“ÜÇÜNCÜ DALGA”: POSTMODERNİZMİN JEOPOLİTİĞİ · “Üçüncü Dalga” (“Kavram” olarak) jeopolitik kavramı, uluslararası ilişkilerdeki şu sorulara yanıt bulmaya

“ÜÇÜNCÜ DALGA”: POSTMODERNİZMİN JEOPOLİTİĞİ

CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIESORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

“THE THIRD WAVE”: GEOPOLITICS OF POSTMODERNISM

ТРЕТЬЯ ВОЛНА: ГЕОПОЛИТИКА ПОСТМОДЕРНИЗМА

THE BLACK SEA INTERNATIONAL CENTER FOR RESEARCH AND DIALOGUE

THE BLACK SEA INTERNATIONAL

ORSAM Rapor No:131THE BLACK SEA INTERNATIONAL

Rapor No: 26, Kasım 2012

ISBN: 978-605-4615-28-5

ORSAM Rapor No: 131The Black Sea International Rapor No: 26

Kasım 2012




Ankara - TURKEY ORSAM © 2012Content of this report is copyrighted to ORSAM. Except reasonable and partial quotation and exploitation under the Act No. 5846, Law on Intellectual and Artistic Works, via proper citation, may not be used or re-published without prior permission by ORSAM. Assessments expressed in this report reflect only the opinions of its authors and do not represent the instiutional opinion of ORSAM.

STRATEJİK BİLGİ YÖNETİMİ, ÖZGÜR DÜŞÜNCE ÜRETİMİ

ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

TarihçeTürkiye’de eksikliği hissedilmeye başlayan Ortadoğu araştırmaları konusunda kamuoyunun

ve dış politika çevrelerinin ihtiyaçlarına yanıt verebilmek amacıyla, 1 Ocak 2009 tarihinde Or-

tadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) kurulmuştur. Kısa sürede yapılanan kurum,

çalışmalarını Ortadoğu özelinde yoğunlaştırmıştır.

Ortadoğu’ya BakışOrtadoğu’nun iç içe geçmiş birçok sorunu barındırdığı bir gerçektir. Ancak, ne Ortadoğu ne de

halkları, olumsuzluklarla özdeşleştirilmiş bir imaja mahkum edilmemelidir. Ortadoğu ülkeleri,

halklarından aldıkları güçle ve iç dinamiklerini seferber ederek barışçıl bir kalkınma seferber-

liği başlatacak potansiyele sahiptir. Bölge halklarının bir arada yaşama iradesine, devletlerin

egemenlik halklarına, bireylerin temel hak ve hürriyetlerine saygı, gerek ülkeler arasında ge-

rek ulusal ölçekte kalıcı barışın ve huzurun temin edilmesinin ön şartıdır. Ortadoğu’daki sorun-

ların kavranmasında adil ve gerçekçi çözümler üzerinde durulması, uzlaşmacı inisiyatifleri ce-

saretlendirecektir Sözkonusu çerçevede, Türkiye, yakın çevresinde bölgesel istikrar ve refahın

kök salması için yapıcı katkılarını sürdürmelidir. Cepheleşen eksenlere dâhil olmadan, taraflar

arasında diyalogun tesisini kolaylaştırmaya devam etmesi, tutarlı ve uzlaştırıcı politikalarıyla

sağladığı uluslararası desteği en etkili biçimde değerlendirebilmesi bölge devletlerinin ve halk-

larının ortak menfaatidir.

Bir Düşünce Kuruluşu Olarak ORSAM’ın ÇalışmalarıORSAM, Ortadoğu algalımasına uygun olarak, uluslararası politika konularının daha sağlıklı

kavranması ve uygun pozisyonların alınabilmesi amacıyla, kamuoyunu ve karar alma meka-

nizmalarına aydınlatıcı bilgiler sunar. Farklı hareket seçenekleri içeren fikirler üretir. Etkin

çözüm önerileri oluşturabilmek için farklı disiplinlerden gelen, alanında yetkin araştırmacıla-

rın ve entelektüellerin nitelikli çalışmalarını teşvik eder. ORSAM; bölgesel gelişmeleri ve trend-

leri titizlikle irdeleyerek ilgililere ulaştırabilen güçlü bir yayım kapasitesine sahiptir. ORSAM,

web sitesiyle, aylık Ortadoğu Analiz ve altı aylık Ortadoğu Etütleri dergileriyle, analizleriyle,

raporlarıyla ve kitaplarıyla, ulusal ve uluslararası ölçekte Ortadoğu literatürünün gelişimi-

ni desteklemektedir. Bölge ülkelerinden devlet adamlarının, bürokratların, akademisyenlerin,

stratejistlerin, gazetecilerin, işadamlarının ve STK temsilcilerinin Türkiye’de konuk edilmesini

kolaylaştırarak bilgi ve düşüncelerin gerek Türkiye gerek dünya kamuoyuyla paylaşılmasını

sağlamaktadır.

www.orsam.org.tr

ORSAMORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

Vladimir Karyakin

Emekli albay, askerî ilimler doktoru, Rusya Stratejik Araştırmalar Enstitüsü uzmanı. Rusya Stratejik Görevler Birliği, Moskova’daki 27. Merkezî İlmî Araştırmalar Enstitüsü ve SSCB Askerî Hava Kuvvetleri’nde görev yaptı. Uzun bir süre boyunca nükleer si-lah kullanımının verimliliği konusunu araştırdı. Günümüzde savunma siyaseti, askerî darbeler, silahlı mücadelenin şekil ve metotları, Rusya Federasyonu’nun çıkarları çer-çevesinde Orta ve Yakın Doğu ile Orta Asya’daki gelişmeler gibi konular üzerinde çalışmaktadır. Yakın ve Orta Doğu’nun Jeopolitik Dinamiği ve Günümüz Dünyasındaki Jeopolitik Dinamikte ABD’nin Askerî Siyaseti ve Stratejisi adlı iki kitabı dâhil olmak üzere otuza yakın çalışması yayımlanmıştır.

4 the black sea ınternatıonalRapor No: 26, Kasım 2012

TAKDİM

SSCB’nin yıkılışı, modern tarihimizin en önemli olaylarından biri olmuştur. SSCB ve Doğu Blok’unun yıkılmasından sonra dünya haritası yeniden yapılandırılmış, yeni ülkeler söz konusu haritaya adlarını yazdırmış, iki kutuplu dünya düzeni, tek kutuplu dünya düzenine dönüşmüş, ülkeler artık çok farklı tehditlerle karşı karşıya kalmışlardır. SSCB’nin dünya terminolojisine kazandırdığı glasnost, perestroyka gibi kelimeler de artık anlamını yitirmiş, “yönetilebilir demokrasi”, “renkli devrim” gibi yeni terminolojiler, uluslararası terminoloji sözlüklerinde yerlerini almışlardır. Yine gerek günlük gazetelerde gerekse de ilmî çalışmalarda medeniyetler çatışması, modernizm ve postmodernizm, jeopolitik önem, postmodernizmin jeopolitiği gibi terimlere artık eskiye nazaran çok daha sık rastlıyoruz.

ORSAM olarak daha önce de yazı ve raporlarını yayımladığımız V. Karyakin’in, Üçüncü Dalga: Postmodernizm’in Jeopolitiği adlı elinizdeki bu çalışmasında bütün bu konuları ayrıntısıyla ele almaktadır. V. Karyakin, ORSAM’ın sıkı işbirliği içerisinde bulunduğu Rusya’nın en önemli stratejik araştırma merkezlerinden RİSİ’nin önde gelen uzmanlarından biridir. Özellikle son dönemde tüm hızıyla gelişen Türk-Rus münasebetleri dolayısıyla Rus araştırmacılarının yeni dünya düzeni ile ilgili düşünceleri Türkiye için büyük önem arz etmektedir. Biz de buna istinaden söz konusu görüşleri siz değerli okuyucularımızla paylaşmaya gayret ediyor, bu raporun büyük ilgiyle okunacağını ümit ediyoruz.

Hasan Kanbolat ORSAM Başkanı

Doç. Dr. Hasan Ali KarasarBlack Sea International Koordinatörü

the black sea ınternatıonalRapor No: 26, Kasım 2012 5

İçindekiler

Takdim ...........................................................................................................................................................4 Giriş ..............................................................................................................................................................7

“Üçüncü Dalga” Jeopolitik Görüşünün Kökeni ..................................................................................8

“Üçüncü Dalga” Jeopolitik Kavramının Araştırma Araçları .............................................................8

“Üçüncü Dalga” Jeopolitik Kavramının Paradigmaları ......................................................................11

Sonuç ..............................................................................................................................................................13


ORSAMTHE BLACK SEA INTERNATIONAL



Giriş

Dünya toplumu, şu anda postmodern uygarlı-ğın sistem krizi olarak temsil edilen sürekli bir kriz çağına girmiş bulunmaktadır. Rus muha-lefetinin protesto gösterileri ve Sovyet son-rası gerçekleştirilen “renk devrimleri” olarak adlandırılan Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki devrimlerdeki sosyopolitik eğilimler, modern dünyanın siyasi dönüşüm süreçlerinin ince-lenmesi için yeni bir araç takımı geliştirme gibi gerçek bir sorunu ortaya koymaktadır. Bu koşullarda, günümüzdeki bu mesele sadece devletlerarası ilişkiler açısından değil, küre-selleşmiş dünya ile yakından bağlantılı olan devletlerin kendi içlerindeki durum açısından da sorun teşkil etmektedir. Uluslararası gü-venlik ve devlet güvenliğine ilişkin tehditlere yönelik uygun ortam Orta Asya, Yakın ve Or-tadoğu ile Afrika kıtası gibi geniş topraklar-daki bölgesel, demografik, dini, ekolojik, gıda ve su sorunlarının daha da kötüleşmesinin altında yatan “kontrollü kaos”, “yumuşak güç” stratejileri ve “dolaylı eylemler” gibi teknoloji-lerin kullanımıyla meydana gelmektedir.

İnsani ve siyasi felaketleri çoğunlukla kabulle-nen toplumsal süreçlerin giderek artan ekse-ninin arka planına bakacak olursak, siyasi bi-limlerin “evrilmediğini, daha ziyade kendi et-rafında daireler çizdiğini” görmek gerekir. “Bu ‘yerinde sayma’ durumu; doğa, matematik ve mühendislik bilimleri gibi diğer bilim alanla-

rındaki gözle görülür ilerlemeyle kıyaslandı-ğında farklılığı göze çarpmaktadır. Matematik ve doğa disiplinleri, birikmiş bilginin iyice öğrenilmesi gerektiğini ve pratik amaçlar için uygun olduğunu öne sürmektedir. Başta siyasi bilimler olmak üzere, sosyal bilimler birbiriy-le çelişen ya da birbirini yok sayan bakış açıla-rını ve kavramları ileri sürmektedir.

R. Collins’in de belirttiği gibi1, toplumsal bi-limlerde birikmiş bilgi popüler değildir. Siyasi ve toplumsal bilimlerde bilgi şu alt kategori-lere ayrılır: ayrı bir araştırma kurumu içinde elde edilmiş ve bu bilim topluluğunun dışın-da tanınmayan “özel birikim”; hiçbir bilimsel topluluğun tanımaması sonucu “kayıp biri-kim”; ve çeşitli alanlardan elde edilen sonuçlar ve bu şekilde algılanıp kabul edilmeyen temel benzerliklere sahip “kabul edilmeyen disiplin-lerarası entegre birikim”. Bu nedenle modern siyasi bilim ve jeopolitiğin, tarafsız bilgi elde etmeyle değil, birbiriyle mücadele eden çeşitli görüşleri bir araya getirip çoğunlukla birbirini çürütmeyle ilgili olduğu sonucuna varırız.

Bu etkenler, modern jeopolitikteki temel yak-laşımları değiştirme, belirli bir bilimsel alanın gelişimindeki durağanlığın üstesinden gel-mek ve tam gelişmiş bilimsel bir statü kazan-dırılması gereken yeni bir jeopolitik kavramı teşvik etmek üzere birikmiş bilgiye ilişkin bir envanter oluşturma gerekliliğinin çerçevesini oluşturmaktadır.

ORSAM Rapor No: 131, Kasım 2012The Black Sea International Rapor No: 26

Hazırlayan: Vladimir Karyakin

ORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ

8


the black sea ınternatıonalRapor No: 26, Kasım 2012

ORSAM

“Üçüncü Dalga” Jeopolitik GörüşününKökeni

Söz konusu sorunların çözümü, V.S. Styopin’in çok sayıdaki karşıt güçler ve tutarsız faktörler ile kompleks sistemlerdeki süreçlerin doğru-sal dışa dönüklüğünü reddetmeyi öne sür-düğü post-klasik olmayan yaklaşım alanında yatmaktadır.1 Son yirmi yıldır meydana gelen birtakım “renk” devrimlerine rağmen, Ka-raganov bu soruna daha yeni işaret ederken şunu kaydetmiştir: “Halkların siyasi ve sosyal varoluş alanlarında insanlık tarihinin hız ve ölçek bakımından eşi benzerine tanık olmadı-ğı değişim, uluslararası idari kurumların eski sistemlerindeki bozulma geçmişleriyle Orta-doğu ve Kuzey Afrika’nın siyasi haritasındaki değişim ve kaynaklar için mücadelede sonraki turun yayılması, ekonomi ve bilginin sürege-len küreselleşmesi, ‘fikri boşluğu’ artırmakta ve bu da dünyayı eski siyasi kuramlar çerçeve-sinde anlayıp analiz edememize yol açmıştır”.2

Post-klasik olmayan yaklaşım jeopolitik alan-da geniş ufuklar açmaktadır.3 Dış etkilere açık olduğu için sosyopolitik sistemleri araştır-mayı, ve insanların bilinçlerini kontrol etmek için siyasi ve bilişim teknolojilerin uygulan-masıyla ortaya çıkan toplumsal düzensizlik ve kaos ortamında işlerlik kazandırmayı müm-kün kılar.4 Bize göre, jeopolitik kalkınmanın söz konusu gidişatına hiçbir alternatif yoktur. Modern jeopolitik trendler üzerinde çalışma yürüten siyaset bilimciler Laplas-Newtoncu determinizm ile doğrusal dışa dönük süreç-lere dayalı uluslararası ve sosyopolitik sorun-ların araştırılmasında geleneksel metotların yetersiz kaldığını nihayet kabul etmişlerdir.

Küreselleşme geçmişine sahip küresel ve böl-gesel siyasetin önde gelen aktörleri arasındaki ulusal çıkarların ve çelişkilerin karmaşık ke-sişimleri, uluslararası şirketlerin politikaları, bankalar, etkili fonlar ve sivil toplum örgütleri beraberinde terör ağları ve uyuşturucu tüc-carları da jeopolitik sorunların araştırılma-sında yeni kavramsal yaklaşımlar geliştirmek için dünya dinamiklerinin esas temellerini ye-niden gözden geçirmeye itmektedir.

Jeopolitiğin gelişim evreleri (klasik, neo klasik ve post-neo klasik) ile Toffler’in insanoğlunun gelişim dalgaları (tarım, sanayi, sanayi sonrası devirler) arasındaki ilişkiyi dikkate aldığımız-da, söz konusu kavramın adı ile E.Toffler’in “Üçüncü Dalga” adlı bilindik eseri arasındaki bağlantıdan söz etmek gerekir.5

“Üçüncü Dalga” (“Kavram” olarak) jeopolitik kavramı, uluslararası ilişkilerdeki şu sorulara yanıt bulmaya uygundur:

- Devleti parçalamak adına “Yumuşak Güç” ve “Dolaylı Eylem” stratejilerinin kullanıl-ması, bilgi ve siyasi yüzleşme altında devlet egemenliğini koruma yolları;

- Büyük ve bölgesel güçlerin hakimiyetini koruma ve liderlik tahsisine ilişkin şekil ve yöntemler;

- Uluslararası ilişkiler ve yeni küresel dü-zenin modern dönüşümlerindeki başlıca trendler ve itici güçler;

- Çeşitli güç merkezlerinin rekabeti hâlinde ulusal ve uluslararası güvenliğin sürekliliği için yol ve yöntemler.

Ne var ki söz konusu hedeflere rağmen bu kavram çerçevesindeki incelemede ortaya ko-nan bir dizi sorun belirsizliğini korumaktadır. Bunun sebebi ise siyasi yaşamın, söz konusu kavramın incelemesindeki sorun döngüsünü sürekli gözden geçirme ihtiyacı yaratan yeni toplumsal ve siyasi gerçekler ve etkenlerin öngörülemez bir biçimde ortaya çıkışıyla ni-telendirilmesidir. Dolayısıyla kavramın sınır-ları, belli bir bölge veya ülkenin kalkınmasın-da mevcut ve artan tehdit ve trendlere bağlı olarak kaçınılmaz bir değişim gösterecektir.

“Üçüncü Dalga” Jeopolitik Kavramının Araştırma Araçları

Kavramın temelini oluşturan araştırma araç-ları arasında şunlar sıralanabilir:

1. Zaman birimindeki sosyopolitik sistemle-rin gelişimini ortaya çıkarmak ve incelemek adına uluslararası ilişkileri tüm karışıklıkları


“ÜÇÜNCÜ DALGA”: POSTMODERNİZMİN JEOPOLİTİĞİ ORSAMTHE BLACK SEA INTERNATIONAL

ve çeşitlilikleri içinde incelemeye olanak sağ-layan sistem-dinamiği yaklaşımı.6

2. Sosyal düzensizlik dinamikleri ve “kontrol-lü kaos” koşullarında sosyopolitik sistemlerin araştırma metotlarının evrilmesi.

3. Jeopolitik durumun başlangıcı ve geri çev-rilmez gelişiminden önce sosyopolitik sis-temlerdeki evrim trendlerine yönelik tedbirli öngörü için “ileriye yönelik kontrol” ilkesinin gerçekleştirilmesi amaçlı genetik algoritmala-rın temeline dayalı evrim modellemesi. Bu ise uluslararası çevrelerin “ön” kontrolünü ger-çekleştiren sistemlerdeki geribildirim bağlan-tısının dahil edilmesiyle gerçekleştirilebilir. Bu döngü ise de sistem gelişimindeki elveriş-siz eğilimlerin ilk ortaya çıktıkları evrelerde sistemdeki sapmaların iyileştirilmesi prensi-biyle çalışmaktadır.

4. Neo klasik sonrası jeopolitikte önemini kaybetmemiş geleneksel bilimsel depodan devralınan karşılaştırmalı devletlerarası araş-tırmalar. Analiz için önemli bir dizi etkenin kıyaslanmasıyla, mevcut jeopolitik koşulları yansıtan dünya politikasının siyasi konuları-nın jeopolitik potansiyellerinin temel para-metrelerini detaylı bir biçimde analiz etmek mümkündür.

Kavramın işlevlerine baktığımızda, insani bi-limlerin analiz edilmesi konusunda ortak bir zorluk olan tahsisin belli bir kompleks yapıya sahip olduğunu da göz önünde bulundurmak gerekir, zira gerçek hayattaki işlevleri saf bir bakış açısıyla sunulamaz.

Ne var ki, bu işlevleri şu şekilde alt bölümlere ayırmak mümkündür: genel-teorik planda si-yasi bilimin akademik bir dalı ile çalışan gno-seolojik; askeri-siyasi, ekonomik, demografik ve etnik- mezhebi koşulların analiz ve tahmi-nine yönelik prognostik; ve dünya politikası aktörlerinin çok taraflı etkileşiminin koşulla-rına ilişkin sosyo-politik süreçlerin yönetimi konusunda siyasi liderler için tavsiyelerin ge-lişimini amaçlayan idari işlev.

Kavramın akademik boyutunun esas görevi belli bir öngörü anlayışı için jeopolitik duru-mun gelişimine dair çeşitli etken ve eğilim-leri arasındaki sebep-sonuç ilişkisini ortaya koymak ve incelemektir. Bu tip araştırmala-rın amacı; tutarlı yapıları olduğu kadar farklı türlü çatışma ve çelişkilerin ortaya çıkma ne-denleri, ayrı devletlerin hegemonyası ve lider-liğine yönelik istek, işbirliği kaynakları ve itici güçleri beraberinde uluslararası bir durumun gelişimine ilişkin istikrarlı eğilimleri de ortaya çıkarmaktır.

Kavramın prognostik işlevi ise ülkelerin ve bölgelerin sosyopolitik gelişiminin karakteri-ni ve eğilimlerini, farklı ülkelerin bölgesel ve iç durumundaki benzerliğin nicel yöntemleri temelinde inceler; bu da küresel ve bölgesel siyasi eğilim ile süreçleri ortaya çıkarmaya ve anlamaya olanak sağlamaktadır. Bu ara-da araştırmacı nesnel ve öznel bilgileri, res-mi istatistiki verileri, siyasi liderlerin amaç ve niyetleriyle ilgili yayınları, dünya ve bölge politikalarındaki çeşitli konulara ilişkin faali-yetleri ele alır. Öznel bilginin değeri oldukça büyüktür, zira siyasi liderlerin kişiliğini ortaya koyar, jeopolitik süreçlerin psikolojik yanını tahmin etmeye olanak tanır, devlet yöneti-mindekilerin, siyasi liderlerin, siyasi süreçle-re katılan toplumdaki dini ve etnik grupların aklındaki siyasi ve toplumsal koşulların geli-şiminde nesnel eğilimlerin yansımasındaki yeterlilik düzeyine dair tahminde bulunmayı mümkün kılar.

Sonuç itibariyle prognostik işlev siyasi liderle-rin hareketleri ile jeopolitik koşullarının tah-minine dayanarak temel jeopolitik süreçlere ilişkin eğilimleri yeterli düzeyde yansıtmayı mümkün kılmaktadır. Bu bakımdan jeopolitik durumun sürekli gözetim altında tutulması özel bir öneme sahiptir.

Kavramın idari işlevi ise ilk ikisinin sonucu olarak ortaya çıkar. Politika kararlarının de-taylandırılması için siyasi liderlere gerekli bil-gileri sağlamayı amaçlar.

10



ORSAM

Genel anlamda “Üçüncü Dalga” jeopolitiğinin temel görevi, gelişim dinamiklerini ve trendle-rini açığa çıkarmak adına sosyopolitik süreç-lerin evrimini araştırmaktadır.

Kavramın konu alanları şunları içermektedir:

- Modern yayılmacılık metotları, formları ve yapısı;

- Devleti parçalama teknolojileri, insan bi-lincinin ve insanların ulusal, kültürel ve dini kimliklerinin değişime uğraması;

- Jeopolitik potansiyeller ve uluslararası iliş-kilerin dünya düzenindeki devletlerin sta-tüsüne etkisi;

- Askeri-siyasi engeller, birlikler, devletlerin oluşumu, genişlemesi ve düşüşüne tol açan etkenler;

- Jeopolitik etki ve gücün bölgesel ve dünya merkezleri arasındaki işbirliği ve rekabet ilişkilerini belirleyen etkenler.

Kavrama ilişkin tanımlar kaos teorisi, benlik organize sistemleri ve sosyopolitik dinamik-lere yönelik neo-klasik sonrası yaklaşım gibi bilimsel bilgi alanlarına olan ilgi dolayısıyla mantıksal bir kanıtlama, genelleme ve işbir-likçi yaklaşım bakımından geleneksel jeopoli-tikteki mevcut tanımlara göre farklılık göster-mektedir. Bu ise kavrama ait tanımların sos-yolojik, gerçek ve doğa bilimleri kriterlerine göre birçok grupta incelenmesini beraberinde getirir:

1. Kavramın sosyolojik tanımı ekonomik, yasal, kültürel ve dini etkenlerin siyasi sis-temlerin gelişimi üzerindeki etkisini yansıtır ve çıkarlarını arttırmada siyasi ve toplumsal hareketlerin olduğu kadar bazı ülke ve koalis-yonlarını rakip olarak görür.

2. Kavramın gerçek tanımına ise zaruri kay-nakların bulunması, muhafazası ve kullanıma yönelik bir dizi eylemle ifade edilen bilimsel öğreti olarak jeopolitiğin temel ilkesini açığa çıkararak yön verilmiştir. Jeopolitiğin “zaruri” tanımı uluslararası ve devlet yapılarının iş-leyişi yoluyla jeopolitik kavramını açıklayan,

jeopolitik etkide otoriteyi somutlaştıran ku-rumsal tanımlar yoluyla desteklenmiş önemli niteliğini yansıtır. Bu açıdan bakıldığında kav-ram, siyaseti çatışma ve zıtlıkların çözülme-sinde devletlerin veya sosyopolitik grupların faaliyetleri olarak görmektedir. Modern ulus-lararası ilişkiler temelinde çatışmanın eşiğine gelindiğinde denge kurma prensibi bulun-maktadır.

Söz konusu kavramın “dalga” yorumlamasına geri döndüğümüzde, jeopolitiğin ilk dalgası-nın bir bölgede yaşayan halkların psikolojisini ve karakterini tanımlayan “jeofizik alandaki kişi” ile örtüştüğü görülür. Jeopolitikteki ikin-ci dalga ise, düşmanca ideolojik sistemlerin karşıtlık koşullarında yaşayıp çalışan “ideolo-ji insanı” ile örtüşmektedir. Üçüncü dalga ise küresel enformasyon, ekonomik ve ekolojik alanlarda yaşayıp çalışan, ve “Arap Baharı” ile bir dizi “Renk Devrimi” süresince sosyopoli-tik süreçlerde etki sahibi olan “bilgi çağı insa-nı” ile örtüşmektedir.

3. Doğa bilimleri tanımları kavramın eylem-de bulunan, teleolojik ve sistem tanımlarıyla belirlenmiştir. Eylem tanımları jeopolitik sü-reçlerin sinerjetik karakteri toplumsal kaos ve düzensizlik durumlarında sosyopolitik sis-temlerin dinamiklerini ve modern siyaset ve bilgi teknolojilerinin uygulamasına açıklama getirir. Bu tanımlar jeopolitiği iç ve dış poli-tikanın detaylandırılması için siyasi liderler tarafından kullanılan sosyopolitik süreçlerin simülasyonuna ilişkin matematiksel yöntem-lerin kullanımıyla jeopolitik koşulların tahmi-ni ve denetleme süreci olarak nitelemektedir.

Jeopolitiğin teleolojik tanımı, jeopolitiği bu alandaki konularda çözüm bulmaya ilişkin siyasi idare faaliyeti olarak görmektedir. Bu noktada şu yapıcı anı belirtmek gerekir: belli amaçlara ulaşmak için toplumsal grupların, siyasi partilerin, toplumsal hareketlerin, dev-letlerin ve derneklerin ortak bilinç ve mak-satlı faaliyetlerinde belirttikleri uluslararası ve devletlerarası siyasetin kolektif yapısını bir araya getirme gerekliliği. Söz konusu bakış



açısı, özellikle toplumdaki tek bir bireyin bile rol ve öneminin ulus çapına yayıldığı muhalif ve ayrılıkçı hareketler, “halk ayaklanmaları” ve herhangi bir “renk” devrimi şeklinde kendini gösteren toplumsal düzensizliğin artması ba-kımından doğrudur.

Yukarıda bahsi geçen kavram tanım sistemi hakkında bir genelleme yapacak olursak, te-mel tanımını biçim olarak post-klasik olma-yan ve içerik olarak sinerjetik şeklinde bilim-sel bir bilgi alanı olarak formüle etmek müm-kün ve bu formülasyon sosyopolitik ilişkileri, jeopolitik alanların örgütlenmesi ve asimilas-yonu; küreselleşme koşullarında psikolojik ve siyasi teknolojilerin, bilginin, askeri veya eko-nomik gücün kullanımıyla askeri-politik ve ekonomik hakimiyet ile liderliğin kurulması için kaynakları ifade eder.

“Üçüncü Dalga” Jeopolitik Kavramının Paradigmaları

“Paradigma”, T. Kuhn’un “Bilimsel Devrim-lerin Yapısı”(The Structure of Scientific Re-volutions)7 adlı kitabında tanıttığı felsefe ve sosyolojideki en önemli kavramlardan biri-dir ve Kuhn bu eserinde söz konusu kavramı belli bir bilimsel alanın temeli olarak bilimsel topluluk tarafından algılanan bir dizi temel bilimsel kurulum, temsil ve nosyon olarak ta-nımlamıştır.

Jeopolitikte paradigma kavramı şu şekilde formüle edilmiştir: Paradigma, dinamikleri ve sosyopolitik süreçlerin evrimini belirleyen tüm önemli etkenler göz önüne alındığında modern dünyadaki devletler arasındaki va-roluşsal ilişkileri araştırmak için değerli ve dünya görüşünün temellerini sağlama amaçlı tasarlanmıştır. Belli bir bilimsel kategorinin görevi gözlenebilir bir gerçek olgusunu ve eği-limlerini genellemek ve özünü çarpıtmadan bu gerçeğin kavramsal olarak daha çok yo-rumlanması için başlıca etkenleri seçmektir.

Jeopolitik paradigmalar, ulusal devlet, ideo-lojik, kültürel ve dini etkenleri içermektedir.

Şimdi ise jeopolitik olguya dinamik bir yak-laşımla eğilme zamanıdır. Modern jeopolitik paradigma kurumsal, ekonomik, ideolojik, kültürel, dini ve bilgi gibi jeopolitik alanların çeşitli yorumlamalarındaki değişimleri yan-sıtmalıdır. Paradigmalardaki değişim bilimsel analiz metotlarını varsayan sosyopolitik obje-ler arasındaki ilişkilerin değişimidir.8

Jeopolitikte tam bir uyum henüz gözlenme-miştir. “Jeopolitik alanda yapılan onca çalış-maya rağmen hâlâ büyük bir eksik söz konu-sudur: Paradigmaların kesin olmayan şekilde sınıflandırılması. Bu ise hangisinin gerçek je-opolitik, hangi kavramların günümüz koşul-larında yeterli ve hangilerinin bir kenara atıl-ması gerektiğine ilişkin çeşitli anlaşmazlıklara yol açmaktadır. 9

Söz konusu sorunları çözmeye çalışmak için bazı araştırmacılar jeopolitik yerine yeni pa-radigmaları formüle eden küresel çalışmalar koymaya devam etmektedirler. Dolayısıyla bir öncünün bu yöndeki çalışmaları insanoğ-lunun gelişim evrelerini yansıtan jeopolitik fikirlerin gelişim evrelerini ortaya koymakta-dır:10

– 1. evre – klasik jeopolitik temelini oluştu-ran ve devletlerin siyasetinin coğrafi ko-numlarıyla belirlendiğini ileri süren yeraltı veya coğrafi alan paradigması. Buna göre başlıca jeopolitik aktör ulusal devlettir;

– 2. evre – revizyoniste göre jeopolitik, dev-let ideolojisinin iki siyasi sistemdeki küre-sel muhalefetin farklı kamplara ait olduğu-nu yansıtan bir paradigmaya dayanmakta-dır. Buna göre başlıca aktörler askeri-siyasi bloklardı;

– 3. evre – moderniste göre jeopolitik, kü-reselleşmenin ortaya çıkmasıyla jeo-eko-nomi paradigmasına dayanır. Buradaki başlıca aktörler ise uluslararası şirketler, küresel finansal kurumlar ve küresel bilgi alanlarında çalışan siyasi sivil toplum yapı-larıdır.

12



ORSAM

Söz konusu sınıflandırma yalnızca jeopolitik fikirlerin evrimini değil, aynı zamanda “Soğuk Savaş” döneminde Büyük Güçlerin jeopoli-tik yüzleşmelerinin yerini alan jeoekonomik alanın birleşmesiyle sonuçlanan ekonominin küreselleşmesiyle ifade edilen postmodern çağın özünü de doğru bir şekilde yansıtmak-tadır.12 Ancak jeo-ekonomi paradigması çok geçmeden XXI. Yüzyılın başındaki gerçek-ler karşısında yetersiz kalmıştır. 2008’de baş gösteren dünya ekonomisindeki sistem krizi, serbest piyasa ve liberalizm fikirlerini geçer-siz kılmıştır. Batı’daki liberal fikirlerin itibari sarsılmış hâli, Z. Brzezinski’nin “Büyük Sat-ranç Tahtası”13 isimli kitabıyla daha da vahim bir hal almıştır. Brzezinski bu bu eserinde yakın gelecekte Amerika’nın liderliği ele al-masının kaçınılmaz olduğunu belirtmiştir. Bu ise Rus siyasi topluluğunun, Avrasya’nın Batı’ya boyun eğmesine yönelik Atlantist ve Mondealist’in planları hakkında fikir sahibi olmalarını sağlamıştır.14

Böylece Amerika jeopolitiğinin atalarının çabalarıyla, burada “Ground and Idea” isimli eski jeopolitik paradigmanın yeniden canlan-ma süreci başlamıştır. Rus ulusal vatansever-ler serbest piyasa, insanların ve sermayelerin dünya çapında serbest dolaşımını ileri bir seviyeye taşıyan küreselleşmenin başlıca top-lumsal sorunları çözmediğinin altını çizmek-tedir. Son yaşanan “Arap Baharı” olaylarında görüldüğü gibi bu sadece daha kötüleşmesine yol açar. Küreselleşme, toplumların tabakalaş-masını devam ettirmekte ve sonuç olarak da toplumsal ağlardaki iletişim sayesinde toplu-mun üyelerinin fikri seferberliğini arttırmakta ve bir toplumun bilgi şeffaflığı arka planında maddi ve kolektif ürünlerin dağıtımında ada-letsizliğe ve yoksulluğa yol açmaktadır. Küre-selleşme, başta doğal kaynaklardan mahrum olan ve dünyanın siyasi haritasındaki değişim

planlarının gerçekleşmesi sırasında mahvol-muş ülkeler olmak üzere, geri kalmış ülkeler-deki iş piyasasında milyonlarca insanı işlevsiz bırakmıştır.

Ekonominin küreselleşmesi ve dünyadaki bilgi-iletişim alanının oluşturulması, ulusal egemen devleti kültürel ve dini kimliklerini korumak isteyen ve ulusal toprak ve doğal kaynakların sahibi olarak kalmak isteyenler için neredeyse son sığınak hâline getirmiştir. Küreselleşmeye karşı koyma, paradigmaları ve ideoloji karışımını sözde “Modernist jeo-politik” küreselleşmelere direnen ideologlara dönüştürmüştür.

Bu bakımdan yazar, söz konusu Kavramın metodolojisine dayanarak temel paradigma ve Kavramın metodolojik araç takımının olu-şumu için bir dizi ek paradigmayı da içine alan paradigma sistemini içermesi gerektiğini düşünmektedir. Bu ise yeni jeopolitik yapının yazar versiyonunu da içine alan aşağıdaki tab-loda formalize edilmiş bir halde sunulmakta-dır.

Bütünüyle bakıldığında, söz konusu paradig-ma sisteminin klasik jeopolitikten kalan güç yayılmacılığı paradigmasını, klasik olmayan “Yumuşak Güç” paradigmasını, aynı zamanda devletlerdeki sosyopolitik kaos ve düzensizlik yönetiminin kurulması ve idaresi için bilgi-ağ teknolojilerini, ve devletlerin doğal, insani ve bölgesel kaynaklarını ele geçirme amacıyla her tür modern jeopolitik alanda etki kurmak adına dünya politikasındaki aktörlerin mü-cadelesinde ulusların milli, kültürel ve dini kimliklerinin değişime uğraması ile halkların bilinçleriyle oynama teknolojilerini de içine alan post-klasik olmayan jeopolitik paradig-maları da içine aldığını öne sürmek mümkün.



Tablo 1 Jeopolitik Paradigmaların oluşumuna yönelik iki yaklaşım

Klasik Versiyon Yazar Versiyonu

Jeopolitik Paradigma Evreleri

Klasik Zemin (coğrafi determinizm)

Revizyonist İdeolojiler («Soğuk Savaş» dönemindeki iki süper devletin muhalefeti)

Paradigmalar

Güç Yayılmacılığı

Devletlerin ve imparatorlukların uzun devirli Jeopolitik zirve - gelişim - düşüş süreçleri

Güç muhalefeti ve İdeolojik yayılmacılık

Askeri güç uygulamasının hariç tutulmadığı «Dolaylı Eylem» ve «Yumuşak Güç» stratejileri altında jeopolitik süreçlerin hızlı eğimi

Jeopolitik «dalgalar»

İlk dalga - «Klasik Jeopolitik»

İkinci dalga - «Klasik olmayan Jeopolitik»

Modernist Jeo-ekonomi

(uluslararası şirketler ve sınırlar ötesi siyasi sivil toplum örgütleri liderliğindeki dünyanın küreselleşmesi)

Jeopolitik alanın tüm sahalarındaki her tür klasik olmayan Jeopolitik» yayılmacılık

Devletlerin sosyopolitik sistemlerindeki toplumsal kaos ve düzensizlik yönetimindeki bilgi-ağ teknolojilerinin uygulaması

Üçüncü dalga - «Post — sahalarındaki her tür klasik olmayan Jeopolitik»

Sonuç

Modern dünyada devletlerin jeopolitik is-teklerinin rotası askeri-coğrafi açıdan eko-nomik, finansal ve bilişim alanlarına doğru; son zamanlarda ise uluslararası sahnede etki yaratmak ve liderlik elde etmek için dünya politikasındaki aktörlerin mücadelesinde di-ni-kültürel alanlara doğru bir yönelim söz konusudur. Sosyoloji jeopolitik alanda önem-li bir etken hâline gelmiştir. Bu durum “Arap Baharı” olgusu ve bunun sonucunda radikal İslamın Ortadoğu siyasi alanına yayılmasıyla örneklenmiştir. Bu ise siyaset ve bilişim tek-nolojilerinin kullanımıyla liderlik elde etmek ve etki yaratmak için siyasi aktörler arasında-ki mücadelenin arka planında gerçekleşmek-

tedir. Bugünlerde askeri stratejiler yerini ide-olojik mitler ve psikolojik teknolojiler maskesi altında halktan saklanan “Dolaylı Eylemler” ve “Yumuşak Güç” stratejilerine bırakmak-tadır. Modern silahların potansiyel bir büyük yıkıma uğramasıyla birlikte savaş kabul edile-mez bir lüks hâlini almıştır. Dolayısıyla dün-ya politikasındaki başlıca önem ele geçirilmiş topraklardaki değerli kaynakların birikimine atanmıştır. Bunlar ise daha sonra zafer sahibi tarafından kullanılabilecek doğal, ekonomik ve insani kaynaklardır. Küreselleşme; modern toplumda özel değerlerin bilişim, ekonomi ve finans alanlarında temsil edildiğini ve böylece güç kullanmadan, askeri olmayan yöntemler-le tüm ülkelerin kaynaklarına erişim sağlanı-labildiğini göstermiştir.

14



ORSAM

DİPNOTLAR

1 Collins R. Socially Unrecognized Cumulating // American Sociologist, 1999.2 V.S. Stepin Scientific Knowledge and Values of Industrial Civilization. Problems of Philosophy, № 10,

1989, p. 3-18; VS Stepin Formation of Norms and Ideals Postnonclassical Science. / / Problems of Met-hodology Postnonclassical Science. Moscow, 1992, p.15.

3 S. Karaganov World: Deepening Chaos. Rossiyskaya Gazeta, № 5571 (195), 07.09.2011.4 V. Karjakin Classical and Nonclassical Postnonclassical Geopolitics: The Criteria of Similarity and Dis-

tinction. Bulletin of Analysts. № 4 (46), 2001, p.5 S. Mann Chaos Theory and Strategy.6 A. Toffler, The Third Wave. Moscow: AST. 2010. p.784.7 V. Karjakin Contemporary Geopolitical Dynamics of the Middle East. - Moscow: IG Frontier, 2010, 352

p.; Karjakin V. Geopolitical Dynamics as a Tool for Studies of Trends and Scenarios of Global Develop-ment / / Strategic Stability. № 4 (53), 2010; Karjakin V. The Methodology of the Current Geopolitical Dynamics / / Public Service. № 1 (69), January-March 2011, Karjakin V. The Methodology of the Cur-rent Geopolitical Dynamics / / Regional Studies № 3 (33), 2011.

8 T. Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions. Moscow: AST. 2009, p.3179 Mukhaev R.T. Geopolitics. Textbook. 3rd ed. Moscow: UNITY-DANA, 2011, p.28.10 A. Senshin The Evolution of the Geopolitical Paradigm in Transforming the World. / / Proceedings of

the Ural State University. 2007. № 48. p.49-62.11 A. Senshin The Evolution of the Geopolitical Paradigm in Transforming the World.. / / Proceedings of

the Ural State University. 2007. № 48. p.49-62. 12 Gray C. Geopolitics of the Nuclear Era: Heartland, Rimland and the Technological Revolution. N.Y.

1977. p. 5; Geopolitics of Superpower. N.Y. 1990. p. 413 Brzezinski, The Grand Chessboard. New York: 1998. p.36814 A. Dugin Foundations of Geopolitics. Geopolitical Future of Russia. New York: 1999. p.171;



ORSAM Rapor No: 1Mart 2009Deniz Haydutluğu ile Mücadele ve Türkiye’nin Konumu: Somali Örneği(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 2Nisan 200960. Yılında Nato ve Türkiye (Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 3Mayıs 2009Irak’ın Kilit Noktası: Telafer(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 4Temmuz 20092009 Lübnan Seçimleri: Ka-zananlar, Kaybedenler ve Türkiye(Tr)

ORSAM Rapor No: 5Ağustos 2009Türkiye-Lübnan İlişkileri: Lübnanlı Dinsel ve Mezhepsel Grupların Türkiye Algılaması (Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 6Kasım 2009Tuzhurmatu Türkmenleri: Bir Başarı Hikayesi (Tr - Eng - Ar)

ORSAM Rapor No: 7Kasım 2009Unutulmuş Türkmen Diyarı: Diyala(Tr - Eng - Ar)

ORSAM Rapor No: 8 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 1Aralık 2009Karadeniz’in Bütünleşmesi İçin Abhazya(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 9Ocak 2010Yemen Sorunu: Bölgesel Savaşa Doğru mu?(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 10Yemen İç Savaşı: İktidar Mücade-lesi, Bölgesel Etkiler ve Türkiye ile İlişkiler(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 11Şubat 2010Unutulan Türkler: Lübnan’da Türk Varlığı (Tr – Eng – Ar)

ORSAM Rapor No: 12 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 2Şubat 2010Rusya Federasyonu’nun Bakışı: Irak Faktörünün Türkiye’nin Ortadoğu Politikasına Etkisi (1990-2008)(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 13Şubat 20107 Mart 2010 Irak Seçimleri Öncesi Şii Kökenli Parti ve Seç-menlerin Politik Davranışlarının Analizi(Tr)

ORSAM Rapor No: 14Şubat 2010Seçim Öncesi Irak’ta Siyasal Du-rum ve Seçime İlişkin Beklentiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 15Mart 2010Orsam Heyetinin 7 Mart 2010 Irak Seçimlerine İlişkin Gözlem Raporu(Tr)

ORSAM Rapor No: 16Nisan 2010Oman Sultanlığı:Arap Yarımadasında Geleneksel ile Modernite Arasında Bir Ülke(Tr)

ORSAM Rapor No: 17Nisan 20107 Mart 2010 Irak Parla-mento Seçim Sonuçlarının ve Yeni Siyasal Denklemin Değerlendirilmesi(Tr)

ORSAM Rapor No: 18BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 3Mayıs 2010Komşuluktan Stratejik İşbirliğine: Türk-Rus İlişkileri(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 19Eylül 2010Türkiye’ye Yönelik Türkmen Göçü ve Türkiye’deki Türkmen Varlığı(Tr)

ORSAM Rapor No: 20BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 4Ekim 2010Kırgızistan’da Mevcut Durum, İktidar Değişiminin Nedenleri ve Kısa Vadeli Öngörüler(Tr)

ORSAM Rapor No: 21Kasım 2010Irak’tan Irağa: 2003 Sonrası Irak’tan Komşu Ülkelere ve Türkiye’ye Yönelik Göçler(Tr)

ORSAM Rapor No: 22Ocak 2011Türkiye-Yemen İlişkileri ve Yemen’deki Türkiye Algısı(Tr – Eng – Ar)

ORSAM Rapor No: 23Ocak 2011Katar-Irak-Türkiye-Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Mümkün mü?(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 24Ocak 2011Kuveyt Emirliği: Savaş ve Barış Arasındaki El Sabah İktidarı ve Türkiye ile İlişkiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 25Ocak 2011Hukuki ve Siyasi Yönleriyle Güvenlik Konseyi’nin İran Am-bargosu(Tr)

ORSAM Rapor No: 26BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 5Şubat 2011Kırgızistan’da Son Gelişmeler: Dün, Bugün, Yarın(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 27Şubat 2011Mısır Devriminin Ayak Sesleri: Bir Devrin Sonu mu?(Tr)

ORSAM Rapor No: 28BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 6Şubat 2011Uluslararası Deniz Hukukunda Kıyı Devletlerinin Gemilere El Koyma Yetkisinin Sınırları: Gürcistan’ın Karadeniz’de Seyre-den Gemilere El Koyması(Tr)

ORSAM Rapor No: 29Şubat 2011Tunus Halk Devrimi ve Türkiye Deneyimi(Tr)

ORSAM Rapor No: 30Şubat 2011Kerkük’te Mülk Anlaşmazlıkları: Saha Araştırmasına Dayalı Bir Çalışma(Tr)

ORSAM Rapor No: 31BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 7Mart 2011Afganistan ve Pakistan’da Yaşanan Gelişmeler ve Uluslararası Güvenliğe Etkileri (Tr)

ORSAM Rapor No: 32Mart 2011Suudi Arabistan’da Şii Muhalefet Sorunu ve Etkileri(Tr)

ORSAM Rapor No: 33Mart 2011Irak’ta Türkmen Varlığı(Tr)

ORSAM Rapor No: 34Mart 2011Irak’ta Türkmen Basını(Tr – Ar)

ORSAM Rapor No: 35Mart 2011Irak’ta Mevcut Siyasi Durum ve Önemli Siyasi Gelişmeler(Tr)

ORSAM Rapor No: 36ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 1 Mart 2011Eu’s Water Framework Directive Implementation in Turkey:The Draft National Implementa-tion Plan (Eng)

ORSAM Rapor No: 37Mart 2011Tunus Halk Devrimi ve Sonrası(Tr)

ORSAM Rapor No: 38Mart 2011Libya Savaşı, Uluslararası Müda-hale ve Türkiye (Tr)

ORSAM Rapor No: 39Mart 2011Tarihten Günümüze Libya (Tr)

ORSAM Rapor No: 40ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 2Mart 2011İklim Değişiminin Güvenlik Boyu-tu ve Ortadoğu’ya Etkileri(Tr)

ORSAM Rapor No: 41Mart 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak-1(Tr)

ORSAM Rapor No: 42ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 3Nisan 2011Nil Nehri Havzasının Hidropolitik Tarihi ve Son Gelişmeler(Tr)

ORSAM Rapor No: 43Nisan 2011Kuzey Irak’ın Sosyal-Siyasal Yapısı ve Kürt Bölgesel Yönetimi’ninTürkiye ile İlişkileri(Tr)

ORSAM Rapor No: 44ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 4Nisan 2011Meriç Nehri Havzası Su Yönetimi’nde “Uluslararası İşbirliği” Zorunluluğu(Tr)

ORSAM Rapor No: 45Nisan 2011Suriye’de Demokrasi mi İç Savaş mı? :Toplumsal-Siyasal Yapı, Değişim Senaryoları ve Sürecin Türkiye’ye Etkisi(Tr)

ORSAM Rapor No: 46Mayıs 2011Suriye’de İktidar Mücadelesi, Uluslararası Toplumun Tepkisi ve Türkiye’nin Konumu (Tr)

ORSAM RAPORLARI

16



ORSAM

ORSAM Rapor No: 47ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 5Mayıs 2011Türkiye-Suriye İlişkileri: Sınıraşan Sularda Örnek İşbirliği Olarak Asi Dostluk Barajı(Tr)

ORSAM Rapor No: 48Mayıs 2011Orsam Söyleşileri - 2Iraklı Araplar, Azınlıklar ve Aka-demisyenler-1(Tr)

ORSAM Rapor No: 49Mayıs 2011Orsam Söyleşileri - 2Irak Türkmenleri-1(Tr)

ORSAM Rapor No: 50Mayıs 2011Orsam Söyleşileri - 3Iraklı Kürt Yetkililer, Akademisy-enler ve Gazeteciler-1(Tr)

ORSAM Rapor No: 51BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 8Mayıs 201175. Yılında Montrö Boğazlar SözleşmesiKaradeniz’in Değişen Jeopolitiği Çerçevesinde(Tr)

ORSAM Rapor No: 52BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 9Mayıs 2011Afganistan ve Bölgesel Güvenlik (Ortadoğu, Orta ve Güney Asya, Rusya Federasyonu)(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 53Mayıs 2011Madagaskar: Bağımsızlığın 50. Yılında Kazanımlar, Kaçan Fırsatlar ve Türkiye ile İlişkiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 54Mayıs 2011Iraklı Grupların Temel Siyasi Sorunlara Bakışı ve Türkiye İle İlişkiler: Saha Araştırmasına Dayalı Bir Çalışma(Tr)

ORSAM Rapor No: 55Haziran 2011Suriye Muhalefeti’nin Antalya Toplantısı:Sonuçlar, Temel Sorunlara Bakış ve Türkiye’den Beklentiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 56Haziran 2011Seçimler ve Ak Parti’nin Te-crübesi(Tr – Ar)

ORSAM Rapor No: 57Haziran 201112 Haziran 2011 Türkiye Genel Seçimlerinin Ortadoğu Ülkelerin-deki Yansımaları(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 58Temmuz 2011Karikatürlerin Dilinden 12 Haziran 2011 Türkiye Genel Seçimlerinin Ortadoğu’daki Yansımaları(Tr)

ORSAM Rapor No: 59Temmuz 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak - 2(Tr)

ORSAM Rapor No: 60 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 6Temmuz 2011Mekong Nehri Suları Üzerinde İşbirliği ve İhtilaf(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 61Temmuz 2011Antalya’da 1-2 Haziran 2011 Tar-ihlerinde Gerçekleşen “Suriye’de Değişim Konferansı” nın Tam Deşifresi(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 62Ağustos 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak - 3(Tr)

ORSAM Rapor No: 63 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 7Ağustos 2011Görünmez Stratejik Kaynak: Sınıraşan Yeraltı Suları(Tr)

ORSAM Rapor No: 64Ağustos 2011AK Parti’nin 12 Haziran 2011 Genel Seçimlerindeki Zaferi(Tr – Ar)

ORSAM Rapor No: 65Ağustos 2011Karikatürlerin Dilinden Arap Baharı - 1(Tr)

ORSAM Rapor No: 66Ağustos 2011Karikatürlerin Dilinden Libya İç savaşı ve Uluslararası Müda-hale - 1(Tr)

ORSAM Rapor No: 67Ağustos 2011Somali: Bir Ulusun Yok Oluşu ve Türkiye’nin İnsani Yardım Girişimi(Tr)

ORSAM Rapor No: 68Eylül 2011Karikatürlerde Usame Bin Ladin Operasyonu ve Yankıları(Tr)

ORSAM Rapor No: 69Eylül 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak - 4(Tr)

ORSAM Rapor No: 70BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 10Eylül 2011XXI. Yüzyılda Rusya ve Türkiye’nin İran Politikaları(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 71Eylül 2011Gazze Sorunu: İsrail Ablukası, Uluslararası Hukuk, Palmer Rapo-ru ve Türkiye’nin Yaklaşımı(Tr)

ORSAM Rapor No: 72Eylül 2011Ortadoğu Ülkelerine Dair İstatistikler(Tr)

ORSAM Rapor No: 73BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 11Ekim 2011Anadolu Etki Alanı(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 74BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 12 Ekim 2011Ukraine in Regress: The Tymosh-enko Trial(Eng)

ORSAM Rapor No: 75BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 13Ekim 2011Kazaklar ve Kazakistanlılar(Tr)

ORSAM Rapor No: 76BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 14Ekim 2011İtalya’da Unutulmuş Türk Varlığı: Moena Türkleri(Tr - It)

ORSAM Rapor No: 77Ekim 2011ABD’nin Çekilmesinin Ardından Irak Politikasının Bölgesel, Küresel Etkileri ve Türkiye’ye Yansımaları(Tr)

ORSAM Rapor No: 78ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 8Ekim 2011Türkiye’de ve İsrail’de Yapay Sulak Alanlar ile Atıksu Arıtımı ve Atıksuyun Sulama Amaçlı Olarak Tekrar Kullanımı(Tr)

ORSAM Rapor No: 79Ekim 2011Yaklaşan Seçim Öncesi Tunus’ta Siyasal Denklemler (Tr)

ORSAM Rapor No: 80Ekim 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak - 5(Tr)

ORSAM Rapor No: 81BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 15Ekim 2011Büyük Güçlerin Afganistan Politikaları(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 82BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 16Ekim 2011Bölge Devletlerinin Perspektifin-den Afganistan(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 83Kasım 2011Suriye’de Değişimin Ortaya Çıkardığı Toplum: Suriye Türk-menleri(Tr)

ORSAM Rapor No: 84ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 9Kasım 2011Somali’nin Açlık Felaketi: “Siyasi Kuraklık” mı Yoksa Doğal Afet mi?(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 85Kasım 2011Suriye Politik Kültüründe Tarihsel Pragmatizm, Beşar Esad Dönemi Suriye Dış Politikası ve Türkiye-Suriye İlişkileri(Tr)

ORSAM Rapor No: 86Kasım 2011Geçmişten Günümüze Irak Türk-men Cephesi’nin Yapısı ve İdari Durumu(Tr)

ORSAM Report No: 87 Kasım 2011Turkmen in Iraq and Their Flight: A Demographic Question? (Eng)



ORSAM Rapor No: 88Kasım 2011Irak’ta Bektaşilik (Türkmenler – Şebekler – Kakailer)(Tr)

ORSAM Rapor No: 89Kasım 2011Değişim Sürecindeki Fas Monarşisi: Evrim mi? Devrim mi?(Tr)

ORSAM Rapor No: 90Kasım 2011Arap Dünyasının İstisnai Krallığı: Yerel Aktörler ve Arap-İsrail Uyuşmazlığı Çerçevesinde Ürdün Krallığı’nın Demokratikleşme Deneyimleri(Tr-Eng)

ORSAM Rapor No: 91Aralık 2011Türkiye ve Arap Birliği’nin Suriye’ye Yaptırım Kararları ve Olası Sonuçları(Tr)

ORSAM Rapor No: 92 Aralık 2011Irak’ta İhtilaflı Bölgelerin Durumu(Tr)

ORSAM Report No: 93ORSAM Water Research Pro-gramme Report: 10December 2011Turkey and Wfd Harmonization: A Silent, But Significant Process(Eng)

ORSAM Rapor 94: Aralık 2011Türkiye-Fransa Krizinde Algının Rolü: Fransızların Türkiye Algısı(Tr)

ORSAM Rapor No: 95Aralık 2012Karikatürlerle Arap Baharı – 2(Tr)

ORSAM Rapor No: 96Aralık 2011Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak – 6 (Tr)

ORSAM Rapor No: 97Ocak 2012Karikatürlerin Dilinden Irak’ı An-lamak – 7 (Tr)

ORSAM Rapor No: 98BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 17Ocak 2012Kırgızistan’da Cumhurbaşkanlığı Seçimi ve Türkiye ile İlişkilerine Etkisi(Tr)

ORSAM Rapor No: 99Ocak 2012Türk Siyasal Partilerinin Hatay’daki Suriyeli Sığınmacılar Konusundaki Açıklamaları ve Hatay’daki Siyasi Parti Tem-silcileri ile Hareketlerin Suriye Olaylarına Yaklaşımları(Mart-Aralık 2011)(Tr)

ORSAM Rapor No: 100Ocak 2012Irak İstatistikleri(Tr)

ORSAM Rapor No: 101ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 11Ocak 2012Emniyetli İçme Suyu ve Sanita-syon Hakkı(Tr)

ORSAM Rapor No: 102Ocak 2012Irak Hangi Şartlarda, Nasıl Par-çalanabilir?: En Kötüye Hazırlıklı Olmak(Tr – Eng)

ORSAM Rapor No: 103Ocak 2012Irak’ta Petrol Mücadelesi: Çok Uluslu Şirketler, Uluslararası Anlaşmalar ve Anayasal Tartışmaların Işığında Bir Analiz(Tr)

ORSAM Rapor No: 104 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 12Şubat 2012Sınıraşan Akiferler Hukuku Taslak Maddeleri Üzerine Bir Değerlendirme(Tr – Eng)

ORSAM Rapor No: 105Şubat 2012Irak Hukuk Mevzuatında Azınlıkların Siyasal Hakları(Tr)

ORSAM Rapor No: 106Şubat 2012Irak Hukuk Mevzuatında Azınlıkların Siyasal Hakları(Tr)

ORSAM Rapor No: 107Şubat 2012Uluslararası Hukuk ve Irak Anayasası Açısından Azınlıkların İnsan Hakları(Tr)

ORSAM Rapor No: 108Şubat 2012Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın (EİT) Geleceği(Tr - Eng)ORSAM Rapor No: 109Şubat 2012Türkiye’nin Yükselişi ve “Bric” Bölgesi(It)

ORSAM Rapor No: 110 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 13Mart 2012İran’da Su Kaynakları ve Yönetimi(Tr)

ORSAM Rapor No: 111Mart 2012Suriye Kürt Muhalefetine Eleştirel Bir Bakış(Tr)

ORSAM Rapor No: 112Mart 2012İran İslam Cumhuriyetinde Anayasal Sistem ve Siyasi Partiler(Tr)

ORSAM Rapor No: 113 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 18Nisan 2012Mongolia: A Developing Democ-racy and a Magnet for Mining(Eng)

ORSAM Rapor No: 114Nisan 2012Karikatürlerle Suriye Sorununu Anlamak - 8(Tr)

ORSAM Rapor No: 115Nisan 2012Suriye’de Güvenli Bölge Tartışmaları: Türkiye Açısından Riskler, Fırsatlar ve Senaryolar(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 116 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 14Nisan 2012Fayda Paylaşımı Kavramı, Teorik Altyapısı ve Pratik Yansımaları(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 117Nisan 2012Musul’a Yatırım GeleceğeYatırım Demektir(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 118 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 19 Mayıs 2012 Ukrayna - Türkiye Ticari - Eko-nomik Münasebetlerinin Analizi(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 119 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 20 Mayıs 2012 Bölgesel Gelişimin Trend ve Senaryolarının Araştırılmasındaki Araç: Jeopolitik Dinamikler(Tr - Rus)

ORSAM Rapor No: 120 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 21 Mayıs 2012 Kazakistan Siyasi Sisteminin Gelişimi: 2012 Parlamento Seçimleri (Tr)

ORSAM Rapor No: 121Mayıs 2012Musul’da Yerel Siyaset ve Irak Siyasetinde Yeni Dinamikler (Saha Çalışması)(Tr - Eng - Ger)

ORSAM Rapor No: 122 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 15Mayıs 2012Irak’ta Su Kaynakları Yönetimi(Tr - Eng)

ORSAM Rapor No: 123 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 22Haziran 2012Küresel Göç ve Avrupa Birliği ile Türkiye’nin Göç Politikalarının Gelişimi(Tr)

ORSAM Rapor No: 124Temmuz 2012Türkiye Afrika’da: Eylem Planının Uygulanması ve Değerlendirme On Beş Yıl Sonra(Tr - Eng - Fr)

ORSAM Rapor No: 125 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 23 Temmuz 2012 Rusya’nın Ortadoğu Politikası(Tr)

ORSAM Rapor No: 126 ORSAM Su Araştırmaları Programı Rapor No: 16Temmuz 2012Yeni Çerçeve Su Kanunu’na Doğru: Su Kanunu Taslağı Üzerine Notlar(Tr)

ORSAM Rapor No: 127Ağustos 2012Suriye’de Kürt Hareketleri (Tr)

ORSAM Rapor No: 128 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 24 Eylül 2012 Günümüz Şartlarında Türkiye - Belarus Ekonomik Münas-ebetlerinin Gelişimi(Tr - Rus - Eng)

ORSAM Rapor No: 129 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 25 Eylül 2012 Belarus-Türkiye: Devletlerarası İşbirliğinin Pozitif Dinamikleri(Tr - Rus - Eng)

ORSAM Rapor No: 130 Kasım 2012Suriye Çerkesleri(Tr)

ORSAM Rapor No: 131 BLACK SEA INTERNATIONAL Rapor No: 26Kasım 2012“Üçüncü Dalga”: Postmoderniz-min Jeopolitiği(Tr - Eng)

18



ORSAM

AKADEMİK KADROHasan Kanbolat ORSAM Başkanı Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık ODTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Karasar ORSAM Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü - Bilkent Üniversitesi Doç. Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya Üniversitesi Doç. Dr. Harun Öztürkler ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Ekonomileri - Afyon Kocatepe Üniversitesi Doç. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Doç. Dr. Özlem Tür ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ Doç. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Danışmanı, AvrasyaHabib Hürmüzlü ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Ahi Evran Üniversitesi Yrd. Doç. Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler BölümüDoç. Dr. Canat Mominkulov ORSAM Uzmanı, Avrasya, El Farabi Kazak Milli Üniversitesi Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ORSAM Riyad Temsilcisi Dr. Neslihan Kevser Çevik ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Elmira Cheremisova ORSAM Ortadoğu Danışmanı, St. Petersburg Üniversitesi Dr. Didem Danış ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü Dr. Jale Nur Ece ORSAM Danışmanı, Deniz Emniyeti ve Güvenliği Dr. Yaşar Sarı ORSAM Danışmanı, Avrasya - ORSAM Bişkek Temsilcisi, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Ögretim Üyesi Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Danışmanı, Avrasya Av. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Danışmanı, Enerji - Deniz Hukuku Pınar Arıkan ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - ODTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Volkan Çakır ORSAM Danışmanı, Afrika - ORSAM Antananarivo (Madagaskar) Temsilcisi Bilgay Duman ORSAM Uzmanı, Ortadoğu Noyan Gürel ORSAM İzmir Temsilcisi Selen Tonkuş ORSAM Erbil (Irak) Temsilcisi Oytun Orhan ORSAM Uzmanı, Ortadoğu Sercan Doğan ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Nebahat Tanriverdi ORSAM Uzman Yardımcısı, Ortadoğu Uğur Çil ORSAM, Ortadoğu Leyla Melike Koçgündüz ORSAM, Ortadoğu & Projeler Ufuk Döngel ORSAM, Ortadoğu Göknil Erbaş ORSAM, Karadeniz Aslı Değirmenci ORSAM, Ortadoğu Jubjana Vila ORSAM, Ortadoğu Mavjuda Akramova ORSAM, Ortadoğu

ORSAM Su Araştırmaları ProgramıDr. Tuğba Evrim Maden ORSAM Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı Dr. Seyfi Kılıç ORSAM Su Araştırmaları Programı Hidropolitik Uzmanı Kamil Erdem Güler ORSAM Su Araştırmaları Programı Çağlayan Arslan ORSAM Su Araştırmaları Programı

ORSAM DANIŞMA KURULUDr. İsmet Abdülmecid Irak Danıştayı Eski BaşkanıProf. Dr. Hayati Aktaş ORSAM Trabzon Temsilcisi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıProf. Dr. Ramazan Daurov Rusya Bilimler Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü, Direktör YardımcısıProf. Dr. Vitaly Naumkin Rusya Bilimler Akademisi Doğu Çalışmaları Enstitüsü DirektörüDr. Abdullah Alshamri ORSAM Danışmanı, Ortadoğu Hasan Alsancak İhlas Holding CEOProf. Dr. Meliha Benli Altunışık ORSAM Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü MüdürüProf. Dr. Ahat Andican Devlet Eski Bakanı, İstanbul ÜniversitesiProf. Dr. Dorayd A. Noori Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı YardımcısıProf. Dr. Tayyar Arı Uludağ Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıProf. Dr. Ali Arslan İstanbul Üniversitesi, Tarih BölümüBüyükelçi Shaban Murati Arnavutluk Uluslararası Çalışmalar EnstitüsüBaşar Ay Türkiye Tekstil Sanayii İşveren Sendikası Genel SekreteriHediye Levent Gazeteci (Suriye)Prof. Dr. Mustafa Aydın Kadir Has Üniversitesi RektörüDoç. Dr. Ersel Aydınlı Bilkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı & Fulbright Genel SekreteriYaşar Yakış Büyükelçi, Dışişleri Eski BakanıPatrick Seale Ortadoğu ve Suriye UzmanıProf. Dr. Hüseyin Bağcı ODTÜ, Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıProf. Aftab Kamal Pasha Hindistan Batı Asya Araştırmaları Merkezi BaşkanıItır Bağdadi İzmir Ekonomi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği BölümüProf. Dr. İdris Bal TBMM 24. Dönem MilletvekiliYrd. Doç. Dr. Ersan Başar Karadeniz Teknik Üniversitesi, Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bölüm BaşkanıDr. Sami Al Taqi Orient Research Center BaşkanıKemal Beyatlı Irak Türkmen Basın Konseyi BaşkanıBarbaros Binicioğlu Ortadoğu Danışmanı



Safarov Sayfullo Sadullaevich Tacikistan Cumhurbaşkanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkan YardımcısıProf. Dr. Ali Birinci Polis AkademisiDoç. Dr. Mustafa Budak Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdür YardımcısıDoç. Dr. Hasan Canpolat Milli Savunma Bakanlığı DanışmanıE. Hava Orgeral Ergin Celasin 23. Hava Kuvvetleri KomutanıVolkan Çakır ORSAM Danışmanı, AfrikaDoç. Dr. Mitat Çelikpala Kadir Has Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıÇetiner Çetin Gazeteci (Orta Doğu)Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya YÖK BaşkanıDoç. Dr. Didem Danış ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Galatasaray Üniversitesi, Sosyoloji BölümüProf. Dr. Volkan Ediger İzmir Ekonomi Üniversitesi, Ekonomi BölümüProf. Dr. Cezmi Eraslan Başbakanlık Atatürk Araştırma Merkezi BaşkanıProf. Dr. Çağrı Erhan Ankara Üniversitesi, Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi MüdürüYrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıDr. Amer Hasan Fayyadh Bağdat Üniversitesi, Siyaset Bilimi Fakültesi DekanıDr. Farhan Ahmad Nizami Oxford Üniversitesi İslami Çalışmalar Merkezi YöneticisiAv. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Danışmanı, Enerji - Deniz HukukuCevat Gök Irak El Fırat TV Türkiye MüdürüMete Göknel BOTAŞ Eski Genel MüdürüOsman Göksel BTC ve NABUCCO KoordinatörüTimur Göksel Beyrut Amerikan Üniversitesi Öğretim ÜyesiProf. Dr. Muhamad Al Hamdani Irak’ın Ankara Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Numan Hazar Emekli BüyükelçiHabib Hürmüzlü ORSAM Danışmanı, OrtadoğuDoç. Dr. Pınar İpek Bilkent Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüDr. Tuğrul İsmail TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüProf. Dr. Alexandr Koleşnikov Rusya Federasyonu, DiplomatDoç. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Danışmanı, AvrasyaDoç. Dr. Hasan Ali Karasar ORSAM Danışmanı, The Black Sea International Koordinatörü Bilkent ÜniversitesiDoç. Dr. Şenol Kantarcı Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüSelçuk Karaçay Vodofone Genel Müdür YardımcısıDoç. Dr. Nilüfer Karacasulu Dokuz Eylül Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüProf. Dr. M. Lütfullah Karaman Fatih Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıDoç. Dr. Şaban Kardaş TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüDoç Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli Çukurova Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıProf. Dr. Aleksandr Knyazev Rus-Slav Üniversitesi (Bişkek)Prof. Dr. Erol Kurubaş Kırıkkale Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıProf. Dr. Talip Küçükcan Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü MüdürüArslan Kaya KPMG ,Yeminli Mali MüşavirDr. Hicran Kazancı Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisiİzzettin Kerküklü Kerkük Vakfı BaşkanıProf. Dr. Mustafa Kibaroğlu Okan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm BaşkanıDr. Max Georg Meier Hanns Seidel Vakfı Proje Müdürü (Bişkek)Prof. Dr. Mosa Aziz Al Mosawa Bağdat Üniversitesi RektörüProf. Dr. Mahir Nakip Erciyes Üniversitesi İİBF Öğretim ÜyesiDoç. Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Danışmanı, Ortadoğu - Uluslararası Antalya ÜniversitesiProf. Dr. Çınar Özen Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler BölümüMurat Özçelik BüyükelçiMuhammed Nurettin Beyrut Stratejik Araştırmalar Merkezi BaşkanıDoç. Dr. Harun Öztürkler ORSAM Ortadoğu Ekonomileri Danışmanı, Afyon Kocatepe ÜniversitesiDr. Bahadır Pehlivantürk TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüProf. Dr. Victor Panin Pyatigorsk Üniversitesi (Pyatigorsk, Rusya Federasyonu)Doç. Dr. Fırat Purtaş Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, TÜRKSOY Genel Sekreter YardımcısıProf. Dr. Suphi Saatçi Kerkük Vakfı Genel SekreteriDoç. Dr. Yaşar Sarı ORSAM Danışmanı, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniv. Ögretim ÜyesiErsan Sarıkaya Türkmeneli TV (Kerkük,Irak)Yrd. Doç. Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler BölümüDoç. Dr. İbrahim Sirkeci Regent’s College (Londra, Birleşik Krallık)Dr. Aleksandr Sotnichenko St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu)Zaher Sultan Lübnan Türk Cemiyeti BaşkanıDr. Irina Svistunova Rusya Strateji Araştırmaları Merkezi, Türkiye-Ortadoğu Araştırmaları Masası UzmanıDoç. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Ortadoğu Danışmanı, Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüProf. Dr. Türel Yılmaz Şahin Gazi Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler BölümüMehmet Şüküroğlu Enerji UzmanıDoç. Dr. Oktay Tanrısever ODTÜ, Uluslararası İlişkiler BölümüProf. Dr. Erol Taymaz ODTÜ, Kuzey Kıbrıs Kampusü Rektör YardımcısıProf. Dr. Sabri Tekir İzmir Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi DekanıDr. Gönül Tol Middle East Institute Türkiye Çalışmaları DirektörüDoç. Dr. Özlem Tür ORSAM Ortadoğu Danışmanı, ODTÜ, Uluslararası İlişkiler BölümüM. Ragıp Vural 2023 Dergisi Yayın KoordinatörüDr. Ermanno Visintainer Vox Populi Direktörü (Roma, İtalya)Dr. Umut Uzer İstanbul Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum BilimleriProf. Dr. Vatanyar Yagya St. Petersburg Şehir Parlamentosu Milletvekili, St. Petersburg Üniversitesi (Rusya Federasyonu)Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Avrasya Danışmanı

20



ORSAM

ORTADOĞU ETÜTLERİ YAYIN KURULUMeliha Benli Altunışık ODTÜ Bülent Aras Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Tayyar Arı Uludağ Üniversitesi İlker Aytürk Bilkent Üniversitesi Recep Boztemur ODTÜ Katerina Dalacoura Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık) F. Gregory Gause Vermont Üniversitesi (ABD) Fawaz Gerges Londra Ekonomi Üniversitesi (Birleşik Krallık) Ahmet K. Han Kadir Has Üniversitesi Raymond Hinnebusch St. Andrews Üniversitesi (Birleşik Krallık) Rosemary Hollis City Üniversitesi (Birleşik Krallık) Bahgat Korany Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık) Peter Mandaville George Mason Üniversitesi (ABD) Emma Murphy Durham Üniversitesi (Birleşik Krallık)

ORTADOĞU ANALİZ YAYIN KURULUProf. Dr. Meliha Benli Altunışık ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Hasan Kanbolat ORSAM Başkanı Doç. Dr. Hasan Ali Karasar Bilkent Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Yrd. Doç. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Danışmanı, Ahi Evran Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı

Mithatpaşa Caddesi 46/4 Kızılay/AnkaraTel: 0(312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48

www.orsam.org.tr, [email protected], [email protected]



CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIESORTADOĞU STRATEJİK ARAŞTIRMALAR MERKEZİ



THE BLACK SEA INTERNATIONAL CENTER FOR RESEARCH AND DIALOGUE


ORSAM Report No:131THE BLACK SEA INTERNATIONAL

Report No: 26, November 2012

ISBN: 978-605-4615-28-5

ORSAM Report No: 131The Black Sea International Report No: 26

November 2012




Ankara - TURKEY ORSAM © 2012Content of this report is copyrighted to ORSAM. Except reasonable and partial quotation and exploitation under the Act No. 5846, Law on Intellectual and Artistic Works, via proper citation, may not be used or re-published without prior permission by ORSAM. Assessments expressed in this report reflect only the opinions of its authors and do not represent the instiutional opinion of ORSAM.

Strategıc Informatıon Management and Indepentdent Thought ProductıonORSAM

center for mıddle eastern strategıc studıes

CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES

HistoryIn Turkey, the shortage of research on the Middle East grew more conspicuous than ever during the early 90’s. Center for Middle Eastern Strategic Studies (ORSAM) was established in Janu-ary 1, 2009 in order to provide relevant information to the general public and to the foreign policy community. The institute underwent an intensive structuring process, beginning to con-centrate exclusively on Middle affairs.

Outlook on the Middle Eastern WorldIt is certain that the Middle East harbors a variety of interconnected problems. However, ne-ither the Middle East nor its people ought to be stigmatized by images with negative connota-tions. Given the strength of their populations, Middle Eastern states possess the potential to activate their inner dynamics in order to begen peaceful mobilizations for development. Respect for people’s willingness to live together, respect for the sovereign right of states and respect for basic human rights and individual freedoms are the prerequisities for assuring peace and tranquility, both domesticalhly and internationally. In this context, Turkey must continue to make constructive contributions to the establishment of regional stability and prosperity in its vicinity.

ORSAM’s Think-Tank ResearchORSAM, provides the general public and decision-making organizations with enlightening in-formation about international politics in order to promote a healtier understanding of interna-tional policy issues and to help them to adopt appropriate positions. In order to present effective solutions, ORSAM supports high quality research by intellectuals and researchers that are com-petent in a variety of disciplines. ORSAM’s strong publishing capacity türansmits meticulous analyses of regional developments and trends to the interested parties. With its web site, its books, reports, and periodicals, ORSAM supports the development of Middle Eastern literature on a national and international scale. ORSAM supports the development of Middle Eastern literature on a national and international scala. ORSAM facilitates the sharing of knowledge and ideas with the Turkish and international communities by inviting statesmen, bureaucrats, academics, strategicts, businessmen, journalists, and NGO representatives to Turkey.

www.orsam.org.tr

Vladimir Karyakin

Retired Colonel, Doctor of Military Sciences, Specialist in Russian Institute for Strategic Studies. He worked in Strategic Union of Russia, in 27th Central Research Institute in Moscow, and in USSR Military Air Force. He conducted research on the efficiency of nuclear weapon employment in long term. He carries out studies on subjects such as current defense policy, military coups, forms and methods of armed struggle, develop-ments between the Middle and Near East and Central Asia within the framework of interests of the Russian Federation. Approximately thirty studies, including two books entitled Contemporary Geopolitical Dynamics of the Middle East and Military Policy and Strategy of the U.S. in Current Geopolitical Dynamics, have been published.

4 the black sea ınternatıonalReport No: 26, November 2012

PRESENTATION

The collapse of the USSR has been one of the most important developments of our modern history. After the collapse of the USSR and the Eastern Bloc, the world map was reconstructed, new countries emerged and took place on the aforesaid map, the bipolar world order turned into a unipolar world order, and countries started to face very different threats. Terms such as glasnost, perestrokya introduced by the USSR into world terminology lost their meanings; and new terms such as “manageable democracy” and “colorful revolution” started to take place in the dictionary of international terminology. Both in daily newspapers and in scientific studies, we come across the terms such as clash of civilizations, modernism and postmodernism, geopolitical importance, geopolitics of postmodernism more frequently than before.

V. Karyakin, whose articles and reports we already published in ORSAM, deals with all these subjects in this article entitled, The Third Wave: Geopolitics of Postmodernism in detail. V. Karyakin is a prominent specialist of RISI (Russian Institute of Strategic Research) which is one of the most important strategic research centers of Russia in which ORSAM has been in a close relationship. The opinions of Russian researchers regarding the new world order have been quite important for Turkey especially due to the deepening Turkish-Russian relations in the recent period. In this respect, we strive to share the aforesaid opinions with you valuable readers. We hope that this report we published in English will be read with great interest.

Hasan Kanbolat ORSAM Director

Doç. Dr. Hasan Ali KarasarBlack Sea International Coordinator

the black sea ınternatıonalReport No: 26, November 2012 5

Contents

Presentation ..................................................................................................................................................4

Introduction .................................................................................................................................................7 Genesis of Geopolitical Concept of “The Third Wave” ......................................................................8

Research Apparatus of Geopolitical Conception of “The Third Wave” ..........................................9

Paradigms of “The Third Wave” Geopolitical Conception ................................................................11 Conclusion ....................................................................................................................................................13





Introduction

The world community has entered an epoch of permanent crisis which is represented now as the system crisis of postmodern civiliza-tion. The sociopolitical tendencies designated during revolutions in the Middle East and North Africa, a series of “color” revolutions on the post Soviet space and protest actions of Russian opposition, put forward an actual problem of development of a new toolkit for research of processes of political transforma-tion of the modern world. In these conditions the issue of the day is still the problem not only of interstate relations, but also situation inside the states that become closely connected in globalized world. The favorable environment for occurrence of threats to the international and state security is the use of technologies of “controlled chaos”, strategies of “soft power” and “indirect actions” on the background of aggravation of territorial, demographic, reli-gious, ecological, food and water problems in large territories of the Central Asia, Near and Middle East and African continent.

On the background of increasing shaft of the social processes frequently accepting the forms humanitarian and political disasters, it is necessary to ascertain the fact, that political sciences “do not evolve, more likely circle and frequently tremble on the place”. “This “mark-ing time” is distinguished in comparison of obvious progress in other spheres of scientific knowledge: natural, mathematical and engi-

neering sciences. Mathematical and natural disciplines set forth the saved up knowledge demanding mastering and suitable for prac-tical purposes. Social sciences, in particu-lar - political science, adduce points of view and concepts either contradicting or ignoring each other.

As R. Collins noted1, the saved up knowledge in social sciences are not popular. Knowledge in political and social sciences are subdivided into such categories as: “the specialized ac-cumulation” obtained inside the separate re-search society and unrecognized outside this scientific community; “the lost accumulation” as a result of disregard by all scientific com-munities and “unrecognized interdisciplinary integrated accumulation” which is the results received from various areas and having es-sential similarity which, nevertheless, is not perceived and is not admitted as such. There-fore we come to the conclusion that modern political science and geopolitics as its part are engaged not in getting objective knowledge, but collecting various opinions struggling with each other and frequently destroying each other.

These factors have outlined a necessity to change the base approaches in modern geo-politics and making an “inventory” of the saved up knowledge to overcome stagnation in development of the given scientific area and promote a new geopolitical concept that should give it a full-fledges scientific status.

ORSAM Report No: 131, November 2012The Black Sea International Report No: 26

By: Vladimir Karyakin

CENTER FOR MIDDLE EASTERN STRATEGIC STUDIES

8


the black sea ınternatıonalReport No: 26, November 2012

ORSAM

Genesis of Geopolitical Concept of “The Third Wave”

The solution of mentioned problems lays in the field of the post-nonclassical approach of-fered by V.S. Styopin in which he suggested refusing linear extrapolation of processes in complex systems with numerous oppo-site forces and inconsistent factors.1 In spite of a number of “color” revolutions occur-ring during last twenty years it’s only now that Mr. Karaganov designated this problem, having noted, that “unprecedented in speed and scale in a history of mankind of change in social, political areas of existence of peo-ples, expansion of the next round of struggle for resources and transformation of political map of the Middle East and North Africa on a background of disintegration of old system of the international management institutes, ongoing globalization of economy and infor-mation environment have increased an “intel-lectual vacuum” that ended up in inability to understand and analyze the world within the framework of old political theories”.2

The post-nonclassical approach opens wide horizons in geopolitics.3 It allows investigat-ing sociopolitical systems as open for exter-nal influences, and functioning in the envi-ronment of social entropy and chaos, aroused by application of political and information technologies for manipulation of people’s consciousness.4 In our opinion, there are no alternatives to the given direction of geopolit-ical development. Political scientists studying modern geopolitical trends have, at last, real-ized the limitations of traditional methods for researching of the sociopolitical and interna-tional problems based on Laplas-Newtonians determinism and linear extrapolation of pub-lic processes.

Complex interlacing of national interests and contradictions between leading actors of the global and regional politics on a background of globalization, politics of transnational cor-porations, banks, influential funds and non-

governmental organizations, including ter-rorist networks and drug dealers, force them to rethink fundamental bases of world dy-namics to develop new conceptual approach-es to research of geopolitical problems.

As to the name of the suggested concept it is necessary to note its affinity with the title of the well-known work of E. Toffler “The Third Wave” considering the correlation of the stag-es of geopolitics development - classical, neo-classical and post-neoclassical - with Toffler’s waves of mankind development: agrarian, in-dustrial and postindustrial epochs.5

The geopolitical conception of “The Third Wave” (further - as “Concept”) is designed to answer such actual questions of the interna-tional relations as:

- Ways of preserving state sovereignty un-der information and political confronta-tion, the use of “The Soft Power” and “The Indirect Actions” strategies for state dis-ruption;

- Forms and methods of appropriation of leadership and preserving domination of great and regional powers;

- Basic trends and driving forces of modern transformations of international relations and new global order;

- Ways and means of maintenance of na-tional and international safety in condi-tions of rivalry of various centers of force.

However, despite the given objectives, a range of problems offered for investigation within the framework of the given Concept, remains indistinct. This is because modern politi-cal life is characterized by the unpredictable emergence of new social and political realities and factors that produces the need for con-stant revision of the circle of problems under study within the Concept. Therefore the bor-ders of a Concept object field will inevitably vary depending on set of existing and arising threats and trends in development of a cer-tain region or country.


“THE THIRD WAVE”: GEOPOLITICS OF POSTMODERNISM ORSAMTHE BLACK SEA INTERNATIONAL

Research Apparatus of Geopolitical Con-ception of “The Third Wave”

The research toolkit, underlying the Concept, includes:

1. The system-dynamic approach, allowing in-vestigating international relations in all their complexity and variety, to reveal and analyze development of sociopolitical systems in the time scale.6

2. Methods of research of sociopolitical sys-tems evolution in conditions of “controlled chaos” and dynamics of social entropy.

3. Evolution modeling on the basis of genetic algorithms application for realization of “for-ward control” principle for forehanded pre-diction of evolution’s trends in sociopolitical systems prior to it’s beginning and incursion of irreversible development of geopolitical situation. It can be carried out due to inclu-sion of feedback link in the systems which ac-tualize “preemptive” control of international environments. This loop works on the princi-ple of correcting of deviations in the system at the earliest stages of occurrence of ineligible tendencies in system development.

4. Comparative interstate researches inher-ited from traditional scientific arsenal which has not lost its importance in post-neoclas-sical geopolitics. By comparison of set of sig-nificant factors for the analysis it is possible to analyze in details the basic parameters of geopolitical potentials of political subjects of the world policy, reflecting the current geo-political conditions.

Considering functions of the Concept, it is necessary to take into account the certain complexity of their allocation that is a com-mon difficulty of analysis of humanitarian studies because their functions in a real life cannot be submitted in the pure aspect.

Nevertheless, it is possible to subdivide these functions on gnoseologic which is working with the academic branch of a political sci-ence in the general-theoretical plan, prog-nostic, intended for the analysis and forecast-ing of military-political, economic, demo-graphic and ethno-confessional conditions and administrative which has the purpose is development of recommendations for the political leaders on management of sociopo-litical processes in conditions of multilateral interaction of actors of world policy.

The main task of the academic branch of the Concept is revealing and studying cause-effect relations between various factors and tendencies of development of geopolitical situation for the certain forecasting horizon. The purpose of such researches is to elicit consistent patterns and reveal steady tenden-cies in development of an international situa-tion, sources and driving forces of coopera-tion, aspiration to hegemony and leadership of the separate states, and also the reasons of occurrence of a different sort of contradic-tions and conflicts.

The prognostic function of the Concept stud-ies the tendencies and character of sociopo-litical development of the countries and re-gions on the basis of quantitative methods of simulation of regional and internal situation in separate countries, allowing to reveal and understand global and regional political ten-dencies and processes. Incidentally research-er deals with the objective and subjective in-formation, data of official statistics, publica-tions about motives and intentions of political leaders, activity of various subjects of a world and regional politics. The value of the subjec-tive information is great because it reveals the personality of political leaders, allows to es-timate the psychological side of geopolitical processes, and besides to estimate a degree of adequacy of reflection of objective tendencies in development of political and social con-ditions in the mind of the states leadership, leaders of political movements, religious and

10



ORSAM

the ethnic groups of the population partici-pating in the political processes.

Hereby prognostic function allows to ad-equately reflect the tendencies of the main geopolitical processes on the base of estima-tion of geopolitical conditions and actions of political leaders. In this respect the organiza-tion of constant monitoring of geopolitical situation acquires special significance.

The administrative function of the Concept follows from the first two. Its designation is to provide necessary information to politi-cal leaderships for elaboration of policy deci-sions.

Generally the main task of geopolitics of “The Third Wave” is researching of evolu-tion of sociopolitical processes in order to reveal trends and dynamics of their devel-opment.

The subject fields of the Concept include:

- The nature, forms and methods of modern expansionisms;

- Technologies of statehood destruction and transition of consciousnesses of people and also changing of national, cultural and religious identity of human beings;

- Geopolitical potentials and their influence on the status of the states in the world sys-tem of international relations;

- Factors causing formation, expansion and decline of the states, military-political blocks and the unions;

- Factors determining relations of coop-eration and rivalry between regional and world centers of force and geopolitical in-fluence.

The definitions of the Concept differ from those existing in traditional geopolitics in its logic argumentation, generalization and syn-ergetic approach due to attraction of such areas of scientific knowledge as the theory of chaos, self-organizing systems and post-neo-

classic approach to sociopolitical dynamics. It leads to necessity of ranging the definitions of the Concept on several groups on the basis of sociological, intrinsic and natural-science criteria:

1. Sociological definition of the Concept re-flects influence of economic, legal, cultural and religious factors on development of po-litical systems and treats it as rivalry of the certain countries and their coalitions, as well as political and social movements at uphold-ing the interests.

2. Intrinsic definition of the Concept is guided by disclosing of a fundamental principle of ge-opolitics as the scientific discipline expressed as a set of actions, directed at finding, holding and use of imperious resources. “Imperious” definition of geopolitics reflects its essence as the major quality, supplemented through in-stitutional definitions, describing the geopo-litical concept by means of functioning of the international and state structures, embodying and materializing authority in geopolitical in-fluence. From this point of view the Concept considers politics as activity of the states or socio-political groups in resolving conflicts and contradictions. Since the basis of modern international relations is principles of balanc-ing on the edge of conflict.

If we return to the “wave” interpretation of the considering Concept, the first wave of ge-opolitics corresponds with “the person of ge-ophysical space” which defines the psycholo-gy and character of peoples that occupy some territory. The second wave of geopolitics cor-responds with “the person of ideology”, living and working in conditions of antagonism of hostile ideological systems. The third wave of geopolitics already corresponds with “the person of information age” living and work-ing in global informational, economical and ecological spaces and having an opportunity to influence on sociopolitical processes the way it was during “The Arabian Spring” and a number of “Color Revolutions”.



3. The group of the natural-science definitions are determined as action making, teleological and system definitions of the Concept. Ac-tion making definitions open synergetic char-acter of geopolitical processes, dynamics of sociopolitical systems in conditions of social chaos and entropy, as well as application of modern political and information technolo-gies. They characterize geopolitics as process of monitoring and estimation of geopolitical conditions with use of mathematical methods of simulation of the sociopolitical processes used by the political leaders for elaboration of internal and foreign policy.

The teleological definition of geopolitics considers it as an activity of a political man-agement on finding solutions of geopolitical tasks. Here it is necessary to note the fol-lowing constructive moment: necessity of a combination of the collective nature of the international and interstate politics expressed in joint conscious and purposeful activity of social groups, political parties, social move-ments, the states and their associations on achievement of definite purposes. Now the given aspect is especially actual in view of in-crease of social entropy shown in the form of any kind of “color” revolutions and “popular uprisings”, activity of oppositional and sepa-ratists movements in which the role and the importance of even one social individual of society grows comes up to nation-wide scale.

Generalizing the above mentioned system of definitions of the Concept, it is possible to for-mulate its base definition as an area of scien-tific knowledge, post-nonclassical in its form and synergetic in its content which describes the sociopolitical relations, organization and assimilation of geopolitical spaces and it’s re-sources for establishment of leadership, mili-tary-political and economic domination with use of military or economical force, informa-tion, psychological and political technologies in conditions of globalization.

Paradigms of “The Third Wave” Geopoliti-cal Conception

A “Paradigm” is one of the major concepts in philosophy and sociology, introduced by T. Kuhn in his book “The Structure of Scientific Revolutions”7 in which he defined this term as a set of fundamental scientific installations, representations and notions, perceived by scientific community as a basis of given sci-entific field.

In geopolitics the concept of paradigm is for-mulated as follows: the paradigm is designed to provide the valuable and world outlook ba-sics to research existential relations between the states in the modern world in view of all crucial factors which determine dynamics and an evolution of sociopolitical processes. The task of the given scientific category is to generalize the phenomena and tendencies of an observable reality and to select primary factors for further conceptual interpreting of this reality, but without distortion of its es-sence.

Geopolitical paradigms include national-state, ideological, cultural and religious fac-tors. Now it’s time for dynamic approach to the geopolitics phenomena. The modern geo-politics paradigm must to reflect changes in various interpretations of geopolitics’ space: institutional, economical, ideological, cul-tural, religious and informational. Change of paradigms is a change of relations be-tween socio-political objects, which supposes change of scientific methods of analysis.9

Full harmony in geopolitics has not been ob-served yet. “Despite a huge file of works on geopolitics, there is still one principal lack: imprecise classification of paradigms. It leads to various disagreements on what is true geo-politics, what concepts are adequate to the present day and what must be thrown away”.10

Trying to solve the given problem, some re-searchers go on replacing geopolitics with

12



ORSAM

global studies formulating new paradigms. So a pioneer’s works in this direction were pre-senting stages of development of geopolitical ideas on the basis of reflecting stages of man-kind development:11

– 1-st stage – a paradigm of ground or geo-graphical territory, underlying classical geo-politics and asserting that the politics of the states is determined by their geographical position. In this conception the basic geopoli-tics’ actor is the national state;

– 2-nd stage – revisionist’s geopolitics based on the paradigm reflecting the fact that the states ideology belongs to different camps in global opposition of two political systems. In this case the basic actors were military-polit-ical blocks;

– 3-rd stage – modernist’s geopolitics based on the paradigm of geo-economics as genera-tion of globalization. The basic actors here are transnational corporations, global financial institutions and the nongovernmental politi-cal structures working in global information space.

The given classification has correctly reflect-ed not only evolution of geopolitics’ ideas, but also essence of the postmodern epoch, expressed in globalization of the economy re-sulted in formation of uniform geo-econom-ics space that replaced confrontation geopoli-tics of Great Powers in the epoch of the “Cold War”.12 However the paradigm of geo-eco-nomics soon appeared inadequate to realities of the beginning of XXI century. The system crisis of the world economy, which began in 2008, discredited the ideas of liberalism and free market. Discredit attitude of western liberal ideas was aggravated by the book of Zb. Bzhezinsky “The Grand Chessboard”13 in which he declared inevitability of the Ameri-can leadership for the nearest decades. This made the Russian political community get a steady opinion of existence of Atlantist’s and Mondealist’s plot directed on submission of

Eurasia to the West.14 Thus, due to efforts of the patriarch of American geopolitics there started a process of revival of old geopolitics’ paradigm – “Ground and Idea”. Russian na-tional patriots emphasize that the globaliza-tion that advances the free market, free mov-ing of people and capitals in the world scale does not solve essential social problems. It only aggravates them that have been exem-plified by the recent events of “The Arabian Spring”. Globalization carries on the stratifi-cation of societies and, as a consequence, it brings poverty and injustice in distribution of the material and collective goods on back-ground of an information transparency of a society and increase of intellectual mobility of its members due to communication in so-cial networks. Globalization makes millions of people unnecessary for the labor-market in the underdevelopment countries, and es-pecially in those that are deprived of natural resources and have been shattered during re-alization of plans on transformation of politi-cal map of the world.

Globalization of economy and creation of planetary information-communication space made national sovereign state appeared to be almost the last shelter for those who want to preserve their cultural and religious identity and to remain to be the owner of national ter-ritories and natural resources. The counterac-tion to globalism has turned the alloy of para-digms of ground and ideology into ideologue which must to resist the so-called “Modernist geopolitics” globalizations.

In this respect the author considers, that in a basis of methodology of the suggested Con-cept should consist of the system of paradigms including the root paradigm and the number of supplementary paradigms for formation of methodological toolkit of the Concept. It can be presented the formalized way in the table below which includes the author’s version of new geopolitical construction.



As a whole, now it is possible to say, that the suggested system of paradigms includes a paradigm of power expansionism, inherited from classical geopolitics, nonclassical para-digms of “Soft Power”, “Indirect actions”, and also paradigms of post-nonclassical geopoli-tics including information - network tech-nologies of creation and subsequent manage-ment of sociopolitical chaos and entropy in

the states as well as technologies of manipu-lation of people’s consciousness and trans-formation of national, cultural and religious identity of nations in the struggle of actors of the world policy for establishment of domina-tion (influence) in all modern kinds of geo-political spaces with the purpose of capturing of natural, human and territorial resources of the states and their subsequent use.

Conclusion

In the modern world the vector of geopoliti-cal aspirations of the states is shifting from military-geographical aspect to economic, fi-nancial and information spheres and lately to religious-cultural areas in the struggle of the world policy actors for influence and leader-ship on the international scene. Sociology be-came an important factor in geopolitics. This is exemplified by the phenomenon of “The Arabian spring” and its consequence – ex-pansion of a radical Islam to the Middle East political space. It occurs on a background of struggle between political actors for leader-ship and influence with the use of political and information technologies. Nowadays military

strategies give place to strategies of “Indirect Actions” and “Soft Power” hidden from pub-lic view with the veil of ideological myths and psychological technologies. Owing to huge potential destructions of modern weapons war became inadmissible luxury. Therefore primary importance in the world policy is as-signed to the saving of valuable resources in the seized territories: natural, economic and human, which subsequently could be used by the winner. Globalization has shown that in modern society special value is represented within information, economic and financial spaces, domination in which provides access to resources of all countries by nonmilitary way, without use of force.

Table 1 Two approaches to construction of geopolitical paradigms Conclusion

14



ORSAM

ENDNOTES

1 Collins R. Socially Unrecognized Cumulating // American Sociologist, 1999.2 V.S. Stepin Scientific Knowledge and Values of Industrial Civilization. Problems of Philosophy, № 10,

1989, p. 3-18; VS Stepin Formation of Norms and Ideals Postnonclassical Science. / / Problems of Methodology Postnonclassical Science. Moscow, 1992, p.15.

3 S. Karaganov World: Deepening Chaos. Rossiyskaya Gazeta, № 5571 (195), 07.09.2011.4 V. Karjakin Classical and Nonclassical Postnonclassical Geopolitics: The Criteria of Similarity and Dis-

tinction. Bulletin of Analysts. № 4 (46), 2001, p.5 S. Mann Chaos Theory and Strategy.6 A. Toffler, The Third Wave. Moscow: AST. 2010. p.784.7 V. Karjakin Contemporary Geopolitical Dynamics of the Middle East. - Moscow: IG Frontier, 2010, 352

p.; Karjakin V. Geopolitical Dynamics as a Tool for Studies of Trends and Scenarios of Global Develop-ment / / Strategic Stability. № 4 (53), 2010; Karjakin V. The Methodology of the Current Geopolitical Dynamics / / Public Service. № 1 (69), January-March 2011, Karjakin V. The Methodology of the Cur-rent Geopolitical Dynamics / / Regional Studies № 3 (33), 2011.

8 T. Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions. Moscow: AST. 2009, p.3179 Mukhaev R.T. Geopolitics. Textbook. 3rd ed. Moscow: UNITY-DANA, 2011, p.28.10 .A. Senshin The Evolution of the Geopolitical Paradigm in Transforming the World. / / Proceedings of

the Ural State University. 2007. № 48. p.49-62.11 .A. Senshin The Evolution of the Geopolitical Paradigm in Transforming the World.. / / Proceedings of

the Ural State University. 2007. № 48. p.49-62. 12 Gray C. Geopolitics of the Nuclear Era: Heartland, Rimland and the Technological Revolution. N.Y.,

1977. p. 5; Geopolitics of Superpower. N.Y. 1990. p. 413 . Brzezinski, The Grand Chessboard. New York: 1998. p.36814 A. Dugin Foundations of Geopolitics. Geopolitical Future of Russia. New York: 1999. p.171;



ORSAM Report No: 1March 2009The Struggle Against Piracy: The Somalia Case and Turkey’s Position (Tr - Eng)

ORSAM Report No: 2April 200960 Years of Alliance: NATO and Turkey(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 3May 2009Iraq’s Pivotal Point: Talafar(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 4July 20092009 Lübnan Seçimleri: Ka-zananlar, Kaybedenler ve Türkiye(Tr)

ORSAM Report No: 5August 2009Turkey-Lebanon Relations:Perceptions of Turkey Among the Religious and Sectarian Factions in Lebanon(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 6November 2009The Tuzhurmatu Turkmens: A Success Story (Tr - Eng - Ar)

ORSAM Report No: 7November 2009The Forgotten Turkmen Land: Diyala(Tr - Eng - Ar)

ORSAM Report No: 8 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 1December 2009Abkhazia for the Integration of the Black Sea(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 9January 2010The Yemen Issue: A Step Toward Regional War? (Tr - Eng)

ORSAM Report No: 10January 2010Civil War in Yemen: The Power Struggle, Regional Influences and Relations With Turkey(Tr - Eng)ORSAM Report No: 11February 2010The Forgotten Turks: Turkmens of Lebanon (Tr – Eng – Ar)

ORSAM Report No: 12 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 2February 2010Russian Perspective: The Influ-ence of the Factor of Iraq on Turkey’s Middle East Policies (1990-2008)(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 13February 20107 March 2010 Irak Seçimleri Öncesi Şii Kökenli Parti ve Seç-menlerin Politik Davranışlarının Analizi(Tr)

ORSAM Report No: 14February 2010Seçim Öncesi Irak’ta Siyasal Du-rum ve Seçime İlişkin Beklentiler(Tr)

ORSAM Report No: 15March 2010Orsam Heyetinin 7 March 2010 Irak Seçimlerine İlişkin Gözlem Raporu(Tr)

ORSAM Report No: 16April 2010Sultanate of Oman: An Arab State Between Tradition and Modernity in the Arabian Peninsula(Tr)

ORSAM Report No: 17April 2010Evaluation of Iraqi Parliamentary Elections of March 7, 2010 and the New Political Equation(Tr)

ORSAM Report No: 18BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 3May 2010Turkish-Russian Relations: From Neighborhood to Strategic Co-operation(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 19September 2010Turkmens’ Migration Towards Turkey and Turkmen Population in Turkey(Tr)ORSAM Report No: 20BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 4October 2010Current Situation in Kyrgzstan, the Reasons of Change in Government and Short Term Foresights(Tr)

ORSAM Report No: 21November 2010Away From Iraq: Post 2003 Iraqi Migration to Neighboring Coun-tries and to Turkey(Tr – Eng)

ORSAM Report No: 22January 2011Turkey-Yemen Relations and the Perception of Turkey in Yemen(Tr – Eng – Ar)

ORSAM Report No: 23January 2011Is the Qatar-Iraq-Turkey-Europe Natural Gas Pipeline Project Feasible?(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 24January 2011The State of Kuwait: Relations with Turkey, War and Peace and the Al-SabahGovernment in Between(Tr)

ORSAM Report No: 25January 2011Embargo on Iran by the Security Council in Legal and Political Aspects(Tr)

ORSAM Report No: 26BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 5February 2011The Recent Developments in Kyrgyzstan: Past, Present and Future (Tr - Rus)

ORSAM Report No: 27February 2011The Steps of the Egyptian Revo-lution: Is That the End of an Era?(Tr)

ORSAM Report No: 28BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 6February 2011The Limits of Power in Distraining on Ships by a Coast State on theInternational Law of the Sea -Georgia’s Distraining on theShips Navigating Around the Black Sea-(Tr)ORSAM Report No: 29February 2011Tunisia, Popular Revolution and Turkey’s Exprience(Tr)

ORSAM Report No: 30February 2011Property Disagreements in Kirkuk: A Study Based on the Field Search(Tr)

ORSAM Report No: 31BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 7March 2011The Developments in Afghanistan and Pakistan and Their Effects on International Security (Tr)

ORSAM Report No: 32March 2011Shiite Opposition Question in Saudi Arabia and Its Impacts(Tr)

ORSAM Report No: 33March 2011Turkmen Existence in Iraq(Tr)

ORSAM Report No: 34March 2011Turkmen Press in Iraq(Tr – Ar)

ORSAM Report No: 35March 2011Current Situation and Important Political Developments in Iraq(Tr)

ORSAM Report No: 36ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 1 March 2011Eu’s Water Framework Directive Implementation in Turkey: The Draft National Implementation Plan (Eng)

ORSAM Report No: 37March 2011Popular Revolt in Tunisia and Its Aftermath(Tr)

ORSAM Report No: 38March 2011Libyan War, International Inter-vention and Turkey (Tr)ORSAM Report No: 39March 2011From Past to Present Libya (Tr)

ORSAM Report No: 40ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 2March 2011Climate Change From a Security Perspective and Its Effects on Middle East(Tr)

ORSAM Report No: 41March 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 1 (Tr)

ORSAM REPORTS

16



ORSAM

ORSAM Report No: 42ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 3April 2011Hydropolitical History of Nile River Basin and Recent Develop-ments(Tr)

ORSAM Report No: 43April 2011Social-Political Structure of the Northern Iraq and Kurdish RegionalGoverment’s Relations with Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 44ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 4April 2011The Obligation of “International Cooperation” in Meriç (Maritza-Evros)Basin Water Management(Tr)

ORSAM Report No: 45April 2011Syria Towards Democracy or Civil War?: Social and Political Structure, Prospects For Change and Its Impacts on Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 46May 2011Power Struggle in Syria, Reaction of the International Community and Turkey’s Position (Tr)

ORSAM Report No: 47ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 5May 2011Turkey-Syria Relations: Asi (Orontes) Friendship Dam As An Example Of CooperationIn Transboundary Waters (Tr)ORSAM Report No: 48May 2011Orsam Interviews - 1Iraqi Arabs, Minorities & Aca-demics - 1(Tr)

ORSAM Report No: 49May 2011Orsam Interviews - 2Iraqi Turkmens - 1 (Tr)

ORSAM Report No: 50May 2011ORSAM Interviews - 3Iraqi Kurdish Officials, Academics & Journalists - 1(Tr)

ORSAM Report No: 51BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 8May 2011The 75th Anniversary of Mon-treaux Convention Regarding the Regime of Turkish Straits(In the Framework of the Chang-ing Geopolitics of the Black Sea)(Tr)

ORSAM Report No: 52BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 9May 2011Afghanistan and Regional Se-curity(Middle East, Central and South Asia, Russian Federation)(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 53May 2011Madagascar: Gains, Missing Opportunities, and Relations with Turkey in the 50th Year of Independence(Tr)

ORSAM Report No: 54May 2011Iraqi Groups’ Approach Towards Main Political Problems and Rela-tions With Turkey: A Study Based On Field Research(Tr)

ORSAM Report No: 55June 2011Antalya Conference of Syrian Opposition: Results, Outlook on Basic Problems and Expectations from Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 56June 2011Elections and Experience of Jus-tice and Development Party(Tr – Ar)ORSAM Report No: 57June 2011Reflections Of 12 June 2011 Tur-key Parliamentary Elections in the Middle Eastern Countries(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 58July 2011Reflections of 12 June 2011 Tur-key Parliamentary Elections in the Middle East Through Cartoons(Tr)

ORSAM Report No: 59July 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 2(Tr)

ORSAM Report No: 60 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 6July 2011Cooperation and Conflict on the Mekong River Waters(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 61July 2011The Complete Decipher of the “Chance in Syria Conference”, Carried Out in Antalya Between June 1-2 2011(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 62August 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 3(Tr)

ORSAM Report No: 63 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 7August 2011The Invisible Strategic Resource: Transboundary Ground Waters(Tr)

ORSAM Report No: 64August 2011Victory of Justice and Develop-ment Party in 12 June 2011 Turkey’s General Elections(Tr – Ar)

ORSAM Report No: 65August 2011Arab Spring Through Cartoons – 1(Tr)

ORSAM Report No: 66August 2011Civil War in Libya and Inter-national Intervention Through Cartoons - 1(Tr)

ORSAM Report No: 67August 2011Somalia: A Nation’s Peril and Turkey’s Humanitarian Aid(Tr)

ORSAM Report No: 68September 2011The Operaton Against Osama Bin Laden and Its Reflections in Cartoons(Tr)

ORSAM Report No: 69September 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 4(Tr)

ORSAM Report No: 70BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 10September 2011Russia’s and Turkey’s Iran Poli-cies in the XXI. Century(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 71September 2011Gaza Problem: Israel’s Blocade, International Law, Palmer Report and Turkey’s Approach(Tr)

ORSAM Report No: 72September 2011Statistics of the Middle Eastern Countries(Tr)

ORSAM Report No: 73BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 11October 2011Anatolian Sphere of Influence(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 74BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 12 October 2011Ukraine in Regress: The Tymosh-enko Trial(Eng)

ORSAM Report No: 75BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 13October 2011Kazaks and Kazakistanis(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 76BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 14October 2011The Forgotten Turks in Italy: Moena Turks(Tr - It)ORSAM Report No: 77October 2011The Regional and Global Effects of the Us Post-Withdrawal Policy Towards Iraq and Its Reflections on Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 78ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 8October 2011Constructed Wetlands and Re-Use of Waste Water for the Irriga-tion in Turkey and Israel(Tr)

ORSAM Report No: 79October 2011The Political Balance in Pre-Election Period in Tunisia (Tr)

ORSAM Report No: 80October 2011Understanding Iraq Through Cartoons - 5(Tr)

ORSAM Report No: 81BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 15October 2011Great Power Politics on Afghani-stan(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 82BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 16October 2011Afghanistan in the Perspective of Neighboring Countries(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 83November 2011The Community Brought up to Agenda upon the Transition in Syria: The Turkmens of Syria (Tr)

ORSAM Report No: 84ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 9November 2011Somalia’s Catastrophic Famine: Political Drought or Natural One?(Tr-Eng)



ORSAM Report No: 85November 2011Historical Pragmatism in Syrian Political Culture, Syrian Foreign Policy Under Bashar Al-Assad and Turkish-Syrian Relations (Tr)

ORSAM Report No: 86November 2011From Past to Present: The Iraqi Turkmen Front’s Structure and Administration (Tr)

ORSAM Report No: 87 November 2011Turkmen in Iraq and Their Flight: A Demographic Question? (Eng)

ORSAM Report No: 88November 2011Bektashism in Iraq (Turkmens – Shabaks – Kakais) (Tr)

ORSAM Report No: 89November 2011Morocco Monarchy in Trans-formation Process: Evolution or Revolution?(Tr)

ORSAM Report No: 90November 2011The Efforts of Democratization in the Hashemite Kingdom of Jor-dan Within the Context of Local Actors and Regional Challenges(Tr-Eng)

ORSAM Report No: 91December 2011The Arab League’s and Turkey’s Decisions to Impose Sanction Against Syria, and Possible Con-sequences(Tr)

ORSAM Report No: 92 December 2011Current Situation of Disputed Areas in Iraq (Tr)

ORSAM Report No: 93ORSAM Water Research Pro-gramme Report: 10December 2011Turkey and Wfd Harmonization: A Silent, But Significant Process(Eng)

ORSAM Report No: 94December 2011The Role of Perception in Turkey-France Crisis: French Perception on Turkey(Tr)

ORSAM Report No: 95December 2012Arab Spring Through Cartoons – 2(Tr)

ORSAM Report No: 96December 2011Understanding Iraq Through Cartoons – 6 (Tr)

ORSAM Report No: 97January 2012Understanding Iraq Through Cartoons – 7(Tr)

ORSAM Report No: 98BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 17January 2012Presidential Election in Kyrgyz-stan and Its Effects on Kyrgyz-stan-Turkey Relations (Tr)

ORSAM Report No: 99January 2012Turkish Political Parties’ State-ments on Syrian Refugees in Ha-tay, and Approaches of Political Party Representatives and Move-ments in Hatay Towards Syrian Developments (March-December 2011)(Tr)

ORSAM Report No: 100January 2012Statistics of Iraq(Tr)

ORSAM Report No: 101ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 11January 2012Right to Safe Drinking Water and Sanitation(Tr)

ORSAM Report No: 102January 2012How and Under What Circum-stances Could Iraq Be Split Up? Being Ready for the Worst(Tr – Eng)

ORSAM Report No: 103January 2012The Struggle for Oil in Iraq: An Analysis in the Light of Multi-National Companies,International Contracts and Con-stitutional Debates(Tr)

ORSAM Report No: 104 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 12February 2012An Evaluation on the Draft Ar-ticles on the Law of Transbound-ary Aquifers(Tr – Eng)

ORSAM Report No: 105February 2012Political Rights of Minorities in Iraqi Legislation(Tr)

ORSAM Report No: 106February 2012Social Rights of Minorities in Iraqi Legislation(Tr)

ORSAM Report No: 107February 2012Human Rights of Minorities in Terms of International Law And Iraqi Constitution(Tr)ORSAM Report No: 108February 2012The Future of the Economic Co-operation Organization (ECO)(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 109February 2012The Missing Letter: The Rise of Turkey and the “Bric” Area(It)

ORSAM Report No: 110 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 13March 2012Water Resources and Manage-ment in Iran(Tr)

ORSAM Report No: 111March 2012A Critical Look at the Syrian Kurdish Opposition(Tr)

ORSAM Report No: 112March 2012Constitutional System and Politi-cal Parties in Islamic Republic of Iran(Tr)

ORSAM Report No: 113 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 18April 2012Mongolia: A Developing Democ-racy and a Magnet for Mining(Eng)

ORSAM Report No: 114April 2012Understanding the Syrian Prob-lem Through Comics - 8(Tr)

ORSAM Report No: 115April 2012Arguments on Safe Havens in Syria: Risks, Opportunities and Scenarios for Turkey(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 116 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 14April 2012The Concept of “Benefit-Shar-ing”, Its Theoretical Background and Practical Reflections(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 117April 2012Invest to Mosul Invest to Future (Tr - Eng)

ORSAM Report No: 118 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 19 May 2012 The Analysis of Trade-Economic RelationsBetween Ukraine and Turkey(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 119 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 20 May 2012 Geopolitical Dynamics as an Instrument of Investigation of Trends and Scenariouse of Re-gional Development(Tr - Rus)

ORSAM Report No: 120 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 21 May 2012 Development of Political System in Kazakhstan: 2012 Parliamen-tary Elections (Tr)

ORSAM Report No: 121May 2012New Dynamics in Local and Iraqi Politics in Mosul (Field Study)(Tr - Eng - Ger)

ORSAM Bericht Nr. 121Mai 2012Kommunalpolitik in Mosul und Neue Dynamiken in Der Irakisch-en Politik (Feldarbeit)(Ger)

ORSAM Report No: 122 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 15May 2012Water Resources Management in Iraq(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 123 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 22June 2012Global Migration and Develop-ment of Migration Policiesof Turkey and European Union(Tr)

ORSAM Report No: 124July 2012Turkey in Africa: The Implemen-tation of the Action Plan and an EvaluationAfter Fifteen Years(Tr - Eng - Fr)

ORSAM Rapport No 124Juillet 2012La Turquie en Afrique: Un Bilan de la Mise en Oeuvre du Plan D’actionQuinze Ans Apres(Tr - Eng - Fr)

ORSAM Report No: 125 BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 23 July 2012 Middle East Policy of Russia(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 126 ORSAM Water Research Pro-gramme Report No: 16July 2012Towards the New Water Frame-work Directive: Notes on Water Draft Law(Tr)

ORSAM Report No: 127August 2012Kurdish Movements in Syria(Tr - Eng)

ORSAM Report No: 128September 2012The Development of Belarus - Turkey Economic Cooperation in Modern Conditions(Tr - Eng - Rus)

ORSAM Report No: 129BLACK SEA INTERNATIONAL Report No: 25September 2012Belarus-Turkey: Positive Dynamics of Intergovernmental Cooperation(Tr - Rus - Eng)

ORSAM Report No: 130November 2012Syrian Circassians

18



ORSAM

ORSAM AKADEMİC STAFF

Hasan Kanbolat ORSAM Director Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık METU, Director of Institute of Social Sciences Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar ORSAM Advisor, ORSAM Eurasian Strategies Coordinator - Bilkent University Assoc.Prof.Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Advisor, Middle East - Antalya International University Assoc. Prof. Dr. Harun Öztürkler ORSAM Advisor, Middle East Economies - Afyon Kocatepe University, Department of Economics Assoc. Prof. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Advisor, Middle East - Gazi University, Department of IR Assoc. Prof. Dr. Özlem Tür ORSAM Advisor, Middle East - METU, Department of IR Habib Hürmüzlü ORSAM Advisor, Middle East Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Advisor, Middle East - Ahi Evran University, Department of IR Asst. Prof. Dr. Canat Mominkulov ORSAM Researcher, Eurasia, Al Farabi Kazakh National University Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Advisor, Middle East - ORSAM Riyadh Represantative Dr. Neslihan Kevser Çevik ORSAM Advisor, Middle East Elmira Cheremisova ORSAM Advisor, Middle East - St. Petersburg University Dr. Didem Danış ORSAM Advisor, Middle East - Galatasaray University, Department of Sociology Dr. Jale Nur Ece ORSAM Advisor, Maritime Safety and Security Assoc. Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Advisor, EurasiaDr. Yaşar Sarı ORSAM Advisor, Eurasia - ORSAM Bishkek Represantative, Kyrgyzstan-Turkey Manas University Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Advisor, Middle East - Yıldırım Beyazıt University Department of International Relations Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Advisor, Eurasia Att. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Advisor, Energy - Maritime Law Pınar Arıkan ORSAM Advisor, Middle East - METU Department of International Relations Fazıl Ahmet Burget ORSAM Advisor, Middle East - Afghanistan Volkan Çakır ORSAM Advisor, Africa - ORSAM Antananarivo (Madagascar) Representative Bilgay Duman ORSAM Researcher, Middle East Noyan Gürel ORSAM İzmir Represatative Selen Tonkuş Kareem ORSAM Erbil (Iraq) Represantative Oytun Orhan ORSAM Researcher, Middle East Sercan Doğan ORSAM Research Assistant, Middle East Nebahat Tanriverdi ORSAM Research Assistant, Middle East Uğur Çil ORSAM, Middle East Leyla Melike Koçgündüz ORSAM, Middle East & Projects Ufuk Döngel ORSAM, Ortadoğu Göknil Erbaş ORSAM, Black Sea Aslı Değirmenci ORSAM, Middle East Jubjana Vila ORSAM, Middle East Mavjuda Akramova ORSAM, Middle East

ORSAM Water Research Programme

Dr. Tuğba Evrim Maden ORSAM Water Research Programme Hydropolitics Researcher Dr. Seyfi Kılıç ORSAM Water Research Programme Hydropolitics Researcher Kamil Erdem Güler ORSAM Water Research Programme Çağlayan Arslan ORSAM Water Research Programme

ORSAM ADVISORY BOARD

Dr. Ismet Abdulmecid Former President of Iraqi Council of State Prof. Dr. Hayati Aktaş Karadeniz Technical University, Head of Department of International Relations Prof. Dr. Ramazan Daurov Assistant Director, Russian Academy of Sciences Institute of Oriental Studies Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Advisor, Middle East - ORSAM Riyadh Represantative Prof. Dr. Vitaly Naumkin Director, Russian Academy of Sciences Institute of Oriental Studies Hasan Alsancak BP & BTC Turkey, Energy Security Director Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık METU, Director of Institute of Social Sciences Prof. Dr. Ahat Andican Former Minister & Istanbul University Prof. Dorayd A. Noori Vice-Undersecretary in Iraq’s Embassy in Ankara



ORSAM AKADEMİC STAFF

Hasan Kanbolat ORSAM Director Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık METU, Director of Institute of Social Sciences Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar ORSAM Advisor, ORSAM Eurasian Strategies Coordinator - Bilkent University Assoc.Prof.Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Advisor, Middle East - Antalya International University Assoc. Prof. Dr. Harun Öztürkler ORSAM Advisor, Middle East Economies - Afyon Kocatepe University, Department of Economics Assoc. Prof. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Advisor, Middle East - Gazi University, Department of IR Assoc. Prof. Dr. Özlem Tür ORSAM Advisor, Middle East - METU, Department of IR Habib Hürmüzlü ORSAM Advisor, Middle East Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Advisor, Middle East - Ahi Evran University, Department of IR Asst. Prof. Dr. Canat Mominkulov ORSAM Researcher, Eurasia, Al Farabi Kazakh National University Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Advisor, Middle East - ORSAM Riyadh Represantative Dr. Neslihan Kevser Çevik ORSAM Advisor, Middle East Elmira Cheremisova ORSAM Advisor, Middle East - St. Petersburg University Dr. Didem Danış ORSAM Advisor, Middle East - Galatasaray University, Department of Sociology Dr. Jale Nur Ece ORSAM Advisor, Maritime Safety and Security Assoc. Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Advisor, EurasiaDr. Yaşar Sarı ORSAM Advisor, Eurasia - ORSAM Bishkek Represantative, Kyrgyzstan-Turkey Manas University Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Advisor, Middle East - Yıldırım Beyazıt University Department of International Relations Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Advisor, Eurasia Att. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Advisor, Energy - Maritime Law Pınar Arıkan ORSAM Advisor, Middle East - METU Department of International Relations Fazıl Ahmet Burget ORSAM Advisor, Middle East - Afghanistan Volkan Çakır ORSAM Advisor, Africa - ORSAM Antananarivo (Madagascar) Representative Bilgay Duman ORSAM Researcher, Middle East Noyan Gürel ORSAM İzmir Represatative Selen Tonkuş Kareem ORSAM Erbil (Iraq) Represantative Oytun Orhan ORSAM Researcher, Middle East Sercan Doğan ORSAM Research Assistant, Middle East Nebahat Tanriverdi ORSAM Research Assistant, Middle East Uğur Çil ORSAM, Middle East Leyla Melike Koçgündüz ORSAM, Middle East & Projects Ufuk Döngel ORSAM, Ortadoğu Göknil Erbaş ORSAM, Black Sea Aslı Değirmenci ORSAM, Middle East Jubjana Vila ORSAM, Middle East Mavjuda Akramova ORSAM, Middle East

ORSAM Water Research Programme

Dr. Tuğba Evrim Maden ORSAM Water Research Programme Hydropolitics Researcher Dr. Seyfi Kılıç ORSAM Water Research Programme Hydropolitics Researcher Kamil Erdem Güler ORSAM Water Research Programme Çağlayan Arslan ORSAM Water Research Programme

ORSAM ADVISORY BOARD

Dr. Ismet Abdulmecid Former President of Iraqi Council of State Prof. Dr. Hayati Aktaş Karadeniz Technical University, Head of Department of International Relations Prof. Dr. Ramazan Daurov Assistant Director, Russian Academy of Sciences Institute of Oriental Studies Dr. Abdullah Alshamri ORSAM Advisor, Middle East - ORSAM Riyadh Represantative Prof. Dr. Vitaly Naumkin Director, Russian Academy of Sciences Institute of Oriental Studies Hasan Alsancak BP & BTC Turkey, Energy Security Director Prof. Dr. Meliha Benli Altunışık METU, Director of Institute of Social Sciences Prof. Dr. Ahat Andican Former Minister & Istanbul University Prof. Dorayd A. Noori Vice-Undersecretary in Iraq’s Embassy in Ankara

Prof. Dr. Tayyar Arı Uludağ University, Head of Department of International Relations Prof. Dr. Ali Arslan Istanbul University, Department of History Dr. Farhan Ahmad Nizami The Director of Centre for İslamic Studies at Oxford University Başar Ay General Secretary, Turkish Textile Employers’ Association Prof. Aftab Kamal Pasha The Director of The Centre for West Asian Studies in India Prof. Dr. Mustafa Aydın President of Kadir Has University Ambassador Shaban Murati Albanian Institute for International Studies Dr. Ersel Aydınlı Vice-President of Bilkent University, Fulbright Executive Director Safarov Sayfullo Sadullaevich Strategic Research Center Under The President of Tajikistan Mohamed Noureddine Specialist in Turkish Affairs, Prof. at Lebanese University - History Prof. Dr. Hüseyin Bağcı METU, Head of Department of International Relations Itır Bağdadi İzmir Economy University, Department of International Relations and European Union Prof. Dr. İdris Bal Member of Parliament in the 24th Legislative Term of Grand National Assembly of Turkey Assist. Prof. Dr. Ersan Başar Karadeniz Techinical University, Maritime Transportation and Management Engineering Kemal Beyatlı Head of Iraqi Turkman Press Council Yaşar Yakış Ambassador, Former Minister of Foreign Affairs Barbaros Binicioğlu ORSAM Advisor, Middle Eastern Economies Prof. Dr. Ali Birinci Polis Akademisi Patrick Seale Well-Known Middle East and Syria Specialist Assoc. Prof. Dr. Mustafa Budak Deputy Director General in Prime Ministerial State Archives Dr. Hasan Canpolat Deputy Undersecretary of Turkish Ministry of Interior Ret. (Air) Gen. Ergin Celasin 23rd Commander of Air Forces Dr. Sami Al Taqi General Manager of Orient Research Center Assoc. Prof. Dr. Mitat Çelikpala Kadir Has University, Head of Deparment of International Relations Çetiner Çetin Journalist (Irak) Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya President of The Council of Higher Education Dr. Didem Danış ORSAM Advisor, Immigration Studies & Iraqi Refugees, Galatasary University, Department of Sociology Prof. Dr. Volkan Ediger İzmir Economy University, Department of Economics Prof. Dr. Cezmi Eraslan President of Atatürk Research Center, Istanbul University, Department of History Prof. Dr. Çağrı Erhan Ankara University, Faculty of Political Science, Department of IR & Director ATAUM Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Middle East Advisor, Ahi Evran University, Head of the Department of International Relations Dr. Amer Hasan Fayyadh Baghdad University, Dean of Political Sciences Faculty (Iraq) Att. Aslıhan Erbaş Açıkel ORSAM Advisor, Energy - Maritime Law Cevat Gök Manager of Iraq El FIRAT TV - Turkey Mete Göknel Former Director of Petroleum Pipeline Corporation (BOTAŞ) Osman Göksel BTC & NABUCCO Coordinator Timur Göksel Beirut American University (Lebanon) Prof. Muhamad Al Hamdani Cultural Undersecretary in Iraq’s Embassy in Ankara Numan Hazar Retired Ambassador Habib Hürmüzlü ORSAM Middle East Advisor Assoc. Prof. Dr. Pınar İpek Bilkent University, Department of International Relations Dr. Tuğrul İsmail TOBB University of Economics & Technology, Department of International Relations Assoc. Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu (Kamalov) ORSAM Advisor, EurasiaAssoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar Bilkent University, Department of International Relations Assoc.Prof.Dr. Şenol Kantarcı Kırıkkale University, Department of International Relations Selçuk Karaçay Deputy Director, Vodafone (Turkey) Assoc. Prof. Dr. Nilüfer Karacasulu Dokuz Eylül University, Department of International Relations İsmet Karalar Advisor to Mayor of Edremit/Balıkesir Prof.Dr. M. Lütfullah Karaman Fatih University, Head of the Department of International Relations Asst.Prof. Dr. Şaban Kardaş TOBB Economy and Technology University, Department of International Relations Att. Tuncay Kılıç Mayor of Edremit/Balıkesir Assoc. Prof. Dr. Elif Hatun Kılıçbeyli Çukurova University, Head of the Department of International Relations Prof. Dr. Aleksandr Knyazev Kyrgyz Slavic University (Bishkek) Prof. Dr. Erol Kurubaş Kırıkkale University, Head of the Department of International Relations Prof. Dr. Talip Küçükcan Director of Marmara University, Institute of Middle East Studies Arslan Kaya KPMG, Sworn-in Certified Financial Accountant Dr. Hicran Kazancı Iraqi Turkman Front Turkey Representative İzzettin Kerküklü President of Kirkuk Foundation Prof. Dr. Mustafa Kibaroğlu Okan University, Head of Department of International Relations

20



ORSAM

Prof. Dr. Alexandr Koleşnikov Diplomat Dr. Max Georg Meier Hanns Seidel Foundation, Projects Director (Bishkek) Prof.Dr. Mosa Aziz Al-Mosawa President of Baghdad University (Iraq) Prof. Dr. Mahir Nakip Erciyes University, Faculty of Economic and Administrative Sciences Assoc.Prof.Dr. Tarık Oğuzlu ORSAM Advisor,Middle East-Antalya International University Prof.Dr. Çınar Özen Ankara University, Faculty of Political Science, Department of International Relations Murat Özçelik Undersecretary of Public Order and Security Assoc. Prof. Harun Öztürkler ORSAM Middle East Economies Advisor, Afyon Kocatepe University, Department of Economics Dr. Bahadır Pehlivantürk TOBB Economy and Technology University, Department of International Relations Prof. Dr. Victor Panin Pyatigorsk University (Pyatigorsk, Russian Federation) Assoc.Prof.Dr. Fırat Purtaş Gazi University Department of International Relations, Deputy Secretary General of TÜRKSOY Prof. Suphi Saatçi Secretary - General of Kirkuk Foundation Dr. Yaşar Sarı ORSAM Advisor, Eurasia - ORSAM Bishkek Represantative, Kyrgyzstan-Turkey Manas University Ersan Sarıkaya Türkmeneli TV (Kirkuk, Iraq) Dr. Bayram Sinkaya ORSAM Middle East Advisor, Atatürk University Assoc.Prof.Dr. İbrahim Sirkeci Reader in Demography and Marketing Regent’s College, (London, UK) Dr. Aleksandr Sotnichenko St. Petersburg University (Russian Federation) Zaher Sultan President of Lebanon Turkish Association Dr. Irina Svistunova Russia Strategic Research Center, Turkey-Middle East Studies Expert (Russian Federation) Asst. Prof. Dr. Mehmet Şahin ORSAM Advisor, Middle East, Gazi University, Department of International Relations Prof. Dr. Türel Yılmaz Şahin Gazi University, Department of International Relations Mehmet Şüküroğlu Energy Expert Assoc. Prof. Dr. Oktay Tanrısever METU, Department of International Relations Prof. Erol Taymaz Vice President of the METU North Cyprus Campus (TRNC) Prof. Sabri Tekir Dean of İzmir University, Faculty of Economics and Administrative Sciences Dr. Gönül Tol Director of Middle East Institute Turkish Studies (USA) Asst. Prof. Dr. Özlem Tür ORSAM Advisor, Middle East, METU, Department of International Relations M. Ragıp Vural General Coordinator of 2023 (Magazine) Dr. Ermanno Visintainer Director of Vox Populi (Rome,Italy) Dr. Umut Uzer Istanbul Technical University, Humanities and Social Sciences Prof. Dr. Vatanyar Yagya St. Petersburg City Council Member, St. Petersburg University (Russian Federation) Dr. Süreyya Yiğit ORSAM Eurasia Advisor

EDITIORIAL BOARD OF MIDDLE EAST STUDIES

Meliha Altunışık Middle East Technical University (Turkey) Bülent Aras Ministry of Turkish Foreign Affairs, Head of Center for Strategic Strategic Research Tayyar Arı Uludağ University (Turkey) İlker Aytürk Bilkent University (Turkey) Recep Boztemur Middle East Technical University (Turkey) Katerina Dalacoura London School of Economics (UK) F. Gregory Gause Vermont University (USA) Fawaz Gerges London School of Economics (UK) Ahmet K. Han Kadir Has University (Turkey) Raymond Hinnebusch St. Andrews University (UK) Rosemary Holiis City University (UK) Bahgat Korany Durham University (UK) Peter Mandaville George Mason University (USA) Emma Murphy Durham University (UK)

MIDDLE EAST ANALYSIS EDITORIAL BOARD

Prof. Dr. Meliha Altunışık Middle East Technical University , Director of Institute of Social Sciences Hasan Kanbolat ORSAM Director Assoc. Prof. Dr. Hasan Ali Karasar Bilkent University, Department of International Relations Asst. Prof. Dr. Serhat Erkmen ORSAM Middle East Advisor, Ahi Evran University, Head of Department of International Relations

Mithatpaşa Caddesi 46/4 Kızılay/AnkaraTel: 0(312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48

www.orsam.org.tr, [email protected], [email protected]


Documents

“ÜÇÜNCÜ DALGA”: POSTMODERNİZMİN JEOPOLİTİĞİ · “Üçüncü Dalga” (“Kavram” olarak) jeopolitik kavramı, uluslararası ilişkilerdeki şu sorulara yanıt bulmaya