Analiza naucno tehnickih i obrazovnih potencijala za podrsku razvoju sektora msp avgust 2012

Analiza naučno-istraživačkih i obrazovnih potencijala za podršku

razvoja sektora MSP u području međuopštinske saradnje Kraljeva, Čačka,

Vrnjačke Banje, Gornjeg Milanovca i Raške–Nacrt –

(pripremio: Dr Robert Molnar)

Čačak, 24. avgust 2012. godine

1. Uvod• Mapiranjem i analizom potencijalnih resursa za

uspostavljanje mreže naučnih i istraživačkih institucija i

malih i srednjih preduzeća, USAID projekat održivog

lokalnog razvoja nastoji da da doprinos u stvaranju

povoljnije klime za otvaranje novih radnih mesta i investicije

u okviru međuopštinskog partnerstva koje sačinjavaju

gradovi Kraljevo i Čačak, i opštine Vrnjačka Banja, Raška i

Gornji Milanovac.

• Komponenta Projekta se zove „Poboljšanje povoljnog

poslovnog okruženja“.

2. Polazne osnove, ciljevi, ...• Započete su konkretne aktivnosti/projekti na području

međuopštinske saradnje (NTP, IMPULS centar,...).• Generalni problemi su:

– Loša regionalna umreženost i povezanost postojećih kompanija– Nedovoljno razvijen sistem poslovnog umrežavanja kroz

klastere, biznis i tehnološke inkubatore i parkove, a posledica toga je

– Nedovoljna konukrentnost sektora MSP i značajne regionalne disproporcije.

• Ciljevi:– Uspostavljanje regionalne mreže naučnih, istraživačkih i

obrazovnih institucija u području međuopštinske saradnje sa LS i sektorom MSP. A što bi trebalo da dovede do

– Stvaranja mogućnosti za pružanje usluga preduzetnicima iz celog regiona i doprinelo bi razvoju inovativnih MSP sa potencijalom za rast, izvoz i zapošljavanje tehnički obrazovanih mladih ljudi.

3. Metodologija• Pristup u kreiranju ovog dokumenta bazirao se na

sledećem:– Analiza relevantnih strateških dokumenata i zakona;– Identifikovanje i anketiranje najznačajnijih relevantnih

institucija i organizacija u regionu;– Intervjui sa najznačajnijim institucijama i

organizacijama u regionu;– Sinteza dobijenih rezultata, i– Modelovanje Mreže naučnih, istraživačkih i obrazovnih

institucija u IMCA regionu.

4. Opis IMCA oblasti (1)• S N A G E:

– Tradicionalni preduzetnički duh (naročito u proizvodnji) – relativno veliki broj registrovanih MSP i preduzetnika

– Tradicija u industrijskoj proizvodnji (Industrijski podsektori koji ostvaruju bruto dodatu vrednost)

– Fleksibilnost sektora, kroz dobro prilagođavanje novim zahtevima tržišta i uslovima

– Osnovan Naučno –tehnološki park– Uspostavljen regionalni centar za primenu savremenih

tehnologija u oblasti mašinske proizvodnje– ...

• S L A B O S T I:

– Niska efikasnost i nekonkurentnost privrede - mali broj preduzeća sa primenom visokih tehnologija - zastarele tehnologije

– Nedostatak menadžerskih znanja, a naročito na srednjem nivou - neorganizovanost

– Nedovoljan nivo kompetentnosti za dalji razvoj– ...

4. Opis IMCA oblasti (2)

• M O G U Ć N O S T I:– Sedište većeg broja naučno-istraživačkih i obrazovnih

institucija– Postojanje 2 relevantne regionalne institucije (privredna

komora i razvojna agencija)– Inicijativa za osnivanje univerziteta u Čačku– Modernizacija proizvodnje uz primenu savremene

informacione tehnologije– Uvođenje novih proizvoda u skladu sa svetskim

standardima i potrebama tržišta– ...


• P R E T N J E:– Generalno loš ambijent za poslovanje (Neadekvatna

zakonska regulativa, siva ekonomija, monopoli, korupcija, ...)

– Ekonomska kriza širih razmera– Neadekvatne stimulativne mere sektoru MSP – Program razvoja poslovnog ambijenta drugih regiona

za privlačenje stranog kapitala i ljudskih resursa– Opadanje kupovne moći lokalnog stanovništva– ...


5. Analiza resursa i potencijala (1)• Na teritoriji grada Kraljeva nalaze se sedišta sledećih

relevantnih institucija:– Mašinski fakultet, Kraljevo (IMPULS centar)– Veterinarski specijalistički institut, Kraljevo

• Na teritoriji grada Čačka nalaze se sedišta sledećih relevantnih institucija:– Tehnički fakultet, Čačak, Univerzitet u Kragujevcu– Agronomski fakultet, Čačak– Visoka škola tehničkih strukovnih studija, Čačak– Visoka poslovna škola, Čačak– Institut za voćarstvo, Čačak– (NTP Čačak)

5. Analiza resursa i potencijala (2)• Pored nabrojanih I&R i obrazovnih institucija na

posmatranoj teritoriji nalaze se i sedišta drugih aktera:– Gradovi: Kraljevo i Čačak– RPK Kraljevo– RRA Kraljevo

• Sve nabrojane institucije i organizacija raspolažu sa određenim resursima koji se mogu staviti ili su već u funkciji razvoja sektora MSP.

6. Predloženi model mreže (1)• Generalizovani funkcionalni model sektora MSP i

I&R i obrazovnih institucija u IMCA regionu. – Polje 1 - I&R i obrazovne institucije, kao i njihov

doprinos razvoju sektora MSP– Polje 2 - ostale relevantne institucije od značaja za

razvoj sektora MSP u IMCA regionu– Dominiraju relacije koje predstavljaju protok znanja, ali

bi trebalo proširiti i na obezbeđivanje tehničko-tehnoloških preduslova za razvoj konkretnih proizvoda (mogućnosti u NTP i IMPULS centru)

Relevantne strategije i zakonski okviri

Zakonski okviri

Agronomski fakultet u Cacku

NTP Cacak

inovacije,transfer

tehnologije, konsalting,

informisanje,...

Sektor

MSPP

LS Cacak

Regionalna privredna komora

Kraljevo

Tehnicki fakultet u Cacku

Institut za vocarstvo

informacije,zastupanje, promocija

informacije,promocija, subvencije,poreski podsticaji,...

inovacije,transfer

tehnologije,konsalting,

informisanje,...

LS Kraljevo

Veterinarski specijalisticki

institut

Regionalna razvojna agencija

Visoka škola tehnickih

str.stud.u Cacku

Visoka poslovna škola, Cacak

znanje,edukacija,

prostor,kadrovi,

informisanje,...

znanje,edukacija,

prostor,kadrovi,

informisanje,...

znanje, edukacija, prostor, kadrovi, informisanje,...

inovacije,transfer

tehnologije,...

Prostor, spec. oprema, razvoj proizvoda/

tehnologija,...

informacije,zastupanje, promocija,...

informacije,promocija, subvencije,poreski podsticaji,...

informacije, edukacija, konsalting, mentoring, poslovno povezivanje

kadrovi

1

2

Mašinski fakultet u Kraljevu

IMPULS Centar

Preduzetnicka udruženja

Unija Cacak 2000

Gradac 97

6. Predloženi model mreže (3)• Glavni rezultat ovog dokumenta je model Mreže

naučnih, istraživačkih i obrazovnih institucija u IMCA regionu– Uočljiv je veliki broj relacija ka NTP Čačak i

Mašinskom fakultetu u Kraljevu (IMPULS centar)– Ovo je logično, s obzirom na vrstu institucija i kontekst

u kojem se kreira Model

Relevantne strategije i zakonski okviri

Zakonski okviri

Agronomski fakultet u Cacku

NTPCacak

LS Cacak

Regionalna privredna komora

Kraljevo

Tehnicki fakultet u Cacku

Preduzetnicka udruženja

Institut za vocarstvo

Razmena iskustava (dobre prakse)

LS KraljevoMašinski fakultet u Kraljevu

Veterinarski specijalisticki

institut

Regionalna razvojna agencija

IMPULS Centar

Visoka škola tehnickih

str.stud.u Cacku

Visoka poslovna škola, Cacak

Unija Cacak 2000

Gradac 97 1

2

Projekti, lobiranje,...

Osnivacki kapital, strat. odlucivanje, projekti, infrastruktura, pocetno operativno finansiranje,...

Osnivacki kapital, strat. odlucivanje, projekti,

oprema, kadrovi, spin-off, transfer terhnologije...

Osnivacki kapital, strat. odlucivanje, projekti, oprema, kadrovi, spin-off,

transfer tehnologije...

Osnivacki kapital, strat. odlucivanje, projekti, oprema, kadrovi, spin-off,

transfer tehnologije...

Projekti, kadrovi, oprema,...

Edukcije, konsalting, ekspertize, potrebe za kadrovima, strucna praksa...

Potrebe za kadrovima, strucna praksa,...

Potrebe za kadrovima, strucna praksa,...

Monitoring projekata, lobiranje

Monitoring projekata, lobiranje

Kofinansiranje projekata, projektna partnerstva,...




Prioriteti, ciljevi,...kofin. OpTr, kofin.proj.,

projektna partnerstva



Projekti, kadrovi,

oprema,...


ProjektiOsnivacki kapital, strat. odlucivanje, projekti

Koordinacija

Projekti, lobiranje,...Prioriteti, ciljevi,...

kofin. OpTr, kofin.proj., projektna partnerstva

Osnivacki kapital, strat. odlucivanje, projekti


7. Potencijali i ograničenja (1)• Vizija naučnog i tehnološkog razvoja Srbije:

„Srbija je inovativna zemlja u kojoj naučnici dostižu evropske

standarde, doprinose ukupnom nivou znanja društva i

unapređuju tehnološki razvoj privrede“.

• Uprkos tome, izdvajanja za nauku, u Srbiji su među najnižima u razvijenom svetu

• Država je prioretizovala 7 oblasti za ionako skromna ulaganja u N&I i I&R rad – putokaz za razvoj Mreže

7. Potencijali i ograničenja (2)• 7 prioriteta/oblasti NT razvoja Srbije su:

1. Biomedicina, 2. Novi materijali i nanonauke, 3. Zaštita životne sredine i klimatske promene, 4. Energetika i energetska efikasnost, 5. Poljoprivreda i hrana, 6. Informacione i komunikacione tehnologije, kao i 7. Unapređenje donošenja državnih odluka i afirmacija

nacionalnog identiteta.• Pažnju foukisirati na one stvari koje su prepoznate kako

u ovoj, tako i u drugim, regionalnoj i lokalnim razvojnim strategijama.

8. Zaključci i preporuke (1)• Prva faza: IDENTIFIKACIJA resursa

– POSTOJE polazne osnove za umrežavanje naučnih, istraživačkih i obrazovnih institucija i malih i srednjih preduzeća u IMCA regionu.

– Identifikovani su početni instituc. okviri za umrežavanje:• 3 Fakulteta, • 2 instituta, • 2 visoke strukovne škole, • Gradovi Kraljevo i Čačak,• RPK Kraljevo,• RRA Kraljevo, i • Sektor MSP

• Druga faza: PREPORUKE– Zaokruživanje preostalih institucionalnih kapaciteta (opštine,...)– NTP treba da integriše strateška opredeljenja grada Čačka sa širim

ciljevima definisanim u Strategiji regionalnog razvoja– Mašinski fakultet u Kraljevu i IMPULS centar – pitanje

samoodrživosti, ali uz širu podršku aktera u Mreži i sektora MSP– Visokoškolske institucije (stručna praksa, kreiranje novih i

revizija postojećih studijskih programa u tesnoj saradnji sa MSP sektorom, omogućiti pristup MSP bibliotekama i BP)

– Sektor MSP preko NTP i IMPULS centra - poligon za istraživanje i testiranje svojih inovativnih predloga. Potreba za usavršavanjem postojećih, ali i selekcija i uključivanje novih kadrova

– Strategija regionalnog razvoja – neophodno je aktivno učešće svih ključnih aktera u procesu pripreme, implementacije i praćenja realizacije. Pitanje revizije Strategije ostaje otvoreno.

8. Zaključci i preporuke (2)

• Treća faza: IZBOR PRAVCA RAZVOJA I IMPLEM. MODELA UZ EVENTUALNU

KOREKCIJU– Formiranje radne grupe:

• Ovlašćeni predstavnici institucija• Min. kvartalno sastajanje• Razmatranje relevantne situacije u okruženju,

iniciranje zajedničkih aktivnosti• Stvaranje osnove za strateške planere (lokalne i

regionalne) • Identifikacija nedostataka Modela i predlozi za

korekciju


• Četvrta faza: FINANSIRANJE I UPRAVLJANJE PROCESOM IMPLEMENT. MODELA

– Sama implementacija Modela – bez finansijskih zahteva • Za konkretne aktivnosti – projektni pristup

– Upravljanje: Telo za koordinaciju (delegirani predstavnici aktera Mreže)

• RRA i/ili RPK– Aktiviranje Modela mreže – Akcioni plan

• Rešenja/odluke o pristupanju Mreži


Hvala na pažnji !!!Kontakti:

Dr Robert Molnar, dipl.inž.

E-mail: [email protected]

Documents

Analiza naucno tehnickih i obrazovnih potencijala za podrsku razvoju sektora msp avgust 2012