SAMORZĄDOWE CENTRUM DORADZTWA I DOSKONALENIA

NAUCZYCIELI W SIEDLCACH

KURS KWALIFIKACYJNY ORGANIZACJA

I ZARZĄDZANIE OŚWIATĄ

Zastosowanie technologii informacyjnej

w zarządzaniu szkołą

Artur Baranowski

Praca napisana pod kierunkiem

mgr Agnieszki Borkowskiej

SIEDLCE 2011

Spis treści.

Wstęp. 3

I Część teoretyczna 4

1. Technologie informacyjne w zarządzaniu informacją w placówkach

oświatowych 4

1.1 Technologia informacyjna jako element reformy systemu edukacji 4

1.2 Zarządzanie szkołą. Rola dyrektora w zarządzaniu szkołą 7

1.3 Różne aspekty informatyzacji zarządzania szkołą 8

1.4 Praktyczne zastosowanie komputerów w zarządzaniu szkołą 10

1.5 Oprogramowanie wspomagające zarządzanie szkołą 12

1.6 Wykorzystanie internetu i wydawnictw multimedialnych 14

1.7 Wykorzystane metod e-learningowych w kreowaniu kapitału

intelektualnego szkoły. 17

1.8 Kapitał intelektualny szkoły. Definicje i struktura Kapitału

intelektualnego 19

2. Platforma Google jako medium organizacji w procesie zarządzania szkołą 20

2.1 Hardware on-line i software on-line 21

2.2 Software off-line 25

2.3 Tworzenie dokumentów on-line 26

2.4 Współpraca w czasie rzeczywistym 28

2.5 Kalendarz 29

2.6 Konto e-mailowe 30

2.7 Witryny 32

2.8 Blogi 33

II Część praktyczna 35

3. Hardware on-line. Organizacja i przechowywanie dokumentów szkolnych 35

4. Office on-line i off-line dla pakietu biurowego Microsoft 36

5. Tworzenie dokumentów on-line i off-line. Współpraca w czasie rzeczywistym 38

6. Kalendarz google w pracy szkoły 39

7. Dziennik elektroniczny 41

8. Witryny szkolne 43

9. Blogi 44

10. Podsumowanie 49

11. Wnioski 50

12. Bibliografia 51

13. Aneks 53

Wstęp.

W obecnych czasach rewolucji informacyjnej obserwujemy rosnącą rolę zasobów

wiedzy i informacji, szczególnego znaczenia problem ten nabiera również w odniesieniu

do sektora szkół publicznych. Właściwe wykorzystanie tych zasobów powoduje wzrost

kapitału intelektualnego szkoły, kadry pedagogicznej i ostatecznych beneficjentów -

uczniów. Technologie komunikacyjno-informacyjne na stałe wpisały się w

funkcjonowanie wielu szkół, są wykorzystywane w wielu obszarach przez wielu

uczestników szeroko pojętego procesu edukacyjnego. Zwłaszcza upowszechnienie

internetu pozwala na wykorzystywanie nowych metod i narzędzi w procesach

zarządzania, dydaktycznych, szkoleniowych i badawczych. Ułatwia to rónwnież

uczniom, nauczycielom i organom zarządzającym dostęp do zasobów informacyjnych,

przyczynia się do transformacji i lepszego wykorzystania zasobów wiedzy oraz wzrostu

kapitału intelektualnego szkoły i jej uczestników, umacniając jej pozycję konkurencyjną.

Cechą charakterystyczną szkoły powinno być kreowanie nowych zasobów wiedzy, jej

rozprzestrzenianie, zwłaszcza w jej najbliższym, lokalnym otoczeniu. Nowoczesne

szkoły powinny być nastawione na innowacyjne formy kształcenia i zarządzania.

Nowy model zarządzania szkołą to przygotowanie i realizacja wizji dotyczącej nie

tylko edukacji bieżącej, ale również jej rozwoju oraz sformułowania planu

strategicznego. Transformacja w kierunku działania w połączeniu z rynkiem i jego

potrzebami i na jego rzecz nie jest możliwa bez ścisłego powiązania z technologią

informacyjną na stałe wpisaną już w gospodarkę i rynek pracy. Tak też do skutecznego i

nowoczesnego zarządzania jednostką publiczną koniecznym stało się traktowanie jej jak

przedsiębiorstwa. Fakt ten narzuca nowe wymagania władzom lokalnym i wszyskim

podmiotom uczestniczącym procesie kształcenia.

Celem tej pracy jest przedstawienie nowych narzędzi komunikacyjno-

informatycznych i ich potencjalnego jak również praktycznego wykorzystania na

przykładzie platformy google. Celem jest również odpowiedzenie na pytanie w jakim

wględzie nowa usługa IT Google pozwla spełnić kryteria stawiane zarządzaniu szkołą i

innym aspektom ważnym dla życia i funkcjonowania szkoły.

I Część teoretyczna

1. Technologie informacyjne w zarządzaniu informacją w placówkach

oświatowych

1.1 Technologia informacyjna jako element reformy systemu edukacji

Dynamiczny rozwój technologii informatycznych i systemów informatycznych są

w stanie wspomagać wiekszość z etapów zarzadzania kapitałem intelektualnym.

Zarzadzanie to to inaczej pomiar, przechowywanie, udostepnianie informacji o kapitale

intelektualnym oraz upowszechnianie koncepcji kapitału intelektualnego, jego ochrona,

powiekszanie i odnawianie kapitału intelektualnego, w głównej mierze zasobów wiedzy

będacych jego podstawą (Kasiewicz i.in., 2006).

Kolejnym aspektem wykorzystania narzędzi informatycznych w kontekscie

kapitału intelektualnego jest mozliwość ich wykorzystywania do kreowania wzrostu

wartosci kapitału intelektualnego, kreowania nowych zasobów wiedzy, podwyższenia

poziomu realizacji. Szczególna role, zwłaszcza w odniesieniu do szkół, spełniają w tym

przypadku systemy e-learningu.

Obszerne zestawienie rozwiązań informatycznych wspomagających zarządzanie

kapitałem intelektualnym dotyczą między innymi:

systemy zarządzania dokumentami;

systemy przepływu pracy;

systemy wspomagania pracy grupowej;

szeroko rozumiane systemy wspomagania decyzji;

systemy e-learningu;

bazy danych i hurtownie danych;

internet;

portale korporacyjne (Olszak, Ziemba 2006).

Teorie rozwoju społecznego tłumaczą społeczeństwo informacyjne jako kolejny

etap rozwoju społecznego, po społeczeństwie przemysłowym. Nazywane jest również

mianem społeczeństwa post nowoczesnego, ponowoczesnego lub poprzemysłowego. Z

punktu widzenia społecznego podziału pracy, społeczeństwem informacyjnym będzie

nazywana zbiorowość w której 50% plus jedna osoba lub więcej, spośród zawodowo

czynnych, zatrudnionych jest przy przetwarzaniu informacji. D Bell określał pracę

człowieka przednowoczesnego jako grę człowieka z przyrodą, człowieka nowoczesnego

jako grę człowieka z naturą nieożywioną a pracę człowieka ponowoczesnego jako grę

miedzy ludźmi. Cechy charakterystyczne takiego społeczeństwa to m.in.:

wysoko rozwinięty sektor usług, przede wszystkim sektor usług nowoczesnych

(bankowość, finanse, telekomunikacja, informatyka, badania i rozwój oraz

zarządzanie), w niektórych krajach w tym sektorze pracuje przeszło 80%

zawodowo czynnej ludności, przy czym sektor usług tradycyjnych przekracza

nieznacznie 10%

gospodarka oparta na wiedzy

wysoki poziom skolaryzacji społeczeństwa

wysoki poziom alfabetyzmu funkcjonalnego w społeczeństwie

postępujący proces decentralizacji społeczeństwa

renesans społeczności lokalnej

urozmaicanie życia społecznego (Walczak, 2004).

Wieloaspektowość definicji społeczeństwa informacyjnego można skrócić do

kryteriów indentyfikacji: technicznej, gdzie decydujące znaczenie ma rozwój

technologiczny; ekonomicznej, gdzie najważniejsze znaczenie dla jego dalszego rozwoju

ma wiedza i informacja; zawodowej, gdzie nie tylko stwarza możliwości, ale też

wymusza specjalizację pracy i produkcji; przestrzennej, gdzie społeczeństwem

informacyjnym jest każde państwo narodowe zdolne do określenia zasobów

alokacyjnych i władczych oraz do rozpoznania potrzeb swych obywateli oraz

kulturowej, gdzie kultura współczesna staje się rzeczywistością wirtualną, a świat jest

kreowany przez media (Kumar, 1995).

Społeczeństwo informacyjne odnosi się do technicznych narzędzi komunikacji,

magazynowania i przekształcania informacji (Walczak, 2004).

Społeczeństwo informacyjne - terminem określa się społeczeństwo, w którym

towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne,

równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Przewiduje się rozwój usług

związanych z 3P (przesyłanie, przetwarzanie, przechowywanie informacji).

Termin został wprowadzony w 1963 roku przez Japończyka T. Umesao (wersja

oryginalna "jōhōka shakai") w artykule o teorii ewolucji społeczeństwa opartego na

technologiach informatycznych, a spopularyzowany przez K. Koyama w 1968 roku w

rozprawie pt. "Wprowadzenie do Teorii Informacji" (Introduction to Information

Theory). W Japonii powstał również "Plan utworzenia społeczeństwa informacyjnego,

jako cel narodowy na rok 2000". Była to realna strategia zakładająca informatyzację

kraju, prowadzącą do rozwoju intelektualnego kraju oraz tworzenia wiedzy, a nie dalsze

uprzemysławianie kraju i wzrost dóbr materialnych (Webster, 1995).

„Zadaniem polskiej szkoły staje się przygotowanie uczniów do życia w

społeczeństwie informacyjnym” (Bibl, 2001). Znalazło to odbicie w ogólnych zadaniach

szkoły podstawowej i gimnazjum, zapisanych w podstawie programowej kształcenia

ogólnego. Szkoła ma stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności

poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł oraz

posługiwania się technologią informacyjną. Realizacja tego zadania jest

przedsięwzięciem długofalowym (Bibl, 2001).

Wiele Kongresów Informatyki Polskiej zwracało potrzebę edukacji

informatycznej kierując raporty i listy do najwyższych władz Polski m. in.: „Każdy

człowiek, w takim samym sensie, w jakim nabywa umiejętność czytania, pisania i

rachowania, powinien dążyć do zwiększenia umiejętności posługiwania się technologią

informacyjną i komunikacyjną w swoim życiu zawodowym i osobistym, by przyczynić

się do wzrostu poziomu życia swojego i całego społeczeństwa” (Bibl, 2001). Pojęcie

technologii informacyjnej (TI – polski termin; IT – InformaI Technology – termin

angielski) rozumiane jest szeroko jest to zespół środków (czyli urządzeń, takich jak

komputery i ich urządzenia zewnętrzne oraz sieci komputerowe) i narzędzi (czyli

oprogramowanie, inaczej software), jak również inne technologie (takie jak

telekomunikacja), które służą wszechstronnemu posługiwaniu się informacją. IT

obejmuje więc swoim zakresem m. in.: informację, komputery, informatykę i

komunikację (Bibl, 2001).

Technologia Informacyjna jest niezmiernie ważna i powinna uwzględniana w

procesie edukacji z powodu:

znaczenia tej technologii na rynku pracy, w związku z tym posługiwanie się

technologią informacyjną jest zadaniem szkoły która powinna stworzyć uczniom

możliwości pełnego poznania jej podstaw i zastosowań oraz przygotowania się

do stosowania IT w życiu osobistym i zawodowym;

technologia informacyjna dostarcza metod i środków, dzięki którym możliwe jest

pełniejsze i wzbogacone spojrzenie na treści przekazywane dotychczas w

nauczaniu, a ponadto poznanie istotnych dla kształcenia treści i umiejętności,

których nie można posiąść bez pomocy komputerów (Bibl, 2001).

Technologie Informacyjne oraz ich narzędzia - komputery są w szkole bardzo

ważnym źródłem informacji (internet, oprogramowanie multimedialne, tablice

interaktywne), narzędziem do komunikowania się (poczta elektroniczna, grupy, listy

dyskusyjne, fora, blogi), narzędziem wspomagającym proces uczenia się (pisanie

tekstów, gromadzenie informacji, wykonywanie obliczeń, przeprowadzanie ankiet,

opracowywanie wyników, tworzenie prezentacji, współpraca on-line) (Bibl, 2001).

Nowoczesne technologie informacyjne rozwiją kluczowe umiejętności uczniów w

zakresie:

myślenia – poprzez wspomaganie rozumienia złożoności zjawisk oraz

umożliwiają całościowe ich postrzeganie,

twórczego tworzenia – poprzez rozwiajnie kreatywności i wizualizacji trudnych

problemów, wpływania na procesy poprzez zmianę pojedyńczych czynników,

uczenia się – poprzez wzbogacanie sposobów zdobywania wiedzy i umiejętności,

ułatwiają rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji oraz integrują

doświadczenia i elementy wiedzy z różnych poziomów,

poszukiwania – pomagają w poszukiwaniu, porządkowaniu i wykorzystywaniu

informacji pochodzących z różnych źródeł,

działania – poprzez usprawnienie organizacji pracy oraz ułatwienie posługiwania

się wieloma nowoczesnymi technikami i narzędziami pracy,

doskonalenia się i uczenie się przez całe życie – poprzez wpływ na kształtowanie

postawy elastycznej i uwzględniającej zmiany, co wiąże się z gotowością do

ciągłego uczenia się,

komunikowania się – poprzez dostarczenie środków do indywidualnych i

grupowych prezentacji oraz do skutecznego komunikowania się bez barier i

uprzedzeń,

współpracy – poprzez ułatwienie pracy w grupie (lokalnej i globalnej) oraz

osiąganie porozumienia i podtrzymywania kontaktów oraz budowania więzi

międzyludzkich (Bibl, 2001).

Celem edukacyjnym według podstawy programowej informatyki (Rozp, 2002)

dla szkoły podstawowej przewiduje jako nauczenie podstawowych zasad posługiwania

się komputerem i technologią informacyjną. Wśród zadań wymienia się przygotowanie

uczniów do posługiwania się komputerem i technologią informacyjną oraz

uwrażliwienie uczniów na zagrożenia wychowawcze związane z niewłaściwym

korzystaniem z komputerów i ich oprogramowania (Prog, 2000).

Podstawa programowa określa zadania szkoły jak i każdego nauczyciela wobec

ucznia w zakresie upowszechniania IT bardzo szeroko i daleko wykraczają poza

przedmiot informatyka. W trakcie prowadzenia każdego przedmiotu uczniowie powinni

korzystać z komputera i nowoczesnych technologii informatycznych. Narzędzie te

natomiast powinny realnie zwiększać efektywność procesu uczenia się. W optymalnej

sytuacji dydaktycznej narzędzia IT dostarczają nauczycielowi wielu dodatkowych

strategii nauczania i uczenia się. Nauczyciele mają możliwość tworzenia bogatego zbioru

strategii pomagającym w zdobywaniu wiedzy i nabywaniu umiejętności samodzielnego

myślenia (Inte, 2001).

Zadania dyrektora szkoły wobec wykorzystania przez niego technologii

informacyjnej są znacznie szersze i nie ograniczają się do dydaktyki. Zarządzanie szkołą

poprzez technologie informacyjne to wyzwanie we współczesnym świecie.

1.2 Zarządzanie szkołą. Rola dyrektora w zarządzaniu szkołą

Dyrektor pełni wielowymiarową rolę w zarządzaniu szkołą. W literaturze

przedmiotu można znaleźć różne klasyfikacje umiejętności kierowniczych. Według

jednego z ujęć umiejętności te można podzielić na techniczne, społeczne i koncepcyjne.

Umiejętności techniczne to zdolność m.in. posługiwania się narzędziami, metodami i

technologią w określonej specjalności. Umiejętności społeczne to natomiast zdolność

współpracowania z innymi ludźmi, rozumienia ich potrzeb i dążeń oraz umiejętność

motywowania. Za umiejętności koncepcyjne uważa się zdolność umysłową do

koordynacji oraz integrowania wszystkich interesów grup oraz do perspektywicznej

działalności placówki (Gawrecki, 1997).

Koniecznym więc jest opanowanie podstawowych umiejętności w każdym z

zakresów:

a) techniczne:

- profesjonalne posługiwanie się prawem,

- profesjonalne posługiwanie się narzędziami IT,

- prowadzenie działalności gospodarczej,

- promowanie walorów i osiągnięć własnej placówki i jej uczniów,

- właściwy piar własnej osoby,

b) społeczne:

- kierowanie zespołem pracowników (podział zadań, nadzór i ewaluacja),

- indywidualne traktowanie poszczególnych spraw i pracowników,

- kształtowanie atmosfery stymulującej innowacyjne postawy nauczycieli,

- współpracowanie z rodzicami,

- umiejętności mediacji i łagodzenia napięć wewnętrznych,

- nawiązywanie kontaktów i współpracy z lokalnym środowiskiem,

c) koncepcyjne:

- diagnozowanie i ewaluowanie pracy szkoły jako całości oraz poszczególnych jej

elementów,

- tworzenie i realizowanie własnej koncepcji bieżącej działalności szkoły,

- tworzenie perspektywicznej wizji rozwoju placówki

- umiejętność realizacji postaionych celów (Gawrecki, 1997).

Administrowanie, kierowanie i prowadzenie szkoły jest procesem złożonym nie

tylko z uwagi na wielofunkcyjność szkoły (edukacja, kształtowanie postaw, wychowanie,

opieka, działalność środowiska, rozwijanie umiejętności kluczowych) oraz na wiele

funkcji jakie musi wypełnić dyrektor (kierownik instytucji publicznej i pedagogicznej,

przewodniczący rady pedagogicznej, pracodawca i kierownik zakładu pracy), ale także z

uwagi na postawione mu zadania powiązane z kompetencjami stanowiącymi,

opiniodawczymi i wnioskodawczymi (Pielachowski, 1999). Dyrektor szkoły jest, zatem

administratorem, organizatorem, pracodawcą i wizjonerem projektującym pracę szkoły

i sprawującym jednocześnie nadzór pedagogiczny.

Nie można równiez umniejszyć roli dyrektora jako odpowiedzialnego za grupę

zawodową nauczycieli oraz w wymiarze przykładu osobistego jako autorytet i wzór

zachowania (Sławiński, 2002).

1.3 Różne aspekty informatyzacji zarządzania szkołą

Podstawa efektywnego zarządzania szkołą wymaga znajomości i przetwarzania

dużej ilości różnorodnych informacji. Głównym problemem jest z jednej strony

zgromadzenie odpowiednich danych w formie elektronicznej, a z drugiej strony

przetworzenie ich w użyteczne informacje (Sapiński, 1997). W procesie zarządzania

konieczny jest też szybki dostęp do zgromadzonych wcześniej informacji i możliwość

szerokiego do nich dostępu. Narzędziem idealnie nadającym się do tego jest komputer

on-line i jego odpowiednie foldery dostęne za pomocą różnych mediów smartphony,

palmtopy, tablety z różnych miejsc i w dowolnym czasie.

Zastosowanie komputerów i innych mediów on-line w zarządzaniu oraz

współdzielenie dokumentów może zwiększyć efektywność pracy i podnieść jakość jej

rezultatów, przede wszyskiem poprzez:

wyeliminowanie konieczności wykonywania prostych, ale czasochłonnych i

powtarzalnych czynności,

umożliwienie nie tylko szybszego, ale także lepszego rozwiązywania różnych

zadań,

znaczne ułatwienie dostępu do potrzebnych informacji w każdym czasie z

dowolnego miejsca,

możliwość dogłębnego wykonywania analiz, częściowo automatycznie,

łatwość szybkiego drukowania różnorodnych dokumentów,

łatwość zapisu dokumentów na wirtualnych dyskach,

brak konieczności zakupu softwaru i przestrzeniu dyskowej,

możliwość wykonywania pracy poza miejscem pracy (Pora, 1993).

Przetwarzanie i gromadzenie danych za pomocą komputera stacjonarnego oraz

komputera on-line sprzyja także automatyzacji wielu czynności, przyczyniając się do

oszczędności czasu. Tworze dokumenty w tradycyjnej formie łatwo można udostępnić

dowolnie szerokiemu gronu użytkowników. Klasycznym tego przykładem jest

przygotowywanie dokumentu z nadzoru pedagogicznego, przedmiotowych systemów

oceniania, regulaminów czy tez układanie planu pracy szkoły i lekcji za pomocą

komputera i jego offica oraz on-line kalendarza google (Zięba, 1996).

Ogromna szybkość komputerów pozwala na przeprowadzenie analizy skutków

różnych wariantów rozważanych decyzji. Jest to niezwykle istotne, na przykład podczas

planowania budżetu. W bardzo krótkim czasie możliwe jest, między innymi, precyzyjne

obliczenie zmiany kosztów jednego z parametrów. Najważniejsze jest jednak to aby

dzięki udoskonaleniu obiegu i dostępu do informacji dyrektor szkoły może skuteczniej

nią zarządzać. Wszystko to sprawia, że szkoła może być po prostu lepsza, a

zaoszczędzony czas można wykorzystać w inny sposób. Dyrektor szkoły, szczególnie

dokunjący zmian powiniem pamiętać, iż informatyzacja zarządzania szkołą, szczególnie

w bardzo szerokim pojęciu jest procesem, a nie jednorazowym aktem związanym z

zakupem sprzętu i oprogramowania. Dlatego też proces ten należy rozłożyć na etapy i

starannie zaplanować, tak aby uzyskać jak najlepsze efekty. Należy pamiętać o

przeszkoleniu kadry, zapewnieniu jej narzędzi i miejsca do pracy oraz o ewaluacji

podjętych działań. Używane oprogramowanie (Pora, 1993).

Wdrażanie nowego informatycznego systemu zarządzania szkołą wymaga często

zmiany zakresu obowiązków poszczególnych pracowników oraz zasad wymiany

informacji pomiędzy nimi. Poza tym trafne dobieranie oprogramowania jest znacznie

ważniejsze niż wysokie parametry techniczne. Ale oprócz tego rzeczą niezwykle istotną

jest fakt by programy potrafiły wymieniać się gromadzonymi przez siebie danymi

zarówna teraz jak i w przyszłości, inaczej mówiąc tworzyły spójny system (Pora, 1993).

Istotną cechą jest fakt, aby pierwsze próby wykorzystania komputera w

zarządzaniu szkołą dały wymierne, zauważalne przez szkolną społeczność efekty.

Pozwoli to wytworzyć właściwą atmosferę i zachęcić szersze grono pedagogiczne ale i

uczniowskie do zainteresowania się nową technologią. Należy więc przemyśleć, które

szkolne aspekty dają największe szanse szybkiego i skutecznego wdrożenia pierwszego

modułu zarządzania szkołą. Może to być gabinet wicedyrektora układającego plan lekcji,

pracownia informatyczna i lekcje informatyki. Nie należy wdrażać zbyt wielu

programów jednocześnie, które mogą spowodować pewien chaos, będący w

konsekwencji przyczyną niepowodzeń i zniechęcenia pracowników do nowych

technologii. Nie należy zapominać, iż najlepszą promocją IT w szkole jest ich codzienne i

skuteczne używanie przez dyrektora szkoły. Bezpośredni przykład dyrektora będzie

mobilizujący dla jego współpracowników (Furmanek, 1999; Pora, 1993).

Dyrektor szkoły występuje najczęściej równocześnie, w kilku jednakowo ważnych

rolach: lidera (przywódcy) oraz menedżera i stratega (polityka). Jako lider stymuluje on

ewolucyjny proces zmian unowocześniając system obiegu dokumentów czy też samą

organizację przez harmononizację pracy szkoły, będąc jednocześnie za wszystko

odpowiedzialny. Jest on również odpowiedzialny za efektywność i najwyższą jakość

kształcenia. Jako strateg dyrektor musi równoważyć interesy wszystkich osób objętych

działaniem jak uczniów, rodziców, nauczycieli, pracowników szkoły, nadzór oświatowy i

organ prowadzący. W roli lidera wytycza kierunki i cele informatyzacji i wprowadzania

nowych technologii oraz skłania wszystkich uczestników procesu do twórczego

uczestnictwa w nim. W każdym momencie działań dyrektor powienin zacząć od samego

siebie (Furmanek, 1999).

Zbiurokratyzowanie szkoły i samego systemu edukacji jest wyzwaniem dla

nowych IT, których zadaniem jest sprostanie wyzwaniom i ocena ich przydatności przez

szerokie grono. Powodem takiego stanu rzeczy jest duża liczba osób uczniów,

nauczycieli, rodziców, pracowników obsługi, które są z nią bezpośrednio związane. Z

drugiej znaczenia ma urzędowy charakter dokumentów świadectw, arkuszy ocen,

planów, regulaminów, sprawozdań, jakie muszą być w niej sporządzane (Furmanek,

1999). Nowoczesne systemy techologii informatycznej mogą i powiny znaleźć miejsce

we wspomaganiu procesu zarządzania oraz wychowawczo-dydaktycznego. Nie sposób

współcześnie efektywnie zarządzać szkołą, planować różnego rodzaju zadania,

wykonywać typowe prace biurowe i administracyjnych bez wspomagania swojej pracy

nowoczesnymi techologiami zarządzania informacją (Siudyka, 2000).

Informatyzacja ma prawdziwy sens wtedy, kiedy przyczynia się do powstania

nowej jakości rozumianej nie jako ładny wydruk, lecz rzeczywiste polepszenie istoty

działania szkoły. Tymczasem komputer bywa widziany często jako maszyna

usprawniająca pracę, a rzadziej jako narzędzie do twórczego działania. Bywa, że w

szkole jest zbiór programów,

1.4 Praktyczne zastosowanie komputerów w zarządzaniu szkołą

Technologia informacyjna służy najczęściej dyrektorowi (i jego zastępcom) do

bieżących prac związanych z administrowaniem i zarządzaniem szkół, także do

przygotowywania pism, jako maszyna do pisania, do samokształcenia, gromadzenia i

analizy danych, do sprawdzania przepisów, do sporządzania statystyk i sprawozdań, do

prac związanych z księgowością i finansami (Konieczniak, 1999).

Najczęściej używanymi programami użytkowymi są programy pakietu Microsoft

Office. Jak to sama nazwa wskazuje służy on do usprawniania prac biurowych.

Najczęściej wykorzystywany - i to nie tylko przez dyrektora, ale przez większość

użytkowników komputerów – jest edytor tekstów Word. Edytor ten to program

zamieniający komputer w „inteligentną” maszynę do pisana, dzięki której można napisać

dowolny tekst, a następnie przetworzyć go. Zakres zmian w tekstach jest ogromny: od

zwyczajnego kasowania i wstawiania znaków, poprzez złożone i bardzo wydajne

operacje na fragmentach tekstu (zmiana kroju, koloru, rodzaju, wielkości czcionki,

wyrównanie akapitu, kopiowanie i przenoszenie itp.) i całych plikach tekstowych

(kopiowanie, przenoszenie, łączenie itp.), aż po sprawdzanie poprawności

ortograficznej i gramatycznej. Możliwe też jest tworzenie różnorodnych tabelek,

wstawianie rysunków, zdjęć, ozdobnych napisów, obramowań, wyliczeń, itp. Edytor ten

też potrafi wykonać zamianę wyrazu w wielostronicowym tekście na jego właściwszy

odpowiednik. Program może też sporządzać spisy treści, numerować strony, wstawiać

symbole i przypisy. Ważną cechą tego programu (jak większości edytorów tekstu) jest

możliwość wycofywania się z powziętych decyzji, czyli przywracania wcześniejszego

stanu tekstu. Wszystko co napiszemy za pomocą edytora tekstów możemy (Konieczniak,

1999).

W zarządzaniu badaną szkołą dyrektor (i jego współpracownicy: sekretarka,

wicedyrektorzy, kadrowa) praktycznie codziennie wykorzystują program Word.

Podstawowymi dokumentami tworzonymi za jego pomocą są przykładowo:

wszelkiego rodzaju umowy (z pracownikami, kontrahentami),

różne dokumenty dotyczące pracowników (oceny pracy, opinie, przydziały

czynności),

dokumenty dotyczące uczniów (np. dotyczące egzaminów poprawkowych),

korespondencja z rodzicami,

korespondencja z organem prowadzącym i nadzorującym,

plany nauczania i przydziały różnych zadań,

dokumenty szkolne (np. statut) i regulaminy,

dokumenty związane z awansem zawodowym nauczycieli i ich

doskonaleniem,

programy różnych uroczystości, imprez, ferii,

ogłoszenia, komunikaty wywieszane w pokoju nauczycielskim,

ogłoszenia, informacje dla uczniów i rodziców (np. przydział sal na zebrania),

sprawozdania, raporty,

plany przebiegu rad pedagogicznych,

opracowywanie zestawów programów i podręczników,

narzędzia i organizacja mierzenia jakości pracy szkoły,

ankiety i ich podsumowania,

arkusze hospitacyjne,

plany dyżurów, hospitacji, pracy szkoły,

materiały szkoleniowe na rady pedagogiczne i spotkania różnych zespołów,

podziękowania dla sponsorów, rodziców,

narzędzia, wyniki, raporty związane z diagnozą osiągnięć uczniów,

regulaminy, projekty organizacji i podsumowania konkursów,

zestawienia wyników konkursów,

wszelkiego rodzaju listy: uczniów, nauczycieli.

Przykłady takich dokumentów zawiera dysk on-line wykonany na platformie

googledocs w części praktycznej pracy. Wszystkie z nich można udostępniać dowolnej

liczbie osób i współtworzyć w czasie rzeczywistym.

Drugim z programów pakietu MS Office jest arkusz kalkulacyjny Excel. W

odróżnieniu od edytorów tekstów, już na pierwszy rzut oka, Excel jest znacznie mniej

przystępny. Ekran ukazuje nam pustą elektroniczną „kartkę”. Można jednak za jej

pomocą zrobić praktycznie wszystko, co wiąże się z liczeniem, zestawianiem i

wizualizacją danych liczbowych (wykresy kołowe, słupkowe, liniowe, kolumnowe i

inne). Do komórek umieszczonych w kolumnach i wierszach, identyfikowanych za

pomocą liter i cyfr, można wprowadzać teksty, liczby (w różnych formatach) oraz tzw.

formuły czyli wzory wg których program będzie dokonywał obliczeń. Uproszczone jest

korzystanie z najczęściej stosowanych funkcji (np. autosuma, średnia) a bardzo wiele

jest szablonów do używania innych, bardziej skomplikowanych. Ważną cechą arkusza

jest fakt, że zmiana wartości liczbowej w dowolnym miejscu arkusza pociąga

automatycznie przeliczenie zawartości wszystkich innych komórek, na które dana

wartość mogła mieć wpływ.

Jak dyrektor szkoły może wykorzystać Excela w swojej pracy? Przykładowo

rozdysponowując istniejący w szkole fundusz nagród. Ustalając wysokość nagród warto

użyć Excela. Oczywiście suma nagród poszczególnych nauczycieli musi dokładnie

odpowiadać kwocie przeznaczonej na nagrody. Po zaplanowaniu prostej tabelki należy

wpisywać tylko kwoty przy nazwiskach wyróżniających się nauczycieli, zapisać

tzw.formułę i nastąpi natychmiastowe przeliczanie sumy tych kwot. W analogiczny

sposób można zastanawiać się nad rozdysponowaniem dowolnych kwot (np. wydatków

ze szkolnego funduszu socjalnego) lub planować koszty dowolnego przedsięwzięcia.

Można też podobnie ustalać dodatki motywacyjne dla nauczycieli. Jednym z

mechanizmów, jakie oferuje Excel są tzw. tabele przestawne, czyli tabele ułatwiające

analizowanie dużych ilości danych czerpanych z arkusza kalkulacyjnego. W dużych

tabelach (np. wydatków) mających kilkaset wierszy użyteczne staje się grupowanie tych

wierszy, które w kolumnach mają identyczne wartości (np. jakie kwoty przeznaczyliśmy

na określone kategorie wydatków). Ponadto Excel może nam obliczyć i zestawić

praktycznie wszystkie dane (np. godziny ponadwymiarowe, oceny, finanse, analizy). W

dodatku zwieńczeniem prac nad opracowywaniem danych liczbowych może być

elegancki wykres, gdyż program Excel potrafi zilustrować wykresem dowolną tabelę

liczbową. Wystarczy tylko wskazać, skąd należy pobrać dane i wybrać typ wykresu.

Błyskawicznie otrzymujemy wykres, który następnie możemy udoskonalić dobierając

parametry osi i kolory.

Coraz częściej w zarządzaniu badaną szkołą wykorzystuje się ten program, oprócz

zastosowań opisanych powyżej, przykładowo sporządza się zestawienia na radę

podsumowującą zawierające informacje o wynikach poszczególnych klas czy

zestawienia ocen wystawionych z poszczególnych przedmiotów przez wszystkich

nauczycieli – osobno i w zespołach przedmiotowych.

Dyrektor szkoły wykazuje się umiejętnością redagowania tekstów przy użyciu

edytora tekstów, a także znajomością technologii redagowania tekstów, znajomością

przeznaczenia i umiejętnością wykorzystania arkusza kalkulacyjnego do planowania

przedsięwzięć finansowych, i nie tylko. Ważna powinna być także znajomość

przeznaczenia i sposobów korzystania z baz danych.

Ważną grupę zastosowań komputerów stanowi gromadzenie i wyszukiwanie

informacji, za pomocą tzw. baz danych. Bazy danych mogą zawierać informacje

tekstowe, graficzne jak i dźwiękowe. W omawianym pakiecie biurowym takim

programem jest MS Access. W badanej szkole czynione są na razie pojedyncze próby

korzystania z tego programu. Przykładowo posłużył do stworzenia bazy danych o

nauczycielach pod kątem doskonalenia czy bazy danych o zrealizowanych konkursach i

imprezach (z wynikami). Jednak zaobserwowano wiele korzyści, jakie daje ten program

i deklarowano wolę częstszego wykorzystywania tego programu. Warto to polecić, (co

niniejszym czynię), gdyż wielkie możliwości tkwią w takim programie. Najpierw należy

założyć bazę danych, czyli zaprojektować, jakie informacje i w jakim układzie chcemy

mieć w bazie, następnie wprowadzić dane, co niestety jest dosyć pracochłonne. Jednak

czas poświęcony wprowadzaniu zwróci się, gdyż każda zmiana czy nowa dodana

pozycja to tylko chwila pracy. Eksploatacja bazy polega na kierowaniu zapytań,

porządkowaniu danych wg różnych kryteriów i tworzeniu raportów w rozmaitych

układach. Szkoły produkują każdego roku wielkie ilości danych w postaci dokumentów

papierowych. Są to na przykład wyniki pomiarów lub obserwacji, opracowania studyjne,

przeglądy itd. Na zbieranie tych danych zużywa się dużo czasu. Jeśli dane będą

gromadzone w komputerze (w bazie danych), to pozostanie więcej czasu na ich analizę.

Informacje w ten sposób pamiętane są użyteczniejsze (wyszukiwanie, sortowanie).

Warto zatem jak najszerzej korzystać z tych programów.

1.5 Oprogramowanie wspomagające zarządzanie szkołą

Wiele szkół wykorzystuje programy firmy Vulcan: Arkusz Organizacyjny 2000 i

Plan Lekcji 2000. Firma Vulcan z Wrocławia od lat wdraża i doskonali kompleksowy

system zarządzania szkołami Vulcan Plan. Jest to zintegrowany system oprogramowania

komputerowego. Jest on stale rozwijany – powstają nowe programy – moduły systemu

współpracujące z dotychczasowymi.

Program Arkusz Organizacyjny 2000 pozwala na planowanie przydziału

obowiązków nauczycieli, dokładne obliczanie planowanego funduszu wynagrodzeń,

szczegółowe plany nauczania, drukowanie dokumentów, wiele użytecznych analiz i

zestawień, przekazanie danych do Planu Lekcji 2000. Jest oczywiste, że przy

opracowywaniu arkusza organizacyjnego wszelkie decyzje muszą należeć do dyrektora

szkoły. Nie jest, więc nawet wskazane używanie w czasie jego przygotowywania

programu, który jakichkolwiek przydziałów dokonywałby automatycznie. Niemniej

jednak, dobrze opracowany program komputerowy może być ogromną pomocą dla

osoby rozwiązującej ten problem (Zięba, 1994).

Jedną z możliwości, jaką daje program firmy Vulcan, jest automatyczne

dokonywanie wszelkiego rodzaju podsumowań. Pierwszą sytuacją, w której okazuje się

to przydatne jest ustalanie siatek godzin dla klas. W każdej chwili program wyświetla

całkowitą liczbę zajęć w klasie oraz liczbę godzin, jakie będzie odbywał w tygodniu

każdy z uczniów. Po każdej zmianie w siatce godzin wszystkie sumy są na bieżąco

aktualizowane. Dzięki temu osoba opracowująca arkusz uwalnia się od żmudnych

podsumowań i formalnych kontroli, może więc koncentrować się na poprawnym

wprowadzaniu danych wejściowych. Przy następnym etapie przypisywania konkretnym

nauczycielom zajęć w poszczególnych klasach program w każdej chwili informuje

użytkownika, ile godzin już przydzielono oraz ile godzin pozostało do rozdziału.

Program pozwala także na uzyskiwanie dodatkowych informacji o nauczycielach (staż,

pensum, wynagrodzenie, itp.) oraz na wydrukowanie wszelkich danych. Wielką zaletą

tego programu jest możliwość promocji, czyli automatyczne wykonanie czynności

wynikających z przejścia do nowego roku szkolnego (przykładowo przydział godzin wg

zasady ciągłości, zwiększenie stażu o jeden) (Zięba, 1994).

Program Plan lekcji 2000 oferuje nową jakość w rozwiązywaniu trudnego

zagadnienia, jakim jest przygotowanie tygodniowego rozkładu zajęć. Podstawowe dane

wejściowe, dotyczące obowiązków nauczycieli są w pełni zgodne z arkuszem

organizacyjnym i zawierają kompletną informację o liczbach godzin zajęć z

poszczególnych przedmiotów prowadzonych przez nauczycieli w całych oddziałach,

grupach wynikających z podziału oddziału, jak również grupach łączonych (kilka grup z

różnych oddziałów i jeden nauczyciel) i międzyoddziałowych (Zięba, 1994).

Jako istotne dane uzupełniające program wykorzystuje informacje o:

terminach optymalnych, dopuszczalnych i zabronionych dla planów

poszczególnych nauczycieli,

terminach dopuszczalnych i zabronionych w planach poszczególnych

oddziałów,

terminach dostępności poszczególnych sal lekcyjnych, gabinetów i

pracowni,

zasadach podziału lekcji konkretnego przedmiotu w klasie na odpowiednie

bloki,

dopuszczalnych salach, w których mogą odbywać się konkretne lekcje21.

Algorytm automatycznego układania planu lekcji może uwzględniać takie

aspekty planu jak:

równomierność rozmieszczenia zajęć z jednego przedmiotu w tygodniu,

równomierność obciążenia uczniów w poszczególnych dniach nauki,

równomierność obciążenia nauczycieli (Zięba, 1994).

Doświadczenia pokazują, że dzięki zastosowaniu programu czas układania planu

lekcji może ulec skróceniu nawet do 10% czasu poświęcanego temu zagadnieniu w

przypadku stosowania metod tradycyjnych, a efekt końcowy może być istotnie lepszy.

Oznacza to większą równomierność zajęć uczniów i nauczycieli w poszczególnych

dniach tygodnia i optymalne wykorzystanie posiadanych zasobów lokalowych.

Istotą dobrego programu wspomagającego układanie planu lekcji jest możliwość

automatyzacji wielu czynności, a przede wszystkim:

automatyczne rozmieszczanie na planie większości lekcji, po wcześniejszym

ustaleniu warunków wstępnych,

automatyczne wyszukiwanie i przedstawianie użytkownikowi propozycji zmian

w planie, pozwalających na rozwiązanie konkretnego problemu (Zięba, 1994).

Czynności te w wypadku stosowania metod tradycyjnych stanowią na ogół

najbardziej pracochłonny fragment procesu układania planu. Zatem jest to najbardziej

odczuwalna różnica między tradycyjnym a komputerowym układaniem planu.

Zasadnicza różnica pomiędzy tradycyjnym a komputerowo wspomaganym

układaniem planu lekcji jest jakościowa i polega na całkowitym przeniesieniu akcentu z

technicznego problemu operowania dużą ilością informacji na merytoryczny problem

poszukiwania optymalnego rozkładu zajęć. Plan układany za pomocą komputera jest po

prostu lepszy niż układany ręcznie. Wynika to z faktu, iż możliwość otrzymania w

krótkim czasie planu spełniającego podstawowe wymagania zachęca wręcz do

poświęcenia dodatkowego czasu na dopracowanie szczegółów (Zięba, 1994).

Dodatkowe korzyści z zastosowania komputera to:

możliwość drukowania zestawień w różnych układach w kilku

egzemplarzach i bez pomyłek, które mogą zdarzyć się przy ręcznym

przepisywaniu planu ,

możliwość łatwego dostosowania planu do nowych ograniczeń, które

pojawiły się po jego ułożeniu,

możliwość sporządzania różnych wyciągów z planu.

1.6 Wykorzystanie Internetu i wydawnictw multimedialnych

Na początku XXI wieku polski system edukacji potrzebuje rozpowszechniania

pewnych danych w sposób szybki i skuteczny. Biorąc pod uwagę, iż Internet jest

ogólnoświatowym zbiorem usług, z których można korzystać za pomocą komputera

poprzez łącze telefoniczne, nie należy dziwić się, że także pracownik oświaty znajdzie

coś dla siebie.

Wymierne zastosowanie Internetu w pracy dyrektora widać wyraźnie poprzez:

stosowanie poczty elektronicznej, czyli tzw. e-mail,

traktowanie Internetu jako źródła informacji oświatowej,

wykorzystanie Internetu do uzyskiwania informacji związanej z

działalnością placówki oświatowej.

Usługa poczty elektronicznej jest wielce przydatna w pracy, gdyż dzięki niej

dyrektor (i inni pracownicy) może załatwić wiele spraw szybciej, oszczędzając

drogocenny czas i nie angażując innych osób do tej samej czynności. Przykładowo mogą

to być następujące sprawy:

wysyłanie wszelkiej korespondencji w trakcie załatwiania wyjazdów na

wycieczki, obozy, organizowania imprez, uroczystości szkolnych,

konferencji, spotkań, konkursów,

składanie zamówień w firmach, które prowadzą np. sprzedaż pomocy

dydaktycznych,

przesyłanie wszelkich statystycznych informacji potrzebnych innym

instytucjom, takim jak organ prowadzący, organ sprawujący nadzór

pedagogiczny, ale także ZUS, itp.,

przesyłanie wszelkich informacji (np. artykułów, ogłoszeń, zaproszeń) do

różnych organizacji współpracujących ze szkołą oraz prasy czy telewizji.

Niewątpliwie najczęściej w chwili obecnej Internet w szkole wykorzystywany jest

jako źródło informacji oświatowej. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu

(http://www.men.waw.pl/) ma swoją stronę WWW22, na której rzeczywiście można

odnaleźć szybko i bez problemu najnowsze ustawy, rozporządzenia, zarządzenia,

wszelkie informacje związane z reformą, komunikaty, aktualności, czy wreszcie zajrzeć

do archiwum. Praktyka pokazuje, że akty prawne zamieszczane są o wiele szybciej na tej

stronie niż w wydawnictwach pisanych.

Swoje strony mają też kuratoria oświaty. Regularne odwiedzanie strony

kuratorium (http://www.ko.poznan.pl/) staje się już wręcz koniecznością, gdyż wielu

informacji (np. ogłoszenia, komunikaty, regulaminy) szkoły nie otrzymują w postaci

pisemnej, jedynie w najważniejszych kwestiach podana zostaje informacja, że należy

zapoznać się z ankietą, regulaminem, instrukcją czy sprawozdaniem zamieszczonymi na

stronie kuratorium. Swoje strony mają też Centralna Komisja Ezgaminacyjna i jej

okręgowe placówki, ośrodki doskonalenia nauczycieli, biblioteki, wreszcie istnieje wiele

stron o tematyce edukacyjnej, które są skarbnicami wszelkich informacji edukacyjnych.

Aby skutecznie przemieszczać się po stronach internetowych, należy korzystać z

usług wyszukiwarek (szperaczy sieciowych). Poniżej przedstawiam adresy najbardziej

znanych:

Lp. Adresy stron. Właściciele stron

1. www.men.waw.pl Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu

2. www.sejm.gov.pl Sejm RP

3. www.oke.poznan.pl Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Poznaniu

4. www.codn.edu.pl Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli

5. www.wom.poznan.pl Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Poznaniu

6. www.glos.pl „Głos Nauczycielski”

7. www.vulcan.edu.pl Firma „Vulcan”

8. http://ekspert.foltyn.com Publikacje nauczycieli i wiadomości edukacyjne

9. www.edukator.net.pl Portal czynnego dyrektora szkoły, specjalnie dla

dyrektorów

10 www.szkola.net Portal edukacyjny

11. www.abc.com.pl Dzienniki Ustaw i Monitory Polskie

12. www.interklasa.pl Akcja MENiS i sejmu RP: Inter@klasa

13. www.mawi.pl Materiały dla nauczycieli i dyrektorów – strona firmy MAWI

14. www.ko.poznan.pl Wielkopolskie Kuratorium Oświaty

15. www.eduseek.pl Portal edukacyjny

16. www.oeiizk.waw.pl Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań

Komputerów

Jak wynika z obserwacji i analiz dokumentów dyrektor badanej placówki spełnia

te warunki. Idzie we właściwym kierunku, sam wykorzystuje TI do zarządzania szkołą

oraz inspiruje swoich pracowników. Na bieżąco też czuwa nad informatyzacją

zarządzania, proponuje zmiany i je wdraża. Z tego należy wnioskować, iż tak będzie i w

przyszłości. Dlatego o dalszy, pomyślny rozwój informatyzacji szkoły można być

spokojnym.

Omawiając dalej problem wykorzystania komputerów w zarządzaniu szkołą

uważam, że należy przyjrzeć się informacji dostarczanej przez system informatyczny.

Jakość uzyskiwanych informacji to najlepszy miernik zastosowania nowoczesnej

technologii informacyjnej. Dobrą – wartościową czyli przydatną w procesie decyzyjnym

informację cechować będą:

dokładność (informacja musi wiarygodnie odzwierciedlać rzeczywistość,

np. dając pełny, prawdziwy obraz każdego ucznia, nauczyciela itp.),

aktualność (informacja musi być dostępna na określoną chwilę przed

podjęciem decyzji),

kompletność (informacja musi przedstawiać wszelkie potrzebne fakty i

szczegóły dotyczące najistotniejszych przejawów działalności szkoły),

odpowiedniość (informacja powinna być przydatna w szczególnych

warunkach i w odniesieniu do szczególnych potrzeb, dostosowana do

potrzeb rozmaitych użytkowników systemu).

Pożądane cechy mogą mieć rozwiązania systemowe, w ramach których w szkole

wdrożonych jest wiele różnych, jednak powiązanych ze sobą programów

komputerowych. Programy te muszą operować danymi skategoryzowanymi w spójny,

jednakowy dla wszystkich sposób. Zapewni to wymianę danych między programami

(nie trzeba do systemu kilkakrotnie wprowadzać tych samych elementów), a także

pozwoli na dokonywanie wszechstronnych analiz, dostarczających informacji dyrekcji

szkoły, przy czym wydaje mi się, ze niekoniecznie musi być to jeden administracyjno-

zarządzający system.

Przygotowanie kadry kierowniczej szkół, a zwłaszcza jej racjonalne nastawienie do

innowacji, stanowi w dużym stopniu warunek osiągnięcia sukcesu w informatyzacji

szkół. W ostatnich latach nastąpił ogromny postęp technologiczny, ściśle związany z

rozwojem technologii informacji i internetem. Ostatnie dwa dziesięciolecia nazywa się

nawet Erą Informacji której przekazywanie, komunikowanie, zarządzanie ją jak i dostęp

stworzyły bezpowrotnie nowe możliwości funkcjonowania. Zdolność do efektywnego

zarządzania tysiącami dokumentów i szybkiego na nie reagowania staje się z użyciem

współczesnej technologii zarządzania informacją czynnikiem decydującym o sprawnie

funkcjonującej szkole i szybkim rozwoju wszystkich jej beneficjentów.

Zastosowanie technologii informatycznych w istotny sposób podwyższa poziom

realizacji edukacji i powstaje nowa wartość dodana. Pracownicy i uczestnicy różnych

poziomów organizacji, współpracujący ze sobą w ramach realizacji konkretnego

zadania, mają dostęp do wyników pracy ale i tworzonych dokumentów w czasie

rzeczywistym. Dzięki takim rozwiązaniom realizowne zadania nie są ze sobą sprzeczne a

odwrotnie – spójne. Uczestnicy wykonywanych zadań jednocześnie poszerzają swoją

wiedzę o uwagi innych uczetników a ogólny czas pracy ulega znacznemu skróceniu.

Technologie te umożliwiają wirtualizację działań i przeprowadzenie symulacji przed

ostatecznym upublicznieniem rezultatów. Możliwe jest też stworzenie całej grupy na

poziomie wirtualnym, których zadania wykonywane są np. w domu. Wszystko to ma

miejsce bez fizyzycznego użycia zasobów i dodatkowych kosztów a cały rezultat pracy i

działań ma wyższą jakość i dostępność.

Warunki konieczne jakie należy zachować by system informatyczny wdrożyć do

szkoły to:

uznanie systemu informatycznego za niezbędny do funkcjonowania szkoły w

nowych warunkach

zaangażowanie przyszłych użytkowników w proces projektowania systemu,

zapewnienie wystarczających nakładów na rozwój zasobów ludzkich, zakup

sprzętu i oprogramowania,

ewolucyjne podejście do wdrażania systemu informatycznego (Pawłowska, 1999).

1.7 Wykorzystane metod e-learningowych w kreowaniu kapitału

intelektualnego szkoły

E-learning mozna w duzym uproszczeniu okreslic jako róznorodne działania

szkoleniowe wspierane technologiami informatycznymi. Efektywne wykorzystanie

systemów e-learningowych przynosi kazdej organizacji szereg korzysci, najważniejsze z

nich to:

standaryzacja jakosci przekazywanej wiedzy;

mozliwosc szybkiej aktualizacji przekazywanych tresci;

mozliwosc natychmiastowej dystrybucji zmodyfikowanych tresci;

mozliwosc szkolenia duzych, rozproszonych grup;

redukcja kosztów (Olszak, Zięba 2006)

Na rynku funkcjonuje wiele różnorodnych rozwiazań informatycznych, które

można okreslić jako systemy zarządzania informacją i można je zawsze zaklasyfikowac

do jednego z trzech obszarów:

Wiedza – systemy pozwalajace na zarzadzanie, czyli projektowanie i

opracowywanie treści szkoleniowej, która następnie moze być rozpowszechniana przy

wykorzystaniu różnych kanałów dystrybucji. Zasoby wiedzy rozpowszechniane poprzez

tego rodzaju systemy mogą być zasilane i modyfikowane przez różne grupy

użytkowników. W systemach oczywiście powinny być zaimplementowane poziomy

uprawnień, które umożliwiają miedzy innymi prace zespołową.

Ludzie – systemy do zarzadzania szkoleniami, planami lekcji, obejmujace miedzy

innymi administrowanie dostępem do funkcji systemu i kolejnych części materiałów

szkoleniowych. Systemy zarzadzania kompetencjami i umiejetnościami oraz co

szczególnie istotne jest w środowisku szkoły, systemy pozwalajace na zdalne

przeprowadzanie różnorodnych testów, prac domowych, ankiet i egzaminów.

Komunikacja – systemy wspomagajace efektywną komunikację i współpracę w

organizacji. Rozwiązania te wykorzystywane są głównie do prowadzenia prezentacji na

odległośc oraz umożliwiajacych współpracę na odległość rozproszonych zespołów.

Pozwalają na pełne zarzadzanie uczestnikami sesji, prowadzenie e-lekcji, e-szkoleń i

współpracy z innymi szkołami on-line. Wykorzystanie każdej z określonych wyżej grupy

narzedzi e-learningowych jest możliwe w odniesieniu do szkoły, daje szereg możliwosci

(tab. 1). Poprawne ich wykorzystanie z pewnoscią przynosi korzyści i wpływa na wzrost

zasobów wiedzy. Szkoły powinny ograniczać się do wdrożenia rozwiązania

obejmujacego jedną klasę systemów, co poprawia pracę na systemie wszystkichch jego

użytkowników. Docelowo najlepszym rozwiazaniem byłoby wdrożenie zintegrowanego

systemu e-learningu oferującego pełną gamę funkcjonalności dla wszystkich grup

użytkowników (Hyla, 2007).

Tabela 1. Wykorzystanie narzędzi e-learningu przez różne grupy mające udział w

kreowaniu wartości kapitału intelektualnego szkoły.

uczeń

nau

czyciel

nau

czyciel

bib

liotek

a

abso

lwen

ci

przyszli

uczn

iow

ie

Ro

dzice

kad

ra

zarządzająca

szkolenia analizy jakościowe testy, zaliczenia, prace domowe

projekty edukacyjne Prowadzenie działań markeITngowych

zdalna współpraca Opracowanie własne. Wykorzystano zadania (Hyla, 2007)

Można przedstawić różnorodne działania prowadzone z wykorzystaniem

narzedzi infomrmacyjnych i korzysci, jakie dzieki tym działaniom odnosza rózne

grupy majace udział w kreowaniu wartosci kapitału intelektualnego szkoły:

Dla szkoły wspomaganie procesu nauczania jest coraz częściej ważnym elementem

wdrażania większości systemów zarządzania informacją i e-learningu. W tym

przypadku metody te mogą całkowicie zastepowac część tradycyjnych lekcji lub

kursów i stanowic uzupełnienie tradycyjnych form nauczania. Wykorzystanie metod

e-learningu w znaczacy sposób może się przyczynić do wyrównania zakresu

przekazywanej wiedzy w grupach uczniów. Jednym z możliwych rozwiązań jest

udostepnienie jednolitych, materiałów do samodzielnego uczenia się, co może dać

szanse na wyrównanie. W przypadku nieobecności uczniów w szkole umożliwia to

zdalny dostep do materiałów lekcyjnych a mozliwość zdalnego uczestnictwa w

zajęciach jest szczególnie wygodnym rozwiazaniem.

Skrócenie czasu niezbednego na adaptacje i wprowadzenie nowych osób do

organizacji. Dotyczy to zarówno pracowników, jak i uczniów. Działania takie mogą

dotyczyć na przykład szkolenia bibliotecznego czy wyjaśnienia wszelkich praw i

obowiązków wynikających z regulaminu szkoły. Własciwie przeprowadzone

szkolenia w ramach tych obszarów z pewnoscią są nie do przecenienia, zarówno dla

szkoły, rodziców jak i dla uczniów.

Wzrost kompetencji w obszarze korzystania z nowoczesnych narzedzi

informacyjno-komunikacyjnych jest jednym z priorytetów systemu edukacji. W tym

przypadku korzyści dotyczą uczniów jaki i pracowników. Dodatkowo uczniowie

uczniowie przyzwyczajeni do korzystania z rozwiazań e-learningowych bedą z

pewnością cennym nabytkiem dla przyszłych pracodawców. Coraz więcj

przedsiebiorstw stosuje tego typu rozwiązania w codziennej praktyce, wspomniane

wcześniej umiejętności ułatwiają również stosowanie e-pracy jako jednej z form

zatrudniania pracowników. Pracownicy korzystający w dydaktyce z metod e-

learningu podnoszą automatycznie swoje umiejętności z zakresu wykorzystania

technologii informacyjno-komunikacyjnych. Nie bez znaczenia jest również fakt, ze

uczniowie od nauczycieli w obecnych czasach oczekują stosowania atrakcyjnych i

nowoczesnych form przekazywania wiedzy.

Umożliwienie prowadzenia różnego rodzaju analiz. Na przykład wyniki analiz

dotyczacych jakości procesów kształcenia są istotne w procesie zarządzania. Dla

pracowników mają wymiar samooceny, dla zarzadu szkoły mogą być narzędziem

pozwalajacym na zarzadzanie kadrą oraz podnoszącym efektywność działań

kształcenia.

Możliwość współpracy zdalnej różnych zespołów. Współpraca ta może przybierać

charakter interaktywny. To działanie dotyczy również różnych grup, zespołowej

współpracy równoległej uczniów z uczniami czy pracowników z pracownikami oraz

pionowej uczniów z nauczycielami czy nauczycieli z kadrą zarządzającą pracujacych

razem w ramach jednego projektu. Platforma e-learningu moze wspierać również

wspólne działania róznych szkół w projektach międzynarodowych np. eTwinning,

Comenius.

Wspieranie działań marketingowych szkoły. Działania w tym obszarze mogą

dotyczyć udostepniania różnorodnych materiałów, na przykład wykładów

zaproszonych z innych ośrodków gości, prezentowania oferty szkoły, kierowania

materiałów szkoleniowych do przyszłych, potencjalnych uczniów (Bakonyi, 2011).

1.8 Kapitał intelektualny szkoły. Definicja i struktura kapitału intelektualnego

Posiadanie kapitału intelektualnego to cecha nie tylko przedsiebiorstw, pojecie

to moze byc definiowane równiez w odniesieniu do szkoły publicznej w rozumieniu

kadry uczącej jak i samych beneficjentów procesu edukacji. Szkoła bowiem posiada

najważniejszą cechę charakterystyczną dla kapitału intelektualnego to znaczy jest

oparta na wiedzy. W proces tworzenia i wykorzystywania zasobów wiedzy szkoły

aktywnie uczestniczy zarówno nauczyciel jak i uczeń. Budowanie tego kapitalu, jego

wykorzystywanie i pomnazanie nie byłoby mozliwe bez umiejetnego wykorzystywania

technologii i systemów informacyjnych. Oczywiście podstawowymi biorcami usługi

edukacyjnej są uczniowie. Jednak nie nalezy zapominac, ze usługi edukacyjne to

niejedyny zasób intelektualny szkoły ale również wychowanie i kształtowanie postaw.

Uczniowie są biora w tych procesach nieodłączny udział. Nie należy zapomnieć o

potrzebie nieustannego szkolenia, podnoszenia kwalifikacji i zdobywania wiedzy przez

kadrę dydaktyczną, która również prowadzi do wzrostu zasobów wiedzy. Tak wiec

uczniów nie mozna jednoznacznie zaliczać tylko do kapitału tzw. klienckiego, są

elementem kapitału ludzkiego szkoły i wpływaja na wzrost jej wartość (Bakonyi, 2011).

Kapitał intelektulany określany jest w literaturze dość niejednoznacznie. Często

utożsamiany jest z aktywami, zasobami niematerialnymi, aktywami intelektualnymi czy

też aktywną wiedzą (Ujwary-Gil, 2010). Szkoła jest miejscem gdzie zasoby wiedzy są

gromadzone, udostępniane i rozpowszechniane, mają znaczenie podstawowe i

uczestniczą w nich uczniowie i nauczyciele. Większość definicji kapitału intelektualnego

zwraca uwagę na znaczenie wiedzy jako podstawowego czynnika przyczyniającego się

do wzrostu kapitału intelektualnego. Oto niektóre z nich (Ujwary-Gil, 2010):

„Kapitał intelektualny to materiał intelektualny: wiedza, informacje, własnosc

intelektualna i doswiadczenie, które moga byc wykorzystane do tworzenia bogactwa” –

T. Stewart. „Kapitał intelektualny to wiedza, doswiadczenie, technologia organizacyjna,

stosunki z klientami oraz umiejetnosci zawodowe, które pozwalaja firmie osiagnac

przewage konkurencyjna” – L. Edvinsson i M.S. Malone. „Kapitał intelektualny to

wytworzone bogactwo, powstałe z wiedzy zatrudnionych pracowników

przedsiebiorstwa zaangazowanych w stały proces przyrostu jego wartosci”.

Jednym z uznanych modeli jest o nazwie „platforma wartości przedsiebiorstwa”

opracowana przez H. Saint-Onge, Ch. Armstronga i L. Edvinssona podkreśla wzajemną

interakcję między elementami kapitału ludzkiego (Kasiewicz i.in., 2006). Inni autorzy

zwracają ponadto uwagę na wzajemnie uzależnienie elementów w myśl którego wartość

przedsiębiorstwa to wynik interakcji składowych kapitału ludzkiego. Wobec czego

składniki kapitału intelektualnego są od siebie wzajemnie uzależnione a zarzadzanie

kapitałem intelektualnym powinno odnosić się bardziej do kapitału jako całości niż do

jego poszczególnych części. Poszczególne kategorie w ramach przedstawionego modelu

mozna scharakteryzowac jako:

kapitał ludzki – elementy wnoszone przez członków organizacji (doswiadczenie,

wiedza, kwalifikacje, predyspozycje, zdolnosci);

kapitał kliencki – relacje z otoczeniem, budowane miedzy innymi poprzez

zawieranie korzystnych umów, kontraktów;

kapitał organizacyjny – infrastruktura (bazy danych, procesy zarzadzania, systemy

informacyjne) i elementy własnosci intelektualnej (Mroziewski, 2008).

2. Platforma Google jako medium organizacji w procesie zarządzania szkołą

Dokumenty Google (oryginalnie Google Docs) – to internetowy edytor

dokumentów tekstowych, arkuszy kalkulacyjnych, prezentacji, formularzy i prostych

rysunków powstały poprzez zintegrowanie ze sobą serwisów Google Spreadsheets i

Writely. Znany wcześniej w wersji angielskiej jako Google Docs & Spreadsheets, a w

wersji polskiej Dokumenty i Arkusze Google. Od 7 lutego 2006 dostępny w języku

polskim. Serwis umożliwia kooperowanie z wieloma osobami w tworzeniu

dokumentów. (Wiki, 2011) http://pl.wikipedia.org/wiki/Dokumenty_Google

3.11.2011). Platforma ta stwarza możliwości obsługi standardowego office’a

posiadającego Word, Excel, PowerPoint, Rysunek i inne ale umieszczonego w sieci, czyli

on-line. Podstawową dogodnością jest fakt możliwości korzystania w pełni bezpłatna i

ponadto przechowywania swoich dokumentów w bezpiecznej wirtualnej przestrzeni

dyskowej sieci. Posiadanie więc komputera z systemem (software) oraz twardym

dyskiem (hardware) on-line, czyli w sieci staje się faktem. Poza tym cały PC ze

wszystkimi dokumentami czy folderami lub też tylko niektórymi, wybranymi może być

udostępniony tylko wybranym osobom, wszyskim osobom posiadającym link lub całej

społeczności net’u.

Należy podkreślić, iż platforma googledocs powstała jako alternatywa dla giganta

Microsoft w pakietach biurowych. Ponadto posiada zalety korzystania z niej rónież w

smartphonach czy tabletach, wychodząc na przeciw oczekiwaniom użytkowników jak

również nadajc kierunek rozwoju technologii komunikacyjno-społecznościowo-

biurowych.

2.1 Hardware on-line i software on-line

Przesyłanie plików do Dokumentów Google

Użytkownicy mogą przesyłać pliki dowolnych typów do Dokumentów Google, a

także konwertować określone typy plików na odpowiednie formaty Dokumentów

Google – dokumenty, arkusze kalkulacyjne i prezentacje Google. W odróżnieniu od

użytkowników standardowej wersji Dokumentów Google użytkownicy Google Apps dla

Firm lub dla Szkół i Uczelni nie mają linku „Dodaj przestrzeń dyskową” w oknie

przesyłania.

Każdy użytkownik w Twojej domenie ma 1 GB miejsca na potrzeby Dokumentów

Google i może zakupić dodatkową przestrzeń dyskową dla Dokumentów Google, aby

móc przesyłać większe pliki (do 10 GB). Informacje o wykorzystaniu przestrzeni

dyskowej są wyświetlane użytkownikom podczas przesyłania dokumentu. Obowiązują

przy tym wszystkie pozostałe limity rozmiarów.

Panel sterowania: włączenie Dokumentów Google w panelu sterowania Google

Apps pozwala użytkownikom na przesyłanie dowolnych plików na swoje.

(http://support.google.com/a/bin/answer.py?hl=pl&answer=172541 5.12.2011)

Można ponadto tworzyć i udostępniać dokumenty w internecie, gdzie będą

dostępne z dowolnego komputera lub smartfonu. Prosty i intuicyjny interfejs

dodatkowo ułatwia grupowe edytowanie dokumentów.

Dostępne programy to standardowy pakiet offica obejmujący worda, excela,

power pointa, rysunek ale także nową formę dokumentu jakim jest formularz.

Rycina 1. Fragmenty widoku dokumentu Word. (http://www.google.com/google-d-

s/intl/pl/documents 5.12.2011)

Można również tworzyć i udostępniać arkusze kalkulacyjne w trybie online.

Arkusze kalkulacyjne Google ułatwiają zarządzanie budżetem, wykonywanie obliczeń

finansowych, śledzenie danych i wiele innych.

Rycina 2. Fragmenty widoku dokumentów Excel. (http://www.google.com /google-d-s/

intl/pl/spreadsheets 5.12.2011)

Ponadto masz dostęp do wszystkich narzędzi niezbędnych do tworzenia

atrakcyjnych prezentacji połączonych z funkcjami udostępniania i grupowej edycji

dostępnymi wyłącznie w internecie. Możesz również utworzoną prezentacją wyświetlić

online jako e-prezentację.

Rycina 3. Fragmenty widoku dokumentów Prezentacja. (http://www.google.com /google-d-

s/intl/pl/presentations 5.12.2011).

Program rysunek umożliwia współpracę z innymi przy tworzeniu rysunków i

diagramów w Dokumentach Google. Gotowe rysunki można wstawiać do swoich

dokumentów, arkuszy kalkulacyjnych, prezentacji i stron internetowych.

Rycina 4. Fragmenty widoku dokumentów Rysunek. (http://www.google.com/ google-

d-s/intl/pl/drawings 5.12.2011).

Dodatkowo programem Formularz nieobecny w pakiecie Microsoft Office jest

program zbierający informacje za pomocą formularzy tworzonych w Dokumentach

Google. Korzystanie ze wszystkich funkcji narzędzia do tworzenia formularzy jest

bardzo proste i darmowe.

Rycina 5. Fragmenty widoku dokumentów Formularz. (http://www.google.com/

google-d-s/intl/pl/forms 5.12.2011).

2.2 Software off-line

Office on-line i off-line dla pakietu biurowego Microsoft Office. Współpraca

z Microsoft Outlook

Google Cloud Connect to usługa skierowana do pakietu Microsoft Office. Program

Google Cloud Connect dla Microsoft Office pozwala edytować dokumenty wielu osobom

jednocześnie w znajomym środowisku pakietu Microsoft Office. Dyrektor i jego

współpracownicy mogą udostępniać i jednocześnie edytować dokumenty programów

Microsoft Word, PowerPoint i Excel oraz tworzyć ich kopie zapasowe.

Instalacja aplikacji Google Cloud Connect umożliwia pracę na dokumentach w

trybie off-line w przypadku braku dostępnu do internetu, natomiast w przypadku

połączenia sieciowego dokumenty te mogą być automatycznie aktualizowane z

dokumentami będącymi w sieci. (http://tools.google.com/dlpage/cloudconnect?hl=pl

4.11.2011)

Program Google Apps Sync for Microsoft Outlook® przechowuje Twoje

wiadomości, kontakty, wydarzenia w kalendarzu oraz notatki programu Outlook na

koncie Google w chmurze oraz w programie Outlook na komputerze. Dzięki temu, że

program Google Apps Sync regularnie kopiuje (synchronizuje) dane między systemami,

są one identyczne w obu tych miejscach. Wiadomości przychodzące, zaproszenia na

spotkania i kontakty są pobierane z chmury do programu Outlook, a zmiany

wprowadzane lokalnie są synchronizowane z danymi w chmurze. Ponieważ dostęp do

chmury jest możliwy wszędzie tam, gdzie jest możliwy dostęp do internetu (nie tylko

zza Twojej zapory sieciowej), możesz uzyskiwać dostęp do tych danych z dowolnego

komputera w dowolnym miejscu – z programu Outlook lub przez zalogowanie się do

usługi Google Apps za pomocą przeglądarki internetowej.

Rycina 6. Fragmenty widoku synchronizaji różnuych typów dokumentów za pomocą

różnych aplikacji. (http://support.google.com/a/bin/answer.py?hl=pl&answer =153964

5.12.2011).

Niektóre dane nie są synchronizowane z danymi w chmurze. Są to między innymi

zadania, wpisy do dziennika i inne funkcje programu Outlook nieobsługiwane przez

Google Apps. Nadal możesz używać tych funkcji w programie Outlook, na przykład w

celu śledzenia zadań na liście zadań do wykonania. Zadania nie są jednak

synchronizowane z danymi w chmurze i dlatego nie masz do nich dostępu po

zalogowaniu się do interfejsu usługi Google Apps.

Rycina 7. Fragmenty widoku zapisu infromacji w chmurze, czyli pamięcie

tymczasowej Google.(http://support.google.com/a/bin/answer.py?hl=pl& answer=153964

5.12.2011).

Jak działa synchronizacja

Gdy program Outlook zostanie uruchomiony i zostanie nawiązane połączenie z

internetem, program Google Apps Sync rozpocznie pobieranie wszystkich nowych

wiadomości, wydarzeń w kalendarzu i kontaktów, które zostały dodane od czasu

ostatniego połączenia. Dane są pobierane w porządku chronologicznym, więc jeśli

ostatnie połączenie miało miejsce w piątek, a obecnie jest poniedziałek, wiadomości z

piątku są pobierane najpierw. Poczta, kontakty i wydarzenia w kalendarzu są

synchronizowane równocześnie jako osobne wątki (choć synchronizacja poczty e-mail

zazwyczaj trwa najdłużej, ponieważ jest jej więcej). Obracająca się ikona programu

Google Apps Sync na pasku zadań oznacza, że synchronizacja jest w toku.

Jeśli połączenie nie zostanie utrzymane wystarczająco długo, aby cały proces

synchronizacji został ukończony, program Google Apps Sync pobierze tyle danych, ile

zdąży. Gdy połączenie zostanie ustanowione ponownie, program bezproblemowo

wznowi pobieranie od miejsca jego przerwania. Proces ten będzie powtarzany aż do

ukończenia synchronizacji.

2.3 Tworzenie dokumentów on-line

Tworzenie dokumentów, arkuszy kalkulacyjnych i prezentacji online

Platforma google udostępnia wiele funkcji, m.in. tworzenie różnego rodzaju

dokumentów on-line, czyli w sieci. Tutaj można utworzyć podstawowe dokumenty

pakietu office od podstaw. Można z łatwością wykonywać wszystkie podstawowe

czynności, takie jak tworzenie list punktowanych, sortowanie według kolumn,

dodawanie tabel, obrazów, komentarzy i formuł czy zmienianie czcionek. Tworzenie

dokumentów jest równie proste i posiada wszystkie najważniejsze funkcje obecne w

pakiecie Microsoft Office.

Rycina 8. Fragmenty widoku typowych dokumentów Word, Excel, Prezentacja.

(http://www.google.com/google-d-s/intl/pl/tour1.html 4.11.2011)

Korzystając z tej platormy można również przesłać swoje istniejące pliki z

twardego dysku. Serwis Dokumenty Google przyjmuje pliki w najpopularniejszych

formatach, takich jak DOC, XLS, ODT, ODS, RTF, CSV, PPT itp. Dlatego można przesyłać

do serwisu swoje istniejące pliki, bez konieczności tworzenia ich od podstaw. Wygląd

pulpitu i paska narzędzi jest znany z pulpitu komputera i sprawia, że edytowanie

dokumentów jest proste. Klikając przyciski paska narzędzi, możesz pogrubiać i

podkreślać tekst, robić wcięcia, zmieniać czcionkę i format liczb, zmieniać kolor tła

komórek itd. (http://www.google.com/google-d-s/intl/pl/tour1.html 4.11.2011)

Kontrola dostępu do dokumentów

Wszystkie dokumenty i wyniki pracy można publikować w formie strony

internetowej. Dokumenty te można publikować w sieci w postaci standardowych stron

internetowych za pomocą jednego kliknięcia, jest więc to bardzo proste w obsłudze.

Rycina 9. Fragmenty widoku udostępniania dokumentu http://www.google.com/

google-d-s/intl/pl/tour3.html 4.11.2011).

Wszystkie dokumetny można kontrolować a szczególnie kto może mieć do nich

dostęp w przypadku publikacji w formie stron internetowych. Można również

publikować materiały tak, aby mogli je oglądać wszyscy, tylko wybrani użytkownicy lub

nikt – osoba zarządzająca, właściciel dokumentu decyduje o formie i sposobie

udostępnienia. Możesz również przesyłać dokumenty do własnego blogu. Po utworzeniu

dokumentu możesz go przesłać do swojego blogu. Możesz go publikować na szkolnej

stronie lub grupie. Dzięki usłudze Google Apps udostępnianie ważnych dokumentów,

arkuszy kalkulacyjnych i prezentacji w firmie lub grupie jest bardzo łatwe, funkcjonalne,

precyzyjne i bezpieczne (http://www.google.com/google-d-s/intl/pl/tour3.html 4.11.2011).

Organizacja i przechowywanie dokumentów. Bezpieczne przechowywanie i

organizacja wyników pracy

Wszystkie dokumenty możesz czytać i modyfikować z dowolnego miejsca. Nie

trzeba pobierać żadnych dokumentów ale można to zrobić jeśli jest taka potrzeba.

Posiadanie dostępu do swoich dokumentów, arkuszy i prezentacji z dowolnego

komputera podłączonego do internetu jest możliwe dzięki wyposażenia w standardową

przeglądarkę. Dodatkowym atutem jest fakt, iż serwis jest bezpłatny.

Rycina 10. Fragmenty widoku organizacji dokumentów na dysku on-line.

(http://www.google.com/google-d-s/intl/pl/tour4.html 4.11.2011)

Na e-dysku można przechowywać bezpiecznie wyniki swojej pracy. Dzięki

możliwości przechowywania i automatycznego zapisywania plików na serwerze nie

należy obawiać się awarii lokalnego dysku ani przerw zasilania.

Wszystkie dokumenty można łatwo zapisać i eksportować jako kopie na swoim

PC. Można również zapisywać dokumenty i arkusze kalkulacyjne na swoim komputerze

w formatach DOC, XLS, CSV, ODS, ODT, PDF, RTF i HTML.

Wszystkie dokumenty można w sposób dowolny organizować i przeszukiwać w

uporządkowanych folderach za pomocą prostych funkcji przeciągaj i upuszczaj.

(http://www.google.com/google-d-s/intl/pl/tour4.html 4.11.2011)

2.4 Współpraca w czasie rzeczywistym. Udostępnianie i współpraca w czasie

rzeczywistym

Wszystkie pliki i foldery istniejące w wirtualnym dysku można udostępnić

wybranym osobom przez wprowadzenie adresów e-mailowych osobom. W ten sposób

automatycznie zostanie wysłane zaproszenie do dokumentu wraz z linkiem. Plik ten lub

folder automatycznie też znajdzie się w naszych dokumentach na wirtualnym dysku.

Zaproszona osoba posiada dostęp do dokumentu natychmiast. Każdy, kto został

zaproszony do przeglądania lub edycji dokumentu, arkusza lub prezentacji, ma do niego

dostęp natychmiast po zalogowaniu. Może go też udostępniać innym osobom.

Rycina 11. Fragment widoku sposobu udostępnienia dokumentu. (http://www.google.

com/google-d-s/intl/pl/tour2.html 4.11.2011).

Wszystkie dokumenty możemy przez podzielenie się, czyli udostępnienie

edytować i wyświetlać razem z innymi użytkownikami w czasie rzeczywistym. Poza tym

mamy do dyspozycji czat w którym można dyskutować edycję i formatowanie

dokumentu. Dokumenty mogą być przeglądane i edytowane przez wiele osób

jednocześnie, nawet do 50. W przypadku arkuszy na ekranie jest wyświetlane okno

czatu, a poprawki w dokumentach pozwalają zobaczyć kto, co i kiedy zmienił i aktualnie

zmienia treść dokumentów. Wspólne przeglądanie prezentacji jest proste, ponieważ

wszystkie osoby uczestniczące w prezentacji mogą ją śledzić automatycznie razem z

prezenterem (http://www.google.com/google-d-s/intl/pl/tour2.html 4.11.2011).

2.5 Kalendarz

Zarządzanie czasem - Kalendarz Google

Funkcja kalendarz umożliwia łatwe organizowanie spotkań. W tym celu należy

określić godzinę i wprowadzić szczegóły dotyczące spotkania. Kalendarz Google wysyła

zaproszenia i informuje o odpowiedziach gości. Współdzielone kalendarze projektów to

kalendarze, które można udostępniać całej szkole lub tylko wybranym osobom.

Współpracownikom można przyznawać prawa do edytowania i wyświetlania

udostępnionych wydarzeń wraz z ich harmonogramami.

Utworzone kalendarze można umieszczać w Witrynach Google lub w dowolnej

innej witrynie internetowej. Wszystko jest proste i nie wymaga znajomości technik

programowania. Współdziałanie to inaczej możliwość synchronizacji kalendarza

programu Microsoft Outlook z Kalendarzem Google.

Powody dla których warto używać Kalendarza Google to m.in.:

można udostępniać swój harmonogram - współpracownikom, rodzinie i

znajomym, a także uzyskiwać dostęp do harmonogramów udostępnionych Ci przez inne

osoby. Planowanie jest łatwiejsze, gdy dysponuje się informacjami na temat dostępności

innych,

można mieć dostęp do kalendarza w drodze – możesz używać

synchronizacji dwukierunkowej z kalendarzem w telefonie komórkowym lub mobilnej

wersji Kalendarza Google przeznaczonego dla urządzeń z małymi ekranami, możesz

uzyskiwać dostęp do swojego kalendarza poza biurem,

użytkownik nie zapomni o żadnym wydarzeniu - przypomnienia, które

można dostosować, pomagają w dotrzymywaniu terminów. Powiadomienia możesz

otrzymywać w postaci e-maili lub wiadomości tekstowych wysyłanych bezpośrednio na

telefon komórkowy. W polskich sieciach operatorów usługa jest darmowa,

można wysyłać zaproszenia i śledzić odpowiedzi – możesz zapraszać inne

osoby na wydarzenia zapisane w kalendarzu. Goście mogą odpowiadać na Twoje

zaproszenia za pośrednictwem e-maili lub Kalendarza,

łatwo można synchronizować dane z aplikacjami na komputerze - dostęp

do kalendarza można uzyskać w dowolny sposób i w dowolnym momencie,

synchronizując wydarzenia z programami Microsoft Outlook, Apple iCal i Mozilla

Sunbird,

można pracować w trybie offline - nawet bez połączenia z internetem

możesz mieć dostęp do swojego kalendarza. Dzięki dostępowi w trybie offline możesz

przeglądać kalendarz w wersji tylko do odczytu – bez względu na miejsce, w którym

przebywasz,

usługa jest darmowa.

Rycina 12. Fragmenty widoku kalendarza (https://www.google.com/calendar/

b/0/render?tab=oc 5.12.2011).

2.6 Konto e-mailowe.

Gmail w Aplikacjach Google to rozszerzona wersja popularnej usługi Gmail firmy

Google, która oferuje organizacjom dowolnej wielkości wydajność, bezpieczeństwo i

funkcjonalność klasy biznesowej. Oto podsumowanie obsługiwanych funkcji.

Dostępność poszczególnych funkcji w domenie zależy od używanej wersji Aplikacji

Google. Aplikacja umożliwia internetowe usługi pocztowe oraz bezpieczny dostęp z

każdego miejsca i urządzenia.

W odróżnieniu od aplikacji poczty e-mail zarządzanej za zaporą sieciową, Gmail

jest usługą hostowaną, która umożliwia użytkownikom logowanie się za pomocą

dowolnej przeglądarki internetowej na dowolnym urządzeniu. Użytkownicy uzyskują

dostęp do poczty e-mail przechowywanej bezpiecznie na serwerach firmy Google, a nie

na ich komputerach czy na Twoim serwerze poczty.

Dzięki Gmailowi w Aplikacjach Google użytkownicy mogą mieć własne adresy w

Twojej domenie (użytkownik@twojadomena.com). Ponadto mogą uzyskiwać dostęp do

Gmaila pod Twoim adresem URL (np. poczta.twojadomena.com) i pracować w

przeglądarce bez reklam Gmaila, za to z logo i barwami Twojej organizacji.

Konto mailowe gmail to bardzo nowoczesne rozwiązanie pozwalające między

innymi:

kontrolowanie spamu – zaawansowane filtry zapobiegają przedostawaniu się

spamu do skrzynek odbiorczych użytkowników, umożliwiając im skupienie

uwagi na ważnych wiadomościach,

nie trzeba usuwać wiadomości – 25 GB przestrzeni dyskowej na użytkownika

pozwala zachować wszystko, co w przyszłości może okazać się ważne,

komunikacja z jednego miejsca – poczta e-mail, komunikator internetowy i

możliwość nawiązywania wysokiej jakości połączeń wideo i głosowych bez

uruchamiania oddzielnej aplikacji,

błyskawiczne szukanie w archiwum – dzięki wbudowanej wyszukiwarce Google,

znajdowanie archiwalnych wiadomości e-mail i rozmów z komunikatora jest

bardzo szybkie,

ochrona przed wyciekami danych – tworzenie niestandardowych zasad

dotyczących danych przychodzących i wychodzących, aby zapewnić

bezpieczeństwo ważnych informacji za pomocą zabezpieczeń poczty e-mail,

współdziałanie – to synchronizacja skrzynki odbiorczej programu Microsoft

Outlook z Gmailem.

Rycina 13. Fragmenty widoku konta Gmail (https://mail.google.com/mail/u/0/ shva

=1#inbox 5.12.2011).

Podstawowe aplikacje do komunikacji takie jak Gmail i Kalendarz Google to przede

wszystkim:

ciągła innowacyjność – wykorzystująca wysoki poziom innowacyjności internetu

w swoich działaniach biznesowych,

mniejsze koszty – nie musisz inwestować w sprzęt, oprogramowanie ani

najnowsze aktualizacje,

uniwersalny dostęp – dostęp do danych z każdego miejsca za pomocą Gmaila lub

innej aplikacji poprzez połączenie z przez protokół IMAP lub POP, za pomocą

programu Microsoft Outlook lub urządzenia przenośnego jak np. smartphone lub

tablet,

usługa klasy biznesowej – usługa Google Apps oferuje gwarancję dostępności

przez 99,9% czasu i telefoniczną pomoc techniczną w przypadku problemów

krytycznych,

bezpieczna infrastruktura – wielopoziomowa ochrona zapewnia bezpieczeństwo

danych biznesowych.

Usługa - Gmail offline

Obsługiwana wersja Gmail offline jest dostępna we wszystkich wersjach usługi

Google Apps. Opcja wyłączenia Gmaila offline dla domeny jest jednak dostępna tylko w

przypadku usługi Google Apps dla Firm i Google Apps dla szkół i uczelni.

Gmail offline pozwala użytkownikom na dostęp do poczty i pisanie nowych

wiadomości bez połączenia z internetem lub w sytuacji, gdy połączenie jest zawodne

bądź wolne. Gdy użytkownicy ponownie się połączą, Gmail automatycznie wyśle

wszelkie oczekujące wiadomości.

Przeglądarki umożliwiające korzystanie z Gmaila offline to: Chrome (zalecana),

Microsoft Internet Explorer 8.0 oraz Mozilla Firefox 3.6.

2.7 Witryny Google

Google Sites to inaczej Google Witrnyny jest aplikacją internetową, dzięki której

tworzenie witryny zespołu jest tak samo łatwe, jak edytowanie dokumentu. Dzięki

Google Sites użytkownicy mogą szybko zebrać w jednym miejscu różnorodne

informacje, takie jak nagrania wideo, kalendarze, prezentacje, załączniki i tekst, a

następnie bez trudu je publikować, umożliwiając ich przeglądanie lub edycję niewielkiej

grupie użytkowników, całej organizacji albo wszystkim internautom. Aby rozpocząć

korzystać z Witryn Google, włącz tę usługę w panelu sterowania. Obejrzyj ten

samouczek wideo, aby uzyskać szczegółowe instrukcje dotyczące tworzenia witryn po

włączeniu tej usługi w swojej domenie.

Podstawowymi cechami produktu jest dostosowywanie interfejsu witryny do

charakteru danej grupy lub projektu, czy też tworzenie nowej podstrony jednym

kliknięciem przycisku. Coraz większa jest też liczba dostępnych typów stron: strony

internetowe, strony z ogłoszeniami, strony do przechowywania plików, strony z

gadżetami i strony z listą. Innym atutem jest centralny dostęp do informacji: osadzanie

rozbudowanej zawartości (filmów wideo, dokumentów, arkuszy kalkulacyjnych i

prezentacji usługi Dokumenty Google, pokazów slajdów usługi Picasa i gadżetów

iGoogle) na dowolnej stronie i przesyłanie plików z załącznikami. Dodatkowo

użytkownik w roli administratora może zarządzać ustawieniami uprawnień w celu

osiągnięcia żądanego poziomu prywatności (od pełnej prywatności do pełnej jawności

witryny).

Rycina 14. Widok edycji witryny (https://sites.google.com /site/abbritishstudio/

5.12.2011).

2.8 Blogi

Blogger to narzędzie internetowe, które pomaga błyskawicznie publikować

materiały w sieci – kiedykolwiek przyjdzie Ci na to ochota. To czołowe narzędzie w

szybko rozwijającej się dziedzinie publikacji internetowych znanych jako weblogi lub

„blogi”.

Blogger zapewnia możliwość automatyzacji (i znacznego skrócenia) procesu

publikowania blogów bez konieczności pisania kodu lub martwienia się o instalowanie

jakiegokolwiek rodzaju oprogramowania serwerowego czy skryptów. Mimo to nadal

daje on pełną kontrolę nad wyglądem i lokalizacją bloga.

Dokładniej rzecz ujmując – zamiast ręcznie pisać kod postów bloga i często

przesyłać najnowszą wersję swojej strony, zamieszczasz posty na swoim blogu,

przesyłając prosty formularz przy użyciu witryny Bloggera. Efekty są od razu widoczne

w Twojej witrynie, która jest zgodna z Twoim projektem.

Blogspot to usługa hostowania weblogów obsługiwana przez twórców Bloggera.

W związku z tym jest bardzo dobrze zintegrowana z Bloggerem – nie wymaga

skomplikowanej konfiguracji.

Rycina 15. Widok formularza edycji bloga (http://www.blogger.com

/rearrange?blogID=8950330611541410586 5.11.2011)

Rycina 16. Widok utworzonego bloga (http://abbritishstudio.blogspot.com 5.12.2011).

II Część praktyczna

W części praktycznej autor przedstawił rozwiązania, które zostały wypracowane w

ciągu ostatnich miesięcy pracy w systemie szkolnictwa. Są to rozwiązania autorskie i z

drugiem strony bardzo praktyczne.

3. Hardware on-line

Najważniejszym aspektem pracy dyrektora jest dobra organizacja dokumentów.

Jedną z tradycyjnych form jest układ folderów w przestrzeni dyskowej typowego PC’ta.

Niestety w wersji freeware’owej nie ma możliwości udostępnienia całej przestrzni

dyskowej z komputera do dysku on-line na platformie google. Można natomiast

udostępniać całe foldery i ich strukturę. Niemniej jednak należy ją najpierw stworzyć w

aplikacji i układzie folderów na platformie google. Rycina 17 przedstawia widok i układ

folderów na typowym dysku komputera. Natomiast rycina 18 przedstawia analogiczny

układ folderów ale już w stworzonej przez autora przestrzeniu dyskowej w wersji on-

line. Jednolity układ dokumentacji jest warunkiem koniecznym do sprawnego

funkcjonowania szkoły i jej dokumentacji, wspomaga również kierowanie

wieloosobowym zespłem. Szczegółowy układ folderów znajduje się na koncie platformy

google pod loginem publicznegimnazjum oraz w aneksie jako Appendix 1.

Rycina 17. Widok organizacji dokumentacji szkolnej na dysku PC (komputer autora).

Dokumentacja szkolna należy podkreślić jest przechowywana w bezpiecznej

wirtualnej przestrzeni dyskowej sieci. Tylko ściśle określone i wybrane dokumenty

mogą zostać udostępniane wybranym osobom. Ilość miejsca na jednej domenie nie

ogranicza użytkownia. Autor obecnie posiada ponad 1000 dokumentów które łącznie

zajmują niewiele ponad 15% przestrzeni. Klucz w ogromnej wydajności tkwi w

niezwykle wydajnym mechanizmie konwertowania dokumentów do znikomych

rozmiarów.

Rycina 18. Widok organizacji dokumentacji szkolnej na dysku on-line

(https://docs.google.com/?tab=mo&authuser=0#folders/0BzOrdOE2Mg7mNjNhODA4MTItN2VlM

i00NzYyLTk3YTAtYTZmN2U5OGE3Y2Mz 5.12.2011).

Wszystkie dokumenty istniejące w wirtualnej przesrzeni dyskowej można

udostępniać ale także tworzyć nie tylko z komputerów ale również z przenośnych

urządzeń jak smarphony czy tablety.

4. Office on-line i off-line dla pakietu biurowego Microsoft

Istnienie wirtualnej przestrzeni dyskowej oraz oprogramowania stało się faktem

wraz z platformą google. Jest to bardzo pomocne ponieważ użytkonik nie musi martwić

się akutalizacją oprogramowania offica, oprogramowania systemu czy programów

antywirusowych. W pakiecie office google można tworzyć wszyskie typy dokumentów o

czym wspomniano już w rozdziale teoretycznym i pokazano na rycinach 1-5. Praktyczny

widok tworzenia typu dokumentów jest pokazany na rycinie 19. Jak widać, dużo

prostszy i funkcjonalny sposób tworzenia dokumentów oferuje platforma google niż

Microsoft. Wynika to przede wszystkim z faktu obecności tylko najważniejszych funkcji

każdego z programów tzn. najczęściej używanych ale jednocześnie zapewniających

prawidłową edycję i format dokumentów.

Dodatkowym atutem jest pełna synchronizacja między dokumentami

wirtualnymi a dokumentami w tradycyjnym ujęciu znajdującymi się na dysku

komputera. Taka funkcja jest dostępna poprzez instalację aplikacji Google Cloud Connect

umożliwiającą pracę na dokumentach mimo braku dostępu do internetu. Instalacja

takiej wtyczki jest bardzo prosta i funkcjonalna w użyciu i nie skupia uwagi

użytkownika. Import dokumentów z wersji pakietu Microsoft Offica do przestrzeni

wirtualnej przestrzeni dyskowej odbywa się automatycznie. Należy jednynie owy

dokument w przestrzeni dyskowej odpowiednio uporządkować tj. przenieść do

porządanego folderu. Udostępniony dokument znajdujący się w przestrzeni dyskowej

może być widoczny jako dokument tylko do odczytu bądź z możliwością edycji. Taki

dokument posiada swój indywidualny adres sieciowy www który może funkcjonować

jak samoddzielna strona. Wszelkie też zmiany nanoszone na dokument w systemie off-

line na komputerze aktualizują dokument od razu po połączeniu z internetem. Takie

rozwiązanie umożliwia posiadanie i współdzielnie z dowolną liczbą osób tego samego

dokumentu, tj. tej samej wersji dokumentu. W każdym momencie można również

zobaczyć historię dokonywanych zmian oraz zapisać dowolną wersję sprzed wybranej

kolejnej zmiany. Nie ma więc obaw, iż stracimy aktualność dokumentu oraz

przekształcane dane. Taki dokument prezentuje rycina 20.

Rycina 19. Widok organizacji i możliwości tworzenia różnuych typów dokumentów w

wirtualnej przestrzeni dyskowej (https://docs.google.com/?tab=mo&authuser

=0#folders/0BzOrdOE2Mg7mNjNhODA4MTItN2VlMi00NzYyLTk3YTAtYTZmN2U5OGE3Y2Mz

5.12.2011).

Rycina 20. Widok dokumentu word i zainstalowanej aplikacji Google cloud connect pod

paskiem narzędzi wraz z linkiem od wirtualnego dokumentu.

5. Tworzenie dokumentów on-line i off-line. Współpraca w czasie rzeczywistym

Wszystkie wyniki pracy można publikować w formie stron internetowych a

następnie udostępniać trzypoziomowo. Pierwszy poziom udostępniania jak pokazano

na rycinie 21 dotyczy prywatnego dostępu do dokumetów tylko dla osób wymienionych

poniżej. Drugi poziom to dostęp do dokumentu jest możliwy dla posiadaczy linku do

tego dokumetnu a trzeci poziom jest udostępnieniem nieograniczonym dla wszystkich

użytkowników internetu. Dodatkowym atutem takiego udostępniania jest automatyczna

aktualizacji nanoszonych zmian w dokumencie. Udostępnienie następuje jak widać na

rycinie przez wpisanie adresu mailowego. Po dokonaniu tego informacja o

udostępnieniu trafia wprost na skrzynkę mailową odbiorcy oraz na jego wirtualny dysk.

Trzeba tu jednak podkreślić iż dokument wciąż jest tylko jeden, tak więc mimo dzielenia

dokumentu z wieloma osobami pozostaje wciąż tylko jedna aktualna wersja. Tym

samym znika potrzeba wysyłania jakichkolwiek dokumentów jako załączników. Należy

zwrócić również uwagę iż każda osoba która ma udostępnienie do dokumentu może ten

dokument zapisywać na twardym dysku, drukować czy tez dalej udostępniać innym

osobom. Niejmniej jednak można ograniczyć prawa odbiorcom do wyłącznego oglądania

dokumentu jak również do edycji, co pozostaje w gestii właściciela dokumentu.

Wszystkie dokumety mogą być modyfikowane z dowolnego komputera,

smartphona czy tabletu podłączonego do internetu. Poza tym dokumenty te mogą być

modyfikowane przez kilka osób jednocześnie tak jak to dla przykładu pokazuje rycina

22. Dokonywana modyfikacja jest widoczna innym kolorem wraz z loginem

użytkownika.

Rycina 21. Widok organizacji udostępniania różnych typów dokumentów dla wybranych

osób (https://docs.google.com/document/d/1yQhhMpCM0O6MXMtkjUhytjBVW7b

RyAyehHNp74FAM6I/edit 5.12.2011).

W trakcie dokonywania zmian istnieje możliwość jednoczesnego czatowania czy

też videokoferecji w celu uzgodnienia edycji i formatowania.

Rycina 22. Widok współtworzenia dokumentu przez dwóch użytkowników. Użytkownik

przeciwny jest widoczny z loginem i zaznaczeniem (różowy kolor) jakich dokonał

zmian (https://docs.google.com/document/d/1yQhhMpCM0O6MXMtkjUhytjBVW7bRyAyeh

HNp74FAM6I/edit 5.12.2011).

6. Kalendarz google w pracy szkoły

Funkcja kalendarz szkolnego może być wykorzystywana m.in. do organizacji rad

pedagogicznych, egzaminów gimnazjalnych, wywiadówek, planu pracy i zajęć w ramach

godzin „karcianych”, kół zainteresowań czy też planu lekcji. Przykład planu lekcji

pokazuje rycina 23 a plan dnia rycina 24. Takie kalendarz lub kalendarze można

udostępniać wybranym osobom lub też je współtworzyć. Współpracownicy np.

nauczyciele mogą mieć dostęp do niektórych kalendarzy z możliwością edycji a do

innych tylko z możliwością wyświetlania. Pracownicy szkoły mogą też tworzyć swoje

kalendarze oraz współdzielić je. Każde pojedyncze spotkanie można formatować

indywidualnie i może ono być wydarzeniem jednostkowym bądź powtarzane dowolną

ilość razy np. co poniedziałek lub tylko do końca pierwszego semestru. Tym samym przy

założeniu, iż plan lekcji nie ulegnie zmianie raz utworzony obowiązuje cały rok na każdy

tydzień nauki. O każdym wydarzeniu użytkownik/użytkownicy mogą zostać

poinformowani w formie przypomnienia za pomocą sms’a bądź mailowo. Taki kalendarz

można też umieszczać bezpośrednio w dowolnum oknie witryny bądź bloga.

Tygodniowy plan lekcji

Rycina 23. Widok organizacji tygodnia szkolnego (https://www.google.com/

calendar/b/0/ren der?tab=oc 5.12.2011).

Dzienny rozkład dnia

Rycina 24. Widok organizacji planu dnia (https://www.google.com/calendar

/b/0/render?tab=oc 5.12.2011).

7. Dziennik elektroniczny

W nowoczesnej szkole nie może zabraknąć dziennika elektronicznego. Na ryku

istnieje kilka firm oferujących podobną usługę. Niestety dla wielu samorządów barierę

stanowi cena tych produktów i usług. Wykorzytanie dokumentu excel jako arkusza z

ocenami nie jest może tak precyzyjne jak usługi wsponianych firm ale usługa jest

całkowicie nieodpłatna i użytkownik posiada pełną kontrolnę nad dokumentem.

Przykład prowadzonego e-dziennika pokazuje rycina 26. Dokument udostępniony jest

tylko uczniom tej klasy i ich rodzicom. Dodatkowo zostosowano znakowanie uczniów za

pomocą nickname, czyli nazw znanym tylko im i ich rodzicom.

Taki arkusz można również zastosować do analizy testów czy egzaminów

gimnazjalnych, szczególnie teraz kiedy takie egzaminy dotyczą np. w części

przyrodniczo-matematycznej takich przedmiotów jak matematyka, biologia, geografia,

chemia, fizyka. W tej sytuacji każdy nauczyciel dokonuje sprawdzenia swej części zadań,

natomiast wyniki wpisuje w jeden dokument zbiorczy. Tu można tworzyć wykresy i

funkcje oraz tworzyć ogólne opracowanie wyników i analizę dokumentów.

Rycina 25. Widok dokumentu excel i zainstalowanej aplikacji Google cloud connect pod

paskiem narzędzi wraz z linkiem od wirtualnego dokumentu (5.12.2011).

Rycina 26. Widok wirtualnego dokumentu excel w wersji do edycji zgodnego z

dokumentem of-line na twardym dysku, (https://docs.google.com/spreadsheet/ccc

?key=0AnPEd3cBSjmidEdSVTRCNkNFcH FubDBGNkRzaktTekE&hl=en_GB 5.12.2011)

Wszystkie dokumenty tworzone w wersji off-line w pakiecie Microsoft Office

można bezpośrednio za pomocą aplikacji Google Cloud Connect umieścić wprost w sieci,

jak równiez można te dokumenty bezpośrednio edytować. Tą funkcję pokazuje rycina 27

przedstawiająca dokument w wersji do wyświelania z możliwością edycji on-lina.

Rycina 27. Widok wirtualnego dokumentu excel w wersji do podglądu zgodnego z

dokumentem of-line na twardym dysku, (https://docs.google.com/viewer?a=v&pid

=explorer&chrome=true&srcid=1r0jJxwB8gC7PdZ5X545c9QKVgSVIKnKetY_byA-W88c&hl=en_GB

5.12.2011)

8. Witryny szkolne

Witryny to inaczej proces wizualizacji zachodzących zmian i mających miejsce

wydarzeń szkolnych oraz procesu zarządzania jednostką. Jednum z działań jest

tworzenie wycieczek szkolnych, zielonych szkół, wyjazdów wymiany studenckiej z

partnerami w ramach programu Comenius oraz wielu innych. Przykład stworzonej

witryny obozu językowego pokazuje rycina 28. Jest to wielopoziomowa witryna z

możliowścią zbierania informacji od uczestników za pomocą umieszczonego w niej

formularza. Zawiera one też podstawowe dane o wydarzeniu. Witryny podobnie jak inne

dokumenty umożliwiają kontrolę nad nimi, edycję przez kilka udostępnionych wcześniej

osób.

Rycina 28. Widok stworzonej witryny. Organizacja obozu/kolonii językowych (https://

sites.google.com/site/englishcampin greecein2011 05.12.2011)

Witryny mogę też służyć do wizualizacji osiągnięć uczniów w ramach ralizacji na

przykład projektów gimnazjalnych. Poniższa rycina 29 pokazuje aktualnie prowadzony

taki projekt w Zespole Szkół w Tuchowiczu. Takie witryny mogą być użyte jako medium

informacyjne, strona zbierająca dane, strona do przechowywania i dzielania się plikami

jak filmy, zdjęcia, dokumenty, arkusze kalkulacyjne czy prezentacje.

Rycina 29. Widok stworzonej witryny. Organizacja projektu gimnazjalnego. (https://

sites.google.com/site/jesttakiemiejscenaziemi 05.12.2011)

9. Blogi

Blog to narzędzie internetowe, które pozwala na bardzo szybkie publikowanie

materiałów w sieci. Narzędzie jest bardzo proszte w obsłudze, a użytkownik posiada

nad nim kontrolę zarówno w sferze udostępniania jak i wyglądzie graficznym.

Rycina 30 przedstawia fragment bloga i sposób jego wykorzystania jako źródła e-

lekcji online dla przedmiotu biologia. Nauczyciel nie potrzebuje książki a uczeń zeszytu

aby lekcja biologii została przeprowadzona pomyślnie. Każda jednostka lekcyjna

zawiera konspekt lekcji oraz wszystkie niezbędne materiały do jej przeprowadzenia jak:

zdjęcia, ryciny, wykresy, prezentacje (rycina 32), filmy (rycina 31), zadania

sprawdzające (rycina 33), pracę domową i ankiety (rycina 34) z automatyczną funkcją

prezentacji jej wyników (rycina 35). Formularz ten został wykorzystany w ramach

odbywjącego się konkursu i obchodów Dni Europy na najlepszą prezentację

multimedialną. Udostępniona pracownia internetowa w ramach 5 minutowej przerwy

pozwoliła na uzyskanie kilkudziesięciu głosów i wizualizaję uzyskanych wyników w

ocenie publiczności.

Rycina 30. Widok stworzonego bloga. Lekcje biologii on-line (http://biologyteachers

desktop-lessons.blogspot.com 05.12.2011).

Rycina 31. Widok bloga z fragmentem przebiegu lekcji on-line. Prezentacja filmu.

(http://biologyday.blogspot.com 05.12.2011).

Rycina 32. Widok bloga z fragmentem przebiegu lekcji on-line. Prezentacja z

możliwością widoku w wersji pełnoekranowej (http://biologyteachersdesktop-

lessons.blogspot.com 05.12.2011).

Rycina 33. Widok bloga z fragmentem przebiegu lekcji on-line. Praca sprawdzająca

wiedzę ucznia z treści lekcji (http://biologyday.blogspot.com 05.12.2011).

Rycina 34. Widok pliku źródłowego ankiety. (https://docs.google.com/spreadsheet/ccc?

key=0AnPEd3cBSjmidENPTTVIRnpNYVBoaUdjSmtIRmpWYnc&hl=pl#gid=0

5.12.2011).

Rycina 35. Wynik automatycznie wygenerowanego podsumowania ankiety.

https://docs.google.com/spreadsheet/gform?key=0AnPEd3cBSjmidENPTTVIRnpNYVB

oaUdjSmtIRmpWYnc&hl=pl&gridId=0#chart

10. Podsumowanie

Szkoły podejmące wyzwanie świadomego zarzadzania kapitałem intelektualnym

szkoły z użyciem innowacyjnych technik zarządzania informacją, bedą miały wieksze

szanse na osiagniecie i utrzymanie przewagi konkurencyjnej na rynku, jakim będzie w

najblizszych latach rynek usług edukacyjnych. Zastosowanie właściwych rozwiązań

informatycznych i umiejętne wykorzystywanie ich możliwości w znaczący sposób

wpływa na pomnażanie zasobów wiedzy i kreowanie kapitału intelektualnego szkoły.

Wszycy uczestnicy tego procesu ale przede wszyskim uczniowie to właściwi beneficjenci

innowacji, którzy osiągną przewagę na ryku szkół średnich, studiów czy też pracy ale i w

przyszłości będą kształtować gospodarkę nie tylko lokalną.

Systemy e-learningu, e-edukacji i wreszcie e-szkoły wprowadzane przez osoby

zarządzające z pewnością pozwalają na efektywne gromadzenie, przetwarzanie i

udostępnianie we właściwym czasie, własciwym odbiorcom niezbednych informacji, w

postaci najbardziej dla nich użytecznej. Systemy te pozwalają na zaspokajanie

indywidualnego zapotrzebowania na szeroko pojęte informacje, co jest szczególnie

istotne ze wzgledu na różny poziom wiedzy i umiejętnosci, jaki reprezentują

użytkownicy systemu. Kierowanie szkołą z pewnością staje się bardzo wydajne,

efektywne i funkcjonalne co pozwala ustanowić nową jakość w edukacji.

E-działania są z reguły kierowane do uczniów i różnych grup pracowników szkoły,

jednak istnieje cała grup e-rozwiazań, które mogą być kierowane na zewnatrz szkoły,

bedą one przyczyniały sie do budowania właściwych relacji z szeroko pojętym

otoczeniem. Za to zadanie odpowiedzialny jest dyrektor szkoły i to on powinien sprostać

takim wyzwaniom. Ma to szczególne znaczenie w przypadku szkoły, wpływa na jej

pozytywne postrzeganie, co pośrednio ma wpływ na wybory dokonywane przez

kandydatów.

11. Wnioski

Analizując trendy współczesnej edukacji oraz kierunek jej rozwoju pod kątem

zarządzania placówką szkolną oraz jej funkcjonowania należy stwierdzić, iż

prezentowana w pracy platforma Google:

1. pozwala na efektywne zarządzanie, gromadzenie, przetwarzanie i

udostępnianie niezbędnych informacji,

2. umożliwia efektywnie, wydajnie i funkcjonalnie zarządzać szkołą,

3. spełnia kryterium nowoczesności i innowacyjności wykorzystania technik

IT w funkcjonowaniu szkoły,

4. pozwala na właściwe wykorzystanie zasobów wiedzy i zarządzanie

kapitałem intelektualnym szkoły - pracowników i beneficjentów oraz

nieskrępowane kreowanie nowej jakości jej uczestników,

5. pozwala kształcić aktualnie w stosunku do wymagań gospodarki opartej

na wiedzy ale i potrzeb rynku pracy,

6. umacnia pozycję konkurencyjną szkoły,

12. Bibliografia

1. Bakonyi J. 2011. Wyzsza Szkoła Humanitas w Sosnowcu. TECHNOLOGIE

INFORMACYJNE W ZARZADZANIU KAPITAŁEM INTELEKTUALNYM SZKOŁY

WYZSZEJ. Zeszyty Naukowe.

2. Bibl, 2001. Biblioteczka Reformy MEN, O edukacji informatycznej, Warszawa

2001,

3. Cassese S. 2002. W dobie reform administracyjnych, „Samorząd terytorialny”, nr

6.

4. Furmanek M. 1999. Technologia informacyjna w zarządzaniu szkoła, „Dyrektor

szkoły”, nr 12.

5. Gawrecki L., 1997. Techniki pracy menedżera oświaty czyli jak powinien działać

profesjonalny dyrektor szkoły, Wyd. eMPi2, Poznań.

6. Google 2011. Platforma Google. www.google.com.

7. Grudzewski W. M., Hejduk I. K. 2008. Zarzadzanie technologiami. Zaawansowane

technologie i wyzwanie ich komercjalizacji, Difin, Warszawa.

8. Hirschheim, R., Klein, H. K. and Lyyitnen, K.: Information 1995. Systems

Development and Data Modeling; Conceptual and Philosophical FoundaITons,

Cambridge.

9. Hyla M. 2007. Przewodnik po e-learningu, Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.,

Kraków.

10. Inte, 2001. Intel. Nauczanie ku przyszłości, UAM, Poznań.

11. Kasiewicz S., Rogowski W., Kicinska M. 2006. Kapitał intelektualny.

Spojrzenie z perspektywy interesariuszy, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.

12. Konieczniak, M. 1999. Czy jesteśmy skazani na system?, „Biuletyn informacyjny.

Informatyka dla szkoły”, Wrocław, nr 4.

13. Kumar, K. 1995. From Post-Industrial to Post-Modern Society: New theories of

the contemporary world.

14. Laskowski P. 2000. Zarządzanie informacją finansową w jednostkach samorządu

terytorialnego pozyskujących środki z funduszy Unii Europejskiej, w:

Monitorowanie otoczenia. Nowicki A.: Zarys teorii doskonalenia systemów

informacyjnych w zarządzaniu, Wrocław.

15. Mroziewski M. 2008. Kapitał intelektualny współczesnego przedsiebiorstwa.

Koncepcje, metody wartosciowania i warunki jego rozwoju, Difin, Warszawa.

16. Olszak C.M., Ziemba E., 2006. Zarys koncepcji zastosowania technologii

informatycznych w zarzadzaniu kapitałem intelektualnym, www.ue.

katowice.pl//images/user/File/katedrainformatykiekonomicznej/PIT2006Olsz

ak - Ziemba.pdf.

17. Pawłowska A. 1999. Administracja Publiczna, zagadnienia wstępne, Lublin.

18. Pielachowski J. 1999. Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą, Wyd. eMPi2,

Poznań.

19. Pora, 1993. Poradnik dyrektora i nauczyciela, Informatyka w szkole, Vulcan,

Wrocław.

20. Prog, 2000. Program nauczania informatyki „Informatyka 2000”, Agencja

Wydawniczo-Reklamowa Czarny Kruk, Bydgoszcz.

21. Prokop P. 2004. Wybrane problemy zarządzania jakością w administracji

publicznej, w: Samorząd lokalny w Polsce. Społeczno-polityczne aspekty

funkcjonowania, Lublin.

22. Rozp, 2002. Rozporządzenie MENiS z 26.02.2002 r. w sprawie podstawy

programowej... (Dz. U. Nr 51 z 2002 r., poz. 458).

23. Sapiński F. 1997. Ocena stanu informatyzacji zarządzania szkołą, „Dyrektor

szkoły” 1997, nr 3.

24. Siudyka M. 2000. Zmagania z zarządzaniem, „Dyrektor szkoły”, nr 1.

25. Sławiński S., 2002. Dyrektor jako osoba odpowiedzialna za formację zawodową

nauczycieli, „Dyrektor szkoły” nr 2.

26. Tabaszewska E., 2003. Zarządzanie informacją w polskich przedsiębiorstwach

przemysłowych, Jelenia Góra.

27. Ujwary-Gil A. 2010. Kapitał intelektualny – problem interpretacji kluczowych

terminów, „Organizacja i Kierowanie”, nr 2.

28. Walczak, M., 2004. Uwarunkowania funkcjonowania bibliotek w społeczeństwie

informacyjnym.

29. Webster, F. 1995. Theories of the information society. London: Routridge.

30. Wiki, 2011. Wikipedia, Dokumenty Google, (http://pl.wikipedia.org/wiki/

Dokumenty_Google 3.11.2011)

31. Zalewski A., 2004. Efekty nowego zarządzania publicznego, w: Gospodarka

lokalna i regionalna w teorii i praktyce, pod red. R. Brola, Wrocław.

32. Zięba J. 1996. O informatyzacji zarządzania szkołą – prawie wszystko. „Biuletyn

informacyjny. Informatyka dla szkoły”, Wrocław, nr 1

33. Zięba, J., 1994. Plan lekcji 2000 – nowa siła, „Biuletyn informacyjny. Informatyka

dla szkoły”, Wrocław, nr 4.

13. Anex

Appendix 1

Dokumenty szkolne

I. Prawo 1. Ustawy 2. Rozporządzenia

i. Rozporządzenia do Karty Nauczyciela ii. Rozporządzenia do Ustawy o systemie oświaty

iii. Pozostałe rozporządzenia 3. Kodeks Pracy 4. Kodeks rodzinny i opiekuńczy 5. Komentarze do aktów prawnych

i. Komentarze do aktów prawnych ii. Dyrektor szkoły i jego statnowiska

iii. Zatrudnianie nauczycieli iv. Kontrola placówki v. Prawo i uczniowie

vi. Nagrody, stypendia i pomoc finansowa vii. Nagrody i inne świadczenia finansowe

viii. Inne komentarze II. Porady prawnicze

1. Nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy 2. Organizacja pracy szkoły 3. Kwalifikacje 4. Wynagrodzenia 5. Urlopy i dni wolne 6. Nagrody jubileuszowe 7. Awans

III. Zarządzanie szkołą 1. Dyrektor

i. Rola dyrektora ii. Poszukiwanie pracowników

iii. Pracownicy niepedagogiczni iv. Ocena ryzyka zawodowego v. poradnik

2. Dokumentacja szkolna i. Archiwizacja i udostępnianie

ii. Prawidłowy obieg dokumentów iii. Regulaminy iv. WSO v. Procedury i instrukcje

vi. Uchwały rady pedagogicznej vii. Decyzje i odwołania

1. Odwołanie z urlopu dla poratowania zdrowia 2. Odwołanie dyrektora ze stanowiska 3. Decyzja o przeniesieniu w stan nieczynny 4. Decyzja dyrektora w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego

programu nauczania 5. Decyzja dyrektora o zwolnieniu ucznia z zajęć wychowania

fizycznego

6. Decycja dyrektora o zwolnieniu ucznia z nauki drugiego języka obcego

viii. Wnioski ix. Formularze

1. Inwentaryzacja w szkole 2. Formularz spisu z natury 3. Formularz zestawienia zbiorczego spisów z natury 4. Folmularz wykazu środków trwałych 5. Formularz zarządzania dyrektora szkoły w sprawie powołania

komisji inwentaryzacyjnej. x. Projekty, wzory

1. Wzór uchwały dotyczącej tygodniowego rozkładu zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych

2. Wzór uchwały w sprawie opinii dotyczącej propozycji przydziału nauczycielom prac i zajęć

3. Wzór uchwały planu pracy szkoły 4. Wzór decyzji o cofnięciu pomocy materialnej 5. Wzór ogłoszenia konkursu 6. Wzór decyzji o przyznaniu stypendium socjalnego 7. Wzór uchwały w sprawie upoważnienia danego organu w

sprawach przyznawania pomocy materialnej 8. Wzór regulaminu udzielania pomocy materialnej o charakterze

socjalnym dla uczniów 9. Wzór zawiadomienia o wyborze najkorzystniejszej oferty 10. Wzór ogłoszenia o zamówieniu 11. Wzór protokołu kontroli przeglądu stanu technicznego i

sanitarnego budynku szkoły 12. Wzór przykładowy opis przedmiotu zamówienia 13. Powołanie zespołu egzaminacyjnego w roku szkolnym

2010/2011 14. Świadectwo ukończenia 15. Plan profilaktyki na rok szkolny 2011/2012 16. Arkusz ocen ucznia gimnazjum 17. Legitymacja szkolna 18. Analiza wyników egzaminów zewnętrznych – przykład raportu 19. Projekt planów wydatków i dochodów budżetowych 20. Projekt planu rachunku dochodów własnych 21. Projekt planu wydatków budżetowych 22. Powołanie przedmiotowego zespołu egzaminacyjnego w roku

szkolnym 2010/2011 23. Protokół egzaminu klasyfikacyjnego.

xi. Statuty 1. Statut szkoły – z poprawkami 2. Statut szkoły – tekst jednolity

xii. Inne dokumenty 1. Karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i

higieny pracy. 2. Ramowy plan szkolenia okresowego pracowników

administracyjno-biurowych 3. Przyjęcie ucznia spoza obwodu 4. Zawiadomienie o przekazaniu ucznia 5. Miesięczne sprawozdanie budżetowe 3. Kontrola zarządcza

i. Narzędzia kontroli zarządczej 1. Zarządzenie w sprawie regulaminu ocen pracowników

samorządowych 2. Zarządzenie w sprawie regulaminu ocen nauczycieli 3. Zarządzenie w sprawie ustalenia zasad wstępnej oceny

celowości zaciągania zobowiązań finansowych 4. Zarządzenie w sprawie określenia sposobu prowadzenia

kontroli zarządczej pierwszego stopnia 5. Zarządzenie w sprawie ustalenia instrukcji obejmującej

procedury nadzoru w zakresie gromadzenia, wydatkowania i zwrotu środków publicznych

6. Zarządzenie w sprawie regulaminu udzielania zamówień publicznych

7. Zarządzenie w sprawie ustalenia procedur gospodarowania mieniem stanowiącym własność Szkoły

8. Zarządzenie w sprawie ustanowienia Kodeksu etycznego ii. Opis standardów kontroli zarządczej

1. Standardy kontroli zarządczej – środowisko wewnętrzne 2. Standardy kontroli zarządczej – cele i zarządzanie ryzykiem 3. Standardy kontroli zarządczej – mechanizmy kontroli 4. Standardy kontroli zarządczej – informacja i komunikacja 5. Standardy kontroli zarządczej – monitorowanie i ocena

iii. Kontrola zarządcza – zespoły współpracujące z dyrektorem iv. Obowiązki dyrektorów w zakresie kontroli zarządczej

1. Procedura identyfikacji analizy i określenia reakcji na ryzyko

2. Procedura wyznaczania celów jednostki i ustalenia mierników ich realizacji

v. Kodeks etyki 1. Przykładowy kodeks etyki

vi. Badanie stanu kontroli 1. Przykładowa procedura badania stanu kontroli 2. Załącznik nr 1 do procedury badania stanu kontroli

zarządczej 3. Załącznik nr 2 do procedury badania stanu kontroli

zarządczej 4. Nadzór pedagogiczny

i. Plan nadzoru pedagogicznego 1. Plan nadzoru pedagogicznego w szkole niepublicznej - wzór 2. Plan nadzoru pedagogicznego 2010/2011 - przykład 2 3. Plan nadzoru pedagogicznego na rok 2010/2011 - przykład 4. Przedstawienie radzie pedagogicznej oraz radzie rodziców

planu nadzoru pedagogicznego i organizacji zajęć dodatkowych finansowanych przez organ prowadzący

5. Zarządzenie w sprawie planu nadzoru pedagogicznego 6. Zarządzenie w sprawie powołania zespołu ds. ewaluacji

wewnętrznej 7. Ewaluacja wewnętrzna czy autoewaluacja? 8. Przykładowy plan nadzoru pedagogicznego - wersja 1 9. Przykładowy plan nadzoru pedagogicznego - wersja 2 10. Zmieniony system nadzoru pedagogicznego 11. Procedura przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej 12. Procedura przeprowadzania kontroli

13. Procedura regulująca proces awansu zawodowego nauczycieli

14. Harmonogram przeprowadzania ewaluacji wewnętrznej 15. Raport ewaluacji wewnętrznej 16. Plan kontroli 17. Protokół kontroli przestrzegania prawa przez nauczycieli

ii. Sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego 1. Sprawozdanie z realizacji planu nadzoru pedagogicznego

dyrektora szkoły a. Przykładowe sprawozdanie z realizacji planu

nadzoru pedagogicznego 2. Sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego dyrektora szkoły

wykonywanego w roku szkolnym 2010/2011 3. Sprawozdanie dyrektora szkoły z kontroli wewnętrznej i

nadzoru pedagogicznego 4. Wzory sprawozdań z:

a. działalności Samorządu Uczniowskiego b. pracy pedagoga 1 c. pracy pedagoga 2 d. pracy logopedy e. działalności biblioteki f. realizacji zajęć pozalekcyjnych

5. Przykład sprawozdania z nadzoru pedagogicznego za I semestr roku szkolnego 2009/2010

6. Sprawozdanie z nadzoru pedagogicznego w roku szkolnym 2009/2010

iii. Obserwacje 1. Ewaluacja wewnętrzna – procesy zachodzące w szkole

a. Analiza dokumentów szkoły b. Arkusz obserwacji zajęć edukacyjnych c. Ankieta dla nauczycieli d. Ankieta dla uczniów e. Wywiad grupowy z rodzicami

2. Narzędzia do ewaluacji a. Przykładowe narzędzia ewaluacyjne w zakresie

awansu zawodowego i oceny pracy nauczycieli b. Przykładowe narzędzia ewaluacyjne w zakresie

koncepcji pracy szkoły c. Przykładowe narzędzia ewaluacyjne w zakresie

badania losów absolwentów d. Przykładowe narzędzia ewaluacyjne w zakresie

nawyków higienicznych i zdrowotnych e. Przykładowe narzędzia ewaluacyjne w zakresie

poprawy warunków lokalowych f. Przykładowe narzędzia ewaluacyjne w zakresie

współdziałania nauczycieli g. Przykładowe narzędzia ewaluacyjne w zakresie

wzmacniania więzi społecznych h. Raport ewaulacji i. analiza wyników sprawdzianu, egzaminu j. udział w konkursach, olimpiadach, uroczystościach k. przestrzeganie praw dziecka i praw człowieka l. realizacja podstawy programowe

m. współpraca z rodzicami n. zajęcia dodatkowe

3. Obserwacja zajęć prowadzonych przez nauczyciela pod kątem realizowania treści podstawy programowej, ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania podręcznika

4. Analiza wyników sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego w kontekście ewaluacji

5. Monitorowanie realizacji podstawy programowej w klasach I-III Szkoły Podstawowej w latach 2009/10, 2010/11, 2011/12

6. Arkusz ewaluacji lekcji 7. Jak skonstruować ankietę w procesie ewaluacji? 8. Przykładowa ewaluacja WSO w klasach IV na próbie 58

uczniów 9. Działania kontrolne dyrektora 10. Zbiorcze zestawienie wyników klasyfikacji rocznej w

gimnazjum 11. Zestawienie udziału uczniów w konkursach

przedmiotowych 12. Zestawienie wyników klasyfikacji zachowania uczniów w

gimnazjum 13. Nadzór pedagogiczny w praktyce

a. Ewaluacja jako strategia nadzoru 14. Wyniki egzaminu gimnazjalnego i analiza wyników

egazminu a. Rok szkolny 2010/2011 b. Rok szkolny 2011/2012

15. Najpopularniejsze metody badawcze ewaluacji 16. Cechy obserwacji 17. Procedura przeprowadzania obserwacji zajęć 18. Wewnątrzszkolne zasady procesu obserwacyjnego 19. W jaki sposób opracować własny arkusz obserwacyjny? 20. Arkusze obserwacji

a. Plan i harmonogram obserwacji zajęć b. Arkusz obserwacji c. Arkusz obserwacji 1 d. Arkusz obserwacji 2 e. Arkusz obserwacji 3 f. Arkusz obserwacji 4 g. Arkusz obserwacji 5 h. Arkusz obserwacji 6 i. Arkusz obserwacji 7 j. Arkusz obserwacji imprezy szkolnej k. Arkusz obserwacji zebrania z rodzicami l. Arkusz obserwacji zajęć pozalekcyjnych m. Arkusz obserwacji psychologicznej n. Arkusz obserwacji uroczystości szkolnej

21. Dokumentowanie obserwacji a. Schemat rozmowy przedobserwacyjnej b. Schemat rozmowy poobserwacyjnej c. Scenariusz rozmowy przedobserwacyjnej d. Arkusz rozmowy przedobserwacyjnej e. Notatka poobserwacyjna

f. Ankieta poobserwacyjna g. Scenariusz rozmowy poobserwacyjnej h. Protokół z obserwacji i. Arkusz poobserwacyjny

22. Arkusze obserwacyjne rok szkolny 2010/2011 a. Arkusz obserwacji lekcji języka polskiego

23. Arkusz obserwacji pracy zespołów przedmiotowych 24. Arkusz obserwacji uroczystości szkolnej 25. Arkusz obserwacji zajęć pozalekcyjnych 26. Arkusz obserwacji działań samorządu uczniowskiego 27. Arkusz obserwacji lekcji geografii

5. Organizacja pracy placówki i. Łączenie szkół – regulacje prawne, obowiązki dyrektora

ii. Impreza masowa w szkole iii. Regulacje prawne dotyczące zakupu usług edukacyjnych iv. Likwidacja szkoły wchodzącej w skład zespołu szkół v. Procedura tworzenia arkusza organizacyjnego pracy szkoły

vi. Dowóz uczniów do szkół – odpowiedzialność za organizację i koszty

vii. Rekolekcje – odpowiedzialność za uczniów, rola nauczycieli viii. Podstawowe warunki niezbędne do realizacji zadań przez szkoły i

nauczycieli ix. Obowiązki dyrektora szkoły związane z organizacją i

przeprowadzeniem egzaminu maturalnego x. Współpraca poradni psychologiczno-pedagogicznej ze szkołą w

świetle nowych przepisów prawa oświatowego xi. System wspierania rozwoju ucznia oraz udzielania pomocy

psychologiczno-pedagogicznej 1. Karta indywidualnych potrzeb ucznia - wzór I 2. Karta indywidualnych potrzeb ucznia - wzór II 3. Zarządzenie w sprawie utworzenia zespołu - wzór I 4. Zarządzenie o utworzeniu zespołu - wzór II 5. Plan działań wspierających - wzór I 6. Plan działań wspierających - wzór II 7. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny - wzór I 8. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny - wzór II

xii. Rządowy program „Radosna szkoła” – założenia, cele i realizacja 1. Formularz wniosku dyrektora szkoły - place zabaw 2. Formularz wniosku dyrektora szkoły - miejsca zabaw 3. Wzór sprawozdania dyrektor szkoły - place zabaw 4. Wzór sprawozdania dyrektora szkoły - miejsca zabaw

xiii. Powszechne prawo do informacji publicznej w szkole xiv. Procedury tworzenia klas sportowych w szkołach xv. Karta rowerowa – nowe regulacje

xvi. „Moje Boisko – Orlik 2012” – zasady zgłaszania się do programu oraz jego funkcjonowanie

xvii. Opracowanie szkolnej listy tematów do części ustnej egzaminu maturalnego

1. Wzór dokumentu, z którego zdający może korzystać podczas egzaminu

2. Przykłady tematów 3. Wzór bibliografii do ustnej części egzaminu maturalnego z

języka polskiego

xviii. Decyzja o skreśleniu z listy uczniów lub o przeniesieniu ucznia do innej szkoły

1. Wzór decyzji w sprawie skreślenia ucznia z listy uczniów xix. Ferie ze szkołą – jak zorganizować zimowisko?

1. Umowa dyrektor-dyrektor 2. Porozumienie dyrektor-nauczyciel

xx. Świetlice potrzebne od zaraz 1. Karta zgłoszenia dziecka - wzór 1 2. Karta zgłoszenia dziecka - wzór 2 3. Karta pobytu

xxi. Innowacje i eksperymenty pedagogiczne 1. Karta zgłoszeniowa innowacji pedagogicznej 2. Uchwała rady pedagogicznej - wprowadzenie eksperymentu

xxii. Wpływ nieodpowiednich warunków atmosferycznych na prowadzenie zajęć w szkołach

xxiii. Uprawnienia policji i straży miejskiej (gminnej) w kontakcie ze szkołą i uczniem

xxiv. Odpowiedzialność za wypadki mające miejsce na terenie szkoły i poza nim

xxv. Dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych: prawa, obowiązki i planowanie

xxvi. Szkolny doradca zawodowy xxvii. Procedura likwidacji szkoły

1. Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem – szkoła publiczna

2. Zawiadomienie rodziców o likwidacji szkoły publicznej xxviii. Świadczenia kompensacyjne – nauczycielskie wątpliwości

xxix. Dostosowanie szkół do przyjęcia sześciolatków xxx. Deklaracja przystąpienia do egzaminu maturalnego

xxxi. Nowa reforma – założenia Ministerstwa Edukacji Narodowej xxxii. Komentarz dotyczący nowych zasad pomocy psychologiczno-

pedagogicznej w szkołach 1. Informacja dla rodziców

xxxiii. Nowe zasady współpracy szkół z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi

xxxiv. Obsługa finansowa, administracyjna i organizacyjna szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego

xxxv. Szczególne uprawnienia nauczycieli szkół wiejskich xxxvi. Przepisy dotyczące utrzymania w czystości pomieszczeń

kuchennych i stołówki oraz przechowywania żywności w stołówkach szkolnych

xxxvii. Przegląd szkoły pod względem bezpieczeństwa xxxviii. Jak zorganizować półkolonie w szkole?

1. Formularz zgłoszenia wypoczynku dzieci i młodzieży 2. Formularz zgłoszenia wypoczynku organizowanego poza

granicami Polski 3. Karta kwalifikacyjna uczestnika wypoczynku

xxxix. Uprawnienia emerytalne nauczycieli xl. Zebranie plenarne rady pedagogicznej

1. Regulamin Rady Pedagogicznej xli. Ocena wyników nauczania

xlii. Liczba godzin pracy nauczyciela przeznaczonych do dyspozycji dyrektora

xliii. Terminarz zadań i wydarzeń z planu pracy szkoły i kalendarza szkolnego

xliv. Struktura organizacyjna uczniów w klasach przydzielonych nauczycielowi

xlv. Zmiany w statutach szkolnych - czego należy się spodziewać? xlvi. Przepisy i normy dotyczące utrzymania boisk sportowych oraz

innych obiektów o charakterze sportowym na terenie szkoły xlvii. Zmiany w statutach szkół

xlviii. Procedura wyboru i zatwierdzania podręczników xlix. Zestaw podręczników obowiązujących w roku szkolnym

l. Podręczniki w szkole - uregulowania prawne li. Procedura ustalania terminu wystawiania ocen śródrocznych i

rocznych (semestralnych) oraz powiadamiania uczniów i ich rodziców o przewidywanych ocenach rocznych i semestralnych

lii. Egzaminy gimnazjalne według nowych zasad liii. Procedura powoływania przedmiotowych zespołów

egzaminacyjnych do przeprowadzenia ustnego egzaminu maturalnego

liv. O czym powinien pamiętać dyrektor pod kątem przygotowania szkoły do sezonu zimowego

lv. Lista kontrolna przeprowadzenia kontroli przygotowania szkoły do sezonu zimowego

lvi. Sprawdzian, egzamin gimnazjalny dla uczniów z indywidualnymi potrzebami psychofizycznymi i edukacyjnymi

lvii. Czynności dyrektora szkoły dotyczące zgłaszania uczniów do Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych w zakresie sprawdzianu po szkole podstawowej i egzaminu po gimnazjum

lviii. Kalendarz roku szkolnego 2010/2011 - wzór lix. Szkolny plan nauczania na rok 2010/2011 - wzór lx. Obowiązki dyrektora szkoły w zakresie planowania pracy

dydaktycznej lxi. Planowanie pracy dydaktycznej w oparciu o ramówki w roku

szkolnym 2010/2011 lxii. Zakładanie księgi arkuszy ocen uczniów

lxiii. Deklaracja przystąpienia ucznia (słuchacza) szkoły lub oddziału z językiem nauczania mniejszości narodowej do egzaminu/części egzaminu w klasie trzeciej gimnazjum w języku mniejszości narodowej

lxiv. Deklaracja przystąpienia ucznia (słuchacza) szkoły lub oddziału z językiem nauczania mniejszości narodowej do sprawdzianu w klasie szóstej w języku mniejszości narodowej

lxv. Informacja o możliwości przystąpienia do sprawdzianu/egzaminu lub jego części w języku mniejszości narodowej i związane z tym obowiązki rodzica/prawnego opiekuna

lxvi. Potwierdzenie przekazania informacji o obowiązkach rodzica deklarującego chęć przystąpienia ucznia do egzaminu lub jego części w języku mniejszości narodowej

lxvii. Sprawdziany i egzaminy w języku mniejszości narodowej lxviii. Jak zorganizować lekcje etyki w szkole?

lxix. Oświadczenie rodzica dotyczące uczestnictwa dziecka w lekcjach religii/etyki

lxx. Oświadczenie ucznia o chęci uczestnictwa w zajęciach etyki/religii

lxxi. Jak wygląda wcześniejsze przyjęcie do szkoły dziecka sześcioletniego?

lxxii. Wniosek rodziców/opiekunów prawnych o przyjęcie dziecka do klasy pierwszej szkoły podstawowej

lxxiii. Odroczenie obowiązku szkolnego - kiedy i dlaczego? lxxiv. Decyzja w sprawie odroczenia obowiązku szkolnego lxxv. Organizacja egzaminów poprawkowych

1. Informacja o odmowie na odbycie się egzaminów poprawkowy

2. Informacja o wyrażeniu zgody na odbycie się egzaminów poprawkowych

3. Powiadomienie o terminie egzaminu poprawkowego 4. Prośba o przeprowadzenie egzaminu poprawkowego 5. Prośba o przeprowadzenie egzaminu poprawkowego z

dwóch przedmiotów 6. Protokół z odbytego egzaminu poprawkowego

lxxvi. Ogłoszenie dodatkowej rekrutacji dla absolwentów lxxvii. Uczeń spoza obwodu szkoły

lxxviii. Planowanie pracy w szkole podstawą jej funkcjonowania 1. Plan pracy szkoły - przykład 2. Plan pracy szkoły - wzór

lxxix. Tygodniowy rozkład zajęć lxxx. Wzór aneksu do arkusza organizacj pracy szkoły

lxxxi. Wzór kalendarza imprez szkolnych lxxxii. Przyjęcie do użytku szkolnego zestawu programów nauczania

lxxxiii. Zarządzenie dyrektora w sprawie Szkolnego Zestawu Programów Nauczania

lxxxiv. Zwołanie rady pedagogicznej i zatwierdzenie podczas niej planu pracy szkoły oraz zaopiniowanie dokumentów związanych z organizacją szkoły

lxxxv. Likwidacja i przekształcenie warsztatów szkolnych działających w formie gospodarstw pomocniczych

lxxxvi. Arkusz klasyfikacji rocznej lxxxvii. Informacja o przewidywanej ocenie nagannej z zachowania

lxxxviii. Karta oceny zachowania (dla ucznia) lxxxix. Rada klasyfikacyjna

xc. Informacja o ocenach niedostatecznych xci. Informacja o zagrożeniu nieklasyfikowania

xcii. Karta oceny zachowania (dla wychowawcy) xciii. Uzasadnienie oceny nagannej xciv. Analiza pracy szkoły xcv. Szkolny plan nauczania w gimnazjum

xcvi. Zmiany w arkuszu organizacyjnym szkoły xcvii. Postępowanie dyrekcji szkoły w przypadku ujawnienia ucznia

zagrożonego demoralizacją i przestępczością xcviii. Protokół powypadkowy

xcix. Arkusz kontroli w zakresie sposobu prowadzenia arkuszy ocen uczniów przez publiczne szkoły podstawowe i gimnazja dla dzieci i młodzieży

c. Zasady wynajmowania pomieszczeń szkolnych 1. Regulamin

ci. Grypa A/H1N1 zalecenia dla placówek oświatowych cii. Organizacja zajęć pozalekcyjnych - perspektywa prawna

ciii. Jak zdobyć dofinansowanie na zajęcia pozalekcyjne? civ. Przekazanie danych do bazy danych oświatowych cv. Bezpieczna stołówka szkolna - o czym należy pamiętać, by

prawidłowo zorganizować żywienie w szkole? cvi. Podstawy prawne funkcjonowania biblioteki szkolnej

cvii. Przeprowadzenie eksperymentu pedagogicznego w szkole cviii. Wprowadzanie w szkole innowacji pedagogicznej

cix. Procedura wprowadzania innowacji oraz składania dokumentacji do kuratorium

cx. Przykładowy plan wdrożenia innowacji pedagogicznej w szkole cxi. Karta zgłoszenia innowacji pedagogicznej

cxii. Wzór uchwały RP w sprawie zgłoszenia innowacji cxiii. Projekty oświatowe, na które można uzyskać dofinansowanie z

funduszy unijnych cxiv. Praktykant w szkole - obowiązki dyrektora i opiekuna praktyk

wobec studenta 1. Załącznik nr 1 - zgoda dyrektora na odbycie przez studenta

praktyki 2. Załącznik nr 2 - zaświadczenie z odbytej praktyki

pedagogicznej 3. Załącznik nr 3 - przykładowa charakterystyka i ocena pracy

studenta podczas praktyki szkolnej cxv. Zasady udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-

pedagogicznej w publicznych przedszkołach, szkołach i placówkach

cxvi. Zakres stosowania w szkole przepisów Ustawy o ochronie danych osobowych

cxvii. Przekształcenie placówki w szkołę z oddziałami integracyjnymi cxviii. Szkoła a ochrona praw autorskich - w jakich sytuacjach może dojść

do ich naruszenia i jak temu zaradzić? cxix. Jakie zmiany czekają dyrektorów po wejściu nowego

rozporządzenia o podstawie programowej i ramowych planach nauczania?

6. Marketing i promocja szkoły 7. Fundusze szkoły 8. Przemówienia okolicznościowe 9. Scenariusze rad pedagogicznych 10. Stawki i wskaźniki

IV. Nauczyciele V. Uczniowie

VI. Rodzice VII. Konferencje oświatowe

VIII. HACCP i żywienie IX. Adresy instytucji