Upload
koninklijke-nederlandse-vereniging-voor-luchtvaart-knvvl
View
231
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
KNVvL Ledenblad
Citation preview
Jaargang 27 l September 2010
Tijdschrift van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart
| September 2010 1
Nieuw: Light Aircraft Pilot Licence l Luchttoerisme 40 jaar ALA! l Dagje Modelvliegkamp EibergenZuinig op Zoutelande l Glow in the dark balloon
KoM NAAr hEt Nationaal Luchtsportcongres
| September 20102
3 Voorwoord Frits Brink, Voorzitter KNVvL
4 Light Aircraft Pilot Licence
5 Bijeenkomst FAI/CIMP
6Luchttoerisme
7 Zeppelin exit40 jaar ALA!
8 Zweefvliegen in beeld 9 Column Kunstvliegen of stunten?
10Zuinig op Zoutelande
11 Glow in the dark balloon Dutch Open boven Italiaanse Bergen
12Een dagje mee naar…Modelvliegkamp Eibergen
15Agenda en verderRectificatie Brevet aanvragen
16 Kom naar het Nationaal Luchtsportcongres
verschijnt 5X per jaar en is een uitgave van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart (KNVvL). KvK 40409050 ‘s-Gravenhage. NE ISSM 0040/6023 Adres: KNVvL, Houttuinlaan 16A, 3447 GM Woerden, T: (0348) 437 060, F: (0348) 437 069, E: [email protected]
Redactie en acquisitie: Veva Ekkelenkamp, Marijke van Geem, Bart Pelt Aan dit nummer werkten mee: Tekst: Frits Brink, Rutger Coucke, Marijke van Geem, Harm J. Hazewinkel, Erik Louwes, Marja Osinga, Ronald Overdijk, Frits Snijder, Roger Soupart, Gijs Wanders Foto’s: Paul Beks, Ben Bläss, Jan Dekker, Marijke van Geem, Harm J. Hazewinkel, René Hoogland, Alex Janssen, Jeroen Kroon, Patrick Krooshof, Roger Soupart, Frits Snijder, Kyra Versteege, Robert de Vries, Gijs Wanders Foto voorpagina: Robert de Vries Grafiek: Steve Longland Ontwerp en vormgeving: VerheulCommunicatie.com Alphen aan den Rijn. Druk en verzending: Thieme MediaCenter Rotterdam. Kopij: aanleveren in Word (*.doc) als ‘platte tekst’ (= zonder enige opmaak). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden kopij te corrigeren, in te korten of niet te plaatsen. Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijk de mening weer van redactie en uitgever (KNVvL), tenzij zij expliciet in functie zijn onderschreven. Anonieme bijdragen worden niet geplaatst, evenals bijdragen met lasterlijke uitlatingen jegens personen of instanties. Beeldmateriaal: van digitale foto’s het onbewerkte bronbestand uit de camera aanleveren. Bestandgrootte 1 MB, liefst groter, vanwege de voor druk vereiste resolutie (300 dpi). De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden beeld-materiaal op kwaliteit te beoordelen, te selecteren of niet te plaatsen.
Publicatierechten: tenzij de inzender anders aangeeft, gaan redactie en uitgever (KNVvL) er vanuit dat ingezonden tekst en beeld-materiaal vrij van rechten in ‘Air Sports Mail’ gepubliceerd kunnen worden en ook ter beschikking staan voor gehele of gedeeltelijke publicatie op officiële websites van de ‘KNVvL’. Voor het overige mag niets uit deze uitgave op enigerlei wijze worden gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. ©All rights reserved. No part of this magazine may be reproduced in any form or by any means without prior permission from the publisher. Advertenties: tarieven voor zakelijke advertenties zijn opvraag-baar op het redactieadres, zie boven.
iNhouDSeptember 2010
Het laatste nieuws via
www.knvvl.nl
| September 2010 3
Frits Brink, Voorzitter KNVvL
Ontwikkelen met overtuiging
Een hele week was hij in Heerenveen, vloog in totaal 9 keer en brak met één van zijn vluchten een record: hij maakte een vlucht van 27 minuten en 59 seconden! Het bedrag dat de sponsoren hem als tegenprestatie overhandigden was 3500 gulden.
Ik heb het over Clement van Maasdijk. Onze eerste officiële aviateur. Op 31 juli 1910 vloog hij voor de eerste keer in ons land. Heerenveen was ‘the place to be’. Notabelen uit deze gemeente haalden hem binnen. Dat was de reden dat een bijzonder gezelschap op 31 juli 2010, exact 100 jaar na de gedenkwaardige eerste vlucht in Heerenveen bijeen kwam. Goed georganiseerd door onze ‘eigen’ Paul Vlootman vond een herdenking plaats die recht deed aan dit historisch hoogtepunt. Er werd een krans gelegd door de burgemeester bij het Van Maasdijk-monument. Een van de nazaten van Van Maasdijk hield een toespraak zoals zijn roemruchte voorvader dat deed vanaf het balkon van een hotel. Toen voor een uitzinnige menigte; maar liefst 100.000 mensen waren immers getuige van de vluchten van Clement geweest. Wat ik vooral ook bijzonder vond aan de bijeenkomst was een boeiende toespraak van Martin Schröder. Zijn visie op de ontwikkelingen in de luchtvaart in de afgelopen decennia is alleen al bijzonder vanwege het feit dat hij zelf een belangrijk deel van de ontwikkelingen heeft neergezet. En overigens nog steeds doet. Terecht dat deze man een ereplaats kreeg bij deze herdenking!
Op het moment waarop ik dit voorwoord schrijf hangt de ontwikke-ling van de luchtsport mede af van de formatie van het kabinet. Goede herinneringen bewaren we aan de liberale staatssecretaris in
de kabinetten Balkenende I en II, Melanie Schultz van Haegen, doortastend en vooral wars van overregulering. Ook de christen- democraat Camiel Eurlings heeft een warm hart voor de luchtsport getoond. Dat was duidelijk te merken tijdens het vliegen op Terlet op 25 augustus jl. Wat mij betreft is het spijtig dat hij niet meer beschikbaar is. Hoe de besprekingen zich ontwikkelen zullen we weldra weten. Voor ons is het van groot belang dat de KNVvL als koepel voor de niet-commerciële luchtvaart een serieuze en gezaghebbende overlegpartner is en blijft. Dat vooral zelfregulering een item is dat hoort bij een organisatie die bewezen heeft verantwoordelijkheid voor de eigen sector aan te kunnen.
Ongetwijfeld zal in november het nieuwe kabinet zijn geformeerd. Een mooie geste zou het zijn als we een bewindspersoon op ons Nationaal Luchtsportcongres op 13 november kunnen verwelkomen. ‘Luchtsport, ja natuurlijk!’ is het thema waarover wij in Casino Soesterberg van gedachten zullen wisselen. Ontwikkelingen van de afgelopen maanden geven meer dan voldoende input voor een discussie die mede de agenda voor de komende jaren zal bepalen. Luchtsport verdient in ons land een benadering die verder gaat dan het faciliteren van een randverschijnsel. Grote belangen staan op het spel. De juiste balans tussen die belangen van militaire, commerciële en recreatieve luchtvaart moet op sommige punten weer worden herontdekt. In dat proces claimen wij met overtuiging onze rol.
FotoFrits Snijder
| September 20104
V oor kl. 1, de professionele en
commerciële luchtvaart, dus voor
houders van een CPL of een ATPL,
blijven de keuringseisen ongeveer gelijk.
Dit geldt ook voor kl. 2, voor houders
van een PPL, SPL of BPL (commercieel).
De grote verandering vindt plaats bij de
Light Aircraft Pilot Licence
NiEuw coNcEPt MEDiSchE KEuriNGEN
EiND juNi 2010 iS, NA EEN LANGE PErioDE VAN coMMENtAAr VErwErKEN oP hEt
EErStE coNcEPt, hEt NiEuwE coNcEPt Voor DE MEDiSchE KEuriNGEN Voor
ALLE VorMEN VAN LuchtVAArt GEPubLicEErD. Voor DE rEcrEAtiEVE Lucht
VAArt StAAt EEN GrotE VErANDEriNG oP DE PLANNiNG, DiE NAAr VErwAchtiNG
iN APriL 2012 ZAL iNGAAN. tekstMarjaOsinga,VliegmedischeAdviescommissie
recreatieve luchtvaart, met de invoering
van een nieuwe categorie brevetten: het
Light Aircraft Pilot Licence (LAPL). Dit
brevet zal van toepassing zijn voor vliegen
met luchtvaartuigen onder de 2000 kg.
Naast zweefvliegen, ballonvaren
(recreatief), ULA, motorvliegtuigen, TMG
en paramoteur vallen hier ook de twee
motorige kleinere vliegtuigen onder!
KEuriNGSEiSEN
Voor het LAPL geldt een nieuwe keurings
regeling, waarvoor nieuwe eisen zijn
vastgesteld. De Vliegmedische Advies
| September 2010 5
commissie van de KNVvL heeft hier een
groot aandeel in gehad. De keuringseisen
zijn grotendeels vergelijkbaar met de eisen
zoals die gelden voor de huidige zweef
vliegkeuring. Op sommige punten iets
milder, op andere punten iets strenger.
Een aanzienlijke wijziging betreft de
frequentie van keuringen: tot het 50e jaar
is dit 60 maanden (5 jaar), tussen het 50e
en 70e jaar twee jaar en boven het 70e jaar
één jaar. Voor vliegers die geen PPL nodig
hebben maar kunnen volstaan met een
LAPL kan deze regeling gunstig uitpakken.
uitVoEriNG
Een volgend cruciaal punt is wie de keu
ringen voor het LAPL mag gaan uitvoeren.
Op dit moment mogen in Nederland de
sportartsen, aangesloten bij de Federatie
Sport Medische Instellingen, de keuringen
uitvoeren voor zweefvliegen, recreatief
ballonvaren en paramoteur vliegen.
Daarnaast is een aantal AME’s (lucht
vaart geneeskundigen) hiertoe bevoegd.
Voor de LAPL keuring is onder EASA
toegestaan dat naast de AME’s ook GMP’s
(huisartsen) de keuring uitvoeren.
De GMP’s moeten wel een training in
luchtvaartgeneeskunde hebben gevolgd
óf zelf een vliegbrevet hebben (gehad).
Bovendien is het een voorwaarde dat de
GMP kan beschikken over de volledige
medische voorgeschiedenis van de kandidaat.
Dit is echter niet in elk land mogelijk.
De medische commissie is momenteel in
overleg met IVW en de FSMI om te kijken
naar de mogelijkheden om de sportartsen
te handhaven als keuringsartsen voor het
LAPL. Dit systeem functioneert reeds jaren
naar tevredenheid en is gebleken veilig,
effectief en relatief goedkoop te zijn.
In september zal de definitieve regeling
gepubliceerd worden, zodat deze in april
2012 zal kunnen ingaan.
VOOR heT LAPL GeLDT eeN Nieuwe KeuRiNGsReGeLiNG, wAARVOOR Nieuwe eiseN zijN VAsTGesTeLD
bijEENKoMSt FAi/ciMPDe Commission internationale Médico-Physiologique van de Fédération
Aéronautique internationale (FAi/CiMP) is een technische commissie die zich
bezig houdt met de studie van de medische en fysiologische factoren die de
veiligheid, prestaties en het gedrag in de luchtsporten beïnvloeden. Tijdens de
jaarlijkse meeting in Lausanne komen afgevaardigden van 36 landen bijeen om
wetenschappelijke bijdragen te presenteren en te discussiëren over diverse
onderwerpen. Dit jaar werd er van 18 tot en met 20 juni gesproken over de
volgende bijdragen:
• wADA-antidoping procedure en wijzigingen, een jaarlijks terugkerend
onderwerp. Van nieuwe medicijnen wordt beoordeeld of deze onder het
dopingreglement moeten vallen. indien een middel dat op de verboden lijst
staat toch om medische reden noodzakelijk is voor een (model)vlieger, wordt
dit op individuele basis door de CiMP beoordeeld.
• Verenigd Koninkrijk: Ongevallen in de sportluchtvaart, met name een sinds
2005 stijgend aantal zweefvliegongevallen tijdens de lierstart. De oorzaak
hiervan is nog in onderzoek.
• spanje: Vergelijking tussen spanje en Frankrijk wat betreft aantal ongevallen,
gerelateerd aan aantal piloten, soort vliegtuig en vliegmedische keuringen.
er lijkt geen duidelijk verschil te bestaan.
• zweden: De zweedse Aeroclub heeft een intensief trainingsprogramma
opgezet omdat door de afname van vliegactiviteiten de ervaring - nodig om
veilig te vliegen - dalend is.
• Verenigde staten: Veiligheid bij commerciële air racing evenementen. een
toename in G-krachten hierbij zou mogelijk tot meer ongevallen kunnen leiden.
Verder onderzoek zal uitwijzen of extra veiligheidseisen nodig zijn.
• Nederland: G-load metingen tijdens steilspiralen bij parapenters, op vliegbasis
De Peel in 2009. hieruit bleek dat ook bij milde steilspiralen G-krachten tot 4 G
kunnen optreden, met mogelijk G-LOC (bewusteloosheid) tot gevolg. Van dit
onderzoek is een uitvoerig rapport verschenen, zowel op papier als op CD.
Voor informatie: [email protected].
• Duitsland: bespreking van concept hFACs (human Factors Analysis and
Classification system) en een nieuw Accident Prevention programma voor de
General Aviation. Dit is in syllabusvorm verschenen.
• japan: Ruimtevaart en veiligheidsmanagement systemen in het iss programma.
• italië: Cockpit design en beperking van lichamelijk letsel bij ongevallen. Door
Prof. Antonio Dal Monte is een veiligheidscockpit voor zweefvliegtuigen en
motorvliegtuigen ontworpen. Bij een botsing komt de cockpit, inclusief piloot,
los van de rest van het vliegtuig. Dit concept is ook gepresenteerd op het
OsTiV congres in 2009 op Terlet. De mogelijke implementatie hiervan
is onderwerp van vervolgdiscussies.
Daarnaast presenteert ieder land een National report, waarin de laatste
ontwikkelingen op het terrein van luchtvaartgeneeskunde en veiligheid staan.
De Nederlandse afvaardiging, bestaande uit Marja Osinga en Paul Michel de
Grood (KNVvL Vliegmedische Adviescommissie), presenteerde dit rapport dat
als download beschikbaar is op www.knvvl.nl.
TekstMarja osinga, Vliegmedische Adviescommissie
| September 20106
t oen Fokker, nog maar net teruggekeerd uit Duitsland, in
19191920 vliegtuigen liet rondvliegen met het opschrift
‘Fokker’s Luchttourisme’, was het maken van uitstapjes
door de lucht niet alleen nieuw, maar vloog men ook nog niet
zo ver en zeker niet zo goedkoop. Fokker was overigens niet de
enige die dergelijke diensten aanbood, maar de ondernemingen
die zich destijds hierop toelegden hebben geen lang leven gehad.
Voor de KNVvL was dat overigens geen reden zich hier niet mee
bezig te houden. Onze vereniging kende in de jaren na de Eerste
Wereldoorlog een ‘Commissie voor Luchttoerisme’, die in 1921
een ‘Handboek voor Luchttoerisme’ uitgaf. Kennelijk werd er
vanuit gegaan dat vele leden zich door de lucht gingen verpozen.
In het boekje, dat toen voor leden 50 cent kostte maar nu
antiquarisch en zeldzaam verkrijgbaar is, staan slechts twee
sportvliegtuigen in privébezit vermeld. Waarschijnlijk zal het
ook mogelijk zijn geweest bij een van die kleine en kortstondige
maatschappijtjes een vliegtuig te huren.
Voor wie dat wilde – en het zich kon veroorloven – worden dan
ook leuke uitstapjes gesuggereerd. Zo leent een tochtje naar
GilzeRijen “zich er uitstekend toe, om ’s morgens heen te vliegen,
er de warme uren van de dag zoek te brengen in de bos en
heiderijke omgeving en ’s avonds weer te vertrekken.” Dit alles
met een bezoek aan “een typisch Brabants kroegje, met een zeer
bereidwillige kasteleines.” Maar ook “een tochtje langs het
Noordzeestrand met tot besluit een landing in De Kooy is een
uitstapje voor de toerist bij uitnemendheid.”
Of veel KNVvL leden het luchttoerisme op deze wijze beoefend
hebben, vermeldt de historie niet. Wel kon de secretaris van de
Commissie voor Luchttoerisme, mej. R. Fleck, in 1921 de leden
uit Amsterdam en omgeving aanbieden om zich met een van de
“bij uitstek moderne en betrouwbare toestellen” van de KLM naar de
jaarvergadering van de vereniging te Rotterdam te begeven. Dat
alles voor ‘slechts’ 35 gulden – vergelijkbaar met een kleine 200 euro.
U ziet: ook toen was het al de moeite waard om KNVvL lid te zijn!
LuchttoEriSME
MiSSchiEN Zit uw VAKANtiE Er iNMiDDELS oP, oF GAAt u iN hEt NAjAAr
NoG oP rEiS. VELEN VAN u ZuLLEN Door DE Lucht NAAr VErrE EN
iNMiDDELS NiEt MEEr Zo VrEEMDE LANDEN ZijN GEwEESt. toEriSME
Door DE Lucht iS iN DE huiDiGE wErELD NiEt bijZoNDEr. DAt wAS EEN
KLEiNE EEuw GELEDEN wEL ANDErS! TekstenFotoharm j. hazewinkel
In 1919 -1920 maakte Fokker furore met het ‘luchttoerisme’
| September 2010 7
Op deze zondag wordt het jubileum van
de ALA gevierd met een bezoek aan de
musical ‘soldaat van Oranje’ op het
voormalig Marinevliegkamp Valkenburg
bij Leiden. De musical, die opgevoerd zal
worden in een voormalige hangar, belooft
een spektakel te worden. in en om de
hangar zullen voertuigen uit de Tweede
wereldoorlog te zien zijn en zoals u
waarschijnlijk al weet, speelt hierbij de
Dakota C47 ook een rol!
wilt u deze middagopvoering bijwonen
en de verjaardag van de ALA meevieren?
stuur dan vòòr 1 oktober 2010 een e-mail aan
[email protected], voorzitter ALA. uiter-
aard is dit verjaardagsfeestje open gesteld
voor ALA leden en oud-ALA leden, belang-
stellenden van andere afdelingen en introdu-
cés. Ook voor informatie over de kosten van
deelname, kunt u contact opnemen.
40 jAAr ALA!
De ALGeMeNe LuChTVAART AFDeLiNG
VAN De KNVVL ALA VieRT hAAR 40sTe
VeRjAARDAG OP BijzONDeRe MANieR!
NATuuRLijK zAL 2011 heLeMAAL iN heT
TeKeN sTAAN VAN 40 jAAR ALA, MAAR De
‘eChTe’ VeRjAARDAG wORDT GeVieRD
OP zONDAG 12 DeCeMBeR AANsTAANDe.
DAN is heT PReCies 40 jAAR GeLeDeN DAT
De ALA OP sChiPhOL weRD OPGeRiChT!
Tekstenfotoroger Soupart
Het spektakel
zal plaats vinden
in een hangar
op het voormalig
MVK Valkenburg
Ronald Overdijk: “Via Peter Andriesse werd er contact gelegd met de uitvoerder
van de vluchten van de zeppelin en gelukkig was de reactie positief: eerste horde
genomen! Maar natuurlijk zijn er meer hordes en na enige tijd mailverkeer leek
het niet te gaan lukken. Totdat een week voor de voorgenomen datum een
PR-bureau belde of een sprong nog te regelen was, met daarbij een uitzending
via sBs6. Toen ging het balletje snel rollen!” Natuurlijk was er nog veel
administratief te regelen, zoals de NOTAM, toren Rotterdam Airport, sBs6 en
moest er ook nog rekening gehouden worden met de start van de Tour de France.
Maar uiteindelijk was het dan zover. “Op 3 juli kon ik met cameraspringer René
hoogland en de sBs6-crew instappen in een speciale paravlucht!
Na een bijzondere start - de motoren klinken als een klein brommertje - een
interview aan boord en het spotten naar het exitpunt was het zover. Deur open
en gaan! we moesten wel vrij snel de parachute opentrekken want we zaten
maar op 2600 voet. eenmaal onder de chute zag de zeppelin van 75 meter lengte
er toch wel imposant uit. De landing bij Delft zuid ging helemaal goed en sBs6
maakte er een leuke uitzending van, die ‘s avonds nog bij hart van Nederland te
zien was. een primeur in Nederland erbij!
Zeppelin exit
BeGiN juLi ORGANiseeRDe De ALGeMeNe LuChTVAARTAFDeLiNG VAN
De KNVVL (ALA) RONDVLuChTeN iN eeN zePPeLiN, MeT KORTiNG VOOR
LeDeN. Nu is VLieGeN iN eeN zePPeLiN NATuuRLijK eeN PRAChTiGe
eRVARiNG, MAAR eeN PARAChuTesPRiNGeR DeNKT DAN GeLijK AAN
hOe heT zAL zijN OM eRuiT Te sPRiNGeN. PARA’s RONALD OVeRDijK
eN ReNé hOOGLAND KReGeN De KANs OM DAT Mee Te MAKeN.
eN sBs6 hART VAN NeDeRLAND FiLMDe Deze NeDeRLANDse PRiMeuR!
Tekstronald overdijkFoto’srené hoogland
| September 20108
Zweefvliegen in beeld TekstFrits Snijder
Foto’sjeroen Kroon, Frits Snijder, Kyra VersteegeGrafiekSteve Longland
start Open klasse wK zweefvliegen 2010, szeged, hongarije. De resultaten
op de wK bleven achter bij wat velen hadden gehoopt. Geen podiumplaatsen;
wél twee top-10 noteringen. Ronald Termaat en Rien Bastiaanse eindigden
respectievelijk als 8e en 9e in de 18m klasse. De wereldkampioenen zijn:
stefano Ghiorzo (iT, 15m klasse), zbigniew Nieradka (PL, 18m klasse),
Michael sommer (De, Open klasse), sebastian Kawa (PL, standaardklasse),
Arndt hovestadt (De, Clubklasse), Laurant Couture (FR, wereldklasse).
Al bijna veertig jaar aan de basis van het wedstrijd-
vliegen, de Nationale junioren wedstrijd, georgani-
seerd door de Venlose zweefvliegclub. ervaren
wedstrijdvliegers vliegen mee als scouts. ’s Avonds
vluchtevaluatie en een hoop expert knowledge.
Nog nauwelijks ervaring, maar wel ambitieus, dan kan
je toch al meedoen, in een 2-zitter met instructeur.
junioren kampioen werd Floris Meinster.
zweefvliegers die ‘gewoon’ op vakantie gaan, of zakelijk onderweg zijn,
willen her en der nog wel eens naar een zweefvliegveldje afdraaien.
Daarvan zijn er best veel en hele leuke in de ons omringende landen.
Neem nou de Mittelmosel Flugplatz Traben-Trarbach, thuishaven
van de Deutsch Amerikanischer segelflug Club. Lijkt heel gewoon.
Maar aan het eind van de strip over de bomen hang je ineens in
een fantastisch panorama boven het Moezeldal. Kijk maar eens op
Google earth: 49° 57› 55›› / 7° 6› 55››
Grafische voorstelling
drukverdeling op profiel
Du97-127/15M bij 0,10
en 20 graden klepstand.
huh? Vliegen, leuk ja.
Maar aerodynamica…
De Facultieit Luchtvaart-
en Ruimtevaarttechniek
van de Tu Delft verricht
onder leiding van
universitair hoofddocent
Loek Boermans grens-
verleggend onderzoek
naar profielen voor o.a.
zweefvliegtuigen.
in zweefvliegmagazine
‘Thermiek’ verschijnen
van hem drie artikelen
over de laatste stand
van zaken. Download
de PDF versies op
www.thermiek-
fotowedstrijd.nl.
| September 2010 9
column
A ls vliegen een kunst is, is kunstvliegen daarvan de over
treffende trap. Het vliegen van diverse figuren die veelal
oorsprong vinden in de strategie van het oorlogsvliegen,
of het vliegen in formatie is niet voor iedere vlieger weggelegd.
Het vergt veel discipline en vooral veel training, kennis en kunde.
Ben je gemotiveerd, heb je een dosis vrije tijd, ben je bestand
tegen een substantiële financiële aderlating en/of meerdere
ontberingen? Dan mag je er over nadenken. Maar als gewone
sterveling kun je meestal slechts getuige zijn van het eindproduct,
een gelikte show op een vliegfeest. Slechts weinigen is het gegeven
de harde werkelijkheid achter de demonstratie mee te beleven.
Als columnist en actief KNVvL lid kreeg ik de unieke kans daad
werkelijk kennis te maken met deze Spartaanse wereld.
Zo mocht ik bij het demoteam DutchThunderYaks getuige zijn van
het voorvliegen voor het verlengen van de Display Authorisation
(DA), inclusief de preflightbriefing, de debriefing en de beoordeling
achteraf. Een exaltatische ervaring! Drie Yak52’s in strakke formatie.
Drie Russische militaire lesvliegtuigen met driemaal negencilinder
radiaalmotoren van tien liter, 360pk, als aerobatictoestel met een
limiet van +7 en 5 maal de zwaartekracht (G), Russisch geregi
streerd. Indrukwekkend was de professionaliteit, de kwaliteit van
de briefing, de onderlinge communicatie, de ongeremde openheid
en kritiek, en het vertrouwen in elkaar. Als amateur auditeur
wordt een goed inzicht verkregen in het veiligheidsbesef dat samen
met de discipline vertrouwen geeft in de veiligheid bij het geven
van demonstraties op vliegshows. Als toetje mocht ik mee. Voor
een gepensioneerde straight en level vlieger een sensatie. In drie
series van zes loopings mocht moeder Aarde achttien keer onder
mij doordraaien. Links en rechts bekende actieve verkeersvliegers
en een natuurtalent sportvlieger in opperste concentratie
gefixeerd op de leider in het middelste toestel. Mijn maag kon
het aan, mijn geest werd verlicht en mijn vertrouwen gesterkt.
Tijdens de zoveelste draai bedacht ik mij dat het toch weinig had
gescheeld of er was een totaalverbod van het vertonen van deze
kunststunten op een luchtvaartshow. Daar hadden, zoals bij alles in
dit land op luchtvaartgebied, de bedenkers van de regelgeving veel
energie in gestoken. Kunstvliegen heeft geen politieke relevantie;
je komt het niet tegen in een partijprogramma of regeerakkoord.
Bijna was het gelukt de grootste publiekstrekker van de luchtvaart
de nek om te draaien. Enkele dappere lieden hebben de strijd
aangebonden en onder een gunstig politiek luchtvaartklimaat in
2004 een nieuwe regeling luchtvaart vertoningen afgedwongen.
Gelukkig maar, dacht ik, terwijl de Yak52 een nieuwe bocht
inzette. Heden bestaat er een intensieve samenwerking tussen
de Air Display Association (ADA) en KNVvL, waarbij zaken,
zoals afgifte van autorisaties, beleid en overleg met de overheid,
gezamenlijk worden uitgevoerd. Helaas is van de toegezegde
ontwikkeling van de zelfregulering nog weinig terecht gekomen.
Ook de eenheid onder de DAhouders en de loyaliteit naar de
vertegenwoordigers laat nog wel eens te wensen over.
Eenmaal terug op de grond besef ik dat een ervaring als deze de
KNVvL sterkt om gefundeerd tegenwicht te geven aan ongenuan
ceerde uitlatingen van de inspectie over luchtvaartvertoningen.
De stunts die worden uitgehaald op de burelen van het ministerie
zijn veel gevaarlijker en een stuk minder kunstzinnig. Eerder stuntelig.
En wij moeten de gevolgen daarvan met veel kunst en vliegwerk
bestrijden en weerleggen. Zo’n kijkje achter de schermen bij het
kunstvliegen is geen dagelijkse kost, maar eigenlijk wel noodzakelijk
voor beleidsmakers en verantwoordelijken voor de luchtsporten.
KuNStVLiEGEN oF StuNtEN?
www.dutchthunderyaks.nl
| September 201010
D e duinen zijn hier tussen de veertig en vijftig meter
hoog, dus met een zacht briesje van 18 km/u kun je
hier al lekker vliegen.” Jan Dekker vertelt over de moge
lijkheden bij Zoutelande. “Je hebt hier een brede band om te
soaren. Voor beginners is het dus goed te doen, die kunnen
vertrouwen opbouwen met het soaren. Maar natuurlijk niet met
een te grote groep, daarvoor is de vliegbreedte te smal.”
Als stekbeheerder is Jan Dekker zuinig op Zoutelande.
“Met behoorlijk harde wind komen hier piloten met speed
schermen vliegen. Onervaren soarders met gewone schermen
worden daarmee op het verkeerde been gezet.” Het gevolg hiervan
is dat meer piloten in de duinen belanden, hetgeen verboden is.
“ “Of onze Zuiderburen, die zonder veel kennis, ervaring en toe
stemming vliegen zoals zij willen en daarmee schade aanrichten.
Je kunt dan wel als een politieagent gaan lopen controleren, maar
voor je het weet loopt dat hoog op. We kunnen beter als lid van
de KNVvL het goede voorbeeld geven.”
Voor de enige officieel erkende soarplek van Nederland heeft
Zoutelande een goede overeenkomst met de gemeente. “Dus
moeten we ons aan de regels houden, dan blijft die toestemming
zoals wij die nu hebben. Want, al ben ik een echte bergvlieger, het
is heerlijk om ’s avonds of in het weekeind een paar uurtjes bezig
te zijn langs de zee en de duinen. Zo te doen in Nederland. Daar
moeten we zuinig op zijn!”
ZuiNiGoP ZoutELANDE
TekstErik LouwesFoto’sjan Dekker
SoArEN iN NEDErLAND. hEt iS oP MEErDErE PLAAtSEN MoGELijK,
MAAr DE ENiGE oFFiciEEL ErKENDE SoArPLEK iS ZoutELANDE oP
wALchErEN. hiEr iS jAN DEKKEr NAMENS DE KNVVL bEhEErDEr VAN DE
SoArStEK, DiE PoPuLAir iS bij ErVArEN EN bEGiNNENDE PiLotEN.
| September 2010 11
in de ballonwereld zijn de grenzen weer eens verlegd. we waren
al bekend met de nachtvaarten; waarbij een ballon in de nacht start
en door de zonsopkomst heen vaart om met daglicht te landen.
zo’n landing is niet anders dan een normale ballonlanding. Maar
een nachtlanding, oftewel een landing in het donker, was nog niet
eerder gedaan. Nu is het niet zo dat bij een nachtlanding de piloot
bij wijze van spreken met zijn ogen dicht landt. Maar om een veilige
nachtlanding te maken, is een enorme voorbereiding nodig.
Naast de nodige vergunningen voor de betreffende ballon en de
ontheffingen van iVw, waren er dus ook allerlei extra voorzorgs-
maatregelen getroffen. zo reed de vrijwillige brandweer mee om
met de lampen van de brandweerauto te assisteren bij de landing
en werd de ballon zelf voorzien van allerlei verlichting. er mocht
alleen gevaren worden bij helder weer en weinig wind en passagiers
meenemen was niet toegestaan.
Toen op het Ballonfiësta Barneveld tijdens de finale van de
traditionele ‘night glow’ de ballon van Peter van harten en
Martijn de Vries zich uiteindelijk losmaakte, was het moment daar.
Als een reusachtige oranje lampion steeg de ballon op in de nacht.
Fotograaf Ben Bläss maakte deze foto en zei: “dit is uniek in
Nederland”. en voor één keer heeft hij gelijk.
VAN MAANDAG 9 AuGusTus TOT eN MeT zATeRDAG
14 AuGusTus VOND OP De MONTe CuCCO iN iTALië De
DuTCh OPeN PLAATs. Deze weDsTRijD, De DuTCh
OPeN BOVeN De BeRGeN Bij siGiLLO iN uMBRië, MAAKT
ONDeRDeeL uiT VAN heT NK zeiLVLieGeN 2010.
Er vlogen 20 Nederlandse en 60 internationale piloten mee
in deze open competitie. Totaal zijn er vier taken gevlogen,
van 86 tot 129 km lang. Dankzij de vele vrijwilligers liep de
organisatie van de wedstrijd helemaal naar wens. Aan het
einde van het open kampioenschap kon de Oostenrijker
Gerolf Heinrichs de hoofdprijs ophalen, gevolgd door de Rus
Vladimir Leuskov en de Belg Jochen Zeischka die respectievelijk
op de tweede en derde plaats eindigden. Voor het Nederlands
kampioenschap deed Koos de Keijzer goede zaken, hij was de
beste Nederlander met een zesde plaats. Rob in ’t Groen was
de tweede Nederlander (negende plaats) en Mart Bosman
volgde als derde (elfde plaats). In september vindt het tweede
deel van het NK plaats: het onderdeel slepen bij Deelen.
Hierna wordt duidelijk wie zich uiteindelijk Nederlands
Kampioen Zeilvliegen 2010 mag noemen.
KIJK VOOR UITSLAGEN EN LEUKE FILMPJES VAN HET NK OP DE
MONTE CUCCO OP WWW.ZEILVLIEGEN.NL.
TijDeNs heT BALLONFiësTA BARNeVeLD
OP 11 AuGusTus 2010 VOND eeN PRiMeuR
PLAATs! VOOR heT eeRsT MAAKTe eeN
BALLON eeN NAChTVAART MeT eeN
NAChTLANDiNG iN NeDeRLAND. De PiLOTeN
PeTeR VAN hARTeN eN MARTijN De VRies
wAReN De PiONieRs Die Deze
‘GLOw iN The DARK’ Missie AANDuRFDeN.
Tekst rutger coucke, met dank aan ballonstof Foto ben bläss
Glow in the darkballoon
TekstenFotoGijs wanders
Dutch oPEN
boVEN itALiAANSE bErGEN
| September 201012
o rganisator Paul Beks heette me
op deze 10e augustus van harte
welkom op het modelvliegkamp
dat voor het tweede achtereenvolgende
jaar gehouden werd in de Achterhoek bij
Eibergen. Na een vriendelijke ontvangst,
een rondje handen schudden en een rond
leiding door het kamp keek ik uit naar
het modelvliegen zelf. Omdat de weers
voorspellingen voor die middag niet zo
gunstig waren, werd het ‘limbovliegen’
naar voren geschoven. Ik keek hoe de
fanatieke jongens allemaal, binnen de
gestelde tijd, zoveel mogelijk rondjes onder
de limbo een laag hangend lint door
vlogen met hun model. Het lint moest het
af en toe flink ontgelden en hing aan het
eind van de wedstrijd nog nipt aan elkaar.
Ook menig vliegtuigje werd met wat
plakwerk weer een beetje bestuurbaar
gemaakt. De winnaar wist uiteindelijk
maar liefst 35 rondjes te maken!
ZELF AAN DE KNoPPEN
Tussen het limbovliegen door kreeg ik van
instructeur en aeromusicalvlieger Nando
te Riele mijn eerste modelvliegles. Na
uitleg over de knopjes en hendeltjes op de
controller en vooral ook de dingen waar
ik NIET aan moest zitten liet Nando de
EEN DAGjE MEE NAAr…
MEt EEN KLEiNE 170 KM rEiZEN Voor DE boEG, ProbEErDE iK ME Voor tE StELLEN
wAt iK VAN DEZE DAG VoL MoDELVLiEGSPort KoN VErwAchtEN. iS hEt EEN StoFFiGE
bEZiGhEiD Voor ouDErE hErEN ZoNDEr ‘EchtE’ hobby? oF iS hEt toch StiEKEM hiP,
bLitS EN VoorAL ErG cooL?! MijN ErVAriNG MEt MoDELVLiEGEN GiNG NiEt VErDEr
DAN hEt VouwEN VAN EEN PAPiErEN VLiEGtuiGjE EN KijKEN hoEVEr iK ‘M KoN GooiEN.
KortoM: hEt wAS DuS hooG tijD oM DAAr EENS VErANDEriNG iN tE brENGEN!
TekstMarijke van GeemFoto’sPaul beks, Alex janssen, Patrick Krooshof, Marijke van Geem
Modelvliegkamp
Air SPortS MAiL DuiKt
iN DE wErELD VAN
jouw LuchtSPort!
KNVVL MEDEwErKStEr
MArijKE VAN GEEM wErD
uitGENoDiGD oM EEN
DAGjE MEE tE LoPEN oP
hEt MoDELVLiEGKAMP iN
EibErGEN EN DEED DAAr
VAN VErSLAG. wiL jij ooK
MEt jouw LuchtSPort
iN Air SPortS MAiL?
MAiL jouw iDEE NAAr
| September 2010 13
EasyStar opstijgen en hoogte maken. Toen
overhandigde hij mij de controller… en
duurde het welgeteld 30 seconden voor mijn
eerste crash! Gelukkig was het robuuste
modelvliegtuig wel enigszins bestand tegen
nieuwelingen in de sport. ‘Subtiel’ is het
sleutelwoord! De hendeltjes op de controller
reageren heel snel op elke beweging, dus
lompe handelingen zijn niet handig. Na
die eerste crash stortte het model niet meer
neer, maar was Nando snel genoeg om de
bediening uit mijn handen te halen als de
grond te dichtbij kwam. Gelukkig voor alle
omstanders is iedereen ongedeerd gebleven.
De eerste ‘geplande’ landing liet ik daarom
ook maar aan Nando over.
iN hEt MAïSVELD
Tijdens de lunch schoof ik gezellig aan
bij een aantal heren van de Leidsche
Luchtvaartclub. Deze ‘Leidsche’ jongens
(o.a. Johan, Paul, Evert, Fedde) deden qua
kletsen zeker niet onder voor vrouwen!
Er werd druk gepraat over alles wat een
modelvlieger bezighoudt en natuurlijk
de laatste roddels. Na de lunch kwamen
er meer bezoekers kijken in het model
vliegkamp. In de middag stond het
vrije vliegen op het progamma, dus de
deelnemers kregen alle kans om hun
vliegkunsten te tonen. Daarbij kwam een
zweefmodel in het nabij gelegen maïsveld
terecht en dus werden alle hulptroepen
ingeschakeld om het model terug te
vinden. Rob Waanders, de voorzitter
van de E.R.M.V.C., bestudeerde vanuit
de lucht het maïsveld, maar helaas mocht
dit niet baten. Via flessenpost stuurde
hij een briefje: ‘Niks te zien!’.
Daarna werder te voet nog gezocht in
het veld, maar één voor één keerden de
mannen onverrichter zake terug.
ELEGANtE LANDiNG
Ondertussen stond ik klaar voor mijn
tweede modelvliegles. Het besturen van
zo’n vliegtuigje is best lastig, zeker als de
thermiek dan ook nog eens om de hoek
komt kijken. Wegvliegen was niet een
probleem, maar het terugvliegen viel nogal
tegen. Uiteindelijk maakt ik een zeer
elegante landing (lees: plof), maar alles
was gelukkig nog heel.
Terwijl het gros van de deelnemers in het
maïsveld rondliepen, greep ik de kans om
Paul Beks, medeorganisator en voorzitter
van de Stichting Nationaal Modelvliegkamp,
even een paar vragen te stellen.
Eibergen
heT BesTuReN VAN eeN
MODeLVLieGTuiGje is BesT LAsTiG,
zeKeR ALs De TheRMieK DAN
OOK NOG eeNs OM De hOeK
KOMT KijKeN.
Rob Waanders stuurde via flessenpost een briefje:
‘Niks te zien in het maïsveld!’.
| September 201014
Hoe kom je bij de Stichting Nationaal Modelvliegkamp terecht? “Toen de KNVvL
het kamp nog organiseerde, zat ik al bij
de staf. Het was zonde om 60 jaar traditie
weg te gooien en er helemaal mee te
stoppen. Samen met John Gardeneers
heb ik hier over na zitten denken en in
de vorm van de Stichting het kamp nieuw
leven ingeblazen.”
Wat heb jij zelf met modelvliegen?“Mijn voormalige chef zat in het bestuur
van een modelvliegclub en zocht iemand
die het clubblad kon maken. Zo rolde ik
in de club via diverse bestuurlijke functies,
waaronder ook in het afdelingsbestuur
zelf. Ik vind vooral alles er omheen erg
leuk, met het modelvliegen zelf houd ik
me minder bezig.”
Hoe lang denk je nog de organisatie van het kamp in handen te houden? “Zolang ik er
nog zin in heb en het leuk blijf vinden ga
ik door. En natuurlijk ook zolang er nog
locaties zijn waar we terecht kunnen en
deelnemers ook blijven komen. Ik had ooit
gezegd dat ik het na 10 modelvliegkampen
voor gezien zou houden, maar dat komt
nu wel erg snel dichtbij en ik wil eigenlijk
nog geen afscheid nemen.”
Wat is er zo speciaal aan het modelvlieg-kamp? “Wat is er nu mooier dan een hele
week met je hobby bezig te zijn en tussen
andere liefhebbers te zitten? Bovendien
heb je dan ook niet het ‘gezeur’ van thuis
omdat je weer eens met modelvliegen bezig
bent. In deze week mag het gewoon. Het is
hier altijd gezellig en vorm je altijd weer een
hechte groep met elkaar waarbij niemand
beroerd is om een ander te helpen.”
Als je geen eigen model hebt, kun je dan ook aan dit kamp meedoen? “Ja, dat kan, ieder
een mag meedoen, maar het gaat natuur
lijk om modelvliegen en zonder model heb
je niets om mee te vliegen.”
Het stereotype idee dat mensen hebben van modelvliegsporters is een aantal oudere mannen die met vliegtuigjes in de weer zijn en half in hun jeugd zijn blijven hangen. Zit hier een kern van waarheid in? “Nee, zeker
niet. Natuurlijk, we zijn niet de meest
jeugdige afdeling, maar wat je hier aan
deelnemers ziet is best een redelijke
afspiegeling van de modelvliegsport.
De jongste hier is 12 en de oudste is de
70 wel gepasseerd, maar daartussen zitten
alle leeftijden.”
Waar zijn de vrouwelijke deelnemers?“We hebben ooit één vrouwelijke deel
neemster gehad, zij was met haar gezin
mee en vloog af en toe, maar verder komt
de combinatie van techniek en luchtsport
toch meestal neer op mannen.”
Hoe ziet de toekomst van het modelvliegkamp er uit? “Voorlopig gaan we nog door.
Ik denk dat er wel weer een stijgende lijn
komt in het aantal deelnemers. Elk jaar
doen er toch weer nieuwe modelvliegers
mee. En deze week ook veel ouddeelnemers
die langs zijn gekomen en volgend jaar
toch wel weer gaan.”
Waar gaat het modelvliegkamp volgende jaar naar toe? “Volgend jaar wordt het kamp
gehouden in Sittard van 6 t/m 13 augustus,
iedereen is welkom!”
Na mijn gesprek met Paul werd het zoetjes
aan tijd voor het avondeten. Niet lang nadat iedereen zich in de grote tent had
verzameld, gingen de hemelsluizen open.
Toch goed uitgekiend, met het mooie
weer overdag! Voorzitter Arthur Werner
van de afdeling Modelvliegen was ook
aangeschoven en na de soep reikte hij de
prijzen uit voor de limbowedstrijd.
Met nog bijna 2½ uur reistijd voor de
boeg, besloot ik alle gezelligheid achter me
te laten om huiswaarts te keren. In de
auto bedacht ik dat ik tijdens deze dag vol
modelvliegen en drukte veel ontzettend
leuke en vooral enthousiaste mensen
had ontmoet. Nee, modelvliegen: dat is
helemaal niet stoffig!
Organisator Paul Beks
worD ‘VriEND VAN hEt
MoDELVLiEGKAMP’!
Voor € 15, PEr jAAr, GENiEt jE
VAN ALLErLEi LEuKE VoorDELEN.
AANMELDEN EN MEEr iNForMAtiE:
www.MoDELVLiEGKAMP.NL
juiStE GEGEVENS
Iedereen die bij het KEI een aanvraag
indient, wil natuurlijk zo snel mogelijk
zijn of haar nieuwe brevet in huis
hebben. Uiteraard is het KEI hier
volledig op ingesteld, maar gebeurt
het nog té vaak dat er onvolledige
of onjuiste aanvragen binnenkomen.
Met als gevolg dat, bijvoorbeeld bij
een niet volledig ingevuld formulier
of ontbrekende bijlage, het KEI achter
de aanvrager aan moet bellen om alle
papieren in orde te krijgen. Om nu tijd
en kosten te besparen, vraagt het KEI
u extra op te letten bij het aanvragen
van een brevet, verlenging of uit
breiding, of alle gegevens correct zijn.
De aanvraag dient in zijn geheel
opgestuurd te worden. Dus niet pas
later nog het uitslagformulier via de
examinator. Ook zijn de formulieren
niet bedoeld voor adreswijzigingen.
brEVEt.AEro
Heeft u vragen over het KEI, of wilt
u een brevet, verlenging of uit
breiding aanvragen? Op onze website
http://www.brevet.aero vindt u de
antwoorden waar u naar zoekt, plus
de nieuwste formulieren en tarieven.
Het komt nog geregeld voor dat het
KEI aanvragen ontvangt op oude
formulieren, waar niet de juiste
tarieven op vermeld staan.
Op de website vindt u tevens de
r eglementen die betrekking hebben
op de uitgifte van brevetten, inclusief
de eisen, uitzonderingen daarop en
eventuele vrijstellingen.
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OVER
BREVETTEN OP WWW.BREVET.AERO
Brevet aanvragen?heT KNVVL eXAMiNeRiNG iNsTiTuuT (Kei) GeeFT OP DiT MOMeNT
De BReVeTTeN uiT VOOR BALLONVAReN, zweeFVLieGeN eN
sNORVLieGeN. heT GAAT hieR OM heT BPL, GPL OF PGL BReVeT.
DAARNAAsT wORDeN OOK De BReVeTTeN VOOR heT sCheRM-
VLieGeN ViA heT ALGeMeeN seCReTARiAAT uiTGeGeVeN
(M.u.V. BReVeT-1). BiNNeNKORT zuLLeN Deze BReVeTTeN OOK iN
heT Kei-jAsje wORDeN GesTOKeN.
chEcKLiSt:
✓ heb ik alle (juiste) formulieren
volledig ingevuld?
✓ is het juiste bedrag voor het
nieuwe brevet overgemaakt?
✓ staan alle benodigde hand-
tekeningen (examinator) op het
uitslagformulier?*
✓ Voldoe ik aan de gestelde eisen?
✓ heb ik alle overige bijlagen
toegevoegd?
* indien van toepassing
| September 2010 15
agenda en verderEVENEMENtEN 2010Dutch Light Aircraft fly-in 2010 Wanneer: 17092010
POPS Meet Jelenia Gora, PolenWanneer: 18092010
Open dagen KunstzweefvliegenWanneer: 24092010
NK-klassiek (schermvliegen); Falcon Air, HorstWanneer: 25092010
WK Ballonvaren Wanneer: 02102010
EPAC; EngelandWanneer: 09102010
Nederlandse Zweefvliegdag, VolkelWanneer: 06112010
Luchtsportcongres, Soesterberg Wanneer: 13112010
Workshop: Simulators en andere synthetische hulpmiddelen Wanneer: 19112010
NK modelvliegen Wanneer: 20122010
Twee Zeeuwse meisjes voorzien de
Pander PH-AFM ‘vlinder’ van brandstof.
De oplettende lezer heeft het misschien
ontdekt; op pagina 8 van de vorige Air
Sports Mail stond er een foutief bijschrift
onder de foto van de Zeeuwse meisjes.
Zoals in de tekst wel vermeld stond,
is de foto op 26 augustus 1933 genomen
op het vliegveld van Vlissingen, ter
gelegenheid van de Tweede Nederlandse
Rondvlucht voor sportvliegtuigen.
oEPS, FoutjE!
oNDErwErPEN:
Vliegveiligheid
Natura 2000
Economische meerwaarde
van luchtsporten
Wat kan de KNVvL leren
van het watersportverbond op
het gebied van topsport?
ENtrEE:
€ 25,- bij voorinschrijving (inclusief lunch).
Houd www.knvvl.nl in de gaten voor het
aanmeldingsformulier en het laatste
nieuws over het congres!
Meer informatie over dit evenement
volgt via onze website en de nieuwsbrief.
Het Nationaal luchtsportcongres wordt op zaterdag 13 november gehouden in evenementen centrum CASINO te Soesterberg van 10.00 – 16.30 uur
LuchtSPort, jA NAtuurLijK!
hEt coNGrES ZAL iN hEt tEKEN StAAN VAN LuchtSPortEN Nu EN iN DE
toEKoMSt, AAN DE hAND VAN EEN AANtAL ActuELE oNDErwErPEN DiE
toEGELicht ZuLLEN worDEN Door ENKELE VoorAANStAANDE SPrEKErS.
NAtioNAAL
LuchtSPortcoNGrES
ZAtErDAG 13 NoVEMbEr
VAN 10.00 – 16.30 uur