Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
angariSi
transportis sferoSi
licenziisa da nebarTvis sistemis
Sesaxeb
proeqti xorcieldeba
IRIS Centre-is da USAID-is mxardaWeriT
Tbilisi 2004
saqarTvelos axalgazrda ekonomistTa asociacia
2
Sinaarsi
Sesavali............................................................................................................................. 4 Tavi I................................................................................................................................... 7 sakanonmdeblo regulireba ................................................................................ 7 1.1 saqarTvelos kanoni `transportisa da komunikaciebis sferos
saxelmwifo marTvisa da regulirebis Sesaxeb” ........................................... 8 1.2 `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb” kanoni ................................................................................ 11 1.3 transportis sferoSi gasacemi licenziebi da nebarTvebi, maTi
mosakreblis odenoba da gamcemi organoebi ................................................ 14 transportis sferoSi salicenzio saxeebi da maTi mosakreblebi ... 15
Tavi II ............................................................................................................................... 17 saavtomobilo transporti ............................................................................. 17 2.1 nebarTvebi, romelsac gascems saqarTvelos saavtomobilo
transportis administracia ................................................................................. 17 2.2 saqalaqTaSoriso da sagareubno regularul gadayvanaze
konkursis Catarebis wesi ...................................................................................... 23 2.3 saavtomobilo transportiT saxifaTo tvirTebis gadazidvis
wesi 27 2.4 transportisa da avtosatransporto saSualebaTa
eqspluataciis, momsaxurebisa da teqnikuri mdgomareobis
kontrolis sistema.................................................................................................. 29 2.5 saavtomobilo transportis administraciis Tavmjdomaris
brZaneba #01 (2003 27.11) saavtomobilo transportis dargSi
satransporto saqmianobis regulirebis safasuris odenobis
dadgenisa da gadaxdis wesis damtkicebis Sesaxeb................................... 31 2.6 saerTaSoriso satvirTo gadazidvebze specialuri nebarTva ..... 33 2.7 savaldebulo sertificireba ..................................................................... 34 2.8 saavtomobilo transoprtis dargSi gacemuli nebarTvebi ............ 35 2.9 nebarTvebi, romlebsac gascems adgilobrivi mmarTvelobis
(TviTmmarTvelobis) organoebi .......................................................................... 36 TbilisSi regularul saavtomobilo gadazidvaze konkursis
Catarebis pirobebi.................................................................................................... 37 adgilobrivi regularuli gadazidvebis regulirebisaTvis
gatarebuli RonisZiebebi ....................................................................................... 40 adgilobrivi sataqso gadazidvebi.................................................................... 41
Tavi III .............................................................................................................................. 43 samoqalaqo aviacia .............................................................................................. 43 3.1 sakanonmdeblo sirTuleebi ............................................................................ 44 3.2 salicenzio pirobebi `samoqalaqo saaviacio saqmianobis
licenzirebis Sesaxeb” kanonis mixedviT. ...................................................... 47 3.3 samoqalaqo aviaciis sferos regulirebis safasuri ........................ 49 3.4 samoqalaqo aviaciis sferoSi gacemuli licenziebi da
nebarTvebi ..................................................................................................................... 51 (statistikuri monacemebi) ................................................................................ 51
Tavi IV.............................................................................................................................. 53
3
licenziis/nebarTvis gacemis sajaro administraciuli warmoebis wesi ......................................................................................................... 53 gancxadeba licenziis misaRebad. salicenzio pirobebi......................... 53 licenziis gacemis wesi .......................................................................................... 54 licenziis gacemaze uaris Tqmis safuZvlebi .............................................. 64 salicenzio mowmobis dakargva an dazianeba ............................................... 64 licenziis moqmedebis SeCereba da ganaxleba.............................................. 65 licenziis gauqmeba ................................................................................................... 65
Tavi V ............................................................................................................................... 68 nebarTva ....................................................................................................................... 68 nebarTvis gacemis wesi............................................................................................ 68 nebarTvis gacemaze uaris Tqmis safuZvlebi................................................ 75 nebarTvis moqmedebis SeCereba............................................................................. 75 nebarTvis gauqmeba..................................................................................................... 76
Tavi VI.............................................................................................................................. 77 salicenzio/sanebarTvo reestri, gasaCivrebis wesi, kontrolis sistema, reorganizacia, pasuxismgebloba ................................................ 77 gasaCivrebis wesi .................................................................................................... 77 sasamarTloSi gasaCivreba..................................................................................... 77 salicenzio-sanebarTvo reestri ........................................................................ 78 licenziis/nebarTvis mflobeli sawarmoebis reorganizacia .............. 79 kontrolis sistema................................................................................................... 80 pasuxismgebloba ......................................................................................................... 84 sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba ....................................................... 84
Tavi VII ............................................................................................................................ 85 problemebi da rekomendaciebi....................................................................... 85 7.1 problemebi adgilobrivi transportis sferoSi................................. 85 7.2 problemebi saqalaqTaSoriso da sagareubno gadayvanebis
sferoSi.......................................................................................................................... 89 7.3 problemebi samoqalaqo aviaciis sferoSi.............................................. 90 7.4 regulirebis safasurTan dakavSirebuli problemebi ...................... 92
reziume ............................................................................................................................. 94
4
Sesavali
transportis sfero nebismieri qveynis ekonomikisaTvis
gansakuTrebuli mniSvnelobis matarebelia, radganac igi exeba
mTlianad sazogadoebriv interesebs da warmoadgens qveynis
infrastruqturis ganuyofel nawils, amasTan kargad ganviTarebuli
satransporto qseli qveynis ganviTarebis erT-erTi ZiriTadi
maxasiaTebelia.
praqtikulad, yoveli saxelmwifo dgas problemis winaSe _
uzrunvelyos sakuTari mosaxleobis qveynis teritoriaze rac
SeiZleba swrafi, usafrTxo da mosaxerxebeli gadaadgileba da,
amasTan, maqsimalurad daicvas rogorc TviTon saxelmwifos, aseve
mosaxleobis interesebi. Sesabamisad, dauSvebelia satransporto
meurneobis ganviTareba mxolod sabazro Zalebze dayrdnobiT,
radganac:
I _ bazari cvalebadobis maRali doniT gamoirCeva;
II _ pirad mogebaze dafuZnebuli sistema ver uzrunvelyofs
sazogadoebrivi da saxelmwifo interesebis gatarebas.
mocemul dargSi TiToeul Cavardnas ki qveynis ekonomikisaTvis
savalalo Sedegebis gamowveva SeuZlia. amitomac, transportis sfero
unda warmoadgendes saxelmwifos gansakuTrebuli regulirebis
sagans.
saqarTvelos transportis sistema xasiaTdeba mniSvnelovani
naklovanebebiT, risi erT-erTi mizezi aris is, rom saxelmwifos
zustad ar aqvs gacnobierebuli transportis sfero saxelmwifo
regulirebis sagania, Tu kerZo biznesis. aRsaniSnavia, rom sabWoTa
kavSiris periodSi satransporto sistema mTlianad eqvemdebareboda
saxelmwifos erTian dagegmvas, ZiriTadi aqcenti gadatanili iyo
momsaxurebis dabal tarifebze, Tumca, aseve dabali iyo TviTon
momsaxurebis xarisxic.
dargze gansakuTrebiT negatiuri gavlena moaxdina 90_iani wlebis
dasawyisSi ganviTarebulma movlenebma, rac Tan axlda sabWoTa
kavSiris ngrevas. aRniSnulma movlenebma, praqtikulad, gamoiwvia
arsebuli satransporto infrastruqturis rRveva, ramac
transportis sabWoTa sistemis dadebiTi mxareebis mospobac
ganapiroba. saxelmwifo struqturebis araefeqturi moqmedebebis gamo
qveyanaSi Seiqmna erTgvari satransporto vakuumi. es, Tavis mxriv,
garkveul signalad iqca kerZo mewarmeTaTvis dargSi Sesasvlelad.
Tumca, kerZo seqtoris dargSi CarTva moxda araorganizebulad,
qaoturad, saxelmwifo interesebis gaTvaliswinebis gareSe.
am mxriv gansakuTrebiT aRsaniSnavia saavtomobilo transportSi
Seqmnili mZime mdgomareoba. marTalia, kerZo seqtoris xsenebul
dargSi CarTvam moitana dadebiTi Sedegebi, ZiriTadad gamosaxuli
xarisxobriv maCveneblebSi, rogoricaa mgzavrTa lodinis drois
5
Semcireba, gadayvanis siCqaris gazrda da sxva. magram, rogorc
aRvniSneT, es xdeboda saxelmwifo uwyebebTan SeuTanxmeblad,
saxelmwifo transportis ganviTarebis raime gegmis gaTvaliswinebis
gareSe. im faqtma, rom marSutebis formireba xdeboda stiqiurad,
saqalaqo da saqalaqTaSoriso magistralebis gamtarunarianobis
gauTvaliswineblad gamoiwvia qalaqis centralur magistralebze
xSiri Seferxebebi. praqtikulad ar xdeboda marSrutebis
urTierTkoordinireba, xSir SemTxvevebSi irRveoda momxmarebelTa
uflebebi, gamoiyeneboda amortizebuli satransporto saSualebebi,
mZRolTa arakvalificiurobisda gamo gaxSirda sagzao
magistralebze ubeduri SemTxvevebi. amasTan, saavtomobilo
transoportis sfero wlebis manZilze moqceuli iyo CrdilSi,
warmoadgenda ra korufciis mniSvnelovan wyaros, rac saxelmwifo
biujets milionobiT laris zarals ayenebda.
arsebuli situacia moiTxovda sakanonmdeblo CarCoSi moqcevasa da
saxelmwifo regulirebis gaZlierebas, rac Tavis mxriv, SesaZlebeli
gaxada saqarTvelos kanonma `samewarmeo saqmianobis licenziisa da
nebarTvebis gacemis safuZvlebis” Sesaxeb, romelmac salicenzio da
sanebarTvo saqmianobis siaSi Seiyvana transportis dargSi
samewarmeo saqmianoba. aRsaniSnavia, rom transportis sferoSi
samewarmeo saqmianobis licenzireba msoflioSi miRebuli praqtikaa.
amJamad, saqarTveloSi funqcionirebs transportis Semdegi saxeobebi:
saavtomobilo transporti; sazRvao transporti;
sahaero transporti;
sarkinigzo transporti;
samdinaro transporti;
specialuri transporti;
milsadeni transporti.
aqedan, `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvebis gacemis
safuZvlebis” Sesaxeb kanonma licenziebisa da nebarTvebis dawesebas
dauqvemdebara:
• saavtomobilo transportis dargSi samewarmeo saqmianoba,
radganac saavtomobilo transporti warmoadgens mosaxleobis
gadayvanis ZiriTad saSualebas;
• samoqalaqo aviaciis (sahaero transportis) dargSi samewarmeo
saqmianoba, radganac sahaero transporti is sferoa, sadac
moqmedebs ramdenime aviakompania, romelTac miniWebuli aqvT
erovnuli aviagadamzidvelebis statusi;
• sazRvao transportis sferoSi samewarmeo saqmianoba, miuxedavad
imisa, rom es dargi dResdReobiT saqarTveloSi erT-erTi yvelaze
naklebganviTarebulia, mas gansakuTrebuli strategiuli mniSvneloba
gaaCnia, imis gaTvaliswinebiT, rom qveyanas gaaCnia zRvaze farTo
gasasvleli.
6
CamoTvlili dargebis garda, qveynis teritoriaze mgzavrTa
gadayvanisa da tvirTebis gadatanis sferoSi aRsaniSnavia rkinigzis
gansakuTrebuli roli. Tumca sazogadod rkinigza warmoadgens
bunebriv monopolias, romlis aqciebis 100%-s saxelmwifo flobs, da,
Sesabamisad, masze ar vrceldeba `samewarmeo saqmianobis
licenziebisa da nebarTvebis gacemis” Sesaxeb kanoni.
licenzia da nebarTva praqtikulad warmoadgens saxelmwifo
kontrolis meqanizms qveynisaTvis prioritetul sferoebze.
transportis sferoSi licenzia da nebarTva SeiZleba ganvmartoT
Semdegnairad:
licenzia aris, administraciuli aqtis safuZvelze administraciuli
organos mier pirisaTvis miniWebuli ufleba, ganusazRvreli vadiT
ganaxorcielos am kanoniT gaTvaliswinebuli samewarmeo saqmianoba
kanoniT dadgenili pirobebis dacviT.
licenzia gaicema erTjeradad da igi uvadoa.
nebarTva aris administraciuli aqtis safuZvelze administraciuli
organos mier pirisaTvis miniWebuli ufleba, erTjeradad an
garkveuli vadiT ganaxorcielos samewarmeo saqmianoba gansazRvrul
teritoriaze, kanoniT dadgenili pirobebis dacviT.
nebarTva vadiania. transportis sferoSi misi moqmedebis vada konkretuli sanebarTvo saqmianobis mixedviT meryeobs erTi dRidan xuT wlamde.
transportis licenzirebis sferos specifikurobidan da
sirTulidan gamomdinare, licenziebisa da nebarTvebis gacemis
sistemam gansakuTrebiT rTuli formebi miiRo, romelic Sorsaa
srulyofilebisagan. amasTan, qveynisaTvis iseT mniSvnelovan
satransporto sferoebSi, rogoric sahaero da sazRvao transportia,
jer ar aris miRebuli `samewarmeo saqmianobis licenziisa da
nebarTvis gacemis safuZvlebis” Sesaxeb kanoniT gaTvaliswinebuli
srecialuri xasiaTis dokumenti, romelic Sesabamis dargobriv
kanons xsenebul kanonTan SesabamisobaSi moiyvans.
zemoTqmulidan gamomdinareobs mocemuli kvlevis mizani:
licenziis/nebarTvis transportis sferoSi danergvis TaviseburebaTa
da kanonzomierebaTa gamovlena, aRniSnulTan dakavSirebiT Cveni
TvaliT danaxuli problemebisa da sirTuleebis saaSkaraoze
gamotana, da maTi gadaWris mizniT konretuli rCevebisa da
rekomendaciebis SemuSaveba.
Cven, ra Tqma unda, vacnobierebT ra sferos sirTulesa da
kompleqsurobas, ara gvaqvs iluzia imis Taobaze, rom Cveni kvleva
iqneba idealuri, dazRveuli yovelgvari Secdomebisagan. piriqiT,
mocemuli kvleva warmoadgens mxolod mcdelobas transportis
sferoSi moqmedi licenziebisa da nebarTvebis gacemis procesis
Seswavlisa, misi garkveul sistemaSi moyvanisa da mkiTxvelTaTvis
gasageb enaze formulirebisa.
7
Tavi I
sakanonmdeblo regulireba
transportis sfero gamoirCeva normatiuli aqtebis simravliT.
sferoSi moqmedi normatiuli aqtebidan uzenaesi normatiuli Zala
saqarTvelos kanonebs gaaCnia, romlebsac amtkicebs saqarTvelos
parlamenti. maT garda sferoSi moqmedebs transportisa da
komunikaciebis saministros brZanebebi1, sajaro samarTlis
iuridiuli pirebis _ satransporto administraciebis Tavmjdomaris
brZanebebi, adgilobriv transportis sferoebs ki aregulirebs
Sesabamisi TviTmmarTvelobis organoebis (sakrebuloebis)
gadawyvetilebebi. aRsaniSnavia, rom yoveli zemoxsenebuli
normatiuli aqti dadgenili unda iyos kanonis safuZvelze.
kvlevis farglebSi ganxilul iqna Semdegi ZiriTadi normatiuli
aqtebi:
1 amJamindeli infrastruqturisa da ganviTarebis saministro.
# dokumentis dasaxeleba dokumentis
saxe mimRebi organo
miRebis
TariRi
1 samewarmeo saqmianobis licenziisa da
nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb kanoni parlamenti 04.05.2002
2 transportisa da komunikaciebis
sferos saxelmwifo marTvisa da
regulirebis Sesaxeb
kanoni parlamenti 20.07.2001
3 saavtomobilo transportis Sesaxeb kanoni parlamenti 15.04.1995
4 samoqalaqo saaviacio saqmianobis
licenzirebis Sesaxeb kanoni parlamenti 15.09.2000
5
saqarTvelos kanoni
`salicenzio da sanebarTvo”
mosakreblebis Sesaxeb
kanoni parlamenti 12.08.2003
6
saqalaqTaSoriso da sagareubno
regularuli samgzavro gadayvanis
nebarTvis misaRebad konkursis
Catarebis Sesaxeb
brZaneba
transportisa da
komunikaciebis
ministri
21.02.2003
7
saqarTvelos teritoriaze saxifaTo
tvirTebis gadazidvis wesis
damtkicebis Sesaxeb
brZaneba
transportisa da
komunikaciebis
ministri
06.08.2003
8
regularul marSrutze gadamzidavis
SerCevis sakonkurso pirobebisa da
xelSekrulebis formis damtkicebis
Sesaxeb
gadawyveti
leba
q. Tbilisis
sakrebulo 07.03.2001
9
samoqalaqo aviaciis sferos
regulirebis safasuris damtkicebis
sesaxeb
brZaneba
samoqalaqo
aviaciis
administracia
25.11.2003
10
saavtomobilo transportis
dargSisatransoprto saqmianobis
regulirebis safasuris odenobis
dadgenisa da gadaxdis TandarTuli
wesi
brZaneba
saavromobilo
transportis
administracia
27.11.2003
8
1.1 saqarTvelos kanoni `transportisa da komunikaciebis sferos
saxelmwifo marTvisa da regulirebis Sesaxeb”
transportis dargis saxelmwifo marTvisa da regulirebis ZiriTad
safuZvels gansazRvravs ,,transportisa da komunikaciebis sferos
saxelmwifo marTvisa da regulirebis wesis Sesaxeb” kanoni, romelic
warmoadgens saqarTvelos teritoriaze transportis sferos
saxelmwifo marTvisa da regulirebis samarTlebriv da
organizaciul safuZvlebs. kanoni miRebulia 2001 wlis 20 ivliss.
am kanonis mixedviT dgindeba transportis sferoSi saqmianobis
ganxorcielebis ZiriTadi principebi sferoSi moRvawe fizikuri da
iuridiuli pirebisa da momxmareblebis mimarT da Sesabamisad Seiqmna
sarkinigzo, sazRvao da sahaero transportis dargebis
maregulirebeli dokumenti. igi vrceldeba:
• transportis sferoSi monawile yvela subieqtze;
• saqarTvelos teritoriaze myof sxva satransporto saSualebebze;
• sxva saxelmwifoSi myof saqarTvelos satransporto
saSualebebze.
aRsaniSnavia, rom transportis sferoSi fizikur da iuridiul pirTa
saqmianoba unda ganxorcieldes Semdegi principebis safuZvelze: • fizikur da iuridiul pirTa Tanasworuflebianoba;
• monopoliuri saqmianobis dauSvebloba, garda kanoniT
gansazRvruli SemTxvevebisa;
• konkurentuli garemos Seqmna;
• usafrTxoebis uzrunvelyofa;
• momsaxurebis xarisxis amaRleba;
• sistemis gamWirvalobis uzrunvelyofa.
saxelmwifo saqarTvelos infrastruqturisa da ganviTarebis
saministro2, warmoadgens aRmasrulebeli xelisuflebis samTavrobo
dawesebulebas. saministro Tavisi uflebamosilebis farglebSi
uzrunvelyofs transportis sferoSi saxelmwifo politikis
ZiriTadi mimarTulebebis SemuSavebasa da kanoniT dadgenili wesis
damtkicebis Semdeg koordinacias uwevs maT ganxorcielebas.
aRsaniSnavia, rom infrastruqturisa da ganviTarebis saministro ar
axorcielebs maregulirebel da operatiul-sameurneo funqciebs.
transportis sferoSi saqmianobas aregulireben transportis
administraciebi, agreTve adgilobrivi TviTmmarTvelobis
(mmarTvelobis) organoebi, romelTa kompetenciaSi Sedis
adgilobrivi satransporto gadazidvebis regulireba.
infrastruqturisa da ganviTarebis saministros ZiriTadi funqciebi
transportis sferoSi Semoifargleba:
1. transportis sistemis ganviTarebis mokle, saSualo da
grZelvadiani strategiis, prioritetebisa da maTze dafuZnebuli
2 kanonSi moxsenebulia transportisa da komunikaciebis saministro, romlis
samarTalmemkvidres warmoadgens infrastruqturisa da ganviTarebis saministro
9
programebis SemuSavebiT, agreTve maTi ganxorcielebis xelSewyobiTa
da kontroliT;
2. transportis sferos samarTlebrivi bazis Seqmnisa da
ganviTarebis uzrunvelyofiT, dargebis ekonomikuri da sabiujeto
Senatanebis monitoringiT;
3. transportis sferoSi samecniero kvleviTi, saproeqto-
sakonstruqcio da saganmanaTleblo mimarTulebis ganviTarebis
xelSewyobiT;
4. transportis sistemis usafrTxoebis uzrunvelyofis strategiis
damtkicebiT.
transportis sferos regulireba da koordinacias TavianTi
kompetenciis farglebSi axorcieleben Semdegi organoebi:
1.
2. sajaro samarTlis iuridiuli pirebi _ damoukidebeli
maregulirebeli komisiebi3:
2.1 2.2 2.3 2.44
SeniSvna: transportis administraciebi ar Sedian infrastruqturisa
da ganviTarebis saministros struqturaSi. saministros transportis
sferoSi mxolod politikis SemuSavebisa da monitoringis funqcia
gaaCnia.
transportis sferoSi Seqmnili damoukidebeli maregulirebeli
organoebia administraciebi, romlebic warmoadgenen sajaro
samarTlis iuridiul pirebs da maTTvis miniWebuli kompetenciis
farglebSi damoukideblad axorcieleben TavianT saqmianobas.
licenzirebasa da nebarTvebis gacemas daqvemdebarebul
satransporto sferoebSi moqmedeben Semdegi administraciebi:
• saavtomobilo transportis administracia;
• samoqalaqo aviaciis administracia;
• sazRvao transportis administracia.
administraciis ZiriTadi funqciebia:
• satransporto saSualebebiT momsaxurebaze tarifebis (zRvruli
da fiqsirebuli) SemuSaveba;
• dargSi konkurentuli garemos Seqmna;
3 momzadebulia proeqti, rom arsebobdes kidev erTi damatebiTi administracia. 4 sarkinigzo transportis administracia ar funqcionirebs, arsebobs mxolod misi
Camoyalibebis proeqti.
saavtomobilo
transportis
administracia
samoqalaqo
aviaciis
administracia
sazRvao
transportis
administracia
infrastruqturisa da ganviTarebis
saministro
sarkinigzo
transportis
administraciaa
10
• transportis sferoSi saqmianobis nebarTvis/licenziebis
pirobebisa da sxva Sesabamisi normatiuli aqtebis moTxovnaTa
dacvis zedamxedveloba da maTi darRvevis SemTxvevaSi
kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli RonisZiebebis gatareba;
• transportis sferoSi Sesabamisi maregulirebeli normatiuli
aqtebis SemuSaveba;
• transportis sferoSi `monopoliuri saqmianobisa da
konkurenciis Sesaxeb” da `momxmarebelTa uflebebis dacvis
Sesaxeb” saqarTvelos kanonebiT dawesebuli Sesabamisi normebis
Sesrulebaze zedamxedveloba da kontroli.
• transportis moZraobis usafrTxoebis uzrunvelyofaze
zedamxedveloba;
• transportis sferoSi saerTaSoriso xelSekrulebebis proeqtebis
SemuSavebaSi monawileoba;
• transportis sferoSi mkacri aRricxvis dargobriv-specifikuri
formebis da dokumentebis blankebis damzadebisa da miwodebis
organizeba;
• satransporto sistemebisa da saSualebebis registracia.
administracias ufleba aqvs Sesabamisi sakanonmdeblo aqtiT
regulirebis zRvruli safasuris odenobis dadgenamde gansazRvros
Sesabamisis regulirebis safasuris odenoba5.
Cveni poziciiT, regulirebis safasuris (an/da zRvruli safasuris) odenoba unda dadgindes mxolod kanoniT, da ar migvaCnia gamarTlebulad xsenebuli uflebamosilebis, Tundac droebiT, administraciebisaTvis gadacema.
administraciis debulebasa da struqturas amtkicebs saqarTvelos
prezidenti. administraciis xelmZRvanelia administraciis
Tavmjdomare, romelsac infrastruqturisa da ganviTarebis ministris
wardginebiT niSnavs saqarTvelos prezidenti 4 wlis vadiT.
administraciis Tavmjdomare gamoscems normatiul aqtebs _
brZanebebs. Tavmjdomaris individualuri samarTlebrivi aqtia
gankarguleba.
administracias Tavisi funqciebis gansaxorcieleblad hyavs aparati,
romelTa Tanamdebobaze daniSvnisa da kompetenciis sakiTxebi
ganisazRvreba administraciis debulebiT. mxolod administraciis
Tavmjdomares aqvs ufleba kanonmdeblobiT dadgenili wesiT
daniSnos da gaaTavisuflos aparatis TanamSromlebi.
administracia valdebulia yoveli wlis 1-li seqtembrisTvis
gamoaqveynos momavali wlis biujeti, romelSic asaxuli unda iyos
administraciis yvela Semosavali da xarji.
transportis sferoSi adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoTa
funqciebia:
5 damateba aRniSnul kanonze (14.08.03).
11
• adgilobrivi gadazidvebis regulireba;
• satransporto sistemis monawile fizikur da iuridiul pirTa
xelSewyoba satransporto momsaxurebis bazris ganviTarebaSi;
• saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli sxva funqciebi.
saerTaSoriso organizaciebSi transportis sferosTn dakavSirebul
sakiTxebze saqarTvelos warmoadgenen saministro da TavianTi
kompetenciis farglebSi Sesabamisi administraciebi.
1.2 `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb” kanoni
rogorc ukve aRvniSneT, samewarmeo saqmianobis licenziisa da
nebarTvis gacemis sferoSi wlebis ganmavlobaSi qaoturi situacia
sufevda. am sferos maregulirebeli samarTlebrivi normebi
mimobneuli iyo uamrav sakanonmdeblo da kanonqvemdebare aqtSi, ar
arsebobda sakiTxisadmi erTgvarovani midgoma, erTiani
saxelmwifoebrivi politika. garda amisa, xSir SemTxvevaSi es normebi
ewinaaRmdegebodnen saqarTvelos konstitucias; mag., licenziisa da
nebarTvis gasacemad mosakreblebi dadgenili iyo Sesabamisi
ministris brZanebiT (e.w. preiskurantebi), sakuTar saministros
kompetenciaSi Semaval sakiTxebze, maSin roca moqmedi saqarTvelos
konstituciis Tanaxmad mosakreblebi mxolod kanoniT unda
ganisazRvros.
licenziebisa da nebarTvebis mopovebisaTvis dadgenili iyo metad
bundovani da araerTazrovani pirobebi da procedurebi, uzomod
garTulebuli iyo administraciuli barierebi. yovelive es ki, erTis
mxriv, noyier niadags qmnida sferoSi korufciis ayvavebisaTvis,
xolo meores mxriv seriozulad amuxruWebda Tavisufali
mewarmeobis ganviTarebas qveyanaSi. swored am problemebis
aRmofxvris aucileblobam, agreTve msoflio bankisa da
antikorufciuli programis moTxovnebma ganapiroba saqarTvelos
parlamentis mier “samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis
gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanonis miReba (2002 wlis 14 maiss),
romlis mizansac, warmoadgens licenzirebisa da nebarTvebis gacemis
sferoSi korufciis aRmofxvra da qveyanaSi mewarmeobis
ganviTarebisaTvis xelSemwyobi garemos Seqmna.
`samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb" kanonma daadgina is principebi, rasac unda
eyrdnobodes da Seesabamebodes licenziisa da nebarTvis gacemis
sferoSi moqmedi normatiuli aqtebiT gansazRvruli kriteriumebi,
moTxovnebi, pirobebi da procedurebi, romelic SemdegSi
mdgomareobs:
• kanonis winaSe Tanasworoba;
• adamianis sicocxlisa da janmrTelobis, misi sacxovrebeli
garemos usafrTxoebis uzrunvelyofa da dacva;
12
• mewarmeTa interesebis dacva;
• saxelmwifo da sazogadoebrivi usafrTxoebis dacva;
• momxmarebelTa uflebebisa da interesebis dacva.
kanonma gansazRvra licenziisa da nebarTvas daqvemdebarebuli
saqmianobebis CamonaTvali. `samewarmeo saqmianobis licenziisa da
nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanonis safuZvelze aikrZala
licenziisa da nebarTvis SemoReba aramarto am kanoniT
gauTvaliswinebel saqmianobaze, aramed aikrZala sxva nebismieri
pirobis (dokumentis) daweseba, romelic Sinaarsobrivad salicenzio
an sanebarTvo xasiaTis iqneba.
`samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanonis me-4 muxlis mixedviT dauSvebelia licenziisa da nebarTvis SemoReba am kanoniT gauTvaliswinebel saqmianobaze.
kanonis mizans sxva mraval mniSvnelovan siaxlesTan erTad,
warmoadgenda licenzirebisa da nebarTvebis sferoSi arsebuli
biurokratiis SezRudva da korufciis aRmofxvra. kanonma xazi
gausva im garemoebas, rom licenziasa da nebarTvasTan dakavSirebuli
saqmianoba ar aris Cveulebrivi saxis saqmianoba da saxelmwifos
mxridan calkeuli saxis saqmianobaze licenziis/nebarTvis SemoReba
gamowveulia misi sazogadoebrivi mniSvnelobiT, rac pirvel rigSi
momxmarebelTa uflebebis dacvas, mewarmeobis ganviTarebasa da
xelSewyobas, kanonis winaSe Tanasworobasa da demokratiul
sazogadoebaSi miRebul sxva principebs unda emsaxurebodes.
`samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb~ kanonma sistemaSi moiyvana da garkveulwilad
gansazRvrul farglebSi moaqcia licenziebTan da nebarTvebTan
dakavSirebuli urTierTobebi. am kanonis miReba, miuxedavad
garkveuli xarvezebisa, TavisTavad licenzirebisa da sanebarTvo
urTierTobis srulyofis mizniT wingadadgmuli nabijia,
saxelmwifom praqtikulad daafiqsira gansakuTrebuli midgoma da
yuradReba im sferoebis mimarT, romlebic eqvemdebareba
licenziis/nebarTvis miRebas.
kanonmdeblobiT zustad ganisazRvra salicenzio/sanebarTvo
pirobebi, romelic 2 saxisaa:
1 licenziis/nebarTvis misaRebad mxolod da mxolod kanoniT
dawesebuli moTxovnebi;
2 im normebisa da standartebis dacva, romelic evaleba
licenziis/nebarTvis mflobels misi miRebis Semdeg, licenziiT
gaTvaliswinebuli saqmianobis gansaxorcieleblad.
dauSvebelia kanonqvemdebare aqtiT raime iseTi pirobis daweseba, romelic Sinaarsobrivad gansxvavebuli iqneba kanoniT dawesebuli salicenzio/sanebarTvo pirobebisagan.
13
licenziis/nebarTvis gamcem organos eniWeba ufleba
salicenzio/sanebarTvo pirobebis ganuxreli dacvis
uzrunvelsayofad Seamowmos da ganaxorcielos masze kontroli
`samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb~ kanonis Sesabamisad,
icavs Tu ara mewarme aRniSnul pirobebs.
es ufleba licenziis/nebarTvis gamcem organos avtomaturad ar eZleva. imisaTvis, rom licenziis/nebarTvis gamcemma organom SeiZinos makontrolebeli organos statusi man unda gaiaros registracia saqarTvelos iusticiis saministroSi, sadac aRiniSneba makontrolebeli organos saxelwodeba, sfero, romelzedac axorcielebs kontrols da kanonis Sesabamisi muxli, romelic mas aniWebs kontrolis funqciis ganxorcielebas.
kanonidan erTmniSvnelovnad ikveTeba, misi upirvelesi mizani: sajaro
interesis dacva. Tumca jerjerobiT SeuZlebelia imis Tqma, Tu
ramdenad zustad iqneba am kanonebis moTxovnebi daculi
administraciuli organoebis mxridan, miTumetes Tu
gaviTvaliswinebT im mouqnel biurokratiul aparats, romelic
saqarTvelom sabWoTa periodidan memkvidreobiT miiRo da misi
sistemuri SecvlisaTvis ukanasknel wlebSi aranairi nabiji ar
gadadgmula; uwyebrivi marTvis TvalsazrisiT calkeul samsaxurebSi
ganxorcielebuli reformebi, marTvis saerTo sistemaSi efeqts ver
iZleva. Cveni kvlevis erT-erT ZiriTad mizans swored `samewarmeo
saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~
kanonis moTxovnebis realuri ganxorcielebisa da misi danergvis
analizi warmoadgens.
kanoniT ganisazRvra licenziis uvadod gacemis, xolo nebarTvebis
kanoniT gansazRvruli vadiT an erTjeradad gacemis sakiTxi (zemoT
ukve aRiniSna, rom am sakiTxebze samarTlebrivi ierarqiis sxvadasxva
aqti gansxvavebul vadebs adgenda). daregulirda salicenzio da
sanebarTvo pirobebis Sesrulebaze kontrolisa da zedamxedvelobis
ganxorcielebasTan dakavSirebuli urTierTobebi.
SeiZleba iTqvas, rom zemoaRniSnuli kanonis miRebam da axali,
progresuli normebis SemoRebam seriozulad unda Seuwyos xeli
mcire da saSualo biznesis ganviTarebas, korufciis Semcirebasa da
sazogadoebis Cabmas gadawyvetilebebis miRebis procesSi.
mniSvnelovnad gaizarda sajaroobis principis roli licenziisa da
nebarTvis gacemis procesSi; es gansakuTrebiT aRsaniSnavia
licenzirebasTan dakavSirebiT, romelic mimdinareobs sajaro
administraciuli warmoebis wesiT da sadac uzrunvelyofilia
nebismieri dainteresebuli piris monawileoba, aseve nebismier pirs
SeuZlia licenziis gamcem organos miawodos sakuTari mosazreba
ise, rom arc daasaxelos Tavisi vinaoba (darCes anonimurad).
kanonma daadgina, rom licenziisa da nebarTvis gacema saxelmwifo
organoebis is saqmianobaa, romelic mTlianad administraciuli
kanonmdeblobiT unda xorcieldebodes. es ki gulisxmobs imas, rom
licenzirebasa da nebarTvebTan dakavSirebul sakiTxebze vrceldeba
14
yvela is sakanonmdeblo novacia, rac gaTvaliswinebulia
saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsiT. licenziis gacema
(SeCereba, gauqmeba, cvlilebebis Setana) xdeba zogadi
administraciuli kodeqsiT gansazRvruli sajaro administraciuli
warmoebiT. licenziis gacemis proceduris sajaroobis
uzrunvelyofis mizniT administraciuli organo awesebs 20 dRian
vadas, romlis periodSic yvela dainteresebul pirs ufleba eqneba
gamoTqvas Tavisi mosazreba licenziis gacema/argacemis Taobaze.
licenziis maZieblis monawileobiT Catardeba zepiri mosmena _
mxareTa poziciebis sajarod dafiqsirebasTan erTad; zepiri
mosmenidan 10 dRis vadaSi miRebul unda iqnes administraciuli aqti
licenziis gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb.
Zveli kanonmdeblobiT es procedurebi ar iyo gawerili arc erT
normatiul aqtSi, ris gamoc sxvadasxva organo Tavis procedurebs
awesebda, xSirad gaumarTlebels da kanonsawinaaRmdegos. Zveli
kanonmdeblobis Tanaxmad licenziis gamcem administraciul organos
ufleba hqonda ar ecnobebina ganmcxadeblisTvis gancxadebis
ganxilvis Sedegebi. axali kanonmdeblobiT mewarmes dReebis mixedviT
ecodineba misi gancxadebis ganxilvis stadiebi da maT Sesaxeb
miRebuli gadawyvetilebebi, rac mTavaria eqneba TiToeul stadiaze
Tavisi poziciis dafiqsirebisa da interesebis dacvis SesaZlebloba.
Tavis mxriv axali kanonmdeblobiT gaTvaliswinebulia
administraciuli organoebis (agreTve sajaro) interesebic, kerZod
Tu licenziis gamcemi miiCnevs, rom saqmisaTvis arsebiTi
mniSvnelobis mqone garemoebaTa dasadgenad aucilebelia erT Tveze
meti, igi miiRebs dasabuTebul gadawyvetilebas licenziis gacemis
vadis ara umetes 3 Tvemde gagrZelebis Taobaze, rac Tavis mxriv,
unda moxdes gancxadebis registraciidan 7 dRis vadaSi da amis
Sesaxeb ara ugvianes momdevno samuSao dRisa unda ecnobos
ganmcxadebels.
dargis specifikidan da bazris moTxovnis SezRudulobidan
gamomdinare, transportis sferoSi gansazRvrul SemTxvevaSi
SemoRebul iqna licenziisa da nebarTvis gacema konkursis wesiT.
1.3 transportis sferoSi gasacemi licenziebi da nebarTvebi, maTi
mosakreblis odenoba da gamcemi organoebi
`samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvebis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb” kanonma, rogorc aRvniSneT, licenziebisa da
nebarTvebis gacemas dauqvemdebara transportis sferoSi samewarmeo
saqmianoba, Semdeg dargebSi:
saavtomobilo transporti;
sahaero transporti;
sazRvao transporti.
salicenzio mosakreblebi ganisazRvreba kanoniT `salicenzio da
sanebarTvo mosakreblebis Sesaxeb”.
15
transportis sferoSi salicenzio saxeebi da maTi mosakreblebi
licenziebi konkretulad gaicema Semdegi saxis samewarmeo
saqmianobaze:
• regularuli sahaero gadayvana-gadazidva _ gaicema samoqalaqo
aviaciis administraciis mier sajaro administraciuli warmoebis
wesiT, xolo Tu daniSnul aviagadamzidvelTa raodenoba
romelime sahaero xazze SezRudulia _ konkursis wesiT. salicenzio da sanebarTvo mosakreblebis Sesaxeb kanoniT mosakreblis odenoba ar aris gansazRvruli (e.i. licenziebi gaicema ufasod).
• sazRvao samgzavro gadayvana _ gaicema sazRvao transportis
administraciis mier sajaro administraciuli warmoebis wesiT. salicenzio mosakrebeli Seadgens 2000 lars.
sanebarTvo saxeebi da mosakreblebi
nebarTvebi gaicema saavtomobilo, sahaero da sazRvao transportis
dargSi samewarmeo saqmianobis Semdeg saxeebze:
saavtomobilo transportis dargSi:
# sanebarTvo saqmianoba gamcemi organo mosakrebeli gacemis wesi vada
1 saerTaSoriso
saavtomobilo
regularuli
samgzavro gadayvana
saqarTvelos
saavtomobilo
transportis
administracia
dadgenili ar
aris
martivi
administrac-
iuli
warmoeba
xelSekru-
lebiT
2 saerTaSoriso
saavtomobilo
araregularuli
samgzavro gadayvana
saqarTvelos
saavtomobilo
transportis
administracia
dadgenili ar
aris
martivi
administrac-
iuli
warmoeba
xelSekru-
lebiT
3 saerTaSoriso
satvirTo gadazidva
saqarTvelos
saavtomobilo
transportis
administracia
dadgenili ar
aris
martivi
administrac-
iuli
warmoeba
xelSekru-
lebiT
4 saqarTvelos
teritoriidan
saerTaSoriso
satvirTo gadazidva
(dadgenili kvotis
zeviT), romelic
xorcieldeba ucxo
qveynis gadamzidvelis
mier
saqarTvelos
saavtomobilo
transportis
administracia
500 lari martivi
administrac-
iuli
warmoeba
erTjeradi
5 saqalaqTaSoriso
saavtomobilo
regularuli
samgzavro gadayvana*
saqarTvelos
saavtomobilo
transportis
administracia
dadgenili ar
aris
sajaro
administra-
ciuli
warmoeba
5 weli
6 sagareubno
saavtomobilo regula-
ruli samgzavro
gadayvana*
saqarTvelos
saavtomobilo
transportis
administracia
dadgenili ar
aris
sajaro
administrac-
iuli
warmoeba
5 weli
16
7 adgilobrivi
saavtomobilo regu-
laruli gadayvana*
adgilobrivi
TviTmmarTvel-
obis organo
an/da misi Ses-
abamisi adgil-
obrivi samsax-
uris mier
50 lari
(TiToeul
satransporto
saSualebaze
TveSi)
sajaro
administrac-
iuli
warmoeba
5 weli
8 adgilobrivi sataqso
(msubuqi avtomobiliT,
7 kacamde) gadayvana
adgilobrivi
TviTmmarTvel-
obis organos
an/da misi Ses-
abamisi adgil-
obrivi samsax-
uris mier
1 lari
(TiToeul
satransporto
saSualebaze
TveSi)
martivi
administrac-
iuli
warmoeba
1 Tve
9 saxifaTo tvirTis
saavtomobilo
gadazidva
saqarTvelos
saavtomobilo
transportis
administracia
dadgenili ar
aris
martivi
administrac-
iuli
warmoeba
1 weli
*SeniSvna: nebarTvebi saqalaqTaSoriso, sagareubno da adgilobriv
regularul samgzavro gadayvanebze gaicema konkursis wesiT.
konkursis wessa da pirobebs adgens Sesabamisi administraciuli
organo normatiuli aqtiT.
nebarTvebi sahaero transportis dargSi:
• sahaero xomaldebis samgzavro da satvirTo moculobebis
realizacia _ gaicema saqarTvelos samoqalaqo aviaciis
administraciis mier martivi administraciuli warmoebis wesiT.
• araregularuli sahaero gadayvana/gadazidva _ gaicema
saqarTvelos samoqalaqo aviaciis administraciis mier martivi
administraciuli warmoebis wesiT.
• saqarTvelos teritoriaze saaviacio samuSaoebis warmoeba _
gaicema saqarTvelos samoqalaqo aviaciis administraciis mier
martivi administraciuli warmoebis wesiT.
sanebarTvo mosakreblis odenoba `mosakreblebis Sesaxeb” kanoniT dadgenili ar aris.
sazRvao transportSi:
• sazRvao buqsirzidva (garda sanavsadguro buqsirzidvisa) _
gaicema saqarTvelos sazRvao transportis administraciis mier
martivi administraciuli warmoebis wesiT.
sanebarTvo mosakrebeli Seadgens 1100 lars.
17
Tavi II
saavtomobilo transporti
2.1 nebarTvebi, romelsac gascems saqarTvelos saavtomobilo
transportis administracia
saavtomobilo transportis dargSi, individualuri mewarme an
iuridiuli piri calkeuli saxis saqmianobas axorcielebs nebarTvis
safuZvelze, romelic aris am saqmianobis ganxorcielebis uflebis
damadasturebeli dokumenti.
saavtomobilo transportze nebarTvebis gacemis wessa da pirobebs
adgens saqarTvelos kanoni “saavtomobilo transportis Sesaxeb”.
marTalia, xsenebuli kanoni miRebulia jer kidev 1995 wlis 4
aprils, magram masSi Setanilia cvlilebebi 2003 wlis 5 dekembers,
romelTac igi SesabamisobaSi movida saqarTvelos kanonTan
“samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb”.
nebarTvis misaRebad nebarTvis maZiebelma saqarTvelos saavtomobilo
transportis administracias unda warudginos werilobiTi
gancxadeba, romelic unda akmayofilebdes saqarTvelos zogadi
administraciuli kodeqsis 78-e muxlis moTxovnebs.
administracias daqvemdebarebul sanebarTvo saqmianobaze nebarTvis
misaRebad maZiebelma administracias unda mimarTos gancxadebiT.
gancxadeba unda Seicavdes:
• miTiTebas Tu romeli nebarTvis miRebas moiTxovs maZiebeli
da aseve:
1) fizikuri pirisTvis _ dabadebis adgilsa da TariRs, aseve samuSao
da sacxovrebeli adgilebis misamarTebs;
2) iuridiuli pirisTvis da individualuri mewarmisaTvis _
samewarmeo reestris monacemebs.
gancxadebas Tan unda erTvodes sanebarTvo mosakreblis gadaxdis damadasturebeli sabuTi6.
am monacemebis cvlilebis SemTxvevaSi nebarTvis mflobeli valdebulia nebarTvis gamcems werilobiT acnobos amis Taobaze da warudginos saTanado dokumentebi Sesabamisi cvlilebis ganxorcielebidan 7 samuSao dRis ganmavlobaSi.
gancxadebasTan erTad maZiebelma unda waradginos damatebiTi
dokumentebi, romlebic gansxvavdeba saavtomobilo samewarmeo
saqmianobis saxis mixedviT7. kerZod:
6 `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb”
kanoni, 22-e muxli. 7 saqarTvelos kanoni `saavtomobilo transportis Sesaxeb”.
18
1) saerTaSoriso regularul samgzavro gadayvanaze,
saqalaqTaSoriso regularul samgzavro gadayvanaze, an
sagareubno regularul samgzavro gadayvanaze nebarTvis
misaRebad maZiebelma unda waradginos:
• samewarmeo reestrSi registraciis damadasturebeli dokumentebis
asli;
registraciaSi gatarebis dadgenileba an amonaweri reestridan gacemuli raionuli sasamarTlos mier, xolo individualuri mewarmis SemTxvevaSi _ gacemuli sagadasaxado inspeqciis mier.
• saavtomobilo gadayvanaze momsaxurebis Sesabamisobis
sertifikatis asli;
• sawarmoSi saavtomobilo gadayvanis organizebaze pasuxismgebeli
piris kompetenturobis damadasturebeli dokumentis asli;
e.i. nebarTvis maZieblebs unda gaaCndeT profesiuli kompetenturobis sertifikati, romelsac gascems saqarTvelos ganaTlebis saministros mier akreditirebuli saswavlo dawesebuleba (centri) `transmenejeri”8. sertifikati gaicema orkviriani mosamzadebeli kursis gavlisa da Semdeg. misi moqmedebis vada Seadgens 5 wels. saswavlo kursi fasiania, kursis xangrZlivoba 2 kviriaa da gadasaxadi Seadgens 140 evros eqvivalents larebSi.
• nebarTvis maZieblis mflobelobaSi arsebuli avtosatransporto
saSualebis flobisa da savaldebulo wliuri daTvalierebis
gavlis damadasturebeli dokumenti;
• dokumentacia marSrutze gansaxorcielebeli saqmianobis teqnikur-
saeqspluatacio maCveneblebis Sesaxeb;
• finansTa saministros sagadasaxado departamentis mier gacemuli
dokumenti saxelmwifo biujetisadmi maZieblis sagadasaxado
davalianebis Sesaxeb;
• mZRolis marTvis mowmobis asli da Sesabamis avtosatransporto
saSualebaze mZRolad muSaobis staJis damadasturebeli
dokumenti;
mZRolma unda waradginos cnoba, sadac miTiTebuli iqneba, rom mas gaaCnia mZRolad muSaobis aranakleb 3 wlis gamocdileba da Sesabamis avtosatransporto saSualebaze mZRolad muSaobis sul mcire 1 weli.
• cnoba mZRolis janmrTelobis Sesaxeb;
• saerTaSoriso xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli dokumentebi.
dResdReobiT amgvari xelSekrulebebi saqarTvelos dadebuli aqvs 17 qveyanasTan.
2) saerTaSoriso araregularul samgzavro gadayvanaze da
saerTaSoriso satvirTo gadazidvaze nebarTvis misaRebad maZiebelma
unda waradginos:
8 xsenebuli saswavlo centri mdebareobs saqarTvelos teqnikuri universitetis I
korpusSi, kostavas 68.
19
• samewarmeo reestrSi sawarmos registraciis damadasturebeli
dokumentebis asli;
• nebarTvis maZieblis mflobelobaSi arsebuli avtosatransporto
saSualebis flobisa da savaldebulo wliuri daTvalierebis
gavlis damadasturebeli dokumenti;
• mZRolis marTvis mowmobis asli da Sesabamis avtosatransporto
saSualebaze mZRolad muSaobis staJis damadasturebeli
dokumenti;
• cnoba mZRolis janmrTelobis Sesaxeb;
• saavtomobilo gadayvanaze momsaxurebis Sesabamisobis
sertifikatis asli;
• sawarmoSi saavtomobilo gadazidvis organizebaze pasuxismgebeli
piris kvalifikaciis damaadsturebeli dokumentis asli;
• saerTaSoriso xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli dokumentebi.
3) saerTaSoriso satvirTo gadazidvaze saWiroa:
• samewarmeo reestrSi sawarmos registraciis damadasturebeli
dokumentebis asli;
• nebarTvis maZieblis mflobelobaSi arsebuli avtosatransporto
saSualebis flobisa da savaldebulo wliuri daTvalierebis
gavlis damadasturebeli dokumenti;
• mZRolis marTvis mowmobis asli;
• cnoba mZRolis janmrTelobis Sesaxeb.
4) saqarTvelos teritoriidan saerTaSoriso satvirTo gadazidvaze
(saqarTvelos saerTaSoriso xelSekrulebis safuZvelze
dadgenili kvotis zeviT), romelic xorcieldeba ucxo qveynis
gadamzidavis mier, nebarTvis misaRebad saWiroa:
• avtosatransporto saSualebis ucxo qveynis saxelmwifo
registraciis mowmobis asli;
• mZRolis marTvis mowmobis asli;
• saerTaSoriso satvirTo gadazidvaze sanebarTvo mowmobis asli.
5) saxifaTo tvirTis gadazidvis nebarTvaze saWiroa:
• samewarmeo reestrSi registraciis damadasturebeli dokumentebis
asli;
• nebarTvis maZieblis mflobelobaSi arsebuli avtosatransporto
saSualebis flobisa da savaldebulo wliuri daTvalierebis
gavlis damadasturebeli dokumenti;
• mZRolis marTvis mowmobis asli da Sesabamis avtosatransporto
saSualebaze mZRolad muSaobis staJis damadasturebeli
dokumenti;
• cnoba mZRolis janmrTelobis Sesaxeb;
• saavtomobilo gadazidvaze momsaxurebis Sesabamisobis
sertifikatis asli;
• sawarmoSi saavtomobilo gadazidvis organizebaze pasuxismgebeli
piris kompetenturobis damadasturebeli dokumentis asli;
• mZRolis specialuri momzadebis mowmobis asli.
20
e.i. mZRols unda gaaCndes sertfikati (diplomi) saavtomobilo transportiT saxifaTo tvirTebis gadazidvaze, rac daadasturebs, rom man gaiara specialuri momzadeba saqarTvelos ganaTlebis saministros mier akreditirebul dawesebulebaSi. amgvar dawesebulebas dResReobiT mxolod saswavlo centri `transmenejeri” warmoadgens. sertifikati gaicema 5 an 1 wlis vadiT.
garda warmodgenili dokumentebisa nebarTvis misaRebad maZiebeli
valdebulia akmayofilebdes mTel rig sanebarTvo pirobebs9:
1) saerTaSoriso regularul samgzavro gadayvanaze, an sagareubno
regularul samgzavro gadayvanaze dadgenilia Semdegi sanebarTvo
pirobebi:
a) avtobusi unda akmayofilebdes garemoze dasaSvebi zemoqmedebis
normebsa da saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenil
usafrTxoebis moTxovnebs;
b) marSrutze gamoyenebul unda iqnes misi saxeobis Sesabamisi
avtobusi;
g) gadamzidvels mflobelobaSi unda hqondes avtobusebis is
raodenoba, romliTac uzrunvelyofs gansazRvrul regularul
marSrutze Sesabamisi raodenobis reisebis ganxorcielebas;
d) avtobusi ekipirebuli unda iyos dadgenili wesiT;
e) daculi unda iyos regularul marSrutze moZraobis ganrigi;
v) uzrunvelyofil unda iqnes mgzavrTa gabileTianeba;
z) sawarmoSi saavtomobilo gadayvanis organizaciaze pasuxismgebel
pirs unda hqondes Sesabamisi ganaTleba an/da kvalifikacia;
T) mZRols unda hqondes mZRolad muSaobis aranakleb 3 wlis
gamocdileba da Sesabamisi kategoriis avtosatransporto
saSualebis marTvis bolo erTi wlis uwyveti staJi;
i) uzrunvelyofil unda iyos mZRolis winasareiso perioduli
Semowmeba da daculi unda iyos misi Sromisa da dasvenebis reJimi; mZRolis winasareiso periodul SemowmebaSi igulisxmeba samedicino Semowmeba. rac Seexeba imas, rom daculi unda iyos misi Sromisa da dasvenebis reJimi aq igulisxmeba, rom mZRoli unda sargeblobdes Sromis kanonmdeblobiT miniWebuli uflebebiT. damsaqmebeli valdebulia dRe-Ramis ganmavlobaSi daicvas samuSao saaTebi, Sesabamisad mas unda hqondes dasvenebis SesaZlebloba dRis ganmavlobaSi, aseve kviraSi erTi dRe mainc, rac unda ganisazRvros maT Soris dadebuli Sromis xelSekrulebiT. Tu satransporto saSualeba moZraobs 24 saaTian reJimSi, mZRols aucileblad unda hyavdes Semcvleli. Tu mZRoli muSaobs uqme an dasvenebis dReebSi, mas damatebiT unda mieces kompensacia.
k) mZRolis janmrTelobis mdgomareoba unda Seesabamebodes am
profesiisaTvis dadgenil moTxovnebs; eqimis mier gacemuli cnoba, magram kanonSi zustad unda iyos miTiTebuli Tu ra saxis moTxovnebia mZRolis janmrTelobis mdgomareobis Sesabamisi.
9 saqarTvelos kanoni `saavtomobilo transportis Sesaxeb”.
21
l) sagzao satransporto dokumentaciis warmoeba unda
xorcieldebodes dadgenili wesiT;
m) momsaxurebis xarisxi unda Seesabamebodes konkursSi
monawileobisaTvis wardgenil dokumentaciaSi aRniSnul pirobebs.
am pirobebis nawili (`e”,,v”,,i”,,k”) Sinaarsobrivad aris nebarTvis miRebis Semdeg dasacavi pirobebi da ara nebarTvis misaRebad saWiro pirobebi. radgan SeuZlebelia winaswar (nebarTvis miRebamde) uzrunvelyofil iqnes maTi Sesruleba. amitomac, upriani iqneba isini nebarTvis miRebis Semdeg Sesasrulebel pirobebad gadakeTdes.
2) saxifaTo tvirTis gadazidvis nebarTvaze ki dadgenilia Semdegi
pirobebi:
• mZRols unda hqondes mZRolad muSaobis aranakleb 3 wlis
gamocdileba da Sesabamisi kategoriis avtosatransporto
saSualebis marTvis bolo erTi wlis uwyveti staJi, agreTve
gavlili unda hqondes saTanado momzadeba saxifaTo tvirTebis
gadazidvaze;
• mZRolis janmrTelobis mdgomareoba unda Seesabamebodes am
profesiisaTvis dadgenil moTxovnebs;
• uzrunvelyofil unda iyos mZRolis winasareiso perioduli
Semowmeba da daculi unda iyos misi Sromisa da dasvenebis reJimi;
• avtosatransporto saSualeba unda akmayofilebdes garemoze
dasaSvebi zemoqmedebis normebsa da saqarTvelos kanonmdeblobiT
dadgenil usafrTxoebis moTxovnebs;
• saxifaTo tvirTis avtosatransporto saSualebaze datvirTva–
gadmotvirTvis da transportirebis procesis ganxorcielebisas
daculi unda iqnes saxifaTo tvirTis gadazidvis wesi;
es piroba ar SeiZleba CaiTvalos sanebarTvo pirobad. es da zogierTi qvemoT CamoTvlili punqti Sinaarsobrivad aris nebarTvis miRebis Semdeg dasacavi piroba.
• avtosatransporto saSualeba aRWurvili unda iyos damatebiTi
niSnebiT, sasignalo da sxva mowyobilobebiT, gadasazidi
saxifaTo tvirTis saxeobis Sesabamisad;
,,samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanoniT gansazRvrulia, rom sanebarTvo pirobebi unda ganisazRvros mxolod kanoniT, amitomac konkretulad unda iyos miTiTebuli Tu ra saxis damatebiTi niSnebi da mowyobilobebiT unda iyos aRWurvili avtosatransporto saSualeba.
• saqarTvelos kanonmdeblobiT gaTvaliswinebul SemTxvevaSi
tvirTis gadazidva unda ganxorcieldes Sesabamis organoebTan
SeTanxmebuli svlageziT;
• sagzao satransporto dokumentaciis warmoeba unda
xorcieldebodes dadgenili wesiT;
22
• sawarmoSi saavtomobilo gadazidvis organizaciaze pasuxismgebel
pirs unda hqondes Sesabamisi ganaTleba an/da kvalifikacia.
3) saerTaSoriso satvirTo gadayvanaze dadgenilia Semdegi
sanebarTvo pirobebi:
• avtosatransporto saSualeba unda akmayofilebdes garemoze
dasaSvebi zemoqmedebis normebsa da kanonmdeblobiT dadgenil
usafrTxoebis moTxovnebs;
• mZRols unda hqondes mZRolad muSaobis aranakleb 3 wlis
gamocdileba da Sesabamisi kategoriis avtosatransporto
saSualebis marTvis bolo erTi wlis uwyveti staJi;
• mZRolis janmrTelobis mdgomareoba unda Seesabamebodes am
profesiisaTvis dadgenil moTxovnebs;
• uzrunvelyofil unda iyos mZRolis winasareiso perioduli
Semowmeba da daculi unda iyos misi Sromisa da dasvenebis reJimi;
• sagzao satransporto dokumentaciis warmoeba unda
xorcieldebodes dadgenili wesiT;
• sawarmoSi saavtomobilo gadazidvis organizaciaze pasuxismgebel
pirs unda hqondes Sesabamisi ganaTleba an/da kvalifikacia.
damatebiTi pirobebi saerTaSoriso satransporto gadazidvebze ganisazRvreba saqarTvelos saerTaSoriso xelSekrulebebiT. adgilobriv saavtomobilo regularul gadayvanasa da adgilobriv sataqso gadayvanaze sanebarTvo pirobebs adgens adgilobrivi mmarTvelobis organo an/da misi Sesabamisi adgilobrivi TviTmmarTveloba.
saqalaqTaSoriso regularul samgzavro gadayvanaze, sagareubno
regularul samgzavro gadayvanasa da adgilobriv regularuli
gadayvanaze nebarTva gaicema konkursis wesiT. amasTan pirvel orze
konkursis Catarebis wessa da pirobebs gansazRvravs saqarTvelos
saavtomobilo transportis administracia normatiuli aqtiT, xolo
ukanasknelisa ki ganisazRvreba Sesabamisi adgilobrivi
TviTmmarTvelobis organos gadawyvetilebiT.
saqalaqTaSoriso regularul samgzavro gadayvanasa da sagareubno
regularul samgzavro gadayvanaze konkursis Catarebis pirobebi
gansazRvrulia saqarTvelos transportisa da komunikaciebis
ministris brZanebiT.10 mocemuli normatiuli aqti moqmedebs
”samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb” kanonis 25-e muxlis safuZvelze.
satransporto saSualeba, romelTac ar gauvliaT savaldebulo sertifikacia da ar arian registrirebuli, saeqspluataciod ar daiSvebian.
10`saqalaqTaSoriso da sagareubno regularuli samgzavro gadayvanis nebarTvis
misaRebad konkursis Catarebis Sesaxeb’’. 21 Tebervali 2003w.
23
2.2 saqalaqTaSoriso da sagareubno regularul gadayvanaze
konkursis Catarebis wesi
saqalaqTaSoriso da sagareubno regularuli samgzavro gadayvanis
nebarTvis konkursis wesiT gacema gansazRvrulia ”samewarmeo
saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb”
kanonis 24-e da 19-e muxlebis safuZvelze da misi mizania
gansazRvros qveynis teritoriaze saqalaqTaSoriso11 da sagareubno12
regularuli samgzavro gadayvanis nebarTvis misaRebad konkursis
Catarebisa, konkursSi monawileTa Sefasebisa da gamarjvebulis
gamovlenis pirobebi. xsenebuli nebarTva gaicema sajaro
administraciuli warmoebis wesiT da amitom igi unda
akmayofilebdes ”samewarmeo saqmianobis licenzirebisa da
nebarTvebis gacemis Sesaxeb” kanonis me-10 muxlisa da zogadi
administraciuli kodeqsis me-9 Tavis moTxovnebs.
saqalaqTaSoriso da sagareubno regularuli samgzavro gadayvanis
nebarTvis misaRebad konkursis Catarebis Sesaxeb gadawyvetilebas
iRebs saavtomobilo transportis administraciis (SemdegSi
administracia) Tavmjdomare. konkurss ki atarebs adgilobrivi
sakonkurso komisia, romlis Semadgenlobac mtkicdeba
administraciis Tavmjdomaris gadawyvetilebiT.
komisiaSi unda Sediodes aranakleb 7 wevri. komisiis wevrebad
iniSnebian administraciis Sesabamisi struqturuli qvedanayofebis
TanamSromlebi, Tavmjdomared ki unda airCes xsenebuli qvedanayofis
xelmZRvaneli an misi moadgile. maT garda komisiaSi saTaTbiro xmis
uflebiT SeiZleba mowveul iqnes adgilobrivi TviTmmarTvelobis
an/da mmarTvelobis organos warmomadgeneli, Sesabamisi dargis
specialisti. komisiis saqmianobis teqnikuri da organizaciuli
samuSaoebis SesrulebisTvis administraciis Tavmjdomare niSnavs
komisiis mdivans, saTaTbiro xmis uflebis gareSe.
komisiis wevri ar SeiZleba iyos pirovneba, romelic piradad
dainteresebulia konkursis SedegiT, an/da konkursSi monawile
sawarmos xelmZRvaneli aparatis wevris axlo naTesavia. mas agreTve
ar unda hqondes konkursSi monawile sawarmoSi xelmZRvanel
aparatSi muSaobis gamocdileba. raTa gamoiricxos aRniSnuli
kategoriis pirovnebaTa komisiis muSaobaSi monawileoba, gancxadebis
miRebis vadis dasrulebisTanave komisiis yvela wevri valdebulia
werilobiT daadasturos, rom misi monawileoba konkursis muSaobaSi
ar ewinaaRmdegeba dadgenili pirobebs.
11 saqalaqTaSoriso gadayvana _ mgzavrebis gadayvana saqarTvelos saavtomobilo
transportis administraciis mier dadgenili marSrutiT, romelic erTmaneTTan
akavSirebs or an met qalaqs. 12 sagareubno gadayvana _ mgzavrTa gadayvana saavtomobilo transportis
dministraciis mier dadgenili marSrutiT, romelic erTmaneTTan akavSirebs or an
met raions, an/da raionsa da qalaqs, romelic ar Sedis raionis SemadgenlobaSi.
24
komisiis sxdoma uflebamosilia, Tu muSaobaSi miiRo monawileoba
wevrebis naxevarze metma. komisia gadawyvetilebas iRebs siiTi
Semadgenlobis umravlesobiT.
komisia administraciis saxeliT aqveynebs gancxadebas konkursis
Catarebis Sesaxeb gazeTSi ,,saqarTvelos respublika”, am
gamoqveynebis TariRi iTvleba konkursis gamocxadebis TariRad.
xsenebul gancxadebaSi miTiTebuli unda iqnes:
• marSrutis dasaxeleba, konkretul marSrutze gasacemi nebarTvis
zusti dasaxeleba da raodenoba;
• marSrutis sigrZe;
• gancxadebis miRebis misamarTi;
• gancxadebis miRebis dawyebisa da damTavrebis TariRi;
• komisiis mdivnis koordinatebi, romelic uflebamosilia miiRos
gancxadeba da uzrunvelyos misi registracia.
gancxadeba konkursis Catarebis Sesaxeb unda gamoqveyndes konkursis Catarebamde ara ugvianes ori dRiT adre.
nebarTvis misaRebad konkursSi monawileobis Taobaze gancxadebis
miReba warmoebs xuTi samuSao DdRis ganmavlobaSi.
nebarTvis maZieblis mier wardgenili gancxadeba unda Seicavdes:
• saavtomobilo transportis administraciis dasaxelebas;
• nebarTvis maZieblis safirmo saxelwodebas;
• organizaciul-samarTlebriv formas;
• samewarmeo reestris monacemebs;
• adgilsamyofels, xelmZRvanelis gvarsa da saxels;
• miTiTebas, Tu ra saxis nebarTvas moiTxovs maZiebeli.
gancxadebas Tan unda daerTos Semdegi dokumentebi:
• sawarmos saxelmwifo registraciis damadasturebeli
dokumentis asli;
• saqalaqTaSoriso da sagareubno regularul samgzavro
gadayvanaze momsaxurebis Sesabamisobis sertifikatis asli;
• sawarmoSi gadazidvebis organizaciaze pasuxismgebeli piris
kompetenturobis damadasturebeli dokumentis asli;
• nebarTvis maZieblis mflobelobaSi arsebuli avtobusis
sakuTrebis an/da flobis damadasturebeli dokumentis asli,
lizingis an ijaris xelSekrulebis SemTxvevaSi _ xelSekruleba
an damowmebuli amonaweri am xelSekrulebidan;
• nebarTvis maZieblis saqmianobis registraciis adgilis mixedviT
sagadasaxado departamentis mier dadasturebuli dokumenti
saxelmwifo biujetisadmi, socialuri uzrunvelyofisa da
samedicino fondebisadmi sagadasaxado davalianebis arqonis
Sesaxeb;
• dokumentacia marSrutze gansaxorcielebeli saqmianobis teqnikur-
saeqspluatacio da sxva maCveneblebis Sesaxeb, romelSic, Tavis
mxriv, asaxuli unda iyos:
25
mgzavrTa gadayvanis gansaxorcieleblad gamosayenebeli
avtobusis marka da wlovaneba;
nebarTvis miRebis SemTxvevaSi marSrutze
gansaxorcielebeli reisebis raodenoba dReSi;
am sferoSi muSaobis gamocdileba;
mgzavrTa momsaxurebis pirobebi;
sawarmoSi avtobusis mZRolebis sia, maTi profesiuli
gamocdilebisa da avtobusze muSaobis staJis
damadasturebeli dokumentebis aslebi.
maZieblis gancxadeba da TandarTuli dokumentebi wardgenil unda
iqnes daluquli paketiT. paketis miRebasa da registracias (miRebis
TariRis paketze aRniSvniT) awarmoebs komisiis mdivani.
monawileobaze gancxadebis miReba wydeba dadgenil dRes, dadgenil
saaTze, romlis Semdgom arc erTi gancxadeba ar miiReba.
dauSvebelia, konkursSi monawileobis Taobaze dokumentebis fostiT
miwodeba. nebarTvis maZiebels nebismier dros aqvs ufleba uari
Tqvas konkursSi monawileobaze.
daluquli paketis gaxsna xdeba nebarTvis maZieblis TandaswrebiT,
ris Semdegac amowmebs dokumentebis Sesabamisobas am kanoniT
dadgenil moTxovnebTan, amtkicebs konkursis monawile maZiebelTa
sias da adgens ganxilvis vadebs, rac unda gaformdes saTanado
oqmiT, rogorc komisiis sxva nebismieri gadawyvetileba.
maZiebels SeiZleba eTqvas uari konkursSi monawileobaze, Tu:
• mis mier dokumentacia arasruladaa warmodgenili;
• nebarTvis maZiebeli moiTxovs im saqmianobis nebarTvas, romelic
mas gauuqmda da gauqmebidan ar gasula 6 Tve.
• nebarTvis maZiebels SeCerebuli aqvs nebarTvis moqmedeba da ar
aris aRmofxvrili misi SeCerebis safuZveli;
• nebarTvis maZiebelma ver uzrunvelyo dadgenil vadebSi
gancxadebis Setana komisiaSi;
• warmodgenili monacemebi aRmoCndeba yalbi.
nebarTvis maZiebelTa konkursSi daSvebis Taobaze gadawyvetilebis
miRebis Semdeg, komisiam masalebis sajaro ganxilvis mizniT unda
gamoaqveynos yvelasaTvis xelmisawvdom adgilze gancxadeba, sadac
miTiTebuli unda iyos:
regularuli saqalaqTaSoriso an/da sagareubno marSrutis
dasaxeleba da masze samgzavro gadayvanis nebarTvis misaRebad
konkursze daSvebul maZiebelTaA sruli dasaxeleba;
informacia sakonkurso gacnobisaTvis werilobiTi SeniSvnebisa da
mosazrebebis wardgenis vadis Sesaxeb; sakonkurso dokumentaciis gacnobisTvis werilobiTi SeniSvnebis da mosazrebebis wardgena komisiaSi unda moxdes 20 kalendaruli dRis vadaSi.
konkursis Catarebis TariRi, dro da misamarTi.
26
sakonkurso komisia atarebs konkurss werilobiTi mosazrebis vadis
gasvlidan 5 dReSi da misi Catarebidan 3 dRis ganmavlobaSi iRebs
gadawyvetilebas konkursSi gamarjvebulis Taobaze.
konkursSi monawileTa Sefaseba da gamarjvebulis gamovlena xdeba
sami aspeqtis mixedviT, romelTaTvisac gansazRvrulia
prioritetulobis koeficientebi:
• teqnikuri (koeficienti _ 0,4);
• profesionaluri (koeficienti _ 0,3);
• momsaxurebis pirobebi (koeficienti _ 0,3).
komisiis TiToeuli wevri afasebs monawileTa mier wardgenil
dokumentacias TiToeuli aspeqtis mixedviT xuTquliani sistemiT.
amasTan, teqnikuri aspeqtis Sefasebisas komisia upiratesobas aniWebs
nebarTvis maZieblis mier Tanamedrove, komfortuli avtobusebis
gamoyenebis pirobas; profesiuli aspeqtis mixedviT Sefasebisas
iTvaliswinebs nebarTvis maZieblis gamocdilebas xsenebul sferoSi,
aseve, momuSave personalisa da mZRolebis kvalifikacias;
momsaxurebis pirobebis Sefasebisas ki _ Tu ra damatebiT
momsaxurebebs sTavazobs nebarTvis maZiebeli mgzavrebs.
TiToeuli aspeqtis mixedviT komisiis wevris mier miniWebuli qula
mravldeba Sesabamis prioritetulobis koeficientze, xolo
miRebuli namravlebis dajamebiT gamoiTvleba TiToeuli monawilis
jamuri Sefaseba. komisiis wevris mier erT-erTi monawilisTvis
miniWebuli yvelaze maRali jamuri Sefaseba iTvleba am
monawilisTvis micemul xmad. Tu ori an meti monawile miiRebs
erTnair Sefasebas, maSin komisiis wevri upiratesobas aniWebs im
monawiles, romelsac meti qula aqvs teqnikuri aspeqtiT Sefasebisas.
Tu am aspeqtSic Sefaseba identuria, maSin komisiis wevri sakuTari
Sexedulebisamebr iRebs gadawyvetilebas, Tu romels mianiWos
upiratesoba.
konkursSi gamarjvebulad gamocxaddeba nebarTvis is maZiebeli,
romelsac upiratesobas mianiWebs komisiis wevrTa umravlesoba.
Tanabari xmebis SemTxvevaSi ki gadamwyvetad iTvleba Tavmjdomaris
xma. oqms, gamarjvebuli maZieblis gamovlenis gadawyvetilebis
Sesaxeb, Tan unda daerTos komisiis wevrTa werilobiTi Sefasebebi.
gadawyvetileba konkursSi gamarjvebulis Sesaxeb cxaddeba sajarod,
yvelasTvis xelmisawvdom adgilas.
Tu nebarTvis misaRebad konkursSi monawileobis Taobaze gancxadeba
waradgina erTma nebarTvis maZiebelma an/da konkursSi
monawileobisTvis daSvebul iqna mxolod erTi nebarTvis maZiebeli,
komisia ixilavs akmayofilebs Tu ara wardgenili dokumentacia
konkursis debulebaTa moTxovnebs da iRebs gadawyvetilebas
nebarTvis gacemis SesaZleblobis Sesaxeb.
27
konkursSi monawile nebarTvis maZieblebs SeuZliaT gaasaCivron
sakonkurso komisiis qmedebebi administraciaSi an sasamarTloSi,
saqarTveloSi moqmedi kanonmdeblobis Sesabamisad.
gadawyvetilebas sanebarTvo mowmobis gacemis Sesaxeb gamoscems
administraciis Tavmjdomare Sesabamisi komisiis saoqmo
gadawyvetilebis mixedviT. gadawyvetilebis gamocemis Semdeg 3 dRis
vadaSi gaicema Sesabamisi sanebarTvo mowmoba, aTi dRis vadaSi ki
administracia aqveynebs monacemebs nebarTvis gacemis Sesaxeb.
administracia awarmoebs reestrs sajaro administraciuli
warmoebisTvis dadgenili wesiT.
komisia valdebulia yoveli konkursis CatarebasTan dakavSirebuli
dokumentacia akinZos erT saqmed da nebarTvis gacemis SemTxvevaSi
uzrunvelyos misi Senaxva vadis dasrulebidan sami wlis
ganmavlobaSi.
2.3 saavtomobilo transportiT saxifaTo tvirTebis gadazidvis
wesi
saavtomobilo transportiT saxifaTo tvirTebis gadazidvis wesi
regulirdeba saqarTvelos transportisa da komunikaciebis
saministrosa da saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros
erToblivi brZanebiT ,,saavtomobilo transportiT saxifaTo
tvirTebis gadazidvis wesis damtkicebis Sesaxeb”.
saxifaTo tvirTi, es aris tvirTi, romelic saerTaSoriso normebiT
klasificirebulia, rogorc saxifaTo. saSiSroebis mixedviT
saxifaTo tvirTebi iyofa 9 ZiriTad klasad:
I. feTqebadi nivTierebebi;
II. airebi;
III. advilad aalebadi siTxeebi;
IV. aalebadi myari nivTierebebi;
V. mJangavi nivTierebebi da organuli peroqsidebi;
VI. toqsikuri da infeqciuri nivTierebebi;
VII. radioaqtiuri nivTierebebi;
VIII. koroziuli nivTierebebi;
IX. saxifaTo nivTierebebi da nakeTobebi.
gansakuTrebiT saxifaTo tvirTebia feTqebadi nivTierebebi da
radioaqtiuli nivTierebebi.
saxifaTo tvirTis gadazidva unda xorcieldebodes tvirTgamgzavnsa
da gadamzidvels Soris gaformebuli xelSekrulebis safuZvelze.
gadamzidvels unda hqondes tvirTgamgzavnis mier gacemuli
instruqcia mokle miTiTebiT saxifaTo nivTierebis dasaxelebis,
saSiSroebis klasisa da xasiaTis, aseve avariul situaciebSi
sifrTxilis zomebis miRebis Sesaxeb. instruqcia mZRolisaTvis
gasageb enaze unda iyos Sedgenili, misi erTi egzemplari unda
inaxebodes mZRolTan.
28
mZRolebs unda hqondeT specialuri momzadebis damadasturebeli
dokumenti (mowmoba an sertifikati), romelsac iReben saqarTvelos
ganaTlebis saministros mier licenzirebul dawesebulebaSi
dadgenili programis gavlis Semdeg.
amgvar dawesebulebas dResdReobiT mxolod saswavlo centri `transmenejeri” warmoadgens. momzadebis kursebis xangrZlivoba 1 kviraa da kursebis bolos tardeba testireba. momzadebis kursebi fasiania, gadasaxadi 5 wliani sertifikatisTvis saerTaSoriso gadazidvebze Seadgens 75 evros eqvivalent Tanxas larebSi. adgilobrivi (qveynis teritoriaze) gadazidvebisaTvis _ 100 lars.
yoveli tvirTis gadazidvaze unda dainiSnos pasuxismgebel piri,
romelsac unda gaaCndes Sesabamisi licenzirebuli dawesebulebis
mier gacemuli sertifikati. gadazidvaze pasuxismgebeli piri
valdebulia uzrunvelyos:
• tvirTis gacileba da misi dacva;
• mZRolisa da dacvis TanamSromlebis instruqtaJi;
• piradi usafrTxoebis wesebis dacva;
• tvirTis Cabareba daniSnul adgilas.
gansakuTrebiT saxifaTo tvirTis gadazidvis SemTxvevaSi:
• unda dainiSnos gadamzidvelsa da tvirTgamgzavns Soris
SeTanxmebiT specialuri pasuxismgebeli piri. igi valdebulia
srulyofilad flobdes informacias saxifaTo tvirTis
Tvisebebisa da masTan mopyrobis Sesaxeb;
• gadazidva unda moxdes sagzao policiisa da sagangebo
situaciebis samoqalaqo Tavdacvis mTavari sammarTvelos
erToblivi jgufis TanxlebiT.
avtosatransporto saSualeba, romliTac xorcieldeba saxifaTo
tvirTebis gadazidva, unda iyos aRWurvili narinjisferi tabloTi,
sadac narinjisferi feris zolSi Cawerili unda iyos Savi feris
cifrebiT:
1. saSiSroebis saidentifikacio nomeri (2-3 cifri);
2. gaeros normebi (4 cifri).
avtosatransporto koloniT saxifaTo tvirTis gadaadgilebisas
daculi unda iyos avtomobilebs Soris 50 metriani distancia, xolo
mTagorian monakveTze distancia unda Seadgendes aranakleb 300
metrs.
saxifaTo tvirTis gadazidvis marSruti ar unda gadiodes dasvenebis
zonaSi, nakrZalebsa da mniSvnelovan arqiteqturul obieqtebTan
axlos, amasTan unda iyos gaTvaliswinebuli marSrutze sawvavis
gamarTvis adgilebi.
saxifaTo tvirTis gadazidvis marSrutis SeTanxmeba unda moxdes
sagzao policiis, ekologiis Ppoliciis, sagzao situaciebisa da
samoqalaqo Tavdacvis mTavar sammarTveloebTan Semdeg SemTxvevebSi:
1) gansakuTrebiT saxifaTo tvirTebis gadazidvisas;
29
2) saxifaTo tvirTebis gadazidvisas, romelic sruldeba rTul
sagzao pirobebSi (mTagorian adgilebSi), rTul meteorologiur
pirobebSi (lipyinuli. zvavi), arasakmarisi xilvadobis (nisli)
pirobebSi;
3) gadazidvisas, romelic sruldeba samze meti avtosatransporto
saSualebiT kolonis mier, gagzavnis adgilidan daniSnulebis
adgilamde.
saxifaTo tvirTis gadazidva unda moxdes mxolod specialuri da an
am miznebisTvis specialurad aRWurvili avtosatransporto
saSualebebiT. maT unda gaaCndeT gamafrTxilebeli mocimcime
naTurebi.
saxifaTo tvirTis miReba da Cabareba xdeba wonis, tarirebuli
tvirTisTvis ki satvirTo adgilebis mixedviT. tvirTebis datvirTva
_ gadmotvirTva unda xorcieldebodes Sesabamisi usafrTxoebis
normebis dacviT. amasTan, saxifaTo tvirTis datvirTva _
gadmotvirTvis adgilebi unda iyos dacilebuli sacxovrebeli
adgilebidan da samrewvelo obieqtebidan aranakleb 150 metriT,
xolo magistraluri gzebisgan _ aranakleb 50 metriT.
akrZalulia ucxo xalxis yofna im adgilas sadac xorcieldeba
saxifaTo tvirTis datvirTva _ gadmotvirTva13.
2.4 transportisa da avtosatransporto saSualebaTa eqspluataciis,
momsaxurebisa da teqnikuri mdgomareobis kontrolis sistema14
es normatiuli aqti warmoadgens avtosatransporto saSualebaTa
eqspluataciis, momsaxurebisa da teqnikuri mdgomareobis kontrolis
erT-erT fuZemdeblur dokuments. igi vrceldeba saqarTvelos
teritoriaze registrirebul mewarme gadamzidavebze, romlebic
ewevian mgzavrTa gadayvanasa da saxifaTo tvirTis gadazidvas,
agreTve maTi saqmianobis uzrunvelyofasTan dakavSirebul fizikur
da iuridiul pirebze, agreTve avtosatransporto saSualebebis
servisis sawarmoebze, avtosatransporto saSualebaTa teqnikuri
daTvalierebis aucilebeli diagnostikuri centrebis garda.
avtosatransporto saSualebebis teqnikuri momsaxureba iyofa oTx
saxeobad:
1. winasareiso;
2. sakontrolo_gamafrTxilebeli;
3. sruli inspeqtirebis;
4. sezonuri.
13 damatebiTi pirobebi saxifaTo tvirTis gadazidvisTvis gansazRvrulia
transportisa da komunikaciebis ministrisa da Sinagan saqmeTa ministris
erToblivi brZanebiT `saavtomobilo transportiT saxifaTo tvirTebis gadazidvis
wesis damtkicebis Sesaxeb; 14 transportis da komunikaciebis ministris brZaneba transportisa da
avtosatransporto saSualebaTa eqspluataciis, momsaxurebisa da teqnikuri
mdgomareobis kontrolis sistema. avtosatransporto saSualebebis servisis wesis
damtkicebis Sesaxeb”.
30
(avtosatransporto saSualebebis teqnikuri momsaxurebis samuSaoTa
Catarebis perioduloba gansazRvrulia saxelmwifoTaSorisi
standartis gost 21624-81 ,,saavtomobilo teqnikis teqnikuri
momsaxurebis da remontis sistema. moTxovnebi saeqspluatacio
teqnologiurobisa da saremontod vargisobisadmi” safuZvelze).
saxelmwifoTaSorisi standartebis e.w. gostebis gamoyeneba ar aris gamarTlebuli imis gaTvaliswinebiT, rom aRniSnuli standartebi ar aris naTargmni saxelmwifo enaze _ qarTulad.
avtosatransporto saSualebis winasareiso momsaxurebisas unda
moxdes moZraobis usafrTxoebaze moqmedi agregatebis, kvanZebisa da
sistemebis sakontrolo daTvaliereba, garegani iersaxis mowesrigeba,
Catardes SezeTva da sawvaviT gawyobis samuSaoebi, salonis an Zaris
sanitarul-higienuri damuSaveba. winasareiso momsaxurebas atarebs
mZRoli.
sakontrolo gamafrTxilebeli da sruli inspeqtirebis samuSaoebis
Catarebisas xdeba avtosatransporto saSualebis teqnikuri
mdgomareobis gansazRvra, darRvevebis gamovlena da aRmofxvra
avtomobilis ZiriTadi teqnikuri parametrebis SenarCunebisa da
garemoze mavne zemoqmedebis Semcirebis mizniT. aRniSnuli samuSaoebi
moicavs avtosatransporto saSualebis Zravas, saWiT marTvisa da
samuxruWe sistemebis kabinisa da Zaris, akumulatorebis da sxva
kvanZebisa da agregatebis sakontrolo-sareguliro operaciebs.
aRniSnuli samuSaoebi registrirdeba servis wignakSi.
sezonuri momsaxureba SeTavsebuli unda iqnes sagazafxulo da
saSemodgomo periodebSi Casatarebel sruli inspeqtirebis
samuSaoebTan.
avtosatransporto saSualebis remonti xorcieldeba servis
sawarmoSi saWiroebisamebr, misi Semadgeneli agregatebis, kvanZebisa
da detalebis mwyobridan gamosvlis SemTxvevaSi da registrirdeba
servis wignakSi.
servis wignaki Tavis mxriv aris dokumenti, romelSic xorcieldeba
gadamzidvelis avtosatransporto saSualebis sakontrolo-
gamafrTxilebeli, sruli inspeqtirebisa da remontis samuSaoebTan
dakavSirebuli da sxva saWiro monacemebis registracia. servis
wignakSi unda iyos mocemuli avtosatransporto saSualebis
teqnikuri momsaxurebis samuSaoTa Catarebis periodulobis
amsaxveli cxrili da maTi ganzogadebuli CamonaTvali.
servisis wignaki gaicema sertifikaciis organos mier
sertificirebul mewarme-gadamzidvelze, romelic akmayofilebs
sertifikaciis pirobebs. servisis wignakis dazianebis, dakargvis an
Sesavsebi grafebis amowurvis SemTxvevaSi SesaZlebelia gaices axali
servisis wignaki imave organos mier, registraciis Sesabamisi
proceduris gasvlis Semdeg.
31
avtosatransporto saSualebebis teqnikuri momsaxurebis perioduloba
garbenis mixedviT (km_Si)
2.5 saavtomobilo transportis administraciis Tavmjdomaris
brZaneba #01 (2003 27.11) saavtomobilo transportis dargSi
satransporto saqmianobis regulirebis safasuris odenobis
dadgenisa da gadaxdis wesis damtkicebis Sesaxeb18
regulirebis gadasaxadi aris gadasaxadi, romelic satransporto
sawarmom unda gadauxados administracias, misTvis kanonmdeblobiT
miniWebuli maregulirebeli funqciebis SesrulebisTvis, maT Soris
sanebarTvo, satarifo, davebis gadawyvetis, satransporto sagzao
baraTis blankebiT uzrunvelyofisa da sxva uflebamosilebis
ganxorcielebasTan dakavSirebuli xarjebis dasafaravad.
regulirebis safasuris, rogorc samarTlebrivi kategoriis, buneba araerTmniSvnelovnadaa gansazRvruli saqarTvelos kanonmdeblobiT. kerZod, miuxedavad imisa, rom regulirebis safasuris SemoRebas da misi odenobis gansazRvras aregulirebs Sesabamisi kanoni da kanonqvemdebare aqti, sakonstitucio samarTlis 2003 wlis aprilSi miRebuli gadawyvetilebiT aRniSnuli normebi gauqmda, ris Sedegadac dargSi seriozuli sakanonmdeblo vakuumi Seiqmna da, Sesabamisad gaugebrobebi warmoiSva praqtikaSi. mdgomareobas isic amZimebs, rom sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebiT regulirebis safasurze unda gavrceldes saqarTvelos konstituciiT dadgenili samarTlebrivi reJimi, rac imas niSnavs, rom regulirebis safasuris struqtura da odenoba unda ganisazRvros kanoniT. parlaments amis Taobaze kanoni jer ar miuRia, rac dargSi arsebul vakuums kidev ufro aRrmavebs.
yvela satransporto sawarmo, romelic eweva an apirebs saqmianobis
dawyebas saqarTvelos saavtomobilo transportis administraciis
uflebamosilebis sferoSi, valdebulia gadaixados regulirebis
safasuri. regulirebis safasuri Seitaneba satransporto
sawarmoebis mier gaweuli momsaxurebis TviTRirebulebaSi.
administraciis regulirebis subieqtebi arian:
15 mgzavrTa gadasayvanad gankuTvnili avtosatransporto saSualeba, romlis
dasajdomi adgilebis raodenoba ar aRemateba 8-s da romlis nebadarTuli
maqsimaluri masa ar aRemateba 3500 kg-s. 16 mgzavrTa gadasayvanad gankuTvnili avtosatransporto saSualeba 8-ze meti
dasajdomi adgiliT. 17 tvirTis gadasatanad gankuTvnili avtosatransporto saSualeba 3500 kg-ze meti
nebadarTuli maqsimaluri masiT. 18 komentarebi regulirebis safasurTan mimarTebaSi ix. Tavi VII, regulirebis
safasurTan dakavSirebuli problemebi.
avtosatransporto saSualeba sakontrolo
gamaformebeli
sruli
inspeqtirebis
msubuqi15 5000 20000
avtobusi16 5000 20000
satvirTo17 4000 16000
32
• satransporto sawarmoebi, romlebic ganaxorcieleben qveynis Sida
satvirTo saavtomobilo gadazidvas;
• satransporto sawarmoebi, romlebic ganaxorcieleben mgzavrTa
adgilobriv da/an erTian saavtomobilo gadayvanas;
• satransporto sawarmoebi, romlebic ganaxorcieleben
saerTaSoriso saavtomobilo satvirTo gadazidvas da/an mgzavrTa
gadayvanas;
• ucxo qveynis satransporto sawarmoebi, romlebic axorcieleben
saerTaSoriso saavtomobilo gadazidva-gadayvanas saqarTvelos
teritoriaze.
regulirebis safasuri diferencirebulia sawarmoTa saqmianobis
mixedviT:
# satransporto saqmianobis saxe regulirebis safasuri
1 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs mgzavrTa erTian
regularul gadayvanas
1,0 lari yovel Sesrule-
bul avtomobilze dReSi
2 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs mgzavrTa adgilobriv
sagareubno regularul saavtomobilo
gadayvanas
0,5 lari yovel Sesrule-
bul avtomobilze dReSi
3 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs mgzavrTa saqalaqo
regularuli saavtomobilo gadayvanas
0.05 lari (17 adgilze
meti)
0.25lari (17 adgilamde)
yovel Sesrulebul avto-
mobilze dReSi
4 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs mgzavrTa qveynis Sida
araregularul saavtomobilo gadayvanas
1,5 lari yovel Sesrule-
bul avtomobilze dReSi
5 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs msubuqi avtomobiliT
mgzavrTa gadayvanas
0,15 lari yovel Sesrule-
bul avtomobilze dReSi
6 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs qveynis Sida satvirTo
saavtomobilo gadazidvas
0,3 lari yovel Sesrule-
bul avtomobilze dReSi
7 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs qveynis Sida damoukidebel
satvirTo saavtomobilo gadazidvas
0,2 lari yovel Sesrule-
bul avtomobilze dReSi
8 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs saerTaSoriso satvirTo
saavtomobilo gadazidvas transpotis
ministrTa evropis koncefciis
mravalmxrivi nebarTvebis safuZvelze
530 aSS dolaris
ekvivalenti Sesabamisi
kursiT larebSi
TiToeul nebarTvaze*
9 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs saerTaSoriso satvirTo
gadazidvas kvotebis farglebSi da/an
mgzavrTa araregularul saavtomobilo
gadayvanas erTjeradi nebarTvis
safuZvelze
25 aSS dolaris
ekvivalenti Sesaba-misi
kursiT larebSi
TiToeul nebarTvaze*
10 ucxo qveynis satransporto sawarmo,
romelic ganaxorcielebs saerTaSoriso
TiToeul avtosatran-
sporto saSualebaze 25
33
*SeniSvna: regulirebis safasuris ucxo qveynis valutebSi (aSS
dolarebSi) dadgeniT irRveva saqarTvelos kanoni `laris Sesaxeb”.
2.6 saerTaSoriso satvirTo gadazidvebze specialuri nebarTva
saqarTvelos transportisa da komunikaciebis ministris19 #52
brZanebiT damtkicda wesi saerTaSoriso saavtomobilo satvirTo
gadazidvebze specialuri nebarTvis gacemisa da gamoyenebis Sesaxeb.
es wesi vrceldeba mxolod im qveynis gadamzidvelebisTvis, romelTanac saqarTvelos dadebuli aqvs saerTaSoriso xelSekruleba ,,saerTaSoriso saavtomobilo mimosvlis Sesaxeb” da gamoiyeneba saqarTvelos teritoriaze kvotis zeviT Semosul gadamzidvelebze, romlebic axorcieleben qveynis teritoriaze avtosatransporto saSualebis datvirTvas.
kvota aris saerTaSoriso xelSekrulebis monawile mxaris
uflebamosili organos mier yovelwliurad gacemuli nebarTvebis
raodenoba.
specialuri nebarTva aris dokumenti, romelic uflebas aZlevs
gadamzidvels saqarTvelos teritoriidan; ganaxorcielos tvirTis
gadazidva. specialur nebarTvas gascems saqarTvelos transportisa
da komunikaciebis saministros saavtomobilo transportis
administraciaSi Seqmnili komisia. igi valdebulia 2 dRis
ganmavlobaSi miiRos gadawyvetileba nebarTvis gacemis an gacemaze
uaris Tqmis Sesaxeb.
specialuri nebarTvis misaRebad nebarTvis maZiebelma unda
waradginos:
• tvirTis gadazidvasTan dakavSirebiT tvirTgamgzavnisa da
gadamzidvelis gancxadeba, sadac unda iqnes miTiTebuli maTi
dasaxeleba da misamarTi, tvirTis dasaxeleba da raodenoba,
datvirTvis da gadmotvirTvis adgilebi;
• satransporto saSualebaTa teqnikuri pasporti;
• mZRolis marTvis mowmobis asli;
19 amJamindeli infrastruqturisa da ganviTarebis ministri
satvirTo saavtomobilo gadazidvas
saqarTvelos teritoriidan kvotirebuli
nebarTvis gareSe
aSS dolaris ekvivalen-
ti Sesabamisi kursiT
larebSi
11 ucxo qveynis satransporto sawarmo,
romelic ganaxorcielebs saerTaSoriso
satvirTo saavtomobilo gadazidvas
saqarTvelos teritoriidan kvotirebuli
nebarTvis gareSe
20 lari TiToeul
nebarTvaze
12 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs mgzavrTa saerTaSoriso
regularul saavtomobilo gadayvanas
0.01 lari TiToeul
kilometrze
13 satransporto sawarmo, romelic
ganaxorcielebs saxifaTo tvirTis
saavtomobilo gadazidvas
120 lari TiToeul
avtosatransporto
saSua-lebaze
34
• saqarTvelos teritoriaze avtosatransporto saSualebebis
Semosvlis nebarTvis qseroasli.
specialuri nebarTva gaicema konkretul avtosatransporto
saSualebaze erTi reisis Sesasruleblad da moqmedebs im wlis
ganmavlobaSi, romelic aRniSnulia masSi.
specialuri nebarTvis gadacema sxva pirisTvis akrZalulia.
specialuri nebarTvis dazianebis an dakargvis SemTxvevaSi dublikati ar gaicema.
2.7 savaldebulo sertificireba
momsaxurebis Sesabamisobis sertifikati saavtomobilo gadayvana-
gadazidvebze erT-erT sanebarTvo pirobas warmoadgens, Sesabamis
saavtomobilo transportis sferoSi samewarmeo saqmianobis
ganxorcielebis uflebis mosapoveblad aucilebelia xsenebuli
dokumentis qona.
sertifikati aris dokumenti, romelic adasturebs dadgenil
moTxovnebTan sertificirebuli momsaxurebis Sesabamisobas.
Sesabamisobis sertifikati gaicema sertifikaciis sistemis wesebis Sesabamisad.
momsaxurebis savaldebulo sertificireba niSnavs sasertifikacio
organos mier ucilobel aRiarebas, rom mewarme-subieqtebs SeswevT
unari ganaxorcielon saqmianoba momsaxurebis xarisxis, moZraobisa
da ekologiuri usafrTxoebis normebis moTxovnaTa Sesabamisad.
saavtomobilo transportze momsaxurebis savaldebulo
sertifikaciis SemoReba ganapirobebs adgilobrivi samgzavro
gadazidvebisaTvis gankuTvnili moZravi Semadgenlobis saTanado
odenobis formirebasa da saqmianobis optimizacias.
momsaxurebis Sesabamisobis sertifikati moicavs mTlianad satransporto momsaxurebas da ara mis calkeul nawilebs, e.i. sertifikaciis organo dadgenil normativebTan (standartebTan) amowmebs momsaxurebis iseTi Semadgeneli nawilebis Sesabamisobas, rogoricaa avtosatransporto saSualebis teqnikuri mdgomareoba, salonSi savarZlebis raodenoba, teqnikuri bazis mdgomareoba da gadazidvis specifikurobidan gamomdinare momsaxurebis sxva pirobebi. Tumca ZiriTadi problema sertifikaciis wesTan dakavSirebiT mdgomareobs imaSi, rom amgvari standartebi xSir SemTxvevaSi ar aris miRebuli da sertfikaciis organoebi xelmZRvaneloben saxelmwifoTaSorisi standartebiT, e.w. gostebiT, romlebic ar arian naTargmni qarTul enaze da Sesabamisad, saqarTvelos konstituciis mixedviT, maT ar SeiZleba gaaCndes normatiuli Zala.
transportis sferoSi momsaxurebis savaldebulo sertificirebis
wess amtkicebs saqarTvelos standartizaciis, metrologiisa da
sertifikaciis saxelmwifo departamenti.
35
saavtomobilo transportis sferoSi sertifikaciis sistemis centraluri organoa saavtomobilo transportis administracia.
ganmcxadebels ufleba aqvs savaldebulo sertifikaciis organosgan
moiTxovos da miiRos aucilebeli informacia produqciis
sertifikaciis wesebis Sesaxeb (anu sajaroobaa).
savaldebulo sertificirebas eqvemdebareba Semdegi saxis
satransporto momsaxureba:
Sesabamisobis sertifikatebs gascemen, dadgenili wesiT,
standartizaciis, metrologiisa da sertifikaciis saxelmwifo
departamentis mier akreditirebuli sertifikaciis organoebi.
2.8 saavtomobilo transoprtis dargSi gacemuli nebarTvebi
(statistikuri monacemebi)
saavtomobilo transportis dargSi nebarTvebi gacemulia mxolod
saerTaSoriso gadayvana-gadazidvaze (saerTo jamSi 21274) da
saxifaTo tvirTebis gadazidvaze (22 nebarTva).
aRsaniSnavia, rom saqalaqTaSoriso da sagareubno regularuli samgzavro saavtomobilo gadayvanis nebarTvebis gacema jer ar dawyebula, rogorc administraciaSi gangvimartes, amis mizezi `saavtomobilo transportis Sesaxeb~ saqarTvelos kanonSi gvian miRebuli cvlilebebia (5 dekemberi 2003w.). amJamad mimdinareobs konkursis Catarebis mosamzadebeli samuSaoebi. rogorc administraciaSi gangvimartes pirveli konkursi Catardeba maisis bolosaTvis marSrutze axalqalaqi_Tbilisi.
rogorc aRvniSneT, gacemuli nebarTvebis absoluturi umravlesoba
modis saerTaSoriso gadayvana-gadazidvaze. aqedan gacemulia
transportis ministrTa evropis konferenciis saerTaSoriso
satvirTo saavtomobilo gadazidviT gaTvaliswinebuli 862
mravalmxrivi nebarTva, gauqmebulia 2 amave saxis nebarTva.
saerTaSoriso regularul samgzavro gadayvanaze mxolod 44
nebarTvaa gacemuli.
saqalaqo da sagareubno samgzavro regularuli gadayvana,
sarkinigzos garda
saqalaqTaSoriso (saerTaSoriso) samgzavro gadayvana,
sarkinigzos garda avtosagzao satvirTo gadazidvebiT momsaxureba
specializebuli satransporto saSualebebiT avtosagzao satvirTo gadazidvebi araspecializebuli
satransporto saSualebiT mZRoliani komerciuli satvirTo satranporto saSualebebis
ijariT momsaxureba.
36
saerTaSoriso satvirTo saavtomobilo gadazidvis (kvotebis
farglebSi) gacemuli erTjeradi nebarTvebis raodenoba 7518-s
Seadgens.
garda amisa, gacemulia kvotis zeviT ucxo qveynis gadamzidvelebis
mier saqarTvelos teritoriaze:
_ saerTaSoriso saavtomobilo gadazidvis erTjeradi 11076
nebarTva;
_ saqarTvelos teritoriidan saerTaSoriso saavtomobilo
satvirTo gadazidvis 1744 erTjeradi nebarTva.
saxifaTo tvirTebis gadazidvaze ki, rogorc aRiniSna, 22 nebarTvaa
gacemuli, Tumca es ricxvi arc ise umniSvnelod gamoiyureba Tu
gaviTvaliswinebT, rom aRniSnuli nebarTvis gacema daiwyo 2003 wlis
dekembridan, `saavtomobilo transportis Sesaxeb~ kanonSi
cvlilebebisa da damatebebis Setanis Semdeg. aRsaniSnavia, rom arc
erTi nebarTva araa gauqmebuli an SeCerebuli.
2.9 nebarTvebi, romlebsac gascems adgilobrivi mmarTvelobis
(TviTmmarTvelobis) organoebi
adgilobrivi saavtomobilo transportis qveS igulisxmeba
transportis is saxeobebi, romlebic axorcieleben Sida saqalaqo da
Sida sagareubno saavtomobilo gadazidvebs, e.i. gadazidvebs
romelic xorcieldeba erTi raionis teritoriis farglebSi, agreTve
msubuqi (7 kacamde) sataqso avtomobilebi. adgilobrivi gadazidvebis
sanebarTvo pirobebsa da gacemis wess adgens Sesabamisi adgilobrivi
TviTmmarTvelobis organo _ sakrebulo.
sanebarTvo saqmianobis kategoria
gacemuli
nebarTvebis
raodenoba
gauqmebuli
nebarTvebis
raodenoba
saerTaSoriso satvirTo gadazidviT
gaTvaliswinebuli mravalmxrivi
nebarTva
862
2
saerTaSoriso regularuli samgzavro
gadayvana 44 _
saerTaSoriso satvirTo
saavtomobilo gadazidva (kvotebis
farglebSi)
7518 _
kvotis zeviT saerTaSoriso
saavtomobilo gadazidva 11076 _
kvotis zeviT saqarTvelos
teritoriidan saerTaSoriso
saavtomobilo satvirTo gadazidva
1744
_
saxifaTo tvirTebis gadazidva 22 _
37
adgilobrivi gadazidvebi erT-erTi yvelaze mouwesrigebeli sferoa
saavtomobilo gadazidvebis sistemaSi. raionebze rom araferi
vTqvaT, q. TbilisSic jerjerobiT bundovani situaciaa. praqtikulad
ar arsebobs adgilobriv ragularul gadazidvebze nebarTvebi da
gadazidvis ufleba ganisazRvreba gadamzidavsa da Tbilisis
saqalaqo marTvisa da organizebis samsaxursa da im gadamzidavs
Soris dadebuli xelSekrulebiT, romlebmac gaimarjves Sesabamis
konkursSi. Tumca, adgilobriv saavtomobilo gadayvanebis sferoSi
arsebul problemebs mogvianebiT mivubrundebiT.
`samewarmeo saqmianobis licenzirebisa da nebarTvebis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb” kanonma gansazRvra adgilobriv regularul
gadayvana-gadazidvebze konkursis Catarebis wesi. konkursis wesisa da
pirobebis dadgena xdeba TviTmmarTvelobis organos _ qalaq
Tbilisis sakrebulos gadawyvetilebiT.
TbilisSi regularul saavtomobilo gadazidvaze konkursis
Catarebis pirobebi
qalaq TbilisSi regularul saavtomobilo marSrutebis uflebis
mosapoveblad gadamzidavis SesarCevi konkursis wesi dadginda qalaq
Tbilisis sakrebulos 2001 wlis 7 martis gadawyvetilebiT
`regularul marSrutze gadamzidavis SerCevis sakonkurso
pirobebisa da xelSekrulebis formis damtkicebis Sesaxeb”.
konkursis organizatoria qalaq Tbilisis mTavroba, romelic
amtkicebs sakonkurso komisias, gansazRvravs misi moqmedebis wess,
uflebamosilebebsa da valdebulebebs. sakonkurso komisia
valdebulia aranakleb erTi TviT adre gamoaqveynos gancxadeba
konkursis Catarebis Sesaxeb masobrivi informaciis saSualebiT.
konkursis Catarebis perioduloba ganisazRvra pirvel etapze 2
wliT.
konkursSi monawileobis ufleba aqvs yvela iuridiul pirs (firmas,
SemdgomSi gadamzidavi), romelsac gaaCnia momsaxurebis Sesabamisobis
sertifikati. gadamzidavi unda flobdes saWiro raodenobis
sertificirebul avtosatransporto saSualebebs da amasTan, unda
gaaCndes sertificirebuli avtomomsaxurebis materialur-teqnikuri
baza (sakuTari, an xelSekrulebiT gaformebuli).
konkursis yvela monawile sargeblobs Tanabari uflebiT. amasTan
gadamzidavs aqvs ufleba miiRos monawileoba erTdroulad ramdenime
marSrutis konkursSi Tu igi flobs an gankargavs saTanado
raodenobis satransporto saSualebebs.
TiToeul marSrutze samgzavro-satransporto gadazidvebis ganxorcielebis ufleba aqvs mxolod erT gadamzidavs, romelic gaimarjvebs winamdebare konkursSi.
38
konkursSi monawileobamde gadamzidavma TiToeul satransporto
saSualebaze unda gadaixados 10 lari sakonkurso komisiis
organizaciuli da teqnikuri xarjebis dasafarad.
gadaxdili Tanxa konkursSi monawile gadamzidavs ukan ar ubrundeba.
gadamzidavma sakonkurso komisias unda warudginos konkursis
gamocxadebis momentamde bolo 6 Tvis periodisaTvis sagadasaxado
mosakreblis gadaxdis, maT Soris firmebSi gaerTianebamde
indmewarmeebis mier biujetTan angariSsworebis sabuTebi. winaaRmdeg
SemTxvevaSi gadamzidavebi konkursze ar daiSvebian.
sagadasaxado mosakrebeli ar arsebobs!
Tu axali marSrutebi kompleqtdeba axali satransporto
saSualebebiT, romlebsac ar umuSaviaT saqalaqo gadazidvebze,
gadamzidavi Tavisufldeba am marSrutze sabiujeto angariSsworebis
sabuTebis wardgenisagan.
konkursis Catarebis Sesaxeb qveyndeba gancxadeba, romelSic aisaxeba:
• sakonkursod gaTvaliswinebuli mikroavtobusebis regularuli
marSrutis moZraobis sqemebi, xazze momuSave manqanebis raodenoba
da tarifi;
• konkursis Catarebis adgili, TariRi da dro;
• konkursSi monawileobisaTvis saWiro dokumentebis CamonaTvali;
• gancxadebis miRebis bolo dRe;
• konkursSi monawileobisTvis safasuris gadaxdis qviTari;
• sakonkurso komisiis sruli misamarTi.
konkursSi gamarjvebuli gamovlindeba Semdegi kriteriumebis
meSveobiT:
1. gadamzidavis TiToeul satransporto saSualebaTa gare iersaxe,
salonis mdgomareoba (savarZlebis ganlageba, komforti) _
fasdeba 1-dan 5 qulamde;
2. konkursis monawilis satransporto saSualebaTa xnovaneba –
fasdeba:
• 5 wlamde _ 10 qula;
• 5-dan 10 wlamde _ 9 qula;
• 10-dan 15 wlamde _ 6 qula;
• 15-dan 20 wlamde _ 4 qula;
• 20 welze zeviT _ 0 qula.
3. avtomomsaxurebis bazis mdgomareoba (simZlavre, profili,
eqspresdiagnostika) _ 1-dan 5 qulamde.
baza eqspresdiagnostikis postis arsebobisas Rebulobs maqsimalur qulas.
39
konkursis Sedegebi jamdeba Semdegi meTodikiT: pirveli da meore
punqtebis saSualo ariTmetikuls umateben mesame punqtis qulaTa
raodenobas. qulaTa raodenoba formdeba oqmiT, romelsac xels
awers komisiis yvela wevri.
gamarjvebulad iTvleba is gadamzidavi, romelic konkursSi met
qulas daagrovebs. Tanabari qulebis dagrovebis SemTxvevaSi
upiratesoba eniWeba momsaxurebis gamocdilebas, biujetTan
angariSsworebas da im gadamzidavebs, romlebic ufasod
moemsaxurebian 12 wlamde bavSvebs.
sabazro ekonomikis pirobebSi ufaso saqoneli da momsaxureba praqtikulad ar arsebobs, yoveli ufaso momsaxureba unda finansdebodes Sesabamisi saxelmwifo Tu kerZo programis meSveobiT. amitomac mizanSewonili araa yovelgvari saxelmwifo programis gareSe gadamzidavma firmebma ikisron 12 wlamde bavSvebis ufasod momsaxurebis valdebuleba.
marSrutebze konkursi CaSlilad CaiTvleba im SemTxvevaSi, Tu:
• arc erTma gadamzidavma ar Seitana ganacxadi konkursSi
monawileobaze;
• konkursSi monawile gadamzidavebi ver akmayofileben marSrutis
momsaxurebisTvis wayenebul pirobebs.
konkursis Sedegebi cxaddeba sajarod. konkursSi gamarjvebulTan
formdeba xelSekruleba, romliTac ganisazRvreba gadamzidavis
uflebamosileba marSrutis momsaxurebaze da saqmianobis pirobebi.
mas agreTve eZleva marSrutis pasporti.
konkursSi gamarjvebuli gadamzidavi valdebulia imuSaos
uflebaminiWebul marSrutze saxelSekrulebo pirobebiT da
aRricxvaze dadges mosakreblebis saqalaqo samsaxurSi.
xelSekruleba, rogorc aRiniSna, `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanonis mixedviT Seicvala nebarTviT, amitomac momaval konkursSi unda gauqmdes xelSekruleba da gadamzidavs gadaeces nebarTva, Sesabamisad yvala pirobebi rac iyo gaTvaliswinebuli xelSekrulebiT unda Caidos sanebarTvo pirobebSi anda saerTod amoRebul iqnes.
SeniSvna: rogorc Cven q. Tbilisis transportis saqalaqo samsaxurSi
gangvimartes, mzaddeba axali kanonproeqti, romelic Secvlis
aRniSnuli konkursis wessa da pirobebs, Sesabamisad da axali
konkursi axali sakonkurso pirobebis mixedviT Catardeba. Tumca
Cveni informaciiT axali sakonkurso pirobebis SesamuSaveblad
aqtiuri muSaoba jer ar dawyebula. miuxedavad amisa, SegviZlia
vivaraudoT, rom axali sakonkurso pirobebi adgilobriv
regularul gadayvana-gadazidvaze SemuSavdeba saqalaqTaSoriso da
sagareubno gadayvana gadazidvaze konkursis Catarebis wesis
Sesabamisad.
40
adgilobrivi regularuli gadazidvebis regulirebisaTvis
gatarebuli RonisZiebebi
dedaqalaqSi samarSruto taqsebis eqspluataciaSi arsebuli qaosuri
mdgomareobis daregulirebis mizniT q. Tbilisis sakrebulom
daamtkica:
• sakonkurso pirobebi mikroavtobusebis saqalaqo samarSruto
qselSi gadazidvebis SesarCevad da xelSekrulebis forma
TiToeuli marSrutis gadamzidavsa da q. Tbilisis meriis
saqalaqo transportis regulirebisa da marTvis saqalaqo
samsaxurs Soris xelSekrulebis gasaformeblad (2001 wlis 7
martis gadawyvetileba #2-6);
• mikroavtobusebiT erTi mgzavris erT kilometrze gadayvanis (anu
erTi mgzavrkilometris) zRvruli tarifi 4,81 TeTris odenobiT.
(gadawyvetileba #3-13,2.03.2000w);
• saqalaqo samarSruto qselSi mikroavtobusebis 223 regularuli
marSruti, TiToeul marSrutze mikroavtobusebis raodenoba:
siobrivi _ 4441 erTeuli;
samuSao dRes _ 3261 erTeuli;
arasamuSao dRes _ 2655 erTeuli.
• moZraobis intervali TiToeul marSrutze wuTebSi: minimaluri da
maqsimaluri;
• TiToeuli marSrutis kidura punqtSi rekomendirebuli
mikroavtobusebis dgomis adgili;
• yvela marSrutis saerTo sigrZe, TiToeul marSrutze erTi brunis
gaTvaliswinebiT (Seadgens 5091.1 km-s) (gadawyvetileba#1-3
17.01.2001w.);
• TiToeuli konkretuli marSrutisTvis reisis sigrZis, mgzavrTa
gadayvanis saSualo manZilisa da erTi mgzavrkilometris
zRvruli tarifis mixedviT, erTjeradi mgzavrobis tarifebi: 10
TeTridan 50 TeTris CaTvliT (gadawyvetileba #5-3, 27.04.2001w).
konkursis mosawyobad TbilisSi Seiqmna sakonkurso komisia,
romelsac daevala konkursis organizeba da Catareba.
konkursi daiwyo 2001 wlis 7 agvistos da damTavrda 21 seqtembers.
konkursSi monawileoba miiRo 66 gadamzidavma sawarmom, romlebmac
sakonkursod warmoadgines 4805 mikroavtobusi. konkursis SedegebiT
223 marSrutze gaimarjva 64-ma gadamzidavma firmam 4460 siobrivi
mikroavtobusiT, saidanac ganisazRvra samuSao dReebSi marSrutebze
muSaobisaTvis 3196 erTeuli, xolo arasamuSao dReebSi 2605 erTeuli.
konkursis Sedegebi gamoqveynda gazeT ,,saqarTvelos respublikis”
2001 wlis 11 noembris nomerSi.
Tbilisis meriis saqalaqo transportis regulirebisa da marTvis
saqalaqo samsaxurisa da TiToeuli marSrutis gadamzidavs Soris
gaformebuli xelSekrulebebis mixedviT gaTvaliswinebulia:
• dRis manZilze marSrutis muSaobis xangrZlivoba, muSaobis
dawyebisa da damTavrebis drois CvenebiT;
41
• marSrutis erTi brunis sigrZe;
• marSrutze mimagrebuli mikroavtobusebis siobrivi raodenoba:
samuSao dReebSi da arasamuSao dReebSi;
• marSrutze moZraobis intervali wuTebSi samuSao da arasamuSao
dReebSi;
• marSrutze erTjeradi mgzavrobis tarifi.
aRniSnuli maCveneblebidan gamomdinare, gadamzidavi sawarmo
kanonmdeblobis gaTvaliswinebiT, sazRvravs:
• marSrutze mZRolis Sesvenebis reJims;
• Sesvenebis reJimis gaTvaliswinebiT marSrutze mZRolTan erTad
mikroavtobusis yoveldRiuri muSaobis xangrZlivobas;
• marSrutze or moZrav Semadgenlobas Soris distancias;
• moZraobis intervalisa da distanciis gaTvaliswinebiT,
marSrutze manqanis moZraobis saSualo saeqspluatacio siCqares;
• marSrutze Sesasrulebeli brunebis raodenobas dReSi, TveSi,
kvartalSi da wlis manZilze.
q. Tbilisis meriis saqalaqo transportis regulirebisa da marTvis
saqalaqo samsaxuri mikroavtobusebis eqspluataciisaTvis saWiro
satransporto sagzao baraTis blankebs, rogorc mkacri aRricxvis
dokuments, iRebs saaavtomobilo transportis administraciisagan da
gascems gadamzidav firmaze im SemTxvevaSi, Tu maT gadaxdili aqvT
yovelTviuri adgilobrivi mosakrebeli samgzavro gadazidvebis
nebarTvisTvis.
sagzao satransporto baraTis qona savaldebuloa rogorc
regularuli adgilobrivi gadayvana-gadazidvebis ganmxorcielebel
mikroavtobusebze, aseve sataqso gadayvanebis ganmxorcielebel
avtomobilebze. ssb warmoadgens mkacri aRricxvis documents _
blanks, sadac miTiTebulia gadamzidavi saSualebebis ZiriTadi
rekvizitebi. ssb gaicema TiToeul satransporto saSualebaze da igi
regularuli samarSruto gadazidvis Semsruleblebma unda aiRos
yoveldRiurad sataqso gadazidvis Semsrulebelma ki TveSi erTxel.
TiToeul baraTze gadasaxadi Tbilisis sakrebulos gadawyvetilebiT
Seadgens 25 TeTrs.
adgilobrivi sataqso gadazidvebi
TbilisSi dawyebulia im msubuqi avtomobilebis ganebarTvianeba,
romlebic ewevian sataqso gadayvana-gadazidvebs.
adgilobriv sataqso (msubuqi avtomobilebiT) gadazidvaze
nebarTvebis gacema dawyebulia 2003 wlis agvistodan.
`samewarmeo saqmianobis licenzirebisa da nebarTvebis gacemis safuZvlebis Sesaxeb kanonis” mixedviT sataqso gadazidvebze nebarTvebis gacema unda dawyebuliyo 2004 wlis ianvridan. Sesabamisad saxelmwifo organoebs ar hqondaT ufleba nebarTvebis
42
gacema daewyoT 6 TviT adre, radganac es faqti xsenebuli kanonis aSkara darRvevaa.
aRsaniSnavia, rom taqsis nebarTva aris erTTviani, rac imas niSnavs,
rom mewarme-mZRolebma, romlebic axorcieleben gadayvana-gadazidvas,
TavianTi nebarTva yovel Tves unda ganaaxlon. sanebarTvo
gadasaxadi aRniSnuli saxis gadazidvaze ganisazRvreba
yovelTviurad da Seadgens TveSi 1 lars. praqtikulad erTaderT
sanebarTvo pirobas warmoadgens momsaxurebis Sesabamisobis
sertifikati qona, romelsac gascemen standartizaciis,
metrologiisa da sertifikaciis departamentis mier akreditirebuli
sertifikaciis organoebi.
taqsis nebarTva aris erTTviani da sanebarTvo mosakrebeli Seadgens TveSi 1 lars.
nebarTvebis gacema daiwyo 15 agvistodan, da Tvis bolosTvis
gacemuli iyo 525 nebarTva. seqtembris TveSi gaica 1162 nebarTva,
oqtombers gacemul nebarTvaTa raodenoba gaizarda 1973 nebarTvamde,
Tumca noemberSi nebarTvebis raodenobam mcirediT iklo _ gaica 1713
nebarTva. dekemberi, Tebervali da marti nebarTvebis gacemis
metnaklebad myari dinamikiT gamoirCeodnen _ Sesabamisad 2039, 1713 da
2361 nebarTva, Tumca martis TveSi mkveTrad aiwia ganebarTvianebul
msubuq avtomobilTa raodenobam _ ganebarTvianda TiTqmis 2-jer meti
4072 sataqso avtomobili. aprilis Tvis monacemebiT ki adgilobrivi
sataqso gadazidvebis nebarTva 4547 msubuq avtomobils gaaCnia.
Tve sataqso gadazidvebze gacemuli
nebarTvebis raodenoba
agvisto 525
seqtemberi 1162
oqtomberi 1973
noemberi 1713
dekemberi 2039
ianvari 1713
Tebervali 2361
marti 4072
aprili 4547
43
Tavi III
samoqalaqo aviacia
sahaero transporti Soreul manZilze gadaadgilebis yvelaze
swrafi da efeqturi saSualebaa da amasTan igi yvelaze
progresirebadi dargia transportis sferoSi. sahaero gadayvana-
gadazidvebis bazari nebismieri qveynis ekonomikisaTvis mkacri
regulirebis obieqts warmoadgens, rac upirveles yovlisa
gamowveulia imiT, rom sahaero sivrce ar aris Tavisufali,
eqvemdebareba ra Sesabamisi saxelmwifos mkacr kontrols. amasTan,
aRniSnuli sfero transportis dargSi yvelaze problematuria
rogorc mgzavrTa, iseve mTlianad sazogadoebis usafrTxoebis
uzrunvelyofis mxriv. da bolos, sahaero gadayvana-gadazidvebis
bazars tradiciulad ramdenime msxvli aviakompania akontrolebs,
romelTavisac sirTules ar warmoadgens momxmarebelTa interesebis
sawinaaRmdegod maRali fasebis dawesebiT mogebis miReba. es ki, Tavis
mxriv, sferos saxelmwifo regulirebis aucileblobis damatebiTi
stimulia. A
nebismieri saxis sahaero gadayvana-gadazdvas sWirdeba im qveynis
licenzia (nebarTva), sadac igi aris registrirebuli, Tumca
saerTaSoriso gadazidva-gadayvanis warmoebisTvis mxolod es ar
aris sakmarisi, amisTvis mas esaWiroeba sazRvargareT mimosvlis
maregulirebeli samarTlebrivi baza, romelic, Tavis mxriv,
saxelmwifoTaSorisi SeTanxmebiT dgindeba. saerTaSoriso praqtikaSi
sahaero mimosvlis Sesaxeb molaparakebebi eyrdnoba e.w. `haeris
Tavisuflebis” formebs. ganasxvaveben haeris Tavisuflebis 9 klass.
pirveli Tavisufleba moicavs mxolod gadafrenis uflebas
dajdomis gareSe. momdevno etapebze ucxo qveynis gadamzidavis
uflebebi TandaTan farTovdeba.
saqarTvelos aviaciis bazars amJamad iyofs 7 aviakompania, romelTac
miniWebuli aqvT erovnuli aviagadamzidvelis statusi da
axorcieleben saerTaSoriso gadayvana-gadazidvebs. amaTgan
erTYaviakompanias _ kompania ,,airzena_saqarTvelos aviaxazebs”
miniWebuli aqvs saqarTvelos flagmanuri aviagadamzidavis statusi,
romelic gansazRvrulia saqarTvelos prezidentis brZanebulebiT.
flagmanur aviagadamzidvels gaaCnia mTeli rigi upiratesobebi sxva
aviagadamzidvelebTan SedarebiT. mas ufleba aqvs saqarTvelosa da
ucxo saxelmwifos Soris sahaero mimosvlis Sesaxeb arsebuli
saxelmwifoTaSorisi SeTanxmebis moTxovnebis Sesabamisad iyos
daniSnuli aviagadamzidvelad ,,pirveli uaris uflebiT”.
aviakompaniebi regularul reisebTan erTad, axorcieleben Carterul,
e.i. klientis dakveTiT ganxorcielebul araregularul gadazidvebsa
da saaviacio samuSaoebs.
44
erovnul aviagadamzidavebTan erTad sferoSi moqmedeben ucxouri
aviakompaniebi, romelTa saqmianobis safuZvlebi ganisazRvreba
saxelmwifoTaSorisi SeTanxmebebiT da dafuZnebulia haeris
Tavisuflebis formebze. aRsaniSnavia, rom “samewarmeo saqmianobis
licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb kanonma”
ucxoel aviakompaniebsac daakisra licenziebisa da nebarTvebis
aRebis valdebuleba.
garda msxvili aviakompaniebisa sferoSi samewarmeo saqmianobas
ewevian saagentoebi, romlebic, marTalia uSualod gadayvana-
gadazidvebs ar awarmoeben, Tumca axorcieleben samgzavro da
satvirTo moculobebis realizacias. xsenebuli saagentoebi axdenen
samgzavro/satvirTo moculobebis dajavSnasa da dajavSnuli
adgilebis realizacias. amgvar saagentoTa umravlesoba turistuli
profilisaa.
3.1 sakanonmdeblo sirTuleebi
saqarTveloSi samoqalaqo aviaciis sferoSi salicenzio da
sanebarTvo saxeobebi, gacemis wesi da zogadi pirobebi _ dadginda
saqarTvelos kanoniT `samewarmeo saqmianobis licenziisa da
nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb”. uSualod dargSi
salicenzio/sanebarTvo pirobebs adgens saqarTvelos kanoni
`samoqalaqo saaviacio saqmianobis licenzirebis Sesaxeb”.
zemoaRniSnuli kanoni miRebul iqna 2000 wlis 15 seqtembers,
samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvebis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb” (SemdgomSi safuZvlebis Sesaxeb) kanonis
miRebamde daaxloebiT wlinaxevriT adre, da Sesabamisad
SeusabamobaSi imyofeba safuZvlebis Sesaxeb kanonTan, rac sferoSi
mniSvnelovan iuridiul sirTuleebs qmnis.
sanam uSualod winaaRmdegobebis ganxilvaze gadavalT, unda
aRvniSnoT, rom safuZvlebis Sesaxeb kanonis daskvniT debulebebSi
Cadebulia punqti20, romelic avaldebulebs Sesabamis samTavrobo
dawesebulebas uzrunvelyos saqarTvelos parlamentisTvis 2003 wlis
1 Tebervlamde proeqtis wardgena “samoqalaqo saaviacio saqmianobis
licenzirebis Sesaxeb” saqarTvelos kanonSi cvlilebebisa da
damatebebis Setanis Taobaze. Tumca, proeqti dReisaTvis miRebuli ar
aris, miuxedavad imisa, rom amgvari dokumenti parlamentisTvis
wardgenilia.
`samoqalaqo aviaciis licenzirebisESesaxeb” (dargobriv kanons)
kanonsa da `safuZvlebis Sesaxeb” kanons Soris mTavari
20 kanoni `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvebis gacemis Sesaxeb”, muxli
39 , me-2 punqtis `k” qvepunqti.
45
konceptualuri winaaRmdegoba ukve TviTon termin `licenziisa” da
`nebarTvis” ganmartebaSi devs: licenzia, dargobriv kanonSi
ganmartebulia rogorc samoqalaqo aviaciis administraciis mier
gacemuli nebarTva, romelic mflobels aZlevs uflebas
gansazRvruli pirobebis dacviT ganaxorcielos saaviaco saqmianoba.
e.i. ar xdeba terminebis “licenziisa” da “nebarTvis” gamijvna da es
ori termini praqtikulad erTi da igive Sinaarsis matareblebi arian.
`safuZvlebis Sesaxeb” kanoni ki mkveTrad mijnavs termin `nebarTvas”
termin `licenziisagan”, marTalia rogorc licenzia, aseve nebarTva
TavianTi arsiT warmoadgenen saxelmwifo uwyebis mier pirisaTvis
miniWebul uflebas garkveuli samewarmeo saqmianobis
gansaxorcieleblad, magram ZiriTadi gansxvaveba maT Soris aris is,
rom licenzia mewarmes amgvar uflebas aniWebs ganusazRvreli vadiT
(e.i. uvadoa), nebarTvis moqmedeba ki vadaSi SezRudulia da
garkveuli periodis Semdeg saWiroebs ganaxlebas. sxva sityvebiT
rom vTqvaT, “samoqalaqo saaviacio saqmianobis licenzirebis Sesaxeb”
kanonSi gaTvaliswinebuli salicenzio sfero moicavs “safuZvlebis
Sesaxeb” kanoniT gaTvaliswinebul rogorc salicenzio, iseve
sanebarTvo sferos.
amasTan, dargobrivi kanonis mixedviT, licenzias sahaero gadayvana-
gadazidvaze gaaCnia saaRricxvo seria qarTuli da inglisuri
asoebiT `r” (`R”), xolo araregularul sahaero gadayvana-
gadazidvebze _ `C” (`CH”). amitom, SegviZlia movaxdinoT aseTi
formulireba: licenziebi, romelTa saaRricxvo seria, dargobrivi
kanoniT, ganisazRvreba `r” asoTi, `safuZvlebis Sesaxeb”kanonis
Sesabamisad darCa licenziebad; licenziebi, romelTa saaRricxvo
seria, dargobrivi kanoniT, ganisazRvreba `C” asoTi, Seicvala
nebarTvebiT. erTi SexedviT SeiZleba Segveqmnas warmodgena, rom zemoaRniSnuli Seusabamoba ubralo biurokratiul sirTules warmoadgens _ sakmarisia ra saxelebis Secvla yvelaferi Tavis adgilze dalagdeba. Tumca saqme arc mTlad mase martivadaa, jer erTi, rom kanoni, rac ar unda iyos, mainc kanonia da ar SeiZleba erTi wavikiTxoT da meore vigulisxmoT, da merec meore mxolod mocemuli Sesworeba ar kmara Seusabamobis aRmosafxvrelad.
dargobrivi kanonis mixedviT ucxo qveynaSi registrirebul
aviagadamzidvelebze licenziis nacvlad gaicema specialuri
nebarTva, romelic maT uflebas aZlevs ganaxorcielos saqarTvelos
samoqalaqo aeroportebsa da aerodromebSi komerciuli
saerTaSoriso da Siga gadayvana-gadazidvebi da saaviacio samuSaoebi.
`samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb” kanoni ki specialuri nebarTvebis gacemas ar
iTvaliswinebs, amitomac ucxo qveynis aviakompaniaTa saqmianoba
Sesabamisad, eqvemdebareba Cveulebrivi wesiT licenzirebasa da
nebarTvebis gacemas.
46
safuZvlebis Sesaxeb kanonma dargobrivi kanoniT gaTvaliswinebul
sanebarTvo saxeobebs daumata damatebiTi sanebarTvo saxeobebi _
samgzavro da satvirTo moculobebis realizacia. aRsaniSnavia, rom
samgzavro moculobebs realizacia saqarTvelos transportisa da
komunikaciebis ministris brZanebiT `aviagadamzidvelTa samgzavro da
satvirTo moculobebis sarealizacio saagentoebis funqcionirebis
wesis Sesaxeb,” romlis mixedviTac es sfero eqvemdebareba
sertificirebas. amasTan gasaTvaliswinebelia, rom
salicenzio/sanebarTvo pirobebis dadgena SesaZlebelia mxolod
kanoniT, sadac ar aris moxseniebuli samgzavro-satvirTo
moculobebis realizaciis nebarTvis misaRebad gansazRvruli
pirobebi, amitom iuridiulad am nebarTvis gasacemad administracia
mxolod safuZvlebis Sesaxeb kanoniT gaTvaliswinebuli zogadi
sanebarTvo pirobebiT unda dakmayofildes.
garda am ZiriTadi Seusabamobebisa, `samoqalaqo saaviacio
saqmianobis licenzirebis Sesaxeb” kanonSi aris rigi sxva
Seusabamobebi, romlebic ZiriTadad procedurul normebTanaa
dakavSirebuli. ase magaliTad, mniSvnelovani Seusabamobaa
safuZvlebis Sesaxeb kanonsa da dargobriv kanons Soris licenziis
gauqmebis wesTan dakavSirebiT. Adargobrivi kanonis mixedviT, Tu
licenziis gauqmebis safuZveli araa licenziis mflobelis moTxovna
anda misi likvidacia, maSin gadawyvetilebas licenziis gauqmebis
Sesaxeb iRebs Sesabamisi sasamarTlo licenziis gamcemi organos
gancxadebis safuZvelze da ara TviTon gamcemi organo, rogorc es
safuZvlebis Sesaxeb kanonSia mocemuli. agreTve dargobriv kanonSi
gansazRvrulia mosakreblis gadaxdis pirobebi, Tumca saqarTvelos
kanonSi `salicenzio da sanebarTvo mosakreblebis Sesaxeb” xsenebul
sferoSi mosakreblebis odenoba dadgenili araa.
zemomoyvanili magaliTebi albaT sakmarisia, raTa am ori kanonis
Tanaarseboba CavTvaloT sxva arafrad, Tu ara mniSvnelovan
iuridiul koliziad.
Cveni rekomendaciaa rac SieZleba swrafad moxdes sferoSi axali kanonis miReba raTa aRmoifxvras iuridiuli Seusabamobebi.
zemoTqmulis gaTvaliswinebiT Cven davdeqiT sirTulis winaSe Tu
rogor movaxdinoT salicenzio/sanebarTvo pirobebis formulireba
`samoqalaqo saaviacio saqmianobis licenzirebis Sesaxeb” kanonis
mixedviT, romelic savaraudod dRe dReze Seicvleba. aqve
gasaTvaliswinebelia is faqti, rom samoqalaqo aviaciis
administracias samarTlebrivi bazis mouwesrigeblobis gamo
praqtikulad uwevs salicenzio/sanebarTvo pirobebis TviTneburi
daweseba, rac gamoixateba safuZvlebis Sesaxeb da dargobrivi
kanonis garkveuli hibriduli variantis SemuSavebaSi. es ki, ra Tqma
unda, sferoSi arsebul gaurkvevlobebs zrdis. amitom
mizanSewonilad ar CavTvaleT arsebuli, moZvelebuli kanonis
detaluri ganmarteba, ganvixilavT ra mxolod ZiriTad sanebarTvo
47
pirobebs. sanebarTvo saxeobebi ki gansazRvrulia safuZvlebis
Sesaxeb kanoniT (ix. cxrili).
saaviacio sferoSi salicenzio sanebarTvo saqmianoba `licenziisa
da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanonis mixedviT
3.2 salicenzio pirobebi `samoqalaqo saaviacio saqmianobis
licenzirebis Sesaxeb” kanonis mixedviT.
licenziis maZiebelma unda warudginos gamcem organos werilobiTi
gancxadeba, romelic unda Seicavdes samewarmeo reestris monacemebs,
agreTve:
miTiTebas, Tu romel sahaero xazze (geografiul regionSi)
moiTxovs maZiebeli gadayvana/gadazidvis (saaviacio samuSaoebis)
Sesrulebis nebarTvas da ra tipis sahaero xomaldiT
(xomaldebiT) uzrunvelyofs am xazis eqspluatacias;
miTiTebas Tu ra kategoriis (regularuli da araregularuli) da
ra saxis (satvirTo, samgzavro Tu Sereuli) sahaero gadayvana
gadazidvis ganxorcielebas moiTxovs maZiebeli;
regularulis dros, gadayvana/gadazidvis droisa da
periodulobis miTiTebas, araregularulis dros ki Tu ra
periodSi unda Sesruldes es saqmianoba.
gancxadebas Tan unda daerTos:
• sahaero xomaldis eqspluatantis mowmobis asli;
• eqspluatantis sakuTari pasuxismgeblobis savaldebulo
dazRvevis polisebi;
• sahaero gadayvana/gadazidvis dokumentebis nimuSebi.
regularuli reisis SemTxvevaSi, aseve unda waredginos licenziis
maZieblis vinaobisa da wilis odenobis damadasturebeli
#
salicenzio/sanebarTvo
saqmianoba
gamcemi
organo
doku,entis
saxe mosakrebeli vada
1
regularuli sahaero
gadayvana-gadazidva
samoqalaqo
aviaciis
administracia
licenzia
nulovani ganusazRvreli
2
araregularuli (Car-
teruli) erTjeradi
sahaero gadayvana-
gadazidva
samoqalaqo
aviaciis
administracia
nebarTva
nulovani
is vada, ra
vadaSic unda
ganxorcieldes
es gadayvana-
gadazidva
3
araregularuli (Car-
teruli) mravaljeradi
sahaero gadayvana-
gadazidva
samoqalaqo
aviaciis
administracia
nebarTva
nulovani 3 Tvemde vada
4
sahaero xomaldis
samgzavro (satvirTo)
tevadobis realizacia
samoqalaqo
aviaciis
administracia
nebarTva
nulovani 2 weli
48
dokumentebi; saaviacio samuSaoebis Sesrulebisas ki damkveTTan
gaformebuli xelSekruleba.
licenziis gamcemi organo gadawyvetilebas iRebs licenziis gacemis
an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb gansxvavebul vadaSi saaviacio
saqmianobis sxvadasxva kategoriaze, kerZod:
_ regularul da araregularul (Carterul) reisebze _ 30 dRis
ganmavlobaSi;
_ saaviacio samuSaoebis warmoebisas _ 20 dRis ganmavlobaSi;
_ erTjeradi Carteruli gadayvanisas_ 7 dRis ganmavlobaSi.
es vadebi SeusabamobaSi imyofebian safuZvlebis Sesaxeb kanonTan da amitomac ar gamoiyenebian.
Tu aviagadamzidvelTa raodenoba romelime sahaero xazze
SezRudulia kanonmdeblobiT, xolo licenziis maZiebelTa
raodenoba dadgenilze metia, maSin licenzia gaicema konkursis
wesiT.
aviakompaniaTa SezRudva ZiriTadad xdeba saqarTvelos mTavrobis mier sxva qveynebTan dadebuli saerTaSiriso xelSekrulebis safuZvelze.
konkursis wesis mixedviT licenziis miRebis upiratesi ufleba
eniWeba maZiebels, romelic akmayofilebs Semdeg pirobebs:
1) aqvs flagmanuri aviagadamzidvelis statusi;
2) warmoadgens momxmarebelTa dacvis ukeTes pirobebs;
3) sahaero xomaldis mesakuTrea da aqvs ukeTesi materialur-
teqnikuri baza.
amJamad saqarTveloSi flagmanuri aviagadamzidvelis statuss flobs erTi aviakompania. es imas niSnavs, rom am debulebis mixedviT igi konkursis dros yovelTvis moipovebs upiratesobas, rac sabolood mis monopoliur mdgomareobas ganapirobebs. Cveni poziciaa, rom flagmans ar unda eqceodes konkursze raime mniSvneloba, miTumetes, rom misi daniSnuleba da Sinaarsi kanonmdeblobiT sakmaod bundovnadaa gansazRvruli.
saerTaSoriso sahaero xazebze licenzia gaicema mxolod
saqarTvelos erovnul aviagadamzidavebze. gancxadebisa da TandarTuli dokumentebis ganxilvisas, licenziis
gamcemi organo iTvaliswinebs iseT faqtorebs, rogoricaa:
saaviacio bazris koniunqtura;
saaviacio bazarze konkurentunarianobis amaRleba;
licenziis maZiebelze adre dakisrebul valdebulebaTa
Sesruleba da sxva.
da mxolod amis Semdeg iRebs gadawyvetilebas licenziis gacemis an
gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb. Ees ukanaskneli unda iyos werilobiT
dasabuTebuli, anda Seicavdes uaris Tqmis safuZvels.
licenziis gacemis SemTxvevaSi mas SeiZleba daerTos gamcemi
organos miTiTeba, romliTac ganisazRvreba sahaero gadayvana-
49
gadazidvis Sesasruleblad saWiro damatebiTi pirobebi, romlebic
licenziis ganuyofel nawils warmoadgens.
safuZvlebis Sesaxeb kanonSi ki pirdapir weria (muxli 9.4), rom damatebiTi salicenzio pirobebi ganisazRvreba mxolod kanoniT. Sesabamisad, ar SeiZleba xsenebuli pirobebi dadgindes licenziis gamcemi organos miTiTebiT.
licenziis gacemaze uaris Tqmis safuZvlebi emTxveva “samewarmeo
saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis Sesaxeb” safuZvlebis
Sesaxeb kanoniT gaTvaliswinebul uaris safuZvlebs21, Tu kanoniT
gaTvaliswinebuli SezRudvisa da saerTaSoriso reisebis SemTxvevebs
ar CavTvliT. licenziis SeCereba xdeba safuZvlebis Sesaxeb kanonSi aRwerili
safuZvlebiT, garda erTi damatebiTi safuZvlisa: eqspluatantis
mowmobis ara umetes 3 TviT SeCerebis safuZvelze licenziac
SeCerdeba amave vadiT. licenziis mflobels ufleba aqvs:
• moiTxovos araregularuli sahaero gadayvana-gadazidvis
Sesrulebis SezRudva im sahaero xazze, romelzec igi
axorcielebs regularul sahaero gadayvana-gadazidvas;
• moiTxovos Tavisi informaciis konfidencialurobis dacva.
• uwyebriv salicenzio reestrSi monacemebi Seitanos miRebidan 3
dRis ganmavlobaSi.
da ara 2 dRis ganmavlobaSi, rogorc safuZvlebis Sesaxeb kanonSia aRniSnuli.
gasaCivrebis wesi safuZvlebis Sesaxeb kanoniT gaTvaliswinebuli
gasaCivrebis wesis analogiuria.22
3.3 samoqalaqo aviaciis sferos regulirebis safasuri23
samoqalaqo aviaciis sferos regulirebis safasuri sajaro
samarTlis iuridiuli piris _ saqarTvelos samoqalaqo aviaciis
administraciis Seqmnis erT-erTi ZiriTadi wyaroa, igi uSualod
dakavSirebulia administraciisaTvis kanonmdeblobiT miniWebuli
maregulirebeli funqciis SesrulebasTan da ar warmoadgens
ekonomikuri saqmianobidan miRebul Semosavals.
regulirebis subieqtebia:
• ,,saqaeronavigacia”;
• samoqalaqo aeroportebi;
21 ix. Tavi IV, licenziis gacemaze uaris Tqmis safuZvlebi. 22 ix. Tavi VI, gasaCivrebis wesi. 23 komentarebi regulirebis safasurTan mimarTebaSi ix. Tavi VII, regulirebis
safasurTan dakavSirebuli problemebi.
50
• saqarTvelos samoqalaqo aeroportebSi regularuli da/an
araregularuli samgzavro da/an satvirTo reisebis
ganmaxorcielebeli erovnuli da ucxo qveynis aviagadamzidvelebi;
• saaviacio sawvav-sacxebiT sahaero xomaldebis ganmaxorcielebeli
erovnuli da ucxo qveynis aviagadamzidvelebi;
• saaviacio teqnikis teqnikuri momsaxurebis sawarmoebi;
• sahaero xomaldebis samgzavro da/an satvirTo tevadobis
realizatorebi (saagentoebi);
• saborto kvebis uzrunvelyofis sawarmoebi;
• saaviacio-satvirTo terminalebi;
• saaviacio specializebuli saswavlo dawesebulebebi;
• mxolod saqarTvelos teritoriaze saaviacio samuSaoebis
mwarmoebeli erovnuli da ucxo qveynis aviagadamzidvelebi;
• mxolod saqarTvelos teritoriis gareT, rogorc gadayvana-
gadazidvis, aseve saaviacio samuSaoebis ganmaxorcielebeli
saqarTveloSi registrirebuli aviagadamzidvelebi;
• samoqalaqo aviaciis funqcionirebis uzrunvelmyofi sxva
sawarmoebi. regulirebis safasuris odenoba qvemoT CamoTvlil aviasawarmoebze
ganisazRvreba maT mier miRebuli Semosavlis namravliT
koeficientze. #
aviasawarmos saxeoba regulirebis
koeficienti
1 ,,saqaeronavigacia" 0.035
2 mxolod saqarTvelos teritoriis gareT rogorc
gadayvana-gadazidvis, aseve saaviacio samuSaoebis
ganmaxorcielebeli saqarTveloSi registrirebu-
li aviagadamzidvelebi, da aseve mxolod saqar-
Tvelos teritoriaze saaviacio samuSaoebis
mwarmoebeli erovnuli da ucxo qveynis
aviagadamzidvelebi
0,015
regulirebis safasuris odenoba regularuli da araregularuli
saerTaSoriso samgzavro reisebis aviagadamzidavebisTvis
ganisazRvreba: # aviasawarmos saxeoba regulirebis safasuri
1 regularuli da/an araregularuli
saerTaSoriso satvirTo reisebis
ganmaxorcielebeli aviagadamzidvelebi
3 aSS dolari (TiToeul
gadayvanil mgzavrze)
2 sahaero xomaldis samgzavro da satvirTo
tevadobis realizatorebi
Tbilisis teritoriaze
registraciis
SemTxvevaSi 1000 laria
saqarTvelos sxva teri-
toriaze registraciis
SemTxvevaSi 400 lari
51
3.4 samoqalaqo aviaciis sferoSi gacemuli licenziebi da nebarTvebi
(statistikuri monacemebi24)
samoqalaqo aviaciis sferoSi `samewarmeo saqmianobis licenzirebisa
da nebarTvebis gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanonis safuZvelze
gacemulia sul 7 licenzia regularul sahaero gadayvana-
gadazidvebze.
aqedan 6 modis saqarTvelos erovnul aviakompaniebze:
transaviaservisi _ 2 xazi, kavkasiis aviaxazebi _ 2 xazi da
saqaviaservisi da TbilaviamSeni _ TiTo-TiTo. erTi licenzia ki
gadaeca israelSi registrirebul aviakompanias `arkia israelis
aviaxezebi”. pirveli licenziis gacemis TariRia 18 Tebervali,
ukanasknelisa ki 22 marti da misi moqmedebis vada jer ar dawyebula.
erovnul aviakompaniebze gacemulia araregularuli (Carteruli)
reisebis SesrulebisTvis 84 nebarTva, aqedan umravlesoba _ 32
nebarTva, modis kompania `TbilaviamSenze”, 27 _ aviakompania
`aWaraze”, danarCenebi ki aviakompaniebze `airzena saqarTvelos
aviaxazebi”, `aviali”, `ist-vest helikopteri”, `saqaviaservisi”,
`kavkasiis aviaxazebi” da `ear biseki”.
pirveli gacemuli nebarTva daTariRebulia 19 noembriT, noemberSi ki
mTlianad 8 nebarTvaa gacemuli, 20 nebarTva dekemberSia gacemuli,
nebarTvebis gacemis maRali done SenarCunda ianvarSic _ 21 nebarTva,
Tumca, am mxriv, TebervalSi Cavardna aRiniSna _ mxolod 5 nebarTva.
martSi kvlav aiwia gacemuli nebarTvebis raodenobam 21-mde. aprilSi
ki 15 ricxvisTvis 8 nebarTvaa gacemuli. nebarTvis moqmedebis vada
erTi dRidan 3 Tvemde periodSi meryeobs.
administracias jer ar dasWirvebia licenziis gasacemad konkursis
wesis gamoyeneba.
2004 wlis 15 aprilis CaTvliT ucxo qveynis aviagadamzidvelebze
araregularul komerciul sahaero gadayvana-gadazidvebze gacemulia
121 nebarTva, rac araa mcire raodenoba, Tu gaviTvaliswinebT imas,
rom nebarTvebis gacema dawyebulia 2003 wlis 13 noembridan. aqedan,
mxolod 22 nebarTvaa gacemuli araregularul samgzavro
24 monacemebi mopovebulia 20 aprilis CaTvliT.
# salicenzio saxeebi gacemuli SeCerebuli gauqmebuli
1
erovnul aviakompaniebze
regularuli reisebis
licenziebi
6 0 1
2
ucxo qveynis aviagadamzidavze
regularuli sahaero
gadayvana-gadazidvis
licenziebi
1 0 0
52
gadayvanaze, danarCeni 99 nebarTva araregularul satvirTo
gadazidvebze modis. nebarTvebis moqmedebis vada 1-2 dRes Seadegns.
nebarTvebis absoluturi umravlesoba gacemulia dsT-s sivrcis
qveynebis aviagadamzidavebze, Tumca gacemuli nebarTvebis siaSi
gvxvdeba agreTve iseTi qveynebi rogoricaa kanada, samxreT afrika,
germania da bulgareTi. yvelaze meti nebarTva gacemulia ukrainisa
(42) da ruseTis aviagadamzivelebze, xSirad gvxvdeba agreTve
azerbaijanisa da yazaxeTis aviakompaniebi.
noembris TveSi (13-dan) gacemulia 16 nebarTva, dekembris TveSi ki
tradiciulad gaaqtiurebulia saaviacio saqmianoba da gacemulia
yvelaze meti nebarTva _ 33, Semdgom TveebSi ki mkveTrad iklo
gacemuli nebarTvebis raodenobam: ianvarSi _ 17, TebervalSi _ 19.
marti SedarebiT aqtiurobiT aRiniSna _ 24 gacemuli nebarTva,
aprilSi ki 15 ricxvis monacemebiT ukve gacemulia 16 nebarTva.
sahaero xomaldis samgzavro/satvirTo moculobebis
realizaciisTvis gacemuli 64 nebarTva. aqedan 2 satvirTo
moculobebis realizaciaze, xolo danarCeni 62 ki samgzavro
moculobebis realizaciaze. yoveli nebarTvis moqmedebis vada
Seadgens 2 wels da TiTo firmaze gaicema TiTo nebarTva, romelTa
umravlesobas turistuli firmebi (saagentoebi) warmoadgenen.
pirveli gacemuli nebarTvis moqmedebis vada gasuli wlis 10
dekembridan daiwyo, ukanaskneli nebarTvisa ki 2 apriliTaa
daTariRebuli. droiTi periodis mixedviT yvelaze meti nebarTva
ianvarSia gacemuli.
# sanebarTvo saxeebi gacemuli SeCerebuli gauqmebuli
1
araregularuli
komerciuli sahaero
gadayvana-gadazidva
121 0 1
2
sahaero xomaldis
samgzavro (satvirTo)
tevadobis
realizacia
64 0 0
3
erovnul aviakompani-
ebze gacemuli arare-
gularuli reisebi
28 0 0
4
erovnul aviakompani-
ebze gacemuli ara-
regularuli reisebi
56 0 0
53
Tavi IV
licenziis/nebarTvis gacemis sajaro administraciuli warmoebis wesi
gancxadeba licenziis misaRebad. salicenzio pirobebi
maZiebeli licenziis misaRebad mimarTavs licenziis gamcems
werilobiTi gancxadebiT. gancxadebaSi aRiniSneba:
• licenziis gamcemi organos dasaxeleba, romelsac mimarTavs
ganmcxadebeli;
• ganmcxadeblis vinaoba, misamarTi, samewarmeo reestris monacemebi
(saxelwodeba, organizaciul-samarTlebrivi forma,
adgilsamyofeli, xelmZRvaneli piri, registraciis nomeri da
TariRi);
• romeli licenziis miRebas moiTxovs licenziis maZiebeli;
• gancxadebis wardgenis TariRi da ganmcxadeblis xelmowera;
• gancxadebaze TandarTuli sabuTebis nusxa:
− salicenzio mosakreblis gadaxdis damadasturebeli sabuTi;
− warmomadgenlis mier gancxadebis Setanis SemTxvevaSi saTanado
rwmunebuleba.
licenziis miRebis procesSi anda licenziis miRebis Semdeg
gancxadebaSi miTiTebuli samewarmeo reestris monacemebis
cvlilebis SemTxvevaSi ganmcxadebeli (licenziis mflobeli)
valdebulia amis Taobaze werilobiT acnobos licenziis gamcems da
warudginos mas saTanado dokumentebi Sesabamisi cvlilebis
ganxorcielebidan 7 samuSao dRis ganmavlobaSi. reestruli
monacemebis cvlilebis SemTxvevaSi imarTeba martivi
administraciuli warmoeba zogadi administraciuli kodeqsis
Sesabamisad.
54
licenziis gacemis wesi
licenzia25 gaicema sajaro administraciuli warmoebis wesiT,
romlis dawyebis safuZvelia licenziis maZieblis mier licenziis
gamcem organoSi gancxadebisa da masze TandarTuli sabuTebis
Setana, romelic uflebamosilia gasces moTxovnili saxis licenzia.
licenziis maZiebeli SeiZleba iyos nebismieri fizikuri an
iuridiuli piri, aseve sxva organizaciuli warmonaqmnebi, romlebic
ar warmoadgenen iuridiul pirebs (mag., amxanagoba).
licenziis gamcemi organo valdebulia gancxadeba registraciaSi
gaataros miRebis dResve da dausvas mas registraciis TariRi da
nomeri; ganmcxadeblis moTxovnisas ki, valdebulia dauyovnebliv
gasces cnoba gancxadebis registraciaSi gatarebis Sesaxeb.
licenziis maZieblis mier wardgenili gancxadebisa da masze
TandarTuli masalebis miRebasa da registraciaSi gatarebas axdens,
rogorc wesi, licenziis gamcemi organos kancelaria.
Tavdapirvelad, licenziis gamcemi organo gancxadebis
registraciidan 3 dRis vadaSi amowmebs akmayofilebs Tu ara
warmodgenili gancxadeba da masze TandarTuli masala dadgenil
moTxovnebs. moTxovnebi licenzirebis sferoSi dadgenilia mxolod
kanoniT. administraciuli warmoebis es safexuri gulisxmobs imis
Semowmebas, rom gancxadeba Seesabameba Tu ara zogadi
administraciuli kodeqsis 78-e, `samewarmeo saqmianobis licenziisa
da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanonis me-9 muxlisa da
transportis Sesabamis sferoSi dadgenil moTxovnebs; aseve, unda
Semowmdes gancxadebas erTvis Tu ara salicenzio mosakreblis
gadaxdis damadasturebeli qviTari. unda aRiniSnos, rom
Sesabamisobis Semowmebisas ar xdeba warmodgenili dokumentebis
ganxilva da igi moicavs ZiriTadad gancxadebis Sinaarsis gacnobasa
da TandarTuli dokumentebis CamonaTvalis Semowmebas. Sesabamisobis
Semowmebisas gamovlindeba Semdegi garemoebebi:
1. gancxadeba an masze darTuli masalebi xom ar aris warmodgenili
ucxo enaze. saqmiswarmoeba licenziis gamcem organoSi
mimdinareobs saxelmwifo (qarTul) enaze da licenziis maZiebeli
valdebulia yvela dokumenti waradginos qarTul enaze. Tu
romelime dokumenti an Semdgom moTxovnili dokumenti qarTul
enaze ar aris warmodgenili, vada maZieblis mier daculad
iTvleba da licenziis gamcemma organom maZiebels unda
ganusazRvros vada dokumentis Targmnisa da misi sanotaro wesiT
dadasturebisaTvis, romelic ar SeiZleba iyos 3 dReze naklebi.
sanotaro wesiT dadasturebuli dokumentis warmodgenamde
saqmiswarmoebis vada SeCerebulad iTvleba;
2. Tu ganmcxadeblis mier moTxovnili licenziis gacema miekuTvneba
sxva organos uflebamosilebas, administraciuli organo
25 amave administraciuli wesiT gaicema nebarTvebi saqalaqTaSoriso, sagareubno da
adgilobriv regularul saavtomobilo samgzavro gadayvanaze.
55
valdebulia ara ugvianes 5 dRisa gadaugzavnos gancxadeba da
masze TandarTuli sabuTebi uflebamosil administraciul
organos, romlis Sesaxebac 2 dRis vadaSi Sesabamisi dasabuTebiT
administraciuli organo acnobebs ganmcxadebels;
3. warmodgenili dokumentaciis dadgenil moTxovnebTan
Sesabamisobis Semowmebisas unda gamovlindes saqmis sirTule anu
SesaZlebeli iqneba Tu ara erTTvian vadaSi gadawyvetilebis
miReba da saWiro xom ar aris vadis gagrZeleba 3 Tvemde. unda
aRiniSnos, rom 3 Tvemde gagrZeleba aris maqsimumi (romelSic
mieTvleba erTTviani vadac) da vadis gagrZelebisas licenziis
gamcemma unda ixelmZRvanelos saqmis sirTuliT, savaraudod ra
vadaSi SeZlebs gadawyvetilebis miRebas da igi SeiZleba iyos
Tvenaxevari, ori Tve an 10 dRiT gagrZeleba da a.S. vadis
gagrZelebis Sesaxeb gadawyvetileba unda iqnes miRebuli
administraciuli aqtis (mag., brZanebis) formiT, romlis
gamocemisaTvis calke administraciuli warmoeba ar imarTeba.
administraciuli aqti unda Seicavdes dasabuTebas, Tu ratom
gaxda aucilebeli vadis gagrZeleba da igi miiReba ara ugvianes 7
dRisa gancxadebis registraciidan. vadis gagrZelebis Sesaxeb
administraciuli aqtis miRebidan ara ugvianes momdevno dRes
unda ecnobos maZiebels, rom vada gagrZelebulia da gadaeces mas
vadis gagrZelebis Sesaxeb administraciuli aqtis asli;
4. Tu dadgenili dokumentebi ar iqna srulad wardgenili, maSin
licenziis gamcemma organom unda mosTxovos ganmcxadebels
waradginos aucilebeli dokumentebi da ganusazRvros maTi
wardgenis vada, romelic ar unda iyos 5 dReze naklebi.
dokumentebis warmosadgenad gansazRvruli vada unda iyos
gonivruli, e.i. licenziis gamcemma organom miaxloebiT unda
gaTvalos, Tu ra vadaSi SeZlebs maZiebeli dokumentebis
warmodgenas, gaTvaliswinebul unda iqnes realuri viTareba da
Tu SesaZlebelia, mosmenil iqnes maZieblis poziciac imis Sesaxeb,
Tu ra vadaSi SeuZlia mas aRniSnuli dokumentis warmodgena.
moTxovnaSi konkretulad unda mieTiTos Tu ra dokumenti an
informacia unda warmoadginos maZiebelma, winaaRmdeg SemTxvevaSi
misTvis gansazRvruli vada gasulad ar iTvleba da misi aTvla
daiwyeba moTxovnis dakonkretebisas. Tu am vadaSi ar iqna
wardgenili dokumentebi, licenziis gamcem organos ufleba aqvs
(magram ar aris valdebuli) ganmcxadeblis moTxovniT mxolod
erTxel, ara umetes 15 dRiT damatebiT gaagrZelos dokumentebis
warmodgenis vada. damatebiT moTxovnili dokumentebis
warudgenloba iwvevs licenziis moTxovnis Sesaxeb gancxadebis
ganuxilvelad datovebas. dokumentebis warsadgenad
ganmcxadeblisaTvis micemuli damatebiTi vada ar mieTvleba
saqmiswarmoebis saerTo vadaSi, e.i. mocemul SemTxvevaSi
saqmiswarmoeba SeCerebulia. vadis dineba ganaxldeba Sesabamisi
dokumentebis wardgenidan. gancxadebis ganuxilvelad datovebisas
ganmcxadebels ufleba aqvs kvlav mimarTos administraciul
organos licenziis misaRebad; aseT SemTxvevaSi saqmiswarmoeba da
56
Sesabamisad vadebis aTvla iwyeba Tavidan. administraciul
warmoebaSi vadis aTvla iwyeba gancxadebis wardgenidan;
5. eqspertizis daniSvnis aucilebloba. calkeul SemTxvevebSi,
rodesac wamoiWreba iseTi sakiTxebi, romlebic specialur codnas
moiTxovs da gadawyvetilebis miReba SeuZlebeli xdeba am
sakiTxebis garkvevis gareSe, licenziis gamcemi niSnavs
eqspertizas. eqspertizis daniSvnis aqtSi konkretulad unda
Camoyalibdes is kiTxvebi, razedac surs pasuxis miReba licenziis
gamcem uwyebas. eqspertiza ZiriTadad iniSneba mecnierebis,
teqnikis anda medicinis sferoSi ama Tu im sakiTxis gasarkvevad.
dauSvebelia eqspertiza dainiSnos samarTlebriv sakiTxebze.
gancxadebisa da masze TandarTuli masalebis Sesabamisobis
dadgenidan momdevno 3 dRis ganmavlobaSi unda ganxorcieldes
Semdegi RonisZiebebi:
1. eqspertizis daniSvnis aqti, gancxadeba da TandarTuli masalis
aslebi unda gadaegzavnos eqperts daskvnis warmosadgenad.
eqsperti daskvnas warmoadgens masalebis miRebidan ori kviris
vadaSi. eqspertizis mimdinareobisas vadis dineba SeCerebulia;
2. unda gamoqveyndes cnoba sajaro gacnobisaTvis dokumentebis
wardgenis Sesaxeb. cnobaSi unda mieTiTos:
• licenziis gamcemi organo, romelSic mimdinareobs
administraciuli warmoeba da misi misamarTi;
• licenziis moTxovniT wardgenili gancxadebis mokle Sinaarsi;
• licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb
administraciuli aqtis gamocemis vada;
• nebismieri piris mier sakuTari mosazrebis wardgebis vada;
• nebismieri piris ufleba, rom mas mosazrebis wardgenisas SeuZlia
ar daasaxelos Tavisi vinaoba;
• cnobis gamoqveynebis TariRi.
sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnoba unda
gamoqveyndes licenziis gamcemi organos oficialur beWdviT
organoSi. Tu licenziis gamcem organos ara aqvs oficialuri
beWdviTi organo, maSin cnoba qveyndeba im beWdviT organoSi,
romelic vrceldeba licenziis gamcemi organos samoqmedo
teritoriaze da gamoicema kviraSi erTxel mainc. usaxsrobis an sxva
motiviT cnobis beWdviT organoSi gamoqveynebis SeuZleblobisas,
licenziis organo valdebulia sul mcire cnoba ganaTavsos
samsaxuris oficialur dafaze (e.w. stendze), sadac nebismier pirs
eqneba SesaZlebloba daubrkoleblad gaecnos mas anu cnoba iseT
adgilas unda ganTavsdes, rom misi gacnoba yvelasaTvis
xelmisawvdomi unda iyos da mis gasacnobad dainteresebul pirs
SenobaSi Sesasvlelad saSvis miReba ar unda dasWirdes.
sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnobis
gamoqveynebidan 20 dRis vadaSi nebismier pirs ufleba aqvs licenziis
gamcem organoSi gaecnos licenziis maZieblis mier warmodgenil
dokumentebsa da sxva dainteresebuli pirebis mosazrebebs, aseve
57
saqmeSi arsebul sxva masalas, gaakeTos amonawerebi, sakuTari
xarjiT gadaiRos aslebi, waradginos sakuTari mosazreba
werilobiT, daeswros saqmis zepir mosmenas. mosazrebis wardgena
SeuZlia ara mxolod ganmcxadebels, aramed sxva nebismier pirsac,
romelic uflebamosilia ar daasaxelos Tavisi vinaoba, e.i. darCes
anonimurad. aqve erTmaneTisagan unda gavmijnoT nebismieri pirisa da
nebismieri dainteresebuli piris cnebebi. nebismieri dainteresebuli
piri aris iseTi piri, romlis uflebebze an kanonier interesebze
licenziis gacema pirdapir da uSualo gavlenas axdens;
dainteresebul pirad iTvleba aseve licenziis maZiebeli. nebismieri
piri ki aris iseTi piri, romlis uflebebze da interesebze
licenziis gacema uSualo gavlenas ar axdens, magram surs
gamoxatos Tavisi pozicia licenziis konkretul subieqtze
gacemasTan dakavSirebiT. maT Soris mniSvnelovani gansxvavebaa
administraciul warmoebaSi monawileobis TvalsazrisiTac:
nebismieri piri mosazrebas warmoadgens sajaro gacnobisaTvis
dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnobis gamoqveynebidan 20 dRis
vadaSi da ufleba aqvs mxolod daeswros zepiri mosmenis sxdomas,
xolo nebismier dainteresebul pirs eniWeba ufleba axsna-
ganmartebiT gamovides zepiri mosmenis sxdomaze.
ganmcxadebels ufleba aqvs administraciul warmoebas daeswros
piradad an iyos warmodgenili warmomadgenliT. warmomadgeneli
SeiZleba iyos nebismieri qmedunariani fizikuri piri.
warmomadgenlobis dros savaldebuloa licenziis gamcemi
organosaTvis wardgenili iyos kanonis Sesabamisad gacemuli da
gaformebuli rwmunebuleba (mindobiloba). fizikuri piris _
saqarTvelos moqalaqis, ucxo qveynis moqalaqis an moqalaqeobis
armqone piris _ mier gacemuli rwmunebuleba unda damowmdes
sanotaro wesiT. rwmunebulebas iuridiuli piris an sxva
organizaciis saxeliT gascems direqtori an is piri, romelsac
wesdebiT eniWeba aseTi uflebamosileba. iuridiuli piris mier
gacemul rwmunebulebas sanotaro damowmeba ar esaWiroeba da
sakmarisia misi moTavseba iuridiuli piris satitulo furcelze.
rwmunebulebis garda, warmomadgenelma SeiZleba monawileoba miiRos
davalebis xelSekrulebiTac. davalebis xelSekrulebas sanotaro
wesiT damowmeba ar esaWiroeba, maSinac ki, roca misi erT-erTi mxare
fizikuri piria.
ganmcxadebels licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb
gadawyvetilebis gamocemamde werilobiTi saxiT SeuZlia acileba
ganucxados licenziis gamcemi organos Tanamdebobis pirs, romelsac
kanonis Sesabamisad ara aqvs ufleba monawileobas iRebdes
administraciul warmoebaSi. saqmis zepiri mosmenis sxdomaze
acilebis Taobaze Suamdgomloba SeiZleba dayenebul iqnes
zepiradac. acilebis safuZvelia, Tu administraciul warmoebaSi
monawileobas iRebs is Tanamdebobis piri, romelic:
a) TviTon aris dainteresebuli mxare saqmeSi;
58
b) saqmeSi monawile dainteresebuli mxaris an misi warmomadgenlis
naTesavia (mocemul SemTxvevaSi naTesavebad iTvleba: pirdapiri
xazis naTesavi; meuRle, meuRlis da-Zma da pirdapiri xazis
naTesavi; aRmavali xazis pirdapiri naTesavis da-Zma; da_Zma, maTi
meuRleebi da Svilebi);
g) saqmeSi monawile dainteresebuli mxaris warmomadgenelia;
d) iyo eqsperti mocemul saqmesTan dakavSirebiT;
e) SromiT urTierTobaSia saqmeSi monawile dainteresebul mxaresTan;
v) TviTon an misi ojaxis wevri flobs aqciebs an sawesdebo
kapitalis wils im sawarmoSi, romelic warmoadgens
dainteresebul mxares;
z) saqmeSi monawile dainteresebuli mxaris an misi warmomadgenlis
ojaxis wevria.
gancxadebisa da masTan erTad wardgenili sxva masalebis dadgenil
moTxovnebTan Sesabamisobis dadgenidan licenziis gacemis an
gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebamde, licenziis
gamcemi organo adgilze amowmebs licenziis maZieblis mier
wardgenil dokumnetebSi miTiTebul monacemTa siswores. adgilze
Semowmebisas licenziis gamcemi organos uflebamosili piri adgens
oqms, romelsac xels awers licenziis gamcemi organos
warmomadgeneli da licenziis maZiebeli.
salicenzio pirobebis adgilze Semowmebisas licenziis maZiebels
ufleba aqvs oqms daurTos axsna-ganmarteba, gaecnos oqmis Sinaarss,
Tu eTanxmeba xeli moaweros oqmze, gamoTqvas SeniSvnebi oqmis
SinaarsTan dakavSirebiT. Tu licenziis maZiebeli xels ar awers
oqms, maSin oqmSi unda gakeTdes saTanado Canaweri, Tu ratom ar
awers igi xels.
nebismieri piris mier mosazrebis warmodgenis vadis gasvlidan (anu
sajaro gacnobisaTvis dokumentebis wardgenis Sesaxeb cnobis
gamoqveynebidan 20 dRis Semdeg) 5 dRis vadaSi imarTeba saqmis zepiri
mosmena. zepiri mosmenis gamarTvis Sesaxeb maZiebels unda ecnobos
zepiri mosmenis sxdomis gamarTvamde 7 dRiT adre mainc da mowveul
iqnes zepir mosmenaSi monawileobis misaRebad. mosawvev uwyebaSi unda
mieTiTos administraciuli organos uflebamosileba _ saqme
ganixilos da gadawyvitos dainteresebuli mxaris monawileobis
gareSec.
licenziis gamcemi organo valdebulia ganumartos ganmcxadebels
misi uflebebi da movaleobebi, gaacnos gancxadebis ganxilvis wesi
da vada, miuTiTos gancxadebaSi daSvebuli Secdomis Sesaxeb.
licenziis gamcemi organo licenziis Taobaze gadawyvetilebas iRebs
mxolod zepiri mosmenis gamarTvis safuZvelze, romlis
xangrZlivoba, rogorc wesi, ar unda aRematebodes erT samuSao dRes.
licenziis gamcemma organom unda gamoikvlios yvela wardgenili
dokumenti, mousminos ganmcxadebelsa da administraciul warmoebaSi
59
monawile sxva dainteresebul pirs, ganixilos maZieblis anda misi
warmomadgenlis mier dayenebuli Suamdgomlobebi (acilebis,
mtkicebulebaTa wardgenis da a.S). Tu eqspertiza hqonda daniSnuli,
ufleba aqvs sxdomaze gamoiZaxos eqsperti da kiTxvebi dausvas mis
mier warmodgenil daskvnasTan dakavSirebiT. eqspertisaTvis kiTxvis
dasmis ufleba aqvs maZiebelsa da saqmeSi CarTul dainteresebul
pirsac. sxdomaze SiZleba gamoZaxebul iqnen mowmeebi ama Tu im
faqtis dasadastureblad.
zepiri mosmenis sxdoma sajaroa da nebismier pirs aqvs ufleba
daeswros mas, Tumca sxdomaze gamosvlis uflebiT sargebloben
maZiebeli da dainteresebuli piri. sxdomaze dgeba oqmi, sadac
aRiniSneba saqmis mimdinareoba, ganxilvis dro da adgili, sxdomaze
monawile mxareebi, eqspertebisa da mowmeebis vinaoba, gansaxilveli
sakiTxis mokle aRwera. oqms xels awers sxdomis Tavmjdomare da
mdivani.
gadawyvetileba licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb
miiReba saqmeze yvela garemoebis dadgenis, mtkicebulebebis
gamokvlevis, Sefasebisa da warmodgenili argumentebis
urTierTSejerebis safuZvelze. gadawyvetileba licenziis gacemis an
gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb miiReba individualuri
administraciuli aqtis saxiT gancxadebis dadgenil moTxovnebTan
Sesabamisobis Semowmebidan 1 Tvis vadaSi, zepiri mosmenis
gamarTvidan 10 dRis vadaSi. administraciuli aqti SeiZleba gamoices
brZanebis saxiT. administraciuli aqti gamoicema werilobiT da
ZalaSi Sedis gamoqveynebis momentidan. gamoqveynebis mimarT
gamoiyeneba igive wesebi, rac sajaro gacnobisaTvis dokumentebis
wardgenis Sesaxeb cnobis gamoqveynebisaTvis aris dadgenili.
licenziis Taobaze miRebuli aqtis gamoqveyneba savaldebuloa.
konkretulad Tu ra saxiT iqneba administraciuli aqti gamocemuli,
es damokidebulia licenziis gamcemi organos debulebaze. licenzia
(salicenzio mowmoba) gaicema administraciuli aqtis gamocemidan 3
dRis vadaSi.
informacia licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb unda
gamoqveyndes administraciuli aqtis gamocemidan 10 dRis vadaSi
oficialur beWdviT organoSi _ `saqarTvelos sakanonmdeblo
macneSi~. gamosaqveynebeli informacia moicavs mokle werilobiT
publikacias, sadac iqneba aRniSnuli licenziis mflobelis an im
piris saxelwodeba, romelsac uari eTqva licenziis gacemaze
(organizaciul-samarTlebrivi formis miTiTebiT, aseTi subieqtis
arsebobis SemTxvevaSi, mag., ind. mewarme, Sps, ss, sps,), gamcemi
organos dasaxeleba, brZanebis nomeri da TariRi, romliTac
gadawyvetileba iqna miRebuli, gacemis SemTxvevaSi licenzirebuli
saqmianobis saxeoba da licenziis moqmedebis vada.
administraciuli organos gadawyvetileba licenziis gacemis, aseve
licenziis gacemaze uaris Tqmis, misi moqmedebis SeCerebis an
60
ganaxlebis an/da gauqmebis Sesaxeb warmoadgens administraciul aqts,
romelic unda Seicavdes Semdeg rekvizitebs:
• administraciuli aqtis saxes (mag., brZaneba #);
• gamomcem organos dasaxelebas;
• administraciuli aqtis saTaurs (mag., brZaneba # licenziis
gacemis Sesaxeb an licenziis gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb);
• uflebamosili Tanamdebobis piris gvars, saxelsa da xelmoweras;
• gamocemis drosa da adgils;
• administraciuli aqtis gamomcemi organos mier miniWebul
saregistracio nomers;
• organo, romelSic SeiZleba am aqtis gasaCivreba, misi misamarTi da
saCivris wardgenis vada (mag., `brZaneba licenziis gacemis Sesaxeb
SeiZleba 6 Tvis vadaSi gasaCivrdes Tbilisis saolqo
sasamarTloSi~).
administraciuli warmoebis dadgenili vadis darRveva CaiTvleba
licenziis gacemaze uaris Tqmad, romlis gasaCivrebac SesaZlebelia.
administraciuli warmoebisas darRveuli anu gaSvebuli vadis
aRdgena SesaZlebelia, Tu vadis gaSveba moxda sapatio garemoebebis
arsebobisas, rogoricaa dauZleveli Zala (miwisZvra, wyaldidoba an
a.S.), licenziis maZieblis avadmyofoba anda sxva sapatio mizezi da
licenziis gamcemi organos brali. gaSvebuli vadis aRdgenisaTvis
licenziis maZiebelma wrilobiTi gancxadebiT unda mimarTos sapatio
garemoebebis aRmofxvridan ara ugvianes 15 dReSi da unda
daadasturos sapatio garemoebebis arseboba gancxadebaze
avadmyofobis cnobis darTviT da sxva. licenziis gamcemi organo
gaSvebuli vadis aRdgenis gancxadebas ganixilavs 5 dRis vadaSi da
iRebs erT-erT Semdeg gadawyvetilebas (administraciuli aqtis
formiT) vadis aRdgenis an vadis aRdgenis dauSveblobis Sesaxeb.
61
sajaro administraciuli warmoeba
licenziis gacemis Taobaze
s q e m a
gancxadebisa da masze
TandarTuli masalebis
wardgena licenziis gamcem
organoSi
gancxadebis registracia
miRebisTanave
licenziis maZieblis mier
wardgenili dokumentebis
Sesabamisobis Semowmeba
dadgenil moTxovnebTan
gancxadebis registraciidan 3
dReSi
saqmisaTvis arsebiTi
mniSvnelobis mqone
garemoebaTa dasadgenad vadis
ara umetes 3 Tvemde
gagrZelebis Sesaxeb
dasabuTebuli
gadawyvetilebis miReba
gancxadebis registraciidan
7 dRis vadaSi. amis Sesaxeb
ara ugvianes momdevno
samuSao dRisa ecnobeba
ganmcxadebels
dokumentebis an informaciis
arasrulad wardgenisas
licenziis maZieblisaTvis
maT warsadgenad vadis
(aranakleb 5 dRis)
gansazRvra
62
licenziis maZieblis TxovniT
mxolod erTxel damatebiT,
ara umetes 15 dRiT
moTxovnili dokumentebis an
informaciis wardgenis vadis
gagrZeleba
`
saWiroebis SemTxvevaSi
eqspertizis daniSvna da
saTanado masalebis
eqspertisaTvis gadagzavna
dadgenil moTxovnebTan
dokumentebis Sesabamisobis
Semowmebidan 3 dRis vadaSi
licenziis Taobaze
wardgenili masalebis sajaro
gacnobisaTvis cnobis
gamoqveyneba
Sesabamisobis dadgenidan 3
dReSi
eqspertis mier daskvnis
warmodgena
masalebis miRebidan 2 kviris
vadaSi
licenziis misaRebad
warmodgenili dokumentebis
gacnoba da sakuTari
mosazrebis wardgena
nebismieri piris mier
sajaro gacnobisaTvis
dokumentebis wardgenis
Sesaxeb cnobis gamoqveynebidan
20 dRis vadaSi
zepiri mosmenis daniSvna
licenziis maZiebels ecnobeba
saqmis zepiri mosmenis Sesaxeb
mis gamarTvamde 7 dRiT adre
mainc da mowveul unda iqnes
zepir mosmenaSi monawileobis
misaRebad
63
zepiri mosmena
mosazrebebis wardgenis vadis
gasvlidan 5 dReSi
licenziis maZieblisaTvis
uflebebisa da movaleobebis
ganmarteba, gancxadebis
ganxilvis wesisa da vadis
gacnoba
salicenzio mowmobis gacema
licenziis gacemis Sesaxeb
gadawyvetilebis miRebidan 3
dRis vadaSi
gadawyvetilebis miReba
licenziis gacemis an mis
gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb
gancxadebis dadgenil
moTxovnebTan Sesabamisobis
dadgenidan erT TveSi
zepiri mosmenidan 10 dReSi
licenziis gamcemi organos
mier wardgenili dokumentis
gamokvleva, ganmcxadeblisa da
administraciul warmoebaSi
monawile sxva dainteresebuli
piris mosazrebis mosmena da
gadawyvetilebis miReba
saqmeze yvela garemoebis
dadgenis, Sefasebisa da
warmodgenili argumentebis
urTierTSejerebis safuZvelze
64
licenziis gacemaze uaris Tqmis safuZvlebi
licenzia ar gaicema, Tu:
• licenziis maZieblis mier warmodgenili dokumentacia ar
akmayofilebs salicenzio pirobebs;
• licenziis maZiebeli iTxovs licenzias, romelic gauqmebulia da
gauqmebidan ar gasula erTi weli;
• licenziis maZiebels SeuCerda am sferoSi miRebuli licenziis
moqmedeba da ar aRmofxvrila licenziis SeCerebis safuZveli.
akrZalulia licenziis gacemaze uaris Tqma gasacemi licenziebis raodenobis SezRudvis motiviT. Tumca, transportis sferoSi arsebobs gamonaklisebi, kerZod aviaciis sferoSi, rodesac sahaero gadayvana-gadazidvebi saerTaSoriso xelSekrulebebiT SezRudulia da saqalaqTaSoriso, sagareubno da adgilobrivi regularuli saavtomobilo gadayvana-gadazidvebis SemTxvevaSi, rodesac konkretul marSrutze unda dainiSnos konkretuli gadamzidavi. aseT SemTxvevebSi gadamzidavis SerCeva xdeba konkursis wesiT.
salicenzio mowmobis dakargva an dazianeba
salicenzio mowmobis dakargvis an dazianebis SemTxvevaSi licenziis
mflobeli licenziis gamcems mimarTavs werilobiTi gancxadebiT
salicenzio mowmobis dublikatis miRebis Taobaze.
licenziis gamcemi gancxadebis miRebidan 2 dReSi gascems
salicenzio mowmobis dublikats. Sesabamisi informacia Seitaneba
uwyebriv da saxelmwifo salicenzio reestrSi.
salicenzio mowmobis dublikats aqvs iseTive iuridiuli Zala, rogoric mis dedans.
salicenzio mowmobis dublikatis mosakrebeli ganisazRvreba
`salicenzio da sanebarTvo mosakreblis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanoniT da Seadgens 10 lars.
dublikatis gacemasTan dakavSirebiT licenziis gamcemi organo zogadi administraciuli kodeqsis Sesabamisad warmarTavs martiv administraciul warmoebas.
licenziis dublikatis gacemasTan dakavSirebiT saxelmwifo organoebisaTvis xSir SemTxvevaSi gaurkvevelia Tu ra aris licenziis dublikati: es aris licenziis qseroasli, licenziis axali mowmoba Tu sxva ram. gaurkvevlobas Tu erTgvar dabneulobas iwvevs is faqti, rom salicenzio mowmoba (licenzia) aris mkacri aRricxvis dokumenti, romelic Seicavs specialur rekvizitebs (specialur nomers, gacemis TariRsa da a.S.), romelic gansakuTrebuli wesiT bardeba licenziis gamcem organos da pasuxismgebelia mis TiToeul calze. licenziis dublikati aris Cveulebriv axali salicenzio mowmoba, im gansxvavebiT, rom masze TvalsaCino adgilas aRiniSneba warwera: `dublikati~ an `asli~. rac Seexeba numeracias: licenzia warweriT `dublikati~ iqneba adre dakarguli Tu dazianebuli licenziis Semcveli axali dokumenti Tavisi nomriT, romlis numeracia bunebrivia ar
65
emTxveva dakarguli Tu dazianebuli licenziis nomers SesaZlebelia saerTod SemuSavdes dublikatisaTvis axali salicenzio mowmobis forma da saTanado wesiT damtkicdes igi.
licenziis moqmedebis SeCereba da ganaxleba
licenziis gamcemi iRebs gadawyvetilebas licenziis moqmedebis
SeCerebis Sesaxeb, Tu licenziis mflobeli arRvevs kanoniT
dadgenil salicenzio pirobebs.
Tu licenziis SeCerebis Sesaxeb gadawyvetilebis miRebis dayovnebam
SeiZleba arsebiTi ziani miayenos sajaro an kerZo interesebs,
licenziis gamcemi uflebamosilia administraciuli warmoebis
gareSe miiRos dasabuTebuli gadawyvetileba licenziis moqmedebis
SeCerebis Sesaxeb. gadawyvetileba licenziis mflobels unda
ecnobos ara ugvianes momdevno samuSao dRisa.
licenziis gamcemi licenziis moqmedebis SeCerebis Sesaxeb
gadawyvetilebaSi miuTiTebs kanoniT dadgenil salicenzio pirobebs,
romelTa Sesrulebac (gamosworebac) gamoiwvevs licenziis
moqmedebis ganaxlebas.
licenziis moqmedeba SeCerdeba gamomwvevi mizezebis aRmofxvramde,
magram ara ugvianes 3 Tvisa.
licenziis moqmedebis SeCerebis Sesaxeb gadawyvetileba SeiZleba
gasaCivrdes Tbilisis saolqo sasamarTloSi.
licenziis moqmedeba ganaxldeba licenziis ganaxlebis Sesaxeb
administraciuli aqtis safuZvelze. licenziis gamcemi
uflebamosilia licenziis moqmedebis ganaxlebis administraciuli
warmoebis dasrulebamde, wardgenil masalebze dayrdnobiT,
ganaaxlos licenziis moqmedeba.
Tu licenziis moqmedebis SeCereba an licenziis gauqmeba zians ayenebs, sazogadoebriv an saxelmwifo interesebs, licenziis mflobels, kanonis safuZvelze, ufleba aqvs garkveuli vadiT gaagrZelos licenziiT gaTvaliswinebuli saqmianoba licenziis gamcemis zedamxedvelobiT.
licenziis Taobaze gadawyvetilebis sasamarTloSi gasaCivreba ar iwvevs arsebuli gadawyvetilebis SeCerebas, Tu licenziis gamcemi an sasamarTlo ar miiRebs sxva gadawyvetilebas.
licenziis gauqmeba
licenziis gacemaze gadawyvetilebis gauqmebis safuZvelia, Tu:
• igi gasca arauflebamosilma organom an pirma;
transportis sferoSi licenziis gamcemi uflebamosili organo ganisazRvreba `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanoniT, xolo licenziis gamcemi uflebamosili piri ki, licenziis gamcemi organos debulebiT.
66
• igi ewinaaRmdegeba kanons an arsebiTad irRveva licenziis
momzadebis an gamocemis kanonmdeblobiT dadgenili moTxovnebi;
licenzia gauqmdeba, Tu igi gaica iseT saqmianobaze, romelic kanoniT aris akrZaluli. licenziis gauqmebis damoukidebeli safuZvelia misi gacemis wesis arsebiTi darRveva. kanoniT pirdapir ganisazRvra, rom licenzia unda gaices sajaro administraciuli warmoebis wesiT. sajaro administraciul warmoebaSi (licenziis gacemis wesi) `arsebiTi moTxovnebis darRvevad~ iTvleba Tu ar gamoqveynda cnoba sajaro gacnobisaTvis dokumentis wardgenis Sesaxeb, maZiebeli da sxva dainteresebuli pirebi ar iqnen mowveuli saqmis zepir mosmenaze, maZiebels ar ecnoba saqmis ganxilvis vadis gagrZelebis Sesaxeb, licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb aqti gamoica Sesabamisobis dadgenidan 1 Tvis gasvlis Semdeg, dairRva mosazrebebis wardgenis 20 dRiani vada, adminisrtaciuli aqti licenziis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb ar gamoqveynda.
• licenziis gauqmeba pirdapir miTiTebulia kanonSi;
• arsebobs axlad aRmoCenili an axlad gamovlenili garemoeba,
agreTve Sesabamisi samecniero-teqnikuri aRmoCena an gamogoneba,
rac licenziis gamcems arTmevs SesaZleblobas gamosces aseTi
administraciuli aqti da licenziis moqmedebam (saqmianobam)
SeiZleba mniSvnelovani ziani miayenos saxelmwifo an
sazogadoebriv interesebs;
• arsebobs licenziis mflobelis moTxovna;
• saxezea licenziis mflobelis gardacvaleba (dadgenili wesiT
gardacvlilad an ugzo-ukvlod dakargulad aRiareba an
qmeduunarod cnoba) anda likvidacia;
licenziis mflobelis gardacvlilad gamocxadebis, ugzo-ukvlod dakargulad aRiarebis, qmeduunarobis aRiarebis an likvidaciis safuZvliT licenzia gauqmdeba maSin, Tu warmodgenili iqneba TiToeuli am safuZvlis Sesaxeb sasamarTlo gadawyvetileba; TiToeuli zemoaRniSnuli faqti (licenziis maZieblis gamocxadeba, qmeduunarod aRiareba, ugzo-ukvlod dakargulad aRiareba, xolo iuridiuli piris SemTxvevaSi ki _ likvidacia) dadgenili unda iyos sasamarTlos mier.
• licenziis moqmedebis SeCerebis vada gasulia da ar aRmoifxvra
misi SeCerebis safuZveli;
salicenzio pirobebis darRvevisas licenziis gamcemi organo aCerebs licenziis moqmedebas ara umetes 3 Tvis vadiT. am vadaSi darRveuli salicenzio pirobebis gamousworebloba iqneba licenziis gauqmebis safuZveli.
• gauqmda an Seicvala Sesabamisi normatiuli aqti, rac
administraciul organos arTmevs SesaZleblobas gamosces aseTi
administraciul-samarTlebrivi aqti da administraciuli aqtis
moqmedebam SeiZleba mniSvnelovani ziani miayenos saxelmwifo an
sazogadoebriv interesebs. aseT SemTxvevaSi, dainteresebul
mxares, romelsac ziani miadga, misi moTxovnis safuZvelze miecema
anazRaureba.
67
licenziis gamcemi licenziis gauqmebis Sesaxeb gadawyvetilebas
iRebs licenziis gacemisaTvis dadgenili wesiT.
Tu licenziis moqmedebis SeCerebis vadis gasvlisas ar aRmoifxvra
misi SeCerebis safuZveli da Tu gadawyvetilebis miRebis dayovnebam
SeiZleba arsebiTi ziani miayenos sajaro an kerZo interesebs,
licenziis gamcemi valdebulia 3 dReSi miiRos dasabuTebuli
gadawyvetileba licenziis gauqmebis Sesaxeb. licenziis gamcemi
licenziis mflobels dauyovnebliv Seatyobinebs licenziis
gauqmebis Taobaze administraciuli warmoebis dawyebis Sesaxeb.
salicenzio mowmoba gamcems unda daubrundes licenziis gauqmebis Sesaxeb gadawyvetilebis ZalaSi Sesvlidan 3 dRis vadaSi.
68
Tavi V
nebarTva
gancxadebaSi aRiniSneba:
• nebarTvis gamcemi organos dasaxeleba, romelsac mimarTavs
ganmcxadebeli;
• ganmcxadeblis vinaoba da misamarTi (samewarmeo reestris
monacemebi);
• Tu romeli nebarTvis miRebas moiTxovs maZiebeli;
• gancxadebis wardgenis TariRi da ganmcxadeblis xelmowera;
• TandarTuli sabuTebis nusxa.
nebarTvis miRebis Semdeg gancxadebaSi miTiTebuli informaciis
cvlilebis SemTxvevaSi, nebarTvis mflobeli valdebulia nebarTvis
gamcems werilobiT acnobos amis Taobaze da warudginos saTanado
dokumentebi Sesabamisi cvlilebis ganxorcielebidan 7 samuSao
dReSi. reestruli monacemebis iseTi cvlileba, romelic
dafiqsirebulia nebarTvaSi (mag., nebarTvis mflobeli subieqtis
saxelwodebis Secvla), moiTxovs axali sanebarTvo mowmobis gacemas,
Tumca aRniSnulze mosakrebeli ar aris dawesebuli.
nebarTvis gacemis wesi
nebarTvis gacemis an mis gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb
gadawyvetilebas nebarTvis gamcemi organo iRebs martivi
administraciuli warmoebis wesiT. Tu nebarTvis gacema exeba pirTa
farTo wris interesebs, nebarTvis gamcemi organo uflebamosilia
nebarTva gasces sajaro administraciuli warmoebis wesiT
(licenziis gacemis wesis analogiurad).
saqmiswarmoeba iwyeba Cveulebriv werilobiTi gancxadebisa da masze
TandarTuli masalebis wardgeniT nebarTvis gamcem organoSi.
gancxadeba nebarTvis gamcemi organos kancelariis mier
registraciaSi tardeba miRebisTanave da daesmeba mas registraciis
TariRi da nomeri.
Tavdapirvelad nebarTvis gamcemi organo gancxadebis
registraciidan 3 dRis vadaSi amowmebs akmayofilebs Tu ara
warmodgenili gancxadeba da masze TandarTuli masala dadgenil
moTxovnebs anu sanebarTvo pirobebs, romlebic dadgenilia mxolod
kanoniT. administraciuli warmoebis es safexuri gulisxmobs imis
Semowmebas, rom gancxadeba Seesabameba Tu ara zogadi
administraciuli kodeqsis 78-e da `samewarmeo saqmianobis
licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~ kanonis 22-e
muxlis moTxovnebs; aseve, unda Semowmdes gancxadebaze TandarTuli
69
masalebi Seesabameba Tu ara transportis Sesabamisi saxeobis
momwesrigebeli dargobrivi kanonebiT dawesebul moTxovnebs da
erTvis Tu ara mas sanebarTvo mosakreblis gadaxdis
damadasturebeli qviTari. Sesabamisobis Semowmebisas dgindeba
Semdegi garemoebebi:
1. gancxadeba an masze darTuli masalebi xom ar aris warmodgenili
ucxo enaze. Tu romelime dokumenti an Semdgom moTxovnili
dokumenti qarTul enaze ar aris warmodgenili nebarTvis gamcemma
organom maZiebels unda ganusazRvros vada dokumentis Targmnisa
da misi sanotaro wesiT dadasturebisaTvis, romelic ar SeiZleba
iyos 3 dReze naklebi;
2. Tu ganmcxadeblis mier moTxovnili nebarTvis gacema miekuTvneba
sxva organos uflebamosilebas, administraciuli organo
valdebulia ara ugvianes 5 dRisa gadaugzavnos gancxadeba da
masze TandarTuli sabuTebi uflebamosil administraciul
organos, romlis Sesaxebac 2 dRis vadaSi Sesabamisi dasabuTebiT
acnobebs ganmcxadebels;
3. saqmiswarmoebis vadis gagrZelebis aucilebloba. unda aRiniSnos,
rom vadis 3 Tvemde gagrZeleba aris maqsimumi (romelSic
mieTvleba 15 dRiani vadac) da vadis gagrZelebisas nebarTvis
gamcemma unda ixelmZRvanelos saqmis sirTuliT, savaraudod ra
vadaSi SeZlebs gadawyvetilebis miRebas da igi SeiZleba iyos
Tvenaxevari, ori Tve an 15 dRiT gagrZeleba da a.S. vadis
gagrZelebis Sesaxeb gadawyvetileba unda iqnes miRebuli
administraciuli aqtis (mag., brZanebis) formiT, romlis
gamocemisaTvis calke administraciuli warmoeba ar imarTeba.
administraciuli aqti unda Seicavdes dasabuTebas, Tu ratom
gaxda aucilebeli vadis gagrZeleba da igi miiReba ara ugvianes 3
dRisa gancxadebis registraciidan. vadis gagrZelebis Sesaxeb
administraciuli aqtis miRebidan ara ugvianes momdevno dRes
unda ecnobos maZiebels, rom vada gagrZelebulia da gadaeces mas
vadis gagrZelebis Sesaxeb administraciuli aqtis asli;
4. Tu dadgenili dokumentebi ar iqna wardgenili, maSin nebarTvis
gamcemma organom unda mosTxovos ganmcxadebels waradginos
aucilebeli dokumentebi da ganusazRvros maTi wardgenisaTvis 3
dRiani vada. moTxovnaSi konkretulad unda mieTiTos Tu ra
dokumenti an informacia unda warmoadginos maZiebelma,
winaaRmdeg SemTxvevaSi misTvis gansazRvruli vada gasulad ar
iTvleba da misi aTvla daiwyeba moTxovnis dakonkretebisas. Tu am
vadaSi ar iqna wardgenili dokumentebi, nebarTvis gamcem organos
ufleba aqvs (magram ar aris valdebuli) ganmcxadeblis
moTxovniT mxolod erTxel, ara umetes 15 dRiT damatebiT
gaagrZelos dokumentebis warmodgenis vada. damatebiT moTxovnili
dokumentebis warudgenloba iwvevs nebarTvis moTxovnis Sesaxeb
gancxadebis ganuxilvelad datovebas. dokumentebis warsadgenad
70
ganmcxadeblisaTvis micemuli damatebiTi vada ar mieTvleba
saqmiswarmoebis saerTo vadaSi, e.i. mocemul SemTxvevaSi
saqmiswarmoeba SeCerebulia. vadis dineba ganaxldeba Sesabamisi
dokumentebis wardgenidan, dokumentebis warmoudgenlobisas ki,
gancxadeba rCeba ganuxilveli. Tu mewarme damatebiT gansazRvrul
vadaSi ver axerxebs moTxovnili dokumentaciis warmodgenas da
gancxadebis ganuxilvelad datovebiT ar dakargos mosakrebeli,
sasurvelia warmoadginos werilobiTi gancxadeba nebarTvis
misaRebad Setanili dokumentaciis ukan gatanis Sesaxeb. amis
Semdeg, mewarmes ufleba aqvs aRmofxvras xarvezi da igive
dokumentacia kvlav Seitanos nebarTvis gamcem organoSi;
5. eqspertizis daniSvnis aucilebloba. calkeul SemTxvevebSi,
rodesac wamoiWreba iseTi sakiTxebi, romlebic specialur codnas
moiTxovs da gadawyvetilebis miReba SeuZlebeli xdeba am
sakiTxebis garkvevis gareSe, nebarTvis gamcemi niSnavs eqspertizas.
nebarTvis gamcemi organo valdebulia gancxadebis dadgenil
moTxovnebTan Sesabamisobis Semowmebidan 3 dRis ganmavlobaSi
gancxadebisa da masze TandarTuli dokumentebis aslebi
gadaugzavnos eqsperts. eqsperti daskvnas waradgens 7 dRis vadaSi,
Tumca misi warudgenloba ar daabrkolebs gancxadebis ganxilvasa da
gadawyvetilebis miRebas. gansakuTrebul SemTxvevebSi, roca 7 dReSi
daskvnis wardgena SeuZlebelia da saqmis garemoebebis
gaTvaliswinebiT daskvnis gareSe gadawyvetilebis gamotana
mizanSeuwonelia, nebarTvis gamcemi uflebamosilia, xolo
dainteresebuli mxaris moTxovnis SemTxvevaSi valdebulia daskvnis
wardgenis vada gaagrZelos ara umetes 7 dRiT. dainteresebuli mxare
uflebamosilia gaasaCivros es gadawyvetileba. eqspertizis
mimdinareobisas vadis dineba SeCerebulia.
nebarTvis miRebisas administraciul warmoebaSi piri monawileobs
piradad an warmomadgenlis meSveobiT, romlis mimarTac igive wesebi
gamoiyeneba, rac licenziis miRebis Sesaxeb administraciuli
warmoebisas iyo aRniSnuli. analogiurad gamoiyeneba am
administraciul warmoebaSi monawile Tanamdebobis pirTa acilebis
wesi.
nebarTvis gacemis Taobaze administraciul warmoebaSi miwveuli
unda iqnes ganmcxadebeli; mas unda mieces SesaZlebloba gamoTqvas
Tavisi mosazreba (maT Soris, werilobiT) gaecnos saqmis masalebs,
gadaiRos maTi aslebi, warmoadginos mtkicebulebebi, daayenos
Suamdgomlobebi. nebarTvis gamcemi organo valdebulia
ganmcxadebels ganumartos misi ufleba-movaleobebi, gaacnos saqmis
ganxilvis wesi da vadebi.
nebarTvis gamcemi organo ikvlevs warmodgenil mtkicebulebebs,
usmens mxareebs, ganixilavs dayenebul Suamdgomlobebs, gamoZaxebuli
mowmeebisa da eqspertisagan iRebs axsna-ganmartebebs, ris Semdegac
71
iRebs gadawyvetilebas nebarTvis gacemis an mis gacemaze uaris Tqmis
Sesaxeb. nebarTvis Taobaze administraciuli aqti unda gamoices
gancxadebis wardgenidan (registraciidan) 15 dRis vadaSi.
saqmis ganxilvisas Tu gamovlindeba iseTi garemoebebi, ramac
SeiZleba gamoiwvios nebarTvis gacemaze uaris Tqma, nebarTvis
gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb administraciuli aqtis gamocemamde
administraciuli organo valdebulia misces ganmcxadebels
gancxadebis uarmyofel garemoebaTa Sesaxeb sakuTari azris
wardgenis SesaZlebloba, Tu:
1. uari efuZneba informacias ganmcxadeblis Sesaxeb (mag.,
saqmiswarmoebisas gamovlinda, rom gancxadeba warmodgenilia
ararsebuli subieqtis mier an arasworia reestruli monacemebi);
2. informacia, romelsac efuZneba uari, gansxvavdeba ganmcxadeblis
mier warmodgenili informaciisagan.
am garemoebaTa Sesaxeb sakuTari mosazrebisas ganmcxadebeli
nebarTvis gamcems 3 dRis vadaSi warudgens. misi wardgena ar aris
saWiro, roca mocemul sakiTxze ganmcxadebels ukve wardgenili aqvs
sakuTari mosazreba, agreTve gadaudebel SemTxvevaSi, roca
administraciuli aqtis gamocemis dayovnebam SeiZleba arsebiTi ziani
miayenos sajaro interess. aseT SemTxvevaSi administraciuli organo
valdebulia miuTiTos, Tu ra gadaudebeli garemoeba arsebobs.
Tu ganmcxadebels uari eTqva nebarTvis miRebaze, mas xelmeored
imave moTxovniT gancxadebis Setana SeuZlia mxolod maSin, Tu
aRmoifxvreba is garemoema, rac gaxda nebarTvis gacemaze uaris Tqmis
safuZveli an Seicvleba faqtobrivi an samarTlebrivi mdgomareoba,
romelic safuZvlad daedo administraciuli aqtis gamocemas anda
Tu arsebobs axlad aRmoCenili an axlad gamovlenili garemoebebi
(mtkicebulebebi), romlebic ganapirobeben ganmcxadeblisaTvis ufro
xelsayrel administraciuli aqtis gamocemas. faqtobrivi
garemoebebis Secvla saxezea, rodesac nebarTvis gamcemi
organosaTvis xelmeored mimarTvisas ganmcxadeblis faqtobrivi
mdgomareoba Secvlilia: materialur-teqnikuri baza, teqnologiur
procesze pasuxismgebeli personali, dokumentacis srulyofileba da
a.S. rac adre rom hqonoda maZiebels, masze gaicemoda nebarTva;
samarTlebrivi mdgomareobis Secvla ukavSirdeba sakanonmdeblo
cvlilebebs _ im pirobas, romelsac ganmcxadebeli adre ver
akmayofilebda, sakanonmdeblo cvlilebebis Semdeg akmayofilebs
anda cvlilebebis Sedegad esa Tu is piroba saerTod amoRebul iqna
kanonidan, rac gacilebiT ufro advils xdis nebarTvis miRebas. rac
Seexeba axlad aRmoCenil an axlad gamovlenil garemoebebs, es
damokidebulia konkretul SemTxvevaze, raime mtkicebulebis
gamovlenaze, romelic nebarTvis gacemis procesSi rom yofiliyo
warmodgenili, nebarTva gaicemoda anda nebarTvis gacemasTan
dakavSirebiT konkretul saqmeze dadginda nebarTvis gamcemi organos
warmomadgenelTa danaSaulebrivi qmedeba, ramac SeuSala xeli
nebarTvis konkretul subieqtze gacemas.
72
administraciuli organos gadawyvetileba nebarTvis gacemis an mis
gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb warmoadgens administraciul aqts,
romelic unda Seicavdes Semdeg rekvizitebs:
o administraciuli aqtis saxes;
o gamomcem organos dasaxelebas;
o aqtis saTaurs;
o uflebamosili Tanamdebobis piris gvars, saxelsa da xelmoweras;
o gamocemis drosa da adgils;
o gamomcemi organos mier miniWebul saregistracio nomers;
o organo, romelSic SeiZleba gasaCivreba, misi misamarTi da
saCivris wardgenis vada.
administraciuli aqti nebarTvis Taobaze gamoicema werilobiT,
xolo gadaudebel SemTxvevaSi ki, zepiradac. es iseTi SemTxvevaa,
roca dayovnebam SeiZleba ziani miayenos saxelmwifo, sazogadoebriv
an piris kanoniT dacul interess. zepiri saxiT gamocemuli aqti
zepiri gamocemidan 3 dRis vadaSi gamoicema werilobiTi formiT.
miuxedavad administraciuli aqtis zepiri formisa, mis safuZvelze
gacemuli nebarTva werilobiTi dokumentia.
administraciuli aqti nebarTvis gacemis an gacemaze uaris Tqmis
Sesaxeb ZalaSi Sedis ganmcxadeblisaTvis gadacemis momentidan.
73
martivi administraciuli warmoeba nebarTvis gacemis Taobaze
s q e m a
nebarTvis gamcemi organos
mier gancxadebis registracia
miRebisTanave
gancxadebisa da masze
TandarTuli masalebis
wardgena nebarTvis gamcem
organoSi
nebarTvis maZieblis mier
wardgenili dokumentebis
Sesabamisobis Semowmeba dadgenil moTxovnebTan
gancxadebis registraciidan 3
dReSi
saqmisaTvis arsebiTi
mniSvnelobis mqone
garemoebaTa dasadgenad vadis
araumetes 3 Tvemde
gagrZelebis Sesaxeb
dasabuTebuli
gadawyvetilebis miReba
gancxadebis registraciidan 3
dRis vadaSi. amis Sesaxeb
araugvianes momdevno samuSao
dRisa ecnobeba
ganmcxadebels
dokumentebis an informaciis
arasrulad wardgenisas
nebarTvis maZieblisaTvis maT
warsadgenad 3 dRiani vadis
micema
nebarTvis maZieblis TxovniT
mxolod erTxel damatebiT,
ara umetes 15 dRiT
moTxovnili dokumentebis an
informaciis wardgenis vadis
gagrZeleba
74
eqspertisaTvis daskvnis
wardgenis vadis gagrZeleba
araumetes 7 dRiT
saWiroebis SemTxvevaSi
eqspertizis daniSvna da
saTanado masalebis
eqspertisaTvis gadagzavna
dadgenil moTxovnebTan
dokumentebis Sesabamisobis
Semowmebidan 3 dRis vadaSi
eqspertis mier daskvnis
warmodgena
masalebis miRebidan 7 dRis
vadaSi
nebarTvis gamcemi organos
mier nebarTvis maZieblisaTvis
uflebebisa da movaleobebis
ganmarteba, administraciul
warmoebaSi misi monawileobis
uzrunvelyofa
warmodgenili
mtkicebulebebis gamokvleva,
nebarTvis maZieblis poziciis
mosmena, dayenebuli
Suamdgomlobebis ganixilva,
gamoZaxebuli mowmeebisa da
eqspertisagan axsna-
ganmartebebis miReba
sanebarTvo mowmobis gacema
administraciuli aqtis
miRebidan 3 dReSi
gadawyvetilebis
(administraciuli aqtis)
miReba nebarTvis gacemis an
mis gacemaze uaris Sesaxeb
gancxadebis registraciidan
15 dReSi
75
nebarTvis gacemaze uaris Tqmis safuZvlebi
nebarTva ar gaicema, Tu:
• wardgenili dokumentacia da/an warmoebis faqtobrivi mdgomareoba
ar akmayofilebs sanebarTvo pirobebs;
• maZiebeli moiTxovs iseT nebarTvas, romelic mas gauuqmda da
gauqmebidan ar gasula 6 Tve;
• maZiebels SeuCerda nebarTvis moqmedeba da ar aRmofxvrila misi
SeCerebis safuZveli.
akrZalulia nebarTvis gacemaze uaris Tqma gasacemi nebarTvis raodenobis SezRudvis motiviT.
gadawyvetileba nebarTvis gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb SeiZleba gasaCivrdes Tbilisis saolqo sasamarTloSi.
sanebarTvo mowmobis dakargvis an dazianebis SemTxvevaSi nebarTvis
mflobeli nebarTvis gamcems mimarTavs werilobiTi gancxadebiT
sanebarTvo mowmobis dublikatis gacemis Taobaze.
nebarTvis dublikatis misaRebad saWiro aris mxolod werilobiTi gancxadeba.
gancxadebis miRebidan 2 dReSi nebarTvis gamcemi gascems sanebarTvo
mowmobis dublikats. dublikatis gacemisaTvis gadasaxdeli
mosakrebeli Seadgens 10 lars26.
sanebarTvo mowmobis dublikats aqvs iseTive iuridiuli Zala, rogoric mis dedans.
akrZalulia nebarTvis sxva pirTaTvis gadacema27.
nebarTvis moqmedebis SeCereba
nebarTvis gamcemi iRebs gadawyvetilebas nebarTvis moqmedebis
SeCerebis Sesaxeb, Tu nebarTvis mflobeli arRvevs sanebarTvo
pirobebs.
nebarTvis moqmedebis SeCerebis Sesaxeb gadawyvetilebas nebarTvis
gamcemi iRebs am nebarTvis gacemisaTvis dadgenili wesiT.
gadaudebel SemTxvevaSi, rodesac gadawyvetilebis miRebis dayovnebam
SeiZleba arsebiTi ziani miayenos sajaro an kerZo interesebs,
nebarTvis gamcemi uflebamosilia miiRos nebarTvis moqmedebis
SeCerebis Sesaxeb dasabuTebuli gadawyvetileba dadgenili vadis
daucvelad da amis Taobaze administraciuli warmoebis dawyebis
Sesaxeb dauyovnebliv unda acnobos nebarTvis mflobels.
26 `salicenzio da sanebarTvo mosakreblis Sesaxeb~ kanoni; 27 nebarTvis gadacemaSi igulisxmeba sanebarTvo mowmobis gasxviseba.
76
nebarTvis moqmedebis SeCerebis Sesaxeb gadawyvetilebaSi unda
mieTiTos, romeli sanebarTvo pirobaa darRveuli. Tu nebarTvis
mflobeli 3 Tvis ganmavlobaSi gamoasworebs darRveul sanebarTvo
pirobas, igi mimarTavs nebarTvis gamcems nebarTvis moqmedebis
ganaxlebis moTxovniT. gancxadebaSi mewarme uflebamosilia dasvas
Suamdgomloba administraciuli warmoebis dasrulebamde nebarTvis
moqmedebis ganaxlebis Taobaze gadawyvetilebis gamocemis Sesaxeb.
gadawyvetileba nebarTvis moqmedebis SeCerebis an ganaxlebis Sesaxeb SeiZleba gasaCivrdes Tbilisis saolqo sasamarTloSi.
nebarTvis gauqmeba
nebarTvis gauqmebis safuZvelia, Tu:
• nebarTva gasca arauflebamosilma organom an pirma;
• igi ewinaaRmdegeba kanons, an arsebiTad darRveulia misi
momzadebis an gamocemis kanonmdeblobiT dadgenili moTxovnebi;
• arsebobs axlad aRmoCenili an axlad gamovlenili garemoeba,
agreTve Sesabamisi samecniero-teqnikuri aRmoCena an gamogoneba,
rac nebarTvis gamcems arTmevs SesaZleblobas gamosces aseTi
administraciuli aqti da nebarTvis moqmedebam SeiZleba
mniSvnelovani ziani miayenos saxelmwifo an sazogadoebriv
interesebs;
• nebarTvis mflobelis mier ar sruldeba administraciul-
samarTlebrivi aqtiT dadgenili valdebulebebi;
• gauqmda an Seicvala Sesabamisi normatiuli aqti, rac nebarTvis
gamcems arTmevs SesaZleblobas gamosces aseTi administraciul-
samarTlebrivi aqti da administraciuli aqtis moqmedebam
SeiZleba mniSvnelovani ziani miayenos saxelmwifo an
sazogadoebriv interesebs. am SemTxvevaSi dainteresebul mxares,
romelsac ziani miadga, misi moTxovnis safuZvelze miecema
anazRaureba;
• amas moiTxovs nebarTvis mflobeli;
• saxezea nebarTvis mflobelis gardacvaleba (dadgenili wesiT
gardacvlilad an ugzo-ukvlod dakargulad aRiareba an
qmeduunarod cnoba) da/an likvidacia;
• gavida nebarTvis moqmedebis SeCerebis vada da am vadaSi ar
aRmoifxvra misi SeCerebis safuZveli.
77
Tavi VI
salicenzio/sanebarTvo reestri, gasaCivrebis wesi, kontrolis sistema, reorganizacia, pasuxismgebloba
gasaCivrebis wesi
licenziis/nebarTvis gacemis an gacemaze uaris Tqmis Sesaxeb, maTi
moqmedebis SeCerebis an ganaxlebis da/an gauqmebis Sesaxeb
gadawyvetileba (administraciuli aqti) SeiZleba gasaCivrdes
Tbilisis saolqo sasamarTloSi.
saqmismwarmoebeli Tanamdebobis pirebis moqmedeba an umoqmedoba
SeiZleba gasaCivrdes zemdgom Tanamdebobis pirTan, administraciis
xelmZRvanelTan an Sesabamis raionul sasamarTloSi, kerZod:
ganmcxadebels ufleba aqvs, zemdgom Tanamdebobis pirTan (saqmismwarmoebeli Tanamdebobis pirebis moqmedeba an umoqmedoba) gadawyvetilebis gasaCivrebis gareSe, pirdapir mimarTos sasamarTlos.
Tu ganmcxadebeli fizikuri piri gadawyvetilebas jer gaasaCivrebs zemdgom Tanamdebobis pirTan da Semdgom waradgens sarCels sasamarTloSi, igi Tavisufldeba saxelmwifo baJisagan.
akrZalulia dawesdes saxelmwifo baJi an raime gadasaxadi administraciuli saCivris ganxilvisaTvis.
sasamarTloSi gasaCivreba
sarCeli sasamarTlos unda waredginos administraciuli aqtis an
administraciul saCivarTan dakavSirebuli gadawyvetilebis
gacnobidan 6 Tvis vadaSi28.
sarCelSi unda aRiniSnos:
1. sasamarTlos dasaxeleba, romelSic Sedis sarCeli;
2. mosarCelis vinaoba da misamarTi;
3. mopasuxe administraciuli organos dasaxeleba da misamarTi,
romlis aqtic saCivrdeba;
4. mosarCelis moTxovna;
5. garemoebebi, romlebsac emyareba mosarCelis moTxovna;
6. mtkicebulebebi, romlebic adastureben am garemoebebs;
7. sarCelze darTuli sabuTebis nusxa.
licenziis/nebarTvis Taobaze gadawyvetilebis gasaCivreba ar iwvevs misi moqmedebis SeCerebas, Tu sasamarTlo ar miiRebs sxva gadawyvetilebas.
28 administraciuli saproceso kodeqsi, 22-e muxli, me-3 nawili.
78
salicenzio-sanebarTvo reestri
salicenzio/sanebarTvo reestris saxeebia:
1. uwyebrivi reestri, romelsac awarmoebs licenziis/nebarTvis
gamcemi organo;
2. saxelmwifo reestri, romelsac awarmoebs saqarTvelos iusticiis
saministro.
licenziis/nebarTvis gamcemi organo valdebulia `saqarTvelos
sakanonmdeblo macneSi~ gamoaqveynos monacemebi licenziis gacemis, masSi cvlilebebis Setanis, misi SeCerebis anda gauqmebis Sesaxeb,
gadawyvetilebis miRebidan 10 dRis vadaSi. licenziis/nebarTvis
gacema, SeCereba da a.S. cvlilebebi uwyebriv reestrSi Seitaneba 2
dRis vadaSi, xolo licenziis Sesaxeb monacemebi reestrSi Sedis
dublikatis gacemis Semdegac.
licenziis Sesaxeb monacemebi saxelmwifo da uwyebriv salicenzio/sanebarTvo reestrSi Seitaneba saregistracio Canaweris saxiT.
nebarTvis Sesaxeb monacemebi Seitaneba mxolod uwyebriv salicenzio/sanebarTvo reestrSi.
yvelas aqvs ufleba, gaecnos salicenzio/sanebarTvo reestris monacemebs da miiRos licenziebTan/nebarTvebTan dakavSirebuli sajaro informacia.
informaciis misaRebad piri Sesabamis uwyebaSi waradgens werilobiT
gancxadebas. savaldebulo ar aris gancxadebaSi mieTiTos
informaciis moTxovnis motivi da mizani.
akrZalulia dawesdes raime safasuri informaciis gacemisaTvis, aslis gadaRebisaTvis aucilebeli safasuris garda.
reestris samsaxuri moTxovnil informacias (monacemebs) gascems
dauyovnebliv. gacemis vada SeiZleba gaizardos 10 dRemde, Tu
sajaro informaciis moTxovnaze pasuxis gacema moiTxovs:
1. sxva dasaxlebul punqtSi arsebuli misi struqturuli
qvedanayofidan an sxva sajaro dawesebulebidan informaciis
moZiebas, damuSavebas anda konsultacias;
2. mniSvnelovani moculobis, erTmaneTTan daukavSirebeli calkeuli
dokumentebis moZiebasa da damuSavebas;
Tu informaciis gacemisaTvis saWiroa 10-dRiani vada,
administraciuli organo valdebulia moTxovnisTanave acnobos amis
Sesaxeb ganmcxadebels, Sesabamisi dasabuTebiT.
79
licenziis/nebarTvis mflobeli sawarmoebis reorganizacia
licenziis (salicenzio mowmobis) gadacemasTan dakavSirebiT
yuradReba unda gavamaxviloT sawarmos reorganizaciisa da
likvidaciis momentebze, gansakuTrebiT ki, reorganizaciis saxeebze
da licenziebis bedze aRniSnul SemTxvevebSi.
likvidaciis SemTxvevaSi sawarmo uqmdeba da bunebrivia, masze
gacemuli licenzia anda nebarTva avtomaturad Zaladakargulia.
Tumca, unda aRiniSnos, rom likvidacia ar aris erTjeradi aqti da
ar unda warmovidginoT, rom am dros sawarmo mxolod amoiSleba
reestridan. sawarmos likvidacia – esaa procesi, sadac iniSneba
likvidatori, dgindeba kreditorebis moTxovnebi, debitorebi,
sawarmo Cveulebriv ganagrZobs funqcionirebas da mimdinare
saqmeebis dasrulebis, yvela moTxovnis dadgenisa da valdebulebis
gastumrebis Semdeg maregistrirebeli uwyeba amoSlis mas
reestridan. likvidacia SeiZleba ramdenime welic gagrZeldes;
reorganizacia moicavs ramdenime saxes, romelTac damoukidebeli
samarTlebrivi mniSvneloba eniWeba:
• SeerTeba (Serwyma) _ ori an meti damoukidebeli sawarmo
erTiandeba erT sawarmod. aseT SemTxvevaSi winamorbedi 2
sawarmos mier aRebuli liceziebi gadaecema uflebamonacvles da
igi ar saWiroebs axali licenziis aRebas, Tumca sawarmoebis
registraciis SeerTebis Sedegad warmoqmnili axali sawarmos
registraciidan 7 dRis vadaSi unda acnobos licenziis gamcem
organos, raTa moaxdinos reestruli monacemebis cvlileba;
• mierTeba _ arsebobs ramdenime damoukidebeli sawarmo, romlebic
uerTdebian erT sawarmos. aseT SemTxvevaSic sawarmo ar saWiroebs
licenzirebas da saWiroa mxolod zemoaRniSnuli wesiT
reestruli monacemebis cvlileba;
• gayofa _ erTi sawarmo iyofa or an met damoukidebel sawarmod.
aseT SemTxvevaSi gayofamde aRebuli licenzia gadaecema erT-
erTs, xolo Tu danarCen sawarmoebsac surT licenzirebadi
saqmianobis dawyeba, kanoniT dadgenili wesiT unda miiRon
licenzia. im sawarmos ki, romelsac gadaeca gayofamde miRebuli
licenzia, ekisreba valdebuleba mimarTos licenziis gamcem
organos reestruli monacemebis cvlilebebis gansaxorcieleblad;
• gamoyofa _ arsebobs erTi sawarmo da mas gamoeyofa erTi an
ramdenime sawarmo. sawarmo kvlav ganagrZobs funqcionirebas, mas
rCeba licenzia da ar warmoeSoba reestruli cvlilebebis
Taobaze licenziis gamcemisaTvis mimarTvis valdebuleba.
gamoyofilma sawarmoebma unda mimarTon licenziis gamcems
kanoniT dadgenili wesiT licenziis misaRebad, Tu isini apireben
licenzirebadi saqmianobis dawyebas;
• gardaqmna _ arsebobs erTi organizaciul-samarTlebrivi formis
sawarmo (mag. saaqcio sazogadoeba) da igi gardaiqmneba sxva
organizaciul-samarTlebrivi formis sawarmod (mag. Sps-d). aseT
SemTxvevaSi licenziis xelaxla aReba saWiro ar aris da saWiroa
mxolod reestruli monacemebis cvlileba.
80
kontrolis sistema
samewarmeo saqmianobis konstituciur princips warmoadgens misi
damoukidebloba da igi SeiZleba SeizRudos mxolod kanonis
safuZvelze. aravis ara aqvs ufleba TviTneburad Sevides sawarmoSi
da ganaxorcielos misi Semowmeba. ZiriTadad am mizniT, rom
TviTneburad aravin Sesuliyo sawarmoSi da ganexorcielebina misi
Semowmeba, miRebuli iqna `samewarmeo saqmianobis kontrolis Sesaxeb~
kanoni, romelmac saqarTveloSi kontrolis sistema moaqcia
gansazRvrul farglebSi da mewarmeTaTvis Seqmna myari garantia maTi
samewarmeo saqmianobis uflebis dacvis TvalsazrisiT. aRniSnuli
kanoniT saqarTveloSi kontrolis sistemis stabilizaciis mizniT
Seiqmna makontrolebel organoTa saxelmwifo reestri.
makontrolebel organoTa saxelmwifo reestris mizania
makontrolebel organoTa aRricxva da arauflebamosili organoebis
mier samewarmeo saqmianobis kontrolis dauSvebloba.
imisaTvis, rom makontrolebelma organom ganaxorcielos kontroli
mewarmis saqmianobaze, igi registrirebuli unda iyos
makontrolebel organoTa saxelmwifo reestrSi. makontrolebel
organoTa saxelmwifo reestrs awarmoebs saqarTvelos iusticiis
saministro. akrZalulia samewarmeo saqmianobaze kontroli
ganaxorcielos im organom, romelic ar aris registrirebuli
makontrolebel organoTa saxelmwifo reestrSi. saxelmwifo,
adgilobrivi TviTmmarTvelobisa da mmarTvelobis organom, agreTve
Sesabamisma administraciulma organom makontrolebel organoTa
saxelmwifo reestrSi registraciisaTvis gancxadebiT unda mimarTos
saqarTvelos iusticiis saministros. gancxadebas unda daerTos:
1. samewarmeo saqmianobis saxeebis CamonaTvali, romlebzec unda
ganaxorcielos kontroli;
2. miTiTeba normatiuli aqtis (mag., kanonis) konkretul muxlze an
muxlebze, romlebic mas aniWeben samewarmeo saqmianobaze
kontrolis ganxorcielebas.
licenziis/nebarTvis gamcem organoebs licenziis anda nebarTvis
mflobelis saqmianobis kontrolis ufleba mianiWa `samewarmeo
saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb~
kanonis me-7 muxlis pirveli punqtis `v~ qvepunqtiTa da me-20 muxlis
pirveli punqtis `v~ qvepunqtiT.
saqarTvelos iusticiis saministro warmodgenil gancxadebasa da
TandarTul masalebs ixilavs maTi wardgenidan 10 dRis vadaSi da
iRebs gadawyvetilebas makontrolebel organod registraciis an
registraciaze uaris Tqmis Sesaxeb. Tu saqarTvelos iusticiis
saministrom organo gaatara registraciaSi rogorc
makontrolebeli, maSin igi masze gascems registraciis cnobas.
81
kontrolis Sesaxeb kanonmdeblobis mixedviT kontrols ar
warmoadgens kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli licenziis,
nebarTvis, sertifikatis gacema, savaWro qselSi sertifikatis
moTxovna da Sesabamisi aqtis Sedgena. mewarmis Semowmeba licenziis
anda nebarTvis miRebis Semdeg eqceva kontrolis saerTo reJimSi da
makontrolebel organos ufleba ara aqvs sasamarTlo brZanebis
gareSe ganaxorcielos misi kontroli.
licenziis/nebarTvis gamcem organoebs ufleba aqvT ganaxorcielon
mewarmis saqmianobaze kontroli mxolod salicenzio anda
sanebarTvo pirobebTan dakavSirebiT; kerZod, im wesebis, normebisa da
moTxovnebis erTobliobis Sesrulebaze kontroli, romelTa dacvac
moeTxoveba licenziis/nebarTvis mflobels licenziiT/nebarTviT
gansazRvruli saqmianobis ganxorcielebisas. licenziis anda
nebarTvis misaRebad dadgenili pirobebis Semowmeba, rogorc zemoT
aRvniSneT, kontrolad ar iTvleba.
Semowmebis dawyebamde licenziis/nebarTvis gamcemi, rogorc
makontrolebeli organo valdebulia Semowmebis dawyebamde mimarTos
im raionul (saqalaqo) sasamarTlos, romlis samoqmedo teritoriaze
gaaCnia mewarmes adgilsamyofeli (iuridiuli misamarTi).
Suamdgomloba mewarmis Semowmebis Taobaze unda Seicavdes sakmaris
safuZvels brZanebis gasacemad. SuamdgomlobaSi mieTiTeba
Sesamowmebeli mewarmis zusti monacemebi _ saxelwodeba,
organizaciul-samarTlebrivi forma, iuridiuli misamarTi _
Semowmebis vada da farglebi anu miTiTeba imis Sesaxeb Tu
konkretulad mewarmis saqmianobis Tu dokumentaciis ra nawili unda
Seamowmos makontrolebelma organom. Suamdgomlobas aseve unda
daerTos makontrolebeli organos saxelmwifo reestrSi
registraciis cnobis asli, romelsac Sesabamisi uwyebis
makontrolebel organod registraciaSi gatarebisas gascems
saqarTvelos iusticiis saministro. Tu es cnoba ar daerTo
Suamdgomlobas, sasamarTlo gamoitans ganCinebas xarvezis Sesaxeb
da warmoebaSi ar miiRebs Suamdgomlobas.
gamonaklis SemTxvevaSi, roca SesaZlebelia safrTxe Seeqmnas
saxelmwifo uSiSroebas, adamianis sicocxles an janmrTelobas anda
mtkicebulebebs, makontrolebel organos ufleba aqvs
sasamarTlosadmi mimarTvis gareSe SeaCeros mewarmis saqmianoba
Semowmebis sagnis nawilSi da amis Semdeg dauyovnebliv (imave dRes
an Tu es ver xerxdeba ara ugvianes momdevno dRisa) mimarTos
mosamarTles Semowmebis Sesaxeb brZanebis misaRebad. Tu sawarmos
saqmianobis SeCereba SeuZlebelia an igi mniSvnelovan zians miayenebs
mewarmes anda SeCerebis winaaRmdegia mewarme, makontrolebeli
organo uflebamosilia daiwyos mewarmis Semowmeba da 24 saaTis
ganmavlobaSi mimarTos mosamarTles SuamdgomlobiT dawyebuli
Semowmebis kanonierad cnobisa da Semowmebis Sesaxeb brZanebis
gacemis TxovniT. aseT SemTxvevaSi makontrolebeli organo
valdebulia sasamarTlosadmi gagzavnil SuamdgomlobaSi
82
daasabuTos Tu raSi mdgomareobda Semowmebis gadaudebeli
aucilebloba, ramac ganapiroba Semowmebis dawyeba mosamarTlis
brZanebis miRebamde.
mosamarTle Suamdgomlobas ganixilavs makontrolebeli organosa
da mewarmis TandaswrebiT da iRebs gadawyvetilebas Suamdgomlobis
wardgenidan 24 saaTis ganmavlobaSi. Suamdgomlobis ganxilvisas
mewarmes anda mis warmomadgenels eZleva SesaZlebloba misces
ganmartebebi da Camoayalibos sawinaaRmdego mosazrebebi. mosamarTle
brZanebas mewarmis saqmianobis Semowmebis Sesaxeb gascems mxolod im
SemTxvevaSi, Tu makontrolebeli organo mas warudgens Sesabamis
informacias dasabuTebuli da safuZvliani eWviT mewarmis mier
kanonmdeblobis moTxovnaTa darRvevis Sesaxeb. Tu ar arsebobs
mewarmis saqmianobis formaluri da faqtobrivi safuZvlebi,
mosamarTles gamoaqvs dadgenileba mewarmis Semowmebaze uaris Tqmis
Sesaxeb. Tu mewarmis saqmianobis Semowmeba sasamarTlosadmi
mimarTvamde dawyebuli iyo da mosamarTle gamoitans dadgenilebas
mewarmis Semowmebaze uaris Tqmis Sesaxeb, maSin mewarmis Semowmeba
dauyovnebliv unda Sewydes. aseT SemTxvevaSi mewarmes ufleba aqvs
mosTxovos makontrolebel organos SemowmebiT miyenebuli zianis
anazRaureba.
mosamarTlis mier Suamdgomlobis dakmayofileba da mewarmis
saqmianobis Semowmebis Sesaxeb brZanebis miReba ar aris
makontrolebeli organos mier kontrolis avtomaturad dawyebis
safuZveli; amisaTvis saWiroa mosamarTlis mier miRebuli brZaneba
Sevides kanonier ZalaSi anu unda gavides brZanebis gasaCivrebis
vada. brZanebis gasaCivreba aCerebs mis ZalaSi Sesvlas. mosamarTlis
brZaneba SeiZleba gasaCivrdes mxaris mier Sesabamis saolqo
sasamarTloSi brZanebis aslis miRebidan 24 saaTis ganmavlobaSi.
saolqo sasamarTlo saqmes ganixilavs saCivris Setanidan 3 dRis
ganmavlobaSi. saolqo sasamarTlos mier miRebuli gadawyvetileba
sabolooa da igi ar gasaCivrdeba uzenaes sasamarTloSi.
Tu mosamarTlis mier miRebulia dadgenileba mewarmis Semowmebaze
uaris Tqmis Sesaxeb, maSin makontrolebel organos igive vadaSi da
wesiT SeuZlia es dadgenileba gaasaCivros saolqo sasamarTloSi.
aseT SemTxvevaSi dawyebuli Semowmeba SeCerdeba da misi Semdgomi
gagrZelebis an Sewyvetis bedi damokidebuli iqneba saolqo
sasamarTlos mier Sesabamisi gadawyvetilebis miRebamde.
kontrolis sistemis srulyofis, gamovlenili naklovanebebis
Tavidan acilebisa da saxelmwifoSi mewarmeebze ganxorcielebuli
kontrolis Taobaze erTiani statistikuri monacemebis
uzrunvelyofis mizniT TiToeuli makontrolebeli organo
valdebulia yoveli wlis 25 ianvramde warudginos saqarTvelos
prezidents da saqarTvelos parlaments angariSi gasuli wlis
ganmavlobaSi brZanebis gacemis Sesaxeb sasamarTloSi wardgenili
Suamdgomlobebis, sasamarTlos mier gacemuli brZanebebis
83
raodenobisa da mosamarTlis brZanebis safuZvelze
ganxorcielebuli Semowmebis Sedegebis Sesaxeb.
saavtomobilo transportis sferoSi makontroleblad arian
daregistrirebuli Semdegi organoebi:
• saqarTvelos saavtomobilo transportis administracia;
• saqarTvelos avtosatransporto saqmianobis saxelmwifo
kontrolis samsaxuri;
• q. rusTavis meriis saxmeleTo transportis samsaxuri;
• q. quTaisis meriis adgilobrivi TviTmmarTvelobis, transpor-
tis marTvisa da regulirebis samsaxuri.
84
pasuxismgebloba
licenziis anda nebarTvis gareSe samewarmeo saqmianobisaTvis
darRvevis xasiaTisa da xarisxis Sesabamisad dawesebulia
administraciuli da sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba.
administraciuli pasuxismgeblobis dakisrebisaTvis sakmarisia
mxolod licenziis an nebarTvis gareSe saqmianobis faqti, maSin
rodesac sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisaTvis mxolod
saqmianobis faqti ar aris sakmarisi; damatebiT aucilebelia
licenziis an nebarTvis gareSe saqmianobis Sedegad mniSvnelovani
ziani iqnes gamowveuli, rac Tavis mxriv Sefasebasa da mtkicebas
moiTxovs an saxeze unda iyos mewarmis mier didi odenobiT
Semosavlis miReba.
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba dawesebulia
licenziis/nebarTvis gamcemi organoebis moxeleebis saqmianobazec,
Tu isini dausabuTeblad uars etyvian licenziis/nebarTvis maZiebels
an misi gacemis Semdeg ganaxorcieleben salicenzio/sanebarTvo
pirobebis Semowmebas kontrolis momwesrigebeli kanonmdeblobis
darRveviT, rac mewarmisaTvis mniSvnelovan zians gamoiwvevs.
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgebloba
ukanono samewarmeo saqmianoba
1. samewarmeo saqmianoba registraciis an specialuri
nebarTvis/licenziis gareSe anda licenzirebis pirobis darRveviT,
ramac mniSvnelovani ziani gamoiwvia an rasac Tan axlda didi
odenobiT Semosavlis miReba _
isjeba jarimiT an tusaRobiT vadiT oTx Tvemde anda Tavisuflebis
aRkveTiT vadiT or wlamde.
2. igive qmedeba, Cadenili:
a) jgufurad;
b) araerTgzis;
g) aseTi danaSaulisaTvis msjavrdebulis mier _
isjeba jarimiT an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
/sisxlis samarTlis kodeqsi, muxli 192/
kanonieri samewarmeo saqmianobisaTvis xelis SeSla
dausabuTeblad uaris Tqma sawarmos registraciaze an specialuri
nebarTvis (licenziis) gacemaze, anda misi ekonomikuri saqmianobis
uflebis an Tavisuflebis SezRudva, sawarmos saqmianobaze
kontrolis kanonmdeblobis darRveviT ganxorcieleba, agreTve mis
saqmianobaSi Careva, ramac mniSvnelovani ziani gamoiwvia _
isjeba jarimiT an sazogadoebisaTvis sasargeblo SromiT vadiT
asocidan as oTxmoc saaTamde anda tusaRobiT vadiT sam Tvemde,
Tanamdebobis dakavebis an saqmianobis uflebis CamorTmeviT vadiT
sam wlamde.
/sisxlis samarTlis kodeqsi, muxli 190/
85
Tavi VII
problemebi da rekomendaciebi
7.1 problemebi adgilobrivi transportis sferoSi
adgilobrivi saavtomobilo gadayvana-gadazidvebi, rogorc aRiniSna,
erT-erTi yvelaze problematuri dargia transportis sferoSi.
xsenebul dargs gansakuTrebul sirTules licenziis gamcemi
organoebis mravalricxovnoba aniWebs. `samewarmeo saqmianobis
licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanonis
mixedviT, nebarTvis gamcemi organoebi arian raionebisa da im
qalaqebis TviTmmarTvelobis (mmarTvelobis) organoebi, romlebic ar
Sedian qalaqis SemadgenlobaSi. kvleva imis Sesaxeb, Tu calkeul
raionebSi ra sirTuleebTan da problemebTan aris dakavSirebuli
licenziebisa da nebarTvebis danergvis proeqti teqnikurad TiTqmis
ganuxorcielebel amocanas warmoadgens, romelTanac SeWideba Cvens
Zalebs aRemateba. amitom Cven problemebsa da rekomendaciebs
adgilobrivi transportis sferoSi ganvixilavT mxolod Tbilisis
magaliTze.
praqtikulad, Tbilisis satransporto sistemis Semxedvare, ar
igrZnoba `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis
safuZvlebis Sesaxeb” kanonis miRebis faqti. sferos
regulirebisaTvis sakrebulos mier gadadgmuli garkveuli nabijebis
miuxedavad, Tbilisis satransporto sistema kvlav qaosiTaa moculi,
romelSic garkveva sakmaod rTul saqmes warmoadgens.
upirvelesi normatiuli xasiaTis problemaa is, rom safuZvlebis
Sesaxeb kanoniT gansazRvruli normebi praqtikulad qalaqis
realobaSi damkvidrebuli araa. amJamadac, sfero wesrigdeba
safuZvlebis Sesaxeb kanonis miRebamde moqmedi wesebiT.
marTalia, TbilisSi Catarda konkursebi 2001 wlis agvistosa da
seqtemberSi, sadac SeirCa adgilobrivi regularuli gadayvanebis
Semsrulebeli firmebi. magram, es konkursebi Catarda sakrebulos 7
martis gadawyvetilebiT, romelic miRebul iqna `samewarmeo
saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb”
kanonis miRebamde. agreTve gasaTvaliswinebelia, rom 2003 wlis 5
dekembers saqarTvelos kanonSi `saavtomobilo transportis Sesaxeb”
Sevida cvlilebebi da damatebebi, romlebmac xsenebuli kanoni
SesabamisobaSi moiyvana `safuZvlebis Sesaxeb” kanonTan. aRniSnuli
cvlilebebis mixedviT adgilobrivi regularuli (saqalaqo,
sagareubno) gadayvana-gadazidvaze nebarTvis moqmedebis vada
gansazRvrulia 5 wlis vadiT, 2001 wlis konkursi ki Catarda 2 wlis
vadiT.
amJamad nebarTva, rogorc aseTi, adgilobriv regularul gadayvana-
gadazidvebSi ar moqmedebs da mis nacvlad tenderSi gamarjvebulebi
axorcieleben gadayvana-gadazidvas qalaq Tbilisis transportis
86
saqalaqo organizaciisa da marTvis samsaxurTan dadebuli
xelSekrulebis mixedviT.
amasTan, konkursis Catarebis vada pirvel etapze gansazRvruli iyo 2
wliT, 2003 wlis seqtembrisaTvis ukve unda Catarebuliyo xelaxali
konkursi, romelsac gamarjvebuli gadamzidavebisTvis unda
mieniWebina regularuli samgzavro gadayvanis ganxorcielebis
nebarTvebi 5 wlis vadiT. Tumca amgvari konkursi jer ar Catarebula
da, rogorc Cans, misi Catareba arc uaxloes momavlSi moxerxdeba.
rogorc Cven Tbilisis transportis saqalaqo samsaxurSi
gangvimartes, aRniSnulis mizezi iyo saqarTvelos dedaqalaqSi
gasuli wlis noembers ganviTarebuli movlenebi, romlebmac qveynis
saxelisuflebo struqturebSi Zireuli cvlilebebi gamoiwvia.
marTalia, aRniSnulma cvlilebebma saxelisuflo struqturebis, maT
Soris qalaq Tbilisis adgilobrivi mmarTvelobisa da
TviTmmarTvelobis organoTa garkveuli paralizeba gamoiwvia, Tumca
saeWvoa es jerovan gamarTlebad gamodges, Tundac imis
gaTvaliswinebiT, rom konkursis Catareba ukve seqtember-
oqtombrisTvis uwevda, da garkveuli mosamzadebeli samuSaoebis
Catareba ki manamde unda ganxorcielebuliyo.
aRsaniSnavia, rom, sakrebulos 2001 wlis 7 martis gadawyvetileba,
romlis safuZvelzec damtkicda sakonkurso pirobebi, Semdgom
daxvewasa da srulyofas saWiroebs. rogorc Cven gangvimartes,
aRniSnuli sakonkurso pirobebi, yovel mizezs gareSe, Seicvleba da
xelaxali konkursi axali pirobebiT Catardeba, Tumca Cven ver
SevZeliT sakrebulos mier SemuSavebuli raime msgavsi proeqtis
mopoveba.
sferoSi agreTve gansazRvrul problemas qmnis gadamzidavTan da
municipalur organosTan xelSekrulebis arseboba, radganac
nebarTva da xelSekruleba TavianTi arsiT erTi Sinaarsis
matarebeli dokumentebi arian, da vinaidan `samewarmeo saqmianobis
licenziisa da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanoniT
adgilobrivi regularuli gadayvana-gadazidvebi sanebarTvo sferod
ganisazRvra, sferoSi unda darCes nebarTva da amoRebul unda iqnes
xelSekruleba. nebarTvis da xelSekrulebis Tanaarseboba garkveul
iuridiul sirTuleebs Seqmnis sferoSi, (rasac adgili aqvs sataqso
gadayvanebis dros), kerZod, xelSekrulebis pirobebis darRveva
TavisTavad ar iqneba nebarTvis gauqmebis safuZveli Tu is pirobebi
ramac xelSekrulebis gauqmeba gamoiwvia amavdroulad sanebarTvo
pirobebic araa. aseT pirobebSi ki xelSekrulebis gaformebas
nebarTvasTan erTad azri ekargeba.
rogorc ukve aRvniSneT, 90-ian wlebSi Seqmnili mZime mdgomareobis
gamo, sabWoTa periodSi arsebuli satransporto sistema
praqtikulad daingra, warmoqmnili satransporto vakuumi ki kerZo
sakuTrebaSi myofma mikroavtobusebma, e.w. samarSruto taqsebma,
amoavses. Cven aseve gavamaxvileT yuradReba rig naklovanebebze,
87
romlebsac adgili hqonda samarSruto taqsebis sistemaSi. axla ki
droa xsenebul Temas CavuRrmavdeT.
Tavdapirvelad unda aRiniSnos, rom Znelia samarSruto
taqsebisaTvis gansazRvruli kategoriis miniWeba. praqtikulad
samarSruto taqsi warmoadgens sazogadoebrivi sargeblobis
transportisa da individualuri sargeblobis transportis erTgvar
hibrids, radganac transportis xsenebuli saxeobiT, dadgenil
marSrutze, sargeblobs mgzavrTa jgufi, Tumca, meores mxriv
TiToeul mgzavrs SeuZlia Tavisi survilisamebr SeaCeros
samarSruto taqsi marSrutis nebismier wertilSi.
samarSruto mikroavtobusebis Camoyalibeba gamoiwvia mosaxleobis
daukmayofilebelma moTxovnilebam gadaadgilebaze. krizisul
periodSi, rodesac transporti deficituri saqonelTa ricxvs
SeuerTda, mosaxleobam gamoTqva mzadyofna meti gadaexada
satransporto momsaxurebaSi, ris Sedegadac momwifda sferoSi
samewarmeo saqmianobis ganxorcielebis niadagi. Tumca ZiriTadi
problema warmoiSva imis gamo, rom dargSi mewarmeebis CarTva moxda
qaoturad, saxelmwifo da municipaluri mmarTvelobis organoebis
Carevis gareSe da praqtikulad, samarSruto taqsebis biznesi moeqca
Crdilovani ekonomikis gavlenis qveS.
aRsaniSnavia, rom samarSruto taqsebis biznesSi dReasc moqmedeben
e.w. xazis mepatroneebi, romlebic warmoadgenen Crdilovani
ekonomikis erTgvar gadmonaSTs. xazis mepatroneebis arseboba Cven
dagvidastura transportis sferoTi dainteresebulma sxva
arasamTavrobo organizaciebma da mewarmeTa gamokiTxvis Sedegebma.
xazis mepatroneebis problemis fesvebi municipaluri organoebis
araefeqturi da araadekvaturi moqmedebebisaken (ufro zustad _
danaSaulebrivi umoqmedobisken) midis. radganac saqalaqo marSruti
(samarSruto xazi) unda iyos Sesabamisi qalaqis kuTvnileba da
dauSvebelia, rom igi imyofebodes romelime kerZo piris
mflobelobaSi.
praqtikulad ki, samarSruto taqsebis Camoyalibebis pirvel etapze
xazebis formireba xdeboda spontanurad, sadac erTaderT
maregulireblebad saxelmwifo struqturebis nacvlad Crdilovani
ekonomikis warmomadgenlebi gamodiodnen, e.i. dargSi Camoyalibda
iseTi situacia, rodesac korufciulma interesebma saxelmwifo
interesebi gadawona. Sesabamisad, xazis mepatroneebi gaxdnen is
pirebi, romlebmac SeimuSaves gansazRvruli marSruti (xazi) da
garkveuli saxsrebi Cades mis eqspluataciaSi Sesasvlelad.
bunebrivia, marSrutebis formirebis procesi xazis mepatroneebs
Soris dapirispirebis obieqti iyo, romlis mogvarebis gzebi qarTul
realobaSi kargad aprobirebul quCur meTodebs efuZneboda: visac
ufro gavleniani lobi hyavda, is konkurentul marSruts
naklebmomgebian quCebSi `Seaxvevinebda”.
88
marTalia, mogvianebiT Tbilisis sakrebulos gadawyvetilebiT29
damtkicda saqalaqo qselSi mikroavtobusebis regularuli
marSrutebi, Tumca aRniSnuli gadawyvetileba warmoadgenda
praqtikulad ukve formirebuli marSrutebis dakanonebas da ar
gamouwvevia xazis mepatroneTa institutis gauqmeba.
xazis mepatroneTa arsebobam gansakuTrebuli sirTuleebi Seqmna
konkursis Catarebis Semdgom, anu faqtobrivad Seiqmna iseTi
situacia, rodesac qalaqis meriam konkursi gamoacxada konkretul
marSrutebze gadamzidavi firmis SerCevis mizniT, am dros ki
xsenebuli marSruti araoficialurad warmoadgenda sxva piris
(xazis mepatronis) sakuTrebas. sxva sityvebiT, konkretul xazs,
romelic wesiT municipaluri kuTvnilebaa, erTdroulad ori
faqtobrivi mflobeli hyavda. aRniSnulidan gamosavali male
moiZebna, konkursSi gamarjvebuli gadamzidavi firma iZulebuli
Seiqmna qalaqis municipalitetSi gadasaxdel oficialur
mosakrebelTan erTad xazis mepatroneTaTvis gadaexada
araoficialuri gadasaxadi.
aRsaniSnavia, rom xazis mepatronis Semosavali, araoficialuri
Semosavalia, romelic, ra Tqma unda, aranair dabegvras ar
eqvemdebareba. amasTan, aRniSnuli marSrutebi (xazebi) warmoadgens
Cveulebrivi yidva_gayidvis obieqts, e.i. yovel marSrutze, misi
rentabelobis mixedviT, formirdeba samarSruto xazis sabazro fasi,
romlis miRebis SemTxvevaSi xazis mepatrone Tanaxmaa gadasces xazi
sxva pirs kuTvnilebaSi.
amrigad, xazis mepatroneebi zedmeti rgolia adgilobrivi
saavtomobilo transportis sistemaSi da saWiroa gatardes
garkveuli RonisZiebebi xsenebuli lafsusis aRmosafxvrelad. Tumca
gasaTvaliswinebelia is faqti, rom xazis mepatroneebi, mewarmeTa is
kategoriaa, romelTac TavianTi saxsrebi sferoSi daabandes da maTi
mTlianad ugulebelyofa garkveulwilad arasamarTliani iqneba.
saWiroa gamoiZebnos kompromisuli varianti, romlis drosac xazis
mepatroneebi marSrutze moqmedi gadamzidavi firmebis aqcionerebad
an/da partniorebad daregistrirdebian.
ra Tqma unda, normatiuli bazis ararseboba garkveul sirTuleebs
qmnis sferoSi, da saWiroa umokles droSi SemuSavdes iseTi
normatiuli baza, romelic xels Seuwyobs konkursis rac SeiZleba
gamWvirvaled da miukerZoeblad Catarebas. Tumca manamde
savaldebuloa SemuSavdes saqalaqo transportis ganviTarebis
grZelvadiani koncefcia, romlis mixedviTac unda ganisazRvros
dedaqalaqSi saWiro miwiszeda satransporto saSualebebis
optimaluri Sefardeba da marSruti.
aseve gansakuTrebul yuradRebas imsaxurebs is faqti, rom
`samewarmeo saqmianobis licenzirebisa da nebarTvebis gacemis
29 q.Tbilisis sakrebulos gadawyvetileba #3-13, 17.01.2001w
89
safuZvlebis Sesaxeb kanonis” mixedviT sataqso gadazidvebze
nebarTvebis gacema unda dawyebuliyo 2004 wlis ianvridan.
Sesabamisad saxelmwifo organoebs ar hqondaT ufleba nebarTvebis
gacema daewyoT 6 TviT adre, radganac es faqti xsenebuli kanonis
aSkara darRvevaa.
7.2 problemebi saqalaqTaSoriso da sagareubno gadayvanebis sferoSi
saavtomobilo transportSi Semdegi saxis problemebia:
• erTmaneTSia areuli (gaerTianebulia) sanebarTvo pirobebi da
nebarTvis miRebis Semdeg Sesasrulebeli moTxovnebi. ufro
mizanSewonili iqneboda maTi erTmaneTisagan gamijvna.
• zogierTi sanebaTvo piroba daxvewas saWiroebs. xSiria iseTi
SemTxvevebi, roca sanebarTvo pirobaSi weria garkveuli
moTxovnebis arasruli CamonaTvali. es sakiTxi problematuria,
radgan nebarTvis maZieblisTvis gaurkvevelia konkretulad Tu ra
saxis piroba unda Seasrulos, xolo nebarTvis gamcems SeuZlia
(araadekvaturi, Seusabamo pirobis moTxovna) iseTi piroba
moiTxovos risi Sesrulebis aucilebloba ar arsebobdes. ase
magaliTad, saxifaTo tvirTis gadazidvis nebarTvis misaRebad
dadgenili Semdegi piroba: avtosatransporto saSualeba
aRWurvili unda iyos damatebiTi niSnebiT, sasignalo da sxva
mowyobilobebiT, gadasazidi saxifaTo tvirTis saxeobis
Sesabamisad; ,,samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis
gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanoniT gansazRvrulia, rom
sanebarTvo pirobebi unda ganisazRvros mxolod kanoniT,
amitomac konkretulad unda iyos miTiTebuli Tu ra saxis
damatebiTi niSnebi da mowyobilobebiT unda iyos aRWurvili
avtosatransporto saSualeba.
• problematuria agreTve erT-erTi sanebarTvo piroba, romlis
Tanaxmad, saerTaSoriso regularul samgzavro gadayvanaze,
saqalaqTaSoriso regularul samgzavro gadayvanaze, an
sagareubno regularul samgzavro gadayvanaze nebarTvis
maZiebelma nebarTvis gamcem organos unda warudginos finansTa
saministros sagadasaxado departamentis mier gacemuli dokumenti
saxelmwifo biujetisadmi maZieblis sagadasaxado davalianebis
Sesaxeb; xsenebuli piroba miigvaCnia zedmetad, vinaidan qmnis
damatebiT sirTuleebs da amasTan iwvevs saxelmwifo
struqturebis kompetenciis aRrevas, radgan, davalianebis
arseboba sagadasaxado samsaxuris kompetenciaSi Sedis, rac
niSnavs, rom Sesabamisi sasjeli RonisZiebebi swored mis mier
unda dadgindes.
• momsaxurebis Sesabamisobis sertifikati warmoadgens erT-erT
sanebarTvo pirobas. Tumca, transportis sferoSi, iseve rogorc
90
qveynisaTvis mniSvnelovan sxva rig sferoebSi, sertificirebis
sistemas mravali naklovaneba axasiaTebs da saWiroebs
mniSvnelovan daxvewas. ZiriTadi Seusabamobebi sertificirebis
wesTan dakavSirebiT gamoixateba erovnuli standartebis ar
qonaSi30, amJamad transportis sferoSi moqmedebs sertificirebis saxelmwifoTaSorisi standartebi e.w. gostebi, romlebic ar arian
qarTul enaze naTargmni da amis gaTvaliswinebiT ar SeiZleba maT
gamoyenebas savaldebulo xasiaTi mieces. sxva sityvebiT, gostebis
pirobebis Seusruleblobis gamo sertifikatis gacemaze uaris
Tqma SeiZleba warmatebiT gasaCivrdes sasamarTloSi.
• aseve aRsaniSnavia, rom saqalaqTaSoriso da sagareubno
regularuli samgzavro saavtomobilo gadayvanis nebarTvebis
gacema jer ar dawyebula, rogorc administraciaSi gangvimartes,
amis mizezi `saavtomobilo transportis Sesaxeb~ saqarTvelos
kanonSi gvian miRebuli cvlilebebia (5 dekemberi 2003w.). amJamad
mimdinareobs konkursis Catarebis mosamzadebeli samuSaoebi.
rogorc administraciaSi gangvimartes pirveli konkursi
Catardeba maisis bolosaTvis marSrutze axalqalaqi_Tbilisi.
7.3 problemebi samoqalaqo aviaciis sferoSi
aviaciis dargSi `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis
gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanonis Sesabamisi normatiuli bazis
ararsebobaze Cven ukve sakmarisi vilaparakeT. savaldebuloa axali
dargobrivi kanonis miReba, rac SeiZleba male, raTa arsebuli
normatiuli saxis gaugebrobebi swrafad aRmoifxvras.
Cveni poziciiT, mizanSewonili araa licenziebis ganusazRvreli
vadiT gacema, radganac aviaciis sferoSi gansakuTrebul situaciebSi
licenziebi gaicema konkursis wesiT, romelic dafuZnebulia
upiratesobis principze. upiratesoba, Tavismxriv, ar aris statikuri
cneba, igi droSi cvalebadobas gulisxmobs. Cveni rekomendaciaa,
sferoSi licenziebis moqmedeba SezRuduli iyos vadebSi, Tumca
dargis specifikurobidan gamomdinare ganisazRvrebodes drois
metnaklebad xangrZliv SualedSi (5-10 weli).
Cveni poziciaa, rom licenzia gaices konkursis wesiT, imis
miuxedavad, realurad dgeba Tu ara konkursis Catarebis
aucilebloba. es, Cveni azriT, uzrunvelyofs sferoSi met
gamWirvalobasa da gaamZafrebs konkurencias. kerZod saerTaSoriso
xelSekrulebebiT gaTvaliswinebuli nebismieri sahaero xazi
garkveul SezRudvas eqvemdebareba, Sesabamisad is aviakompania,
romelic moipovebs xsenebuli xazis eqspluataciis uflebas ukve,
Tavisi arsiT gvevlineba garkveulwilad SezRuduli (rig
30 arsebobs mxolod ramodenime qarTuli standarti transportis sferoSi/
91
SemTxvevaSi ki unikaluri) aqtivis mflobelad. aRniSnuli saxis
aqtivebi ki ubralo demokratiulobis principebisa da
sazogadoebrivi TvalTaxedvis kuTxidan gamomdinare unda mieniWos
maZieblebs upiratesobis principis mixedviT. e.i. SezRudul xazze
imTaviTve unda gamocxaddes konkursi, romlis Sesaxeb informacia
operatiulad unda ecnobos sferoSi moqmed aviakompaniebs.
aviakompaniebi TviTon Seafaseben, uRirT Tu ara konkursSi
monawileoba, im SemTxvevaSi, Tu konkursSi monawileobis survils
mxolod erTi aviakompania gamoTqvams, maSin masze licenzia gaices
ubralo sanebarTvo pirobebis dakmayofilebis SemTxvevaSi.
garda amisa, saeWvoa kanonSi Canaweri, romlis mixedviTac konkursSi
upiratesoba eniWeba saqarTvelos flagmanuri gadamzidavis statusis
mqone aviakompanias, radgan es xelovnur monopoliur garemos uqmnis
erT konkretul aviakompanias sxva erovnul aviakompaniebTan
SedarebiT. SezRuduli konkurenciis negatiur Sedegebs ki, rogorc
cnobilia, ara mxolod konkurenti aviakompaniebi, aramed mTliani
sazogadoeba imkis.
da saerTod, flagmanuri aviagadamzidavis statusis arseboba
sakamaTo sakiTxia. garkveuli safuZveli gvaqvs vifiqroT, rom igi
dawesebulia calkeuli aviakompaniis interesebis Sesabamisad,
sazogadoebrivi interesebis gverdis avliT. arsebuli formiT
xsenebuli statusis arseboba dauSvebelia, Cveni azriT, erTaderTi
upiratesoba rac SeiZleba mieniWos flagmanur aviagadamzidavs sxva
aviagadamzidavebTan SedarebiT, aris saxelmwifo mniSvnelobisa da
samTavrobo reisebis Sesruleba.
Cveni azriT, Secdomaa is faqti, rom licenziebi gaicema ucxo qveynis
aviagadamzidavebzec, romlebic saqarTvelos tritoriaze
(teritoriidan) axorcieleben saerTaSoriso gadayvanebs.
saerTaSoriso regularuli gadayvanebi SeTanxmebulia saqarTvelos
saerTaSiriso xelSekrulebebiT da efuZneba `haeris Tavisuflebis”
formebs. garda amisa, xsenebuli aviakompaniebi licenziebs iReben
sakuTar qveynebSi, es ki iwvevs dargSi ormagi licenzirebis mankieri
praqtikis arsebobas.
praqtikulad, sazRvargareTulma aviakompaniam, sakuTar qveyanaSi
unda moipovos xelSekrulebiT gaTvaliswinebuli xazis
eqspluataciis ufleba (licenzia), unda akmayofilebdes
xelSekrulebiT gaTvaliswinebul pirobebs, da amave dros unda
aiRos saqarTveloSi kidev erTi licenzia, romlis pirobebi
praqtikulad SinaarsiT ar gansxvavdeba sakuTar qveyanaSi arebuli
licenziis pirobebisagan. e.i. xelovnurad xdeba administraciuli
barierebis TiTqmis orjer garTuleba, rac Tu gaviTvaliswinebT
qveynis saerTaSoriso integraciis survils, miuRebelia. amasTan
gasaTvaliswinebelia is faqti, rom ormagi licenzireba ar aris
msoflioSi miRebuli praqtika.
92
Cven vTvliT, rom aRniSnuli kategoriis saqmianobis ganxorcielebis
uflebis misaniWeblad sakmarisi unda iyos ucxo qveynis
aviagadamzidavis samewarmeo registraciis monacemebisa da arsebuli
licenziis Semowmeba. amis Sesaxeb cvlilebebi unda Sevides
uSualod `samewarmeo saqmianobis licenziisa da nebarTvis gacemis
safuZvlebis Sesaxeb” kanonSi.
dargSi garkveul teqnikur problemebs qmnis ucxo qveynis
aviagadamzidavebze samewarmeo registraciis monacemebis moTxovna. es
problema gansakuTrebiT aqtualuria erTjeradi nebarTvis aRebis
dros, rodesac nebarTvis gacema unda moxdes operatiulad.
aRsaniSnavia, rom sxvadasxva qveynebSi samewarmeo monacemebis
registracia gansxvavebuli wesiT xdeba, rac drois mokle SualedSi
registraciis monacemebis wardgenisa da maTi Semowmebis sirTules
zrdis. Cveni rekomendaciaa, rom samewarmeo saqmianobis licenziisa
da nebarTvis gacemis safuZvlebis Sesaxeb” kanonSi Sevides
cvlilebebi, romlebic gaamartivebs saaviacio sferoSi erTjeradi
nebarTvis gacemisas samewarmeo registraciis monacemebis wardgenis
wess.
7.4 regulirebis safasurTan dakavSirebuli problemebi
regulirebis safasurTan dakavSirebiT sakonstitucio sasamarTlos
2003 wlis 10 ianvris gadawyvetilebiT arakonstituciurad
gamocxadda `transportisa da komunikaciebis sferos saxelmwifo
marTvisa da regulirebis wesis Sesaxeb” kanonisa da transportisa
da komunikaciebis ministris ministris damtkicebuli `samoqalaqo
aviaciis sferoSi aviasawarmoebis aqmianobis yovelwliuri safasuri
odenobisa da gadaxdis wesis Sesaxeb” debulebis is muxlebi,
romlebic regulirebis safasurs exboda. sakonstitucio
sasamarTlom erTmniSvnelovnad daadgina, rom reguliebis safasuri
atarebs gadasaxadisa da mosakreblis Sinaarss da misi SemoReba da
odenobis gansazRvra unda moxdes mxolod kanonis safuZvelze.
`transportisa da komunikaciebis sferos saxelmwifo marTvisa da
regulirebis wesis Sesaxeb” kanonSi 2003 wlis 14 agvistos Setanili
cvlilebebiTa da damatebebiT `Sesabamisi sakanonmdeblo aqtiT
regulirebis safasuris zRvruli odenobis dadgenamde regulirebis
safasuris odenobas gansazRvravs Sesabamisi administracia”31. es
debuleba kvlav gaxda sakonstitucio sasamarTlos msjelobis
sagani. sasamarTlom 2004 wlis 26 martis ganCinebaSi aRniSna, rom
amJamadac gasaCivrebul normebSi saubari iyo erTi da igive
regulirebis safasurze, rac sasamarTlos mier erTxel ukve
gadawyvetili iyo da saqarTvelos parlamentisa da saqarTvelos
samoqalaqo aviaciis administraciis mier miRebuli aqtebi
ewinaaRmdegeboda 2003 wlis 10 ianvris gadawyvetilebas. am organoebs
31 `transportisa da komunikaciebis sferos saxelmwifo marTvisa da regulirebis
wesis Sesaxeb” kanoni, muxli 24, punqti 5.
93
ufleba ar hqondaT mieRoT/gamoecaT sakonstitucio sasamarTlos
gadawyvetilebis sawinaaRmdego aqtebi. es iribad niSnavs
sakonstitucio sasamarTlos gadawyvetilebis Seusruleblobas, rac
isjeba sisxlis samarTlis kodeqsiT.
sakonstitucio sasamarTlom daavala saqarTvelos parlaments 2004
wlis 1 ivnisamde Seitanos cvlileba da amoiRos is debuleba,
romlis mixedviTac regulirebis safasuris odenobas, kanoniT
dadgenamde, gansazRvravs Sesabamisi administracia.
amrigad, transportis sferoSi regulirebis safasuri unda
ganisazRvros kanoniT. amJamad igi ar aris gansazRvruli kanoniT, da
aqedan gamomdinare aranairi regulirebis safasuri ar moqmedebs
transportis sferoSi.
94
reziume
winamdebare moxsenebaSi (mimoxilvaSi) ganxiluli sakiTxebi
licenziisa da nebarTvis sferos mowesrigebis erTgvar mcdelobas
warmoadgenda. bunebrivia, rom igi ver iqneboda amomwuravi da
srulyofili Sesabamisi dargebis specifikidan, saxelmwifo marTvis
aparatSi dReisaTvis arsebuli mdgomareobidan, sakanonmdeblo
regulirebis meqanizmebis monitoringis gaumarTavi da dauxvewavi
sistemidan gamomdinare. Tumca am sferoSi momuSave eqspertebs,
mewarmeebs, saxelmwifo organoebis warmomadgenlebs Seuqmnis
garkveul warmodgenas arsebuli problematikis Sesaxeb, ramac
rTuli situaciidan marTebuli gamosavlis swori xedva unda
Camouyalibos yvela dainteresebul pirs. bunebrivia, is sirTuleebi,
romlebic dResac mravladaa licenziisa da nebarTvis sistemaSi,
saWiroebs gadaudebel mowesrigebas, rogorc sakanonmdeblo
cvlilebebis, aseve kanonis moTxovnaTa ganuxreli aRsrulebis
doneebze. es ki Tavis mxriv Cveni mxridan Semdgomi kvlevebis,
monitoringis, saTanado rekomendaciebis SemuSavebisa da maTi
aqtiuri mxardaWeris sagani unda gaxdes.