ANALIZA PRZEDSIĘWZIĘĆPrzedsięwzięcie jest obiecujące, gdy spełnia

następujące założenia:Oczywista wartość dla klienta

Rynek o odpowiednich rozmiarach

Wykonalność i rentowność

Wystarczający stopień innowacyjności

Pomysł

Wyznaczenie celów i terminów

ich osiągnięcia

Biznes plan

Powstanie przedsiębiorstwa realizującego zamierzone cele

Przedsiębiorstwo - zespół osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług - a zatem podejmowanym przedsięwzięciem gospodarczym - i wytwarzania w ten sposób nowych wartości, tworzących w sumie dochód.

Dobrze sporządzony biznes plan będzie przydatny podczas

realizacji przedsięwzięcia, ułatwi Ci również pozyskanie środków

z zewnątrz na jego realizacje.

Planowanie biznesowe

Planowanie finansowe

Przy opracowywaniu założeń do przedsięwzięcia warto:

Poznać opinie jak największej liczby zaufanych osób odnośnie naszego pomysłu Odpowiedzieć na pytanie, czy mój pomysł spełnia przedstawione wcześniej

założenia Zastanowić się kto będzie kupował nasz produkt/usługę Zastanowić się dlaczego klienci wybiorą właśnie mój produkt – co sprawia, że

moja oferta jest lepsza niż oferta konkurencji Wiedzieć jaką przewagę będzie mieć przedsiębiorstwo nad konkurencją i czy

przewaga ta będzie trudna do skopiowania Odpowiedzieć na pytanie jakie są niezbędne nakłady finansowe na realizację

przedsięwzięcia i z jakich źródeł będą one pochodzić Zastanowić się z jakimi kwalifikacjami potrzebuję pracowników, czy będę miał

kłopoty, żeby ich znaleźć Zastanowić się jakiego majątku będę potrzebował do prowadzenia działalności, w

jaki sposób będę go wykorzystywał Zaplanować moment, od którego przedsięwzięcie zacznie się opłacać

Planowanie biznesowe – zaprojektowanie systemu biznesowego przedsiębiorstwa, który będzie narzędziem realizacji założonych

celów.System biznesowy – sposób przebiegu działań w ramach komórek struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa, ludzi ją tworzących, majątku wykorzystywanego w procesie gospodarowania, które służą osiągnięciu założonych celów.

Ogólny system biznesowy przedsiębiorstwa:

Badania i rozwój Produkcja Marketing Sprzedaż Obsługa/serwis

Cechy dobrego systemu biznesowego:

Odpowiada potrzebom konkretnego przedsięwzięcia, dostosowany jest do wymogów branży

Przejrzysty, jak najmniej skomplikowany Odpowiada naszym możliwościom finansowym Optymalizuje przebieg procesów w nim zachodzących Umożliwia osiągnięcie założonych celów

System biznesowy jest częścią środowiska, w którym będziesz działał, tą częścią, na którą masz największy wpływ, która bardzo ułatwia osiągnięcie założonych

celów.

Obszary planowania biznesowego:

Struktura organizacyjna/ludzie

- przyporządkowanie zadań do odpowiednich komórek organizacyjnych i ludzi je wykonujących

- ustalenie odpowiedzialności i kompetencji pracowników na poszczególnych stanowiskach

-ustalenie hierarchii w organizacji

Majątek

-struktura majątku

-sposób gospodarowania majątkiem

Produkt/usługa

-technologia

-innowacje

-zaopatrzenie

-gospodarowanie zapasami

Sprzedaż/marketing

-kanały dystrybucji

-obsługa/serwis

-marketing

-polityka cenowa

Otoczenie

-ochrona środowiska

-„interesariusze”

-konkurencja

Koncepcja jednoczesnego planowania wszystkich sfer działalności firmy

Założenia do planu

przychody

koszty

majątek trwały

majątek obrotowy

zobowiązania

kredyty

kapitały własne

wynik i polityka jego podziału

Przewidywane zmiany sytuacji finansowej firmy

prognoza rachunku wyników

prognoza bilansu

prognoza przepływów pieniężnych

Rola planowania finansowego w planowaniu przedsięwzięć

CELE

PLAN REALIZACJI

ZASOBY PIENIĘŻNE

- wzrost sprzedaży- wdrożenie nowej technologii- poprawa jakości- redukcja kosztów produkcji- rozszerzenie asortymentu- itp.

- zmiany organizacyjne- inwestycje w majątek trwały- konieczność zatrudnienia nowych ludzi- zwiększone nakłady na marketing- program badań i rozwoju

- wydatki niezbędne do zrealizowania planów- środki własne- potrzeby zewnętrznego finansowania- spodziewane efekty realizacji planów

Planowanie finansowe w ujęciu kasowym

Rachunek wynikówhistoria prognoza

2002 2003Sprzedaż 679 815 Koszty zmienne 537 644 Koszty stałe 90 90 Koszty finansowe 10 10 Wynik brutto 42 70 Podatek dochodowy 17 28 Wynik netto 25 42

Bilanshistoria prognoza

31.12.02 31.12.03Majątek trwały 325 395 Zapasy 60 72 Należności 110 132 Środki pieniężne 15 39 - Zobowiązania 43 50 Kredyty 50 50 Aktywa netto 417 459 Kapitał 392 417 Wynik finansowy 25 42 Kapitały własne 417 459

Przepływy pieniężneprognoza

Wpływy 822 Przychody ze sprzedaży 815 Zmiana stanu zobowiązań 7 Zaciągane kredyty - Wydatki 877 Inwestycje w majątek trwały 100 Zmiana stanu zapasów 12 Zmiana stanu należności 22 Spłata kredytów - Na koszty operacyjne 704 Na koszty finansowe 10 Podatek dochodowy 28 Środki pieniężne na początek okresu 15 Przepływy pieniężne 54 - Środki pieniężne na koniec okresu 39 -

Brak środków na zrealizowanie zamierzeń oznacza konieczność zaciągnięcia kredytu

Przykład planowania przepływów pieniężnych

Obszary szczegółowego planowania finansowego

Majątek trwały

Koszty - wydatkiPrzychody - wpływy

- ilościowe prognozy sprzedaży- ceny

- pozostałe przychody operacyjne- przychody finansowe

- cykle ściągania należności- zjawisko występowania należności

nieściągalnych

- jednostkowe koszty bezpośrednie- koszty wydziałowe- koszty ogólnego zarządu- pozostałe koszty operacyjne

- koszty finansowe

- podział kosztów na będące i nie będące wydatkami- cykle spłaty zobowiązań

Źródła finansowania

- przewidywane nakłady inwestycyjne związane z realizacją nakreślonych celów

- inwestycje odtworzeniowe- planowane terminy oddania inwestycji- prognoza amortyzacji

- obecne zadłużenie- prognoza środków własnych- potrzeba pozyskania zewnętrznego

finansowania

Zapasy

- cykle rotacji zapasów - materiałów - produkcji w toku - wyrobów gotowych - towarów

- stany minimalne zapasów niezbędne do utrzymania płynności produkcji i sprzedaży- zjawisko występowania zapasów zbędnych,

nadmiernych, trudnozbywalnych.

Inne elementy

- ulgi podatkowe- program podziału wyników- przewidywane wyniki finansowe spółek

zależnych- wpływy z dywidend od spółek zależnych

Weryfikacja założeń do planu finansowegopoziom ogólny

Porównanie historycznych i prognozowanych wskaźników rentowności

Porównanie historycznej i prognozowanej dźwigni operacyjnej

Porównanie historycznych i prognozowanych nakładów ponoszonych na uzyskanie 1 zł przychodów operacyjnych

Porównanie historycznych i prognozowanych nakładów ponoszonych na uzyskanie 1 zł wyniku operacyjnego

Porównanie historycznych i prognozowanych wartości innych wskaźników liczonych w skali całej firmy

Weryfikacja założeń do planu finansowego poziom szczegółowy

Porównanie historycznych i prognozowanych poziomów sprzedaży poszczególnych asortymentów

Porównanie historycznych i prognozowanych cen sprzedaży

Porównanie historycznych i prognozowanych jednostkowych kosztów bezpośrednich (zmiennych)

Porównanie historycznych i prognozowanych kosztów wydziałowych i ogólnego zarządu (stałych)

Porównanie historycznych i prognozowanych cykli rotacji należności, zapasów i zobowiązań

Porównanie wszystkich szczegółowych założeń do planu z wartościami uzyskiwanymi w przeszłości

Cechy dobrego planu finansowego

Opisuje przewidywane zmiany wszystkich elementów działania firmy

Pozwala ocenić efekty pieniężne realizacji zamierzeń

Plan globalny powstaje jako agregacja planów szczegółowych

Założenia do planu są osadzone w realiach firmy

Format zarówno planów szczegółowych jak i planu globalnego umożliwia bieżące porównywanie z informacjami pochodzącymi z systemu sprawozdawczego

Realizacja planu jest na bieżąco monitorowana, a informacje o odchyleniach są wykorzystywane do podejmowania decyzji operacyjnych

Najpopularniejsze miary oceny opłacalności inwestycji:

NPV – wartość zaktualizowana netto IRR – wewnętrzna stopa zwrotu MIRR – zmodyfikowana wewnętrzna stopa

zwrotu

PI – wskaźnik rentowności inwestycji PP – okres zwrotu nakładów inwestycyjnych ARR – średnia księgowa stopa dochodu

NPV – Net Present Value (wartość zaktualizowana netto) - różnica pomiędzy zdyskontowanymi na okres teraźniejszy wpływami, a wydatkami związanymi z przedsięwzięciem.

C

k

NCFNPV

n

tt

t

1 1

NCFt – przewidywane przepływy pieniężne netto związane z rozważaną inwestycją w kolejnych okresach czasu;

k – stopa dyskontowa, alternatywny koszt rezygnacji z możliwości zainwestowania środków w inny sposób (koszt utraconych korzyści), czyli postulowana stopa zwrotu z inwestycji;

n – liczba okresów w danym horyzoncie inwestycyjnym;

C – początkowy nakład inwestycyjny

Etapy dokonywania oceny opłacalności inwestycji za pomocą NPV:

1. Prognoza przepływów pieniężnych wygenerowanych przez przedsięwzięcie w czasie jego trwania

2. Ustalenie alternatywnego kosztu kapitału (stopy dyskontowej) dla danego przedsięwzięcia (uwzględniający wartość pieniądza w czasie, jak i ryzyko związane z realizacją danego przedsięwzięcia)

3. Wykorzystując alternatywny koszt kapitału należy zdyskontować przyszłe przepływy pieniężne wynikające z przedsięwzięcia i je zsumować – powstaje wartość obecna inwestycji – present value (PV)

4. Od wartości obecnej inwestycji odjąć kwotę inwestycji

Zasady postępowania z NPV:

Akceptuj projekt, dla którego NPV>0 Odrzuć projekt, którego NPV<0NPV = 0 – projekt jest równoważny z

przedsięwzięciem alternatywnym

Ocena opłacalności projektów A i B

- 35000- 35000- 28000- 2800010

zdyskontowaneZdyskontowane NominalneNominalne

Przepływy pieniężne netto

NPV = 6780 + 5745 + 5478 + 5158 + 7868 + 4075

+1256 – 35000 = 1360

NPV = 6780 + 5745 + 4869 + 4126 + 3497 – 28000 = - 2983

12564000--0,3139257

407511000--0,3704326

786818000349780000,4371095

515810000412680000,5157894

54789000486980000,6086313

57458000574580000,7181842

67808000678080000,8474581

Projekt BProjekt AWspółczynnik dyskonta (1+k)t

dla k = 18%Okres

NPV A < 0, projekt jest nieopłacalny

NPV B > 0, projekt nadaje się do realizacji

Zalety NPV:

Wartość przedsięwzięcia zależy od przyszłych strumieni przepływów pieniężnych, strumienie pieniężne generowane w przeszłości są bez znaczenia dla oceny opłacalności inwestycji

NPV opiera się jedynie na prognozowanych przepływach pieniężnych z danego przedsięwzięcia oraz na alternatywnym koszcie kapitału. Nie jest uzależniona od gustów kierownictwa, doboru metod księgowania – jest obiektywna

Uwzględnia fakt, że każda złotówka dzisiaj jest warta więcej niż złotówka jutro, gdyż można ją dzisiaj zainwestować i otrzymać dochód z odsetek

Wartości zaktualizowane można sumować, gdyż są mierzone w wartościach odniesionych do tego samego momentu w czasie

IRR – Internal Rate of Return (wewnętrzna stopa zwrotu) – to taka stopa dyskontowa, dla której NPV = 0, jest stopą dochodu z inwestycji, stopą, jaką należałoby użyć, aby zrównoważyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy.

21

1211 rNPVrNPV

rrrNPVrIRR

r1 – poziom stopy dyskontowej, przy którym NPV > 0

r2 – poziom stopy dyskontowej, przy którym NPV < 0

NPV (r1) – wartość NPV obliczona dla r1

NPV (r2) – wartość NPV obliczona dla r2

Zasady postępowania z IRR

Akceptuj przedsięwzięcie, dla którego IRR > żądanej (granicznej) stopy zwrotu k0

Zaniechaj inwestycji, dla której IRR < k0 Jeżeli IRR = k0 to badana inwestycja i projekt alternatywny

są jednakowo opłacalne

Obliczone dla powyższych projektów A i B IRR wynoszą odpowiednio: 13,202% oraz 19,291%, czyli projekt A jest nieopłacalny, projekt B można realizować.

IRR nie będzie istnieć, jeśli w jakimś okresie poza okresem 0, występował ujemny przepływ lub kiedy wszystkie przepływy łącznie z okresem 0 są dodatnie.

Łatwo pomylić IRR z kosztem kapitału, gdyż obydwa występują we wzorze na NPV. IRR jest miarą rentowności, ponieważ zależy ona wyłącznie od wartości i momentu przypływów strumieni pieniężnych. Alternatywny koszt kapitału jest standardem rentowności dla przedsięwzięcia, stosowanym do obliczenia wartości inwestycji.

MIRR – Modyfied Internal Rate of Return (zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu) – różnica między IRR polega na tym, że nadwyżki środków pieniężnych uzyskane z projektu będą reinwestowane po oczekiwanej stopie zwrotu, którą zakładamy do projektu.

MIRR dla powyższego przykładu wynoszą odpowiednio dla projektów A i B 15,372% oraz 18,644%.

PI – Proftability Index (wskaźnik rentowności inwestycji) – iloraz zaktualizowanych przychodów i wydatków związanych z daną inwestycją.

n

t t

tn

t t

t

k

NCFW

k

NCFPPI

00 11

NCFPt – przychody pieniężne w okresie t

NCFWt – wydatki poniesione w okresie t

Zasady postępowania przy użyciu PI:

Akceptować inwestycje, jeśli PI > 1

Odrzucić projekt, jeśli PI < 1

Jeżeli PI = 1 to rozważana inwestycja i projekt alternatywny są równoważne

PI dla powyższego przykładu wynoszą odpowiednio dla projektów A i B 0,8935 oraz 1,0389, co oznacza, że powinniśmy wybrać projekt B.

00

n

ttNCF

PP – Payback Period (okres zwrotu nakładów inwestycyjnych) – określa czas, w którym uzyskane wpływy pieniężne z inwestycji zrównoważą się z nakładem inwestycyjnym.

1. Liczony na podstawie wartości bieżących (niezdyskontowanych) - najmniejsze n, dla którego spełniona jest nierówność:

PP liczone na podstawie wartości bieżących dla projektów A i B wynoszą odpowiednio 3,5 oraz 4 okresy.

010

n

t t

t

k

NCF

2. Liczony na podstawie wartości zdyskontowanych - najmniejsze n, dla którego spełniona jest nierówność:

PP liczone na podstawie wartości zdyskontowanych dla projektów A nie istnieje, dla projektu B wynosi 5,9745 okresu.

ARR – Accounting Rate of Return (średnia księgowa stopa dochodu) – średnie prognozowane zyski z inwestycji(pomniejszone o amortyzację i podatki) / średnia księgowa wartość inwestycji. Do realizacji przyjmowane są te projekty, dla których księgowa stopa zwrotu jest wyższa niż pewna założona przez decydenta wartość, np. przeciętna w danej branży.

Wady tej metody:

nie uwzględnia zmiennej wartości pieniądza w czasie,

posługuje się wielkościami średnimi, czyli nie bierze pod uwagę rozkładu strumienia pieniądza w czasie,

wykorzystuje kategorie zysku księgowego, a nie preferowane w finansach cash flow.

Monitorowanie realizacji planu

PLAN

WYKONANIE

ODCHYLENIA

DZIAŁANIA KORYGUJĄCE

PRZYCZYNY ODCHYLEŃ

SKUTECZNY MONITORING

- porównuje szczegółowe elementy planu z ich wykonaniem

- odbywa się na bieżąco

- pozwala na określenie przyczyn odchyleń pomiędzy planem a wykonaniem

- informacja o odchyleniach i ich przyczynach trafia do osób odpowiedzialnych za realizację określonych elementów planu

- na bieżąco podejmowane są działania zmierzające do usunięcia przyczyn występowania odchyleń

Podjecie prawidłowej decyzji inwestycyjnej powinno poprzedzać preliminowanie inwestycji, co wymaga:

sformułowania długookresowego celu, jaki zamierza się osiągnąć dzięki inwestycji;

ustalenia wariantów możliwych rozwiązań;

kalkulacji nakładów inwestycyjnych oraz przyszłych strumieni gotówki z inwestycji;

odrzucenia projektów nie spełniających wymogów opłacalności oraz nie nadających się do realizacji ze względu na niedostateczne źródła finansowania.

Sporządzając plan biznesowy i finansowy uwzględniaj optymistyczny, pesymistyczny i realny rozwój sytuacji

Podstawowym wyznacznikiem powodzenia działalności firmy winno być planowanie. Jest ono rozumiane jako proces, który stwarza możliwości wyboru najbardziej satysfakcjonujących

decydenta przedsięwzięć niezbędnych dla uzyskania zamierzonych celów. Generalnym zadaniem planowania jest ocena skutków, jakie różne warianty działań wywierają na realizację strategicznych

celów działalności firmy.

Metody okresu zwrotu oraz średniej księgowej stopy dochodu nie zyskały akceptacji w teorii finansów. Pozostałe, tzw. metody dyskontowe, uznawane są przez tę teorię za znacznie

efektywniejsze kryteria podejmowania decyzji inwestycyjnych, przy czym metoda wartości obecnej netto NPV uznawana jest za posiadającą najmniej mankamentów.