Analiza poziomu życia w województwach polskich

METODY I TECHNIKI ANALIZAY REGIONALNEJ

Analiza poziomu Ŝycia w województwach

polskich

Konrad Wojciechowski

Marcin Pazdej

Grupa 9 ZIF

2

1. Cel i przedmiot projektu.................................................................................................... 3

2. Cechy diagnostyczne .......................................................................................................... 4

3. Grupowanie......................................................................................................................... 7

4. Redukcja przestrzeni wymiarów ..................................................................................... 11

5. Podsumowanie .................................................................................................................... 17

3

1. Cel i przedmiot projektu

Celem projektu jest analiza poziomu Ŝycia ludności w województwach w Polsce oraz

wyodrębnienie grup województw o zbliŜonym poziomie Ŝycia.

Przez poziom Ŝycia będziemy rozumieć stopień zaspokojenia potrzeb ludności wynikający z

konsumpcji wytworzonych przez człowieka dóbr materialnych i usług a takŜe opieki

medycznej, warunków pracy i poziomu edukacji.

Przedmiotem projektu jest 16 województw Polski:

4

2. Cechy diagnostyczne

Do analizy wykorzystujemy 12 zmiennych dotyczących 6 grup czynników wpływających na

poziom Ŝycia (dane z roku 2006):

Warunki pracy:

X1 – bezrobocie rejestrowane w % (destymulanta)

X2 – Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w zł (stymulanta)

Wydatki:

X3 – Średnia cena Ŝywności i napojów bezalkoholowych w zł (stymulanta)

X4 – Wydatki ogółem na jednego mieszkańca w zł (stymulanta)

Warunki mieszkalne:

X5 – Przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania na 1 os w m2 (stymulanta)

X6 – Liczba mieszkań oddanych do uŜytku (stymulanta)

SłuŜba zdrowia:

X7 – Ludność przypadająca na jeden szpital (destymulanta)

X8 – Liczba zachorowań na choroby zakaźne i zatrucia na tyś os (destymulanta)

Kultura:

X9 – Ludność przypadająca na jedną placówkę biblioteczną (destymulanta)

X10 – Widzowie kin ogółem (stymulanta)

Edukacja:

X11 – Liczba studentów na 1 nauczyciela akademickiego (destymulanta)

X12 – Liczba szkół wyŜszych (stymulanta)

5

WARUNKI PRACY WYDATKI WARUNKI MIESZKALNE

Bezrobocie rejestrowane

w %

Przeciętne miesi ęczne

wynagrodzenia brutto w zł.

Średnia cena Ŝywno ści i napojów

bezalkocholowych w zł

Wydatki ogółem na jednego

mieszka ńca w zł

Przeciętna powierzchnia

uŜytkowa mieszkania na 1 os w m 2

liczba mieszka ń

oddanych do uŜytku

DOLNOŚLĄSKIE 16,6 2 617,16 6,78 275,74 23,4 9 167 KUJAWSKO-POMORSKIE 19,2 2 268,87 6,72 258,57 21,5 5 006 LUBELSKIE 15,5 2 290,60 6,54 223,91 23,9 4 780 LUBUSKIE 19,0 2 235,01 6,86 305,33 22,9 2 918 ŁÓDZKIE 14,7 2 287,90 6,69 150,84 24,2 4 868 MAŁOPOLSKIE 11,3 2 443,91 6,81 192,29 23,3 12 405 MAZOWIECKIE 11,8 3 381,13 6,96 457,30 24,8 27 090 OPOLSKIE 16,2 2 367,74 6,78 298,27 24,7 1 338 PODKARPACKIE 16,4 2 179,57 6,75 261,57 22,3 4 652 PODLASKIE 13,3 2 307,59 6,75 240,71 24,5 3 036 POMORSKIE 15,3 2 650,20 6,91 253,64 22,6 10 018 ŚLĄSKIE 12,7 2 729,63 6,63 222,36 23,9 8 325 ŚWIĘTOKRZYSKIE 17,7 2 263,60 6,56 199,80 23,0 1 614 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 23,6 2 218,32 6,85 265,73 21,1 4 469 WIELKOPOLSKIE 11,7 2 389,00 6,63 227,42 23,9 10 549 ZACHODNIOPOMORSKIE 21,5 2 406,98 6,78 222,06 22,6 5 118

Źródło: www.stat.gov.pl

6

SŁUśBA ZDROWIA KULTURA EDUKACJA

ludno ść przypadaj ąca na

jeden szpital

Liczba zachorowa ń na

choroby zaka źne i zatrucia na ty ś os

Ludno ść na jedn ą placówk ę

biblioteczn ą

widzowie kin ogółem

liczba studentów na 1 nauczyciela akademickiego

Liczba szkół wyŜszych

DOLNOŚLĄSKIE 42387,01 6,8487 3 676,42 2 191 786 19,26 35,00 KUJAWSKO-POMORSKIE 60775,62 5,8576 3 279,95 1 395 528 19,75 20,00 LUBELSKIE 58723,41 5,8064 2 960,17 832 713 16,59 20,00 LUBUSKIE 48024,76 3,3039 2 931,74 296 655 22,00 8,00 ŁÓDZKIE 43494,88 17,3358 4 028,57 1 772 734 18,60 28,00 MAŁOPOLSKIE 53626,33 7,0072 3 931,74 3 375 499 16,79 34,00 MAZOWIECKIE 57463,36 19,6419 4 187,61 7 673 827 21,43 101,00 OPOLSKIE 52097,05 13,5334 3 082,67 578 701 22,66 6,00 PODKARPACKIE 69918,80 5,2118 2 796,75 965 033 23,46 17,00 PODLASKIE 44300,04 10,7549 3 883,44 439 454 17,46 19,00 POMORSKIE 59556,62 5,1198 4 875,21 2 634 786 17,47 28,00 ŚLĄSKIE 44048,46 8,4127 5 287,81 4 359 128 20,44 44,00 ŚWIĘTOKRZYSKIE 63991,90 6,2117 4 037,34 597 393 30,14 14,00 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 41967,15 11,0906 2 985,11 651 639 22,71 9,00 WIELKOPOLSKIE 52789,09 6,2492 3 409,18 3 143 657 19,09 36,00 ZACHODNIOPOMORSKIE 49789,35 6,0531 3 392,46 1 453 974 19,86 22,00

Źródło: www.stat.gov.pl

7

3. Grupowanie. Grupowanie zostanie przeprowadzone za pomocą analizy skupień, metodą k-średnich.

Odległości mierzone są w metryce euklidesowej. Liczba skupień = 4. Przed

przeprowadzeniem analizy wszystkie dane zostały zestandaryzowane.

Na podstawie przeprowadzonej analizy zostały wyróŜnione następujące skupienia:

Skupienie 1: Odległ. od środka

skupienia LUBUSKIE 0,400364 OPOLSKIE 0,713163 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 0,619145 ZACHODNIOPOMORSKIE 0,431793


skupienia DOLNOŚLĄSKIE 0,496747 ŁÓDZKIE 0,729405 MAŁOPOLSKIE 0,463641 PODLASKIE 0,572945 POMORSKIE 0,772901 ŚLĄSKIE 0,706468 WIELKOPOLSKIE 0,524531


skupienia KUJAWSKO-POMORSKIE 0,488286 LUBELSKIE 0,701458 PODKARPACKIE 0,447740 ŚWIĘTOKRZYSKIE 0,788480


skupienia MAZOWIECKIE 0,00 Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA

8

Statystyki opisowe dla skupień: Skupienie 1 Skupienie 2 Skupienie 3 Skupienie 4 Średnie Standar. Warianc. Średnie Standar. Warianc. Średnie Standar. Warianc. Średnie Standar. Warianc.

Bezrobocie rejestrowane w % 1,137650 0,898917 0,808052 -0,667921 0,549351 0,301786 0,328811 0,453058 0,205262 -1,19040 0,00 0,00

Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w zł.

-0,444943 0,316242 0,100009 0,165885 0,589372 0,347360 -0,633732 0,163530 0,026742 3,15351 0,00 0,00

Średnia cena Ŝywności i napojów bezalkocholowych w zł 0,581103 0,376486 0,141742 -0,067888 0,857528 0,735354 -0,894070 0,930843 0,866468 1,72708 0,00 0,00

Wydatki ogółem na jednego mieszkańca w zł

0,288189 0,565150 0,319395 -0,448959 0,613348 0,376196 -0,260413 0,439526 0,193183 3,03161 0,00 0,00

Przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania na 1 os w m2

-0,423884 1,353981 1,833263 0,364966 0,583089 0,339993 -0,561360 0,935779 0,875683 1,38622 0,00 0,00

liczba mieszkań oddanych do uŜytku

-0,601511 0,271094 0,073492 0,181108 0,528487 0,279298 -0,512900 0,257691 0,066405 3,18989 0,00 0,00

ludność przypadająca na jeden szpital

-0,556073 0,511267 0,261394 -0,481683 0,786334 0,618321 1,258121 0,576135 0,331932 0,56359 0,00 0,00

Liczba zachorowań na choroby zakaźne i zatrucia na tyś os

-0,033833 1,002263 1,004531 0,035714 0,895794 0,802447 -0,620081 0,089254 0,007966 2,36565 0,00 0,00

Ludność na jedną placówkę biblioteczną

-0,803888 0,288707 0,083352 0,678852 0,944730 0,892514 -0,564872 0,771336 0,594959 0,72308 0,00 0,00

widzowie kin ogółem -0,663020 0,257786 0,066453 0,278680 0,653110 0,426552 -0,557955 0,173905 0,030243 2,93314 0,00 0,00


0,393768 0,397148 0,157727 -0,605267 0,378664 0,143386 0,595184 1,730692 2,995295 0,28106 0,00 0,00

Liczba szkół wyŜszych -0,727679 0,324501 0,105301 0,197951 0,352192 0,124039 -0,437723 0,128129 0,016417 3,27595 0,00 0,00

średnia -0,154510 0,412893 -0,030713 0,448937 -0,238416 0,517546 1,786698 0,00

Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA

9

Na podstawie średnich ze skupień naleŜy wnioskować, iŜ najniŜszy poziom Ŝycia występuje

w województwach skupienia 3, wyŜszy poziom Ŝycia występuje w skupieniu 1, następnie 2,

natomiast najwyŜszy poziom Ŝycia występuje w województwie mazowieckim (skupienie 4).

Na podstawie średnich wariancji widać, Ŝe po skupieniu 4 najbardziej jednorodnym

skupieniem jest skupienie 1, po nim skupienie 2, a następnie 3.

Analiza wariancji

Między - SS df Wewn. -

SS df F Istotn. - p

Bezrobocie rejestrowane w % 10,14934 3 4,85066 12 8,36945 0,002850 Przeci ętne miesi ęczne wynagrodzenia

brutto w zł. 12,53559 3 2,46441 12 20,34660 0,000053

Średnia cena Ŝywno ści i napojów bezalkoholowych w zł 7,56325 3 7,43675 12 4,06804 0,032982

Wydatki ogółem na jednego mieszka ńca w zł 11,20509 3 3,79491 12 11,81065 0,000680

Przeci ętna powierzchnia u Ŝytkowa mieszkania na 1 os. w m 2 4,83320 3 10,16680 12 1,90156 0,183210

liczba mieszka ń oddanych do u Ŝytku 12,90452 3 2,09548 12 24,63306 0,000020 ludno ść przypadaj ąca na jeden szpital 9,51010 3 5,48990 12 6,92916 0,005836

Liczba zachorowa ń na choroby zaka źne i zatrucia na tys. os. 7,14783 3 7,85217 12 3,64120 0,044734

Ludno ść na jedn ą placówk ę biblioteczn ą 7,60998 3 7,39002 12 4,11906 0,031832 widzowie kin ogółem 12,15060 3 2,84940 12 17,05704 0,000126

liczba studentów na 1 nauczyciela akademickiego 4,68062 3 10,31938 12 1,81430 0,198178

Liczba szkół wy Ŝszych 13,89061 3 1,10939 12 50,08385 0,000000 Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA

Na poziomie istotności = 0,05 większość zmiennych istotnie róŜnicuje grupy (skupienia).

Jedynie zmienne: przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania na 1 osobę oraz liczba

studentów na 1 nauczyciela akademickiego nie wskazują na istnienie istotnych róŜnic.

10

Wykr. średnich kaŜd. skupienia

Skupien. 1 Skupien. 2 Skupien. 3 Skupien. 4X1 X2 X3 X4 X5 X6 X7 X8 X9 X10 X11 X12

Zmienne

-3

-2

-1

0

1

2

3

4

5

Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA Na wykresie skupień widać, Ŝe w znaczącym stopniu skupienie 4 przoduje w prawie

wszystkich czynnikach, wyjątkiem jest tylko bezrobocie rejestrowane które jest najniŜsze

względem pozostałych skupień, ludność przypadająca na jeden szpital oraz liczba studentów

przypadająca na jednego nauczyciela akademickiego. Są one jednak uznane przez nas za

destymulanty ogólnego poziomu Ŝycia, co świadczy na korzyść regionu.

Wśród pozostałych skupień, skupienie 1 wykazuje się najwyŜszą stopa bezrobocia

rejestrowanego oraz wydatkami ludności; skupienie 2 charakteryzuje się najwyŜszym

przeciętnym wynagrodzeniem brutto, warunkami mieszkalnymi, poziomem kultury oraz

liczbą szkół wyŜszych; natomiast skupienie 3 ma najwyŜszą liczbę ludności przypadającą na

jeden szpital oraz liczbę studentów przypadającą na jednego nauczyciela akademickiego.

11

4. Redukcja przestrzeni wymiarów (analiza głównych składowych)

Opisana wcześniej metoda, choć dała nam jasne rezultaty, nie jest jednak najlepsza do

prezentacji graficznej dla poszczególnych regionów. W celu zilustrowania zaleŜności

zachodzących między obiektami, odpowiednią metodą jest redukcja wymiaru przestrzeni. W

omawianym problemie posłuŜymy się metodą analizy składowych głównych oprogramowaną

w pakiecie STATISTICA 8.

Przypomnijmy, Ŝe w naszym przypadku mamy do czynienia z przestrzenią 12-wymiarową

(12 zmiennych objaśniających), w której przedstawione jest 16 obiektów reprezentujących

analizowane regiony.

Po uprzednim zestandaryzowaniu danych przeprowadzamy analizę na podstawie macierzy

korelacji (wszystkie zmienne aktywne). Naszym celem jest wyznaczenie wartości własnych

otrzymanych w wyniku przekształcenia liniowego. Wartości własne wraz z wartościami

procentowymi wyjaśnianej ogólnej wariancji przedstawia poniŜsza tabela.

Warto ść

własna % ogółu

wariancji

Skumulowana warto ść własna

Skumulowany % ogółu

wariancji 1 5,5825 46,52 5,5825 46,52 2 2,0018 16,68 7,5843 63,20 3 1,3669 11,39 8,9512 74,59 4 1,0926 9,10 10,0437 83,70 5 0,8666 7,22 10,9103 90,92 6 0,4235 3,53 11,3337 94,45 7 0,3670 3,06 11,7007 97,51 8 0,1833 1,53 11,8840 99,03 9 0,0729 0,61 11,9570 99,64 10 0,0245 0,20 11,9814 99,85 11 0,0140 0,12 11,9954 99,96 12 0,0046 0,04 12,0000 100,00 Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA

Wartości w tabeli są uporządkowane malejąco według wartości własnych, więc przy wyborze

liczby składowych będziemy patrzeć na pierwsze – najwaŜniejsze dla nas wartości. Widzimy,

Ŝe wartości własne większe od 1 występują dla pierwszych trzech czynników i wyjaśniają one

łącznie blisko 84% ogółu wariancji, co jest wynikiem bardzo dobrym. Niestety przestrzeń 4-

wymiarowa nie jest dla nas wystarczająco prostym układem, aby przedstawić go graficznie w

sposób przejrzysty. Sporządziliśmy, więc tzw. wykres osypiska zaprezentowany poniŜej.

12

Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA Kryterium Cattella wskazuje na sens wykorzystania dwóch, ewentualnie trzech pierwszych

czynników w dalszej analizie. My ze względu na łatwość prezentacji graficznej wybraliśmy

dwa czynniki odpowiadające dwóm najwyŜszym wartościom własnym. Czynniki te łącznie

wyjaśniają 63,2% zmienności ogólnej wariancji.

Aby ocenić co reprezentują wybrane czynniki (główne składowe) przeanalizujmy

przedstawione poniŜej ładunki czynnikowe...

Współrz ędne (ładunki) czynnikowe Czynn. 1 Czynn. 2 Bezrobocie rejestrowane w % -0,6505 -0,5897 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w zł. 0,9556 -0,1423 Średnia cena Ŝywności i napojów bezalkoholowych w zł 0,4072 -0,6420 Wydatki ogółem na jednego mieszkańca w zł 0,5934 -0,6739 Przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania na 1 os w m2 0,5595 0,5431 Liczba mieszkań oddanych do uŜytku 0,9313 -0,1884 Ludność przypadająca na jeden szpital -0,0610 -0,2856 Liczba zachorowań na choroby zakaźne i zatrucia na tyś os 0,5968 0,0194 Ludność na jedną placówkę biblioteczną 0,5545 0,4164 Widzowie kin ogółem 0,9487 -0,0216 Liczba studentów na 1 nauczyciela akademickiego -0,2425 -0,4216 Liczba szkół wyŜszych 0,9599 -0,0586


Wartości własne macierzy korelacj

Tylko zmienne aktywne

46,52%

16,68%

11,39% 9,10%

7,22%

3,53% 3,06% 1,53% ,61% ,20% ,12% ,04%

-2 0 2 4 6 8 10 12 14

Numer wart. własnej

-1

0

1

2

3

4

5

6

7

Wa

rtość

wła

sna

46,52%

16,68%

11,39% 9,10%

7,22%

3,53% 3,06% 1,53% ,61% ,20% ,12% ,04%

13

oraz ich wkład w wariancję czynników.

Wkłady zmiennej na podst korelacji Czynn. 1 Czynn. 2 Bezrobocie rejestrowane w % 8% 17% Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w zł. 16% 1% Średnia cena Ŝywności i napojów bezalkoholowych w zł 3% 21% Wydatki ogółem na jednego mieszkańca w zł 6% 23% Przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania na 1 os w m2 6% 15% Liczba mieszkań oddanych do uŜytku 16% 2% Ludność przypadająca na jeden szpital 0% 4% Liczba zachorowań na choroby zakaźne i zatrucia na tyś os 6% 0% Ludność na jedną placówkę biblioteczną 6% 9% Widzowie kin ogółem 16% 0% Liczba studentów na 1 nauczyciela akademickiego 1% 9% Liczba szkół wyŜszych 17% 0%

Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA Oznaczone na czerwono wartości to korelacje między odpowiednią zmienną, a czynnikiem

większe od |r| = 0,5, które uznajemy za istotne. PoniewaŜ zmiennych jest dość duŜo,

naleŜałoby wyeliminować z problemu nadawania znaczeń czynnikom te zmienne o

najmniejszym wkładzie w wariancje czynników. Do interpretacji czynników pomocny moŜe

równieŜ się okazać poniŜszy wykres współrzędnych czynnikowych naniesionych na koło

jednostkowe.


Projekcja zmiennych na płaszczyznę czynników ( 1 x 2)

Aktywn.

Bezrobocie rejestrowane w %

Przeci

Średnia cena Ŝywności i napojów bezalkocholowych w zł


Przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania na 1 os w m

liczba mieszka ludność przypadająca na jeden szpital

Liczba zachorowań na choroby zaka

Ludność na jedną placówkę biblioteczn


Liczba szkół wy

-1,0 -0,5 0,0 0,5 1,0

Czynn. 1 : 46,52%

-1,0

-0,5

0,0

0,5

1,0

Czy

nn

. 2

: 1

6,6

8%

Bezrobocie rejestrowane w %

Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w zł.

Średnia cena Ŝywności i napojów bezalkocholowych w zł


Przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania na 1 os w m2

liczba mieszkań oddanych do uŜytku ludność przypadająca na jeden szpital

Liczba zachorowań na choroby zakaźne i zatrucia na tyś os

Ludność na jedną placówkę biblioteczn

widzowie kin ogółem


Liczba szkół wyŜszych

14

Rysunek pokazuje, Ŝe czynnik pierwszy najlepiej opisywany jest za pomocą czterech

zmiennych:

� Liczba szkół wyŜszych

� Widzowie kin ogółem

� Liczba mieszkań oddanych do uŜytku

� Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w zł

oraz w mniejszym stopniu przez:

� Liczba zachorowań na choroby zakaźne i zatrucia na tyś os

Drugi czynnik nie ma tak jednoznacznych reprezentantów jak pierwszy, jednak w duŜym

stopniu zaleŜy on od poniŜszych:

� Średnia cena Ŝywności i napojów bezalkoholowych w zł

� Wydatki ogółem na jednego mieszkańca w zł

Istnieją takŜe zmienne, które nie róŜnicują dwóch głównych czynników, choć na oba mają

istotny wpływ, a są to:

� Bezrobocie rejestrowane w %

� Przeciętna powierzchnia uŜytkowa mieszkania na 1 os w m2

Między innymi dlatego na poniŜszym rysunku przedstawiającym rzut przypadków na naszą

dwuwymiarową płaszczyznę czynnikową, występuje tendencja do układania się przypadków

nieco po przekątnej.

15

Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA Ostatecznie nadając nazwy poszczególnym czynnikom moŜna powiedzieć, Ŝe pierwszy z nich

określa ogólny dobrobyt społeczno-ekonomiczny, gdyŜ zaleŜy od wielu róŜnych aspektów

Ŝycia (kultura, edukacja, ochrona zdrowia, wynagrodzenia) i wyjaśnia największy procent

ogólnej zmienności (46,5%). Drugi czynnik moŜemy traktować jako pomocniczy (16,7%

ogółu wariancji) w określeniu poziomu wydatków i cen dóbr podstawowych w badanych

regionach, jednak ujemne ładunki czynnikowe wskazują na odwrotną zaleŜność (najwyŜszy

poziom cen i wydatków odpowiada najniŜszym wartościom skali).

Analizując naszą „mapę” przypadków moŜemy jasno stwierdzić wyraźną róŜnicę w poziomie

Ŝycia w województwie mazowieckim względem reszty kraju. RóŜnicę tą odzwierciedlają oba

czynniki. Pomijając naszego oczywistego faworyta najwyŜszy poziom Ŝycia występuje w

województwach Śląskim, Pomorskim, Dolnośląskim, Małopolskim i Wielkopolskim, choć

zaskakiwać moŜe względnie niski poziom wydatków i cen Ŝywności.

Pewne rozbieŜności w tej metodzie mogą wynikać z faktu, Ŝe niektóre przypadki mają

większy wkład niŜ inne w ostateczny kształt czynników. Widać to w poniŜszej tabeli.

Rzut przypadków na płaszczyznę czynników ( 1 x 2)

Przypadki o sumie kw adratów cosinusów >= 0,00

Aktyw n.

DOLNOŚLĄSKIE

KUJAWSKO-POMORSKIE

LUBELSKIE

LUBUSKIE

ŁÓDZKIE

MAŁOPOLSKIE

MAZOWIECKIE

OPOLSKIE

PODKARPACKIE

PODLASKIE

POMORSKIE

ŚLĄSKIE

ŚWIĘTOKRZYSKIE

WARMIŃSKO-MAZURSKIE

WIELKOPOLSKIE

ZACHODNIOPOMORSKIE

-4 -2 0 2 4 6 8

Czynn. 1: 46,52%

-3

-2

-1

0

1

2

3

Czy

nn. 2

: 16,

68%

DOLNOŚLĄSKIE

KUJAWSKO-POMORSKIE

LUBELSKIE

LUBUSKIE

ŁÓDZKIE

MAŁOPOLSKIE

MAZOWIECKIE

OPOLSKIE

PODKARPACKIE

PODLASKIE

POMORSKIE

ŚLĄSKIE

ŚWIĘTOKRZYSKIE

WARMIŃSKO-MAZURSKIE

WIELKOPOLSKIE

ZACHODNIOPOMORSKIE

16

Wkłady przypadków (na podstawie korelacji) Czynn. 1 Czynn. 2 MAZOWIECKIE 67% 14% ŚWIĘTOKRZYSKIE 5% 0% WARMIŃSKO-MAZURSKIE 5% 16% ŚLĄSKIE 4% 13% LUBUSKIE 4% 7% PODKARPACKIE 4% 6% KUJAWSKO-POMORSKIE 3% 4% LUBELSKIE 2% 6% ZACHODNIOPOMORSKIE 2% 2% MAŁOPOLSKIE 1% 4% POMORSKIE 1% 0% OPOLSKIE 1% 0% ŁÓDZKIE 0% 15% PODLASKIE 0% 8% WIELKOPOLSKIE 0% 6% DOLNOŚLĄSKIE 0% 0%

Źródło: Opracowanie własne przy uŜyciu programu STATISTICA Widzimy zatem, Ŝe otrzymana przestrzeń dwuwymiarowa była tworzona w największym

stopniu w oparciu o dane dla województw Mazowieckiego, Warmińsko-mazurskiego oraz

Śląskiego, co nie jest rozwiązaniem złym, gdyŜ te województwa merytorycznie nadają się

jako wzorce lub anty-wzorce pewnych charakterystyk. Najmniejszy wpływ na kształtowanie

przestrzeni miały województwa: Dolnośląskie, Opolskie, Pomorskie, Zachodniopomorskie, a

więc najtrudniej wyciągać wobec nich wnioski.

17

5. Podsumowanie

Zestawiając ze sobą wyniki dwóch zaprezentowanych metod widać, Ŝe mimo zupełnie innego

podejścia metodologicznego dają one dość zbliŜone rezultaty. ZauwaŜmy, Ŝe wszystkie

elementy skupienia trzeciego (o średnio najniŜszym poziomie Ŝycia) wyodrębnionego metodą

k-średnich za wyjątkiem województwa Kujawsko-pomorskiego mieszczą się w tej samej

ćwiartce układu głównych składowych. Jest to ćwiartka równieŜ odpowiadająca najniŜszemu

poziomowi Ŝycia.

Następne w kolejnośći skupienie pierwsze równieŜ w 3 na 4 przypadkach znajduje się w tej

samej ćwiartce układu, przy czym województwo Świętokrzyskie, które jako jedyne znalazło

się w innej ćwiartce, odstaje od reszty skupienia minimalnie.

W kolejnej ćwiartce znajdują się 4 na 7 województw skupienia drugiego, przy czym

wszystkie trzy pozostałe znajdują się praktycznie na granicach podziału płaszczyzny

wyznaczonych przez osie czynników.

Jedyny element skupienia czwartego o spodziewanie najwyŜszym poziomie Ŝycia – woj.

Mazowieckie umiejscowione jest na „mapie”, w niewymienionej dotąd ćwiartce przy łącznie

najbardziej korzystnych wartościach skali.

Korzystając z dwóch odrębnych metod byliśmy w stanie potwierdzić wyniki, a takŜe uzyskać

dodatkowe bardzo istotne informacje.

Documents

Analiza poziomu życia w województwach polskich