Andrzej MartynuskaWojewódzki Urząd Pracy w Krakowie

50+na małopolskim rynku pracy.

Skala, podejmowane działania, efekty.

Kraków, 20-21 października 2011 r.

DLACZEGO INTERESUJE NAS SYTUACJA OSÓB W WIEKU 50+?

DEMOGRAFIA malejąca liczba urodzin, wydłużająca się przeciętna długość życia.

NIEKORZYSTNY WSKAŹNIK WSPARCIArelacja pomiędzy generacjami: pracujący utrzymują emerytów

OBNIŻAJĄCY SIĘ WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA W GRUPIE WIEKOWEJ 50+ skorelowany Z REPARTYCYJNYM (dominującym do niedawna w krajach europejskich) modelem ubezpieczenia emerytalnego

Postępujący proces starzenia się Polaków przyczyni się do stopniowej zmiany "układu sił" w społeczeństwie

W 2008 r. co szósty Polak ma więcej niż 50 latW 2030 r. co trzeci Polak będzie miał więcej niż 50 lat

Obecnie średni wiek mieszkańca Polski wynosi 37 lat. Do 2030 roku wzrośnie do ponad 45 lat z tendencją do dalszego wzrostu.

1

2

3

START MŁODYCH

WIĘKSZA AKTYWNOŚĆ KOBIET

DŁUŻSZA AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA

AKTYWIZACJA NIEPEŁNOSPRAWNYCH

REZERWY WZROSTU ZATRUDNIENIA

OD PRZEDSZKOLA DO …

POPULACJA MAŁOPOLSKI – 3 310 094 mieszkańców:

67%

16,2%

16,8%

33%

Osoby w wieku do 49 lat

Osoby w wieku 50 lat i więcej

w tym osoby w wieku 50-60/65 lat

w tym osoby w wieku poprodukcyjnym (powyżej 60/65 lat)

536 tys. osób

ŚWIATOWY WSKAŹNIK POTENCJALNEGO WSPARCIA(czyli liczba osób między 15 a 64 rokiem życia, które jako potencjalni pracujący utrzymują emerytów)

• 1950 r wskaźnik 12 : 1 (na 100 pracujących przypadało 8 emerytów, czyli na jednego emeryta pracowało 12 osób)

• 2000 r obniżenie do poziomu 9 : 1 (na 100 pracujących - 11 emerytów)

• 2008 r. obniżenie do poziomu 4,9 do 1 (na 100 pracujących – 20 emerytów)

• PROGNOZA dla POLSKI W ROKU 2035 RELACJA BĘDZIE WYNOSIŁA 2:75 DO 1

Czyli 100 pracujących będzie utrzymywało 36 emerytów

RELACJE POMIĘDZY GENERACJAMI

W roku 2010:w Małopolsce na 4 pracujących przypada 1 emeryt

Źródło: Procesy demograficzne w Polsce a wyzwania wobec polityki gospodarczej, SGH

POLSKA - NAJNIŻSZY WSKAŹNIK W GRUPIE

50-54 LATA ORAZ 55-59 LAT

DEZAKTYWIZACJA W POLSCE: 57-58 LATDEZAKTYWIZACJA W MAŁOPOLSCE : 54 LATA

EUROPEJCZYK PRACUJE ŚREDNIO 7 LAT DŁUŻEJ OD MAŁOPOLANINA

WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA W GRUPIE 50+

POLSKA UE (2006)

EUROPA POLSKA MAŁOPOLSKA

WSKAŹNIK ZATRUDNIENIA

AKTYWNOŚĆ ZAWODOWA

WIEK DEZAKTYWIZACJI

ZAWODOWEJ

STOPABEZROBOCIA

KSZTAŁCENIEUSTAWICZNE - 2009

50+ 32,1% 50+ 29,9%ŚREDNI 50,4%

50+ 30,0%ŚREDNI 50,0%

50+ 34,2%ŚREDNI 57,6%

50+ 31,8%ŚREDNI 55,1 %

50+ 27,6%ŚREDNI 54,3%

61 LATKobiety 60,4 LATMężczyźni 61,4 LAT

57-58 LATAKobiety 54 LATAMężczyźni 61 LAT

54 LATAKobiety 53 LATAMężczyźni 54 LATA

9,5% 4,7% 4,1%

6,0%6,4% 6,2%

ŚREDNI 52,3%

Dane za rok 2009

Poziom ukończonego w ykształcenia w 2009 r

05

101520253035

dokt

or

wyż

sze

(mag

iste

r)

wyż

sze

(inży

nier

licen

cjat

)

polic

ealn

e

śred

nie

zaw

odow

e

śred

nie

ogól

noks

ztał

cące

zasa

dnic

ze z

awod

owe

pods

taw

owe

ukoń

czon

e

bez

wyk

szta

łcen

ia/p

odst

awo

we

nieu

końc

zone

w % Polska

Małopolska

Status społeczno - zawodowy w roku 2009

0102030405060

prac

owni

cyse

kt.

publ

iczn

ego

prac

owni

cyse

kt.

pryw

atne

go

pryw

atni

prze

dsię

bior

cy

roln

icy

renc

iści

emer

yci

bezr

obot

ni

inni

bie

rni

zaw

odow

o

Polska

Małopolska

ŹRÓDŁO: DIAGNOZA SPOŁECZNA 2009

50+

Czas pozostawania bez pracy osób 50 +

14%

15%

23%

13%

26% 9% do 1 miesiąca

1-3 m-cy

3-6 m-cy

6-12 m-cy

12-24 m-cy

pow.24 m-cy

MAŁOPOLSKA - GŁÓWNE TENDENCJE

Co 3 bezrobotny 50+ pozostaje bez pracy powyżej 12 miesięcy

KSZTAŁCENIA PRZEZ CAŁE ŻYCIE W KONTEKŚCIE WIEKU

Uczestnictwo w kursach, seminariach, konferencjach, instruktażach, prywatnych lekcjach, studiach podyplomowych lub w innych formach kształcenia pozaszkolnego w ciągu ostatnich

12 miesięcy a wiek badanych

0,9%

2,9%

11,6%

13,8%

20,1%

26,3%

30,3%

0 5 10 15 20 25 30 35

18-24 lat

25-34 lat

35-44 lat

45-54 lat

55-64 lat

65-74 lat

Powyżej 75 lat

DLACZEGO GENERACJA 50+ CHARAKTERYZUJE SIĘ NISKĄ AKTYWNOŚCIĄ

ZAWODOWĄ?WYMIAR EKONOMICZNY: • przejście na wcześniejszą emeryturę – pewność wynagrodzenia• praca w szarej strefie

CZYNNIKI DEMOGRAFICZNE:• konieczność opieki nad osobami zależnymi (nad wnukami ale też nad swoimi rodzicami)• zły stan zdrowia / niepełnosprawność• wykształcenie, kwalifikacje niedostosowane do oczekiwań pracodawców, rynku pracy

WYMIAR PSYCHOLOGICZNO–SPOŁECZNY: • osoby często stają się niewolnikami swojego wieku i mitycznych ograniczeń, które rzekomo podążają za metryką.• błędnie twierdzą też, że zabierają pracę dobrze wykształconym młodym ludziom wchodzącym po raz pierwszy na rynek pracy

POLITYKA ZATRUDNIENIOWA DLA OSÓB W WIEKU 45 LAT I WIĘCEJ

45+ 55+ 60+

RÓŹNICA 15 LAT I WIĘCEJ

KSZTAŁCENIE USTAWICZNE

PRZEKWALIFIKOWANIE (NOWY ZAWÓD)

UZUPEŁNIENIE, MODERNIZACJA KWALIFIKACJI

POTWIERDZANIE KWALIFIKACJI UZYSKANYCH DROGĄ NIEFORMALNĄ

POLITYKA ZARZĄDZANIA WIEKIEM

ELASTYCZNE FORMY ZATRUDNIANIA

POMOC W POGODZENIU PRACY Z OBOWIĄZKAMI WYNIKAJĄCYMI

Z OPIEKI, STANU ZDROWIA

PRAWO ZACHĘCAJACE PRACODAWCÓW DO ZATRUDNIANIA OSÓB PO 55 ROKU ŻYCIA

ZACHĘCENIE PRACOWNIKÓW DO UTRZYMANIA AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ

(UBEZPIECZENIOWY SYSTEM EMERYTALNY)

ELASTYCZNE FORMY PRACY DOSTOSOWANE DO WIEKU

PRZEKAZANIE DOŚWIADCZENIA (WYKORZYSTANIE RELACJI

MISTRZ-UCZEŃ)

SILVER ECONOMY

ZAPEWNIENIE MOŻLIWOŚCI ODPOCZYNKU I PRZERW

DLA POPRAWY DOBROSTANU POLSKICH SENIORÓW NIEZBĘDNE JEST CAŁOŚCIOWE PODEJŚCIE

I WSPÓŁPRACA WSZYSTKICH INTERESARIUSZY

INICJATYWY SŁUŻACE ZATRZYMANIU PRACOWNIKÓW

WSPARCIE PRACOWNIKÓW

POLITYKI DOTYCZACE ZATRUDNIENIA W TYM ZARZĄDZANIE WIEKIEM

ROZWÓJ KADR

ZATRUDNIENIE I PROGRAMY SPOŁECZNEPROGRAMY SZKOLENIOWEPROGRAMY GOSPODARCZE

PROGRAMY ZDROWOTNE

ŹRÓDŁO: RAPORT KAPITAŁ INTELEKTULANY POLSKI, WARSZAWA 2008

PROCESY PROCESY I PLANOWANIE I PLANOWANIE W FIRMACHW FIRMACH

POZYTYWNE POZYTYWNE EFEKTY DLA EFEKTY DLA WSZYSTKICHWSZYSTKICH

PROGRAMY RZĄDOWE,PROGRAMY RZĄDOWE, REGIONALNE I REGIONALNE I

LOKALNELOKALNE

ŹRÓDŁO: RAPORT KAPITAŁ INTELEKTULANY POLSKI, WARSZAWA 2008

PROGRAMY I PROJEKTY DLA GRUPY OSÓB 45/50+

W MAŁOPOLSCE

Od początku realizacji udział w projektach rozpoczęło

ponad 246 tys. osób

z czego zostało objętych wsparciem:• 7 258 osób w wieku 55+ (co stanowi 3%)• 20 777 osób w wieku 50+ (co stanowi 9%)• 32 094 osoby w wieku 45+ (co stanowi 13%)

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Stan danych na 30.06.2011

Średnio wsparcie na osobę 45/50+ w ramach PO KL:

5 500 zł

Dla osób 50+ Dla osób 50+ 2007-2011: 2007-2011: 9090 projektówprojektów

dla: dla: 20 777 osób20 777 osób na kwotę: na kwotę: 102 751 tys. zł.102 751 tys. zł.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki

Program Operacyjny Kapitał LudzkiOdsetek osób 50 i więcej, które dostały wsparcie

z POKL w stosunku do ludności powiatu w tym wieku

Liczba osób 50+ objęta wsparciem w ramach PO KL stanowi 3,3% populacji Małopolski w wieku 50+.

Najwięcej wspieranych osób w wieku 50+ było w powiatach: m. Nowy Sącz i proszowickim (po 5%),

a najmniej w powiecie limanowskim (1,5%).

Udział osób 50+:• w działaniach skierowanych do bezrobotnych, biernych zawodowo i z zakresu promocji przedsiębiorczości – 12% wszystkich uczestników

w działaniach z zakresu integracji społecznej – 17% w projektach dot. podnoszenia kwalifikacji – 20%

Obszary Tematyczne:1.Godzenie życia prywatnego i zawodowego.2.E-zdrowie i samodzielność pacjenta.3.Strategia ekonomiczna wobec starzejącego się społeczeństwa.4.Włączenie społeczne i cyfrowe.5.Przedsiębiorczość społeczna.6.Wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego.

Główne rezultaty dla Małopolski:•Opracowanie Strategii „Wyzwania dla Małopolski w kontekście starzenia się społeczeństwa”•Opracowanie rekomendacji dla polityk regionalnych wypracowane przez partnerów, beneficjentów i ekspertów, które zostaną przekazane do Komisji Europejskie.

Podprojekt Silver Academy - realizowany przez Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie:Celem projektu było wsparcie rozwoju lokalnego sektora małych i średnich przedsiębiorstw przez zapewnienie alternatywnych modeli przedsiębiorczości dla osób powyżej 50 roku życia.

Projekty Samorządu Województwa dla 50+ w Małopolsce - przykłady działańProjekt - PEOPLE

Projekt - Aktywni do emerytury i nie tylko…

Cel projektu:Podtrzymanie aktywności zawodowej osób z grupy 50+ poprzez przygotowanie ich do pełnienia roli coacha w miejscu pracy

Główne działania:1. Promocja korzyści wynikających z zatrudniania 50+ w roli mentorów;2. Szkolenia uczestników z zakresu: zarządzania karierą własną i innych, kompetencji społecznych, mentoringu i coachingu celem zwiększenia konkurencyjności osób 50+ w miejscu pracy 3. Mentoring i coaching uczestników projektu dla młodszych pracowników oraz wymiana doświadczeń.

Projekty Samorządu Województwa dla 50+ w Małopolsce - przykłady planowanych działań