28
MGA NILALAMAN: • MALETA • PASAPORTE • FIGHTING OR NO FIGHTING • KONTRATA • HARASSMENT ASYA Ang Buhay Domestic Helper:

Ang Buhay - firsttimedhkit.weebly.comfirsttimedhkit.weebly.com/uploads/1/2/9/7/12973250/ang_buhay_domestic... · ating mga anak, puwes ako meron at gagawa ako ng paraan. Leksyon:

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

MGA NILALAMAN:

• MALETA• PASAPORTE• FIGHTING OR NO FIGHTING• KONTRATA

• HARASSMENT

ASYA

Ang BuhayDomestic Helper:

Ang Buhay Domestic Helper (ASYA)

Mga Manunulat: Andrea Bianca Gamboa de Vera, atRaya Pauline Symaco Josonmula sa De La Salle University-Manila

Layout and Design: Andrea Bianca Gamboa de Vera, Raya Pauline Symaco Joson, atGianina Santiago

Mga Imahe:Joselito Bulaclac

Para sa: MIGRANTE INTERNATIONAL

PAALALA:Ang mga storya dito ay maaaring base sa totoong buhay kaya’t kinakailangan na palitan ang panggalan ng mga tauhan.

MALetA

1

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

MALETA

2

Hindi ko na alam. Sawang sawa

na talaga ako sa ganitong klase ng

buhay. Wala na tayong patutunguhan

kung lagi na lamang tayong ganito.

Kung wala kang pangarap para sa

ating mga anak, puwes ako meron at

gagawa ako ng paraan.

Leksyon: Kumuha ng maayos at legal na recruiter, mag-ingat, manigurado,maging mapanatyag. Huwag hahayaang maging biktima ng iligal na sindikato o gawain.

Anong oras na? Umuwi ka

ng alas 10 ng gabi tas ito

lang ang dala mo? Paano

tayo bukas? Paano ang

pang bili ng gatas ni Anna?

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

MALETA

3

Opo, handa na kung

paglilinis lang ba ng bahay

at pag-aalaga ng bata eh,

sanay ako dyan!

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

MALETA

4

Sa huli, ang kanyang mga anak ay naiwan na sa kanyang mga magulang dahil si Hilario, ay hindi kinaya ang sinapit ng kanyang pamilya at umalis kasabay ng pagkakahuli ni Sandra, limang taon na ang nakakaraan. Nakatakdang bitayin si Sandra limang buwan mula ngayon. Ang kanyang buong pamilya ay patuloy na nanawagan at humihingi ng tulong sa mga kinauukulan ngunit sa kawalan ng sagot, lumapit sila sa Migrante, kung saan patuloy na bumubuo ng mga kampanya upang mapagpaliban ang pagbitay at mabuhay pa ng mas matagal si Sandra, sa ngalan ng kanyang mga anak at magulang...

WAKAS.

PASAPorte

5

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

PASAPORTE

6

Leksyon: Alamin ang iyong mga karapatan, Ipaglaban ito. Huwag hayaan maltratuhin ng amo, mayroon kang mga karapatan bilang kasambahay, alamin at gamitin ito!

Bakit ko ba kailangan maghirap ng ganito?

Makuha ko lang ang passport ko

panigurado makakaalis ako sa impyernong

napasukan ko! Mahigit tatlong buwan na

akong hindi pinpasweldo, at ako naman

pagod na pagod na.

Hey! What did you do? Do you know how

much that costs? I am deducting that

from your salary! You can’t eat anything

the whole day, do you understand that?

Or else I will lock you inside that room!

Stop it!! Your reasoning

is not helping. That will

only piss me off more!

You are useless, stop

talking and work!

WAAKE UP!!! You stupid Filipina! I told

you that you always have to wake up

before me! What kind of a maid are

you? You really never learn! Stupid!!

I am sorry ma’am but it’s only 4AM

and we were up late last night

because the visitors left late already!

I will prepare your breakfast now. I

sincerely apologize, madam!

Yes madam, I understand

you, please stop hitting me.

I am sorry!!!

Puyat at pagod na pagod mann, bumangon na

si Jenny at nagpunta sa kusina.

Dumating si Jenny sa Taiwan nang siya

ay 26 na taong gulang, dahil sa hirap

ng buhay at kawalan ng opoturnidad sa

Pilipinas, napilitan siyang ipagpaliban

ang kanyang personal na buhay sa

Pilipinas at lumipat ng Taiwan upang

matulungan ang kanyang pamilya.

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

PASAPORTE

7

Oo, kung pwede lang talaga ko

makatakas dito! Kaya lang nakapad-

lock nanaman ang pinto dahil pumasok

nanaman siya sa trabaho, ni hindi pa

nga ako kumakain dahil nakabasag ako

ng plato habag naghuhugas kanina!

Naiwan si Jenny sa kusina, pinilit niyang

tumayo at iligpit ang kanyang nabasag. Si Mrs.

Liu naman ay naghanda na upang pumasok

sa trabaho.

Sa pintuan, sinusubukan mag-usap nila Anna

at Jenny...

Pagkasara ng pintuan, nakita ni Anna, isa

pang Pilipinang kasambahay na kapitbahay

nila Jenny na umalis na ang amo. Si Anna

ang madalas na tumutulong at nagpapahiram

kay Jenny ng cellphone Agad na pumunta ito

sa tapat ng pintuan at pinilit na tawagin si Jenny...

Kinabukasan...

Mayroon nga pala akong nakausap

kahapon, isang Pilipina rin sinabi niya

sa akin na mayroon daw pwedeng

makatulong sa mga OFW na minamaltrato

at naaabuso, hayaan mo ako ang tatawag.

Konting tiis nalang Jenny, tutulangan kita

makaalis dito, pangako!

Salamat ng marami Anna, hindi ko talaga

alam ang gagawin ko kung wala ka! Siya

nga pala Anna, pwede bang paki text si Inay

ko at sabihin na maayos naman ang lagay

ko dito at mahuhuli lang ako ng padala ng

pera dahil nasa bakasyon pa ang amo ko?

Hay Jenny, bakit di mo pa

kasi sabihin sa pamilya mo sa

Pilipinas para kahit papaano ay

makahingi sila ng tulong doon?

Huwag Anna, ayoko silang mag-aala,

pinasok ko itong ganitong buhay

malalampasan ko din ito. Sige, papasok

na ako, baka dumating pa ang amo ko

at madagdagan pa ung mga pasa ko sa

katawan kapag nahuli niya tayo. Bukas ulit

ah, parehong oras!

O Jenny! Puro pasa ka

nanaman! Sinaktan ka

nanaman niyang walang puso

mong amo!

Okay leave the room. I will be out the

whole day, make sure you just stay

here. I will leave bread and water for

you. Make sure to be productive so

what I’m paying won’t go to waste!

Yes madam.

Psst Jenny! Nandiyan ka na ba?

Anna?! Ano na may

napagtanungan ka na ba?

Good morning madam,

here is your breakfast.

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

PASAPORTE

8

Pagkalipas ng tatlong araw....

Oo, may nakausap ako si “Atong” daw

mula Migrante International? Marami na

siyang natulungan, natawagan ko na siya

kahapon at itetext daw niya ko kung may

balita na!

Salamat naman sa Diyos, sana naman may

magawa nga sila, hindi ko na kaya ang ganitong

buhay. Mas gugustuhin ko pa atang mamatay

nalang kaysa naman naghihirap ako dito ng ganito.

Para akong hayop kung tratuhin. Buti pa ang mga

amo madami nga sila pero mababait naman sa’yo.

Alam ko Jenny, konti nalang kaya natin ito. *Nagring

ang cellphone* Hello? Opo si Anna po ito kayo po

ba si “Atong”? Itetetxt ko po ang address sa inyo

pagkatapos.Sana po matulungan niyo siya ng agaran,

nananakit po kasi ang amo niya at ilang buwan na

rin siyang di napapasuweldo. Sige po, maraming

salamat po.

Oo Jenny! Siya yun sabi niya

gumagawa na sila ng paraan

para makuha ka diyan at iligtas

ng maayos!

Good morning Mrs. Liu, we received

a complaint with regard to Jenny

Santos, your housmaid, we just have

a few questions, may we come in?

Please let us in, we received some

reports about you and we want to

clarify if it is true before we take

some action.

Okay please please come

in. Can I get you anything?

Okay, is Ms. Jenny Ortega

here, is she working for you?

Yes, she is my helper. She is inside

her room resting as she is feeling a

liitle sick today so I allowed her to

sleep and rest for this day.

Help me, I am here inside

Sir please help me!!!!

I am sorry but she is sick,

she as resting as I said.

Can we see her? It

will not take long.

Anna! Iyon na ba si “Atong”?

Salamat po Panginoon!

Why? What can I do

for you?

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

PASAPORTE

9

Tulungan ninyo po ako... Please help

me!! I have never experienced such

things before! Maawa po kayo! Pauwiin

ninyo lang ako okay na... Please let me

go home, sir!!

Sa huling araw ng kaso sa korte, naipanalo ni Jenny at ng Pilipinas ang kanilang kaso. Nakuha niyang muli ang kanyang pasaporte, nabayaran sa kanya ang isang taong suweldo na hindi naibigay sa kanya noon at danyos para sa mga hirap na dinanas niya. Sinagot din ng dating amo ang pamasahe niya pabalik sa Pilipinas. Sa kasong ito, nagtagumpay si Jenny, ang kanyang pamilya, ang Migrante International, at buong sambyanan.

She’s there inside the padlocked room,

madam can you please open that door

or else we will have to force you to go

with us. Please cooperate.

Madam, please pay

me what I deserve!!

I will do anything. I will pay.

Just dont press charges

against me!

We’ll see madam. For now,

you have to come with us for

further investigation.

WAKAS.

Si Jenny ay dinala sa Embahada ng Pilipinas sa Taiwan. Si Mrs. Liu naman ay idinemanda ni Jenny

sa tulong ng Embahada ng Pilipinas sa Taiwan at Migrante International.

fIgHtIng orno fIgHtIng

10

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

FIGHTING OR NO FIGHTING

11

Leksyon: Kapag dating sa bansang pagtratrabahuan piliting alamin ang mga basic at simpleng salita na makakatulong sa araw-araw na pag-uusap.

PAALALA: Ang pag-uusap sa comics na ito ay nasa wikang Phasa Thai, ang opisyal na wika ng Thailand isinalin lang sa Ingles upang mas maunawaan.

Vikki, you stay here inside and don’t go

out okay? I will look for your little brother

outside. Wait for me here.

What Rosa? How can you be so

irresponsible? How can that happen? Wait

for us at home, we’re on our way!

If anything happens to

my only son. I swear

you will pay!

Yes Sir, I will continue looking for him. I am

sorry!! “sia-jai” sir! “sia-jai”!! I am truly sorry!

Ilang oras na ang nakalipas ay hindi pa din mahanap ni

Rosa si Tong. Naisipan niyang sabihin na sa kanyang

mga amo ang nangyari at tumawag ito sa opisina.

Sa Thailand... Nakakilala siya ng mabait

na amo maayos ang naging relasyon nila

hanggang isang araw...

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

FIGHTING OR NO FIGHTING

12

Sa labas ay lahat silang tatlo ay nag-ikot upang

maghanap. May isang kahina-hinalang lalaki ang

lumapit sa amo ni Rosa at sinabing nakita daw niya ang

mga kumuha sa batang lalaki.

What? I saw you stop lying? Did

they pay you? How much is your

share?

Why are you saying that? I am

innocent!

Rosa! Stop answering! Let’s wait to the

police and explain then who really is saying

the truth! Mr. Witness, can you come with us

and help us out. Help me save my son!

I heard the testimony given by the

witness. It makes sense and seems

like he was really at the scene when it

happened, sir.

We are doing our best, sir. We will

investigate thoroughly. For now,

we have to detain Ms. Rosa de los

Santos for questions and observation.

Sir and Madam! You know me! I love

your family very much! I treat your

children, my “alagas” as my own. I can

never put them in danger!!

Of course, I will be glad to be

of help to you and your family!

Yes oficer.

Okay, what I am concerned now

is my son’s safety. Please help

me oficer.I can’t beleive that Rosa can

do this to our son. We treated

her like family!

Ms. de los Santos, please calm down and remain

silent. We are giving you one phone call and

contact your lawyer or whoever you know that

can help you. You don’t know how big of an issue

this is. You will get into jail, I am telling you.

Dumating na din ang mga pulis at isinama

sa istasyon sina Rosa, ang kanyang

mga amo at ang nagpakilalang testigo sa

pangyayari...

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

13

Hirap na hirap naman makipag-usap sa mga pulis

si Rosa dahil kaunting lokal na salita lamang ang

alam niya at di gaanong marunong mag-ingles

ang pulis na kausap niya.

Sa Thailand, ilang araw ang lumipas at wala pa

ring nagyayari sa kaso. Walang bagong testigo at

lalo lamang nadidiin si Rosa habang tumatagal.

Kinabukasan, mayroong tatlong lalaki ang

dumating para kausapin sa Rosa mula sa

kulungan.

Sa mga pandinig ay hirap sumagot si

Rosa, hindi niya lubusang maipahayag ang

sarili dahil sa lenguahe ng Thailand ang

pag-uusap.

Minsan hindi niya alam kung ang pag

translate ng kanyang salaysay ay tama at

may basehan ba.

Sa isang araw ng paglilitis ng kaso... Katabi

ni Rosa ang interpreter niyang Thailander

habang nagbibigay ng pahayag.

Bawat salita ay kailangan pa niyang itanong

at ikonsulta sa interpreter.

Sa Pilipinas, agad na pinuntahan ng inay

ni Rosa ang kaibigang nagtratrabaho sa

Migrante International.

Agad namang tumawag si Mr. Gary, ang

founder ng Migrante sa kanilang chapter sa

Thailand at ipinagbilin ang agarang pag ligtas

at pagtulong sa kaso ni Rosa.

Hello? Inay? Si Rosa po ito!

Huwag po kayong mabibigla pero

nasangkot po ako sa isang kasong

wala naman po akong kinalaman.

Anak, wag kang mag-alala. May awa

ang Diyos. Wala kang kasalanan.

Inosente ka at mapapalaya ka!

Naitawag ko na. Huwag kang mag-alala

magpapadala tayo ng abogado at kukulitin

ang embahada uapang hindi mapabayaan

ang anak ninyo doon.

Maraming Salamat Gary. Sana nga ay

matulungan ninyo si Rosa. Mabait ang

anak ko hindi niya kayang gawin sa alaga

niya yun para lamang sa pera.

Mayroon akong kaibigan na nagtratrabaho sa

Migrante International, tinutulungan nila ang

mga OFW na naghahanap ng hustisya sa

ibang bansa!

May pakiramdam po ako

na isang sindikato ang

nagsangkot sa kin upang

hindi madamay ang

pangalan nila. Mabigat na

kaso ang ibinibintang sa

akin. Litong-lito na ako inay,

hindi ko na po alam ang

gagawin ko!

Tulungan ninyo po ako at ipaalam

sa gobyerno jan para maipaabot

sa embahada dito sa Thailand.

Pasenya na po.

Rosa, kami ang mga tutulong sa iyo. Narinig

namin ang kaso mo dahil dito kay Sarah mula sa

Migrante dito sa Thailand. May kasama kaming

abogado upang gabayan ka sa pagsagot at pag

hawak ng kinasasangkutan mo.

Nako, salamat po. Akala ko po ay

wala nang magtatanggol sa akin.

Inosente ako at ipaglalaban ko ang

pagkatao ko.

Ms. de los Santos, we have heard your

side of the story. Having heard of your

background and current status, in dire need

of money to send your children to school, we

beleive that this was your only way out.

Gary, nangangailangan ako ng malaking tulong.

Nasa kulungan ngayon si Rosa ung anak kong

nagtratrabaho sa Thailand. Napagbintangan kasi

siyang sangkot sa pagkawala ng alaga niya doon.

Tukungan mo naman kami parang awa ninyo na.

Sana nga po inay!

FIGHTING OR NO FIGHTING

Not true, sir!!

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

FIGHTING OR NO FIGHTING

14

You joined the syndicate

to earn money, right?

You joined the syndicate

to earn money, right?

Rosa, let me ask for the last time,

“FIGHTING OR NO FIGHTING?!”

FIGHTING!!!

Itinanong ng abogado kung “GUILTY OR NOT GUILTY” ba si Rosa ngunit

sa pagsasalin ng interpreter ito ang lumabas..

Agad na umingay at nagkagulo sa korte... Nagulat naman si Rosa sa mga reaksyon ng tao. Ipinagtanggol ng abogado ni Rosa ang kanyang nasabi. Ipinaliwanag na isang miskomunikasyon ang sagot na “ighting” ni Rosa. Naging mahirap para sa kaso ang pagkakamaling ito. Patuloy na kinakalampag ng Migrante International na palayain si Rosa dahil hindi naman mapatunayan hanggang ngayon kung tunay nga ba ang pahayag ng nag-iisang testigo. Na naghihirap ang isang Pilipino kahit wala naman itong kasalanan...

WAKAS.

Not true, sir!!

Yes I am sir!!

kontrAtA

15

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

KONTRATA

16

Leksyon: Mag-ingat sa mga kontratang pinipirmahan, alamin ang bawat salita at siguraduhing tama at patas ang lahat ng nilalaman.

PAALALA: Ang pag-uusap sa comics na ito ay nasa wikang Hangul, ang opisyal na wika ng South Korea isinalin lang sa Ingles upang mas maunawaan.

Si Angie ay isang dalaga na mayroon sanang

maliwanag na kinabukasan. Isa siya sa mga

pinaka matalino at magandang mga babae sa

kanilang barrio. Kakatapos lang niya ng high

school nang mabuntis. Ang kanyang kasintahan

noon ay hindi pinagutan ang naging anak nila.

Anak! Malapit nang mag-aral

yang si Junior. Hindi na kaya ng

Itay mo na sagutin ang iba pang

gastusin. Pambili nga lang ng

pagkain e, kulang na kulang na!

Alam ko naman po yun inay. Ang laking

pasasalamat ko po sa inyo na hinayaan

ninyo kami ng anak ko na tumira dito sa

kabila ng laki ng kasalanan na gawa ko

ilang taon na ang nakakaraan.

Nako salamat naman sa Diyos

anak! Giginhawa na rin ang buhay

natin lalo na si Junior. May pag-asa

na tayong makaahon sa hirap.!

Talaga po inay! Sekretarya na po

ata ang anak ninyo. Sa Korea pa!

Hayaan ninyo pagka suweldo ko

ay ipadadala ko sa inyo agad!

Inay! Inay! Pumirma na po ako ng

kontrata kanina! Tuloy na tuloy na ang

pag-alis ko sa isang linggo patungong

Korea. Sabi po magiging sekretarya

daw ako eh!

Huwag mo isipin iyon anak, basta

alagaan mo ang sarili mo pagdating

doon. Huwag mong hayaang api-apihin

ka doon ah! Nakatapos ka ata ng

kolehiyo no!

Tama yan anak, bakit di mo subukang

mag-abroad? Nandito naman ako para

alagaan si Junior. Walang mangyayari sa

atin lahat dito kung puro aasa nalang tayo

sa kulang na kita natin araw-araw

Ano ka ba anak ka namin at apo

namin si Junior. Lahat gagawin

namin para matulungan kayo.

Salamat po, hulog po talaga

kayo ng langit sa akin Tita Mae.

Huhulugan ko po kayo buwan-

buwan kapag nakuha ko na ang

suweldo ko.

Huwag mong isipin yun. Basta

ba maggawa mo ng maayos ang

trabaho mo. Siya, mauna nako

sa’yo alam mo na naman ung

mga detalye ng pag-alis mo.

Opo inay, nagbabalak nga po ako na

mag resign na sa trabaho ko dahil

napaka liit talaga ng sahod. Ni pang

baon at pangkain ni Junior hindi

kakasya yun kapag nag-aral na siya.

Makalipas ang ilang linggo, nakakilala si Angie

ng isang recruiter na willing pa hulugan ang

kanyang placement fee at pamasahe abroad.

Dito, agad na pumirma ng kontrata si Angie sa

pag-aakalang malaking hakbang ito para sa

pangarap nilang buong pamilya.

Lingid sa kaalaman ni Angie na kabaliktaran ng

mga pangako ng recruiter ang mga nakasulat

sa papeles dahil hindi naman siya nakaiintindi

ng salita at sulat na Hangul or Korean...

Sa bahay nila Angie....

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

KONTRATA

17

Pagkalipas ng isang linggo, sinundo na ni Tita

Mae si Angie sa kanilang tahanan, nahirapan

man magpaalam sa anak at pamilya masaya pa

din si Angie dahil alam niyang para sa ikabubuti

nilang lahat ito.

Nagtaka si Angie kung bakit siya dinala sa isang

malaking bahay. Ang sabi sa kanya ni Tita Mae

noong nasa Pilipinas ay sa loob ng building ng

kumpanya ay mayroong mga kwarto para sa

empleyado nila.

Nagulat man si Angie sa klase ng trabahong

kanyang inabutan ay wala na rin siyang

nagawa. Inisip niya ang mga utang na

kailangan niyang bayaran kay Tita Mae, ang

mga pinangako niya sa kanyang pamilya

sa Pilipinas.

Sa loob ng bahay...

Padating sa Korea ay mayroong lalaking

sumundo kay Angie, hawak ang panagalan

niya sa isang board...

Nay, Tay, at Junior, ‘wag niyo kong

aalalahanin kayang-kaya ko ang buhay

doon. Tatawag at susulat pa din ako!

Pag nagkapera na eh makapag internet

para magkita tayo sa bidyo kahit papano!

Mahal na mahal ko kayo!

Excuse me sir, what are we

doing here? I was told that I

will be given a room inside the

building I will be working at?

I will pay you 200,000 KRW as my

helper. Your job is to work from

3:30am until the time we sleep. Just

do whatever we ask you to and we will

be okay. Clean, cook and the usual.

200,000 KRW, sir? Are you sure?

Thank you, I will do my best sir!

What? Maid? Secretary sir

not housekeeper.

Yes please come with me

and follow me. I will take you

to your workplace.

No, no, no.

Excuse me sir, I am Angie

Bautista from the Philippines.

That’s my name on the board.

What? Sorry no English.

Only little. Korean please.

Housekeeper you?

Yes Sir, I am.

*In Korean* Okay thank

you, Kim. You are Angie?

*In Korean* Sir, your new

housekeeper is here already.

Ready for your instructions.

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

KONTRATA

18

Sa kwarto ni Anna habang nag-aayos ng mga

gamit mula sa maleta ay tuwang-tuwa si Angie...

Maayos naman ang naging trabaho at

pakikitungo ni Angie sa kanyang pinagsisilbihan

na among lalake at anak nito, maliban lamang sa

mahigpit, mataas ang tingin sa sarili at masungit

na among babae ni Angie.

Ilang araw na, napapansin ni Angie na lalaong

humigpit at lumupit ang kanyang among babae sa

kanya. Laging mainit ang dugo nito pag nakikita siya.

Sa sobrang pagod at pagkainis sa kanyang among

babe dahil sa mga pinaggawa nito napalakas ang

boses ng pagsagot.

Sa unang pagtanggap niya ng suweldo, agad

niyang pinapalit ang 200,000 KRW sa Money

Changer at doon ay nagulat siya nang...

Pagbalik sa bahay ni Angie...

Nako 200,000 KRW? Mas malaki siguro

yun sa 500 na dolyares na ipinangako

nu Tita Mae sa akin. Magkano kaya sa

Peso iyon? Marami pa sigurong sosobra

doon pag nabyaran ko ng 10,000 buwan

buwan si Tita Mae! Salamat naman! 200,ooo KRW e 200 US Dollars lamang

pala ibig sabihin kulang Php 8,000 lang

ang maipapadala ko. Mga gastusin ko pa.

Wala pa sa kalahati nito ang ipinagako

sa akin. Paano ko mababayaran aking

mga utang!

Excuse me Madam, I work for 20

Hours a day here at home and I am

only paid half of what I was promised.

Can I ask for an increase? My family

in the Philippines needs it badly.

What are you saying? You have not

even been here for over a month and

you’re asking me for an increase?

Work harder and I will pay you better!

You monkey! We feed you for free!

Angie!

Angie!!

Angie!!!

Angie!!!

Yeeeeesssss madam!Okay madam, I am sorry.

I will continue working.

Angie! You stupid woman! Clean

the kitchen it’s very messy!!

Angie! You illiterate woman! What

is this dust on top of the table?

have visitors later! Stupid really!

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

KONTRATA

19

Tinawagan ni Angie ang kanyang Pilipinang kaibigan na

nagtratarabaho rin malapit sa kanila. Agad naman itong

dumating at dinala si Angie sa isang bahay na puno ng

miyembro ng Migrante sa Korea.

Sa tulong ng mga Pilpino, nag-ambag sila para makauwi

sa kanyang pamilya si Angie at doon nalang manirahan

muli kasama ng kanyang Pamilya.

How dare you shout at me? I will ire you, just wait and see. Even my husband

who likes you will allow me to do so and

punish you!

Do not do that madam! I did not

mean to raise my voice I was just

tired!

Umalis nalang kayo ako dito? Hindi

ko na kaya tiisin si Madam. Paano

na ang malaki kong utang? Ano ang

ibabayad ko kay Tita Mae? Sa tuition

ni Junior? Anong mukhang ihaharap

ko sa aking pamilya?

Angie! Have you seen my ring and

necklace? I asked you to clean my

room earlier and now I cannot ind them anymore!

Madam, you always keep your

things nefore I enter your room.

That cannot be me!

You thief! Leave this house or

else I will call the police and

deport you!! Leave!

Do not do this to me Madam. I

have no money and nowhere

to go here!

Leave! Before I report

you! You thief!

WAKAS.

HArASSMent

20

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

HARASSMENT

21

Leksyon: Maging mapanuri sa bansang pagtratrabahuan. Alamin kung sino at saan pupunta kung sakaling may mangyari o mapaalis sa trabaho ng wala sa oras.

Si Marian ay dating guro sa Pilipinas. Nang

magtanggal ng tauhan ang eskwelahang

pinagtratrabahuhan ay nasama siya sa mga

nawalan ng trabaho. Kinailangan niyang

maghanap agad ng ibang propesyon para sa

kanyang amang may sakit.

Kinabukasan sa Malate ay nakipagkita siya

sa kanyang recruiter na nakilala habang

naghahanap sa mga sunod sunod na traveling

at recruitment agencies.

Itay, huwag po kayong mag-alala,

nakahanap na ako ng recruiter sa

Malate na makakatulong sa akin

na makaalis ng bansa agad upang

magtrabaho sa Singapore.

Napakainit nanaman ng sikat ng

araw! Hay buhay nga naman. Guro

ka nga, may pinag-aralan wala

namang opurtunidad dito sa bansa

natin!

Tama ka diyan, kung hindi ko lang

kailangan pag-aralin ang dalawa kong

nakababatang kapatid di sana dito

nalang ako nagsilbi bilang nurse. Mga

kababayan pa natin ang natutulungan ko.

Konting tiis nga lang kung hindi

kailangan ng pampagamot sa tatay

ko e di naman ako aalis dito. Ang

hirap kaya mamuhay ng mag-isa!

Nako salamat naman po kung

ganun! Sana ay maganda ang

puntahan ng mga ito! Sarah sa’yo

din makakahanp ka din sa madaling

panahon.

O siya Marian, ideposito mo nalang

ang down mo sa akin at ang mga

susunod e sa suweldo mo na?

Napag-usapan na naman natin yan.

Sarah, ikaw naman sobrang higpit

ngayon at mahirap maghanap sa

gusto mong pasukan. Huwag kang

mag-aalala makakahanp din tayo.

O Marian at Sarah ang aga ninyo naman!

Marian may good news ako sayo nahanap

na kita ng trabaho sa Singapore, dalawang

taong kontrata bilang guro kaya lang ang

papeles mo e panandaliang “Visit Pass”

lamang pwede mo naman ayusin yun

pagdating doon!

Sayang nga. O, ayan na pala si Tita

Martha sana may mabuti siyang

balita sa atin.

Huwag niyo po sabihin yan Itay. Kung

di po dahil sa pagsisikap ninyong

mairaos ang pag-aaral ko hindi po

ako nakapag-aral at naging guro.

Siyempre naman po! Kayo pa! Basta ba

magpagaling kayo e, kakayanin ko ano

mang trabaho ang ibigay sa akin doon!

Basta kung may kailangan kayo isang

tawag lang at pipilitan ko pong tugunan.

Sige siya, gumgabi na maaga ka

pang pupunta ng Malate bukas diba?

Matulog na tayo! Mag almusal ka

muna bago ka umalis bukas para

hindi ka mahilo sa init ng panahon

habang naghihintay.

Tungkulin ko iyon sa iyo bilang ama mo. Ang

inay mo ay nawala ng maaga kaya kayong

mga magkakapatid nalang ang meron ako.

Pagpunta mo sa Singapore ay wag mong

kakalimutang tumawag at sumulat dito sa amin

para ‘di ka naman namin masyadongma miss!Maraming Salamat anak, lahat na ng

problema ng ating pamilya ay pasan

mo na. Hindi ko talaga alam ang

gagawin ko kung wala ka.

Oo nga naman, ako nakapagtapos

ng nurse pero ang uwi naman e

caregiver!

Marian, ang alis mo pala e dalawang

linggo na magmula ngayon.

Alam ko yun, good luck ah! Kayang

kaya mo yan!

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

HARASSMENT

22

Itay!! Boy! Bea! Nabigyan na ako

ng trabaho sa Singapore! Malapit

na akong umalis! Mabibili ko na ang

mga gusto ninyo basta alagan ninyo

ang itay mabuti ah!

Itay, magpagaling po kayo para sa

akin. Kapag nakaipon na po ako e

dadalhin ko kayo doon para ipasyal

sa Universal Studios kasama yung

dalawang bata! Pangako yan!

Wala tayong panahon para maging

maselan sa hirap ng buhay! Eto na

ung address ng bahay sumakay

ka nalang ng taxi pagdating mo at

ang amo mo na ang bahala sa’yo

pagkatapos.

How was your light? I am Mrs. Elaine Chan, your employer, my husband Gary is

at work. Your job will be very easy because

we are only two in this big condominium.

You just cook food, clean, do the grocery

and some errands. You can do that right?

Housekeeper sa isang bahay ng mag-

asawa. Payag ka pa doon? Malaki din

naman ang sahod, isang taong kontrata at

madali lang ang trabaho dahil mag-asawa

lang. Alalahanin mo ang laki ng inutang

mo para sa pamasahe at placement fee,

wala ka din pagpipilian, ito na ang pinaka

madaling solusyon.

O Marian, biglang may tumawag sakin mula

Singapore at sinabi na napakahigpit ngayon

bago tumanggap ng mga guro. Ang dami

pang mga test at permit na kailangan kunin.

Pero naisip ko, dahil ngayon na ang alis mo

wala tayong magagawa kung hindi pumayag

sa isa pang alok ng ahensya doon.

Pag-uwi ni Marian sa bahay nila sa Tondo,

ay agad niyang binalita na may nakuha na

siyang tranaho at aalis na dalawang linggo

mula ngayon.

Sa NAIA 1, nagkita si Tita Martha at

Marian.

Pagdating ni Marian sa Sinagapore... Binayaran ni Mrs. Chan ang taxi at

sinama na niya paaakyat ng malaki at

mamahaling condominium si Marian.

Siyempre naman po ate! Itay!

Aalagaan ka namin ng mabuti!

Nako naman anak, mag-inagt ka

doon at saka na natin isipin yan.

Salamat at mahal kita, anak.

Mahal ko din po kayo! Baka mahuli

ako at mauuna na po ako. Bye Itay,

Boy at Bea! Magpakabait kayo ah!

Nako, talaga po? Ang hirap naman

noon! Ano naman po yung isa

pang inaalok?

Tita Martha, guro po ako, hindi

ako nag-aral para maging

housekeeper! Pero tama kayo

baon na baon na ako sa utang.

O sige ho, mukhang wala na rin

naman akong magagawa dahil

kailangan ko kayang bayaran pati

na ang mga inutangan ko para sa

pamasahe at placement fee. Sige

po, babalitaan ko nalang kayo!

Mr. Driver, here is the address I

want to go. Please bring me there.

Okay madam, please fasten your

seatbelt and I will bring you there.

Really? Okay sir I just need to

wait for someone to pay you , I

am sorry wait a minute.

Marian Cruz from the Philippines?

We are here already.

Yes madam.

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

HARASSMENT

23

Here is your employment contract you

will be paid 300 US Dollars monthly.

Your stay and and food will be free.

You have one year with us and if my

husband and I are contented with your

work we will extend and increase your

employment here.

Naging maganda ang pakikitungo ng amo ni

Marian sa kanya. Lalo na ang babaeng amo,

hindi sila mahigpit at pinapayagan siyang mag

day-off kapag linggo.

Ang lalaking amo na si Gary simula palang

noong unang pagkakita kay Marian ay

lagi na niyang tinitignan ng matagal,

sinusubakang bolahin at sabihan ng

matatamis na salita kapag hindi nakatingin

o wala ang asawa. Hindi naman ito

pinapansin ni Marian dahil napalapit na ito

kay Mrs. Chan.

Habang naglalakad palabas ay inabutan

ng Migrante International Flyer si Marian

at iniligay ito sa bag nang hindi tinitignan.

Pagkauwi ni Marian ay inayos niya na

nag mga pinamili sa kusina. Napansin

niyang walang tao sa bahay.

Narinig ng dalawa na may nag door bell at

biglang umalis at pumasok na si Mr. Chan.

Takot na takot naman si Marian na inayos

ang sarili at binuksan ang pinto.

Sa pagtratrabaho ni Marian, may ilang Pilipino

na siyang nakilala sa Singapore. Nagkikita

sila tuwing linggo para magsimba sa isang

Katalikong Siabahan na puro Pinoy ang

pumupunta. Dito namimigay ng lyers at cards ang iba’t ibang grupo para makakuha ng mga

miyembro.Sir and Madam, I will just attend mass

and then go the grocery right after.

Sure Marian, it’s a Sunday take

your time, right Gary? She can relax

hahaha!

Yes, there’s no problem with that.

Thank you very much

and see you later!

Hay, ang sarap makinig ng misa.

Para ka lang nasa Pilipinas!

Oo nga eh, nakakamiss tuloy sa

atin!

Tiis lang atleast kahit papaano

maayos ang kita natin dito!

Sir! What are you doing?

You wanna do something? My wife

isn’t here?! It will be fast and no one

will know!

Boo!

How dare you Sir? You have a very

loyal and beautiful wife! Stop it!

Don’t touch me!

You’re home already? How early!

Have you eaten? What about Gary?

Yes madam.

Come on! Don’t be too shy

it’s just us here!

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

HARASSMENT

24

Sa kinagabihan, nang tulog na si Mrs.

Chan, pumasok si Gary sa kwarto ni

Marian.

Sa takot sa nakitang galit ni Mrs. Chan

ay nagmadaling umalis si Marian, dala

lamang ang isang maliit na bag. Wala

siayng cellphone, at walang pera.

Tinawagan ni Marian ang numero

niyang nakita gamit ang cellphone

ng isang dumaang hindi naman niya

kilala.

Sa lakas ng sigaw ni Marian, nagisng

si Mrs. Chan at narinig lalo ang ingay

sa kwarto ni Marian.

Sa kwarto ni Marian...

Marian, let’s do it my wife is

sleeping!

How dare you do this to me?

After everything I have showed

you? I was very good to you!

Hello? Sa Migrante ba ito? Maari

ninyo ba akong tulungan? Napalayas

ako ng amo ko sa mali pong bintang.

Wala po akong matuluyan. Hindi ko po

talaga alam kung saan ako pupunta.

No sir, please don’t do it! No sir!

No sir, please stop it! You are

married. I cannot do it your

wife has been very good to

me. NO! NO! STOP IT SIR!

It’s ine let’s do it!

QUIET!

Marian! My wife is just near this

room. I can’t do it, I lover her too

much!

Stop it! Leave this place before I

report you to the police! Before I do

something bad to you

Ano ba itong nagyari sa akin?

Saan ako pupunta, wala akong

kapera pera!

Excuse me sir, can I borrow your

cellphone I just need to make a call,

it will be very quick.

Are you okay miss? Sure, here it is.

Nasaan ka? Anong

pangalan mo?

Tutulungan ka namin.

Huwag kang mag-aalala.

No madam! You are

misunderstanding

the situation!

BUMALIK SA MGA NILALAMAN

HARASSMENT

25

Sinundo si Marian ng dalawang tao mula sa Migrante at kinupkop ito. Pinatira sa

bahay at pinakain hanggang macontact ang pamilya sa Pilipinas at mapawi na sa

bayanMasakit man ang naging kapalaran ay tinanggap na lamang ni Marian ang nagyari. Hindi man niya natupad ang pangako sa pamilya ay mas kontento na siya ngayon na kasama sila at nabubuhay sa pang-araw araw na sapat na kita. Hindi nga naman lahat ay nadadaan sa pera, aanhin mo ang pera kung ang dangal at pagkatao mo naman ay tinatapakan at pinipilit na sirain ng ibang tao.

WAKAS.