2009

2009andreja damjanov

ASOCIJACIJA NAARHITEKTI NA

MAKEDONIJA

OBRA]AWE NA PRETSEDATELOT

Sekoe navra}awe, kon su{tinskite pri~ini za dodeluvaweto na nagradata " Andrea Damjanov", e mo`nost da se potsetime na problemite iaspektite, koi vo edna op{ta kulturolo{ka smisla se pojavuvat kako osnovni dvigateli na promenite; tie vo isto vreme nudat mo`nost da se"vleze" vo eden specifi~en domen, vo period koj ja zafa}a ne samo Prerodbata (periodot na 19 vek) vo Makedonija kako posebno ploden izna~aen segment od nacionalnata istorija, tuku go zafa}a i peridot na 20 vek vo koj isto taka se slu~uvaat koreniti promeni na poleto naumetnosta, arhitekturata, kulturata i op{testvoto voop{to (posreduvani postojano so pritisokot na istoriskata uslovenost i kontekst).Me|utoa, na{eto novo vreme, (i so nego poimot na transnacionalniot identitet), identitetot na globalnata kultura, imaat potreba od novii poinakvi "prikazni", uniformirani, strogi i ~esto sterilni vrednosti {to se vo soodnos so "potrebite" (nametnati ili vistinski) nanovata epoha.

Ne sakaj}i arhitekturata vo Makedonija da ja razgleduvame vo kontekst na tendenciite za redistribucija na mo}ta, ili vo kontekst napretpostavenoto sozdavawe na novi eliti i novi centri na mo}, iskreno sakame da gi razbereme (niz arhitekturata) site duhovnimanifestacii preku koi se sledi kontinualnosta na prepoznatlivite (dosega) i imenuvani (na nivo na konvencii) istoriski procesi, koideneska do`ivuvaat temelno i su{tinsko redefinirawe.

Vo procesot na kontinuirano sledewe na realnite arhitektonski vrednosti, dodeluvaj}i go povtorno ova isklu~itelno arhitektonskopriznanie, sakame pak da potsetime na ona, {to saka tivko da izleze od obemot na na{ite opservacii: na vnatre{nite procesi natransformacija na arhitekturata, ~ii vrednosti gi poso~uvame kako su{tinski usloveni od aktivniot protok na tradiciite i odaktuelnosta i kompleksnosta na istoriskata sostojba, koi vlijaat (postojano) vrz odreduvaweto na nejziniot karakter i su{tina..

Pretsedatel na UO na AAMProf. D-r , dipl. in`. arh.Kokan Gr~ev

2009andreja damjanov

ASOCIJACIJA NAARHITEKTI NA MAKEDONIJA

Every turning back to the main cause for admitting the award “ Andreja Damjanov” is an opportunity to remind ourselves of the problems and the aspects which ( in

cultural sense) are the main changing progressions. Sincere, we want to understand all spirit manifestations, through which is follow up the continuity of recognizable(till

now) and named( on conventional level) historical processes, which are, today, fundamental redefined.

Vo soglasnost so ~l.7 od Pravilnikot za dodeluvawe na nagradata "Andreja Damjanov" i ~l.43 od Statutot na Asocijacijata na arhitektina Makedonija (AAM), po predlog na Sovetot za dodeluvawe na nagradi na AAM, UO na AAM, donese odluka za formirawe na Komisija zadodeluvawe na nagradata za 2009 vo sostav:

Komisijata odr`a sostanoci na 10.09.2009 i na 17.09.2009. kade{to gi razgleda dvete pristignati kandidaturi i toa naarh. Olga Pape{ i arh. Kliment Zarov.

Vo otvorena i profesionalna rasprava Komisijata donese ednoglasen afirmativen zaklu~ok vo prilog na kandidatotarh. Kliment Zarov.

Na predlog na Komisijata, na AAM ja donese slednata Odluka

za dobitnik na dvaesettata po red nagradata "Andreja Damjanov" za `ivotno delo i osobeni dostignuvawe od oblasta na arhitekturata i

graditelstvoto za 2009 godina i istovremeno za ~len na Arhitektonskata akademija na AAM se proglasuva

� Aleksandar Smilevski, d.i.a (pretsedatel)

Prof. Nikola Pavlovski, d.i.a

Jagoda Micajkova, d.i.a

Ilija Stoj~evski, d.i.a

Sa{ko Ivanov, d.i.a

Kliment Zarov d.i.a.

�

�

�

�

UO

OBRA]AWE NA PRETSEDATELOT2009 andreja damjanov

ASOCIJACIJA NAARHITEKTI NA MAKEDONIJA

a r h i t e k t

ZAROVKliment

Kliment Zarov dipl.ing.arh

e roden na 07.04.1930 vo Ohrid. Studiral 6 semestri na Tehni~kiot fakultet vo Zagreb, a diplomiral naArhitektonskiot fakultet na pri Univerzitetot „Sv. Kiril i Metodij“ vo Skopje kaj prof. Boris ^ipan.

Po rabotata vo Zavodot za za{tita na spomenicite na kulturata vo Ohrid prodol`uva vo novoosnovaniotZavod za urbanizam i arhitektura vo Ohrid kade raboti kako proektant, a potoa i kako direktor dopenzioniraweto.

Pozna~ajni negovi realizirani objekti se :

Intervencii na crkvata Sv. Jovan Bogoslov Kaneo i prezentirawe na crkvata vo nejziniot avtenti~en oblikod krajot na vek,1963-1964, Kolektivna stanbena zgrada na Po{ta-Ohrid 1964, Stanbeno-deloven objekt,Ohrid 1964 Hotel Gorica-Ohrid proektiran 1967-1968, Bungalovi vo letuvali{te Pretor, Hotel Sv. Ilija,kaj mesnosta Sv. Stefan, Ohrid, Hotel Sileks 1983, Sv. Stefan, Ohrid, Rekonstrukcija i dogradba na Po{tatavo Ohrid 1985, Rekonstrukcija i dogradba na aerodromska zgrada Ohrid 1990, Dva stanbeni objekti na ul.„Partizanska“ P+mezan+7. 1990, Detalen plan na centralno gradsko podra~je na Ohrid.

Del od pozna~ajnite nerealizirani objekti se: Hotelski kompleks, nara~atel biv{ata JNA Sv. Stefan Ohrid,Motel vo Xeda, Saudiska Arabija, Hotelski kompleks na Jahorina.

Isto taka u~estuval na pove}e republi~ki konkursi od koi najzna~ajni se:

Povikan Konkurs za Kompleks Palas-Ohrid (dogradba, nadgradba i nov aneks na kongresna sala i hotel vojugoisto~niot del na lokacijata na Palas) I nagrada. Povikan Konkurs za hotel na Jahorina investitorbiv{ata JNA otkup.

Za svojata profesionalna dejnost dobitnik e na pove}e nagradi i priznanija i toa :Nagrada na grad Ohrid „7Noemvri“ od oblasta na arhitekturata, Priznanie od Sojuz na urbanisti na Jugoslavija za urbanisti~kotvore{tvo, Republi~ka nagrada „11 Oktomvri“ za hotel Gorica-Ohrid. Vo tekot na svojata kariera ostvaruvabrojni profesionali funkcii i zna~ajni studiski patuvawa.

XIII

Kliment Zarov born in Ohrid, 7 April 1930. Studied at Zagreb and Skopje University. The most of his professional life he was working in Institut of urbanism and

architecture in Ohrid.His prominent architectural work is hotel Gorica in Ohrid. During his live he took part in eminet competitions and was awarded with most

prestigious awards in the field of urbanism and architecture.

KUSA BIOGRAFIJAOBRA]AWE NA PRETSEDATELOT

2009andreja damjanov

ASOCIJACIJA NAARHITEKTI NA MAKEDONIJA

a r h i t e k t

ZAROVKliment

OBRA]AWE NA PRETSEDATELOT2009 andreja damjanov

ASOCIJACIJA NAARHITEKTI NA MAKEDONIJA

Obrazlo`enie na Komisijata za dodeluvawe na nagrada „Andreja Damjanov”za 2009 g.

Kliment Zarov

Kliment Zarov

Kliment Zarov

Kliment Zarov

arhitekt Kliment Zarov

Arhitekt nesomneno spa|a vo redot na istaknati figuri na sovremenata makedonska arhitektura. Vo svoeto dolgogodi{no deluvawe sezanimaval so pove}e segmenti od arhitektonskata profesija, minuvaj}i gi site skalila za celosno osposobuvawe vo {irokata paleta na arhitekturata,po~nuvaj}i od za{tita, konzervacija, restavracija, urbanisti~ko i prostorno planirawe, proektirawe I menaxment.Podolg period bil vode~ki planer i proektant vo Institutot za urbanizam i arhitektura vo Ohrid, kade {to gi poka`al svoite tvore~ki i organizacionisposobnosti.

pretstavuval vistinski ambasador na sevkupnoto arhitektonsko `iveewe i deluvawe vo gradot i po{iroko, vklu~uvaj}i ja irealizacijata na letnata {kola za arhitektura vo sorabotka so Arhitektonski fakultet od Skopje, vo koja u~estvuvale ifakulteti od drugite republiki.Opsegot na negovoto tvore~ko deluvawe e mnogustran i opfa}a pove}e oblasti: domuvawe vo ednosemejni i pove}esemejni objekti, turisti~ki objekti,delovni i trgovski objekti, industriski i javni objekti, urbanisti~ki i prostorni planovi.Kako pozna~ajni realizirani objekti mo`e da se navedat:Stanbena zgrada P+2 vo Ohrid od 1962g., Kolektivna stanbena zgrada na Po{ta vo Ohrid od 1964g., Stanben objekt, Ohrid1964-1965, Stanbeni zgradi vo niz,Ohrid 1964g., Hotel Gorica – Ohrid proektiran 1967-1968, Stanbeno-deloven objekt na ul. Partizanska S+P+9 1972g., Proekt na institut za urabanizamOhrid 1978g., Hotel Sv.Ilija, Sv.Stefan,Ohrid, Rekonstrukcija i dogradba na po{tata vo Ohrid 1985g., Rekonstrukcija i dogradba na aerodromska zgradaOhrid 1990, Dva stanbeni objekti na ul. Prtizanska P+Mezan+7 1990g., Detalen plan na centralno gradsko podra~je na Ohrid, Detalen plan na reonskicentar i Gorno Lisi~e, SkopjeSvojata profesionalna zrelost ja poka`uva vo stanbenata arhitektura i hotelskite objekti dosleden na funkcionalnata i konstruktivnata logika vosozdavawe na izgradenata forma.

So hotelot „Gorica” arh. go dostignuva kreativniot vrv vo na{ata arhitektura i po{iroko, sozdavaj}i delo so neodminliva, trajnavrednost, so orginalen izraz i elementi od podnebjeto i tradicijata.

Tvore~koto delo na arh. e obemno i raznoliko, se odlikuva so jasen, prepoznatliv i originalen jazik, izrazen vo duhot na „Modernata” iostava traen beleg vo sovremenata makedonska arhitektura.Zaradi vidlivite rezultati od toj izoden pat vo tvore{tvoto, Komisijata na AAM predlaga nagradata „Andreja Damjanov” za 2009g. da ja dobie:

za `ivotno delo i osobeni dostignuvawa vo arhitekturata i graditelstvoto. Nagradata ja dodeluva Asocijacijata na arhitekti na Makedonija.

Komisija za dodeluvawe na nagradata "Andreja Damjanov" za 2009 godina,Aleksandar Smilevski, d.i.a (pretsedatel)

Architect Kliment Zarov belongs to the established members of the Macedonian contemporary architecture During his long time working period he was occupied with several

segments of architectural profession passing through all levels of complete qualification in the great field of architecture from preservation and restoration to urban planning

designing and management The creative opus of arch Kliment Zarov is large and varios distinguishing with clear recognizable and original vocabulary in the spirit of

modernistic period and remarks the contemporary Macedonian architecture

. -, , ,

. . , , ,“ ” .

a r h i t e k t

ZAROVKliment

S V . B O G O R O D I C AS K O P J E

1835

vo Skopje pretstavuva prvoto iskustvo na Andreja Damjanov kako rakovoditelna grade`ni raboti .Po podolgiot period na gradewe ,zaradi represiite na turskite vlasti, crkvata bilaosvetena vo 1835god.

Pretstavuva trokorabna bazilika {to bilo karakteristi~no re{enie za prerodbenskiot period inavra}awe kon slavnite epohi na hristijanstvoto, no istovremeno bilo i odgovor na zabranata za gradewena kupolni gradbi.

Ovaa crkva vleguva vo redot na pogolemi realizirani gradbi od tajfata na Andreja Damjanov. Kakokontraponirawe na skromnoto nadvore{no oblikuvawe bil toga{niot realiziran enterier prekudekorativni obrabotki (profilirani {ti~ki , rozeti) na drvenite tavani na trite korabi. Isto taka vosredinata na centralniot korab bila izvedena i fresko`ivopisana slepa kalota so dijametar od 5m.Osobeno vnimanie privlekuvale stolbovite so svoite kapiteli. Sekoj kapitel bil posebno oblikuvan sorezbarski modelirani elementi vo razli~ni kompozicii. Izvonredna kopani~arska ve{tina bila iska`anai na ostanatata crkovna oprema , delo na poznati mija~ki majstori.

Crkvata Sv. Bogorodica bila uni{tena vo po`ar vo 1944 god. Novata crkva na istoto mesto, naktitorot g. Trufun Kostovski, e osvetena na 31.01.2008 po ~etirigodi{no gradewe.

Crkvata Sv.Bogorodica

Prevzemeno od knigata:„Arhitekt Andreja Damjanov”od avtorite:

iJasmina Haxieva Aleksievska

Elizabeta Kasapova andreja damjanov

The church St.Virgin Mary in Skopje was the first experience of Adreja Damjanov as foreman. It is resolved as a classical three-

nave basilica with a wooden architrave roof construction. In spite of Turkish regulation and the modest exterior, the interior

reveals great space experience. The church was destroyed in fire in 1944, and rebuild in 2008.

S T . V I R G I N M A R Y

S K O P J E

KUSA BIOGRAFIJASKOPJE

CRKVA

BAUHAUS 2009R