นายเฉลมพล เลยบทว ผบรรยาย

ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ

1

สทธของประชาชนตาม พรบ.ขอมลขาวสาร - สทธ “ไดร” ม.7 ม.9 ม.11 ม.25 และ ม.26 - สทธ “ไดรบค าแนะน าทถกตอง” ม.12 - สทธ “คดคานการเปดเผย” ม.17 - สทธ “รองเรยน” ม.13 - สทธ “อทธรณค าสงไมเปดเผยหรอไมรบฟงค าคดคาน” ตามม.18 “อทธรณกรณหนวยงานไมแกไขหรอลบขอมลสวนบคคล” ตามม.25

2

ผทมสทธตาม พรบ.ขอมลขาวสาร สทธในการตรวจด ขอส าเนา รองเรยน อทธรณ ฯลฯ -บคคลธรรมดา หรอนตบคคลทมสญชาตไทย -บคคลทไมมสญชาตไทย แตไดรบอนญาตใหมถนทอยใน ประเทศไทย

3

เปดเผยเปนหลก ปกปดเปนขอยกเวน ใหความคมครองขอมลสวนบคคล “สทธไดร” ไมตองมสวนไดเสย

4

ความหมายของ “ขอมลขาวสาร” (ม.4 ว.1) สงทสอความหมายใหรเรองราว ขอเทจจรง หรอขอมลใด ๆ ซง

ท าไดโดยสภาพของสงนนเอง หรอโดยผานวธการใดๆ สงใดถามนษยสามารถใชเปนสอความหมายไดกเปนขอมล

ขาวสารทงหมด

5

ความหมายของ “ขอมลขาวสารของราชการ” (ม.4 ว.1) ไดแก

ขอมลขาวสารทอยในความ ครอบครอง หรอ ควบคมดแล ของหนวยงานของรฐ

ไมวาจะเปนขอมลขาวสารเกยวกบการด าเนนงานของรฐหรอขอมลขาวสารเกยวกบเอกชน

6

ความหมาย “หนวยงานของรฐ” (ม.4 ว.3) ราชการสวนกลาง ราชการสวนภมภาค ราชการสวนทองถน

รฐวสาหกจ สวนราชการสงกดรฐสภา ศาลเฉพาะในสวนทไมเกยวกบการพจารณาพพากษาคด องคกรควบคมการประกอบวชาชพ หนวยงานอสระของรฐ และหนวยงานอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง

7

ราชการสวนกลาง ไดแก กระทรวง กรม ราชการสวนภมภาค ไดแก จงหวด อ าเภอ ราชการสวนทองถน ไดแก อบจ. เทศบาล อบต. กทม.

เมองพทยา รฐวสาหกจ เชน กฟผ. กฟภ. กปน.

8

องคกรควบคมการประกอบวชาชพ เชน - สภาทนายความ - แพทยสภา - สภาวศวกร - เนตบณฑตยสภา - สภาผสอบบญชรบอนญาต

9

องคกรอสระ - ส านกงาน ป.ป.ช. - ส านกงานการตรวจเงนแผนดน - ส านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชน - ส านกงานผตรวจการแผนดน - ส านกงานคณะกรรมการการเลอกตง - ฯลฯ

10

หนวยงานอนๆของรฐตามความหมายของ พรบ.ขอมลขาวสารฯ

- ธ.ออมสน ธ.กรงไทย ธ.อาคารสงเคราะห ธพว. - บรษทการบนไทย บรษท ป.ต.ท. - บรษทบรหารสนทรพย - ตลาดหลกทรพย - ฯลฯ

11

ลงพมพ ในราชกจจาฯ (มาตรา 7 )

เรองทตองใหร

จดใหประชาชน เขาตรวจด ( มาตรา 9 )

เรองทสนใจ

ขอมลขาวสารของราชการ

จดให

เฉพาะราย ( มาตรา 11 )

เรองทอยากร

หนาทและวธด าเนนการของหนวยงานของรฐ ในการเปดเผยขอมลขาวสารของราชการ

สงใหหอจดหมายเหต

(มาตรา 26)

เอกสารปวศ.

วธท 1 การพมพในราชกจจานเบกษา (ม.7) ขอมลขาวสารทตองน าไปลงพมพ ไดแก 1. โครงสรางและการจดองคกรในการด าเนนงาน [ม.7(1)] 2. สรปอ านาจหนาททส าคญและวธการด าเนนงาน [ม.7(2)] 3. สถานทตดตอขอรบขอมลขาวสาร [ม.7(3)]

13

ขอมลขาวสารทตองน าไปลงพมพในราชกจจานเบกษา (ตอ) 4. กฎ มตคณะรฐมนตร ขอบงคบ ค าสง หนงสอเวยน ระเบยบ

แบบแผน นโยบายหรอการตความ ทงน เฉพาะทจดใหมขนโดยมสภาพอยางกฎ เพอใหมผลเปนการทวไปตอเอกชนทเกยวของ [ม.7(4)]

5. ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการก าหนด

14

วธท 2 การจดไวใหประชาชนตรวจด (มาตรา 9)

1.ประเภทของขอมลขาวสารทตองจดไวใหประชาชนตรวจด 2.วธการจดใหตรวจด > ศนยขอมลขาวสาร

15

ประเภทของขอมลขาวสารทตองจดไวใหประชาชนตรวจด (มาตรา 9)

(1) ผลการพจารณาหรอค าวนจฉยทมผลโดยตรงตอเอกชน รวมทงความเหนแยงและค าสงทเกยวของในการพจารณาวนจฉยดงกลาว

(2) นโยบายและการตความทไมเขาขายตองลงพมพในราชกจจานเบกษาตามมาตรา 7 (4)

(3) แผนงาน โครงการและงบประมาณรายจายประจ าปของปทก าลงด าเนนการ

(4) คมอหรอค าสงเกยวกบวธปฏบตงานของเจาหนาทของรฐซงมผลกระทบถงสทธหนาทของเอกชน เชน ขนตอนการขออนญาต อนมตเพอด าเนนกจกรรมตาง

16

ประเภทของขอมลขาวสารทตองจดไวใหประชาชนตรวจด (มาตรา 9) ตอ

(5) สงพมพทไดมการอางองถงมาตรา 7 วรรค 2 (6) สญญาสมปทาน สญญาทมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน

หรอสญญารวมทนกบเอกชนในการจดท าบรการสาธารณะ (7) มตคณะรฐมนตร หรอมตคณะกรรมการทแตงตงโดยกฎหมาย

หรอโดยมตคณะรฐมนตร (8) ขอมลขาวสารอนตามทคณะกรรมการก าหนด

17

วธท 3 การจดหาขอมลขาวสารใหเอกชนเปนการ เฉพาะราย (มาตรา 11)

- - เปนการจดขอมลขาวสารใหตามทมผมายนค าขอ - - หนวยงานของรฐตองจดใหภายในเวลาอนสมควร เวนแตขอจ านวนมากหรอบอยครง (ม.11 วรรค 1)

18

มต ครม. เมอวนท 28 ธนวาคม 2547

กรณประชาชนขอขอมลขาวสาร และหนวยงานรฐมพรอมอยแลวใหด าเนนการโดยเรว หรอภายในวนทขอ ถาขอมากไมสามารถด าเนนการใหแลวเสรจภายใน 15 วน ใหแจงผขอทราบภายใน 15 วน และแจงก าหนดวนแลวเสรจดวย

ลกษณะขอมลขาวสารทตองจดให (ม.11) 1. เปนขอมลขาวสารทมอยแลว และ 2. ไมตองจดท าขนใหม เวนแตการแปรสภาพของขอมลสาร

20

- หนวยงานของรฐวางหลกเกณฑการเรยกคาธรรมเนยมในการขอส าเนาหรอส าเนาทมคารบรองถกตองไดโดยความเหนชอบของคณะกรรมการขอมลขาวสารฯ

- คาธรรมเนยมทหนวยงานของรฐสามารถก าหนดไดโดยถอวา คณะกรรมการฯ ใหความเหนชอบแลวคออตรา ดงตอไปน

(1) เอ 4 หนาละไมเกน 1 บาท (2) เอฟ 14 หนาละไมเกน 1.50 บาท (3) บ 4 หนาละไมเกน 2 บาท (4) เอ 3 หนาละไมเกน 3 บาท (5) พมพเขยวเอ 2 หนาละไมเกน 8 บาท (6) พมพเขยวเอ 1 หนาละไมเกน 15 บาท (7) พมพเขยวเอ 0 หนาละไมเกน 30 บาท

21

การแจงสทธ และค าแนะน าทถกตอง มาตรา 12

22

การแจงสทธ และค าแนะน าทถกตอง (มาตรา 12) 1. ถาขอมลขาวสารตามค าขอไมอยในความครอบครองแตอยในความ

ครอบครองหรอควบคมดแลของหนวยงานอน ใหแจงผขอทราบและแนะน าใหไปยนค าขอทหนวยงานดงกลาว (ม.12 วรรค 1)

2. ถาเปนขอมลทหนวยงานอนจดท าและก าหนดชนความลบไว ใหสงค าขอใหหนวยงานนนพจารณา (ม.12 วรรค 2)

23

การใชสทธของประชาชน ตาม พรบ.ขอมลขาวสารของราชการ

24

1. ไมจดพมพขอมลขาวสารตาม ม.7 2. ไมจดขอมลขาวสารไวใหตรวจดตาม ม.9 3. ไมจดหาขอมลขาวสารใหแกตนตาม ม.11 (เงยบเฉย) 4. ฝาฝนไมปฏบตตามกฎหมายน 5. ปฏบตหนาทลาชา 6. ไมไดรบความสะดวก 7. หนวยงานปฏเสธวาไมมขอมลตามทขอ แตประชาชนไมเชอ ม.33

25

การใชสทธรองเรยนตามมาตรา ๓๓ ประชาชนมค าขอขอมลขาวสารแลวหนวยงานปฏเสธวาไมม

ขอมลตามทขอ แตประชาชนไมเชอ

26

การรองเรยน และการด าเนนการเรองรองเรยน - รองเรยนตอคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ - เมอคณะกรรมการฯ ใหค าแนะน าหรอใหความเหนตอเรองรองเรยน

ใหหนวยงานของรฐถอปฏบตอยางเครงครด และโดยดวนทสด (มตครม. 9 ม.ค. 42)

27

-หนวยงานปฏเสธการเปดเผยขอมลขาวสารตามค าขอ -หนวยงานไมรบฟงค าคดคานการเปดเผยขอมลขาวสาร *อทธรณค าสงฯ ภายใน 15 วน (ม.18)* -หนวยงานไมลบ ไมแกไข ขอมลสวนบคคล *อทธรณค าสงฯ ภายใน ๓๐ วน (ม.๒๕)*

28

ค าวนจฉยของคณะกรรมการวนจฉยฯ -เปนทสด (ม.37 ว.2) แต.... - ถาผอทธรณไมพอใจค าวนจฉยของคณะกรรมการกมสทธฟองคดตอ

ศาลปกครอง ตามพรบ.จดตงศาลปกครองฯ พ.ศ.2542 - ในสวนของหนวยงานของรฐนนตองปฏบตตามค าวนจฉยโดยเครงครด

ภายใน 7 วน ถาไมปฏบตตามโดยไมมเหตผลทสมควร ใหผบงคบบญชาด าเนนการพจารณาลงโทษทางวนยทกกรณ (มตครม. 9 ม.ค. 42) - -หามมใหหนวยงานของรฐฟองคดปกครองเพอเพกถอนค าวนจฉย (มตครม. 11 เม.ย. 49) - -มต ครม.วนท 23 ม.ย.52 มหลกการเดยวกบมตเมอวนท 9 ม.ค.42 และวนท 11 เม.ย.49

29

สทธคดคานการเปดเผยขอมลขาวสาร ม.17 ถาเจาหนาทเหนวา การเปดเผยขอมลใดอาจกระทบถง

ประโยชนไดเสยของผใด ใหแจงผนนคดคานการเปดเผยภายในเวลาทก าหนด (ไมนอยกวา 15 วน)

ถามการคดคานการเปดเผยแลวเจาหนาทไมรบฟงค าคดคาน ผคดคานอทธรณค าสงไมรบฟงค าคดคานไดตามม.18

30

ขอมลขาวสารทหนวยงานอาจปฏเสธการ เปดเผยแกผยนค าขอ

31

ขอมลขาวสารทอาจกอใหเกดความเสยหายตอสถาบนพระมหากษตรย (มาตรา 14)

32

ขอมลขาวสารดงกลาวมลกษณะ ดงน (1) ความมนคงของประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ ความ

มนคงทางเศรษฐกจหรอการคลงของประเทศ (2) ท าใหการบงคบใชกฎหมายเสอมประสทธภาพ หรอไมอาจส าเรจ

ตามวตถประสงคได (3) ความเหนหรอค าแนะน าภายในหนวยงานของรฐในการ

ด าเนนการเรองหนงเรองใด แตไมรวมรายงานทางวชาการ รายงานขอเทจจรง

33

(4) อาจกอใหเกดอนตรายตอชวตหรอความปลอดภยของบคคล (5) รายงานทางการแพทย หรอขอมลสวนบคคลซงการเปดเผยอาจ

เปนการรกล าสทธสวนบคคลโดยไมสมควร (6) มกฎหมายคมครองมใหเปดเผย หรอผใหขอมลไมประสงคให

เปดเผย (7) กรณอนตามทก าหนดในพรฏ. * ค าสงมใหเปดเผยขอมลขาวสารตองระบเหตผลดวย

34

ตองค านงถงเรองตอไปน ประกอบกน (1) การปฏบตหนาทของหนวยงานของรฐ (2) ประโยชนสาธารณะ (3) ประโยชนของเอกชนทเกยวของ

35

- ถาจะเรยกเกนก าหนดดงกลาว ตองขอความเหนชอบจากคณะกรรมการฯ กอน เวนแตเปนการเรยกไมเกนตนทนทแทจรง

- คาธรรมเนยมการใหค ารบรองส าเนาถกตองทถอวาคณะกรรมการฯ ใหความเหนชอบ ค ารบรองละไมเกน 5 บาท - * ประกาศคณะกรรมการฯ วนท ๗ พ.ค.๒๕๔๒

36

มาตรการคมครองเจาหนาทของรฐ

37

กรณเจาหนาทเปดเผยขอมลขาวสารตาม ม.15 ไมตองรบผดแมเขาขายตองมความรบผดชอบ ถากระท าโดยสจรต และ

1. ถาไดด าเนนการตามระเบยบทก าหนดใน ม.16 2. เจาหนาทของรฐนนด ารงต าแหนงตามทก าหนดใน

กฎกระทรวง *แตหนวยงานของรฐไมพนจากความรบผด*

38

ระเบยบวาดวยการรกษาความลบของทางราชการ พ.ศ.2544 อาศยอ านาจตามความในมาตรา 16 และมาตรา 26 ว.5แหง พรบ.ขอมลขาวสารฯ

39

การมค าสงใหเปดเผยขอมลขาวสารฯ เปนการทวไปหรอเฉพาะแกบคคลใด ใหเปนอ านาจของเจาหนาของรฐ ดงน

1. ขาราชการพลเรอนระดบ 6 ขนไป 2. ทหาร ต ารวจ ยศพนตร นาวาอากาศตร นาวาตร พน

ต ารวจตร ขนไป 3. ผบรหารทองถน ปลดอบจ. ปลดเทศบาล ปลดอบต.

40

พรบ.ความรบผดทางละเมดฯ พ.ศ.2539 หลกตามมาตรา 5 - หนวยงานของรฐตองรบผดชอบตอผเสยหายในผลแหง

ละเมดทเจาหนาทของตนไดกระท าในการปฏบตหนาท - - ผเสยหายฟองหนวยงานของรฐไดโดยตรง แตจะฟองเจาหนาทไมได

หลกตามมาตรา 8 - หนวยงานของรฐเรยกใหเจาหนาทชดใชคาสนไหมทดแทน

ไดถาเจาหนาทกระท าโดยจงใจ หรอประมาทเลนเลออยางรายแรง

41

ขอมลขาวสารสวนบคคล

42

ความหมาย “ขอมลขาวสารสวนบคคล” (ม.4 ว.5) ไดแก ขอมลขาวสารเกยวกบ สงเฉพาะตว ของบคคล

ทม ชอ เลขหมาย รหส สงบอกลกษณะอน ทท าใหรตวผนนได ***รวมทงขอมลเกยวกบสงเฉพาะตวของผทถงแกความตาย***

43

ตวอยางขอมลขาวสารเกยวกบสงเฉพาะตวบคคล

ตวอยางขอมลขาวสารเกยวกบสงทท าใหรตวผนน

- ฐานะการเงน - การศกษา - ประวตสขภาพ - ประวตอาชญากรรม - ประวตการท างาน - ภาษเงนไดสวนบคคล ฯลฯ

- ชอ รหส - หมายเลขประจ าตว -สงบงชอยางอน เชน ลายมอชอ ลายพมพนวมอ -แผนบนทกลกษณะเสยง -รปถาย

44

(1) เกบขอมลเทาทจ าเปนเพอใหการด าเนนงานของรฐส าเรจตามวตถประสงค และยกเลกเมอหมดความจ าเปน

(2) พยายามเกบจากเจาของขอมลโดยตรง (3) จดใหมการพมพในราชกจจานเบกษา (4) ตรวจสอบแกไขขอมลใหถกตองอยเสมอ (5) จดระบบรกษาความปลอดภยมใหน าไปใชโดยไม

เหมาะสม

45

ตวอยางการจดเกบขอมลขาวสารสวนบคคล -ทะเบยนประวตอาชญากร -ทะเบยนประวตขาราชการ (ก.พ.7) -รายงานการสบเสาะและพนจของกรมคมประพฤต หรอสถาน

พนจ -ฐานขอมลทะเบยนบาน และบตรประจ าตวประชาชน

46

โดยหลกการขอมลขาวสารสวนบคคล จะน าไปเปดเผยโดยเจาของขอมลไมยนยอมเปนหนงสอไมได เวนแตเปนการเปดเผย

- ตอเจาหนาทในหนวยงาน เพอน าไปใชตามอ านาจหนาท - เปนการใชขอมลตามปกตภายในวตถประสงคของการจดใหมขอมล - ตอหนวยงานทปฏบตงานดานการวางแผน สถต หรอส ามะโนตาง ๆ - เพอประโยชนในการศกษาวจย - ตอหอจดหมายเหต กรมศลปากร ตาม ม.26 - ตอเจาหนาทของรฐเพอปองกนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมาย การสบสวน

การสอบสวน การฟองคด - เพอปองกนหรอระงบอนตรายตอชวตหรอสขภาพของบคคล - ตอศาล เจาหนาทของรฐ หนวยงาน/บคคล ทมอ านาจตามกฎหมาย - กรณอนตามทก าหนดในราชกจจานเบกษา 47

1. ตรวจด หรอขอส าเนา ขอมลของตน 2. ขอแกไขเปลยนแปลง หรอลบขอมลของตน *กรณด าเนนการแทนผเยาว คนไรความสามารถ คนเสมอนไร

ความสามารถ ผทถงแกกรรม ใหเปนไปตามกฎกระทรวง*

48

ชองทางตดตอ ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ ส านกงานปลดส านกนายกรฐมนตร ท าเนยบรฐบาล เขตดสต กรงเทพมหานคร 10170 โทรศพท 02 283 4673 มอถอ 089 2167109 www.oic.go.th

49