowe chłonne i niechłonne. Materiały introligatorskie: wyroby papierowe, kleje, farby i lakiery, folie do laminowania, tłoczenia i brązowania, materiały pokryciowe, wzmacniające, usztywniające. Pomocnicze materiały introligatorskie - właściwości i zastosowanie. Materiały konstrukcyjne: Ŝeliwa, stale konstrukcyjne, stopy metali nieŜelaznych, materiały spiekane, tworzywa sztuczne konstrukcyjne. Materiały smarne: oleje i smary.


36

Wpływ wilgotności względnej powietrza na procesy introligatorskie. Utylizacja odpadów. 3. Ćwiczenia • Klasyfikowanie materiałów poligraficznych. • Rozpoznawanie materiałów na podstawie próbek oraz określanie ich

zastosowania. • Badanie podstawowych właściwości wytworów papierniczych. • Badanie kierunku przebiegu włókien w wytworach papierniczych. • RozróŜnianie rodzajów materiałów poligraficznych na podstawie

informacji na opakowaniach, dotyczących: podstawowych parametrów, cech, zastosowania i warunków przechowywania.

• Badanie jakości i przydatności do drukowania i oprawiania materiałów poligraficznych na podstawie przedstawionych próbek.

• Przygotowywanie wytworów papierowych do wykonania określonego rodzaju produkcji.

• Ustalanie parametrów klimatyzacji papieru. • Klasyfikowanie pomocniczych materiałów introligatorskich. • Dobieranie lakierów do wykonania operacji lakierowania. • Dobieranie materiałów do wykonania operacji laminowania. • Dobieranie klejów do operacji łączenia materiałów. 4. Środki dydaktyczne Próbki: wytworów papierowych, materiałów pokryciowych, klejów, folii do tłoczenia i laminowania, farb drukowych, tworzyw sztucznych, lakierów, materiałów pomocniczych. Zestaw materiałów smarnych. Wzorniki papieru. Wzorniki farb drukarskich. Wzorniki materiałów introligatorskich. Plansze dydaktyczne przedstawiające klasyfikację materiałów poligraficznych. Materiały informacyjne i prospektowe producentów i dystrybutorów materiałów poligraficznych. Komputer z dostępem do Internetu. Normy PN i BN.


37

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Program jednostki modułowej obejmuje zagadnienia dotyczące

charakterystyki oraz zastosowania materiałów poligraficznych i introligatorskich. Treści programowe jednostki są niezbędne do dalszej nauki zawodu.

Treści programowe jednostki powinny być realizowane w powiązaniu z tematyką określoną w programie jednostki modułowej: 734[02].O1.02 Charakteryzowanie procesów poligraficznych.

W procesie dydaktycznym zaleca się stosować następujące metody nauczania: wykład informacyjny, dyskusję dydaktyczną, pokaz z instruktaŜem, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych.

Do przeprowadzenia ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie. Uczniowie, korzystając z pytań prowadzących, arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich, norm, literatury zawodowej i innych źródeł informacji, powinni samodzielnie planować i wykonywać ćwiczenia.

Podczas realizacji treści programowych trudnych do opanowania przez uczniów naleŜy stosować metodę pokazu w połączeniu z instruktaŜem oraz metodę ćwiczeń praktycznych. Podczas realizacji programu naleŜy zwracać uwagę na: − rozpoznawanie materiałów i określanie ich przydatności do określonej

produkcji, − ocenianie jakości materiałów poligraficznych, zgodnie z wymaganiami

technologicznymi, − określanie warunków klimatyzacji papieru, − wyjaśnianie zastosowania wody w poligrafii.

Zajęcia naleŜy prowadzić w pracowni materiałoznawstwa wyposaŜonej w odpowiednie środki dydaktyczne. Zajęcia mogą być prowadzone w grupie liczącej do 15 uczniów, w miarę potrzeb z podziałem na zespoły 3-4 osobowe.

Wskazane jest korzystanie z Internetu w celu pozyskiwania informacji dotyczących materiałów poligraficznych, zamieszczanych przez firmy handlowe i producentów.




Wiedza i umiejętności uczniów mogą być sprawdzane i oceniane za


38

pomocą: − sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testów osiągnięć z zadaniami zamkniętymi i otwartymi, − obserwacji pracy uczniów podczas realizacji ćwiczeń.

Podczas kontroli i oceny naleŜy sprawdzać umiejętności uczniów w zakresie operowania zdobytą wiedzą, zwracać uwagę na merytoryczną jakość wypowiedzi, właściwe stosowanie pojęć technicznych, poprawność wnioskowania.

Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia naleŜy przeprowadzić w trakcie i po jego wykonaniu.

W trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zadań naleŜy zwracać uwagę na: − dobieranie materiałów do produkcji określonych wyrobów, − ocenianie jakości materiałów przeznaczonych do produkcji, zgodnie

z wymaganiami technologicznymi, − określanie warunków przechowywania materiałów poligraficznych

i introligatorskich. Wskazane jest systematyczne prowadzenie kontroli i oceny osiągnięć

uczniów, ocena powinna mobilizować do pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela. BieŜąca analiza postępów uczniów umoŜliwia nauczycielowi korygowanie stosowanych metod kształcenia.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu jednostki naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów, testów osiągnięć oraz poziom wykonania ćwiczeń. Proces oceniania powinien być realizowany według określonych kryteriów zgodnie z obowiązującą skalą ocen.


39

Moduł 734[02].Z1 Introligatorstwo przemysłowe 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – rozróŜniać etapy produkcji wyrobów poligraficznych i introligatorskich, – projektować wyroby introligatorskie, – dobierać materiały stosowane w introligatorstwie, – obsługiwać maszyny introligatorskie, – wykonywać obróbkę arkuszy, – wykonywać obróbkę wkładów, – wykonywać i zdobić okładki, – wykonywać oprawy, – wykonywać galanterię papierniczą, – wykonywać druki opakowaniowe luźne i łączone, – wykonywać uszlachetnianie druków, – kontrolować poszczególne etapy produkcji, – przygotowywać produkty do ekspedycji, – wyjaśniać budowę oraz zasady działania urządzeń linii potokowych

introligatorskich, – dokonywać konserwacji oraz regulacji maszyn i urządzeń

introligatorskich, – określać parametry techniczne maszyn i urządzeń introligatorskich, – posługiwać się dokumentacją techniczno - ruchową maszyn

introligatorskich, – stosować programy komputerowe wspomagające prace

introligatorskie, – dobierać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy, – przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej, ochrony środowiska oraz wymagań ergonomii.


40

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej Nazwa jednostki modułowej


734[02].Z1.01 Wykonywanie operacji jednostkowych w procesach introligatorskich

118

734[02].Z1.02 Wykonywania wkładów do opraw introligatorskich 116

734[02].Z1.03 Wykonywania okładek do opraw introligatorskich 116

734[02].Z1.04 Wykonywanie opraw introligatorskich 318

734[02].Z1.05 Wykonywanie opakowań introligatorskich 154

734 [02].Z1.06 Wykonywanie galanterii papierniczej 78

Razem 900


41


4. Literatura Jakucewicz S., Magdzik S.: Materiałoznawstwo dla szkół poligraficznych. WSiP, Warszawa 2001 Kołak J., Ostrowski J.: Maszyny i urządzenia. Maszynoznawstwo poligraficzne dla introligatorów. WSiP, Warszawa 1990 Magdzik S.: Ćwiczenia laboratoryjne z technologii introligatorstwa przemysłowego. OWPW, Warszawa 1996 Magdzik S.: Introligatorstwo przemysłowe. WSiP, Warszawa 1992 Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro

734[02].Z1.01 Wykonywanie operacji jednostkowych

w procesach introligatorskich

734[02].Z1.02 Wykonywanie wkładów do opraw

introligatorskich

734[02].Z1.05 Wykonywanie opakowań

introligatorskich

734[02].Z1.03 Wykonywanie okładek do opraw

introligatorskich

734[02].Z 1.06

Wykonywanie galanterii papierniczej

734[02].Z1.04 Wykonywanie opraw introligatorskich

734[02].Z1 Introligatorstwo przemysłowe


42

Koordynacji Kształcenia Kadr Fundusz Współpracy, Warszawa 1997 Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000 Pietruczuk I., Godlewski H., Jędrych W.: Technika i technologia introligatorstwa przemysłowego. WNT, Warszawa 1985 Rydel J., Sobczyk W.: Maszynoznawstwo poligraficzne. WNT, Warszawa 1978 Szczęsny R.: Materiałoznawstwo introligatorskie. WNT, Warszawa 1983 Zjawiński Z.: Introligatorstwo. WPL, Warszawa 1967 Praca zbiorowa: Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo. Mały słownik encyklopedyczny. Ossolineum, Wrocław 1986 Czasopisma: Poligrafika, Poligrafia polska, Print Publishing, Przegląd Papierniczy, Opakowania, Świat Druku, Świat Poligrafii.



43

Jednostka modułowa 734[02].Z1.01 Wykonywanie operacji jednostkowych w procesach introligatorskich 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – dobrać maszyny i urządzenia do poszczególnych procesów

introligatorskich, – wyrównać stos arkuszy półproduktów i produktów introligatorskich, – określić ilość arkuszy, składek oraz innych półproduktów i produktów, – rozróŜnić typy utrząsarek, – scharakteryzować proces krojenia arkuszy w stosie

z wykorzystaniem krajarek, – zastosować zasady krojenia i cięcia, – wykonać krojenie na urządzeniach jednonoŜowych

i trójnoŜowych, – obsłuŜyć urządzenia do krojenia arkuszy, – rozróŜnić rodzaje i przeznaczenie róŜnych typów wykrojników, – wyjaśnić przebieg operacji perforowania i nadkrawania wyrobów

papierniczych, – wyjaśnić przebieg operacji wiercenia oraz budowę wiertła

stosowanego w introligatorstwie, – wykonać operacje wykrawania, perforowania, nadkrawania

i wiercenia, – wyjaśnić przebieg procesu złamywania arkuszy i wstęgi papieru, – wyjaśnić działanie róŜnych rodzajów złamywarek, – obsłuŜyć złamywarkę kasetową i kasetowo-noŜową, – dobrać i zastosować róŜne warianty złamywania, – wyjaśnić budowę i zasadę działania introligatorskich pras do składek, – wykonać operacje prasowania arkuszy, półproduktów i produktów

poligraficznych, – obsłuŜyć urządzenia do klejenia, – wykonać operacje przyklejania, naklejania, oklejania i zaklejania

z zastosowaniem róŜnego rodzaju klejów, – dobrać metody zgrzewania materiałów termoplastycznych, – obsłuŜyć urządzenia do zgrzewania, – dobrać sposoby uszlachetniania druków, – obsłuŜyć urządzenia introligatorskie słuŜące do uszlachetniania

druków, – wykonać operacje jednostkowe zgodnie z określoną technologią, – dobrać środki ochrony indywidualnej do rodzaju wykonywanej pracy,


44

– zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska dotyczące wykonywania operacji introligatorskich.

2. Materiał nauczania Maszyny i urządzenia stosowane w procesach introligatorskich. Maszyny do wyrównywania arkuszy. Wyrównywanie arkuszy, produktów i półproduktów. Liczenie arkuszy, składek, półproduktów i produktów. Krojenie i cięcie, krojenie na urządzeniach jednonoŜowych i trójnoŜowych. Proces wykrawania. Wykrojniki płytowe, przelotowe, rotacyjne. Perforowanie i nadkrawanie. Urządzenia do perforowania i nadkrawania. Wiertła do papieru. Wiercenie otworów w wytworach papierniczych. Złamywarki noŜowe, kasetowe, kombinowane, lejowe i noŜowo- rotacyjne. Złamywanie arkuszy i wstęgi papieru. Prasowanie, prasy do składek. Urządzenia do klejenia, operacje klejenia. Zgrzewarki, metody zgrzewania. Proces uszlachetnienia druków: lakierowanie, laminowanie, impregnowanie, gumowanie, brązowanie. Maszyny do lakierowania, lakiery. Laminówki. Parafinowarki. Gumowarki. Brązowarki. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska dotyczące wykonywania operacji introligatorskich. 3. Ćwiczenia • Wyrównywanie i liczenie arkuszy. • Krojenie stosu papieru na krajarce jednonoŜowej. • Dobieranie rodzaju wykrojnika do określonej operacji. • Wiercenie otworów w wytworach papierniczych. • Złamywanie arkuszy papieru na złamywarkach kasetowych

i kasetowo-noŜowych. • Wykonywanie operacji przyklejania, naklejania, oklejania, zaklejania

ręcznego oraz z zastosowaniem maszyn. • Dobieranie rodzaju lakieru do wyrobów introligatorskich.


45

• Dobieranie sposobów laminowania wyrobów introligatorskich. • Laminowanie wyrobów introligatorskich. • Analizowanie właściwości uŜytkowych uszlachetnionych produktów. • Wykonywanie operacji gumowania i brązowania druków. 4. Środki dydaktyczne Plansze dydaktyczne przedstawiające: urządzenia i maszyny do wyrównywania, liczenia arkuszy, maszyny do wykrawania, złamywarki, prasy, krajarki, perforowarki, urządzenia do klejenia oraz produkty wytwarzane w poszczególnych procesach. Plansze i foliogramy ilustrujące schematy krajarek oraz ich poszczególnych zespołów i mechanizmów. Plansze ilustrujące błędy procesu krojenia. Przykłady wykrojników róŜnych typów. Wiertła do papieru. NoŜe perforujące. Dokumentacje techniczne i foldery róŜnych typów złamywarek. Przykłady składek. Przykłady uszlachetnionych wytworów poligraficznych metodami: laminowania, lakierowania, impregnowania, gumowania, brązowania. Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej. Materiały introligatorskie. Krajarka jednonoŜowa. Złamywarka. Prasa. NoŜyce introligatorskie. Instrukcje obsługi maszyn. Polskie Normy. Katalogi. Apteczka pierwszej pomocy. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące wykonywania jednostkowych operacji introligatorskich. W trakcie realizacji programu jednostki naleŜy wykorzystywać umiejętności uczniów nabyte podczas realizacji jednostek modułowych: 734[02]O1.01 Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska, 734[02]O1.02 Charakteryzowanie procesów poligraficznych oraz 734[02]O1.03 Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną.


46

W procesie nauczania-uczenia się naleŜy stosować następujące metody nauczania: pokaz z objaśnieniem, pokaz z instruktaŜem, tekst przewodni oraz ćwiczenia praktyczne.

Zajęcia naleŜy prowadzić w warsztatach szkolnych. Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w odpowiedni sprzęt, narzędzia, urządzenia, maszyny, materiały i pomoce dydaktyczne. Realizacja ćwiczeń moŜe odbywać się w warunkach rzeczywistych i symulacyjnych.

Zajęcia mogą być prowadzone w grupie liczącej do 15 uczniów. Uczniowie powinni pracować samodzielnie lub w 2 - 6 osobowych zespołach. Praca w grupie pozwala uczniom na zdobywanie umiejętności ponadzawodowych takich jak: komunikowanie się, zespołowe wykonywanie zadań.

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń naleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań, z obsługą aparatury, maszyn i urządzeń oraz z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej. Szczególną uwagę naleŜy zwracać na zagroŜenia wynikające z nieprawidłowego uŜytkowania maszyn i urządzeń. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie postępów uczniów powinno odbywać się

w trakcie realizacji programu jednostki modułowej na podstawie określonych kryteriów.

Osiągnięcia uczniów naleŜy oceniać w zakresie wyodrębnionych celów kształcenia na podstawie: − ustnych sprawdzianów, − pisemnych sprawdzianów, testów osiągnięć szkolnych, − obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania zadań.

W trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zadań naleŜy zwracać uwagę na: − posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną, − korzystanie z norm, instrukcji i katalogów, − organizację pracy związanej z realizacją zadań, − systematyczność oraz terminowość wykonania prac, − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczenia naleŜy przeprowadzić

w trakcie i po jego wykonaniu. Uczeń powinien samodzielnie sprawdzić wyniki swojej pracy według przygotowanego przez nauczyciela arkusza oceny postępów. Potem, według tego samego arkusza, kontroli dokonuje


47

nauczyciel, oceniając poprawność, jakość i staranność wykonania zadania.

Ocena osiągnięć szkolnych powinna aktywizować i mobilizować do pracy zarówno ucznia jak i nauczyciela.

W końcowej ocenie osiągnięć uczniów, po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów i testów osiągnięć szkolnych oraz poziom wykonania ćwiczeń. Proces oceniania powinien być realizowany według określonych kryteriów, zgodnie z obowiązującą skalą ocen.


48

Jednostka modułowa 734[02].Z1.02 Wykonywanie wkładów do opraw introligatorskich 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – wyjaśnić budowę i zasady działania maszyn do wykonywania

wkładów introligatorskich, – posłuŜyć się dokumentacją techniczną, – wyjaśnić zasady projektowania wkładów, – zaprojektować i wykonać elementy dodatkowe składek, – dobrać metody kompletowania wkładów, – zastosować metody ręcznego i maszynowego kompletowania

wkładów, – skontrolować proces kompletowania wkładów, – scharakteryzować sposoby łączenia składek lub kartek we wkład, – dobrać metody łączenia składek lub kartek we wkład, – scharakteryzować maszynowe szycie nićmi i rodzaje ściegów, – wykonać szycie wkładu na maszynach do szycia nićmi, – dobrać rodzaje drutu do szycia maszynowego, – wykonać szycie wkładu na maszynach do szycia drutem, – dobrać sposoby łączenia klejowego składek lub kartek we wkład, – wykonać łączenie klejowe, – scharakteryzować połączenia specjalne stosowane do łączenia

wkładów, – wykonać czynności związane ze specjalnym łączeniem wkładów, – wykonać łączenie składek nićmi termoplastycznymi, – wyjaśnić zasady krojenia na urządzeniach jedno i trójnoŜowych, – wykonać operacje okrawania wkładów na urządzeniach jedno

i trójnoŜowych, – scharakteryzować proces kształtowania grzbietu wkładu, – wykonać operację kształtowania grzbietu wkładu, – dobrać sposoby wzmacniania grzbietu wkładu, – wykonać wzmacnianie grzbietu wkładu, – wykonać prasowanie i kalibrowanie grzbietu wkładu, – dobrać sposoby zdobienia boków wkładów, – zastosować zakładki lub inne elementy uzupełniające oprawy, – obsłuŜyć maszyny do wykonywania wkładów introligatorskich

zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.


49

2. Materiał nauczania Maszyny do wykonywania wkładu: zbierarki, nakładarki. Maszyny do szycia nićmi, nićmi termoplastycznymi, drutem, do łączenia klejowego, do zaklejania grzbietu, do kształtowania i wzmacniania grzbietu wkładu, barwiarki, krajarki jedno i trójnoŜowe. Dokumentacja techniczna. Kompletowanie wkładów. Kontrola procesu kompletowania. Procesy introligatorskie szycia drutem. Zszywka i jej elementy. Rodzaje szycia drutem. Procesy introligatorskie szycia nićmi. Rodzaje ściegów i ich zastosowanie. Sposoby łączenia klejowego wkładu ze składek lub kartek. Łączenie składek nićmi termoplastycznymi. Połączenia specjalne - metody łączeń specjalnych, rodzaje elementów łączenia. Okrawanie wkładów. Czynniki wpływające na jakość okrawania. Kształtowanie grzbietu wkładu, zaklejanie grzbietu wkładu, wzmacnianie grzbietu wkładu. Proces prasowania i kalibrowania grzbietów wkładów. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska dotyczące pracy przy maszynach do obróbki wkładu ksiąŜkowego. 3. Ćwiczenia • Projektowanie wkładu. • Ręczne kompletowanie wkładu róŜnymi metodami. • Wykonywanie elementów dodatkowych składek oraz łączenie ich ze

składkami. • Wykonywanie wkładów wieloskładkowych z zastosowaniem róŜnych

metod łączenia i rodzajów wyklejek. • Wykonywanie wkładów kartkowych z zastosowaniem róŜnych metod

łączenia. • Wykonywanie wkładów jednoskładkowych. • Wykonywanie zaokrąglania i oporkowania grzbietów wkładów

w zaleŜności od grubości wkładu. • Wzmacnianie grzbietów wkładów z uwzględnieniem metody łączenia

i grubości wkładu.


50

4. Środki dydaktyczne Plansze, foliogramy ilustrujące budowę maszyn. Instrukcje obsługi maszyn. Schematy maszyn: do zbierania, nakładkowania, zszywarek, oklejarek, do łączenia specjalnego – zaciskających i wykrawających, agregatów do kształtowania i wzmacniania grzbietów wkładów. Dokumentacje techniczne maszyn. Plansze lub foliogramy obrazujące metody szycia nićmi, drutem oraz nićmi termoplastycznymi. Przykłady wkładów skompletowanych róŜnymi metodami w sposób prawidłowy i nieprawidłowy. Przykłady róŜnego rodzaju wkładów z zastosowaniem róŜnych sposobów łączenia. Przykłady wkładów z elementami wzmacniającymi grzbiet. Wzory elementów dodatkowych składek. Maszyny do wykonywania wkładu – zbierarki, nakładarki, maszyny do szycia nićmi, drutem, do łączenia klejowego, do zaklejania grzbietu, do kształtowania i wzmacniania grzbietu wkładu, barwiarki, krajarki jedno i trójnoŜowe. Złamywarka. Polskie Normy. Katalogi. Komputer z dostępem do Internetu. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Program jednostki modułowej zawiera treści dotyczące obróbki wkładów introligatorskich. W trakcie realizacji programu nauczyciel powinien wykorzystywać umiejętności uczniów nabyte podczas realizacji modułu 734[02].O1 Podstawy zawodu.

W procesie dydaktycznym naleŜy stosować następujące metody nauczania: pokazu z instruktaŜem, przewodniego tekstu oraz ćwiczeń praktycznych. Podczas realizacji ćwiczeń szczególną uwagę naleŜy zwracać na: dokładność wykonania pracy, dobór właściwych narzędzi, maszyn, materiałów, a takŜe stosowanie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej. Zajęcia powinny odbywać się w pracowni technologii introligatorstwa, warsztatach szkolnych lub zakładzie poligraficznym. Ćwiczenia uczniowie powinni wykonywać w grupie do 15 osób, w 2 – 6 osobowych zespołach. Praca w grupie pozwala uczniom na zdobywanie umiejętności ponadzawodowych takich jak: komunikowanie się oraz praca w zespole.

Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w odpowiedni


51

sprzęt, narzędzia, urządzenia, maszyny, materiały i pomoce dydaktyczne. Uczniowie powinni korzystać z róŜnych źródeł informacji jak: normy, instrukcje, podręczniki, wzory, katalogi.

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągni ęć


systematycznie podczas realizacji programu jednostki modułowej. Wiedza i umiejętności uczniów mogą być oceniane na podstawie:

− sprawdzianów ustnych i pisemnych, − testu pisemnego, z zadaniami zamkniętymi (wielokrotnego wyboru)

i otwartymi (krótkiej lub rozszerzonej odpowiedzi), − testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy, − obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zadań.

Podstawowym kryterium oceniania osiągnięć uczniów jest stopień realizacji celów kształcenia.

W procesie oceniania naleŜy zwracać szczególną uwagę na: − wykonywanie wkładów, − dobieranie i stosowanie metod łączenia kartek i składek we wkład, − dobieranie metod wzmacniania i kształtowania grzbietu, − dobieranie narzędzi i sprzętu do określonej technologii wykonania, − obsługę maszyn i urządzeń oraz posługiwanie się narzędziami, − posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną, − korzystanie z norm, instrukcji i katalogów, − organizację pracy związanej z wykonaniem zadań, − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Proces oceniania powinien być realizowany zgodnie z obowiązującą

skalą ocen. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej naleŜy uwzględnić wyniki stosowanych przez nauczyciela sprawdzianów i testów osiągnięć szkolnych.


52

Jednostka modułowa 734[02].Z1.03 Wykonywanie okładek do opraw introligatorskich 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − rozróŜnić rodzaje okładek do opraw introligatorskich, − scharakteryzować budowę okładki, − sklasyfikować okładki jednolite i określić ich zastosowanie, − sklasyfikować okładki łączone i określić ich zastosowanie, − dobrać rodzaje okładek do wkładów, − dobrać materiały okładkowe, − dobrać maszyny i urządzenia do wykonywania okładek, − wykonać okładki jednolite i łączone, − zaprojektować zdobienia okładek, − dobrać urządzenia do zdobienia okładek, − dobrać materiały do zdobienia okładek, − scharakteryzować proces wypukłego i wgłębnego tłoczenia okładek, − obsłuŜyć maszyny do zdobienia okładek, − wykonać zdobienia okładek, − zastosować programy komputerowe wspomagające prace

introligatorskie, − dobrać i zastosować środki ochrony indywidualnej na stanowisku

pracy, − zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska dotyczące obsługi maszyn i urządzeń do wykonywania okładek.

2. Materiał nauczania Rodzaje okładek, wykonywanie okładek jednolitych i łączonych. Dobór rodzaju okładek do wkładów. Dobór materiałów do wykonywania okładek. Maszyny i urządzenia do montowania okładek. Projektowanie zdobienia okładek. Materiały do zdobienia okładek. Metody zdobienia okładek. Proces wypukłego i wgłębnego tłoczenia okładek. Maszyny do zdobienia okładek. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas obsługi maszyn i urządzeń do produkcji okładek.


53

3. Ćwiczenia • Rozpoznawanie róŜnych rodzajów okładek introligatorskich. • Dobieranie rodzaju okładek do wkładów. • Dobieranie materiałów okładkowych do róŜnych opraw. • Wykonywanie okładek jednolitych. • Wykonywanie okładek łączonych. • Projektowanie zdobienia i uszlachetniania okładek. • Wykonywanie tłoczenia na okładkach. 4. Środki dydaktyczne Plansze, foliogramy ilustrujące budowę poszczególnych rodzajów okładek introligatorskich i metody zdobienia. Przykłady okładek jednolitych i łączonych. Przykłady okładek tłoczonych róŜnymi metodami. Materiały niezbędne do wykonania róŜnych typów okładek. Formy i folie do tłoczenia okładek. Schematy maszyn: montowarek okładkowych, pras do tłoczenia. Prasa do tłoczenia. Krajarka jednonoŜowa. Prasa. NoŜyce introligatorskie. Instrukcje obsługi maszyn. Polskie Normy. Katalogi.

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Realizacja programu jednostki modułowej ma na celu kształtowanie

umiejętności związanych z dobieraniem rodzaju okładek i ich wykonaniem.

Podczas realizacji programu jednostki naleŜy wykorzystywać umiejętności uczniów nabyte podczas realizacji jednostek modułowych: 734[02].Z1.01 Wykonywanie operacji jednostkowych w procesach introligatorskich oraz 734[02].Z1.02 Wykonywanie wkładów do opraw introligatorskich.

W procesie nauczania-uczenia się naleŜy stosować następujące metody nauczania: sytuacyjną, projektów, pokazu z instruktaŜem oraz ćwiczeń praktycznych.

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń naleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań, z obsługą maszyn i urządzeń, z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej.


54

Zajęcia powinny odbywać się w warsztatach szkolnych, pracowni komputerowej lub zakładzie poligraficznym. Ćwiczenia mogą być realizowane w grupie liczącej do 15 uczniów, indywidualnie lub z podziałem na zespoły 2 - 6 osobowe. Praca w grupie pozwala uczniom na zdobywanie umiejętności ponadzawodowych jak: komunikowanie się i praca w zespole.

Szczególną uwagę naleŜy zwracać na: dokładność wykonania pracy, dobór narzędzi, maszyn, materiałów oraz technologii, a takŜe stosowanie bezpiecznych metod pracy.

Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w sprzęt, narzędzia, urządzenia, maszyny, materiały i pomoce dydaktyczne. Uczniowie powinni korzystać z róŜnych źródeł informacji jak: normy, instrukcje, podręczniki, wzory, katalogi.




Wiadomości i umiejętności uczniów mogą być sprawdzane i oceniane na podstawie: – sprawdzianów ustnych i pisemnych, – testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy, – obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zadań, – projektów opracowanych przez uczniów.

W trakcie obserwacji pracy uczniów podczas wykonywania zadań naleŜy zwracać uwagę na: – dobieranie okładek do wyrobów introligatorskich, – wykonywanie okładek jednolitych i łączonych, – projektowanie i wykonywanie zdobienia okładek, – dobieranie narzędzi i sprzętu do określonej technologii wykonania, – posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną, – organizację pracy podczas wykonywania zadań, – korzystanie z norm, instrukcji i katalogów, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Proces oceniania powinien być realizowany według określonych

kryteriów oraz zgodnie z obowiązującą skalą ocen. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej naleŜy uwzględnić wyniki stosowanych przez nauczyciela sprawdzianów i testów osiągnięć szkolnych oraz opracowane projekty.


55

Jednostka modułowa 734[02].Z1.04 Wykonywanie opraw introligatorskich 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – scharakteryzować oprawy introligatorskie proste, złoŜone i specjalne, – odczytać schematy technologiczne wykonywania róŜnego rodzaju

opraw, – dobrać materiały do opraw prostych, złoŜonych, specjalnych, – obliczyć ilości materiałów do wykonywania opraw, – dobrać maszyny i linie potokowe do wykonywania opraw prostych,

złoŜonych i specjalnych, – wykonać oprawy proste, złoŜone i specjalne, – wykonać oprawy zintegrowane, – wykonać kieszonki, opaski, obwoluty i futerały do opraw, – scharakteryzować zasady działania poszczególnych zespołów linii

potokowych do opraw zeszytowych, – obsłuŜyć maszyny do wykonywania opraw prostych wkładów

wieloskładkowych, – określić zastosowanie automatycznych linii potokowych, – wyjaśnić zasady działania poszczególnych zespołów linii potokowej

do oprawy prostej, – wyjaśnić zasady działania poszczególnych zespołów linii potokowych

do oprawy złoŜonej, – dobrać środki ochrony indywidualnej obowiązujące na stanowisku

pracy, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska dotyczące obsługi maszyn i urządzeń.

2. Materiał nauczania Oprawy introligatorskie. Materiały i technologie wykorzystywane przy wykonywaniu opraw. Technologia wykonywania opraw prostych, złoŜonych i specjalnych. Maszyny i linie potokowe do wykonywania opraw prostych, złoŜonych i specjalnych. Zasady wykonywania łączenia wkładu z okładką. Oprawy zintegrowane (miękka okładka, połączenie przez wyklejkę). Linie potokowe do opraw prostych. Linie potokowe do opraw złoŜonych. Obliczanie ilości materiałów do wykonywania opraw.


56

Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska dotyczące obsługi maszyn i urządzeń podczas wykonywania opraw. 3. Ćwiczenia • Odczytywanie schematów technologicznych wykonywania opraw. • Dobieranie opraw prostych, złoŜonych i specjalnych w zaleŜności od

sposobu łączenia składek lub kartek we wkład, grubości wkładu oraz rodzaju zastosowanej okładki.

• Planowanie etapów technologicznych procesu introligatorskiego wykonania przykładowej oprawy.

• Dobieranie materiałów do wykonania róŜnych rodzajów opraw introligatorskich.

• Obliczanie ilości materiałów do wykonania opraw introligatorskich. • Wykonywanie oprawy prostej zeszytowej. • Wykonywanie opraw przylegających i zakrywających. • Wykonywanie opraw łączonych lamówką. • Wykonywanie opraw jednorodnych. • Wykonywanie opraw kombinowanych. • Wykonanie opraw specjalnych. • Analizowanie budowy linii potokowych na podstawie dokumentacji

technicznej w zakładach produkcyjnych.

4. Środki dydaktyczne Plansze przedstawiające schematy technologiczne wykonywania opraw. Multimedialne animacje działania maszyn i zespołów w maszynach do opraw. Filmy dotyczące budowy, zasad działania, regulacji i konserwacji maszyn. Przykłady róŜnych rodzajów opraw. Katalogi materiałów do wykonywania opraw. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej. Maszyny, urządzenia, linie potokowe do wykonywania opraw. Instrukcje obsługi maszyn, urządzenia, linii potokowych do wykonywania opraw. Polskie Normy. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu jednostki jest kształtowanie umiejętności wykonywania opraw introligatorskich.


57

Program jednostki powinien być realizowany z uwzględnieniem następujących metod nauczania: pokazu z instruktaŜem, metody tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych.

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń naleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań, z obsługą aparatury, maszyn i urządzeń oraz z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy. Zajęcia naleŜy prowadzić w warsztatach szkolnych. Zajęcia mogą być prowadzone w grupach liczących do 15 uczniów, z podziałem na 3-4 osobowe zespoły. Praca wykonywana w grupach wpływa korzystnie na kształtowanie umiejętności uczniów: planowania i zespołowego wykonywania zadań.

Nauczyciel powinien przygotować odpowiednie materiały takie jak: teksty przewodnie do wykonania ćwiczeń, instrukcje, normy, katalogi. Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w niezbędne maszyny i narzędzia.

NaleŜy równieŜ zorganizować wycieczkę dydaktyczną do zakładów poligraficznych.

Wskazane jest wykorzystywanie filmów dydaktycznych o tematyce związanej z wykonywaniem opraw introligatorskich w warunkach przemysłowych. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć



Ocenianie powinno uświadamiać uczniowi poziom jego osiągnięć w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdraŜać go do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.

NaleŜy stosować róŜne metody sprawdzania osiągnięć uczniów, głównie sprawdziany teoretyczne i praktyczne oraz testy osiągnięć szkolnych.

W procesie oceniania naleŜy zwracać szczególną uwagę na: – wykonywanie opraw prostych, – wykonywanie opraw złoŜonych i specjalnych, – dobieranie narzędzi i sprzętu do określonej technologii wykonania, – organizację stanowiska pracy, – posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną, – korzystanie z norm, instrukcji i katalogów, – sprawność wykonywania zadań, – dokładność i rzetelność podczas wykonywania zadania,


58

– przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji

programu jednostki modułowej naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów i testów osiągnięć. Proces oceniania powinien być realizowany zgodnie z obowiązującą skalą ocen.


59

Jednostka modułowa 734[02].Z1.05 Wykonywanie opakowa ń introligatorskich 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić rodzaje opakowań introligatorskich, – scharakteryzować metody wykonywania opakowań introligatorskich, – dobrać materiały stosowane do wykonywania opakowań

introligatorskich, – wykonać projekt opakowania introligatorskiego, – zaplanować proces wykonywania druków opakowaniowych luźnych

i łączonych, – rozróŜnić rodzaje toreb introligatorskich, – dobrać maszyny i urządzenia do wykonywania toreb, – wykonać torby papierowe ozdobne i reklamowe, – rozróŜnić rodzaje pudełek introligatorskich, – zaprojektować róŜne rodzaje pudełek introligatorskich, – dobrać materiały na pudełka, – dobrać metody łączenia elementów pudełek, – dobrać maszyny i urządzenia do wykonywania pudełek, – dobrać i zastosować sposoby zdobienia pudełek, – wykonać pudełka introligatorskie, – dobrać sposoby pakowania i ekspediowania opakowań

introligatorskich, – dobrać środki ochrony indywidualnej obowiązujące na stanowisku


przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania opakowań introligatorskich.

2. Materiał nauczania Rodzaje i metody wykonywania opakowań introligatorskich. Projektowanie opakowań introligatorskich. Rodzaje i budowa toreb introligatorskich. Materiały stosowane do wykonywania toreb. Maszyny i urządzenia do wykonywania toreb. Klasyfikacja pudełek wykonywanych w introligatorstwie przemysłowym. Materiały do wykonywania pudełek. Maszyny i urządzenia do produkcji pudełek. Zdobienie toreb i pudełek. Zasady pakowania i ekspediowania opakowań introligatorskich.


60

Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas wykonywania opakowań introligatorskich.

3. Ćwiczenia • Projektowanie druków opakowaniowych luźnych. • Projektowanie opakowań zgodnie z załoŜeniami technologicznymi. • Dobieranie materiałów i sposobów zdobienia druków

opakowaniowych luźnych i łączonych. • Projektowanie kształtu opakowań z uwzględnieniem sposobu ich

transportu i magazynowania. • Wykonywanie wzorów toreb. • Wykonywanie wzorów pudełek. 4. Środki dydaktyczne Przyrządy, narzędzia i maszyny do wykonywania opakowań. Instrukcje obsługi maszyn. Filmy dydaktyczne przedstawiające proces produkcji opakowań. Modele maszyn, schematy technologiczne maszyn do wykonywania opakowań. Katalogi maszyn i urządzeń. Plansze ze schematami linii do produkcji opakowań. Plansze i foliogramy z rozrysowanymi siatkami opakowań. Wzory róŜnych rodzajów toreb i pudełek introligatorskich. Katalogi maszyn i urządzeń oraz materiałów do wykonywania opakowań. Polskie Normy. Komputer z dostępem do Internetu. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania opakowań introligatorskich.

W procesie kształcenia powinny być stosowane głównie metody stymulujące aktywność uczniów, metoda projektów, przewodniego tekstu oraz pokaz z instruktaŜem i ćwiczenia praktyczne.

KaŜdy uczeń powinien wykonać własny projekt opakowania, wykorzystując zasady tworzenia opakowań do produktów o róŜnych kształtach, dobrać materiały i urządzenia do ich wykonania. Zadania praktyczne mogą polegać na wykonaniu opakowania według własnego projektu.

Zajęcia powinny odbywać się w pracowni technologii introligatorstwa, warsztatach szkolnych oraz w pracowni komputerowej, w grupach do 15 osób, indywidualnie lub w 2-3 osobowych zespołach.


61

Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w narzędzia, materiały, pomoce dydaktyczne, oraz specjalistyczne programy komputerowe.

NaleŜy organizować wycieczki dydaktyczne do zakładów poligraficznych specjalizujących się w produkcji opakowań, gdzie uczniowie mogą poznać pracę nowoczesnych linii do produkcji opakowań.

Wskazane jest równieŜ prezentowanie filmów dydaktycznych przedstawiających proces produkcji opakowań introligatorskich. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć

edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych powinno dostarczyć

informacji dotyczących zakresu i stopnia opanowania umiejętności określonych w celach jednostki modułowej.

Wiadomości i umiejętności uczniów mogą być sprawdzane i oceniane na podstawie: – testów osiągnięć z zadaniami otwartymi i zamkniętymi, – testów praktycznych z zadaniami typu próba pracy, – obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zadań, – projektów opracowanych przez uczniów.

Oceniając umiejętności uczniów naleŜy zwracać uwagę na: – projektowanie i wykonywanie opakowania, – dobieranie kształtu opakowań jednostkowych do rodzaju opakowań

zbiorczych i transportowych, – dobieranie materiałów i sposobu konstrukcji opakowania do kształtu

produktu, – dobieranie narzędzi i sprzętu do określonej technologii wykonania, – posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną, – korzystanie z norm, instrukcji i katalogów, – organizację pracy związanej z wykonaniem zadań, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji

programu jednostki modułowej naleŜy równieŜ uwzględnić wyniki wszystkich sprawdzianów i testów osiągnięć szkolnych. Przedmiotem oceny powinien być takŜe projekt i produkt wykonany przez ucznia.

Proces oceniania powinien być realizowany według określonych kryteriów oraz zgodnie z obowiązującą skalą ocen.


62

Jednostka modułowa 734[02].Z1.06 Wykonywanie galanterii papierniczej 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – rozróŜnić rodzaje galanterii papierniczej, – dobrać materiały do wykonania galanterii papierniczej, – dobrać maszyny, urządzenia oraz linie do produkcji galanterii

papierniczej, – rozróŜnić rodzaje kopert, – zaprojektować podstawowe rodzaje kopert, – wykonać koperty, – zaprojektować albumy introligatorskie, – wykonać albumy introligatorskie, – rozróŜnić rodzaje skoroszytów, teczek do akt, segregatorów,

futerałów, – zaprojektować skoroszyty, teczki do akt i segregatory, kalendarze, – wykonać skoroszyty, teczki do akt i segregatory, – rozróŜnić rodzaje brulionów, zeszytów i bloczków, – wykonać bruliony, zeszyty i bloczki, – wykonać futerały introligatorskie, – dobrać środki ochrony indywidualnej obowiązujące na stanowisku


przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania galanterii papierniczej.

2. Materiał nauczania Galanteria papiernicza. Materiały do produkcji galanterii papierniczej. Maszyny i urządzenia do wykonywania galanterii papierniczej. Projektowanie kopert. Technologia wykonywania kopert . Technologia wykonywania skoroszytów i segregatorów. Rodzaje teczek i technologia ich wykonywania. Wykonywanie albumów introligatorskich z zastosowaniem róŜnych technologii i materiałów. Wykonywanie futerałów. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas wykonywania galanterii papierniczej.


63

3. Ćwiczenia • Projektowanie wzoru i wykonywanie koperty. • Projektowanie i wykonywanie albumu. • Projektowanie i wykonywanie róŜnych wzorów teczek. • Opracowywanie schematu technologicznego wykonania brulionu • i zeszytu. • Wykonywanie notesu i bloczku. • Projektowanie i wykonywanie futerału. 4. Środki dydaktyczne Wzory produktów zaliczanych do galanterii papierniczej. Plansze i foliogramy przedstawiające schematy technologiczne wykonania poszczególnych produktów galanterii papierniczej. Maszyny i urządzenia do wykonywania galanterii papierniczej lub ich modele. Instrukcje obsługi maszyn. Katalogi maszyn i urządzeń słuŜących do produkcji galanterii papierniczej. Materiały introligatorskie. Polskie Normy. Specjalistyczne programy komputerowe. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania produktów galanterii papierniczej.

Podczas realizacji programu jednostki naleŜy stosować następujące metody nauczania: metodę pokazu w połączeniu z instruktaŜem oraz metodę ćwiczeń praktycznych. W procesie kształcenia naleŜy stosować równieŜ metodę projektów. KaŜdy uczeń powinien zaprojektować i wykonać określone wyroby galanterii papierniczej pracując na stanowisku odpowiednio wyposaŜonym w narzędzia, materiały oraz specjalistyczne programy komputerowe.

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń naleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań, z obsługą maszyn i urządzeń oraz z obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.

Zajęcia naleŜy prowadzić w pracowni technologii introligatorstwa, warsztatach szkolnych oraz w pracowni komputerowej, w grupach do 15 osób. Uczniowie mogą pracować samodzielnie lub w zespołach 2-3 osobowych.


64

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie postępów ucznia powinno odbywać się w trakcie

realizacji programu jednostki modułowej na podstawie określonych kryteriów.

Wiadomości i umiejętności uczniów mogą być sprawdzane i oceniane na podstawie: – testów osiągnięć z zadaniami otwartymi i zamkniętymi, – testów praktycznych z zadaniami typu próba pracy, – obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zadań, – projektów wykonanych przez uczniów.

W procesie ocenia naleŜy zwracać uwagę na: – projektowanie i wykonanie koperty, – projektowanie i wykonanie skoroszytu, segregatora, futerału, – dobór materiałów i wykonanie albumu, – planowanie procesu technologicznego wykonania brulionu, zeszytu

i wykonanie wyrobu, – projektowanie i wykonanie teczki do akt z zastosowaniem róŜnych

materiałów, – posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną, – korzystanie z norm, instrukcji i katalogów, – dobieranie narzędzi i sprzętu do określonej technologii wykonania, – organizację pracy związanej z wykonaniem zadań, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji

programu jednostki modułowej naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów i testów osiągnięć szkolnych oraz wykonane projekty i wyroby. Proces oceniania powinien być realizowany zgodnie z obowiązującą skalą ocen.


65

Moduł 734[02].Z2 Introligatorstwo rzemie ślnicze 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – planować proces technologiczny wykonywania opraw jednostkowych, – określać zakres stosowania opraw wtórnych, – oceniać jakość oprawy przeznaczonej do oprawiania wtórnego, – określać etapy technologiczne wykonywania oprawy wtórnej, – charakteryzować system oceniania jakości opraw wtórnych, – planować operacje technologiczne związane z wykonywaniem oprawy

wtórnej ksiąŜek, albumów, – planować procesy wykonywania produktów jednostkowych, – projektować pudełka oklejane, – dobierać materiały do wykonywania pudełek oklejanych, – projektować i wykonywać galanterię papierniczą, – organizować stanowisko pracy, – przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska. 2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej


734[02].Z2.01 Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych 116 734[02].Z2.02 Wykonywanie galanterii introligatorskiej 100 Razem 216


66


4. Literatura Magdzik S.: Introligatorstwo przemysłowe. WSiP, Warszawa 1992 Jefimow W.: Pracownia introligatorska w szkole i w domu. WSiP, Warszawa 1986 Semkowicz A.: Introligatorstwo. Wiedza-Zawód-Kultura T. Zapiór i S-ka, Kraków 1948 Zjawiński. Z.: Introligatorstwo. Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i SpoŜywczego, Warszawa 1967 Czasopisma: Poligrafika, Poligrafia polska, Print Publishing, Przegląd Papierniczy, Opakowania, Świat Druku. Świat Poligrafii Wykaz literatury naleŜy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

734[02].Z2 Introligatorstwo rzemie ślnicze

734[02].Z2.01

Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych

734[02].Z2.02

Wykonywanie galanterii introligatorskiej


67

Jednostka modułowa 734[02].Z2.01 Wykonywanie opraw jednostkowych i wtórnych 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zaplanować proces wykonywania opraw jednostkowych i wtórnych, – dobrać narzędzia, urządzenia i maszyny do wykonywania opraw, – posłuŜyć się dokumentacją techniczną i technologiczną, – zorganizować stanowisko pracy, – zaprojektować oprawę introligatorską, – dobrać materiały do wykonywania opraw introligatorskich, – wykonać szycie nićmi ręcznie, – wykonać szycie drutem na zszywarkach, – wykonać ręcznie oprawę prostą, – wykonać ręcznie oprawę złoŜoną, – wykonać ręcznie okładkę jednolitą i łączoną, – wykonać ręcznie oprawę specjalną, – określić zastosowanie opraw wtórnych, – ocenić jakość oprawy przeznaczonej do oprawiania wtórnego, – określić etapy wykonywania oprawy wtórnej, – zaplanować operacje związane z wykonywaniem opraw wtórnych

ksiąŜek, albumów, – wykonać czyszczenie grzbietu wkładu, – uzupełnić ubytki oraz wzmocnić składki, – wykonać szycie wkładu, – wzmocnić grzbiet wkładu, – określić kryteria oceny jakości opraw wtórnych, – ocenić jakość wykonania oprawy, – dokonać kalkulacji kosztów wykonanego produktu, – dobrać środki ochrony indywidualnej, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania opraw introligatorskich.

2. Materiał nauczania Proces wykonywania opraw jednostkowych. Dobieranie materiałów, narzędzi, urządzeń, maszyn do wykonywania produktów. Organizacja stanowiska pracy. Projektowanie oprawy introligatorskiej. Szycie ręczne nićmi oraz szycie drutem na zszywarkach.


68

Wzmacnianie grzbietu wkładu. Wykonywanie okładek i łączenie z wkładem. Wykonywanie ręczne opraw prostych, złoŜonych i specjalnych. Wykonywanie ręczne okładek jednolitych i łączonych. Proces wykonywania opraw wtórnych. Czyszczenie grzbietu wkładu. Uzupełnianie ubytków, wzmacnianie składek. Ocena jakości wykonanych opraw introligatorskich. Koszty materiałów i usług introligatorskich, cenniki. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas wykonywania opraw introligatorskich. 3. Ćwiczenia • Dobieranie materiałów do wykonywania opraw. • Wykonywanie ręczne oprawy prostej według określonych

parametrów. • Wykonywanie ręczne oprawy złoŜonej oraz specjalnej według

określonych parametrów. • Wykonywanie ręczne okładek jednolitych. • Wykonywanie ręczne okładek łączonych. • Wykonywanie oprawy pracy dyplomowej. • Planowanie operacji związanych z wykonaniem oprawy wtórnej. • Wykonywanie ręczne oprawy wtórnej. • Ocenianie jakości wykonania oprawy. • Sporządzanie kalkulacji kosztów wykonania oprawy.

4. Środki dydaktyczne Plansze dydaktyczne przedstawiające proces wykonywania opraw jednostkowych i wtórnych. Filmy dydaktyczne przedstawiające pracę w zakładzie introligatorskim. Wzory opraw wtórnych z wykorzystaniem róŜnych rodzajów okładek. Materiały introligatorskie. Dokumentacja techniczna i technologiczna. Instrukcje obsługi maszyn. Szywnice do szycia składek. Krajarka jednonoŜowa. Złamywarka. Prasa. NoŜyce introligatorskie. Oklejarka.


69

Zszywarka drutem. Katalogi materiałów i cenniki. Cennik usług introligatorskich. Polskie Normy. Normy BranŜowe. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania opraw w rzemieślniczej pracowni introligatorskiej. Prace tego typu wymagają zdolności manualnych, precyzji, umiejętności projektowania oraz dobierania materiałów, narzędzi i urządzeń.

Podczas realizacji programu naleŜy stosować następujące metody nauczania: pokaz w połączeniu z instruktaŜem, metody tekstu przewodniego i projektów oraz ćwiczenia praktyczne.

Przed przystąpieniem do zajęć naleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań, z obsługą maszyn i urządzeń oraz obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpoŜarowej. NaleŜy przygotować odpowiednie materiały: teksty przewodnie do wykonania ćwiczeń, instrukcje, normy, katalogi, plansze, foliogramy, próbniki, przykłady wyrobów introligatorskich. Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w niezbędne przyrządy i narzędzia.

Zajęcia naleŜy realizować w pracowni technologii introligatorstwa i warsztatach szkolnych, w grupach do 15 osób. Prace powinny być wykonywane na stanowiskach jednoosobowych, ewentualnie w 2-3 osobowych zespołach. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć



Wiadomości i umiejętności uczniów mogą być sprawdzane i oceniane na podstawie: – testu osiągnięć szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkniętymi, – testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy, – obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zadań, – projektów opracowanych przez uczniów.

Oceniając osiągnięcia uczniów naleŜy zwracać uwagę na: – projektowanie oprawy introligatorskiej,


70

– planowanie procesu wykonywania opraw introligatorskich, – wykonywanie oprawy jednostkowej, – wykonywanie oprawy wtórnej, – korzystanie z norm, instrukcji i katalogów, – organizację pracy związanej z realizacją zadań, – systematyczność oraz terminowość wykonania zadań, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Przedmiotem oceny powinny być takŜe walory estetyczne

i uŜyteczność wykonanych projektów. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji

programu jednostki modułowej naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów i testów osiągnięć oraz wykonane projekty i wyroby.



71

Jednostka modułowa 734[02].Z2.02 Wykonywanie galanterii introligatorskiej 1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zaprojektować wyroby galanterii introligatorskiej, – posłuŜyć się dokumentacją techniczną i technologiczną, – zorganizować stanowisko pracy, – zaplanować procesy wykonywania wyrobów galanterii introligatorskiej, – dobrać materiały do wykonywania wyrobów, – dobrać narzędzia, urządzenia, maszyny do wykonywania wyrobów, – zaplanować czynności związane z wykonaniem wyrobów, – wykonać pudełka oklejane, stelaŜe, oklejki, wyklejki i wypełnienia do

pudełek oraz futerały, – nakleić mapy, obrazki i inne duŜe płaszczyzny, – ocenić jakość wykonanych wyrobów, – sporządzić kalkulację kosztów wykonanego wyrobu, – zastosować środki ochrony indywidualnej obowiązujące na

stanowisku pracy, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania wyrobów galanterii introligatorskiej.

2. Materiał nauczania Procesy wykonywania galanterii introligatorskiej. Dobieranie narzędzi, urządzeń, maszyn do wykonywania wyrobów. Organizacja stanowiska pracy. Projektowanie wyrobów galanterii introligatorskiej. Dobieranie materiałów do wykonania galanterii. Wykonywanie pudełek oklejanych, stelaŜy, oklejek, wyklejek i wypełnień do pudełek oraz futerałów. Naklejanie map, obrazków oraz duŜych płaszczyzn. Ocena jakości wykonanych wyrobów galanterii introligatorskiej. Koszty materiałów i wyrobów galanterii introligatorskiej, cenniki. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas wykonywania wyrobów galanterii introligatorskiej.


72

3. Ćwiczenia • Wykonywanie projektów galanterii introligatorskiej. • Wykonywanie pudełek oklejanych. • Wykonywanie futerałów. • Naklejanie map, obrazków oraz duŜych płaszczyzn na róŜne

materiały. • Sporządzanie kalkulacji kosztów wykonania określonych usług. 4. Środki dydaktyczne Plansze dydaktyczne przedstawiające proces wykonywania wyrobów galanterii introligatorskiej. Filmy dydaktyczne przedstawiające pracę w zakładzie introligatorskim. Wzory wyrobów galanterii introligatorskiej. Materiały introligatorskie. Dokumentacja technologiczna. Instrukcje obsługi maszyn. Krajarka jednonoŜowa. Prasa. NoŜyce introligatorskie. Oklejarka. Polskie Normy. Normy BranŜowe. Katalogi materiałów i cenniki. Cennik usług introligatorskich. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu nauczania jest kształtowanie umiejętności wykonywania wyrobów introligatorskich w pracowni rzemieślniczej. Prace tego typu wymagają zdolności manualnych, precyzji, umiejętności projektowania oraz dobierania materiałów, narzędzi i urządzeń.

Podczas realizacji treści programowych naleŜy stosować następujące metody nauczania: pokazu w połączeniu z instruktaŜem, tekstu przewodniego, projektów oraz ćwiczeń praktycznych.

Przed przystąpieniem do zajęć naleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań, z obsługą maszyn i urządzeń oraz obowiązującymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej. NaleŜy przygotować odpowiednie materiały, jak: teksty przewodnie do wykonania ćwiczeń, instrukcje, normy, katalogi, plansze, foliogramy, próbniki, przykłady wyrobów introligatorskich. Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w niezbędne maszyny i narzędzia.


73

Zajęcia naleŜy realizować w pracowni technologii introligatorstwa i warsztatach szkolnych, w grupach do 15 osób. Prace powinny być wykonywane na stanowiskach jednoosobowych, ewentualnie w 2-3 osobowych zespołach. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć



Wiadomości i umiejętności uczniów mogą być sprawdzane i oceniane na podstawie: – testu osiągnięć szkolnych z zadaniami otwartymi i zamkniętymi, – testu praktycznego z zadaniami typu próba pracy, – obserwacji pracy uczniów podczas realizacji zadań, – projektów opracowanych przez uczniów.

Oceniając osiągnięcia uczniów naleŜy zwracać uwagę na: – wykonywanie projektów produktów introligatorskich, – wykonywanie wyrobów galanterii introligatorskiej, – naklejanie duŜych płaszczyzn, – planowanie czynności związanych z wykonaniem wyrobów, – dobieranie materiałów do wykonywania wyrobów, – dobieranie narzędzi, maszyn i urządzeń, – korzystanie z norm, instrukcji i katalogów, – organizację pracy związanej z realizacją zadań, – systematyczność oraz terminowość wykonania zadań, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Przedmiotem oceny powinny być takŜe walory estetyczne

i uŜyteczność wykonanych projektów. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji

programu jednostki modułowej naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów i testów osiągnięć szkolnych oraz wykonane projekty.



74

Moduł 734[02].Z3 Praktyka zawodowa 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – stosować terminologię zawodową, – określać zastosowanie przemysłowych linii automatycznych do

wykonywania róŜnych typów opraw, – obsługiwać linie potokowe do wykonywania opraw prostych, – obsługiwać linie potokowe do wykonywania opraw złoŜonych, – dokonywać konserwacji maszyn i urządzeń introligatorskich, – wykonywać podstawowe operacje introligatorskie, – dokonywać oceny jakości produktów introligatorskich, – rozróŜniać rodzaje opakowań i metody pakowania, – przygotowywać produkty do ekspedycji, – pakować produkty introligatorskie, – stosować zasady eksploatacji i obsługi typowych urządzeń

transportowych, – organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska. 2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol jednostki

modułowej

Nazwa jednostki modułowej


734[02].Z3.01 Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich 70

734[02].Z3.02 Ekspedycja produktów introligatorskich 70

Razem 140


75


734[02].Z3 Praktyka zawodowa

734[02].Z3.01

Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich

734[02].Z3.02

Ekspedycja produktów introligatorskich


76

Jednostka modułowa 734[02].Z3.01 Obsługiwanie potokowych linii introligatorskich 1. Szczegółowe cele kształcenia. W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – posłuŜyć się dokumentacją techniczną i technologiczną, – zorganizować stanowisko pracy, – dobrać materiały do określonego rodzaju produkcji, na podstawie

parametrów technologicznych wyrobu, – posłuŜyć się instrukcjami obsługi maszyn i urządzeń, – sprawdzić stan techniczny maszyn, urządzeń i sprzętu, – przeprowadzić regulację maszyn i urządzeń, – dobrać środki ochrony indywidualnej, – obsłuŜyć linie potokowe kompletujaco-zszywajaco-okrawające do

wykonywania opraw zeszytowych, – obsłuŜyć linie potokowe zbierajaco-oprawiające do wykonywania

opraw prostych, – obsłuŜyć linie potokowe zbierajaco-oprawiająco-okrawajace do

wykonywania opraw prostych, – obsłuŜyć linie potokowe do oprawy złoŜonej, – dokonać bieŜącej kontroli pracy maszyn, – wykonać produkty introligatorskie zgodnie z dokumentacją

technologiczną, – ocenić jakość wykonanych produktów, – posłuŜyć się normami i katalogami wyrobów, – dokonać konserwacji maszyn i urządzeń, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska podczas obsługi linii potokowych.

2. Materiał nauczania Posługiwanie się dokumentacją techniczną i technologiczną. Organizowanie stanowiska pracy. Dobór materiałów do produkcji róŜnego rodzaju wyrobów introligatorskich. Przygotowanie maszyn i urządzeń do produkcji. Obsługiwanie linii potokowych do opraw prostych. Obsługiwanie linii potokowych do opraw złoŜonych. Kontrola bieŜąca pracy maszyn i urządzeń. Realizowanie procesów introligatorskich. Ocena jakości produktów introligatorskich.


77

Konserwacja maszyn i urządzeń. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas obsługi linii potokowych. 3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu praktyki zawodowej jest kształtowanie i doskonalenie umiejętności uczniów w zakresie obsługi potokowych linii introligatorskich. Podczas praktyki zawodowej uczniowie powinni wykorzystywać posiadaną wiedzę oraz doskonalić umiejętności pracy w zespole.

Warunkiem prawidłowego przebiegu praktyk zawodowych jest ich realizacja w przedsiębiorstwach wyposaŜonych w nowoczesne maszyny i urządzenia introligatorskie. Przedsiębiorstwo, w którym odbywają się praktyki powinno charakteryzować się dobrą organizacją pracy, zajęcia powinny być prowadzone w małych grupach pod nadzorem instruktorów o odpowiednich kwalifikacjach.

Przed rozpoczęciem zajęć naleŜy zapoznać uczniów z harmonogramem praktyki. Uczniowie powinni poznać strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa, obowiązujące regulaminy, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Opiekun praktyki czuwa nad bezpieczeństwem uczniów podczas wykonywania zadań produkcyjnych.

Uczniowie odbywający praktykę zawodową zobowiązani są do prowadzenia dzienniczka i dokonywania w nim zapisów dotyczących stanowiska pracy, zakresu wykonywanych czynności, liczby godzin pracy oraz wniosków i spostrzeŜeń.

W czasie trwania praktyki zawodowej naleŜy umoŜliwić uczniom korzystanie z róŜnych źródeł informacji, takich jak: instrukcje, dokumentacja techniczna, normy, poradniki, katalogi, przepisy, oprogramowanie. 4. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć


przez cały czas realizacji programu praktyki, na podstawie określonych kryteriów. Kryteria oceniania powinny dotyczyć poziomu oraz zakresu opanowania przez uczniów umiejętności wynikających ze szczegółowych celów kształcenia. Kryteria dotyczące oceniania naleŜy przedstawić przed rozpoczęciem praktyki.

Ze względu na charakter zajęć, w procesie oceniania dominować będzie obserwacja pracy uczniów oraz ocena efektów tej pracy.


78

Dokonując oceny pracy uczniów naleŜy zwracać szczególną uwagę na: – postawę zawodową - porządek, czystość i estetykę stanowiska pracy,

poszanowanie mienia, stosunek do przełoŜonych i kolegów, kulturę pracy,

– organizację pracy - przygotowanie ucznia do pracy, zgromadzenie odpowiednich materiałów zgodnie z dokumentacją, dobór narzędzi do wykonania zadania, organizację stanowiska pracy,

– obsługę maszyn i urządzeń, dobór i posługiwanie się narzędziami, konserwację i zabezpieczanie maszyn oraz urządzeń po zakończonej pracy,

– wykonywanie pracy zgodnie z obowiązującą normą - sprawdzanie jakości materiałów przed rozpoczęciem pracy, przygotowanie materiałów, maszyn i urządzeń do pracy, zachowanie kolejności wykonywania czynności według obowiązującej technologii, poprawne wykonanie zadań w określonym czasie,

– przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Po zakończeniu realizacji programu jednostki modułowej, opiekun

praktyki powinien wpisać w dzienniczku praktyk opinię o pracy ucznia oraz wystawić ocenę końcową zgodną z obowiązującą skalą ocen.


79

Jednostka modułowa 734[02].Z3.02 Ekspedycja produktów introligatorskich 1. Szczegółowe cele kształcenia. W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zorganizować stanowisko pracy, – dobrać rodzaje opakowań do określonych produktów, – dobrać sposoby pakowania do rodzaju produktów, – obsłuŜyć maszyny i urządzenia pakujące, – określić wymagania techniczne dla pomieszczeń i urządzeń

do magazynowania i przechowywania wyrobów, – wykonać pakowanie bezpośrednie jednostkowe, – wykonać pakowanie bezpośrednie, zbiorcze, grupowe, – wykonać pakowanie zbiorcze wysyłkowe, – zapakować pojedyncze egzemplarze, – wykonać pakowanie grupowe, – wykonać pakowanie wysyłkowe i transportowe, – zastosować zasady pakowania i transportu gotowych wyrobów, – zastosować zasady eksploatacji i obsługi typowych urządzeń

transportowych, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas pakowania i ekspedycji.

2. Materiał nauczania Organizacja stanowiska pracy. Dobór opakowań. Pakowanie wyrobów róŜnymi metodami. Obsługa maszyn i urządzeń pakujących. Przygotowanie pomieszczeń i urządzeń do magazynowania i przechowywania produktów. Pakowanie i transport gotowych produktów. Pakowanie jednostkowe, grupowe, zbiorcze, wysyłkowe. Stosowanie opakowań transportowych. Stosowanie środków transportu wewnętrznego. Eksploatacja i obsługa typowych urządzeń transportowych. Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas pakowania i ekspedycji.


80

3. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Warunkiem prawidłowego przebiegu praktyk zawodowych jest ich

realizacja w przedsiębiorstwie wyposaŜonym w nowoczesne maszyny i urządzenia. Przedsiębiorstwo, w którym odbywają się praktyki powinno charakteryzować się dobrą organizacją pracy, zajęcia powinny być prowadzone w małych grupach.

Praktyka powinna przebiegać pod nadzorem opiekuna, lecz uczniowie powinni samodzielnie wykonywać wszystkie zadania praktyczne.

Przed rozpoczęciem zajęć naleŜy zapoznać uczniów z harmonogramem praktyki. Uczniowie powinni poznać strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa, obowiązujące regulaminy, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska.

Uczniowie prowadząc dzienniczek praktyk powinni dokonywać w nim zapisów z kaŜdego dnia praktyki dotyczących: stanowiska pracy, zakresu wykonywanych czynności, godzin praktyki oraz wniosków i spostrzeŜeń wynikających z analizy wykonywanych zadań zawodowych.

Wskazane jest korzystanie przez uczniów z róŜnych (takŜe obcojęzycznych) źródeł informacji takich jak: instrukcje, dokumentacja techniczna, normy, poradniki, katalogi.



według kryteriów przedstawionych na początku praktyki zawodowej, na podstawie obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów oraz zapisów w dzienniczku praktyki.

Podczas oceniania pracy uczniów naleŜy zwracać uwagę na: − samodzielność wykonywania zadań, − zdyscyplinowanie i punktualność, − organizację stanowiska pracy, − organizowanie i wykonywanie prac, − jakość wykonanej pracy, − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej, ochrony środowiska oraz wymagań ergonomii. Wskazane jest aby, uczeń przedstawił opiekunowi praktyki

sprawozdanie z realizacji praktyki zawodowej w dzienniczku praktyki. Na zakończenie praktyki zawodowej opiekun praktyki powinien

wpisać w dzienniczku praktyk opinię o pracy i postępach ucznia oraz ocenę końcową.


81

Moduł 734[02].S1 Usługi introligatorskie 1. Cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: − określać róŜnice między przedsiębiorstwem przemysłowym

a rzemieślniczym, − określać zasady podejmowania i prowadzenia działalności

gospodarczej, − przygotowywać dokumenty związane z zatrudnieniem oraz

podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej, − określać obowiązki i uprawnienia pracodawcy, pracownika i klienta, − sporządzać dokumenty związane z poszukiwaniem pracy, − organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, − projektować introligatorskie oprawy artystyczne, − wykonywać prace introligatorskie z zastosowaniem róŜnych

technologii, − dobierać materiały i narzędzia do wykonywania prac introligatorskich, − stosować odpowiednie elementy dekoracyjne opraw introligatorskich, − wykonywać oprawy artystyczne, − oceniać jakość opraw przeznaczonych do renowacji oraz naprawy, − planować proces technologiczny renowacji i naprawy wyrobu

introligatorskiego, − wykonywać okolicznościowe wyroby introligatorskie, − wykonywać specjalistyczne prace introligatorskie, − przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania opraw introligatorskich.

2. Wykaz jednostek modułowych

Symbol

jednostki modułowej

Nazwa jednostki modułowej Orientacyjna liczba godzin na realizację

734[02].S1.01 Wykonywanie opraw artystycznych 160 734[02].S1.02 Naprawa i renowacja opraw introligatorskich 100 734[02].S1.03 Wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskich 100

Razem 360


82

3. Schemat układu jednostek modułowych 4. Literatura Magdzik S.: Introligatorstwo przemysłowe. WSiP, Warszawa 1992 Jefimow W.: Pracownia introligatorska w szkole i w domu. WSiP Warszawa 1986 Semkowicz A.: Introligatorstwo. Wiedza-Zawód-Kultura t. Zapiór i S-ka, Kraków 1948 Sowiński M. :Nauczanie robót ręcznych., część I oprawy. Kraków Zjawiński. Z.: Introligatorstwo. Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i SpoŜywczego, Warszawa 1967 Czasopisma: Poligrafika, Poligrafia polska, Print Publishing, Przegląd Papierniczy, Opakowania, Świat Druku, Świat Poligrafii.


734[02].S1.01 Wykonywanie opraw

artystycznych

734[02].S1.02 Naprawa i renowacja

opraw introligatorskich

734[02].S1.03 Wykonywanie

specjalistycznych prac introligatorskich

734[02].S1 Usługi introligatorskie


83

Jednostka modułowa 734[02].S1.01 Wykonywanie opraw artystycznych

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zaplanować wyposaŜenie zakładu usługowego, – zorganizować pracę w zakładzie usług introligatorskich, – przyjąć zamówienie od klienta, – dobrać rodzaje introligatorskich opraw artystycznych, – przygotować projekt graficzny oprawy artystycznej, – zaplanować proces technologiczny wykonania oprawy artystycznej, – dobrać materiały do wykonania oprawy artystycznej, – obliczyć zuŜycie materiałów, – dobrać maszyny i narzędzia do rodzaju wykonywanej pracy, – dobrać rodzaj szycia, łączenia składek lub kartek we wkład, – dobrać typ oprawy oraz rodzaj okładki, – zastosować odpowiednie elementy dekoracyjne i zdobnicze, – ocenić jakość wykonanej oprawy, – sporządzić kalkulację kosztów oprawy artystycznej, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania opraw artystycznych.

2. Materiał nauczania WyposaŜenie introligatorskiego zakładu usługowego. Organizacja pracy w zakładzie usług introligatorskich. Oprawy artystyczne. Projekty graficzne opraw artystycznych. Proces technologiczny wykonywania opraw artystycznych. Szycie ręczne nićmi wkładów do opraw. Materiały do opraw artystycznych. Rodzaje okładek do opraw artystycznych. Elementy dekoracyjne i zdobnicze: zwięzy naturalne i sztuczne, złocenie, barwienie i marmoryzowanie papieru oraz boków wkładów, tłoczenie barwne i bezbarwne okładek, złocenie, intarsje, inkrustacje kamieniami lub metalami szlachetnymi, reliefy i płaskorzeźby z kości i szlachetnych kruszców, okucia, ręcznie wyszywane kapitałki. Ocena jakości wykonanej oprawy. Kalkulacja kosztów oprawy artystycznej. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania opraw artystycznych.


84

3. Ćwiczenia • Wykonywanie szycia wkładu: na taśmy, sznurki lub ściegiem

skrzyŜowanym. • Wykonywanie oprawy skórzanej posiadającej sztuczne zwięzy,

tłoczenie bezbarwne i barwne grzbietów i okładzin okładek. • Wykonywanie oprawy półskórzanej kombinowanej z oklejką

grzbietową ze skóry, oklejką okładzinową z płótna, wyklejką specjalną zdobioną, okładką posiadającą: sztuczne zwięzy, tłoczenie barwne grzbietu, złoconą bordiurę na okładzinach oraz szycie wkładu na taśmy.

• Wykonywanie oprawy półskórzanej bibliotecznej z oklejką okładzinową z ręcznie wykonanego papieru marmoryzowanego, oklejką grzbietową i naroŜnikowymi wykonanymi ze skóry, z zastosowaniem zwięzów, tłoczenia bezbarwnego grzbietu oraz szycia ręcznego na sznurki.

• Wykonywanie oprawy artystycznej zdobionej guzami na tylnej okładzinie.

• Wykonywanie oprawy skórzanej z okuciami. 4. Środki dydaktyczne Schemat organizacji i wyposaŜenia introligatorskiego zakładu usługowego. Schematy przebiegu procesu wykonywania introligatorskich opraw artystycznych. Plansze lub foliogramy dotyczące opraw artystycznych. Katalog opraw artystycznych. NoŜyce introligatorskie. Szywnice do ręcznego szycia wkładów do ksiąŜek. Krajarka jednonoŜowa. Złamywarka. Prasa. Oklejarka. Zszywarka drutem. Narzędzia do zdobienia: radełko, plakieta, tłoczki, matryce do tłoczenia, matryce. Prasa do tłoczenia: folią złotą, srebrną, kolorową, reliefowe wytłoczenia, bordiura. Okucia, guzy, ręcznie wyszywane kapitałki. Materiały introligatorskie do opraw artystycznych: skóra cielęca, świńska i koźla, papiery zdobione, papier czerpany, karton, nici, taśmy, płótna oraz inne tkaniny.


85

5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki Celem realizacji programu jednostki jest kształtowanie umiejętności

wykonywania introligatorskich opraw artystycznych w zakładzie usługowym. Prace tego typu wymagają zdolności manualnych, precyzji, przygotowania projektu, dobierania materiałów, narzędzi i urządzeń.

W procesie kształcenia naleŜy zastosować metodę pokazu z instruktaŜem, projektów oraz ćwiczeń praktycznych.

Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń naleŜy zapoznać uczniów z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących na stanowisku pracy oraz zwrócić uwagę na zachowanie prawidłowej postawy ciała podczas pracy oraz właściwe oświetlenie stanowiska pracy. NaleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań oraz obsługą maszyn i urządzeń.

Nauczyciel powinien przygotować odpowiednie materiały takie jak: instrukcje, normy, katalogi. Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w niezbędne przyrządy, maszyny i narzędzia. Ćwiczenia powinny odbywać się w pracowni introligatorskiej

i warsztatach szkolnych. Zajęcia naleŜy realizować w grupach do 15 osób indywidualnie lub w 2-3 osobowych zespołach. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć


przez cały czas realizacji programu jednostki na podstawie określonych kryteriów.

Wiadomości i umiejętności uczniów niezbędne do realizacji zadań praktycznych mogą być sprawdzane za pomocą sprawdzianów pisemnych i ustnych oraz testów osiągnięć szkolnych. Sprawdzanie umiejętności praktycznych powinno odbywać się podczas obserwacji czynności uczniów w trakcie wykonywania ćwiczeń.

Oceniając osiągnięcia uczniów naleŜy zwracać uwagę na: – przygotowanie projektu graficznego oprawy artystycznej, – dobór odpowiedniego typu oprawy i rodzaju okładki, – dobieranie materiału do rodzaju opraw artystycznych, – dobieranie elementów zdobniczych, – planowanie procesu technologicznego wykonania oprawy

artystycznej, – szycie ręczne, – dobieranie narzędzi i sprzętu do wykonania zadania, – organizację pracy związanej z wykonaniem zadań, – staranne i estetyczne wykonanie oprawy, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony


86

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. Ocenianie powinno uświadamiać uczniom poziom ich osiągnięć

w stosunku do wymagań edukacyjnych, wdraŜać do systematycznej pracy, samokontroli i samooceny.

W końcowej ocenie osiągnięć edukacyjnych ucznia naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów ustnych, testów osiągnięć szkolnych, poziom wykonania ćwiczeń oraz wykonane projekty i wyroby.


87

Jednostka modułowa 734[02].S1.02 Naprawa i renowacja opraw introligatorskich

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, – ocenić jakość opraw przeznaczonych do naprawy, – zaplanować proces technologiczny wykonania naprawy oprawy

introligatorskiej, – dokonać reperacji wkładu i okładek, – ocenić jakość oprawy przeznaczonej do renowacji, – zaplanować proces technologiczny wykonania renowacji opraw

introligatorskich, – dobrać materiały do naprawy i renowacji opraw, – dobrać maszyny i narzędzia do rodzaju wykonywanej pracy, – dobrać rodzaj szycia, – zastosować elementy dekoracyjne, – wykonać czyszczenie druków i ksiąg, – ocenić jakość wykonanej pracy, – obliczyć zuŜycie materiałów, – sporządzić kalkulację kosztów wykonania naprawy oraz renowacji, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas naprawy i renowacji opraw introligatorskich.

2. Materiał nauczania Organizacja stanowiska pracy. Ocena jakości oprawy przeznaczonej do naprawy oraz renowacji. Procesy technologiczne wykonywania napraw oraz renowacji opraw introligatorskich. Maszyny i narzędzia do wykonywania naprawy i renowacji opraw introligatorskich. Materiały do naprawy i renowacji opraw introligatorskich. Reperacja wkładu i okładek. Czyszczenie druków i ksiąg. Ocena jakości wykonanych usług. Kalkulacja kosztów wykonanej usługi. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska obowiązujące podczas naprawy i renowacji opraw introligatorskich.


88

3. Ćwiczenia • Ocenianie jakości oprawy introligatorskiej i planowanie procesu

technologicznego wykonania renowacji. • Wykonywanie naprawy uszkodzonego wkładu ksiąŜki. • Wykonywanie naprawy okładki ksiąŜki. • Wykonywanie renowacji okładki ksiąŜki. • Czyszczenie druków róŜnego rodzaju. 4. Środki dydaktyczne Foliogramy dotyczące naprawy i renowacji opraw introligatorskich. Materiały do wykonywania naprawy i renowacji opraw introligatorskich. Krosno introligatorskie. Elementy zdobnicze. Narzędzia do renowacji. Środki do czyszczenia starych druków i ksiąg. Album z oprawami z róŜnych epok. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu jednostki jest kształtowanie umiejętności wykonywania naprawy i renowacji opraw introligatorskich w zakładzie usługowym. Prace tego typu wymagają zdolności manualnych, precyzji, dobierania odpowiednich materiałów, maszyn oraz narzędzi.


Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń naleŜy zapoznać uczniów z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących na stanowisku pracy oraz zwrócić uwagę na zachowanie prawidłowej postawy ciała podczas pracy oraz właściwe oświetlenie stanowiska pracy. NaleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań oraz obsługą maszyn i urządzeń.

W procesie nauczania-uczenia się szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – wykonywanie naprawy uszkodzonego wkładu ksiąŜki, – wykonywanie naprawy połączenia wkładu z okładką, – wykonywanie renowacji okładki ksiąŜki.

Nauczyciel powinien przygotować odpowiednie materiały takie jak: instrukcje, normy, katalogi.

Zajęcia dydaktyczne powinny odbywać się w pracowni introligatorskiej i warsztatach szkolnych. Ćwiczenia naleŜy realizować w grupach do 15 osób indywidualnie lub

w 2-3 osobowych zespołach.


89

6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć edukacyjnych ucznia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów powinno

odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu jednostki modułowej na podstawie ustalonych kryteriów.

Wiedza niezbędna do wykonania ćwiczeń praktycznych moŜe być sprawdzana za pomocą sprawdzianów ustnych i pisemnych.

Umiejętności praktyczne proponuje się sprawdzać dokonując obserwacji czynności wykonywanych przez uczniów podczas realizacji ćwiczeń.

W procesie oceniania szczególną uwagę naleŜy zwracać na: – dobieranie materiałów do naprawy opraw, – planowanie procesu technologicznego wykonania naprawy oraz

renowacji opraw introligatorskich, – dobieranie narzędzi i sprzętu do wykonania zadania, – odtwarzanie oprawy z danej epoki, – podklejenie kart zniszczonych i podartych, – organizację pracy związanej z wykonaniem zadań, – staranne i estetyczne wykonanie naprawy i renowacji opraw

introligatorskich, – przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. W ocenie końcowej osiągnięć edukacyjnych uczniów po zakończeniu

realizacji programu jednostki naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów, poziom wykonania ćwiczeń oraz jakość wykonania prac. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno uwzględniać obowiązującą skalą ocen.


90

Jednostka modułowa 734[02].S1.03 Wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskic h

1. Szczegółowe cele kształcenia W wyniku procesu kształcenia uczeń (słuchacz) powinien umieć: – określić róŜnice między przedsiębiorstwem przemysłowym

a introligatorskim zakładem usługowym, – określić zasady podejmowania działalności gospodarczej

i prowadzenia własnego zakładu usługowego, – zastosować przepisy Kodeksu pracy, dotyczące praw i obowiązków

pracownika i pracodawcy, – określić prawa i obowiązki pracownika zawierającego umowę o pracę

i umowę zlecenie, – określić formy aktywnego poszukiwania pracy, – określić prawa klienta, – wykonać projekty specjalistycznych wyrobów introligatorskich, – zastosować technologie wykonywania specjalistycznych prac

introligatorskich, – dobrać materiały i narzędzia do wykonania prac, – zastosować odpowiednie elementy dekoracyjne, – wykonać wyroby okolicznościowe oraz upominkowe, – wykonać skórzane pudełka, szkatułki, etui na medale, – ocenić jakość wykonanych wyrobów introligatorskich, – sporządzić kalkulację kosztów wyrobów introligatorskich, – zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania prac introligatorskich.

2. Materiał nauczania Działalność gospodarcza związana ze świadczeniem usług introligatorskich. Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy. Kodeks pracy. Prawa klienta. Aktywne poszukiwanie pracy. Organizacja stanowiska pracy podczas wykonywania specjalistycznych prac introligatorskich. Projekty specjalistycznych wyrobów introligatorskich. Technologia wykonywania ekskluzywnych wyrobów okolicznościowych: wizytowników, organizerów, teczek firmowych i konferencyjnych. Technologia wykonania nietypowych opraw introligatorskich: certyfikatów, kart członkowskich, legitymacji i dokumentów, kronik, ksiąg


91

wpisów, albumów. Technologia wykonywania opakowań: skórzanych pudełek, szkatułek, etui na medale, kasetek, tub na dyplomy. Materiały do wykonywania specjalistycznych prac introligatorskich. Maszyny i narzędzia do wykonywania specjalistycznych prac introligatorskich. Ocena jakości wyrobów introligatorskich. Kalkulacja cen wyrobów introligatorskich. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska podczas wykonywania prac introligatorskich. 3. Ćwiczenia • Wykonywanie teczki skórzanej kopertowej. • Wykonywanie skórzanego etui na medale. • Wykonywanie wyściełanej szkatułki zdobionej okuciami. • Wykonywanie szkatułki na monety. • Wykonywanie oklejanego pudła A3, wyściełanego atłasową tkaniną. • Kalkulowanie ceny sprzedaŜy produkowanych wyrobów. 4. Środki dydaktyczne Wzory dokumentów związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej. Kodeks pracy. Projekty specjalistycznych wyrobów introligatorskich. Specjalistyczne wyroby introligatorskie. Materiały do wykonywania specjalistycznych wyrobów introligatorskich. Elementy zdobnicze. Narzędzia i maszyny do wykonywania prac introligatorskich. Album z oprawami introligatorskimi z róŜnych epok historycznych. 5. Wskazania metodyczne do realizacji programu jedn ostki

Celem realizacji programu jednostki modułowej jest kształtowanie umiejętności wykonywania specjalistycznych prac introligatorskich oraz prowadzenia samodzielnie działalności gospodarczej związanej ze świadczeniem usług introligatorskich.


Przed przystąpieniem do wykonywania ćwiczeń naleŜy zapoznać uczniów z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązujących na stanowisku pracy oraz zwrócić uwagę na zachowanie prawidłowej postawy ciała podczas pracy oraz właściwe oświetlenie stanowiska


92

pracy. NaleŜy zapoznać uczniów z zakresem i rodzajem wykonywanych zadań oraz obsługą maszyn i urządzeń.

Prace tego typu wymagają zdolności manualnych, precyzji, dobierania odpowiednich materiałów oraz narzędzi.

Nauczyciel powinien przygotować odpowiednie materiały takie jak: instrukcje, normy, katalogi. Stanowiska ćwiczeniowe powinny być wyposaŜone w niezbędne przyrządy, maszyny i narzędzia. Ćwiczenia powinny odbywać się w pracowni introligatorskiej

i warsztatach szkolnych. Zajęcia naleŜy realizować w grupach do 15 osób indywidualnie lub w 2-3 osobowych zespołach.

Wskazane jest organizowanie wycieczek dydaktycznych do potencjalnych miejsc zatrudnienia przyszłych absolwentów, celem poznania przez uczniów rzeczywistych warunków pracy. 6. Propozycje metod sprawdzania i oceny osi ągnięć


przez cały czas realizacji programu jednostki na podstawie określonych kryteriów.

Wiadomości i umiejętności uczniów niezbędne do realizacji ćwiczeń mogą być sprawdzane za pomocą testów osiągnięć szkolnych. Zadania w teście mogą obejmować treści dotyczące zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej, zakresu działalności usługowej, wypełniania dokumentów związanych z prowadzeniem działalności usługowej.

Sprawdzenie umiejętności praktycznych moŜe być realizowane w tracie obserwacji czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń praktycznych.

Szczególną uwagę naleŜy zwracać na: − projektowanie wyrobów introligatorskich, − dobieranie materiałów do wykonywania specjalistycznych wyrobów

introligatorskich, − dobierania elementów zdobniczych, − dobieranie narzędzi i sprzętu do określonej technologii wykonania

wyrobów, − organizację pracy związanej z wykonaniem zadań, − wykonywanie specjalistycznych prac introligatorskich, − przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpoŜarowej oraz ochrony środowiska. W ocenie końcowej osiągnięć uczniów, po zakończeniu realizacji

programu jednostki naleŜy uwzględnić wyniki sprawdzianów i testów


93

osiągnięć szkolnych, poziom wykonania ćwiczeń oraz jakość wykonanych projektów i wyrobów. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno być zgodne z obowiązującą skalą ocen.

Documents

Autorzy - KOWEZiUpliki.koweziu.edu.pl/programy/programy/introligator_734... · 2016-08-15 · Charakteryzowanie procesów poligraficznych 22 Posługiwanie się dokumentacj ą techniczn