Atatürk Üniversitesi

Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Ataturk University

Turkish Researches Institute

Yönetim Kurulu Adına

Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Müdürü

Prof. Dr. Rıfat KÜTÜK

Doç. Dr. Servet TİKEN

Doç. Dr. Yasin TOPALOĞLU

Doç. Dr. Ahmet Özgür GÜVENÇ (Türk Halk Bilimi)

Doç. Dr. Ahmet TOPAL (Türk Dünyası Edebiyatları)

Dr.

Prof. Dr. Mehmet TAKKAÇ

Prof. Dr. İsmail ÖĞRETİR

Arş. Gör. Hakan SOYDAŞ

Arş. Gör. Metin IŞIKOĞLU

Arş. Gör. M. Ezgi İSKENDER

Arş. Gör. Ahmet KARADOĞAN

Doç. Dr. Yasin TOPALOĞLU

Mehmet YILDIRIM

Zafer Medya

Yenikapı Caddesi Kadıoğlu Sokak Yakutiye /

Erzurum

Prof. Dr. Ali KAFKASYALI (Atatürk Üni.)

Prof. Dr. Ersin GÜLSOY (Uludağ Üni.)

Prof. Dr. Esma ŞİMŞEK (Fırat Üni.)

Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN (Ege Üni.)

Prof. Dr. Hüseyin AKKAYA (Cumhuriyet Üni.)

Prof. Dr. Kenan ERDOĞAN (Celal Bayar Üni.)

Prof. Dr. Kerima FİLAN (Sarajevu Üni.)

Prof. Dr. Layli ÜLKÜBAYEVA (Manas Üni.)

Prof. Dr. Lile TANDİLAVA (Şota Rustaveli D. Üni.)

Prof. Dr. Liu BING (Şincang Uni.)

Prof. Dr. Mehmet TEZCAN (Uludağ Üni.)

Prof. Dr. Mehmet TÖRENEK (Atatürk Üni.)

Prof. Dr. Metin EKİCİ (Ege Üni.)

Prof. Dr. Mihai MAXIM (Bükreş Üni.)

Prof. Dr. Muharrem DAŞDEMİR (Atatürk Üni.)

Prof. Dr. Muharrem KASIMLI (Azerbaycan İ.Aka.)

Prof. Dr. Muhsin MACİT (Anadolu Üni.)

Prof. Dr. Muhsine BÖREKÇİ (Atatürk Üni.)

Prof. Dr. Niu RUJI (Şincang Pedagoji Üni.)

Prof. Dr. Peter ZIEME (Brandenburgische Aka.)

Prof. Dr. Recep TOPARLI (Cumhuriyet Üni.)

Prof. Dr. Sedat ADIGÜZEL (Atatürk Üni.)

Prof. Dr. Selami KILIÇ (Atatürk Üni.)

Prof. Dr. Suat UNGAN (Karadeniz Teknik Üni.)

Prof. Dr. Suzuki TADASHI (Tokyo Üni.)

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü 25240 Erzurum-Türkiye

Ataturk University Turkish Researches Institute, 25240, Erzurum-Turkey

+ 90 442 231 13 66

turkiyat@atauni.edu.tr http://dergipark.gov.tr/ataunitaed http://www.turkiyatjournal.com

Yazılarda ifade edilen görüş ve düşünceler yazarlarını bağlar, dergimizin ve kurumumuzun görüşlerini yansıtmaz;

yazıların bütün bilimsel ve hukuki sorumluluğu yazarlarına aittir. The opinions and views in papers published on the journal belong only to its authors and do not necessarily reflect the

views of the journal and its publisher, all the scientific and legal responsibility of the writings belongs to the authors.

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi;

Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Sistemi (ULAKBİM), TR Dizin, Modern Language Association (MLA), Scilit, MIAR,

OCLC, WorldCat, Akademia Sosyal Bilimler İndeksi (Asosindex), Sobiad, Acarindex, Akademik Dizin, Researchgate,

OpenAIRE gibi indekslerce taranan “uluslararası alan indeksli hakemli bir dergidir.”

Prof. Dr. Ahmet Bican ERCİLASUN (Gazi Üniversitesi / Emekli)

Prof. Dr. Ahmet BURAN (Fırat Üniversitesi)

Prof. Dr. Asiye Mevhibe COŞAR (Karadeniz Teknik Üniversitesi)

Prof. Dr. Atabey KILIÇ (Erciyes Üniversitesi)

Prof. Dr. Bahtiyar KARİMOV (Özbekistan Millî Üniversitesi)

Prof. Dr. Besim ÖZCAN (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Dilaver DÜZGÜN (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Dosay KENJETAY (Ahmet Yesevi Üniversitesi)

Prof. Dr. Efrasiyap GEMALMAZ (Atatürk Üniversitesi / Emekli)

Prof. Dr. Ekrem ČAUŠEVIĆ (Zagreb Üniversitesi)

Prof. Dr. Erol KÜRKÇÜOĞLU (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Esin DERİNSU DAYI (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Esma ŞİMŞEK (Fırat Üniversitesi)

Prof. Dr. Gulnisa JAMAL (Sincan Ekonomi ve Finans Üniversitesi)

Prof. Dr. Gülden SAĞOL YÜKSEKKAYA (Marmara Üniversitesi)

Prof. Dr. Gürer GÜLSEVİN (Ege Üniversitesi)

Prof. Dr. H. Ahmet KIRKKILIÇ (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi)

Prof. Dr. Hacı Ömer KARPUZ (İstanbul Kültür Üniversitesi)

Prof. Dr. Hakan YEKBAŞ (Cumhuriyet Üniversitesi)

Prof. Dr. Haldun ÖZKAN (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Hanifi VURAL (Gaziosmanpaşa Üniversitesi)

Prof. Dr. İbrahim Ethem ATNUR (Milli Savunma Üniversitesi)

Prof. Dr. İlber ORTAYLI (Galatasaray Üniversitesi)

Prof. Dr. Kâzım KÖKTEKİN (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Kemal POLAT (Amasya Üniversitesi)

Prof. Dr. Kemal YAVUZ (Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi)

Prof. Dr. Layli ÜLKÜBAYEVA (Manas Üniversitesi)

Prof. Dr. Leyla KARAHAN (Gazi Üniversitesi / Emekli)

Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ (Gazi Üniversitesi)

Prof. Dr. Metin AKKUŞ (Düzce Üniversitesi)

Prof. Dr. Metin ÖZARSLAN (Hacettepe Üniversitesi)

Prof. Dr. Mustafa ARGUNŞAH (Erciyes Üniversitesi)

Prof. Dr. Mustafa ÖZKAN (İstanbul Üniversitesi)

Prof. Dr. Osman Fikri SERTKAYA (İstanbul Üniversitesi / Emekli)

Prof. Dr. Özkul ÇOBANOĞLU (Hacettepe Üniversitesi)

Prof. Dr. Rıdvan CANIM (Trakya Üniversitesi)

Prof. Dr. Sadettin ÖZÇELİK (Dicle Üniversitesi)

Prof. Dr. Saim SAKAOĞLU (Selçuk Üniversitesi / Emekli)

Prof. Dr. Sakıp Selçuk GÜNAY (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Selami ECE (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Turgut KARABEY (Erzincan Üniversitesi)

Prof. Dr. Vahit TÜRK (İstanbul Kültür Üniversitesi /Emekli)

Prof. Dr. Yavuz AKPINAR (Ege Üniversitesi / Emekli)

Prof. Dr. Yavuz ASLAN (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Ali KAFKASYALI (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Atabey KILIÇ (Erciyes Üniversitesi)

Prof. Dr. Bahadır GÜCÜYETER (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Bayram AKÇA (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi)

Prof. Dr. Erdal AÇIKSES (Fırat Üniversitesi)

Prof. Dr. Erol KÜRKÇÜOĞLU (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Ersin GÜLSOY (Uludağ Üniversitesi)

Prof. Dr. H. Ahmet KIRKKILIÇ (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi)

Prof. Dr. Hakan ÖZDEMİR (Giresun Üniversitesi)

Prof. Dr. Haldun ÖZKAN (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Halit DURSUNOĞLU (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Hüseyin YURTTAŞ (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. İbrahim Ethem ATNUR (Milli Savunma Üniversitesi)

Prof. Dr. İsmail DOĞAN (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi)

Prof. Dr. M. Hanefi PALABIYIK (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. M. Yaşar ERTAŞ (Sakarya Üniversitesi)

Prof. Dr. Mehmet MERCAN (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi)

Prof. Dr. Mehmet TÖRENEK (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Muhsin MACİT (Anadolu Üniversitesi)

Prof. Dr. Murat KÜÇÜKUĞURLU (Erzurum Teknik Üniversitesi)

Prof. Dr. Osman AKANDERE (Necmettin Erbakan Üniversitesi)

Prof. Dr. Serhan ALKAN İSPİRLİ (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Lokman TURAN (Atatürk Üniversitesi)

Prof. Dr. Hakan YEKBAŞ (Cumhuriyet Üniversitesi)

Prof. Dr. Metin AKKUŞ (Düzce Üniversitesi)

Doç. Dr. Adem BALKAYA (Kafkas Üniversitesi)

Doç. Dr. Adem CAN (Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi)

Doç. Dr. Ahmet İÇLİ (Batman Üniversitesi)

Doç. Dr. Alaattin UCA (Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi)

Doç. Dr. Ali Servet ÖNCÜ (Atatürk Üniversitesi)

Doç. Dr. Behice VARIŞOĞLU (Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi)

Doç. Dr. Fatih GENCER (Bitlis Eren Üniversitesi)

Doç. Dr. İbrahim AYKUN (Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi)

Doç. Dr. Macit BALIK (Bartın Üniversitesi)

Doç. Dr. Meheddin İSPİR (Erzurum Teknik Üniversitesi)

Doç. Dr. Mehmet GÜNEŞ (Marmara Üniversitesi)

Doç. Dr. Nazire ERBAY (Atatürk Üniversitesi)

Doç. Dr. Nilüfer İLHAN (Yozgat Bozok Üniversitesi)

Doç. Dr. Oğuzhan SEVİM (Atatürk Üniversitesi)

Doç. Dr. Özlem GENÇ (Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi)

Doç. Dr. Reyhan KELEŞ (Atatürk Üniversitesi)

Doç. Dr. Serkan TÜRKOĞLU (Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi)

Doç. Dr. Ümit HUNUTLU(Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül TAKKAÇ TULGAR (Atatürk Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Caner SOLAK (Erzurum Teknik Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Emrullah KALELİ (Giresun Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Fatih VEYİS (Atatürk Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Gülten GÜLTEPE (Atatürk Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi İzzet ŞEREF (Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Kemal TAŞÇI (Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Akif GÖZİTOK (Erzurum Teknik Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Sait ÇALKA (Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Mevlüt YÜKSEL (Atatürk Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Muhammet Lütfi KİNDİGİLİ (Atatürk Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Özkan DAYI (Bayburt Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Şamil YEŞİLYURT (Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi)

Dr. Öğr. Üyesi Zerrin KÖŞKLÜ (Atatürk Üniversitesi)

Dr. Ahmet KARAKUŞ (Atatürk Üniversitesi)

Değerli Bilim İnsanları,

Türkoloji sahasının ülkemizdeki en önemli süreli yayınlarından biri olan Atatürk

Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi’nin 67. sayısını sizlerle

buluşturmanın gurur ve sevincini yaşıyoruz.

Dergimizin bu sayısında alanında uzman hakemlerimizin incelemesinden geçen;

Türk kültürü, Türk dili, eski Türk edebiyatı, yeni Türk edebiyatı, Türk halk edebiyatı,

Türk lehçeleri, Türk tarihi, Tarih eğitimi ve Türkçe eğitimi olmak üzere çeşitli

alanlardan 32 makale bulunmaktadır.

Her sayımızda olduğu gibi 26. yıldır yayın hayatına kesintisiz olarak devam

eden dergimizin bugünlere gelmesinde çok büyük katkıları olan Atatürk Üniversitesi

Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü yönetici ve çalışanlarına bir kez daha şükranlarımızı

sunarız. Dergimize editör, hakem ve yazar olarak katkıda bulunan hocalarımıza,

derginin dizgi ve baskısında gayretlerini esirgemeyen kıymetli meslektaşlarımıza ve

Enstitümüz çalışanlarına teşekkür ederiz.

S. Tiken- Y. Topaloğlu

Atatürk Üniversitesi • Atatürk University Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi • Journal of Turkish Researches institute

TAED-67, 2020.

Yazıcıoğlu Mehmed Bahâeddin Tevfik (1845-1917) ve Bilinen Tek Eseri “Ufak

Mecmûʿa-i Şiʿr”

Yazicioglu Mehmed Bahâeddin Tevfik (1845-1917) and his only Known Work “Ufak

Mecmûʿa-i Şiʿr”

1-36

Sehl-i Mümteni Estetiği

Aesthetics of Sehl-i Mumteni

37-52

XIX. Yüzyıl Şairi Muhît ve Şiirleri

XIX. Century Poet Muhît And Poems

53-111

Sehî Bey Divanı’nda Deyimler ve Atasözleri

Idioms and Proverbs in Sehî Bey’s Diwan

113-164

Divanı Yakmak: Klasik Türk Şiiri Şairlerinin Şiir Üzerine Değerlendirmeleri

Burning The Divan: The Evaluations of Poets of Classical Turkish Poetry About Poems

165-186

Divan Şiirinin Estetik Dünyasında Şem’-i Kâfur (Kâfurdan Mum)

Şem’-i Kâfur (Camphor Candle) in The Aesthetic World of Classical Ottoman Poetry

187-206

Mostarlı Ziyâî Divanı’na Sosyal Hayat Penceresinden Bakmak

Looking At The Ziyai Diwan of Mostar From The Window of Social Life

207-228

Kâtibî (Seydî Ali Reis) ve Dîvânı

Katibi (Seydi Ali Reis) and his Divan

229-265

Felsefenin Diyarında Şairane İkamet: Oruç Aruoba’nın Şiir ve Felsefe İlişkisi Üzerine

Düşünceleri

Poetic Dwelling in The Realm of Philosophy: Oruç Aruoba’s Thoughts on The Relationship

Between Poetry and Philosophy

267-288

Bir Osmanlı Aydınının Kaleminden Adana ve Doğası

Adana and Its Nature from The Viewpoint of an Ottoman intellectual

289-298

Orhan Pamuk’un Kafamda Bir Tuhaflık Romanında Yitirilmiş Değerler

Lost Values in The Novel A Strangeness in My Mind of Orhan Pamuk

299-328

Beşbeşelik / Peş Peşelik (Beşbeşe Romanı Üzerine Bir İnceleme)

Beşbeşelik / Peş Peşelik (A Research on Beşbeşe Novel)

329-352

Bayburtlu Zihnî’nin Hikâye-i Garîbe Adlı Eserinin Kaynağı

The Source of Bayburtlu Zihnî’s Hikâye-i Garîbe

353-366

Kazak Türklerinde “Kadın” Kişi Adları

“Female” Person Names in Kazakh Turkish

367-377

Rehî-yî Mueyyîrî’nin Gazellerinde Çeşitli İsim ve Sıfatlarla Anılan Sevgili

Beloved By Various Names and Adjectives in The Ghazals of Rahi-ye Moayyeri

379-394

Şairin Sesi: Rabındranath Tagore

The Voice of Poet: Rabindranath Tagore

395-404

Geleneksel Erzurum Evlerinin İstatistiki veri Analizi

Statistical Data Analysis of Traditional Erzurum Houses

405-442

Eski Türk İnançlarında Tabiat Kültü: Erzurum Kazancı Örneği

Natural Turkish Beliefs: The Case of Erzurum Kazanci

443-454

Muş Merkezde Yer Alan Nadide Bir Eser: Selim Paşa Taş Vakfiyesi

A Unique Work of Art Located in Mus City Centre: Selim Pasha Tas Foundation Certificate-

Charter

455-470

Nadir Şah’ın Afganistan Seferi ve Burada Kurduğu Düzen

Nader Shah’s Afghanistan Expedition and his Order Founded There

471-479

Şîa’nın Siyasallaşma Sürecinde Seyyid Kıvâmeddin Marâşî

Sayyid Ghavam Al-Din Marashi in The Politicisation of Shia

481-491

Haçlı Tarihi Yazımında Pıerre L’ermıte: Sıradan Bir Keşiş Mi, Haçlı Seferinin Mimarı Mı?

Pierre L’ermite in The Historiography of The Crusades: An Ordinary Monk or Architect of

The Crusade?

493-522

Mustafa Âli ve Evliyâ Çelebi’ye Göre Osmanlılarda Deniz Korkusu

Fear of the Sea (Thalassophobia) in The Ottomans According to Mustafa Âli and Evliyâ

Çelebi

523-540

Osmanlı Devleti'nde Kartpostal Kullanımı ve Yasaklı Kartpostallar

Use of Postcards in The Ottoman Empire and Prohibited Postcards

541-561

Amerikan Board Misyonerlerinden Elizabeth Freeman Barrows Ussher’in Mektuplarında

1915 Van Ermeni İsyanı ve Osmanlı Kayıtları

1915 Van Armenian Rebellion and Ottoman Records in The Letters of Elizabeth Freeman

Barrows Ussher of American Board Missioners

563-600

Eskişehir İstiklâl Mahkemesi Karar Defterine Geçmiş Bazı Suç Çeşitleri

Some Crime Types Recorded in The Judgement Book of Eskişehir independence Court

601-614

Demokrat Parti’nin Muhalefet Yıllarında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Yapılan

Müzik Tartışmaları (1945-1950)

Music Discussions At The Turkish Grand National Assembly During The Years of

Democratic Party ' Opposition

615-635

Soğuk Savaş Döneminde Bulgaristan’daki Roman Azınlığına Uygulanan Asimilasyon

Politikaları (1945-1985)

Assimilation Policies Applied to The Roma Minority in Bulgaria During The Cold War

Period (1945-1985)

637-666

Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenleri Ölçme Değerlendirme Yeterlik Ölçeği Geçerlik ve

Güvenirlik Çalışması

Validity and Reliability Study of Turkish Language and Literature Teachers Assessment and

Evaluation Proficiency Scale

667-681

Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Alanında Lisansüstü Araştırmalar Üzerine Bir İnceleme

An investigation On Graduate Research in Turkish Language and Literature Education

683-702

Türkçenin Sesletiminin Yabancılara Öğretimi Üzerine Notlar

Notes On The Teaching Turkish Language Pronunciation to Foreigners

703-714

Türkçe Öğretiminde Mizah: Ders Kitapları Örneği

Humor in Turkish Teaching: Sample of Turkish Course Books

715-735

Author Guidelines - Editorial Principles

737-742